Prestatiebepalende-factoren

Voorwaarden Wel/niet? Actie?

Goed presteren gaat niet zomaar. Allerlei factoren spelen een rol. Denk aan lichamelijke en mentale mogelijkheden, weersomstandigheden, faciliteiten enzovoort. Alle factoren samen bepalen de kwaliteit van de prestatie. Voor jou als medewerker sport en recreatie komt er nog meer bij kijken. Niet alleen de prestatie op zich telt, maar ook uithoudingsvermogen, een goede conditie en hard en lang kunnen werken zijn heel belangrijk.

Prestatiebepalende factoren zijn bijvoorbeeld: • aanleg • gezondheid • techniek • tactiek • omstandigheden • bewegingseigenschappen.

Aanleg om te sporten.

De letterlijke betekenis van aanleg is: aangeboren handigheid of geschiktheid voor iets. Aanleg wordt onder meer bepaald door de bouw van je lichaam, spierkracht, geslacht en talent. Vaak gaat dat samen: de bouw van je lichaam stuurt als het ware een beetje het talent voor een sport of activiteit. En beide, aanleg en talent samen, lijken mede te bepalen naar welke activiteit je interesse uitgaat.

Gezondheid

Lichamelijke en geestelijke gezondheid hebben invloed op het prestatievermogen. Iemand die fysiek fit en gezond is zal meer uithoudingsvermogen hebben, meer kracht kunnen geven en dus beter kunnen presteren. Iemand met lichamelijke klachten of een zwakke gezondheid zal daar meer moeite mee hebben.

De psychische of mentale gesteldheid is van invloed op mentale eigenschappen als doorzettingsvermogen, inzet en concentratie. ‘Goed in je vel zitten' maakt dat je mentaal ook sterk bent. En dat heeft een positief effect op het leveren van een prestatie.

Techniek

Techniek betekent: het vermogen om op precies de goede manier een beweging, activiteit of sport uit te voeren, zodat je goed of optimaal kunt presteren. Een goede techniek kun je ontwikkelen door training. Aanleg speelt ook een rol, want lichaamsbouw, lenigheid en kracht kunnen een positief of negatief effect hebben op het ontwikkelen van een goede techniek.

Tactiek

Tactiek is de goed doordachte manier waarop je een beweging uitvoert of een sport beoefent om een zo goed mogelijk resultaat te halen.

Voetbaltraining: techniek en tactiek.

Je kunt in een een-op-eenwedstrijd een tactiek toepassen op een tegenstander door hem van de wijs te brengen door onvoorspelbare bewegingen of een steeds veranderend tempo. Heel bekend is de tactiek in de spelopstelling bij voetbal. Het maakt voor het spelverloop verschil of een team speelt in een 4-3-3-, 4-4-2-, of 4-5-1-opstelling.

Omstandigheden

De omstandigheden zijn de factoren die de prestatie beïnvloeden, maar waar je vaak zelf niet veel aan kunt veranderen. Denk bijvoorbeeld aan: • de kwaliteit van ruimtes en materialen • het dragen van geschikte en kwalitatief goede kleding en schoenen • het kiezen en innemen van de goede voeding op het juiste moment • lichamelijke en geestelijke gesteldheid • de weersomstandigheden.

Dit spreekt voor zich. Het maakt voor de prestatie uit of je moet presteren op een gladde of stroeve ondergrond. Of je werkt met goede of met ondeugdelijke materialen. Of dat het regent of warm of juist koud is.

Ook fysieke en mentale factoren kunnen een rol spelen. Met een opkomende griep is goed presteren een zwaardere opgave. Zo kunnen ook mentale problemen als stress, angst of spanning een goede prestatie in de weg staan.

Bewegingseigenschappen

De mogelijkheid tot presteren bij bewegen is ook afhankelijk van de individuele bewegingseigenschappen van iemand. Bewegingseigenschappen (kortweg CLUKS): • coördinatie • lenigheid • uithoudingsvermogen • kracht • snelheid.

Krachttraining.

De mate waarin iemand deze bewegingseigenschappen (of een combinatie daarvan) bezit, bepaalt mede de prestatie die iemand kan leveren. Door training kun je de bewegingseigenschappen verbeteren.

Lees meer in Verdiepingsstof - Presteren en trainen.

Verdiepingsstof - Presteren en trainen

Opdracht 3 Sportprestaties beïnvloeden

Noteer zes prestatiebepalende factoren en geef van iedere prestatiefactor een voorbeeld hoe deze factor van invloed is op een sportprestatie.

Prestatiebepalende factor Voorbeeld

Opdracht 4 Goed opgebouwde training

Goed presteren is niet automatisch een gevolg van een goed opgebouwde training. Meer factoren spelen een rol.

Bekijk de tekeningen.

1. 2.

a. Tekening 1:

Wat zijn factoren die de sportprestatie van deze persoon kunnen beïnvloeden?

b. Tekening 1:

Bedenk twee maatregelen die een medewerker sport en recreatie kan nemen om de prestatie positief te beïnvloeden.

c. Tekening 2:

Wat zijn factoren die de sportprestatie van deze persoon kunnen beïnvloeden?

d. Tekening 2:

Bedenk twee maatregelen die een medewerker sport en recreatie kan nemen om de prestatie positief te beïnvloeden.