Raam en Deur editie 4-2022

RecyStel stelkozijnprofielen zijn geschikt voor kunststof, houten en aluminium kozijnen voor zowel nieuwbouw als renovatie. Door de toevoeging van schuimgas aan het PVC is het product net zo te verwerken als hout. Het materiaal zorgt voor uitmuntende thermische isolatie en is daarom bij uitstek geschikt voor passiefhuisconstructies.

RecyStel stelkozijnprofielen

Vervaardigd uit 100% gerecycled PVC Verkrijgbaar in lengtes van 6 meter Gemakkelijk op maat te zagen Eenvoudig te schroeven Snel leverbaar via webshop op recystel.nl Diverse modellen voor verschillende toepassingen

Scan hier voor directe toegang tot webshop

Raam en Deur vakblad voor raam , deur en geveltechniek, van ontwerper tot verwerker. www.raamendeuronline.nl

Verschijning

6x per jaar

Uitgave

Plancommunicatie

Postbus 61

NL 5258 ZH  Berlicum

Tel. +31 (0)73 503 88 32

E mail: info@plancommunicatie.nl

Uitgever

Edgar Molijn

Redactie-adres

Raam en Deur Postbus 61

NL 5258 ZH  Berlicum

Tel. +31 (0)73 503 88 32

E mail: raamendeur@plancommunicatie.nl

Redactie

Hans Fuchs, Arie Grevers, Geert Hilferink, Edgar Molijn

Eindredactie: Metttaal, Maarten Ettema

Een spannende tijd

Hoewel we aan de nazomer zijn begonnen en het grootste deel van 2022 achter ons ligt, is het wellicht nog wat vroeg om terug te blikken op het jaar. Dat ga ik dan ook niet doen, al wil ik wel aan stippen dat we niet echt reden tot klagen lijken te hebben, zeker niet vergeleken met de afgelopen twee jaar.

We mogen en kunnen weer naar beurzen en begin deze maand zag ik in Flanders Expo op de Poly close beurs dat de gevel , ramen en deurensector zich gestaag verder ontwikkelt en innoveert.

Polyclose werd goed bezocht, ondanks de nood gedwongen verplaatsing van januari naar de tweede helft van het jaar. En de exposanten wilden er maar al te graag ook weer bij zijn. Zij hebben hun aanbod de afgelopen jaren verder uitgebreid met slimme en innovatieve aanvullingen. Mooi om te zien.

Toch lijkt het me nog te vroeg om te roepen dat we alle zorgen achter ons kunnen laten. Los van de naweeën van corona zijn er nog genoeg uit dagingen die maken dat we nog steeds spannende tijden beleven. Zoals de enorme prijsstijgingen waarmee bedrijven en consumenten geconfron teerd worden. De energieprijzen gaan door het dak en voor de materialen die nodig zijn voor de productie betaalt u ook aanzienlijk meer.

Ontwikkelingen waarop u niet zomaar grip heeft, terwijl u wel afhankelijk bent van energie en de

materialen om uw productie op peil te houden en uw producten betaalbaar te houden voor uw klan ten. Die afhankelijkheid kan zorgen voor onzeker heid en ik heb geleerd dat onzekerheid een slechte raadgever is.

Gelukkig lijkt de impact van de prijsstijgingen en inflatie vooralsnog mee te vallen. Ik heb tijdens mijn bezoek aan Polyclose ervaren dat onze branche zich bewust is van de situatie, maar zich voorlopig niet laat regeren door die onzekerheid. En mocht de situatie de komende periode toch tot problemen leiden, dan heeft onze branche tijdens de coronapandemie aangetoond ook in tijden van crisis creatieve oplossingen te vinden. Wederom mooi om te zien.

In deze Raam en Deur leest u een verslag van de jubileumeditie van Polyclose en een korte vooruit blik op Security 2022. Deze internationale beurs voor veiligheid wordt eind deze maand gehouden in Essen. In de rubriek Familiebedrijf staat weer een familiebedrijf uit onze branche in de schijn werpers. Tevens vindt u het laatste branchenieuws en beschrijft de redactie een bijzonder project, dit keer de twee torens van Wonderwoods in Utrecht.

Ik wens u veel leesplezier.

Edgar Molijn Hoofdredacteur Raam en Deur

Wilt u bereik en impact via Raam en Deur? Neem dan contact op met Molijn Sales Support

Edgar Molijn Postbus 61

NL 5258 ZH  Berlicum

Tel. +31 (0)73 503 35 44

E mail: raamendeur@molijnsalessupport.nl

E mail advertentiebestanden: traffic@molijnsalessupport.nl

Vormgeving

Inpladi bv

bureau voor idee en creatie, Cuijk Druk

Veldhuis Media bv, Raalte

Opgave en vragen over abonnementen Nederland

Abonnementenland

Postbus 20, 1910 AA Uitgeest

Tel. +31 (0)251 25 79 24

Fax +31 (0)251 31 04 05

Website: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook bereik baar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten. Jaarabonnement € 77, excl.btw.

Opgave en vragen over abonnementen België Abonnementenland Ambachtenlaan 21 Unit 2A B 3001 Heverlee

Tel. +32 (0)28 08 55 23

Fax +32 (0)28 08 70 05

Website: www.bladenbox.be voor abonneren of www.aboland.be voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Jaarabonnement buitenland € 93, Beëindigen abonnement Opzeggingen dienen 8 weken voor afloop van de abonnements periode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden.

Off- en online plaatsingen van Close-Ups, Advertenties, Advertorials en Columns De inhoud van zowel Close Ups, advertenties, advertorials en columns zijn samengesteld door of namens adverteerders of derden en wordt door Plancommunicatie niet beoordeeld op de juistheid, volledigheid en rechtmatigheid daarvan. Plancommunicatie en redactie aan vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de inhoud hiervan.

Copyrights

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op welke wijze dan ook of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of open

baar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en redacteuren verklaren dat deze uit gave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen uitgever en redacteuren op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de off en online informatie. Uitgever en redacteuren aan vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die geba seerd zijn op bedoelde informatie. De weder partij wordt met nadruk aangeraden deze infor matie niet geïsoleerd te gebruiken maar af te gaan op zijn professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controlereren. ISSN 1389 6873

Bouwplaats

Wonderwoods krijgt aluminium kozijnen in prefab gevelelementen

Groen worden ze, de twee torens van Wonderwoods in Utrecht. Bij de hoogste, een ontwerp van de Italiaanse architect Stefano Boeri, zit dat groen in de daktuin en in bakken aan de buitengevels.

Brandveiligheid

Handreiking SBRCURnet leidraad bij brandveiligheidsconcept

Twee torens, één brandveiligheidsconcept: voor Wonderwoods ontwikkelde adviesbureau EFPC het brandveiligheidsconcept vanuit de SBRCURnet ‘Handreiking brandveiligheid in hoge gebouwen’ voor gebouwen van 70 tot 200 meter hoog – ook al tikt de hoogste vloer van de lage toren van Wonderwoods die 70 meter net niet aan.

Familiebedrijf

Haaks: timmerfabriek onder de vlag van familiebedrijf Hoornstra

Alle ontstaansgeschiedenissen van familiebedrijven zijn uniek. Maar hoe komt een van oorsprong grond , weg , en waterbouwer erbij een timmerfabriek over te nemen? De fabriek heet inmiddels Haaks en produceert kozijnen, ramen en deuren onder de vlag van Hoornstra, een bijzonder en succesvol Doesburgs familiebedrijf.

Op de cover

In de rubriek Bouwplaats: Wonderwoods krijgt aluminium kozijnen in prefab gevel elementen

Lees verder op pagina 8

Beeld Bouwcombinatie

Wonderwoods / Impressies Vero Digital

Voorwoord 3

Postbox

Berichten uit de markt 6

Bouwplaats

Wonderwoods krijgt aluminium kozijnen in prefab gevelelementen 8

Brandveiligheid

Handreiking SBRCURnet leidraad bij brandveiligheidsconcept 12

Column Luchtlekkage 17

Jacques Mertens, senior adviseur laboratorium bij Peutz

POLITIEKEURMERK VEILIG WONEN (DEEL 19)

PKVW-adviseurs van de gemeente Almere bezoeken inwoners thuis

De gemeente Almere heeft sinds 2013 eigen PKVWadviseurs in dienst die inwoners adviseren over inbraakpreventie. De adviseurs promoten het politiekeurmerk op pleinen en markten, maar ze komen vooral bij de mensen thuis. “Wij bezoeken de bewoners in hun eigen woning en bieden ze gratis advies. Dat wordt enorm gewaardeerd”, zegt Silvia Villalobos, die samen met collega Melanie Soto Maas het PKVW beleid van Almere toelicht.

Opschalen met vacuümglas en kozijnloze oplossingen

De tijd van het knutselen op de bouwplaats is voorbij. Dat beweert althans projectmanager Ulla Britt Krämer van Indu Zero. Dit Europese initiatief wil de renovatiemarkt industriali seren en zo de duurzaamheidsdoelen uit het akkoord van Parijs halen. In Enschede maakte Indu Zero in een pilot drie corporatiewoningen energieneutraal en gasloos. In de prefab jas voor de Overijsselse huurwoningen was plek voor bijzondere kozijnen en bijzonder glas.

Beurzen

Markt weet Polyclose ook in september te vinden

Exposanten die na lange tijd weer hun innovaties kunnen tonen en bewijzen dat ze de afgelopen twee jaar niet stil hebben gezeten, en bezoekers die gretig kennisnemen van alle nieuwe ontwikkelingen. Dat was precies de sfeer op de beurs Polyclose in Gent. De jubileumeditie werd noodgedwongen naar de nazomer verplaatst, maar dat leek exposanten en bezoekers weinig te deren.

Familiebedrijf

Haaks: timmerfabriek onder de vlag van familiebedrijf Hoornstra 18

Close-Up

Kunststof stelkozijnprofielen van RecyStel 22

POLITIEKEURMERK VEILIG WONEN (DEEL 19)

PKVW adviseurs van de gemeente Almere bezoeken inwoners thuis 24

Dossier Circulair

Opschalen met vacuümglas en kozijnloze oplossingen 30

Beurzen

Security Essen voorbeschouwing 34

Polyclose Gent nabeschouwing 36

Branchepagina

VMRG 42

Dossier Circulair

Internationale bouwbeurs VETECO 15-18 november, Ifema Madrid

Veteco is een internationale vakbeurs voor ramen, gevels en zonweringssystemen.

Samen met de andere vakbeurzen Smart Doors, Construtec en Matelec & ePower&Building is het een van de grotere internationale beurzen voor de hele bouw.

Het laatste evenement trok meer dan 13.500 bouwbedrijven en ontwikkelaars, 9200 archi tecten en 90.000 vakmensen uit 76 landen. De organisatie laat weten dat de volgende sectoren op de beurs te vinden zijn: ramen, structureel glas, vliesgevels, plafonds en zon nedaken, glas, zonweringssystemen, gereed schappen & accessoires, machines, vereni gingen & media, automatische deuren, domotica & geautomatiseerde producten.

Kijk voor meer informatie op www.ifema.es. Bedrijven kunnen zich aanmelden. Voor gratis begeleiding, stuur een mail naar muriel@intraservice.nl.

AluK innoveert aan de gevel

Onder de naam Nesto zet AluK, producent van aluminium raam , deur en vliesgevelsyste men, een nieuwe lijn in gevelbekleding in de markt. Nesto heeft, zo meldt de fabrikant, een strak design, is eenvoudig op maat te zagen en makkelijk te installeren door een kliksysteem, wat in deze tijd van arbeidsschaarste meer is dan een prettige bijkomstigheid. Voor de architect die op zoek is naar een onderscheidende gevel, levert AluK de bekleding in tal van kleuren, waaronder zwart gepoedercoat en zelfs in goudkleur. Behalve eenvoudig te monteren is de bekledig ook eenvoudig te verwijderen, waardoor de aluminium profielen gerecycleerd kunnen worden en een minimale impact op het milieu hebben. De profielen zijn leverbaar voor zowel residentiële woningen als voor bedrijfs en openbare gebouwen.

Beurs PREFAB – en meer 11-13 oktober, Brabanthallen, Den Bosch

Actueler dan ooit: industrieel en modulair bouwen en renoveren zal zonder twijfel ook de komende jaren nog een hoge vlucht nemen. Prefab is de vakbeurs waar professionals uit de woning en utiliteitsbouw zich laten informeren over de nieuwste ontwikkelingen in de prefab bouw, en uiteraard elkaar en fabrikanten kunnen ontmoeten. De organisatie laat weten dat op deze derde editie de beursvloer is ingedeeld in drie segmenten: ontwerp & engineering, componenten & modules en logistiek & assemblage.

Samen met Prefab vindt de vakbeurs Energie plaats, over warmte, elektriciteit en energie besparing.

Gratis te bezoeken na aanmelding voor 10 oktober: www.prefabbeurs.nl.

Geef u hier ook op voor een keuze uit de 200 kennissessies.

Houtreparatie voor de professional

Met de comeback van hout als bouwmateriaal groeit ook de behoefte aan kennis en produc ten voor onderhoud en reparatie van hout. Specialist hierin is Repair Care, al 30 jaar een marktleider op het gebied van houtonderhoud en herstel. Behalve hoogwaardige reparatiepro ducten geeft het bedrijf opleidingen en doet het projectbegeleiding. Interessant voor de vak man is ook het online informatiecentrum met onder meer video’s en een stappenplan voor de reparatie van bijvoorbeeld een houten kozijn of beglazingsafdichting.

Rockwool bekendste isolatiemateriaal

Eén accu voor al uw gereedschap Een nieuwe stap op weg naar de univer sele accu voor al het elektrische handgereedschap: Bosch, Fein en Rothenberger komen met de AmpShare. Deze 18 volt accu past al op meer dan 200 gereedschap pen – van onder meer Brennenstuhl, Cox, Fein, Klauke, Ledlenser, Lena Lightning, Ramset, Sonlux en Wagner. Dat moeten er eind volgend jaar zo’n 300 zijn. Daaronder zitten 50 nieuwe gereedschappen van Bosch Professional, maar hij is straks geschikt voor in totaal zo’n 25 merken gereedschap. Prettig voor de vakman met al een volle gereedschapskist: de nieuwe accu past op alle Professional apparaten van Bosch vanaf 2008. De snoerloze bouwplaats komt hier mee binnen handbereik.

Als architecten en aannemers wordt gevraagd welk merk isolatiemateriaal hen als eerste te binnen schiet, komt bij beide groepen Rockwool als meest genoemde uit de bus.

Dat blijkt uit onderzoek van BouwKennis naar de naambekendheid en merkkracht van merken in de ruwbouwsector. Hieruit blijkt dat de merkbekendheid van Rockwool robuust te noemen is, aangezien het merk twee jaar geleden ook al de ranglijst aan voerde. Dat zoiets niet vanzelfsprekend is blijkt wel uit de positie van Isover, dat bij de architecten in 2020 nog op drie stond, en nu is afgezakt naar de vijfde plaats. En voor een merk als Kingspan, dat bij de architecten op de tweede plaats staat (2020: vierde), lijkt de marketingafdeling zich wat meer op de aannemers te mogen gaan richten: daar staat het merk nu vijfde. De hele uitslag is te vinden op www.bouwkennis.nl.

Schüco neemt SKK

Kozijnwacht over

Met de overname van het Nederlandse ser vicebedrijf SKK Kozijnwacht breidt Schüco zijn onderhouds en reparatiediensten van ramen en deuren uit. SKK had in 2021 150 werknemers in dienst en een omzet van 19 miljoen euro, met name in de woning bouw. Met zo’n 100 servicetechnici was het bedrijf snel ter plaatse om professioneel onderhoud en reparaties aan ramen en deuren uit te voeren. Door de overname versterkt Schüco – producent van raam , deur en gevelsystemen – zijn aftersales service voor woon en bedrijfsgebouwen op de Neder landse markt. De Schüco groep, met hoofdkantoor in Bielefeld in Duitsland, heeft wereldwijd 6330 medewerkers en noemt zich marktleider op het gebied van gevelsystemen, advies en digitale oplossingen in bouwprojecten. Het bedrijf is in meer dan 80 landen actief en realiseerde in 2021 bijna twee miljard euro omzet.

Wonderwoods, twee torens in Utrecht

Tekst Hans Fuchs Beeld Bouwcombinatie Wonderwoods / Impressies Vero Digital

Opdrachtgever G&S Vastgoed en Volker Wessels BVGO Architecten Stefano Boeri Architetti; MSVA Architects Bouwkundige uitwerking INBO Hoofdaannemer Bouwcombinatie Wonderwoods (Boele & van Eesteren | Kondor Wessels Amsterdam)

Gevel Stefano Boeri Architetti Vorsselmans Gevel MSVA Architects De Groot & Visser

Gevelbouwer Vorsselmans uit Loenhout engineerde, produceert en monteert de kozijnen, vliesgevels, gevelcassettes en het zetwerk voor de hoogste toren van Wonderwoods.

Boost voor de biodiversiteit

Wonderwoods krijgt aluminium kozijnen in prefab gevelelementen

Groen worden ze, de twee torens van Wonderwoods in Utrecht. Bij de hoogste, een ontwerp van de Italiaanse architect Stefano Boeri, zit dat groen in de daktuin en in bakken aan de buitengevels. De Belgische gevelbouwer Vorsselmans levert voor de 105 meter hoge toren 1131 aluminium kozijnen – in de fabriek gemonteerd in prefab gevelelementen uit beton en in houtskeletbouw. Marcel Peeters van Vorsselmans: “Extra voordeel van prefab hier: één partij minder op de kleine bouwplaats en aan de groene gevel.”

Twee torens, twee architecten, twee manieren om ze met groen te overladen. Voor het Utrechtse nieuwbouwproject Wonderwoods, pal naast de Jaarbeurs, ontwierp Roberto Meyer van MVSA Architects een 73 meter hoge toren die op een aantal plekken terugwijkt. Dat schept ruimte voor een dakpark en buitenruimtes die als groene dakterrassen zijn ingericht. Bij de tweede toren, die van Stefano Boeri Architetti, zit het groen in plant- en boombakken aan de buitengevel – net als in Bosco Verticale (het Verticale Bos) in Milaan waarmee Boeri faam verwierf. De Italiaanse architect herhaalde het recept recentelijk ook in de Eindhovense Trudotoren.

Zusterpark

Alles bij elkaar opgeteld is het groen op en aan de torens van Wonderwoods goed voor één hectare nieuwe natuur in hartje Utrecht. Doel van dat anderhalve voetbalveld aan gestapeld groen: de biodiversiteit in de stad een boost geven. Volgens de ontwikkelaar van Wonderwoods zal het groen op en aan de torens dertig diersoorten terugbrengen die in het verleden bij gebrek aan habitat de stad ontvluchtten. De torens van MVSA Architects en Stefano Boeri Architetti krijgen beplanting die is geïnspireerd op de vegetatie van Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Reden voor de ontwikkelaar om het groen van Wonderwoods te typeren als zusterpark en zusterbos van dat natuurgebied buiten Utrecht.

Monteren in fabrieken

Voor de toren van Boeri engineerde, produceert en monteert gevelbouwer Vorsselmans uit Loenhout de aluminium kozijnen, twee vliesgevels, gevelcassettes en het zetwerk. Vorsselmans levert 1131 kozijnen met het Schüco-profielsysteem AWS70.WF als basis en circa 120 unieke merken. De kozijnen zijn voorzien van dubbel isolatieglas met een U-waarde van 1,0.

Die kozijnen monteert Vorsselmans niet op de bouwplaats, maar in de fabrieken van Westo in Coevorden en VKP in het Zeeuwse Kapelle, vertelt projectleider Marcel Peeters van Vorsselmans: “Westo maakt de betonnen prefab gevelelementen met de plant- en boombakken voor de smalle gevels van Boeri’s toren. VKP levert de prefab houtskeletbouwelementen voor de langgerekte gevels met balkons.”

Dat monteren in de fabriek biedt bij Wonderwoods een extra pluspunt, aldus Peeters: “Ons wordt de laatste jaren steeds vaker gevraagd om onze kozijnen te monteren in prefab geveldelen. Bij dit binnenstedelijke project komt het logistiek goed uit om dat in de fabrieken te doen. Door het groene karakter van het gebouw zijn er op en rondom de gevels veel partijen betrokken. Dat moet allemaal worden ingepast in het bouwtempo van de toren. Iedere partij minder, is dan mooi meegenomen.”

Ambities voor het Beurskwartier

Wonderwoods maakt deel uit van het Beurskwartier, het nieuwe stuk centrumgebied tussen station en beursterrein dat de gemeente Utrecht ontwikkelt als aanvulling op het historische stadscentrum. Het mixed use-programma van Wonderwoods weerspiegelt de gemeentelijk ambities voor het gebied: ‘een gezond stedelijk leven voor iedereen’. In de torens komen 420 woningen voor diverse doelgroepen, kantoren, gezonde horeca, fitness- en yogafaciliteiten, kleinschalige winkels en een dakpark met een restaurant. De plinten van Wonderwoods – op de begane grond en in de wandelpromenade op de zevende verdieping –moeten de nieuwbouw verknopen met de omgeving.

Van nul tolerantie naar een beetje

In Milaan tekende architect Stefano Boeri een aanzet uit voor het aanzicht van de kozijnen van zijn Utrechtse toren. De Nederlandse coarchitect INBO werkte die aanzet verder uit. Marcel Peeters: “Aanvankelijk was dat een oplossing met weinig tot geen bouwtolerantie. Onze engineers hebben dat aangepast, om enige tolerantie te krijgen vanwege het vooraf plaatsen van de kozijnen in de prefab houtskeletbouwelementen. Op de bouw komen tussen de kozijnen verschillende elementencassettes en zetwerken. Productie, montage en uitlijning vond op meerdere locaties plaats, reden om goed na te denken over toleranties en maatvoering – om te voorkomen dat achteraf zaken niet passen of lelijke aansluitingen en naden ontstaan.”

Extra lip

Voor integratie in de betonelementen was het standaard AWS70. WF-profielsysteem van Schüco geschikt. Inpassing in de houtskeletbouwelementen van VKP verlangde dat het kaderprofiel werd voorzien van een aangeëxtrudeerde lip om de zetwerken netjes en met stelruimte te kunnen monteren op het kozijn. Het kaderprofiel werd daar naast aangepast om binnen de WF-reeks verborgen ontwatering mogelijk te maken. Peeters: “Door deze projectspecifieke oplossing

De kozijnen voor de toren van Boeri worden gemonteerd in betonnen prefab gevelelementen en prefab houtskeletbouwelementen.

Voor de houtskeletbouwelementen van VKP werd het profielsysteem van Schüco aangepast.

blijft het aanzicht dat Boeri voor ogen stond in grote lijnen onaangetast, maar op technisch vlak is dat wel verbeterd.”

En die circa 120 unieke merken? Marcel Peeters: “De toren bestaat als het ware uit drie blokken bovenop elkaar. Onderin bevindt zich een brede voet, een ‘podium’, gevolgd door een tussenstuk, de ‘L-shape’, met daarop de smalle toren. In de gevels zit een repeterende cyclus van drie verdiepingen. Maar binnen elk van die cycli komen echter weinig dezelfde kozijnindelingen voor – vandaar die ongeveer 120 unieke kozijnmerken, verdeeld over 1131 kozijnen.” Het kleinste kozijn in de toren van Stefano Boeri meet 563 bij 2645 millimeter (b x h), het grootste maar liefst 3894 bij 2645 millimeter.

verdieping; de wandelpromenade die beide torens verbindt heeft een transparante commerciële plint. Die 2100 vierkante meter vliesgevel is opgebouwd uit het Schüco FWS50-profielsysteem. De vliesgevel op de begane grond heeft een bijzondere hemelwaterafvoer, aldus Marcel Peeters: “De hemelwaterafvoer moest verborgen worden opgenomen. Dat was technisch best complex, mede omdat de twee bouwlagen niet in één vlak liggen – op de eerste verdieping springt het glas naar voren. De hemelwaterafvoer gaat mede daardoor niet enkel verticaal naar beneden, maar verplaatst zich in alle richtin gen. De hemelwaterafvoer gaat daardoor dwars door stijlen, regels, ankers en panelen. Een hele puzzel, met veel complexe aansluitingen, doorvoeren en ankers. Hier is de BIM optimaal benut. De basis van de vliesgevel is een standaardsysteem, maar de uitdaging zit in de randaansluiting met alle bijzonderheden. Deze complexiteit is in de eindsituatie onzichtbaar weggewerkt.”

Kozijnen voor de toren van MVSA

Verborgen hemelwaterafvoer

Niet al het montagewerk voor Wonderwoods gebeurt in de fabriek. Vorsselmans monteert op de Utrechtse bouwplaats ongeveer 1100 cassettes en zetwerken – plus de twee vliesgevels. De Boeri-toren heeft in de plint op de begane grond, rondom een twee bouwlagen hoge vliesgevel. Daarnaast is er een tweede vliesgevel op de zevende

De kleinste van de twee torens van Wonderwoods is de 73 meter hoge toren van MVSA Architects. Voor dit bouwwerk verzorgt De Groot & Visser de kozijnen. De gevelbouwer uit Gorinchem levert voor de lagere toren van Wonderwoods naast 12.500 vierkante meter aluminium kozijnen ook vliesgevels en custom made ele mentgevels in RAL 7021. Ook de kozijnen van De Groot & Visser worden bij Westo in Coevorden in prefab betonnen gevelelemen ten gemonteerd.

Wonderwoods’ hoogste toren krijgt 1131 kozijnen met het Schüco-profielsysteem AWS70.WF en circa 120 unieke merken. De vliesgevels voor de toren van Boeri zijn opgebouwd uit het Schüco FWS60-profielsysteem. De vliesgevel op de begane grond heeft een verborgen hemelwaterafvoer.

“De hemelwaterafvoer loopt niet enkel verticaal, maar verplaatst zich in alle richtingen – en gaat dwars door stijlen, regels, ankers en panelen”

Handreiking SBRCURnet leidraad bij brandveiligheidsconcept

Veilig vluchten in Wonderwoods

Twee torens, één brandveiligheidsconcept: voor Wonderwoods ontwikkelde adviesbureau EFPC het brand veiligheidsconcept vanuit de SBRCURnet ‘Handreiking brandveiligheid in hoge gebouwen’ voor gebouwen van 70 tot 200 meter hoog – ook al tikt de hoogste vloer van de lage toren van Wonderwoods die 70 meter net niet aan. Elke toren krijgt brandveiligheidsvoorzieningen op maat. De lage toren – met wokkeltrappen – kreeg twee natte brandblusleidingen in plaats van één. Kwestie van gezond verstand loslaten op plattegronden en ontwerp, aldus Kitty Haas, managing partner bij EFPC – en van de wens om de brandweer optimaal te faciliteren.

Brandveiligheid is een vorm van nudging – het subtiel dirigeren van mensen naar de plek waar je ze hebben wilt – in dit geval naar een veilig heenkomen. Of, als je dat nudging loslaat op de brandweer: op de veiligst denkbare, slimste en snelste weg richting de brandhaard. De spindoctor van de brandveiligheid van Wonderwoods is EFPC. Als managing partner van EFPC is Kitty Haas nauw bij het grote mixeduseproject betrokken: “Onze taak was om de brandveiligheid logisch te integreren in het architectonisch ontwerp – met inachtneming van het menselijk gedrag bij brand.” Als voorbeeld verwijst Haas naar de positionering van de vluchttrappen: niet onvindbaar weggemoffeld en slecht bereikbaar, maar goed zichtbaar en goed vindbaar, voor bewoners en gebruikers van Wonderwoods logisch gesitueerd vanuit hun positie in het gebouw.

Vanaf de schetsfase

Het adviesbureau uit Bilthoven trok vanaf de schetsfase op met het bouwteam van Wonderwoods. Het Utrechtse nieuwbouwproject in

aanbouw, tussen Centraal Station en Jaarbeurs, bestaat uit een 73 meter hoge toren naar ontwerp van Roberto Meyer van MVSA Architects, die op de zevende verdieping via een passage is verbonden met de 105 meter hoge toren van Stefano Boeri Architetti. Gemene deler: beide torens zijn overladen met groen, verspreid over terrassen en aan de gevels.

EFPC werd gevraagd het brandveiligheidsconcept uit te werken voor de torens en de onderbouw van Wonderwoods, inclusief het schrijven van de documenten voor de brandweer en het overleg met de Veiligheidsregio.

Extra blusleiding

In het brandveiligheidsconcept van Wonderwoods staan veilig vluchten en volledig ontruimen centraal. Dat uitgangspunt werd in beide torens op maat uitgewerkt, afgestemd op de verschillen in hoofdvorm, opbouw, gebruik en ontsluiting van beide torens. Wat het brandveiligheidsconcept van EFPC óók beoogt: de brandweer optimaal faciliteren.

Eén van de voorbeelden daarvan is de extra blusleiding in de toren van MVSA Architects. Die toren heeft wokkeltrappen met een sluis aan beide zijden van de trappenkern. Kitty Haas: “Per etage brengt de trap je dus om en om naar de tegenovergestelde zijde van die kern. Bij brand stapt de brandweer altijd een verdieping lager uit de brandweerlift dan de brandhaard. Als je hier maar één blusleiding aanlegt, kan het gebeuren dat de brandweer aan de verkeerde kant van de kern op de brandverdieping staat, ver weg van de blusleiding. In dat geval moet de brandweer naar de andere kant van de kern lopen voor de blusleiding. Dat is onveilig en het kost tijd. In Wonderwoods is dat dus anders aangepakt – door met gezond verstand naar de plattegronden en het ontwerp te kijken en zo iets extra’s te doen voor het faciliteren van de brandweer.” Het water voor de natte blusleidingen komt uit een reinwaterkelder met een capaciteit van 180 kubieke meter, die ook de sprinklerinstallatie in de MVSA-toren, de Boeri-toren en de parkeergarage bedient. De blusleidingen kunnen twee keer 36 kubieke meter water per uur aan.

Standalone torens

EFPC hanteerde voor beide torens de SBRCURnet ‘Handreiking brandveiligheid in hoge gebouwen’ voor gebouwen van 70 tot 200 meter hoog. Haas: “Snel werd duidelijk dat de toren van Boeri meer dan 70 meter hoog zou worden. Dat betekende dus ook werken met de SBRCURnet richtlijn voor hoogbouw.” Voor de toren van MVSA – met de hoogste vloer van een gebruiksgebied op minder dan 70 meter hoogte – ging EFPC uit van de eisen uit het Bouwbesluit maar hield bij de uitwerking wel rekening met het gedachtegoed van de handreiking van SBRCURnet.

De loopbrug tussen de torens heeft vanuit het oogpunt van de brandveiligheid geen functie. Kitty Haas: “De passage dient niet als vluchtroute – al was het maar omdat mensen er mogelijk last krijgen van hoogtevrees. De toren van Boeri en MVSA zijn in het EFPCconcept voor Wonderwoods opgevat als standalone gebouwen, selfsupporting als het gaat om brandveiligheid.”

Vluchttrappenhuizen

De 31 verdiepingen tellende toren van Boeri huisvest een mix van functies: wonen, werken, fietsenberging, restaurant, een commerciële plint. Kitty Haas: “Het gebouw is best bijzonder, vanwege de hoogte, de ligging in het centrum en zijn groene gevel. Hier is veilig vluchten omgezet in voldoende vluchttrappenhuizen – omwille van de loopafstand en vanwege de samenloop tussen de verschillende functies. De capaciteit van de trappen is gebaseerd op volledige ontruiming. Op de woonverdiepingen in de toren – van de 13de tot en met de 31ste verdieping – zijn de gangen niet zo lang en kan vanaf bijna iedere woning twee kanten op worden gevlucht. Waar dat niet zo is, zijn de voordeuren van de woningen voorzien van vrijloopdeurdrangers zodat

de rook uit een brandende woning zich niet over dat deel van de gang zal verspreiden en er voor de (andere) bewoners een rookvrije vluchtroute is.”

Bij de MVSA-toren zijn de vluchtroutes anders opgelost. Haas: “De trappenhuizen hebben bij de scheiding van de gebruiksfuncties een horizontale overstap in de deels gescheiden trappenhuizen tussen de woningen en de trappenhuizen van de kantoren. Zo is er een goede mix tussen veilig vluchten en optimaal ruimtegebruik.”

Overdrukinstallaties en sprinklers

In de toren van Boeri zijn in de trappenhuizen overdrukinstallaties toegepast om de vluchttrappenhuizen rookvrij te houden. De handreiking van SBRCURnet noemt dat als oplossing voor relatief lang openstaande deuren als bij brand veel mensen gebruikmaken van een vluchttrappenhuis, en een rooksluis in de vorm van een voorportaal niet volstaat.

In de MVSA-toren zijn de trappenhuizen voorzien van rooksluizen, maar is in de trappenhuizen geen overdrukinstallatie toegepast. Kitty Haas: “De aanwezige vluchtroutes, de scheidingen, loopafstanden en

In de toren van Boeri zijn in de trappenhuizen overdrukinstallaties toegepast om de vluchttrappenhuizen rookvrij te houden

rooksluizen geven voldoende vluchtveiligheid. De woningen, kantoren en overige ruimtes worden voorzien van ‘quick response sprinklers’ –net als in de Boeri-toren.”

Inspectie ‘achter de voordeur’

De helft van alle 7500 sprinklers in Wonderwoods wordt ingebouwd in de breedplaatvloeren die al in de fabriek worden voorzien van het benodigde leidingwerk. Het sprinklersysteem is speciaal voor de woningen ontworpen, uit bestaande en gangbare componenten. De sprinklerinstallatie wordt jaarlijks door een onafhankelijke partij geïnspecteerd voor een continue kwaliteitsborging. Kitty Haas: “Als die inspectie geen gebreken oplevert wordt een inspectiecertificaat verstrekt. Als er gebreken worden geconstateerd moeten die worden opgelost en vindt herinspectie plaats.”

De huisregels van Wonderwoods stellen dat de sprinklers jaarlijks moeten worden geïnspecteerd – ook ‘achter de voordeur’ in de woningen. Kitty Haas: “Dat hebben we vertaald in steekproefsgewijze jaarlijkse controle en controle bij mutatie.”

Sprinklers voor hoogbouw

Volgens de SBRCURnet ‘Handreiking brandveiligheid in hoge gebouwen’ zijn sprinklers voor hoogbouw boven de 70 meter noodzakelijk. Een sprinklerinstallatie beheerst de uitbreiding van de brand en daarmee de omvang van de schade. Doordat de brand kleiner blijft is er minder rookontwikkeling en bevordert de sprinkler het veilig vluchten. Daarnaast kunnen sprinklers voor komen dat de constructie wordt blootgesteld aan hoge thermi sche belastingen.

Eén natte blusleiding

Wokkeltrappen als in de MVSA-toren heeft de toren van Boeri niet. Hier kan de brandweer dan ook toe met één natte blusleiding, aldus Kitty Haas: “Doordat de sprinkler aanslaat bij de brandhaard, kan de locatie van de brand goed worden bepaald. De brandweer bereikt met de brandweerlift in de kern de lobby van de onderliggende verdieping en komt daarna met de trap een verdieping hoger aan dezelfde zijde in de voorruimte uit. Daar kan de slang worden aangekoppeld.”

Aan de gevels van Wonderwoods waren geen bijzondere brandveilig heidsmaatregelen vereist, aldus Kitty Haas: “De sprinklers zorgen ervoor dat een brand in de beginfase beheerst wordt. In de woning wordt de brand beperkt en er vindt geen uitbreiding naar ‘buiten’ plaats, zodat de brand zich niet over de groene gevel naar boven uitbreidt.”

De loopbrug tussen de torens heeft geen vluchtfunctie:

“Al was het maar omdat mensen er hoogtevrees kunnen krijgen”

Luchtlekkage

Voor deze editie van Raam en Deur bespreek ik een luchtig onderwerp: de betrouwbaar heid van de meting van de rookwerendheid, of eigen lijk luchtlekkage.

Het idee ontstond tijdens de testen die we hebben uitgevoerd in het kader van een ringonderzoek (‘Round Robin’) met de rookwerendheidsopstelling. Bij dat ringonderzoek doet een hele serie laboratoria metingen aan een eenvoudig maar uiterst doeltreffend proefstuk. Nu eens geen deurstel (zoals u misschien zou verwachten), maar een plaatje met daarin drie buisvormige doorvoeringen met verschillende diameter, van 10, 20 en 32 millimeter. Er zijn in totaal zes testen gedaan: steeds is Sa en S200 gemeten bij één van de buisjes terwijl de andere twee waren afgedopt. Dat plaatje met buisjes gaat langs alle deelnemende laboratoria zodat mag worden verwacht dat eventueel verschillende uitkomsten in elk geval niet aan het proefstuk liggen. Als wél deuren waren gebruikt zou alleen al door verschillen in ophanging (naadwijdte etc.) elk deurstel waarschijnlijk een net wat andere lekkage opleveren. Dat wil je niet in zo’n onderzoek. Overigens loopt het onderzoek nog en zijn er dus nog geen conclusies bekend.

Uit nieuwsgierigheid hebben we, na de metingen voor het ringonderzoek, het plaatje met de drie buisjes vervangen door een plaatje met drie ‘naden’. Nou ja, eigenlijk met drie spleten van elk 10 centimeter lang – en van 2, 5 en 10 millimeter breed. De spleten aan de zijde met overdruk zijn na de eerste metingen afgeschuind om ze aerodynamischer te maken. Samen dus zes varianten, aan elke variant deden we een Sa- en een S200-meting uitgevoerd.

De verwachting was natuurlijk dat door een brede spleet meer luchtverlies optreedt dan door een smalle. En dat de varianten met de afgeschuinde rand meer luchtverlies hebben dan de varianten met ‘rechte’ randen. Het verschil zal bovendien progressief zijn: bij de 5 en 10 millimeter spleet zal het luchtverlies méér dan 2,5 respectievelijk 5 keer het luchtverlies van de 2 millimeter spleet zijn.

De fysica klopte: inderdaad lekt een smalle spleet minder dan een bredere, terwijl het stroomlijnen van de randen juist een hogere lekkage oplevert. Allemaal verklaarbaar uit de contractie van de luchtstroming in de spleet. Dat we die effecten inderdaad meten is weer goed nieuws voor onze meetopstelling.

We zien dit bij praktijkmetingen ook. Echt smalle naden (zoals tussen kozijn en wand) vertonen slechts een zeer geringe lekkage, laten we zeggen hoogstens rond 1 m3/h. Bij de koude Sa-meting is dat probleemloos te meten, maar bij de warme S200-meting blijkt een dergelijk kleine lekkage lastig meetbaar (fysisch is dat goed uit te leggen, maar daarvoor ontbreekt hier de ruimte).

Doorgaans is dat geen ramp: de debieten die in de buurt van de classificatiecriteria liggen zijn gelukkig wél betrouwbaar te meten. Eind goed, al goed, toch?

Moeten we alleen nog een list verzinnen voor de naadafdichtingen waar NEN 6075 een lekkage van 0,1 m3/h als grenswaarde stelt.

Jacques Mertens Senior adviseur laboratorium bij Peutz

Tekst Arie Grevers Fotografie Marjolein Ansink

‘Als het niet haaks is, is het niet van Haaks’

Haaks: timmerfabriek onder de vlag van familiebedrijf Hoornstra

Directeur Yvette van Overbeek-Hoornstra: “Het personeelsbeleid van ons familiebedrijf sluit goed aan bij wensen van eigentijdse medewerkers.”

Alle ontstaansgeschiedenissen van familiebedrijven zijn uniek. Maar hoe komt een van oorsprong grond-, weg-, en waterbouwer erbij een timmerfabriek over te nemen? De fabriek heet inmiddels Haaks en produceert kozijnen, ramen en deuren onder de vlag van Hoornstra, een bij zonder en succesvol Doesburgs familiebedrijf.

Dit verhaal over een timmerfabriek begint met een oprichter die zijn sporen verdiende in de infra. Ongebruikelijk, maar wel spannend. Jan Hoornstra is zijn naam en zijn ondernemerscarrière start in NoordNederland waar in die dagen – we spreken over de jaren tachtig van de vorige eeuw – op grote schaal ruilverkaveling plaatsvond. Dat bete kent kort gezegd dat er veel grond verplaatst moest worden. En laat dat nou de corebusiness zijn van deze founding father Maar hij bleef er niet. In de Achterhoek bij Doesburg had hij daarvóór al een stukje grond gepacht met een paar bouwketen erop. Na het ruilverkavelingsavontuur startte hij daar een infrabedrijf.

De bouwketen hebben inmiddels plaatsgemaakt voor een modern, duurzaam en energiezuinig bedrijfspand. En de infra-activiteiten zijn uitgebreid met een bouwonderneming die voornamelijk gericht is op nieuwbouw van woningen, maar ook utilitaire werken en renovaties niet schuwt. De kozijnen komen uit de eigen timmerfabriek Haaks. Vandaag staat er een onderneming die gebieden kan ontwikkelen voor overheid, beleggers, zorginstellingen en corporaties, van planvorming tot sleuteloverdracht aan gebruikers. De werken voert het bedrijf het liefst in bouwteamverband uit.

Investeringen

De timmerfabriek – ooit opgericht onder de naam Dukofa (Duivense Kozijnenfabriek) – is een van de latere aanwinsten van Hoornstra. Het bedrijf heeft nog enige tijd gedraaid in Duiven, maar is nu onder de naam Haaks gevestigd in Doesburg waar ook het infrabedrijf en het bouwbedrijf hun hoofdzetel hebben. Paul Gregoor is bedrijfsleider. Hij kon na overname in 2015 gewoon zijn oude werk voortzetten. De dagelijkse leiding ligt bij hem en hij legt verantwoording af aan de dochter van Jan Hoornstra, Yvette van Overbeek-Hoornstra. Zij komt uit de projectontwikkelingswereld en stuurt samen met enkele collega’s de bouwpoot aan. In overleg met Paul bespreekt ze het beleid en de koers van Haaks.

Oprichter Jan Hoornstra staat inmiddels op enige afstand van het bedrijf, maar is volgens zijn dochter nooit ver weg. Yvette: “Hij bemoeit zich niet meer met de dagelijkse praktijk. Dat heeft hij over-

“Afwisseling in de loop van je werkcarrière past helemaal bij een familiebedrijf – en is heel erg van deze tijd”

Bedrijfsleider Paul Gregoor: “Na de verhuizing van Duiven naar Doesburg heeft Hoornstra flink geïnvesteerd in modernisering van de timmerfabriek.”

gedragen aan jonge bekwame mensen met talenten die je in deze tijd nodig hebt. Maar het overkoepelende beleid en de grote investeringen, daar is hij nog altijd nauw bij betrokken. En dat stellen we allemaal zeer op prijs. Want we zien dat de manier waarop hij het altijd heeft aangepakt, effectief is en goed is voor het bedrijf. Het huidige beleid sluit zo naadloos aan bij het bedrijf zoals hij dat sinds de oprichting in 1985 heeft neergezet. Een adviseur met zoveel ervaring en inzicht wil je niet kwijt. En ook voor kleinere zaken spreek ik ’m nog wel eens aan.”

Paul: “Jans gedachte bij de overname was natuurlijk dat de timmerfabriek goed zou passen in het plaatje dat hij voor ogen zag. Maar dat moet je natuurlijk wel eerst aantonen, voordat er op grote schaal geïnvesteerd wordt. Haaks heeft zich inmiddels bewezen en toen we verhuisden van Duiven naar Doesburg is er fors gemoderniseerd. We kwamen van een traditioneel ingerichte fabriek – je kent dat wel, met een pennen-, vlakte- en vandiktebank. En nu hebben we een hypermodern bewerkingscentrum waar we kozijnen, ramen, deuren en gevelelementen maken. Bij voorkeur van mahonie of accoya [gemodificeerd hout]. Beide soorten hebben na bewerking een mooi glad oppervlak. Er staat nu een prachtige productielijn, in eerste instantie om de woningen van de eigen projecten van kozijnwerk te voorzien. De fabriek is duurzaam en energieneutraal – het platte dak ligt helemaal vol met zonnepanelen.”

Op dit moment kan Haaks met gemak een project van twintig woningen aan. Dat zullen er in de toekomst zeker meer worden, want alle seinen staan op groei bij de Doesburgse onderneming.

Efficiënt werken

Het groeiproces gaat ook gepaard met een meer efficiënte manier van werken in de timmerfabriek. Paul: “Bij ons kon iedereen altijd zonder vooraankondiging komen aanwaaien om tussendoor even wat zaken te regelen. Dat kostte veel tijd. Voordat je het weet ben je een halfuur verder en dan moet je draad weer oppakken van waar je mee bezig was. Met name kleinere aannemers en zzp’ers hebben daar een handje van. Dit soort klanten was in crisistijd goud waard. En we zien ze nog steeds graag komen. Je moet immers nooit vergeten wie je groot gemaakt heeft. Maar het is aan ons om hun duidelijk te maken dat onze planning door de groei in een wat strakker jasje zit. En daar horen regels bij die passen bij de methode van quick response manufacturing, waarbij je ernaar streeft de doorlooptijden zo kort mogelijk te houden. De levertijden bedragen sowieso al zes tot acht weken en dat willen we graag zo houden. Dat bereik je onder meer door het aantal verstoringen beperkt te houden, zonder dat dit ten koste gaat van de klantvriendelijkheid en de laagdrempeligheid die de klanten van ons kennen. Ze moeten dus begrijpen dat ze ook zelf het best gediend zijn

De traditionele pennen-, vlakte- en vandiktebank is vervangen door een bewerkingscentrum van het Italiaanse merk Biesse.

Een spuiter brengt de verflagen handmatig op. Mogelijk komt er bij een volgende investeringsronde een spuitrobot.

als ze zich voegen naar ons productieproces. Dus offerte aanvragen, opdracht verstrekken en dan meegaan in het productietreintje.”

Opleiden

Los van een flexibele schil van ongeveer 400 vakmensen zijn er bij het hele bedrijf Hoornstra zo’n 180 met een vast dienstverband. Bij Haaks verdienen tien mensen een inkomen. Bij alle bedrijfsonderdelen vind je leerlingen die er hun eerste werkervaring opdoen. Een teken dat de onderneming veel waarde hecht aan het opleiden van jonge mensen. Ze komen voor een snuffelstage of via een opleidingsbedrijf, roc of hbo. Het is een dan een meerwaarde dat het bedrijf veel disciplines in huis heeft.

Yvette: “Als het vak dat een leerling gekozen heeft in de praktijk toch niet zo bij hem of haar blijkt te passen, kun je zonder al te veel moeite je licht opsteken bij een andere discipline. Juist in deze tijd is het belangrijk dat bedrijven laten zien hoe divers de beroepskansen zijn in onze sector. Overigens kun je ook op latere leeftijd switchen naar een ander vak in ons bedrijf. Het werk bij Haaks aan een computergestuurde machine is doorgaans langer vol te houden dan de werkzaamheden van een grondwerker. We hebben nu een timmerman van 57 en die verruilt de bouwplaats voor de timmerfabriek. Hij hoeft in de fabriek niet meer te tillen en kan er werken onder geconditioneerde omstandigheden. Hij kan dus gewoon bij ons blijven. Een prima oplossing waardoor je vakmensen nog beter aan de onderneming kunt binden dan we nu al doen. Denk ook aan de afwisseling die je in de loop van je werkcarrière kunt aanbrengen. Dat past helemaal in het personeelsbeleid van een familiebedrijf, bovendien is dat heel erg van deze tijd.”

Familiebedrijf

Een familiebedrijf gaat dus anders om met de medewerkers dan een beursgenoteerd bedrijf? Yvette: “Daar ben ik van overtuigd. De afstand tussen management en werkvloer is klein. Als een medewerker van Haaks een goed idee heeft, staan Paul en ik daar altijd voor open. Wij van onze kant betrekken de medewerkers bij het beleid. Vorig jaar hebben we officieel de naam van het bedrijf veranderd. Dat is Haaks geworden. Nou, daar heeft iedereen over mee kunnen praten. Dat is na enkele sessies Haaks geworden. Iedereen is daar tevreden over.”

Paul zegt lachend: “Als het niet haaks is, is het niet van Haaks. Tenzij de opdrachtgever een kozijn wil hebben met een andere hoek dan 90 graden. Maar ook dan is het in de haak.” En dan zijn er nog de festiviteiten voor alle 180 medewerkers. Yvette: “Vlak voor de bouwvakvakantie komen we allemaal bij elkaar voor een biertje en de barbecue. Een week of wat voor kerst nog eens. Ze krijgen bij die gelegenheid allemaal een kerstpakket mee. En ten slotte met Nieuwjaar waar ook de partners van de medewerkers welkom zijn. Zo proberen we over de grenzen van de bedrijfsdisciplines heen een Hoornstra-sfeer vast te houden. We hebben ook een actieve personeelsvereniging, waarvan Paul de voorzitter is.”

Paul: “We organiseren voor de leden en hun partners jaarlijks een uitstapje in oktober. Zo’n 145 van de 180 medewerkers zijn lid. Dat is relatief veel en zegt wel iets over de betrokkenheid van de mensen bij het familiebedrijf Hoornstra.”

“De fabriek is duurzaam en energieneutraal – het platte dak ligt helemaal vol met zonnepanelen”

Alle medewerkers hebben meegedacht over de nieuwe naam van het de timmer fabriek. Dat is Haaks geworden en daar is iedereen dik tevreden over

In de fabriek hoeft dankzij uitgekiende transportlijnen niet meer getild te worden. Dat maakt het fabriekswerk toegankelijker. De bouwvrouw is inmiddels een vertrouwde verschijning.

Concentratie aan de opsluitbank.

Kunststof stelkozijnprofielen van RecyStel

Slimme profielen voor de bouw van nu en morgen

Geen onderhoudskosten, een lange levensduur en uitste kende thermische isolatie: niet alleen verwerkers, ook opdrachtgevers en eigenaren hebben profijt van kunststof stelkozijnprofielen van RecyStel. Die verwerkers – aannemers, montagebedrijven en kozijnspecialisten –boeken winst op de bouwplaats: RecyStelprofielen zijn slag- en maatvast, eenvoudig te verwerken en niet duur der dan stelkozijnen uit hout. Bestellen gaat in een handomdraai – via recystel.nl.

Hoge prijzen, strenge eisen: de bouw loopt op zijn tenen. Tekorten drijven de prijzen van materialen en producten op, energiekosten rijzen de pan uit. Tegelijkertijd verlangt de overheid met BENG (en straks ENG) dat de bouw energieneutraal wordt, en schroeft ook de kwaliteitseisen op: met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) wordt op de bouwplaats het toezicht op het eindresultaat verscherpt.

Presteren op nieuwe fronten

Al die ontwikkelingen en eisen vragen om producten met andere eigenschappen, materialen die presteren op nieuwe fronten. Slimme opdrachtgevers, eigenaren en verwerkers zien dat de kansen liggen bij herbruikbare bouwproducten uit gerecyclede grondstoffen, die goed

scoren op thermische isolatie. Bij betaalbare producten met een lange levensduur die zich op de bouwplaats probleemloos laten verwerken.

C2C en circulair

De kunststof stelkozijnprofielen van RecyStel lenen zich bij uitstek voor al die nieuwe uitdagingen op de bouwplaats. De drie profielen die het bedrijf uit Zwaag aanbiedt, zijn voor meer dan 95 procent gemaakt uit hoogwaardig gerecycled kunststofgranulaat. Dat granulaat komt van hergebruikte kozijnen, reststukken en zaagafval – gegarandeerd vrij van weekmakers. Deze grondstoffen kunnen meerdere malen geüpcycled worden, hergebruikt voor een volgend leven als hernieuwd stelkozijnprofiel. Zonder aan kwaliteit in te boeten. Dat maakt de profielen van RecyStel C2C (cradle to cradle) en circulair –en duurzamer dan hout.

Hoge U-waarde

Ook energetisch voldoen de stelkozijnprofielen van RecyStel aan de nieuwe standaard op de bouwplaats. Samengesteld tot stelkozijn hebben de profielen een U-waarde van 0,38 W/m²K. Dat is 40 procent hoger dan de U-waarde van gewoon kunststof en drie keer hoger dan die van hout. Het maakt de stelkozijnprofielen van RecyStel zeer geschikt voor luchtdicht bouwen, BENG en ENG.

Eenvoudig te verwerken

Tijdens de extrusie van de profielen zorgt een speciaal gas dat de profielen van RecyStel opschuimen. Voor verwerkers heeft dat opschuimen een belangrijk voordeel: het maakt de stelkozijnprofielen van RecyStel makkelijk verwerkbaar. De profielen zijn probleemloos te verzagen, frezen, boren, schroeven en te nieten, zonder risico op scheuren. Extra tijdwinst ontstaat doordat, anders dan bij hout, gronden van deze stelkozijnen overbodig is, ook op verzaagde kopse kanten.

Vormvast en lange levensduur

Ook de materiaaleigenschappen van de RecyStelprofielen dragen bij aan een snellere doorlooptijd op de bouwplaats. De profielen trekken na montage niet krom en torderen niet. Beschermende en vochtkerende DPC-folies kunnen achterwege blijven – de grondstof van de stelkozijnen rot en schimmelt niet en neemt geen vocht op.

Van dat laatste profiteren niet alleen verwerkers. Ook voor opdrachtgevers en eigenaren leggen die eigenschappen gewicht in de schaal. Kunststof stelkozijnprofielen van RecyStel hebben een lange levensduur en vragen geen onderhoud. Dat zijn belangrijke pluspunten in een branche die tegenwoordig op alle fronten slim moet zijn.

Drie profielen en RecyClick

Via de webshop recystel.nl verkoopt RecyStel drie verschillende stelkozijnprofielen. De profielen zijn door het bedrijf uit het Noord-Hollandse Zwaag in eigen beheer ontwikkeld om optimaal te voldoen aan de eisen die aannemers, montagebedrijven en kozijnspecialisten in de bouwpraktijk aan deze profielen stellen. Voor deze verwerkers bedacht RecyStel het tweezijdig te gebruiken R-2005-profiel en de eenzijdig te gebruiken R-2008-1 en R-2008-2, voor de renovatiemarkt en voor nieuwbouwprojecten. RecyStel ontwikkelde ook RecyClick, een roestvrijstalen veersysteem dat met een verstelbare boormal kan worden gemonteerd in kunststof stelkozijnen. RecyClick is ook geschikt voor het vastzetten van aluminium en houten kozijnen in het stelkozijn.

Het RecyStel R-2005-profiel.

Het RecyStel R-2008-1-profiel.

Pluspunten van RecyStel kunststof stelkozijnprofielen • C2C en circulair • U-waarde stelkozijn 0,38 W/m²K • Lange levensduur • Onderhoudsvrij • Vormvast • Eenvoudig te verzagen • Makkelijk te schroeven • Gronden niet nodig • Leverbaar in lengtes van zes meter • Afwijkende maten en profielen op maat (op aanvraag) RecyStel, tel. 088 9722500, info@recystel.nl,

Het RecyStel R-2008-2-profiel.

Kunststof stelkozijnprofielen bestellen? Bezoek de webshop van RecyStel: recystel.nl

“Onafhankelijk advies wordt erg gewaardeerd”

De twee Almeerse PKVWadviseurs trekken samen met buurtpreventieteams, wijkagenten en maatschappelijke instellingen de wijk in om bewoners te bereiken.

Tekst Geert Hilferink Beeld Gemeente Almere

PKVW-adviseurs van de gemeente Almere bezoeken inwoners thuis

De gemeente Almere heeft sinds 2013 eigen PKVWadviseurs in dienst die inwoners adviseren over inbraakpreventie. De adviseurs promoten het politiekeurmerk op pleinen en markten, maar ze komen vooral bij de men sen thuis. “Wij bezoeken de bewoners in hun eigen woning en bieden ze gratis advies. Dat wordt enorm gewaardeerd”, zegt Silvia Villalobos, die samen met collega Melanie Soto Maas het PKVW-beleid van Almere toelicht.

Hoge inbraakcijfers waren in 2013 de aanleiding voor de gemeente Almere om serieus werk te maken van preventie en voorlichting om zo de inbraakveiligheid in wijken te verbeteren. “Almere stond tweede op de ranglijst van steden met de meeste woninginbraken. Reden voor het gemeentebestuur om te investeren in inbraakveiligheid”, zegt Silvia Villalobos, die sinds de start bij het project betrokken is.

Voorzien in behoefte

Het aanstellen van de PKVW-adviseurs bleek al snel in een behoefte te voorzien. “Vanaf de start wisten bewoners ons goed te vinden. Vooral in de wijken waar recent was ingebroken, wilden ze advies over maatregelen die ze konden nemen”, zegt Villalobos.

Mede dankzij een gemeentelijke subsidie als tegemoetkoming in de kosten voor die aanpassingen en verbeteringen, werden in korte tijd veel hang-en-sluitwerk vervangen en andere maatregelen genomen om inbrekers beter te weren. “Zo’n subsidie stimuleert mensen ook om daadwerkelijk aan de slag te gaan met onze adviezen en maat regelen te nemen.”

Maatregelen die niet altijd leiden tot een PKVW-certificaat. “Maar ze verkleinen de kans op een inbraak wel enorm en dat is al winst.”

Corporaties

In de beginjaren richtten de PKVW-adviseurs zich op alle inwoners van Almere. Maar sinds een aantal jaar stelt het rijk voor de woningcorporaties een subsidie beschikbaar om te investeren in goed hangen-sluitwerk. Daarbij wordt de helft van de investering gesubsidieerd. “Ook krijgen we regelmatig vragen van woningcorporaties in Almere. Bijvoorbeeld hoe ze om kunnen gaan met de opklimbaarheid van een galerij of een ander mogelijk inbraakrisico in een gebouw”, vult Soto Maas aan.

Bewustwording

Centraal in het werk van de twee PKVW-adviseurs staat bewust wording. “Naast goed hang-en-sluitwerk bepaalt het gedrag van de bewoner zelf in grote mate hoe goed een woning beveiligd is”, zegt Villalobos. “Tijdens veel adviesgesprekken zie ik dat bewoners ramen open hebben staan. Als ik dan vraag of ze die allemaal sluiten als ze de deur uitgaan, blijkt dat ze dat vaak niet doen. Mensen denken daar veel te gemakkelijk over – tot ik ze wijs op de risico’s. De

Meedenken over veiligheid

Een kleine tien jaar later is het ‘team PKVW’ onderdeel van de afdeling Veiligheid van de gemeente. “We vallen binnen de organisatie direct onder het team Handhaving en zijn intern betrokken bij veel overleggen over nieuwbouwplannen en bij projecten om de leefbaarheid in wijken te verbeteren. Zo kunnen we vanuit onze dagelijkse praktijk ook intern meedenken over de veiligheid in Almere”, zegt Melanie Soto Maas.

Daarbij ligt vaak de nadruk op de veiligheid op wijkniveau. “Sinds de aanpassing van de Woningwet mogen wij als gemeente niet meer opleggen dat woningen of complete wijken volgens de PKVW-normen gebouwd moeten worden. Maar als het gaat om de inrichting van de openbare ruimte en de aanwezigheid van openbare verlichting kunnen wij wel adviseren.”

“Vooral in wijken waar recent is ingebroken willen bewoners advies over maatregelen die ze kunnen nemen”

Silvia Villalobos en Melanie Soto Maas (rechts) zijn als PKVWadviseurs in dienst van de gemeente Almere. Daarmee is Almere de enige gemeente die het politiekeurmerk een plek binnen de gemeentelijke organisatie geeft.

Unieke aanpak

Met twee PKVW-adviseurs in dienst is de aanpak van Almere uniek in Nederland. “Geen andere gemeente heeft eigen erkende PKVW-adviseurs”, vertelt Melanie Soto Maas, een van Almeres adviseurs. “Net als alle andere PKVW-adviseurs moeten wij iedere twee jaar weer examen doen en zorgen dat we op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen. Bovendien doet Kiwa jaar lijkse audits ter controle.”

Hoewel minder ambitieus ondersteunen ook andere gemeenten het politiekeurmerk: “In veel gemeenten staat het keurmerk op de agenda, waarbij de rol van iedere gemeente verschilt. Sommige lokale overheden verstrekken subsidies om inwoners te stimuleren, andere houden het bij voorlichting en doorverwijzing naar specialisten.”

De adviseurs van de gemeente Almere hebben regelmatig contact met vertegenwoordigers van andere gemeenten, licht Soto Maas toe. “Het is altijd interessant om te zien hoe anderen het keurmerk en inbraakbeveiliging onder de aandacht brengen en welke mogelijkheden ze bieden. Daarvan steken wij altijd weer wat op.”

meeste bewoners zeggen echt heel blij te zijn met onze adviezen en de informatie die we geven.”

Datzelfde geldt voor rookmelders in huis. “De meeste mensen weten niet dat sinds kort op elke verdieping een rookmelder verplicht is. Ik kom in veel woningen waar slechts één rookmelder hangt en dan vaak ook nog op een verkeerde plek, bijvoorbeeld in een hoek. Ook die adviezen worden enorm gewaardeerd. Mensen staan er zelf niet bij stil en het is onze rol om ze daarop te wijzen.”

Onafhankelijk

Een van de pluspunten die inwoners van Almere ervaren is het onafhankelijke advies dat de adviseurs geven. “Wij hebben een brochure waarin producten zijn opgenomen die een oplossing kunnen zijn. Zoals cilinders met kerntrekbeveiliging. Een handige bewoner kan die prima zelf aanschaffen en monteren. Maar bewoners die liever een erkend PKVW-bedrijf inschakelen, vinden achter in de brochure de contactgegevens van de vier PKVW-bedrijven in Almere. De zekerheid dat ze daarbij kiezen voor een vertrouwd en betrouwbaar bedrijf is voor de bewoners erg belangrijk.”

Bij de buurman

De PKVW-adviseurs merken dat inbraakveiligheid vooral belangrijk wordt als er in de directe omgeving is ingebroken. “Als ze bij de buurman binnen zijn geweest gaan mensen nadenken over hun eigen woning. Hoe eenvoudig kan een inbreker binnenkomen? Wij sturen na een inbraak of serie inbraken een informatiebrief naar bewoners in de betreffende buurt of wijk en melden dat er in de buurt recent is ingebroken. In die brief verwijzen we ook naar onze website veilig. almere.nl.”

“We denken vanuit onze dagelijkse praktijk ook intern bij de gemeente mee over de veiligheid in Almere”

Ruim 90 procent van alle adviesgesprekken worden inmiddels door de inwoners zelf ingepland via deze website. “Ook kunnen ze daar veel informatie vinden over criminaliteit en veiligheid”, zegt Soto Maas.

De wijken in

Naast gerichte huisbezoeken gaan de adviseurs ook de wijken in. “Zo gebruiken we de landelijke campagnes zoals het Donkere Dagen Offensief en de Zomercampagne om aandacht te vragen voor inbraakbeveiliging en een veilige woonomgeving. Daarin trekken we graag samen op met politie en brandweer, en met de verschillende buurtpreventiegroepen die er in Almere zijn. Daarmee brengen we het belang samen onder de aandacht en dat resulteert vaak weer in extra adviesgesprekken.”

Villalobos: “We hebben daarvoor onze speciale groene buurtbolide, een oude foodtruck die we als rijdende informatiestand gebruiken. Als we daarmee op de markt of op een plein staan, trekt dat altijd publiek en kunnen we mensen direct informeren.”

Schijnveiligheid

Villalobos en Soto Maas constateren dat de videodeurbel aan een opmars bezig is. “Zo’n bel biedt echter geen veiligheid zolang je daaronder nog een cilinder zonder kerntrekbeveiliging hebt. Dan is de kans op een inbraak nog steeds erg groot terwijl de bewoner denkt alles onder controle te hebben.”

Villalobos: “Ik benadruk altijd dat een inbraakveilige woning begint bij de basis en dat is goed hang-en-sluitwerk. Daarna komt het gedrag van de bewoners zelf en de sociale controle in de buurt. Zaken als een alarminstallatie of een videosysteem zeggen niets over de inbraakveiligheid van een woning.”

Op drukbezochte plekken in Almere brengen Melanie Soto Maas en Silvia Villalobos inbraakbeveiliging onder de aandacht.

Met hun opvallende ‘buurtbolide’ trekken de gemeentelijke PKVW-adviseurs Melanie Soto Maas (in de bolide) en Silvia Villalobos (rechts) de wijken in – vaak in het gezelschap van wijkagenten, wijkregisseurs, buurtpreventiegroepen, veiligheidsmanagers of maatschappelijke instellingen.

Voor

De TITAN Comfort paddenstoelnok geeft meer comfort voor uw klanten én is eenvoudig in gebruik voor u:

Automatische tolerantiecompensatie door traploze hoogteverstelling.

Aanzienlijk minder afstelbewerkingen in de productie en montage.

Een perfect beveiligd raam, aangepast aan al uw wensen.

Wist u dat onze vergrendeling voor houten ramen zeer efficiënt is?

Trendkleur mat zwart: Veiligheidsbeslag serie Hamburg en Toulon

Een veel voorkomend probleem: inbraken via de woningtoegangsdeur. De oplossing: SKG*** gekeurd veiligheidsbeslag van HOPPE ! Met de serie Hamburg en Toulon bieden wij een bijzonder aantrekkelijk design in de uitvoeringen knop-/ krukgarnituur en kruk-/krukgarnituur – beide in de populaire trendkleur mat zwart (F9714M).

Meer informatie gewenst? Vragen rondom de goede greep beantwoorden we graag onder telefoonnummer: +31 6 83692558.

Product afbeeldingen Speciaal attributen

Kozijn bottleneck bij industrieel bouwen

Opschalen met vacuümglas en kozijnloze oplossingen

Het pakket

In de pilot in Enschede testte Indu-Zero drie renovatieconcepten, alle drie met zonnepanelen op het dak, maar met verschillende warmtepompsystemen. Met dat laatste anticipeert de pilot op de oriënteringsvarianten van bestaande woningen. Basis van het renovatiepakket zijn prefab gevel- en dakelementen die op de bouwplaats steigerloos worden gemonteerd. Die elementen bestaan uit sandwichpanelen, in de pilot met een EPS-kern en daaromheen OSB-platen en een polyurea coating voor lucht- en waterdichtheid. Aan de buitenzijde kregen de prefab panelen steenstrips. In het definitieve renovatiepakket is de opbouw van de elementen vereenvoudigd: het pakket werkt met een herbruik baar Duits paneel met een kern van low density EPS én schil uit high density EPS.

Tekst Hans Fuchs Beeld INDU-ZERO; Innodeen

De tijd van het knutselen op de bouwplaats is voorbij. Dat beweert althans projectmanager Ulla-Britt Krämer van Indu-Zero. Dit Europese initiatief wil de renovatiemarkt industrialiseren en zo de duurzaamheidsdoelen uit het akkoord van Parijs halen. In Enschede maakte Indu-Zero in een pilot drie corporatiewoningen energieneutraal en gasloos. In de prefab jas voor de Overijsselse huurwoningen was plek voor bijzondere kozijnen en bijzonder glas.

Wat is een goed kozijn? Daar hoeft Ulla-Britt Krämer van Indu-Zero geen moment over na te denken. Krämer is projectmanager bij het Europese initiatief Indu-Zero dat inzet op het ontwikkelen van een industrieel renovatiepakket waarmee 22 miljoen woningen in NoordEuropa kunnen worden verduurzaamd. Dat pakket moet worden geproduceerd in nieuw te bouwen fabrieken die per jaar 15.000 woningen bedienen. In dat pakket is een goed kozijn volgens Krämer een circulair kozijn dat zo min mogelijk onderhoud vergt, isolatiewaardes scoort die bijdragen om woningen nul-op-de-meter te krijgen – en dat uit zo min mogelijk materiaal bestaat. Krämer: “Minder aanspraak maken op grondstoffen draagt bij aan de duurzaamheid en zorgt voor lichtgewicht producten in een prefab gevel. Dat vertaalt zich door in de productie van het gevelelement en in de bevestiging van dat element aan de schil van de te renoveren woning. Bovendien is de handling van lichte elementen op de bouwplaats beter.”

Lang leven, weinig onderhoud

In de pilot in Enschede vertaalde zich dat in het gebruik van vacuümglas van Fineo, gevat in lichtgewicht, slank gedetailleerde circulaire kozijnen uit gemodificeerde thermohardende kunststoffen van Innodeen.

Omdenken van de uitvraag

Woningcorporatie Domijn durfde het wel aan, een experiment met het renovatiepakket van Indu-Zero. De Enschedese corpora tie liet drie woningen aanpakken met het prefab nul-op-de-meter pakket. Ulla-Britt Krämer: “Domijn en een coalitie van Twentse corporaties zijn ambassadeurs van dit concept en leren ‘omdenken van de uitvraag’. Veel woningcorporaties zijn nog niet gewend om langetermijnopdrachten te formuleren, dat gebeurt nu nog van project op project. 15.000 woningen per jaar renoveren vergt proces- en productmatig werken. Dat is nieuw. Woningcorporaties moeten hun woningbestand in kaart brengen en kijken welke woningen goed zijn tot na 2050 en welke gemak kelijk kunnen worden verduurzaamd.” Bijkomend effect van de verduurzaming, aldus Krämer: “Bij de pilot moest de architect rekening houden met het straatbeeld en het karakter van buurt en wijk. De nieuwe schil maakt de woningen niet alleen nul-op-de-meter, maar zorgt ook voor een upgrade van de woning, het straatbeeld en de buurt. Dat creëert een ander gevoel over buurt en wijk.”

Woningcorporatie Domijn liet in Enschede drie woningen inpakken met het renovatiepakket van Indu-Zero.

Nul-op-de-meter voor halve prijs

Sleutelwoord bij Indu-Zero is opschalen – met een gestandaardi seerd renovatiepakket dat in heel Europa gebruikt kan worden. Het Europees consortium achter Indu-Zero – bestaand uit bedrij ven, kennisinstellingen, brancheorganisaties en lokale overheden – ontwikkelde naast het renovatiepakket ook de blauwdruk voor de fabriek waar dat pakket vervaardigd kan worden. Die integrale aanpak – pakket en productielocatie – plus de Europese schaal betekenen volgens Ulla-Britt Krämer dat het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad 50 procent goedkoper kan dan nu het geval is. Krämer: “De helft van de kosten zit op de ouder wetse bouwplaats. Industrieel voorzien in de vraag betekent het proces als eenheid benaderen. Dat zorgt voor een plug-and-play oplossing waarbij handelingen op de bouwplaats zoveel mogelijk zijn geautomatiseerd en vereenvoudigd. Neem het ankersysteem. Wij gebruiken balkonankers van Schöck om de gevelelementen twee keer zo snel op te hangen.”

Commercieel manager Ludo Schennink van Innodeen: “Het vacuümglas heeft de isolatiewaarde van tripelglas, maar is veel minder zwaar. Het 1 centimeter dikke vacuümglas weegt ruim 30 procent minder en heeft een U-waarde van 0,7 W/m2K. Het kozijn hebben we ontwikkeld in opdracht van RC Panels uit Lemelerveld, dat binnen de pilot van Indu-Zero de gevelelementen engineerde en produceerde. In het kozijn kunnen we 40 procent gerecycled materiaal toevoegen in de productie. Ook de onderhoudstermijn moest binnen Indu-Zero omlaag, om de kosten van beheer en onderhoud te verlagen. Alleen het schilderwerk móét – vanwege de esthetiek, niet vanwege het kozijn zelf. De gegarandeerde levensduur van het kozijn is 50 jaar.” Het kozijn wordt inmiddels ook in projecten buiten de pilot van Indu-Zero verwerkt, onder de handelsnaam Viduci.

Kozijn als bottleneck

Krämer noemt het kozijn een bottleneck als je een gevelelement ontwikkelt dat een woning energieneutraal moet maken: “Kozijnloos was de doelstelling binnen ons project. Maar mensen willen dat een raam open kan, voor het woonplezier – ook als het binnen het concept niet hoeft. Dus hebben de woningen in Enschede aan de achtergevel een kozijnloze oplossing, mét een draaikiepraam.” Ludo Schennink: “Bij de pilot zijn in de achtergevels drie kozijnloze oplossingen toegepast. Indu-Zero werkt met tempexwanden. Met een omlijsting aan de binnenzijde is het ons gelukt het glas rechtstreeks in de sponning van het element te plaatsen. Het draaikiepraam is een doorontwikkeling van het standaardkozijn, met een frame dat in één keer in de prefab wand wordt geplaatst.”

De markt moet het oppakken

Na het ontwikkelen van het renovatiepakket zijn bedrijven aan zet om de productielocaties te bouwen. Ulla-Britt Krämer: “De blauwdruk voor de fabriek is klaar en staat online. Nu moet de markt het oppakken.” Krämer is positief over die vervolgstap: “Er zijn andere producten op de markt voor het renoveren, maar die hebben de infrastructuur niet om op te schalen naar 15.000 woningen per jaar. Bij verduurzamingsinitiatieven in het verleden, zoals de Stroomversnelling, draaide het om bestaande bouwbedrijven die een volumedeal sloten en een goed aanbod moesten realiseren tegen een bepaalde prijs – te ontwikkelen terwijl het bedrijf ook gewoon verder moest in de bestaande praktijk. En er moest open kaart gespeeld worden, kennis gedeeld. Bedrijfstechnisch en menselijk was dat moeilijk. Indu-Zero is niet

“De raam- en deurbranche moet toe naar producten die zich lenen voor opschalen”

Na het ontwikkelen van het renovatiepakket, is de markt aan zet om de productielocaties te bouwen.

gebonden aan een bedrijf of een product, het vraagstuk wordt industrieel aangevlogen en knowhow binnengehaald. En daarbij zijn al onze resultaten openbaar.”

En de effecten voor de markt van ramen, deuren en kozijnen? Krämer: “Deze oplossing leent zich voor een bepaald type woningen, in een specifiek marktsegment. Er blijft een immense markt over. Ik denk wel dat de raam- en deurbranche, ook de renovatie- en restauratiemarkt, toe moet naar producten die zich lenen voor opschalen. De tijd van knutselen op de bouwplaats is voorbij.”

Post ’65

Indu-Zero is niet het enige initiatief om de bestaande seriematige woningbouw energieneutraal en gasloos te maken. Ook de TU Delft onderzoekt hoe de energietransitie handen en voeten kan krijgen – een onderzoek dat moet uitmonden in betaalbare en haalbare renovatieconcepten. De TU richt zich op de woning bouw uit de periode 1965-’85. Deze zogenaamde post ’65-archi tectuur is bij elkaar goed voor een derde van het Nederlandse woningbestand.

Anders dan Indu-Zero kijken de Delftse onderzoekers ook naar de waarden die stakeholders (waaronder bewoners) toekennen aan deze woningen en de leefomgeving. Doel daarvan is om draagvlak te scheppen voor deze verduurzamingsslag. Dit onderzoek, ‘Renoveren met Respect’, is een vervolg op het TU-onderzoek ‘Beyond the Current’ van enige jaren geleden. Daarin onderzochten wetenschappers hoe de energie-efficiëntie van portiek-etageflats uit het Interbellum en van na 1945 kon worden verbeterd. Ook dat vroeg om draagvlak, waartoe huurders werden gevraagd om hun voorkeuren. Op basis daarvan ontwikkelden woningcorporaties en architecten renovatieoplossingen die niet alleen rekening hielden met duurzaamheid en architectonische waarden, maar ook met de wensen van bewoners. Dit onderzoek was gekoppeld aan het non-profit initiatief ‘Stroomversnelling’.

Een van de drie woningen in Enschede dient als modelwoning.

De drie woningen in Enschede kregen aan de achtergevel een kozijnloze oplossing.

Opmars digitalisering zichtbaar op beursvloer

Beveiligingstechnologie centraal tijdens Security Essen

Na het annuleren van de beurs in 2020 wegens de coronapandemie opent de Messe Essen van 20 tot en met 23 september haar deuren weer voor de internationale vakbeurs Security Essen. Met tijdens deze editie speciale aandacht voor beveiligingstechnologie en start-ups in de beveiligingsindustrie, cybersecurity en brandbeveiliging. Deze bedrijven tonen in de Start-Up Area hun nieuwste producten.

Bezoekers van Security Essen 2022 worden deze maand welkom geheten in een vernieuwd beurscomplex. Messe Essen gebruikte de coronaperiode om de bestaande hallen onder handen te nemen en opnieuw in te richten.

Verspreid over acht hallen zullen de exposanten hun innovaties presenteren. Op de diverse nieuwe paviljoens in het beurscomplex wordt aandacht gevraagd voor gespecialiseerde thema’s of producten, zoals drones en cybersecurity.

Doe-het-zelfbranche

De beurs wordt dit jaar ook bezocht door een grote internationale delegatie uit de doe het zelfbranche. Zowel de European DIY Retail Associ ation (EDRA) als het Global Home Improvement Network (GHIN) is met een afvaardiging van vele tientallen retailers aanwezig om met eigen ogen de innovaties en laatste ontwikkelingen te ontdekken.

Tekst Geert Hilferink Beeld Messe Essen / Security

Na het niet doorgaan van de 2020-editie komt de internationale beveiligingsindustrie september weer samen voor Security Essen.

“Security Essen biedt ons een mooie gelegenheid om te zien wat er allemaal gebeurt op het gebied van inbraak en brandbeveiliging voor particulieren – assortimenten die voor de bouwmarkten steeds rele vanter worden. Bovendien kunnen we zo snel in contact komen met nieuwe producenten”, zegt John Herbert, secretaris generaal van EDRA.

Beveiligingsmarkt presenteert zich na vier jaar weer in Essen

Bevestiging

Volgens Oliver Kurth, directeur van Messe Essen, is het bezoek van de vertegenwoordigers uit de mondiale DIY markt een bevestiging van de positie die Security Essen door de jaren heen heeft opgebouwd. “We zien al veel langer dat inkopers naar de beurs komen om gericht zaken te doen. Er worden orders geschreven op de stands en dat maakt de beurs voor exposanten en bezoekers zo waardevol.” Ook de rol als innovatiepodium trekt volgens Kurth veel bezoekers naar Security Essen. “De markt toont hier wat hij in huis heeft en welke nieuwe ontwikkelingen er zijn. Of het nu om brand , inbraak of systeembeveiliging gaat of om toegangscontrole, mechatronica of de veiligheid van digitale netwerken.”

Digitale beveiliging

Beveiligingstechnologie en de innovaties in deze sector staan tijdens de 2022 editie van de beurs centraal. Ook cyberbeveiliging en brandbevei liging krijgen extra aandacht. De digitale beveiligingsbranche maakt sinds corona een enorme groei door. De toename van thuiswerken heeft vooral de IT beveiligingsmarkt uitgedaagd. Bedrijven moeten immers kunnen vertrouwen op een veilige digitale infrastructuur. Hetzelfde geldt voor steeds meer organisaties die persoonlijke gege

Benelux-dag

Tijdens de speciale Benelux dag op woensdag 21 september bezoekt een delegatie uit de Benelux markt de beurs, op uitnodi ging van de beursorganisatie en de Duits Nederlandse Handels kamer. Onderdeel van deze dag zijn informatieve fora en een bezoek aan de beursvloer. De Benelux dag is een van de thema dagen die het programma van Security Essen dit jaar biedt. Zo zijn er naast andere landenthemadagen ook themadagen per productgroep.

vens van patiënten, cliënten of klanten beheren – denk aan zieken huizen, farmaceutische bedrijven en overheidsinstanties. Maar ook voor bedrijven, instellingen en organisaties die dagelijks afhankelijk zijn van IT systemen, is goede bescherming van het digitale netwerk cruciaal. Exposanten tonen hun nieuwste oplossingen.

Inbraakbeveiliging

Producenten van inbraakwering en beveiliging en toegangscontrole kunnen tijdens de beurs ook rekenen op grote belangstelling. Nam tijdens de coronapandemie en het gedwongen thuiswerken het aantal woninginbraken in veel landen af, sinds iedereen weer gewoon naar het werk is, stijgt het aantal inbraken weer snel.

Kennisuitwisseling

Behalve het bezoeken van de stands van duizend exposanten op de beurs kan de bezoeker ook terecht bij de verschillende podia met presentaties en fora. Volgens de organisatie is kennisuitwisseling een belangrijk doel van de beurs. “Daarvoor bieden we dagelijks een uitgebreid programma met lezingen over alle belangrijke thema’s van de beurs.”

Security 2022 Essen

Internationale vakbeurs voor security en brandbeveiliging.

Met 1000 exposanten uit meer dan 40 landen. Dinsdag 20 t/m vrijdag 23 september.

Openingstijden:

• dinsdag donderdag: 9.00 18.00 uur

• vrijdag: 9.00 16.00 uur

Meer informatie: www.security essen.de

Digitalisering is in de toegangscontrole niet meer weg te denken.

Bezoekers maken tijdens Security Essen kennis met nieuwe producten en systemen, en kunnen deelnemen aan de vele presentaties en fora die verspreid over de beurshallen worden gehouden.

Inbraakbeveiliging behoort tot de vaste waarden op de tweejaarlijkse beurs.

Teksten foto’s Geert Hilferink

Exposanten die na lange tijd weer hun innovaties kunnen tonen en bewijzen dat ze de afgelopen twee jaar niet stil hebben gezeten, en bezoekers die gretig kennisnemen van alle nieuwe ontwikkelingen. Dat was precies de sfeer op de beurs Polyclose in Gent. De jubileumeditie werd noodgedwongen naar de nazomer verplaatst, maar dat leek dat exposanten en bezoekers weinig te deren.

Het is voor iedereen even wennen: Polyclose niet in de eerste weken van het nieuwe jaar, maar in september. “Dat was voor ons als organisatie een moeilijke beslissing. Eind 2021 was de dreiging van het coronavirus nog hoog en de onduidelijkheid over eventuele maatregelen groot – voor ons té groot om de beurs zoals gebruikelijk in januari te organiseren”, zegt Kurt Peeters, woordvoerder van Polyclose. De beursorganisatie en deelnemers wilden de twintigste editie van de vakbeurs voor raam-, deur-, gevel-, toegangs- en zonweringtechniek toch graag in 2022 houden. Het vinden van een geschikt moment was een uitdaging, verzucht Peeters op de laatste dag van Polyclose. “We moesten op zoek naar een nieuw moment in een voor onze exposanten en bezoekers al volle beursagenda.”

Eerste en enige keer

Hoewel Peeters de bezoekersaantallen nog niet precies kent, is hij positief over de eerste twee dagen. “Onder de exposanten hebben we nauwelijks afvallers ten opzichte van andere jaren. Zij willen graag hun innovaties tonen en hun klanten weer kunnen ontvangen op hun stand. En ook qua bezoekers hebben we twee goede eerste dagen gehad. Daarbij is de donderdag traditioneel het drukst omdat we dan ook een avondprogramma hebben.”

Deze positieve ervaring betekent echter niet dat organisator Limaco overweegt om Polyclose vaker in de nazomer te organiseren. “Nee, dit is de eerste, maar ook de enige keer dat we afwijken van ons vaste moment in januari. Die plek in de agenda houdt de markt al twee decennia vrij voor onze beurs.”

Veel Nederlanders

Polyclose wordt traditioneel goed bezocht door Nederlanders. “Dat aandeel schommelt meestal tussen de 20 en 25 procent en lopend over de beurs had ik de afgelopen twee dagen het gevoel dat er ook

deze keer weer veel naar Gent zijn gekomen”, zegt Peeters. Exposanten beamen dat: “Vooral donderdag waren er veel Nederlanders. Vanwege het avondprogramma iets wat we iedere keer wel zien, maar we hadden gisteren de hele dag door veel mensen op de stand, voornamelijk landgenoten”, zegt Herben Heino van Venster Techniek. Ook exposanten als Maco Beschläge, Renson en S2 hang- en sluitwerk kijken tevreden terug op de eerste twee dagen. “Bezoekers willen toch zien waar we de afgelopen twee jaar aan gewerkt hebben en welke innovaties we presenteren. Niet alleen wij maar ook de bezoekers zijn blij om weer te mogen beurzen”, zegt Bert van Lieshout van S2. “Dat merk je ook aan de enthousiaste reacties van bezoekers.”

Totaaloplossingen

Samen met zijn team toont Van Lieshout nieuwe toevoegingen aan het bestaande assortiment hang-en-sluitwerk en beslag. “Daarbij zijn voor ons de S2 Onderdorpels belangrijk omdat we daarmee een totaaloplossing kunnen bieden voor de aankleding en sluiting van gevelelementen.” Zo presenteert S2 ook bijpassende sluitkommen en boorpotten en een serie zwart veiligheidsbeslag. Daarmee is S2 niet de enige die zich op de beurs wil presenteren als one-stop-shoppingpartner. Ook Buva komt met een eigen onderdorpel voor kunststof kozijnen. “Dankzij de toevoeging van onze Buva Isostone onderdorpel bieden we nu naast die onderdorpels alles wat nodig is voor een wind- en waterdicht kozijn. Hardglas ramen, hangen-sluitwerk en ventilatieroosters die we kunnen afstemmen op alle grote profielhuizen”, zegt Tom Knijn op de stand van Buva.

Toegevoegde waarde zoeken

Paradepaardje van Venster Techniek is het VTD-dorpelprogramma. Heino: “Deze onderdorpels zijn volledig van glasvezel gemaakt en daardoor hebben ze nog hogere isolatiewaarden dan de onderdorpels van aluminium of een combinatie van glasvezel en aluminium.” Volgens Heino is een ander belangrijk voordeel van het VTD-programma het selecte aantal kappen waarmee verschillende sponningvarianten verwerkt kunnen worden. “Hebben we nu voor iedere sponningvariant een bijpassende kap, voor de VTD-onderdorpels zijn straks minder kap pen beschikbaar, waarmee we door slimmere positionering veel flexibe ler zijn. Zo proberen we waarde toe te voegen aan onze producten door met de verwerkers van onze onderdorpels mee te denken.”

Kleine woonruimtes

Meedenken met de markt is wat Maco Beschläge ook doet, zo stelt Harold Wisselink op de stand van het bedrijf uit Zelhem. “Ons nieuwe Move-concept is daar een goed voorbeeld van. Een hefschuifsysteem voor ramen en deuren met een lichte bediening en een zeer hoge wind- en waterdichting. Dat maakt het concept uitermate geschikt voor hoogbouw en tiny houses. En dat zijn toch de oplossingen waarmee we het woningtekort de komende jaren het snelst kunnen aanpakken.” Volgens Wisselink zijn de reacties op de Move erg positief. “We hebben al veel bezoekers gehad die speciaal voor de Move naar onze stand komen. Daarbij kunnen we melden dat Move recent SKG**-gecertificeerd is voor kunststof.”

Opleiding on tour

Behalve voor de verschillende producten vraagt Renson Ventilation en Sunprotection ook aandacht voor zijn eigen opleidings aanbod voor verwerkers. Daarmee gaat de fabrikant van ventila tie, gevelbekleding en zonwering namelijk ‘on tour’ om zo de monteurs van klanten in het eigen bedrijf op te leiden. Die oplei dingen biedt Renson al in eigen huis, maar om de effectiviteit te vergroten, gaan de trainers nu ook naar de klanten toe. “We merken dat we hier niet altijd de juiste mensen voor de trai ning krijgen. Vaak komt de eigenaar, maar die verwerkt niet dage lijks onze producten. In de werkplaats van de klant bereiken we wel de monteurs die dit doen. Zo kunnen we ons programma van de Renson Academy effectiever inzetten en daarmee ook samen met onze klant de kwaliteit van de montage bij de consument beter waarborgen”, zo verklaart Dieter Bodvin, customer service manager.

Slimme scharnieren

Meerdere leveranciers van hang-en-sluitwerk tonen hun nieuwe, slimme scharnieren. Zo vertelt Gijsbert Drost van Breuer & Schmitz over het Connect scharnier. In dit scharnier kunnen de kabels voor elektriciteit of data verwerkt worden. “Uitermate geschikt voor orga nisaties waar een permanente stroomvoorziening vereist is voor toegangsbeheer, denk aan zorg- of overheidsinstellingen. De kabels kunnen met onze Connect-scharnieren veilig en uit het zicht ver werkt worden.”

In de knoop van het kozijn zitten twee sleepcontacten waardoor het openen en sluiten van de deur geen druk geeft op de kabels. Drost: “Dat voorkomt slijtage of beschadiging van de stroom- of datavoorziening.” Aan die zekerheid is volgens Drost behoefte. “Dat hebben we hier op de beurs ook al van verschillende bezoekers gehoord.”

Handig nastellen

Ook producenten van scharnieren hechten belang aan het meedenken met de verwerker bij de ontwikkeling en doorontwikkeling van producten. “Met onze gepatenteerde BSW Justeerscharnieren kunnen deuren snel en nauwkeurig afgehangen worden. Dankzij het stelbereik van 4 millimeter kan de hangnaad traploos ingesteld worden”, zegt Drost. “En als de deur na verloop van tijd gaat afhangen, is het nastellen met de speciale justeerschroef een koud kunstje.” Met de Optimaxx 2D biedt S2 een nastelbaar scharnier met een stelbereik van 5 millimeter. Van Lieshout: “Houten deuren en kozijnen krimpen en zwellen door extreme warmte en kou en door vocht –waardoor ze niet meer goed sluiten. Ons nieuwe scharnier biedt de mogelijkheid om met één stelschroef een deur eenvoudig na te stellen – gewoon terwijl hij in het kozijn hangt, dus het resultaat is direct zichtbaar.”

Akoestische panelen

Ventilatie is een vaste waarde op de beursvloer van Polyclose. Zo presenteert Duco zijn nieuwe Acoustic Panel: een inbouw muurrooster voor zware geluidsbelasting met een hoge luchtdoorlaat. Met een maximale demping tot 17 dB en flexibele maatvoering bijzonder geschikt voor hoogbouw in verstedelijkte gebieden en in de buurt van drukke infrastructuur.

Acoustic Panel is opgebouwd met aluminium extrusieprofielen. De lamellen zijn voorzien van niet-ontvlambare en geluiddempende minerale wol en zorgen voor de goede dempingswaarde. Acoustic Panel is verkrijgbaar in twee varianten: Acoustic Panel 150 met een enkele rij lamellen, en Acoustic Panel 300 met een dubbele rij. Volgens Duco bestaat onder architecten veel belangstelling voor deze panelen vanwege de louvre-uitstraling.

Duurzaam en circulair

Zijn circulariteit en duurzaamheid al langer thema’s in productontwikkeling en innovatie, tijdens Polyclose vragen enkele exposanten aandacht voor hun duurzame bedrijfsvoering.

Zo presenteert Schüco zijn duurzame DNA nadrukkelijk op de stand. De raam- en deurspecialist optimaliseert energie-efficiency tijdens het productieproces en reduceert de CO2-uitstoot.

Bovendien gebruikt Schüco steeds minder natuurlijke grondstoffen en worden de systemen zo ontwikkeld dat ze later eenvoudig hergebruikt kunnen worden.

Deceuninck presenteert met Phoenix een serie volledig circulaire standaardprofielen voor ramen en deuren. In ons land zijn inmiddels de eerste projecten met deze ramen en deuren uitgevoerd, binnenkort worden ook in België de eerste woningen uitgerust met Phoenix.

Ook Breuer & Schmitz laat weten belang te hechten aan een duurzame bedrijfsvoering. “Wij zijn een energieneutraal productiebedrijf en cradle to cradle brons gecertificeerd. Dat betekent dat we niet alleen kijken naar groene stroom, maar ook naar ons waterbeheer en de materialen waarmee we werken. Ook in de manier van produceren willen we een zo klein mogelijke impact op het milieu hebben. Dat betekent dat we onze medewerkers ook heel actief betrekken in dit proces om te zorgen dat we allemaal weten waarom we het op deze manier doen”, licht Gijsbert Drost van Breuer & Schmitz toe.

Inbraakwerend rooster

Met de DucoGrille NightVent toont de producent een inbraakwerende ventilatieoplossing die voldoet aan de BENG-normen. Dit glasvervangend ventilatieluik zorgt voor efficiënte koeling. Het bestaat uit een optioneel inbraakwerend en insectenwerend buitenrooster en een vlak afgewerkt binnenpaneel. Het voldoet aan weerstandsklasse 2 van EN 5096:2012, is BENG-proof en kan toegepast worden voor aluminium, hout en kunststof.

Verderop in de stand vertelt Richard Geraerts meer over de oplossingen voor topventilatie van Duco. “Daarin bieden we drie types die allemaal esthetische voordelen bieden. Bewoners willen zo min mogelijk zien van de ventilatieroosters boven de ramen, maar ze willen wel goede ventilatie. Met TopVent bieden we daarvoor de basis. SkyVent dempt het geluid tot wel 40 dB en is daardoor geschikt voor

hoogbouw tot 70 meter. TronicVent werkt volledig automatisch op basis van de aanwezige CO2 en de temperatuur in een ruimte.”

Wind- en waterdicht

De hoge wind- en waterdichtheid van de ventilatieroosters wordt volgens Geraerts steeds belangrijker. “Zeker in hoogbouw kan de wind- en waterbelasting op de gevel groot worden. Bewoners willen ook dan voldoende frisse lucht binnenkrijgen, maar geen last hebben van het geluid van de gierende wind.”

Ook voor andere fabrikanten van elementen die in of aan de gevel verwerkt worden, is wind- en waterdichtheid een essentieel onderdeel in de ontwikkeling van producten. “Wij hebben onze hefschuifdorpel voor kunststof kozijnen zo ontworpen dat we een hoge wind- en waterdichtheid kunnen garanderen. Daardoor isoleert deze dorpel ook beter, en dat is een groot voordeel”, zegt Heino van Venster Techniek.

Brandveilige sluiting

Voor fabrikanten van deuren en hang-en-sluitwerk staat inbraakveiligheid hoog op de agenda, net als de energie-isolerende eigenschappen van hun producten. Ook goede brandbeveiliging speelt een rol. Zo presenteert Geze met de TS 5000 SoftClose-variant een deurdranger die zware deuren zoals branddeuren stil, snel en betrouwbaar kan sluiten.

Een ideale deurdranger voor omgevingen die gevoelig zijn voor geluid – zoals hotels, ziekenhuizen, kantoren en overheidsgebouwen, zo laat de fabrikant weten tijdens Polyclose. Dankzij een innovatief ventiel kan de installateur de sluitsnelheid van de deur eenvoudig en zonder verdere hulpstukken instellen.

Variatie aan de gevel

Op de stands van de gevelspecialisten en profielleveranciers is te zien dat hun programma’s en producten voor steeds meer variatie aan de gevel zorgen – in vorm en kleur, maar ook in materialen en de verwerking van de producten. Zo presenteert Renson Ventilation en

Herben Heino in de stand van Venster Techniek waar met het VTD-onderdorpelprogramma een belangrijke noviteit werd gepresenteerd.

Renson toonde naast ventilatieoplossingen en screens onder meer de verticale gevelbekleding Linarte met plug-and-play installatiegemak.

Lassen zonder naad

Hal 6 is tijdens de beurs traditioneel het toneel van de machinefabrikanten. Viva Machines toont onder meer een nieuwe zaagmachine met twee zaagbladen. “Alles begint met een goede zaag, dat is echt de basis. Als de zaagsnede niet goed is, ontstaan verderop in het productieproces problemen”, klinkt het tijdens de uitleg. Speciale aandacht wordt gevraagd voor de machine die het mogelijk maakt om te lassen zonder lasnaad. Hierdoor is geen nabewerking nodig en ontstaat een mooiere verbinding, die volgens de leverancier bovendien sterker is. Een andere noviteit van Viva Machines is de nieuwe bewerkingsmachine Tekna TKE 955. Met vijf assen biedt deze machine volgens de leverancier ‘onbeperkte mogelijkheden’.

Sunprotection met Linarte verticale gevelbekleding met plug-andplay installatiegemak. “Het kliksysteem maakt het mogelijk om snel te monteren en dankzij de dagkantafwerking en poortafwerking ontstaat één gevelbeeld. Bijkomend voordeel is dat bij beschadiging van een lamel deze eenvoudig is te vervangen”, zo is te horen tijdens een uitleg over de gevelbekleding.

Outdoor

Variatie en innovatie zijn ook volop aanwezig bij de producenten van zonwering, terrasoverkappingen en screens. Verspreid over de beursvloer tonen exposanten hun producten, maar de meeste pure specialisten staan traditiegetrouw in hal 4.

Duco toont met DucoScreen Front 95 een nieuwe textielzonwering die dankzij een compacte kasthoogte onzichtbaar in de spouw geplaatst kan worden. “En onze DucoScreen Front 150 Curtain Wall is vooral geschikt voor de utiliteitsmarkt waar behoefte is aan een speciale geleider voor montage op de vliesgevel”, zegt Geraerts. Producenten als Schüco, Wicona en Kawneer kunnen deze zonwering al toepassen in hun vliesgevelprogramma’s.

Ook Renson toont nieuwe windvaste doekzonwering voor vliesgevels met het Fixscreen Minimal-programma. Een programma dat in samenwerking met SkyFrame, Reynaers, Panoramah en Vitrocsa tot stand is gekomen.

Aan het eind van de derde beursdag overheerst een positief gevoel bij de exposanten. Voor menigeen staat de volgende vakbeurs alweer snel op de agenda. Zo nemen sommige hang-en-sluitwerkproducenten deel aan Security Essen eind deze maand. Veel exposanten die niet alleen aan de kunststof- en aluminiummarkt, maar ook aan de houtverwerkende industrie leveren, kijken alweer uit naar HoutPRo+, dat begin november wordt gehouden.

In de stand van Viva Machines trok de nieuwe bewerkingsmachine Tekna TKE 955 met vijf assen veel aandacht.

Met de Optimaxx 2D biedt S2 een nieuw nastelbaar scharnier met een stelbereik van 5 millimeter. Bert van Lieshout van S2: “Met dit scharnier kun je met één stelschroef de deur eenvoudig nastellen.”

Richard Geraerts bij de innovaties op het gebied van topventilatie die op de stand van Duco gepresenteerd werden.

Behalve de Move toonde Maco Beschläge ook het volautomatische motorslot M-TS en de innovatieve voordeur Instinct. “Met beide concepten gaan we in 2023 de markt op”, aldus Harold Wisselink.

Eeuwigdurend hoogwaardige circulaire aluminium gevels mogelijk maken, dat is de missie van het haalbaarheidsonderzoek PerpetuAL. De ambitie is dat dit leidt tot een halvering van CO2 binnen zeven jaar. De VMRG, de brancheorganisatie voor de metalen gevelbouw, krijgt samen met 17 innovatieve partners subsidie door RVO toegekend om dit haalbaarheidsonderzoek uit te voeren.

De deelnemende bedrijven vertegenwoordigen de volledige circulaire kringloop van gevelbouw, onderhoud, urban mining, demontage, her gebruik van geveldelen, inzameling en scheiding, her smelten en extru deren tot circulair ontworpen gevelsystemen die weer terug de gevel in kunnen. Samen met kennisinstellingen en kennis en ICT partners heb ben alle ambitieuze plannen qua onderzoek en vervolgstappen. VMRG is penvoerder en coördineert samen met Real Capital Sytems dit project.

Onderdelen onderzoek

Binnen PerpetuAL toetsen de partners diverse circulaire oplossingen op technische en financiële haalbaarheid en impact op klimaat en circulariteit. Belangrijke vragen daarbij: Wat is het effect van een innovatie op andere delen van de kringloop? En kan circulariteit slimmer georganiseerd en ondersteund worden door een ICT platform voor informatie uitwisseling? Kortom, kringloop optimalisatie door collectieve innovatie. Het onderzoek richt zich op drie onderdelen:

1. Oplossingen om het percentage secundair in de kringloop te verhogen: Als gevolg van de energietransitie komen er de komende decennia immense hoeveelheden gevelmaterialen vrij, die in potentie herbruikbaar zijn. PerpetuAl onderzoekt een systeem dat, door ‘on site’ en/of ‘off site’ demonteren en vervolgstappen in de kringloop, leidt tot een nauwkeurig gedefinieerd herbruikbaar of recycliseerbaar gevelproduct.

2. Circulaire gevelconcepten: Levensduurverlenging, hergebruik en recycling van nieuwe gevels, voor nieuwbouw of renovatie, wordt mogelijk door toepassing van verschillende innovatieve gevel concepten.

3. ICT- infrastructuur voor circulaire processen: het betreft een platform voor het beheer van data voor de gehele levenscyclus van gevels, dat alle schakels in de circulaire keten met elkaar ver bindt, en de sector toegang geeft tot Industry 4.0 technologie. Informatie speelt een cruciale rol bij én ‘façade (re)manufacturing’ én ‘design for disassembly and re use’.

Partners PerpetuAL

VMRG, Real Capital Systems, Hydro Building Systems Netherlands, Kawneer Nederland, Scheldebouw, Alkondor Hengelo, Rollecate, GevelBeheer Nederland, Boverhoff Sloopwerken, New Horizon Urban Mining, HKS Metals, E max, Schöck Nederland, ABT, Vereniging ION, Bakker&Spees, Hogeschool Utrecht en Technische Universiteit Delft.

www.deventer-profielen.nl

Bouwen aan een buitengewoon gezond & comfortabel binnenklimaat De natuur zit in ons allemaal. Gebouwen realiseren met een gezond binnenklimaat is niet alleen een vereiste, maar vooral natuurlijk en vanzelfsprekend. Met DEVENTER dichtingen in ieder ko zijnsysteem ontstaan comfortabele leefomgevingen, waarin iedereen optimaal presteert en geniet van alles wat groeit en bloeit. Als specialist van dichtingsprofielen bieden wij duurzame oplosingen en adviseren wij over de gunstige invloed van onze profielen op de luchtdoorlatendheid van gebou wen. Goede luchtdichte gebouwen zijn namelijk niet alleen energiebesparend, comfortabel en ge luidwerend, maar beschikken ook over een gezond binnenklimaat en dat creëren wij graag met elkaar voor iedereen.

Betaalbare luxe

HAUTAU Move - schuifbeslag voor een ruime keuze aan raamsoorten Ideaal voor grote schuifdeuren en ramen. Voor zowel particuliere bouw als projectbouw. Hoog, breed, smal of bovenlicht, dankzij een vrij te kiezen positie van de greep is Move een allrounder. Het beslag is eenvoudig en snel in serieproductie te monteren. Het is onderhoudsvriendelijk, ook bij regelmatig wisselende bediening. Zo praktisch en betaalbaar was luxe nog nooit..

hautau.de Bovenlicht

Terrasdeur

Duurzame raam- en deursystemen die perspectief bieden. Hout is meer dan materiaal. Voor veel mensen creëert het een duurzame, authentieke perfectie. Een mening die we al meer dan een eeuw delen. Daarom ontwikkelen we innovatieve oplossingen met liefde voor details. Met productie-geoptimaliseerd TITAN-beslag dat automatisch toleranties compenseert, moderne KFV-meerpunts sluitingen voor deuren in een efficiënt modulair systeem en baanbrekende oplossingen voor een smart home. Profiteer van onze veelzijdige expertise in hout, geniet van het ruimtecomfort van morgen: www.siegenia.com/nl/houtoplossingen

Innovatief beslag, dat hout met de toekomst verbindt.