DUIC Krant NR 260 - 16 februari by DUIC

De krant die verder kijkt in de stad

16 FEBRUARI 2024 | 10E JAARGANG NR. 260 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP

Zaailing van de

Pep & Frans zien

maand: Zwarte

in Lammers het

populier op

ontbrekende

de Helling

puzzelstukje

P. 14

P. 15

Elk e een week nieu DUI we C

Terugkerende winkeldieven komen in Hoog Catharijne op zwarte lijst

Opvang in De Meern is veilige haven voor Fatima en Yasmin

DUIC.NL

P. 7

Utrecht volgens Gastheer van het Jaar Marco Westra

P. 11

Advertenties

100ste certificaat voor Duurzame Zorg

Sipr weet precies wat jouw fans willen horen. En dat is te zien.

MET CATERING MOGELIJK!

0,42%

Gemiddeld

1,78%

Test gratis ons platform!

Doorklikpercentage LinkedIn

€ 34,95 incl. verzendkosten

Soworker maakt delen op Social media makkelijk! Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs!

Sipr

Kan jij wel een sterke campagne gebruiken? 030 - 2006 028 | sipr.online

00 ht! 1.5 rkoc n a e rd nv ee lare m p Al em ex

VERGADERZALEN BIJ CAMPING GANSPOORT

Machtige online marketingcampagnes runnen?

Voor meer info: bel/app Pierre via 06-14415656 Change Marketing

Koop nu

of zie campingganspoort.nl

het boek Verdwenen horeca in Utrecht

Bestel via duicshop.nl en ontvang een gratis setje ansichtkaarten

Advertentie

100ste certificaat voor Duurzame Zorg

Nienke Bakker (links) en Sylvia Speel

Zorginstellingen zetten vol overtuiging groene stappen. Het project Duurzame Zorg van provincie Utrecht stimuleert dit. Het 100ste certificaat ging onlangs naar zorgorganisatie Beweging 3.0. Wat hebben zij hiervoor gedaan?

Op één van de locaties gebruiken we nu 40 procent minder energie dan in 2018 Sylvia Speel, projectleider Beheer & Onderhoud, deelt haar ervaringen: “Met ondersteuning van provincie Utrecht pakken wij onze gebouwen aan om ze te isoleren en energie te besparen. Natuurlijk wel met behoud van comfort voor onze bewoners en medewerkers.

De resultaten zijn veelbelovend. Op één van de locaties gebruiken we nu 40 procent minder energie dan in 2018. Er liggen plannen klaar om een locatie in Amersfoort aan te sluiten op een warmtenet. En met de overstap naar warmtepompen worden locaties (bijna) gasloos.”

Nieuwe editie agrarisch magazine de Aanjager Agrariërs vertellen in de nieuwe editie van het magazine de Aanjager hoe zij proberen de toekomst naar hun hand te zetten. Door bijvoorbeeld een eigen kaas op de markt te brengen en lokaal af te zetten. Of hennep telen en hiermee een bijdrage te leveren aan ‘biobased’ bouwen. Laat je inspireren door deze en andere verhalen van Utrechtse agrariërs die op hun manier

impact maken. De Aanjager wordt uitgegeven door LaMi Utrecht. Dit platform is een initiatief van de provincie Utrecht en ondersteunt duurzaam boerenondernemerschap in Utrecht met tips en inspiratie: via de website, nieuwsbrief, social media en de Aanjager. Bekijk het magazine online via bitly. Aanjager1, of de QR-code.

Energie in 2050 In 2050 wil de provincie klimaatneutraal zijn. We gebruiken dan hernieuwbare, schone energie. Dat betekent veel voor het energiesysteem. Waar komt die elektriciteit straks vandaan? Op welke manier verwarmen we de huizen? De komende tijd moeten we echte

keuzes gaan maken. Wat vind jij daarbij belangrijke voorwaarden? Laat het ons weten door mee te doen aan de online inwonerraadpleging. Het invullen kost je maximaal 10-15 minuten. Je vindt de raadpleging op provincie-utrecht.nl/energievisie

Nienke Bakker, programmamanager Duurzaam Ondernemen: “Naast energie besparen, scheiden we ons afval beter. We houden bijvoorbeeld incontinentiemateriaal apart, zodat het gerecycled kan worden bij de afvalverwerker. Verder zijn we overgestapt op groene schoonmaakmiddelen en gerecycled toiletpapier. Dit jaar starten we initiatieven om voedselverspilling te verminderen. Ook scherpen we ons inkoopbeleid aan.”

stappen extra zetten. Ik ben ervan overtuigd dat dit in 2024 gaat lukken. Duurzaamheid is niet alleen een belangrijke waarde in ons beleid, het wordt ook steeds meer omarmd door onze medewerkers. In de Green Teams die we hebben opgericht, zitten collega’s uit alle lagen van de organisatie. Zij kijken samen hoe we bij Beweging 3.0 onze ecologische voetafdruk verder kunnen verkleinen. Dat belooft veel moois voor de toekomst.”

Ze blikt vooruit: “Met trots hebben we het bronzen certificaat in ontvangst genomen: het is een mooie eerste stap. We streven nu naar een zilveren certificaat. Hiervoor moeten we nog een paar

Meer weten over hoe de provincie zorginstellingen en ander maatschappelijk vastgoed ondersteunt bij het verduurzamen: kijk op provincie-utrecht.nl/maatschappelijkvastgoed

Even voorstellen: gedeputeerde Huib van Essen Huib van Essen is inmiddels een vertrouwd gezicht bij de provincie. Hij startte in 2019 als gedeputeerde met onder meer Ruimtelijke Ontwikkeling en Energietransitie in zijn portefeuille. En hij was coördinerend portefeuillehouder voor het Omgevingsbeleid. Afgelopen zomer begon zijn tweede termijn als gedeputeerde met nu ook Milieu wonen. Ik vind het belangrijk dat en Bestuur in portefeuille. Huib: ook volgende generaties hier “Ik zet mij dagelijks in voor een gezond en veilig kunnen wonen. duurzame provincie Utrecht, waarin Verder houd ik van wandelen, we grote uitdagingen oppakken. fietsen en wintersport. En bezoek Zoals bijvoorbeeld op het gebied ik graag theatervoorstellingen en van energie, klimaat, natuur en voetbalwedstrijden.”

Vergaderingen Provinciale Staten Statenvergaderingen kun je volgen op de publieke tribune in het provinciehuis en via provincialestatenutrecht.nl. Daar kun je ook de commissievergaderingen terugkijken. De volgende vergaderingen staan gepland op: 28 februari, 09:00 uur Financiële Auditcommissie 28 februari, 13:30 uur Statencommissie Milieu en Mobiliteit 28 februari, 19:30 uur Statencommissie Omgevingsvisie 6 maart, 09:00 uur Statencommissie Ruimte, Groen, Water/Wonen 6 maart, 15:30 uur Statencommissie Bestuur, Economie en Middelen 20 maart, 10:30 uur Provinciale Staten

Werk aan de weg Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden, onder voorbehoud van onvoorziene (weers)omstandigheden: N210 Lopik, voorbereidende werkzaamheden kruising M.A. Reinaldaweg 10 oktober 2023 – 31 mei N226 Maarsbergen, aanleg spoortunnel 1 januari 2024 – 31 december 2026 Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/wegen. Volg ons account op X @werkaandewegutr. Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00.

Officielebekendmakingen.nl Voor officiële bekendmakingen kun je terecht op officielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl. Via mijnoverheid.nl krijg je automatisch bericht bij publicaties over een locatie bij jou in de buurt. Wil je toch een geprinte versie van een provinciale verordening, beleidsregel of kennisgeving, die betrekking heeft op jouw directe leefomgeving? Bel dan (030) 258 9111.

Meer informatie? Kijk op onze website: provincie-utrecht.nl of volg ons op Facebook.com/provincieutrecht en X: @ProvUtrecht | @PSUtrecht

16 FEBRUARI 2024 | NR. 260 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD Nieuws

4 DUIC in Beeld

De ovonde op de Churchilllaan

6 Zwarte lijst voor winkeldieven

vondes en Utrecht. Het lijkt geen gelukkige combinatie. Voor wie nog niet weet wat een ovonde is; het is een soort uitgerekte rotonde, in een ovale vorm. Utrecht kreeg er een op ’t Goylaan. Die moest zorgen voor meer verkeersveiligheid. Na een aantal jaar bleek het echter een van de meest verkeersonveilige plekken van de stad. De ovonde werd aangepast. Vorig jaar kwam er ook ovaalvormige rotonde op de Marnixlaan, toen die weg een nieuwe inrichting kreeg. Ook daar zijn een hoop klachten over de nieuwe situatie. Volgens de wethouder heeft het nog even tijd nodig. Die tijd is ondertussen wel op voor de ovonde op de Churchill-

laan, die werd aangelegd in 2019. Het ‘nieuwe’ verkeersplein wordt als onveilig en onoverzichtelijk ervaren. Daarom worden er nu maatregelen genomen, om de weg veiliger te maken. Volgende week starten de werkzaamheden. Wie nu weleens benieuwd is hoe zo’n ovonde er nou uitziet, kijk vooral even op de volgende pagina. Theoretisch zou het allemaal prima moeten werken, maar de praktijk leert dat ovondes in Utrecht niet altijd verbeteringen zijn. Robert Oosterbroek

Hoog Catharijne komt met collectief winkelverbod

7 Opvang minderjarige asielzoekers Opvang is veilige haven voor Fatima en Yasmin

8 Het Utrechtse water

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

Van vroeger tot nu

Cultuur / Uit 9 Uittips

Elke week de leukste tips

OUDEGRACHT

Stad / Leven 10 Wat vinden de lezers? DUIC-lezers aan het woord

11 Utrecht volgens...

Gastheer van het Jaar, Marco Westra

12 Straatnamen

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.

1900

+/-

Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger,

Minstraat

terwijl andere straten en

12 Stad in cijfers

hetzelfde blijven. In deze

2024

pleinen juist al decennia

Stationsbelevingsmonitor

13 Op pad met Oud-Utrecht De Minstroom

rubriek laten we dat zien. Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

14 Puzzel

Zoek de verschillen

14 Zaailing van de maand Zwarte populier op de Helling

Sport 15 Pep en Frans over FC Utrecht

'Lammers blijkt het ontbrekende puzzelstukje'

Colofon

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Ilana Noot, Isis Bartels, Kamiel Visser, Luuk Beckers, Luuk de Gouw en Yashwanti Puar ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC

REDACTIE Robert Oosterbroek

CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22 VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56

Social Media ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

Website DUIC.nl

Facebook DUICNL

Advertentie

Vanaf € 75,HUB Utrecht is het nieuwe mediacentrum van de stad Utrecht met RTVU en DUIC als initiatiefnemers. Wil jij een vergaderruimte of studioruimte huren bij HUB Utrecht? Dat kan. Boek nu en reserveer via de QR-code.

Locatie: Achter Clarenburg 23-25

Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, WiFi en whiteboard en natuurlijk gratis koffie en thee.

Twitter @duicnl

Instagram duic.nl

NR. 260 | 16 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

16 FEBRUARI 2024 | NR. 260 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC IN BEELD

Fotografie: Robert Oosterbroek

e gemeente draait er niet langer omheen: de ovonde op de Churchilllaan in Kanaleneiland moet worden aangepast. De verschillende ovale rotondes in Utrecht, bijvoorbeeld op 't Goylaan en op de Marnixlaan, kunnen regelmatig op kritiek rekenen van gebruikers en omwonenden. Mensen vinden ze onoverzichtelijk, onduidelijk en gevaarlijk. De gemeente gaat nu om die reden ook aanpassingen

doen aan de ovonde op de Churchilllaan. Zo wordt het straatwerk aan de binnenkant van de rotonde vervangen en worden de bochten verbreed. Ook krijgt het asfalt van de rijbaan bij de fietsoversteekplaatsen een andere kleur om duidelijk te maken wanneer fietsers wel en geen voorrang hebben. De werkzaamheden aan de ovonde op de Churchilllaan zijn van 19 tot en met 23 februari. a

NR. 260 | 16 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

COLLECTIEF WINKELVERBOD INGEVOERD

Zwarte lijst voor winkeldieven in shoppingwalhalla Hoog Catharijne

Het shoppingwalhalla Hoog Catharijne is niet alleen in trek bij betalende bezoekers, ook winkeldieven en overlastgevers weten het winkelcentrum goed te vinden. Daar is nu iets op bedacht; een zwarte lijst. Wie met zijn naam plus foto op de lijst komt te staan, kan in heel Hoog Catharijne geweerd worden. Hoe werkt dat? Tekst: Robert Oosterbroek / Beeld: Bas van Setten

e politie gaat met loeiende sirenes naar de Mediamarkt in Hoog Catharijne The Mall. De beveiliging heeft twee mogelijke winkeldieven betrapt. Op bewakingsbeelden is te zien hoe de mannen beveiligingslabels van producten scheuren. Ze worden in de kraag gevat en in twee zogenoemde ophoudkamers in de Mediamarkt geplaatst; een kleine ruimte met een stevige deur en een flink slot, het doet direct denken aan een politiecel. “De verdachte in de achterste ruimte is agressief, laten we hem eerst boeien”, zegt een van de agenten. Door het kleine raampje in de deur spreekt de agent de verdachte toe: “Hands on the wall. If you put them away I will use violence.” De twee verdachten worden opgepakt en krijgen een winkelontzegging. De beelden van het incident komen uit een video van politievlogger Jan-Willem. Als de mannen voor een tweede keer betrapt worden, kunnen ze vanaf deze week op de zwarte lijst komen. Hoog Catharijne heeft steeds meer te maken met winkeldieven en overlastgevers, al worden precieze cijfers niet bekendgemaakt. Om de veiligheid te vergroten en overlast en winkeldiefstal drastisch te verminderen is er nu een nieuw wapen; het collectief winkelverbod. Dat klinkt vrij simpel, maar dat mag niet zomaar ingezet worden. Er zitten pro-

tocollen aan vast en de Autoriteit Persoonsgegevens moet vergunningen afgeven. Want ook overlastgevers en winkeldieven hebben recht op privacy. Voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens Monique Verdier legt uit: “Nog te vaak horen wij: die strenge privacyregels zitten de veiligheid in de weg.” Maar met het vergunningstelsel is het nu toch mogelijk. “Je moet het alleen wel goed regelen en daar zijn ook mogelijkheden voor. Het is niet nodig zomaar foto’s van overlastgevers op de winkelruit te plakken. Dat is een veel te grote inbreuk op de privacy. Zoiets valt veel beter te regelen. Namelijk met een vergunning en een goed doortimmerde, collectieve aanpak.” Hoe werkt het dan? Als iemand betrapt wordt op winkeldiefstal bij een deelnemende winkel in Hoog Catharijne, komt deze persoon op een lijst te staan. Als diegene binnen een jaar nog een keer betrapt wordt bij een van de winkels in Hoog Catharijne komt de persoon definitief op de zwarte lijst. Doordat Hoog Catharijne, en de winkels die meedoen, nu een vergunning hebben gekregen mogen de winkeliers namen en foto’s met elkaar delen. “Winkeliers moeten elkaar kunnen waarschuwen”, zegt Verdier. “Jij kunt als drogist de dief die jij al twee keer hebt betrapt wel weren uit jouw winkel, maar je wilt

'Nog te vaak horen wij: die strenge privacyregels zitten de veiligheid in de weg' natuurlijk niet dat diezelfde dief het dan bij een collega-ondernemer probeert. Ondernemers willen op elkaar kunnen letten en samen voor een veilige buurt zorgen.” Dus nu zijn er appgroepen met foto’s van winkeldieven in omloop? Dat mag dan weer juist niet. Verdier: “Als jij bekend komt te staan als een dief, dan kun jij daar de rest van je leven last van hebben. Bijvoorbeeld bij het vinden van een baan. Zeker als die informatie op internet belandt.” Er is een speciaal systeem waarin alle informatie gedeeld wordt. Op de zwarte lijst komen niet alleen namen te staan van winkeldieven. Personen die in een van de deelnemende winkels in Hoog Catharijne agressief of gewelddadig gedrag vertonen of de huisregels overtreden kunnen voortaan rekenen op een collectief winkelverbod dat geldt voor alle deelnemende winkels. Huisvredebreuk Het collectieve winkelverbod in Utrecht is ingevoerd door Hoog Catharijne, met hulp van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) en het Platform Veilig Ondernemen. Met het plakken van een blauwe sticker bij de Mediamarkt is de ‘zwarte lijst’ gelanceerd. De eigenaar van Hoog Catharijne, Klépierre, noemt het een ‘mijlpaal’. “De

lancering van het collectieve winkelverbod is een mijlpaal voor ons winkelcentrum. We zijn blij met de hulp vanuit het CCV, de steun van burgemeester Dijksma en de positieve reacties van onze ondernemers.” Ook burgemeester Sharon Dijksma is tevreden: “Met het collectieve winkelverbod hebben we een stevig middel in handen om winkeldieven en overlastgevers in Hoog Catharijne een halt toe te roepen. Dat is belangrijk, want zonder veiligheid heb je geen bedrijvigheid én geen gezelligheid in het winkelcentrum. Het is mooi om te zien dat de ondernemers zich daar samen met de gemeente, politie en andere veiligheidspartners hard voor maken.” Volgens CCV-directeur Patrick van den Brink helpt het collectieve winkelverbod ook preventief. “Nu kunnen de deelnemende winkels collectief de toegang weigeren aan winkeldieven en overlastgevers, die na een waarschuwing nog een keer de fout ingaan. De praktijk toont aan dat het collectief winkelverbod ook preventief werkt. Het schrikt af als je de kans loopt om nergens meer naar binnen te mogen.” Wie de ‘zwarte lijst’ negeert en toch nog een winkel binnenstapt, pleegt huisvredebreuk. De straffen voor dit vergrijp liggen hoger dan die voor winkeldiefstal. a

16 FEBRUARI 2024 | NR. 260 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

ACHTERGRONDVERHAAL

Opvang minderjarige asielzoekers in De Meern is veilige haven voor Fatima en Yasmin

De voorbije jaren waren er volop berichten te lezen in de lokale media over de kleinschalige woonvoorziening voor minderjarige asielzoekers in De Meern. Het ging dan vaak over de plannen van de gemeente en het COA en de gevolgen voor de buurt. Waar het minder over ging, is wat de opvanglocatie voor de minderjarige asielzoekers zelf betekent. DUIC ging langs bij de opvang en sprak er met Fatima en Yasmin, twee meiden van 16 jaar, die een veilige woonplek vonden in de villa aan de Meentweg in De Meern. Tekst: Luuk Beckers / Fotografie: Bas van Setten

atima en Yasmin wonen samen met veertien andere jongeren in de villa. De meiden wonen ruim een jaar in De Meern en spreken al een aardig woordje Nederlands. Het gesprek dat we met ze hebben, vindt dan ook plaats in het Nederlands. Fatima en Yasmin hebben een verschillende achtergrond. Fatima is afkomstig uit het Koerdische deel van Syrië en Yasmin komt uit Somalië Duidelijk is dat hun leven in De Meern er heel anders uitziet dan het leven in hun land van herkomst. Zo heeft Fatima slechts één jaar onderwijs gehad, voordat ze naar Nederland kwam. De gestructureerde Nederlandse dagindeling, waarbij de wekker gaat, je vervolgens naar school gaat, enzovoort, was dan ook wennen. Ook voor Yasmin was de Nederlandse leefwijze even schakelen. In Somalië ging ze naar de Koranschool, in Utrecht volgt ze onderwijs met andere minderjarige vreemdelingen op de ISK-school in Overvecht. Ze leren er Nederlands en krijgen allerlei andere vakken om ze voor te bereiden op het mbo. Net als veel Nederlandse kinderen gaan Fatima en Yasmin met de fiets naar school. Nog iets dat nieuw was voor Yasmin: fietsen had ze in Somalië nooit gedaan en leerde ze pas in De Meern. Fatima en Yasmin zijn te spreken over de Utrechters. Mensen zijn behulpzaam, “bijvoorbeeld als je valt met de fiets”, zegt Yasmin. Yasmin vertelt ook over de sneeuw. Dat

had ze nog nooit gezien. Een andere typisch Nederlandse ervaring was het schaatsen. Fatima en Yasmin zijn allebei gevallen op het ijs van de Vechtsebanen, maar ze vertellen met plezier over hun ervaring. Het leven in de villa Fatima en Yasmin noemen de opvang ‘goed’. De villa waarin de opvang gevestigd is, is sober en praktisch ingericht. De meiden slapen beneden en de jongens boven. De jongeren slapen met z’n tweeën of drieën in sober ingerichte kamers en ze kunnen niet zelf kiezen bij wie ze op de kamer slapen. Naast de slaapkamers is er een gemeenschappelijke woonkamer met voetbaltafel en tv, een grote keuken, wasruimte en een tuin. Voor de jongeren zijn altijd twee of drie begeleiders aanwezig. Fatima en Yasmin krijgen kleine bedragen zaken kleedgeld. De begeleider vertelt dat ze de jongeren helpen om het geld goed te besteden. Zo leggen ze de jongeren uit dat ze beter bij de Primark kunnen winkelen dan bij de Zara, omdat de kleding er goedkoper is. In de opvang wordt Nederlands gesproken, maar contact met Nederlandse jongeren hebben de bewoners weinig. Er komt wel eens een Nederlandse jongere in het azc om aan de slag te gaan met het activiteitenprogramma, maar verder hebben de bewoners vooral contact met andere jongeren die ook in de asielprocedure zitten. Naast het acti-

viteitenprogramma, waar de bewoners bijvoorbeeld mens-erger-je-niet spelen of naar de bioscoop gaan, kunnen de jongeren een hobby uitoefenen. Zo kunnen ze lid worden van de fitnessclub, allerlei sporten doen of gitaarles nemen. De opvang is voor de jongeren een veilige plek, een thuis, maar niet alleen dat. Er wordt ook gewerkt aan hun ontwikkeling en integratie. Zo hebben alle bewoners doelen opgesteld waaraan ze werken. Leren fietsen was bijvoorbeeld een van de doelen van Yasmin. Ook koken de jongeren zelf en doen ze zelf de was. Het leven is niet makkelijk voor Fatima en Yasmin. Met name het feit dat ze alleen in Nederland zijn, zonder familie, maakt het lastig. Ze moeten alles zelf doen, zonder hun moeder. Soms is er wel contact met het thuisfront, maar dit geldt niet voor alle bewoners. Fatima legt uit dat ze af en toe contact heeft met haar familie, maar dat dit niet altijd lukt: het internet in Syrië ligt er nog wel eens uit. Buurtbewoners ervaren minder overlast dan verwacht Het COA heeft geïnvesteerd in de contacten met de buurt, onder meer met een omwonendenoverleg. Toch willen niet alle buurtbewoners met DUIC praten over de opvang in hun wijk. De bewoners die ons wel te woord staan, vertellen een genuanceerd verhaal. De overlast is minder dan ze van te-

voren verwacht hadden en de bewoners zijn over het algemeen te spreken over het COA en het personeel van de locatie. Zo vertelt een buurtbewoner het vriendelijk te vinden dat het COA een buurtbarbecue heeft georganiseerd. Toch is er ook enige overlast. Er gebeurt wel eens wat in de villa waarvoor de hulpdiensten moeten komen. Een bewoner vertelt dat dit een onveilig gevoel oproept bij zijn vrouw. Iets anders dat speelt, is onenigheid in de wijk. Mensen verschillen van mening over de opvanglocatie en dit leidt tot discussies in appgroepen van de buurtbewoners. Onzekere toekomst Alle bewoners van de villa zijn in afwachting van de uitkomst van hun asielprocedure. Als een jongere na de asielprocedure in Nederland mag blijven, stroomt hij of zij door naar een ‘Nidos-huis’. In deze opvang kunnen de jongeren in groepsverband blijven wonen tot ze achttien worden. Bewoners die geen toestemming krijgen om in Nederland te blijven, moeten terug naar het land van herkomst. We vragen Fatima en Yasmin naar hun verwachtingen van de toekomst. Yasmin heeft hier nog geen duidelijk idee over en is vooral bezig met het nu. Fatima vertelt dat ze hoopt dat haar familie ook in Nederland kan komen wonen. Voorlopig wonen ze echter nog in de opvang in Utrecht. Een ‘mooie stad’, vinden ze. a

NR. 260 | 16 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DE GESCHIEDENIS VAN UTRECHTS WATER

Het Utrechtse water van vroeger tot nu

Water speelt al sinds jaar en dag een belangrijke rol in de omgeving van wat we tegenwoordig Utrecht noemen. Onder meer de karakteristieke werfkelders langs de Oudegracht die het hedendaagse Utrecht symboliseren, en de kanalen en rivieren die een belangrijke rol hebben gespeeld in de economische groei van de stad, zijn getuige geweest van eeuwen historie en stadsontwikkeling. Ook vormt het water een essentieel onderdeel van het sociale weefsel van de stad, van middeleeuwse handelaren tot moderne levensgenieters. Tekst: Tijanni van Groeningen / Beeld: Het Utrechts Archief

o’n 45.000 jaar geleden deed de moderne mens al zijn voordeel met wat het Utrechtse water ze te bieden had. Uit archeologische vondsten blijkt dat de eerste permanente bewoners – en dus de eerste echte Utrechters – na de introductie van de landbouw zo’n 6.000 jaar geleden, onder meer hun heil zochten op de oeverwallen langs de Vecht, Hollandse IJssel en de Oude Rijn. Verder in de toekomst werden de rivieren in Utrecht niet enkel meer gezien als de ideale bron van drinkwater of voedsel. De Romeinen kozen er rond 50 n.Chr. voor om de Rijn aan te wijzen als de noordelijke grens van het rijk (de Limes). Destijds was het gebied al een belangrijk kruispunt van waterwegen. Op de plek waar de Vecht en de Rijn samenkomen werd de Romeinse nederzetting ‘Traiectum’ gebouwd. Dat bleek het startschot voor de ontwikkeling van de stad. De resten van dat fort liggen onder het huidige Domplein.

Het ontstaan van de grachten en werfkelders Enkele eeuwen nadat de Romeinen uit de stad vertrokken, kreeg Utrecht in 1122 haar stadsrechten. Dit stelde Utrecht in staat om een stadsmuur aan te leggen om indringers buiten de deur te houden. Tegelijkertijd werd de Stadsbuitengracht in het leven geroepen, als verdedigingswerk. Naast de militaire overwegingen werd de zes kilometer lange gracht ook aangelegd om het stadsgebied af te bakenen. Ondertussen begonnen ook de werkzaamheden om vaarroutes aan te leggen die dwars door de stad liepen. De Oudegracht was als eerst aan de beurt. Deze gracht functioneerde als verbinding tussen de Vecht in het noorden van de stad en de Rijn in het zuiden. Tijdens het graven werd de overtollige grond op de oevers gelegd, wat resulteerde in een hoogteverschil tussen de straat en de gracht. Zo ontstonden de werfkelders die ook nu nog uniek zijn voor Utrecht. De Utrechtse kooplieden zagen wel heil in deze ontwikkeling en verzonnen een splinter-

nieuw havensysteem. De tunnels die vanaf de kades onder de straat door liepen richting de kelders van de grachtenpanden, vormden de perfecte mogelijkheid om handelswaar naar binnen te vervoeren. Zo ontwikkelde de Oudegracht zich als het ware tot een uitgestrekte haven waarin van alles werd aangevoerd, uitgeladen en verhandeld. De Vaartsche Rijn In datzelfde jaar werd door Bisschop Godebald een plan opgetuigd om een dam te bouwen op de plek waar de Kromme Rijn bij Wijk bij Duurstede (toen nog Dorestad) begon te verzanden. Deze dam moest ervoor zorgen dat het water in het moerasgebied tussen Utrecht en Wijk bij Duurstede gecontroleerd kon worden en eventuele overstromingen geen gewassen meer konden beschadigen. Dit was het begin van het waterbeheer in het gebied van de Stichtse Rijnlanden. Door de dam bij Wijk bij Duurstede ging echter wel de scheepvaartverbinding met het oosten van het land verloren. Om dat te herstellen werd het kanaal, dat later bekend werd als Vaartsche Rijn, in 1127 in het leven geroepen. In 1373 werd de Nieuwe Vaart, zoals het kanaal toen nog heette, doorgetrokken tot aan de Lek. Dankzij deze ontwikkeling trok de Vaartsche Rijn veel industrie. Eeuwenlang bleef het een essentiële waterweg. Einde havenfunctie wervengebied Naarmate de moderniteit zijn intrede deed, in de achttiende en negentiende eeuw, raakte het Utrechtse wervengebied zijn havenfunctie langzamerhand kwijt. Schepen werden steeds groter waardoor het alsmaar moeilijker werd voor stuurlui om zich door de grachten heen te manoeuvreren. Ook de opkomst van spoor- en wegverkeer, evenals de latere aanleg van het Merwedekanaal, droegen deels bij aan de uiteindelijke verwaarlozing van de werfkelders. Op dat moment waren de eigenaren van de grachtenpanden nog verantwoordelijk voor het onderhoud ervan. Vanwege de eerdergenoemde ontwikkelingen investeerden steeds

minder eigenaren in het onderhoud van hun werfkelders, met alle gevolgen van dien. Keulse Vaart en Merwedekanaal In 1825 werd de Keulse Vaart aangelegd. Dit kanaal maakte voornamelijk gebruik van bestaande waterwegen, waaronder de eerdergenoemde Stadsbuitengracht rond Utrecht, maar ook de Vaartsche Rijn en de Vecht. Deze vaarroute verzorgde de handel met Duitsland en bleek een belangrijke inkomstenbron voor de stad Utrecht. Tot laat in de negentiende eeuw verliep de Nederlandse handel met Duitsland via dit kanaal, maar door de jaren heen werd het echter steeds slechter bevaarbaar, waardoor in 1878 een plan voor nieuwe ‘waterhuishouding’ werd opgetakeld door de Nederlandse regering. Er zou een nieuw kanaal komen, namelijk het Merwedekanaal, dat in 1892 de functie van de Keulse Vaart officieel overnam. Dit plan had verstrekkende gevolgen voor de stad Utrecht, waarvan de inwoners een grote inkomstenbron in de vorm van tolheffing misliepen. Daarnaast stopten de schepen niet langer in de stad. Om het verlies te compenseren werden onder meer industrieterreinen en fabrieken gebouwd in de buurt van de fonkelnieuwe vaarroute. De Koninklijke Munt werd destijds gevestigd aan het kanaal en het pand is daar nog steeds te vinden. Ook het Merwedekanaal voldeed – net als zijn voorganger – al binnen enkele decennia niet meer aan de vraag van het groeiende scheepsverkeer in Nederland. De aanleg van het bredere en diepere Amsterdam-Rijnkanaal nam de functie van het Merwedekanaal over. Tegenwoordig heeft het meer een focus op recreatie. Zo lopen er tal van groene zones, loop- en fietspaden om en langs het kanaal en wordt het door de Utrechtse roeiverenigingen gebruikt voor trainingen en

wedstrijden. Restauratie wervengebied Om het verval van het wervengebied tegen te gaan, kwam de gemeente tussen 1948 en 1954 met een ‘onteigeningsplan’ dat het gemeentebestuur in staat stelde het onderhoud van de werfkelders op zich te nemen. Sindsdien zijn vrijwel al werven en werfmuren in handen van de gemeente Utrecht. Eeuwenlang waren de werven private werkterreintjes waar niemand mocht komen, maar dat hield nu op. De gemeente verwijderde alle kippenhokken, tuintjes en schuurtjes die de eigenaren er hadden neergezet en knapte de werven en lage walmuren op door ze opnieuw te bestraten. Zo ontpopte het werfgebied zich van particuliere werkterreintjes tot openbare straten zoals we ze vandaag de dag kennen. In 1967 werden de grachten, werven, werf- en kluismuren zelfs officieel rijksmonumenten. Het hier en nu Tegenwoordig wordt het Utrechtse water - weliswaar in mindere mate - nog steeds gebruikt voor goederenvervoer en zelfs de werfkelders worden weer gebruikt waarvoor ze ooit bedoeld zijn. Denk bijvoorbeeld aan de bierboot die goederen aan de horecazaken leveren. Zelfs bouwmaterialen worden af en toe via het water bezorgd. Door de jaren heen is er echter steeds meer ruimte ontstaan om de recreatieve functie van het water te ontdekken. In de zomermaanden zul je mensen zien zwemmen, vissen, suppen en zien genieten van een tour in een rondvaartboot. De relatie die Utrecht met zijn water heeft, is dus weliswaar iets anders dan voorheen, maar blijft desondanks een essentieel onderdeel van de stad. a

16 FEBRUARI 2024 | NR. 260 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

MOTORbeurs Waar: Jaarbeurs Wanneer: donderdag 22 t/m zondag 25 februari Prijs: 1 tot 16 euro

PechaKucha

Motorliefhebbers opgelet. Vanaf donderdag 22 februari kan je in de Utrechtse Jaarbeurs vier dagen lang genieten van de mooiste motoren, ontdek je de mooiste motorreizen, accessoires en cursussen of ga langs bij de vele motorclubs en -verenigingen. MOTORbeurs is Nederlands grootste motorevent met een heuse Stunt Arena en Wall of Death. Ook voor kinderen is er genoeg te doen, bijvoorbeeld op het kidsparcours.

Waar: Het Huis Utrecht Wanneer: donderdag 15 februari Prijs: 11 euro Het Huis Utrecht organiseert een PechaKucha evenement met twaalf interessante sprekers. PechaKucha is Japans voor prietpraat en in de korte presentaties van 20 keer 20 seconden worden ontroerende verhalen verteld, oplossingen voor complexe problemen gegeven en nieuwe ontdekkingen besproken. Professionals en hobbyisten komen langs om hun inspirerende verhalen te vertellen. Allemaal met de nodige portie zelfspot, mooie muziek en afsluitend een gezellige borrel.

De Futuristen: Voor altijd jong? Waar: TivoliVredenburg Wanneer: maandag 19 februari Prijs: gratis

Voorstelling ‘Ongeschreven’ Waar: Werftheater Wanneer: vrijdag 16 en zaterdag 17 februari Prijs: 17,50 tot 19,50 euro Stand-up comedian Kim Schuddeboom speelt dit weekend in het Werftheater haar eerste avondvullende voorstelling genaamd ‘Ongeschreven’. De voorstelling gaat over het niet begrijpen van anderen, hoe je in dat geval toch met elkaar kan omgaan en dat je zelfs prima kan functioneren in een omgeving waar je de mensen niet begrijpt. Het belooft een rauwe en ongefilterde voorstelling te worden van de cabaretière die na een bliksemstart bij Comedytrain zit en voor ‘Ongeschreven’ genomineerd werd voor Neerlands Hoop 2023.

Tegenwoordig wordt er veel onderzoek gedaan naar het verlengen van het leven en of een eeuwig leven mogelijk is. Dat klinkt erg indrukwekkend, maar moeten wij dit als mensen wel willen en hoe ziet de samenleving er dan uit in de toekomst waarin iedereen veel ouder wordt? In de Futuristen, georganiseerd door Studium Generale van de Universiteit Utrecht, praten wetenschappers en theatermakers over de toekomst van de dood en leven. Verouderingsbioloog dr. Peter de Keizer (UMC Utrecht) ontwikkelde een stofje dat beschadigde cellen opruimt en vertelt er meer over.

Workshop Meet je Stad Waar: Bibliotheek Neude Wanneer: maandag 19 februari Prijs: 15 euro Maak jij je zorgen over de gevolgen van klimaatverandering, de toekomst van Utrecht en wil je daar iets mee doen? Kom dan maandag 19 februari je eigen klimaatsensor maken, zodat jij de temperatuur en luchtvochtigheid en de hoeveelheid fijnstof in de stad meet. Handig of technisch hoef je niet te zijn, in de workshop leer je stapsgewijs hoe je de sensor maakt. De informatie van de sensor komt op de website meetjestad. net terecht, zodat iedereen kan zien hoe het met Utrecht gaat.

Op scherp Gendermonologen Waar: Podium Hoge Woerd Wanneer: zaterdag 17 februari Prijs: 8,50 tot 17 euros In de voorstelling ‘Gendermonologen’ staan persoonlijke verhalen van vijf jongeren centraal over wat het betekent om niet in het binaire genderplaatje te passen. Jezelf zijn is makkelijk, het zijn juist anderen die het moeilijk maken. De voorstelling van theatergezelschap ‘Raymi Sambo Maakt’ zit vol met zang, dansen en teksten die gaan over je plek vinden in de maatschappij die overal labels op plakt en verwachtingen van je heeft. Een indrukwekkende voorstelling die je zeker aan het denken zet en je nog lang bij zult blijven.

Waar: Centraal Museum Wanneer: t/m 9 juni Prijs: museumticket: 0 tot 16,50 euro Sinds deze week is in het Centraal Museum hyperrealistische kunst te zien. Eind jaren zestig ontstond in Amerika de kunststroming fotorealisme. Jonge kunstenaars besloten zich af te zetten tegen de toen geldende mode, waarin abstract en conceptueel centraal stond. Ze gingen alledaagse voorwerpen juist tot in het kleinste detail vastleggen, vaak op groot formaat. Voor de tentoonstelling ‘Op scherp: fotorealisme nader bekeken’ verzamelde het museum hyperrealistische werken van over de hele wereld én uit het eigen depot.

NR. 260 | 16 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

WAT VINDEN DE LEZERS?

Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen

DUIC-lezers aan het woord

die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.

Parkeerplaatsen Nieuwegracht afgesloten vanwege slechte staat van kelders Vanwege de slechte staat van twee werfkelders aan de Nieuwegracht in Utrecht, zijn tijdelijk twee bovenliggende parkeerplaatsen afgesloten.

“ “ “ Versmalde Utrechtse Marnixlaan heeft (nog) niet het gewenste effect De versmalling van de Marnixlaan functioneert nog niet naar behoren. Dat gaf wethouder Linda Voortman, die Van Hooijdonk verving, toe toen ze donderdag in de gemeenteraad reageerde op vragen van verschillende Utrechtse fracties hierover.

“ “ “

Eelco: “En hetzelfde gaan ze toepassen op de Goylaan! Versmalling en stoplichten weg. Oversteken is nu al probleem, laat staan bij de nieuwe situatie. Het is mij een raadsel wie dat verzint. Gemeente Utrecht moet eens luisteren naar de burgers, dan hadden ze geweten dat het mislukken zou en op de Goylaan gaat mislukken.” Rob H.:

J: “Sowieso belachelijk dat je daar mag parkeren. De straten en werven gaan naar de gallemiezen door die zware voertuigen. Parkeren doe je maar buiten de singel.”

Jeroen: “Fervent autorijder, maar hier kan ik het niet anders dan mee eens zijn. Maak er gewoon een voetgangersgebied van, met wat uitzonderingen tot een bepaalde gewichtsklasse & hulpdiensten.”

Baliekluiver: “Nou, dat was het dan. Einde oefening voor auto’s op de grachten, dé oplossing voor heel veel problemen!”

UU neemt maatregelen om instroom internationale studenten te beperken De Universiteit Utrecht (UU) gaat samen met de andere universiteiten in Nederland maatregelen nemen om de instroom van internationale studenten ‘beter te beheersen’.

“ “

“Je weet dat het er druk kan zijn, toch ga je daar rijden. Bewijst maar weer eens: de file, dat ben je zelf. Het grootste deel van het verkeer dat daar rijdt hoeft er niet te zijn en kan makkelijk een andere route nemen.”

Carlo: “Als je mensen uit de auto wilt hebben moet je eerst een goed alternatief creëren, het OV in Utrecht is dat absoluut niet.”

“

Maria: “Wat dacht de gemeente dan? Dat dit niet ging gebeuren?!? Paaltjes zoals verderop bij de herenweg is de enige oplossing om sluipverkeer te voorkomen” Herman: “Nog maar paar jaar geleden werd vol trots het aantal buitenlandse studenten en de vele banden met buitenlandse universiteiten getoond. Inmiddels zijn ze erachter wat dat heeft opgeleverd, schaarse woonruimte en eenrichtingsverkeer vanuit China, die hebben heel veel kennis ” opgehaald” en niets teruggegeven.” W: “@Herman: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Prima dat het enigszins beperkt wordt en dat er hernieuwde aandacht komt voor het in het Nederlands aanbieden van opleidingen. Ik zie ook best de waarde van enige mate van internationalisering, maar alles maar dwangmatig in het Engels aanbieden komt de kwaliteit van het onderwijs en de taalbeheersing van de studenten in zowel het Nederlands als het Engels niet ten goede.”

16 FEBRUARI 2024 | NR. 260 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHT VOLGENS GASTHEER VAN HET JAAR MARCO WESTRA

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een

‘Of je nou in een koffiezaak of een driesterrenzaak werkt: doe het vol overgave’

Gastheer Marco Westra van restaurant Hemel & Aarde mocht begin deze maand de prijs voor Gastheer van het Jaar in ontvangst nemen. Gault&Millau, de organisatie die elk jaar een restaurantgids opstelt vergelijkbaar met de Michelingids, reikt ook jaarlijks verschillende prijzen uit. Zo worden er onder meer een Chef van het Jaar en Wijnkaart van het Jaar gekozen. Ook Utrecht viel dit jaar dus weer in de prijzen. Marco werkt nu een jaar met veel plezier bij Hemel & Aarde in het voormalig Polman’s Huis. We vroegen Marco onder meer wat iemand een goede gastheer maakt.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten Hoe was het om deze prijs te ontvangen? “Ik was helemaal beduusd, want ik had het niet verwacht. Ik vind het een eer voor het vak. Het is ook gaaf dat er een jonger iemand mag winnen. Waar ik vooral trots op ben, is dat ik een gezin heb en net een jaar een nieuwe baan. Al die ballen hooghouden is hard werken. Om daar waardering voor te krijgen, vind ik heel stoer. Helaas zie ik dat veel mensen van mijn leeftijd de keuze maken om het horecavak uit te gaan. Deze prijs zie ik als aanmoediging om door te gaan. Ik wil graag een voorbeeld zijn voor de jongere generatie, voor mensen van 18, 19, 20 jaar, zodat ze hopelijk in het horecavak blijven. Ik vind het een ambacht.” In de zomer van 2022 werd je al tot de 46ste SVH Meestergastheer van Nederland benoemd. Wat is dat voor titel? “Dat is een titel vanuit de SHV, de horecaopleiding. Meestergastheer is de hoogst

haalbare titel daar. Die titel draag je voor je hele leven. Je moet ervoor gevraagd worden en vervolgens allerlei opdrachten doen, een soort scriptie schrijven en een meesterproef afleggen. Na afloop kreeg ik te horen dat ik ‘meesterwaardig’ was. Ik ben niet vaak emotioneel, maar toen moest ik wel een traantje laten.” Wat is in jouw ogen een goede gastheer? “Je moet natuurlijk je team kunnen aansturen, maar je moet er vooral zo snel mogelijk achter komen wat de verwachting is van de gast. Wat verwacht iemand van de avond? En kan jij als gastheer met je team die verwachting waarmaken en overtreffen? Dan zal iemand het altijd bij blijven. Verder is persoonlijke interesse heel belangrijk voor mij. Ik vind het oprecht leuk als er vanavond gasten komen eten om te weten waarom ze komen eten. Dat vind ik prachtig. Een huwelijk, een verjaardag, een avondje uit. Al die posi-

tieve energie die in die zaal zit is toch mooi. Die krijg je natuurlijk door de plek en door de keuken, maar of je nou in een koffiezaak werkt of in een driesterrenzaak: doe het vol overgave. Leef je in in de gast en laat iemand zich welkom voelen.” Wist je altijd al dat je in de horeca wilde werken? “Mijn vader werkte in de horeca, eerst in een hotel-restaurant en later in een café. Ik ging vaak met hem mee. Ik vond het leuk om te zien hoe hij contact maakte met gasten. Dat wilde ik ook. Ik begon in de afwas, toen glazen ophalen en ging werken in de plaatselijke kroeg en het plaatselijke restaurant. Ik werd gegrepen door de horeca en zag wat de mensen deden die boven mij werkten. Ik wilde daar ook naartoe. Dat werd alleen maar gestimuleerd in de tijd dat ik bij Librije’s Zusje in Zwolle werkte. Dat was geweldig. Om mij heen zag ik mensen die het beste uit zichzelf wilden halen. Alles draaide om de gasten. Ik heb nooit gedacht om iets anders te gaan doen.” Hoe kijk je naar het culinaire landschap in Utrecht? “Er werd altijd gezegd dat Utrecht niet klaar is voor fine dining. Het is altijd de kleine stad naast Amsterdam geweest. Dat klopt ook wel als je ziet hoeveel geld er omgaat in Amsterdam. Jarenlang is er in Utrecht niet echt een ondernemer geweest die een nieuwe fine dining zaak wilde beginnen. Maar een aantal jaar geleden kwamen er een aantal nieuwe zaken bij, zoals Maeve, 273 en Hemel & Aarde. Dat is super knap en dapper. Zij hebben als het ware een vraag gecreëerd. Ineens was er een doelgroep voor dat soort plekken. Die restaurants zitten allemaal vol. Binnenkort komt er nog een zaak bij op de Biltstraat: Heimat.”

bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

Waar kan je culinair genieten in Utrecht? “Terroir en Rosie zijn geweldig. Ze hebben een goede wijnkaart en het draait om het eten. Ik heb daar fantastische combinaties gehad. Een restaurant waar ik helaas lang niet ben geweest is Héron. De eigenaren hebben beleving en passie en zijn bescheiden. Utrecht heeft sinds vorig jaar twee Michelinsterren, maar Héron was de eerste. In 2022 kregen Victor en Joyce al een groene Michelinster voor duurzaamheid. Dat is misschien nog wel veel knapper.” Waar kom je tot rust in Utrecht? “In de stadswijngaard die ik samen met een aantal anderen vier jaar geleden ben begonnen: Stadswijngaard Utrecht. Als ik tussen de druiven loop, raakt mijn hoofd leeg. Dan waan ik me in een buitenlands oord. We hebben nu drie locaties in de stad. We willen ook mensen verbinden. Jonge en oude vrijwilligers zijn lekker bezig op de wijngaard. En we laten mensen zien wat er allemaal komt kijken bij wijn. Dan geniet je veel meer van een glas wijn.” Wie is jouw favoriete Utrechter? “Dat is Henk Westbroek. Hij maakte het nummer Zelfs je naam is mooi. Daarin zingt hij op het laatst ‘Julia’. Als ik ooit een dochter krijg, dacht ik vroeger, noem ik haar zo. Ik heb nu een dochter. Ze heet Juul, maar in haar paspoort staat Julia. Vrienden van mij kwamen Henk vlak na de bevalling tegen. Hij nam een filmpje voor ons op waarin Henk ons feliciteerde.” Utrecht is… “… de stad die voelt als thuiskomen. Het is een gedreven en jeugdige stad. Hopelijk is Utrecht binnen afzienbare tijd de culinaire hoofdstad van Nederland.” a

NR. 260 | 16 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Straatnamen

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

Minstraat

n de subwijk Abstede worden de Zonstraat en de Notenbomenlaan verbonden door de Minstraat. De straat heeft echter niets met rekensommen te maken en er zijn geen straten met andere rekentekens in de buurt. Deze ‘min’ slaat op het watertje dat nu als een ader door het opvallend centraal gelegen volkstuinencomplex stroomt. Water dat vaak van stroom veranderd is en dat al sinds de eerste bewoning van Utrecht voor vruchtbare grond zorgt. De Utrechtse stadsbevolking moest natuurlijk eten en hun honger werd gestild door mensen rondom de huidige Abstederdijk en Minstraat. Dit gebied was namelijk erg vruchtbaar door een derde stroompje dat uit de splitsing van de Rijn en de Vecht stroomde. Langs het riviertje dat ontstond werden door de bevolking tuintjes voor groente en fruit opgezet waarvan zijzelf en de Utrechtse bevolking konden eten. Deze gemeenschap van tuinders heette ook wel een ‘meent’ en verspreidde zich verder dan de directe oevers van de ‘Minstroom’, omdat de stroom van het riviertje vaak veranderde. Zo is de huidige Abstederdijk ook ooit de oever van het stroompje geweest. Doordat de groenten uit de tuinen zo belangrijk waren voor Utrecht kreeg het gebied, net als het nabije Tolsteeg, de sta-

tus van buitengerecht. Naast de verkoop van hun groenten in de stad leefden de bewoners van buitengerecht Abstede echter vooral als besloten dorpsgemeenschap. Tot eind negentiende eeuw had Abstede zelfs een eigen klederdracht. Vanaf de industriële revolutie werd Abstede tussen 1850 en 1970 steeds stadser. Zo kwamen er fabrieken, arbeiderswoningen en scholen tussen de tuintjes te staan. Na een korte periode als eigen gemeente, werd Abstede in 1823 formeel deel van gemeente Utrecht. De industrie heeft de volkstuintjes echter nooit helemaal verdrongen. In het Abstede van nu ziet men dan ook industrie en platteland dwars door elkaar. Aan de Tolsteegsingel kan men bijvoorbeeld een vroegere leerlooierij zien die wordt omgebouwd tot appartementencomplex ‘Stadsbuiten’. Vijf tot tien minuten lopen naar het oosten zijn echter ook vroegere boerderijen en tuinderswoningen zoals Abstederdijk 180A of Notenbomenlaan 98-100. Het meest opvallende is echter dat er, omringd door de vroegere arbeiderswoningen van de Zonstraat, Minstraat en Abstederdijk, nog steeds een soort van ‘meent’ te vinden is: een complex van volkstuinen dat nog steeds de vruchtbare Minstroom benut. a

De Minstroom

De stad in cijfers In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

eder jaar onderzoekt Ipsos I&O in opdracht van NS en ProRail de reizigerstevredenheid van stations in Nederland. Daarmee wordt gekeken naar hoe reizigers de stations waarderen, bijvoorbeeld wat betreft drukte en toegankelijkheid. Van alle zeven stations in de gemeente Utrecht, krijgt station Utrecht Centraal in 2023 een rapportcijfer van 7,8. Daarmee staat Utrecht Centraal op plek 22 in de landelijke ranking, waar 393 stations in terug te vinden zijn. Station Utrecht Zuilen scoort met een 6,7 het slechtst van de stations in de stad en

In other news ‘Chasing an art movement that hoped to heal the world’

trecht kent een aantal hoogtepunten die ook ver buiten de Nederlandse landsgrenzen de aandacht trekken. Natuurlijk de Domtoren en de grachten, maar ook De Stijl kan op buitenlandse aandacht rekenen. Een journalist van magazine Afar ging op zoek naar ‘its legacy in the Dutch city where it alle began’. “They say Utrecht is where you go for Amsterdam’s charms minus the Amsterdam part”, begint Afar het artikel met een eeuwig cliché. “It seemed a terrible miscalculation, not being born Utrechtian, but I had bigger things on my mind”, vervolgt de schrijver van het artikel. Hij gaat namelijk op zoek naar het verhaal achter De Stijl. Op de ﬁets. “A bit of renovation at Utrecht’s Centraal Museum meant its De Stijl collection wasn’t on view during my trip. But I ﬁnagled a private viewing of the depot where the museum keeps whatever’s not on display. (…) For the next two hours I enjoyed a personal De Stijl tour. Here were private sketchbooks chroni-

cling van Doesburg’s creative evolution, there a grid of moody squares and partial circles painted by César Domela-Nieuwenhuis. Tucked away on a shelf like someone’s old ski gear was Rietveld’s Red Blue Chair.” Afar brengt niet alleen een bezoek aan het Centraal Museum. De journalist gaat met een roeiboot de Oudegracht over, hij brengt wat tijd door in het Máximapark, luisterend naar werk van componist Jakob van Donselaer. Steeds weer probeert hij de stad te zien door de ogen van de kunstenaars van De Stijl. “As I was reaching the Hogeweidebrug, a ragged crescendo was building. I pedaled faster. The Amsterdam-Rijnkanaal below me was wide and slate-colored”, sluit de journalist zijn verhaal af. “Van Domselaer was going berserk, jamming strange notes together, no frills, just the spare essence of something unsettling. Maybe reconﬁguring reality is a tall order, but with luck you ﬁnd a crack in it, and with ink and paint and chords and blueprints you widen it a bit.” a

staat landelijk op plek 324. Het station krijgt wel een iets betere beoordeling dan vorig jaar, toen het uitkwam op een 6,6. Station Vleuten staat met een 7,6 op plek 53. Station Vaartsche Rijn eindigt op plek 137 en kreeg, net als in 2022, een 7,3. Daarmee staan deze station boven het landelijk gemiddelde van 7,21 uit. Station Terwijde (7,2), Leidsche Rijn (7,0), Overvecht (6,9) en Lunetten (6,7) scoren net onder het landelijk gemiddelde. In de graﬁek is te zien hoe de stations vorig jaar scoorden ten opzichte van 2021 en 2022. a

16 FEBRUARI 2024 | NR. 260 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

OP PAD MET OUD-UTRECHT

De Minstroom

Wil je li Oud-U d worden va trecht n ? Kij op o u d -utrec k dan lid-wo ht .nl/ r de n

Gezicht op de voorgevels van de huizen aan de Zonstraat met de Minstroom en de Minbrug in 1968

Minstroom en Zonstraat in 1912

Gezicht op de hoveniersgronden aan de achterzijde van de Emmakliniek (Koningslaan 81) te Utrecht met op de voorgrond de Minstroom tussen 1915-1920 De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Dit keer naar een welhaast paradijselijke plek, ten zuidoosten van onze binnenstad. In deze groene oase is het bijna niet voor te stellen dat we in een van de vier grote steden van Nederland staan. Het Minstroomgebied. Sinds de Middeleeuwen een moestuin.

Gezicht op de Rembrandtkade in 1925 met op de achtergrond de Sint-Aloysiuskerk en op de voorgrond de Minstroom

Tekst: Ester Smit / Fotografie: Het Utrechts Archief

an de Rembrandtkade, ter hoogte van revalidatiecentrum De Hoogstraat, ligt rechts het natuurgebied ‘De Zilveren Schaats’. In de zestiende eeuw lag hier een trekschuitroute tussen Utrecht en De Bilt. Sinds 1815 speelde het water een rol in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In 1879 werd de chique schaatsvereniging ‘De Zilveren Schaats’ opgericht. Alleen deftige notabelen mochten er lid van worden. In de twintigste eeuw werd de waterplas verbonden met de Minstroom. Die Minstroom blijven we rechts van ons volgen. Mest, groenten, fruit, melkbussen werden op platbodems over dit water vervoerd. Vanaf het moment dat er mensen woonden - volgens archeologen al vierduizend jaar lang - verbouwde men er gewassen. Door de bevolkingsgroei in de veertiende eeuw werd het Minstroomgebied de voedselkamer voor Utrecht. In de jaren ‘70 van de twintigste eeuw zijn er eeuwenoude boerderijen gesloopt omwille van de ‘vooruitgang’. Gelukkig staan er nog een paar aan de Zonstraat en aan de Notenbomenlaan. Van achter naar midden Op een kaart uit ongeveer 1575, vervaardigd door Jacob van Deventer, ligt rechtsonder het Minstroomgebied als een groen aanhangsel tegen de stad. De Minstroom komt

net als nu uit in de stadsbuitengracht. De Zonstraat en de Abstederdijk flankeren aan beide zijden het riviertje. Het stratenpatroon is eeuwenlang ongewijzigd gebleven, alleen is het er van lieverlee volgebouwd. We steken de Prins Hendriklaan over en blijven op de Rembrandtkade. Koffieliefhebbers gaan even rechtsaf want verderop is op de hoek een koffietentje. Rechts loopt nog steeds de Minstroom. Na de Colignybrug zien we wat anders. Lag de Minstroom steeds verborgen achter de tuinen van de huizen, hier dichtten de stedenbouwers een sympathiekere rol toe aan onze waterloop. Het ligt centraal, en is opgenomen in de openbare ruimte als rustiek riviertje, wat een schilderachtig stadslandschap oplevert. Laten we de Colignybrug oversteken en de rivier eens bekijken vanaf de overkant van de Waldeck Pyrmontkade. Een rijtje prachtige trapgevelhuizen houdt abrupt op. Vanaf 1913 tot een verwoestende brand in 1977 stond hier de Emmakliniek, met de Waldeck Pyrmontkade aan de achterkant. De kleine kliniek was een volwaardig ziekenhuis, maar moest als gevolg van de schaalvergroting het veld ruimen. In 1979 werd het gebouw, of wat ervan over was, afgebroken. Kinderhemel en groene stadslong De Aloysiuskerk, ontworpen door Hendrik

Valk (1886-1973), kwam bij de bouw van de nieuwbouwwijk in 1924 gereed. Het tuinbouwgebied was veranderd in een arbeiderswijk. Rechts staat het schoolgebouw ‘De Wilg’, ontworpen door Frits Loeb (1888-1919). De school stond bekend als ‘de kinderhemel op aarde’. Door de grote vensters die uitkeken op de Minstroom zagen de kinderen het mooie landschap. Het interieur was kleurig met leuke, vrolijke details. We steken de Mecklenburglaan over en gaan de Abstederdijk in. We slaan rechtsaf de Nicolaasweg in om dan links de Zonstraat in te gaan. Links van ons verschijnt de Minstroom weer. Daar waar een huis naar voren springt, wat een oude boerderij zou kunnen zijn geweest, lopen we over de brug en gaan gelijk rechtsaf, de Minkade op, met afwisselend oudbouw en punaisebouw. Daar is een historische verklaring voor. De verkeerskundigen maakten sinds de jaren ’60 de dienst uit. Verkeerswegen en knooppunten werden op de kaart ingetekend alsof het een leeg gebied was. Bewoners kwamen tegen de plannen in verzet en kraakten het gebied tussen de Minkade en de Abstederdijk. Er werd een werkgroep in het leven geroepen die vocht voor het behoud van dit bijzondere stukje Utrecht. Op 1 augustus 1979 presenteerden zij een rapport. Niet alleen woonden hier al negenhonderd jaar lang mensen en stonden

er prachtige gebouwen, het was bovendien een ecologische schatkamer. En daar kunnen we in, aan het einde van de Minkade. Het had maar een haartje gescheeld of deze stadslong was van de aardbodem weggevaagd. Eenmaal door het hek laven we ons aan rust, ruimte, stilte en groen. Er zijn nog steeds tuinen, hobbymoestuinen weliswaar, maar toch voedselproductie, zoals honderden jaren geleden. Na zonsondergang gaat de poort op slot om vandalisme te voorkomen. Met een beetje geluk ﬂitst er een ijsvogel voorbij of horen we de vroedmeesterpad. Aan het einde ligt de Abstederdijk. De groene laan van de oude Oosterspoorbaan stekt zich links en rechts van ons uit. Rechtsaf komen we uit bij de Singel. Wie niet bekend is in Utrecht, kan dit gebied niet gemakkelijk vinden. Hindert niets, want dit stukje stad moeten de Utrechters koesteren. a

NR. 260 | 16 FEBRUARI 2024 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC PUZZEL

ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE NIEUWEGRACHT

ZAAILING VAN DE MAAND

Hans van Lunteren, beeldend kunstenaar in de openbare ruimte en ontwerper van het

Zwarte populier op de Helling

Sjanghaipark in Overvecht, heeft een eigen kijk op het vergroenen van de stad. Hij neemt ons mee door de stad op zoek naar bijzondere bomen, zaailingen. Spontaan gegroeide bomen die het beeld van de aangelegde stad doorbreken, ecologisch waardevol zijn en vaak een band met mensen aangaan. Ken jij ook een mooie zaailing van een boom? Meld deze dan op www.toevalliggroen.nl

Op Rotsoord voor het kantoor van 'Le Guess Who?' groeit een zwarte populier uit de kier tussen straat en gevel. Het boompje heeft een stam van nog geen vijf centimeter en steekt zijn takken levenslustig alle kanten op. Her en der ratelen bruine droge blaadjes op de kenmerkende populiermanier, maar verspreid over de takken zitten de knoppen die de lente alvast aankondigen. De zaailing is een protegé van Marit Overbeek en Ron Buiting, twee actieve bewoners die de missie hebben om Rotsoord levendiger en groener te krijgen. Tekst: Jessica van Essen

ierbij denken ze niet aan aangeharkt groen, maar aan groen dat ruig is en met rafelrandjes, dat past bij de industriële geschiedenis van dit gebied. Op een bijeenkomst van Buurtnatuur030 raakten zij in gesprek met beeldend kunstenaar Hans van Lunteren en zagen ze dat spontaan groen kon bijdragen aan hun missie. “Hans zei in zijn presentatie iets dat me meteen heel veel energie gaf”, zegt Overbeek, “en dat was: de natuur kan heel veel zelf.” Overbeek en Buiting zijn al meer dan tien jaar actief op Rotsoord. Het begon met een initiatief voor de Rotsoordbrug en vervolgens vele activiteiten om het vernieuwde maar stenige Rotsoord te vergroenen. Deze acties doen ze altijd samen met andere bewoners en ondernemers. Overbeek: “Voor die tijd hadden we veel gesprekken met de gemeente. Die kosten veel tijd en energie en zijn niet altijd motiverend. We werden er bijna verbitterd van, maar besloten toen dingen zónder de gemeente te doen. Kleine acties die je energie geven.” Een van die acties is het uitroepen van Rotsoord tot Zusterpark van Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug. “Als eerste hingen we een bord op de deur van De Helling en toen was Rotsoord een park. Dat was echt een guerrilla-actie. Mensen gingen vragen wat dat was, een Zusterpark, en zo ging het steeds meer leven.” Samen met de ondernemers op Rotsoord maakten ze mobiele tuinen, ijzeren bakken op wielen, en vulden deze met planten van de Utrechtse Heuvel-

rug. “We brachten deze symbolisch van Austerlitz naar Rotsoord met de fiets. We noemden het de bomenprocessie.” Van Lunteren wordt enthousiast van deze werkwijze: “Ik zie een mooie overeenkomst tussen Marit en Ron en de zaailingen. Een zaailing ontwikkelt zich organisch en in samenhang met een plek. Marit en Ron planten her en der ideeën en acties. Ze zien vanzelf wat opkomt en vruchtbaar is. Dat ontwikkelt zich verder.” De drie staken daarna de koppen bij elkaar en maakten een plan om van Rotsoord een 'Bosoord' te maken. Van Lunteren: “Naast het stenige deel van Rotsoord, ligt de groene oase van LE:EN. Het zou mooi zijn om vanuit die plek het groen richting De Helling te laten lopen.” Een zaailing als de jonge zwarte populier is al een mooi onderdeel van zo'n uitloper. De eerste gezamenlijke actie was dan ook om de zaailing een grotere kans van overleven te geven. Buiting voorzag de zaailing van een statuslabel 'Zaailing Gewenst' en Van Lunteren plaatste rond de stam een stambeschermer. Nu heeft de jonge boom in ieder geval het uiterlijk van een 'officiële' boom. Overbeek: “De gemeente vergroent Rotsoord in fases. Dit jaar starten de gesprekken over de vergroening van dit stukje Rotsoord. We willen dan deze zaailing in de schijnwerpers zetten en als voorbeeld gebruiken hoe spontaan groen zich kan ontwikkelen in de wijk. Ondanks de stenen floreert het groen vanzelf, want kijk hoe bijzonder het is dat deze boom hier is!” a

Populier (Populus Nigra) Tekst: Frank van den Brink De zwarte populier is een inheemse boom. De boom is niet zwart van kleur, maar is in vergelijking met andere soorten populieren donkerder. De boom groeit goed op vochtige en voedselrijke bodems en werd vroeger als bakenboom langs rivieren aangeplant. Helaas neemt het aantal zwarte populieren af in ons landschap. De zwarte populier is de meest bedreigde boomsoort in Europa. Een zwarte populier kan 28-38 meter hoog worden en 80 tot 150 jaar oud. De boom bloeit vroeg in het voorjaar, de nectar en pollen zijn een belangrijke voedselbron voor bijen en ander insecten. Bijen verzamelen ook het hars uit de knoppen, dit gebruiken ze voor het bouwen van hun nest. De zwarte populier is heel waardevol voor verschillende rupsen. Het hout van de zwarte populier is licht van kleur en bijna wit, de structuur is veerbaar en zacht. Vroeger werden er karrenwielen van gemaakt en houten vloeren. De bast en knoppen worden verwerkt tot pijnstillende huidbalsems en uitwendig gebruikt bij verkoudheid en koorts.

16 FEBRUARI 2024 | NR. 260 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT

Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week

Pep en Frans zien FC Utrecht

van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.

clubrecord evenaren: ‘Lammers blijkt het ontbrekende puzzelstukje’ Het was een feestelijk weekend voor FC Utrecht. De ploeg van Ron Jans versloeg in eigen huis Fortuna Sittard met 4-0. Hiermee boekte het de grootse zege van het seizoen en werd ook nog het clubrecord van dertien ongeslagen wedstrijden geëvenaard. Pep en Frans beleefden een zorgeloze middag, zagen Sam Lammers floreren en zwaaien Mees Rijks uit.

“D

e beer is helemaal los”, zo opent Pep optimistisch. “Fortuna Sittard had hier niks te zoeken. De Limburgers hebben zichzelf negentig minuten lang ingegraven. Ze probeerden een puntje te pikken, maar daar was FC Utrecht te sterk voor.” Ondanks de ruime overwinning zag Frans geen hele goede wedstrijd. “Het was zondagmiddag geen bijzondere pot. Zeker in de eerste helft waren er weinig sprankelende hoogtepunten. Toch was het een prima voetbalmiddag. Er is vier keer gescoord en reservekeeper Mattijs Branderhorst heeft de nul gehouden. Daarom verdient iedereen binnen het team een oprecht compliment.” Wereldgoal De broers beleefden dus een relaxte middag. Frans genoot daarbij vooral van de rol die winteraanwinst Sam Lammers opeiste. “Lammers was de beste man op het veld. Hij bewijst steeds vaker het missende puzzelstukje te zijn dat dit team nodig heeft om de play-offs voor Europees voetbal te halen. Lammers heeft een geweldig gevoel voor ruimte, trekt met zijn loopacties gaten voor

andere spelers en beschikt over een vlammend schot. In de eerste helft gaf hij een geweldige assist en vlak voor tijd bekroonde hij zijn goede wedstrijd met een wereldgoal. Hopelijk heeft hij hiermee voor zichzelf de ban gebroken. Met nog dertien wedstrijden op het programma gaan de supporters nog veel plezier aan hem beleven.” Het goede spel van Lammers droeg bij aan de evenaring van een bijzonder clubrecord. De Domstedelingen zijn door de overwinning op Fortuna Sittard dertien wedstrijden op rij ongeslagen en dat gebeurde alleen in 1991 een keer eerder. Pep wil hier Ron Jans de credits voor geven. “Onder leiding van trainer Jans is FC Utrecht vreselijk moeilijk te verslaan. Dit team heeft weer een ‘over mijn lijk’-mentaliteit in het DNA zitten. Dat komt doordat Jans een collectief heeft weten te smeden en dat was zondag bij het doelpunt van Lammers terug te zien. Nadat hij snoeihard de bal binnenschoot werd alles eerst nog gecheckt door de VAR. Toen de goal deﬁnitief werd goedgekeurd was het hele team oprecht blij voor Lammers. Het team gunt elkaar iets en

dat laat zien dat het echt goed zit.” Koekenbakkers Waar Lammers deze winter als spits kwam, lijkt er een andere aanvalsleider te gaan vertrekken. Mees Rijks, die vooral voor Jong FC Utrecht speelt, lijkt binnen afzienbare tijd een contract te tekenen bij het Noorse Vålerenga IF. Ondanks het vertrek van weer een jeugdspeler wordt Frans er niet warm of koud van. “FC Utrecht heeft dit seizoen te maken gehad met een spitsenprobleem. Isac Lidberg en zelfs verdediger Modibo Sagnan hebben als aanvalsleiders gefungeerd. Als een jeugdspits volgens de trainer niet beter is dan die twee koekenbakkers is het beter om te vertrekken.” Pep is het eens met zijn broer. “Het vertrek van Rijks moet niet groter worden gemaakt dan het is. Hij gaat niet naar een Premier League-club, maar naar een Noorse eerstedivisionist. Niemand in Utrecht hoeft

hier wakker van te liggen.” Na de slechtste seizoenstart uit de Utrechtse clubgeschiedenis zit de sfeer er inmiddels dus weer goed in. Frans is dan ook trots op wat er de afgelopen wedstrijden is bereikt. “Door de overwinning van afgelopen weekend heeft FC Utrecht een belangrijke cyclus goed afgesloten. Tegen Excelsior, FC Volendam en Fortuna Sittard zijn er zeven punten gepakt. Er zijn negen doelpunten gescoord en slechts drie geïncasseerd. In de afgelopen weken moest het team opstaan en dat is gebeurd.” Ook Pep is blij met de prestaties. Hij kijkt tot slot hoopvol naar de toekomst. “Volgende week moet onze rood-witte trein tegen FC Twente door gaan denderen. Een puntje in Enschede zou al een hele knappe prestatie zijn. De Tukkers zijn normaal gesproken beter, maar misschien heeft Ron Jans wel een tactisch meesterplan bedacht tegen zijn oude werkgever.” a

Advertentie

Arm met een dure smaak (14+)

een vertrouwd gezicht voor al uw vragen

U bent altijd welkom voor een open gesprek. Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht.

Utrecht

Bianca Versteeg

Soworker maakt delen op Social media makkelijk! Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs; 8 x meer bereik, 7 x hogere conversie en aanzienlijk meer sollicitanten. Test gratis ons platform!

DOOR DE OGEN VAN MONDO LEONE | LEON GIESEN, EEN HALF LEVEN BUURMAN ALDAAR 12 WEKEN LANG DEELT HIJ ZIJN VERWONDERING OVER DE AMSTERDAMSESTRAATWEG

TOEOEOET? IS HET JOU OOK OPGEVALLEN DAT JE AAN HET BEGIN VAN DE AMSTERDAMSESTRAATWEG GEREGELD EEN TREIN HOORT TOETEREN? NEE? NOU, TOCH IS HET ZO. EN DAT IS WONDERLIJK WANT TREINEN MOGEN, TENZIJ ER GEVAAR IS, NIET ZOMAAR OVERAL TOETEREN. ZEKER NIET AAN HET BEGIN VAN DE STRAATWEG, BINNEN DE BEBOUWDE KOM.

Trein op de opstelplaats

Dat weet ik omdat ik dat heb uitgezocht. Ja. Dat soort dingen zoek ik uit. Een kind heeft wel eens aan mij gevraagd: ‘Meneer, heeft u ook autisme?’. ‘Nee, maar hardnekkige nieuwsgierigheid kan allerlei gevolgen hebben. Ik bijt mij vast.‘

Ik heb bij machinisten navraag gedaan hoe het kan dat die tyfoons wel vaker in de buurt van het viaduct over de Straatweg te horen zijn. Dreigt hier misschien ergens geregeld gevaar? Mogen de toeters hier bij uitzondering binnen de bebouwde kom gecheckt worden?

Van iedere rijdende trein in Nederland wordt iedere dag de toeter, de zogenaamde tyfoon, gecontroleerd. Voor de veiligheid. Machinisten hebben een speciale app waarop ze kunnen zien of de trein die ze op dat moment ‘besturen’ al is gecontroleerd. En zo niet, dan kunnen zij dat doen. Ergens buiten de bebouwde kom dus. Het toeteren gebeurt met twee voetpedalen. Een voor de hoge toeter en een voor de lage.

Dat is allebei niet het geval. Er blijkt een treinenopstelplaats te zijn. Bij ‘Het Huis Utrecht’. En als de machinisten de trein op komen halen en de cabine instappen, dan trappen ze wel vaker per ongeluk op die voetpedalen. Toeoeoet!! Keihard. Maar een foutje dus. Dan weet je dat. En de volgende keer dat jij een machinist ziet, kun je daar een gesprek over beginnen. Over hoe onhandig die pedalen zitten. Dat vindt hij of zij helemaal niet raar.

De hoge (korte) en de lage (lange) toeter

AMSTERDAMSESTRAATWEG MARNIXLAAN

UTRECHT CENTRUM