De krant die verder kijkt in de stad
26 JANUARI 2024 | 10E JAARGANG NR. 257 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP
Utrecht volgens
Pep & Frans:
Victor Paalman,
'Team piekt op
fractievoorzitter
bijzondere
van nieuwe
momenten'
DUIC.NL
partij Horizon P. 13
P. 10
Elk e een week nieu DUI we C
Bij de nieuwe locatie van dB's worden bergen werk verzet
P. 6
NIMBY? - Deel 5: in gesprek met wethouder Eva Oosters
Verdwenen villa's: Huis Nieuweroord aan het Moreelsepark
P. 15
Advertenties
VERGADERZALEN BIJ CAMPING GANSPOORT Subsidie voor herstel van Utrechtse landschap
MET CATERING MOGELIJK!
Machtige online marketingcampagnes runnen? Sipr weet precies wat jouw fans willen horen. En dat is te zien.
0,42%
Gemiddeld
1,78%
Sipr Doorklikpercentage LinkedIn
Voor meer info: bel/app Pierre via 06-14415656 of zie campingganspoort.nl
0 t! .50koch 1 n r da ve er aren e m pl Al em ex
€ 34,95 incl. verzendkosten
Kan jij wel een sterke campagne gebruiken? 030 - 2006 028 | sipr.online
Koop nu
het boek Verdwenen horeca in Utrecht
Soworker maakt delen op Social media makkelijk! Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs! Test gratis ons platform!
Change Marketing
Bestel via duicshop.nl en ontvang een gratis setje ansichtkaarten
Advertentie
3
26 JANUARI 2024 | NR. 257 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws 4 DUIC in Beeld
Burgemeester Dijksma leest voor
D
B’s is eindelijk aan het bouwen aan de nieuwe plek van startende bands en muziekliefhebbers in Utrecht. De sloopkogel gaat namelijk door de huidige locatie. Niet al te heftig hoor, want het gebouw blijft wel staan maar muzikale broedplaats dB’s moet plaatsmaken voor een nieuwe woonwijk. Voor wie het niet kent; dB’s is een café, podium en oefenruimte voor muzikanten. Een geliefde plek voor veel Utrechters. Menig bandje uit Utrecht dat later populair zou worden is hier begonnen. DB’s moet dus weg en vond een nieuwe plek een paar honderd meter verderop. Alleen die verhuizing ging, en gaat vast nog steeds, heel moeizaam. Er
lijkt eindelijk wat schot in de zaak te zitten – en een sluiting van dB’s, wat ook ter sprake is geweest, lijkt afgewend. Het college heeft zich altijd stevig met het onderwerp bemoeid en daar plukt dB’s zeker de vruchten van. Populair in de gemeenteraad zijn helpt ook zeker. Maar ook ik moet zeggen, de locatie is een belangrijke schakel in het muzieklandschap van Utrecht. En er gaan geen bergen subsidie heen. Een muzikaal rafelrandje op een oud industrieterrein. Klinkt me als muziek in de oren. Robert Oosterbroek
6 Serie over NIMBY
Deel 5: in gesprek met wethouder Eva Oosters
9 Wonen in houten spoorweghuisje Schutstraat 89
Cultuur / Uit
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
10 Uittips
Elke week de leukste tips
11 Nieuwe locatie dB's
Van partycentrum tot punkpodium
JANSKERKHOF
Stad / Leven 13 Utrecht volgens...
Utrecht is constant in
Victor Paalman, fractievoorzitter Horizon
beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.
15 Verdwenen villa's
Huis Nieuweroord aan het Moreelsepark
16 Wat vinden de lezers? DUIC-lezers aan het woord
Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel
1974
anders uit dan vroeger,
2024
terwijl andere straten en pleinen juist al decennia
17 Straatnamen
hetzelfde blijven. In deze
17 In other news
Ga naar DUIC.nl voor
rubriek laten we dat zien.
Tolsteeg
'Eindhovens Serie reißt in Utrecht'
Sport
meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
18 Pep & Frans over FC Utrecht 'Dit team piekt op bijzondere momenten'
19 Puzzel
Zoek de verschillen
19 SportUtrecht
Sterke kandidaten voor titel Sportcoach van het Jaar
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22 VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Emily Hengeveld, Ilana Noot, Kamiel Visser, Luuk Beckers en Yashwanti Puar ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC
Social Media ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Website DUIC.nl
Advertentie U bent altijd welkom voor een open gesprek.
praten over afscheid geeft rust
Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/utrecht.
Sabina Lieftink
Utrecht
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Instagram duic.nl
4
NR. 257 | 26 JANUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
26 JANUARI 2024 | NR. 257 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
E
en burgemeester is van een stad eigenlijk net als wat een meester of juf van de klas is. ‘Echt de baas ben ik niet’, verduidelijkt Dijksma nog. Ze is op de Willibrordschool in Vleuten aanwezig om voor te lezen aan ruim 200 kinderen. De Nationale Voorleesdagen zijn namelijk weer begonnen. Leuk natuurlijk, maar de vragen na afloop waren net zo interessant. Heeft de burgemeester van Utrecht nog wel tijd voor huis-
Fotografie: Robert Oosterbroek dieren? Het gezin Dijksma heeft recent een poes in huis genomen. Wanneer de burgemeester zelf op school zat? Dat is alweer bijna dertig jaar geleden en die opleiding maakte ze niet af. En of Dijksma toch niet liever een gouden ketting wil? Nee, ze is blij met deze ‘keten’ en ze denkt niet dat de gemeenteraad geld wil vrijmaken voor een nieuwe gouden variant. a
6
NR. 257 | 26 JANUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
NIMBY? - DEEL 5
Wethouder Eva Oosters: ‘Participatie b
In deze serie over NIMBY - Not In My Backyard -, in Vlaanderen ook wel NIVEA - Niet In Voor- En Achtertuin - genoemd, kijken we naar zaken die Utrechters graag in hun stad willen, maar liever niet in de eigen buurt. Deze week gaan we in gesprek met wethouder Eva Oosters. Zij is verantwoordelijk voor het betrekken van Utrechters bij het beleid. Burgerparticipatie noemt de gemeente dat. Oosters is op zoek naar nieuwe locaties voor evenementen en nachthoreca. We vragen haar hoe ze dat aanpakt in een stad waar mondige Utrechters vaak niet zitten te wachten op nieuwe nachthoreca of evenementen in hun wijk. Ook kijken we naar Oosters’ aanpak van overlast van uitgaanspubliek in de Nobelstraat. Kan Oosters iets betekenen voor de bewoners?
Tekst: Luuk Beckers / Fotografie: Bas van Setten
U bent de politiek ingegaan met de idealen van Student & Starter, een politieke partij die staat voor ‘lef, durf & ambitie’. Een partij die streeft naar een levendige, gezellige stad met een bruisend nachtleven. Lukt het om die ambities waar te maken? “Ja, ik ben er hard mee bezig. Het is duwen en trekken. Dat geldt eigenlijk voor alle ruimte-vraagstukken. We voeren gesprekken met ondernemers over het openen van nieuwe nachthoreca. We ondersteunen en helpen hen met het zoeken naar een geschikte ruimte. In sommige nieuwbouwplannen, zoals het Jaarbeurspleingebouw, is al een nachtclub opgenomen. Als we het hebben over lef, durf
en ambitie denk ik dat er veel lef en ambitie zit in onze plannen. De durf zie je terug in het wethouderschap voor burgerparticipatie. Met participatie willen we het gesprek aangaan met de mensen. Ook als het ingewikkeld is. Dat vraagt wel wat van je, maar ik doe dat met plezier.” Bewoners zitten misschien niet altijd te wachten op nachthoreca en evenementen. Hoe gaat u daar mee om? “Soms schetsen we een te grote tegenstelling tussen verschillende leefwerelden. Mensen die in de stad gaan wonen, hebben echt wel het beeld dat het een levendige plek is. Ze
snappen dat mensen een feestje willen vieren. Aan de andere kant vind ik dat we van bezoekers mogen vragen rekening te houden met bewoners. Het is een soort ‘give and take’. Hetzelfde geldt voor locaties waar we nachtcultuur willen toevoegen. Sommigen willen het liefst dat alles kan. Dan kom je als gemeente toch met grenzen en regels. Het is altijd even schipperen.” Denkt u wel eens: ‘Zeur niet zo, iedereen weet dat er geluidsoverlast is in het centrum of een uitgaansstraat als de Nobelstraat’? “Dat denk ik absoluut niet. Als bewoners naar ons toe komen, kijken we altijd wat we kunnen doen. Van veel locaties, zoals de Nobelstraat, weet je dat het nooit muisstil gaat worden. Het is zoeken in hoeverre mensen tot elkaar kunnen komen. Ik probeer altijd te kijken waar de pijn zit. Vaak is het een opeenstapeling van dingen. In de Nobelstraat is het niet alleen het uitgaanspubliek, maar ook het OV dat er doorheen rijdt, het vuilnis, fietsen die overal staan en een gebrek aan groen. We kijken dan wat je wel kan doen om de wereld van de bewoners een beetje beter te maken.” Niet iedereen zal tevreden zijn met dit antwoord. Is dit iets dat u accepteert? “Je weet dat je niet iedereen tevreden kan stellen. Als je een grens stelt bij nachthoreca in de Nobelstraat dan zullen ondernemers zeggen ‘hoe kan het in zo’n straat als dit?’. Ik vind het belangrijk om het gesprek aan te blijven gaan met de stad om te laten zien dat je mensen serieus neemt en de signalen van een bewonersavond mee te nemen. Ondanks dat je jezelf misschien voor de leeuwen gooit. Ik vind wel dat het ook onze rol is aan te ge-
ven dat we sommige dingen als overheid niet helemaal kunnen oplossen.” Op welke manier biedt de gemeente enerzijds ruimte voor nachthoreca en stelt zij anderzijds grenzen aan overlast in de Nobelstraat? “We kijken in de Nobelstraat wat we kunnen doen met beheersing van het uitgaanspubliek. We proberen met stewards, een soort gastheren, in gesprek te gaan met het uitgaanspubliek. Je komt er niet uit als het uitgaanspubliek niet meer rekening houdt met de omgeving, want de nachthoreca gaat niet helemaal weg. Voor de lange termijn kijken we naar een grens aan nieuwe nachthoreca. Met de plannen voor nieuwe locaties voor nachthoreca hopen we het uitgaanspubliek meer te spreiden over de stad zodat er minder rijen en overlast is in de binnenstad en de Nobelstraat. Ik probeer altijd eerlijk te vertellen wat we kunnen doen. Bewoners in de Nobelstraat weten dat de nachthoreca er blijft. Het is alleen zoeken met elkaar op welke manier het leef baarder kan.” U stelt dus ook heldere kaders. Wordt dat geaccepteerd? “Niet altijd. Dat is ook wel het lastige. Participatie betekent niet dat iedereen tevreden is. Het betekent wel dat je vooraf heldere kaders schetst. Dat je aangeeft wat je met de inbreng gaat doen en waarom je sommige dingen wel en andere dingen niet doet.” Ziet u een rol voor de gemeente om op te komen voor de belangen van bewoners die dit zelf minder doen? “Het is op sommige locaties makkelijker om
7
26 JANUARI 2024 | NR. 257 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
betekent niet dat iedereen tevreden is’ nachthoreca te vestigen omdat bewoners minder snel de weg naar de gemeente vinden. Ik vind het echt de rol van de gemeente om dat te zien en daar ook naar te handelen. In wijken waar bewoners minder snel naar participatieavonden gaan, moet je voor een andere vorm van participatie kiezen. Zo zijn we met bewoners in gesprek gegaan over de locatieprofielen voor evenementen waarin we vastleggen wat voor soort evenementen hoe vaak op welke plek mogen plaatsvinden. We zijn naar bewoners toegegaan door met bakfietsen de buurten in te gaan en mensen te vragen wat ze vinden van de hoeveelheid evenementen. Hebben ze er last van of zouden ze er juist meer willen? En wat voor evenementen dan? We proberen niet alleen de inbreng van de omwonenden in beeld te krijgen, maar ook het geluid van mensen die naar evenementen gaan. Ik merk ook dat als verschillende partijen met elkaar in één ruimte zitten, ze bewust worden van elkaars belangen.” Op welke manier wordt het algemeen belang vertegenwoordigd bij participatieprocessen? “Ik vind het ‘algemeen belang’ een moeilijke term. Wat we vooral proberen veilig te stellen in participatietrajecten is dat je niet maar één geluid hoort. Je kan niet alleen een bevestigend geluid voor je eigen plan krijgen of juist alleen een bepaald tegengeluid van een kleine groep. We gebruiken verschillende vormen van participatie. Voor het beleid voor nachtcultuur hebben we een online enquête gebruikt. Over het klimaat gaan we in gesprek in het klimaatpanel. Voor dit panel hebben we bewoners ingeloot om mee te praten. We hebben voor loten gekozen om te zorgen dat we een diverse groep mensen
kregen.” Het lukt denk ik niet altijd om alle belangen aan tafel te krijgen. De gemeente wil bijvoorbeeld nieuwe bruggen plaatsen over het Merwedekanaal. Veel bewoners in de Rivierenwijk zijn daar op tegen, maar het is lastig de mening te vragen van toekomstige bewoners van de nieuwbouwwijk aan de overkant van het kanaal. Zij zijn misschien wel positief over de bruggen. Hoe gaat u daar mee om? “Ik denk dat de gemeente daar echt een rol in heeft. Bij sommige kwesties is er een stedelijk belang dat het belang van een wijk of buurt overstijgt. Bijvoorbeeld als het gaat om windmolens of locaties voor sekswerk. Er zijn thema’s waarbij de gemeente moet zeggen waar ze voor staat, omdat we anders niet verder komen. Je kan niet altijd de regie aan de bewoners laten. Ik denk dat we steeds meer leren. Zo voeren we gesprekken over de toekomst van de stad. Hierbij horen we ook het geluid van toekomstige bewoners, van jongeren en mensen die overwegen naar Utrecht te verhuizen. Collega-wethouder De Vries, van wonen, is bezig met een pool van woningzoekenden. De mening van woningzoekenden zien we niet terug in onze enquêtes, omdat ze geen woning hebben. Het gevolg is dat je nu in de uitkomsten van de enquêtes toch veel mensen ziet die zeggen: ‘Nou, er zijn wel genoeg woningen’, mensen die zoiets hebben van ‘niet in mijn wijk’.” Wat zegt u tegen Utrechters die het idee hebben dat de gemeente simpelweg haar plannen wil realiseren en voor de bühne aan burgerparticipatie doet? “Laat ik de locatieprofielen als voorbeeld
nemen. We hebben daarbij vooraf best helder aangegeven: ‘Joh, er zijn geen locaties waar in de toekomst géén evenementen gaan plaatsvinden. We kunnen wel met elkaar kijken naar geluid, ecologie en de hoeveelheid evenementen’. Muziekevenementen gaan gepaard met geluid, maar je kan wel iets doen met de normen van dat geluid. Tussen zwart en wit zit ook grijs. Het blijft spannend. We hebben een terugkoppelbijeenkomst met bewoners waarbij we laten zien wat we met hun inbreng hebben gedaan en wat we wel en niet hebben meegenomen. Het is altijd de vraag hoe daarop wordt gereageerd. Maar ik denk dat we alles hebben gedaan om te laten zien dat we bewoners serieus hebben genomen.” Lukt het in de praktijk om het altijd goed te doen? “Nee, niks menselijks is ons vreemd en soms gaan dingen mis. De terugkoppeling was bijvoorbeeld te laat of er zit te veel druk op een proces. Dit zit voor een deel ook in houding en gedrag van ambtenaren, college van burgemeester en wethouders en raadsleden. We kunnen nog meer en eerder de samenwerking zoeken met Utrechters, om te voorkomen dat er een wij-zij-gevoel ontstaat. Ik denk wel dat we in deze nieuwe collegeperiode het been bijtrekken door bijvoorbeeld nieuwe instrumenten in te zetten. Zo is er het burgerberaad waarvoor een groep inwoners is ingeloot om de gemeente te adviseren. We willen echt een stap maken met nieuwe lokale democratie.” Vorig jaar verscheen een kritisch rapport van de Rekenkamer Utrecht over burgerparticipatie. Hierin beoordelen de deelnemers participatie bij de gemeente Utrecht slecht. 28 procent van de deelnemers
beoordeelt de gemeente als betrouwbaar en slechts 36 procent vindt de gemeente betrokken tijdens participatietrajecten. Hoe kijkt u hier tegenaan, heeft u de aanpak van de gemeente al veranderd? “Ja, na het rapport van de Rekenkamer en ons eigen onderzoek hebben wij ook geconcludeerd dat er verbetering nodig is. In maart hebben wij de gemeenteraad op de hoogte gesteld van de hoofdlijnen van onze nieuwe aanpak voor participatie. Hierbij hebben we benadrukt dat meer participatie niet per se de oplossing is, maar dat helderheid over zeggenschap wel cruciaal is. Het gaat namelijk mis als we verkeerde verwachtingen scheppen tijdens gesprekken met Utrechters en organisaties. Daarom moeten we duidelijker zijn over welke rol zij kunnen vervullen en welke mate van zeggenschap daarbij hoort. We hebben ook aangegeven dat we extra inzetten op het betrekken van mensen die nog niet gehoord worden. Dit vraagt wel iets van ons om te veranderen. Dit jaar hebben we hier al flink op ingezet, bijvoorbeeld bij de participatie rondom locatieprofielen en bij het opstellen van de stedenbouwvisie.” Wanneer is een participatieproces volgens u goed verlopen? “Niet per se als iedereen tevreden de deur uitloopt. Het mag schuren, dat is onvermijdelijk. Maar ik wil wel dat mensen serieus zijn genomen. Dat we kunnen laten zien wat met hun input is gebeurd. Ik denk dat het ook geslaagd is als we ideeën van bewoners hebben kunnen meenemen in de plannen. Vaak ligt de focus na zo’n traject op dat wat niet is meegenomen, maar er zijn ook dingen waarin bewoners ons ontzettend hebben aangescherpt.” a
Advertentie
SFEERVOL VERGADEREN OP DE CAMPING
100,€ F A AL VAN AGDEEL PER D
• • • •
4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, fiets of auto Flexibele catering, van drankjes tot diners
• • • •
Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard Standaard gratis zwarte koffie, thee en water Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn 365 dagen per jaar, ook in de avond
DIRECT RESERVEREN? Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl. Liever bellen/appen? Pierre is te bereiken via 06-14415656. Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op
WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL
Advertentie
Subsidie voor herstel van Utrechtse landschap In Cothen ligt de boerderij van Hans en Hanneke van Rooijen-Van Sommeren. Het gezin probeert zo duurzaam mogelijk te ‘boeren’. Onlangs hebben ze kleine landschapselementen aangelegd, waaronder lindebomen en een bonte boerenhaag. Dit met subsidie van de provincie Utrecht. De aanleg van deze ‘elementen’ vergroot de variatie in planten- en dierensoorten (biodiversiteit), en herstelt het Utrechtse landschap.
Kleine landschapselementen hebben veel invloed op het leven van planten en dieren Kleine landschapselementen als hagen, houtwallen en boomgroepen waren ooit onderdeel van het karakteristieke Utrechtse landschap. Zo zijn perenlanen op de Heuvelrug een overblijfsel van de vroegere fruitteelt. En
meidoornhagen in de uiterwaarden een erfenis van de veeteelt. Bijna zestig procent van dit soort onderdelen is verloren gegaan door ruilverkaveling, schaalvergroting van agrarische bedrijven en verstedelijking.
De familie Van Rooijen-Van Sommeren op hun erf
Hans en Hanneke dragen graag een steentje bij aan het herstel van het Utrechtse landschap. De melkveehouderij met 120 koeien is op weg naar het keurmerk Planet Proof. Het keurmerk staat voor waarborging van dierenwelzijn, klimaat en biodiversiteit. Op de stallen van de boerderij in Cothen liggen inmiddels 1100 zonnepanelen. Daarnaast wil de familie zoveel mogelijk overgaan op elektriciteit. Kleine landschapselementen hebben op een klein oppervlak veel invloed op het leven van planten en dieren. Ook leveren ze voordelen op voor de natuur. Zoals opslag van CO2 en water, het verminderen van fijnstof en minder hittestress voor het vee. In bloemrijke
akkerranden broeden bijvoorbeeld patrijzen. En natuurvriendelijke slootkanten bieden leefruimte voor opgroeiende visjes, en zijn voedsel- en schuilplekken voor weidevogels. De familie hoopt dat andere landeigenaren hun voorbeeld volgen. Op deze manier houdt het Kromme Rijnlandschap haar karakter, worden natuurgebieden met elkaar verbonden en ontstaan er leefgebieden voor planten en dieren. Wil je inspiratie? Iedereen is welkom op de boerderij, voor een kop koffie en om een kijkje te nemen! Meer informatie over de subsidie en de spelregels: provincie-utrecht.nl/kle
Wie maakt kans op de Even Bakhuis-Woltersprijs van 2024? voorstellen: Je kunt weer iemand voordragen! gedeputeerde Ken je iemand die in onze provincie Rob van het verschil maakt in de maatschappij, en voor de emancipatie van Muilekom vrouwen in het bijzonder? Ga dan naar bakhuiswoltersprijs.nl. Hier vind je meer informatie en kun je invullen wie je voor de prijs wilt nomineren. Een jury bepaalt op 8 maart wie de prijs heeft gewonnen. Dit gebeurt in een speciale uitzending op RTV Utrecht. De Bakhuis-Woltersprijs is vernoemd naar Hendrika Bakhuis-Wolters, het eerste vrouwelijke Statenlid van de provincie Utrecht.
Gratis ov voor kinderen in 2024 Kinderen tot 12 jaar mogen in 2024 gratis met de bus en tram in de provincie Utrecht. Voorwaarde is dat een -betalende- volwassene meereist. Vervoerders QBuzz en Syntus Utrecht hebben hiertoe besloten. En er is meer goed nieuws: de prijs van de bus- en tramkaartjes gaat niet omhoog.
Statenvergaderingen kun je volgen op de publieke tribune in het provinciehuis en via provincialestatenutrecht.nl. Daar kun je ook de commissievergaderingen terugkijken. De volgende vergaderingen staan gepland op: 24 januari, 09:00 uur Statencommissie Ruimte, Groen, Water en Wonen 24 januari, 15:30 uur Statencommissie Bestuur, Economie en Middelen 7 februari, 10:30 uur Provinciale Statenvergadering 28 februari, 09:00uur Financiële Auditcommissie 28 februari, 13:30 uur Statencommissie Milieu en Mobiliteit 28 februari, 19:30 uur Statencommissie Omgevingsvisie
Werk aan de weg Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden, onder voorbehoud van onvoorziene (weers)omstandigheden:
Rob van Muilekom is opnieuw gedeputeerde met de portefeuille: Wonen, Vitale Samenleving, Cultuur & Erfgoed, Recreatie & Toerisme, kinderen in aanraking laten komen Arbeidsmarkt & Onderwijs, Sport met kunst en cultuur, betaalbare & Gezondheid en Hart van de Heuvelrug. woningen bouwen of mensen stimuleren meer te gaan bewegen. Zijn belangrijkste drijfveer in de Rob geniet ervan om dingen voor politiek is om echt iets te kunnen be- elkaar krijgen. Het liefst samen met tekenen voor mensen in de provincie. inwoners en partijen uit de samenOf het nou gaat om zoveel mogelijk leving.
Verlenging proef gratis ov voor 66-plussers met smalle beurs De proef met gratis openbaar vervoer voor 66-plussers met een smalle beurs wordt verlengd. Ouderen met een inkomen van maximaal 22.200 euro kunnen ook in 2024 gebruik maken van het gratis ov-abonnement. Hiermee
Vergaderingen Provinciale Staten
mogen de ouderen in de hele provincie Utrecht gebruik maken van buurtbus, flexdiensten, tram en bus van U-OV en Syntus Utrecht. De actie loopt tot 31 december 2024. Aanmelden via gratisreizenouderen.nl.
N210 Lopik, voorbereidende werkzaamheden kruising M.A. Reinaldaweg 10 oktober 2023 – 31 mei N226 Maarsbergen, aanleg spoortunnel januari 2024 – december 2026 N227 Leusden/Amersfoort, Doornseweg-Leusderweg, vervangen verkeerslichten kruising 29 januari – 9 februari N233 Rhenen, Lijnweg, werkzaamheden viaduct avond-/nachtafsluiting 9 februari – 10 februari Molenhoefweg Werkhoven, groot onderhoud Beverweerdsebrug 22 januari – 9 februari Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/wegen. Volg ons account op X @werkaandewegutr. Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00.
Officielebekendmakingen.nl Voor officiële bekendmakingen kun je terecht op officielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl. Via mijnoverheid.nl krijg je automatisch bericht bij publicaties over een locatie bij jou in de buurt. Wil je toch een geprinte versie van een provinciale verordening, beleidsregel of kennisgeving, die betrekking heeft op jouw directe leefomgeving? Bel dan (030) 258 9111.
Meer informatie? Kijk op onze website: provincie-utrecht.nl of volg ons op Facebook.com/provincieutrecht en X: @ProvUtrecht | @PSUtrecht
9
26 JANUARI 2024 | NR. 257 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
WONEN IN EEN HOUTEN SPOORWEGHUISJE
‘Onwerkelijk’ wonen verborgen in het groen op de Schutstraat 89 Onopvallend weggestopt langs het spoor in de Tweede Daalsebuurt staat een bijzonder huis. Het is het thuis van Rick, Hilde en hun twee jonge kinderen, Siene en Fiep. Zij wonen op de Schutstraat 89, in een houten spoorweghuisje uit de jaren ’30. Wat ogenschijnlijk een heel normaal woonhuis is, is het eigenlijk een stuk spoorgeschiedenis. Tekst: Yashwanti Puar / Beeld: Het Utrechts Archief
W
ie het gebouw van dichterbij bekijkt ziet al gauw de donkergroene verfkleur op de met houten latten bedekte gevel. De kleine ramen met houten kozijnen op de bovenverdieping zijn karakteristiek en het opvallende puntdak is zelfs te zien vanuit de treinen die het huis passeren. Maar wat niet aan de buitenkant te zien is, is dat dit huis oorspronkelijk gebouwd is als directiekeet voor spoorwegmedewerkers. Voor Rick en zijn familie is het “super bijzonder, heel onwerkelijk zelfs” om in dit bijzondere huisje te mogen wonen. “Het voelt voor ons nooit als een gewoon huis, maar altijd als een heel bijzonder plekje verborgen in het groen”, aldus de trotse bewoner van Schutstraat 89. Geschiedenis van het spoor Vóór 1940 reed de trein dwars over de Amsterdamsestraatweg. Voetgangers konden tot 1925 via een opvallende brug het spoor over en na 1925 via een ondergrondse voetgangerstunnel het gesloten spoor omzeilen. Auto’s en fietsers moesten daarentegen regelmatig wachten tot het spoor vrij was. Vanaf de jaren ’30 kwam er een betere oplossing; de gehele spoorlijn werd verhoogd. De trein kon over de spoorbrug rijden, zonder dat fietsers en automobilisten moesten stoppen voor de trein. De spoorbrug, die na enige renovaties vandaag de dag nog steeds de Amsterdamsestraatweg kruist, was af in 1941. De voormalige directiekeet op Schutstraat 89 diende als uitvalsbasis voor opzichters en ingenieurs van het spoor. Zij konden vanuit deze plek namelijk goed leidinggeven over het grootschalige project om de spoorlijn te verhogen. De ligging van het huis lijkt op het eerste gezicht dus misschien merkwaardig, maar met dit in het achterhoofd is het helemaal zo gek nog niet. Op onderzoek uit Dat het huisje hier als directiekeet is neerge-
zet en er na al die jaren nog steeds staat, is voor Rick “iets magisch”. Toch is er veel onduidelijk over de geschiedenis van de voormalige directiekeet. Daarom is Rick zich na de aankoop van het huis in 2016 gaan verdiepen in de geschiedenis van hun bijzondere woning. Wat hem geholpen heeft om antwoorden op zijn vragen te krijgen is Ricks werk bij Het Utrechts Archief. Hierdoor kreeg hij tijdens zijn zoektocht toegang tot originele bouwtekeningen uit 1935. Uit deze tekeningen kon hij concluderen dat het huis oorspronkelijk niet op de Schutstraat gebouwd is, maar op de Vondellaan in de Rivierenwijk. Op een van de tekeningen staat namelijk ‘directiekeet met fietsenstalling en kolenberghok ten behoeve van de spoorwerken Utrecht-Zuid, 1935’. Het huis is dus eerst gebruikt als directiekeet voor een project van de Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij voor treinen richting Arnhem en Den Bosch en pas later, waarschijnlijk eind jaren ’30 of in de jaren ’40, verplaatst naar de Schutstraat voor het verhogen van de spoorlijn richting Amersfoort en Utrecht Centraal. Rick vervolgt: “Toen we hier net kwamen wonen heb ik naast het doen van onderzoek in het archief ook contact gezocht met de oude bewoner.” Zo wist Rick oude foto’s uit de jaren ’60 en ’70 te bemachtigen en is hij er via via achter gekomen wie er gewoond hebben na de Tweede Wereldoorlog. ‘Als ik dat puzzelstukje heb gevonden is mijn onderzoek pas klaar’ Hoewel de Rick nog steeds fanatiek in het archief op zoek is naar informatie over de geschiedenis van de woning, blijven er een paar vragen onbeantwoord. Zo is het tot op heden onduidelijk waar de directiekeet gebleven is tussen het gebruik van de keet op de Vondellaan en de Schutstraat. Uit een krantenbericht van 17 juli 1939 heeft hij achter-
Fietsers wachten voor de spoorwegovergang op de Amsterdamsestraatweg en voetgangers lopen over het spoor via de voetgangersbrug ter hoogte van de huidige Amsterdamsestraatweg 141, rechts de ingang van de Houtstraat, 1925.
haald dat men op dat moment is begonnen met de voorbereidingen voor het verhogen van het spoor naar Amersfoort én dat men toen ook bezig was “met het verplaatsen van een directiekeet naar het terrein van dit werk”. Maar of de keet dan daadwerkelijk op Schutstraat 89 terecht is gekomen, wanneer deze werkzaamheden precies zijn opgehouden en op welk moment de verhoogde spoorbaan in gebruik genomen werd, is nog niet duidelijk. Verdere informatie over of bewijs van de verplaatsing van de keet naar de Schutstraat ontbreekt tot op heden of berichtgeving spreekt elkaar tegen. Wel is bekend uit persoonskaarten dat er met ‘Directiekeet NS’ werd verwezen naar Schutstraat 89 en dat de keet net na de Tweede Wereldoorlog gebruikt werd als noodwoning. Een soort anti-kraak avant-la-lettre. Ook is het vrijwel zeker dat er in de directiekeet ruimte was voor een opzichter om daar (tijdelijk) te verblijven. Maar wat er tussen 1940-1944 is gebeurd met de keet, of er mensen woonden en wie dan en of het bouwwerk wellicht niet gewoon werd opgeslagen, is nog onbekend. Rick: “Het blijft knagen dat ik niet weet of het huisje er al stond in 1940 tijdens de ophogingswerkzaamheden aan de spoorlijn of dat het pas in 1944 is geplaatst, toen de werkzaamheden eigenlijk al zo goed als klaar waren. Ik zou dolgraag met nog meer ex-bewoners, familieleden, vrienden of buren in contact komen die het huisje van vroeger kennen. Misschien zijn er nog meer oude foto's of verhalen die ik nog niet ken. Als ik dat puzzelstukje heb gevonden dan is mijn
onderzoek pas klaar.” Verborgen in het groen Er wordt dus veel tijd gespendeerd aan het uitzoeken van de geschiedenis van de woning, maar Rick en Hilde hebben ook veel moeten doen om het huis leef baar te maken voor hun gezin. Zo zijn zij na de aankoop bijna een jaar bezig geweest met onder meer het isoleren van het huis en het vergroten van de ramen op de benedenverdieping voor meer licht in huis. De bovenverdieping is aangepast op hun woonsituatie. Maar het karakter, de charme en de geschiedenis van de directiekeet willen ze uiteraard behouden. “Door de woningnood direct na de oorlog en doordat het huisje nooit iemand in de weg stond, het heeft zelfs de spoorverbreding in de jaren '90 overleefd. Dat maakt dat wij ook juist extra goed voor deze plek willen zorgen.” Ook voorbijgangers spreken Rick en Hilde geregeld aan om te vragen naar “het verhaal achter ons Pippi Langkoushuisje.” Dat levert niet alleen leuke gesprekken op, maar maakt het wonen op deze bijzondere plek verborgen in het groen ‘onwerkelijk’. De klas van de vijfjarige Fiep is zelfs op schoolreisje geweest naar hun huis om meer te leren over het thema 'wonen', om hutten te bouwen met de hele klas en te kijken naar de kippen in de ruime tuin. Ook zomers is het heerlijk vertoeven met de buren in de tuin. Of zoals op Oudejaarsdag met een kampvuurtje. Rick roept daarom iedereen op die meer weet of meer wil weten over de oude directiekeet om eens langs te komen en zich welkom te voelen op Schutstraat 89. a
10
NR. 257 | 26 JANUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Online gaat het mis Waar: Stadsschouwburg Wanneer: zondag 28 januari Prijs: 10 euro
Utregticana Waar: De Kargadoor Wanneer: vrijdag 26 januari Prijs: gratis, donatie gewenst
Dat de wereld is veranderd sinds de intrede van telefoons en sociale media, dat staat vast. Met name voor kinderen en pubers, die een periode in hun leven doormaken waarin zij al kwetsbaar en gevoelig zijn, is er een heel nieuwe dimensie ontstaan door de komst van apps zoals Instagram en TikTok. Acteursgroep Wunderbaum meent dat het de hoogste tijd is om een voorstelling te maken over onze schermtijd sinds de komst van de iPhone in 2008. ‘Online gaat het mis’ is een voorstelling die dieper ingaat op de vraag hoeveel van onze tijd we online willen doorbrengen. Let op: deze voorstelling bevat beschrijvingen van online misbruik en seksueel geweld die als confronterend kunnen worden ervaren.
Op zoek naar wat Utregse cultuur? Tijdens Utregticana treden twee Utrechtse artiesten op in de Kargadoor. Deze keer zijn zanger YENS. en muziekcollectief Siberian Oxygen aan zet. Verwacht Nederlandstalige en Engelstalige repertoires, variërend van nederpop tot folk en akoestische nummers. Van Piekeren warmt de zaal voor deze avond op. Entree is gratis, omdat de Kargadoor muziek voor iedereen toegankelijk wil houden. Wel wordt een donatie, als je wat kan missen, aangemoedigd.
Birds Waar: Theater Kikker Wanneer: donderdag 1 en vrijdag 2 februari Prijs: 9,50 - 19 euro
Happy in Holland Waar: Stadsschouwburg Wanneer: zaterdag 27 januari Prijs: 10 euro Ze schoten jarenlang als paddenstoelen uit de lucht: Chinees-Indische restaurants. Jarenlang werd dit immateriële culturele erfgoed doorgegeven van generatie op generatie, maar wie zijn deze harde - veelal Aziatische werkers eigenlijk? In Happy in Holland schetst Happy, zelf dochter van de eigenaar van een Chinees-Indisch restaurant, een beeld van wie haar moeder is. Verwacht een ‘aaneenschakeling van luchtige botsingen tussen moeder en dochter’ en een verhaal dat gaat over het verleden koesteren terwijl je er eigenlijk van wil wegrennen.
De meesten van ons weten niet hoe het is om te wonen in een jeugdzorginstelling, en daar mogen we best blij mee zijn. Ook de nasleep ervan is soms niet mals en dat weet choreograaf en danser Dalton Jansen als geen ander. Hij groeide op in een instelling en verbeeldt de moeilijkheden daarvan in de voorstelling Birds. Zou hij, net zoals de vogels die hij zo vaak uit zijn raam zag vliegen, ook heel de dag bezig zijn met eten bij elkaar sprokkelen wanneer hij op eigen houtje in de wereld staat? In Birds verbeeldt Dalton de weg naar volwassenheid van jongeren die niet thuis kunnen wonen, en de verhalen van hem en andere bewoners die hij heeft gesproken.
Straatpoeziëfietstocht Waar: verschillende locaties Wanneer: zondag 28 januari Prijs: 15 euro Straatpoëziefietstocht: het is één woord en overigens dus ook een activiteit die je meeneemt langs de vele straatpoëzie die Utrecht rijk is. Het woord verraadt het al een beetje, maar tijdens de tour kom je er onder andere achter wie welke poëzie heeft geplaatst, waarom zij dat hebben gedaan en wat de geschiedenis van deze dichtvorm is. Dit allemaal door vier studenten Nederlands met een passie voor de taal. Een tour duurt tweeënhalf uur en heeft een pauze met een drankje, zodat de benen ook even de nodige rust kunnen krijgen.
Sneeuwbal Winterfestival UJazzFest Waar: De Utrechtse Muziekschool Wanneer: zaterdag 27 januari Prijs: 0 tot 29 euro Time to jazz it up! Zaterdag 27 januari is het jaarlijkse UJazzFest weer in de stad. ’S lands beste jazzzangeressen voeren dit jaar de boventoon, en er zijn natuurlijk verschillende optredens waar zij hun zangkunsten vertonen. Voor wie wat anders wil horen, zijn er ook volledige orkestrale voorstellingen en improvisatiesets. In de middag is het programma gratis te bezoeken, voor de avond zijn voor 29 euro kaarten te koop.
Waar: Park Transwijk Wanneer: zaterdag 27 januari Prijs: 65 euro Dit jaar vindt alweer de tiende editie van het Sneeuwbal Winterfestival plaats, en daar kan jij bij zijn! Van 14.00 tot 23.00 uur is er de mogelijkheid om te genieten van artiesten van eigen bodem, in verwarmde zalen en al. Het winterse weer hoeft dus in ieder geval geen belemmering te zijn. Knisperende vuren, foute skipakken en glühwein, elk winters cliché kan jij van je lijstje afstrepen wanneer je bij dit festival aanwezig bent. Let op: de kaartverkoop zit in de laatste fase, onduidelijk is hoeveel kaarten er nog beschikbaar zijn.
11
26 JANUARI 2024 | NR. 257 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DE VERHUIZING VAN DB'S
Van partycentrum tot punkpodium; dB’s bouwt hard aan nieuwe locatie Nu na lang gesteggel definitief bekend is dat dB’s gaat verhuizen naar de Vlampijpstraat, is eigenaar Paul de Brabander nog niet uit de zorgen. Er moet namelijk nog veel gebeuren op de plek waar voorheen bruiloften en andere feesten werden gevierd en eind april moet zijn muzikale broedplaats vertrokken zijn uit het CABgebouw. “Normaal heb je zo’n drie maanden de tijd om je voor te bereiden op een verbouwing en wij hadden daar drie dagen de tijd voor. We staan flink onder druk.”
Tekst en fotografie: Bas van Setten
I
n 1994 ziet dB’s het levenslicht. Aan de Jekerstraat in Utrecht worden acht oefenstudio’s ingericht waar beginnende muzikanten kunnen repeteren. In 1996 wordt op dezelfde locatie Studio Moskou gebouwd. Onder meer de band Within Temptation neemt hier de eerste plaat op. DB’s groeit naar eigen zeggen uit tot een onafhankelijke vrijplaats zonder subsidies, waar veel kan en waar alle muzikanten zich thuis voelen. “Er is gratis koffie en thee voor iedereen. Koud bier tegen aangename prijzen.” In 2003 verhuist de muzikale broedplaats naar het destijds leegstaande CAB-gebouw aan de Cartesiusweg. Op deze locatie krijgt dB’s zeventien oefenstudio’s, een bar, een concertzaal, veel opslagruimte voor bijvoorbeeld instrumenten en ook Studio Moskou wordt hier opgebouwd. Wekelijks worden er concerten georganiseerd en in een paar jaar groeit dit tot meer dan 150 optredens per jaar. “Een onafhankelijk podium, eigenzinnig, en met een structureel oog voor lokale bands.” In de jaren daarna blijft het onafhankelijke dB’s groeien en in 2019 wordt het 25-jarig jubileum gevierd. Onder meer The Kik, Blaudzun, Blue Grass Boogiemen, El Zombie en Orgaanklap, allemaal bands die een bijzondere band hebben met dB’s, treden dan op.
neren met een drukbezocht muziekcomplex. De gemeenteraad dwong wel af dat het bestemmingsplan voor woningbouw pas werd goedgekeurd, als er voor dB’s een nieuwe locatie werd gevonden. Daarmee begon de stroperige zoektocht naar een nieuw onderkomen van de muzikale hotspot. Eind 2021 komt de locatie aan de Vlampijpstraat 63 in beeld, hemelsbreed een paar honderd meter verwijderd van het CAB-gebouw. Op deze plek zat voorheen Perla Palace, een ruimte die gehuurd kon worden voor bijvoorbeeld bruiloftsfeesten. Plannen werden gemaakt, dB’s hoopte in 2022 de deuren te kunnen openen, maar de verhuizing werd steeds uitgesteld. Het proces liep vast, en de sluiting van dB’s werd zelfs een aantal keer besproken. Kort gezegd: er ontstond onenigheid tussen dB’s en vastgoedbelegger PRE, de partij die zou investeren in de nieuwe locatie. “PRE en dB’s hebben een volledig verschillende beleving van de gesprekken die zijn gevoerd. Hun startpositie, belevingswereld, referentiekaders en achtergronden lopen uiteen. Allebei werken zij vanuit goede bedoelingen, maar ze lopen vast in misverstanden en wederzijds onbegrip”, was eerder te lezen op DUIC.
Nieuwe woonwijk Maar dB’s houdt op te bestaan, althans op deze plek, hier komt namelijk de nieuwe woonwijk Cartesius met meer dan 2800 woningen. De nieuwe woonwijk is niet te combi-
Seinen op groen Vorig jaar gingen alle partijen nog een keer rond de tafel, er werd een ultieme poging gedaan om de verhuizing toch door te laten gaan. De seinen stonden uiteindelijk
op groen. De Brabander kreeg op 1 januari de sleutel en vanaf dat moment is het team aan het ‘rammen’. “Normaal heb je zo’n drie maanden de tijd om je voor te bereiden op een verbouwing en wij hadden daar drie dagen de tijd voor”, vertelt De Brabander. “We hadden natuurlijk wel tekeningen, maar toen we op de locatie kwamen bleek er bijvoorbeeld ineens een paal te staan die niet op de tekening werd vermeld.” De eerste weken werd vooral gesloopt en vanaf eind januari begint de opbouw. De Brabander: “We staan flink onder druk. De sloop viel tegen en nu zegt de constructeur dat de vloer moet worden versterkt. Ik ben blij met deze plek, maar ik zie op tegen de oplopende kosten. We stuiten op tegenslag na tegenslag en het begint zo langzamerhand zorgwekkend te worden. In de tussentijd is dB’s in het CAB-gebouw ook gewoon nog geopend, dus dat komt er ook nog bij.” Via onder meer de website van dB’s worden mensen met ervaring in de bouw gevraagd een steentje bij te dragen. “Binnen twee dagen hadden zo’n 150 mensen zich gemeld. Dat vond ik wel bijzonder. Helaas kunnen we per dag niet meer dan ongeveer tien mensen aan het werk zetten.” DB’s krijgt op de nieuwe plek in totaal twintig oefenstudio’s. Dat zijn er drie meer dan in het CAB-gebouw. Ook keert Studio Moskou terug en komt er net zoals op de vorige locatie een concertzaal die zelfs ietsje groter is én waar Stichting Ruis weer een groot deel van de programmering voor zijn rekening neemt. Roots Rock Kitchen zorgt er straks weer
voor dat bezoekers allerlei vegan gerechten kunnen bestellen. “Het is allemaal hartstikke duur”, zegt De Brabander. “Omdat we nu zoveel tegenslagen hebben, vind ik het vooral belangrijk dat alles straks goed werkt. De oefenruimtes, opnamestudio en de concertzaal moeten gewoon goed zijn. Aan het uiterlijk kunnen we altijd nog sleutelen.” Festival Op 1 mei moet dB’s weg zijn uit het CAB-gebouw en op 26 april gaan de deuren al dicht. Vanaf die datum begint de verhuizing en zodra het kan, gaan de deuren aan de Vlampijpstraat open. De Brabander zegt enerzijds veel kopzorgen te hebben, maar anderzijds ook hoopvol te zijn. “Op zondag 4 februari hebben we weer een open dag op de nieuwe locatie. Iedereen is die dag welkom. Ook willen we dit jaar het dertigjarig jubileum vieren. Misschien organiseren we, net zoals vijf jaar geleden, weer een festival in de zomer. Dat moeten we allemaal nog maar even uitzoeken. Eerst deze verbouwing maar tot een goed eind brengen.” Met de verhuizing is ook het nodige geld gemoeid. Het consortium Cartesius, de ontwikkelaars van de nieuwe woonwijk, dragen 1 miljoen euro bij aan de verhuizing. Vanuit de gemeente is er 900.000 euro beschikbaar. De gemeentelijke bijdrage moet wel ergens vandaan komen, voor een deel gaat dit ten koste van extra faciliteiten bij de basisschool Cartesius. Vanuit de gemeenteraad zijn er altijd veel oproepen geweest om dB’s te steunen. a
Advertentie
MISSCHIEN WEL HET LEUKSTE VRIJWILLIGERSWERK DAT ER IS! Ga mee op dagtripjes door heel Nederland, als gastheer, gastvrouw of als chauffeur
EEN DROOM VAN EEN SHOWROOM SALE
Ben je sociaal, vrolijk, fit en 3 dagen per maand beschikbaar? Meld je dan nu aan bij de Domstad PlusBus.
Onze geweldige displaybedden nu voor een zeer aantrekkelijke prijs. Maar wees er snel bij: want op is op.
c.peeters@u-centraal.nl | 030-2361793 (ma t/m wo) | www.u-centraal.nl/domstadplusbus
Beperkt aantallen showroom bedden beschikbaar, op = op!
Foto: Jens Lübkemann
Der blaue Reiter: een concert vol kleuren en emoties Op 6 februari speelt strijkorkest Ciconia Consort o.l.v. Dick van Gasteren Der blaue Reiter in TivoliVredenburg. Het expressionisme staat centraal. De Duitse stervioliste Viviane Hagner zal schitteren in het prachtige Concerto Funèbre van Karl Amadeus Hartmann. Ook hoort u de aangrijpende Kammersymphonie van Sjostakovitsj en het 3e strijkkwartet van Viktor Ullmann. Kaarten: www.tivolivredenburg.nl Ciconia Consort, een internationaal gezelschap van jonge topmusici, ontvangt door bijzondere thematische concerten op hoog artistiek niveau nationale en internationale erkenning. De recensies zijn lovend. „De liefde waarmee de Ciconias de stukken uitvoeren is hartverwarmend”, aldus magazine Luister.”
HÄSTENS STORE | Oudkerkhof 27, 3512 GJ Utrecht | +3130-3075727
WÉL ALLEEN A-MERKEN, ÉCHT DE GOEDKOOPSTE!
PROFITEER DE HELE WEEK! *
GEEN MAAR BTW
21% 6% ACTIE *Vraag naar de voorwaarden in de showroom.
Openingstijden: Ma t/m Vr 09:30 - 17:30, Za 10:00 - 17:00, Zo 11:00 - 17:00. Kijk voor meer vestigingen en info op www.sanidump.nl
UTRECHT - HOLLANTLAAN 28 - 030 310 0960
13
26 JANUARI 2024 | NR. 257 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHT VOLGENS FRACTIEVOORZITTER NIEUWE UTRECHTSE PARTIJ HORIZON: VICTOR PAALMAN
‘Over twee jaar doen we absoluut mee aan de verkiezingen’
De Utrechtse gemeenteraad heeft er sinds vorige maand een nieuwe partij bij: Horizon. Victor Paalman is de fractievoorzitter. De zetel was van Student & Starter. Vorig jaar stapte fractievoorzitter Esma Kendir op. Ruben Snijder zou eigenlijk plaatsnemen op haar zetel, maar toen kwam Victor in beeld. Hij kreeg tijdens de gemeenteraadsverkiezingen namelijk meer stemmen, waardoor hij recht had op de zetel, ook al was hij al een jaar weg bij Student & Starter. Hij begon een nieuwe en naar eigen zeggen links-liberale partij. Het opeisen van de zetel was volgens Student & Starter niet de normale gang van zaken. Zijn keuze om de zetel toch in te nemen, noemde de fractie “een miskenning van de kiezers van Student & Starter”. We vroegen Victor hoe het nu gaat. Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Victor Paalman Hoe bevalt het tot nu toe als eenmansfractie in de Utrechtse gemeenteraad? “Het bevalt heel erg goed. Ik heb het gevoel dat ik nuttig werk voor Utrecht doe. Ik ben er veel tijd aan kwijt, maar ik hoor wat er in de stad gebeurt. Daarvoor ga ik ook op de fiets langs bij allerlei mensen. Het is wel heel veel lezen. Als je met meerdere raadsleden bent, kan je dat een beetje verdelen. Dat gaat nu niet. Ik heb alle portefeuilles. Ook komen er veel mails binnen van Utrechtse organisaties en inwoners met daarin vragen, ideeën en zorgen. Die neem ik heel serieus. Mensen willen graag hun zorgen uitspreken, maar vinden het lastig om de overheid te bereiken. Het krachtigste instrument is agendering: zorgen dat er een wethouder naar kijkt, of iemand anders bij de gemeente.”
Wat voor bezoekjes staan er de komende tijd op de planning? “De komende weken staat er veel op de agenda, zoals langsgaan bij partners als studentenverenigingen, de SSH, Koninklijke Horeca Nederland en het Ondernemersfonds. Ik probeer gewoon te luisteren en te kijken of ik iets kan doen. Mensen vinden het fijn om gehoord te worden. De Horizon-agenda is overigens online in te zien sinds 21 januari. Iedere week publiceer ik mijn raadslidagenda voor meer transparantie. Alle relevante afspraken zijn openbaar: werkbezoeken en raadsvergaderingen, maar ook afspraken met inwoners en organisaties. Het is denk ik ook interessant voor Utrechters om te kunnen zien wat een raadslid nou precies doet. Ho-
In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
pelijk verlaagt het de drempel om contact op te nemen met een raadslid.”
met een campagne. Over twee jaar doen we absoluut mee aan de verkiezingen.”
Met wat voor ideeën wil je binnenkort aan de slag? “Het zou heel mooi zijn als de hele gemeenteraad ons voorbeeld volgt en ook hun agenda’s openzet. Verder vindt Horizon dat er een technische blik ontbreekt in de raad. De reputatie van de overheid met betrekking tot ICT is beschadigd door digitale systemen die miljoenen kosten en uitvallen of niet goed werken. Denk bijvoorbeeld aan de nieuwe parkeerapp in Utrecht. Laten we als Utrecht het goede voorbeeld geven en niet weer het lachertje zijn.”
Waar kan je culinair genieten in Utrecht? “Bij Los Amigos aan de Voorstraat. Het zijn lokale ondernemers met een passie voor Spanje en tapas. Je kunt er lekkere sangria bestellen en de gerechten delen. Ik ben er nog nooit ontevreden weggegaan. De tijd vliegt voorbij als je daar zit. Eind vorig jaar openden de eigenaren een tweede zaak in Leidsche Rijn.”
Hoe voel je je nu over het meenemen van de zetel van Student & Starter? “Nog precies hetzelfde. Ik werd er flink door overvallen dat ik ineens was benoemd. Wat weegt er dan zwaarder: alle mensen die op mij gestemd hebben, of de partij waar ik niet meer actief ben? Ik heb me ruim een jaar geleden heel bewust uitgeschreven bij Student & Starter. Als ik de gemeenteraad in zou gaan, dan onder een nieuwe vlag. Het was erg spannend. Wat gaat iedereen denken? Dat circus is nu wel voorbij. Ik hoor dat sommigen het terecht vinden en dapper. Ondertussen kan ik er ook wel een beetje om lachen. Deze lente en zomer gaan we de straat op
Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht? “Dat is elk jaar op Koningsdag. Die dag vier ik al jaren in de stad. Dan ben ik zo ongelofelijk trots als ik door Utrecht loop. Overal is er rommelmarkt en de binnenstad is een gigantisch festival. Op de pleinen is er feest, maar ook in de kleine straatjes en steegjes.” Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt? “Dat was het optreden van Kensington boven op de Dom om het 900-jarig bestaan van de stad te vieren. Het was een perfecte zomerse dag en de pleinen in de stad stonden vol. Het was ongelofelijk. Iedereen voelde het: de stad was echt jarig.” Utrecht is… “…de liefste stad van Nederland.” a
'Ik heb het gevoel dat ik nuttig werk voor Utrecht doe'
Dit artikel is gemaakt in samenwerking met de gemeente Utrecht
Gezocht: een tweede locatie voor een AZC in Utrecht Utrecht zoekt samen met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) naar locaties waar asielzoekers voor langere tijd kunnen worden opgevangen. De stad groeit snel en de ruimte in de stad is schaars. Bij het zoeken naar plekken worden locaties aangedragen door bewoners, ondernemers en andere partijen. Ook binnen de gemeente wordt meegezocht. De zoektocht is een puzzel, want bij elke mogelijke locatie wordt steeds gekeken: wat past hier het best? Opvang is dan één van de mogelijkheden.
I
n de gemeente Utrecht worden al heel lang vluchtelingen opgevangen. Op de Joseph Haydnlaan in Oog in Al is al meer dan 30 jaar een asielzoekerscentrum (AZC) gevestigd, waar ruim 500 mensen een plek hebben. Inmiddels zijn er ruim 1.200 opvangplekken voor asielzoekers en worden er ook 1.600 Oekraïners opgevangen in de stad. Bijvoorbeeld de asielzoekers in de Voorveldse Polder en in het tweede AZC op de Pahud de Mortangesdreef, beiden tijdelijke locaties. Oekraïners worden opgevangen bij gastgezinnen, op het Herculesplein of op een boot in het Merwedekanaal. Sommige plekken komen komend jaar al te vervallen. De zoektocht naar nieuwe opvangplekken gaat daarom nog elke dag door. Kitty Koelman leidt als projectmanager bij de gemeente Utrecht de zoektocht naar nieuwe locaties voor asielzoekerscentra. Volgens Kitty stond er de afgelopen jaren veel druk op de asielopvang: “Met stoom en kokend water zijn er tijdelijke locaties gevonden. Dit was nodig omdat er niet voldoende opvangplekken waren en er een groot beroep werd gedaan op gemeenten om mensen een veilig onderkomen te geven. Voor de opvang die we in Utrecht willen, streven we naar plekken waar mensen al kunnen bouwen aan hun toekomst vanaf dag één.” Toekomstbestendig Voor de opvang van asielzoekers is het COA verantwoordelijk. De gemeente Utrecht helpt daarbij: “Utrecht wil een evenredig aantal asielzoekers opvangen, dus gekoppeld aan
het aantal inwoners van Utrecht. Daarnaast willen we een goede kwaliteit bieden in de opvang en dat tegen zo laag mogelijke kosten. Daarom zijn we op zoek naar permanente locaties, zodat we kunnen werken aan een toekomstbestendig opvangsysteem.” Plan Einstein Op de opvanglocatie op de Pahud de Mortangesdreef wonen jongvolwassenen en asielzoekers bij elkaar in de buurt. Het terrein biedt ook ruimte aan de wijkhuiskamer. Daar ontmoeten bewoners uit het AZC, de jongeren en omwonenden elkaar. “In Utrecht vinden we inpassing in de buurt belangrijk: geen grootschalige AZC's maar passend in de wijk volgens 'Plan Einstein'. Hier luidt het credo: samen wonen, samen werken, samen leren." Er worden activiteiten en cursussen georganiseerd voor zowel mensen uit de wijk als voor bewoners. De kinderen, ook die uit de buurt, kunnen spelen in de speeltuin. Tussen de woonblokken is een moestuin aangelegd voor bewoners en omwonenden met groene vingers. Volgens Kitty heeft het open karakter en de bedrijvigheid op het terrein een positief effect: “Of deze mensen in Nederland blijven of niet, ze boeken vooruitgang. Stilstand is voor niemand goed.” Nieuwe gronden De opening van de opvanglocatie aan Pahud de Mortangesdreef was natuurlijk een mooi moment, maar ook deze locatie is van tijdelijke aard. “Daarom zoeken we naar plekken voor een nieuw AZC, ter vervanging van de
tijdelijke locaties.” In totaal gaat het om vierhonderd bedden voor zowel alleenstaanden als gezinnen. Zij doorlopen de asielprocedure en wachten op uitsluitsel. De duur van hun verblijf verschilt, maar kan zo maar een paar jaar duren. Dat kan bijvoorbeeld komen door papieren die nog niet in orde zijn. Utrecht wil dat de nieuwe opvanglocaties een kleinschalig karakter krijgen, waar maximaal driehonderd mensen komen. We willen de opvang graag inpassen in wijken, zodat de wijk ook kan meedoen met het aanbod van Plan Einstein. De huidige twee tijdelijke locaties moeten tegen 2027 zijn ingewisseld voor permanente locaties. Voor de opvanglocaties voor asielzoekers wordt gezocht naar nieuwe locaties. Gemeente Utrecht doet graag een oproep aan Utrechtse pandeigenaren en iedereen die ongebruikte grond in zijn bezit heeft of een andere geschikte oplossing denkt te hebben. Mocht u zichzelf daarin herkennen, dan komen wij graag met u in contact via: vluchtelingenvragen@utrecht.nl.
Advertentie Boek de Studio voor opnames of een vergadering
HUB Utrecht is het nieuwe mediacentrum van de stad Utrecht met RTVU en DUIC als initiatiefnemers. Wil jij een vergaderruimte of studioruimte huren bij HUB Utrecht? Dat kan. Boek nu en reserveer via deze QR-code:
Vanaf € 75,-
Locatie: Achter Clarenburg 23-25 In het centrum, dus makkelijk bereikbaar vanuit het station.
Organiseer je een debat of grote vergadering in de avond? Boek dan onze Grote Zaal
Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, WiFi en whiteboard en natuurlijk gratis koffie en thee.
Boek de Vergaderzaal tot max. tien personen
15
26 JANUARI 2024 | NR. 257 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERDWENEN VILLA'S IN UTRECHT
Huis Nieuweroord aan het Moreelsepark
Huis Nieuweroord in het fotoalbum over de jaren 1871-1901 Aan de Laan van Puntenburg, tussen de spoorlijn en de Inktpot (HGB III), ligt Park Nieuweroord. Veel mensen kennen het van het jaarlijkse theaterfestival De Parade. Het is niet veel meer dan een grasvlakte ter grootte van een voetbalveld met wat bomen. Sommige van die bomen zijn echter zeer monumentaal: een plataan met een omtrek van 6 meter en een olm van 4 meter omtrek. Dit zijn restanten van de buitenplaats Nieuweroord die hier in de negentiende eeuw lag. Het illustere landhuis moest ruim honderd jaar geleden wijken voor het derde spoorweghoofdgebouw, de Inktpot dus. Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief
I
n 1826 trouwde François Henri Corneille baron van Heeckeren van Brandsenburg (1803-1869) met de 19-jarige jonkvrouw Christina Louisa van Foreest (1807-1875). Zij kwam van Huize Heemse (bij Hardenberg) in Overijssel, hij uit de stad Utrecht, waar zijn familie bestuursfuncties bekleedde. Als compromis vestigde het jonge paar zich in een landhuis net buiten de toenmalige stad. Het terrein tussen Catharijnesingel en Kruisvaart, naast het Sterrenbosch en grenzend aan buitenplaats Puntenburg, was in de 18e eeuw gebruikt voor tuinen en kwekerijen. Het bestond deels uit het afgegraven Mariabolwerk, een 'punt' in de stadsbuitengracht zoals Lepelenburg. Er lagen nog restanten van de singel om het bolwerk. Rond 1800 was daar het landhuis Nieuweroord gebouwd met een U-vormige plattegrond. Van Heeckeren van Brandsenburg liet aan de kant van de Kruisvaart — waar later ook de spoorlijn kwam — een vijfzijdige tuinkamer aanbouwen. Ook kocht de baron aangrenzende percelen, zoals de oude kwekerij Tulpenburg. Tuinarchitect Jan David Zocher junior, die in diezelfde jaren aan het nieuwe singelplantsoen werkte, ontwierp een landschapspark waarin oude bomen van Tulpenbrug waren opgenomen. Het water van het voormalige Mariabolwerk werd omgevormd tot vijver. Kinderschare en verbouwing 'Op Nieuwer-Oord, nabij Utrecht, den 21sten October 1831. Heden beviel zeer voorspoedig van een welgeschapen ZOON, de Hoog Wel-
Geb. Vrouwe C.L. Baronesse Van Heeckeren Van Brandsenburg, geboren Van Foreest Van Heemse.' Er verschenen maar liefst elf van zulke annonces. Op Nieuweroord woonde dus een groot gezin, al overleden twee kinderen jong. De familie had ook veel personeel, niet alleen dienstbodes maar ook een gouvernante voor de kinderen en een kamenier oftewel aankleedhulp voor de baron. François van Heeckeren van Brandsenburg zelf stond te boek als 'rentenier' en leefde dus van familiekapitaal, maar hij had rechten gestudeerd en was ook actief als koopman en statenlid. Omstreeks 1850 liet Van Heeckeren van Brandsenburg tussen de korte zijvleugels van het huis een voorbouw toevoegen van drie ramen breed en twee verdiepingen hoog met een groot balkon. Het eerste ontwerp had een rechte daklijst, maar de aanbouw werd uiteindelijk bekroond met een fronton (flauwe driehoeksvorm). Ook is het huis toen helemaal gepleisterd om er een eenheid van te maken in de strakke stijl van die tijd. Architect was waarschijnlijk Cornelis Adriaan Boll van Buuren (1818-1859). Hij ontwierp in een ieder geval 'een koepeltje voor den heer Baron van Heekeren'. Stadsarchitect Boll van Buuren bouwde bijvoorbeeld het commiezenhuis en latere politiebureau op de plek van de Wittevrouwenpoort. Ook was hij verantwoordelijk voor de universiteitsgebouwen, zoals de nieuwe Sterrenwacht op Zonnenburg. Spoorweghoofdstad De volgende bewoner van Nieuweroord had geen groot gezin maar woonde alleen, op zijn
Studeerkamer van Frederik s'Jacob met Indische attributen huispersoneel na. Na de dood van Van Heeckeren van Brandsenburg was de buitenplaats gekocht door Frederik s'Jacob (1822-1901), 'een man van forsche statuur'. Zijn vrouw was jong overleden en zijn enige zoon studeerde in Delft. s'Jacob was marine-officier geweest met hoge militaire onderscheidingen, daarna had hij een suikerfabriek gedreven in Nederlands-Indië. Terug in Nederland was hij medeoprichter van de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen en kreeg daar in 1869 bij een reorganisatie de algehele leiding. Hij verhuisde de spoorwegmaatschappij van Amsterdam naar Utrecht en liet vlak bij Nieuweroord het eerste hoofdgebouw (HGB I) bouwen aan het latere Moreelsepark. Dankzij s'Jacob zou Utrecht spoorweghoofdstad worden. In 1881 werd s'Jacob benoemd tot Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië, een machtige en destijds eervolle functie. Daaraan kwam al na drie jaar een einde door de Billiton-affaire: hij had buiten de Tweede Kamer om een contract afgesloten. s'Jacob keerde terug naar Utrecht, waar hij Nieuweroord had aangehouden. Hij liet een rozentuin aanleggen en een plantenkas bouwen voor tropische gewassen, die hem wellicht aan
Indië herinnerden. In 1895 verrees het tweede spoorweghoofdgebouw (HGB II) pal naast zijn tuin. Begin 1900 meldde een krant: 'Het buitengoed Nieuweroord, aan den Catharijnesingel te Utrecht, is door de Gemeente voor f 87.500 gekocht, onder voorwaarde dat de eigenaar, de heer s'Jacob, er tot zijn dood mag blijven wonen.' Hij overleed het jaar daarop. Fotograaf Carl Emil Mögle maakte nog een album 'Herinnering aan Nieuweroord 18711901' zodat we weten hoe de hal, salon en studeerkamer van s'Jacob er uitzagen. Ook zijn plantenkas werd vereeuwigd en een schaapskudde die op Nieuweroord graasde! Gemeentelijk plantsoenmeester Denier van der Gon maakte een openbaar wandelpark van Nieuweroord, waarbij de kas verdween. In het landhuis zelf vestigde zich het kantoor en museum van Staatsbosbeheer. Het park werd snel geliefd, zodat veel Utrechters ontzet waren toen de spoorwegen in 1918 de grond kochten voor de bouw van het derde spoorweghoofdgebouw (HGB III ofwel de Inktpot). 'Hebt ge het al gehoord, van 't parkje Nieuweroord. Dat liefelijke Oord, dat bruutweg werd vermoord', aldus een bekend rijmpje. a
16
NR. 257 | 26 JANUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
WAT VINDEN DE LEZERS?
Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen
DUIC-lezers aan het woord
die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.
Raad keurt plannen voor metamorfose Ledig Erf goed Het Ledig Erf en de directe omgeving wacht een flinke metamorfose. Zo is er straks geen doorgaand autoverkeer meer mogelijk, waardoor fietsers en voetgangers veel meer de ruimte krijgen. De plannen hebben ook betrekking op omliggende straten als de Bleekstraat, Vondellaan, Jutfaseweg en Balijelaan.
“ “ Plannen Museumhotel in voormalig Altrechtpand krijgen vorm Binnenkort wordt beslist welke vorm het Museumhotel aan de Lange Nieuwstraat krijg. Belanghebbenden konden afgelopen tijd hun zorgen uiten over het concept, binnenkort volgt het hernieuwde plan.
“ “ “
Baliekluiver: “Het is steeds hetzelfde liedje: pretpark dingen zijn gewoon veel belangrijker dan omwonenden. Die moeten hun gemeentelijke belastingen betalen en verder niet zeuren.”
Pieter: “Vind het een mooi plan en best een bescheiden bouwblok. Past prima daar. En een mooie voorziening voor de stad.”
Nina: “Dus wel extra parkeerplaatsen voor hotelbezoekers, maar niet voor inwoners? Bijzonder.”
“
Victor Sijthoff: “Goedkeuring van de gemeente. In het bewonersparticipatie traject was “de knip” de optie die het slechts gescoord heeft. Bewoners wilden iets anders. Een gemeenteverkiezing verder en het wordt die optie die niemand wil. Gelukkig is de gemeente wel voor. Voor wie doen we dit nu eigenlijk?” Boogschutter: “Mooi! De auto zoveel mogelijk terugdringen. Ziet er goed uit deze volgende stap naar een autovrije stad.” Rijk: “Als ik iedere dag door Utrecht fiets valt me op hoe rustig de straten (op een paar na) zijn, relatief weinig auto’s. Onbegrijpelijk dan dat ze die drukke straten nu gaan knippen, dit gaat zeker meer verkeer op rustige straten opleveren. Fietsstraten zijn prima om het verkeer te verminderen, ga nu niet het wiel opnieuw uitvinden!”
Utrecht Science Park gaat niet weer Uithof heten Het plan om het Utrecht Science Park weer de Uithof te noemen heeft geen meerderheid gehaald in gemeenteraad. Het idee kwam van fractievoorzitter David Bosch van de politieke partij UtrechtNu!. Via een motie wilde hij de naam terugveranderen. 2 van de 45 gemeenteraadsleden stemden voor.
“ “ “
Moniek: “Gewoon allemaal die bespottelijke Engelse naam boycotten, dus niet meer gebruiken en consequent over Uithof spreken.” Herman: “Komt op termijn vast alsnog goed. Gelukkig herstelt de geschiedenis rare beslissingen. Over 25 jaar vraagt iemand zich vast af waarom dit ooit zo besloten is.” Jasper: “(…) Je kunt hoog en laag springen, maar Engels is daar de voertaal en dus ook op de UU. En dat werkt prima, heet met je tijd meegaan. Het is 2024 en geen 1924 meer.”
17
26 JANUARI 2024 | NR. 257 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Straatnamen Tolsteeg
H
et is de naam van een brug, een ‘barrière’, een plantsoen en een bushalte. Wat Tolsteeg tegenwoordig echter niet is, is een steeg. Ooit was het een landweg die vanuit de zuidelijke poort oostwaarts ging waar, zoals bij zoveel steden, tol geheven werd. Maar Tolsteeg werd meer dan dat: een buurt, een voor Nederland unieke rechtssituatie en voor even een eigen gemeente. Waar de originele ‘steeg’ exact lag, is echter onduidelijk. De naam Tolsteeg is voor het eerst te lezen in een handelsovereenkomst uit 1260 waarmee men land rond de splitsing tussen de Kromme en Vaartsche Rijn verhandelde. De landweg waar de naam op slaat, wordt door sommige historici als zuidoever van de Kromme Rijn gezien, terwijl anderen menen dat de straat mogelijk was waar tegenwoordig de Gansstraat is. Het is echter niet deze landweg, maar het ‘buitengerecht’ eromheen dat de naamgever is van de buurt en straat. Toen Utrecht in 1122 stadsrechten kreeg, werd de stad omgracht en ommuurd. De toegang tot de stad ging voortaan via stadspoorten, zoals de Tolsteegpoort. Buiten de stadspoorten ontstonden zo’n vijftien ‘buitengerechten’, gebieden die een speciale
rechtsstatus hadden. Deze buitengerechten binnen de stadsvrijheid leken qua omgeving op het platteland, maar de bewoners ervan hadden rechten die meer leken op die van stedelingen. Bewoners regelden deels hun eigen rechtspraak in een soort plaatselijke rechtbank en ze hielpen mee met de verdediging van de stadsmuren. Verder kwam in de buitengerechten bedrijvigheid die de stad liever niet binnen de muren had, zoals brandgevaarlijke industrie. In de voorsteden Bemuurde Weerd en Tolsteeg kwam bijvoorbeeld aardewerkindustrie. In 1816 werd de stadsvrijheid opgeheven, waarna de buitengerechten in 1818 werden heringedeeld in vier zelfstandige plattelandsgemeentes. Tolsteeg was er daar een van, al was het nooit een volwaardige gemeente omdat inwoners onder Utrecht bleven vallen. In 1823 werden de vier gemeenten weer bij Utrecht gevoegd. De huidige buurt Tolsteeg heeft met de af bakening tussen de Kromme en Vaartsche Rijn, de brug en het plantsoen nog steeds de vorm van het oude buitengerecht. a
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
Gezicht over de stadsbuitengracht op de stadswal te Utrecht met de Tolsteegbrug en -poort en daarachter de Bijlhouwerstoren, links een gedeelte van de singel en rechts het bastion Manenburg. Tekening van omstreeks 1755.
De stad in cijfers #
In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente
Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
H
et aantal benzinevoertuigen in de gemeente Utrecht neemt ieder jaar af, terwijl het aandeel elektrische voertuigen juist ieder jaar toeneemt. Zo waren er in maart 2022 8.387 elektrische auto’s te vinden en een jaar later, in maart 2023 maar liefst 10.472. In januari 2024 staat het aantal op kenteken geregistreerde elektrische auto’s op 10.240. In heel Nederland zijn er in januari 2024
In other news ‘Nach 17 Siegen zum Start: Eindhovens Serie reißt in Utrecht’
E
én punt halen met een Eredivisiewedstrijd kan op verschillende manieren worden beleefd en dat bleek afgelopen weekend ook maar weer tijdens de wedstrijd FC Utrecht – PSV. FC Utrecht zal lang niet altijd blij zijn met één punt, maar tegen PSV voelde de 1-1 als een overwinning. Dat PSV door deze uitslag een record misloopt, haalde ook buiten Nederland het nieuws. Onder meer Kicker, het belangrijkste voetbaltijdschrift van Duitsland, besteedde er aandacht aan. Kicker is een Duits tijdschrift dat twee keer per week verschijnt, op maandag en donderdag. Het blad schrijft over meerdere sporten, waaronder dus voetbal. PSV vertrok afgelopen zondag met zeventien gewonnen wedstrijden op de teller naar de Galgenwaard, in de hoop daar een bijna veertig jaar oud record te kunnen breken.
Daarvoor moesten de eerste achttien wedstrijden van het seizoen gewonnen worden. Maar daar stak FC Utrecht een stokje voor. De wedstrijd eindigde in 1-1. Dat Utrecht PSV van het record af wist te houden, was voor Kicker voldoende aanleiding om er een artikel aan te wijden. “Nach 17 Siegen zum Start: Eindhovens Serie reißt in Utrecht”, kopt het tijdschrift. “Das formstärkste Team Europas ist erstmals in dieser Saison gestolpert. Am 18. Spieltag der Eredivisie durfte die PSV Eindhoven nach 17 Ligasiegen in Serie keinen Dreier bejubeln. Beim FC Utrecht kam die Mannschaft von Peter Bosz nicht über ein 1:1 hinaus.” Een teleurstelling voor PSV, maar FC Utrecht zal tevreden zijn met dit gelijkspel. a
454.918 elektrische auto’s geregistreerd. In de provincie Utrecht zijn dat er in totaal 70.549. Het aandeel elektrische auto’s in de gemeente Utrecht is daarmee 2,3 procent van de gehele provincie. Utrecht komt daarmee op plek drie te staan van gemeentes in de provincie met het hoogste aantal elektrische auto’s. Amersfoort staat op plek één met 24.219 elektrische auto’s en Houten op plek twee met 20.413. a
18
NR. 257 | 26 JANUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT
Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week
Pep en Frans trots op FC Utrecht: ‘Dit team piekt op bijzondere momenten’
van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.
Het was voor iedere FC Utrecht-supporter een weekend om niet snel te vergeten. In een uitverkocht Stadion Galgenwaard speelden de Domstedelingen op een heldhaftige manier met 1-1 gelijk tegen het onoverwinnelijke PSV. Pep en Frans hebben van iedere seconde genoten, zagen een Belgische Feyenoord-supporter scoren en denken dat FC Utrecht op deze manier de play-offs kan winnen.
“T
wee keer gelijkspelen in één week tijd. Het levert beide keren een punt op, maar zorgt wel voor totaal verschillende belevingswerelden”, zo opent Frans. “Vorige week voelde een puntje tegen Vitesse als een nederlaag, maar afgelopen zondag kon de vlag uit na de remise tegen PSV.” Pep neemt het stokje van Frans over. Ook hij is lovend over de Utrechtse prestatie van afgelopen weekend. “Eindelijk zagen de supporters voetbal waar zij al het hele seizoen naar hunkeren. Onder bevel van generaal Jens Toornstra trok FC Utrecht vanaf de eerste seconde ten strijde. De spelers van PSV wisten niet wat hun overkwam in een kolkende Galgenwaard.” Ondanks de goede openingsfase kregen de Eindhovenaren de eerste kans van de wedstrijd. Die kans werd direct omgezet in een doelpunt. Frans voelde daarna de bui al hangen. “Ondanks de sterke openingsfase opende PSV de score binnen tien minuten. Toen heeft het hele stadion een schone luier omgedaan. Er werd op de tribunes gevreesd voor het ergste, maar het tegendeel bleek waar te zijn.” Kleine Belgische Feyenoord-supporter In de tweede helft rechtte Othmane Boussaid voor FC Utrecht de rug. Volgens
Frans had er nog meer ingezeten. “Onze club had echt verdiend om te winnen. Alle tweede ballen werden gewonnen en PSV kwam er amper meer aan te pas. Dan wordt voetballen opeens een stuk makkelijker en kijken de supporters hun ogen uit.” Ook Pep beleefde uiteindelijk een geweldige voetbaldag. “Vergeet niet dat PSV een winstrecord van achttien gewonnen wedstrijden wilde neerzetten. Door er nog één te winnen konden zij een van de meest unieke teams in de geschiedenis van het Nederlands voetbal worden. Door een goed uitgespeelde goal van onze kleine Belgische Feyenoord-supporter is dat voorkomen. Het is toch weer typisch Utrechts: in een seizoen dat het moeizaam draait, pieken we op bijzondere momenten.” De jeugd heeft de… Na de wedstrijd leefde bij veel Utrechters het gevoel dat er meer in had gezeten. Ook trainer Ron Jans zag dat PSV te verslaan was. Hij koos er tijdens de wedstrijd dan ook voor om verdediger Modibo Sagnan als spits in te brengen. “Het publiek vond het mooi dat Jans met een alles of niets mentaliteit op de bank zat”, zo vervolgt Frans. “Toch geeft het ook de ar-
moedige kant van deze selectie weer. Blijkbaar loopt er geen jeugdspelertje in de opleiding rond dat goed genoeg is om even tien minuutjes bij het eerste elftal in te vallen.” Lichtgewicht Pronk De opmerking van Frans over het gebrek aan capabele jeugdspelers is voor Pep aanleiding om een ander jeugdonderwerp aan te snijden. Afgelopen week werd namelijk het contract van Hoofd Jeugdopleiding Robin Pronk tot 2026 verlengd. Dit tot ergernis van de cynische Pep. “Het is fijn dat FC Utrecht een Hoofd Jeugdopleiding heeft die amper jeugdspelers laat doorstromen. Het is beschamend dat een lichtgewicht zoals Robin Pronk een meerjarig contract krijgt aangeboden en dat Michael Mols als jeugdtrainer is weggeschopt. Op deze manier blijft de middelmaat in Utrecht
regeren.” Play-offs winnen Ondanks de discutabele contractverlenging hebben de broers een mooie week beleefd. Frans heeft zelfs veel hoop en vertrouwen in de toekomst gekregen. “Iedereen is blij met het resultaat van afgelopen weekend. Toch is het voor de supporters frustrerend om te zien dat de spelers tegen titelkandidaat PSV wel tot het gaatje kunnen gaan. Puntje bij paaltje is dit een leuk bonuspuntje, maar in de komende drie wedstrijden moet het echt gebeuren. Excelsior, FC Volendam en Fortuna Sittard kunnen dan ook niet onderschat worden. Als het Ron Jans lukt om de scherpte en energie van afgelopen weekend erin te houden dan gaat dat lukken. Sterker nog, dan is er zelfs nog perspectief om dit seizoen de play-offs te winnen!” a
Advertentie
PLASTIC BEKERS VERBODEN! Gezellig een bakkie doen? U bent het natuurlijk gewend om uw klanten, leerlingen en bezoekers gastvrij te onthalen met een kop koffie of thee. Maar waar u niet op zit te wachten, is dat u vervolgens het gebruikte servies zelf moet gaan afwassen. Nieuwe regel Met de nieuwe regel van de overheid zou dat echter zomaar kunnen! Duurzaam servies is nu de norm, want vanaf 1 januari 2024 is het gebruik van plastic wegwerpbekertjes verboden. Een goede zaak! Want dit moet gaan helpen de enorme berg zwerfafval te verminderen. Wist u dat er in Nederland jaarlijks 19 miljoen plastic bekertjes en bakjes na eenmalig gebruik worden weggegooid? Ga voor duurzaam Vink Witgoed heeft wel een suggestie voor uw school, bedrijf of instelling. Als u niet blij wordt van afwasborstel en zeepsop, is een energiezuinige vaatwasser de uitkomst! Die levert u een besparing op van tijd, waterverbruik en energie. Een bijdrage door uw onderneming voor een duurzame samenleving. Een win-win-winsituatie!
Van A tot Z Bij Vink Witgoed helpen we u van A tot Z, van het oriëntatiegesprek tot het installatiemoment daarna. Bij ons in de winkel of op afspraak bij u thuis zoekt u uw nieuwe vaatwasser uit. Ook wanneer er nu geen aansluitingen voor een vaatwasser zijn, verzorgen wij die voor u. Wij leveren en installeren de nieuwe aankoop op een tijd die u het beste schikt. De oude voeren we gratis voor u af. Mocht u een vraag of een storing hebben, dan kunt u ook een beroep op ons doen. Nieuwsgierig? Kom gerust een kijkje nemen op onze website of in de winkel. Ons advies is altijd gericht op de juiste keuze voor uw situatie. En daarbij bieden wij u graag een heerlijk vers kopje koffie of thee…, in een mok die kan worden afgewassen.
E-mail: westbroek@vinkwitgoed.nl Vink Witgoed
@vinkwitgoed
Kijk voor de actuele winkelopeningstijden op onze website
19
26 JANUARI 2024 | NR. 257 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE OUDEGRACHT
Voordat het applaus klaterend opklinkt voor een talentvolle sporter
SPORTUTRECHT
heeft die een lange weg afgelegd. Vele jaren aan intensieve
Drie sterke kandidaten voor titel Sportcoach van het Jaar
trainingsarbeid, reistijd, keuzes maken en een strakke planning gaan hieraan vooraf. Hoe mooi is het dan als je een coach hebt die het klappen van de zweep kent. Die je niet alleen technisch ondersteunt, maar zeker ook alles weet van de wereld rondom jouw sport. Karateka Lindsey Weerdenburg is zo’n coach.
Het enthousiasme en de gedrevenheid spatten ervanaf. Als voormalig topsporter stond ze zelf een aantal keren op het erepodium. Met als hoogtepunten de Europese titel op 16-jarige leeftijd en als 21-jarige een bronzen plak op het WK in Istanboel. Op de Nederlandse vloeren werd ze meerdere malen nationaal kampioen kata (schijngevecht) en kumite (sparring). Lindsey Weerdenburg (35) is nu naast Coen Eggenkamp (roeien - Triton) en Ali Moghadassian (volleybal - VV Utrecht) genomineerd als Sportcoach van het Jaar van de gemeente Utrecht.
Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers / Fotografie: Tanno Witkamp
“I
k vind het hartstikke leuk. Ik zie het als een waardering voor mijn werk. Als sporter heb ik er keihard voor gewerkt. En ik ben direct nadat ik stopte als sporter zelf een karateschool begonnen. Ik schreef een ondernemersplan en behaalde mijn trainersdiploma’s. Nu ben ik ook als bondscoach werkzaam bij de Karate-do-Bond als kumite coach voor de jeugd van 12 tot en met 16 jaar. Ik begeleid hen, en hun ouders, op weg naar de hoogst haalbare plekken op Europees en wereldniveau. Ik ben hier natuurlijk de aangewezen persoon voor, want heb zelf op de vloer alles meegemaakt dat je maar mee kunt maken en tegenkomen.” De bond beloonde Lindsey voor haar prestaties meerdere malen door haar uit te roepen als Sporttalent- en Sportvrouw van het Jaar. Ook is ze binnen de bond een gewaardeerd dangraad-examinator (zwarte band). De Utrechtse sportprijs is voor Lindsey geen onbekende wereld. Eerder werd ze tweemaal als sporttalent genomineerd (2003 en 2005). En nu dus als sportcoach. Daarnaast won ze vorig jaar met haar Karate Team
Utrecht, de award voor Sportclub van het Jaar. “Ik vind het sowieso al een eer om genomineerd te zijn in een grote stad als Utrecht. Natuurlijk hoop ik dat ik win, daarvoor ben ik nu eenmaal een sporter. Ik neem het op tegen twee goede tegenstanders die zeker ook hun sporen hebben verdiend. Wat ik ook heel leuk vind, is dat ik het als vrouw weer opneem tegen twee mannen. Nu ben ik dat inmiddels als coach ook wel gewend, want de meeste coaches, zeker ook in de vechtsporten, zijn nu eenmaal mannen. Wat ik ook leuk vind aan mijn tegenstanders is dat ze uit sporten komen die niet zo vaak in de media zijn, zoals bijvoorbeeld voetbal wel is. Het is toch leuk dat op die manier volleybal, roeien en karate weer eens extra aandacht krijgen.” Maar of ze nu wint of niet. Deze 35-jarige coach is en blijft van zeer grote waarde voor de karatesport. Deze Utrechtse, die opgroeide in Zuilen, draagt al vanaf haar zevende jaar haar liefde voor de karate sport uit. Naast haar rol als bondscoach en als hoofdtrainer in haar school in het Leidsche Rijn College, de gymzaal in Parkwijk en in de Meern, gebruikt ze de karatesport ook als ‘bindmiddel’
Karateka Lindsey Weerdenburg in haar rol als bondscoach en trainster in het landelijk vechtsportcentrum in Rotterdam en in haar eigen school in Utrecht. in de wijk. “Ik kom binnen mijn school heel veel verschillende culturen tegen. En wat is er nu mooier dan mijn sport en mijn kennis te gebruiken om deze culturen te verbinden binnen mijn eigen wijk, waar ik inmiddels ook al jaren woon?”
Wie meer wil weten over Lindsey en haar mede-genomineerden en wil stemmen kan terecht via deze link: sportprijsutrecht.nl/ stempagina/. De uitreiking van deze presti— gieuze prijzen is op woensdag 14 februari in het Beatrix Theater. a
DOOR DE OGEN VAN MONDO LEONE | LEON GIESEN, EEN HALF LEVEN BUURMAN ALDAAR 12 WEKEN LANG DEELT HIJ ZIJN VERWONDERING OVER DE AMSTERDAMSESTRAATWEG
RUIMTE De natuur pakt haar ruimte
IN DE BUURT VAN DE AMSTERDAMSE STRAATWEG WORDT OP DIT MOMENT EEN GROOT GEBIED ONTWIKKELD. HET WISSELSPOOR. Aan de overkant van het spoor komt ook een hele wijk. Ontwikkelen betekent: mooie dure huizen en apparte menten bouwen. Utrecht doet aan inbreiding. Toch is ‘luwte’ in de stad ook belangrijk. Plekken waar niet de hoofdprijs gevraagd wordt. En ik hoop vurig dat hier ook ruimte voor is in het Utrecht van de toekomst. Je ziet in veel grote steden dat alles zo duur wordt dat creatieven en kunstenaars de stad uit gejaagd worden.
Speelruimte is nodig. Marge. Waar dingen kunnen groeien. In het begin klein en kwetsbaar. Waar kunstenaars kunnen werken. Zoals op de Concordiastraat bij de Straatweg, waar wel 100 kunstenaars en cultureel ondernemers zitten. Waar theatergroep Aluin gehuisvest is. Waar in de buurt de Ping Pong Club is. Binnenkort was. Waar gaat die heen? Dit soort dingen geven de stad kleur. Ontwikkel ze niet weg uit de stad. Het is belangrijk dat er rafelrandjes van het mooie soort zijn. Net zoals er prachtige bloempjes bloeiden onder de auto die lang in mijn straat stilstond. Net zoals een rommelige tuin beter is voor de vogels en de vlinders. Monocultuur is niet goed. Dat weten we inmiddels toch?
AMSTERDAMSESTRAATWEG MARNIXLAAN
UTRECHT CENTRUM