a le ka
San Esteban / Tolosa-Charleville Mézières / Elkargunea / tolosatzen / Emakumeen Etxea / Brigada / Alderdien tribuna / TAK Arraun Kluba / Zaindu Tolosa / Gernikako Arbola - Gudari kalea / Euskaraldia / Agenda
“
10 urteren ondoren berriz ere uretan da, eta etenik gabekoa izan dadila, ez dut besterik eskatzen
Tolosako aldizkaria. 2018, azaroa. 6. zenbakia D.L.: SS-340/06
2-3 San Esteban, etorkizun hurbilean Udalarentzat lehentasuna duen proiektua. 6-7 Punto de encuentro familiar en Tolosa. 22-23 Gudari kalearen eraberritzea amaitzear, Gernikako arbola jomuga 2019an.
1
San Esteban
2
San Esteban,
etorkizun hurbilean Udalarentzat lehentasuna duen proiektua 2018an aterako da lehiaketara auzoaren ordenazioa eta egiturazko antolamendua zehazteko kontratua. Eremua handia da, aukera aniztuna eta ondorioz, urteko azken hiruhilekoan orain arte egin dena baino azterketa sakonagoa abiatuko da Udalak jomuga du auzo bizi eta lasaia izatea San ordezkariak, proiektua elkarlanean fintzeko helburuz. Esteban. Hirigintza orekatu eta erakargarriarekin, Errealitate oso ezberdinak ditu auzoak eta esparruak auzoaren nortasuna zainduz; etxebizitza alorrean, erabilera industrialeko eraikinak ditu, batzuk egun daudenen eta berrien arteko oreka utzita daudenak eta baita udal jarduerak bilatuz, auzotarrak bertan bizitzen jarraitzea barneratzen dituztenak ere, besteak bermatzeko eta Tolosak dituen etxebizitza beste, Udal Brigadaren biltegia. Lur beharrei, babes maila eta alokairu gaineko aparkaleku publikorako soziala kontuan izanda, erantzuteko. lurzorua ere dago bertan eta Herriaren zein San Estebanen noski, etxebizitzak: Zuberoa garapen ekonomikoa sustatuko duten etxebizitza-multzoa bata, aukerak sortzea eta adin guztiei Este año begirako azpiegiturak eskaintzea se van a invertir 40.000 ere helburu izango du proiektuak. euros en asfaltar y Baita, auzoaren egiturazko zerbitzuak reurbanizar mantendu eta behar berriei erantzungo dietenak sortzea ere. Eta auzo berdea el barrio. izaten jarraitzea, landa ingurunearen eta herrigunearen arteko eremuaren jarraikortasuna bermatuz.
Aurten 40.000 euroko inbertsioa dago aurreikusia asfaltatze eta berrurbanizatze lanak burutzeko auzoan.
Planteamendu ezberdinak burutu dira azken urteotan, gizarte errealitatea, egoera ekonomiko eta soziala eta bereziki herritarren beharrak aldatuz joan direlako denboran. Hori dela eta, aurretik aipatutako helburuak lehenetsi ditu Udalak, proiektuak garai berriei erantzun diezaien. Edonola ere, Udalarentzat ezinbestekoa da Udalbatza osoaren adostasunarekin proiektuak aurrera egitea, auzoaren eta Tolosaren etorkizuna elkarrekin zimentatzeko. Denbora honetan, auzotar zein bertako eragile sozial eta kulturalekin hainbatetan batu dira udal
“Con este profundo estudio se pretende, sobre todo, analizar si este amplio ámbito se puede dividir urbanísticamente, para ejecutarlo por fases y para que sea más viable, ya que hoy en día no es posible llevar a cabo actuaciones de numerosos bloques de viviendas.
3 San Esteban
“
Onartzen den azken proposamena auzotar, herritar, kultur eragile eta bertako jabekideekin partekatuko da beraien ekarpenak kontuan hartuz
etxebizitza multzo honen albokoa bestea, birgaitzeko aukeraduna edota zonalde horretan hirigintza eraldatzeko jarduketak burutzeko aukeraduna. Azkenik, Ferialekua eta Bonberenea daude, mantendu, babestu eta zainduko direnak.
¿Por qué es importante el proyecto? Es la única zona que queda por desarrollar urbanísticamente en Tolosa. Ofrece diversas oportunidades, aunque la inversión será elevada. Por ello, se quiere aprobar el plan con acuerdo.
Aipatu guztia kontuan izanik, orain arteko planteamenduak azterketa sakonagoa eta zehatzagoa behar du, eta horixe da beraz, urte amaiera honetan Udalak abiaraziko duen azterketa. Honekin, batez ere, aztertu nahi da ea eremu zabal hau zatikatu daitekeen urbanistikoki, lanak faseka gauzatu ahal izateko, proiektua bere osotasunean bideragarriagoa izan dadin, auzoa biziberritzeko lanek inbertsio handia eskatuko dutelako. Gauzak horrela, azterketa sakon honekin urbanizazio lanen kostu zehatzagoa jakingo da, besteak beste, eremu zaharrenaren ordenazioa aztertuko delako eta zenbat etxebizitza eraiki eta horietatik zenbat izan daitezkeen babes ofizialekoak (alokairu soziala) ere zehaztuko duelako, helburu izanik ahalik eta kopururik altuena babestua izatea. Esan bezala, proiektuak Bonberenea eta Ferialekua mantentzea aurreikusiko du, eta auzoak zein herriak behar dituen azpiegitura eta zerbitzuak ere jasoko ditu. Azterketatik eratorritako proposamen ezberdinak auzotar, herritar, kultur eragile eta bertako jabekideekin partekatuko da beraien ekarpenak kontuan hartuz. Horren baitan, San Esteban eremuari eragiten dion Plan Orokorraren aldaketa izapidetuko da. 2019an gauzatzea dago aurreikusia.
“
San Esteban eremuari eragiten dion Plan Orokorraren aldaketa izapidetuko da. 2019an gauzatzea dago aurreikusia
¿Qué es lo que se quiere hacer? Construir un nuevo barrio, derribar numerosos edificios industriales, mejorar las vías de comunicación entre el barrio y el centro de la localidad, crear nuevas infraestructuras y equipamientos, manteniendo los actuales, como el Ferial y Bonberenea. ¿Cuál es el objetivo? Un barrio vivo y tranquilo, con un desarrollo urbanístico equilibrado y atractivo que respete la identidad del barrio. En cuanto a las viviendas, buscar un equilibrio entre las actuales y las nuevas, garantizando que los actuales vecinos y vecinas sigan residiendo en el barrio, y respondiendo a la necesidad de vivienda de Tolosa, teniendo en cuenta el nivel de protección y el alquiler social. Crear oportunidades para profundizar en el desarrollo económico del municipio. Ofrecer infraestructuras con vistas a todas las edades. Mantener los servicios estructurales del barrio y crear los que respondan a nuevas necesidades. Y que siga siendo un barrio verde y un espacio entre la zona rural y el casco urbano.
Senidetzea
4
Tolosa eta Frantziako Charleville-Mézières elkar hartuta
Senidetze hitzarmen ofiziala landu dute; azaroaren 16an sinatuko da Tolosan eta urtarrilean Frantzian. Udalak helburu du herri frantsesarekin industria 4.0n, 3D fabrikazio aditiboan, ikasleen elkar trukean, lehen sektorean, gastronomian edota turismoan sakontzea
Txotxongiloak ziren orain arte elkar batzen zituena bi herriak. CharlevilleMézières (Frantzia) hirian ospatzen da bi urtetik behin Munduko Txotxongilo Antzerki Jaialdia, Tolosa parte izan ohi delarik. Baina badira hilabeteak bi herriak beste lanketa batean murgilduta daudena: adiskidetasun hitzarmen ofizial bat landu dute; azaroaren 16an sinatuko da Tolosan eta urtarrilean Frantzian. Hitzarmenak helburu du bi herriak are gehiago gerturatu, harremanak sendotu eta txotxongiloetatik haratago elkar eragiten dieten gaietan sakontzea. Lan mahaia sortu zen 2017 amaieran lanketa hori gorpuzteko. Bertan, garapen ekonomikoko eta kultur arloko udal-ordezkariez gain, Tolomendi Landa Garapen elkartea, Tolosaldea Lanbide Heziketa Institutua eta Tolosaldea Garatzen Garapen Agentzia ere barne dira. Azken eragile hauek ere, Tolosako Udalak interesa baitu herri frantsesarekin industria 4.0n, 3D fabrikazio aditiboan, ikasleen elkar trukean, lehen sektorean, gastronomian edota turismoan sakontzeko. Hitzarmena tarteko, Charlevillek zientzia eta teknologia alorrean duen garapena baliatu nahi da, sinergiak indartuz, herriko industriari aukera berriak izateko aukera zabaltzeko. Jada pasaden 2017ko azaroan, Titirijai txotxongilo jaialdia aitzakia, Charlevilleko udal ordezkariak bertaratu ziren Tolosara, eta 2018ko maiatzean, senidetze hitzarmenaren oinarri izango diren alorrak ezagutzeko, ordezkari tolosarrak igo ziren Frantziara. Bertan kultur arloko guneak, herria bera, eta bertako ehun ekonomikoa ezagutzeko beta izan zuten. Behin azaroaren 16an hitzarmena sinatuta, interesgune diren alorretako plangintzak jarriko dira abian, bi herrien ezagutza, harremanak eta aukerak elkarbanatzeko.
Senidetzea
5
“
UNAI ANDUEZA
Responsable del Departamento de Promoción y Competitividad Empresarial de Tolosaldea Garatzen
Además de reforzar y aprovechar las sinergias tan evidentes desde el punto de vista cultural, se pueden abrir nuevas oportunidades al sector industrial.
Si examinamos las infraestructuras de investigación y desarrollo de Charleville, enseguida nos encontraremos con el denominado Platinium 3D Fabrication Additive -tecnología de fabricación innovadora basada en la adición, en concreto, una plataforma científica y tecnológica dirigida a la fabricación de piezas de metal-. Una infraestructura que cuenta con subvenciones de la Unión Europea y Francia, y que es referencia a nivel europeo en lo que a la fabricación aditiva se refiere. Ofrece formación y realizan proyectos de I+D junto con empresas. Esta tecnología que se desarrolla al amparo de Industria 4.0 ha modificado en pocos años el modo de fabricar diversos diseños, y, actualmente, es compatible con procesos de calderería y mecanización. A pesar de ser un tecnología todavía en desarrollo, las previsiones de facturación de este sector son muy importantes cara al futuro. Actualmente, la realidad industrial de Tolosa y de la comarca va asociada al sector metal-mecánico. Por lo tanto, este convenio de Tolosa con Charleville puede ayudar a que estas empresas locales contacten con empresas y organismos franceses, y en consecuencia, a dar los primeros pasos en estas tecnologías y a lograr una buena ubicación en los mercados que puedan surgir”.
IÑAKI PAKEA
Tolosaldea Lanbide Heziketa I.I. zuzendaria
Charlevillerekin adostutako hitzarmena beti izango zaigu onuragarria bi herriguneei. Bertako gune teknologikoen tamaina gure neurrira egokituta interesagarriak eta osagarriak izango zaizkigun hainbat esperientzia uztartu ahal izango baititugu. Lehenik eta behin guri dagokigun alorretik, hezkuntza hain zuzen, bertako lanbide heziketa eredua ezagutu eta esperientzia onuragarriak gurean aplikatzeko aukerak aztertzeko modua izango dugu, batez ere, enpresekin duten hartu-emanari dagokionez. Gainera, ikasle zein irakasleen trukea sustatuko genuke europar elkarte ekonomikotik bultzatzen dituzten proiektu ezberdinen aterkipean. Bestetik, “Platinum 3D Fabrication Additive” bezelako ikerketa-zentru teknologikoen esperientzia eta lan ildoak ezagutzea aukera paregabeak dira Tolosaldean Industria 4.0-ren erroetako bat indartzeko eman beharreko pausoak ez hutsetik abiatzeko eta hasieratik jomuga eta helburu egokiak finkatzeko bailara moduan. Hezkuntza sailetik eta gure ikastetxean bertan adizio teknologiak, alderantzizko ingenieritza, robotika, zibersegurtasuna... esparruetan pausoak ematen eta tekniko kualifikatuak jazten ari garen ehinean inguruko enpresei zerbitzu egoki eta osagarriak izan daitezke Charlevillekoak.
Hermanamiento de Tolosa y Charleville-Mézières (Francia) Se ha estado trabajando sobre el convenio de hermanamiento, que se firmará el 16 de noviembre en Tolosa, y en enero, en Francia. El nexo entre estas dos localidades hasta la actualidad han sido los títeres, pero ahora se pretende profundizar en otros temas, como la Industria 4.0, fabricación aditiva en 3D, gastronomía, intercambios entre centros escolares, primer sector o el turismo. Se creó una mesa de trabajo a finales del 2017 para materializar este hermanamiento. Con este convenio, se pretende valerse o aprovechar el desarrollo de Charleville en los campos de la ciencia y la tecnología, para, reforzando las sinergias, abrir nuevas oportunidades a la industria local.
Charleville-Mézières localidad francesa erigida en 1606. Capital del Departamento de las Ardenas. Tiene 47.850 habitantes.
“
elkargunea
6
Familia elkargunearen bidez adingabeek beren aitarekin, amarekin, tutorearekin edo beste familiarteko batzuekin harremana izateko daukaten eskubidea bermatzen da, gurasoen arteko gatazkatik babestuz. Epailearen agindu bidez erabakitzen da zerbitzu honen erabilera, eta doakoa da. Segurtasun-berme guztiak eskaintzen ditu adostasunik gabeko familia-nukleoa hausten den egoeretan, gatazka, tratu txar eta beste hainbat egoeratan. Eta diziplina anitzeko ekipo psikosozialak eta adituak izango ditu, adingabeak zainduz eta babestuz uneoro.
Familia
elkargunea, Tolosan Tolosako eremu judizialeko familietako haur eta gaztetxoek, 2019tik aurrera, beren ama, aita, tutore edo familiartekoekin harremanak izateko eremu seguru, atsegina eta kontrolatua izango dute. Gaur egun zerbitzu honen beharra duten Tolosaldeko familiek Donostiara joan behar izaten dute. Finean, gunearen helburu da gatazka kontrola-ezina duten banandutako familien bisita erregimena bete eta adingabeak eta familiartekoak normaltasun giroan erlazionatzea, eta aldi berean, helduen ardurak eta eskubideak betetzea.
Instalakuntza hauen erabilera doakoa da eta segurtasun osoa eskaintzen du familiak akordiorik gabe, tratu txarrengatik edota bestelako gatazka baten ondorioz hausten diren uneetan. Aditu eta disziplina anitzeko psikologoen taldea egongo da bertan, uneoro adingabeak zaindu eta babesteko. Elkargunea ere bada orientazioa eta formazioa eskaintzeko gune; gurasoek hezteko aukera dute bertan, haur eta gaztetxoak errespetuan, berdintasunean eta bizikidetza ingurunean hazteko helburua oinarri. Honelako eremuetan bilatzen da, harremana ahalik eta baldintza onenetan eman dadin, gaitasunak lantzea. Tolosako Udalak Eusko Jaurlaritzarekin sinatuko duen hitzarmen bati esker izango da posible elkargunea abian jartzea Tolosan. Gorosabel Zaharra eraikinean (Rondilla kalea 34B) kokatuko da Familia Elkargunea.
TOLOSAK GUZTIZ OSATUA DU GIPUZKOAKO GIZARTE ZERBITZUEN MAPA Tolosaldeak egina du Gipuzkoako Gizarte Zerbitzuen Maparen betetze mailaren inguruko ikerketa. Bertan jaso denez, Tolosak gizarte zerbitzuen alorrean, legez dagozkion zerbitzu guztiak eskaintzen dizkie herritarrei; are gehiago, eskumenak garatzeko antolaketa proposatzen duen Maparen arabera, eskualde-mailan eman beharreko zerbitzu ugari ere bere kabuz eskaintzen ditu. Gipuzkoako Gizarte Zerbitzuen Mapak dio udalerri eta eskualdeen artean zerbitzuen eta prestazioen ematea zer nola banatu behar den.
Pasa den irailean hasi ziren egokitzapen lanak eta hiru hilabete irautea dago aurreikusia. 3 gunetan banatuko da eremua, bulegoa eta bi egongela: harrera, truke eta elkarrizketetarako bata, eta gainbegiratutako bisitak egiteko beste biak. Bulegoa elkarrizketak eta lan administratiboak egiteko lekua izango da, office batekin, eta egongeletan, mahaia, besaulkiak eta jolaslekuak egongo dira. Helburu nagusia da giro atsegina eta familiarra lortzea. Horretarako arreta berezia jarri da altzarietan eta argiztapenean. Zorua, hormak eta instalazio elektrikoa berrituko dira, ekipamendu berriak jarriz ere. Kamera bidezko bideo-zaintza izango du eremu osoak eta sarrera-irteera bikoitza. Eusko Jaurlaritzak ezarriko du zerbitzua emateko beharrezko adituen lan-taldea. Gutxieneko 4 langile izango ditu elkarguneak psikologo bat, gizarte langile bat, eta bi gizarte hezitzaile, sortzen diren arretabeharren arabera antolatuko direnak. Hasera batean, astean bi lanegunetan eta asteburu guztietan irekiko da gutxienez. 2019 hasieran zabaltzea dago aurreikusia.
PUNTO DE ENCUENTRO FAMILIAR EN TOLOSA Por medio del punto de encuentro familiar se garantiza en derecho de los menores a relacionarse con su padre, madre, tutor u otros familiares, protegiéndolo del conflicto entre los progenitores. El uso de este servicio se acuerda por orden judicial, y el mismo es gratuito. Ofrece todas las garantías de seguridad en las situaciones de ruptura del núcleo familiar sin avenencia, conflicto, malos tratos y otras. Contará con equipos psicosociales y expertos de diversas
Udalerri mailan eman beharrekoak dira: informazio, balorazio, diagnostiko eta orientazio zerbitzua; etxeko laguntza zerbitzua; gizarte eta hezkuntza arloko eta arlo psikosozialerako esku-hartze zerbitzua; eta zaintzailei laguntzeko zerbitzua. Guztiak eskaintzen ditu Tolosako Udalak. Eskualde mailan eman beharrekoak dira: adinekoen eta bazterketa kasuen eguneko arretarako zerbitzua; gizarte larrialdi, emakume eta bazterketa kasuetarako harrerako etxebizitzak; baztertuen gauerako harrera; eta adinekoen bizileku zerbitzuak. Tolosako Udalak ia guztiak eskaintzen ditu, eta ari da lanean lotzeko falta diren zerbitzu horiek ere antolatzeko. Esaterako, aurreikusita dago 2019an zehar sortuko dela adinekoentzat eguneko arreta-zerbitzua, eta baita bazterkeria egoeran daudenentzako eguneko arretazerbitzua ere; azken hau, gaueko arreta-zerbitzua udal-zerbitzu izatera pasatzearekin batera egingo da, hain zuzen ere.
disciplinas, cuidando y protegiendo a las y los menores en todo momento. La puesta en marcha del punto de encuentro familiar en Tolosa será posible gracias a un convenio que firmará el Ayuntamiento de Tolosa con el Gobierno Vasco. Se ubicará en el edificio Gorosabel, donde ya están en marcha las obras de acondicionamiento. Se prevé abrirlo a principios de 2019. Según el Mapa de Servicios Sociales de Gipuzkoa, el Ayuntamiento de
Tolosa ofrece a la ciudadanía todos los servicios que le corresponden por ley, además de ofrecer también numerosos de los servicios a prestar a nivel comarcal. Por ejemplo, se prevé que a lo largo del año 2019 se creará el servicio diurno de atención a personas de edad, así como el servicio diurno de atención a personas que se encuentran en situación de marginación; este último, se pondrá en marcha a la vez que el servicio nocturno de atención pase a ser un servicio municipal.
elkargunea
“
El punto de encuentro familiar se ubicará en el edificio Gorosabel y se prevé abrirlo a principios de 2019.
7
Tolosatzen
8
Elkarlanean egindako lanaren fruituak jaso eta haziak ereiten Hirugarrenez tolosatzen herritarrekin bat eta aurten, bat tolosatzenen landutako hainbat jarduera, dela hainbat berrikuntzekin gainera. Guztira 16 bilera Emakumeen Etxea, Zumardi Txikia, Oria ibaia... programatu dira, bi zatitan banatuta: horiek aparteko saioak izango dituzte gai garatutako proiektuen bilerak eta 2019 horietan zentratuak guztiz. aurrekontu parte-hartzaileak. Iaz egindako bileren ostean jasotako 16 bilera presentzialez gain, iradokizunei jarraiki aurrekontu liburuxka bat helarazi da Tolosako parte-hartzaileen lanketa etxe guztietara prozesuaren berri Utzi zure proposamena / sektorialki egitea adostu da eman eta etxetik herritar bakoitzak Deja tu propuesta en: Udate, aurtengoan. Egokiagoa ikusi da beren proposamenak luzatzeko Kultur Etxea, Gorosabel o alorrez alor inguru goxo batean aukerarekin. Proposamen orria hausnartzea etorkizun hurbil eta bete eta herrian zehar dauden Usabal kiroldegia. O en ertaineko Tolosari buruz. postontzietan utzi daiteke: Udalean, www.udala.tolosa.eus/ Kultur Etxean, Gorosabel eraikinean aurrekontuak2019 Azaroaren 12tik aurrera gauzatuko eta Usabal kiroldegian daude diren aurrekontuei dagozkien bileren postontziok. Gauza bera egin daiteke aurretik, ordea, tolosatzenetik eratorri eta internetez: formulario bat dago eskuragarri 2019an jarraipena izango duten hainbat proiekturen liburuxkaren eskema berarekin www.udala.tolosa.eus/ saioak programatu dira ere. Gorpuztu dira herritarrekin aurrekontuak2019 estekan.
Zein da zure proposamena?
CALENDARIO DE REUNIONES PARTICIPATIVAS
Tolosatzen prozesutik eratorritako hainbat proiektuei buruzko saioak Gazteen ekintzailetza Emprendimiento de jóvenes Urriak 22, 18:30ean, Kultur Etxean
Zumardi Txiki eta Oria ibaia Zumardi Txiki y río Oria Urriak 24, 19:00etan, Kultur Etxean
Gizarte zerbitzuen alorreko elkarteen arteko topaketa Encuentro entre asociaciones del ámbito de los Servicios Sociales Urriak 29, 19:00etan, Kultur Etxean
Hezkuntza Mahaia Mesa de Educación Azaroak 5, 19:00etan, Kultur Etxean
Udal ekipamendu soziokulturalak Equipamientos socioculturales municipales Azaroak 7, 19:00etan, Kultur Etxean
Usabaleko III. Fasea III Fase Usabal Azaroak 7, 13:30ean, Udaleko 4 pisuko bilera gelan
Mugikortasun Plana Plan de Movilidad Azaroak 8, 11:00etan, Oriaburun
Landa eremuko ibilbideak Rutas rurales Azaroak 8, 19:00etan, Oriaburun
Mugi Tolosa Azaroak 9, 9:00etan, Udaleko Batzar aretoan
tolosatzen: aurrekontuak lantzeko saio parte-hartzaileak Garapen ekonomikoa Desarrollo económico Azaroak 12, 19:00etan, Udaleko Batzar aretoan
Euskara eta hezkuntza Euskera y cultura Azaroak 14, 19:00etan, Oriaburun
Kirola Deportes Azaroak 15, 19:00etan, Oriaburun
Berdintasuna Igualdad Azaroak 15, 19:00etan, Kultur Etxean
Ingurumena Medioambiente Azaroak 19, 19:00etan, Oriaburun
Gazteria Juventud Azaroak 20, 19:00etan, Oriaburun
Kultura Cultura Azaroak 21, 19:00etan, Kultur Etxean
Gizarte zerbitzuak Servicios sociales Azaroak 22, 19:00etan, Kultur Etxean
Tolosatzen
9
Tolosatzenen ezarritako 73 ekintzak abian
EN MARCHA LAS 73 ACCIONES PROPUESTAS EN TOLOSATZEN
2017-27 Plangintza Partekatuak 73 ekintza barneratzen ditu lau lan-ildotan banatuta: guztiak daude abian. Ekintzen garapenerako martxan jarritako jarduera asko bete dira ere, eta ondorioz, herritarrekin batera jarduera berriak adosten jarraituko dugu, etenik gabe lan-ildo estrategikoak elikatzen eta betetzen joateko. Iaz, www.tolosa.eus web orria berritu zenetik, tolosatzen ekimeneko lan-ildoen betetze mailaren jarraipena burutu daiteke, sailez sail zein tolosatzen atalean.
El Ayuntamiento programa 16 reuniones participativas dentro de la iniciativa tolosatzen, con el fin de elaborar los presupuestos de 2019 y trabajar los proyectos avanzados, como la casa de las Mujeres, el Zumardi Txikia, el río Oria.... Además se ha remitido un folleto a todos los domicilios de Tolosa, con opcion de depositar sus propuestas en los buzones dispuestos para ello. También se puede hacer por internet en www.udala.tolosa.eus/aurrekontuak2019. El Plan Estratégico 2017-27 incluye 73 acciones distribuidas en cuatro líneas de trabajo. Todas están en marcha. También se han completado muchas de las actividades puestas en marcha para desarrollar acciones y, consecuentemente, se continuará acordando nuevas actividades con la ciudadanía, alimentando y ejecutando ininterrumpidamente las líneas de trabajo estratégicas.
“
El Plan Estratégico 2017-27 incluye 73 acciones distribuidas en cuatro líneas de trabajo. Todas están en marcha. Se continuará acordando nuevas actividades con la ciudadanía, alimentando y ejecutando ininterrumpidamente las líneas de trabajo estratégicas.
Herritarrekin bat, tolosatzen
Tolosaren argazki partekatua / Fotografia compartida de Tolosa
2017-2027 Tolosako Tolosatzen - aurrekontu Tolosatzen - aurrekontu Elkarrekin Plangintza parte-hartzaileak. parte-hartzaileak. tolosatzen, Partekatua / 40 proiektu. 50 proiektu. aurrekontu 2017-2027 Plan / Presupuestos / Presupuestos parte-hartzaileak, compartido de Tolosa participativos. participativos. presupuestos participativos
40 proyectos
50 proyectos
?
emakumeen etxea
10 ‘Tolosako Emakume eta Gizonen Berdintasunerako II, Plana’
‘Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Diagnostikoa eta III. Plana’
‘2017-2027 Tolosako Plangintza Partekatua’
2009
2015
2016
Emakumeen Etxea errealitate Emakumeen Etxea eraikitzeko parte-hartze prozesuak aurrera darrai. Tolosatzen egitasmoan aurreikusitako proiektuaren lanketa irekia pasa den maiatzean jarri zen abian, eta egun bigarren eta azken fasean murgilduta dago. Hasieratik hiru dira parte-hartze prozesuaren lantaldeak: Lantalde Tekniko-Politikoa, (Tolosako, Berastegiko eta Asteasuko udaletako alkateek, Tolosako Udalean ordezkaritza duten alderdi guztietako zinegotziak, Berdintasun Batzordeko emakumeen ordezkari eta Tolosako Udaleko berdintasun-teknikariak osatua), Talde Eragilea (Tolosaldeako Asanblada Feministako ordezkariek, emakumeen taldekoek, norbanako emakumeek eta Tolosako berdintasun-teknikariak osatutakoa) eta Emakumeen Gune Zabala (interesa duten eskualdeko emakume orok osatua). Elhuyar Aholkularitzako teknikariak ari dira prozesua tekniko eta metodologikoki bideratzen. Lehen fasean, maiatzaren eta ekainaren artean garatua, Etxearen printzipioak, helburua, nolakotasuna, erabilera, eta jarduerak definitu ziren. Emakumeek euren arteko sareak eraikitzeko, ahalduntzeko, ‘gu’tasun bat sortzeko eta eraldaketa sozialerako tresna gisa ulertzen dute Etxea. Jarduerei dagokienez, ate irekiak, Emakumeen Etxeen arteko topaketak, tailerrak, batzarrak, jarduera ludikoak, kulturalak, kirol-jarduerak edota ekimen solidarioak proposatzen dituzte; baita bestelako hainbat zerbitzu ere: zenbait gairen inguruko aholkularitza-zerbitzua, nahiz emakumeen ahalduntzea sustatzeko bestelako dinamikak. Prozesuaren bigarren fasean ari dira lanean orain; iraila eta abendu artean guztira 8 bilera egitea aurreikusten dute. Fase honetako lanketa-gai nagusiak, besteak beste, honako hauek dira: Etxearen kudeaketa-eredua,
“
En este proceso, en total, están participando alrededor de 100 mujeres. Una vez definido y consensuado el proyecto, se hará una presentación en el municipio y en la comarca.
‘Emakumeen Etxea’-ren sorrera prozesu partehartzailea
2017-2018
La Casa de las Mujeres, una realidad Continúa el proceso de participación para la construcción de la Casa de las Mujeres. El pasado mes de mayo se puso en marcha el proceso para avanzar en este proyecto insertado dentro del programa Tolosatzen, y actualmente se halla inmerso en esta segunda y a su vez fase final. En la primera fase, desarrollada en mayo y junio, se definieron los principios, objetivos, carácter, uso, y actividades de la Casa. Ahora, en esta segunda fase, entre septiembre y diciembre, se realizarán 8 reuniones, y se trabajará sobre temas como la organización, gestión, medios o la denominación de la Casa. También han visitado el local de la calle Inpernu, propuesto por el Ayuntamiento como sede de esta Casa. En este proceso, en total, están participando alrededor de 100 mujeres. Una vez definido y consensuado el proyecto, se hará una presentación en el municipio y en la comarca.
antolaketa, baliabideak eta izena; Etxearentzako Udalak proposatzen duen Inpernu Kaleko lokala bisitatzera ere joan dira. Gune Zabalaren hurrengo eta azken bilera abenduaren 12an izango da, arratsaldeko 19:00etatik 21:00era. Bertan, egitasmoan interesa duen emakume orok har dezake parte. Prozesuan zehar, guztia ia 100 emakume ari dira parte hartzen, eskualde osoko herrietakoak. Behin proiektua definitua eta adostua dagoenean, urtea amaitu aurretik herriari eta eskualdeari aurkezteko asmoa dago, ordezkari politiko nahiz herritarren artean egitasmoa ezagutarazteko eta euren ekarpenak jasotzeko. Tolosako Udaleko Berdintasun Departamentuak 20.500 euroko inbertsioa gauzatu du 2018an emakumeekin batera Emakumeen Etxea definitzeko, parte-hartze prozesu honen bitartez.
Emakumeen Etxea atzeragotik
Berdintasun Departamentuan zein Udalean gauzatu diren ikerketa eta planetan barneratu da Emakumeen Etxea. Proiektu hau aldarrikatu zen ‘Tolosako Emakume eta Gizonen Berdintasunerako II. Planaren (2009-2011)’ ebaluazioan, eta horri jarraituz, 2015ean, ‘Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Diagnostikoan eta III. Planean, 2015-2020’ jasotzen da emakumeentzako espazio fisiko bat sortzeko beharra. 2016an, Tolosatzen proiektuaren baitan gauzatutako ‘2017-2027 Tolosako Plangintza Partekatuan’, orain arte aldarrikapen bat izan zena, ekintza
“
Bigarren fasean dira orain; iraila eta abendu artean 8 bilera ezberdin gauzatuko dira. Hurrengo gune irekia azaroaren amaieran izango da
zehatz bihurtzen da: “Tolosan emakumeentzako etxe/gune bat antolatzearen egokitasuna eztabaidatzeko eta gogoeta egiteko partaidetza-prozesuak erraztu eta estrukturak eta mekanismoak sortzeko pausoak emateko konpromisoa hartuz”. Parte-hartze prozesua abiatu baino lehen, Udalak ibilbide bat burutua zuen, gutxieneko oinarriak ezarriz Udaleko ordezkari politiko, mugimendu feminista eta emakumeen taldeen artean. 2016an, esaterako, udal-ordezkariak eta emakumeen taldeko kide batzuk Basauriko eta Donostiako Emakumeen Etxeetara joan ziren, gune horietako esperientziak aztertzeko; bisita hark proiektu honen nolabaiteko abiapuntu bat ezarri zuen. Urte horretan, era berean, Emakumeen Etxearen Lantalde Politiko-Teknikoa sortu zen. Orain, duela urte batzuk abiatutako lanketa horri segida eman nahi izan dio Udalak emakumeekin batera.
emakumeen etxea
11
brigada
12
Tolosarron
eskuak: brigada
Ederra izan ohi da iñauterietan Berdura Plazan Udal Musika Bandak jotzen duenean oholtza gainean ikustea; baita babarrunaren festan karparen babespean egotea babarrun lehiaketa ikusten; edota kintaldi bazkarirako mahaiak eta eserlekuak neurrira izatea. 12 pertsonako lantaldea da horren arduradun; askotan ikusiegia ez den lana, baina guztiongatik eskertua, gehiegitan esaten ez bada ere. Goizeko 7:00ak dira, eta Tolosako brigadako langileak eguneko lana prestatzear dira. Bitan banatuta dago lantaldea: muntai lanak burutzen dituztenak eta igeltseroak. Lanen arabera ere aldatzen da hori, uneko lan kargaren arabera. Igeltseroak obretara joan ohi dira: “obra txikiak gauzatzen ditugu, direla arketak aldatzea, posteak jarri behar direla, porlanarekin kaleak txukundu...”. Zuzenean obrekin lotutako lanak egiten ditu lantaldearen erdiak; beste erdiak muntaia du zeregin: “karpak, eskenatokia... montatzen, hesiak jartzen ekitaldietarako, mahaia eta eserlekuak ekartzen...”. Azken lan hauek gutxitu ohi diren denboraldian, urtarriletik Aste Santu ondorerarte, gutxigorabehera, beste hainbat lan burutzeko baliatzen dute lanaldia, batez ere mantenimendu lanak. “Zerrenda bat du arduradunak, udal sail ezberdinek burutzen dituzten eskaerekin, eta ekitaldi gutxiago dauden uneak baliatzen ditugu horiek gauzatzeko. Noski, badira mantenimendu lan ugari unean burutu beharrekoak, baina gainerakoak zerrendatzen dira eta denbora dagoenean egin. Esaterako aurten kaleko eserlekuen mantenimendu lan oso zabala egin dugu, nahiz eta guztietara ez garen iritsi, asko izan dira txukundu ditugunak”. Badira urtero ospatzen diren ekitaldiak, eta badira ere sortzen joaten direnak. Brigadak Tolosa osoari eskaintzen dio zerbitzua, eta baita inguruko herriei ere,
“gureaz gain material gehiago behar badugu, inguruko herrietara joaten gara bila, eta beraiek behar dutenean, alderantziz, beraiek etortzen dira gurearen bila”. Brigadak kudeatzen du Udalak duen material guztia: karpak, suak, mahaiak, eserlekuak... hain zuzen, azken hauek dira gehien eskatzen direnak. “Askotan gertatu izan zaigu materiala behin eta berriz kontatzen egon behar izatea unean zeuden eskaera guztietara ea iritsi gintezkeen jakiteko. Udalaren beharrez gain, herritarren eskaerei ere erantzuten diegu, eta horrek, Tolosak duen mugimendua medio, kontrol handia eramatea eskatzen du, esku ugaritatik pasatzen baita materiala, eta beti baitago zer birjarri, dela eserleku pare bat hautsi direlako...”. Udazkenean murgilduak gara, eta Brigadak lan gehientsuen duen urtaroa da. Oparoa izan ohi da: auzoetako jaiak, lehiaketak, azoka bereziak, Nazioarteko Abesbatza Lehiaketa... Material mugimendu handia izaten da guzti horiei erantzuteko, eta “guztia egoki antolatzea beharrezko zaigu. Eskaerak oso handiak izan ohi dira askotan ‘badaezpada’ eta horiek mugatu eta eskatzaileekin harreman zuzenean jardutea tokatzen zaigu maiz, gero eta gehiago antolatzen diren ekitaldi kopurua goruntz baitoa”. Astelehenetik ostiralera 14:30ak bitarte egiten dute lan. “Horrez gain hainbat larunbatetan ere tokatzen
brigada
13
zaigu lan egitea ekitaldien arabera. Orain Goxuan, Babarrunaren jaian... Eta larunbateroko azokan ere egoten da gure lankide bat baserritarrei laguntzen mahaiekin eta beren produktuekin”. Lanaldiak aurrez antolatuak izan ohi dituzte “eta bakoitzak badaki bere lan orduetan non egon eta zer burutu behar duen. Lan bakoitzaren beharren arabera sailkatzen gara eta ahalik eta eraginkortasun handienarekin jardun, bidaiak aprobetxatu eta lan denborak neurtuz. Tolosa oso herri bizia da, eta hori mantentzeko, Udalak gure bitartez ematen duen laguntza ezinbesteko”. Esker hitzak noizean behin entzuten badituzte ere, “ez da ohikoa. Jada jendeak oso barneratua du brigadaren lana. Berezitasunak badira: askotan entretenimendua gara, batez ere karpa handiekin: jendetza biltzen da une batzuetan gu karpak montatzen ikustera. Zirkuko karpen muntaketa-langileen itxura dugu; irribarre artean esan izan dugu egunen batean telebistan emititu ohi diren ‘nola egin zen hori’ eta antzerako saioren batean agertuko garela”. Antza denez, askotan galdetzen diete herritarrek zertarako ari diren muntatzen bata edo bestea, “eta askotan hori jakiteko ere ez dugu denborarik izaten. 3 moduloko karpa behar dela Trianguloan? Muntatu eta listo”. Bai nabarmendu dute jendeak lan egiten uzten dietela: “jende asko mugitzen den egunetan
ere, direla iñauteriak edo sanjoanak, jendeak gure lana errespetatzen du, eta askotan hori da saririk onena”. Ezin diegu tarte askorik kendu, lanak banatuta, eta hitz tartean kamioiak bete ostean, langileak pixkana abiatu baitira Tolosako txoko ezberdinetara, ekintzen faktoriak gaur ere, guztion artean, behar bezala eskaini dezan ikuskizuna.
Las manos de todas y todos los tolosarras La brigada municipal es un servicio que el Ayuntamiento tiene para las pequeñas reparaciones, el mantenimiento de los edificios municipales, la conservación de las infraestructuras, la ayuda a las diferentes asociaciones, o el montaje y desmontaje de eventos festivos y culturales que se organizan en Tolosa durante todo el año. 11 peones y un responsable componen el equipo de trabajo que da servicio a toda la villa y ayuda a sustentar y fortalecer la llamada ‘factoría de eventos’ tolosarra.
Kronika iruditan
14
70 emakume Tolosako ‘Emakumeen Etxea definitzen
Kolorez josia Tolosa, aniztasunaren isla
‘Tabako kerik gabe’ aldarria
‘Bizikidetza elkarrekin eraikitzen’
Berazubi eta suhiltzaile-etxe artekoa irisgarri
Urkizuko Sanpedroak
‘plastikorik gabeko planeta bat’
Akitania Tolosako osasun-sustapeneko proiektuak ezagutzen
#EreinGureaDena
Babes Zibilari omen
Hegaztientzako jantoki eta begiratokia Elosegi parkean
Oriaren interpretazio panelak
Tolosako Paper Eskolak ENAC ziurtagiria
Beantatuz, Tolosako Kale Artearen Nazioarteko Jaialdia
Sanjoanak
Tolosa Donostian
Mugi Tolosa
10 urtez Tolosa Kantari
Kronika iruditan
15
Sahararrei harrera
Udako gauak giroz bete
Baso Eskola abian
EuskarAbentura Tolosan
Lehiakortasuna sustatzeko Udalaren diru-laguntza lerro berria
Santa Maria parrokia bisitatzeko aukera
Iñaki Letamendari omen Iruñean
Maiatzetik Hona...
Erraldoi eta buruhandiak Japonen
TolosaldeaKontxan arraunean
Bide heziketa
Emari Coworking espazioa abian
Miserikordia Zaharreko ondarea berreskuratua
Babes Zibilari omen
tribuna
16
TOLOSA KULTURALAREN HORMAK ERABERRITZEN Udazkena tolosarron sormena lau haizetara era koloretsuenean, iñauteriak salbu, barreiatzen den urtaroa dugu. Funtsezkoa da EAJrentzat lan hori babestu, lagundu eta sustatzea. Hori dugu helburu 2017aren amaieran hasi genuen eta emaitzak jaso berri ditugun ‘Eraikin sozio-kulturalen azterketa’-rekin. Beharrezkoa zaigu ikuspegi orokor batetik, egungo beharrak eta baliabideak ezagutzea, horiek modurik eraginkorrenean kudeatzeko, ekintzak zehatzmehatz planifikatzeko, eta horrela, Tolosako jarduera eta bizitza soziokulturalari erantzun hobea emateko. Teknikariekin eta gainerako alderdi politikoekin partekatu dugu ikerketa, eta agindu bezala, herritarrei ere txostenaren berri eman diegu, publikoki eta ‘tolosatzen’ prozesuaren baitan, guztien iritzi eta proposamenak jasotzeko. Asmo handiko proiektua da, aldaketa handi bat ez ezik, diru-gastu handia ekarriko duena; beraz, urte anitzeko inbertsioak beharko dira. Guztien konpromisoa beharrezkoa izango da proiektu hau aurrera eramateko, egungo zein etorkizuneko korporazio osoarena alegia. Horregatik, adostasuna bilatu dugu hasieratik, eta gainerako talde politikoekin eta herritar guztiekin hitzartuko ditugu zein jarduketa egin behar diren, noiz eta nola. 33 zerbitzutarako 18 udal-gune ikertu dira, gaur egungo zerbitzuen, dauden beharren eta 10 urteko epean sor litezkeenen azterketa barneratuz. Orain herritarren ekarpenak aztertu eta azken proposamena landuko da ordezkari politikoen artean, ondorenean urtez-urteko ekintza plana adosteko. Eraikin bakoitzaren erabilera plangintza egingo da, eta berau egokitzeko azterketa ekonomikoa ere gauzatuko da, eraikin gehienetan obrak egin beharko baitira. Jada 2019ko aurrekontu proiektuan hainbat aktuazio txertatzea da helburua, aurre proiektuak martxan jarri eta udaleko lanketa administratiboa aurreratzeko. Beraz abian gara.
17
SAN ESTEBAN LUR HARTZEKO PREMIA
TOLOSA, HERRI PARTE-HARTZAILEA
Beste legealdi bat pasa da eta batzuen uste faraonikoak bete gabe jarraitzen dute. Kaskagorkeria nagusi izan da urteetan zehar EAJk San Estebaneko inguruan planteatzen zuen garapen urbanistikoa: 1000 etxebizitzatik gora egitea.
Urte amaiera iristen ari da. Ia konturatu gabe 2019ko aurrekontuak prestatzeko garaia iritsi zaigu eta, urtero bezela, erronka eta proiektu berriak garatzeko prest gaude. Hori guztia modu hoberenean egiteko Tolosako biztanleriaren parte hartzea behar dugu, horregatik tolosatzen ekimenaren bitartez hainbat saio egin dira eta egingo dira, proiektu eta departamentu ezberdinen aurrekontuei buruz proposamenak eta iritziak jasotzeko, eztabaidatzeko eta praktikara eramateko ahal den heinean.
Etxebizitza krisia gertatu ez balitz moduan saldu zuten legeladi honen hasiera zein hauteskunde kanpainan horrenbeste etxebizitza egitearen beharra. Eskerrak, azkenean berandu bada ere konturatu diren. Egoki ez izatetik harago, beraiek garatu nahi zuten etxebizitza kopuruen eraikuntza ezinezkoa zela ikusi dute. Poztu egiten gara, aurreko legealdian herritar eta auzotarrekin ezarri genituen oinarriekin bat egiten dutela jakitea, hau da, ingurune lasaia izaki, izaera horri eutsiko dio eta garapen ekonomikoa, jarduera kulturala, zerbitzuak eta bizitokiak bateragarri izango diren esparru bihurtutzea. Horrek, Bonberenea eraikuntza zein ferialekuak etorkizunean bailaran jokatu dezaketen paper garrantzitsuaren aitortza ere bada. Hala ere, legealdi osoa galdu da, 4 urte, aurreko legealdian EH Bilduk mahai gainean ezarritako oinarri eta orduan onartzen ez zituztenetara iristeko. Hori dela eta gure ustez badira zenbait premia martxan jarri beharrekoak: Alde batetik San Estebanek behar dituen inbertsioak ezin diote etorkizunari itxaron. Bestetik, garapen orekatua behar du izan eta herrian dauden etxebizitza huts zein populazioaren hazkunde eta bilakaeraren baitan aztertu behar du zenbateko eraikigarritasuna behar duen izan.
La participación de los y las habitantes de Tolosa es fundamental para poder desarrollar proyectos que, en diferentes plazos, van a ser muy importantes en el futuro de nuestra villa. Por poner un ejemplo, en lo que a mí concierne en el Departamento de Deportes, se van a celebrar dos sesiones monográficas. La primera de ellas será sobre el Pump Track, elemento importante dentro de la planificación de la tercera fase del polideportivo de Usabal; mientras que la segunda sesión tratará sobre Mugi Tolosa, un auténtico tesoro que cada temporada ve como aumenta el número de participantes y voluntarios. Esa expansión positiva será uno de los temas fundamentales sobre los que podremos hablar. Kiroletako departamentutik ere beste saio bat antolatu da aurrekontu parte-hartzaileak egiteko, guztien proposamenak eta iritziak kontutan hartuko ditugu Osoko Bilkuran eztabaidatuko diren aurrekontu proposamenak ahalik eta hobekien egiteko. Tolosar guztiei eragiten diete, horregatik tolosar guztien hitza entzun nahi dugu.
Tak Arraun Kluba
18
“10 urteren ondoren berriz ere uretan da, eta etenik gabekoa izan dadila, ez dut besterik eskatzen”
Estropada denboraldia amaitu zela bi hilabete igaro direnean, TAK arraun klubeko emakumezko arraunlariekin batu gara: Laiene Izagirre patroiarekin eta Malen Oiartzabal bigarren tosta estriborrerarekin. “Oso pozik” amaitu zuten denboraldia eta “gogotsu eta ilusioz” beteta daude berriari ekiteko. Tolosaldea traineruaren eta bertako arraunlarien iraganaz, orainaz eta etorkizunaz jardun dugu
Malen Oiartzabal
Bigarren tosta estriborrera Bi hilabete igaro dira Kontxako lehiatik. Denbora tarteko, egun nola ikusten duzue orduan gertatua? Laiene Izagirre (L.I.): Han bizitakoak egun oso bereziak izan ziren, ahaztezinak eta berriz ere horrelako esperientzi bat bizitzeko gogoa eta ilusioarekin ikusten dut nire burua. Malen Oiartzabal (M.O.): Pixkanaka onartzen joan naizen gertaera bat izan da egia esan, lehen egunetan oraindik amets bat zirudien baina jada errealitate egin da. Lan askoren emaitza bezela ikusten dut eta aukerak borrokatu egin behar direlaren erakustaldi. Bezperan
“
Laiene Izagirre Patroia
esan genuen eta geroz eta argiago dut, ezin dela liburu bat azalagatik epaitu. Oraindik noizean behin egun hartako bideoak eta argazkiak ikusten ditut eta malkoren bat ere azaleratzen da oraindik. Tolosadeko 28 herriak zuekin ziren. L.I.: Herritarrak honen atzean zeudela ikustean, zer nolako harrera, goxotasuna, babesa... eman ziguten benetan hunkigarria izan zen. Portua urdinez jantzita ikustea eskertzekoa izan zen. Eta aurrera jarraitzeko indarra eman zidaten.
Lan askoren emaitza bezela ikusten dut eta aukerak borrokatu egin behar direlaren erakustaldi
“
Traineru berria da bai, baina arraunlariak gara denak, bateletan landutakoak, errekan gogortutakoak. Paladaz palada eman genion
M.O.: Berezia izan zen, oso berezia. Harrapala urdindu nahi genuen eta nola lortu gainera! Dosnostiako festak ileak puntan jarri bazizkigun, Tolosako harrerak ze esanik ez. Herrietatik eta herrientzat hau dena, benetan. Kontxatik haratago, estropada denboraldia goiko postuetan amaitu zenuten, denboraldi osoko ontzi onenen atzetik sailkapen nagusian. L.I.: Azkenean lehenengo urtea zen, eta ez nuen pentsatzen horrelako maila erakutsiko genuenik. Baina besteen ondoan jarrita demostratu dugu ez garela besteak baina gutxiago eta egin dugun lanarengatik eman ditugu honelako emaitzak. M.O.: Balorazio oso ona egiten diogu denboraldiari, hastea zen gure helburua, behetik hasi eta etorkizuneko traineru baten lehen pausoak finko ematea, eta bide hori gauzatu dugu. Lehen bandera ere astindu genuen eta beste batzuk usaindu ere egin genituen, izugarria, ohorezko txandan ere finko, lan gogorraren emaitza. Traineru berria da bai, baina arraunlariak gara denak, bateletan landutakoak, errekan gogortutakoak. Itsasorako saltoak bere denbora eskatu zigun eta pazientziaz, estropada estropada, paladaz palada eman genion. Zer moduzkoa izan da Tolosaldearen lehen traineruko kide izatea? L.I.: Ahaztezina, horrelako talde xume batean parte hartu eta horrela jokatzea ohore handi bat izan da. M.O.: Amets bat, beste traineru denboraldi batzuk ere egin ditut, eta oso gustora sentitu naizen arren, aurtengoa berezia izan da, etxekoa. Urdinez 28 herriak defendatzea izugarria izan da. 10 urteren ondoren berriz ere uretan da, eta etenik gabekoa izan dadila, eztut besterik eskatzen. Lehorrean, itsasotik zertxobait aldenduta, inongo arraunlari kantera handienetako bat dago... L.I.: Txikitatik batelean ibili gara, bapatean trainerura salto egitea arraunlari batentzako kriston erronka da. Gainera denak etxekoak eta lehorrekoak izateak, bitxia badirudi ere, arrauna maite eta bizi duenak nahiz itsasokoa, nahiz lehorrekoa izanda, honetan aritzeko aukera ezinobea da. TAKen batela bizitzen ikasi dugu baina hemendik aurrera benetako arrauna zer den ere ikasiko dugu. M.O.: Gezurra dirudi, baina horrela da, izugarrizko kantera dugu, handia tamainaz eta handia potentzialez. Behetik indartsu datoz eta pozgarria da hori jakitea. Etorkizun handiko arraunlarien kabi da jada tolosaldea. Ikusi besterik ez dago talde indartsuenen tostetan etxeko arraunaliak daudela.
Emakumeak eta arrauna. L.I.: Iruditzen zait emakumeak gure lekua hartzen ari garela pixkanaka. Eta aurrera-pauso handia egin dugula orain arte. Bide onean goaz eta poliki poliki arraun munduan eta beste zenbait kiroletan berdintasuna erakusten ari gara. Telebistek, irratiek, egunkariek... lan handia egin dute, hauengatik zabaldu baita emakumeok maila onean kirola egiteko gai garela. M.O.: Urte askoren lana izan da gaur duguna, duela makina bat urte hasi zen emakumeen arrauna lehiatzen eta jada aurrerapauso asko eman dira. “Izan zirelako, gara” esaldia azpimarratuko nuke, egindako lanagatik ditugu guk liga, kontxa, sariak... asko dugu emateko eta emango dugu. Esker hitzak besterik ez ditugu arraunlari haientzat, estropadaz estropada emakumeon aukerengatik borrokatu zutenentzat. Zer eman dizue arraunak? L.I.: Gauzak beste ikuspuntu batetik ikustea, hausnartzea, lagun onak, une oso onak, eta txarrak ere, baina txarretik ateratzea erakutsi dit... M.O.: Urte askoren lana izan da gaur duguna, duela makina bat urte hasi zen emakumeen arrauna lehiatzen eta jada aurrerapauso asko eman dira. “Izan zirelako, gara” esaldia azpimarratuko nuke, egindako lanagatik ditugu guk liga, kontxa, sariak... asko dugu emateko eta emango dugu. Esker hitzak besterik ez ditugu arraunlari haientzat, estropadaz estropada emakumeon aukerengatik borrokatu zutenentzat. Nolako Tolosaldea azalduko da 2019 denboraldian? L.I.: Hori oraindik ez dago jakiterik, baina klubak aurrera jarraituko du. M.O.: Tolosaldea indarberritu bat, bere buruan geroz eta konfiantza gehiago duen bat. Geure burua eta zaletuak ilusioz betetzeko gai den bat. Neguan lan asko egingo dugu seguru eta pausotxo bat gehiago emateko asmoarekin goaz.
Tak Arraun Kluba
19
Tak Arraun Kluba
20
Zaindu maite duzun hori ‘#ZainduTolosa’. Berau da Tolosako Udalak jaurtitako garbiketa kanpaina berriaren leloa. Helburu du herritarrak garbitasunaz eta birziklapenaz kontzientziatu eta herria garbi mantentzeko kolaborazioa piztea. 7,5 milioi kilo hondakin jasotzen da urtean Tolosan. Hori izan zen 2017ko datua, eta 2018an ere antzera doa. Biztanleko ia 400 kg urteko. Horietatik %70a birziklatzen da. %70 horren baitan, %11,74 da plastikoa; %2,63 kartoia; %11,95 papera; %11,97 beira; %28,72 organikoa, %2,06 arropa eta %0,17 olioa; gainontzekoa, %30,76, errefusa. Ondo bereiztea berebizikoa da egoki birziklatu ahal izateko. Edukiontzi bakoitzera dagokion materia botatzea, hain zuzen. Esaterako, organikoaren edukiontzira ezin da plastikorik bota eta beraz, erabili behar diren poltsak konpostagarriak behar dute izan. Tolosako Udalak 60.000€ inbertitzen ditu urtero poltsa konpostagarriak erosten. Doanekoak dira. 24 orduz Zezen Plazan eta Kultur Etxean ezarrita dauden makinetan eskura daitezke. Patxi Amantegi Ingurumen zinegotziak nabarmendu zuen kanpainaren aurkezpenean: “Tolosa garbia ez da gehien garbitzen duena, gutxien zikintzen duena baizik. Kontzientziatu egin behar dugu guztiok alea jarrita lor daitekeela”. Hori premisa, herrian garbiketa alorrean Udalak identifikatuak dituen hiru arazo nagusiei helduko dien ‘Zaindu Tolosa’k: animalien gorozkiak, edukiontzietatik kanpo dauden poltsak eta goxokiak ditu pilare.
‘IZAN LOTSA, SARTU ONDO POLTSA. HAZ EL PUEBLO MÁS ACOGEDOR, USA BIEN EL CONTENEDOR’ Guztira 70 edukiontzi gune daude Tolosan eta horiek garbi mantendu nahi dira. Arrazoi bat edo besteagatik eremu batzuetan poltsa ugarik kanpoan bukatzen dute, eta hori ekidin nahi da. Horren aurrean, garbiketa logistikan poltsak biltzen joateko zerbitzua indartu da, hondakin bolumen handiko orduetan garbitzaile bat dabil eremuak txukun mantentzen eta laguntza ematen. Sentsibilizazio alorrean, berriz, bi etxola jarri ziren Trianguloan urriaren lehenengo astean, bi helbururekin: batetik, gehiago birziklatzeko, eta, horretarako, jendeak ez birziklatzeko izaten dituen aitzakiei erantzuna eman zitzaien; bestetik, hobeto birziklatzeko, eta, horretarako, edukiontzi bakoitzean zer hondakin mota utzi behar den azaldu zen. Arazo gehien dagoen edukiontzi guneetan egurrezko panelak jarri dira lelo honen baitan egindako kartelekin. Jartzen dira ere panel mugikorrak kalean zehar agertzen diren poltsen tokietan.
Tak Arraun Kluba
21
‘MUGITU GERRIA, ZUREA DA ARDURA. ¿NO QUIERES ESTO VERDAD? ¡ES TU RESPONSABILIDAD!’ Geroz eta txakur gehiago dago Tolosan, eta behar bezala kudeatu behar dute jabeek hori. Dagokion bezala paseatu, dagokion guneetan, eta gorozkiak jaso. Jabeen ardura da hori. Helburu horrekin, txakurrentzako gune hesitua zabaldu da Larramendin: 5000 metro karratu ditu. Asmoa da, gainera, gutxira beste bi zabaltzea. Horrekin bat, Udalak 30 toilekan inguru ditu herrian barrena, txakur kakak jasotzeko poltsekin. Zabor poltsen dispentsadoreak berrikusi eta poltsak efizientziaz hartzeko sistema ezartzeko azterketa abiatuko du Udalak. Eta Udaltzainek zainduko dute ere txakurrak lotuta joatea, eta jabeek behar bezala jardutea. Panel mugikorrak jarriko dira ere kalean zehar agertzen diren txakur gorozkien tokietan, eta txakurrak paseatzeko debeku kartela herriko berde guneetan.
‘GOXOKIA AHOAN, ESTALKIA BARRUAN!. ¡EL CARAMELO A LA BOCA Y TIRO LO QUE ME TOCA!’ Parkeetan eta haur guneetan ohikoa da goxokiak eta besteelakoen ontziak eta estalkiak agertzea. Hori egoki bota, sailkatu eta gunea zaintzearen garrantzia nahi da helarazi gaztetxoenei. Horretarako, haur eta gaztetxoentzako edukiontzi erakargarriak ezarri dira jende gehien batzen den haur parkeetan: plastikoaren igel itxurako edukiontziak dira, estalki gehienak material honetakoak baitira, eta gainerako hondakinentzako, hiruko edukiontzi berriak: kartoia, organikoa eta errefuxa. Horrez gain, ikastetxeek Trianguloko gunera egin zituzten bisita gidatuetan jardun zen honi buruz.
Cuida aquello que amas ‘#ZainduTolosa’. Es el lema de la nueva campaña lanzada por el Ayuntamiento de Tolosa sobre la limpieza del municipio. El objetivo es concienciar a la ciudadanía sobre la limpieza, el reciclaje y la colaboración para mantener limpio el municipio. Se recicla el 70 %, y por el tipo de residuo, estos son los porcentajes: plástico, 11,74 %; cartón, 2,63 %; papel, 11,95 %; vidrio, 11,97 %; orgánico, 28,72 %; ropa, 2,06 %; y aceite, 0,17 %. Lo demás, resto o rechazo, 30,76 %. El concejal de Medio Ambiente Patxi Amantegi destacó lo siguiente en la presentación de la campaña: “Tolosa limpia: la cuestión no es quien limpia más, sino quien ensucia menos. Nos tenemos que concienciar que lo podemos conseguir si cada uno de nosotros aporta su grano de arena”. Con esa premisa, “Zaindu Tolosa” abordará los tres problemas principales detectados en la limpieza: excrementos de animales, bolsas depositadas fuera de los contenedores y los restos de chucherías. Entre otras acciones, se ha abierto en Larramendi el primer recinto vallado para pasear perros, y en breve se abrirán otros dos; se han instalado contenedores atractivos para los niños en los parques; y a principios de octubre se han instalado, asimismo, dos casetas sobre el reciclaje en el Triangulo. Para navidades se va a poner en marcha una campaña de sensibilización sobre reciclaje del papel y cartón.
El objetivo es concienciar a la ciudadanía sobre la limpieza, el reciclaje y la colaboración para mantener limpio el municipio
Tolosa Eraberritzen
22
Gudari kalearen eraberritzea amaitzear, Gernikako arbola jomuga 2019an Aurrera doaz herriko zenbait guneren eraberritze lanak eta Udala, jada, lanean ari da 2019 hasieran abiatuko den Gernikako Arbolaren berrurbanizazioaren 2. fasean. Aurretiaz burutu ziren Alondegi Plaza ingurua eta Gernikako Arbolaren lorategien eremua ere. Hori horrela, bigarren fase honetan, azken bi hauen tarteko esparruari helduko zaio. Lanek 5 hilabete irautea dago aurreikusia eta 475.000 euro inguruko inbertsioa gauzatuko du Udalak bertan. Eraberritze honekin, irisgarritasun arazoei konponbidea eman, mugikortasuna hobetu eta instalazio zaharkituak eguneratzeaz gainera, genero ikuspegitik segurtasuna hobetzea du helburu Udalak.
egokitzeko. Erdigunean dagoen zuhaitzarentzat gune berezia eratuko da anbulatorioaren ondoan. Zuhaitz horren sustraiak zabal hedatuta daude eta nolabaiteko altuera dute. Hortaz, zuhaitzaren inguruan landarediz hornitutako toki zabala eratzea erabaki da, zurezko eserlekua duen eremuarekin, lurraren kota goratzea ahalbidetzen duena, sustraiei eutsi ahal izateko. Azpiegiturei dagokienean, aireko lineak lur azpian sartuko dira. Argiteria ere berrituko da, urbanizatutako eremu guztian LED argiak ezarriz, jasangarritasunean irabaziz. Ur horniduraren kasuan, etxeetara doazen hartuneak berrituko dira. Eta sanemaneduan berriz, etxeetako ur zikinak jasotzeko kolektore berri bat egingo da.
Zirkulazio noranzko bakarra eratzea dago aurreikusia, bi noranzkoetan bat aukeratuta, aglomeratu inprimatuarekin abiadura moteltzeko. Bidearen zabalera aldatu egingo da, espaloia eta bidea maila berean utziz. 14 aparkaleku mantenduko dira. Hori horrela, oinezkoentzako espazioari lehentasuna emango zaio Tolosako baldosa duen zoladura ezarrita, zabalagoa gainera, San Frantzisko Ibiltokia Justizia Jauregiaren atzealdearekin lotuko duena. Oinezkoentzako iparraldeko (anbulategikoa) eta hegoaldeko (jatetxekoa) arrapalak aldatu egingo dira eremu hori hobetzearren, eta irisgarritasuna hobetzeko aldapak segurtatuko dira, bi guneetan igarotzeko gune nagusietan toki gehiago irabaziz. Landarediz eta zuhaitzez hornituko da eremua eta oro har, zurezko eserleku jarraituak dituzten guneak prestatuko dira, tokian bertan eginak eremuetan ondo
Zirkulazio noranzko bakarra Un único sentido de circulación
Espaloiak zabalagoak Reducir la calzada y ensanchar las aceras
14 aparkaleku 14 aparcamientos
A PUNTO DE FINALIZAR LA RENOVACIÓN DE LA CALLE GUDARI. EN EL PUNTO DE MIRA, PARA EL 2019, GERNIKAKO ARBOLA
ABENDUAN GUDARI KALE BERRIA Faseka burutzen ari dira lanak, 5 fasetan zehazki, etxadien arabera, eta azken fasean dihardute. Guztira, 647.663 euroko (BEZ barne) inbertsioa gauzatu da bertan, kale erakargarri, irisgarri, jasangarriagoa eta atseginagoa bilakatzeko Gudari. Eraberritzea diseinatzeko, kaleko egungo egoeraren azterketa zehatza gauzatu zen, bere ingurua, ondoko kaleekin duen harremana, zirkulazio noranzkoak eta eremuak dituen premiak proiektuaren oinarrian ezarriz. Funtsean, espaloi berriak eraiki dira, egungo zabalerak bere horretan gordeta kalearen gehientsuenean, eta beste kaleekin elkartzen den gune guztietan ‘belarri’ moduko batzuk ere, espaloia zabalduz; saneamendu sarearen hodiak eta argiztapena berriztatu dira eta telekomunikazio sarea amaitu. Horrez gain, altzariak jarriko dira (TAO makina, postontzia, eserlekuak...) eta baita kalea apaintzeko landare apaingarriz osatutako estruktura ugari ere. Asmoa da ere, kalearen izaera komertziala sustatzea. Errementari kalean ezarri den Gune Biziak programa Gudari kalera egokituko da horretarako. Gune komertzialak berreskuratu eta zabaltzea du helburu, Tolosa erakargarri izaten jarrai dezan bermatzeko.
Irisgarritasuna hobetzeko aldapak segurtatuko dira Asegurar las pendientes para mejorar la accesibilidad
Avanzan los trabajos para renovar distintas zonas del municipio y el Ayuntamiento ya está trabajando sobre la 2ª fase de reurbanización del Árbol de Gernika, que se iniciará a principios del 2019. Anteriormente se acometieron la zona de Alondegi plaza y jardines de la zona del Árbol de Gernika, y esta segunda fase tiene como objetivo el espacio intermedio entre estas dos zonas. Se prevé que los trabajos duren 5 meses, y el Ayuntamiento invertirá 475.000 euros. Con esta reforma se dará una solución a los problemas de accesibilidad, se mejorará la movilidad, se renovarán instalaciones obsoletas y se mejorará, asimismo, la seguridad desde la perspectiva del género. Están en su última fase las obras de renovación de la calle Gudari. Se han invertido, en total, 647.663 euros (IVA incluido), para hacer una calle atractiva, accesible, y más sostenible y agradable. Los trabajos finalizarán a principios de diciembre. Se pretende, también, promover el carácter comercial de esta calle, y para ello, se adecuará el programa Gune Biziak a esta calle.
Gernikako Arbolaren eraberritzearekin, irisgarritasun arazoei konponbidea eman, mugikortasuna hobetu eta instalazio zaharkituak eguneratzeaz gainera, genero ikuspegitik segurtasuna hobetzea du helburu Udalak
Landarediz, zuhaitzez eta eserlekuz hornituko da eremua Instalación de bancos de madera, plantación de árboles y vegetación
Argiteria eta saneamendu sarea ere berrituko da Renovar el alumbrado y la red de saneamiento
Tolosa Eraberritzen
23
Euskaraldia
24
11 eguneko ariketa Euskaraldia euskararen erabilera hauspotzeko asmoz sortutako ariketa soziala da, azaroaren 23tik abenduaren 3ra, Euskal Herriko kaleetan, etxeetan, lantokietan… gauzatuko da. Euskaldunak direnen eta euskara ulertzen dutenen hizkuntza ohiturei eragiteko asmoz, hamaika egunetan zehar Euskal Herri osoan burutuko da Euskaraldia, baita Tolosan ere. Guztira, Euskal Herriko 400 herrik baino gehiagok eman dute izena Euskaraldian. Euskalgintzako hainbat erakunde eta Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua eta Euskal Hirigune Elkargoaren babesarekin, besteak beste. Hamaika eguneko ariketa da. Tolosaren kasuan, herritar talde bat ari da ekimena aurrera ateratzen, Galtzaundi Euskara Taldearen eta Tolosako Udalaren laguntzarekin. Ariketan parte hartzeko, ordea, derrigorrezkoa da izena ematea eta Tolosan lau izen-emate puntu daude finkatuta: Pablo Gorosabel eraikina, Kultur Etxea, Galtzaundiren bulegoa eta Kiroldegia. Bestalde, internetez ere eman daiteke izena www.euskaraldia.eus webgunean eta herriko kaleetan ere informazio mahaiak jartzen ari dira ostegunetan eta larunbatetan. Izena emateko orduan, 11 eguneko ariketan parte hartzeko bi roletako bat aukeratu beharko da; ahobizi edo belarriprest izan erabaki beharko da eta horretarako, ezinbestekoa da 16 urte beteta izatea.
Zer da Ahobizi izatea?
Zer da Belarriprest izatea?
Euskara ulertzen duten guzti-guztiei euskaraz egiteko konpromisoa hartuko duen pertsona izango da ahobizia, baita besteek erdaraz erantzuten dutenean ere. Era berean, lehen hitza, gutxienez, euskaraz.
Dakienari berarekin euskaraz aritzeko gonbitea egingo dion pertsona da belarripresta, berak euskaraz zein erdaraz erantzun arren. Euskara ulertzea da gutxieneko baldintza, baina hitz egiteko gaitasunari dagokionez, hitz egiteko gaitasun txikia duten pertsonak eta oso ondo moldatzen direnak izan daitezke.
Euskaraldia
25
Tolosa: Ahobizien eta Belarripresten plaza Kike Amonarriz soziolinguista tolosarrak askotan azaldu du duela 40 urte Tolosako kaleetan bizi zen egoera: “Nik 14 urte nituenean, inork inoiz ez zuen akatsik egiten euskaraz Tolosan, %100ek erdaraz hitz egiten baitzuten”. Egoeraren gordintasuna eta tolosar guztiek hala egingo zutela baieztatzea erraza ez den arren, azken lau hamarkadetan euskarak Tolosan izan duen gorakada nabarmena da. 19.000 herritarrek osatzen dute gaur egun Tolosa. Horietatik 15.500ek ulertzen dute euskara, hau da, herriko biztanleen %71k euskaraz hitz egiten daki eta beste %11k ulertzen du. Beraz, 5 tolosarretatik 4k ulertzen dute euskara, tolosarren %82 belarriprest izan daiteke, gutxienez. Azken aldiz, 2.017an neurtu zen Tolosako kaleetan zenbat euskara entzuten den. Neurketa hartatik ateratako emaitzak argiak dira: Tolosako kaleetan entzuten diren elkarrizketen %47,5 euskaraz izaten da; ez da erdira iristen. 1985ean neurtu zen lehen aldiz kaleko hizkuntza erabilera Tolosan eta kaleko hiztunen %29 ari ziren euskaraz. Gaur egungo emaitzekin alderatuz, 18,5 puntuko igoera izan da ordutik hona. Orain, haurrek eta gazteek hitz egiten dute gehien euskaraz, alde handiz gainera. Etxean, kalean, lanean… aurrerapauso bat emateko aukera izango da Euskaraldia. Ahobizi zein belarriprest andana izango dira Tolosako kaleetan; probableena, parekoak gutxienez euskara ulertzea da gure herrian.
Establezimenduek ere euskaraz egitea nahi dute Sekulako garrantzia dute establezimenduek Tolosako egunerokoan. Jendaurreko zerbitzua ematen duten ehunka saltoki, zerbitzu eta taberna zein jatetxek osatzen dute herriko eskaintza eta eragin nabarmena dute kaleetako bizitzan, baita hizkuntza-erabilera eta paisaia linguistikoan ere. Euskaraldiaren baitan lanketa berezitua egin da Tolosako ia 600 saltokirekin azken urtean. Bertako hizkuntza paisaia behatu, langileen euskara gaitasuna aztertu eta behar duten laguntza eta gomendioak eskura jarri zaizkie. Euskaraldian parte hartzeko prest dauden saltokiak, bertako langile guztiek euskaraz ulertzen duten kasuan, belarriprest gisa identifikatuko dira hamaika egun horietan. Gaur egun, 400dik gora saltokik betetzen dituzte bi baldintza horiek, herriko establezimenduen %65ak, hain zuzen. Belarriprest pegatina erakusleihoan izango duten saltokiek, beraz, bertan euskaraz egiteko eskatuko diete bezeroei. Gainera, Galtzaundi Euskara Taldeak egindako azken neurketako datuek diotenez, Tolosako saltokietan lan egiten dutenen %70 euskalduna da eta beste %10 batek euskara ulertzen du. Beraz, herriko biztanleen egoera berberean daude Tolosako saltokietako langileak, 5etik 4k gutxienez euskara ulertzen dute. Hemen ere, probableena, parekoak gutxienez euskara ulertzea da.
agenda
26
agenda BIRAKABARETA / ZIKLOIA 2018 Azaroak, 19:30 Topic
10
TOLOSAKO BABARRUNAREN FESTA Azaroak, Trianguloa/Zerkausia
LA BAYADERE baleta - Zuzeneko proiekzioa Royal London Opera House-tik Azaroak, 20:15 Leidor
13
EUSKAL BARROKENSEMBLE “Hego-Koloreak”: baroque dances for guitar Azaroak, 20:30 Leidor
BIRZIKLATU AZOKA Azaroak, abenduak, Berdura plaza
TOLOSA KANTARI Azaroak, abenduak, 12:00 Kalean zehar
17, 15
24, 29
RUPER ORDORIKA – BAKARKA Azaroak, 20:30 Topic
TITIRIJAI – NAZIOARTEKO TXOTXONGILO JAIALDIA Azaroak-abenduak, Topic / Leidor
4
BEDAIOKO AZOKA BEREZIA Azaroak, Bedaio
11-18
16
23
24-2
PERTSONA GORREN SENTSIBILIZAZIO ASTEA (GAINDITZEN ELKARTEA) Azaroak, Kultur Etxea
12-17
FRISOI LEHIAKETA Azaroak, Ferialekua
17
BELDUR BARIK Flashmoba Azaroak, 12:00 Trianguloa
24
SANTA ZEZILIAKO KONTZERTUA (Tolosako Musika Bandak antolatua) Azaroak, 12:00 Leidor
25
agenda
27
EL CASCANUECES baleta – Zuzeneko proiekzioa Royal London Opera House-tik Abenduak, 20:15 Leidor
3
14
AUKERAN – URTE Abenduak, 20:30 Leidor
19
HI HAIZ, HI!- BELDUR BARIK jaialdia Abenduak, 20:00 Topic
3-5
ERAKUSKETAK 21
Irailak – otsailak 28 Topic TOTXONGILO ANIMATUAK Plastilina, txotxongilo eta objektuekin animaziozko zinearen teknikak erabiltzen dituzten Artista ezberdinen lanak erakusten ditu
6 – 20
Aranburu Jauregia EMEEK EMANA Argazki erakusketa - Gerra eta frankismo garaiko Azaroak kontakizunak emakumeen aurpegiekin, emakumeen ikuspegitik
9 – abenduak 7 Aranburu Jauregia AZKEN MUGA Eskulturak Azaroak 15 – urtarrilak 19 Aranburu Jauregia TARGAZKI + TAFALLA + ARGIZAIOLA Argazki erakusketa Abenduak 14 – urtarrilak 19 Aranburu Jauregia ARI GAITUN (TARGAZKI) Gaur egungo gizartearen
Azaroak
TELEFONO INTERESGARRIAK
aniztasuna erakusten du, emakumeen erretratuen bidez
Aranburu Udal Liburutegia 943 69 74 62 Asunción Klinika 943 67 57 99 Beotibar pilotalekua 943 65 14 70 Berazubi futbol zelaia 943 65 17 49 Epaitegia, erregistro zibila 943 00 26 10 Eduardo Mokoroa musika eskola 943 65 15 93 Errota Haur liburutegia 943 69 74 61 Gurutze Gorria 943 65 14 25 Kulturetxea 943 67 03 83 Iurreamendi 943 67 03 25 eta 943 67 02 27 Tolargi 943 65 00 16 Tolosa Gasa 943 67 53 20 Tolosaldea Mankomunitatea 943 67 62 16 Tolosaldea Garatzen S.A. 943 65 45 01 Tolosaldeko Osasun Zentroa, Gernikako arbola 943 69 00 Tolosaldeko Osasun Zentroa, San Esteban 943 68 00 Turismo Bulegoa 943 65 04 14 Udaletxea 943 69 75 00 Udaltzaingoa 943 67 58 58 Ur zerbitzuak 943 69 82 10 Usabal kiroldegia 943 53 64 00 Zaharren egoitza 943 65 51 47 Zentro sozio-kulturala 943 65 49 15
GUARDIAKO FARMAZIAK
3-5
22
GABONETAKO AZOKA BEREZIA Abenduak
Azaroa | Noviembre 1 Mugika, 2 Bengoetxea, 3 Bronte, 4 Bengoetxea, 5 Lejeune, 6 Morant, 7 Etxebeste, 8 Mugika, 9 Olarreaga, 10 Etxebeste, 11 Santamaria, 12 Lejeune, 13 Bengoetxea, 14 Bronte, 15 Morant, 16 Etxebeste, 17 Mugika, 18 Bengoetxea, 19 Mugika, 20 Olarreaga, 21 Lejeune, 22 Bengoetxea, 23 Bronte, 24 Morant, 25 Azpiroz, 26 Etxebeste, 27 Bengoetxea, 28 Mugika, 29 Olarrega, 30 Lejeune.
Abendua | Diciembre
3-5
1 Olarrega, 2 Morant, 3 Bronte, 4 Etxebeste, 5 Mugika, 6 Lejeune, 7 Olarreaga, 8 Etxebeste, 9 Mugika, 10 Lejeune, 11 Bengoetxea, 12 Bronte, 13 Etxebeste, 14 Mugika, 15 Santamaria, 16 Morant, 17 Olarreaga, 18 Lejeune, 19 Bengoetxea, 20 Bronte, 21 Etxebeste, 22 Lejeune, 23 Olarreaga, 24 Bronte, 25 Olarreaga, 26 Mugika, 27 Morant, 28 Olarreaga, 29 Bengoetxea, 30 Bengoetxea, 31 Santamaria.
*Gauero Zabalarretako Morant farmacia egongo da guardian *De noche siempre está de guardia la farmacia Morant
Editorea:
Tolosako Udala
3-5
agenda
28
