NWS De vergeten pionier

NATALIE CURTIS

DE VERGETEN PIONIER

Aan het begin van de 20ste eeuw zag deze talentvolle muzikante uit de New Yorkse hogere bourgeoisie het levenslicht. In het Wilde Westen begon ze een nieuw leven. Ze verzamelde er de liederen van de Amerikaanse indianen en kwam op voor hun cultuur.

Tekst Françoise-Marie Santucci

GEBOREN IN 1875 IN NEW YORK groeit Natalie Curtis op in een vermogende en welontwikkelde familie. De jongens studeren aan Harvard en de meisjes studeren piano. Natalie is bijzonder begaafd; ze studeert tot 6 uur per dag, ze volgt lessen bij Dvořák en brengt een bepaalde periode door in Beiroet, waar ze regelmatig de weduwe van Wagner ontmoet. Decennia later zou ze ongetwijfeld een schitterende carrière hebben gehad. Maar de Victoriaanse tijd veroordeelt vrouwen nog tot de rol van echtgenote en moeder. Deze existentiële impasse brengt Natalie in een zware depressie. Aan het begin van de eeuw besluit ze om haar broer naar het Amerikaanse Westen te volgen. Als ze geen piano kan spelen, dan maar het avontuur! De Curtis gaan op ontdekkingstocht in Arizona. Vaak reizen ze per spoor, soms te paard, waarbij Natalie een colt in haar riem draagt, voor het geval dat. Op een dag, nieuwsgieriger dan andere blanken, dringt ze in een Hopi-dorp binnen. Deze Amerikaans-indiaanse stam ligt op dat moment, net als alle andere indianenstammen, onder het juk van Office of Indian Affairs, dat de ‘Native Americans’ dwong hun voorouderlijke cultuur op te geven om goede Amerikanen te worden. De jonge muzikante werd verliefd op hun liedjes, die ze opnam met een Edison-fonograaf. Dankzij haar talloze reizen naar het Wilde Westen publiceert ze in 1907 The Indians’ Book*, een opvallend modern werk waarin ze honderden liedjes, legendes en tekeningen van een twintigtal stammen samenbrengt. Aangezien president Roosevelt met de familie Curtis bevriend is, krijgt Natalie hem zo ver dat hij elk verbod op de Amerikaans-indiaanse cultuur, waaronder het verbod om muziek en dansen te beoefenen, opheft. Ze trouwt vervolgens met een kunstschilder en gaat in Virginia wonen, waar ze met een verzameling van Afro-Amerikaanse liedjes begint. Op het moment dat ze zich in 1921 in Parijs bevindt om er het gedachtegoed te verdedigen dat Amerikaanse folklore niet louter blank is, wordt ze door een auto aangereden en sterft. Tegenwoordig wordt Natalie Curtis alom geprezen voor haar vrijheidszin en moed – maar ook aangevallen: zoals zovele mensen van haar tijd was ze niet gespeend van een gênante vorm van bemoederen tegenover degenen voor wie ze het haar hele leven lang heeft opgenomen.

Natalie Curtis (links), Dionisio en haar kind op het binnenplein van het paleis van de gouverneur, Santa Fe, Nieuw-Mexico, 1917.

(*) Uitg. Dover Publications, niet vertaald en uitverkocht, en als e-book, € 13,23 op fnac.com

50.000

Is het aantal meisjes en vrouwen dat in ons land voetbalt, aldus de Koninklijke Belgische Voetbalbond. Drie jaar geleden lanceerde de bond het ambitieuze actieplan ‘The World At Our Feet’ om het vrouwenvoetbal in België verder te ontwikkelen. In augustus 2019 telde ons land 38.500 voetbalsters. Eén jaar en twee coronajaren later is het aantal aangesloten speelsters met 30% gegroeid tot 50.000. De ambitie is om jaarlijks met zo’n 10% te blijven groeien via talrijke initiatieven die de voetbalmicrobe bij meisjes en vrouwen moeten aanwakkeren. M.V.