Cijfers bevestigen de trend
Nieuw record voor Vlaamse bedrijven Zijn we stilaan op weg naar een circulaire economie? Het zou zo maar kunnen. De switch van een klassiek afvalbeheer naar duurzaam materialenbeheer heeft in Vlaanderen alleszins heel
wat in beweging gezet. Termen als ecodesign, nieuwe businessmodellen, grondstoffenrevolutie, symbiose ‌ worden mainstream. Sectorfederaties, middenveld en kennisinstellingen enga-
geren zich in het Vlaams Materialenprogramma. En de recyclagecijfers van Vlaamse bedrijven halen nieuwe records. Redenen voor optimisme? Of laten we nog opportuniteiten liggen? We zoomen even in op enkele nieuwe cijfers.
M
idden juni 2014 publiceerde de OVAM de bedrijfsafvalstoffencijfers van 2012. De hoeveelheid bedrijfsafval in Vlaanderen steeg tot 18.938.000 ton, een toename met 1,5% ten opzichte van 2010 die onder meer te wijten is aan het hernemen van de economie. Het opvallendste cijfer uit het rapport was echter het aandeel bedrijfsafval dat vandaag in Vlaanderen een tweede leven krijgt door middel van hergebruik, recyclage, compostering of gebruik als nieuwe grondstof. Dat liep in 2012 op tot 74%. De stijgende trend van de voorbije jaren wordt dus duidelijk verder gezet. Voor het eerst ligt dat percentage ook hoger dan dat van het huishoudelijk afval (71%).
Bemoedigende cijfers dus, maar toch ziet de OVAM ook nog heel wat verbeterpotentieel. De cijfers voor 2012 geven ook een stijging aan van de hoeveelheid gemengd primair bedrijfsafval, zeg maar het restafval van de bedrijven. In 2012 was er 1.042.000 ton gemengd primair bedrijfsafval. Een stijging met bijna 6% ten opzichte van 2010. Nochtans vallen hier zeker nog winsten te behalen. Een sorteeranalyse uitgevoerd in 2012 gaf aan dat er nog 20% recycleerbaar materiaal in het gemengd bedrijfsafval zit. Het gaat dan om PMDafval, harde plastics, papier en karton, hout, metalen en zelfs KGA. Het nieuwe Materialendecreet en het Vlarema voorzagen daarom reeds nieuwe sorteerverplichtingen. Sinds 1 juli 2013 moeten Vlaam-
juni-juli 2014 | 3
J. Verheyen, OVAM - Mechelen
De voorbije week publiceerde de OVAM de bedrijfsafvalstoffencijfers van 2012. De hoeveelheid bedrijfsafval in Vlaanderen steeg tot 18.938.000 ton, een toename met 1,5% ten opzichte van 2010 die onder meer te wijten is aan het hernemen van de economie. Het opvallendste cijfer uit het rapport was echter het aandeel bedrijfsafval dat vandaag in Vlaanderen een tweede leven krijgt door middel van hergebruik, recyclage, compostering of gebruik als nieuwe grondstof. Dat liep in 2012 op tot 74%. De stijgende trend van de voorbije jaren wordt dus duidelijk verder gezet. Voor het eerst ligt dat percentage ook hoger dan dat van het huishoudelijk afval (71%).
percentage tweede leven
75%
70%
65%
60% 2007
2008
2009
2010
2012
Percentage afval dat een tweede leven krijgt na twee verwerkingsstappen. 5%bedrijfsafval wordt nog gestort en 12% gaat naar Het aandeel dat vandaag in Vlaanderen een verbranding. De overige 9% ondergaat nog volgende verwerkingsstappen vooraleer het uiteindelijk wordt gestort, tweede leven krijgt door middel van hergebruik, recyverbrand of ook ingezet wordt als materiaalrecyclage.
clage, compostering of gebruik als nieuwe grondstof liep in 2012 op tot 74%. Bemoedigende cijfers dus, maar toch ziet de OVAM ook nog heel wat verbeterpotentieel. De cijfers voor 2012 geven ook een stijging aan van het de hoeveelheid gemengd primair bedrijfsafval, zeg maar het restafval van de bedrijven. In 2012 was er 1.042.000 ton gemengd primair bedrijfsafval. Een stijging met bijna 6% ten opzichte van 2010. Nochtans vallen hier zeker nog winsten te behalen. Een sorteeranalyse uitgevoerd in 2012 gaf aan dat er nog 20% recycleerbaar materiaal in het gemengd bedrijfsafval zit. Het gaat dan om PMD-afval, harde plastics, hout, metalen zelfsen landbouwvan 2014papier volgen & nogkarton, nieuwe campagnes voor deenhorecaJan Verheyen, KGA. sector. woodvoerder 15% minder gemengd bedrijfsafval levert naast ecologische winsten van de Openuiteraard ook economische winsten op. Winsten die nog verder kunnen Het nieuwe Materialendecreet en het Vlarema daarom reeds nieuwe sorteerverplichtingen. bare Vlaamsevoorzagen door selectief zorgvuldiginzamelen. met afval en materialen om te springen. Uit Sinds 1 juli 2013 moeten Vlaamse Afvalstoffenbedrijven 18 fractiesoplopen verplicht Bovendien moet voor de Materialenscan die het Agentschap de ophaler voor het gemengd bedrijfsafval een contractvoorbereidend sluiten metonderzoek de afvalproducent dat stipuleert maatschappij Ondernemenisenuiteraard de OVAM nog bij deniet Vlaamse bedrijven bleek welke stoffen ingezameld worden. OVAM. Het effect van die maatregel zichtbaar in verspreiden, de dat afval, materialen en grondstoffen goed zijn voor 40% van de kosten van de Vlaamse bedrijven. Ongetwijfeld een extra drijfveer om de ingeslagen weg naar een circulaire economie verder te zetten. En dat kan blijkbaar ook jobs opleveren... Titel: Artikel_Ecotips_juni2014 6 juni 2014
se bedrijven achttien fracties verplicht selectief inzamelen. Bovendien moet de ophaler voor het gemengd bedrijfsafval een contract sluiten met de afvalproducent dat stipuleert welke stoffen ingezameld worden. Het effect van die maatregel is uiteraard nog niet zichtbaar in de cijfers van 2012. Maar de toename van het gemengd bedrijfsafval wijst wel op het belang van de maatregel alsook de noodzaak om er duidelijk en veelvoudig over te communiceren. En dan nu … communiceren Communicatie is één van de sleutelelementen in het succes van het huishoudelijk afvalbeleid. Voor bedrijven geldt niets anders. In november 2012 lanceerde de OVAM de ‘Sorteer Meer-campagne’ om onder meer de nieuwe sorteerverplichtingen die het Materialendecreet en het Vlarema met zich meebrachten beter bekend te maken. In 2014 herhaalt de OVAM deze gewestelijke campagne met als doelstelling Vlaamse bedrijven en ondernemingen te overtuigen om tegen 2020 15% minder gemengd bedrijfsafval te produceren. Daarnaast worden ook sectorspecifieke campagnes gevoerd omdat afval- en materialenbeheer in elke sector een andere en geheel eigen logica heeft. In januari dit jaar werd een campagne op maat uitgewerkt voor de garage- en carrosseriesector. Die sectorspecifieke aanpak bleek een succes. Uit een effectmeting van de campagne bleek dat 75% van de bereikte doelgroep aangaf als gevolg van de campagne actie ondernomen te hebben om beter selectief in te zamelen. In het najaar
Versie: 8
1/3
Omslag naar circulaire economie levert groene jobs Een ambitieus Vlaams afval- en materialenbeheer heeft de voorbije decennia geleid tot een sterke afval- en recyclagesector met internationaal gerespecteerde expertise. Uit een studie uitgevoerd door de KULeuven en Vito, recent gepubliceerd door het Steunpunt Duurzaam Materialenbeheer (SuMMa) van het Vlaams Materialenprogramma, blijkt dat de afval- en recyclagesector ongeveer 12.000 mensen tewerkstelt in Vlaanderen en een omzet van 3,7 miljard euro realiseert. Daarnaast levert de sector (naast directe jobs) ook een belangrijke bijdrage aan de economie door indirecte jobs te creëren. De onderzoekers stellen dat elke job in de sector 1,3 indirecte jobs elders in de economie genereert. De afval- en recyclagesector liet de voorbije decennia een bijzonder sterke groei optekenen van meer dan 5% per jaar. Die groei kan volgens de onderzoekers nog doorgetrokken worden. Zij berekenden de economische baten voor een circulaire economie voor Vlaanderen aan de hand van modellen van onder meer het Nederlandse onderzoeksinstituut TNO. Uit hun prognoses blijkt dat Vlaanderen tegen 2020 meer dan 3,4 miljard aan materiaalkosten kan besparen en de werkgelegenheid in de sector kan verdubbelen (tot 27.000 jobs) door de ingeslagen weg richting duurzaam materialenbeheer te bestendigen en resoluut te kiezen voor een circulaire economie. We hebben met andere woorden overtuigende ecologische en economische argumenten voorhanden om het duurzaam materialenbeheer en de ingezette transitie naar een circulaire economie onverdroten verder te zetten. jverheye@ovam.be
juni-juli 2014 | 3
Auteur: Jan Verheyen