7 minute read
SPORT De stereotypen voorbij
SPORTEN ANNO 2023 De stereotypen voorbij
Genderneutrale sporten, privécoaches, geavanceerde sportcentra, programma’s op maat, sportzalen ingericht als leefruimtes: de sportsector is in volle verandering. Zeker sinds corona is lichaamsbeweging een middel geworden om je persoonlijk te ontwikkelen en je sociaal leven uit te bouwen, over de grenzen van gender heen.
Tekst Aurélia Dejond
Brussel, 7 uur: Alicia gaat naar haar karateles. “Mijn vast ritueel sinds een jaar”, zegt de 34-jarige Gentse onderneemster lachend. “De lockdowns waren de aanleiding om eindelijk iets leuks te doen, me te ontspannen en nieuwe mensen te ontmoeten.” Eenzelfde geluid bij Agathe, Capucine en Zoé, 37, 39 en 40 jaar oud, die al zes maanden bokslessen volgen om wat meer qualitytime met elkaar door te brengen, in een zogenaamde mannelijke sport. Het mag duidelijk zijn: sinds corona gaat sporten om meer dan alleen de fysieke prestaties. Caroline Tricot, eigenares van studio Home Fit Home*, zag die evolutie enkele jaren geleden al aankomen. “De diepgewortelde stereotypen van de vrouwen die slank willen worden en de • • •
• • • mannen die spieren willen kweken, zijn nog niet helemaal verdwenen, maar ze zijn toch goed op weg om een cliché te worden”, stelt ze. “Zeker sinds de komst van covid zijn we ons veel bewuster geworden van ons lichaam, van onze eigen behoeften en verlangens. De evolutie is duidelijk en veel minder gelinkt aan gender dan vroeger. We willen gezond zijn, onszelf eventueel overtreffen, ons goed voelen in ons lichaam en in ons hoofd, en vooral in sync zijn met onze eigen behoeften en verlangens. Vandaar de vele gepersonaliseerde programma’s en coachings op maat. We sporten meer voor onszelf en stellen ons minder vragen. Met als resultaat dat de sportdisciplines meer gemengd zijn, ook al blijven sommigen nog altijd stereotiep in hun sportkeuze. En in het algemeen wordt sport steeds minder geassocieerd met hyperviriliteit.”
SAMYA, COACH SINDS 2011, BEVESTIGT DE TREND. “OF JE NU EEN VROUW OF EEN MAN BENT, ER IS VEEL MINDER DRANG NAAR
PRESTATIES TEGEN ELKE PRIJS. De fysieke en mentale gezondheid staan centraal: we willen vooral goed voor onszelf zorgen, ons goed voelen, ons lichaam onderhouden, plezier hebben. Vroeger waren de doelstellingen vaak puur fysiek, of je nu man was of vrouw. Tegenwoordig zijn de wensen heel anders, en het aantal vrouwen dat aan lichaamsbeweging doet, neemt voortdurend toe. Toen ik begon, was het allemaal nog heel stereotiep. Vrouwen beperkten zich tot dans, fitness of yoga, mannen zaten zich af te beulen op de fitnesstoestellen.”
Een studie van het Franse instituut voor statistiek INSEE geeft aan dat meisjes nog altijd gaan voor gratie, flexibiliteit en lenigheid. Jongens focussen op uithoudingsvermogen, kracht en een competitieve geest. Het zijn clichés die de ongelijkheid helaas nog altijd in stand houden, maar er zit wel beweging in. “Genderneutraal wordt steeds gewoner”, zegt Samya tevreden. “We praten niet meer over ‘jongens- of meisjessporten’, we durven onze gewoontes te doorbreken. Dat heeft veel te maken met de opkomende generaties. De genderless trends voor 2023? Zonder enige twijfel boksen en thaiboksen, fitness op maat en zonder toestellen, en pilates.” Volgens Samya willen sportliefhebbers in de eerste plaats hun echte behoeften vervullen, zonder vooroordelen, en goed voor zichzelf zorgen. Vandaar het stijgende aantal privécoaches.
Maxence, 26 jaar.
VOOR PHILIPPE GODIN, HOOGLERAAR SPORTPSYCHOLOGIE AAN DE UCL EN SPECIALIST IN DE BEGELEIDING, OPVOLGING EN COACHING VAN ATLETEN, ZIJN DIE VERANDERENDE DOELSTELLINGEN GEEN VERRAS-
SING. “Een van de gevolgen van corona is dat mensen meer aan zichzelf beginnen te denken. Wat geeft me echt een goed gevoel, wat zijn de zaken waar ik geen tijd voor heb... ? Het is perfect mogelijk om terug te gaan naar de basis en je op een constructieve manier op jezelf te richten. We gaan naar een sportcentrum om ons goed te voelen, zonder per se iets te willen bereiken. Vandaar de democratisering van de sport, waarbij mensen zich niet meer afvragen of ze aan mannen- of vrouwensport doen.” Dat geldt in elk geval voor Natan en zijn vrienden. “Wij doen aquagym. Het is belachelijk om te zeggen dat dat iets voor meisjes is. We sporten niet om ons te bewijzen, maar om in een bubbel te zitten, waarin we tot rust komen. Het is totaal voorbijgestreefd om meisjes die gevechtssporten beoefenen weg te zetten als een bewijs van ‘girl power’, of om ons als feministen te zien omdat we een minder ‘mannelijke’ sport beoefenen. Eindelijk durven de mensen in te gaan tegen die afgezaagde clichés.”
DE SPORTCLUBS DIVERSIFIËREN OM ZO GOED MOGELIJK IN TE SPELEN OP DE VERSCHILLENDE DOELGROEPEN. “De opdeling is duidelijk: we maken een onderscheid tussen de eerder goedkope sport-
Caroline Tricot, eigenares van studio Home Fit Home.
scholen, die heel populair zijn en een beetje catch-all, en de grote, meer prestigieuze clubs en studio’s zoals de mijne, die individueler zijn en niet zo gedomineerd worden door de fitnesstoestellen. We bieden personal training voor klanten die een gezonde levensstijl willen en optimaliseren hun gezondheid, fitheid en welzijn. Dat is heel wat anders dan de grote groepscursussen die soms meer kwaad doen dan goed. Mijn studio is geïnspireerd op wat tien jaar geleden al in Soho werd gedaan. Fysieke activiteit staat niet langer gelijk aan sporten tegen de sterren op. De aanpak is grondig doordacht, met een meer holistische visie op welzijn. Mensen gaan niet meer naar een sportcentrum om hun spieren te vergelijken met die van hun buurman of om te lopen pronken. De aanpak vandaag is heel anders”, zegt Caroline Tricot, die de trend toejuicht. Een ander aspect in volle evolutie: de sociale kant. De meerderheid van wie (opnieuw) met sport begint, blijkt dat vooral te doen uit frustratie met de online cursussen tijdens de lockdown. “Mensen zijn in de eerste plaats sociale wezens. Net als dieren hebben we een kuddeinstinct. We hebben anderen nodig om onze persoonlijkheid te ontwikkelen en op te bouwen. Communicatie is essentieel voor ons. Dankzij sport kan je als individu een reeks aangeboren behoeften oefenen, testen en ervaren, zoals mensen ontmoeten, ervaringen uitwisselen, elkaar aanmoedigen, maar ook netwerken en nieuwe mensen leren kennen. Dat geldt des te meer sinds covid”, zegt Philippe Godin.
DIE BEHOEFTEN EN VERLANGENS WORDEN BEVESTIGD IN DE RECENTSTE STUDIE DIE SPORTCLUB ASPRIA LIET UITVOEREN IN
SAMENWERKING MET IVOX (2021). Daaruit blijkt dat 75% van de Belgen sport om verveling tegen te gaan. Die cijfers hebben alles te maken met het gebrek aan contacten tijdens de pandemie. “De lockdowns hebben een enorme impact gehad op onze geestelijke gezondheid. Depressies, burn-outs, zelfmoordpogingen: alles ging in stijgende lijn. Veel mensen – van welke leeftijd ook – namen een sportabonnement om weer onder de mensen te komen, bij een community te horen, meer dan om aan hun conditie te werken. Conditietraining blijft belangrijk, maar is niet per se de reden nummer één om te sporten. Sport stelt je in staat om je sociale vaardigheden te ontwikkelen, je emotionele toestand te beheersen, een reeks componenten van je persoonlijkheid te testen. Het geeft je een gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Het is een complete work-out voor je mentale en fysieke gezondheid”, zegt de specialist. Twee derde van de Belgen gaat naar de club om sociale contacten te leggen. 58% wil daar ook gebruikmaken van coworkingruimtes. “Ik lunch graag met mijn vriendinnen op de club, huur er een vergaderruimte of doe nog wat werk na een sessie. Ik schrijf me in voor clubactiviteiten, zoals afterworkparty’s of culturele uitstapjes. Het is de community als geheel die me interesseert, niet alleen mijn programma op maat. In sporten op mijn eentje ben ik niet geïnteresseerd”, zegt de 26-jarige Maxence. Volgens een onderzoek van Garmin, uitgevoerd door iVox, sport de helft van de Belgische sportbeoefenaars samen met anderen. 11% heeft een vaste sportpartner, 27% sport met verschillende mensen en 40% met zijn partner. “Mensen komen niet meer naar de club om te zweten en alleen naar huis te gaan, dan kunnen ze evengoed gaan lopen”, zegt Julien, marketingmanager van een grote Belgische sportclub. “Sinds de pandemie merken we dat er echt vraag is naar een sportplek als tweede thuis, ver van de overvolle zalen met onpersoonlijke groepslessen. Leden willen individuele opvolging en daarnaast een vorm van ‘samenleven’. Ze verwachten duidelijk meer van hun club. Net als elders is het sleutelwoord in de sport: delen. We hebben elkaar allemaal meer dan ooit nodig.”
