DUIC Krant NR 271 - 3 mei

Pep & Frans zetten een streep door de vijfde plek P. 14

Voordelig vooruit

HUB Utrecht is het nieuwe mediacentrum van de stad Utrecht met RTVU en DUIC als initiatiefnemers. Wil jij een vergaderruimte of studioruimte huren bij HUB Utrecht? Dat kan. Boek nu en reserveer via de QR-code.

Locatie: Achter Clarenburg 23-25

Vanaf € 75,-

Ontvang 15% korting op alles wat rolt. Of profiteer van onze buitenkansjes en bespaar tot zelfs 25% op scootmobielen, rollators en rolstoelen.

Kom snel langs in onze zorgwinkel voor vrijblijvend advies.

Waar kun je ons vinden?

Vegro zorgwinkel Utrecht

Ina Boudier Bakkerhof 68a

vegro.nl/voordeligvooruit

* Deze actie is geldig van 29 april tot en met 30 juni 2024 en is niet geldig i.c.m. andere acties en/of kortingen.

SFEERVOL VERGADEREN

OP DE CAMPING

• 4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen

• Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord

• Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, fiets of auto

• Flexibele catering, van drankjes tot diners

Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, WiFi en whiteboard en natuurlijk gratis koffie en thee

AL VANAF € 100,PER DAGDEEL

• Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard

• Standaard gratis zwarte koffie, thee en water

• Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn

• 365 dagen per jaar, ook in de avond

DIRECT RESERVEREN?

Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl

Liever bellen/appen?

Pierre is te bereiken via 06-14415656

Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL

Studio

Grote zaal

Vergaderzaal

INHOUD

Nieuws

5 DUIC in Beeld

Koningsdag

6 Open Joodse Huizen

Verhalen van slachto ers WOII komen tot leven 7 Utrecht volgens...

Bart Lauret van Het Utrechts Comité 4 mei Herdenking

8 Serie over vrouwenvoetbal in Utrecht Online representatie 9 Dierenwelzijn is 'in'

Is dat te merken aan koopgedrag van Utrechters?

Cultuur / Uit

10 Uittips

Elke week de leukste tips

Stad / Leven

11 Wat vinden de lezers?

DUIC-lezers aan het woord

12 Straatnamen

Bitadreef

13 Verdwenen villa's

Huize Vredeoord aan de Maliesingel Sport

14 Pep & Frans over FC Utrecht

Pep & Frans zetten streep door vijfde plek

14 Column Koos Marsman

Doze

15 Puzzel

Zoek de verschillen

erdenken en vieren. 4 en 5 mei staan weer voor de deur, en in Utrecht natuurlijk ook 7 mei. De stad werd namelijk pas op die dag bevrijd toen het Engelse 49ste Regiment Verkenningstroepen ‘Polar Bears’ via de Biltstraat de stad binnenkwamen. De Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam wordt onder toenemende spanning in de samenleving georganiseerd. Dat wordt merkbaar in de hoofdstad waar men een ticket moet reserveren om aanwezig te mogen zijn. Er wordt gevreesd voor eventuele verstoringen, al blijkt ook dat er geen daadwerkelijke signalen zijn. In Utrecht zijn dit soort geluiden nog niet te horen en van een

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

LANGE VIESTRAAT

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

plekje reserveren op het Domplein op 4 mei is nog geen sprake. Hopelijk blijkt dat ook zo. Van heel andere orde, maar toch even aanhakend; de toegangsregels voor het Bevrijdingsfestival in Utrecht in Park Transwijk zijn in de loop van de jaren wel steeds strenger geworden. Net als het herdenken is het vieren van de vrijheid belangrijk, wat mij betreft moet dit zo toegankelijk mogelijk zijn. Wie twee korte persoonlijke verhalen over de Tweede Wereldoorlog wil lezen, kan terecht op pagina 6.

Robert Oosterbroek

Colofon

REDACTIE Robert Oosterbroek

CONTACT REDACTIE

redactie@duic.nl

06 86 80 32 22

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE?

Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56 AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE

Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Carmen Esselink, Emily Hengeveld, Ilana Noot, Isis Bartels en Kamiel Visser

ART DIRECTION EN VORMGEVING

ddk.nl en redactie DUIC

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

praten over afscheid geeft rust

ADVERTEREN

Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/utrecht

Maak kennis met bridge

Bridge is een uitdagend en sociaal kaartspel en waar je de gelegenheid hebt leuke mensen te ontmoeten.

Bridgeclub BC80 organiseert een gratis clinic van 1½ uur, waarin je uitleg krijgt en ervaart wat het bridgespel inhoudt. Heb je belangstelling meld je dan aan : johanlefevre@hotmail.com of bel 0613850915.

Bevalt de clinic, dan is er een vervolg: BC80 start in september een beginnerscursus. Voor meer info kijk op de website: www.bc80.nl

Advertentie

Sabina Lieftink Utrecht

DUIC IN BEELD

Fotografie: Bas van Setten

Ook dit jaar hebben Utrechters weer massaal hun prullaria van zolder getrokken om een beetje winst te maken op de vrijmarkt tijdens Koningsdag. Van oude kabels en boeken tot kinderzitjes en servies, werkelijk alles werd te koop aangeboden. Met de verhoudingen tussen vraag en aanbod bleek het ook wel goed te zitten, want de vrijmarkt werd behoorlijk goed bezocht. Kleedje voor kleedje gingen mensen op zoek naar hun droomvondst. Of dat bij iedereen gelukt is, is de vraag, maar de opkomst van in het oranje geklede mensen was prima.a

JOODSE HUIZEN

Verhalen van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog tot leven, tijdens

Open Joodse Huizen zijn herdenkingen waarbij verhalen over slachtoffers en overlevenden van de Tweede Wereldoorlog worden verteld, op hun voormalige (onderduik)adres. Zo’n tweehonderd huizen, winkels en scholen openen deze week hun deuren om stil te staan bij de Joden die ooit op deze locaties woonden en werkten. DUIC spreekt Victor Frederik en Kim Arnold, die de verhalen vertellen van de Joodse Ruth Jacobsen en Ben Bril.

Tekst: Emily Hengeveld / Fotografie: Bas van Setten

Historisch onderzoeker Victor Frederik vertelt het aangrijpende verhaal van Ruth Jacobsen. “Vier jaar geleden heb ik een oorlogsdagboek ontdekt van een leraar van de Joodse school, Hens Lindeman. Dat was een vriend van mijn vader. In zijn dagboek schrijft hij veel over de Joodse school en de leerlingen”, zegt Frederik. Ruth Jacobsen was een van de leerlingen van deze school, die gevestigd was in het pand Ondiep 63. Als enig kind werd Jacobsen geboren op 18 april 1932 in Frankenberg in Duitsland. Als Hitler in 1933 aan de macht komt, krijgt de familie Jacobsen het moeilijk. Frederik: “Als meisje van zes heeft Ruth de Kristallnacht meegemaakt en daar heeft ze gezien hoe een Joodse man vanaf de eerste verdieping naar beneden wordt gegooid.” De familie besluit te vluchten naar Nederland. Daar worden ze in 1939 opgevangen door Baron Frederik van Tuyll in slot Zuylen. “Ruth mocht alleen een pop meenemen, die heeft ze extra kleren aangetrokken voor haarzelf.” In de oorlog verbergt Baron Frederik van Tuyll veel onderduikers in zijn kasteel, volgens Frederik. Ze zijn daar tijdelijk, totdat de ondergrondse een andere plek gevonden heeft. “De familie Jacobsen kwam uiteindelijk terecht in een huis in Zuilen.’’

Joodse kinderen moesten vanaf oktober 1941 naar een aparte school voor Joodse kinderen. “Ruth krijgt van haar ouders de opdracht om elke dag het aantal kinderen in de klas te tellen: ‘als het aantal kinderen onder een bepaald getal komt, moeten we onderduiken’.” Wanneer deze tijd aanbreekt, valt het gezin uit elkaar. Immers, drie mensen plaatsen was moeilijk.

“Er breekt een periode aan waarin Ruth van het ene adres naar het andere gaat’’, vertelt Frederik. “Het ene onderduikadres is leuk, maar op het andere wordt ze als veer-

tienjarig meisje misbruikt.” Uiteindelijk komt ze terecht in het dorp waar haar ouders ondergedoken zitten. In een boek dat Ruth later geschreven heeft, vertelt ze daarover: “Ik mocht één keer mijn ouders bezoeken. Dat was vreemd; ik had ze zo lang niet gezien. Met mijn vader sprak ik af dat ik elke dag op weg naar school langs het huis zou lopen waar zij zaten en dat ik dan stiekem zou zwaaien. Dan stond mijn vader op de toiletpot en keek door het kleine wc-raampje. Dan zag ik zijn kale hoofd en dan zwaaide hij terug.”

Aan het eind van de oorlog vragen de ouders aan het verzet of er geen plek is waar het gezin weer bij elkaar kan zitten. Dat lukt en ze maken de bevrijding mee. Maar de familie is verscheurd. “Beide ouders plegen zelfmoord en Ruth durft haar familiegeschiedenis veertig jaar lang niet onder ogen te komen”, vervolgt Frederik. Tot ze er een boek over maakt: ‘Rescued Images: Memories of a Childhood in Hiding’. Uiteindelijk overleed Ruth op 19 februari 2019 in New York.

Frederik vindt het belangrijk om haar verhaal te vertellen. “Op de middelbare school leer je over de miljoenen doden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar die getallen zeggen mij niets. Pas toen ik het dagboek van de collega van mijn vader las, ging ik werkelijk voelen wat het betekende om Jood te zijn in die tijd.”

Er hebben 193 Joodse kinderen op die school gezeten, die niet meer naar gewone scholen mochten. De school heeft anderhalf jaar bestaan, van half oktober 1941 tot september 1943. “Van die 193 kinderen waren er na anderhalf jaar nog maar acht over”, vertelt Frederik. De kinderen zijn vermoord of ondergedoken. “Mijn missie is om de verhalen van al die 193 kinderen te achterhalen.” Het verhaal van Ruth Jacobsen is er daar een van.

Een fragment uit het boek van Ruth Jacobsen

“Ik mocht één keer mijn ouders bezoeken. Dat was vreemd; ik had ze zo lang niet gezien. Met mijn vader sprak ik af dat ik elke dag op weg naar school langs het huis zou lopen waar zij zaten en dat ik dan stiekem zou zwaaien. Dan stond mijn vader op de toiletpot en keek door het kleine wc-raampje. Dan zag ik zijn kale hoofd en dan zwaaide hij terug.”

'Er hebben 193 kinderen op de Joodse school gezeten. Mijn missie is om de verhalen van al die 193 kinderen te achterhalen'

- Victor Frederik

'De Joodse Ben Bril werd opgepakt door zijn boksvriend'

- Kim Arnold

Ben Bril heeft nooit meer willen boksen na de oorlog. “Die mensen kwamen hem normaal gesproken aanmoedigen in de ring", zegt Arnold. Bril kon de leegte in de zaal na afloop van de oorlog niet aan.

Een fragment uit het boek over Ben Bril

“Dat zou voor mij een ondragelijk zwart gat zijn, Hitler heeft in mijn familie voor 182 vacatures gezorgd”

'Zolang die verhalen verteld worden, worden deze mensen niet vergeten'

- Kim Arnold

'Zes miljoen doden zeggen mij niets, maar een verhaal van een persoon komt binnen'

- Victor Frederik

Victor Frederik vertelt over Ruth Jacobsen

Wereldoorlog komen

Open Joodse Huizen

Kim Arnold vertelt over Ben Bril

De Joodse Ben Bril had een broodjeszaak in Utrecht én was een wereldberoemde bokser. Samen met zijn gezin overleefde hij de kampen Vught, Westerbork en Bergen-Belsen. Theatermaker Kim Arnold vertelt over hun leven.

Het is een bijzonder verhaal, begint Arnold. “Ben Bril is een bekende Utrechter, zo niet een bekende Nederlander. Voor de oorlog was hij een groot bokstalent, een olympiër. Hij won kampioenschap na kampioenschap en was een held in de bokswereld.”

Naast het boksen was hij in Utrecht bekend met zijn broodjeszaak Beter belegde broodjes bij Ben Bril, vervolgt ze. “Toen de oorlog uitbrak was hij achterin de twintig. Samen met zijn vrouw Celia en zoontje Albert heeft hij op allerlei plekken ondergedoken gezeten, uiteindelijk zelfs in hun eigen leegstaande woning boven de broodjeszaak. Destijds nog gevestigd aan de Leidseweg.” Daar is het gezin uiteindelijk verraden. Door wie is onbekend.

“Het treurige is dat het gezin is opgepakt door Brils oude boksvriend Jan Olij, die bij de SS is gegaan.” De familie is in eerste instantie naar Kamp Vught gebracht. Daar heeft hij het hoofd boven water kunnen houden. “Nazi’s vonden sport erg belangrijk. Dus in de kampen werden vaak sportdagen georganiseerd. Toen duidelijk werd dat Bril een bekende bokser was, moest hij bokswedstrijden organiseren. Eerst in Kamp Vught, later ook in Westerbork.” Om te overleven, verloor hij soms opzettelijk. Een grote tegenstrijdigheid, volgens Ar-

‘De verhalen over de oorlog blijven bestaan’

UTRECHT VOLGENS BART LAURET VAN HET UTRECHTS COMITÉ 4 MEI HERDENKING In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

Het Utrechts Comité 4 mei Herdenking organiseert ieder jaar de Dodenherdenking op 4 mei op het Domplein. De ceremonie wordt traditiegetrouw voorafgegaan door een stille tocht vanaf het Pieterskerkhof. Ook organiseert het comité jaarlijks de feestelijke herdenking van de bevrijding van Utrecht op 7 mei in het Hogelandsepark. Bart Lauret maakt inmiddels vier jaar deel uit van het comité, dat volledig uit vrijwilligers bestaat. We vroegen hem waarom hij zich hier graag voor inzet en wat zijn mooiste herinnering is aan Utrecht.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten

Hoe gaat het met de voorbereidingen voor 4 en 7 mei?

nold. “Hij vond rechtvaardigheid in de ring, een eerlijk verloop van de wedstrijd, heel belangrijk."

De familie heeft de oorlog uiteindelijk overleefd. “Bril wist de kampleiding te overtuigen dat zijn vrouw geboren was in Amerika. Zijn bekende sportstatus hielp waarschijnlijk mee. Het gezin kwam in aanmerking voor de uitwisseling van krijgsgevangenen.” Door gevangenen van de zijde van de geallieerden, zoals Amerikanen, uit te leveren, konden de Duitsers eigen krijgsgevangenen terugkrijgen. Zo kwam de familie Bril tegen het eind van de oorlog vrij uit Bergen-Belsen. Het is dubbel, vindt Arnold. “Ze hebben de oorlog overleefd. Dat is een goede afloop, maar ze zijn natuurlijk totaal kapot gemaakt. Bril heeft nooit meer willen boksen na de oorlog.” Volgens haar heeft dat vooral te maken met het feit dat bijna al zijn familieleden zijn vermoord. “Die mensen kwamen hem normaal gesproken aanmoedigen in de ring.” Bril kon de leegte in de zaal na afloop van de oorlog niet aan. “Dat zou voor mij een ondragelijk zwart gat zijn, Hitler heeft in mijn familie voor 182 vacatures gezorgd”, zei Bril daarover in een gesprek met Ed van Opzeeland. Arnold vindt het belangrijk om mee te doen aan Open Joodse Huizen. “Het is een mooie manier van herdenken, omdat het gaat om de verhalen van de slachtoffers en niet om de historische feiten alleen. Zolang deze verhalen verteld worden, worden die mensen niet vergeten.”

“Die gaan goed, niet anders dan andere jaren. Alleen de route van de stille tocht loopt door de afsluiting van de Choorstraat wat anders dan andere jaren. We gaan wederom voor een mooie en waardige herdenking op 4 mei. Natuurlijk zijn wij ons bewust van de maatschappelijke onrust over de oorlog tussen Israël en Hamas, maar de herdenking is geen politieke bijeenkomst en dat moet het ook niet worden. Het mooie aan het comité vind ik dat we het allemaal puur vrijwillig doen, vanuit ons hart voor de stad. Het is een fijne club mensen bij elkaar.”

Waar kijk je vooral naar uit op 4 mei?

“Ik vind het thema van dit jaar heel mooi: blijven vertellen over vrijheid. Ook de muzikale voordracht door Ingmar Heytze en zijn band Asfaltfeeën past hier goed bij: ‘Wie komt morgen met verhalen?’ De vraag hoelang we nog doorgaan met herdenken, speelt al jaren. De periode dat mensen die bewust de oorlog hebben meegemaakt er niet meer zijn, breekt aan. De verhalen over de oorlog blijven bestaan. Op den duur zullen die op een andere manier verteld moeten worden. Zo kunnen we nog heel lang stil blijven staan bij onze vrijheid.”

En op 7 mei?

“Een van de sprekers is Luitenant ter Zee Katja van As. Defensie heeft een aantal sprekers, en zij is er een van. Zo zijn we haar op het spoor gekomen. Ze komt op onze uitnodiging een toespraak houden. Ieder jaar proberen we zo een mooie match te vinden. Helaas is het vrijwel onmogelijk veteranen uit Canada of Engeland - de Polar Bears - erbij te krijgen, maar er is wel vertegenwoordiging van The British Legion Holland Branch. De Polar Bears waren degenen die Utrecht op 7 mei 1945 via de Biltstraat binnen reden en de bevrijding bevestigden. Die ochtend kwamen er in Utrecht echter nog twaalf verzetsstrijders om het leven. Ook zij worden op 4 mei herdacht. 7 mei was een bijzondere dag.”

Waarom wilde je graag deel uitmaken van dit comité?

“Ik woon sinds mijn studententijd in Utrecht. Sinds die tijd ben ik bijna elk jaar al bij de herdenking op het Domplein. Ik vind het altijd een mooie, serene plek om stil te staan bij de vrijheid die we hebben. Mijn grootouders zijn lang geleden overleden en mijn vader is net voor de oorlog geboren, maar ik heb via hem wel allerlei verhalen meegekregen. Die hebben me altijd geïntrigeerd. We leven hier al zo lang in vrijheid: volgend jaar precies 80 jaar. We moeten groot en diep respect hebben voor de mensen die hebben gestreden voor onze vrijheid. Voor hen, en de oorlogsslachtoffers, moeten we elk jaar twee minuten stilte blijven houden. Het is de bakermat voor onze democratie en vrijheid.”

Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht?

“Een van de mooie herinneringen is dat ik hier getrouwd ben met mijn vrouw Mireille. Een deel van onze trouwfoto’s werd gemaakt in de Pandhof van de Dom. Onze chauffeur van de trouwauto had op de motorkap een fles champagne en twee glazen neergezet. Er kwam een junk voorbij die zo de fles pakte en ermee wegfietste. Het was een hilarisch moment. Ook zijn onze kinderen hier geboren en opgegroeid. Dat alles maakt dat de stad voor mij heel waardevol is.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?

“Dat is Kampong. Daar ben ik jeugdtrainer geweest bij voetbal en begeleidde mijn dochters hockeyteam. Zelf voetbal ik al heel wat jaartjes op vrijdagavond bij het ‘ouwelullenvoetbal’. Dat is voor mij een heilig moment in de week. Verder ben ik mede-trainer/coach bij het eerste vrouwenelftal van Kampong. En we zijn altijd op zoek naar meer talent.”

Wat is je droomhuis in Utrecht?

“Ik vind het stukje stad bij Manenburg aan de singel erg mooi, vlak bij het Ledig Erf. Je zit daar in het hartje van de stad, maar toch is het er groen en rustig.”

Utrecht is...

“...progressief en tolerant, een plek waar ik me erg thuis voel.” a

VROUWENVOETBAL IN UTRECHT

Gelijkheid in de spotlight: hoe zit het met de online representatie van vrouwenteams in het Utrechtse amateurvoetbal?

Dit verhaal is onderdeel van een serie over vrouwenvoetbal in Utrecht. Deze publicatiereeks is mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Mediafonds Provincie Utrecht

Bij Utrechtse amateurclubs is emancipatie een steeds belangrijker en meer aanwezig thema, mede dankzij de enorme toename aan jonge speelsters. Het streven naar gelijke kansen, erkenning en representatie van vrouwelijke spelers staat hierin centraal. Een cruciaal aspect in deze discussie is de online aandacht die aan vrouwenteams wordt besteed. Krijgen ze bijvoorbeeld een even prominente plek op de websites en sociale media? En worden wedstrijduitslagen even veel en uitgebreid gecommuniceerd? We vragen het bij verschillende clubs na.

Tekst: Carmen Esselink / Fotografie: Bas van Setten

Malou Visser, speelster bij Vrouwen 2 van Zwaluwen Utrecht 1911, werpt een kritische blik op de aandacht voor de online aanwezigheid van de vrouwenteams bij haar club. Hoewel er een Zwaluwen Instagramaccount bestaat, lijkt de focus volgens haar voornamelijk te liggen op de mannenteams. Zelfs wanneer het vrouwenteam uitzonderlijke prestaties levert, blijft de aandacht minimaal. “Als je het Instagramaccount nu opent, zie je elke keer matchday staan. Dan gaat het alleen over de herenteams. Hier zie ik dan nu één foto van het vrouwenteam van de zondag, maar dat was toen puur omdat er zeventien doelpunten waren gemaakt. Dus je moet echt iets uitzonderlijks doen om op die Instagram te staan.”

Dit roept bij haar vragen op over de bewustwording binnen de club en het gebrek aan evenwichtige representatie op sociale media. “Er wordt wel gerepost op de algemene Instagram. Maar dat zijn dan dingen die wij hebben gepost in onze stories, dan herplaatsen zij dat. Alleen wordt er niet vanuit henzelf over de vrouwen een bericht gepost en wel over de mannen. Ik denk dat ze zich

daar niet bewust van zijn, want het account wordt beheerd door een vrouw. Ik weet niet waarom ze ervoor kiest om wel over de heren actief berichten te plaatsen en niet over de dames.”

Focus vooral op hoogste teams Voorzitter en spelend lid Ann Haakman van studentenvoetbalvereniging Odysseus ’91 benadrukt het belang van gelijke communicatie over zowel mannen- als vrouwenvoetbal. Op Instagram plaatst de club wekelijks een overzicht van alle uitslagen, waarbij de eerste teams vaak de hoofdrol spelen. “We zetten elke week – meestal op maandag – op Instagram een post met alle uitslagen van dat weekend, van ieder team. En daarbij is het vaak wel dat de eerste teams het eerste blaadje krijgen en dat je moet swipen voor de rest.” De club geeft zodoende niet per se prioriteit aan mannenteams boven vrouwenteams, maar eerder aan de hogere teams boven de lagere teams.

Eigen bubbel Als Marlot kijkt naar hoe de verdeling van

online aandacht bij USV Hercules wordt beleefd, valt haar ook op dat de aandacht vooral uitgaat naar de hogere teams in verhouding tot de lagere elftallen. Daar ondervindt ze zelf echter geen last van, omdat haar team in een eigen bubbel zit en lage verwachtingen heeft. “Ik denk dat we zo laag zitten qua niveau, dat we hierin ook geen verwachtingen of wensen hebben.”

Heeft ze dan het gevoel dat haar club evenveel communiceert over vrouwen- en mannenvoetbal als het gaat om uitslagen en wedstrijdverslagen? Als het gaat om de uitslagen op de website, is dit volgens haar heel gelijk. Dat heeft ermee te maken dat je voor het zien van de uitslagen naar de pagina van je eigen team moet gaan. “Daarin is geen onderscheid, het ene team wordt ook niet groter of kleiner afgebeeld dan het andere.” Als het gaat om de wedstrijdverslagen en communicatie op sociale media zit dat volgens Marlot anders. “Op sociale media zie ik eigenlijk alleen iets voorbijkomen over de vrouwenteams als de teams zelf een Instagram maken. Vanuit de club of organisatie is de communicatie eigenlijk vooral gericht op het eerste mannenteam.”

Wel valt het haar op dat de club enorm veel vrouwenteams heeft, zeker vergeleken met andere clubs in Utrecht. “Het is een van de clubs met de meeste vrouwenteams. Ik weet niet of dat echt aan de club ligt of dat er gewoon toevallig meer vrouwen zijn. Maar ik denk dat we ons heel welkom voelen.”

Evenveel aandacht voor eerste teams Sanne Quarles van Ufford, die actief is als bestuurslid en speelster bij Kampong Voetbal, werpt een blik op de toekomst. Daarin is gelijke vertegenwoordiging een prioriteit. “Onze communicatie zit er op dat er volgend seizoen net zoveel wordt gedeeld over het eerste vrouwenteam als over de mannen. Nu is er voor Kampong Voetbal 1 een specia-

le lay-out, dat willen ze ook voor de vrouwen maken om het er voor vrouwen ook professioneel uit te laten zien. Zo willen we meiden laten zien dat het vrouwenvoetbal hier serieus genomen wordt.”

Belang van inclusieve communicatie Christel Hek, bestuurslid en voorzitter jeugdcommissie bij V.V. De Meern, benadrukt het belang van inclusieve communicatiekanalen bij de club. Hiermee wordt gestreefd naar een omgeving waarin alle spelers zich welkom voelen. Zo geeft ze aan dat er over zowel mannen- als vrouwenteams wordt geschreven op de website en dat er voor de meidentak een speciaal Instagramaccount is opgezet. Op deze plek wordt over de uitslagen van de 24 meidenteams gecommuniceerd. Dit Instagramaccount bestaat naast het algemene account van de club, waarop over alle teams vanuit alle niveaus binnen de club wordt gecommuniceerd. Ook zijn er allerlei teamaccounts, die veelal door spelers zelf worden opgezet.

Bewustwording In de gesprekken met speelsters van verschillende clubs wordt een genuanceerd beeld geschetst: de ene club is heel actief bezig met de profilering van de vrouwenteams binnen de clubs. Het doel hierbij is bijvoorbeeld zorgen voor voldoende aansluiting naar deze teams vanuit de jeugd en voor het aantrekken van nieuwe spelers van buitenaf. Andere clubs hebben nog een aantal stappen te zetten en lijken zich niet bewust van de ongelijke verdeling in aandacht en hoe dit overkomt op de speelsters bij de club. Er is dus nog werk aan de winkel in de bewustwording in het belang van gelijke communicatie, om zo een omgeving te creëren waarin alle spelers, ongeacht geslacht, zich volledig vertegenwoordigd voelen. a

Ann Haakman van Odysseus '91

Dierenwelzijn is in, maar dat laten Utrechters nog niet merken in hun koopgedrag

Hoe we met dieren moeten omgaan, is in Nederland met vlagen een gevoelig punt van discussie. Het aantal mensen dat vindt dat dieren beter behandeld moeten worden, groeit en dat gedachtegoed vertaalde zich onlangs ook naar een nieuw voorstel in de Tweede Kamer. Hoe doet het vooruitstrevende Utrecht het eigenlijk in de biologische vleessector, nu dat aandacht voor dierenwelzijn weer een opleving kent?

Tekst: Kamiel Visser / Fotografie: Bas van Setten

‘Het is niet langer toegestaan een dier pijn te doen of bij een dier letsel te veroorzaken, dan wel de gezondheid of het welzijn van het dier te benadelen met als doel het dier op een bepaalde manier te kunnen huisvesten.’ Zo luidt het voorstel van Tweede Kamerlid Leonie Vestering van de Partij voor de Dieren. Het amendement had weinig levensvatbaarheid, maar dat betekent niet dat de aandacht voor het dierenwelzijn ook verdwijnt. Steeds vaker laten mensen een stukje vlees staan, of zijn consumenten op zoek naar alternatieven. Ook in Utrecht is er een omslag te zien. Al is dat wel met de nodige horten en stoten, zeggen kenners.

Stagnatie

Dat zegt onder andere biologische slager Gerrit Takke, die al ruim dertig jaar een winkel op de Biltstraat heeft. “Wanneer er een schandaal rondom dieren plaatsvindt, zien we een impuls in de verkoop van biologisch vlees. Dat neemt alleen ook elke keer weer af. Van de recente aandacht merk ik zelf eigenlijk weinig, al duurt het soms even voordat de mensen hun weg echt naar de winkel weten te vinden.” Wanneer er wordt gekeken naar de cijfers van biologische vleesproductie, lijkt wat Gerrit zegt te kloppen. In 2015 is er een flinke groei in de markt te zien, en in de jaren daarna stagneren die cijfers. Wat daarvoor de reden is, is nooit hard gemaakt en blijft dus gissen. Zo zouden onder andere de coronacrisis en stijgende prijzen van boodschappen mogelijk het consumentengedrag beïnvloeden. Zelf heeft Gerrit daar ook een theorie

over: “Consumenten kunnen zelf een signaal afgeven door massaal biologisch vlees te gaan kopen, maar in de praktijk blijkt dat vaak lastig. De ‘macht’ ligt bij grotere instanties zoals de overheid en supermarkten. Pas als zij de verkoop van biologisch vlees stimuleren, door bijvoorbeeld een lagere btw, zullen op grotere schaal consumenten actief hun gedrag veranderen.” Op dit moment schommelt het aandeel biologisch vlees ten opzichte van de gehele vleessector op een aantal procenten. In supermarkten is het aandeel van biologische producten zo’n drie procent. Weinig,

'Wanneer er een schandaal rondom dieren plaatsvindt, zien we een impuls in de verkoop van biologisch vlees'

maar niet verrassend volgens Gerrit: “De stap is voor mensen op dit moment nog te groot om te nemen.”

Bewustzijn

De aanschaf van biologisch vlees lijkt op dit moment dus nog weinig schot in de zaak te hebben, maar het eetpatroon van consumenten is wel degelijk veranderd. De laatste jaren wordt er steeds minder vlees gegeten, zelfs zo weinig dat dat cijfer op zijn laagst is sinds 2005. Ook het welzijn van de dieren en om welke dieren we ons bekommeren, krijgt een

ruimere norm. Zo wordt de rol van de wolf steeds prominenter benoemd, en worden zelfs insecten meegenomen in het welzijnsplaatje. Leeftijd, woonplaats of het opleidingsniveau maken weinig verschil tussen het wel of niet steunen van een verbeterd dierenwelzijn.

Het enige probleem: de hernieuwde aandacht voor bewustere keuzes lijkt zijn weg nog niet zo gevonden te hebben naar vleesalternatieven. Dat is niet alleen zo met de verkoop van vlees bij de slager, maar zet ook

'Je weet gewoon niet waar je aan toe bent en dat maakt de stap naar biologisch groot'

een stop op de industrie die daar achter zit. Het aantal biologische boerderijen lijkt de afgelopen jaren ietwat te stijgen met een aantal procenten, maar een explosieve groei blijft uit. Het beoogde doel van de overheid - van 4 naar 15 procent biologische landbouw in 2030 - lijkt daarmee nog ver uit zicht. Sterker nog: volgens critici wordt op dit moment de wind juist uit de zeilen gehaald.

Patstelling

Dat zeggen onder meer Anne en Rick van Rijn van biologische boerderij De Geertjeshoeve, gelegen aan de rand van Vleuten. Boeren zitten volgens hen al langere tijd in een moeilijke situatie, en de overheid zou te weinig doen om boeren uit de brand te helpen. “Er werd gezegd om op te schalen om op die manier de levensvatbaarheid van je bedrijf te vergroten. Nu moet het roer opnieuw om, maar dan de andere kant op. Je weet gewoon niet waar je aan toe bent en dat maakt de stap naar biologisch groot.” Anne en Rick weten de boel op hun boerderij draaiende te houden, maar dat komt volgens hen ook doordat ze een restaurant en winkel hebben waaruit ze inkomsten putten. En zonder dat? “Hoe alles er in de toekomst uit zal zien in de sector is nog maar de vraag. We zijn er bang voor.” Maar niet alleen de overheid is volgens

het stel Van Rijn aan zet. Net zoals slager Gerrit vinden ook zij dat consumenten de daad bij het woord moeten voegen: “Biologisch boeren kost een hoop meer geld dan de gangbare (term voor reguliere landbouw, red.) manier. Het is soms lastig om de kop boven water te houden wanneer er wel interesse is voor bewuster vlees, maar mensen de stap niet daadwerkelijk nemen.” Volgens Anne en Rick is dat precies waar het misgaat binnen de biologische vleessector, zowel landelijk als lokaal: “Het is een soort vicieuze cirkel tussen boeren, instanties en consumenten. Als een van die drie niet werkt, dan wordt het een stuk lastiger. Je zit als het ware in een patstelling.”

Financiën

Overigens is het niet allemaal ach en wee in de biologische dierlijke sector. Ja, Nederland bungelt op Europees vlak onderaan met haar bio-industrie. Maar er zijn ook positieve ontwikkelingen binnen de biologische sector. Zo is de verkoop van bioproducten in Europa in tien jaar tijd verdubbeld. De overheid erkent sommige van de problemen die de biologische industrie ervaart en deed onderzoek naar kansrijke doelgroepen voor de biologische markt. Zo blijkt dat vooral jonge, hoogopgeleide mensen het meest ontvankelijk zijn voor het aanschaffen van meer biologische producten. Voor Utrecht - de gemeente met het hoogste aantal hoogopgeleiden in Nederland - lijken daarin mogelijk wat kansen te zijn. Tot in hoeverre eigenschappen zoals het opleidingsniveau daadwerkelijk een verschil kunnen maken in koopgedrag, moet nog maar blijken. Uiteindelijk is een van de belangrijkste factoren de financiële kant achter het biologische gedachtegoed. Dat is dan ook waar het lastig lijkt te worden. Biovlees zou goedkoper moeten worden om populairder te worden. Maar goedkoper kan niet totdat de bio-industrie al definitief meer in trek is. Dierenwelzijn, de politieke koers die gevaren wordt of wat mensen in je omgeving belangrijk vinden, lijken aan het einde van de dag weinig uit te maken voor de keuzes die consumenten maken. Uiteindelijk komt het nog altijd neer op de prijs van het stukje vlees dat op het bord belandt. a

Biologische slager Gerrit Takke aan de Biltstraat

DANIQUE

Waar: De Helling

Wanneer: vrijdag 3 mei om 20.00 uur Prijs: 17,20 euro

Met haar hit Papa Mama werd de Amstelveense Danique Ruby bekend. Ze ging viral op TikTok. Nummers als Uitgelokt en Later Als Ik Groot Ben volgden snel en ook deze kwamen in no time in de hitlijsten. Ze is nog maar drie jaar bezig met muziek maken, maar nu al groots. De TikTok-ster zingt over familie, verdriet en liefde. Haar songs laat ze op vrijdag 3 mei horen in De Helling. Zing lekker mee en geniet van haar catchy nummers!

Mentos Grote Prijs van Nederland

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: vrijdag 3 mei om 19.30 uur Prijs: 19,85 euro

Aanschouw opkomend talent dat op het punt van doorbreken staat! Sterren als Eefje de Visser, WIES en Typhoon gingen er al eens vandoor met de Mentos Grote Prijs van Nederland. Deze talentenshow biedt een podium aan aanstormend talent. Wil jij meebeslissen welke act de nale bereikt? Zorg dan dat je voor 19.30 uur binnen bent. Dan krijg je een speciaal stembandje waarmee je kunt stemmen. De winnaar ontvangt tienduizend euro om zijn of haar muzikale carrière een vliegende start te geven!

Theater na de Dam

Waar: Stadsschouwburg Utrecht

Wanneer: zaterdag 4 mei om 18.30 en 20.30 uur

Prijs: 7,50 euro

Met Theater na de Dam zetten theatermakers en artiesten in heel Nederland zich in om de avond van de Nationale Dodenherdenking van extra betekenis te voorzien. Door het hele gebouw van de Stadsschouwburg Utrecht zijn korte voorstellingen te zien over oorlog, hoop, bezetting en vrijheid. Belangrijke thema’s op deze speciale dag. Onder meer jongeren van Jeugdtheaterschool Utrecht spelen een aantal monologen en dialogen. Deze verhalen gaan over hun eigen verbinding met 4 en 5 mei, maar zijn ook gebaseerd op verhalen uit de omgeving.

Overkill

Waar: Podium Hoge Woerd

Wanneer: donderdag 9 mei om 20.00 uur Prijs: 8,50 tot 17 euro

Martijn Koning! Wie kent hem niet? Hij drijft het liefst de spot met de actualiteit en het alledaagse leven. Maakt kleine dingen groot en grote dingen klein. Gaat in zijn grappen liever met dieren, dan mensen aan de haal. Zin om een avond keihard te lachen? Dan is Podium Hoge Woerd op donderdag 9 mei jouw plek!

Utrechtse Herdenkingsverhalen

Waar: Salon van Weleer

Wanneer: zaterdag 4 mei 19.45 uur

Prijs: gratis

Op 4 mei herdenken we zowel de slachto ers van de Tweede Wereldoorlog als degenen die bij andere gewapende con icten zijn omgekomen. Maar de herdenking gaat over meer dan de slachto ers die hun leven hebben gelaten tijdens oorlogen, volgens verteller en acteur Frans de Wit. Herdenken vandaag de dag gaat over bedenken hoe we het leven van morgen veilig moeten stellen. De Wit wil je aan de hand van enkele Utrechtse verhalen een realistisch geluid laten horen over het belang en de waarde van het herdenken. Vooraf wordt er via een streamingdienst op groot scherm gekeken naar de kranslegging op de Dam in Amsterdam.

Cairokee

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: dinsdag 7 mei om 20:30 uur

Prijs: 44,75 euro

Een van de grootste Arabische bands, Cairokee, komt naar Utrecht! De band werd bekend met zijn aanstekelijke muziek en opzwepende teksten, zowel in binnen- als buitenland. Hun songs gaan veelal over het leven in de hedendaagse Egyptische samenleving. De naam van de band is dan ook een woordspeling tussen Caïro en Karaoke. Het vijftal, opgericht in 2003, bestaat uit Amir Eid (zang), Tamer Hashem (drums), Sherif Hawary (gitaar), Adam El-Alfy (bas) en Sherif Mostafa (toetsen). Ze zullen nieuw materiaal en enkele van hun oudere nummers laten horen.

Bevrijdingsfestival Utrecht

Waar: Park Transwijk

Wanneer: zondag 5 mei om 12.30 uur Prijs: gratis

Ook dit jaar wordt, na de herdenking op 4 mei, overal in Nederland de vrijheid gevierd. De oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten laten zien dat niet iedereen in vrijheid leeft en dat komt ook terug in het programma van het Bevrijdingsfestival. Met twee podia, een kinderfestival en een foodcourt kun je de hele middag en avond op het festival terecht. Onder meer Claude, Bankzitters, DeWol en Rolf Sanchez treden op in Utrecht.

WAT VINDEN DE LEZERS?

DUIC-lezers aan het woord

Herinrichting kruispunt ’t Goylaan en Linschotensingel

De herinrichting van de kruising bij ’t Goylaan en de Linschotensingel in Utrecht start 13 mei. Dit betekent dat een deel van de automobilisten tot en met 21 juni moet omrijden via de snelweg A12. De aanpassingen aan het kruispunt zijn volgens de gemeente nodig omdat er nu op drukke momenten veel auto’s stilstaan voor de verkeerslichten.

Joost:

“Fijn. Vind de stadsboulevards als etser een verademing tov de verkeersriolen die ‘t waren. Wordt alleen wel tricky in zuid. Rotsoord afgesloten, Oranjebrug afgesloten, straks goylaan dus een kant op afgesloten, koningsweg afgesloten…”

“

Brunel:

“@Joost, typisch voor ‘t Goylaan is dat er niks is veranderd voor etsers, behalve toevoeging van een gevaarlijke kruising/ Ovonde. Logisch, want er was/is plek zat voor alle rijbanen. Stadsboulevard? Ze bedoelen Dorpsstraat Ons Dorp.”

Katja:

“Verkeerslichten plaatsen, en klaar. Of gewoon een voorrangsrotonde, niet het onlogische wat er nu is.”

Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.

Foto’s: Struinen over de vrijmarkt tijdens Koningsdag

Ook deze Koningsdag hebben de Utrechters weer alle prullaria van zolder gehaald om vervolgens te verkopen op de vrijmarkt. Van oude kabels tot boeken en van kinderzitjes tot servies, werkelijk alle snuisterijen kwamen voorbij en gezien de drukte zijn deze producten erg in trek.

“

Stadsie:

“Wederom hulde voor alle inwoners die er met elkaar een groots, meeslepend, speels, veilig en vrij evenement van hebben gemaakt!”

Sanne:

“Heerlijke avond en dag gehad, leuke koopjes gescoord en de harde herrie voor lief genomen. De sfeer was top, onze kindjes hebben muziek gemaakt en er is weer leuk speelgoed aangeschaft. Kijk er elk jaar onwijs naar uit. Snap dat t voor bewoners misschien pittig is maar je weet dat dit feest er 1x per jaar is dus je zou ook de stad even uit kunnen oid?”

Pee:

“Het is veel te commercieel geworden.” “

Uitschrijven parkeerboete kost gemeente Utrecht altijd nog meer dan het oplevert

Het uitschrijven van een parkeerboete kost de gemeente Utrecht altijd nog meer dan dat het oplevert. De hoogte van de boete is landelijk geregeld, in 2023 maximaal 72,90 euro. Maar de gemeente is zo’n 95 euro kwijt per bekeuring. Het recordaantal boetes van vorig jaar in Utrecht is dus geen dikke winst.

Jan:

“Conclusie: ink omhoog die boetes!”

Scherpschutter:

“Amusant dat zelfs het ophalen van gratis geld niet op een rendabele wijze georganiseerd kan worden door de gemeente, maar dat roept natuurlijk wel de vraag op waarom hier niet onmiddellijk mee gestopt wordt… What’s the point?”

Mo:

“En vaak worden de boetes aangevochten (en regelmatig teruggedraaid). Dat kost ook niet niks.”

Straatnamen

Bitadreef

De Bitadreef is een van de vier nieuw ontstane straatnamen aan de Ivoordreef, als onderdeel van het woningbouwproject aldaar. De nieuwe straatnamen zijn allemaal vernoemd naar inheemse plantennamen, afkomstig uit Suriname. Deze week lichten we de naam Bitadreef toe. Bita is een bittere Surinaamse houtsoort van de kwasibita boom, die vroeger erg gewild was vanwege de medicinale eigenschappen. Volgens natuurgenezers werkte het middel vooral tegen koorts en griep. Bita wordt ook wel kwasibita of bitterhout genoemd. Het hout heeft ook een culturele betekenis. Bita staat symbool voor de bitterheid van de slavernij. Een van de rituelen van Keti Koti, de dag waarop Surinamers de afschaffing van de slavernij vieren, is het proeven van het bittere hout.

Kwasibita is een kleine boom, die langs de Surinaamse rivieroevers groeit. Het is vernoemd naar Quassie van Timotibo. Hij werd tussen 1692 en 1697 geboren, vermoedelijk in Suriname. Quassie was een tot slaaf gemaakte op de suikerplantage Nieuw Timotibo, vandaar zijn naam Quassie van Timotibo. Hij werd in 1744 gekocht door de gouverneur van Suriname Jan Jacob Mauricius en elf jaar later vrij verklaard, op voorwaarde dat Quassie dienstbaar bleef aan de plantage-eigenaren.

Quassie is in heel Suriname zowel bekend

als omstreden. Hij werd veracht vanwege zijn hulp aan de Nederlanders bij het opsporen van weggelopen tot slaaf gemaakten. Hij dankt zijn vrijheid dan ook aan het opsporen en verraden van Marrons, Afrikanen die de slavernij ontvlucht zijn en in de jungle van Suriname in vrijheid een nieuw bestaan opbouwden. Quassie heeft voor zijn diensten van de Surinaamse overheid een gouden borstplaat gekregen met als opschrift ‘Quasje getrouw voor de blanken’.

Aan de andere kant werd hij geëerd vanwege zijn kennis over kruiden. Mensen kwamen naar hem toe voor de behandeling van allerlei kwalen, van koorts tot onvruchtbaarheid bij vrouwen én mannen. Quassie werd ook regelmatig geraadpleegd om voorspellingen te doen over ziektes en kwaad. Voor zijn behandelingen gebruikte hij allerlei kruiden en drankjes.

Het kwasibita hout gebruikte hij naar alle waarschijnlijkheid rond 1730 voor het eerst als geneesmiddel. Vermoedelijk was de geneeskrachtige werking van het medicijn al jaren ervoor bekend onder de inheemse bevolking van Suriname. Toch was Quassi de eerste die de plant, via de militair Carl Gustaaf Dahlberg, bekendheid gaf in Europa. Voor meer dan 15 miljoen gulden aan ‘Quassiehout’ is tussen 1848 en 1911 geëxporteerd. a

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

De stad in cijfers

In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

Leegstand van winkelpanden in Utrecht is een terugkerend onderwerp. Vastgoedbedrijf Colliers kwam onlangs met een nieuw onderzoek naar leegstand in Nederlandse binnensteden. Ook in Utrecht is dit nog altijd een probleem, blijkt uit de cijfers.

Vooral bij de ingang van Hoog Catharijne bij het Moreelsepark staan veel panden leeg en in Achter Clarenburg staan drie winkels al langer dan een jaar leeg. Na het opheffen van de coronamaatregelen leek het in Nederland beter te gaan met de binnensteden, maar aan die positieve trend lijkt een einde gekomen, blijkt uit het rapport van Colliers. Het leegstandspercentage van Utrecht ligt tussen de 6,4 en 8,3 procent. Dat is meer dan in sommige andere grote steden in Nederland. Amsterdam en Eindhoven hebben een leegstandspercentage van onder de 6,4 procent. Rotterdam haalt Utrecht echter in, met een leegstandspercentage van meer dan

In other news

‘Utrecht-based Beyond Weather snaps 250K to improve AI’

Regelmatig krijgt een Utrechtse startup geld om hun werkzaamheden uit te breiden of door te ontwikkelen. Zo ook nu; Beyond Weather krijgt 250.000 euro om te werken aan hun AI-technologie die langetermijn weersvoorspellingen geeft. Het platform EU-startups schreef er een artikel over.

Een betere plek voor een start-up die zich bezighoudt met het weer is er niet, zo dicht bij het hart van de weersvoorspellingen, De Bilt. Beyond Weather ontstond op de Vrije Universiteit in Amsterdam, maar inmiddels is het bedrijf dus in Utrecht te vinden.

“Founded in 2021, Beyond Weather’s AI-driven models offer timely, interpretable and actionable forecasts that enable the

energy and agricultural sectors to anticipate high-risk weather events further in advance than ever before”, schrijft EU-startups over Beyond Weather. Dankzij deze technologie kunnen bedrijven effectiever inspelen op risico’s die het weer met zich meebrengen, waardoor kosten kunnen worden bespaard.

“This predictive capability allows businesses to effectively manage risks, reduce costs, and increase profitability by pre-emptively addressing potential impacts such as crop damage. In addition, Beyond Weather will be providing actionable data to aid humanitarian efforts in the already heavily climate-hit Global South.” a

8,3 procent. Den Haag valt in dezelfde categorie als Utrecht. Begin vorig jaar stond 6 procent van de winkels in Nederlandse binnensteden leeg, maar dat groeide in het eerste kwartaal van dit jaar naar 8,3 procent. De belangrijkste oorzaak volgens Colliers zijn de hoge kosten voor winkeliers. Lonen, inkoopkosten en huren stegen sterk, terwijl er geen uitstel meer mogelijk was voor het terugbetalen van coronaschulden. Dit leidde tot faillissementen of sluiting van een deel van de minder lopende winkels om kosten te besparen. De vijf grootste steden – Utrecht, Den Haag, Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven – scoren wel een stuk beter dan kleinere stadscentra. In de grafiek is te zien hoe de leegstand in de binnensteden van de vijf grootste steden zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. a

VERDWENEN VILLA'S IN UTRECHT

Huize Vredeoord aan de Maliesingel

Het Maliebaanstation bestaat 150 jaar en dat viert het

Spoorwegmuseum met een tentoonstelling in het oude stationsgebouw. De Oosterspoorweg werd in 1874 aangelegd door de tuinen achter de Maliebaan en de hoveniersgronden van Abstede. Daar hoefden destijds geen huizen te wijken. Wel moest er een toegangsweg komen van de Maliebrug naar het stationsgebouw: de Johan van Oldenbarneveltlaan. Daarvoor werd Huize Vredeoord van de adelijke weduwe Pauline Madelaine Ram-Duim onteigend en afgebroken.

JTekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief

onkheer Isaac Arend Albert Ram (17921860), telg van een aanzienlijke Utrechtse familie, was in 1816 'secretaris der stad Utrecht' (gemeentesecretaris) geworden. Hij trouwde pas in 1839, met de twintig jaar jongere Pauline Madelaine Ram-Duim (18131900), geboren in Zutphen. Ze vestigden zich op de zuidpunt van de Maliebaan. In 1851 kocht Ram er voor 4.270 gulden een naastgelegen perceel bij: 'Eene Warmoeziers-Hofstede en een Pleiziertuin te Utrecht onder Abstede'. Op die tuindersgrond tegenover de Maliebrug liet het kinderloze echtpaar een nieuw huis bouwen dat de naam Vredeoord kreeg. De gepleisterde villa had, afgaande op de enige bekende foto, één hoofdverdieping en een zolder en souterrain. Daar boven en beneden woonden en werkten de huisknecht en de dienstbodes. De villa had aan de voorzijde een grote erker met openslaande deuren en een balustrade, met vrij zicht op de singel en het Lepelenburg. Linksachter werd later een langwerpige aanbouw toegevoegd. Achter het huis was een enorme tuin met ovale vijver, waaruit we wel kunnen opmaken dat die romantisch was aangelegd in de Engelse landschapsstijl.

Douairière

Een krant schreef in 1860: 'Utrecht, 21 mei. Gisteren avond is alhier plotseling overleden de heer Jhr. Mr. Isaac Arend Albert Ram, oud-secretaris der stad Utrecht. De overledene had den ouderdom van 66 jaren bereikt en was algemeen geacht en bemind.' Zijn echtgenote liet een advertentie plaatsen waaruit we de naam van de villa weten: 'Heden overleed op den Huize Vredeoord, de WelEdel Geboren Heer I.A.A. Ram, oud Secretaris der stad Utrecht, geliefde echtgenoot van P.M. Duim, Douairière Ram.' Een douairière is de weduwe van een adellijk heer.

Na Rams overlijden fungeerden twee van diens broers en een zus als beheerders 'ten behoeve van voornoemde vrouwe Pauline Madelaine Duim met vruchtgebruik belaste nalatenschap'. Pauline Madelaine zou nog meer dan tien jaar in Huize Vredeoord blijven wonen. Echt alleen was ze niet, want ze had een goede band met het huispersoneel. Dat blijkt uit een advertentie die ze liet plaatsen in het Utrechtsch provinciaal en stedelijk dagblad: 'Heden overleed ten huize van Mevrouw Ram, geb. Duim, Maria Welmers, die mij gedurende 18 jaren trouw, eerlijk en liefderijk gediend heeft. 24 October 1868. Mevrouw Ram, geb. Duim.' Zo'n rouwadvertentie voor

een dienstbode was niet gebruikelijk!

Sloop voor station Een plan voor de bouw van het stedelijk ziekenhuis op de grond van de familie Ram aan de Maliesingel ging in 1866 niet door. Ruim vijf jaar later zou de villa echter moeten wijken voor de Oosterspoorweg. Daar leek het bij de eerste plannen in 1870 nog niet op. De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM) wilde de spoorlijn over de oostelijke singel en het Zocherplantsoen leggen, met een station op het Hieronymusplein naast het Lepelenburg. Als dat was doorgegaan, was wel het uitzicht van de douairière bedorven geweest, maar haar huis blijven staan. Stadsbewoners protesteerden echter tegen het geplande tracé met petities, bezwaarschriften en ingezonden stukken. Ook de gemeenteraad was tegen. Het wandelgroen zou verloren gaan en de vaarroute worden geblokkeerd. Buys Ballot van het KNMI op bolwerk Zonnenburg was bang voor verstoring van zijn meetapparatuur. De gevangenisdirecteur van Wolvenplein vreesde meer ontsnappingen door langsrijdende treinen. Onderhandelingen tussen de HIJSM en de gemeente leidden tot een gewijzigd tracé, oostelijk van de Maliebaan. Het station kwam verder van de binnenstad te liggen, met de Maliebrug vanaf het Lepelenburg als toegang. De grond van de familie Ram werd deels onteigend, waarvoor ze 104.000 gulden ontvingen. Een flink bedrag, gezien de bouwkosten van het station: 204.000 gulden. Het station kwam in de 'achtertuin', de toegangsweg dwars door Huize Vredeoord. Kort voor de sloop van het huis verhuisde Pauline Madelaine in november 1872 met twee dienstbodes en een huisknecht naar het nabijgelegen huis Maliebaan 27. Daar trok enkele jaren later haar neef Willem de Famars Testas bij haar in, die een succesvol kunstenaar was. Hij schilderde in 1877 een gezicht op de achtertuin met zijn tante in de serre. Op de overgebleven grond van de familie Ram langs de Maliesingel zouden pas rond 1895 de huizen van de Hugo de Grootstraat en Johan de Wittstraat worden gebouwd. a

Huize Vredeoord kort voor de sloop in 1872

Pauline Madelaine Ram-Duim achter haar nieuwe huis Maliebaan 27, geschilderd door haar neef Willem de Famars Testas

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT

Pep en Frans zetten streep door vijfde plek voor FC Utrecht: ‘Gemiste kans en zware domper’

Het was geen gelukkig weekend voor FC Utrecht. In een winderig Waalwijk speelde de ploeg van Ron Jans teleurstellend met 2-2 gelijk tegen RKC, terwijl de concurrentie punten liet liggen. Desondanks hebben de Domstedelingen hun deelname aan de play-offs met het behaalde punt wel officieel veiliggesteld. Pep en Frans zijn kritisch op hun club, zien de vijfde plaats als sneeuw voor de zon verdwijnen en loven Sam Lammers nog maar eens.

“Zondagmiddag is uitgelopen op een teleurstelling”, zo begint Pep stellig. “FC Utrecht was amper bij machte om goed voetbal op de mat te leggen. Het baltempo lag verschrikkelijk laag en er werd mondjesmaat een vlotlopende aanval bij elkaar gevoetbald. Het is pijnlijk om te concluderen, maar zondagmiddag waren er weer flarden van het oude FC Utrecht te zien. Geen loopacties, amper een zuivere inspeelpass en een algeheel gebrek aan creativiteit. Het was soms het aanzien niet waard.”

Ook Frans is teleurgesteld in het resultaat van zijn ploeg. Hij snapt niet wat de oorzaak van het vertoonde spel is. “Het is echt heel erg belangrijk om als zesde te eindigen in de competitie. In dat geval spelen we de eerste play-off wedstrijd in de eigen Galgenwaard. Met die kennis in gedachte moet het team elke grasspriet op willen vreten, maar die inzet ontbrak volledig. Het is een gemiste kans en een zware domper.”

Duidelijk strijdplan

De broers zagen dus een gebrek aan strijdlust. Frans vraagt zich daarbij ook af of er vooraf wel een duidelijk strijdplan was gecreëerd. “Henk Fraser heeft een half jaar gewerkt als trainer van FC Utrecht. In die zes

COLUMN

Doze

maanden hebben we wekelijks met tranen in de ogen gekeken naar een verdedigend schouwspel. Inmiddels is Fraser de trainer van RKC en nog altijd houdt hij ervan om verdedigend te spelen. De Waalwijkers groeven zich in en loerden alleen maar op de counter. Spelers als Jens Toornstra, Nick Viergever, Mike van der Hoorn en Mark van der Maarel moeten die speelwijze vanuit het verleden herkennen en erop in kunnen spelen. Er is uiteindelijk geen oplossing gevonden en dat is eeuwig zonde. Als er drie punten waren gehaald, was de vijfde plaats nog in zicht en lag directe plaatsing voor Europees voetbal in het verschiet. Daar kan inmiddels een dikke rode streep doorheen.”

Boussaid waait weg Pep gaat nog even door met de kritische analyse. Hij zag dat ook sluitpost Vasilios Barkas niet zijn eigen niveau aantikte. “Onze Griekse ballenvanger heeft FC Utrecht vaak genoeg gered, maar de laatste weken piept en kraakt het. In de wedstrijd tegen SC Heerenveen viel hem al een tegendoelpunt aan te rekenen en ook tegen RKC bleef hij niet foutloos. Beide tegentreffers werden slap ingeschoten en leken houdbaar.”

Frans vult verder aan. “Ook de vleugel-

Moe je ’t vreze, da’j wijfie mè pesioen gaot? Vorige week begon d’r afscheidstoernee, taort ete mè die leuke kelega’s die haor achter haor rug om ‘die bitch’ noeme wan ze ken streng weze. Ze kon ’n kursus ‘mè pesioen gaon’ krijge, maor daor zag ze vanaf: na 51 jaor werreke weet ze ’t wel: ‘ze gaot lekker niks doen’. Nou, krij’k daor dus de bibbers van wan da ‘niks doen’ vertaol zich thuis tot: ‘We gaon lekker opruime’. Laots was ze al ’n daggie thuis, vas wenne an ’t pesioen, en begon ze ineens in de kas te rommele. “Wa’s da voor doos?”, kwam ze vraoge. “Da’s ’n doos mè draoije en kaobeltsjies, handig!” Zij die mè pesioen ga keek me an: “Die doos staot daor al vier jaor vanaf de verhuizing, d’r lig stof bovenop.” “Dan hebbe we nog gin kaobeltsjie noadig gehad”, concludeerde ‘k. Ied’re mân heb ’n doos mè draoije en kabeltsjies. Zonder ken die nie leve. Me wijfie wel: “Die doos ken weg, je heb d’r niks an. En d’r staon nog meer van die doze die al vier jaor lâng stof staon te vânge. We gaon na me pesioen ied’re week zo’n doos opruime. Wa moe je nog mè die doze VHS-bande, ga je die kijke dan? En hebbie daorom twee van die VHS-rekorders staon?”

Voorzichtig hapte ‘k naor aodem, al lâng blij dazze nie begon over de Betamax-rekorder. Daor heb ze blijkbaor overheên gekeke. En de twee kessetterekorders en die ouwe CD-speuler en me eerste Mac-kompjoeter. Zo lâng ‘k weet dazze in de kas staon he’k ’n rustig leve. Je ken ’t maor ‘ns noadig hebbe, waor. Dus ja, ’t pesioen van ’t wijfie motte we vreze. Kenne we d’r wa an doen? Jawel, veul praote: dazze nie âchter de geraniums mot gaon zitte, da da zeer schaodelijk is voor d’r gezondheid. Al ’n paor keer he’k ’t woord ‘vrijwilligerswerrek’ laote valle. Da d’r zoveul leuke klusjies zijn waorvoor je weliswaor om hallef nege de deur uit mot, maor je krijg d’r zoveul moois voor trug… Nu maor hope dazze hap, vooral voor me doze.

Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.

spelers haalden niet het gewenste niveau. Isac Lidberg en Toornstra kwamen nog geen lantaarnpaal voorbij. Het uitvak smeekte dan ook om de acties en bewegingen van Othmane Boussaid. De Belg kreeg slechts 45 minuten van Jans. Ergens is dat te begrijpen, want er stond zoveel wind in Waalwijk dat onze kleine Vlaming bijna van het veld waaide.”

Boussaid en Barkas konden volgens de broers het verschil dus niet maken. Ondanks het matige spel heeft Frans toch een enkel lichtpuntje gezien. Spits Sam Lammers blonk wederom uit en verdient volgens hem de complimenten. “We kunnen het bijna wekelijks over de invloedrijke prestaties van Lammers hebben. Hij heeft inmiddels zeven wedstrijden op rij gescoord en maakte tegen RKC een geweldige zaalvoetbalgoal. Iedere week

zijn er supporters die voor de wedstrijd een schietgebedje uitvoeren. Allemaal in de hoop dat Lammers ook na de zomerstop in Utrecht speelt.”

Door het gelijkspel van afgelopen weekend lijkt de vijfde plek niet langer een reëel doel. Pep wil tot slot benadrukken dat alle FC Utrecht-supporters zich kunnen opmaken voor de play-off wedstrijden. “Ajax is de huidige nummer vijf. Zij spelen nog tegen Almere City, Vitesse en FC Volendam. Tegen die degradatiekandidaten gaan zelfs de Amsterdammers geen punten meer verspelen. Wij mogen ons opmaken voor een verlenging van het seizoen. In de komende drie wedstrijden moet FC Utrecht de zesde plek veiligstellen, want dan gaan we de belangrijkste wedstrijd van het jaar in ons eigen stadion spelen." a

Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol

SPORTUTRECHT

‘Naar de Olympische Spelen in Los Angeles’

“We zijn er nog niet helemaal, maar we hebben heel grote stappen gemaakt om tot een professioneel sportaanbod te komen voor onze jonge triatlon-enthousiastelingen Ook binnen de triatlonbond is men nog op zoek naar het juiste model, maar wij komen er in ieder geval aardig in de buurt.”

Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers

Marco Glastra is een van de initiatiefnemers van LABC. Een gedreven sportman die op hoog niveau presteerde in de Nederlandse atletiek en als mountainbiker in Zuid-Afrika, waar hij werk en sport combineerde. Eenmaal terug in Utrecht rolde hij via Hellas in de triatlonwereld en werd trainer. Vanuit die rol zocht hij verder naar een verbetering van het aanbod.

"We gingen met de fiets en boot naar het wereldberoemde Leeds Triathlon Centre en daar ging een wereld voor ons open. Het is fantastisch wat men daar voor elkaar heeft. Dat wilden wij hier ook en we zijn aardig op weg. Inmiddels zijn er acht coaches en vijf vakspecialisten verbonden aan LABC."

Wie de top van de triatlon op de olympische afstanden wil bereiken, daar ook echt kans op heeft en inzet toont, is welkom bij LABC. "Alle sporters blijven lid van hun eigen vereniging en worden gekoppeld aan een persoonlijke LABC-coach. Je moet deelname aan LABC meer zien als een soort regionaal trainingscentrum. Hier ontmoeten ze trainingsmaatjes van hun eigen niveau waardoor ze individueel beter gaan presteren. Wij zorgen voor het leerproces en de praktische sportfaciliteiten, wat neerkomt op zo'n 400 trainingen per jaar. Elke atleet kiest in samenwerking met zijn/haar coach de ideale

samenstelling aan trainingen, rekening houdend met de eigen sportieve behoeften en privésituatie in een positieve sportcultuur", aldus Glastra.

Deze aanpak werpt, ondanks de lastige coronajaren, zijn vruchten af, want de 18-jarige Jippe Drogenbroek en de 19-jarige Siwar Kool doen op 15 juni in Portugal mee aan het EK Duatlon voor junioren.

Een andere topper in wording is de 19-jarige Wybe Vermeulen. Vermeulen is al zo'n drie jaar serieus met de triatlon bezig en de lat ligt hoog. "Ik ging als jongetje met mijn vader mee. Ik trainde met hem mee en deed mee aan een paar 1/8 triatlons. Ik begon er hoe langer hoe meer plezier in te krijgen. Nu train ik zo'n 20 uur per week, naast mijn studie Rechten aan de UU."

Bij Vermeulen is er geen enkele twijfel over zijn doel. "Ik wil meedoen aan de Olympische Spelen van 2028 in Los Angeles. Maar ik wil mij vooral elke dag verbeteren om ooit naar de Spelen te gaan. Ik ben dolblij dat ik deel uitmaak van de topgroep van LABC. Alles wordt voor ons geregeld en het feit dat we ons aan elkaar kunnen optrekken als sporters kan alleen maar in zo'n professionele omgeving."

Ook de 27-jarige Utrechter Roel Kwaaitaal maakt deel uit van de Topsportgroep van

ZOEKPLAAT

Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE VREDENBURG

Voordat het applaus klaterend opklinkt voor een sporter heeft die een lange weg afgelegd. Vele jaren van intensieve trainingsarbeid, uren reistijd en een strakke planning gaan hieraan vooraf. Hoe fijn is het dan als er voor jouw favoriete sport een plek is waar alles op zijn plek valt. Voor triatleten is dat in Utrecht de stichting LABC Triathlon.

LABC. Kwaaitaal is er vanaf het begin al bij. Zijn specialiteit ligt bij de Aquathlon. Kwaaitaal ervaart de omgeving van LABC momenteel vanuit een andere hoek. Na een aantal succesvolle sportieve jaren belandde hij vorig jaar in een behoorlijke dip. Wel rondde hij zijn studie scheikunde af en ging hij een jaar werken, maar sinds vorige maand heeft hij het roer omgegooid. "Ik heb een lastig jaar achter de rug. Ik raakte bij het lopen geblesseerd en heb gemerkt dat ik een baan nodig heb die beter past bij de sportfase waar ik nu in zit. Dat is iets om aan te werken. Samen met mijn nieuwe LABC-coach richt ik mij volledig op het EK Aquatlon in Portugal op 21 juni. En dan

als een haas terug naar Nederland, want dan wil ik op 23 juni aan de start staan voor de sprinttriatlon in Rotterdam. Dan weet ik waar ik sta en van daaruit kan ik verder bouwen. LABC geeft mij de mogelijkheid om weer terug te komen en daar ben ik uiteraard heel erg blij mee."

SportUtrecht ondersteunt zes Utrechtse talentprogramma’s van diverse sporten waar ruim honderd jongeren en jongvolwassenen aan deelnemen. Het doel van deze programma’s is een springplank vormen voor instroom naar Jong Oranje en de senioren topsportprogramma’s van de sportbonden. a

Van links naar rechts: Wybe Vermeulen, Marco Glastra en Roel Kwaaitaal.

De nieuwe Swift is de zuinigste Mild Hybrid van Nederland.

De geavanceerde technieken van jouw nieuwe Suzuki Swift tillen de prestaties naar uitzonderlijke hoogten, voor ongekend rijplezier. Net zo compact en wendbaar als je van zijn voorganger gewend bent, maar dan nog stiller en zuiniger. Dus kruip achter het stuur van jouw sportieve hatchback en ervaar de zeer rijke uitrusting. Connect op het grote 9-inch HD multimedia scherm en navigeer op je favoriete muziek naar je geliefde bestemming. En wist je dat de technologie je rit niet alleen leuker maar ook veiliger maakt? Van vermoeidheidsherkenning tot 6 airbags, het E-call noodhulp systeem en de Blind Spot Monitor: jouw nieuwe Swift zit boordevol

VAN ALLE TOPMERKEN, AL VANAF € 4.995

DAGELIJKS NIEUWE VOORRAAD

ALTIJD MEER DAN 1.000 OCCASIONS

ALS U BIJ ONS NIET SLAAGT, SLAAGT U NERGENS

Gegarandeerd de hoogste inruilprijs voor uw auto!

Kom langs en wij voorzien u van een onweerstaanbaar voorstel!

actieve veiligheidssystemen. En door de unieke AllGrip vierwielaandrijving rij je ook zelfverzekerd bij moeilijke omstandigheden. Het dynamische design heeft meer afgeronde details en het kleurenpalet met standaard metaallak bestaat uit 13 tinten, waarvan zes nieuwe. De nieuwe Suzuki Swift is al verkrijgbaar vanaf €21.695,- of vanaf €309,- private lease p/m.* Ontdek de zuinigste Mild-Hybrid auto van Nederland en verken bruisende steden of stille landschappen met meer rijplezier dan ooit. We zien je in de showroom.

12 maanden Van Mossel garantie op alle modellen en Van Mossel Familiepas