DUIC Krant NR 273 - 17 mei

Honderd

financiële

vrouwenvoetbal: afwegingen

Pep & Frans: vraagtekens bij David di Tommaso Trofee P. 14

Locatie Werradreef (Werradreef 2, Utrecht)

Maandag: 13:00 - 15:45 uur

Dinsdag: 8:00 - 11:45 uur

Woensdag: 13:00 - 15:45 uur

Donderdag: 8:00 - 11:45 uur

Vrijdag: 8:00 - 11:45 uur

Locatie Gezondheidscentrum De Brug (Amsterdamsestraatweg 652, Utrecht)

In de volgende tijdvakken is bloedafname ZONDER AFSPRAAK mogelijk op deze

Vanaf 1 mei 2024 is het mogelijk om ZONDER AFSPRAAK bloed te laten prikken op de volgende twee locaties: Nu ook geopend op zaterdag! €1

Loop de vestiging binnen, bel 088 744 55 55 of ga naar denederlandsekluis.nl Huur een bankkluis voor een gerust gevoel.

voor de eerste 2 maanden

Winkelcentrum Nova, Churchilllaan 13 Utrecht

De wolf in de provincie Utrecht

Bij het Wolvenmeldpunt van de Zoogdiervereniging komen regelmatig meldingen binnen van mensen die een wolf hebben gezien. De wolven worden vooral gesignaleerd op en rondom de Utrechtse Heuvelrug. Hoe houden we de wolvenpopulatie in de gaten en waarom leven ze hier? En wat moet je doen als je een wolf tegenkomt?

Genoeg voedsel en een verstopplek, meer heeft een wolf niet nodig’

De provinciaal coördinator bij het Wolvenmeldpunt - waaraan ook de provincies mee betalen – houdt zich bezig met het monitoren van wolven. Ze vertelt: “Als er meldingen

binnenkomen van mensen die een wolf hebben gezien of sporen ervan, dan gaan we op onderzoek uit. Dit kan namelijk betekenen dat er één of meerdere wolven in het gebied

Historische moestuinen groeien en boeien

Op de vele historische buitenplaatsen die de provincie Utrecht rijk is, was vroeger ook altijd een moes-

tuin. Verschillende van deze moestuinen zijn nog steeds in gebruik. Vaak met hulp van enthousiaste vrijwilligers. Want zonder moestuin is ook nu de buitenplaats eigenlijk niet compleet.Het werk in de historische moestuin op Landgoed Vollenhoven in De Bilt staat centraal in een documentaireserie die 14 mei is gestart op RTV Utrecht. In de slotaflevering komen nog eens negen andere historische moestuinen op buitenplaatsen aan bod. Kom langs bij één van de prachtige historische moestuinen of bekijk de serie op RTV Utrecht. Allebei mag natuurlijk ook.

Meer informatie: landschaperfgoedutrecht.nl

Telraam: hoe druk is het in jouw straat?

Hoeveel fietsers, voetgangers, auto’s en zwaardere voertuigen rijden er dagelijks door jouw straat? En houden auto’s zich eigenlijk wel aan de snelheid? Met Telraam kun je het zelf meten!

Doe mee met Telraam, een vernieuwend project waarbij je met een automatische sensor het verkeer voor je huis meet. Met een geschikt raammet vrij uitzicht - op de eerste of tweede etage kan je al meedoen.

Meld je aan en word samen met nog 200 inwoners van de provincie onderdeel van een betrokken groep mensen. Mensen die een gezonde en veilige leefomgeving heel belangrijk vinden. De gegevens van Telraam zijn openbaar en leveren nuttige informatie op voor de deelnemers, gemeenten en de provincie. Om zo de mobiliteit in onze regio te verbeteren.

Meer informatie en aanmelden: samenmetenutrecht.nl/telraam

rondlopen. We observeren met camera’s. Uitwerpselen die zijn gevonden onderzoeken we op DNA. Als er langer dan een half jaar wolven zijn aangetroffen in een gebied, dan is er sprake van een territorium. Dat is het geval op de Utrechtse Heuvelrug.” De coördinator legt uit waarom de Utrechtse Heuvelrug een geschikt leefgebied is voor de wolf: “Er lopen voldoende reeën rond en er zijn plekken waar ze een hol voor hun jongen kunnen maken. Genoeg voedsel en een verstopplek, meer heeft een wolf niet nodig.

Het kan gebeuren dat een wolf dicht bij mensen in de buurt komt.

“Een wolf weet al lang dat er mensen in de omgeving zijn, onze geur hangt overal, ook in de bossen. Als je een wolf tegenkomt, zorg dan dat loslopende honden direct worden aangelijnd. En probeer vooral rustig te blijven. Ren of fiets niet snel weg, maar loop juist rustig weg.” Ook is het belangrijk om de wolven niet te voeren. “Het zijn wilde dieren, we moeten ze niet proberen tam te maken. Dat kan leiden tot ongewenste situaties.”

Voor meldingen, tips en meer informatie, kijk op: BIJ12.nl/onderwerp/wolf en provincie-utrecht.nl/wolf

Deze maand korting bij aanschaf van een veilige fietshelm

Fietsen is populair, gezond en duurzaam. Steeds meer mensen gaan in de provincie Utrecht met de fiets op pad. Maar niet iedereen went even makkelijk aan de drukte op het fietspad. Wil je toch lekker blijven doortrappen? Zet een fietshelm op en voel je zekerder in het zadel. Onderzoek laat zien dat fietshelmgebruik de kans op hersenletsel met één derde verlaagt, de kans op hoofd-

letsel wordt zelfs 62% kleiner. In de maand mei krijgen inwoners van de provincie Utrecht 25 euro korting bij aanschaf van een goedgekeurde fietshelm bij deelnemende fietsenwinkels en ANWB winkels. Wees er snel bij want het is zolang de voorraad strekt.

Meer informatie: stichtingsbv.nl/fietshelm

Vergaderingen Provinciale Staten

Statenvergaderingen kun je volgen op de publieke tribune in het provinciehuis en via provincialestatenutrecht.nl. Daar kun je ook de commissievergaderingen terugkijken.

De volgende vergaderingen staan gepland op:

15 mei, 19.00 uur Financiële Audit Commissie

28 mei, 19.00 uur Inspraakavond Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG)

29 mei, 09.00 uur Financiële Audit Commissie

29 mei, 13.00 uur Statencommissie Milieu en Mobiliteit

29 mei, 19.30 uur Statencommissie Omgevingsvisie

5 juni, 09.00 uur Statencommissie Ruimte, Groen, Water/ Wonen

5 juni, 15.30 uur Statencommissie Bestuur, Economie en Middelen

Werk aan de weg

Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden, onder voorbehoud van onvoorziene (weers)omstandigheden:

N201 Mijdrecht, Mijdrechtse Zuwe: groot onderhoud 6 juni – 10 juni 2024

N226 Maarsbergen, aanleg spoortunnel tot eind 2026

N238 Den Dolder, Dolderseweg: groot onderhoud 24 mei – 27 mei 2024

Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/wegen Volg ons account op X @werkaandewegutr Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00.

Officielebekendmakingen.nl

Voor officiële bekendmakingen kun je terecht op officielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl. Via mijnoverheid.nl krijg je automatisch bericht bij publicaties over een locatie bij jou in de buurt. Wil je toch een geprinte versie van een provinciale verordening, beleidsregel of kennisgeving, die betrekking heeft op jouw directe leefomgeving? Bel dan (030) 258 91 11.

Door DNA onderzoek kan worden vastgesteld of er sprake is van een territorium

INHOUD

Nieuws

5 DUIC in Beeld

Pro-Palestijnse demonstraties in Utrecht

6 Rietveld Schröderhuis 100 jaar

Acht Utrechtse ontwerpen van Rietvelds hand

8 Column Koos Marsman

Van Veen

9 Serie over vrouwenvoetbal in Utrecht

Financiële afwegingen

Cultuur / Uit

10 Utrecht volgens...

Guus Haest van beheergroep Molenerf De Ster

11 Uittips

Elke week de leukste tips

Stad / Leven

12 Straatnamen

Pedrekudreef

12 Stad in cijfers

Groen in de wijken

12 In other news

‘Il simbolo dell’Olanda’

13 Verdwenen villa's

Huis

Zoek

15 Pep & Frans over FC Utrecht

Vraagtekens bij David di Tommaso Trofee

Colofon

REDACTIE

Robert Oosterbroek

CONTACT REDACTIE

redactie@duic.nl

06 86 80 32 22

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE?

Dit schrijven kan natuurlijk maar over één ding gaan; de pro-Palestijnse betogingen. In heel Nederland wordt er gedemonstreerd, ook in Utrecht klinkt al dagen “free free Palestine” door de straten. De Mobiele Eenheid moest op meerdere dagen in actie komen. Eerst werd het binnenterrein van de Universiteitsbibliotheek bezet, een dag later een gebouw aan de Drift en op het moment dat deze krant naar de drukker ging een universiteitspand aan het Janskerkhof. De betogers in Utrecht zijn – zover wij hebben kunnen zien – vreedzaam. Er wordt geen geweld gebruikt, maar het bezetten van gebouwen, het opbouwen van barricades en het niet opvolgen van vorderingen van de politie valt volgens de autoriteiten toch echt niet onder het recht om te demonstreren. De studenten, en activisten die wellicht niet meer in de schoolbanken zitten, zijn gemotiveerd. Of ze met hun acties

DE

VERANDERENDE STAD IN BEELD

VREDENBURG

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

iets teweeg gaan brengen, is nog maar de vraag. De universiteit lijkt in ieder geval niet te buigen, zo ging voorzitter van het College van Bestuur niet in op de eisen toen hij in gesprek ging met de bezetters van het gebouw aan de Drift – een foto van dit gesprek staat op pagina 4. Media-aandacht genereren ze wel. Daarom is het voor DUIC ook altijd zoeken naar de manier waarop we over deze protesten moeten berichten. In Amsterdam werden journalisten meerdere malen gehinderd tijdens hun werkzaamheden, dat past niet in een vrije samenleving. In Utrecht hebben we gelukkig nog aardig ons werk kunnen doen, al konden we niet altijd vrij verslag doen vanuit de bezette gebouwen. We blijven het volgen.

Robert Oosterbroek

Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56 AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE

een afscheid precies zoals u het wilt

ART DIRECTION EN VORMGEVING

Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Carmen Esselink, Emily Hengeveld, Ilana Noot en Isis Bartels ddk.nl en redactie DUIC

UITGEVERS

Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

ADVERTEREN

Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73

U bent altijd welkom voor een open gesprek. Ook als u niet of elders verzekerd bent.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/utrecht

Op de Amsterdamsestraatweg komen werelden bij elkaar. Er is altijd wat te doen. Er ontstaan wonderlijke ontmoetingen en bijzondere situaties. Heb jij iets meegemaakt of gezien waarover je je verwonderde? Grappig, ontroerend, verrassend, inspirerend. Alles kan, het is immers de Straatweg. Deel je verhaal met ons! Stuur een bericht naar ASW@DUIC.NL

Kijk voor de verwondering van Mondo Leone op de achterpagina van deze krant.

Advertentie

Utrecht

Johan Sienema

DUIC IN BEELD

Met ijzige blikken keken ze elkaar aan, deze woordvoerder van de pro-Palestijnse demonstranten en voorzitter van het College van Bestuur Anton Pijpers van de Universiteit Utrecht (UU). Op 7 en 8 mei bezetten demonstranten de binnenplaats van de Universiteitsbibliotheek en een universiteitsgebouw aan de Drift. Ook toen

deze krant naar de drukker ging was er een bezetting gaande, aan het Janskerkhof. De demonstranten eisen dat de UU de banden met Israëlische universiteiten verbreekt, maar de UU wil daar tot op heden niet in meegaan. Wel zegt de universiteit de banden 'kritisch te evalueren'. a

Fotografie: Robert Oosterbroek

RIETVELD SCHRÖDERHUIS HONDERD JAAR

Het Rietveld Schröderhuis bestaat ontwerpen maakte de wereldberoemde

Duizenden Rietveldliefhebbers bezoeken jaarlijks het Rietveld Schröderhuis. Dit jaar bestaat het huis honderd jaar en dat wordt gevierd. Ter ere van Rietveld zetten wij acht bekende en onbekende in Utrecht gerealiseerde ontwerpen van deze beroemde architect op een rij.

Tekst: Emily Hengeveld / Fotografie: Isis Bartels

Juwelier Begeer, Oudkerkhof 27

1919

Wie voor deze winkel staat, kan bijna niet geloven dat dit een Rietveld ontwerp is. Sterker nog, de ongekleurde versie van de bekende Rietveld lattenstoel is in hetzelfde jaar ontworpen. De gevel van dit pand is versierd met Oosterse figuren, een populaire stijl in deze tijd. Deze keuze hield mogelijk verband met de smaak van de opdrachtgever, Cornelis Begeer. Hij gaf Rietveld de opdracht zijn juwelierszaak aan het Oudkerkhof te verbouwen. Dit was Rietvelds eerste architectuuropdracht. De leden van de Architectura et Amicitia waren zo onder de indruk van het ontwerp, dat Rietveld meteen in de prijzen viel. Hoewel het pand is aangepast, zijn de Oosterse figuren tot op de dag van vandaag te bewonderen.

Wessels Lederwaren, Oudkerkhof 15 1923

De grote ontwikkeling in het werk van Rietveld en in de smaak van zijn opdrachtgevers, is goed te zien in zijn tweede verbouwing aan het Oudkerkhof. Voor lederwarenwinkel Wessels trok hij twee afzonderlijke panden samen en bouwde een acht meter brede en twee meter hoge etalage. Door de dunne, hard blauw geschilderde ko-

zijnen en de ver naar achter liggende ingang, lijkt de etalage los voor de gevel te staan. Zo is de overgang tussen binnen en buiten bijna onmerkbaar. Een typerend kenmerk van veel winkelpuien die Rietveld ontwierp. Op deze manier worden klanten naar binnen getrokken. In 1950 is het pand opnieuw verbouwd, waarbij de ingang in het midden is geplaatst.

Schröderhuis, Prins Hendriklaan 50 1924

Rietveld kreeg in 1924 zijn eerste volledige opdracht een woonhuis te ontwerpen van Truus Schröder. Rietveld heeft eerder een kamer in haar huis aan de Biltstraat verbouwd, waaruit een vriendschap is ontstaan. Rietveld zat vol experimentele ideeën in de kenmerkende stijl van De Stijl: geometrische vormen en primair kleurgebruik. Toen hij de opdracht van Schröder kreeg om een huis te bouwen, was dit zijn kans om deze in een woonhuis te realiseren. Voor 4207 euro bouwde hij samen met Truus Schröder in slechts vijf maanden tijd het we-

reldberoemde Rietveld Schröderhuis. Met uitzicht op de polder verrees het huis aan de toenmalige rand van Utrecht. Dit moet indrukwekkend zijn geweest. Nog steeds is de eerste aanblik van het Rietveld Schröderhuis indrukwekkend, helder afstekend tegen de bruine bakstenen aan de Prins Hendriklaan. “Het is een uniek ontwerp. Er is niets dat er zo uitziet als dit. Ook bijzonder is dat Rietveld en Schröder een aantal jaar later hun eigen uitzicht bouwden met de panden aan de Erasmuslaan”, zegt conservator Natalie Dubois van het Rietveld Schröderhuis.

Erasmuslaan 5-11

1931

Na de bouw van het Rietveld Schröderhuis in 1924 raakte Rietveld geïnteresseerd in woningbouw. Het lukt hem in eerste instantie niet een opdrachtgever voor zijn plannen te vinden. Toen het polderlandschap aan de overzijde van het Rietveld Schröderhuis vrijkwam voor bebouwing, kocht Truus Schröder de grond op. Enerzijds kon zij zo zelf haar uitzicht bepalen, anderzijds wilde zij Rietveld vermoedelijk in de gelegenheid stellen zijn plannen te realiseren. Het eerste huizenblok aan de Erasmuslaan

werd in 1931 opgeleverd. Het tweede appartementenblok volgde in 1934. Het contrast met het Rietveld Schröderhuis is groot. Het pand is ontworpen volgens de principes van het Nieuwe Bouwen, functioneel en zakelijk. Alle kleur is verdwenen en een aanblik van witgepleisterde muren, stalen kozijnen en veel glas blijft over. De Erasmuslaan 9 is tegenwoordig een museumwoning. Deze is in originele staat teruggebracht en open voor publiek.

Rietveld

bestaat honderd jaar: deze Utrechtse

wereldberoemde Utrechtse architect nog meer

Bioscoop

Vreeburg, Vredenburg 8 1936

“Een van de meest onberispelijke en gevoeligste ruimtes van onze stad”, schreef een recensent in november 1936 over Bioscoop Vreeburg. Deze was toen net verbouwd door Rietveld. De renovatie van het gebouw betekende de installatie van de meest geavanceerde technische uitvindingen. Het was een modern gebouw geworden, in tegenstelling tot hoe het er bij de opening in 1908 uitzag. Vooral de gevel was typisch Rietveld. Deze was gemonteerd met glasplaten, waarachter lichtbakken waren gemonteerd. Als het licht ‘s avonds ging branden, werden de letters BIOSCOOP VREEBURG verlicht. Rietveld stelde voor om op de derde verdieping een appartement toe te voegen, omdat hij het gebouw te laag vond ten opzichte van aangrenzende panden. Toen Jan Nijland, de eigenaar van het pand, vroeg wat hij met de extra verdieping moest doen,

stelde Rietveld voor de ruimte zelf te huren. Volgens de zoon van Nijland heeft Rietveld echter nooit huur betaald, maar ook geen factuur ingediend voor zijn werk aan de bioscoop. Het gezin Rietveld trok in 1936 in. De gemeente gaf Rietveld echter geen toestemming om hier te wonen. Daarom stond het gezin officieel ingeschreven op Oudegracht 55-1, waar zijn architectenbureau sinds 1933 was gevestigd. Bioscoop Vreeburg sloot in 1974 haar deuren, waarna het verbouwd werd en een winkelbestemming kreeg. “Aan dit pand is de woonplek van Rietveld nog goed te herkennen. De zeven ramen op de derde verdieping zitten er nog in, waaraan je kunt zien hoe ontzettend licht zijn woning was. Wederom haalde hij hier binnen en buiten naar elkaar toe door het vele glas en de dunne kozijnen. Bijzonder is ook dat we precies weten wat zijn uitzicht was”, zegt Dubois.

De Robijnhof 1955

Rietveld ontwierp niet alleen voor rijke mensen. De Robijnhof in de Utrechtse wijk Tolsteeg is daar een voorbeeld van. Hier ontwierp Rietveld net na de Tweede Wereldoorlog praktische en betaalbare woningen speciaal voor ‘gewone’ mensen. Hij plaatste gekleurde panelen achter draadglas. Op deze manier maakte hij de variatie

van gordijnen in de woningen onzichtbaar, want daar ergerde hij zich aan. Net zo storend vond hij een wasrek voor het raam. Hij ontwierp daarom speciale droogruimten, zodat bewoners hun was uit het zicht te drogen konden hangen. Deze bevinden zich achter de droogroosters. Rietveld gaf bewoners daarmee aanwijzingen hoe ‘goed te wonen’.

Kantoorboekhandel Mado, Oudegracht 119

1962

Een volgende winkelpand stond in 1962 op de planning. Rietveld verbouwde de winkelpui van kantoorvakhandel Mado aan de Oudegracht. Door de etalage op te delen in verschillende delen, kwam deze visueel los te staan van het gebouw. Een kenmerk van Rietvelds ontwerpen. Bezoekers moeten om de voorste etalage van het pand aan de Oudegracht heen lopen om naar binnen te komen. De ijzeren staven aan de voorgevel

van de voorste etalage, dienden ter versteviging. Kantoorboekhandel Mado was een van de oudste en bekendste winkels van Utrecht, die 170 jaar lang gevestigd was aan de Oudegracht. De winkel vertrok in 2011 waarna G-Star Raw het pand betrok. De nieuwe eigenaar verfde Rietvelds vitrine donkergrijs, maar de opzet bleef intact. Ook de ijzeren staven aan de voorgevel, zijn nog zichtbaar.

Rietvelds architectenbureau, Oudegracht 55

1963

Rietvelds architectenbureau was vanaf 1933 gevestigd aan de Oudegracht 55. De entree werd in 1963 vernieuwd om het bureau meer aanzien te geven. Boven de deur kwam een groot raam dat even hoog was als de andere ramen van de voorgevel. Zo kon

er veel licht in het trappenhuis schijnen. Ook de deur werd aangepakt. Deze werd strak en modern, wat een opvallend contrast is met de rest van het oude grachtenpand. Rietvelds deur is nog steeds aanwezig en heeft onlangs nog een schilderbeurt gehad.

'Het Rietveld Schröderhuis is een uniek ontwerp. Er is niets dat er zo uitziet als dit. Ook bijzonder is dat Rietveld en Schröder een aantal jaar later hun eigen uitzicht bouwden met de panden aan de Erasmuslaan' -

Natalie Dubois, conservator Rietveld Schröderhuis/Centraal

COLUMN

Van Veen

Laots op ’t Bevrijdingsfestival moch ‘k mè de organisaosie daorvan mee prooste op ’t feit da ’t weer geluk war da feesie van de vrijheid graotis te laote zijn. Daj’ voor ’n bammechie mè kip dan 10 euro en 95 cent per stuk mot betaole neem je op de koop toe. Maor goed, we staon daor mè ’n glaosjie cava klaor as ‘k teuge ’n kaolend achtehoof an kijk. En al he’k de beste man slechs twee keer in me leve in ’t ech gezien doorda ‘k twee voorstelling van ‘m heb bezoch, wee’k medeén: dit is Herreman van Veen! Herreman, de Uterechter uit de Vogelebuurt, die volleges mij ’t mooiste plât Uteregs ken spreke, kijk en luister zellef maor ‘ns op YouTube (zoekterm: ‘Herman van Veen Doelpunt’) en hoor hoe hij zeg: “Hé gozer, steek die wors ’s doar ’t gaos!”. As Herreman bij ons komp staon ken ‘k nie laote: “Meneer Van Veen, naor me oordeel ken u as eén van de beste plat Utregs praote, wan u doe da lekker lijzig en zo lekker dreinerig.” Van Veen lach: “Da he’k uit ’t buurtsjie, de Kievitstraot enzo.” Ze vaoder en moeder moeste niks hebbe van ’t platte Utregs, da was vroeger ordinair, de spraok van de asjosiaole. “Maor ze spraoke nè zo goed plat Utregs”, zeg Van Veen. Van Veen woan al heul lâng nie meer in de Vogelebuurt, maor hij ken ’t taoltsjie nog as ze broekzak. Net as fietse ken de 79-jaorige ’t nie verlere. Zo nu en dan gebruik ie ’t platte Utregs nog steeds tijdes ze voorstellinge (d’r is op YouTube ook ’n heul goe stukkie da die vertel over ze ome Frans). Voor heule generaosies is Herreman van Veen ’n bekende Uterechter. Maor as ‘k ’n messjie da lângs komp lope vraog of ze Van Veen al gezien heb, zeg ze. “Hoezo, wie is da dan?” En dan zeg ze: “U ken ‘k wel, u ben toch Koos, van die stukkies in de kerant?!” Stomverbaos kijk’ haor an en prevel: “Ja, maor je mot toch bij Herreman zijn voor ’t echte werrek.”

Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol

Alle Utrechters hebben recht op hulp bij het betalen van rekeningen

Maak er gebruik van !

Je hebt recht op gratis hulp bij geldzorgen Bezorgd over rekeningen die je moet betalen? Je bent niet de enige. De gemeente en andere organisaties helpen je gratis. Kijk op utrecht.nl/rondkomen en lees je wat voor hulp je kunt krijgen.

Nieuw: sneller van al je schulden af Sinds 1 juli 2023 helpt de gemeente je sneller van je schulden af. De tijd waarin je schulden afbetaalt is verkort: van 36 maanden naar 18 maanden.

Wil je je aanmelden voor hulp? Dat kan zo:

• Bel naar 030 286 52 11

• Stuur een e-mail naar hulpbijschulden@utrecht.nl

• Kom langs bij het servicepunt in het Stadskantoor. Open op maandag, woensdag en vrijdag tussen 10.00 en 14.00 uur. Het adres is Stadsplateau 1.

• Meld je aan voor een gesprek via utrecht.nl/geldzorgen

• Ga naar jouw buurtteam. Jouw buurtteam vind je via buurtteamsutrecht.nl

Heel veel Utrechters kunnen hulp en geld krijgen van de gemeente. Lang niet iedereen maakt er gebruik van. Jammer toch? Weet jij waar je recht op hebt? Kijk op utrecht.nl/rondkomen

utrecht.nl/ rondkomen

Advertentie

VROUWENVOETBAL IN UTRECHT

Welke financiële afwegingen maken

Utrechtse amateurclubs als het gaat om vrouwenvoetbal?

Dit verhaal is onderdeel van een serie over vrouwenvoetbal in Utrecht. Deze publicatiereeks is mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Mediafonds Provincie Utrecht

In het hart van Utrechtse amateurvoetbalclubs bloeit het vrouwenvoetbal, gedreven door een diepgeworteld streven naar gelijkheid en inclusiviteit. Een gelijke behandeling vraagt mogelijk ook om een gelijke verdeling van de financiële middelen van de club, terwijl tegelijkertijd ook gekeken moet worden naar hoe inkomsten worden verworven en wat de ambities zijn. Hoe kiezen Utrechtse amateurclubs hoe ze hun geld verdelen?

Tekst: Carmen Esselink / Fotografie: Bas van Setten

Sebas Dubbeldam, bestuurslid bij u.c.s. EDO, onderstreept het belang van financiële investeringen in het vrouwenvoetbal, met name op het gebied van training en professionele ondersteuning voor damesteams. “We stoppen relatief gezien best wat geld in het vrouwenvoetbal”, legt hij uit. “Een voorbeeld daarvan is dat de recreatieve herenteams geen betaalde trainer hebben, terwijl de recreatieve vrouwenteams bij EDO wel een betaalde trainer hebben.” Deze investeringen zijn volgens het bestuurslid cruciaal om de groei en ontwikkeling van vrouwenteams binnen de club te stimuleren. Het maken van dergelijke afwegingen is volgens het bestuurslid heel belangrijk, maar ook lastig. Dat heeft te maken met wat voor geld er binnenkomt. Zo komt er sponsorgeld binnen, contributie en ook kantinegeld. “Hoe moet je dat verdelen? Op ons eerste herenteam komt best wat publiek af en dat leidt tot veel omzet. Op de dag dat onze Vrouwen 1 thuis speelt zijn de inkomsten anders. We kiezen er als club voor om best wat te inves-

teren in het vrouwenvoetbal, maar het blijft zoeken naar balans.”

Professionalisering versus lage contributie

Odysseus ‘91 staat volgens voorzitter Ann Haakman voor de uitdaging om selectievoetbal te professionaliseren, terwijl het de karakteristieke lage contributie wil behouden. “We zijn bezig met het professionaliseren van de vereniging en kijken naar de investeringen die we kunnen doen in selectievoetbal. De eerste teams willen natuurlijk heel veel, maar we zijn ook een club met lage contributie. Dus hoe verdeel je dat over alle teams? Het is zoeken naar een balans tussen selectievoetbal willen spelen en het clubkarakter houden zoals het is", legt ze uit. Volgens Ann Haakman is het zoeken in hoe de balans eerlijk kan blijven, omdat selectieteams evenveel contributie betalen als de lagere teams. De afweging heeft vooral te maken met betaalde trainers en het beschikbaar stellen van materiaal en ondersteuning.

“Bij de lagere teams wordt er door mensen vanuit de club zelf training gegeven, die krijgen daar niets voor. Terwijl er bij de hogere selectieteams trainers met een contract rondlopen en daarvoor betaald worden. Dat is een grote kostenpost. Dus de vraag is: hoe houd je het eerlijk? Dat de lagere teams niet betalen voor de hogere teams, omdat die nou eenmaal die ambities hebben en zij niet. Daar zijn we nu veel mee bezig.” Tegelijkertijd geeft de voorzitter aan dat haar club wel de ambities van selectieteams wil kunnen ondersteunen. “We hebben en houden teams die wel selectie spelen en waar het niveau ook hoger ligt. Dat willen we financieel ondersteunen, terwijl we ook voldoende aanbod houden voor alle niveaus.”

Meer geld en promotie voor mannenteams Denk je dat er evenveel geld en aandacht gaat naar mannen- en vrouwenteams? Deze vraag krijgt Marlot, die speelt bij USV Hercules, voorgelegd. “Ik denk dat er meer geld en aandacht gaat naar de mannenteams. Ik weet niet of ik ooit bijvoorbeeld op het mannenveld heb gespeeld. En bij de wedstrijden van mannen is standaard meer publiek, maar er is ook meer promotie gericht op de mannenteams. Daar gaat het ook meer om prestatie en bij vrouwen is het: het is gezellig dat ze er zijn.”

Selectiestatus of niet

Bij Kampong Voetbal worden financiële afwegingen bepaald op of een team wel of geen selectiestatus heeft, vertelt Sanne Quarles van Ufford, bestuurslid bij de club. “Het vrouwenteam heeft geen selectiestatus. Het budget voor het eerste seniorenherenelftal stroomt logischerwijs voort uit het feit dat dat een selectieteam is. Als ons eerste vrou-

wenteam naar een selectiestatus gaat, hoort daar ook een selectiebudget bij. Het hoeft niet evenveel te zijn, maar de club moet het vooral serieus nemen. Onze mannen spelen in de derde divisie, wij spelen derde klasse. Dat daar andere belangen spelen, daar mag je realistisch in zijn. Daarom ben ik terughoudend om de minderheid financieel gezien naar boven gelijk te trekken. Het moet passen bij wat realistisch is. Het geld klotst niet tegen de plinten.”

Wel is onder andere de technische commissie van de club aan het kijken naar hoe zij het vrouwenvoetbal de komende tijd gaat vormgeven. “Er zou budget moeten komen vanuit de club om die tak op te zetten, bijvoorbeeld voor materiaaluitbreiding en vergoedingen voor trainers”, vindt het bestuurslid. “Dit moet in het technische beleidsplan komen te staan, waar ook de vergoedingen volgens de normale maatstaf uit volgen.”

Vooruitkijken

Uit de reacties van de gesproken clubs in Utrecht blijkt dat ze het beste voor hebben met hun vrouwentak, maar vooral uitdagingen zien in hoe ze de financiële middelen bij hun club voor eenieder zo eerlijk mogelijk verdelen. Door de verschillende belangen, ambities en niveaus binnen een club, blijft het zoeken naar een balans waarbij iedereen tevreden is. De vraag rijst dan ook of dat wel mogelijk is. Voor clubs met een kleinere vrouwentak is dit een grote worsteling en wordt er van seizoen tot seizoen geleefd, terwijl een aantal clubs met meer vrouwelijke spelers verder vooruit kunnen kijken in hun beleid. Uiteindelijk blijft gelden: financiële overwegingen spelen een cruciale rol bij het ondersteunen van vrouwenvoetbal binnen Utrechtse amateurclubs. a

Ann Haakman van Odysseus '91

UTRECHT VOLGENS GUUS HAEST VAN BEHEERGROEP MOLENERF DE STER

‘We zijn helemaal verknocht aan deze plek’

Het is een oase in de stad: Molen de Ster in Lombok. Op het molenerf, tussen de kippen, ganzen en varkens, vind je behalve de molen onder andere een café, ateliers, een kinderdagverblijf en woningen. Guus Haest en zijn vrouw wonen al bijna veertig jaar op het erf: in het voormalige kantoor van de houtzagerij. De kans is groot dat je wel eens langs het bijzondere huis met de witte luiken aan de Leidse Rijn bent ge etst. Op 22 juni is het precies 25 jaar geleden dat de herbouwde Molen de Ster weer ging draaien, na jarenlange inspanning van onder meer de buurt. De komende weken wordt dat uitgebreid gevierd met een feestelijk activiteitenprogramma en een groot jubileumfeest op 22 juni.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Robert Oosterbroek

Wat staat er allemaal op het programma?

“Op 22 juni is er onder andere korenfestival en een zomerconcert van artiest Tim Dawn. Hij is onze buurman en dus ook een van de bewoners van het molenerf. In de weken daarvoor is er onder meer ook een speciale speeldag, speurtocht, historische wijktour, zijn er rondleidingen, workshops houtbewerken, speciale demonstraties en op 25 mei komt ook de burgemeester langs.”

Hoe is het idee ontstaan om het molenerf in ere te herstellen?

“De buurt voerde actie voor ‘meer groen en spelen’, en voor herbouw van de molen. Het was heel goed voor de buurt en de stad als er ook wat zou gebeuren met de oude loodsen. Met veel inspraak vanuit de buurt en Stadsherstel dienden we de plannen in bij de gemeente. Na twee jaar praten mochten we die ook daadwerkelijk gaan uitvoeren. Later, na ongeveer tien jaar lobbyen, hadden we genoeg geld bij elkaar om ook de molen te kunnen herbouwen. We hebben de eerste jaren

soms wel gedacht: waar zijn we aan begonnen? Lombok was toen ook nog een stuk minder populair dan nu. Maar we hadden een doel en daar gingen we voor. Gaandeweg werden steeds meer mensen enthousiast en kregen we steeds meer steun.”

Hoe gaat het verder?

“Het gaat heel goed. We staan soms nog met de oren te klapperen over wat voor toffe plek dit is geworden, hoe fijn die functioneert en alle leuke mensen die hier komen. Het zijn mensen uit de buurt met hun kinderen, maar de laatste jaren ook steeds meer toeristen. Je merkt gewoon dat dit terrein door veel mensen wordt gedragen. Het leeft hier op allerlei soorten manieren. Ik heb het idee dat het nog steeds mooier en sterker wordt. Hopelijk blijft dat nog jarenlang zo doorgaan.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?

“Dat is natuurlijk mijn huis. Mijn vrouw, Frederique, en ik maken altijd het grapje: we willen vanaf hier rechtstreeks naar de hemel. We

zijn helemaal verknocht aan deze plek. Dit is ons halve leven. Verder vind ik het gebied bij de Munt ook prachtig. Dat vond ik al toen ik hier kwam wonen als 17-jarige student. Toen zagen nog weinig mensen de charme ervan. In de loop der jaren gingen steeds meer mensen het gebied waarderen. Ik vind de Oudegracht ook een hele charmante plek. Die is ook typisch Utrechts.”

Waar ben je trots op als Utrechter?

“Toen ik net in de stad woonde, was er één restaurant aan de Oudegracht: een pannenkoekenhuis. Dat kan je je nu niet meer voorstellen als je over de Oudegracht loopt. Utrecht bruist nu veel meer dan toen. Dat is een van de dingen die ik fascinerend vind aan Utrecht: hoe de stad zich heeft ontwikkeld de afgelopen vijftig jaar, maar zich ook blijft ontwikkelen. Vroeger reden er nog auto’s over de Oudegracht en stonden ze geparkeerd op de Neude. Dat vind ik heel mooie veranderingen.”

Utrecht is… “…heel erg mooi authentiek.” a

Advertentie

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

Nu ook geopend op zaterdag!

voor de eerste 2 maanden

Huur een bankkluis voor een gerust gevoel.

Winkelcentrum Nova, Churchilllaan 13 Utrecht

Uw dierbare spullen veilig

Iedereen heeft spullen van waarde, of we ons daar nu van bewust zijn of niet. Van onvergetelijke familiefoto’s en kostbare sieraden tot back-ups, cruciale documenten en generatie oude erfstukken. Bij De Nederlandse Kluis geloven we dat iedereen gemoedsrust verdient als het gaat om het beschermen van uw meest dierbare spullen. Daarom hebben we de verhuur van kluisjes toegankelijk gemaakt, zodat iedereen toegang heeft tot de veiligste plek voor hun bezittingen tegen een betaalbare prijs.

Loop de vestiging binnen, bel 088 744 55 55 of ga naar denederlandsekluis.nl

Vestiging Utrecht

Goed nieuws voor onze klanten in Utrecht: onze vestiging is nu ook op zaterdag geopend! Dit betekent dat u nu nog flexibeler bent in het bezoeken van uw eigen kluis.

Ontdek De Nederlandse Kluis Ervaar onze persoonlijke service en de hoogste veiligheidsnormen, al vanaf €11,95 per maand. Want uw gemoedsrust is onbetaalbaar, maar een veilige kluis hoeft dat niet te zijn!

Opnames Het Filoso sch Kwintet

Waar: De Leeuwenbergh

Zelensky hier

Waar: Stadsschouwburg Utrecht

Wanneer: vrijdag 17 mei, 20:30 uur

Prijs: vanaf 12,50 euro

‘Wij zijn hier’, dat zei president Volodomyr Zelensky net na de inval door de Russen. ‘De president is hier, onze strijdkrachten zijn hier, de burgers zijn hier.’ Zelensky hier gaat over het leven van Zelensky die voordat hij president van Oekraïne werd, acteur, auteur en komiek was. Van acteur tot president, De Spelersfederatie brengt de carrière van Zelensky, van acteur tot president, naar het toneel.

Maximus Lentefestival

Waar: Maximus Brouwerij

Wanneer: zaterdag 18 mei, 13:00 uur Prijs: gratis

Maximus Brouwerij organiseert op zaterdag 18 mei haar Lentefestival in Leidsche Rijn. De lente wordt vanaf 13:00 uur gevierd met Utrechtse brouwerijen, muziek van diverse bands & dj’s, foodtrucks, een vintage kledingmarkt en een kindercircus. Ook worden er bierproeverijen georganiseerd door bekende Utrechtse brouwers zoals Boot 122, Inca Ma a Brewing, Seagull Brewing en Terwijde Bierclub. Daarnaast lanceert Maximus haar nieuwe biertje!

Openluchttheater: Bep, dochter van Rietveld

Waar: Rietveld Schröderhuis

Wanneer: zaterdag 18 mei t/m zondag 18 augustus, 20:00 uur Prijs: 17,50 euro

In de voorstelling ‘Bep, dochter van Rietveld’ zien we door de ogen van Bep hoe haar vader wordt omarmd door kunstgroep De Stijl. De gevolgen hiervan blijken niet alleen voor haar vader, maar ook voor Bep bepalend voor de rest van haar leven. Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van het Rietveld Schröderhuis, is de voorstelling nu voor het eerst te zien op locatie: in en rondom het Rietveld Schröderhuis. Dit theaterstuk geeft een inkijkje in het leven achter de beroemde naam. Er wordt geen gebruik gemaakt van versterkt geluid. De voorstelling is alleen met een koptelefoon te volgen, die de bezoekers bij aankomst ontvangen.

Twee oude vrouwtjes

Waar: Theater Kikker

Wanneer: dinsdag 21 en woensdag 22 mei, 20:00 uur Prijs: 9,50 tot 19,00 euro

De voorstelling Twee oude vrouwtjes gaat over de laatste fase van het leven. Het zijn losse fragmenten uit het dagelijks leven van verschillende oude vrouwen, die gaan over de herkenbare thema’s eindigheid, gemis en liefde. De tekst is geschreven door Toon Tellegen en wordt tot leven gebracht door Thomas van Ouwerkerk, Sacha Muller en Jos Nargy.

Mula B

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: donderdag 23 mei, 19:30 uur

Prijs: 28,85 euro

De beroemde Haagse rapper Mula B werd in 2016 in een klap bekend met zijn nummer Challas. Zijn eerste album ‘8-9-17’ bracht hij uit in mei 2017. Ook dat werd een grote hit. Afgelopen jaar kwam hij met zijn vijfde album ‘Narcopop’. Hij rapt over het straatleven, eenzaamheid en dood. Soms sarcastisch en soms serieus. De rapper komt op donderdag 23 mei met zijn nieuwe album naar Utrecht!

Wanneer: 21 mei om 15.00 en 19.00 uur Prijs: gratis

Op 21 mei worden in De Leeuwenbergh aan het Servaasbolwerk twee a everingen opgenomen van het tv-programma Het Filoso sch Kwintet en daar kan publiek bij aanwezig zijn! Presentator Arnon Grunberg onderzoekt in dit seizoen met verschillende denkers de geest van de rechtsstaat om te doorgronden wat we eigenlijk precies bedoelen als we het over de rechtsstaat hebben. De a everingen die op 21 mei worden opgenomen hebben als thema ‘geweld’ en ‘religie’. Na a oop gaat Arnon Grunberg in gesprek met het aanwezige publiek. Opgeven om een van de opnames bij te wonen, kan via steun.human.nl/aanmelding-opnames-hfk. Niet getreurd als je niet kan: op 2 juli zijn er nog eens twee opnames.

Kinderrommelmarkt- Pinksteren

Waar: Houtzaagmolen De Ster

Wanneer: maandag 20 mei, van 10:00 tot 01:00 uur Prijs: gratis

Kom op Tweede Pinksterdag snu elen op de rommelmarkt bij Houtzaagmolen De Ster. Op de markt worden tweedehands spullen verkocht, voor en door kinderen van 7 tot en met 12 jaar. Ook is het Molencafé open, voor po ertjes, lunch of ko e. Wil jouw kind zelf deelnemen? Dat kan door van tevoren aan te melden via de website van de molen. De markt gaat alleen door bij mooi weer!

Straatnamen

Pedrekudreef

De Pedrekudreef is een van de vier nieuw ontstane straatnamen aan de Ivoordreef, als onderdeel van het woningbouwproject aldaar. De nieuwe straatnamen zijn allemaal vernoemd naar inheemse plantennamen, afkomstig uit Suriname. Deze week lichten we de naam Pedrekudreef toe. Tijdens de trans-Atlantische slavenhandel zijn er bijna 300.000 Afrikanen tegen hun wil naar Suriname getransporteerd. Het werk op de suikerrietvelden was zwaar. Er was weinig te eten, nauwelijks medische zorg en de straffen waren onmenselijk. Grote groepen tot slaaf gemaakten ontsnapten van de plantages en vestigden zich in het oerwoud van Suriname. Zij heten de Marrons. Diep in de jungle hebben de Marrons hun eigen taal en cultuur weten te behouden. Ook

herkenden zij

bepaalde Surinaamse planten vanuit Afrika. De Marrons gaven deze planten de Afrikaanse naam. De pedreku is daar een voorbeeld van. Deze plant werd door gevluchte tot slaaf gemaakten gebruikt vanwege de medicinale eigenschappen. Mede dankzij hun plantenkennis overleefden zij in de voor hen onbekende jungle van Suriname.

De plant draagt vruchten die naar peper ruiken en wordt zowel in Suriname als in West-Afrika aan kruidenmengsels toegevoegd om de smaak te verbeteren. Het is een boom die 22 meter hoog kan worden. De takken zijn smal en buigzaam en dragen haarloze, papierachtige bladeren. De aromatische vruchten zijn paars. De plant komt voornamelijk voor in een bosrijke omgeving. a

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

De stad in cijfers

In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

Verstedelijking, hete zomers en droogte dagen de stad uit. Met name de groenarme buurten in Utrecht, Kanaleneiland, Rivierenwijk, Ondiep en Zuilen, lijden daaronder. Met het project ‘Groene Buurt, Koele Buurt’ wil de gemeente Utrecht, in samenwerking met de provincie Utrecht en de Natuur en Milieufederatie, de hittestress in deze buurten in kaart brengen deze zomer. Utrechters uit deze buurten kunnen zich aanmelden om met speciale meetkastjes de temperatuur meten. Utrecht doet als een van de zes Europese steden mee aan dit project. “We weten dat bepaalde delen van Utrecht heel veel warmer worden dan andere delen en dat dit te maken heeft met de hoeveelheid groen. Met dit project willen we die hitte in kaart brengen én onderzoeken hoe dit door inwoners van onze stad beleefd wordt. De data die de deelnemers verzamelen kunnen we goed gebruiken om buurten te verkoelen”, zegt wethouder Susanne Schilderman.

Maar hoe zit het eigenlijk met het groen in Utrecht en hoe tevreden zijn Utrechters hierover? Om daar achter te komen, doken we in het Duurzaamheidsverslag dat de gemeente Utrecht jaarlijks publiceert. In het verslag van 2023 geeft 72 procent van de Utrechters aan tevreden of zeer tevreden te zijn over parken in de buurt. Ongeveer 68 procent van de Utrechters is daarnaast tevreden over het groen, zoals grasveldjes en bomen in de buurt. De afgelopen jaren schommelde het aandeel Utrechters dat tevreden is over het groen in de buurt tussen de 64 en 69 procent. Utrecht doet het over het algemeen dus niet zo slecht op het gebied van groen, maar er zijn wel behoorlijke verschillen tussen de wijken. Inwoners van Zuidwest zijn met 53 procent het minst tevreden over het groen in hun buurt. De tevredenheid daalde daarbij ook ten opzichte van 2021, toen de vorige enquête werd gehouden. In Vleuten-De Meern ligt het aantal tevreden inwoners met 79 procent het hoogst. In de grafiek is te zien hoe het in de andere wijken gaat.a

In other news

De Domtoren komt langzaam uit de steigers. Dat hadden Utrechters natuurlijk al lang gezien, maar het nieuws sijpelt ook in het buitenland door. Het toeristische platform Si Viaggia schreef een artikel over ‘il simbolo dell’Olanda’ dat weer steeds beter zichtbaar is.

“Het symbool van Nederland verschijnt weer in al zijn schoonheid”, luidt de kop boven het artikel over de ‘Torre del Duomo’, het ‘onbetwiste symbool van waarschijnlijk heel Nederland’. Si Viaggia legt de nadruk op de Domtoren zijn status als hoogste kerktoren van Nederland, ‘zozeer zelfs dat hij vanuit bijna alle hoeken van deze levendige stad te zien is’.

Na een korte geschiedenisles voor de Italiaanse lezer die niet zo bekend is met

Utrechts trots, gaat het al snel weer over nu. De steigers rondom de Domtoren verdwijnen langzaam maar zeker en dat stemt ook de Italianen vrolijk. De lokale bevolking kijkt volgens Si Viaggia reikhalzend uit naar het moment dat de Domtoren weer in volle glorie te bewonderen is.

Voor Italianen die naar Utrecht willen afreizen heeft Si Viaggia nog een tip. In aanloop naar 9 november, de dag dat de gerestaureerde Domtoren wordt opgeleverd, zijn er in Utrecht allerlei activiteiten om te vieren dat de restauratie klaar is. In dikgedrukte letters worden de Italiaanse lezers van Si Viaggia erop gewezen dat er rondleidingen zijn om ‘l’altissima cima’ te bereiken. Wie dat wil wordt meteen ook gewaarschuwd: je moet wel 465 treden op. a

‘Il simbolo dell’Olanda’

VERDWENEN VILLA'S IN UTRECHT

Huis Lievendaal I op het Lepelenburg

Villa Lievendaal aan de rand van het Lepelenburg is een van de weinige vrijstaande villa's binnen de singel. Het huis werd in 1862 gebouwd op een verhoging die de armoedige Bruntenhof uit het zicht moest houden van wandelaars. Lievendaal kreeg in de twintigste eeuw bekendheid doordat prinses Irene er tijdens haar studententijd woonde. Vrijwel onbekend is het feit dat de villa een directe voorganger had die midden op het Lepelenburg stond. En waar komt de naam Lievendaal eigenlijk vandaan?

Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief

Huis Lievendaal I werd 1851 gebouwd door de rentenier Gerrit Reede (18061870). Eerder was hij kruidenier aan de Oudegracht, zo weten we uit het bevolkingsregister en uit een krantenadvertentie voor Durhammer Mosterd uit 1838. Gerrit was geboren in Amerongen. Het lijkt erop dat hij lid was van een verarmde, niet-adellijke tak van de familie Van Reede van kasteel Amerongen. In ieder geval wilde Gerrit die associatie oproepen door zijn huis Lievendaal te noemen, naar een verdwenen ridderhofstad bij Amerongen die eveneens eigendom was van de adellijke Van Reedes. In 1838 was Gerrit getrouwd met Fenke Bleij, die een doodgeboren kindje baarde en zelf ook jong stierf. 'Heden overleed, tot mijne bittere droefheid en die harer betrekkingen, mijne innig geliefde echtgenoot FENKE BLEIJ, in den ouderdom van 44 jaren. Slechts 5 jaren mogt ik mij in haar bezit gelukkig ge-

voelen. Een ieder, die haar gekend heeft, zal beseffen wat ik in haar verlies. Utrecht 5 Oct. 1843', aldus Gerrits bedroefde aankondiging. Hij zou verder alleenstaand blijven. Financieel ging het Reede wel goed. Hij had niet alleen geld verdiend met zijn nering, maar ook door te investeren in onroerend goed binnen de stad. Zo kon hij in 1851 een groot nieuw huis voor zichzelf laten bouwen op een bijzondere plek.

Huis en tuin op het Lepelenburg Het bolwerk Lepelenburg had al in de zeventiende eeuw zijn verdedigingsfunctie verloren. Het was eigendom van de stad, die sindsdien stukken grond verpachtte aan mensen die er een tuin aanlegden, een huis bouwden of een theekoepel plaatsten, vaak met aanlegsteiger. Er stonden dus allerlei kleine en grote bouwsels tussen het groen. Hoewel de sloop van de stadswal voor de aanleg van het

Zocherpark al in 1830 begon, was het Lepelenburg nog niet aan de beurt gekomen. In 1851 nog wist Gerrit Reede een groot perceel te pachten, iets van het midden van het Lepelenburg, grenzend aan het water. Hij liet er een groot huis bouwen van twee verdiepingen met gepleisterde muren en een zolder met schilddak. Aan de voorzijde waren drie hoge boogramen tot aan de grond. Eromheen lag een fraaie tuin met wandelpaden, gazons, een zitbankje en sokkels met beelden. Blijkbaar was Reede een kunstverzamelaar. Op een tekening zijn tenminste vier beelden te zien, meest portretbustes. Erg lang kon Gerrit niet van zijn huis en kunsttuin genieten. In 1859 kondigde de gemeente aan dat twee jaar later de huur zou worden opgezegd, de bouwsels gesloopt en het Lepelenburg afgegraven. De gemeenteraad discussieerde nog of er alleen een plantsoen moest komen, of ook enkele nieuwe villa's. Landschapsarchitect Jan David Zocher jr. ontwierp diverse varianten en de architecten Samuel van Lunteren en Nicolaas Kamperdijk kwamen met een eigen plan voor 12 (geschakelde) villa's op het Lepelenburg. De raad koos echter voor een onbebouwd plantsoen. Ook was besloten de bewoners en gebruikers die moesten vertrekken geen nieuw stuk grond toe te wijzen.

Nieuwe villa Lievendaal

Gerrit Reede moest in mei 1861 het 'verblijf, waaraan hij zoozeer was gehecht' verlaten. Hij kon elders niet aarden en probeerde toch toestemming te krijgen voor een nieuw huis aan het Lepelenburg. In april 1862 stuurde

hij een brief aan de gemeenteraad waarin hij over zichzelf schreef: 'Dat zijn gezondheid en keuze zich intusschen steeds aan dat gedeelte der stad verbinden, en dat hij daarom vurig zoude wenschen, de toestemming van den Raad te erlangen, om een gedeelte van den stadsgrond, tusschen de Schalkwijkerssteeg en de Brigittenstraat in langdurigen erfpacht te bekomen, ten einde aldaar eene villa te bouwen, voor hem ter bewoning geschikt.' Reede beriep zich erop dat hij in 1861 zonder protesteren vertrokken was. Een eerste ontwerp voor zijn nieuwe Villa Lievendaal stuurde hij vast mee. Nadat Zocher zijn zegen uitsprak over de locatie en het ontwerp, ging de gemeenteraad met een krappe meerderheid akkoord.

Zocher had wel als voorwaarden gesteld 'dat voorkomen worde, het daarstellen van kippenhokken, of in het algemeen alle getimmerten dan het gebouw zelve, het bleeken of droogen van kleederen, het brengen van mest- of vuilnishoopen in het gezigt van den wandelaar, het veranderen of vermeerderen der paden, het buiten vergunning der regering vellen of snoeien van groote boomen terwijl het verder wenschelijk zou zijn, dat het geheel afgesloten worde door een net ijzeren hek'. Dat stemde Reede graag mee in. De nieuwe Villa Lievendaal werd een schilderachtig huis met een toren op de linkerhoek en een veranda daaromheen. Architect was waarschijnlijk Gerrit Jan Kubes (18211890). Gerrit Reede kon zijn nieuwe huis in oktober 1863 betrekken, samen met twee dienstbodes. Hij overleed zeven jaar later. a

Bebouwing Lepelenburg vlak voor sloop door D. van Lokhorst, 1861

Huis Lievendaal I, links op het Panorama van Utrecht door J. Bos, 1859

Pep

en

Frans plaatsen vraagtekens

bij David di Tommaso Trofee: ‘Is niet meer serieus te nemen’

Het was geen lekker weekend voor alle FC Utrecht-supporters. In Stadion Galgenwaard verloor FC Utrecht met 0-1 van directe concurrent Sparta. Met nog één competitiewedstrijd te gaan, stevenen de Domstedelingen af op de play-offs. Toch zijn Pep en Frans pessimistisch gestemd. Ze balen van het verlies tegen Sparta, zien de zevende plaats uit hun handen glippen en nemen de David di Tommaso Trofee niet langer serieus.

“H

et was een uiterst drukke en bijzondere zondag”, zo begint Frans. “Eerst gezellig op Moederdag bij moeders een Pepsi Max en taartje nuttigen en daarna konden we in Stadion Galgenwaard een stelletje oude wijven in een FC Utrecht-shirt aanschouwen. Op deze commerciële feestdag heeft de club weer eens dure cadeautjes weggeven.”

Frans doelt op de 0-1 nederlaag tegen Sparta. Opmerkelijk genoeg denkt hij dat deze nederlaag op het juiste moment komt. “Het voetbal van FC Utrecht is al weken niet best. Desondanks werd er wel vaak een resultaat gehaald. De selectie kwam er dus vaak mee weg. Dat is nu voorbij. Hopelijk staan alle spelers weer even met beide benen op de grond en zien ze in dat er een tandje bij moet richting de belangrijkste wedstrijden van het seizoen.”

Samenvatting van seizoen

Ook Pep baalt nog altijd van het resultaat van afgelopen weekend. “Deze nederlaag zat eraan te komen. Het is alleen extra zuur omdat directe concurrent NEC punten heeft laten liggen tegen Feyenoord. Als FC Utrecht had gewonnen, stond onze ploeg op de zesde plaats. Dan hadden we veruit de beste papie-

ren voor de play-offs gehad. De ploeg met de beste vorm, wint vaak de play-offs. Dat zijn wij op dit moment absoluut niet. Het afgelopen weekend is eigenlijk de perfecte samenvatting van het seizoen. Het is een voetbaljaar waarin de club van diep is gekomen, maar op het moment dat het echt moet gebeuren er niet staat.”

Naast de competitiewedstrijd tegen Sparta stond Stadion Galgenwaard zondagmiddag ook stil bij het afscheid van een clubicoon. Mark van der Maarel speelde zijn laatste thuiswedstrijd in competitieverband. Frans wil zijn complimenten uitspreken voor deze vertrekceremonie. “De club heeft Van der Maarel echt een mooi afscheid gegeven. Op de zuid-tribune hield iedereen rode en witte bordjes omhoog. Op die manier was rugnummer 2 in de Utrechtse clubkleuren te zien over de hele tribune. Het is een mooi en verdiend afscheid voor ons clubicoon. Toch hoeven we er niet al te sentimenteel onder te zijn. Volgende week speelt hij nog tegen AZ, daarna wachten de play-offs en tot slot krijgt hij in september nog een afscheidswedstrijd. Aan aandacht is er echt geen gebrek.”

Mark van der Maarel niet de beste

De belangstelling voor de verdediger van

ZOEKPLAAT

Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE ZADELSTRAAT

Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.

FC Utrecht ging nog verder. Van der Maarel werd afgelopen zondag ook uitgeroepen tot de beste speler van het seizoen en won daarmee de traditionele David di Tommaso Trofee. Pep snapt daar helemaal niets van. “De David di Tommaso Trofee is met deze uitverkiezing echt niet meer serieus te nemen. De prijs is ooit in het leven geroepen om de beste speler van het seizoen te belonen. Als dat het uitgangspunt is, kan Mark van der Maarel deze prijs nooit winnen. Laat voorop staan dat we het die jongen van harte gunnen. Het is een mooi afscheidscadeau, maar hij was absoluut niet de beste speler van het seizoen. Sterker nog, hij heeft vaker op de bank gezeten dan gespeeld. Vasilios Barkas,

Sam Lammers of Ryan Flamingo zijn de spelers die dit seizoen het verschil hebben gemaakt. Zij verdienen deze prijs pas echt.” De competitie loopt inmiddels op zijn einde. FC Utrecht speelt volgende week de laatste competitiewedstrijd tegen AZ. Om een gunstig play-off ticket te pakken hebben de Utrechters nog één puntje nodig. Frans is daar tot slot wat huiverig voor. “AZ is nog niet uit gevoetbald. Zij moeten winnen om nog kans te maken op de derde plaats. Een gedreven AZ is voor ons een te grote horde. Volgend weekend zijn we volledig afhankelijk van de wedstrijd tussen Sparta en Heerenveen. Het kenmerkt het harde leven van een FC Utrecht-supporter.” a

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT

DOOR DE OGEN VAN MONDO LEONE | LEON

GIESEN, EEN HALF LEVEN BUURMAN ALDAAR

HIJ DEELT ZIJN VERWONDERING OVER DE AMSTERDAMSESTRAATWEG

JANDARIJN

WAAROM HEBBEN SOMMIGE MENSEN SUCCES EN ANDEREN NIET? KOMT DAT PUUR DOOR HUN TALENT EN HARDE WERK? MALCOLM GLADWELL DENKT IN HET BOEK ‘UITBLINKERS’ VAN NIET. NATUURLIJK HEB JE TALENT NODIG EN ZUL JE HARD MOETEN WERKEN. MAAR JE OMGEVING, ANDERE MENSEN, DE TIJD WAARIN JE LEEFT EN KANSEN DIE JE KRIJGT SPELEN EEN HEEL GROTE ROL.

Je moet bijvoorbeeld op het juiste moment op de goede plek zijn en dan het talent én de ervaring hebben om daar iets mee te kunnen doen.

Zoiets is beslist gebeurd op de Straatweg. De baas van de Albert Heijn, Arjan Konincks, wilde het pand laten beschilderen. Een slim plannetje om het restaurant op de eerste verdieping (dat met overgebleven etenswaren werkt) aandacht te geven. Je mag daar namelijk geen reclame maken voor horeca. Hij had gra ti-artiest Janisdeman (Jan Heinsbroek) gevraagd om een muurschildering te maken. Jan hee dat mooi gedaan, maar eigenlijk is Arjans plannetje een beetje mislukt. Want niemand denkt aan het

AMSTERDAMSESTRAATWEG

restaurant als hij of zij dit kleurrijke stilleven ziet. Jan kwam op zijn beurt in de problemen: de banaan en mandarijn waren te fel, volgens de buren. Hij hee die moeten verwijderen en dat is in de publiciteit geweest.

Toch zegt hij dat dit het beste is dat hem had kunnen overkomen. Jan hee vervolgens mandarijnstickers en hoodies laten maken die je op allerlei plekken in de stad ziet. De Jandarijn is een ding. Geworden.

Succes dat gekomen is doordat Jan hard werkt en talent hee . Maar zeker ook doordat de buren zijn gaan klagen. Op het juiste moment op de goede plek.

Op de Amsterdamsestraatweg komen werelden bij elkaar. Er is altijd wat te doen. Er ontstaan wonderlijke ontmoetingen en bijzondere situaties. Heb jij iets meegemaakt of gezien waarover je je verwonderde? Grappig, ontroerend, verrassend, inspirerend. Alles kan, het is immers de Straatweg. Deel je verhaal met ons! Stuur een bericht naar ASW@DUIC.NL

Een ‘Jandarijn’ niet op, maar ín de Albert Heijn

Jandarijnen door heel Utrecht

Limited edition 3D Jandarijn