YAĞSIZ KOMPRESÖRLER HAKKINDA YANLIŞ BİLİNEN 7 BİLGİ

Yağsız Kompresörler Hakkında Yanlış Bilinen Bilgi 7

Bu makale, Parker Gas Separation and Filtration Division EMEA Marka İletişimi Takım lideri Dave Sykes tarafından kaleme alınmış, Parker Türkiye Distribütörü DHE Endüstriyel Satış Müdürü Burak Yüce tarafından Türkçeleştirilmiştir.

Umarız, bu makale yeni bir kompresörün avantajlarını ve dezavantajlarını araştırırken karşılaştığınız bazı ikilemleri ortadan kaldırmaya yardımcı olmak için hazırlanmıştır.

Piyasada çok miktarda farklı seçeneğin bulunması nedeniyle mevcut kompresörün değişimi veya yeni endüstriyel kompresör alımı için doğru kararı verebilmek can sıkıcı bir iş olabilir.

Maliyetleri düşürmeyi vaat etmesi, yağsız kompresörleri ilgi çekici hale getirir. Yağ enjeksiyonlu kompresörlere kıyasla avantajları ve dezavantajları bulunsa da yağsız kompresörler hakkında endüstride birçok yanlış bilgi bulunur.

Bu makale, yanlış kanıları ortadan kaldırmayı ve bir sonraki kompresörünüzü seçerken düşünmeniz gereken bazı önemli kurallar hakkında fikir vermeyi amaçlıyoruz.

1YanlışBilgi: Havakompresörüyağkirliliğinin teksebebidir Genellikle yağsız kompresörler sıkıştırma odacığında yağ kullanmadığı için, çıkan basınçlı havanın tamamen yağsız olduğu düşünülür. Basınçlı hava sistemlerindeki kirlilik dört farklı kaynaktan geldiği için bu düşünce yanlıştır. Kompresörün emdiği hava, ortam havasında bulunan yağ buharı nedeniyle zaten kirlidir ve yağsız kompresör bunu gideremez.

2YanlışBilgi: Yağsızkompresörlerkirleticimadde içermeyenhavasağlar Yağsız kompresörler, basınçlı havadan giderilmesi gereken yağ miktarını azaltmasına rağmen, genellikle havanın içinde bulunan diğer kirletici maddeleri azaltma özelliğine sahip değildir. Genellikle, partiküllerin ve mikroorganizmaların yanı sıra su ve yağ (farklı aşamalarda) basınçlı havayı kirletir. Proseslerin bu kirletici maddelerden etkilenmediğinden emin olmak için, bu maddeleri kabul edilebilir bir düzeye azaltmak veya ortadan kaldırmak önemlidir.

3YanlışBilgi: Yağsız kompresörlerşartlandırma ekipmanınaihtiyaçduymaz Yağsız kompresör kurulurken, yaygın olarak yapılan uygulamalardan biri akış yönündeki filtrelemelerin tamamını veya bir kısmını çıkarmaktır. Basınçlı hava sistemindeki arıtma ekipmanları çoğunlukla çift filtre kurulumu içerir. Bu filtrelerden birinin partikül filtresi diğerinin ise yağ temizleme filtresi olduğu düşünülür. Aslında bu iki filtre yağ/su/partikül tutucu filtrelerdir ve sistemdeki arıtma ekipmanlarının en önemli parçalarıdır.

Her iki filtre de aynı kirlilik giderme fonksiyonunu üstlenir. Ancak bu işlemi farklı filtreleme düzeylerinde yaparlar. İlk filtre, genel amaçlı ve yüksek verimli ikinci filtreyi yoğun kirlilikten koruyan bir filtredir. Bu çift filtre kurulumu, daha düşük işletme maliyetleri ve tekli yüksek verimli filtreye kıyasla daha az bakım gibi ek avantajları sayesinde kesintisiz basınçlı hava teminini sağlar. Basınçlı hava kurutucuları sıvı veya aerosol biçimindeki suyu ayrıştırmak için değil, sadece su buharını gidermek için tasarlanmıştır. Ayrıca verimli bir şekilde çalışması ve istenilen çiğ noktasına ulaşması için yağ/ su/partikül tutucu filtrelerin kullanılması gerekir.

4YanlışBilgi: Yağsızkompresörleryağkullanmaz Tasarımları gereği, yağsız kompresörler basınç odacığında yağ kullanmaz. Bu sayede yağ sıkıştırılan havaya temas etmez. Ancak, hareketli parçaların yağlanması ve

makinenin soğutulması için genellikle yağ kullanılır. Yağsız kompresörlerde genel olarak dişli kutusunu yağlamak için kullanılan yağın, basınçlı havaya girmesini engellemek için ayrıntılı ve karmaşık sızdırmazlık sistemleri kullanılır. Ancak sızdırmazlık mekanizmasında sorun olduğu durumlarda, yağın basınçlı hava sistemine girme ihtimali ortaya çıkar. Karter havalandırmasından çıkan yağ buharı da kompresör hava emişinden sisteme gidebilir.

5YanlışBilgi: YağsızkompresörlerISO8573- 1:2010Sınıf0spesifikasyonunauygun basınçlıhavasağlar ISO8573-1, Basınçlı Hava Saflığı için Uluslararası Standart'tır ve hava kalitesi için farklı sınıflandırmalar sunar. Sınıf 0, bu sınıflandırmaların en sıkı koşullarına sahip olanıdır ve birçok kompresör üreticisi yağsız kompresörlerin Sınıf 0'a uygun olduğunu iddia eder.

Bazı kompresör üreticileri yağsız kompresörlerden sağlanan havanın Sınıf 0 standartlarına uygun olduğunu iddia eder. Sınıf 0, sıfır kirlilik anlamına gelmez. Kompresör temiz oda koşullarında test edilirse kompresörün çıkış noktasında kirlilik en düşük seviyede olur. Aynı kompresör endüstriyel bir ortama kurulduğunda, kirlilik kompresörün hava giriş noktasından çekilen havaya bağlı olur. Dolayısıyla Sınıf 0 iddiası geçerliliğini yitirir.

Kompresörün çıkışından Sınıf 0 kalitesinde hava sağlansa bile son kullanım noktasında havanın hala Sınıf 0 kalitesinde olacağının garantisi yoktur. Çünkü hava tankından ve dağıtım borularından gelecek olan kirlilik basınçlı havayı da kirletecektir.

Yanlış bir kanı olarak Sınıf 0 standartlarının yalnızca yağ ile ilgili olduğu düşünülür. Ancak ISO8573-1 standartlarının Partikül, Su ve Yağ için sınıflandırmaları da bulunur. Sınıf 0 iddiasında bulunurken, Sınıf 0 ile hangi kirletici maddelerin kastedildiği spesifikasyonlarda belirtilmelidir. 6 YanlışBilgi: Yağsızkompresörlertoplam sahip olmamaliyetinidedüşürür Filtre ihtiyacı ortadan kalkacağı ve bu sayede daha düşük basınç kayıpları ile işletme maliyetleri düşürüleceği için, genellikle yağsız kompresör kullanmanın toplam sahip olma maliyetini düşürdüğü belirtilir.

Ne tür bir kompresör kurulursa kurulsun aynı düzeyde arıtma ekipmanı gereklidir. Arıtma ekipmanları, kompresörün hava giriş noktasından giren kirletici maddelere, kompresör tarafından eklenen kirletici maddelere ve boru hatlarından gelen pas ve çapak gibi diğer kirliliklere göre seçilmelidir. Genellikle yağsız kompresörün satın alma fiyatı ona eşdeğer yağlı bir kompresör fiyatından oldukça yüksektir. Vida grubunun bakımı ise genellikle eşdeğer yağlı kompresörün bakımından daha pahalıdır. Bazı modellerde yalnızca birkaç yıldan sonra vida grubunun tamamen değişimi gerekir. Bu nedenle, aslında toplam sahip olma maliyeti önemli ölçüde artar.

7YanlışBilgi: Yağsızkompresörleryağlımakinelerekıyasladahaçevredostudur Sıvı yağ bulunmamasına rağmen, su buharı yine de kompresör tarafından emilir. Yani yağsız kompresörler bile havadaki yağ buharından ötürü yağlı kondensat üretebilir.

Giriş noktasından çekilen yağ buharı yoğuşarak likitleşebilir ve bu yağ, kompresördeki yoğunlaşmış suyla karışabilir. Kompresörden çıkan atık kondens içerisindeki yağ miktarını belirlemek ve atık su içerisindeki yağ kontaminasyonunu yerel yasal koşullarla belirlenmiş seviyelere indirgemek, kompresör kullanıcılarının sorumluluğundadır. Atık sınırlamalarına ve atmosferik havadaki yağ buharı hacmine bağlı olarak, yağsız kompresör kurulumlarında da kondens hattına bağlı yağ/su seperatörü kullanmak gerekebilir.