17 minute read
BELGIË & MODE Annus Mirabilis
CULTUUR
Khon, goddelijk dansen
Hanuman betuigt zijn trouw aan Rama als diens belangrijkste krijger.
Thailand ging in januari naar code oranje. Dat betekende dat we, zij het bedachtzaam en na een test, eindelijk weer onze koffers mochten pakken. Nu zijn de niet-essentiële reizen weer verboden. Wat gaat het zijn als dit ter perse gaat? Als voorsmaakje van wat ooit weer gaat komen, rakelen we de geschiedenis op van een bijzonder verfijnd balletspektakel. Maak kennis met Khon... en droom.
Tekst Marie Geukens
DE DANS GERED
Het traditionele ballet was op sterven na dood in het Thailand van de eerste helft van de vorige eeuw. Het kende een revival na de tweede wereldoorlog. In 1947 sloegen het ministerie van Onderwijs en dat van Cultuur de handen in elkaar en lanceerden ‘The Siamese Ballet Academy School’ die de klassieke dans van de teloorgang moest redden. Jongens en meisjes startten er op tien of elf jaar en een opleiding duurde - hou je vast - drie, zes of negen jaar. Dat is zo gebleven. Voltooi je de negen jaar, dan staat dit diploma gelijk met een universitair bachelordiploma en mag je zelf ook lesgeven in het klassieke ballet. Het ministerie van Onderwijs maakte prompt klassiek ballet verplicht op de middelbare staatsscholen en zo kwam de kennis van het dansen terug. Mijn Antwerpse vriendin Toi uit Thailand vertelt: “Op weg naar de les aan de Chulalongkorn-universiteit, passeerde ik langs de faculteit voor Schone Kunsten. Ik stopte gewoonlijk om naar de training te kijken. De choreografie was zo mooi, zo perfect, het werkte hypnotiserend en ik vergat alles. Meestal kwam ik te laat in de les.”
PUUR DRAMA
In die negen jaar moeten de leerlingen honderdenacht figuren leren uitbeelden, elk met hun kleine en grote variaties. Elke houding, elke vingerplaatsing, elk masker of kostuum heeft een betekenis. Wanneer je die elementen samen ziet, krijg je een gebeurtenis. “Dat is bijvoorbeeld: ‘de kaketoe keert terug naar zijn nest’ of ‘de haas bewondert de maan’ of ‘de tijger vernielt het hutje van de jager’ of ‘de Chinees rijt zijn buik open’.” Toi zegt onmiddellijk dat “dit typische jongenstaferelen zijn, meisjes dansen bekoorlijker en hebben plechtigere thema’s. De personen die ze uitbeelden, spelen een belangrijke rol in de geschiedenis van Thailand zoals goden en demonen, maar ook helden en traditionele figuren.” Ondertussen heet de school niet voor niets de College of Dramatic Arts.
GODDELIJK ERFGOED
De beste leerlingen stoten door naar de Nationale balletgroep, om de meest gesofisticeerde en moeilijkste variant de ‘khon’, aan te leren. De gemaskerde dans wordt beschouwd als de hoogste vorm van de podiumkunsten. In één voorstelling wordt elk onderdeel - van de choreografie, het
COURTESEY TO SALA CHALERMKRUNG. COURTESEY TO SALA CHALERMKRUNG. Rama vecht met Tossakan, het tienkoppige monster.
zingen, het reciteren van gedichten, de kostumering, de traditionele muziekinstrumenten tot het licht en geluid - tot in het grootste detail uitgepuurd. De dansers bewegen in esthetische maar gespannen houdingen. “Je moet vanaf jonge leeftijd getraind zijn om deze ‘heilige’ dans uit te voeren, die altijd gaat over Indische goden. De maskers worden vereerd alsof de goden er echt in wonen. En de kostuums zijn ook heel speciaal: er zit geen enkele knoop aan, maar ze worden rechtstreeks op het lichaam van de danser toegeregen. Dat alleen neemt soms uren in beslag.” De dans wordt enkel bij blije gebeurtenissen gedanst en vertelt scènes uit de Ramayana, het oude Indische epos over goed en kwaad. Rama, een avatar van de god Vishnu staat voor goed en Ravna (of Tossakan), het tienkoppige monster, staat voor kwaad. Het verhaal is zo lang, dat elke dansvoorstelling meestal maar één scène voorstelt. Khon staat sinds 2018 op de Unescolijst voor immaterieel werelderfgoed.
ZEG HET MET EEN DANSJE
Ook in de dagelijkse realiteit van de Thai heeft het ballet haar plaats verworven. Mensen uit ‘chique’ families huren een Een heel andere sfeer, maar qua ervaring zeker zo waardevol is het Joe-Louis Theatre bij de Aziatische nachtmarkt. Dit gezelschap won talrijke prijzen bij internationale danswedstrijden. De voorstelling is magisch. Ben je meer in voor een lichtere variant, ga dan tijdens een wandeling in de moderne Bang Luang-wijk in Thonburi (deel van het moderne Bangkok) om 14u naar het Artist’s House. Normaal begint daar elke dag een traditioneel poppenspel: poppen en dansers worden één en voeren een onvergetelijk spektakel op.
Toi
dansgroep in om iets te vieren of ze dansen zelf een stukje tijdens het verjaardagsfeestje voor oma of opa. Wanneer een gebed uitkomt, dan laten mensen uit dankbaarheid een dansgroep komen om de goden ook een moment van amusement te bieden.
ZELF ERVAREN IN BANGKOK?
Pik je graag een flard cultuur mee op reis in Bangkok, dan kan je tickets bestellen bij het Sala Chalermkrung Theatre. De voorstellingen hebben korte Engelse ondertitels zodat je het verhaal kan volgen. Ook in het Mandarin Oriental (het legendarische hotel aan de Chao Phraya-rivier) kan je tijdens het overheerlijke buffet in hun Thai Restaurant Sala Rim Nam van een klassevol spektakel genieten.
GESPOT NWS DESIGN
Tekst Elspeth Jenkins
BINNENKIJKEN
Boris Devis ken je misschien beter als Boris Goldwood, want deze naam is ondertussen synoniem van het exclusieve aanbod iconische designmeubelen die hij wereldwijd aan de vintageminnende medemens brengt. Je vindt hem tegenwoordig in zijn gloednieuwe showroom in de Arenbergstraat in Antwerpen, waar elk stuk een must en lust is voor het oog.
Boris: “Ik kan me eigenlijk geen exact moment herinneren wanneer mijn liefde voor design begonnen is, toch niet bij één bepaald stuk. Mijn passie is er thuis echt met de paplepel ingegoten.”
Welk designobject of welke designer blijft de beste investering?
“De beste investering is avantgarde... Mocht ik in established designers investeren, zou ik kijken naar wie al voor zijn tijd duurzaam en hoogtechnologisch werkte. Daarentegen, meubels gemaakt uit
JOIE DE VIVRE
DE NIEUWE COLLECTIE VAN WOUTERS & HENDRIX IS OPGEDRAGEN AAN DE BELGISCHE KUNSTENAAR OLIVIER GOETHALS. ZIJN SCHETSBOEKEN DEDEN DIENST ALS INSPIRATIE VOOR DE VROLIJKE CREATIES VOOR L/Z 2021 EN WORDEN DAAROM TENTOONGESTELD IN DE W&H-WINKELS VAN ANTWERPEN, BRUSSEL EN KNOKKE.
regenwoudhout bijvoorbeeld, kolonialistische features of ivoor, daar zou ik zeker voor passen.”
Een bepaald tijdperk waartoe je het meest aangetrokken bent?
“Het tijdperk dat me nu het meest aanspreekt, is het modernisme, laat jaren 10 en jaren 20. Er loopt momenteel een tentoonstelling bij ons die deze periode onderzoekt. Wat was Belgisch en Nederlands modernisme? En wat betekent het nog de dag van vandaag? Terug- en verderkijken dus met een hedendaagse blik.”
Wat zijn jouw toekomstplannen met Goldwood?
“Met Goldwood gaan we, als de coronacrisis het binnenkort hopelijk toelaat, eindelijk naar de grote beurzen trekken: Design Miami Basel, maar ook dichter bij huis zoals Brafa. De bedoeling is ook om ons aanbod nog ‘groener’ te maken. Vintage is in principe al de meest duurzame keuze voor je interieur, maar we willen dit nog verder drijven door enkel herstofferingen te doen met duurzame stoffen. En ons aanbod op te schonen met design dat voor zijn tijd duurzaam en vooruitstrevend te werk ging.”
MEET KIIV
De designstudio van Klaartje Busselot blinkt sinds 2017 uit in kleurrijke projecten en illustraties die je onder andere al kon bewonderen in Marie Claire. Dit voorjaar gaat ze een samenwerking aan met Ora Pro Nobis. Het resultaat is een tongue in cheek tapijtencollectie met de naam ‘Greetings from the city of Belgium’, geïnspireerd op Belgïe, of beter gezegd: hoe anderen ons land zien. De tapijten worden op ambachtelijke wijze vervaardigd in het Ora Pro Nobis-atelier in Stekene en dit volgens de echte handtuftechniek. Waarom kopen? Eén van de tapijten is een verwijzing naar ‘hellhole’, de liefkozende term die Trump voor Brussel gebruikte. Zeker iets voor in je living...
Tapijten vanaf € 2095, Ora Pro Nobis by Kiiv. www.kiiv.be
KAATJE VERSCHOREN. PERS.
OBJECT OF DESIRE
Vanaf nu kan je de ontwerpen van Simon Saelaert en David Braeckman van Ministry of Mass bewonderen in de gloednieuwe showroom Étalé in Gent, waar ze hun creaties tentoonstellen en verkopen. Deze handgemaakte zwarte kast in verkoolde Franse eik van Saelaert brengt hommage aan de kabinettenmakers uit de 16de en 17de eeuw. Onze boekhouding staat er mooi in te wezen, onze boekhouder is iets minder blij...
GEEN EXCUSES MEER
Om de renovatie van je huis te blijven uitstellen. EQUUSS Studio is het geesteskind van interieurontwerpster Natasha de Harlez & architect Gabriel Reding. Hun projecten omvatten totaalrenovaties en interieuradvies. Neem zeker ook een kijkje op hun website voor een mooie selectie designmeubelen en objecten. De showroom aan de Augustin Delportestraat 110 in Brussel is op afspraak te bezoeken.
www.equuss.be NIEUW JAAR, NIEUWE CARRIÈRE
Studio 254 Forest heeft als motto: Work, Shoot, Record & Exhibit. Deze creatieve hub aan de Vortse Steenweg nummer 254 in Sint-Gillis brengt mensen samen om te co-worken, fotoshoots te organiseren, te vergaderen, muziek op te nemen of hun werk tentoon te stellen. Tune zeker in voor de exposities van resident en internationale topfotograaf Pierre Debusschere.
www.254forest.be
MASTERCLASS VIETNAM IN EEN KOMMETJE MASTERCLASS VIETNAM IN EEN KOMMETJE
Dankzij deze versterkende soep, een basisgerecht in de Vietnamese keuken, switch je makkelijk van de winter naar de lichtheid van de lente. Hoewel noedelsoep bereiden doodsimpel is, vraagt het wat tijd en geduld, of je nu pho bo met rundvlees of kip klaarmaakt.
Tekst Elvira Masson Foto’s Pierre Lucet-Penato
HET IS EEN VAN DE MEEST INSPIRERENDE GERECHTEN TER
WERELD. Ligt het aan de sterke en tegelijk verfijnde bouillon, aan de verfrissende kruiden, de pikante toets van piment of de noedels die door je mond kronkelen? Is het omdat de soep je naar de straten van Hanoï brengt, waar je jezelf al gretig ziet zitten slurpen op een plastic krukje? Of heeft ze een kalmerend effect, omdat het gezonde comfort food is? Het is vast een beetje van dat alles. De oorsprong van dit gerecht is onduidelijk. Het recept zou zijn ontstaan in de streek van Nam Dinh, in het noorden van Vietnam. Eén ding staat vast: de pho bo uit het noorden – waar bouillon de hoofdrol speelt – is anders dan die uit het zuiden, waar de garnituur belangrijker is. Do Huyen is afkomstig uit Haï Phòng, in het noorden, en kwam zich in de klassieke Franse keuken verdiepen bij Maxim’s. Nu leidt ze in de buurt van de Marché d’Aligre in Parijs haar eigen kleine ‘land van de glimlach’: Do & Riz(1) .
HET RECEPT HEEFT ZE VAN HAAR GROOTMOEDER
GEKREGEN, die ketels vol pho bo klaarmaakte in de straten van Haï Phòng. “Wat ik in het restaurant opdien, is eigenlijk de pho bo van mijn grootmoeder, maar bereid met producten van hoge kwaliteit. Rundspho is in Vietnam het meest gangbaar, maar ik lust liever de verfijndere, lichter verteerbare versie met kip.” Als je haar hoort vertellen, lijkt het doodsimpel, maar zodra ze alle stappen begint toe te lichten, wordt het duidelijk: pho bo maken kost tijd. In haar restaurant begint ze ’s avonds aan de bouillon voor de volgende dag. Het principe? Vijf liter water voor één kip, of beter gezegd een karkas. Het vlees wordt apart gepocheerd. De bouillon maken is een kunst, hij moet beantwoorden aan een paar vaste regels: je begint met koud water, je doet er sjalot, ui en gember bij die van tevoren zijn ‘geblakerd’ op de grill of in de pan. Met houtskool, zoals in Vietnam, is nog beter. Je doet er ruim peper bij; Do gebruikt zwarte peper van het eiland Phú Quoc. Dan schuim je af en voeg je zout en vissaus toe. Voeg de piment zeker niet in deze fase toe, dan wordt de bouillon te pikant. En je bent vertrokken om je soep vijf uur te laten sudderen, zonder deksel en zonder ze ooit te laten koken. Geduld en een beetje planning zijn doorslaggevend. Het klinkt onbelangrijk, maar het is een wereld van verschil.
OOK DE KIP WORDT GEPOCHEERD in water met ui, sjalot en gember, maar ditmaal worden die smaakmakers niet geblakerd. De rijstnoedels worden in water voorgekookt en meteen in de kom bouillon geschept. Vlak voor het serveren werk je elke kom af met piment, koriander, bieslook en een paar fijngesnipperde blaadjes kaffirlimoen. Pho bo die je op deze manier maakt, is een wereld die voor je opengaat. Sommigen krijgen er zin van om op reis te gaan, anderen krijgen er heimwee van. “Een van mijn trouwste klanten zegt altijd tegen mij: ‘Do, bij jou ruikt het precies hetzelfde als bij mijn moeder thuis in Vietnam.’”
Ingrediënten
Voor 5 personen
Bouillon
1 kip, 5 l water, 1 ui, 3 sjalotten, 100 g verse gember, 1 koffielepel zwarte-peperkorrels, 1 koffielepel korianderzaad, 3 koffielepels zout, 4 à 5 soeplepels vissaus.
Het pocheren van de kip
1 ui, 1 sjalot, 30 g gember.
Afwerking (per kom)
100 g rijstnoedels, 30 g kippenvlees, koriander, bieslook, zeer fijn gesnipperde blaadjes kaffirlimoen (optioneel), 2 à 3 heel fijn gesnipperde schijfjes piment (optioneel).
Het allerbeste recept
Vul een ketel met 5 liter koud water, doe er een kippenkarkas in en de gepelde, hele ui, de gepelde, hele sjalot en de geschilde, hele gember, die je vooraf op de grill of in een zeer hete pan hebt ‘geblakerd’. Voeg de peperbolletjes en het korianderzaad toe en breng aan de kook. Schuim af met een schuimspaan, zet het vuur lager en voeg het zout en de vissaus toe. Laat 5 uur sudderen in heet water, zonder deksel. Giet door een puntzeef of zeefdoek en zet opzij.
Pocheer het kippenvlees 20 minuten zonder het karkas in sudderend water met de ui, de sjalot en de gember erin. Haal de stukjes kip eruit en leg ze opzij.
Kook de rijstnoedels 5 minuten in kokend water.
Schep ondertussen bouillon en losgetrokken stukjes kip in de kommen, en voeg de rijstnoedels toe, recht uit de pot waarin je ze hebt voorgekookt. Voeg korianderblaadjes toe, gesnipperde bieslook, piment en een paar fijn gesnipperde blaadjes limoenkeffir (zeer weinig).
Tekst Carole Vaillant
VISSEN
EMOTIE Het smeult en de planeten beramen een plan achter je rug, wekken fantasieën en verlangens op die vragen om bevestiging. Als koppel hou je best je empathie onder controle, zodat je elkaar niet verliest ten voordele van de andere.
AMBITIE Zet in op een stimulerende en lucratieve context, vooral op het intellectuele vlak. Dit is een uitstekende periode om een idee of persoonlijk project te verdedigen.
Ram 21.3 – 21.4
EMOTIE Dankzij Venus heeft de liefde weer een grootse toekomst. Als koppel krijgen verlangens een nieuwe impuls. Solo zou een vriendschap weleens kunnen uitmonden in een romantisch avontuur. AMBITIE De planeten benadrukken het belang van wederzijdse hulp en gezonde rivaliteit. Je zou je beter aansluiten bij een team, steun zoeken en zo je projecten een echte boost geven.
Stier 22.4 – 21.5
EMOTIE Girl power! Mars stimuleert je veroveringsdrift en verhoogt je verlangens. Deze maand nemen jouw keuzes de overhand. Bonus: een explosieve seksuele aantrekkingskracht. AMBITIE Ook hier neigt de trend naar openheid en persoonlijke assertiviteit. Een situatie waarin jij het moeilijk had, wordt opgelost en stelt je in staat om vooruitgang te boeken (vanaf de 8ste).
Tweelingen 22.5 – 21.6
EMOTIE Venus en Jupiter creëren het ideale kader voor een date en ontluikende verliefdheid. Voor een nadere kennismaking zou een reisje enorm veel betekenen. AMBITIE De context is uiterst rooskleurig en staat wagenwijd open voor nieuwe projecten. Dit is de aangewezen periode om je nieuwsgierigheid te voeden, je ideeën te verspreiden of een opleiding te volgen.
Kreeft 22.6 – 22.7
EMOTIE Venus vervult je van energie, vrijheid en vernieuwing. Voor jullie twee is dit een uitstekend moment om het dagelijkse leven te kruiden. Solo zou iemand bij jou intense emoties kunnen opwekken. AMBITIE Geen kwestie van isolement, deze maand zijn het je contacten, je feedback en je nieuwsgierigheid die je de kansen zullen geven waarop je wacht. Als bonus: een creativiteit buiten proportie.
Leeuw 23.7 – 23.8
EMOTIE Exit lauwe liefde en saaie routines: Venus en Jupiter gaan een verbond aan om meer armslag aan de liefde te geven, verlangens op te wekken en de weg vrij te maken voor rendez-vous. AMBITIE Oef! Het klaart op. Een gespannen situatie zou een positieve oplossing krijgen en jij kan rekenen op erg lucratieve allianties (vanaf de 10de).
Maagd 24.8 – 23.9
EMOTIE Venus en Jupiter injecteren elke dag een flinke dosis glamour. Als koppel vinden jullie in elkaar dezelfde dynamiek terug qua vernieuwing en openheid. Solo wordt alles een kwestie van afspraakjes (vanaf de 13de). AMBITIE Deze maand verzoenen de planeten werk met ontspanning. De context wordt harmonieus, met verrijkende contacten en een erg motiverende feedback.
Weegschaal 24.9 – 23.10
EMOTIE Venus en Jupiter houden zich intens bezig met de liefdessector. Op het menu: plezier in XXL-formaat, opwindende plannen en een romantische sfeer. Geen beter moment denkbaar om een geweldig avontuur te beginnen. AMBITIE Je hebt de wind in de zeilen, profiteer ervan! Jouw initiatieven en ideeën vinden bijval. Maak gebruik van je goede reputatie en je creativiteit.
Schorpioen 24.10 – 22.11
EMOTIE Venus en Mars houden van elkaar en verdringen zich in jouw teken. Het resultaat: een ontvlambare sfeer, met passies en verlangens, maar evengoed met confrontaties. AMBITIE De stemming is stimulerend en productief maar ook tamelijk gespannen, zeker op het relationele vlak. Overschat je stressbestendigheid niet. Geduld: alles loopt weer vlot tegen het einde van de maand.
Boogschutter 23.11 – 21.12
EMOTIE Venus en Jupiter geven een feestelijk tintje aan je liefdesleven. Op het menu staan sensualiteit, verleidingsspelletjes, leuke projecten en verplicht plezier. Voor solisten vermenigvuldigen de kansen op een date. AMBITIE Deze maand wordt rijk aan contacten, discussies en kansen om je ideeën ingang te doen vinden. Eveneens een geweldige tijd voor commerciële activiteiten.
Steenbok 22.12 – 20.1
EMOTIE Mars geeft schwung aan de liefde en zet jouw wensen in primeur. Voel je je aangetrokken tot iemand? Dan zet je beter nu de eerste stap. Bovendien is de sfeer sensueel en opwindend. AMBITIE Je bevindt je in een bijzonder creatieve periode die kan leiden tot concrete resultaten en kansen voor zakelijke groei. Let hoe dan ook op je uitgaven.
Waterman 21.1 – 18.2
EMOTIE Zon en Venus voegen zich bij Jupiter in jouw teken. Resultaat: een stralend charisma en de liefde in volle ontplooiing. Zeer bevorderlijk voor sensualiteit en rendez-vous. AMBITIE Je geniet van een ideale economische situatie. Dit is het moment om te durven en je geluk te beproeven: je energie staat in het zenit en je ideeën verleiden. Nu actie ondernemen!
SHUTTERSTOCK. BEWERKING ETIENNE HEYLEN.
BEWUSTER DAN OOIT
Vriendschap voor altijd of voor even?
CORONA-ANGST Kinderen hebben er last van
Sjamanisme DIT KUN JE ERMEE IN HET DAGELIJKSE LEVEN
Seks
SPIEGEL VAN JE LIEFDESSTIJL VLAAMSE EDITIE
FEBRUARI-MAART 2021 • NR 97
