DUIC Krant NR 263 - 8 maart

Kies voor een carrière met een positieve impact.

Kom naar de WerkOntdekAvond 26 maart 2024 | 19:30 - 21:30 uur

Ga voor meer informatie naar mboutrecht.nl/opmaat/werkontdekavond

Nieuw:

Ben je op zoek naar betekenisvol werk in de zorg en welzijn, maatschappelijke zorg of kinderopvang? Maak kennis met MBO Utrecht Op Maat en kom naar de WerkOntdekAvond op dinsdag 26 maart 2024! Ontmoet verschillende werkgevers, bespreek jouw opleidingsmogelijkheden en krijg persoonlijk studieadvies.

Zet de eerste stap naar een nieuwe carrière en kom naar de WerkOntdekAvond.

Digitale Dinsdag.

Heb je een vraag?

Onze experts hebben elke dinsdag tussen 10.00 en 13.00 uur extra tijd om je te helpen. Ook als je geen klant bij ons bent. Kom langs in de Vodafone en Ziggo winkel, Boven Vredenburgpassage 124 in Utrecht.

4 DUIC in Beeld

Barry de Baars bewaakt de visdeurbel

6 Column Koos Marsman

Natte Krant

6 Utrecht volgens...

Voorzitter Keti Koti Utrecht Jennifer Ferrier

7 Oma Bindi werd vermoord

Na negentien jaar nog altijd een cold case

9 Het eerste burgerberaad

Burgerberaad drukt stempel op jaarwisseling

Cultuur / Uit

10 Uittips

Elke week de leukste tips Stad / Leven

11 Verdwenen villa's

Villa Welgelegen aan de Wittevrouwensingel

10 Op bezoek bij

Kafé België

13 Straatnamen Balijelaan

13 In other news

'Fish doorbell is back for another season'

Sport

14 Pep & Frans over FC Utrecht

'FC Utrecht-supporter is bijna pink verloren'

15 Puzzel

Zoek de verschillen

15 SportUtrecht

Sportdocente Germaine Custers

Colofon

omende oud en nieuw zal er geen vuurwerk te horen zijn in Utrecht. Althans, de gemeenteraad van Utrecht gaat vuurwerk naar alle waarschijnlijkheid verbieden. Niet omdat de raad dit eigenhandig heeft besloten. 81 inwoners van de stad hebben de knoop moeten doorhakken. Dit ging via een burgerberaad, waarbij een groep inwoners die een goede afspiegeling moet zijn van alle bewoners een advies uitbrengt over een lastig onderwerp. Zestig inwoners, deelnemers aan het burgerberaad, stemden voor een vuurwerkverbod. De gemeenteraad gaat dit - zoveel is wel duidelijkovernemen. Hoewel het om een kleine groep mensen gaat, menen verschillende deskundigen dat een burgerberaad eengoede manier is om inwoners meer te betrekken bij ingewikkelde vraagstukken. Als de afspiegeling van de groep ook nog eens goed op orde is, zou het ook een goed beeld moeten geven van wat er leeft in Utrecht. Vuurwerk wordt dus verboden. Wat we overigens wel geleerd hebben; het verbieden van vuurwerk zal niet direct zorgen voor een rustig oud en nieuw. Daar is wel wat jaren gewenning en een landelijk verbod voor nodig. Daar is echter nog geen burgerberaad voor ingesteld. Lees meer over het burgerberaad in Utrecht op pagina 9.

Robert Oosterbroek

GANZENMARKT

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

1971

Advertentie

praten over afscheid geeft rust Utrecht Bianca Versteeg 3

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

K

DUIC IN BEELD

OFotografie: Bas van Setten

ter die op een ponton in de Weerdsluis dobbert. Gezien het aantal keer dat Barry op de foto is gezet, lijkt ook dit een ware attractie te worden. Het lijkt op deze manier niet lang te duren totdat de visdeurbel en Barry de Baars in één adem genoemd worden met de Domtoren, de Oudegracht en het Rietveld Schröderhuis. a

COLUMN

Natte Krant

Je kej’ voele as ’n natte krânt, da’s wa’k medeên dach toen ‘k hoorde van ’t biertsjie da deze krânt (vanwege ‘t 12,5 jaorig jubileum) op de marrek heb gezet onder de naom: Natte Krant. Onlânks moch ‘k ’t proeve en ’t is zeker nie slech. Voor de liefhebber: ’t is ’n pilsjie van 4,8 percent en mè ’n vleugie smaok van de jeneverbes. Natte Krant, zellef vin’k ‘t ’n heul orrisjineel gevonde naom. D’r was eers gedach ’t pilsjie Duikboot te noeme wa mè ’t op oog de naom van deze krânt (DUIC) vanzellefsprekend is, maor Natte Krant is net effe leuker. Vooral ook omda ’t heul lânk de wens was van de eigenaore om naos de digitaole web-krânt ook ’n papiere krânt te kenne uitgeve.

As we naor de vollekstaol Uteregs kijke dan kenne we konstaotere da heul lânk geleje de terrem natte krânt stond voor vrouwe die heul nieuwsgierig waore, die alles wilde wete om da door te kenne vertelle. Zulleke roddelaors werde soms ook naor ’n vroeger bekende krânt genoemp: “Daor loop ’t Uterechs Nieuwsblad”, zeijje ze dan.

Opvallend genoeg waore ’t noait nie manne die voor natte krânt werde uitgemaok as ’t om ’t roddele ging. Maor ook zij konde de schendnaom krijge en da was as ze sportief niks konde waormaoke. As DOS-voeballer Leo van Veen ‘ns ’n keer nie goe was, dan speulde die volleges de Bunnikžijdes in de Gallegewaord as ‘n natte krânt Daor komp dus ook vandaon daj’ je as ‘n natte krânt ken voele. Daj’ door ’t eên of ander gewoan niks presteert. Wa nou na flink wa drinke van die blikkies Natte Krant, heul goed ken gebeure.

In ’t Uteregs staot ’t woord natte d’r voor daj’ homoseksueel ben. Da heb mè ’t pilsjie niks te maoke. Maor leuk is wel da d’r in Uterech ’n gezellig homozwemkluppie is en die hebbe ’n eige krântsjie mè, je raoi ’t al, de toepasselijke titel: Natte Krant. En die klup heb medeên staopels van die blikkies Natte Krant besteld. Die vinde ’t schitterend! Daor prooste we op, op Natte Krant.

Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol

UTRECHT VOLGENS DE VOORZITTER VAN KETI KOTI UTRECHT JENNIFER FERRIER

‘We zijn allemaal verschillend en gelijkwaardig, hoe mooi is dat’

Jennifer Ferrier is sinds 1 maart de nieuwe voorzitter van Comité 30 juni/1 juli Utrecht, ook wel bekend als Keti Koti Utrecht. Ze volgt Leroy Lucas op, de mede-oprichter van de stichting, officiële Keti Koti herdenking en viering van de vrijheid in Utrecht sinds 2018. Ook is hij initiatiefnemer van het slavernijmonument dat sinds vorig jaar in het Griftpark staat. Jennifer zal zich voornamelijk bezighouden met de herdenking van het transAtlantisch slavernijverleden op 30 juni en de viering van de vrijheid op 1 juli in het Griftpark. Ze ziet de herdenking van het slavernijverleden als een brug tussen het verleden, heden en de toekomst van de stad.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten

Waarom ben je voorzitter van Keti Koti Utrecht geworden?

“Ik ben al langere tijd bezig om het trans-Atlantisch slavernijverleden te verkennen, begrijpen en onderwijzen. Een paar jaar geleden begon ik met een persoonlijke ontdekkingsreis. Ik vroeg me af wat mijn plek is in de maatschappij en was bezig met mijn eigen Surinaamse roots. Wat mij is meegegeven, is dat je daar trots op bent. Zelf heb ik vijf kinderen en na mijn veertigste begon ik veel meer na te denken over wat ik wil meegeven. Bij de herdenking hier in Utrecht viel alles op zijn plek. Ik ging in gesprek met het Comité 30 juni/1 juli Utrecht en had uiteindelijk een sollicitatie met het bestuur. Er was een goede klik en na zeven tot acht jaar wilde de voorzitter het stokje overdragen. Ik voel heel veel dankbaarheid. Het klopte gewoon. Niks komt voor zijn tijd.”

Waar wil je je de komende tijd mee bezighouden als voorzitter?

“Ik wil onder andere graag de focus leggen op herdenken, vieren, verbinden en kennisborging: informatie en verhalen delen zodat we met zijn allen weten wat die gezamenlijke geschiedenis is. Maar ook die kennis op de juiste manier borgen, bijvoorbeeld door met het onderwijs samen te werken en het de plek in het lespakket te geven die het verdient. Het is

onderdeel van onze geschiedenis. Wat kunnen we doen zodat we nooit meer in zo’n situatie belanden? Kennisdeling zorgt voor begrip naar elkaar toe. We zijn allemaal verschillend en gelijkwaardig, hoe mooi is dat. Sommigen zeggen geen kleur meer te zien, maar laten we wel kleur blijven zien. We zijn allemaal anders en dat is juist iets om te waarderen en om van te leren.”

Hoe het gaat met de voorbereidingen voor 30 juni/1 juli? “Het gaat goed. Die zijn in volle gang. We hebben een heel mooi projectteam en zijn bezig om de programmering rond te krijgen. Het wordt een mooi, vol en gevarieerd programma voor jong en oud. Er is bijvoorbeeld ruimte om te komen luisteren naar verhalen, te dansen, eten en drinken. Maak gebruik van je diversiteitsdag op je werk en kom 1 juli samen met ons vieren in het Griftpark, juist ook als je onbekend bent met Keti Koti. Kom eens luisteren en neem vooral iemand mee. Laten we een divers Utrecht zijn waar we met en op elkaar kunnen bouwen.”

Waar kom je tot rust in Utrecht?

“Ik ben geboren in Utrecht: in het Oudenrijn Ziekenhuis. Tot mijn zesde woonde ik in Kanaleneiland. Parken zijn daardoor plekken waar ik tot rust kom, maar tegenwoordig

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

vind je me vooral in het Máximapark, omdat ik daar meer in de buurt woon. Je kan me niet blijer krijgen dan door lekker buiten te zijn. Het laadt je batterij op.”

Waar kan je culinair genieten in Utrecht?

“Gewoon bij mij thuis natuurlijk. Ik ben groot fan van koken. Ik maak gerechten uit allerlei keukens en iedereen smikkelt het altijd graag op. Laatst heb ik met mijn man bij Maeve gegeten. Dat was genieten. We zijn echt in de watten gelegd. Uiteindelijk gaat het erom of iemand met liefde en passie het eten heeft bereid. Dat kan net zo goed een bagel of Turkse pizza zijn. Als eten met aandacht is bereid, proef je dat.”

En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht?

“Bij mijn ouders thuis. Zij maken super lekker Surinaams gemberbier. Daar zit geen alcohol in, maar je vindt het bij ons op elk feestje. Het is heel kruidig en zoet, echt een treat.”

Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht?

“Toen ik vier was, heeft mijn vader me leren fietsen in Park Transwijk. Dat was op een blauwe fiets met een blauw-wit zadel. Ik was zo trots. Het voelde alsof ik de hele wereld aankon.”

Waar ben je trots op als Utrechter?

“Op de rijke geschiedenis van de stad en de diverse gemeenschappen die hier wonen. Ook hebben we een vrij levendige culturele scene. Verder ben ik blij dat Utrecht niet stilstaat en duurzame stappen zet.”

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?

“Ik heb genoten van Boni – de musical in de Stadsschouwburg. Het is een mooi en krachtig verhaal over een deel van de geschiedenis van Suriname.”

Waar haal je je inspiratie vandaan in Utrecht?

“Uit de vele parken, bijvoorbeeld het Griftpark. Daar staat het prachtige slavernijmonument. Iedereen geeft er een andere betekenis aan: kracht, rechtvaardigheid, gelijkheid, streven naar een inclusieve samenleving. De impact van het slavernijverleden heeft zijn doorwerking in het hier en nu. Daar moeten we als maatschappij het gesprek over blijven voeren. We maken mooie stappen, maar kunnen nog niet achterover leunen.”

Utrecht is…

“…thuiskomen, warmte, Keti Koti en verbinding.” a

Nabestaanden vragen opnieuw aandacht voor onopgeloste moordzaak Utrechtse Oma Bindi

Het is donderdagochtend 9 juni 2005 wanneer er aan wordt gebeld bij de deur van Gijsberta. Het is de thuiszorg die bij Gijsberta’s moeder moet zijn, maar er wordt niet opengedaan. Zonder te twijfelen loopt Gijsberta daarom via de achterdeur naar de woning van haar moeder. Al snel ziet ze dat het goed mis is. Oma Bindi, zoals de moeder van Gijsberta liefkozend werd genoemd, ligt levenloos in bed.

Hoewel dat moment al bijna negentien jaar geleden is, kunnen Gijsberta en haar kleindochters zich die noodlottige dag nog goed voor de geest halen. Niet alleen vanwege de manier waarop hun 93-jarige moeder en oma bruut om het leven is gebracht, maar ook omdat ze het hoofdstuk na al die jaren nog niet kunnen afsluiten. De zaak van Oma Bindi is namelijk een onopgeloste moordzaak – een cold case. Na bijna twee decennia zijn er nog steeds geen antwoorden.

Het is daarom dat dochter Gijsberta en

‘Ze was niet alleen

Oma Bindi voor ons, maar ook voor een hele hoop andere mensen in de buurt’

kleindochters Sandra en Elena opnieuw aandacht vragen voor het schokkende verhaal van de vermoorde Oma Bindi. Gijsberta: “Mijn moeder was een hele sociale vrouw en voor veel mensen een bekende in de buurt.” Oma Bindi en haar man hadden ijssalon Milaan op de Amsterdamsestraatweg, waar ze lange tijd ijs verkochten. “Ze was een lieve vrouw, die tijdens de Tweede Wereldoorlog vaak gratis ijs weggaf aan arme kinderen”, vervolgt Gijsberta. “Dan zaten alle kinderen op de trap beneden haar woning een ijsje te eten.” Kleindochter Sandra: “Ze was echt een soort bekende Utrechter. Ze was niet alleen Oma Bindi voor ons, maar ook voor een hele hoop andere mensen in Utrecht.”

Decennialang maakten Ger, zoals Oma Bindi eigenlijk heet, en haar man Ottavio mensen blij met hun ambachtelijke ijs. Toen de ijsverkopers van IJssalon Milaan ouder werden, was het tijd om het stokje over te dragen aan haar dochter Gijsberta en schoonzoon Mario. “Mijn moeder is altijd tot het laatste moment in de winkel aanwezig geweest. Ze maakte altijd een praatje, deed de boodschappen en ging wekelijks naar de kapper. Ze was daar erg steevast in.” Ook op latere leeftijd is Oma

Bindi nog veel onder de mensen. Als de winkel in 2001 haar deuren sluit, wonen Gijsberta en Mario permanent naast haar. “Als het tijd was voor koffie of thee, dan klopten we op de muur en wist ze dat ze langs kon komen. Pas nadat ze de negentig was gepasseerd, ging ze wat inleveren qua gezondheid.” Er was altijd familie in de buurt die haar kon helpen. Gijsberta: “Ik kon altijd via de achterdeur naar mijn moeder lopen. Dat was heel makkelijk.”

Deur op een kiertje

Dat was dan ook precies wat Gijsberta deed toen de thuiszorg in de zomer van 2005 aan de deur stond. “Ik liep achterom en zag de achterdeur van mijn moeder op een kier staan. Dat was gek. Vervolgens liep ik door en zag ik dat de tussendeur in de woning dicht was. Ook dat was vreemd, dat deed ze nooit.” Toen Gijsberta die deur opende, trof ze haar moeder met flinke verwondingen en hevig bebloed aan in bed. Geschokt rende Gijsberta terug naar de thuiszorg, waarna al snel duidelijk werd dat het helemaal mis was. Gijsberta: “Ze had een alarmknopje dat ze van mij om moest doen, maar dat deed ze niet.” De rest van de dag ging voor de familie in een stroomversnelling. De politie stelde een onderzoek in, waarbij duikers werden ingezet.

‘Ik kon altijd via de achterdeur naar mijn moeder lopen’

Ook helikopters vlogen boven de regio. Ondertussen werd de familie opgeroepen om naar het politiebureau te komen en werden de eerste mensen verhoord.

De weken erna waren hectisch, maar hoopvol. Er werd een groot onderzoek opgezet waarin Gijsberta en haar man zelfs nog een tijdje verdachten zijn geweest. Ook vanuit landelijke media was er veel aandacht voor de zaak. Toch liep het onderzoek in de maanden erna op niks uit. Kleindochter Sandra: “En toen lag het opeens stil. Er was niks meer te onderzoeken. Er werd een nieuw onderzoek ingesteld en ook dat duurde weer een paar maanden. Toen waren we al een jaar

verder en was de dader nog steeds niet gepakt.” Hoewel het onderzoek naar de moord formeel nooit werd gesloten, was het voor de familie na enige tijd duidelijk dat de zaak langzaamaan koud werd. “We kregen niks meer te horen. Of we kregen te horen dat er geen recherchecapaciteit was, of dat er geen tijd meer was voor de zaak.” Met vlagen leek er weer schot in de zaak te zitten, maar telkens werd de familie weer teleurgesteld. Sandra: “Dan werden we bij elkaar geroepen omdat er een verdachte werd aangehouden. Telkens bleek dat dan toch weer niet te kloppen.” Gebrekkig onderzoek

niet altijd even blij mee, omdat we de vinger op de zere plek legden of omdat er weer een fout was geconstateerd.” Als voorbeeld haalt de kleindochter het nieuws aan over een mogelijk DNA-spoor: “Ons werd verteld dat, wanneer ze een match zouden vinden met het aangetroffen DNA, de dader gevonden zou zijn. We moesten uiteindelijk via De Telegraaf vernemen dat het DNA van een rechercheur was.” De familie meent dan ook dat de uitkomst van het onderzoek anders had kunnen zijn, maar ziet nog genoeg aanwijzingen voor een eventuele oplossing in lopende onderzoeken.

‘Het kan zomaar voor iemand het goede moment zijn om zich uit te spreken’

Terwijl steeds weer verdachten werden aangehouden en vrijgelaten, streek de tijd langzaam voorbij. Inmiddels is het negentien jaar geleden dat Oma Bindi die noodlottige ochtend in haar woning werd gevonden. Elena: “Het enige dat je op een gegeven moment kan doen, is iedereen wakker blijven schudden om te laten merken dat we er nog steeds zijn.” In de loop van de jaren wordt wel steeds meer belangrijke informatie in de zaak duidelijk. Zo blijkt Oma Bindi niet te zijn neergeschoten, zoals initieel werd gedacht, maar neergestoken – een fout van de patholoog in 2005. Ruim tien jaar na de moord bleek ook dat Oma Bindi niet ‘s avonds op 8 juni is vermoord maar juist ‘s ochtends op 9 juni. Door de nieuwe bevindingen komt de moord op de 93-jarige Oma Bindi in een ander daglicht te staan. Er bleken de nodige fouten te zitten in het uitgevoerde onderzoek – iets wat Gijsberta, Sandra en Elena de politie behoorlijk aanrekenen.

Sandra: “Wij zijn voor de politie misschien een lastige familie, maar wel altijd heel actief. We praten over wat er gebeurd zou kunnen zijn en gaan na bij de politie of ze bepaalde dingen al hebben uitgezocht. Hier waren ze

Peter R. de Vries Foundation Hoewel de zaak van Oma Bindi in de loop van de jaren vaak in het nieuws is geweest, is de meest recente oproep een van de grotere acties die is opgezet. De actie is onderdeel van de landelijke campagne Case not Closed van de Peter R. de Vries Foundation, waarbij iedere week een cold case of vermissing wordt uitgelicht. Op die manier wordt opnieuw aandacht gevraagd voor zaken waar nog geen dader voor is opgepakt. Gijsberta, Sandra en Elena roepen samen met de Peter R. de Vries Foundation iedereen op om tips en informatie over de moord toch nog te delen.

Het feit dat de moord zich al lang geleden heeft voorgedaan, is volgens de familie geen reden dat de zaak niet kan worden opgelost. Elena: “Een huwelijk kan zijn stukgelopen, een vriendschap kan zijn verbroken of er zou wel eens iemand overleden kunnen zijn. Het kan zomaar voor iemand het goede moment zijn om zich uit te spreken.” Ook is er nog altijd een DNA-spoor waarvan niet duidelijk is van wie het is.

Tegelijkertijd is de tijd ook hetgeen dat de zaak steeds verdrietiger maakt. "We blijven als familie aan die boom schudden in de hoop dat er toch iemand gaat praten. We zouden zo graag willen weten en horen wat er die ochtend is gebeurd. Help ons dit op te lossen, ook als je twijfelt, spreek je toch."

Tips en informatie over de moord op Oma Bindi kunnen (anoniem) gedeeld worden op de website van de Peter R. de Vries Foundation. a

Tekst: Kamiel Visser / Fotografie: Bas van Setten

Op Ithaka in Utrecht komen leerlingen van over heel de wereld samen: 'De school is diverser dan ooit'

Voor nieuwkomers tussen de twaalf en achttien is Ithaka Internationale Schakelklassen (ISK) een plek waar ze zich gezien voelen. Op de Utrechtse middelbare school leren de leerlingen, afkomstig uit heel de wereld, Nederlands en bereiden ze zich voor om in te stromen in het reguliere of speciaal onderwijs. Bijna 200 medewerkers zetten zich in voor de 1100 leerlingen met bijna tachtig nationaliteiten.

Ithaka ISK is de grootste ISK van Nederland. Ithaka maakt onderdeel uit van NUOVO Scholen, de stichting voor openbaar voortgezet onderwijs in Utrecht en omgeving. Vanuit zestien gemeenten uit de regio komen er vijf dagen per week kinderen naar Utrecht toe. Die kinderen komen van over de hele wereld. “De school is diverser dan ooit”, zegt directeur Gerben Houwer. “77 nationaliteiten op dit moment.” Ongeveer een derde van hen is Oekraïens.

Op het schoolplein en in de gangen hoor je allerlei talen door elkaar. Maar zodra de leerlingen samen aan een opdracht werken, is er vooral Nederlands te horen. De meeste leerlingen pikken de taal snel op en wie er extra begeleiding nodig heeft, krijgt die. “Taal is vrijheid”, zegt de Oekraïense Nataliia Rekonvald. Ze geeft Engels op Ithaka. “Daardoor zie en begrijp je dingen in een nieuw land en een andere cultuur.”

“De kinderen zijn nieuw in Nederland en het is onze verantwoordelijkheid om ze op een fijne manier te verbinden met ons land”, zegt Gerben. “Daarvoor hoeven ze niet achter te laten wie ze zijn en waar ze vandaan komen.” Al die culturen bij elkaar zorgen ervoor dat de leerlingen ook weer van elkaar leren. “Ze zijn juist nieuwsgierig naar elkaars culturen”, zegt Nataliia. Ook zij krijgt regel-

matig vragen over Oekraïne.

‘De wereld in beweging’

In twee jaar werd Ithaka vier keer zo groot. Gerben is nu 2,5 jaar directeur en tevreden over zijn school. “Er kwam veel op ons af, zoals de asielcrisis en het lerarentekort, maar ook de politieke ontwikkelingen in Oekraïne, Turkije, Syrië, Jemen, Soedan, noem maar op. Verder zijn er hier ook kinderen van mensen die in Nederland komen werken.” Hij noemt Zuid-Afrika of India als voorbeelden, maar ook Australië, Brazilië en Puerto Rico.

“Het is nu diverser dan ik ben gewend. De wereld is in beweging, zowel in positieve als negatieve zin. Dat zien we hier op Ithaka ook terug.” Niet alleen de leerlingen zijn divers, maar ook de docenten. Zo is er een Turkse sportdocent, Zuid-Afrikaanse wiskundedocent, maar zijn er ook Arabisch, Chinees, Tigrinya, Oekraïens en Russisch sprekende collega’s. “Het is heel belangrijk dat als je wat dwars zit, je even je verhaal kunt doen in je eigen taal.”

“We willen dat kinderen zich hier thuis en veilig voelen”, zegt Nataliia. Daarnaast vinden ze het belangrijk om een gewone middelbare school te zijn, inclusief museabezoeken, sportclubjes, een schoolband, snuffelstages en ouderavonden. “Het is gewoon een school

waar je het fijn hebt met elkaar en waar hard wordt gewerkt.”

Trots

De wachtlijst is nu zes tot zeven weken, een van de kortste in Nederland. Idealiter blijven kinderen twee jaar bij hen op school, maar de praktijk leert dat er nog vaak verhuisd moet worden. Vooral de kinderen van vluchtelingen worden continu verplaatst. “Dan moeten ze bijvoorbeeld weer naar een andere noodopvang”, legt Gerben uit. “Al dat verhuizen is niet goed voor kinderen. Je wilt kunnen zeggen: kom maar, de komende twee jaar

Advertentie

hoor je bij ons.” Laatst was er een jongen die al op zijn zevende ISK in Nederland zat. “Dat is echt veel te veel.”

Hoe kort sommige leerlingen ook op Ithaka zitten, iedere leerling wordt gezien. Ook ouders worden actief betrokken: via een stichting voor en door de ouders, maar ook door huisbezoeken. Zowel de Oekraïense Nataliia als Gerben zien hoe trots de ouders zijn op hun kinderen. Ook zij zijn zo trots als een pauw. Nataliia: “Als je ziet hoe jouw studenten from zero to hero groeien en hun plekje weten te vinden, is dat geweldig.”

Get ready for Easter fun with our delightful range of seasonal treats! From iconic eggs to scrumptious goodies, we have everything to create egg-straordinary moments!

Directeur Gerben Houwer en de Oekraïense docent Nataliia Rekonvald

Hoe het allereerste burgerberaad haar stempel drukt op de nieuwe Utrechtse jaarwisseling

Het duurde enkele jaren, maar na lang wikken en wegen is er dan toch echt duidelijkheid over hoe de Domstad oud en nieuw in de toekomst door moet brengen. De grootste vraag was daarbij of er een afsteekverbod zou komen, wat inmiddels naar alle waarschijnlijkheid gaat gebeuren. Die keuze is gemaakt door een nieuwe aanpak: het burgerberaad. Wat moet je je daarbij voorstellen?

Tekst: Kamiel Visser / Fotografie: Bas van Setten

Een burgerberaad is niet iets dat door de gemeente Utrecht zelf is bedacht. Onder andere steden zoals Leiden en ’s-Hertogenbosch gingen voor in het raadplegen van burgers bij lastige kwesties. Onderwerpen die vaak aan bod komen zijn onder andere klimaat, energie en, net zoals in Utrecht, de jaarwisseling.

Afvallers

Over het burgerberaad in Utrecht werd al jarenlang gesproken voordat er daadwerkelijk invulling aan werd gegeven. Al in 2021 werd onderzocht of een burgerraad mogelijk interessant zou kunnen zijn voor de stad. Bijna twee jaar later, aan het einde van 2023, zijn er uiteindelijk 142 Utrechters geselecteerd die in totaal vijf keer zouden samenkomen om de jaarwisseling in de Domstad te bespreken. Van die 142 Utrechters komen er uiteindelijk 87 opdagen op het moment dat er daadwerkelijk gediscussieerd moet worden over de stellingen. De eindstreep halen nog minder mensen: dat waren er slechts 81. Voor de representatie van Utrechters maakte dat volgens de gemeente niet uit, want ook deze groep mensen zou een goede vertegenwoordiging zijn van de Utrechtse bevolking. Dat beaamt Eva Rovers, directeur van het onafhankelijke Bureau Burgerberaad: “Er worden altijd meer mensen uitgenodigd met de wetenschap dat er mensen afvallen. Voor een stad als Utrecht is tussen de 75 en 100 mensen voldoende. Er moet wel in de gaten

worden gehouden wie er afvallen en wat de reden daarvoor is.” Tijdens de stemming in Utrecht was het aantal hoogopgeleiden uiteindelijk minder dan van tevoren verwacht. Het aantal praktisch opgeleiden was juist in de meerderheid. Ook is het volgens Rovers belangrijk dat er daadwerkelijk wat met de resultaten wordt gedaan. “Een gemeente of overheid die niks met de resultaten van het beraad wil doen, stelt inwoners teleur. Mensen kunnen zelfs cynisch worden tegenover de overheid omdat inspraak dan een wassen neus blijkt te zijn. Wanneer het goed wordt gedaan, kan een burgerberaad het vertrouwen in de politiek juist vergroten.”

Groen licht en afwijzingen

Het burgerberaad van Utrecht was langverwacht. Wat ook al langer bekend was, was dat het eerste beraad over de invulling van de jaarwisseling zou gaan. De hamvraag leek daarbij te worden of er een vuurwerkverbod zou komen, en op welke manier dat vorm zou krijgen. Deze week is bekend geworden dat dat verbod er dus daadwerkelijk gaat komen, 60 mensen stemden voor en 21 tegen. Maar dat is niet het enige dat ter sprake is gekomen tijdens het doornemen van de toekomstige jaarwisselingen. Zo stemde het burgerberaad ook voor een oud en nieuw waarbij meer aandacht is voor de flora en fauna, meer educatie is over de gevaren van vuurwerk en meer nadruk op het saamhorigheidsgevoel dat aan de jaarwisseling wordt toegeschreven.

Dat saamhorigheidsgevoel kent daarentegen zijn grenzen; op het sociale aspect werden meer plannen niet dan wel aangenomen. Zo werd er weinig gezien in vuurwerkpleinen waar legaal vuurwerk mag worden afgestoken. Ook een potentieel muziekfestival werd afgekapt voordat het ooit tot stand was gekomen. En hoewel er een veiligere en kalmere jaarwisseling wordt geambieerd, is ook een voorstel afgewezen waarin voorlichting over vuurwerkveiligheid op onderwijsinstellingen wordt gefaciliteerd. Een mogelijke jongerenraad die de invulling van nieuwjaar voor Utrechtse jongeren zou moeten bepalen, kleurde ook dieprood. Formeel moet de gemeenteraad de plannen van het burgerberaad nog overnemen, maar dat lijkt slechts een kwestie van tijd.

Langetermijnvisie

Hoewel het eerste burgerberaad van Utrecht een succes lijkt te zijn, betekent het niet me-

teen dat er voor andere kwesties een beraad wordt samengesteld. “Sommige onderwerpen moet je aan experts overlaten. Ook acute problemen kunnen beter niet behandeld worden door het burgerberaad. Er moet echt de tijd genomen kunnen worden”, aldus Rovers. Onderwerpen die volgens de directeur wel geschikt zijn, zijn onderwerpen die ambitieus zijn en veel afwegingen hebben. “Voor simpele en veilige onderwerpen kan je andere participatiemethoden gebruiken.”

Of er in de toekomst nog een nieuw burgerberaad zal komen, moet nog blijken. Er zijn geen nieuwe plannen gemaakt om een nieuw burgerberaad samen te stellen. Eerst moet nog worden gekeken in hoeverre de beslissingen die zijn genomen ook daadwerkelijk effect hebben. Een langetermijnvisie opstellen en het burgerberaad monitoren staan op dit moment op de planning. Ook die voorstellen kregen groen licht. a

Baaps Bommen Tour

Waar: De Helling

Wanneer: zaterdag 9 maart

Prijs: 19,70 euro

Pompen met die subwoofer! Maak je op voor een nacht vol pure chaos, met Baaps Bommen Tour. Het reizende sloopcircus van Dikke Baap komt naar De Helling en het belooft een legendarisch nachtje te worden. Chaos gegarandeerd, met gestoorde samples en keiharde kicks totdat de zon opkomt.

Opvoeden: kan je het ooit goed doen?

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: maandag 11 maart

Prijs: gratis, wel aanmelden

Ouders van nu zullen het misschien wel herkennen, de verwijten dat ze hun kinderen te beschermend opvoeden. Het kind staat centraal en moet op de best mogelijke manier worden voorbereid op onze samenleving die steeds competitiever wordt. Creëren we zo een generatie die niet met tegenslag om kan gaan en te individualistisch is? In de serie ‘Bemoei je met je eigen kind!’ worden de verschillende fases van het ouderschap besproken met wetenschappers. Deze keer de beurt aan pedagoog en professor Micha de Winter van de Universiteit Utrecht. Hij pleit voor een opvoedstrategie met meer oog voor anderen in de samenleving.

Oproer @ De Kromme Haring

Waar: De Kromme Haring

Wanneer: donderdag 14 maart

Prijs: 14,70 euro

De vijf muzikanten van Oproer creëerden een muziekstijl tussen duister, dansbaar, extatisch en herkenbaar in. Ze bouwden een oude fabriek om tot studio en ontwikkelden daar een aanstekelijk geluid dat stilstaan onmogelijk maakt. Bezwerende, eigenzinnige songs waarin het experiment zeker niet geschuwd wordt. Maak je op voor een avond duistere, dansbare, alternatieve indierock bij De Kromme Haring.

Hans Dorresteijn – ’t Houdt een keer op

Waar: Podium Hoge Woerd

Wanneer: zaterdag 9 maart

Prijs: 10,50 – 21 euro

Het laatste programma van Hans Dorrestijn wordt een gezellige mix van kleine en grote rampspoed. Volgens Hans Dorrestijn zijn de hond en de paus medeverantwoordelijk voor de overbevolking. De paus wordt aangeklaagd vanwege de eikenprocessierups en Dorrestijn onthult aan het publiek dat het insectenbestand is ingestort, maar dat de vliegenmepper binnenskamers zijn nut blijft bewijzen. Doodgemepte vliegen en muggen gooit hij uit het raam, dan hebben de zwaluwen er ook nog wat aan. Hans Dorrestijn was al eens eerder te zien bij Podium Hoge Woerd en speelt er nu ook zijn laatste voorstelling. Tot zover. ’t Houdt een keer op.

Utrechtse Paradijsvogels

Waar: Werftheater

Wanneer: alle weekenden in maart

Prijs: wisselend

Een klein Utregs festival, dat is festival Utrechtse Paradijsvogels in het Werftheater. Tijdens vier weekenden in maart is er een programma van zeven evenementen. Opmerkelijke persoonlijkheden, poëtische vrijheid en betoverende muziek. Van Ingmar Heytze tot Jan van Piekeren, dit festival brengt de sfeer van Utrecht tot leven. Kaartjes zijn los te kopen, maar de echte liefhebbers kunnen ook gaan voor een passe-partout. Op de website van het Werftheater staat wie wanneer precies optreedt.

Middeleeuws Biercollege

Waar: Paleis Lofen

Wanneer: donderdag 14 maart

Prijs: 15 euro

Even terug in de tijd bij Paleis Lofen. Naast het paleis, op het Domplein, werd gruit gemaakt, kruidig zuurdesem dat het hoofdingrediënt was in het bier van middeleeuwse brouwers uit de twaalfde eeuw. De Utrechtse bisschop verdiende aardig aan de handel in gruit, totdat brouwers ontdekten dat bier met hop langer houdbaar was en lekker bitter smaakte. Dat ontketende een ware bierrevolutie. Wie wil weten hoe bier in de middeleeuwen smaakte, kan dat op 14 maart ervaren. Bierhistoricus Leendert Alberts neemt je mee naar het tijdperk van het gruitbier, onder het genot van brouwsels op basis van gereconstrueerde recepten.

Kiki Schippers met band

Waar: Stadsschouwburg

Wanneer: zondag 10 maart

Prijs: 12,50 – 25,50

Neem een brok energie, een gouden strot, een stapel fantastische liedjes en een bus vol geweldige muzikanten en de zaal raakt betoverd. Kiki Schippers gaat met haar muzikanten het theater in en daar wachten veel mensen met smart op. In poëtische zinnen wisselt Schippers zonder moeite van de liefde naar de wetenschap en van maatschappijkritiek naar verwondering. Je blijft achter met een lach op je gezicht en met een brok in je keel.

Villa Welgelegen aan de Wittevrouwensingel

Op het tegenwoordige Hooghiemstraplein, vlak voor het gelijknamige bedrijfsverzamelgebouw, stonden tot 1990 de treurige resten van wat ooit een sierlijk huis was. De historie van Villa Welgelegen — de naam wijst op een vrije ligging — raakte nauw verweven met die van veevoederfabriek Hooghiemstra. Het huis werd steeds verder ingesloten door het bedrijfscomplex en zou er uiteindelijk in opgaan. Welgelegen kreeg na het overlijden van de laatste bewoner in 1911 een opmerkelijke herbestemming als 'paardenvilla'.

Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief

Het huis aan de Wittevrouwensingel moet rond 1850 gebouwd zijn met slechts één verdieping en een rieten dak. Vooraan was al wel een driezijdig uitgebouwde tuinkamer met uitzicht op een ronde vijver en op de singel. Omstreeks 1870 werd het pand verbouwd, zoals blijkt uit tekeningen door Anthony Grolman van de situatie voor en na. De villa kreeg toen een pannendak en bovenop de tuinkamer verrees een uitzichtskoepel. Over de hele breedte kwam een langgerekt balkon met balustrade, steunend op vier gietijzeren kolommen. Daarmee had Villa Welgelegen z'n definitieve vorm gekregen.

We weten niet wie er de eerste jaren woonden, maar in 1874 kwam het huis in de verkoop. De krantenadvertentie voor de veiling gaf een mooie beschrijving: 'De Villa Welgelegen, te Utrecht, aan den Wittevrouwen-Singel, nabij de Biltsche vaart, bestaande uit kapitaal, ruim en solied gebouwd Heerenhuis en grooten, fraai aangelegden tuin, voor en achter het huis. Het Heerenhuis bevat 6 ruime kamers, zaal, groote keuken, kelders, zolder, enz.'

Tegelijk werd ook een flink stuk land achter het huis geveild — tot aan de Biltsche Grift — en dat maakte het geheel interessant voor de familie Hooghiemstra, de nieuwe eigenaren. De Friese broers Jurjen Sjoerd (1835-1887) en Kerst Sjoerd Hooghiemstra (1820-1890) waren van oorsprong schippers, maar hadden zich in 1865 aan de Wittevrouwenkade gevestigd als handelaren. Jurjen handelde in hooi en stro, Kerst in brandstoffen. Ze huurden aanvankelijk schuren aan de Wittevrouwensingel, maar waren aan uitbreiding toe. Die ruimte bood de villa met land erachter, waar al snel pakhuizen verrezen.

Studenten en professoren

Al ging het vooral om de grond, de villa bleef natuurlijk niet leeg staan. Aanvankelijk woonde Kerst Sjoerd Hooghiemstra er zelf met zijn gezin en enkele andere familieleden. Voor deze mensen van bescheiden komaf was de behuizing erg ruim, vandaar dat ze een kamer verhuurden aan een student. In 1876 was dit de theologiestudent Johannes Hermanus Gunning (1858-1940), later een bekende predikant. Op latere leeftijd publiceerde Gunning een aardige anekdote over zijn nogal muzikale studententijd.

'Ik had op den Singel bij Hooghiemstra een reuzenkamer, waar de piano prachtig klonk en waar ik vaak met mijn vriend De Ridder, een goed cellist en een paar minnaars van de viool, Schubert, Schumann en vooral mijn hoogvereerden Beethoven speelde. Op zekeren avond — ik durf niet te verklaren hoe ver het al in den nacht was — verscheen mijn gastheer (wij gebruikten toen een minder

vriendelijke betiteling) plotseling in eerzaam slaapgewaad, met de nachtmuts op het hoofd, en verklaarde in zulke krachtige termen dat dat lawaai nu voortaan uit moest zijn, dat wij onze kunstprestatie maar staakten, doch in niet al te vriendelijke stemming ter ruste gingen. Arme Hooghiemstra, die nog maar kort geleden een lief dochtertje verloren had, wat deed ge ook onverstandig, vooral daar ge het niet noodig had, studenten in je vredige huis te halen, nog wel eerste-jaars studenten, die gewoonlijk het rumoerigst van allen zijn!' Dochter Trijntje was in 1876 op 13-jarige leeftijd overleden.

Vanaf 1887 ging de familie Hooghiemstra Welgelegen geheel verhuren, zelf betrokken ze nieuwe maar kleinere huizen aan de singel. De villa behield zijn voor- en achtertuin maar was verder inmiddels omsloten door bedrijfspanden. Eerst huurden de bejaarde ouders van pedagoge Agatha Snellen de villa, daarna nog kort de directeur van de nabijgelegen gasfabriek en een jurist. In 1893

volgde de bewoner die het langst zou blijven: Hendrik Jacob Hamaker (1844-1911), hoogleraar rechtswetenschap aan de Utrechtse universiteit. Hij woonde er met zijn vrouw Maria Brooshooft en hun zoon en drie dochters. Een van hen, Martha Johanna Hamaker, stond er in 1905 zelf als 'studente' ingeschreven. Drie jaar later zou ze — als een van de eerste vrouwen — in Leiden promoveren op de schrijver Jacob Geel, de beste vriend van haar overgrootvader. In Villa Welgelegen woonden en werkten ook dienstbodes: in twintig jaar tijd 'versleet' de familie Hamaker er bijna twintig!

Paardenstal

Nadat de kinderen uit huis waren en zijn vrouw Maria in 1905 overleed, sleet Hamaker zijn laatste jaren in Welgelegen. Toen hij in 1911 stierf, besloot de familie Hooghiemstra de villa niet opnieuw te verhuren maar op te nemen in het bedrijfscomplex. De volgende generatie had de hooi- en strohandel

uitgebreid met een veevoedermaalderij op stoommachines. Al twee maanden na Hamakers dood kwam architect Jan Kuiler (18831952) met een tekening om de villa te verbouwen tot… paardenstal. Voor het transport van veekoeken was veel paardenkracht nodig. Het huis werd versterkt met beton en de ramen werden grotendeels dichtgemetseld. Verdeeld over twee verdiepingen, via een hellingbaan, vonden maar liefst 44 paarden een plaats in het oude woonhuis. In de voormalige achtertuin ontwierp Kuiler in 1912 een hoog nieuw pakhuis met twee torentjes, dat er nog altijd staat. Na de Tweede Wereldoorlog vertrok Hooghiemstra en kwamen er andere bedrijven aan de Wittevrouwensingel: Indola en Avery. In de jaren zeventig volgde een periode van leegstand en krakers. Pas toen in 1990 de oude fabriek werd herbestemd tot bedrijfsverzamelgebouw, werd de zeer verminkte villa gesloopt. Nu is daar een plein met picknickbanken. a

Straatnamen

Balijelaan

Tussen de Vondellaan en de Koningin Wilhelminalaan ligt de Balijelaan. Deze straat vormt de scheiding tussen de Dichterswijk en de Rivierenwijk, maar een ‘balije’ heeft opvallend genoeg niets met een rivier te maken. De enige stroom waar een ‘balije’ mee te maken heeft, is een geldstroom.

Een Balije is namelijk ‘de naam voor een Ordensprovincie bij de grote geestelijke ridderorden’. Het doel van een Balije was om de bezittingen van de ridderorde te beheren en hieruit financiering voor de kruistochten van de Duitse (ridder)orde te verwerven. Dit gebeurde vanaf de Springweg, waarvandaan ze de geldstroom uit heel Noord-Nederland beheerste. Na verloop van tijd bleef er echter steeds meer geld in Utrecht hangen, waar het aan de verzorging van zieken en armen in de regio besteed werd.

Op een gegeven moment ging de Balije zich steeds meer focussen op liefdadigheidswerk in de eigen gebieden. Uiteindelijk werd de Balije van Utrecht dan ook steeds onafhankelijker en na 1640 werd die volledig op zichzelf staand. Net als de geschiedenis van heel Nederland, veranderde de orde door de jaren heen echter ook in structuur en opbouw en zo is de Balije vandaag de dag nog steeds actief. Al ging dat niet zonder slag of

stoot.

De Staten van Utrecht vonden in de periode van de Tachtigjarige Oorlog dat de Balije protestants moest worden, waarna het verder ging als protestantse adellijke instelling. De toekomst van de Balije was echter nog niet verzekerd. Lodewijk Napoleon vormde de Balije in 1807 om tot militair hospitaal en vier jaar later werd de Balije door zijn broer, keizer Napoleon, opgeheven. Dat was echter van korte duur. Koning Willem I herstelde het besluit in 1815, al bleef het Duitsche Huis in handen van de overheid. Hoewel de focus op hulpverlening op de achtergrond was geraakt, kwam dat in de twintigste eeuw wel weer centraal te staan. De Balije van Utrecht behandelt tegenwoordig steunaanvragen voor sociale projecten.

De Balije is nog steeds gevestigd op de Springweg, in het woonhuis op het terrein van hotel Karel V, en behandelt tegenwoordig steunaanvragen voor sociale projecten. Een link tussen de Rivierenwijk en het huis van de balije lijkt er niet te zijn. Het is echter zeker niet uitgesloten dat een deel van het liefdadigheidsgeld haar weg heeft gevonden naar de straat, die de kern van een vroegere arbeiderswijk vormt. a

In other news “I

t might sound fishy but the world’s first fish doorbell is back for another season!” De BBC is in ieder geval blij met de herintroductie van de visdeurbel in Utrecht. De Britse omroep bracht haar lezers zondag op de hoogte van de terugkeer. “Why do fish need the doorbell? Keep reading to find out!” De BBC legt in het artikel uit dat vissen elke zomer door de Utrechtse wateren zwemmen op zoek naar een goede plek om zich voort te planten.

“However, the Netherlands is a country with lots of canals and waterways and, in spring, the lock gates along these canals aren't opened much, which can make it difficult for fish to travel to their breeding grounds. That's why (…) experts came up with a plan to help the aquatic animals - a digital fish doorbell!” Vervolgens wordt aandacht besteed aan hoe de deurbel werkt.

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

De stad in cijfers

In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

Wie in Utrecht een ‘gemiddelde woning’ wil kopen, moet een inkomen van 103.000 euro hebben. Dat blijkt uit onderzoek van Calcasa, een technologiebedrijf dat statistische analyses doet van onroerend goed.

De prijs van de gemiddelde woning in Nederland lag eind 2023 op 452.000 euro, maar dat is in Utrecht meer. Calcasa berekende voor een reeks Nederlandse steden hoeveel bruto jaarinkomen er nodig is om er een gemiddeld huis te kunnen kopen. Daarbij werd ook meegenomen wat de gemiddelde prijs van een koopwoning is en wat de gemiddelde hoogte van de hypotheekrente is.

Calcasa ging uit van een gezin met twee werkenden, zonder studieschuld en zonder inleg van eigen geld en de aankoop van een

huis met energielabel E, F of G. Uit de berekening met al deze cijfers blijkt dat in Utrecht een inkomen van 103.000 euro nodig is om een hypotheek voor een gemiddelde woning te krijgen. Het modaal inkomen in Nederland is ongeveer 44.000 euro. “Met de gestegen huizenprijzen en de hogere rente is het kopen van een huis voor veel mensen verder weg dan ooit”, aldus Calcasa.

In de grafiek is te zien dat huizenkopers in Amsterdam het hoogste inkomen nodig hebben, namelijk 120.000 euro voor een gemiddelde woning. In vergelijking met de andere grote steden zit Utrecht met 103.000 euro in het midden. In Den Haag en Rotterdam is een inkomen van respectievelijk 86.000 en 81.000 euro nodig. a

Onder het kopje ‘what is a canal?’ legt de BBC de lezers graag even uit hoe het bij de sluis allemaal in zijn werk gaat. “Because water can't travel up hill, canals have locks, pairs of gateways that allow boats to move between higher and lower parts of the canal. When a boat enters a lock, the gate closes behind it and then a sluice gate opens on the other side, allowing the level of water in the lock to change. Once the water in the lock is the same level as the water on the next part of the canal, the second gate can open and the boat can pass through.”

De Britten hebben de locatie van de visdeurbel overigens niet helemaal goed in de smiezen. Bij het artikel staat een pittoresk plaatje van de Vecht bij Weesp, met als onderschrift: “The camera has been set up along the river Vecht.” a

‘Utrecht's sh doorbell is back for another season’

OP BEZOEK BIJ

Kafé België bestaat veertig jaar: ‘Ik vind bier veel te leuk’

De houten uitklapbankjes voor de deur van Kafé België zijn bijna nooit leeg. Er zitten mensen te praten en te lachen. Sommigen met een sigaretje, maar bijna iedereen met een biertje. Daar op de Oudegracht, vlak bij de Gaardbrug, kan al veertig jaar lang (Belgisch) speciaalbier worden gedronken. Willemijn Visscher en Ewald Visser begonnen er ooit achter de bar en als klusjesman, maar zijn nu zo’n anderhalf jaar eigenaren.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten

Barman Marius klapt buiten de houten bankjes en tafels uit. Het is begin van de middag en het zonnetje schijnt. Binnen springt een rode kater op de bar: Pluk. Hij krijgt zijn eigen glas water. “We delen hem eigenlijk een beetje met de Postillon”, zegt hij. “Toen ze daar een tijdje aan het verbouwen waren, kwam hij steeds vaker ook bij ons binnen wandelen.” Marius staat nu ongeveer zes jaar achter de bar, de plek waar ook Willemijn en de moeder van Ewald ooit begonnen. Willemijn kwam er werken in 2006. Ewald kwam er al toen zijn moeder achter de bar stond. Ergens rond 1989, denkt hij, ging hij bij Kafé België aan de slag als klusjesman. Hij was zeventien. Later wilde hij ook achter de bar werken, maar zijn moeder zei dat hij dat nooit mocht gaan doen. Dat liep dus toch net even anders.

Danskelder

De oprichter van Kafé België was Ronald de Koning. Hij kreeg het idee voor Kafé België tijdens een volleybaluitje in het land België.

Ronald ging daar na het sporten stappen met vrienden en was gecharmeerd van de Belgische bruine kroeg-gezelligheid. In Utrecht ontbrak nog een speciaalbiercafé. Op 17 maart 1984 opende Kafé België de deuren. Toen zat er ook nog een danskelder onder en zat de bar links. Ronald de Koning kreeg in 2019 darmkanker en overleed in 2021.

Willemijn en Ewald hoefden er niet lang over na te denken: zij zouden Kafé België voorzetten. “We hebben het met hem erover gehad. Hij wilde graag dat België België bleef en dat het café zou blijven bestaan. Dat gingen Willemijn en ik met zijn tweeën regelen.” In 2012 stopte Ewald bij Kafé België en begon hij de Utrechtse brouwerij Maximus, maar toen Ronald ziek werd kwam hij terug om te helpen.

Willemijn: “Ronald was in de 60. Voordat hij ziek werd was er al een paar keer over gesproken: wat als hij wilde stoppen?” Voor Ewald voelde het logisch om dit te doen. “Voor mij was het alsof ik in een warm nest rolde. Ik ken alle ins en outs van het café. Ik

heb al zoveel dingen meegemaakt hier. En Willemijn en ik kennen elkaar ontzettend goed.”

‘Ronald zit op je schouder’ “Ik vind het heel tof dat het is gelukt en dat België is gebleven”, zegt Willemijn. “Dat was voor ons allebei de grootste motivatie.” Wel zetten ze beetje bij beetje een aantal dingen naar hun eigen hand. Het zijn dingen die ze vroeger als bedrijfsleider al zagen. Zo hebben ze de toiletten opgeknapt. “Die handdoekjes moesten weg”, zegt Willemijn lachend. Ook zijn ze bijvoorbeeld van plan om aankomende zomer de bar aan te pakken. Die is “gewoon op”, zegt Ewald. Maar echt grootse veranderingen zullen er niet komen.

“Het DNA van België moet behouden blijven, maar dat kan ook door dingen te vernieuwen”, zegt Willemijn. “Je moet die eenvoud en laagdrempeligheid houden”, vult Ewald aan. “En Ronald zit altijd op je schouder. Hij kijkt af en toe een beetje mee. Soms denk ik: hoe zou hij het doen?”

Ewald kende Ronald al vanaf zijn veertiende. “Ik ben ook op vakanties met hem geweest en we hebben over de hele wereld gedoken.”

Trekdropbier

Maximus is niet het enige Utrechtse bierinitiatief dat uit Kafé België is voortgekomen. Ook onder andere de oprichters en eigenaren van de Kromme Haring, Café DeRat, De Bierverteller, Taplokaal Gist en De Drie Dorstige Herten begonnen ooit bij Kafé België achter de bar.

“Je hoeft geen kenner te zijn als je hier begint”, vertelde de toenmalige bedrijfsleider Gijs van Wiechen acht jaar geleden al eens aan DUIC. “Maar als je niet van bier houdt,

heb je hier niet zoveel te zoeken, denk ik.”

Die liefde voor bier staat nog steeds centraal. De laatste tijd maken de Nederlandse bieren op de tap weer steeds vaker plaats voor Belgische speciaalbieren, net als vroeger. Dat heeft een reden. “Vroeger was het heel bijzonder om twintig taps te hebben, maar nu niet meer. Speciaalbier zie je overal”, zegt Willemijn. Zij heeft zich altijd beziggehouden met het bestellen van het bier. De laatste jaren doet ze dat samen met Marius. “Ik vind bier veel te leuk”, zegt ze. “Elke dag ontdek ik weer wat nieuws. We wisselen zoveel in taps. Dat is een luxe, omdat we altijd wat nieuws kunnen proberen. Het gaat altijd wel op. Laatst hadden we een trekdropbier.”

‘Kleurrijke types’

De samenwerking gaat hartstikke goed, zeggen ze allebei tevreden. “En ook met hulp van de bar natuurlijk”, zegt Willemijn. “Ze zijn betrokken en krijgen veel vrijheid.” Ewald: “Er staat een heel leuk en sterk team. Zij hebben veel plezier met elkaar. Dat maakt de sfeer in het café.” Willemijn houdt zich dus vooral bezig met de bieren en het personeel. Ewald is meer op de achtergrond bezig, zoals met klussen. “Ik ben eigenlijk nog steeds klusjesman.”

“Volgens mij is het nog steeds een plek waar mensen komen voor de gezelligheid”, zegt Willemijn trots. “En waar mensen ook alleen binnen kunnen komen. Dat vind ik altijd fijn om te merken. Heel veel mensen komen echt voor een praatje, ook allerlei kleurrijke types.” Iedereen is welkom, zegt Ewald instemmend. “Zolang je anderen maar niet lastigvalt en niet stinkt.” Willemijn: “Dat hele sociale is ook wat België zo bijzonder maakt.” Ewald besluit: “België is een plek voor de stad.” a

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT

Pep en Frans als misdadigers ontvangen in Amsterdam: ‘FC Utrecht-supporter is bijna zijn pink verloren’

Na een reeks van vijftien ongeslagen wedstrijden staat FC Utrecht weer met beide benen op de grond. In Amsterdam was Ajax te sterk en versloeg de Utrechters met 2-0. Toch is de verloren voetbalpot niet hetgeen dat overheerst. Na de wedstrijd belandden Pep en Frans in een slagveld van buitensporig politiegeweld. “Alle supporters zijn afgerekend op de foute woordkeuze van een enkeling”, aldus Pep.

“Uitwedstrijden bij Ajax zijn het bezoeken niet meer waard. Zondagmiddag is er met pepperspray gespoten, met wapenstokken geslagen en zijn we onder de voet gelopen door paarden. Het was een zwarte dag”, zo begint Pep stellig. “In de afgelopen decennia hebben FC Utrecht-supporters genoeg onzin meegemaakt, maar deze uitwedstrijd spande misschien wel de kroon. De Amsterdamse politie vindt het kennelijk heerlijk om buitensporig geweld te gebruiken en ons te ontvangen als veroordeelde criminelen. Vooraf moest iedereen die een C.P. Company-jas droeg (een jas waar een zonnebril in de capuchon zit verwerkt, red.), zijn legitimatiebewijs ter registratie afgeven. Alle supporters werden hiermee op voorhand al als verdachte aangemerkt.”

Pinkoperatie

Het handelen van de politie is voor Pep onacceptabel. Desondanks heeft hij te horen gekregen waarom de politie in actie is gekomen. “Helaas is er één Utrechtse jongen geweest die smakeloze teksten naar de politie heeft geroepen. Die uitspraken zijn het her-

halen niet waard en waren voor de licht ontvlambare politie kennelijk de aanleiding om charges met paarden uit te voeren. Alle supporters zijn afgerekend op de foute woordkeuze van een enkeling. Er was een vader die zijn zoontje van elf jaar ternauwernood voor de aanstormende paarden kon wegtrekken en een van onze supporters is bijna zijn pink verloren. Die man heeft de hele zondagavond in het ziekenhuis doorgebracht en werd naar alle verwachting maandagochtend geopereerd.”

Ondanks alle gewelddadige randzaken werd er ook nog gevoetbald. FC Utrecht was aanvankelijk in bloedvorm, maar kon tegen Ajax geen potten breken. “We kijken het nog een weekje aan, maar als er ook van Almere City wordt verloren dan moet Ron Jans vertrekken”, zo hervat Frans sarcastisch. “Het is slechts een grap, want we zitten door deze nederlaag echt niet in zak en as. Al is het wel eeuwig zonde. FC Utrecht speelde een onherkenbare wedstrijd. Er was te veel ontzag voor Ajax en het zelfvertrouwen van de afgelopen weken was totaal niet terug te zien. De Amsterdammers konden frank en vrij voetballen, terwijl onze ploeg helemaal niks heeft

Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.

afgedwongen.”

Branderhorst richting de bank Niet alleen het vertoonde voetbalspel zorgde voor scheve gezichten. Ook de basisopstelling veroorzaakte gefronste wenkbrauwen. Mattijs Branderhorst bleef namelijk de eerste doelman, ondanks dat Vasilis Barkas weer fit was. Pep weet zeker dat Branderhorst voorlopig zijn laatste wedstrijd heeft gespeeld. “De twee tegendoelpunten zijn de keeper aan te rekenen. In de afgelopen weken heeft Branderhorst het goed gedaan, maar zodra hij meer op de proef wordt gesteld, bezwijkt hij. De twee tegendoelpunten worden recht onder hem doorgeschoten en waren houdbaar. Hij heeft de keuze voor Ron Jans op deze manier wel erg makkelijk gemaakt.”

Labyad en de stukadoors

Naast de keeperskwestie kwam er deze week ook nog transfernieuws naar buiten. Zakaria Labyad maakt namelijk per direct de overstap

naar het Chinese Yunnan Yukun FC. Frans rouwt echter niet om het vertrek. “Dit is voor iedereen de beste optie. Na zijn terugkeer heeft Labyad nooit meer zijn oude niveau gehaald. Zijn blessure heeft hem genekt en het is weer een typisch gevalletje van: gegokt en verloren.” Ook Pep baalt niet van de uitgaande transfer. Hij vindt het echter wel opmerkelijk dat de club al heeft uitgesproken om Labyad ooit weer te verwelkomen. “De club heeft Labyad nu al beloofd om hem na zijn voetbalcarrière weer bij FC Utrecht te betrekken. Het is toch ronduit opmerkelijk dat iedereen die hier een paar wedstrijdjes heeft gespeeld in de toekomst iets voor de club mag blijven doen.”

Frans weet tot slot wel om welke functie dit gaat. “Labyad wordt over enkele jaren de bouwtechnisch eindverantwoordelijke van ons nieuwe stadion. In het verleden heeft hij laten zien erg goed overweg te kunnen met stukadoors. Dus die functie is hem op het lijf geschreven.” a

“ al die schoolverhalen achter in de bus. daar geniet

SPORTUTRECHT

‘Wij vinden het nog steeds heerlijk’

Sportkleding aan, handdoekje mee. Iedere woensdagochtend rond de klok van 11.00 uur verzamelt een gezellige groep 60-plussers zich bij de gymzaal ‘de oude Veiling’ aan het Heycopplein 5. Doel is door eenvoudige beweegoefeningen de conditie, kracht en balans te verbeteren. Ook is het de bedoeling dat er aan valpreventie wordt gedaan.

Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers

Deze locatie bij De Kleine Dichter is al jarenlang ook het thuishonk van UKV de Halter, een worstel- en krachtsportvereniging, die is opgericht in 1921. De Halter staat bekend als een club die altijd nauw betrokken is bij het wel en wee in de wijk. Dit en de centrale ligging hebben ervoor gezorgd dat er iedere woensdagochtend wordt getraind onder leiding van sportdocente Germaine Custers.

“Ik ben er nog maar een paar maanden bij en ik vind het fantastisch”, zegt de 73-jarige Jan Vianen. Hij verhuisde van Utrecht Oost naar een appartement aan de Veilinghaven. “Ik zat wel op een sportschool maar las over dit initiatief en heb een aantal proeflessen genomen. Ik was direct verkocht. Mede door de opzet van de lessen op muziek, wat ook nog gezellig is. Het knappe is dat Germaine iedere week weer een andere les verzorgt. We werken dan ook met verschillende materialen, zoals een bal, hockeystick, frisbee of een badmintonracket. Ik was echt blij verrast en heb me dan ook direct aangemeld. Bijkomend voordeel is dat we na afloop ook altijd een kopje koffie drinken en dat het een stuk goedkoper is dan de sportschool.” Trees Putman (77) en Ludi Geerdink (89) beamen zijn

woorden. “Wij doen dit al 27 jaar en vinden het nog steeds heerlijk. We zijn begonnen met de fitnessclub in zwembad Den Hommel, maar moesten daar plaatsmaken voor de kinderopvang. Het is niet alleen heerlijk om te bewegen, maar we doen het ook voor de gezelligheid en de meesten kennen elkaar ook al jaren.”

Ludi zegt: “Welja en ben je er klaar mee, dan stop je gewoon. Trees en ik tennissen ook nog bij TC Domstad en zo doen we het daar ook. We hebben met fitness al heel wat docenten gehad, ook hele goeie maar deze is wel heel erg leuk. Ik hoor dat er aan valpreventie wordt gedaan, maar dat heb ik nog niet zo erg gemerkt of niet begrepen. Moet ik toch eens naar vragen, want ik kan dat best gebruiken.”

De drie cursisten zijn niet de enigen die enthousiast zijn. Docente Germaine Custers werkt in het dagelijks leven op de Universiteit Utrecht maar besloot de opleiding MBVO (Meer Bewegen voor Ouderen) te volgen in Tilburg. “Ik heb les gegeven als zumba-instructeur via het COA, aan de asielzoekers die in Oog in Al verblijven. En ook dat vond ik heel erg leuk. Deze opleiding is heel breed en je leert er niet alleen alles over de anatomie

ZOEKPLAAT

Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE MARIAPLAATS

Sporten, bewegen en een gezonde leefstijl. Het brengt je veel qua gezondheid, maar ook op het gebied van sociale contacten. Maar ondanks dat er veel wordt ingezet door beweeg- en vitaliteitsmakelaars, de reguliere gezondheidszorg en verenigingen is dit niet voor iedere Utrechter appeltjeeitje. Maar wie eenmaal de smaak te pakken heeft, ervaart het simpelweg als een verrijking in het dagelijks leven.

en spiergroepen, maar dus ook didactisch, zo van, hoe bouw ik een les op? Het werken met ouderen is natuurlijk ook heel specifiek. Door deze lessen werken we ook aan de valpreventie. En dat houdt niet op bij het goed bewegen, want mensen leren ook dat je bijvoorbeeld niets op de grond moet laten liggen. Ik vind het zo leuk dat ik op de universiteit wat minder uren ben gaan werken om dit te doen. Op vrijdag heb ik nog een groepje op de Montessorischool Oog in Al, aan de voet van de Dafne Schippersbrug.”

De training is geschikt voor zowel mensen die niet gewend zijn om te bewegen als mensen die hinder ondervinden van lichamelijke klachten. Het doel is dat deelnemers zo lang en goed mogelijk zelfverzekerd hun dagelijkse werkzaamheden kunnen uitvoeren. En om plezier te hebben! Geïnteresseerden kunnen komen kijken en een keer een gratis proefles volgen. Een tien-lessenkaart kost 55 euro. Voor meer informatie, mail naar: germainecusters@hotmail.com. a

De trainingsgroep van Germaine Custers. Helemaal links Trees Putman, in het midden (met bril) Ludi Geerdink en rechtsachter (met rood shirt) Jan Vianen

SMAKEN VERSCHILLEN

Bij Eigenhuis Keukens begrijpen we dat smaken verschillen. Bij aankoop van een complete keuken bieden we je de vrijheid om zelf je cadeau te kiezen tijdens onze actieperiode. Geen keuzestress, we hebben al 4 fantastische opties voor je geselecteerd! Zo geniet je niet alleen van een keuken die perfect bij jou past, maar ontvang je ook een cadeau dat aansluit bij jouw persoonlijke smaak.

Bij aankoop van een complete keuken een cadeau naar keuze!

scan voor meer informatie

KEUZE 1

Siemens wijnklimaatkast

KEUZE 2

Miele vaatwasser met besteklade

KEUZE 3

Bora inductiekookplaat met kookveldafzuiging

KEUZE 4

Quooker kraan