DUIC Krant NR 267 - 5 april

Bij Eigenhuis Keukens begrijpen we dat smaken verschillen. Bij aankoop van een complete keuken bieden we je de vrijheid om zelf je cadeau te kiezen tijdens onze actieperiode.

Geen keuzestress, we hebben al 4 fantastische opties voor je geselecteerd! Zo geniet je niet alleen van een keuken die perfect bij jou past, maar ontvang je ook een cadeau dat aansluit bij jouw persoonlijke smaak.

Bij aankoop van een complete keuken een cadeau naar keuze!

KEUZE 1

Siemens wijnklimaatkast

KEUZE 2 Miele vaatwasser met besteklade

KEUZE 3 Bora inductiekookplaat met kookveldafzuiging

KEUZE 4 Quooker kraan

Terwijl de restauratie van de Domtoren van een leien dakje gaat, waren de werkzaamheden aan het wervengebied een waar hoofdpijndossier geworden. Het project lijkt nu weer enigszins op de rit. De strak bestrate werven breiden zich steeds verder langs de Oudegracht uit en het werk aan de Kromme Nieuwegracht is ook weer opgestart. Net als de restauratie van de Domtoren is iedereen het er wel over eens dat het wervengebied behouden moet blijven, en het liefst zo historisch verantwoord mogelijk moet blijven. Daar mag de portemonnee van de gemeente wel voor getrok-

ken worden. We dragen ons steentje wel bij. Er zijn echter ook gewoon een hoop fouten gemaakt, de gemeente heeft het project flink onderschat, en daar betaald niemand graag voor – we zullen wel moeten. Laten we hopen dat de grootste fouten ondertussen gemaakt zijn, en het werk voorspoedig blijft gaan. Hoe ze dat doen? Neem alvast een kijkje op pagina 7 of loop gewoon eens langs de grachten en vraag het de werknemers. Wij blijven het volgen.

Robert Oosterbroek

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

COLUMN

Van herses tot botsjie

Wa las ‘k ammaol in de media? D’r komp ’n nieuwe wijnbar bij restaurant Hemel en Aorde en ‘k zag d’r ’n foto van en nou wee’k ech waor wa 50 tinten grijs is! De Kenaolstraot is na lânge tijd weer ope voor alle verkeer, maor d’r motte vekeersregelaors worre ingezet omda gin hond begrijp da d’r nou éénrichtingsvekeer voor auto’s is ingesteld. Ik vrees voor de gezondheid van die regelaors angaonde de verwensinge die ze te hore krijge.

D’r is ’n tweede zogehete ‘bangalijsjie’ opgedoke. Jochies (mè heule kleine pikkies?) schrijve daor heule naore dinge over mesjies die ze waorschijnlijk helemaol nie kenne. De leje van ’t Utregs Studente Koor ontkenne da ze d’r wa mee te maoke hebbe en ‘k ben geneig ze te gelove wan as je zukke domme dinge zellefs twee keer durref te schrijve hej’ toch ech gin herses meer waormee je in staot ben ’n studie te vollege.

Ook gin herses heb die gozer in Overvech die ’n rabbijn heb angevalle. Da de man mešchien boos was, boos om wa d’r in Gaza gebeur, da ken’k zeker vollege, maor da’s gin reje ’n Uterechse rabbijn te slaon. Hulde an de omstanders die erreger wiste te voorkomme. Maor waor ‘k op hoop is da de daoder ze herses trugheb, hij had zich bij de pelišie gemeld, en ze boosheid gebruik om iets goeds voor Gaza te doen.

Wa and’res: in ’n door bijna alle media overgeschreve persberich staot da ’t ouwe Tivoli an de Ouwegrach de Engelse naom Union House krijg. Op ze Utregs uitgesproke klink da al gauw Onion House en omda ’t om te huile is da daor de zoveulste wijnbar komp, roep ‘k di inisiatief uit tot ‘t Uien Huis.

En dan was d’r ’t berich dazze de Schele Maagd van d’r plekkie hebbe gehaold bovenop TivoliVredenburg. Gelukkig is ’t tijdelijk en wor ze lekker schoangemaok. Tot die tijd vermaok ‘k me mè and’re zaoke. Ik hoorde da d’r ’n botsjie van Bernadette uit Lourdes naor Uterech komp. Da’s nog ‘ns goed nieuws voor me hondsjie Fikkie, Daor gaon we saompies mooi hin.

Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol

DUIC IN BEELD

Het was een Volkswagen Golf die vrijdag 29 maart na een lange periode van herinrichting weer als eerste de Kanaalstraat opdraaide. De hekken werden aan de kant geschoven en dat was het startsein voor het opnieuw in gebruik nemen van de straat. In één richting weliswaar, want vanaf nu geldt er eenrichtingsverkeer op de Kanaalstraat. Dat is nog wel even wennen voor automobilisten, zo bleek, maar

Fotografie: Robert Oosterbroek

grote chaos bleef – mede dankzij de inzet van verkeersregelaars – uit. Projectleider Ben Norg kon tijdens de opening in ieder geval tevreden om zich heen kijken. “Uiteindelijk moeten de mensen de weg ook gaan gebruiken zoals die bedoeld is. Dat blijven we in de gaten houden. Mocht dat niet vanzelf gaan, en met een beetje hulp, zullen we uiteraard gaan bijsturen en handhaven.” a

Kleedkamerpolitiek: hoe zit het met gelijkwaardigheid buiten het voetbalveld?

Om ervoor te zorgen dat vrouwen zich prettig voelen óp het veld, moeten ze zich ook buiten de witte lijnen gerespecteerd en vertegenwoordigd voelen. Hoe gaat dat in de praktijk: stellen amateurclubs ze gelijk aan mannen als het gaat om kleedkamer- en veldindeling en materiaal? We vragen het spelers en bestuursleden van verschillende amateurvoetbalverenigingen in Utrecht.

Tekst: Carmen Esselink / Fotografie: Bas van Setten/Robert Oosterbroek

Kleedkamerpolitiek. Tot vandaag heb je er wellicht nog nooit van gehoord, maar dat betekent niet dat het niet bestaat. Want wie in welke kleedkamer zit, op welk veld speelt én op wat voor tijden, geeft volgens spelers weer welke teams door een club belangrijk worden geacht en welke niet. De ene club heeft in hun kleedkamerpolitiek al ver nagedacht over de positionering van het meiden- en vrouwenvoetbal, de andere club minder.

Niet meer verbannen naar het scheidsrechtershok?

Waar jonge speelsters jaren geleden met regelmaat in een scheidsrechtershok terecht kwamen om zich om te kleden, omdat ze dan het enige meisje in een team of club waren, krijgen meiden tegenwoordig veelal een kleedkamer toegewezen. Óók als ze slechts in hun eentje zijn. Dat lijkt de norm te worden voor clubs in Utrecht.

“Als een meisje in een team komt, moet alles gelijk staan, want feitelijk is ze niet anders. Ze is teamlid. Dan moet je een meisje niet in zo’n scheidsrechtershok plaatsen, maar een eigen kleedkamer geven, net als de jongens”, stelt John Hol, bestuurslid bij V.V. De Meern. Ook bij uitwedstrijden proberen clubs erop aan te dringen dat dit geregeld wordt, maar kunnen ze dit niet altijd garanderen.

Zichtbaarheid en veiligheid vergroten

Bij Kampong en V.V. De Meern zijn bepaalde velden specifiek ingericht als velden voor vrouwen en meisjes, om ze een zichtbare plek te geven binnen de vereniging. Bij Kampong is dit naast het hoofdveld op veld 2, bij V.V. De Meern is dit het veld direct naast het clubhuis. Hier heeft de positie ook nog een ander doel, vertelt bestuurslid Christel Hek, namelijk het garanderen van veiligheid. Zo hoeven jonge meiden ’s avonds niet van het verre veld naar de kleedkamer of het parkeerterrein te lopen.

Hiërarchie

Het gevoel dat aan spelers bij deze clubs wordt gegeven, door hun zichtbaarheid op de club een prioriteit te maken, wordt niet overal gevoeld. Zo stelt Vivianne*, die bij VV DHSC heeft gespeeld: “Hier was het gewoon: ‘Oh, wat leuk dat er nog vrouwen voetballen’. We moesten dan ook later voetballen of trainen, omdat het eerste dan weer iets moest, terwijl we een uurtje eerder wilden.”

Malou Visser, speelster bij Vrouwen 2 van Zwaluwen Utrecht 1911, denkt dat er bij haar club best vaak jongens en heren boven de vrouwen worden gekozen. Bij de club is één grasveld, waarop wordt gespeeld als er geen ruimte is op de andere velden. “Ik heb het gevoel dat de hiërarchie is dat eerst de jeugd op dat veld wordt gezet, daarna de vrouwen en dan pas de heren.”

Trainingsschema

Ook Danike, selectiespeelster bij u.c.s. EDO, herkent dit gevoel. Haar team heeft daarom besloten op maandag en woensdag te trainen. “Op andere dagen werd het te druk. Mannen die geen selectie speelden, namen veel plek in waardoor we op een klein stuk veld konden trainen. Toen we onze trainingsdagen wijzigden, werd wel gevraagd of we op

Dit verhaal is onderdeel van een serie over vrouwenvoetbal in Utrecht. Deze publicatiereeks is mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Mediafonds Provincie Utrecht

wen hier de dupe van. De voormalige vrouwentrainer wilde graag naar een andere dag. Als bestuur zien we de selectieteams, zowel de heren als de vrouwen, graag op dezelfde avonden trainen, omdat ze hetzelfde doel nastreven en dan ook ervaringen kunnen uitwisselen.”

Veel te vroeg

Marlot, speelster bij USV Hercules en voorheen Odysseus ’91, maakt zich hier minder druk om. “Ik ben zelf vrij makkelijk.” Wat zei vooral aan de planning zou wijzigen? “De wedstrijdtijden. Het is nu veel te vroeg. Het afgelopen weekend – ik was gelukkig op vakantie – was het half 9. Dat is wel pittig.”

Het mannenlichaam als uitgangspunt Voetbaltenues worden vaak op basis van het mannenlichaam ontworpen. Het komt vandaag de dag nog steeds voor dat vrouwen in herentenues rondlopen. Dat is volgens Danike het geval bij u.c.s. EDO, waar zij in Dames 1 speelt. “We lopen in te grote shirts en broekjes. En het is zelfs zo erg dat het onmogelijk

‘Aan alles voel je dat ze denken: jullie doen maar damesvoetbal’

onze oude dagen nog in de kantine kwamen, omdat dat zo gezellig was.”

Dat het trainingsschema gewijzigd is, betekent niet dat er geen problemen meer zijn. “Vorig jaar werden veel oefenwedstrijden of inhaalwedstrijden op maandag ingepland. Vaak werden we niet geïnformeerd, soms werd het ons zonder schaamte een uur van tevoren meegedeeld.” Volgens Danike gaan dat soort dingen onder je huid zitten. “Dan denk je: hoe kan het dat jullie niet inzien dat jullie dit gedrag nooit bij de heren laten zien, maar dat het bij ons de normaalste zaak van de wereld is om maar plaats te maken? Aan alles voel je dat ze denken: jullie doen maar damesvoetbal. Dat half uurtje korter trainen, wat maakt dat uit?”

Sebas Dubbeldam, bestuurslid technische zaken bij u.c.s. EDO, baalt van de situatie: “Het is hoog tijd dat de veldproblematiek op ons sportpark – we hebben nu twee velden in plaats van drie – wordt opgelost door de gemeente Utrecht. Dit zijn namelijk effecten ervan. Overigens zijn zowel heren als vrou-

is om de juiste maat sokken voor vrouwen te krijgen. We lopen allemaal in maat 46 tot 50 sokken, omdat het blijkbaar moeilijk is om maat 36 tot 40 te krijgen.”

U.c.s. EDO-bestuurslid Sebas Dubbeldam geeft aan deze discussie niet te kennen. “We vinden het juist belangrijk dat de faciliteiten voor onze teams goed geregeld zijn, zeker ook voor onze vrouwenteams. Ieder jaar krijgen ze nieuwe ballen en materialen. Bovendien ben ik blij dat onze sponsorcommissie samen met de vrouwen een aantal exclusieve sponsors heeft gevonden voor de vrouwenteams van EDO. Met hen willen we verder bouwen aan een mooie vrouwenafdeling en daar zijn goede plannen voor.”

Ook blijven witte voetbalbroekjes bij clubs vaak de standaard, terwijl vrouwen dat in verband met menstruatie onprettig kunnen vinden. Daarom is Kampong afgestapt van de witte broekjes in het blauw-wit-blauwe tenue. “We gaan met vrouwenteams nu over op blauwe broekjes. Om dat te compenseren hebben we een ander shirt uitgezocht, met

witte mouwen, zodat het wit van de club wel zichtbaar is”, legt bestuurslid Sanne Quarles van Ufford uit.

Wel of geen speciale bal?

De richtlijn bij de KNVB is nu dat mannen en vrouwen met dezelfde bal spelen, maar er is wel een speciale bal voor vrouwen op de markt. Is daar vraag naar? Voor Malou, die speelt bij Dames 2 van Zwaluwen Utrecht 1911, is het spelen met een andere bal geen wens. “Ik heb wel eens zo’n roze bal gezien voor vrouwen. Daar kreeg ik juist een kleinerend gevoel bij. Bij ons is er dus geen vraag naar, tenzij uit onderzoek blijkt en onderbouwd kan worden dat het beter is. Maar ik zou dat zelf associëren met als zwak gezien worden.”

Volgens Ann Haakman, voorzitter bij Odysseus, moet er anders naar dit vraagstuk gekeken worden. “Ik voetbal al heel lang en al die tijd met dezelfde bal. Bij minder ervaren spelers of lagere niveaus kan een zachte bal fijn zijn. Maar dan moet je je afvragen of het een mannen- of vrouwenvoetbal genoemd moet worden, of het afgestemd moet worden op gender. Ik zou het eerder afstemmen op niveau.”

Zelfredzaamheid

Waar voor vrouwen bij voetbalverenigingen wellicht het grootste pijnpunt zit, is de mate van zelfredzaamheid die wordt verwacht in regelwerk. Vrouwenteams moeten vaker zelf op zoek naar leiders, trainers, scheidsrechters en sponsoren of het bestuur hierin ondersteunen, terwijl dit voor herenteams vaker vanuit de club wordt geregeld.

Dit schept volgens Malou Visser, die bij Zwaluwen zit, het gevoel dat vrouwen alles zelf moeten regelen en dat voor mannen alles wordt gedaan. “Misschien is het overdreven, maar het heerst wel.” Toch ziet ze dat haar club al steeds meer doet voor vrouwenteams. “Ze investeren er nu meer in, alleen de cultuur verandert minder snel. Het is echt wel verbeterd, maar er is ook nog een hele weg te gaan.”

V.V. De Meern-bestuurslid John Hol ziet dat het moeilijker is om iemand te vinden die dames wil trainen en stelt daarom dat vaker hun hulp nodig is. Waarom? Mannelijke trainers van rond de 20 en 30 jaar geven bijvoorbeeld aan geen vrouwenteam te willen trainen, omdat dit slecht zou zijn voor hun cv. John denkt dat die gedachte langzaam afbrokkelt en dat het over twintig jaar misschien heel anders is.

* De geïnterviewde speelster wil anoniem blijven. De gegevens zijn bij de redactie bekend. a

Christel Hek en John Hol van V.V. De Meern

Sanne Quarles van Ufford van Kampong

Nieuwe werkwijze moet oude grachten de toekomst in helpen

Er wordt weer geboord en gelast aan de historische kluismuren en -kelders langs de Kromme Nieuwegracht. Het werk heeft jarenlang zo goed als stilgelegen. Samen met het werk aan de walmuren, werven en werfkelders aan de Oude- en Nieuwegracht werd het een waar hoofdpijndossier. Te strakke planning, verkeerde uitvoeringsmethoden, te optimistische financiële vooruitzichten, onduidelijkheid over eigendom en frictie met de wél bekende eigenaren zorgden voor de nodige problemen. Nu is er over het werk aan de Kromme Nieuwegracht, Drift en Plompetorengracht vooruitgang te melden. We spreken projectmanager Twan Kleeven.

De Utrechtse werven zijn uniek. Nergens in de wereld in zijn de grachten zo opgebouwd als in onze stad. Toen in 2006 bleek dat de walmuren op veel plekken rot waren, werd dus al snel besloten dat er moest worden ingegrepen. Er werd een groot plan gemaakt en er kwam geld beschikbaar. De verwachting was dat het werk in vijf of zes jaar wel afgerond zou zijn; maar zo ging het niet. Het project liep zo uit de hand dat het werk zelfs stilgelegd moest worden.

Dat was ook het geval langs de Kromme Nieuwegracht. De situatie met de eeuwenoude bouwwerken is hier bijzonder lastig. De fundering was op sommige plekken verdwenen en het zware verkeer dat in het verleden over de gracht reed, hielp niet mee. Het werk werd gestaakt, er kwamen noodmaatregelen, een onderzoek en er begon een nieuwe aanbesteding. Sinds deze maand wordt er weer gewerkt.

Kromme Nieuwegracht 56

We ontmoeten projectmanager Twan Kleeven boven op de kelder van Kromme Nieuwegracht 56. Hij is sinds 2021 betrokken bij dit specifieke gedeelte van het project. Sinds 2019 was hij al aan de slag met de walmuren bij de Oudegracht. Op het water van de Kromme Nieuwegracht zijn twee werknemers van aannemer Beens Groep bezig met het aanbrengen van palen, om een nieuwe kadewand te kunnen maken waarachter nieuwe fundering komt. Het werk aan de Kromme Nieuwegracht, Drift en Plompetorengracht gebeurt van gevel tot gevel. De kelders, kluismuren, bestrating, alles wordt meegenomen. Vooral belangrijk is het herstellen van funderingen van de muren, het waterdicht maken van de kelders en het verstevigen van de gewelven.

Kleeven wijst ter plekke op een stuk kluismuur met afwijkende kleur: “Dit is een heel groot gat geweest, dat in de jaren 50 op een lompe manier is gemaakt. Het gat was nodig om een olietank, brandstof voor de verwarming, de kelder in te krijgen. Die tank gaan we er nu uithalen. Dan herstellen we ook gelijk de muur en plaatsen we een deur zoals die er ooit in heeft gezeten.” Het zijn dit soort onderdelen van het werk die voor Kleeven

een meerwaarde betekenen. “We zorgen er niet alleen voor dat de kluismuren en kelders weer functioneren, we zorgen ook echt voor behoud van waarde.” Een paar meter verderop zit een gat in de kluismuur: “Achter die weggehaalde steen vonden we een volgestorte kelder. Dat bleek een weeskelder te zijn, het is niet bekend wie de eigenaar is. De gewelven van die kelder gaan we ook herstellen.”

Het ingewikkelde bij het hele dossier van de wal- en kluismuren, werven, kelders en aangrenzende bestrating is onder meer dat er verschillende eigenaren bij betrokken zijn. Zo is een kelder bijvoorbeeld van de bewoner, maar de straat erbovenop van de gemeente. Hierdoor is aansprakelijkheid een lopende discussie, evenals wie voor welke kosten moet opdraaien. Tel daar de ingewikkelde technische procedures en het gebrek aan bouwtekeningen bij op en het resultaat is een monsterklus. Het werk wordt daarom nu ook anders aangepakt dan een paar jaar geleden. “Er wordt gewerkt in kleine segmenten, en we erkennen dat we eigenlijk niet precies weten wat we gaan aantreffen en welke oplossingen we hebben”, vertelt Kleeven. “We inspecteren en onderzoeken elke keer per segment wat er moet gebeuren, en dan bedenken we de beste technische oplossing waarbij we ook nog de monumentale waarde bewaren of zelfs extra waarde toevoegen. Dat vraagt natuurlijk flexibiliteit van het hele team en alle betrokkenen, maar het werkt wel het beste.”

Deze tactiek vat hij zelf meerdere keren samen met de uitdrukking ‘festina lente’, dat ‘haast je rustig’ betekent. Anders dan het bouwen van nieuwe woningen moet het team namelijk ‘erkennen wat je niet weet’, ‘als het nodig is pas op de plaats maken’ en vooral ook ‘open en transparant zijn over wat je niet weet’. Kleeven zegt: “Aanwonenden en eigenaren hebben behoefte aan duidelijkheid. Vertellen dat je iets niet zeker weet is ook een manier van duidelijk zijn.” Op deze manier worden de Kromme Nieuwegracht, Drift en Plompetorengracht stukje voor stukje aangepakt. Geen vaste planning en geen vaste werkwijze, maar elke keer beoordelen en gezamenlijk kijken naar de oplossing. Het werk gaat in ieder geval een paar jaar duren. a

Tekst: Luuk de Gouw / Fotografie: Robert Oosterbroek

Sencity Festival 2024

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: zaterdag 6 april

Prijs: 27,50 euro

Het is weer tijd voor het wereldwijd bekende zintuigprikkelende belevingsfestival Sencity! Dit festival is geïnspireerd op het niet of minder kunnen horen van muziek, dus de nadruk ligt op het toegankelijk maken van muziek op diverse manieren. Dompel jezelf onder in een wereld waar dove, slechthorende én horende mensen samen muziek en cultuur ervaren. Ga op avontuur en ontdek het veelzijdige programma: van muziek tot kunst, van workshops tot spoken & signed word performances, van talkshows tot wetenschap.

The Sound of Light

Waar: Pieterskerk Utrecht

Wanneer: vrijdag 12 april

Prijs: 12,50 - 17,50 euro

Laat je verrassen door het theatrale muziekproject van mannenensemble The Gents. Je hoort klassieke liederen, een bijzondere Nederlandse poppremière en Afro-Amerikaanse spirituals. Ook wordt er een nieuw stuk opgevoerd, gecomponeerd door Setareh Na si, op het gedicht ‘We grow accustomed to the dark’ van Emily Dickinson. Verschillende video-interviews zijn in het programma verweven en er is een prachtig lichtontwerp. The Sound of Light gaat over hoop en veerkracht.

Nederlands Theatersport Toernooi

Waar: Het Huis Utrecht

Wanneer: zaterdag 6 en zondag 7 april Prijs: 10 – 35 euro

De tiende editie van het Nederlands Theatersport Toernooi staat voor de deur! In Het Huis Utrecht zijn weer honderd geïmproviseerde voorstellingen te zien. Je weet nooit wat je te zien krijgt bij improvisatietheater en als publiek heb je enige invloed op hoe de scènes gaan verlopen. Nederlandse en Belgische theatersportteams strijden op 6 en 7 april om de felbegeerde trofee. Wie mag zich het beste theatersportteam van 2024 noemen?

Clubnight: Hollandse Hitte

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: vrijdag 5 april

Prijs: 7,50 euro

Een gloeiendhete clubnacht met de kleinste, grootste, beste, hardste pop- en hiphop-hits. Geen draaiorgels, geen Hazes (‘sorry’), maar alleen de jnste parels uit Nederland. De dj draait de beste songs van artiesten als Froukje, Broederliefde, S10, De Jeugd, Doe Maar, Dio, Goldband, Jonna Fraser, Merol, Antoon en nog veel meer. Wie voor 5 april een ticket voor Froukje in TivoliVredenburg heeft, kan gratis door naar de afterparty, anderen zijn er voor 7,50 euro ook bij.

Peuterbios | Hoogt x Kaboom Festival

Waar: Bibliotheek Neude

Wanneer: zondag 7 april

Prijs: 7,50 - 8,50 euro

Deze editie van de Peuterbios staat in het teken van Kaboom Festival. Animatie lms voor de allerkleinsten dus. Hier worden een aantal lms gedraaid voor kinderen vanaf 2 jaar. De zaal is deze keer niet pikdonker en het is peuters onder elkaar, dus stilzitten hoeft niet. Er worden vijf lms vertoond, die tussen de 2 en 11 minuten duren. Meer informatie over de lms staat op de website van ’t Hoogt.

Culturele Zondag: Beating Heart

Waar: Jaarbeursplein en De Nijverheid

Wanneer: zondag 7 april

Prijs: gratis

Ontdek tijdens deze Culturele Zondag ‘Beating Heart’ op allerlei leuke manieren hoe kunst ons helpt om gezond en gelukkig te zijn. Wil je even ontspannen of misschien juist iets nieuws leren? Kunst heeft voor ieder wat wils.

Op het Jaarbeursplein en bij De Nijverheid zijn allemaal gratis activiteiten. Op het Jaarbeursplein tenten met muziek, theater, talks en een plein met foodtrucks en bij De Nijverheid voorstellingen, lms en workshops.

Bric-À-Brak

Waar: Karma Kebab

Wanneer: zondag 7 april Prijs: gratis

Heb je behoefte aan een voorjaarsschoonmaak of zin om je mooi-weer-collectie samen te stellen? Bij Karma Kebab is op zondag 7 april een indoor tweedehands markt met muziek, eten, kunst en meer dan dertig kramen. Van 10.00 tot 17.00 uur kun je rond komen struinen op zoek naar de mooiste pareltjes.

Sport & Cultuur

Startevent van Dutch Health Week: Culturele Zondag ‘Beating Heart’

Waar: Jaarbeursplein & de Nijverheid

Wanneer: 7 april, 12:30 - 19:00 uur

Utrecht als kloppend hart van gezondheid, kunst en cultuur! Ontdek op 7 april tijdens Culturele Zondag ‘Beating Heart’ op allerlei leuke manieren hoe kunst en cultuur ons helpten om gezond en gelukkig te zijn. Deze Culturele Zondag zijn we op twee plekken te vinden: het Jaarbeursplein en de Nijverheid.

Ga voor meer informatie over Culturele Zondag naar www.dutch-healthweek.nl

Dutch Health Menu

Waar: Restaurant Pleyn, Speys & Metro City Kitchen

Wanneer: 7 t/m 14 april

Tijdens Dutch Health Week worden in restaurants

Speys, Pleyn en Metro City Kitchen heerlijke gezonde menu’s voor je bereid. Bij Pleyn en Speys kun je terecht voor een healthy 12-uurtje, bij Pleyn voor een uitgebreid 3-gangen diner en bij Metro City Kitchen voor een ontbijt to go, lunch, borrel én diner.

Bekijk alle menu’s op www.dutch-healthweek.nl

www.dutch-healthweek.nl

Future Health Expo HKU

Waar: Stadskantoor Utrecht Wanneer: 8 t/m 12 april

Tijdens Dutch Health Week organiseert Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) i.s.m. Health Hub Utrecht de tentoonstelling Het Geprogrammeerde Bestaan. Een nieuwe wereld waarin radicaal andere perspectieven in de relatie mens, natuur en technologie zichtbaar worden.

Voor meer info over de expositie ga je naar www.dutch-healthweek.nl

Open dag

Sanquin Bloedbank Powerbank

Waar: Bloedbank Utrecht Powerbank

Wanneer: 9 april, 9:30 - 19:30 uur

Ontdek je bloedgroep op de open dag bij de enige plasma locatie ‘’De Powerbank’’ en laat je bloedgroep bepalen. Leer meer over de fascinerende wereld van plasma & bloed, hoe het bij de juiste patiënten terechtkomt en waarom plasma & bloed donors zo essentieel zijn.

Meer info vind je op www.dutch-healthweek.nl

Horeca

Onderwijs

Zorginstellingen

Zorginstellingen

Open repetitie bij Koor ‘Eigen Wijs’

Waar: De Wartburg

Wanneer: 10 april, 15:00 - 16:30 uur

Koor ‘Eigen Wijs’ van zorginstelling AxionContinu is het oudste alzheimerkoor van Nederland waar mensen met dementie samen met hun begeleider komen zingen. Er is een open repetitie en na afloop ruimte om met begeleiders van AxionContinu in gesprek te gaan.

Meld je gratis aan via www.dutch-healthweek.nl

Onderwijs

Mobiel Vitaliteitslab ROC Midden Nederland

Waar: Centrale hal in het hallencomplex - Jaarbeurs

Wanneer: 9 t/m 11 april, 9:30 - 16:30 uur

Studenten van het Sport College staan tijdens de vakevents klaar om bezoekers advies te geven over een gezonde leefstijl vanuit hun opleiding tot leeftijlcoach. Dit doen ze met diverse werkvormen vanuit het model van Positieve Gezondheid.

Meer informatie vind je op www.dutch-healthweek.nl

Zorginstellingen

Gratis workshop Vitaliteit Helen Dowling Academie

Waar: Online workshop

Wanneer: 11 april, 12:00 - 13:00 uur

Volg de workshop over vitaliteit, veerkracht en eigen regie. Hoe zorg je goed voor jezelf, zodat je je werk met kwaliteit en inspiratie kunt blijven uitvoeren?

Meld je aan voor de gratis online workshop van de Helen Dowling Academie via www.dutch-healthweek.nl

Sport & Cultuur

Ontdek de kunst van geneeskunde

Waar: Centraal Museum

Wanneer: 12 april, 15:00 - 16:30 & 13 april, 11:00 - 12:30 uur

Wil je jouw medische ervaring verrijken met de wereld van kunst? Dan is ons geneeskundeprogramma perfect voor jou! Ontdek hoe kunst je klinische blik kan verbreden.

Deze rondleiding wordt georganiseerd in samenwerking met UMC Utrecht. Reserveer jouw plek voor de rondleiding via www.dutch-healthweek.nl

Zorginstellingen

Pubquiz steunpunt BuurSaam

Waar: Mariënstein - Woonzorgcentrum

Wanneer: 11 april, 13:30 - 16:00 uur

Steunpunt BuurSaam in Ijsselstein van Axion-Continu is er voor én door de wijk. Ze organiseren regelmatig activiteiten. Waarom zijn steunpunten zo belangrijk voor de toekomst van de zorg? Je hoort het voorafgaand aan de pubquiz.

Aanmelden kan gratis via www.dutch-healthweek.nl

Onderwijs

Science Café: Luchtvervuiling

Waar: TivoliVredenburg, zaal Hertz

Wanneer: 9 april, 20:00 - 21:30 uur

Per dag ademen we 18.000 liter lucht in. Die lucht is in Europa vrijwel overal flink vervuild, met ernstige gevolgen. Wie is er verantwoordelijk voor de lucht? Luister naar o.a. milieuepidemioloog dr. Ulrike Gehring (UU), milieujurist prof. Marlon Boeve (UU) en milieuepidemioloog Fleur Froeling MSc. (UU).

Ga voor gratis tickets en meer informatie naar www.dutch-healthweek.nl

www.dutch-healthweek.nl

Events & Congressen tijdens Dutch Health Week

Events & Congressen

Vakevent Zorg & food

Waar: Koninklijke Jaarbeurs, hal 8

Wanneer: 9 t/m 11 april, 9:30 - 16:30 uur

Zorg & food (voorheen Zorgtotaal) is dé ontmoetingsplek waar je in één bezoek gerichte informatie en inspiratie opdoet over alles rondom gezonde en duurzame voeding. Sprekers als Ron Blaauw, Prof. Dr. Erik Scherder en Ronald Giphart delen hun kennis op de Food Mainstage. Bezoek de foodmarket of ontdek de nieuwste oplossingen, toepassingen en voedingstechnieken van exposanten.

Registreer je gratis voor Zorg & food op www.zorg-en-food.nl

Events & Congressen

VeineDAGEN

Waar: Koninklijke Jaarbeurs, hal 3 en 4

Wanneer: 11 t/m 13 april, 9:30 - 16:30 uur

Drie dagen lang draait het op de VeineDAGEN om kinderen en volwassenen met een beperking. Wat hebben zij nodig? Ze kunnen zich informeren en laten inspireren omtrent: hulpmiddelen, mobiliteit, vakanties en nog veel meer.

Kom jij ook de beurs bezoeken? Registreer je dan gratis via www.dutch-healthweek.nl

Vakevent Zorg & facility

Waar: Koninklijke Jaarbeurs, hal 9

Wanneer: 9 t/m 11 april, 9:30 - 16:30 uur

Zorg & facility (voorheen Zorgtotaal) is het event voor facilitaire zaken in de zorg. Sprekers als Jos Nijhof, Eva Eikhout, Dafne Schippers en Michael Kortekaas delen hun kennis op de Facility Mainstage en exposanten tonen hun nieuwste innovaties.

Registreer je gratis voor Zorg & facility op www.zorg-en-facility.nl

Events & Congressen

Vakevent Zorg & ict

Waar: Koninklijke Jaarbeurs, hal 7

Wanneer: 9 t/m 11 april, 9:30 - 16:30 uur

Zorg & ict is het grootste health tech event van Nederland. De jaarlijkse ontmoetingsplek waar (zorg)professionals uit het hele ecosysteem in één bezoek gerichte informatie en inspiratie opdoen over de nieuwste slimme technologieën en relevante ict-oplossingen. Sprekers delen hun kennis op de Tech Mainstage en exposanten tonen hun laatste innovaties.

Registreer je gratis voor Zorg & ict op www.zorg-en-ict.nl

Events & Congressen

www.dutch-healthweek.nl

Legenda

UTRECHT VOLGENS PARTIJ VOOR DE DIEREN-FRACTIEVOORZITTER MAARTEN VAN HEUVEN

‘We

worden ook wel eens de Partij voor de Bomen genoemd’

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

De Utrechtse fractie van de Partij voor de Dieren (PvdD) vierde eind maart een feestje: de fractie zat toen precies tien jaar in de gemeenteraad. In 2014 gestart als eenmansfractie met raadslid Eva van Esch, maar inmiddels uitgegroeid tot een partij met drie zetels. Ook het team werd de afgelopen jaren steeds groter. De lokale fractie zet zich naar eigen zeggen in voor “een socialere, groenere, diervriendelijkere, milieuvriendelijkere en een klimaatvriendelijkere gemeente”. Maarten van Heuven volgde Van Esch vijf jaar geleden op als fractievoorzitter.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten

Wat vind je zo leuk aan fractievoorzitter zijn? “Als fractievoorzitter ben je natuurlijk het gezicht van de fractie, zowel in de politiek als in de media. Dat vind ik prima, maar ik vind het vooral leuk om ervoor te zorgen dat de mensen in ons team tot hun recht komen. Dat coachende aspect vind ik dus heel leuk. Het draait niet om mij, maar om het verwezenlijken van onze idealen.”

Op welke resultaten van de PvdD in de afgelopen jaren ben je erg trots? “We hebben dierenwelzijn op de kaart ge-

zet. Ik denk ook dat Utrecht mede door onze fractie groener is gaan denken. Dat zie je bijvoorbeeld aan hoe makkelijk iedereen akkoord ging met de natuurvriendelijke oevers bij de Weerdsingel. Vroeger was zo’n idee er niet zo makkelijk doorheen gekomen. Dat groene denken is ook de tijdsgeest, maar de PvdD heeft het wel versterkt in de raad. Dat horen we ook terug. Wij ‘zeuren’ soms over één boom die wordt gekapt, maar die boom staat symbool voor het hele bomenbeleid in de gemeente. We worden ook wel eens de Partij voor de Bomen genoemd. Dat klopt. We hebben ervoor gezorgd dat er in bijna

elk bestemmingsplan een bomenparagraaf zit. Er moet worden nagedacht wat de gevolgen voor het groen zijn. Een van onze grootste successen is de herplantplicht. Voor elke vergunde boom die wordt gekapt, moet op liefst dezelfde plek een nieuwe boom terugkomen. Die plicht werkt niet in alle gevallen goed, omdat die wordt gebruikt als reden om te kappen. Dat is niet wat we ermee bedoelen. Zo zie je maar: je idealen zijn nooit af.”

Waar willen jullie je de komende tijd onder andere voor inzetten? “We blijven doorgaan met ons inzetten voor Utrechtse dierenhulporganisaties, zoals de Vogelopvang, Dierenambulance, Dierenvoedselbank en het Dierenasiel. Zij krijgen zo absurd weinig geld van de gemeente, maar doen zulk goed werk. Verder blijven we vissen, of hengelen, op de agenda zetten. Dat geldt ook voor het vuurwerkverbod. Waarom is er bijvoorbeeld nog geen afsteekverbod op festivals? Die zijn vaak midden in het broedseizoen. We krijgen regelmatig de vraag: is het nou nooit genoeg voor jullie? Nee, niet dus. Kijk maar eens hoe slecht we met de aarde omgaan.”

Wat is jouw lievelingsplek in Utrecht? “Dat is het zuidelijke deel van de binnenstad. Daar woon ik. Op de brug bij Café De Morgenster staan een paar bankjes. Daar ga ik regelmatig zitten, bijvoorbeeld om uit te puffen na het hardlopen. Vanaf die bankjes zie je al-

les voorbijkomen op straat en op de grachten: mensen, boten en ganzen. Het is er open en ruimtelijk.”

Heb je een mooie herinnering aan Utrecht?

“Vroeger belandde ik jarenlang regelmatig bij Café Flitz. Nu zit op die plek Café Stathe. In Flitz kon je altijd je eigen muziek aanvragen. Dan vroegen we Rammstein aan of Chop Suey van System of a Down. Als je een goed liedje aanvroeg, zette de dj die altijd aan. Ook had je in die tijd nog De Roze Wolk. Ik woonde nog niet zo lang in Utrecht en vond het machtig dat er een nachtclub was voor homo’s in een werfkelder.”

Waar ben je trots op als Utrechter?

“Ik vind het goed dat er steeds meer plantaardig eten te vinden is in de stad.”

Waar kan je culinair genieten in Utrecht?

“Dat is bij Kasvio in de Metaal Kathedraal in Leidsche Rijn. Het is een wat chiquer vegan restaurant. Daar koken ze aan de hand van de seizoenen en met ingrediënten uit hun eigen tuin. Ze maken gave en bijzondere gerechten die je thuis niet kunt maken. Mijn moeder en zussen vonden het er ook geweldig.”

Utrecht is…

“…het mooiste stadje van Nederland waar ik me heel erg thuis voel en thuis zal blijven voelen.” a

Dit artikel is gemaakt in samenwerking met de gemeente Utrecht

Huisartsen slaan handen (online) ineen voor Oekraïners in Utrecht: ‘Mensen zijn blij dat ze echt gehoord worden’

Hoe zorg je ervoor dat alle Oekraïense vluchtelingen in Utrecht goede zorg krijgen? Daarvoor slaan Huisartsen Utrecht Stad (HUS), een samenwerkingsverband van alle Utrechtse huisartsen, en online huisartsenpraktijk Arene de handen ineen. De huisartsen en doktersassistenten van Arene spreken patiënten via de telefoon of via een videoverbinding. Mocht het nodig zijn, dan wordt er een fysieke afspraak gemaakt bij een van de vijftien deelnemende Utrechtse praktijken.

Het initiatief voor Oekraïense vluchtelingen begon vorig jaar met een proef. Die beviel zo goed dat de huisartsenpraktijken in de stad, Arene, HUS en de gemeente Utrecht besloten deze werkwijze voort te zetten. “Het is fijn dat we deze groep zo zorg kunnen bieden in Utrecht”, zegt huisarts Jantien van der Maaten. Ze heeft haar eigen huisartsenpraktijk in Lunetten en is betrokken bij HUS. “Geen enkele praktijk kan ineens honderden mensen opnemen.”

Tijdens de proef konden 400 Oekraïense vluchtelingen zich inschrijven bij Arene. Dat leidde uiteindelijk tot 90 keer contact met Arene en tot zeven fysieke afspraken bij een van de Utrechtse huisartsen. In totaal verblijven er momenteel ruim 1.600 Oekraïners in Utrecht die nu dus ook gebruik kunnen maken van dit initiatief.

De praktijk van Jantien, De Nieuwe Linie, coördineert het inplannen van de fysieke afspraken. In 85 procent van de gevallen is zo’n afspraak niet nodig, zegt Jasper Schellingerhout. Ook hij is huisarts en medeoprichter van Arene. Dat is de plek waar de Oekraïners zich eerst melden met hun klachten. In de meeste gevallen kunnen hun zorgvragen telefonisch of digitaal worden opgelost. Als er bijvoorbeeld wel lichamelijk onderzoek nodig is, kunnen ze langs bij een van de Utrechtse praktijken.

‘De schouders eronder’ HUS had geen problemen om praktijken te

vinden die mee wilden doen, zegt Jantien. “Dat kwam soepel op gang. Er was direct een aantal praktijken die aangaven: ‘We zetten met elkaar de schouders eronder’. Dat vond ik mooi om te zien.” De vijftien praktijken hebben om de beurt één week dienst. Dat houdt in dat ze wekelijks gemiddeld twee of drie fysieke consulten hebben. “In de week dat jouw praktijk dienst heeft, kan je plekken vrijhouden in de agenda. Dat werkt overzichtelijk.”

Bij Arene werken tientallen huisartsen, maar ook doktersassistenten. Zij beantwoorden onder meer vragen over herhaalrecepten voor medicatie, luchtwegklachten, maar bijvoorbeeld ook huidklachten. “Dan kan iemand een foto meesturen of kijkt de arts even digitaal mee”, zegt Jasper. “Dat is goed te doen. Veel klachten zijn telefonisch of digitaal goed uit te vragen.” Tot nu toe vonden de deelnemende praktijken de inschatting van Arene voor fysieke consulten terecht. “Veel huisartsgeneeskundige vragen kun je oplossen zonder dat je een patiënt hoeft aan te raken”, stelt Jasper.

Dat geldt in veel gevallen ook voor mentale zorg, zegt hij. “We zien best veel trauma gerelateerde klachten. Ze hebben heel wat meegemaakt. Dat is zeker een aandachtspunt.” Sinds kort zijn er daarom ook Oekraiense psychologen die online meehelpen. “In je eigen taal praat je het makkelijkst”, zegt Jasper. “En iemand in beeld zien zegt al veel. Je kunt misschien niet het hele lichaam zien, maar wel een groot deel. Ook de omgeving

Dagafsluitingen A12

Galecopperbrug Utrecht

Vanaf knooppunt Oudenrijn richting Arnhem

Den Haag Amsterdam Arnhem

KNOOPPUNT OUDENRIJN

16 Nieuwegein

17 Kanaleneiland

Breda Den Bosch

= afsluiting = omleiding

Zaterdag 6 april, zaterdag 13 april en zondag 14 april van 8.00 tot 20.00 uur

Rijkswaterstaat plaatst een nieuwe draagconstructie op de westelijke toren. Daarnaast brengen we lange buizen aan waar de nieuwe stalen kabels van de brug straks doorheen lopen. Vanwege hijswerkzaamheden is de brug richting Arnhem deze dagen volledig afgesloten. Voor weggebruikers zijn omleidingen ingesteld. Houd rekening met 60 minuten extra reistijd. De weg onder de brug (Papendorpseweg) is ook afgesloten voor auto- en fietsverkeer. De werkzaamheden maken deel uit van het groot onderhoud aan de Galecopperbrug, dat tot medio 2025 duurt. Kijk voor meer informatie op www.galecopperbrug.nl of scan de QR-code.

waar in iemand zich bevindt, zoals op een onrustige opvanglocatie, vertelt een psycholoog veel.”

Gezamenlijk oplossen

De app van Arene is vertaald in het Oekraiens. Ook wordt er gewerkt met een speciale vertaalapp of wordt er een tolk ingeschakeld. “Dat gaat goed”, zegt Jantien. “Mensen vertellen ons dat ze blij zijn dat ze echt gehoord worden en dat ze goed kunnen bespreken wat hun zorgen zijn.” Voor de meeste Oekrainers is het in eerste instantie wel even wennen, want in hun thuisland gaat het er anders aan toe. “Daar kunnen ze direct naar het ziekenhuis”, legt ze uit. “Hier hebben we huisartsen als poortwachters. Dat vinden mensen in het begin soms lastig.”

Zowel Jantien als Jasper zijn erg tevreden over de samenwerking. “Het grote voordeel is dat huisartsen niet zomaar iemand aan de balie krijgen die een andere taal spreekt en zonder medisch dossier”, zegt Jasper. “Huisartsen staan al onder druk en op deze manier zorgen we dat de druk van deze groep Oekraïners met 85 procent vermindert. Ook komt zo niet alle druk op de praktijk te lig-

Een huisarts tijdens een online consult over schouderklachten gen die het dichtst bij een opvanglocatie ligt, maar los je dit probleem gezamenlijk op. De last wordt verdeeld door solidariteit te tonen.”

Jasper geeft aan dat het niet exact hetzelfde is als de huisartsenzorg die we in Nederland doorgaans kennen. “Idealiter bied je iedereen een huisarts om de hoek, maar dat is in de huidige situatie niet mogelijk. Op deze manier kunnen we deze mensen gestructureerde (huisartsen)zorg verlenen.” Jasper is optimistisch over de toekomst. “De samenwerking kan doorgaan zolang als nodig is. En als er wel genoeg plek is bij Utrechtse huisartsen, kan het ook weer stoppen.”

Heb je vragen of wil je bijvoorbeeld jouw praktijk aanmelden? Dan kan je terecht bij projectleider Mariska de Velde: develde@huisartsenutrechtstad.nl.

HUS is te bereiken via 030 227 16 36, Arena via 088 206 68 66.

VERDWENEN VILLA'S IN UTRECHT

Villa Salatiga aan de Biltstraat

Salatiga stond tussen de Bekkerstraat en Poortstraat, ter plekke van de panden Biltstraat 108-116 (de enige daar met voortuinen). Die huizen werden in 1894 gebouwd na de sloop van de villa. De tuin van Salatiga was nog jaren een kwekerij en vormde later het terrein van garage Nefkens, de tegenwoordige Pastor Stockmannhof. Omdat de villa al in 1894 is gesloopt, zijn er geen foto's van bekend. Waar kwam de exotische naam vandaan en wat had de familie Baudet met Salatiga te maken?

Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief/RKD/Groenegraf.nl

Als laatste van een reeks buitenplaatsen aan de Biltstraat — waarvan Gildestein, Oorsprong en Hoogeland nog bestaan — verrees in 1840 Salatiga. In een krantenadvertentie werd het buitenhuis toen te huur aangeboden, met 'acht Kamers van verschillende grootte, met eene nette Schuur of Wagenhuis, en welaangelegde Tuin'. Aanbieder was meestertimmerman Wilhelmus Overgoor van de Oudegracht bij de Weesbrug. Hij verhuurde meer panden en had de villa wellicht gebouwd als investering. Het huis was aanvankelijk rechthoekig met in het midden een stoep met entree. Een vestibule leidde naar de bel-etage met salon en slaapkamers. In 1856 kocht architect Nicolaas Kamperdijk de villa voor 11.000 gulden. We kunnen aannemen dat hij er moderniseringen deed, zoals Kamperdijk ook huis Voorzorg aan de Catharijnesingel vernieuwde. Maar de grootste uitbreiding vond in 1860 plaats door een nieuwe eigenaar: Jan Anne Eliza Hinlopen (1808-1877). Hij kwam uit een prominente familie en had in Utrecht rechten gestudeerd. Sinds 1833 was hij getrouwd met Celina Christina Rolina van Berghuijs (1807-1882). Hinlopen was ontvanger (penningmeester) van het hoogheemraadschap Lekdijk en lid van het Genootschap voor Landbouw en Kruidkunde.

Hinloopen liet aan de achterkant een vierkant gedeelte aanbouwen met daarin een grote eetkamer en slaapkamer. Een balkon bovenop het 'poetshok' verbond de eet- en

slaapkamer. Aan de oostelijke zijgevel kwam een Frans balkon met aan weerszijden decoratieve muurnissen in boogvorm. Bij de verbouwing hoorde ook een inpandige wc. Verder liet Hinloopen een lang maar laag ijzeren hek plaatsen langs de Biltstraat met daarop de naam van de villa.

Na zijn dood woonde Hinloopens weduwe er nog enkele jaren. In 1880 werd Hendrik Christiaan Bergsma (1829-1899) de nieuwe eigenaar. Hij had tien jaar gewerkt in Zuid-Afrika (Oranje-Vrijstaat en Transvaal) in raadselachtige functies als landdrostklerk, auditeur-generaal, weesheer en zegel-uitdeeler. Na zeven jaar in Utrecht zou Bergsma terugkeren naar Pretoria als eerste consul-generaal van Nederland.

Exotische naam Salatiga is een plaats op Midden-Java. Veel families met koloniale bezittingen noemden hun huis naar plantages, en oud-Indiëgangers naar hun woonplaats daar. Ging het aan de Biltstraat ook zo? Een Zuid-Afrikaans artikel uit 1988 over consul-generaal Bergsma stelt: 'Hy en sy vrou het sewe jaar rustig in Utrecht gewoon. Hul huis daar het Salatiga geheet, genoem na 'n bekende bergdorp op Midde-Java. In hierdie jare het Bergsma 'n reis na Oos-Indie onderneem, vermoedelik saam met sy vrou. Sy het waarskynlik die naam Salatiga en die reis na haar geboorteland voorgestel.' Bergsma's vrouw Cornelia Wilhelmina

Walrave was op Java geboren en na een reis daarheen zou de villa dus zijn naam hebben gekregen. Maar die theorie klopt niet, want al in 1840 noemde meestertimmerman Overgoor het 'Buiten-Verblijf Salatiga' en in 1860 had Hinlopen een hek met het opschrift Salatiga geplaatst. De naam is dus van 1840 (of eerder, hoewel er in 1832 nog niets stond).

Van Wilhelmus Overgoor zijn geen koloniale banden bekend. Was de naam bedoeld om oud-Indiëgangers te trekken?

In 1885 verkocht Bergsma Villa Salatiga 'wegens vertrek naar elders', Pretoria dus. De advertentie sprak van een 'modern, hecht, sterk en weldoortimmerd Heerenhuis' met daarbij een 'Afdak, Tuin en Terrein van Vermaak'. De nieuwe bewoner werd houthandelaar William de Wit (1856-1907) met zijn vrouw Paulina Jacoba Loopuyt (1862-1955).

Hij had net houtzaagmolen De Ster aan de Leidse Rijn overgenomen van zijn vader. In 1890 vertrok dit echtpaar naar de Maliebaan.

Famile Baudet

Thierry Baudets betovergrootmoeder Sophie Adèle Baudet-Baudet (1825-1891) was de jongste dochter van een uit Wallonië afkomstige wiskundige annex kostschoolhouder. Zij trouwde opmerkelijk genoeg met een zoon

Achtergevel en hek op bouwtekening 1860

van haar (overleden) oudste broer. Deze Pierre Joseph Henry Baudet werd in 1861 directeur van de Technische School in Utrecht. Na zijn dood liet Sophie Adèle een villa bouwen in Baarn, waar een van haar zoons geneesheer-directeur van het sanatorium was. Zijn broer Pierre Louis Baudet (1859-1920) was opgeleid aan de tuinbouwschool in Gent, noemde zich tuinarchitect en had een rozenkwekerij aan de Poortstraat in Utrecht — naast Salatiga. Toen de villa in 1890 te koop kwam, besloot Sophie Adèle zich daar te vestigen, samen met Pierre Louis en zijn kwekerij. Een jaar later al overleed zij en begin 1894 besloten de Baudets om Salatiga van de hand te doen.

In de advertentie stond: 'Het Huis bevat 9 Kamers, waaronder fraaie Suite, Provisiekamer, Badkamer, Keuken, Kelders, Zolders, Dienstbodenkamers enz.' Ook genoemd werd de 'Voor- en Achtertuin, waarin zwaar opgaand Geboomte'. Toch liet koper H. Oostveen de villa slopen om er vijf geschakelde herenhuizen te bouwen naar ontwerp van Marinus Eliza Kuiler. Baudets kwekerij ging weer naar de Poortstraat, maar bleef 'Salatiga' heten en waarschijnlijk het achterterrein gebruiken. In 1904 nam bloemist Abraham Lodewijk Hoenderdaal de zaak over. a

Hendrik Christiaan Bergsma

Sophie Adèle Baudet-Baudet

WAT VINDEN DE LEZERS?

DUIC-lezers aan het woord

Nieuwe sociale huurwoningen aan Johan Wagenaarkade dit jaar af, deels voorrang voor oudere buurtbewoners

Aan de Johan Wagenaarkade zijn binnen enkele maanden tientallen nieuwe sociale huurwoningen klaar om bewoond te worden. Het gaat om 54 woningen die variëren in het aantal slaapkamers en woonruimte. Voor een deel van die woningen krijgen ouderen uit de buurt voorrang om op te reageren.

Lombokker:

“Weer zo’n zaak die jaren is opgehouden omdat iemand tot de Raad van State aan toe aan het procederen is geslagen. Zo worden in Nederland nog talloze andere projecten vertraagd, en hebben rechtbanken inmiddels enorme achterstanden. Prima dat we in een rechtsstaat leven, maar dit totaal doorgeschoten.” “

LdK:

“En weer een doelgroep die voorrang krijgt. Ik snap dat het goed is voor de doorstroming, maar ondertussen is er voor mensen die op een bergzolder moeten slapen, omdat ze anders op straat of in de auto moeten slapen geen ruimte. Doorstroming geeft namelijk weer vrije eengezinswoningen en daar kom je (terecht) als single niet voor in aanmerking. Het lijkt erop dat Hugo toch geen grapje maakt met zijn: “zoek maar een rijke vriend”. “

“

Silvester:

“Voor ouderen is er toch voldoende aanbod, in de wardtburg en park welgelegen waar regelmatig mooie appartementen te koop staan .. maar voor de eigen jeugd is het hier heel moeilijk met de huidige prijzen in het Oog.”

in de stad? Je leest het in deze rubriek.

Nieuwe evenementenregels voor 10 locaties

De gemeente Utrecht ziet graag dat er in een aantal bekende parken in Utrecht vijf maanden per jaar geen festivals zijn toegestaan. Het is een van de nieuwe regels voor tien evenementenplekken in Utrecht.

“

Stefan:

“‘Utrecht houdt van evenementen’. Nee! Een kleine groep mensen in Utrecht, en heel veel mensen van buiten de stad houden van evenementen. En een grote groep mensen in Utrecht moet dat blijkbaar maar zonder klagen accepteren. Gelukkig ben ik in de gelegenheid om tijdens die dreunende dancefeesten de stad te verlaten, maar voor heel veel mensen is dat niet mogelijk. Houd die feesten ergens op het platteland, waar alleen de koeien er last van hebben!”

“

Katja:

“Goed zo ! En graag ook aanvullende geluidseisen. 80 db is al hard genoeg.”

“

Marleen:

“Is er een reden dat er zelden of nooit iets georganiseerd wordt in het Beatrixpark? Dat heeft weinig direct omwonenden en meerdere grote grasvelden.”

Utrechts college wil advies van burgerberaad over vuurwerkverbod overnemen

Als het aan het Utrechts college van burgemeester en wethouders (B&W) ligt, worden de adviezen van het burgerberaad over de jaarwisseling overgenomen. De adviezen blijken ‘juridisch, praktisch en financieel’ uitvoerbaar te zijn en dus stelt het college aan de gemeenteraad voor om de adviezen over te nemen en uit te voeren.

Gedagtekassie:

“Daar baal ik enorm van voor het kind in mij dat traditiegetrouw al vele jaren de kwade geesten voor het nieuwe jaar verdrijft! Maar…. Laten we eerlijk zijn, het kan echt niet meer!!! Het kan niet meer voor de dieren, voor het milieu, voor de schade en ook niet meer voor alle gewonden…. Dan maar lekker samen champagne knallen!” “

Vincent:

“Heel goed nieuws. Ik ben niet iemand die van zulke regels houdt, maar vuurwerken veroorzaken zo veel overlast dat we iets hierover moeten doen.”

Nina:

“

“Je kunt maar druk zijn met het begrotingstekort in onze gemeente van meer dan 80 miljoen euro (…) in 2026 als gemeenteraad. Wat een armoe.”

Straatnamen

Majellapark

Op zomerse dagen weten Utrechters het Majellapark bij de Vleutenseweg altijd goed te vinden voor een picknick of een paar uurtjes zonnen. Niet alleen het groen, maar ook de straat die langs meerdere zijden van het park loopt, heet Majellapark. Waar komt deze naam vandaan?

Het Majellapark maakt onderdeel uit van de buurt Nieuw Engeland en Thomas à Kempisplantsoen in de wijk West. Het park werd in de jaren 30 aangelegd, op de plek van het voormalige huis Jaffa, naar ontwerp van de gemeentelijke plantsoenmeester Krijn Perk Vlaanderen. De straat dateert uit de jaren 30 en 50 en bestaat onder meer uit eengezinswoningen en kleine flats. De straat en het park werden ten tijde van de bouw en aanleg ook wel St. Majellapark genoemd en die naam verklaart al een beetje wat de herkomst moet zijn. Het park, de straat en ook de kerk aan de Thomas à Kempisweg werden namelijk genoemd naar Gerardus Majella, een Italiaan

die leefde in de achttiende eeuw en heilig is verklaard. Majella werd in 1726 geboren in Muro Lucano, een plaats vlakbij Napels. Hij had in zijn leven vele visioenen en heeft verschillende bovennatuurlijke verschijnselen op zijn naam staan. Het gaat dan onder meer om genezingen, bilocatie (op meerdere plekken tegelijk aanwezig zijn) en helderziendheid. Majella is de patroonheilige van kleermakers, portiers en zwangere vrouwen.

In oktober 1755 overleed Majella op 29-jarige leeftijd in Zuid-Italië aan tuberculose. Eind negentiende eeuw werd hij zalig verklaard door paus Leo XIII en in 1904 verklaarde paus Pius X hem heilig. Op verschillende plekken in Nederland wordt Majella nog herdacht. Zo is er in het Limburgse Wittem een aan hem gewijd Nederlands bedevaartsoord en vindt er in Drenthe en Overijssel jaarlijks een processie plaats ter ere van Gerardus Majella. In Utrecht werden dus onder meer een kerk, een park en een straat naar hem vernoemd. a

In other news

Als buitenlandse media aandacht besteden aan Utrecht, gaat het vaak om leuke tips en grappige nieuwtjes. Deze keer is de internationale media-aandacht van een andere orde. De Britse krant Daily Mail schrijft namelijk over de ‘bangalijsten’ die in Utrecht de ronde doen. “Outrage as 'banga list' rating female students' sexual performance and assessing looks with phrases such as 'nice and easy' or 'a bit fat' circulates at Dutch college”, luidt de kop van het artikel. Sinds vorige maand gaat er een zogenoemde bangalijst rond, waarop foto’s en adressen van vrouwelijke studenten uit Utrecht staan, met daarbij beledigende en seksueel aanstootgevende teksten. De lijst werd gemaakt door leden van het Utrechtsch Studenten Corps (USC). Later verscheen een tweede lijst, al is nog onduidelijk wie daarvan de afzender is.

De lijsten deden in Nederland al een hoop

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

De stad in cijfers

In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

Utrechters wonen gemiddeld iets langer dan vijf jaar op hetzelfde adres, blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat is in vergelijking met de 25 andere gemeenten in de provincie het kortst. In Montfoort wonen mensen het langst op hetzelfde adres, namelijk bijna elf jaar. Gemiddeld gezien heeft Utrecht met 5,2 jaar een relatief korte ‘woonduur’. Alleen in Vlieland (3,9 jaar), Groningen (4,4 jaar) en Wageningen (4,4 jaar) is die korter. In Amsterdam is de gemiddelde woonduur hetzelfde als in Utrecht.

In vergelijking met andere gemeenten in de provincie heeft Utrecht dus de kortste woonduur. Andere gemeenten met een relatief korte woonduur zijn Zeist (6,5 jaar), Renswoude (6,7 jaar) en Veenendaal (6,8 jaar).

De gemiddelde woonduur is het langst in Montfoort (10,9 jaar), gevolgd door Lopik (10 jaar), IJsselstein (9,9 jaar) en Oudewater (9,8 jaar). In de grafiek hiernaast is de gemiddelde woonduur van alle gemeenten in de provincie te zien.

De tijd die mensen op hun huidige adres wonen, neemt toe naarmate mensen ouder worden. Minstens 1 op de 8 tachtigplussers in Nederland woonde begin 2023 vijftig jaar of langer op het huidige adres. In Utrecht is dat aandeel iets hoger, namelijk 15,4 procent van de tachtigplussers.

De woonduur daalt juist bij jongeren, vanaf het moment dat ze 18 jaar worden, bijvoorbeeld omdat ze op die leeftijd vaak het ouderlijk huis verlaten en op zichzelf gaan wonen.

Van de kinderen tot 18 jaar is in Utrecht 54,7 procent nog nooit verhuisd. a

stof opwaaien, maar ook in het buitenland is het nieuws niet onopgemerkt gebleven. The Daily Mail schrijft voornamelijk over de tweede lijst. “The degrading list includes phrases such as 'nice and easy' and 'a bit fat', and the women studying at Utrecht University were also rated on a scale of one to five. Several victims on the list are reportedly members of the Utrecht University Student Rowing Association Triton, in the Netherlands.”

In het artikel zijn verder reacties van Triton en USC opgenomen. “Let it be clear that Triton strongly disapproves of the list and puts assisting the victims first. Utrecht University and Utrecht University of Applied Sciences were contacted and a report was made to the police'”, is te lezen in het bericht. “Finally, we would like to urge everyone not to play a role in the distribution and sharing of this document.” a

‘Outrage as ‘banga list’ circulates at Dutch college’

Afbeelding uit 1959 van spelende kinderen in de zandbak van het Majellapark. (Foto: Het Utrechts Archief)

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT

Pep en Frans balen van nederlaag tegen Feyenoord: ‘Supporters hebben hem echt vervloekt’

Het was zondag een bijzondere voetbalmiddag in De Kuip tegen Feyenoord. Zes doelpunten, een snelle voorsprong en briljante steekpasses lieten de aanwezige supporters genieten. Een resultaat leek erin te zitten voor FC Utrecht, maar de Domstedelingen trokken uiteindelijk aan het kortste eind (4-2). Pep en Frans balen van een onnodige verliespartij, nemen doelman Barkas kritisch onder de loep en spreken zich uit over de mogelijke komst van Mohamed Ihattaren.

“H

et is het weekend van de snelle doelpunten bij FC Utrecht”, zo begint Pep optimistisch. “De FC Utrecht Vrouwen kwamen na elf seconden op voorsprong en het mannelijke eerste elftal had niet langer dan twee minuten nodig. De goede openingsfases van onze teams leken resultaat op te leveren, maar dat was niet het geval.” Frans haakt in op de snelle treffer die Othmane Boussaid voor de Utrechters maakte. “FC Utrecht-supporters wisten niet wat hen overkwam. Na drie keer met de ogen knipperen en dubbelchecken of de ploeg wel de goede kant op speelde, gingen de armen de lucht in.”

Ook Pep genoot van de vroege voorsprong. Hij keek zijn ogen uit toen ook de 0-2 op het scorebord kwam te staan. “Na de lekkere vroege voorsprong hielp een terechte strafschop ons naar 0-2. Na die treffer heeft de ploeg alleen niks meer gecreëerd. In totaal is FC Utrecht drie keer bij het vijandelijke doel gekomen en heeft het twee keer gescoord. Best knap, maar tegen Feyenoord

niet genoeg.”

Vervloekte Barkas

Het kantelpunt in de wedstrijd was volgens Pep de aansluitingstreffer van Feyenoord-speler Igor Paixao, al houdt hij doelman Vasilios Barkas hier verantwoordelijk voor. “Barkas is een doelman die bijna twee meter lang is. Hij komt met zijn armen ruim boven de lat uit en toch gaat er een bal over hem heen. Paixao schoot de bal van ongeveer dertig meter afstand richting het doel. Het was een harde zwabberbal, maar een lange doelman die kan springen en zijn handen mag gebruiken moet deze bal pakken. In het uitvak hebben de supporters hem echt even vervloekt. Door deze ketser viel vlak voor rust de aansluitingstreffer. Feyenoord ging er weer in geloven en na de rust werd FC Utrecht naar de slachtbank geleid.”

Vlam in de pan Ondanks de belangrijke competitiewedstrijden die er nog aankomen, draait de geruch-

tenmolen in de voetbaltransferwereld al op volle toeren. Mohamed Ihattaren nam zondagavond definitief afscheid van Slavia Praag en wordt nu gelinkt aan FC Utrecht. Frans zit al wrijvend in zijn handen te wachten op het voormalige toptalent. “De zaakwaarnemer van Ihattaren heeft geroepen dat hij een club dichter bij huis moet gaan zoeken. FC Utrecht kan hem die oplossing bieden en het zou geweldig zijn als hij in Stadion Galgenwaard weer de ouwe Mo wordt. De enige kanttekening is dat technisch directeur Jordy Zuidam hem niet meteen een leaseauto moet aanbieden, want bij Ihattaren gaat er nog weleens een vervoersmiddel in vlammen op.”

Pep heeft meer twijfels over de potentiële investering in de voormalige groeibriljant. “Ihattaren heeft bij alle clubs waar hij speelde problemen gehad. Het is twijfelachtig of dat klikt met hoofdtrainer Ron Jans. Onze 65-jarige oefenmeester is een man van principes, discipline en harde afspraken. Yannick Le-

liendal is slechts een voorbeeld van een speler die de regels aan zijn laars lapte. Hij verstoorde daarmee het groepsproces en kon, ondanks al zijn talent, vertrekken.”

De transfergeruchten zullen zich de komende weken verder ontwikkelen. Voor nu houden de broers een kater over aan het afgelopen eredivisieweekend. Toch wil Pep tot slot nog zijn complimenten uitspreken voor de fanatieke groepering van de club. “De Utrecht Ultra’s verdienen na dit weekend wel een compliment. Vrijdagavond is de fanatieke groepering met honderdtwintig man massaal ons Jong team achterna gereisd. Het heeft helaas niet direct iets opgeleverd. Tegenstander Telstar was met 5-1 veel te sterk, maar het is wel prachtig om te zien dat ook dit team steeds meer aandacht krijgt. Hopelijk kan deze supportersbinding een zetje in de rug zijn voor de talenten die er rondlopen, want in de afgelopen jaren zijn er nog te weinig spelers bij het eerste doorgebroken.” a

SPORTUTRECHT

Fysieke beperking staat sporten niet in de weg

Sandra van Iersel is jeugdverpleegkundige speciaal onderwijs in Utrecht. Op haar spreekuur ziet zij regelmatig kinderen die te weinig bewegen. En omdat dit zo belangrijk is voor een goede gezondheid, verwijst zij ze door naar Lisette Bakker van SportUtrecht. Zij weet de weg, zowel in de wijk als naar de vele sportverenigingen die Utrecht rijk is. Een van de mooie voorbeelden is Forza Friends, een grote groep voetballers met een beperking binnen DWSU. Deze tak wordt aangestuurd door Willem Huijnk.

Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers

Samen met een grote groep vrijwilligers lukt het DVSU iedere week maar liefst zo’n zeventig kinderen aan het voetballen te krijgen. De reden dat het hier ‘storm loopt’ is volgens Huijnk verklaarbaar door de wijze van werken binnen DVSU. “Allereerst nemen we het G-voetbal serieus, het is een volwaardige tak binnen de club. En dat verdienen de leden zelf door het enorme enthousiasme waarmee ze voetballen. Mijn belangrijkste taak is het werven en behouden van de vrijwilligers. En dat lukt heel aardig. Je ziet vaak in verenigingen dat vrijwilligers na een paar jaar stoppen omdat ze ofwel te veel hooi op hun vork nemen, of wanneer hun zoon of dochter stopt. En dat is hier niet het geval. We hebben heel veel vrijwilligers die het doen omdat ze het leuk vinden. Hier geldt dus: vele handen maken licht werk. En dan blijft het ook leuk.”

Niet iedere vrijwilliger staat op het veld bij DVSU. Er zijn er ook die blijven nadenken

over het ontwikkelen van het G-voetbal en het aanbod binnen de club. “Binnen de groep van zeventig leden is het onderlinge verschil heel groot, door de verschillende beperkingen die er zijn. Doordat we nu zoveel leden hebben is het wat makkelijker om groepjes van een gelijk niveau te maken. We hebben twee teams die aan de KNVB-competities meedoen, met iedere week een uit- of thuiswedstrijd. Er is ook een groep die alleen maar traint. En ook daar spat het plezier vanaf.”

Als mooi voorbeeld noemt Huijnk het meedoen van rolstoelster Eline. “In tegenstelling tot onze andere rolstoelster, Merel, kan Eline niet praten of haar benen bewegen. Tja, hoe gaan we dat doen, dachten we eerst. We zijn namelijk wel een voetbalclub en dat kan ze strikt genomen dus niet. Maar we hebben ‘ja’ gezegd, want we vinden dat voetbal er voor iedereen is. En wat denk je? Ze toont een enorme voetbalbeleving en straalt dat naar alle kanten uit. Met een hulpstuk en

Zoek de zeven verschillen

Iedereen die dat wil, moet in Utrecht kunnen sporten en bewegen. Met of zonder een beperking. Soms is daar wat extra hulp of ondersteuning voor nodig. SportUtrecht en de afdeling Jeugdgezondheidszorg Utrecht helpen hierbij een handje. Of het nu om een vereniging, school, buurtcentrum, azc of een persoonlijke hulpvraag en/of advies gaat, Team Uniek is er voor alle Utrechters met een beperking die willen sporten en bewegen. Wie meer informatie wil kan mailen naar Lisette.bakker@sportutrecht.nl.

een vrijwilliger doet ze nu gewoon mee. En wat zijn we daar blij mee”, aldus Huijnk. Sandra van Iersel is blij met de samenwerking met SportUtrecht. “We zijn een kleine pilot begonnen. Lisette is als beweegmakelaar in het gebouw waar ik spreekuur heb, waardoor de lijntjes heel kort zijn. Lisette vraagt naar de interesse van het kind en de mogelijkheden van de ouders. Ook weet zij de weg als er vragen zijn over de financiën. Op deze manier is het voor ons allebei veel minder werk een kind daadwerkelijk aan het sporten te krijgen. En in de buurt, wat belangrijk is voor kinderen uit het speciaal onderwijs. Met een groeiend aantal kinderen dat bijvoorbeeld aan overgewicht lijdt,

is bewegen heel erg belangrijk. Sporten met andere kinderen stimuleert de sociale ontwikkeling. Kinderen leren samenspelen, omgaan met winnen en verliezen en het versterkt het zelfvertrouwen. Als georganiseerd sporten door omstandigheden niet mogelijk is, dan stimuleer ik om thuis en in de directe omgeving te bewegen. Denk aan buitenspelen, thuis dansen op een YouTube-filmpje of meedoen aan buurtsportactiviteiten, zodat kinderen niet te veel achter een beeldscherm blijven zitten.”

Voor contactgegevens en meer informatie: www.jeugdengezinutrecht.nl. a

Een van de trainingsgroepen van Forza Friends met Eline die door Marcel Selier, een van de enthousiaste vrijwilligers, wordt geholpen. Foto: Bob Smits

Laatste fase Havenkwartier in Nieuwegein

4 APRIL START VERKOOP!

Tijd: van 19:00 tot 20:30 uur (vrije inloop)

Locatie: Green Village, Blokhoeve 7 in Nieuwegein

Jouw laatste kans om een fantastische woning in deze mooie, duurzame, gezellige, waterrijke en groene nieuwbouwwijk te kopen!

Aan het Merwedekanaal

46 extreem energiezuinige woningen

Wonen aan het water met uitzicht op de haven

Heerlijke tuin op het westen

Mogelijkheid kopen van ligplaats

Voorzieningen in de buurt

Snelle toegang tot centrum door aanleg brug over Merwedekanaal

Individuele brine-waterwarmtepomp

Dakvlak vol zonnepanelen

Duurzaam verwarmd en gekoeld

Weinig tot geen energiekosten

Prognose start bouw: Q4 2024

Prognose start oplevering: zomer 2025

Noorderstraat 8, Utrecht

T: 030 - 273 74 64

E: nieuwbouw@puntmakelaars.nl

Richterslaan 66, Nieuwegein

T: 030 - 600 82 40

E: nieuwbouw@dekeizer.nl