e-profit Wszystko o e-biznesie | nr 3 rok 2014
Temat numeru: To jest i zawsze będzie darmowe
R E D A KC J A
E–PROFIT 3/2014 Redakcja Agnieszka Meller Redaktor naczelna e-mail eprofit@inkubatorstarter.pl Wydawca Inkubator STARTER Gdańska Fundacja Przedsiębiorczości ul. Lęborska 3b 80-386 Gdańsk NIP: 583-290-74-40 e-mail eprofit@inkubatorstarter.pl tel. 58 731 65 65 www.inkubatorstarter.pl Facebook.com/inkubatorstarter Twitter.com/inkubatorstart Blog.inkubatorstarter.pl Jak dojechać? Google Maps http://goo.gl/maps/PfwPO Projekt makiety, okładki oraz skład magazynu
Engram www.studioengram.pl
2
e-profit
W S T ĘP N I A K
Rewolucji nie będzie Co roku w pierwszym kwartale pojawiają się w mediach liczne materiały, które starają się przewidzieć, co wyróżni te 365 dni w biznesie od poprzednich. Niezależnie do tego czy to rok mobile, tech czy kryptowalut, nie ma co udawać – rewolucji w biznesie nie będzie. Ciągle warto jednak śledzić, co w trawie piszczy, żeby trzymać rękę na pulsie. My też postaramy się to zrobić na kolejnych stronach tego numeru. Agnieszka Meller Możecie w nim przeczytać między innymi podsumowanie raportu
Wywiad numeru to rozmowa z Marcinem Pokojskim, jednym
Marketing mobilny w Polsce 2013/2014. W naszej opinii to obowiąz-
z czterech organizatorów ósmej już edycji infoShare. Marcin
kowa lektura dla każdego, kto interesuje się technologią mobile,
zdradza, w jakich tematach sharowanie informacji będzie w tym
by wiedzieć co przyniósł rok 2013 i czego się spodziewać w 2014.
roku miało miejsce, a także kto będzie inspirował uczestników.
Dodatkowo piszemy również o potencjale geolokalizacji w dzia-
Podkreśla, co oddaje doskonale tytuł wywiadu, że niezależnie od
łaniach sprzedażowych i wadze obecności marki w mediach dla
trendów konferencyjnych, infoShare zawsze będzie bezpłatne. Nie
pozyskania uwagi klientów. Na start proponujemy wykorzystanie
da się ukryć, że to działanie pod prąd, a nie z nim. Dodatkowym ele-
content marketingu.
mentem tegorocznego wydarzenia będzie dedykowana startupom strefa, która pozwoli nie tylko na prezentacje pomysłów przed jury
Pozostając w temacie klientów, zebraliśmy dla Was wyniki opinii
i w specjalnie zorganizowanej przestrzeni wystawienniczej, lecz
polskich konsumentów dotyczące profesjonalizmu, jakości usługi
także na indywidualne spotkania z inwestorami. Warto w maju
i rzetelności polskich e-sprzedawców. Lista rankingowa to parę
wpaść nad morze.
zaskoczeń w porównaniu do poprzedniego badania. Co więcej przeanalizowaliśmy dla Was opinie w serwisie Opineo.pl pokazujące
Numer spinamy podpowiedziami, gdzie spędzić pierwszy w tym
najczęstsze grzechy e-sprzedawców. Wniosek jest jeden – warto
roku długi weekend. W końcu chwila oddechu należy się każdemu,
w e-biznesie dbać o klientów, bo potrafią oni się za to odwdzięczyć,
bez niej bowiem często trudno efektywnie robić biznesy.
ale też potrafią sprzedawców w sieci bez skrupułów ukarać za nieprofesjonalne podejście. Należy o tym także pamiętać, weryfikując
Miłej lektury!
responsywność swoich stron WWW. Czas, by w końcu zrozumieć, że mobile to nie to samo co WWW, a w dzisiejszej rzeczywistości trzeba być również mobile. Obok bycia mobi, sugerujemy też audyt funkcjonalności z uwzględnieniem psychologii konsumenta. Dodatkowo udało nam się dla Was zlokalizować nowinki warszawskich Targów Mobilnych, aplikacja do modlitwy w drodze to raczej niecodzienne hasło w wyszukiwarkach sklepów z aplikacjami. Pozostając w temacie trendów, pokazujemy Wam, że nie wszystko co online jest tańsze niż to, co znaleźć można offline. Potwierdzają to wyniki badania serwisu Okazjum.pl. Zastanawiamy się również, czy Facebook to nadal społeczne czy może już jednak czysto komercyjne medium.
e-profit
3
SPIS TREŚCI
Spis treści
Z NASZEJ PERSPEKTYWY FELIETON
CIEKAWOSTKI Z SIECI
6–8
12–15
Geointernet
Najlepsze sklepy w sieci
9–11
15–17
Nie dostałeś się do Facebooka
Daj się poznać... klientowi
Spowiedź e-sprzedawców
i Twittera – stwórz własnego WhatsAppa!
18–20 Social media a rekrutacja 21
4
e-profit
SPIS TREŚCI
RYNKOWE TRENDY 26–29 Mobile to nie WWW WARTO WIEDZIEĆ 30–31 Mobilni zakonnicy
40–43 Denial of Service – czy powinienem się
32–33
martwić?
W internecie (nie zawsze) jest taniej 44–45 34–35
Psychologia konsumenta
Jaki naprawdę jest ten rynek mobile? 46–47 36–37
Jak prowadzić korespondencję
TEMAT Z OKŁADKI
Nie ma Cię mobilnie – nie istniejesz
e-mailową?
BEZ KRAWATA
22–25
38–39
48
50–52
To jest i zawsze będzie darmowe
Commercial media
Rozmawiaj i planuj
Tradycja to tradycja
e-profit
5
DZ I A Ł | A R T Y K U Ł
Geointernet
Marek Dornowski
6
e-profit
DZ I A Ł | A R T Y K U Ł
Przyznaję się bez bicia, że nie byłem nigdy fanem Foursquare i tego typu narzędzi. Traktowałem to wszystko trochę jak zabawę dla tzw. gimbazy lub w najlepszym wypadku jako wyraz swego rodzaju lansu. Niemniej jednak z czasem hasło zaczekinować się (od ang. check in) często przewijało się w rozmowach z ludźmi, których uważam za poważnych. Uświadomiłem więc sobie, że w tej całej zabawie jest gdzieś drugie dno.
e-profit
7
F E L I E TO N | G EO I N T ER N E T
Wszechświat a głupota
Teraz już wiem, że ma dużo
Widziałem już niejedną apli-
i będzie mieć jeszcze więcej.
godziny podobną grę Z? A może
Obserwując dzisiejsze tendencje, Henry Ford zapewne przewraca się w grobie
kację, której poziom przydatności na co dzień był tak niski,
Zlokalizuj się
że przypominał mi słynne
Patrząc na własne podwórko:
zdanie Alberta Einsteina: Tylko
wykorzystanie geolokalizacji
dwie rzeczy są nieskończone:
w aplikacji Firmy.net pozwo-
jeszcze inaczej – wyobraźmy sobie, że ta sama aplikacja wyśle Ci powiadomienie o megapromocji. Do jej uruchomienia potrzeba minimum 5,10,15 osób zaczekinowanych
wszechświat oraz ludzka głupota,
liło nam stworzyć narzędzie,
choć nie jestem pewien co do
które znajdzie najbliższą aptekę,
w sklepie X w Galerii Y. Mówiąc krótko, zakupy grupowe tu
tej pierwszej. Być może to spra-
kwiaciarnię czy mechanika
i teraz – brzmi ciekawie?
wiło, że nie od razu dostrze-
i wyznaczy drogę do tego
głem możliwość, którą niesie ze
miejsca. To jednak dopiero
sobą nie tyle sam Foursquare,
początek. Wyobraźmy sobie, że
ślonego algorytmu) analizować
Zanim jednak to, co powyżej
ile wszystko to, co wykorzy-
aplikacja, pozwala nam wybrać
moje decyzje zakupowe i ofe-
przedstawiłem, stanie się dla
stuje element geolokalizacji.
dowolny brand znanej sieciowej
rować promocje dostosowane
nas oczywistą oczywistością,
Bardzo dużo w literaturze
restauracji czy sklepu odzie-
do moich zwyczajów konsu-
musimy znaleźć sposób na omi-
poświęconej marketingowi
żowego. Dzięki geolokalizacji
menckich.
nięcie zagrożeń, które niesie ze
mówi się o personalizacji oferty
wiadomość o naszej obec-
Anonimowość
sobą geolokalizacja. Pomijam
i dostosowaniu jej do indywi-
ności w pobliżu tego punktu
Działanie grupowe
już tu (co wcale nie oznacza, że
dualnych potrzeb użytkownika.
handlowego wysyłana jest do
Owszem, mieliśmy już akcje
temat jest nieważny) kwestie
Obserwując dzisiejsze ten-
wybranej przez nas sieci. Sieć
typu kawa za pół ceny w zamian
ochrony naszej prywatności
dencje, Henry Ford zapewne
wówczas za pomocą aplikacji
za zaczekinowanie, ale dla-
i bezpieczeństwa. Póki co
przewraca się w grobie. Ale
wyśle ofertę dedykowaną
czego potrzeb nie wytwarzać
problemy są dość bardziej
fakty są takie, że nikt nie chce
wyłącznie dla nas. Jeśli więc
po stronie sprzedającego?
prozaiczne. Takie jak chociażby
być traktowany jak masa,
zdecydujemy się na nią i zacze-
Dlaczego mają one pozostać
żywotność baterii w smartfo-
a niewiele jest rzeczy bardziej
kinujemy w danym miejscu,
na poziomie ogólnym takim
nach. Niemniej jednak geoloka-
pompujących nasze ego niż
skorzystamy automatycznie ze
jak kawa? Dlaczego firma X,
lizacja pokonuje kolejną barierę
świadomość, że dany produkt
zniżki. Informacja o dokonanym
u której kupiłem grę na PS4
naszej anonimowości. Biznes
został stworzony z myślą o kimś
przez nas zakupie trafi do
o nazwie Y, nie może zapro-
z pewnością będzie chciał to wykorzystać.
takim jak ja. Można zapytać, no
bazy danych danej sieci. Firma
ponować wyłącznie dla mnie,
dobrze, ale co wspólnego z per-
będzie mogła personalnie
wyłącznie w tej lokalizacji
sonalizacją ma geolokalizacja?
(oczywiście za pomocą okre-
i wyłącznie do określonej
CHECKED-IN! KED-IN!
8
e-profit
F E L I E TO N | D A J S I Ę P OZ N A Ć… K L I E N TO W I
Daj się poznać… klientowi
Dlaczego księgarnia kojarzy się rodakom głównie z EMPiK-iem, a sklep internetowy z Allegro? Oczywiście, bo to silna marka. No tak, ale silna marka nie bierze się przecież znikąd, nie spada z nieba jak błogosławieństwo. Dlaczego więc jedne marki nam „się kojarzą” i są pierwszym wyborem, a inne nie? Paweł Lipiec, Content & e-PR | HUBRO.pl
Świadomość marki jest jednym z istotniejszych czynników wpływających na wybory zakupowe
Rozmawiam czasem z fir-
nie różnią, a jednak wybór
mami, które wchodzą na rynek
pomiędzy jednym a drugim
z zupełnie nowym produktem.
rozwiązaniem dla większości
Bardzo często są to rzeczy,
nie jest trudny. Wystarczy
które startują w dość konku-
wymienić odwieczny konflikt
rencyjnym segmencie rynku.
miedzy fanami Coca Coli i Pepsi.
Dobrze jeśli właściciele są
Poza wąską grupą fanów
w stanie chociaż określić jakieś
wybranej marki dla pozostałych
wyróżniki marki, to daje punkty
klientów decyzja Cola czy Pepsi
zaczepienia. Najczęściej jednak
jest decyzją podejmowaną pod
słychać argumentację tego typu:
wpływem chwili.
Wizerunek, PR, obecność
To oznacza, że na decyzję skła-
w takich czy innych mediach to
dają się skojarzenia z marką,
niekoniecznie, ale sprzedaż, Panie
intensywność przekazu rekla-
Pawle, jak będzie sprzedaż, to się
mowego, jego trafność czy ilość
zaczniemy zastanawiać nad tymi
kontaktów, jakie miał z nim
mediami, blogerami i całą resztą –
potencjalny klient.
jak Pan to nazwał? Touchpointów. Przecież na to trzeba pieniędzy!
I tu dochodzimy do sedna. Ktoś
Niestety – to działa odwrotnie.
nie tyle często gra się hity pol-
Są takie produkty czy usługi,
skiej muzyki rozrywkowej, ile
które się specjalnie od siebie
hitami staje się to, co się często
kiedyś powiedział, że w radiu
e-profit
9
F E L I E TO N | D A J S I Ę P OZ N A Ć… K L I E N TO W I
gra. Ten sam mechanizm działa w innych branżach. Świadomość marki jest jednym z istotniejszych czynników wpływających na wybory zakupowe. Każdy z nas jako konsument stosuje tę technikę. Pozwala nam to na większe lenistwo. Zamiast szczegółowo porównywać produkty, ich cechy,
Jeśli pierwszy zakup jest udany, silna marka może utwierdzić konsumenta w słuszności wyboru – nawet bez porównania z konkurencją
a wcześniej jeszcze określać, które z nich są istotne przy wyborze, a które mało istotne – wybieramy markę. Szczególną uwagę na ten mechanizm powinni zwrócić sprzedawcy oferujący dobra szybko zbywalne, niedrogie – np. segment
że należy zaczynać od telewizji
FMCG.
śniadaniowej w najpopularniejszym kanale TV.
Zwłaszcza w jakiś sposób „pierwszy” zakup w danej kate-
Na początek warto pomyśleć
gorii produktów jest obar-
o działaniach z zakresu con-
czony działaniem „magii marki”.
tent marketingu. O tym, jakie
Dalsze wybory są często
to mogą być działania i ile to
racjonalniejsze i oparte na
może kosztować, w kolejnym
jakiejś analizie parametrów pro-
numerze.
duktu. Natomiast jeśli pierwszy zakup jest udany, silna marka może utwierdzić konsumenta w słuszności wyboru – nawet bez porównania z konkurencją. Dobra znajomość marki przez konsumenta ma swoje zalety. Znajomość jednej marki ogranicza, a w skrajnym przypadku „blokuje” konsumentowi dostęp do alternatywnych marek. Jeśli uda się uzyskać wysoki poziom satysfakcji klienta, to połączenie z dobrą marką przekłada się na wzrost lojalności etc. Dlatego uważam, że już od początku należy budować obecność marki w mediach. To wcale nie musi być drogie, bo też nigdzie nie jest powiedziane,
10
e-profit
DZ I A Ĺ | A R T Y K U Ĺ
Najlepsze sklepy w sieci
Opracowanie Starter
12
e-profit
DZ I A Ł | A R T Y K U Ł
Serwis Opineo.pl już po raz szósty przedstawił zestawienie opinii polskich konsumentów dotyczących profesjonalizmu, jakości usługi i rzetelności polskich e-sprzedawców. Po ogłoszeniu wyników plebiscytu za rok 2013 najwięcej radości było w ekipach Morele.net, Agito.pl i Electro.pl.
e-profit
13
C I EK AW O S T K I Z S I EC I
Nasza świadomość Polscy konsumenci są coraz bardziej świadomi swoich praw. Także w kwestii zakupów przez
Kategoria
Lider
Artykuły dziecięce
Smyk
Zdrowie i uroda
Iperfumy.pl
Zegarki i biżuteria
Korallo.pl
Odzież i obuwie
Eobuwie.pl
Akcesoria samochodowe
Oponeo.pl
Apteka
Melissa.pl
Ogród i narzędzia
Renova24.pl
Wnętrza
Dekoria.pl
Artykuły zoologiczne
Telekarma
internet. W ciągu tylko 2013 roku wystawili sprzedawcom blisko 1,2 mln opinii. Biorąc pod uwagę to, że średnio zapoznajemy się z sześcioma opiniami przed dokonaniem zakupu, można jedynie przypuszczać, że ta liczba będzie z roku na rok coraz większa. W ścisłej dwunastce wyróżnionych Megasklepów znalazły się: Morele.net, Agito.pl, Electro.pl, Empik.com, Redcoon.pl, RTV EURO AGD, Mall.pl, Merlin.pl, Mixmedia.pl, Avans.pl, Neo24. pl i MegaMarket.com.pl. – Megasklepy są dobrze znane polskim konsumentom, bo są obecne na rynku w handlu e-com-
Miejsca w rankingu
Młode wilki
tyki sprzedawców, którzy wolą
merce od wielu lat. Obsługują
W bieżącym wydaniu ran-
Bardzo ciekawie prezentuje się
zajmować się wąską dziedziną
dużą liczbę nabywców i realizują
kingu w grupie wyróżnio-
też ranking Młodych wilków,
handlu, prowadzić określony
ogromne ilości zamówień. Przy
nych Megasklepów zabrakło
czyli sprzedawców, którzy
sklep specjalistyczny i oferować
tym wszystkim potrafią zaofe-
sprzedawców: Electromarket.
dopiero zaczynają gromadzić
tylko wybrane produkty.
rować klientom usługi najwyż-
pl i RAM.net, którzy już
opinie. W kategorii Kompu-
szej jakości. W aktualnej edycji
w poprzednim zestawieniu
tery na wyróżnienie zasługują
Lider i król
rankingu, opartego w głównej
znajdowali się na dole tabeli.
Kuzniewski.pl, Drukmistrz.pl
Niekwestionowanym liderem
mierze na historii opinii z 12
Pojawiły się natomiast na liście
i Tuszmarkt.pl. Trzy pierwsze
w grupie sklepów z artyku-
miesięcy 2013 roku, widoczne
zupełnie nowe sklepy, które
miejsca w zestawieniu Foto-
łami dziecięcymi w bieżącej
jest przetasowanie na szczycie
w 2013 r. zdobyły megauznanie
grafia należą do sprzedawców:
edycji rankingu jest Smyk.
stawki. Dla sklepów, które straciły
klientów: Empik.com, Mall.pl,
Bratex.org, Vertis.pl i Fotoza-
com. Absolutnym rekordzistą
miejsce na podium, może to być
Merlin.pl i Avans.pl. Fakt, że
kupy.pl. Liderzy kategorii AGD
w klasyfikacji Zdrowie i uroda
sygnał do poprawy jakości obsługi
w rankingu zmieniają się nie
i RTV to: Filtreo.pl, BankKabli.pl
jest sklep Iperfumy.pl, który
i większej dbałości o klientów, zaś
tylko miejsca poszczególne
i Sonusmobile.pl.
zgromadził prawie 30 tys.
dla świeżo upieczonych liderów
sklepów, lecz także sami uczest-
będzie to z pewnością nagroda za
nicy jest bardzo korzystny
Więcej ofert spcejalistycznych
roku. W segmencie Zegarki
ubiegłoroczne wysiłki – komen-
z punktu widzenia konsumenta.
Jak co roku, w rankingu wykry-
i biżuteria rządzi Korallo.pl,
recenzji w samym tylko 2013
tuje wyniki rankingu Paweł
To przede wszystkim jasny
stalizowało się wiele kategorii
z kolei w kategorii sportowej
Kucharzak, prezes zarządu
sygnał, że nic – a już na pewno
specjalistycznych. Wynika to
prowadzi Sklep-Presto.pl.
firmy Opineo.pl.
lojalność i zaufanie klientów –
zarówno z preferencji samych
Odzież i obuwie też ma swojego
nie jest dane raz na zawsze.
14
klientów, którzy cenią fachowe
lidera, którym jest Eobuwie.pl.
doradztwo i bogaty asortyment
W kategorii akcesoriów samo-
sklepów branżowych, jak i z poli-
chodowych niezmiennie króluje
e-profit
CI EK AW O S T K I Z S I EC I
Oponeo.pl. Z kolei Apteka-
nie tylko reklama, lecz także
niczy z niemożliwością. Dopiero
Melissa.pl to lider zestawienia
profesjonalizm, jakość i rze-
po interwencji u kierownika obsłu-
Artykuły medyczne. W kate-
telność przekładające się na
gujący mnie handlowiec raczył się
gorii Ogród i narzędzia laur
dobre opinie stanowią dźwignię
skontaktować.
zwycięstwa przypadł skle-
e-handlu.
powi Renowa24.pl. W grupie e-sklepów wnętrzarskich Spowiedź e-sprzedawców
największą sympatią klientów cieszy się Dekoria.pl. Telekarma.
2.
Fatalna obsługa
E-sklep to nowoczesna forma handlu, a w nowoczesnym
pl zdobyła uznanie konsu-
Chyba każdy z fanów zakupów
biznesie to klient jest najważ-
mentów w kategorii Artykułów
online spotkał się kiedyś z
niejszy? Nic bardziej mylnego.
zoologicznych. W ulubionej
pracownikami centrów obsługi
Często zdarza się, że osoby pra-
kategorii dużych i małych
klienta, których podejście do
cujące w obsłudze klienta nigdy
dzieci – Gry, gadżety i pre-
wykonywanych obowiązków
nie powinny się w takim dziale
zenty – zestawienie najlepszych
można – mówiąc delikatnie –
znaleźć. Poniższa opinia jest tego najlepszym przykładem.
e-sklepów otwierają 3kropki.pl.
nazwać mało profesjonalnym.
Liderem internetowych sprze-
To jednak tylko czubek góry
dawców oferujących książki
lodowej najczęstszych grze-
jest Fabryka.pl. Na zadowolenie
chów e-sprzedawców. PRZYKŁADOWA OPINIA*:
klientów nie może też narzekać zwycięzca kategorii Żywność – sklep Chocolissimo.pl. Zaś
W samym serwisie Opineo.pl miesięcznie pojawia
[Andrzej] Obsługa klienta
pierwsze miejsce w zupełnie
się ok. 130 tys. różnych komen-
poniżej krytyki. Wysłałem
nowym zestawieniu: Militaria
tarzy potransakcyjnych. Są
prośbę o dostarczenie informacji
i survival – okupuje GunFire.pl.
wśród nich zarówno opinie
na temat możliwości regulacji
pozytywne, jak i negatywne.
w urządzeniu, które nabyłem, ale
Jeśli chce się poznać mocne
niestety dowiedziałem się, że „(...)
Opinia ważna rzecz
i słabe strony e-handlu, warto
jeśli nie potrafi Pan podłączyć
Być może istotniejszy od
przyjrzeć się im bliżej.
dwóch przewodów, tzn. że jest
samych wyników jest wyraźnie obserwowalny trend wzrostu liczby zamieszczanych opinii.
Pan laikiem z brakiem zdolności
1.
manualnych”. Tak więc pozdraUtrudniony kontakt
wiam firmę, która udzieliła mi tej
Co ważne nie są one wyłącznie
Jeśli kupujesz produkt bez
rzetelnej informacji na mój temat,
pozytywne czy negatywne.
wcześniejszej możliwości
znowu się czegoś nowego dowiedziałem o sobie.
Stosując taktykę oceny wprost
dotknięcia go, a dodatkowo
ze skoków narciarskich (gdzie
musisz zapłacić za niego z góry,
nie bierze się do wyniku najbar-
to nie dziwi potrzeba kontaktu
dziej pozytywnej i najbardziej
z żywą osobą reprezentującą
negatywnej opinii), można już
sprzedawcę. Nawet jeśli miałby
3.
Uszkodzony towar
Jeśli produkt jest świetny i ofero-
dziś na podstawie opinii w dużej
to być e-mail lub telefon. Tym-
wany w konkurencyjnej cenie, można
mierze wyrobić sobie zdanie na
czasem rzeczywistość bywa
przymknąć oko na burkającego
temat danego sklepu, produktu
czasem bardzo odmienna od
pracownika centrum obsługi, ale już
czy usługi.
oczekiwań.
otrzymanie uszkodzonego towaru to problem, który potrafi wyprowadzić
Coraz więcej z nas traktuje
PRZYKŁADOWA OPINIA*:
opinie przeczytane w sieci
z równowagi. Zwłaszcza gdy dotyczy sprzętu RTV AGD lub produktów,
za równie wiarygodne, jak te
[elektrrrus] Na odpowiedź
które kupowaliśmy na prezent. Nie-
zasłyszane offline. Wszystko
e-mailową trzeba czekać ponad
stety, opinie takie jak poniższa to nie są
wskazuje więc na to, że obecnie
tydzień, dodzwonienie się gra-
odosobnione przypadki.
e-profit
15
C I EK AW O S T K I Z S I EC I
PRZYKŁADOWA OPINIA*:
spryskiwać. Najgorzej jest jednak
wycofał towar z produkcji lub
z trwałością, po godzinie nie czuć
mieli na stanie ostatnią sztukę,
[Damian] Towar wysłali mecha-
w ogóle, żebym się poperfumo-
która właśnie uległa uszkodzeniu.
nicznie uszkodzony. Ktoś w sklepie
wała. To dyskwalifikuje niestety
Kłopotem najczęściej nie jest sam
nieumiejętnie chyba produkt
ten sklep u mnie na przyszłość,
brak towaru, co przecież w dużej
testował i uszkodzony towar
znam ten zapach z oryginału
mierze jest niezależne od sprze-
został sprzedany jako nowy. Nie
zakupionego gdzie indziej. Nie
dawcy, co czas, w którym dany
polecam sklepu – to po prostu
e-sklep jest w stanie zareagować
oszustwo.
i zaoferować klientowi alterna-
polecam!
4.
tywę.
Przesyłka spóźniona
Warto wiedzieć, czy e-sklep,
6.
Towar niezgodny
który akurat odwiedzamy,
z opisem lub inny niż zamó-
posiada własny magazyn, czy
wiony
jest jedynie dystrybutorem.
PRZYKŁADOWA OPINIA*: [Piotr] W przypadku mojego zamówienia sklep potrzebował 8
Co prawda sytuację z poniż-
To chyba najbardziej powszechny
dni(!), aby stwierdzić, że towar jest
szego komentarza możemy
problem. Choć w wielu przypad-
niedostępny u dostawcy, po czym
określić jako ekstremum, ale
kach jest to nie tyle niezgodność
zamówienie zostało anulowane. Co
i tak zamówiony prezent, który
z opisem, co z wyobrażeniem
ciekawe, po tym zdarzeniu towar
przychodzi choćby dzień po
klienta o samym produkcie. Może
dalej był oferowany z czasem
urodzinach, potrafi nieźle
on bowiem na zdjęciu wyglądać
dostępności 1–3 dni. Totalna
popsuć humor.
bardziej okazale niż w rzeczywi-
amatorszczyzna, nie radzę kupować
stości, co niekoniecznie musi być
czegokolwiek.
PRZYKŁADOWA OPINIA*:
winą sprzedawcy. Nie zmienia to jednak faktu, że klient czuje się po
[Anija] Nie dość, że zamówienie
prostu oszukany.
zostało zrealizowane ponad 3 miesiące po jego złożeniu i opła-
PRZYKŁADOWA OPINIA*:
ceniu, to nawet nikt nie pofaty-
Brak możliwości wyboru
kuriera
Wiele e-sklepów ma zawarte
gował się, żeby poinformować,
[Piotrburz] Kupiłem u nich fotel.
umowy z konkretną firmą prze-
co się dzieje z zamówieniem, czy
Jak się okazało bezczelnie mijali się
wozową. Zamawiającym towar
je dostanę, czy nie i czy zostaną
z prawdą, pisząc, że fotel jest wyko-
klientom nie dają możliwości
zwrócone pieniądze. Nie polecam!
nany ze skóry. W rzeczywistości jest
wyboru kuriera. Taka umowa na
to ordynarny skaj. Podłokietniki nie
wyłączność może być korzystna
są z drewna, tylko z prasowanego
z punktu widzenia sprzedawcy,
tłoczywa trocinowo-wiórowego.
ale jeśli kurierzy nawalą, to efekt
róbką
Amortyzator jest niższy niż w specy-
takiego błędu odbije się czkawką
To problem, który najczęściej
fikacji i na zdjęciach. Mówiąc krótko
również na samym sklepie.
5.
Towar okazał się pod-
występuje w internetowych
– nie polecam! PRZYKŁADOWE OPINIE*:
drogeriach, choć z pewnością niektóre przypadki wynikają ze zbytniej podejrzliwości wobec sprzedawców. PRZYKŁADOWA OPINIA*: [abc] Produkt mocno podejrzany.
16
8.
7.
Anulowanie zamówienia
[Jagnes] Niestety bardzo duży
przez e-sklep
minus i z całą pewnością nie poleci-
Zdarzają się sytuacje, kiedy klient
łabym tej firmy nikomu, kto miałby
otrzymuje e-maila lub telefon
wybór. Ja zostałam nią uszczęśli-
z e-sklepu, że jego zamówienie
wiona na siłę i takich niespodzianek
zostało anulowane. Sprzedawcy
nie popieram.
Na spodzie butelki jakby zdrapany
tłumaczą, że wyczerpały się
kod. Psikacz rozlewa, zamiast
zapasy na magazynie, producent
e-profit
CI EK AW O S T K I Z S I EC I
9.
Niedotrzymanie słowa
PRZYKŁADOWA OPINIA*:
przez e-sprzedawcę
Często e-sklepy szczycą się,
próby nieuznania reklamacji, gdy
serwisu, w którym spędził 1 (jeden!)
wyraźnie widać, że powinna
dzień. Od ręki wymieniono baterię.
[bulls] Reklamacja rozstrzygnięta
zostać uznana.
że do każdego zamówienia
w miarę pozytywnie. Jako rekom-
PRZYKŁADOWA OPINIA* :
dołączają gratisy lub atrakcyjne
pensatę miałem otrzymać kupon
kupony rabatowe na kolejne
rabatowy w sklepie internetowym
zakupy. Innym razem obiecują
– aczkolwiek słowa rzucone na wiatr.
internauci. Mając świadomość, że jeszcze się taki nie urodził,
nie było. Wszystko po to, aby udo-
użytkowania. Odesłałem telefon
coby wszystkim dogodził, warto
bruchać klienta.
w ramach reklamacji jako towar nie-
jednak, prowadząc sklep, zrobić
zgodny z umową. Panowie z centrali
sobie porządny rachunek
uznali, że uszkodzenie powstało na
sumienia i… zabrać się do
skutek używania uchwytu magne-
poprawy.
przykrości. Niestety, nie zawsze są w stanie dotrzymać danego słowa. Rada do sprzedawców jest w tym wypadku prosta: Jeśli
10.
Problemy z uznaniem
tycznego, o czym świadczą „mikro-
reklamacji
rysy na tylnej obudowie”. Poważnie,
Tutaj w wielu przypadkach wina
panowie? Telefon spędził w sklepie
najczęściej gorsze niż pozytywy
leży po obu stronach. Czasem
1,5 miesiąca, w czasie którego
płynące z jej złożenia.
trudno jednoznacznie stwierdzić,
z pomocą Rzecznika Praw Konsu-
czy but się zniszczył, bo był źle
menta przerzucałem się listownie
wyprodukowany, czy źle użytko-
z centralą. Ostatecznie uznano
wany. Trudno jednak zrozumieć
reklamację, a sprzęt wysłano do
nie obiecuj. Negatywne skutki niedotrzymanej obietnicy są
problemy, na które skarżą się
dziło o telefon z uszkodzoną baterią.
Żadnego kuponu nie ma i pewnie
wywiązać się z obietnicy, to lepiej
[kajtek] W moim przypadku choWada ujawniła się po 3 miesiącach
zadośćuczynienie np. za doznane
masz wątpliwość, czy dasz radę
To oczywiście nie wszystkie
e-profit
17
Social media a rekrutacja
Opracowanie Starter
18
e-profit
Okazuje się, że media społecznościowe to nie tylko źródło rozrywki, lecz także sposób na znalezienie pracy – tak wynika z raportów analizujących działanie najbardziej znanych portali społecznościowych. Większość pracowników w Polsce ma konto przynajmniej w jednej wirtualnej społeczności. Co więcej, ponad połowa z nich uważa, że posiadanie takiego profilu zwiększa szansę na zatrudnienie. Jest w tym sporo racji. Coraz więcej osób odpowiedzialnych za rekrutację sprawdza profile kandydatów w mediach społecznościowych.
e-profit
19
Z N A S Z E J P ER S P EK T Y W Y | S O CI A L M E D I A A R EK R U TA C J A
Jak szukać, by znaleźć?
– Informacje o tym, że poszu-
z nich umożliwia udostępnianie
Sama obecność w mediach społecznościowych nie jest jednak
O tym, że pierwszym źródłem
kujemy pracy można umieścić
informacji o swojej karierze
dla rekruterów jest LinkedIn lub
też na swoim profilu. Zobaczą
zawodowej, sprawdzenie, gdzie
gwarantem znalezienia pracy.
jego polski odpowiednik, czyli
ją zarówno bliżsi, jak i dalsi zna-
pracują znajomi oraz wyszu-
Zdarza się nawet, że może
GoldenLine, nie trzeba chyba
jomi, którzy mogą ją udostępnić
kanie ofert pracy. Z kolei Hire
pogrzebać szansę na atrakcyjną
nikogo uświadamiać. Trudno
dalej.
My Friend daje możliwość
posadę lub – co gorsza – prze-
przekazywania innym użytkow-
rwać dobrze rozwijającą się
by było inaczej, skoro główna funkcjonalność tych serwisów
Ciekawym sposobem jest
nikom wiadomości o znajomym,
karierę. Najgłośniejszym przy-
polega jednak na prezentacji
również udzielanie się w gru-
który szuka pracy. Z tego typu
kładem jest case Justine Sacco,
własnych dokonań zawodo-
pach tematycznych związanych
aplikacji korzystają już miliony
która po opublikowaniu na
wych i budowaniu sieci networ-
z daną branżą. Niekoniecznie
użytkowników.
Twitterze posta: Going to Africa.
kingowej.
tylko w grupach typu Praca
Rekruterzy jednak coraz
żowe prowadzone na forum
powody popularności użycia
Mam nadzieję, że nie zarażę
chętniej zaglądają również na
to tylko krok od ich konty-
mediów społecznościowych
się AIDS. Żartowałam. Jestem
w… Częste dyskusje bran-
Facebooka.
Hope I don’t get AIDS. Just Kid– Wyróżniamy dwa główne
ding. I’m White! (Jadę do Afryki.
nuacji na prywatnym czacie
w poszukiwaniu pracy. Po
biała!) szybko pożegnała się
z osobą, która może poten-
pierwsze, korzysta z nich wiele
z posadą dyrektora komuni-
cjalnie szukać współpracow-
firm i osób prywatnych, co daje
kacji w firmie IAC. Wniosek,
nościowych jest polubienie
nika z danej branży. To również
dostęp do ogromnej bazy kon-
jaki płynie z obserwowanych
fanpage’u urzędu pracy, agencji
dobry sposób budowania sieci
taktów. Po drugie, pozwalają one
przez nas zmian, jest prosty:
rekrutacyjnej, biura karier albo
networkingowej i wymiany
zamieścić ofertę w dowolnym
Zarządzanie własną karierą
konkretnej firmy. Gdy pojawi się
doświadczeń. Warto rów-
miejscu i czasie, która trafia do
zawodową osiągnęło wymiar
na nim oferta pracy, będzie to
nież sprawdzić dedykowane
grupy docelowej i daje możliwość
społeczny.
dla nas widoczne – tłumaczy
aplikacje, jak np. BranchOut
natychmiastowej interakcji –
Łukasz Śrama z HR24.com.pl.
czy Hire My Friend. Pierwsza
mówi Łukasz Śrama.
– Jednym ze sposobów szukania pracy w mediach społecz-
20
e-profit
Z N A S Z E J P ER S P EK T Y W Y | N I E D O S TA Ł E Ś S I Ę D O FA C E B O O K A I T W I T T ER A – S T W Ó R Z W Ł A S N EG O W H AT S A P PA !
Nie dostałeś się do Facebooka i Twittera – stwórz własnego WhatsAppa! Kilka lat temu Brian Acton zakończył pracę w Yahoo i postanowił aplikować do najbardziej znanych internetowych firm. Serwis Twitter 23 maja 2009 roku odrzucił jego kandydaturę. Facebook 3 sierpnia tego samego roku również nie był zainteresowany zatrudnieniem go.
Anna Osińska
A już w lutym 2014 sprzedał
konferencji zostanie w tym
przyjazny startupom Fundusz Aligo
swoją aplikację internetową –
roku poszerzony o infoShare
działający w ramach Grupy Edo-
WhatsApp Facebookowi za
Startup Zone – specjalną strefę
radca oraz Polish Investment Fund.
19 mld dol.! Zaledwie 5 lat po
dedykowaną startupom oraz
Więcej na ten temat znajdziesz na:
tym jak szukał pracy w branży,
inwestorom wykreowaną przez
http://www.infoshare.pl/startup-zone/.
stał się jej objawieniem i miliar-
gdański Starter.
derem jednocześnie. Dla kogo? Co powiesz na podobną przy-
infoShare Startup Zone to
godę?
strefa przeznaczona dla inno-
W takim razie zapraszamy
wacyjnych startupowców
na infoShare – to bezpłatna
posiadających co najmniej
konferencja IT & NewMedia,
wersję demo swojego produktu.
która co roku odbywa się
Jej uczestnicy dostaną szansę
w Gdańsku. Od pierwszej edycji
na spotkanie z doświadczonymi
w 2007 roku systematycznie
mentorami, zaprezentowanie
zdobywa popularność, groma-
się przed międzynarodowym
dząc coraz liczniejsze grono
jury, a także na zdobycie licz-
przedsiębiorców, tych dopiero
nych nagród. Strefa dla star-
startujących i tych, którzy już
tupów to także szansa na speed
nabyli sporo doświadczenia,
dating z inwestorami oraz na
a także inwestorów, aniołów
prezentację swojego projektu
biznesu z Polski i Europy Środ-
szerokiej publiczności podczas
kowo-Wschodniej. Program
Startup Expo. Strefę sponsoruje
e-profit
21
To jest i zawsze będzie darmowe
Rozmawia Agnieszka Meller
22
e-profit
Już wkrótce do Trójmiasta zjadą się pasjonaci nowych technologii z całej Polski. Magnesem, który z roku na rok przyciąga nad morze coraz więcej osób z branży IT, jest konferencja infoShare. Mieliśmy okazję zadać kilka pytań Marcinowi Pokojskiemu, jednemu z „czterech pancernych” odpowiadających za organizację tego wydarzenia.
e-profit
23
T E M AT Z O K Ł A D K I | TO J E S T I Z AW S Z E B ĘDZ I E D A R M O W E
Czego mogą spodziewać się
Management”, a wśród prele-
Kiedy w gronie organizatorów
uczestnicy tegorocznego info-
gentów m.in nadzieja pracoho-
infoShare opracowywaliśmy
Share? Oczywiście poza tym,
lików z całego świata, czyli jeden
pierwotną formułę Startup
że wysokiej jakości prezentacji
z autorów NeuroOn z Intel-
Zone, to całość mocno się roz-
i fantastycznej atmosfery.
Clinic, Lekkostroniczy, którzy
rosła. Nie chcieliśmy ograniczać
tym razem będą wyjątkowo
naszych planów, co w konse-
M.P: Jak zawsze infoShare
poważni, czy wreszcie autor
kwencji oznaczało, że potrzebo-
będzie interdyscyplinarne
sukcesu platformy Zite.com.
waliśmy partnera, który ogarnie
i wielotematyczne. Pierwszego
Równolegle z prelekcjami przez
organizacyjnie całe przedsię-
dnia na dwóch scenach zapla-
dwa dni będzie trwała Startup
wzięcie. W naturalny sposób
nowaliśmy bloki „Big Leaders
Zone. To nowy punkt w naszym
gdański Starter stał się dla
& Future Trends”, „Social
programie i oczko w głowie
nas pierwszym wyborem. Jak
Media & Marketing” i „Deve-
tegorocznej edycji. Startup
się okazało, szybko doszliśmy
lopment”. Będziecie mogli
Zone jest w całości dedyko-
do porozumienia. Starter ma
posłuchać przedstawicieli m.in.
wane ekosystemowi startupów.
ogromny udział w tym, że
Samsunga, Salesforce, Twit-
W ramach tego wydarzenia
uczestnicy otrzymają wyda-
tera czy Prezi. Także tego dnia
odbędą się m.in. półfinały i finał
rzenie startupowe na euro-
ogłosimy zwycięzców naszej
Startup Contest – konkursu
pejskim poziomie.
imprezy stowarzyszonej, czyli
dla startupów, w którym jest
Hackathonu dla programistów
do wygrania m.in. 6 tys. euro
Jakich gości specjalnych z Polski
Hack3City. Drugiego dnia
a także Startup/VC Speed
i zagranicy zobaczymy?
kolejne cztery bloki tematyczne
Dating – szybkie spotkania star-
„Startup Ecosystem”, „Gemes &
tupów z VC oraz Startup Expo –
M.P: Peter Halacsy (CTO and
Video”, „Mobile Zone” i „Project
nasze minitargi startupowe.
Cofounder of Prezi), Ali Jafari
24
e-profit
Postanowiliśmy, że udział w warsztatach będzie obwarowany „opłatą higieniczną”. To pozwoli zgromadzić audytorium, na którym nam zależy, czyli uczestników wysoce zmotywowanych do udziału w specjalistycznym warsztacie
T E M AT Z O K Ł A D K I | TO J E S T I Z AW S Z E B ĘDZ I E D A R M O W E
(VP of Direct Sales Europe
latach borykaliśmy się z pro-
wanie produktów o zasięgu
at Twitter), Mark Johnson
blemem frekwencji – na więk-
globalnym. Kostka DICE+,
(Former CEO at Zite.com sold
szości mieliśmy ogromną liczbę
Beacony Estimote, Brand24,
to CNN) czy Luke Mansfield
chętnych, a ostatecznie na
Base czy UXPin to produkty
(Head of Innovation at Samsung
warsztat przychodziła połowa
budowane dla globalnego
Electronics) to te osoby, któ-
tych, którzy się do niego zakwa-
konsumenta. Podobnie życzą
rych będziecie mogli posłuchać
lifikowali. Z tego powodu posta-
sobie autorzy projektu oku-
na scenie i poznać w kuluarach.
nowiliśmy, że udział w warsz-
larów NeuroOn. Cieszymy się,
tatach będzie obwarowany
że mamy takich ludzi w Polsce.
Dobrą okazją do networkingu
„opłatą higieniczną”. To pozwoli
Cieszymy się, że będą z nami na
będzie też impreza integra-
zgromadzić audytorium, na
infoShare.
cyjna na stadionie PGE Arena.
którym nam zależy, czyli uczest-
Do polskich stałych punktów
ników wysoce zmotywowanych
W mobile trwa wojna gigantów.
infoShare w osobach Piotrka
do udziału w specjalistycznym
Apple trochę traci, Samsung
Koniecznego, Natalii Hatal-
warsztacie.
zyskuje. Microsoft trzeci. I tak
skiej, Pawła Tkaczyka, Maćka
zostanie. Tutaj też mamy swoje
Budzicha czy Bartka Goli
sukcesy. Gra Real Boxing od
dołączą m.in. Maciek Saganowski (UX Architect), Kamil Adamczyk (NeuroOn), Karol Paciorek & Włodek Markowicz (Lekkostronniczy), Jacek Utko (Newspaper, Magazine and Web Designer, pierwszy Polak na TED) czy Mateusz Kusznierewicz z Patrykiem Strzelewiczem ojcem sukcesu DICE+ (pierwsza na świecie
Nie chcieliśmy ograniczać naszych planów, co w konsekwencji oznaczało, że potrzebowaliśmy partnera, który ogarnie organizacyjnie całe przedsięwzięcie
Vivid Games sprzedała się w ponad 850 tys. egzemplarzy na całym świecie. W 2013 do mainstreamu trafił temat Bitcoinów. Lata 2014 i 2015 to będzie czas silnego rozwoju ekonomii rynku kryptowalut. A jakie trendy przewidujesz,
kostka elektroniczna do gier na
że będą dominować w ciągu
tablecie).
następnych 12 miesięcy?
Z roku na rok infoShare zyskuje
M.P: Mój typy to polskie star-
na popularności. Już dziś jest to
tupy podbijające światowe
must be w kalendarzu każdego
W zeszłorocznej edycji z pew-
pasjonata nowoczesnych tech-
nością zetknąłeś się z pytaniami
nologii. Czy sukces, jaki odnie-
w stylu, jakie trendy przewi-
śliście, nie zmienił Waszych
dujecie na kolejny rok? I jak się
ideałów co do tego, że będzie to
sprawdziły?
rynki!
wydarzenie z zasady darmowe? M.P: Zgodnie z przewidywaM.P: infoShare jest i pozostanie
niami silne są tematy start-
darmowe. Do udziału w konfe-
upowe oraz tematy związane
rencji wymagana jest jedynie
z mobile. W roku 2013 i 2014
rejestracja. Także startupy, które
kolejne polskie startupy silnie
chcą wziąć udział w Startup
wychodzą ze swoją ofertą na
Zone, nie muszą nic płacić.
globalny rynek. Pozwala mieć to
Impreza integracyjna także jest
nadzieję, że wreszcie przesta-
i będzie bezpłatna. Inaczej jest
wimy głowy z projektowania
z warsztatami. W poprzednich
na rynek lokalny na projekto-
e-profit
25
Mobile to nie WWW
Marek Dornowski
26
e-profit
W roku 2013 liczba urządzeń mobilnych z dostępem do sieci przewyższyła liczbę tradycyjnych PC. Obecnie w Polsce około 95% oferty operatorów to smartfony. Jesteśmy o krok od momentu, w którym mówiąc „komórka”, będziemy mieli na myśli smartfon ze stałym dostępem do sieci. Jeśli jednak ktoś zakłada, że smartfonowiec i internauta myślą i działają tak samo, to jest w dużym błędzie.
e-profit
27
R Y N KO W E T R E N DY | M O B I L E TO N I E W W W
RWD
Dobrym przykładem jest tutaj
Podstawowa różnica dotyczy
sieć kin Helios. Na ich stronie
oczywiście kwestii techno-
znajdujemy szerokokątny
logicznej. Chodzi o dostęp-
repertuar, który jest wygodny
ność. Nie każda strona WWW
na PC, ale byłby kompletnie
jest responsywna, a więc nie
nieczytelny w wersji mobilnej.
wszystkie treści zaprezento-
Twórcy strony mobilnej ser-
wane w tradycyjnej formie będą
wisu mieli tego pełną świa-
„do strawienia” dla użytkow-
domość, gdyż wersja mobilna
ników mobile. Gdy w sierpniu
zaprojektowana jest w sposób
żeniem i wyznaczoną trasą do
zeszłego roku Google ogłosił,
dedykowany użytkownikowi
najbliższej z nich. Idąc dalej
że wprowadzi w swoim algo-
mobilnemu. Opiera się na
tym tropem, gdy korzystam
rytmie wyszukiwania zmiany
prostym założeniu, że user nie
z aplikacji Yanosik (służącej
powodujące utrudnienia pozy-
będzie szukał informacji na
do informowania o sytuacji
cjonowania nieresponsywnych
temat oferty sieci dla szkół czy
drogowej, z wbudowaną bazą
stron internetowych, RWD
firm, ale skupi się konkretnie na
fotoradarów), otrzymam na
(Responsive Web Design) stał się
sprawdzeniu repertuaru, zapo-
przykład informacje o lokali-
szczególnie modnym hasłem
znaniu się ze streszczeniem
zacjach stacji benzynowych
wśród marketerów. Trudno
filmów i, co oczywiste, rezer-
bez względu na ilość przesyła-
w pobliżu miejsca, w którym
o lepszy sygnał pokazujący, że
wacji miejsc i zakupie biletów.
nych czy odebranych danych.
akurat się znajduję.
responsywność przestaje być
Ten prosty przykład obrazuje
Ma to swoje bardzo pozytywne
opcją EXCLUSIVE, a staje się
kluczową różnicę naszych
przełożenie na szybkość podej-
Co jest kluczem?
typowym must have.
zachowań w sieci, gdy korzy-
mowania decyzji zakupowych
Oczywiście taką mapę można
stamy z jej zasobów w wersji
przez użytkowników mobile.
stworzyć i zamieścić na typowej
mobilnej.
Kolejna istotna kwestia róż-
stronie WWW, pytanie tylko,
niąca tradycyjne WWW od
po co, skoro tam nikt by z niej
User experience Sama mobilność stron to jednak
przeglądania wyników wyszu-
Czy każda strona przeniesiona do mobile w wersji niezmienionej z typowego WWW będzie się sprawdzać?
kiwania według kryterium „Pokaż najbliższą”. Jeśli więc jestem w delegacji w Krakowie i czuję drapanie w gardle, dzięki tej funkcjonalności nie znajdę samej listy aptek rozrzuconych po całym mieście, ale mapę z zaznaczonym swoim poło-
tylko początek. Kolejna kwestia
Limity
mobile to geolokalizacja. Co
nie skorzystał. Kluczem do
to UX (user experience), czyli
Podstawową różnicą jest czas.
prawda z urządzeń mobilnych
zrozumienia inności mobile jest
odpowiedź na pytanie, czy
Siedząc wygodnie na kanapie,
korzystamy w domu (97%
impulsywność zachowań i aktu-
samo dostosowanie rozdziel-
możemy sobie pozwolić na
z nas) i w pracy (74%), a więc
alna potrzeba chwili. To właśnie
czości do urządzeń mobilnych
surfowanie po sieci. W przy-
w miejscach naszego stałego
dzięki temu nasza obecność
wystarczy. Czy każda strona
padku użytkownika mobile, o ile
przebywania, ale to właśnie je
w mobile powinna być nie tyle
przeniesiona do mobile w wersji
nie jest to akurat przeglądanie
zabieramy ze sobą, gdy idziemy
przeniesieniem treści z trady-
niezmienionej z typowego
Facebooka (co robi 33% userów
na zakupy lub wybieramy się
cyjnego WWW, ile kompletnie
WWW będzie się sprawdzać?
mobile) czy YouTube’a (21%
w podróż. Ktoś może zapytać:
inaczej przemyślaną ofertą.
Tutaj nie ma jednej dobrej odpo-
userów), najczęstszą akcją jest
I co z tego? Otóż z biznesowego
Musi być odpowiedzią na
wiedzi. Każdy przypadek nale-
poszukiwanie konkretnych
punktu widzenia bardzo dużo.
pytanie, dlaczego użytkownik
żałoby rozważyć indywidualnie
informacji (45%). Użytkownicy
Smartfony bowiem, oprócz
korzysta z naszych danych za
w zależności od tego, jakie CTA
mobilni skoncentrowani są na
zwykłego dostępu do sieci,
pośrednictwem mobile, a te
(Call to Action) znajduje się na
swoim celu o wiele bardziej
posiadają aplikacje wykorzystu-
powody najczęściej są bardzo
danej stronie. Jeżeli strona jest
niż ci tradycyjni. Tłumaczyć
jące geolokalizację do polecania
konkretne.
jedynie zbiorem treści (np. arty-
to można również kosztami.
różnego rodzaju produktów czy
kułów), to być może nie trzeba
Pakiety oferowane przez
usług.
specjalnie zawracać sobie tym
operatorów ciągle jeszcze
głowy, ale już strony typu selling
w dużej mierze są limitowane.
Dla przykładu, aplikacja Zumi
pages (te, które posiadają CTA
Po ich przekroczeniu nali-
służąca do wyszukiwania firm,
mające na celu sprzedaż) zdecy-
czana jest dodatkowa opłata.
produktów i usług, posiada
dowanie powinno się całkowicie
W przypadku tradycyjnych PC
wbudowaną funkcjonalność,
na nowo przemyśleć.
dostawcy naliczają stałą opłatę
dzięki której user ma możliwość
28
e-profit
R Y N KO W E T R E N DY | M O B I L N I Z A KO N N I C Y
Mobilni zakonnicy Ostatnio miałem przyjemność rozmowy z prezesem jednej z dużych spółek finansowych, który stwierdził, że jeżeli Twoich dwóch sąsiadów i trzech znajomych otworzyło biznes w branży X, i bardzo ją sobie chwalą, to Ty już tam nie inwestuj – korekta rynkowa jest wręcz pewna.
Marek Dornowski
Osoby, które odwiedziły organizowane ostatnio w Warszawie Targi Mobilne z pewnością musiały nieźle się zdziwić, gdy pomiędzy firmami promującymi swoje aplikacje oraz agencjami chwalącymi się swoim doświadczeniem mobilnym natrafiły na jezuitów
30
Ta biznesowa prawda póki co
zgodnie z wszelkimi marke-
żadną walutę, oznaczałoby to,
nie ma żadnego zastosowania
tingowymi zasadami promo-
że w jakiś dziwny sposób jeden
do świata aplikacji mobilnych,
wali swoją aplikację o nazwie
człowiek jest warty więcej od
które coraz mocniej wchodzą
„Modlitwa w drodze”.
drugiego, a to według mnie jest
w nasze życie. Dziś aplikacje
absurdalne! – podsumował
nie są zabawką wyłącznie
Moje zaskoczenie było równie
z rozbrajającą szczerością.
pasjonatów nowych technologii.
mocne. W praktyce zorien-
(Na usprawiedliwienie dodam,
To coraz przydatniejszy – i co
towałem się, że to stoisko
że zakonnicy nie byli w trady-
najważniejsze – powszechny
różni się od innych dopiero,
cyjnych habitach ani w cha-
element naszego funkcjono-
gdy tradycyjnie już zapytałem
rakterystycznych koszulach
wania. Jeśli bowiem na targach
o punkty monetyzacji danej
z dziwnie wykończonym
mobilnych spotykasz zakon-
aplikacji. Zobaczyłem wówczas
kołnierzykiem. Stąd pewnie nie
nika, który zaprasza Cię do
szczery uśmiech na twarzy mło-
tylko ja zadawałem pytanie o to,
zapoznania się z jego aplikacją
dego jezuity opowiadającego
czy naprawdę są duchownymi,
mobilną, to wiedz, że coś się
mi o swoim produkcie w taki
i gdzie schowana jest ukryta
dzieje.
sposób, jakby od lat pracował
kamera).
w agencji mobilnej. No z tym Modlitwa w drodze
będzie problem – odpowie-
Siła mobile
Osoby, które odwiedziły organi-
dział. Aplikacja jest darmowa
Trudno mi wyobrazić sobie
zowane ostatnio w Warszawie
i w żadnym momencie nie
organizacje społeczne osa-
Targi Mobilne z pewnością
trzeba za nią płacić – dodał.
dzone na tradycji i historii
musiały nieźle się zdziwić, gdy
Jak można płacić za coś, co
bardziej niż właśnie zakony.
pomiędzy firmami promującymi
jest niepoliczalne? Medytacja,
Myślę zresztą, że nie tylko
swoje aplikacje oraz agencjami
którą proponujemy, to szansa
mi słowo „zakonnik” bardziej
chwalącymi się swoim doświad-
na progres w życiu osobistym
kojarzy się z sędziwym starcem
czeniem mobilnym natrafiły na
każdego naszego usera. Nie
w kapturze niż z młodzieńcem
jezuitów – zakonników, którzy
możemy przeliczać tego na
biegle posługującym się języ-
e-profit
R Y N KO W E T R E N DY | M O B I L N I Z A KO N N I C Y
kiem technologicznych geeków.
czasu, świadczą o sile mobile.
Rzeczywistość okazała się
Ostatnie kampanie telewi-
jednak inna. Sama aplikacja od
zyjne promujące bankowość
strony usability została bardzo
mobilną, wprowadzenie płat-
sensownie przemyślana i wyko-
ności mobilnych przez jedną
nana. Oczywiście jest jeszcze
z największych sieci dyskonto-
sporo funkcji, które z pewnością
wych w Polsce, czy wspomniana
by jej się przydały, ale projekt
wcześniej obecność zakon-
został zrobiony z zachowaniem
ników na targach mobilnych to
wszystkich zasad pisania apli-
jasne sygnały dla rynku. Nie
kacji mobilnych. To spotkanie
będzie żadnej rewolucji mobile
było jednak przede wszystkim
(jak zresztą od dawna twierdzi
megauświadomieniem sobie,
specjalistka tego rynku Monika
jak daleko jesteśmy w procesie
Mikowska). Nie ma takiej
zmian form komunikacji. To, co
potrzeby. Mobile spokojnie
dotychczas kryło się w stwier-
i nieodparcie zajmuje kolejne
dzeniu, że „w internecie jest
obszary naszego życia i już dziś
wszystko”, zaczyna znajdywać
można zazdrościć tym, którzy
swój nowy wymiar w rzeczy-
mają pomysł, jak to zjawisko
wistości mobile. Już nie tylko
zmonetyzować.
Angry Birds, czy inne umilacze
e-profit
31
R Y N KO W E T R E N DY | W I N T ER N ECI E ( N I E Z AW S Z E ) J E S T TA N I E J
W internecie (nie zawsze) jest taniej Gdybyśmy mieli wymieniać przewagi zakupów w sieci nad tymi tradycyjnymi, z pewnością wielu z nas na pierwszym miejscu wymieniłoby cenę. W internecie jest po prostu taniej. To zdanie słyszeliśmy już tyle razy, że dla wielu hasło: kupuję w internecie, stało się synonimem hasła: kupuję taniej. Jak to jednak w praktyce bywa tego typu teorie nie zawsze i nie wszędzie są prawdziwe. Opracowanie Starter
Jak wynika z danych zebranych
I tak przykładowo, kupując
Wygląda więc na to, że rynek
przez Okazjum.pl – największy
telewizor Manta Led 2203,
porównywarek cen ma twardy
serwis gromadzący oferty
w sieci zapłacilibyśmy za niego
orzech do zgryzienia. Ogra-
sieci handlowych – okazuje
co najmniej 899 zł, wybierając
niczając się do poszukiwania
się, że zawsze przed zakupem
ten sam produkt w Selgrosie,
wyłącznie online, istnieje
warto sprawdzić ceny nie tylko
zapłacilibyśmy za niego około
ryzyko przeoczenia ciekawych
w porównywarkach interneto-
528 zł.
okazji z punktu widzenia usera.
wych gazetkach. – Biorąc pod
Co ciekawe sieci handlowe
To oczywiście tylko wybrane
uwagę kryterium ceny, zakupy
konkurują z e-sklepami
przypadki i trudno przypusz-
offline często okazują się korzyst-
w jeszcze inny, bardzo prze-
czać, żeby w jakikolwiek sposób
niejsze. Śledząc oferty popular-
myślany, sposób. Oferują
zakłóciły one rozwój e-handlu,
nych sieci handlowych, często
produkt w cenie nieco wyższej
ale bez wątpienia, planując
znajdziemy interesujące nas
niż online, jednak część oddają
większe zakupy, warto wziąć
produkty w atrakcyjnej, niedo-
w formie vouchera na kolejne
pod uwagę wszystkie dostępne
stępnej w internecie cenie. Bywa,
zakupy. Taką technikę stosuje
opcje.
że produkty w internecie są nawet
m.in. sieć Real. Ostatnio można
o 70% droższe w porównaniu
było kupić np. lodówkę BEKO
***
z produktami dostępnymi w sie-
CSA 31020 za 899 zł, z czego
Produkty w podanych cenach
ciach handlowych – mówi Dawid
200 zł zwróci się podczas kolej-
były dostępne w powyższych
Piaskowski, założyciel serwisu
nych zakupów.
sieciach handlowych i w eskle-
wych, lecz także… w papiero-
Okazjum.pl.
32
pach od 3 do 7 marca 2014.
e-profit
R Y N KO W E T R E N DY | W I N T ER N ECI E ( N I E Z AW S Z E ) J E S T TA N I E J
Zestawienie cen wybranych produktów w sklepach stacjonarnych i w internecie:
Produkt
Cena w sklepie
Sieć handlowa
Cena w esklepie
Różnica w cenie
Telewizor MANTA LED 2203
527,67
Selgros
899
-70,37%
Ekspress do kawy Bosch
149
Tesco
209
-40,27%
Tablet LARK FreeMe 10.25
259
Tesco
319
-23,17%
Piekarnik BOSCH HBG
1228,77
Selgros
1278,33
-4,03%
Parowar MPM DZG-40A
89
Biedronka
98
-10,11%
Telewizor BLAUPUNKT
1899
Tesco
2048,84
-7,89%
1549
Tesco
1595
-2,97%
Tassino TAS 4211
435450
BLA50/209 Laptop HP PAVILLON G6-2300SW
Porównanie wybranych cen sieci Real i ofert dostępnych w internecie:
Produkt
Cena w sieci Real
Cena w esklepie
Lodówka BEKO CSA 31020
899zł z czego 200zł to voucher na kolejne zakupy
845
Tassino TAS 4211
1999zł z czego 300zł to voucher na kolejne zakupy
1945
Tablet LARK FreeMe 10.25
699zł z czego 100zł to voucher na kolejne zakupy
690
Ekspress do kawy Bosch
Opracowane przez: Okazjum
e-profit
33
R Y N KO W E T R E N DY | J A K I N A P R AW D Ę J E S T T E N R Y N EK M O B I L E ?
Jaki naprawdę jest ten rynek mobile?
O rynku mobilnym pisze się (zresztą chyba sami się w ten trend wpisujemy) coraz więcej. Każdy dostrzega zmiany, jakie zachodzą na naszych oczach i wielu ma na ten temat coś do powiedzenia. Opracowanie Starter na bazie raportu Jestem Mobi Marketing mobilny w Polsce 2013/2014
Przyjrzeliśmy się bliżej rapor-
ulubionym mobilnym casem dla
towi opracowanemu przez
startupów. Historia człowieka,
Jestem Mobi. W naszym
który nie dostał się na etat do
odczuciu najprzystępniej poka-
Facebooka, by kilka lat póź-
zuje on, w którym kierunku kręci
niej sprzedać mu swój projekt
się świat mobile i gdzie w tym
za 16 mld dol. musi rozpalać
wszystkim jest nasz polski rynek.
wyobraźnię. Podobnie jak fakt,
Poniższy tekst jest jedynie
że z tego produktu korzysta
podsumowaniem subiektywnie
około 400 mln użytkowników
najciekawszych informacji
miesięcznie.
Jak sytuacja wygląda w Polsce?
Obecny rok powinien pokazać nam, w jaki sposób wykorzystać ten mobilny ruch do celów marketingowych
mości mobile też narzekać nie można. Monika Mikowska stawia w swoim raporcie nawet tezę, że ubiegły rok był najlepszy, jeśli chodzi o wzrost świadomości i konsumpcji treści przez użytkowników w kanałach mobilnych. Podane przez nią zesta-
zawartych w raporcie. Całość dostępna jest tutaj:
Nad Wisłą na wzrost świado-
wienia wzrostu liczby pobrań Główne trendy
Yanosika, Allegro czy Listonica
Inną globalną ciekawostkę
zdecydowanie tę tezę wspierają.
http://jestem.mobi/2014/02/
zafundował nam YouTube,
wanie numer jeden, czyli respon-
Samo Allegro z przekroczoną
nowy-raport-marketing-mobilny-w-
a konkretnie informacja, że już
sywność i pytanie o to, czy
granicą 3 mln pobrań mówi
polsce-2013-2014/
40% ruchu na tym serwisie
Google przestanie wyszukiwać
samo za siebie.
pochodzi z urządzeń mobilnych.
strony niedostępne mobilnie?
Rekordowa ilość
To dość dobrze pokazuje trend
Póki co wprowadzone w sierpniu
Podobnie pozytywne sygnały
Z kluczowych wydarzeń na
użytkowników mobile. Nie dziwi
zmiany w algorytmie utrud-
płyną z rynku sprzedaży
świecie naszą uwagę w sposób
zatem przypuszczenie autorów
niające pozycjonowanie stron
tabletów. W roku 2013 sprze-
szczególny przykuł temat gro-
raportu, że obecny rok powi-
nieresponsywnych wskazują
dało się przynajmniej dwa
madzenia przez komunikatory
nien pokazać nam, w jaki sposób
chyba jasno kierunek, w którym
razy więcej tabletów niż roku
mobilne rekordowej liczby użyt-
wykorzystać ten mobilny ruch
zamierza iść amerykański gigant.
wcześniej. Oczywiście należy
kowników. Case WhatsAppa
do celów marketingowych.
Nie ma odwrotu przed mobil-
pamiętać o poziomie, z którego
jest obecnie chyba najbardziej
No i wreszcie temat zdecydo-
nością.
startujemy, ale niewątpliwie
34
e-profit
R Y N KO W E T R E N DY | J A K I N A P R AW D Ę J E S T T E N R Y N EK M O B I L E ?
rosnący trend sprzedaży urzą-
rokim echem nie tylko w branży
Ciekawe są również dane
każdego, kto pasjonuje się
dzeń mobilnych wydaje się być
– wprowadzenie płatności
dotyczące korzystania Polaków
technologią mobile i wiąże swój
dziś niezagrożony.
mobilnych w sieci Biedronka.
z aplikacji mobilnych. Oczywiście
startupowy pomysł z tą branżą,
To ostatnie wydarzenie zostało
najwięcej entuzjastów tego typu
w naszym odczuciu jest to lek-
Raporty
docenione również przez Jury
rozwiązań znajdziemy w naj-
tura z obszaru must read.
10,67 – to liczba , która z pewno-
Media Trends Awards.
młodszym przedziale wiekowym
ścią zapisze się w podręcznikach
(16–21), bo aż 37%, ale tu wzrost
historii rozwoju mobile w Polsce.
Raport poświęca również sporo
również będzie bezdyskusyjny.
Tyle procent na koniec ubiegłego
miejsca analizom dotyczącym
Można jedynie zadawać pytania
roku wyniósł ruch w sieci pocho-
smartfonizacji Polaków. My, nie
o jego dynamikę.
dzący z urządzeń mobilnych. Na
wnikając w szczegóły, możemy
początku 2013 roku mało kto
ten proces skomentować krótko.
Raport zawiera jeszcze wiele
obstawiał, że magiczna granica
Obecnie ponad 90% oferty ope-
interesujących danych, takich
10% zostanie przekroczona tak
ratorów stanowią smartfony.
jak powody korzystania
szybko.
Jeśli przyjrzymy się, co jaki czas
z bankowości mobilnej, czy
Polacy wymieniają swój telefon
liczbę Polaków korzystających
Z innych ważnych wydarzeń
na nowy, to wszelkie rozważania
z internetowych wyszukiwarek
autorzy raportu zwracają uwagę
liczbowe tracą na znaczeniu.
mobilnych. Znaleźć można tam
na start płatności mobilnych
Będziemy społeczeństwem
również wiele interesujących
IKO oraz – co odbiło się sze-
smartfonowców. Szybko.
case’ów. Ogólnie mówiąc, dla
fot. facebook
e-profit
35
R Y N KO W E T R E N DY | N I E M A CI Ę M O B I L N I E – N I E I S T N I E J E S Z !
Nie ma Cię mobilnie – nie istniejesz! Znana i lubiana przez wielu maksyma: Nie ma Cię w internecie – nie istniejesz, jest już dziś tak oczywista, że rozpisywanie się na ten temat nie ma większego sensu. Wystarczy jednak w tym stwierdzeniu podmienić jedno słowo, by hasło stało się aktualne i powodowało wyrzut sumienia wielu firm. Co bowiem by było, gdybyśmy słowo internet zamienili słowem mobile? Jakub Oleszek
Mobile a budżet
mobilnym jest dla naszej firmy/
Rynek mobile stał się ostatnio
marki najbardziej opłacalny.
głównym kierunkiem rozwoju
To, co jeszcze chwilę temu było
większości dużych marek. Tym
jedynie w dobrym tonie, stało
samym w szeroko pojętych
się dziś wręcz absolutnym obo-
mediach branżowych, mamy
wiązkiem. O ile podstawowe
wręcz zatrzęsienie tekstów
założenia responsywności
na temat coraz większego
strony internetowej są rela-
wpływu ruchu mobilnego na
tywnie proste, o tyle spełnienie
zyski oraz postrzeganie marki.
idei dobrego i funkcjonalnego
Nie chciałbym więc powielać
wyglądu naszej witryny na róż-
tego, co już zostało napisane.
nych urządzeniach mobilnych
Stwierdzam jednak, że wartość
w praktyce jest dużym wyzwa-
ruchu mobilnego w stosunku
niem. Jednym z powodów jest
do desktopowego rośnie na
brak specjalistów. Graficy,
tyle szybko, by każdy marke-
developerzy, frontend-owcy
tingowiec mógł łatwo wynego-
pochłaniają łapczywie wiedzę
cjować dodatkowe budżety na
o odpowiednim lokowaniu
działania związane z rozwojem
konkretnych modułów treści
owej płaszczyzny we własnym
na ekranach naszych tele-
przedsiębiorstwie.
fonów. Często dopasowanie do urządzeń mobilnych wymaga
35
Dopasowywanie
nie tylko dopasowania rozdziel-
Skoro pieniądze nie powinny
czości, ale przede wszystkim
być większym problemem,
zmiany całego układu treści,
pozostaje zdecydować, jaki
czasem nawet przewartościo-
kierunek partycypacji w ruchu
wania ważności poszczegól-
e-profit
R Y N KO W E T R E N DY | N I E M A CI Ę M O B I L N I E – N I E I S T N I E J E S Z !
nych elementów. Niestety,
gramowania. Obecnie aplikacja
user mobilny zachowuje się
praktyka przychodzi z czasem,
musi zaspokajać konkretną,
inaczej od tego tradycyjnego.
a poziom badań i dostępnych
nagłą potrzebę użytkownika.
Jest bardziej zdecydowany
danych nie ułatwia nam działań.
Dlatego nie każda strona i nie
i dokładnie wie, czego szuka.
Dlatego hasło responsyw-
każda marka musi posiadać
Udostępnienie choćby części
ność jest w rozumieniu wielu
swoją Apkę.
swojego produktu lub usługi
osób jedynie przygotowaniem
zamkniętego w dedykowanej
osobnych układów strony dla
Aplikacja musi stanowić rozwią-
aplikacji może skutkować zain-
różnych rozdzielczości, a nie
zanie konkretnej potrzeby – mówi
teresowaniem całością oferty.
ideą stworzenia funkcjonalnej
Tomasz Ostrowski, prezes
Warto też pamiętać, że decyzja
mobilnie strony. Wypracowanie
zarządu firmy Prawomaniacy,
o stworzeniu dedykowanej apli-
jednolitych standardów w tej
która wypuściła niedawno
kacji nie zwalnia z bycia respon-
kwestii będzie zapewne nale-
na rynek aplikację LexLege
sywnym. W praktyce to userzy
żało do dużych znanych marek,
zawierającą około 50 najważ-
zdecydują, czy wystarczy im
które przyzwyczają użytkow-
niejszych aktów prawnych.
strona mobilna, czy pokuszą
ników do pewnych rozwiązań,
W naszym przypadku to dostęp
się również o ściągnięcie apli-
tym samym wytworzą funda-
do podstawowej wiedzy dostępnej
kacji. W obu przypadkach i tak
menty responsywności.
bezpośrednio w smartfonie.
jesteśmy wygrani.
To tylko pewien dedykowany Wyścig banków
wycinek naszych usług – dodaje
Drugą drogą jest przygo-
Ostrowski – ale na tym właśnie
towanie aplikacji mobilnej. Ostatnio popularnym rozwiązaniem stały się aplikacje oferujące obsługę płatności bankowej. Banki prześcigają się w reklamach, już nie tylko samą ofertą, lecz także intuicyjnym i funkcjonalnym oprogramowaniem na smartfona. Co więcej aplikacja ma pewną przewagę nad responsywną stroną. Jaką? Można ją sprzedawać swoim użytkownikom jako wartość dodaną do firmowej strony
Graficy, developerzy, frontend-owcy pochłaniają łapczywie wiedzę o odpowiednim lokowaniu konkretnych modułów treści na ekranach naszych telefonów
WWW lub niezależnie od niej. Wspomniane formy sprzedaży mogą być pośrednie i bezpośrednie. Możemy sprzedawać dostęp do aplikacji, udostępniać ją za darmo, bądź wymagać dopłaty za dodatkowe funkcjonalności czy wyłączenie reklam.
polega synergia pomiędzy trady-
Oczywiście aplikacja może być
cyjnym dostępem z poziomu PC
udostępniana również cał-
a usługami mobilnymi.
kowicie darmowo. Nie jest to jednak najistotniejszy czynnik,
User mobilny a tradycyjny
który przemawiać będzie
Kluczem do tworzenia aplikacji
o ilości pobrań danego opro-
mobilnej jest zrozumienie, że
e-profit
37
R Y N KO W E T R E N DY | CO M M ER CI A L M E D I A
Commercial media Czy media społecznościowe nadal możemy nazywać social? Czy ta nazwa jest jedynie opisem rzeczywistości, w której wydaje nam się, że żyjemy, a w praktyce już jej nie ma? Marek Dornowski
Facebook dość długo budował swój potencjał i przyzwyczajał użytkownika do siebie, dając mu nadzieję, że zadowoli się jedynie opcjonalną formą reklamy
38
F jak Facebook
natomiast z mniej lub bardziej
Prawda jest bowiem taka, że to
Mówisz social media, myślisz
skwaszoną miną musiała sięgnąć
nie żadna awaria, ale przemy-
Facebook. Zdanie być może
do kieszeni.
ślane i co ważne (wiem, że wielu
krzywdzące dla wielu innych
z Was może się z tym stwier-
bardzo ciekawych portali, ale
Korek
dzeniem nie zgodzić) bardzo
w dużej mierze chyba jeszcze
Żarty się skończyły. W ostatnim
sensowne zachowanie, logiczne
prawdziwe. Facebook i jego poja-
czasie trudno było znaleźć osobę
z punktu widzenia rozwoju
wienie się w Polsce to bez wąt-
odpowiadającą za prowadzenie
Facebooka. Nikt nie wchodzi
pienia wydarzenie, które można
fanpage’a na Facebooku, która
na giełdę, żeby tracić – każdy
określić jako kamień milowy
nie narzekałaby na spadek
chce zarabiać. Facebook dość
w historii rozwoju internetu nad
zasięgu organicznego swoich
długo budował swój potencjał
Wisłą. Sytuację z Facebookiem
postów. Ten fenomenalny kanał
i przyzwyczajał użytkownika
świetnie ujął Karol Kopańko
dwustronnej komunikacji z klien-
do siebie, dając mu nadzieję,
w artykule na serwisie Antyweb.
tami nagle jakby dostał zadyszki.
że zadowoli się jedynie opcjo-
Po mieście rozeszła się infor-
Trochę tak, jakby nagle wszyscy
nalną formą reklamy. Taki obrót
macja, że nareszcie przybył
Polacy postanowili sprawdzić
sprawy można było już dawno
legendarny dealer, który ma
w praktyce nowo wybudowane
temu przypuszczać. Skoro daję
świetny towar i… rozdaje go za
i zachwalane autostrady, wsiedli
Ci zasięg, to każę Ci za niego
darmo. Wciągnęli i uzależnili się
do swoich aut i zamiast cieszyć
zapłacić. Tak jest wszędzie,
prawie wszyscy, a gdy impreza
się wiatrem we włosach, poko-
dlaczego więc nie miałoby być
trwała w najlepsze, dealer nagle
nując kolejne kilometry, utknęli
i tutaj?
powiedział, że nie będzie już
w gigantycznych korkach. To
dawał towaru za darmo i kazał
oczywiście tylko porównanie,
Nie ma co narzekać, trzeba
sobie za niego zapłacić. Ci nie-
bo mimo że produkowany przez
liczyć. Porównywać koszty
liczni, którzy do całej zabawy
użytkowników kontent rośnie
pozyskania ruchu na stronę
od początku podchodzili bardzo
z dnia na dzień, trudno uwierzyć
internetową firmy z Facebooka
sceptycznie, mogli powiedzieć:
w teorię, że Facebook się „zakor-
i z innych źródeł. Liczyć koszty
a nie mówiliśmy?, większość
kował”.
pozyskania klienta. W systemie
e-profit
R Y N KO W E T R E N DY | CO M M ER C I A L M E D I A
reklamowym Facebooka można
z punktu widzenia osób zajmu-
zwróci się, to będzie funkcjo-
to określić co do grosza. Face-
jących się social media na co
nował dalej, odchodząc kon-
book będzie dobrym narzędziem
dzień konieczność przemodelo-
sekwentnie od wizerunku dar-
marketingowym tak długo, jak
wania sobie własnych strategii.
mowego i świetnego medium
będzie zapewniał niskie koszty
Rzeczywistość jest bowiem
społecznego. Jeśli jednak
pozyskiwania ruchu na stronę
taka, że to co z założenia miało
podwinie mu się noga, to dziś
internetową firmy oraz rozsądne
być social, już wkrótce będzie
trudno wręcz wyobrazić sobie,
koszty pozyskania klienta – mówi
nim tylko z nazwy.
w którym kierunku sytuacja
Piotr Chmielewski, założyciel agencji Social Media Now.
rozwinie się dalej. Jedno jest Można mieć mieszane uczucia
pewne: social media nie chcą już
– dobrze to czy źle. Facebook
tak do końca być tylko social.
Social media
będzie musiał zdać test na
Zresztą czy tak naprawdę kie-
Co ostatnie zmiany polityki
konwersję. Jeśli inwestycja
dykolwiek chciały?
Facebooka oznaczają w prak-
w promocję postów, w two-
tyce? Z pewnością ruch na
rzenie sklepów na Facebooku
nowojorskiej giełdzie, zaś
i inne „produkty” Facebooka
e-profit
39
DZ I A Ł | A R T Y K U Ł
Denial of Service – czy powinienem się martwić? Monika Bańczerowska | www.datalab.pl
40
e-profit
DZ I A Ł | A R T Y K U Ł
Budowa współczesnych serwisów WWW – nawet w przypadkach pozornie prostych usług – jest zazwyczaj dosyć skomplikowana. Składają się one zazwyczaj z warstwy aplikacji webowej oraz bazy danych, z którą łączy się ta aplikacja. Oba te moduły funkcjonują w ramach pewnej infrastruktury, działając na konkretnym serwerze (lub serwerach) za pośrednictwem protokołu HTTP lub HTTPS.
e-profit
41
WA R TO W I E DZ I EĆ | D E N I A L O F S ER V I C E – C Z Y P O W I N I E N E M S I Ę M A R T W I Ć ?
Denial of Service
cjach na produktach lub utrud-
i czynnikami, które wpływają
poradzić sobie z realnym lub
Złożoność procesów kryjących
niać bieżącą obsługę zgłoszeń.
na opisywane ryzyko. Odpo-
potencjalnym zagrożeniem?
się za „serwowaniem” przeglą-
Możliwy jest również spadek
wiedzmy sobie na kilka pytań
W związku z dwoma rodzajami
darce strony WWW jest powią-
w wynikach wyszukiwania
niewymagających wiedzy tech-
ataków (a więc intencjonal-
zane z długością odpowiedzi
(np. wynikach wyszukiwarki
nicznej:
nych oraz nieintencjonalnych),
serwisu na tak zwane requesty
Google), jeżeli pechowo nasze
(takie jak na przykład prośba
strony będą odpytywane przez
przeglądarki o zaprezentowanie
roboty w momencie, gdy nie
strony WWW). Tego typu
działają lub odpowiadają bardzo
requesty często angażują kilka-
wyróżniamy dwa rodzaje zabez-
1.
pieczeń. Czy serwisowi
zdarza się działać bardzo
Pierwszym, przypuszczalnie naj-
powoli. Należy mieć również
powoli lub nie działać
ważniejszym, są te, które polegają
dziesiąt, czasami nawet kilkaset
na uwadze to, że potencjalny
w ogóle (i jednocześnie na
na odpowiednim przygotowaniu
plików aplikacji webowej. To
problem jest wprost propor-
pewno nie jest to wina łącza
aplikacji webowej i bazodanowej
z kolei wiąże się z zaangażowa-
cjonalny do naszego zasięgu:
klienckiego)?
(oraz infrastruktury), tak aby były
niem zasobów systemowych,
im większy ruch obsługujemy,
które muszą w odpowiedni
tym ewentualne konsekwencje
sposób przerobić i zaprezen-
bardziej wpłyną na naszą markę
tować pożądane informacje.
i obroty.
W przypadku wielu jednocze-
wydajne. To zadanie dla progra-
2.
misty aplikacji. Powinniśmy dostać Czy zdarza się, że
od niego zapewnienie, że aplikacja
strona nie wczytuje się
korzysta z bazy danych w sposób
w całości (na przykład
optymalny (nieangażujący zbęd-
snych requestów (na przykład
Wyróżniamy dwa typowe
dane, które uzupełniamy
nych zapytań), a samo działanie
podczas odwiedzin przez wielu
przykłady incydentu Denial
z CMS-a nie są zwracane,
usługi jest pozbawione angażo-
klientów) infrastruktura może
of Service. Pierwszy z nich
a zamiast nich pojawia się
wania niepotrzebnych akcji.
nie nadążyć z odpowiedziami
jest przypadkiem nieinten-
komunikat o problemie
na nie, powodując tak zwany
cjonalnym, czyli UDoS (Unin-
w pobieraniu danych z bazy
Drugim rodzajem są zabezpie-
Denial of Service, czyli odmó-
tentional Denial of Service):
danych)?
czenia związane z intencjonal-
wienie usługi.
niezwiązany z celowym działaniem „użytkownika”. W skraj-
Ważne czy nieważne?
nych przypadkach wydarzyć
Pojawia się pierwsze pytanie:
się może jednak atak, właśnie
dlaczego jako właściciel dowolnej usługi internetowej
nymi atakami. Zgodnie z zasadą
3.
– lepiej zapobiegać, niż leczyć Czy zdarza się, że
– przed wyborem odpowied-
ruch na serwisie jest maksy-
niego hostingu (ale również
mający na celu albo całkowite
malizowany w konkretnych
w momencie, w którym nasza
przerwanie ciągłości usługi,
godzinach, a nierozłożony
strona internetowa już funkcjo-
powinienem się tym zaintere-
albo też obniżenie jej wydaj-
proporcjonalnie (na przy-
nuje w ramach danej infrastruk-
sować? Powodów jest przy-
ności (spowolnienie działania
kład 90% użytkowników
tury) można zadać administrato-
najmniej kilka. Po pierwsze,
usługi).
odwiedza nas pomiędzy
rowi kilka pytań, które pomogą
godziną 9:00 a 10:00)?
w ocenie ryzyka. Są to między
problem z wydajnością serwisu to problem dla naszych użyt-
Czytając powyższy opis,
kowników, którzy mogą się
jednym z pierwszych pytań,
Jeżeli na którekolwiek pytanie
zniechęcać długim czasem
które się nasuwają, jest to,
odpowiedziałeś „tak”, może to
odpowiedzi na swoje akcje.
na ile ten problem dotyczy
oznaczać, że Twoja aplikacja
W związku z tym możemy tracić
mnie. Ogólnie mówiąc, zawsze
znajduje się na granicy wydaj-
pojedyncze kliki (przekłada-
najłatwiejszymi celami albo
ności związanej z ruchem na
jące się na przykład na zakup
ataków, albo UDoSu, są usługi,
podanej infrastrukturze lub że
towarów), ale także renomę.
które znajdują się na granicy
może być narażona na jakie-
Po drugie, jeżeli nasza infra-
swojej wydajności ze względu
kolwiek zagrożenie związane
struktura nie jest rozdzielona na
na natężenie ruchu w stosunku
z obsługą ruchu.
obsługującą CMS-a oraz war-
do infrastruktury. Ale skąd
stwę prezentacyjną klientom,
możemy to wiedzieć?
obsługa CMS-a może być
innymi:
1.
Jaka jest ogólna poli-
tyka jakości dotycząca wydajności serwisów WWW?
2.
Czy dane (docroot
oraz dane bazy danych) są w jakikolwiek sposób
Kolejnym pytaniem, które
backupowane (a więc, czy są
w naturalny sposób nasuwa się
tworzone kopie zapasowe
zdecydowanie wolniejsza i pro-
Zastanówmy się nad sympto-
właścicielom serwisów inter-
plików, a jeżeli tak, to na
wadzić do problemów w opera-
mami, środkami zaradczymi
netowych, jest to, w jaki sposób
jakich zasadach)?
42
e-profit
WA R TO W I E DZ I EĆ | D E N I A L O F S ER V I C E – C Z Y P O W I N I E N E M S I Ę M A R T W I Ć ?
3.
Czy pliki są hosto-
wane na jednym serwerze,
6.
Czy dostępna jest
przypadku powinniśmy zasta-
likwidują zagrożenia takie jak
nowić się nad przeniesieniem
te, które spowodowały w 2009
bezpłatna pomoc tech-
hostingu lub – zanim podej-
roku zdecydowane spowol-
czy na osobnych (na przy-
niczna 24/7, a jeżeli tak,
miemy konkretne kroki – skon-
nienie serwisów Twittera oraz
kład osobny serwer bazo-
to jakie są średnie czasy
sultować się z dobrym pro-
Google. Było to konsekwencją
danowy, osobny serwer
reakcji na odpowiedź help-
gramistą czy administratorem
wzmożonego ruchu związanego
memcache’ujący)?
desku?
serwisów WWW.
ze śmiercią Michaela Jacksona.
W przypadku zagrożeń typu
4.
Te pytania można też zadać na
DoS/UDoS należy pamiętać, że
forum dyskusyjnym, prosząc
największym zagrożeniem jest
są jakiekolwiek rodzaje
jednocześnie o udzielenie
tak zwany „skok”. Niski ruch nie
firewalli, które w razie
ogólnej opinii na temat jed-
wpływa na czas odpowiedzi, ale
konieczności (ataku) mogą
nego hostingodawcy. Nawet
oczywiście w przypadku jego
blokować określone porty
bardzo dobrze działająca
zwielokrotnienia może pojawić
lub adresy IP?
aplikacja może mieć problemy
się problem. Pamiętajmy, że
z poprawnym realizowaniem
zagrożenia typu DoS są istotne
usługi, jeżeli zostanie zainstalo-
nie tylko dla małych serwisów,
wana na źle skonfigurowanym
lecz także dla wielkich. Dlatego
transfer konta jest w jaki-
lub niewydajnym serwerze
przeznaczają one kilkanaście,
kolwiek sposób limitowany?
współdzielonym. W związku
a czasami nawet więcej procent
Preferowany jest brak
z tym niezwykle ważne jest
budżetów projektów na opty-
limitów.
zapewnienie, że odpowiedzi na
malizację, testy wydajnościowe
powyższe pytania są dla nas
serwisów oraz infrastruktury.
satysfakcjonujące. W innym
Dzięki temu minimalizują lub
5.
Czy stosowane
Czy miesięczny
e-profit
43
WA R TO W I E DZ I EĆ | P S YC H O LO G I A KO N S U M E N TA
Psychologia konsumenta W czym tkwi sukces sprzedaży w sieci? Na to pytanie nie da się odpowiedzieć jednym zdaniem. Czynników jest naprawdę mnóstwo, zaczynając od samego produktu czy usługi, a kończąc na obsłudze posprzedażnej. Tym razem na podstawie badań przeprowadzonych przez Vouchercloud przyjrzeliśmy się bliżej psychologii konsumenta. A jest czemu się przyglądać. Opracowanie Starter na bazie badań Vouchercloud
Zmorą e-sprzedawców są tzw. porzucone koszyki. Dlaczego klienci, którzy zdecydowali się na zakupy, na którymś etapie ścieżki zakupowej po prostu z nich rezygnują?
44
Ile czasu potrzeba, zanim
świadczy fakt, że pokazanie
w takim samym stopniu jak tym
twoja strona w pełni odpali?
kilku różnych ujęć danego
ze świata rzeczywistego. Naj-
Sekundę, dwie, a może trzy?
produktu zwiększa szanse jego
częściej czytamy do 6 różnych
Jeśli kiwnąłeś głową przy
sprzedaży aż o 58%. W tym
recenzji i opinii, zanim zdecydu-
trzeciej sekundzie, to masz
miejscu trzeba jasno zaznaczyć,
jemy się na zakup. To świadczy
problem. Okazuje się bowiem,
że nie warto „podkręcać” tego,
o tym, jak istotne jest dbanie
że 57% konsumentów opuści
czym faktycznie dany pro-
o reputację naszej marki i moni-
Twoją stroną, nie wykonując
dukt jest. Aż 25% przypadków
torowanie jej w internecie.
przy tym żadnej interakcji, a co
zwrotów tłumaczone jest tym,
gorsza 80% z nich już nigdy na
że „produkt nie jest tym, czego
Zmorą e-sprzedawców są tzw.
nią nie wróci, uznając, że jest
oczekiwałem”.
porzucone koszyki. Dlaczego
zamulona.
klienci, którzy zdecydowali się Skoro prezentacja produktu jest
na zakupy, na którymś etapie
Jeśli udało Ci się sprawić, że
tak istotna, rodzi się pytanie,
ścieżki zakupowej po prostu
klienci dotarli do Twoich pro-
na ile można zwiększyć jego
z nich rezygnują? Dla 41% takim
duktów, kolejną decydującą
sprzedaż, korzystając z mate-
demotywatorem są ukryte
rzeczą, czy ta wizyta znajdzie
riałów wideo? Dla 31% inter-
opłaty pojawiające się podczas
odbicie w monetyzacji, jest
nautów to właśnie materiał
finalizacji zakupów, zaś aż dla
jakość zdjęć. Według aż 92,6%
wideo jest głównym czynnikiem
29% konieczność założenia
internautów właśnie zdjęcia
motywującym do zakupu.
konta jest wystarczającym
mają największy wpływ na
W sieci, podobnie jak w świecie
powodem, by je przerwać. Co
to, czy dany produkt zostanie
offline, dla większości z nas
ciekawe 8% internautów goto-
kupiony czy nie. Średnio inter-
istotną rolę odgrywają refe-
wych jest porzucić koszyk ze
nauci poświęcają 90 sekund na
rencje. Aż 85% internautów
względu na fakt, że dany sklep
ocenę tego, czy produkt spełnia
czyta recenzje lokalnych firm
nie ma podanego na stronie
ich oczekiwania.
przed dokonaniem zakupu.
numeru telefonu.
O tym, jak ważne są zdjęcia,
Co więcej 79% z nich ufa im
e-profit
WA R TO W I E DZ I EĆ | P S YC H O LO G I A KO N S U M E N TA
Warto bliżej przyjrzeć się
nie zakłada konta.
pod uwagę koszty transportu,
problemowi zakładania konta.
Kolejny ważny element to kody
a aż dla 80% userów możliwość
Jego celem jest oczywiście
rabatowe. Tu przypuszczenia
płatności kartami płatniczymi
zdobycie danych do bazy
jak najbardziej się potwierdzają.
znanych marek zwiększa wiary-
klientów, a co za tym idzie wrzu-
Aż dla 57% klientów kupon,
godność danego sklepu.
cenie danego e-maila do bazy
który otrzymali, był kluczowym
No to teraz czas na szybki
adresowej, do której mógłby
elementem decyzyjnym doko-
audyt funkcjonalności i odpo-
być wysyłany newsletter. Aż
nania zakupu. Bez niego na dany
wiedź na pytanie, dlaczego jest
81% sprzedawców zakłada, że
zakup, by się nie zdecydowali.
tak, jak jest, przynajmniej po
ich newsletter jest must have.
Na koniec warto jeszcze wspo-
części jest gotowa.
Tymczasem rzeczywistość
mnieć o czynnikach szalenie
okazuje się być inna, gdyż
istotnych, a czasami lekcewa-
40% konsumentów nie chce
żonych. Przesyłka i płatności.
dostawać newslettera i dlatego
Otóż 59% kupujących bierze
e-profit
45
WA R TO W I E DZ I EĆ | J A K P R O WA DZ I Ć D O B R Ą KO R E S P O N D E N C J Ę E - M A I LO WĄ ?
Jak prowadzić dobrą korespondencję e-mailową? Trudno wyobrazić sobie prostszą rzecz niż wysłanie e-maila. Ale to tylko pozory. Bo choć od strony technicznej to dziecinnie proste, już kwestia zasad komunikacji wcale taka prosta nie jest.
Magdalena Kurcz, agencja interaktywna Aberit (aberit.eu)
Powszechnie spotykane są wiadomości, które nawet jeżeli są poprawnie zatytuowane, to zawierają jedynie treść pytania. Bez powitania i bez zakończenia, nawet bez podpisu
macyjny. Niestety, często spo-
dłuższej wymiany wiadomości,
treść pytania. Bez powitania
tykane jest (również po stronie
swobodnie można przejść na
i bez zakończenia, nawet bez
firm) pisanie w polu tytułu
bardziej bezpośredni zwrot, np.
podpisu. Podpis musi zawierać
początku e-maila i kończenie
„Panie Tomaszu”.
przynajmniej formę pożegnania
go w polu treści właściwej.
„Z pozdrowieniami”, „Pozdra-
Podobnie często i błędną prak-
Kolejną zasadą w korespon-
wiam” lub zakończenie wraz
tyką jest przesyłanie całej treści
dencji e-mailowej jest rozpo-
z podpisem (imię i nazwisko)
zapytania e-mailowego w jego
częcie właściwego pytania małą
oraz ewentualnym kontaktem.
tytule lub pozostawianie tego
literą. Oznacza to, że poprawny
W przypadku naszego przy-
pola pustego. Te trzy podsta-
początek e-maila powinien
kładu zapytania o staż podpis
wowe błędy są niedopuszczalne
wyglądać następująco:
powinien zawierać wszystkie te
w przypadku nadawcy reprezen-
elementy.
tującego firmę. Świadczą o braku
Szanowny Panie,
profesjonalizmu instytucji.
piszę z zapytaniem o odbycia
Jakie są zasady przyjęcia na staż
stażu w Państwa firmie. Znala-
w firmie?
O błędach w treści e-maila słów
złem informację o możliwości
kilka
kontaktu z Panem w przypadku
Taka wiadomość wygląda dużo
Niestety również w treści
podobnych pytań, chciałbym więc
gorzej, prawda? Kandydat może
e-maila zdarzają się podsta-
poznać warunki rozpoczęcia takiej
nie mieć szans na odbycie stażu
wowe błędy. Podobnie jak
współpracy.
w firmie.
Tytuł e-maila jak tytuł w gazecie
uczono nas w szkole przy
Serdecznie pozdrawiam
Może się to wydawać proza-
pisaniu listu, tak i w e-mailach
iczne, jednak wciąż mamy z tym
zaczynamy od powitania.
Zawsze powinniśmy zakończyć
tykaną w przypadku prywat-
problem. Tytuł e-maila powinien
W zależności od odbiorcy roz-
e-maila. Powszechnie spoty-
nych internautów, jest prze-
zawierać informację o tym, co
poczynamy od oficjalnego „Sza-
kane są wiadomości, które
syłanie zapytań ze wzmianką
znajdziemy w jego treści. Powi-
nowni Państwo” lub „Szanowna
nawet jeżeli są poprawnie zaty-
„oczekuję szybkiej odpowiedzi”.
nien być krótki, rzeczowy i infor-
Pani/Panie”. W przypadku
tułowane, to zawierają jedynie
Czytając kilka takich zapytań
46
Złą praktyką, szczególnie spo-
e-profit
WA R TO W I E DZ I EĆ | J A K P R O WA DZ I Ć D O B R Ą KO R E S P O N D E N C J Ę E - M A I LO WĄ ?
@
Akademickim już sporem jest
do jej publikacji w sieci lub
również miejsce udzielania
do negatywnego komento-
odpowiedzi. Według najstar-
wania publicznego rozmówcy.
szej internetowej społeczności,
Regularnie w sieci pojawiają
która wyrosła na IRC-u, odpo-
się screeny z prowadzonych
wiedzi należy udzielać na dole,
korespondencji e-mailowych,
tj. na końcu całej korespon-
które udostępniają niezadowo-
dencji. Wg innej grupy, odpo-
leni rozmówcy. Dbajmy więc
wiedzi udzielamy na górze. Fak-
o wspólne zadowolenie i uczmy
tycznie jednak nie musimy się
się rozmawiać za pomocą
tym przejmować. Zależnie od
e-maili tak, by obu stronom
programu pocztowego możemy
oszczędzić zbędnych nerwów.
pisać tam, gdzie pojawia się nam kursor. Większość programów i kont pocztowych zwija nam bowiem automatycznie historię korespondencji, pozostawiając jedynie treść odpowiedzi. Mówiąc „piszmy tam, gdzie dziennie, można odczuć iry-
które zwyczajnie nie udzielają
pojawia się kursor”, mam na
tację. Taki dopisek nie daje
odpowiedzi. Standardowo przy-
myśli dosłownie to miejsce. Na
nam absolutnie żadnej pew-
jętym maksymalnym czasem
szczęście jednak coraz rzadziej
ności, że odpowiedź zostanie
oczekiwania na odpowiedź są
spotykamy się z pisaniem
udzielona szybciej, a wręcz
trzy dni robocze. Przekroczenie
wiadomości gdzieś w historii
wywoła negatywną reakcję.
tego czasu często odbierane
korespondencji.
W naszych skrzynkach znajduje
jest jako zignorowanie wiado-
się od kilku do kilkudziesięciu
mości. Wielu z nas się z tym
Podsumowując...
e-maili dziennie (są osoby, które
spotkało i było to irytujące.
Prowadząc korespondencję
dochodzą do kilkuset). Oznacza
Tym bardziej, że odpowiedź
e-mailową, warto pamiętać, że
to, że odpowiedzi będą
odmowna zajmuje raptem
internauci traktują ją emo-
udzielane albo w kolejności
minutę naszego czasu, a jej brak
cjonalnie. Wynika to z zastą-
otrzymania wiadomości, albo
świadczy o odbiorcy.
pienia komunikacji face-to-face
w zależności od ich priorytetów
lub nawet komunikacji przez
i tematów. A dopisek „pilne!”
Jeżeli już jednak decydujemy
telefon e-mailami. Pisząc do
w temacie nic nie zmieni. Jeżeli
się na przesłanie odpowiedzi,
kogoś wiadomość, oczekujemy,
faktycznie nasze pytanie jest
warto korzystać z funkcji
że uzyskamy odpowiedź, a jej
typowe i może poczekać kilka
„odpowiedz”. Niby banalne,
brak bywa porównywany do
godzin, takim tematem na
jednak jestem przekonana,
odwrócenia się plecami do
pewno nie wywołamy żadnych
że każdy z nas przynajmniej
rozmówcy w rzeczywistości.
pozytywnych emocji, tym bar-
raz trafił na rozmówcę, który
To prowadzi do negatywnych
dziej szybszej reakcji.
uporczywie każdą odpowiedź
emocji, a te z kolei najczęściej
przesyłał w nowej wiadomości,
odreagowuje się w internecie.
Odpowiedzieć, czy nie odpowie-
doprowadzając tym samym do
Wszystko to potwierdza, że
dzieć?
niezłego bałaganu w skrzynce.
sposób prowadzenia korespon-
Odpowiedzi na e-maile, choć
Takiego zachowania należy
dencji e-mailowej ma znaczenie
wszystko wydawałoby się
unikać, a nową korespondencję
w budowaniu wizerunku. Brak
logiczne, również przysparzają
warto rozpoczynać tylko
odpowiedzi lub korespondencja
pewnych trudności. Pierwszym
w momencie, gdy dotyczyć ma
prowadzona w ironicznym
problemem są firmy i sklepy,
zupełnie innego tematu.
tonie, może doprowadzić
e-profit
47
WA R TO W I EC I EĆ | R OZ M AW I A J I P L A N UJ
Rozmawiaj i planuj
Kawa i pogawędka w firmowej kuchni, czy zaawansowany system do zarządzania projektami? Jak powinna przebiegać współpraca wewnątrz firmy, aby jej produkty były dopracowane i nie wychodziły z kilkumiesięcznym opóźnieniem?
Marcin Osiak, marcinosiak.pl
W firmach często każdy dział
zwrotnej, nie pytają, nie roz-
powinien składać maksymalnie
Jeśli te dwa elementy w firmie
to inna planeta. IT nie rozmawia
wiewają wątpliwości, w efekcie
z kilku osób i dobrze, aby były to
działają dobrze, jeśli pracownicy
z handlowcami, analitycy nie
często wypuszczają projekt,
osoby z różnych działów posia-
różnych działów nie traktują się
konsultują się z grafikami i tak
który albo nie działa tak jak
dające różne umiejętności. Obok
jak stworzenia z różnych planet,
dalej... Ścieżka realizacji pro-
powinien, albo nie działa wcale,
programistów odpowiedzialnych
sukces murowany. Analityk,
jektu często wygląda tak, że
albo działa, ale pojawia się z wie-
za „wdrożenie” sprinta w zespole
handlowiec, programista, grafik
handlowiec podpisuje umowę
lomiesięcznym poślizgiem.
być powinny też osoby pracu-
– każda z tych osób ma inne
z klientem i do firmy przynosi
jące z klientami, analitycy, czy
umiejętności i na projekt patrzy
jego oczekiwania, analityk
Brak współpracy pomiędzy dzia-
graficy. Dobrze przygotowana
pod kątem innych priorytetów.
opracowuje projekt i wysyła do
łami w firmie to bolączka, którą
mieszanka umiejętności i szerszy
Łącząc wiedzę osób z różnych
realizacji do IT. Stamtąd nie ma
w łatwy sposób można przezwy-
kąt spojrzenia na dany projekt
dziedzin, można wypuścić
informacji zwrotnej na temat
ciężyć.
zmniejsza szanse wypuszczenia
naprawdę udany projekt. Tak
na rynek bubla.
więc, rozmawiajcie, planujcie
projektu, tylko za jakiś czas klient otrzymuje lepszy, bądź gorszy
Poznaj Scrum
produkt.
W skrócie: Scrum to meto-
Założenie wydaje się być proste
i podbijajcie świat!
dyka zarządzania projek-
i logiczne – zwłaszcza przy
Dlaczego wiele projektów IT się
tami. W metodyce tej rozwój
dużych projektach. Łatwiej
nie udaje?
produktu podzielony jest na
zaplanować, przełknąć małego
Ponieważ komunikacja w firmie
mniejsze projekty (sprinty) trwa-
sprinta i realizować projekt
wygląda tak, jak to zostało
jące od tygodnia do miesiąca.
kawałek po kawałku, niż
opisane wyżej. Bywa, że wizja
Efektem każdego sprintu ma być
zabierać się od razu za całość,
handlowców i analityków
wypuszczenie gotowego, w pełni
potem dochodzić, co nie działa
często rozmija się z możliwo-
sprawnego elementu projektu.
i gdzie.
ściami technologicznymi firmy Podsumowując
i umiejętnościami programistów. Deweloperzy otrzymują gotowe
Nad jednym sprintem nie musi
Kluczem do sukcesu projektu
zlecenie, jeśli nie dają informacji
pracować cała firma. Zespół
są komunikacja i planowanie.
48
e-profit
Tradycja to tradycja
Opracowanie Starter
Mimo że w tym roku 1 maja przypada w czwartek, a więc długi weekend majowy będzie wyjątkowo krótki, to i tak większość z nas z niecierpliwością wyczekuje majówkowych wyjazdów. W pewnym sensie stały się już naszą narodową tradycją. Nic nie wskazuje na to, by miała być ona zagrożona. A więc gdzie na majówkę w tym roku?
B E Z K R AWATA | T R A DYC J A TO T R A DYC J A
Jeśli jesteś singlem
czy spacer po parku, mogą
Bycie singlem, pomimo swoich
otworzyć nam oczy na kilka
zalet, ma też wady. Jedną
niespodzianek o sobie i drugiej
z nich może być brak towarzy-
połówce. Zdarza się, że takie
stwa na weekendowy wypad.
niespodzianki nie do końca są
Jeśli wszyscy Twoi znajomi
przyjemne, a jeśli już, to lepiej
wybierają się parami, a do tego
dowiedzieć się o nich prędzej
zabierają gromadkę rozkrzy-
niż później. Jeśli jednak nie
czanych dzieci, to być może
chcecie ryzykować morskiej
warto, aby spróbować zorgani-
wyprawy, to spokojny klimat
zować czas samemu. Jeśli ktoś
Wielkich Jezior Mazurskich
nie jest samotnikiem z wyboru
z pewnością pozwoli Wam się
i samotne górskie wędrówki
wyciszyć i przeżyć niezapo-
nie są szczytem jego marzeń,
mniane chwile: czy to opalając
warto pomyśleć nad przyłą-
się na środku jeziora, czy stojąc
czeniem się do zorganizowanej
w deszczu w porcie i odganiając
Kościuszki), ale i dla najmłod-
wycieczki.
komary.
szych. Dzieci będą świetnie
Jeśli wszyscy Twoi znajomi wybierają się parami, a do tego zabierają gromadkę rozkrzyczanych dzieci, to być może warto, aby spróbować zorganizować czas samemu
bawić się w Żywym Muzeum Dariusz Miąsek – ekspert
Sporą popularnością cieszą się
Piernika, gdzie wezmą udział
z Grupy Turystyki Aktywnej
również wyjazdy do gospo-
w własnoręcznym przygoto-
Sporteus – poleca szcze-
darstw agroturystycznych. Tych
waniu pierników pod okiem
gólnie wypad do Augustowa
praktycznie w każdym zakątku
mistrza i jego wiedźmy. Z pew-
i spływ kajakowy Rospudą:
Polski nie brakuje, a cenowo są
nością chętnie obejrzą także
Trasa spływu jest różnorodna
bardzo atrakcyjne.
seanse w toruńskim Planeta-
i ciekawa, polecana dla osób
rium, a wycieczka do Centrum
szukających przygody. Grupy
Weekendowe atrakcje dla
Nowoczesności Młyn Wiedzy
są kilkunastoosobowe, więc na
rodziny z dziećmi
będzie znakomitą zabawą dla
samotność podczas weekendu
Od lat jednym z najpopular-
całej rodziny.
na pewno nie można narzekać.
niejszych celów turystycznych
Alternatywą dla kajaków może
w Polsce jest Kraków. Atrakcji
Możliwości dla każdego jest
być rejs żeglarski. Oferta rejsów
nie zabraknie tam ani dla
naprawdę wiele. A ponieważ
dla osób początkujących, które
rodziców, ani dla dzieci, i to bez
tradycja zobowiązuje, jeśli
nie mają patentu żeglarza jach-
względu na pogodę. Zresztą
jeszcze nie masz żadnych
towego, jest naprawdę duża.
w okolicach Krakowa jest wiele
planów na majówkę, to czas
Można wybrać rejs po Mazu-
ciekawych miejsc – idealnych na
najwyższy to zmienić.
rach (np. po Mamrach) albo po
jednodniowe wycieczki. Można
Bałtyku. W przypadku Bał-
tu wspomnieć park ruchomych
tyku warto przedłużyć sobie
dinozaurów – Dinozatorland lub
majówkę i spędzić pod żaglami
Park Miniatur w Andrychowie.
przynajmniej tydzień. Jeśli ktoś
Jeśli nie mieszkasz akurat
raz zasmakuje w żeglarskim
w mieście Kopernika – to wła-
rzemiośle, z pewnością będzie
śnie wycieczka do Torunia może
chciał wracać na morze.
być znakomitym pomysłem na wyjazd majowy z całą rodziną.
Wyjazd na weekend dla pary
Toruń kusi licznymi atrakcjami
Rejsy żeglarskie to również
dla starszych odwiedzają-
dobry sprawdzian charak-
cych (np. Muzeum Podróż-
teru dla par. Nieco bardziej
ników, Dom Kopernika, ruiny
ekstremalne warunki niż kino
zamku krzyżackiego, kopiec
52
e-profit
DZ I A Ł | A R T Y K U Ł
e-profit
53