Utrecht volgens Peter Groeneveld van de Stadswijngaard
P. 9
Column Koos Marsman over mythes P. 6 Vrijdag 27 & zaterdag 28 september
Sportscholen vrezen klap van btw-verhoging
Doneer jij een bijdrage voor deze gratis krant?
U bent altijd welkom voor een open gesprek.
Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/utrecht.
Ook als u niet of elders verzekerd bent.
Kirsten Sparnaaij
Begroting 2025 Blijven kiezen voor de toekomst
Utrecht is één van de snelst groeiende steden van Nederland. Een stad waar iedereen welkom is om te wonen, te werken en om te studeren. We staan met elkaar voor een aantal grote uitdagingen: zo krijgen we minder geld van het Rijk. Daarom nemen we nu maatregelen om het huishoudboekje op orde te houden, want het college schuift problemen niet door. Zo kunnen we nu en in de toekomst blijven investeren in onze mooie stad.
Uitgaven: € 2,1 miljard
Waar geeft de gemeente het geld aan uit?
€ 61,2
€ 267, 2 € 228,8
€ 259,3
€ 279,4
€ 287, 6
€ 257, 9
€ 244,4
Onze begroting
€ 16,6
€ 90,3 mln mln mln mln mln mln mln mln mln mln mln
Betrouwbare overheid
€ 75,7
Groene leefomgeving en erfgoed
Ontwikkelen en wonen Werk, economie, bestaanszekerheid
Klimaatvriendelijke stad
Duurzame bereikbaarheid
Veilige stad
Ondersteuning en opvang
Kansrijk opgroeien
Levendige en gezonde stad
Algemene middelen en Overhead
Inkomsten: € 2,1 miljard
Waar komt het geld vandaan?
€ 426 mln
€ 1.302 mln
€ 341 mln
Lokale heffingen
Overige inkomsten
Rijk, provincie en andere overheden
We houden dus ons huishoudboekje op orde en we blijven investeren in de stad. Dit doen we op de plekken waar dit het hardst nodig is en voor de mensen die dit het hardste nodig hebben. Ook investeren we in het oplossen van de woningnood, in het vergroten van de kansengelijkheid en het tegengaan van de klimaatcrisis. Dit doen we voor de huidige en toekomstige generatie Utrechters. Voor een groene, levendige en leefbare stad voor iedereen.
We investeren in de grote uitdagingen van Utrecht
Woningnood
• We zetten in op de bouw van betaalbare en sociale woningen.
• We jagen de nieuwbouw van woningen in Utrecht aan. Klimaatcrisis
• We werken aan een publiek warmtebedrijf.
• We kopen zoveel mogelijk circulair en duurzaam in.
• We ontwikkelen nieuw klimaatbeleid om gezamenlijk onze CO2-uitstoot te verminderen.
• We gaan verder met het vergroenen van Noordwest, West en Rivierenwijk.
Gelijke kansen
• We zetten ons extra in voor financiële bestaanszekerheid.
• We werken aan werk en re-integratie
voor jongeren en huishoudens met kinderen.
• We starten met de aanpak ‘Van school naar duurzaam werk’ voor jongeren tot 27 jaar.
• We zorgen voor extra inzet in wijken en buurten met de grootste veiligheidsproblematiek.
• We werken aan het verkleinen van gezondheidsverschillen.
Leefbare en gezonde stad
• We bouwen een nieuw zwembad in het Maximapark.
• We vergroten de sportcapaciteit op sportpark Rijnvliet.
• We geven subsidie aan 72 culturele instellingen.
• We richten een regionaal talentfonds op.
Met deze maatregelen brengen we ons huishoudboekje op orde
• Bij de Voorjaarsnota 2024 gemelde bezuinigingsmaatregelen leveren 35 miljoen euro op.
• We besparen 25 miljoen euro door anders organiseren: minder beleid, meer focus op uitvoering.
• We houden de zorg in de toekomst toegankelijk en betaalbaar door anders te organiseren.
• We verhogen de toeristenbelasting en helaas ook lasten voor inwoners: de OZB stijgt met 12 procent.
INHOUD
Nieuws
4 DUIC in Beeld
Fundatie van Renswoude
6 Column Koos Marsman
Mythes
7 Btw-verhoging
Sportondernemers over 21 procent
9 Utrecht Volgens...
Peter Groeneveld van de Stadswijngaard
Cultuur / Uit
10 Uittips
Elke week de leukste tips
Stad / Leven
11 Wat vinden de lezers? DUIC-lezers aan het woord
12 Straatnamen
Burgemeester Reigerstraat
12 Stad in cijfers
Cultuur
12 In other news
Eerst kofe, dan techno
13 Verdwenen villa's
Directeurswoning Homeopathisch Ziekenhuis Sport
15 Puzzel
Zoek de verschillen
15 SportUtrecht
Biljart
Sportondernemers in Utrecht zitten niet te wachten op de aangekondigde btw-verhoging – van 9 naar 21 procent. Logisch natuurlijk, want zij verdienen hun geld met het aanbieden van sportlessen en -faciliteiten. Als dat duurder wordt door hogere belastingen, kunnen ook de ondernemers dat voelen in de portemonnee. Nou vind ik dat niet meteen het bezwaarlijke ervan, daarentegen lijkt het mij wel goed sporten zo goedkoop mogelijk aan te bieden. Sporten is gezond, voor lichaam én geest. Dat moet voor iedereen betaalbaar blijven. Gelukkig zijn er in Utrecht wel middelen als de U-pas waar gezinnen met minder geld een beroep op kun-
nen doen. En laten we niet vergeten dat er op contributie bij sportverenigingen – dus sportaanbieders zonder winstoogmerk – helemaal geen btw zit. Toch klinkt het logischer om slechtere gewoontes in de samenleving zwaarder te belasten, dan gezonde zaken als sporten. In 2026 moet de maatregel van kracht worden, dat is nog ver weg. De lobby om de verhoging tegen te houden is ondertussen opgestart. Meer hierover is te lezen op pagina 7.
Robert Oosterbroek
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
STADHUISBRUG
Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.
Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
Colofon
REDACTIE
Robert Oosterbroek
CONTACT REDACTIE
redactie@duic.nl
06 86 80 32 22
VRAGEN OVER DISTRIBUTIE?
Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56 AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE
ADVERTEREN
ART DIRECTION EN VORMGEVING
Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Emily Hengeveld, Ilana Noot, Kamiel Visser en Tamar Huijbregts ddk.nl en redactie DUIC
UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
Advertentie
DUIC IN BEELD
In deze ruime, vierkante zaal met hoge ramen is de achttiende-eeuwse sfeer voelbaar. De Regentenzaal bevindt zich in de Fundatie van Renswoude, in het hart van het Museumkwartier. Het was een van de gebouwen die te bezoeken was tijdens Open Monumentendag 2024. Het authentieke rococo interieur, met diens weelderige versieringen, krullende lijnen en sierlijke bladeren, vormt
Fotografe:
Renzo Gerritsen
een mooi decor voor het sluiten van een huwelijk. Veel stellen beloven elkaar dan ook eeuwige trouw in deze zaal aan de Agnietenstraat 5. Maar het gebouw werd oorspronkelijk niet voor liefdesdoeleinden gebruikt. Maria Duyst van Voorhout, Vrijvrouwe van Renswoude, richtte de Fundatie in 1754 op, om weesjongens een goede opleiding te geven.
COLUMN
’n Heule tijd trug war 'k mè 'n heule groep mense in Domunder, dan gaoj’ onder 't Domplein door en kej’ mooi ouwe stukkies Uterech zien tot an de Romeinetijd toe. Bij die gelegeheid zeg d’r iemand da bij 't instorte van 't middeschip van de Domkerrek in 1674 (war op 'n stormachtig daggie) da daor toen tweehonderd (!) homo's bij waore omgekomme. Die zouden in de kerrek hebben gestaon en al die stenen op d'r knetter hebben gekregen. Van da verhaol keek 'k op wan da ha 'k nog nooit nie gehoord: tweehonderd dooie en ook ammaol homo. Daorom vroeg 'k: "Waor hej’ die kennis vandaon?" Da ha die erreges 'ns geleze. Ik zeg: "Da kennie, wan 't klop nie. Je heb erreges gelezen da rond de Domkerk en in de Domtoren ooit homo's elkaor opzochte en da d'r 'n periode is gewees da die mannen (sodomiete noemde ze die) voor de herenliefde de doadstraf krege, maor ze zijn nie omgekomme in 'n instortende kerrek!" Wel waor, zeg die man en hij keek me boos aon. Tweehonderd!, en hij keek nog 'ns om zich heen asof ie al die lijken daor zo zag liggen. 't War klaor da die nie van teugespraok hield. Daarom he'k verder me kop gehouwe, maor d'r loop dus iemand rond die ied’reen zeg da d'r tweehonderd homo's onder de stenen van de Domkerrek dood zijn gegaon. Zo komme nou verhaole in de wereld, zo as da de Domtore gebouwd zou zijn op koeijehuide en da de Zaodelstraot is opgehoog om zo de Domtore te kenne bouwe. En d’r zouwe gange onder de stad doorloape van de Domtore naor ’t Vreeburreg. Prâchtige mythes waor ‘k ook wel weer van hou en ’t komp nou mooi saome as d’r ik oktober de Nach van de Geschiedenis is wan die gaot over nep of ech oftewel hoe gekke verhaole de wereld in komme. Ken u nog van die Uteregse verhaole die mooi zijn maor nie waor, stuur ze me op via ’n berichie an deze krant, dan gaot ‘k d’r mee an de gâng!
Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol
WIJ ZOEKEN EEN ENTHOUSIASTE & GEMOTIVEERDE MEDEWERKER:
AFWASSER
VANAF 16 JAAR
leuke collega’s goed salaris minimaal 18 uur per week meedelen in de fooi
ERVARING IS GEEN PRÉ MAAR PLEZIER IN JE WERK EEN MUST
MAIL JOUW MOTIVATIE NAAR HR@GANSPOORT.NL
Sipr realiseert de juiste online zichtbaarbaarheid bij het juiste
Advertentie
VAN 9 NAAR 21 PROCENT
Sportondernemers vrezen de klap van btw-verhoging
Cultuur, media, boeken, sport en horeca. De aangekondigde verhoging van btw heeft voor veel mensen gevolgen. Leuke dingen in de vrije tijd gaan waarschijnlijk extra geld kosten. De komende maanden gaat DUIC de verschillende sectoren af. Hoe kijkt Utrecht naar de verwachte verhoging van 9 naar 21 procent btw? We trappen af met sport.
Tekst: Emily Hengeveld / Fotografe: Bas van Setten
VWaarom?
laag mogelijk houdt, om de sport toegankelijk te maken. “Maar alsnog zie ik dat het voor sommigen al moeilijk is. Ik geef dan ook tientallen bokshandschoenen of scheenbeschermers weg aan leden die het moeilijker kunnen betalen.”
De eerste Krav Maga-instructeur van Nederland, Synthia Stoffer, is oprichter van Refex aan de Kaatstraat. Een andere plek waar Utrechters terecht kunnen voor vechtsport. “Geen goed nieuws”, zegt ze meteen als we over de btw-verhoging beginnen. “Sporten draagt bij de aan een goede gezondheid, dat willen we toch allemaal. Door het verhogen van de btw wordt sporten voor minder mensen toegankelijk.”
‘Een van de domste acties ooit’ Weer terug naar Tigers Gym. Eigenaar Ingmar Creutzburg noemt de btw-verhoging een van de ‘domste’ acties ooit. “Er zijn de laatste tijd stapels rapporten verschenen waarin te lezen is dat de mentale gezondheid van mensen achteruit holt. Juist door structureel te sporten – en kickboxen bij uitstek - is een uitstekend middel om dat terug te dringen. De btw op sport zou zelfs nog verder verlaagd moeten worden.” Creutzberg geeft ook clinics, sociale projecten: “Ik heb vorige week nog een boksles gegeven in een verzorgingstehuis, tientallen ouderen deden mee waarvan de oudste 99 jaar. Het is belangrijk dat we allemaal in beweging blijven.” Creutzburg vertelt dat hij de contributie zo
oor 50 euro kunnen Utrechters onbeperkt komen sporten bij Tigers Gym. Van dat bedrag is 4,13 belasting over de toegevoegde waarde (btw), wat in dit geval neerkomt op negen procent. Dit is een belasting die de overheid rekent op de verkoop van producten en diensten. De consument betaalt deze belasting aan de ondernemer, die het vervolgens afdraagt aan de fscus. De overheid kan dat geld dan weer gebruiken. In Nederland zijn verschillende btw-tarieven, de standaard is 21 procent. Maar er zijn ook producten en diensten waarbij maar 9 procent betaald hoeft te worden, of zelfs helemaal geen btw. Commerciële sportaanbieders brengen op dit moment nog 9 procent in rekening, maar het huidige kabinet wil dit verhogen naar 21 procent. Als Tigers Gym deze verhoging doorvoert, dan betaalt men straks 55,50 euro per maand. Het is deze btw-verhoging die verschillende sportaanbieders vrezen. Daan Kortland is eigenaar van The Colosseum Gym in Overvecht. Hier sporten jongeren uit wijk, topvechters en mensen uit alle lagen van de samenleving samen. Kortland: “Tijdens de coronaperiode hebben we het fink voor de kiezen gehad. Mensen konden toen lang niet sporten en dat zagen wij ook terug in het aantal leden. We hoopten dat iedereen terug zou komen na de coronaperiode, maar dat is lang niet zo. Nu we dus bezig zijn om het aantal leden op te krikken krijgen we het volgende voor de kiezen; de btw-verhoging.” Kortland vertelt verder: “We zetten ons in voor een gezonde samenleving, we doen er alles aan om Utrecht in beweging te krijgen. Daarnaast zitten we ook nog eens in Overvecht, ook de minderbedeelden moeten bij ons gewoon kunnen sporten. Door het verhogen van het btw-tarief wordt dat juist minder aantrekkelijk.”
Het verhoogde btw-tarief gaat alleen gelden voor sportondernemingen. De contributie voor sportverenigingen zijn vrijgesteld van btw, omdat verenigingen geen winstoogmerk hebben. Toch is het niet zo dat verenigingen daarom geen problemen hebben met de btw-verhoging. Sabine Scheepstra is voorzitter van hockeyclub UNO. Zij merkt dat veel zaken rondom sporten sowieso duurder zijn geworden. “Wij hebben als missie juist het breed toegankelijk maken van de hockeysport. In onze begroting hebben we ook een extra pot opgenomen voor mensen die de contributie niet kunnen betalen. Dat betekent onder de streep natuurlijk wel dat andere leden daar indirect aan meebetalen. Natuurlijk werken we ook met de U-pas en met fondsen om zoveel mogelijk mensen aan het sporten te krijgen. Wij zien onder onze leden echt voorbeelden van mensen die moeite hebben met alle kosten.” Scheepstra benadrukt bovendien dat het bij sporten niet alleen om gezondheidswinst gaat: “Bij een teamsport als hockey leren kinderen ook samenwerken en organiseren. Sporten moet altijd fnancieel toegankelijk blijven, en daarvoor moeten sportaanbieders ook fnancieel gezond kunnen zijn.”
De btw-verhoging was al opgenomen in het hoofdlijnenakkoord en werd recent ook nog eens bevestigd in het reggeerakkoord. Toch rijst dan de vraag, waarom zou de btw op sport eigenlijk omhooggaan? Het antwoord is eigenlijk vrij simpel, een hoger btw-tarief moet zorgen voor meer inkomsten. Die inkomsten kan de overheid weer ergens anders uitgeven. Ook zijn er onderzoeken geweest waaruit blijkt dat een lager btw-tarief een ‘ondoelmatig instrument is voor inkomensondersteuning’. Met andere woorden, huishoudens met lagere inkomens geven nu al minder uit aan sport. Een verlaagd btw-tarief is dus vooral goed voor huishoudens met een hoger inkomen. De btw-vrijstelling blijft wel gewoon bestaan voor sportverenigingen. ‘Soms moeten er pijnlijke besluiten genomen worden’ stelde PVV-leider Wilders al eerder. Toch spreken andere partijen dit weer tegen. ‘Een boete voor bewegen’, zei Rob Jetten van D66. Ook in de Utrechtse raad maakt D66 zich zorgen. Raadslid Nadia Stylianou: “Het knelt nu al bij lokale sportondernemers, zo’n btw-verhoging gaat iedereen direct in de prijzen voelen. Als gemeente is het lastig om hier iets in te betekenen, maar we moeten ons wel uitspreken. Hoeveel extra rapporten moeten er niet nog komen om aan te tonen dat bewegen een noodzaak is. Het kabinet laat sporten nu links liggen.” a
Vrijdag 27 sept 20.00 uur t/m maandag 30 sept 06.00 uur
Robert Kochplein richting A27 dicht
Omleiding vanaf Maarssen & Amsterdam richting de A27:
Vrijdag 4 okt 20.00 uur t/m maandag 7 okt 06.00 uur
Robert Kochplein richting A2 dicht
Omleiding vanaf de A27 richting Maarssen &
Kom naar onze
einde-van-je-levensles!
UTRECHT VOLGENS PETER GROENEVELD VAN DE STADSWIJNGAARD
In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
‘Inmiddels zijn er drie prachtige stadswijngaarden de natuur verbinden’
Wist je dat er sinds vorig jaar Utrechtse wijn bestaat? Gemaakt van druiven die groeiden op wijngaarden in verschillende wijken van de biologische Stadswijngaard Utrecht. Op moestuin De Koningshof gingen in 2020 de eerste druivenstokken de grond in. Kort daarna volgde een tweede perceel op de Van Asch van Wijckskade (de Clos). Vorig jaar kwam daar een derde bij in het Máximapark. Initiatiefnemer Peter Groeneveld, stadswijngaardenier en bestuursvoorzitter, is enorm trots.
Hoe gaat het met de wijngaarden?
"Inmiddels bestaat de stichting vijf jaar en geniet ik iedere dag van de grote groep vrijwilligers die zich met veel enthousiasme inzet. Het opbouwen van een organisatie die 100% drijft op vrijwilligerswerk bleek een uitdaging op zich. Het is fantastisch dat we nu door een groot team van vrijwilligers als stichting heel sterk staan. Met de vrijwilligers onderhouden we de stokken, wieden we onkruid en oogsten we de druiven. Maar ze organiseren en regelen ook allerlei andere dingen: van de fnanciën tot de communicatie en het begeleiden van andere vrijwilligers. Dat is fantastisch om te zien. Onder de vrijwilligers ontstaat ook een grote vriendenclub. We willen geen geld verdienen met wijngaarden. We willen mensen niet alleen kennis laten maken met de wereld van de wijn, maar ook verbinden met elkaar en de natuur. Ik doe het naast mijn baan en het is veel werk, maar het geeft me energie. Dus het is geen probleem. Met zijn allen lukt het."
Hoe is het idee voor Stadswijngaard Utrecht ontstaan?
"Het idee begon toen ik herstellende van leukemie was. Ik besefte dat kennis zonder actie nutteloos is. Ik had zeven jaar plantenteelt gestudeerd, maar daar nooit iets mee gedaan. Het plan verdween onderin de la toen ik ge-
leidelijk mijn oude werk in de automatisering weer kon oppakken. Na een beroepsopleiding Wijnbouw en Wijn maken, was in 2019 de oprichting van Stichting Stadswijngaard Utrecht een feit. In mei 2020 gingen de eerste wijnstokken de grond in. Inmiddels zijn er drie prachtige stadswijngaarden. Het is ons ook gelukt om volledig biologische wijnbouw te bedrijven, zelfs zonder het gebruik van zwavel of koper. Ook in dit moeilijke jaar met veel regen hebben we uitzicht op de oogst van gave trossen en staan de druiven er nog steeds gezond bij."
Wat voor druiven staan er in jullie wijngaarden?
"Vooral witte druivenrassen. Alleen op de Clos staan ook wat rode druiven. In de Clos vind je souvignier gris en een rij pinot noir. Op de Koningshof staat souvignier gris en in het Máximapark zowel souvignier gris als sauvignac en sauvignon nepis. Het zijn, op de pinot noir na, allemaal weerbare rassen die speciaal ontwikkeld zijn voor klimaten als het onze."
Hoe zou je jullie wijn omschrijven?
"Stadswijn 2023 is een witte, frisse en droge wijn met milde zuren en aroma’s van meloen, mandarijn en honing. Het gaat bij de stadswijngaard overigens niet alleen om de wijn,
maar ook om het maken van druivensap. De eerste aanplant voor het sap proeven is er al."
Waar kan je culinair genieten in Utrecht?
"Bij Le Jardin. Niet alleen door de planten bij de ingang, maar vooral om de goede wijnkeuzes bij het eten. Verder staat Hemel & Aarde bovenaan mijn lijstje."
Wat is je lievelingsplek in Utrecht?
"Naast de stadswijngaarden is dat de Winkel van Sinkel met de prachtige hoge plafonds. Vroeger heb ik daar salsafeesten bezocht. Verder vind ik de Pandhof Sinte Marie zo’n mooie publieke tuin, waar allerlei vrijwilligers hun schouders onder zetten."
Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht?
"Dat was de opening van de Druivengaard in het Máximapark door de burgemeester. Er was een grote opkomst. Ook was het leuk om te zien hoe mijn zoontje van 10 spontaan uitleg begon te geven, in bijzijn van de burgemeester, hoe je een wijnstok moet aanplanten. Ik herinner me ook nog goed hoe ik na de laatste chemokuur tegen leukemie, na een lang verblijf in het ziekenhuis, weer thuis kwam. Ik woonde in Overvecht op de vierde etage zonder lift. De bewoners hadden op iedere verdieping een stoel gezet om even uit
te rusten. Wat lief!"
Waar ben je trots op als Utrechter?
"Op de drie stadswijngaarden met hun loyale vrijwilligers en op DVSU (Door Vriendschap Sterk Utrecht). Dat is een prachtige voetbalclub in Lunetten."
Wie is jouw favoriete Utrechter?
"Dat zijn er eigenlijk vier: 2 Brothers on the 4th Floor. Mooi hoe die band met Zuilen verbonden was en lokaal is ontstaan. Hun nummer Dreams bewonder ik, omdat je moet durven dromen om iets te bereiken. Never Alone symboliseert mijn aanpak om gewoon te beginnen en niet bang te zijn. Als iedereen je helpt, dan lukt alles. En dat gebeurt gewoon ook als je gepassioneerd bent. Het is nog een droom van me om een D-rock Domain in het vernieuwde landschapspark Oud Zuilen te maken: een wijngaardje dat een publieke tuin is en waarbij het onderhoud de omwonenden verbindt.”
Utrecht is…
“…met drie stadswijngaarden de druivenstad van Nederland. Ik gun het iedereen om, binnen tien minuten fetsen, ergens op een van onze wijngaarden te wandelen of met de handen in het groen aan de slag te kunnen gaan. Even tot rust komen.” a
Tekst: Bo Steehouwer
Maarten peilt de stemming
Waar: TivoliVredenburg
Wanneer: 20 september, 20.00 uur Prijs: vanaf 19 euro
Maarten van Rossem kijkt met zijn scherpe, kritische blik naar de wereldpolitiek. Met zijn uitgebreide kennis, nuchtere kijk en kenmerkende humor, analyseert Nederlands bekendste historicus de mogelijke scenario's. Hij biedt een prikkelend perspectief op de politieke ontwikkelingen in zowel Amerika als Europa.
Masterclass: Nasrdin Dchar
Waar: Stadsschouwburg
Wanneer: 25 september
Prijs: 17.50 euro
Wat drijft makers en wat gebeurt er achter de schermen? Wat kun je leren van hun werk en carrièrepaden? In deze Masterclass deelt regisseur Nasrdin Dchar, aan de hand van zijn debuutflm Mocro Mafa: Taxi, zijn inzichten over zijn creatieve proces en de waardevolle lessen die hij heeft opgedaan als flmmaker.
Freedom City: Hip Hop State of Mind
Waar: De Helling
Wanneer: 21 september Prijs: 14 euro
Freedom City en de Helling presenteren: Hip Hop State of Mind. Verken de underground hiphop scene met spannende dansbattles. Deelnemers hebben de kans om met hun talenten internationaal te gaan! Geniet verder van liveoptredens van de meest getalenteerde MC’s.
Nederlands Film Festival 2024
Waar: diverse locaties
Wanneer: 20 t/m 27 september Prijs: varieert
Elk jaar verandert Utrecht in de flmhoofdstad van Nederland, waar onder meer de nieuwste flms en series worden gepresenteerd. Verspreid over meer dan vijftien locaties en cafés door de hele stad, kunnen bezoekers genieten van premières, flmvertoningen en verschillende andere activiteiten.
Africa Music Festival 2024
Waar: De Nijverheid
Wanneer: 21 september
Prijs: vanaf 17.50 euro
De derde editie van het Afrika Festival staat voor de deur! Het wordt een dag vol dans, livemuziek, creatieve workshops, marktkraampjes, authentiek eten en er is een speciale kinderruimte. Het festival biedt iets voor bezoekers van alle leeftijden.
Open podium in Stadsklooster Utrecht
Waar: Stadsklooster Utrecht
Wanneer: 20 september, 20.00 uur Prijs: gratis
Grijp je kans en schitter in de unieke setting van het Stadsklooster Utrecht! Tijdens het maandelijkse Open Podium krijgt elke maker de gelegenheid om zijn of haar werk te laten zien. Ontdek verrassend nieuw talent of kom simpelweg genieten van alles wat deze bijzondere avond te bieden heeft.
Open Trein Festijn
Waar: Het Spoorwegmuseum
Wanneer: 20 t/m 22 september
Prijs: 19.50 euro
Het Spoorwegmuseum opent zijn deuren! Tijdens het Open Trein Festijn zijn drie dagen lang alle treinen toegankelijk voor het publiek. Ga langs en ontdek de unieke en bijzondere treinen van binnenuit.
WAT VINDEN DE LEZERS?
DUIC-lezers aan het woord
Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.
Vijf vragen over de bedbad-brood-regeling
Utrecht presenteert begroting met finke bezuinigingen voor volgend jaar
De gemeente Utrecht heeft de begroting voor 2025 gepresenteerd. Het zijn fnancieel niet de beste tijden voor Utrecht, er moet bezuinigd worden en er gaat meer geld gevraagd worden van bewoners en gebruikers van de stad. Op die manier is het huishoudboekje weer op orde en kan er ook geld geïnvesteerd worden.
“
Henk:
Natuurlijk, wederom een verhoging van de OZB. Alsof die al niet hoog genoeg is.
“
Rutger:
Klinkt best goed allemaal, bezuinigingen zijn best makkelijk te realiseren. Nog even doorgaan want kan nog veel meer vet uit zonder dat Utrecht er slechter van wordt.
“
Bernhard:
Klinkt als een aantal pijnlijke bezuinigen. Belangrijk is de meest kwetsbare Utrechters voldoende bescherming te bieden zeker nu de regering dat laat afweten met ondoordachte ideeën. Hier bij de gemeente wordt er bredere na gedacht gelukkig. Hoewel ik zelf graag zwem, is een nieuw zwembad wellicht niet noodzakelijk een gemeente taak. Een commerciële partij zou dit eens mogen proberen te organiseren voor redelijke tarieven.
Volgend jaar is er geen fnanciering meer voor ‘bedbad-brood’. Dat zei minister Faber (Asiel) begin deze maand. Onder andere de gemeente Utrecht krijgt vanaf 1 januari geen geld meer voor de bed-badbrood-regeling. Maar wat betekent dat precies? En wat voor gevolgen heeft dit voor De Toevlucht in onze stad?
Alain:
Met hetzelfde gemak waarmee deze minister asielzoekers laat verrekken, laat ze ook de bewoners en ondernemers van Utrecht verrekken. De overlast in m.n. binnenstad en stationsgebied zal alleen maar toenemen. Vervolgens kost het dan ook weer bakken geld om daar tegen op te treden, om het over de schade maar niet te hebben. Voor toestroom inperken valt wat te zeggen. Maar het idee hier lijkt te zijn: als we stoppen met dweilen, dan gaat die kraan vanzelf dicht.
Claire Obscur:
“
“
@UtrechtblijkbaarniétvoorUtrecht jij hebt de afgelopen verkiezingen in november gemist? Er gaat duidelijk een andere wind waaien, ook elders in Europa, en dat zal de komende jaren alleen maar béter gaan.
Rose:
@Claire Obscur De nieuwe regering is nog maar net begonnen en de eerste haarscheuren zijn al zichtbaar. Aan de horizon doemen donkere wolken op. U geeft het nieuwe regime kennelijk jaren maar dat moet ik nog zien. Een frisse wind is het sowieso niet.
Horen al die bomen wel langs de Oude Gracht in Utrecht?
Bomen langs de grachten maken een hoop los. Niet alleen op de plekken waar de wortels voor problemen zorgen, maar ook in de reactievelden. Wanneer DUIC publiceert over oude en nieuwe bomen langs de Oudeen Nieuwegracht ontpoppen er zich al snel discussies. Want horen die bomen historisch gezien wel langs de grachten?
Rietje:
Je afvragen of er honderden jaren geleden bomen stonden, want erfgoed en authentiek enzo. Tegelijkertijd hebben winkels de gruwelijkste gevelbekleding en verlichting op erfgoed aangebracht, ligt er overal rotzooi en laat de gemeente een soort kermisattractie aan het oude postkantoor hangen. Make it make sense.
Ron:
Hoewel destijds niet overal bomen stonden, horen ze wel bij de stad van vandaag. Alleen een dwaas kapt gezonde grote schaduwbiedende bomen in een stadscentrum wat elke zomer een heet gebied wordt. Veruit het grootste deel van de inwoners wil die bomen dan ook graag houden, alleen een heel kleine luide minderheid is tegen. “
“
Wim:
Bomen zijn leuk als je ze in bedwang houdt dus kappen als ze te groot zijn, houdt je ook zicht op de werf en panden erboven.
Straatnamen
Burgemeester Reigerstraat
Op steenworp afstand van het Wilhelminapark aan de ene kant en de Maliebaan aan de andere kant ligt de Burgemeester Reigerstraat. De straatnaam is vernoemd naar Bernardus Reiger. Wie was deze man?
De naamgever van de Burgemeester Reigerstraat kreeg in 1909, kort na zijn overlijden, een borstbeeld aan de Maliebaan. Maar de actiegroep BRAVO ontvoerde het borstbeeld in de nacht van 11 op 12 april 1989. Deze groep krakers hadden panden ingenomen aan de Maliebaan, de Maliesingel en de Burgemeester Reigerstraat. Zij eisten losgeld van één miljoen gulden om deze panden aan te kopen. Als er niet betaald zou worden, dreigden ze het beeld om te smelten in munten. Het borstbeeld werd een half jaar later teruggevonden, voor de deur van een Amsterdamse projectontwikkelaar aan de Oudezijds Voorburgwal.
Hoewel er momenteel opnieuw een aantal leegstaande panden aan de Burgemeester Reigerstraat gekraakt zijn, bleef Bernardus Reiger deze keer buiten schot. Reiger werd in 1845 geboren in Groningen als zoon van Henricus Reiger, rijksadvocaat, en Wilhelmi-
na Louisa de Jongh. Hij volgde zijn opleiding aan het gymnasium in Groningen en later aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda. In 1871 trouwde hij met Maria Hendrika Theodora van der Linden, met wie hij een dochter en een zoon kreeg.
Reiger werd in 1871 mede-eigenaar van de Utrechtse Beetwortelsuikerfabriek. Beetwortel, beter bekend als suikerbiet, is de belangrijkste grondstof voor de productie van suiker. De fabriek was gevestigd aan het Merwedekanaal, waar later de Rijksmunt gebouwd zou worden.
Een paar jaar later, in 1877, werd Reiger voor de liberalen lid van de Utrechtse gemeenteraad en in 1885 wethouder van financiën.Hij viel op door zijn debattalent, grondige kennis van financieel-economische vraagstukken en zijn interesse in gezondheidszorg. Als wethouder was hij een bekwaam en zakelijk bestuurder. Zijn invloed in het college van burgemeester en wethouders was zo groot dat zijn benoeming tot burgemeester in 1891 als vanzelfsprekend werd beschouwd. Een functie die hij tot zijn dood bekleedde. a
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
De stad in cijfers
In other news
Tot diep in de nacht uitgaan is eigenlijk helemaal niet handig, moeten ze gedacht hebben bij de Ping Pong Club in Utrecht. Daarom bedachten ze iets anders, dansen op techno tussen 06.00 en 09.00 uur. Het was voor het Duitse Der Spiegel reden om een verslaggever naar Utrecht te sturen. “Wat ben ik aan het doen?", vraagt de verslaggever zich af als de wekker om 05.30 uur afgaat en ze de slaap uit de ogen wrijft. Ze trekt haar feestoutfit aan en gaat naar de Tweede Daalsedijk, waar de Ping Pong Club gevestigd is. In plaats van feesten tot in de vroege ochtend, wordt hier feest gevierd vanaf de vroege ochtend. “Het is leuk om soms uit je eigen comfortzone te stappen”, vertelt inifiatiefnemer Tanno Witkamp. “Naast het feit dat het gewoon een speciale ervaring is, is er nog een pluspunt. Het is gezond omdat je beweegt op een manier die leuk is."
Dat beleeft de verslaggever van Der Spiegel ook. Terwijl eerst iedereen nog vrij rustig een kop koffie aan het drinken is, maar al snel wort er gedanst. Opvallend volgens de journalist is ook en sfeer die er hangt, energiek en gemoedelijk. In tegenstelling tot bij het uitgaan in de nachtelijke uren wordt er hier niet gedronken, er zijn dus geen vervelende dronkaards te bekennen. Een van de bezoekers, Serge, vertelt: “"Het is altijd een gekkenhuis. Waarom werkt het concept? Je moet een beetje dom zijn, om op vijf uur op te staan om te dansen en te vieren. Maar het geeft een gevoel van gemeenschap, we zijn allemaal heel gek samen.”
De verslaggever sluit af: “Mijn eerste scepsis is verdwenen. Hoewel ik blij ben dat ik na het feest gewoon naar huis ga en geen acht uur werk voor me heb, is de Wake Up Club een speciale ervaring.”a
In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van het aantal Utrechters dat een fets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
Het voorgenomen cultuurbeleid van het kabinet zorgt voor een flinke klap binnen de sector. Dat gaat menig Utrechter voelen. Uit de inwonersenquête van 2023 blijkt namelijk dat de cultuurdeelname in Utrecht met 89 procent hoog is.
De meeste cultuurliefhebbers lieten zich in 2023 verleiden door het witte doek: ruim 75 procent bezocht een film. Ook musea zijn populair, met 65 procent van de mensen die de tentoonstellingen en kunstcollecties kwamen bewonderen. Festivals, altijd een magneet voor een breed publiek, trokken 62 procent van de inwoners.
Hoewel de stad duidelijk in trek is bij het film-, museum- en festivalliefhebbers, bleken
sommige kunstvormen minder bezoekers te trekken. Zo bezocht slechts 24 procent een voorstelling van klassieke muziek. Toneel en dans kreeg net iets meer belangstelling met 27 procent. Cabaret en stand-up comedians konden rekenen op 29 procent van de bezoeken.
Toch waren de inwoners over het algemeen zeer te spreken over het culturele aanbod in hun stad. Maar liefst 85 procent gaf aan tevreden te zijn met de culturele voorzieningen. Of die de tevredenheid de komende jaren standhoudt met het nieuwe kabinet, moet blijken. a
Eerst kofe, dan techno, dan naar kantoor
VERDWENEN VILLA'S IN UTRECHT
Directeurswoning Homeopathisch Ziekenhuis aan het Trumanplein
Woonzorgcentrum Voorhoeve staat op de noordpunt van Kanaleneiland, tegen Oog in Al. De naam Voorhoeve herinnert aan de bewoner van een verdwenen villa op deze plek, die geneesheer-directeur was van een bijzonder ziekenhuis. In de (besloten) tuin staat nog een gevelreliëf met het jaartal 1913 en de naam Homeopathisch Ziekenhuis. Dat was de voorloper van het latere Ziekenhuis Oudenrijn, inmiddels al weer verdwenen. De straatnamen zijn ook vaak veranderd: van Galecopperdijk naar Wethouder Diemontlaan en later Van Heuven Goedhartlaan. Het Voorhoevehuis heeft nu als adres Trumanplein 1.
In 1906 werd in Utrecht de NV Homeopathisch Ziekenhuis opgericht door initiatiefnemers van protestants-christelijke huize. Een jaar later konden ze een homeopathische afdeling openen in het Diakonessenhuis voor 25 patiënten. Geneesheer-directeur werd Jan Isaac Antoni Berend van Roijen (1870-1925). Zijn vader Stephanus Jacobus was een van de oprichters en al sinds 1863 praktiserend homeopathisch arts. Grote wens was om een eigen ziekenhuis te bouwen en daarvoor spaarde men vlijtig. Zo werden er bazaars gehouden. Toen drie vermogende dames 180.000 gulden schonken, werd er 2 hectare grond gekocht aan de Galecopperdijk in de toenmalige gemeente Oudenrijn. De vrije ligging in nog landelijke omgeving was goed voor de gezondheid, maar zou slecht voor de bereikbaarheid blijken. In maart 1914 kon hier het Homeopathisch Ziekenhuis met 36 bedden worden geopend. Het gebouw werd omringd door kruiden- en siertuinen en boomgaarden. Ernaast stond een vrijstaande doktersof directeurswoning in dezelfde stijl. De 'directrice' van de verpleging had een tweekamerwoning in het hoofdgebouw. Jan van Roijen kon niet lang van het nieuwe ziekenhuis en zijn riante directeurswoning genieten. In 1915 moest hij zijn spullen pakken vanwege een ernstig meningsverschil met de raad van bestuur. Hij werd dat jaar opgevolgd door Jacob Nicolaas Voorhoe-
ve (1882-1951), die tot zijn dood de geneesheer-directeur zou blijven. Ook Voorhoeve was zoon van een bekende voorman van de homeopathie. Hij begon onder moeilijk gesternte: tijdens de Eerste Wereldoorlog kwamen er maar weinig patiënten en werden Belgische vluchtelingen opgevangen.
Speelkamer en piano Het ziekenhuis en de villa waren ontworpen door architect Jan Stuivinga (1881-1962) uit Zeist. Hij had daar het raadhuis en het postkantoor gebouwd en in Utrecht de Openbare Leeszaal aan de Voetiusstraat. Later zou hij ziekenhuizen ontwerpen in Schiedam, Rotterdam, Winterswijk, Zeist, Amersfoort en Assen en uitbreidingen doen aan Utrechtse ziekenhuizen. Stuivinga paste een historiserende bouwstijl toe, bij het Homeopathisch Ziekenhuis geïnspireerd op de 18e eeuw. Het resultaat was een relatief sobere neorenaissance of zelfs neobarok, met een statige uitstraling. Het ziekenhuis deed denken aan de gebouwen aan het Broederplein en Zusterplein bij Slot Zeist, die Stuivinga uiteraard goed kende. De gebeeldhouwde entreepartij was voorzien van een reliëfportret van de grondlegger van de homeopathie Samuel Hahnemann, het jaartal 1913 en daaronder de naam van het ziekenhuis.
De directeurswoning leek wel op een 18e-eeuws landhuisje aan de Vecht, met z'n vierkante opzet en hoge afgeknotte schild-
dak. Geneesheer-directeur Voorhoeve woonde in het fraaie huis met zijn echtgenote Henriëtte Maria Bender en hun zoontje Paul Gerard. Later kregen zij nog twee dochters en een zoon. Rondom de centrale 'hall' lagen een salon, huiskamer (eetkamer?), werkkamer en een serre aan de achterzijde. Die laatste ruimte was inpandig, maar werd zo genoemd vanwege de grote ramen (met ruitjes) en openslaande deuren. Kleinere ruimtes waren de vestibule, de garderobe en de keuken, die echter uitgebouwd was met een bijkeuken. Boven waren drie slaapkamers, een logeerkamer, een badkamer en een speelkamer voor de kinderen. Het huis had een grote zolder maar geen kelder of souterrain, zoals een 18e-eeuws huis dat wel gehad zou hebben.
Op een foto rond 1925 zien we de kinderen met een hond en enkele dienstbodes — of verpleegsters die in huis moesten helpen? Op de houten veranda aan de zijkant van het huis zitten volwassenen, omringd door lage palmen en dergelijke planten. Binnen stond in ieder geval een piano. Voorhoeve was namelijk ook president-commissaris van Bender's piano- en orgelhandel in Amsterdam, het bedrijf van zijn schoonfamilie. Over hem werd geschreven: 'Zijn vrijen tijd brengt hij voor een groot deel door met pianospel en het bestudeeren van flosofsche problemen.' Voorhoeve behoorde tot de Darbisten oftewel de Vergadering van Gelovigen, een evangelische
gemeenschap.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het ziekenhuis gevorderd door onder meer de Kriegsmarine. Jacob Nicolaas Voorhoeve en zijn gezin betrokken tijdelijk een bovenwoning aan de Stationsstraat (hij zat ook nog korte tijd vast). Pas in 1946 konden de homeopaten terugkeren. Na de dood van Voorhoeve in 1951 werd het steeds meer een gewoon ziekenhuis, al zou de homeopathische grondslag pas in 1977 offcieel worden afgeschaft. Dit was al langer gaande omdat reguliere patiënten, door de gemeente betaald, het ziekenhuis rendabel maakten. Er kwamen ook veel tbc-lijders vanwege de groene omgeving.
Vanaf 1953 hoorde dit deel van de gemeente Oudenrijn bij Utrecht en de omgeving veranderde sterk met de bouw van Kanaleneiland. In 1969 werd een moderne ziekentoren van negen verdiepingen geopend met als nieuwe naam Ziekenhuis Oudenrijn. Het oude hoofdgebouw werd het verpleeghuis Dr. J.N. Voorhoeve. De directeurswoning stond nu tussen het oude en nieuwe ziekenhuis in. Onduidelijk is of de villa toen nog bewoond werd. In 1995 is het oude Homeopathische Ziekenhuis gesloopt en vervangen door een nieuw verpleeghuis. Ook de directeurswoning sneuvelde toen. Als herinnering werd de 'homeopathische' entreepartij uit 1913 in de achtertuin herplaatst. a
Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief en Dick Goosen
Directeurswoning omstreeks 1925
-Achterkant ziekenhuis met rechts de directeurswoning.
Entree uit
1913 in de tuin van het Voorhoevehuis, Trumanplein.
Pep en Frans hebben dubbele gevoelens over Ajax en FC Utrecht
Het voetbalgeduld van de FC Utrecht-supporter wordt op de proef gesteld. Na het vrije interland weekend van twee weken geleden, werd er ook afgelopen weekend niet gespeeld. Vanwege politiestakingen werd de wedstrijd tussen Ajax en FC Utrecht uit het speelprogramma gehaald. De wedstrijd wordt pas in november of december ingehaald en dat riekt misschien wel naar competitievervalsing.
De afgelasting van de wedstrijd is reden voor gemengde gevoelens bij veel voetbalsupporters. De mensen bij de politie hebben uiteraard het volste recht om te demonstreren. Het is vervolgens aan de burgemeester om de wedstrijd door te laten gaan of eruit te gooien. De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema heeft besloten om het risico niet te nemen. Beide clubs hebben alles in werking gesteld om de wedstrijd ook zonder aanwezigheid van de politie te kunnen spelen. Alle betrokken directieleden en supportersverenigingen hebben potentiële oplossingen aangedragen, maar helaas heeft Halsema anders besloten. Ze ziet kennelijk enkel en alleen gewelddadige beren op de weg als het om voetbalsupporters gaat.
Competitievervalsing
Toch is voor de beslissing van staken wel iets te zeggen. Ajax – FC Utrecht zal voor altijd een risicowedstrijd blijven. Stel dat wij die arrogante Ajacieden met 0-2 hadden opgerold en er na de wedstrijd, vanuit frustratie, een massale vechtpartij zou ontstaan, dan is dat allemaal haar verantwoording. Toch is de afgelasting op sportief gebied een vorm van competitievervalsing. FC Utrecht zit in een heerlijke flow, terwijl Ajax zijn draai nog niet heeft gevonden. De wedstrijd wordt pas ergens in november of december ingehaald en inmiddels komen de Amsterdammers steeds meer op oorlogssterkte. Ajax heeft Davy Klaassen gecontracteerd en ook wordt Wout Weghorst steeds verder opgetraind. Als
Veel Utrechters hebben recht op geld en korting met de U-pas
Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht in het stadion volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal vervolgens op.
er een kans was om in Amsterdam te winnen, dan was het juist afgelopen weekend.
Crème de la crème
Ondanks de voetballoze periode van FC Utrecht werd er vorige week nog wel gevoetbald in Stadion Galgenwaard. Op zondag 8 september stond alles in het teken van de afscheidswedstrijd van Mark van der Maarel. Het werd een iconisch afscheidsfeest waarbij zo’n tienduizend mensen Van der Maarel voor de laatste keer bedankten. De club had dit afscheid op een prachtige manier geregeld. Er was een speciaal wedstrijdshirt gemaakt en alle oud-spelers lieten op het veld nog leuke dingen zien. Ironisch genoeg zie je op zo’n dag ook hoeveel oud-topspelers
FC Utrecht heeft voortgebracht. Ruud Boymans, Dave Bulthuis, Jeroen Verhoeven en Alje Schut. Het zijn zomaar een paar legendarische namen die hier hebben rondgelopen. Als grote afsluiting van de middag werd vak M naar Mark van der Maarel vernoemd. Een prachtig gebaar, maar tegelijkertijd ook verbazingwekkend dat er weer een vak op de Bunnikside naar iemand wordt vernoemd. Had vak U, waar alle studenten zitten, naar hem vernoemd. Juist de studenten vonden hem een geweldige cultheld. Desondanks was het slechts een smetje op een echte Utregsemiddag. a
De U-pas is een gratis voordeelpas. Er staat geld op waarmee je allerlei dingen kunt doen. Ook krijg je korting met de U-pas. Bijvoorbeeld voor sporten of een dagje uit.
Kijk nu of je recht hebt op de U-pas Ga naar u-pas.nl/aanvragen-of-verlengen en beantwoord de vragen.
Hulp nodig bij jouw aanvraag?
• Ga naar de U-pasbalie beneden in het Stadskantoor. Open op maandag, woensdag en vrijdag tussen 10.00 en 14.00 uur. Het adres is Stadsplateau 1.
• Ga naar de Geldzaak op Steenweg 20. Of bel of whatsapp naar de Geldzaak via 030 236 17 66.
• Ga naar jouw buurtteam. Jouw buurtteam vind je via buurtteamsutrecht.nl
Heel veel Utrechters kunnen hulp en geld krijgen van de gemeente. Lang niet iedereen maakt er gebruik van. Jammer toch? Weet jij waar je recht op hebt? Kijk op utrecht.nl/rondkomen
rondkomen
SPORTUTRECHT
ZOEKPLAAT
Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE
Ze willen de dinsdagmiddag voor geen goud missen
Sporten, bewegen en een gezonde leefstijl. Het brengt je veel qua gezondheid maar ook op het gebied van sociale contacten. En sport is niet alleen fysiek belangrijk. Minstens zo belangrijk is het dat het ook tussen ‘’de oren’’ lekker zit. Naast de reguliere sportverenigingen zijn ook andere sportaanbieders zich hiervan bewust. Zo ook de organisatie van de Stedelijke Utrechtse Biljart Competitie (SUBC).
Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers
Ze willen het voor geen goud missen: hun wekelijkse middagje uit naar een van de deelnemende locaties waar één of meerdere biljarts staan. Dit jaar strijden 13 teams, met tussen de 70 en 75 deelnemers, op 26 dinsdagmiddagen om de eer, voor het Utrechtse Libre-kampioenschap met hun eigen biljartteam. Er is slechts één uitzondering, en dat is het persoonlijk kampioenschap in januari. Dan kunnen teamgenoten ook tegenstanders zijn. Want hoewel je inmiddels een dagje ouder bent, blijft de wil om te winnen. Strikte regels zijn er eigenlijk niet, en dat gaat al sinds begin jaren '80 goed. Toen kwamen enkele biljartliefhebbers van toen, zoals Bertus van Bemmel, Bep Verhoef, Georg van Binsbergen, Herman Vermeer van het Spaarne (nu de Nieuwe Jutter), en Willem Weijers van de Musketon op het idee om een biljartcompetitie tussen hun wijkcentra te organiseren. Dit bleek een gouden idee, want ook andere centra toonden snel interesse. Er wordt geen contributie geheven en er is geen verplichte kledingvoorschrift.
Ton Faasen van de Nieuwe Jutter heeft sinds een jaar of drie de wedstrijdleiding op zich genomen. "Ik weet niet alles van het verleden, daarvoor moet je bij mijn broer Joop zijn, die ook voorzitter van de Nieuwe Jutter is. We spelen tegenwoordig niet meer alleen met de wijkcentra. Naast de Nieuwe Jutter, De Schalm uit De Meern, en De Musketon uit
Lunetten, doen ook Biljartvereniging RCN uit Nieuwegein, Biljartvereniging Welgelegen, en Biljartclub Transwijk mee." RCN speelt aan de Herenstraat in Nieuwegein en beschikt over een grote biljartzaal met onder andere drie driebandentafels en diverse andere biljarts. Welgelegen heeft een prachtige plek binnen het complex van de omnivereniging, terwijl Transwijk afkomstig is uit en speelt in het zorgcentrum. De Pomerans, de club die speelt in het wijkcentrum van De Meern, kent zijn oorsprong bij de voetballers van de Algemene Sportvereniging UVV. In feite zijn dus alle biljartliefhebbers die deel uitmaken van een vereniging welkom om met hun team deel te nemen aan deze competitie.
"Hoewel we weinig regels hebben, hebben we wel een paar afspraken met elkaar gemaakt. Zo worden de uitslagen door het thuisspelende team doorgegeven aan mij, en ik zorg ervoor dat alle uitslagen en standen worden verwerkt. Als er iemand om wat voor reden dan ook uit een team wegvalt, is het tot nu toe altijd gelukt om een vervanger te vinden, zodat het aantal deelnemende teams stabiel blijft. Het meeste werk voor mij zit in de persoonlijke kampioenschappen. Vroeger waren die in februari, maar dat doen we niet meer, omdat sommigen graag naar carnaval gaan of op vakantie. We spelen nu in januari, en ieder jaar hebben we zo’n 50 deelnemers, volle bak voor ons. Na het persoonlijk kampioenschap vervolgen we de teamcompetitie,
Een wedstrijdmoment tijdens het persoonlijk kampioenschap in de gezellige biljartruimte op sportpark Welgelegen aan de Grebbeberglaan. Van links naar rechts scheidsrechter Cees van Rooijen, Abdull Aziz, Jan Vermeulen, Ton Dubbers en Evert van Veenendaal
die eind mei stopt."
Er zijn ook afspraken over het vaststellen van het moyenne, wat bepaalt welke positie iemand binnen het team inneemt. Het aantal caramboles dat iemand moet maken hangt af van de resultaten van het vorige seizoen. Nieuwkomers worden ingeschat door de verenigingsleiders. Na drie wedstrijden wordt het moyenne van nieuwe spelers vastgesteld op basis van hun resultaten tot dan toe. Dit kan betekenen dat hun plek in het team verandert, aangezien de volgorde van spelers van hoog naar laag wordt vastgesteld. Aan het einde van het kalenderjaar wordt het moyenne van alle spelers die drie of meer wedstrijden hebben gespeeld herzien.
"We doen ons uiterste best om alles zo zorgvuldig mogelijk in te delen. We hebben een document opgesteld onder de naam 'Regels en Richtlijnen SUBC'. Deze en nog veel meer informatie is te vinden op onze website: subc-nl.nl, die wordt bijgehouden door onze voorzitter René Meye. Ook belangstellenden kunnen ons daar vinden. Iedereen vanaf ongeveer 55 jaar is welkom in een team. Heeft iemand een afwijkende leeftijd maar wil die toch om wat voor reden dan ook deelnemen, dan kijken we of dit past. Want voor ons is de sociale kant van deze competitie minstens zo belangrijk als het winnen van een potje biljarten," aldus Faasen. a
KWAL TARIA TRAKTEERT UTRECHT!
PROFITEER VAN 23 T/M 29 SEPTEMBER
Het is alweer 20 jaar geleden dat de eerste Kwalitaria haar deuren opende in Utrecht. Sindsdien hebben we ons stadsie mogen verwennen met de lekkerste friet, snacks, burgers en maaltijden. Inmiddels is Utrecht alweer zes Kwalitaria’s rijker. Dat vraagt om een feestje! Daarom vieren we dit met smakelijke aanbiedingen, speciaal voor alle Utrechters.
In de week van 23 september tot en met 29 september profiteer je bij Kwalitaria van de lekkerste acties. Van maandag tot en met donderdag geniet je van een
heerlijke burger en krijg je de tweede burger gratis. En van vrijdag tot en met zondag scoor je een portie friet voor slechts €1,50 (alleen in de winkel)!
Daarnaast scoor je op zaterdag 28 september tussen 14:00 en 15:00 uur een gratis portie friet (of patatje, wat jij wil) bij een van de Kwalitaria’s in Utrecht. Zien we je dan? Kijk voor meer info en de deelnemende vestigingen op kwalitaria.nl/trakteertutrecht
GRATIS FRIET-UURTJE!
MAANDAG 23 T/M DONDERDAG 26 SEPTEMBER
VRIJDAG 27 T/M ZONDAG 29 SEPTEMBER
DE WINKELS
GELDIG IN DE WINKELS
1+1 GRATIS , 50
Deze actie geldt voor alle burgers, inclusief de seizoensburger en vega varianten. Alleen geldig op 23, 24, 25 en 26 september in de winkel, niet online.
Deze actie geldt voor een normale portie friet. Alleen geldig op 27, 28 en 29 september in de winkel, niet online.