66870 Sport & Recreatie profieldeel thema 3

TOEZICHTHOUDEN

COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS

COLOFON

BoomBeroepsonderwijs

info@boomberoepsonderwijs.nl www.boomberoepsonderwijs.nl

Auteur(s):P.Tummers

Inhoudelijkeredactie:R.Piek

Titel:ProfieldeelSport&Recreatie

ISBN:978-90-372-6687-0 1edruk/1eoplage

Bronvermelding:

©2024BoomBeroepsonderwijs|Boom

BehoudensdeinofkrachtensdeAuteurswetgesteldeuitzonderingenmagnietsuitdezeuitgaveworden verveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,ofopenbaargemaakt,inenigevormof openigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopieën,opnamenofenigeanderemanier,zonder voorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.Auteursrechttenaanzienvantekst-endataminingen machinelearningisnadrukkelijkvoorbehouden.

Voorzoverhetmakenvanreprografischeverveelvoudigingenuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel 16hAuteurswetdientmendedaarvoorwettelijkverschuldigdevergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht (www.reprorecht.nl).Voorhetovernemenvaneen(ofmeerdere)gedeelte(n)uitdezeuitgaveinbijvoorbeeldeen (digitale)leeromgevingofeenreaderinhetonderwijs(opgrondvanartikel16,Auteurswet1912)kanmenzich wendentotStichtingUitgeversorganisatievoorOnderwijslicenties(Postbus3060,2130KBHoofddorp, www.stichting-uvo.nl).

Deuitgeverheefternaargestreefddeauteursrechtenteregelenvolgensdewettelijkebepalingen.Degenendie desondanksmenenzekererechtentekunnendoengelden,kunnenzichalsnogtotdeuitgeverwenden.

Doorhetgebruikvandezeuitgaveverklaartukennistehebbengenomenvanenakkoordtegaanmetdespecifieke productvoorwaardenenalgemenevoorwaardenvanBoomBeroepsonderwijs,tevindenop www.boomberoepsonderwijs.nl.

VOORWOORD

AngerensteinDienstverleningiseencompleteserieleermiddelenvoorhetkwalificatiedossierDienstverlening 2024.AngerensteinDienstverleningbestaatuitleerwerkboekjesmetschrijflijnenwaarbijelkthemaeenwerkproces omvat.

Deleerwerkboekjeswordeninsetsgebundeld:

Niveau2

Basisdelen

Niveau2

Profielen

Dienstverlening

HelpendeZorgenWelzijn(HZW)

Medewerkersportenrecreatie

HelpendeZorgenWelzijn(HZW)

Medewerkersportenrecreatie

Medewerkerfacilitairedienstverlening

HOEWERKJEMETDITTHEMA?

Ditthemabestaatuit:

• Leerdoelen

Diestaanineenkadernadeinleiding.Jezietwatjemoetkunnenenkennen.Enjezietwaaropjebeoordeeld wordttijdensdetheorie-enpraktijktoets.Aanheteindevanelkthemavindjeeenopdrachtwaarbijjeterugkijkt opdeleerdoelen.

• Themaintroductie:praktijkvoorbeeldeneneeninleidendeopdrachten. Tijdensdeintroductieinditthemamaakjeopdrachtenbijdeleerdoelen,depraktijkvoorbeeldenenbijde inleidendeopdrachtenaandehandvaneenfilmpje.Depraktijkvoorbeeldenbestaanmeestaluiteensituatie waarjetegenaankanlopenindeberoepspraktijk.Hetzelfdegeldtvoordeinleidendeopdrachten.

• Vakkennis,opdrachtenenhetproject

Wanneerjedevakkennisleertendeopdrachtendoet,leerjeoverdeberoepspraktijkenoefentermee.Ieder themawordtafgeslotenmeteengroteopdracht:hetproject.Eenaantalopdrachtenkanineenportfolio opgenomenworden,tenminstealsermeteenportfoliogewerktwordt.

Dieopdrachtenherkenjeaan:

• Praktijktoets,oefentoetseneindtoets

Opdrachtenwaarmeejeactiefaanhetwerkmoet herkenjeaan:

Aanheteindevanelkthemavindjeeenpraktijktoets,eenoefentoetseneeneindtoets.Wanneerenwaarje dezetoetsenaflegt,overlegjemetdedocent.

• Digitaleleeromgeving

Indedigitaleleeromgevingvindjeallerleilesmateriaal,zoalsfilmpjesentoetsen.Voordatjededigitale leeromgevingkuntgebruiken,moetjejelicentieactiveren:

– Overlegmetjedocentwelktypeaccountjegebruikt.

– Ganaarwww.boomberoepsonderwijs.nl/licentie.

– Bekijkdeinstructiefilmofleeshetstappenplan.

– Volgdestappen.

– Daarnakunjeaandeslag!

Daarnakunjeaandeslag!Opdrachtenwaarbijjededigitale leeromgevingnodighebtherkenjeaan:

Thema3 Toezichthouden

3.1 Inleiding

Alsmedewerkersportenrecreatiegajegraagmetmensenom.Jevindthetleukomsportersofgastenopeen plezierigeenveiligemanierbezigtehouden.Jebentalertopsignalenofbijzonderhedendiedesfeerofdeveiligheid tijdensdesportieveenrecreatieveactiviteitenbelemmeren.

Jezorgtervoordatjesportersofgastentevredenzijnenblijven.Hetverloopvandeactiviteiten,enhetgebruik vanmaterialen,middelenendeaccommodatie,wordendoorjouindegatengehouden.Ookstimuleerjepositief gedragbijjesportersofgasten.Opongepastenongewenstgedragspreekjezeaan.

Overzichthouden

Hetjeugdteamdatjijtraint,isbezigmetdetraining. Hetveldzieterprimauit,opdekuilaandekopsekant vanhetveldna,maardaarhebjijeenpylonbijgezet.

Jehebtdesporterseenwarming-up-opdrachtgegeven diezichoverhetgeheleveldafspeelt.Jezet ondertusseneenaantalzakenklaarvoordekernvan detraining.Jeweetprecieswaarjesporterszijn.Jelaat eenaantalkeerwetendatjezeindegatenhebt.Je roepteenpaaraanmoedigingenoverhetveldenje corrigeerteensporterdiezichnietaandeopdracht houdt.

Eenvandesporterskomtnogeveneenpraatjemetje maken.Jekijkthemnietaan,omdatjehetveldindegatenwilthouden.Ondertussenhebjegeziendateensporter zijnvetersstaattestrikken.Erlopenerdusnogachttienophetveld.Desfeerisgoed.Jehoortgelachenjeziet allemaallachendegezichten.Jehebtallesindegaten.

Veiligheideneengoedesfeerheefttopprioriteit.Maarbijsportieveenrecreatieveactiviteitenkanhetaltijd gebeurendatiemandeenblessureoploopt.Daarombenjealertopdesfeer,deveiligheidenhetvoorkomenvan blessures.Mochtenertochblessuresontstaan,danbenjealsmedewerkersportenrecreatieinstaatompassende maatregelentenemen.

Inditthemagaanweinopblessurepreventieenjouwrolalstoezichthouder.Wathoudttoezichthoudenallemaal in?Hoehoudjegoedtoezicht?Welkemaatregelenneemjeomdeveiligheidtegarandereneneengoedesfeerte behouden?Maarook:watmoetjedoenalsertocheenongelukgebeurt?

Leerdoelen

1. Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgedragendeveiligheidvansportersengasten.

2. Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgebruikvanaccommodatie,materialenenmiddelenbij sportieveenrecreatieveactiviteiten.

Overzicht houden.

3. Jedenktvoorafnaoveraandachtspuntenenrisico'senjebereidtjeeigentoezichthoudendewerkzaamheden voor.

4. Jevoertjewerkzaamhedeneffectiefenefficiëntuit,bewaaktzorgvuldigdeveiligheidvanjezelfenanderen enverdeelteffectiefjeaandachtoverdeaandachtspuntenenmogelijkerisico's.

5. Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetgebruikvanaccommodatie,materialenenmiddelenenneemt zonodigpassende(preventieve)maatregelen.

6. Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetverloopvansportieveenrecreatieveactiviteiten.Zonodig neemjepassende(preventieve)maatregelen.

7. Jebentgastheer,observeertgerichthetgedragvansportersengastenenbewaaktdesfeertijdensde activiteiten.Zonodigneemjepassende(preventieve)maatregelen.

8. JehebtbasiskennisvanEHBOenreanimatieenpastdezezonodigoppassendewijzetoe.

9. Jewerktvolgensgeldenderegels,procedures,richtlijnenenafsprakenvandeorganisatieenschakeltzo nodighulpinbijvragen,problemenofbijzonderhedenenrapporteerttijdigenduidelijkoverdewerkuitvoering enaandachtspunten.

Opdracht1 Voorbereiden

Bekijkdeleerdoelenhiervoor.Jezietwatjemoetkunnenenkennenomgoedtoezichttekunnenhouden.Enje zietwaaropjebeoordeeldwordttijdensdetheorie-enpraktijktoets.

a. Welkleerdoellijktjouuitdagend?Waarom?

b. Waarziejetegenop?Leguitwaarom.

c. Welkeervaringhebjealmetdezeleerdoelen?

d. Geefvanminimaalvijfleerdoeleneenvoorbeeldvaneensituatiewaarinjedezetegenkomtinjewerkals medewerkersportenrecreatie.

Opdracht2 PraktijkvoorbeeldWintersportblessures

Sportentegenwintersportblessure

Eenweekjeskiën,snowboardenoflanglaufen,veelNederlandersverheugenzichdaariederjaarweerop.Hebjij ookwintersportplannen?Bereidjedangoedvoor,wantmeteenongetraindlichaamisdekansopblessuresgroot.

Iederjaarlooptongeveervijfprocentvandewintersporterseenblessureop.Mannenhebbenvakerletselaan hoofd,schouder,rompenknieën.Bijvrouwenzijnhetvooralknieën,onderarmenenhandendiegetroffenworden. Blessuresontstaandoordatwetijdensdewintersportspierengebruikendiederestvanhetjaarnauwelijksworden aangesproken.Doordiespierenvoordevakantietetrainen,verkleinjedekansopeenblessure.

Eengoedevoorbereidingbestaatuitvierstappen:zorgenvooreengoedeconditie,specifiekespiergroepentrainen, eenwarming-upvoordatjedepisteopgaateneencooling-downaanheteindvandedag.

Voetbal warming-up.

Eengoedeconditiebouwjeopdoorregelmatigtesporten.Metfietsen,hardlopenofzwemmenverbeterjeje uithoudingsvermogenendebloedsomloopentrainjedegrotespiergroepenendeskeletspieren.Omeengoede basisconditieoptebouwen,isenkeleurensportenperweekvoldoende.

Traindaarnaastdespierendiejegebruiktbijhetskiën,snowboardenoflanglaufen.Alsjenaardesportschool gaat,kunjeomeengerichtetrainingvragen.Maarjekuntookeenvoudigthuisaandeslag.Besteedeenpaarkeer perdagtijdaankniebuigingen,tenenoptrekken,traplopen,opjetenenlopenenspringoefeningen.Daarmee maakjejespierensoepelerensterker.Doetijdensdewintersportelkeochtendvoorjeeersteafdalingeengoede warming-upvanhethelelichaam.Sluitdedagafmeteencooling-down.

Bron: http://365.unive.nl/vrije-tijd/sporten-tegen-wintersportblessures/ (bewerkt)

Bespreekhetpraktijkvoorbeeldendevolgendevragenmeteenmedestudent.

a. Bespreekdewoordendiejenietbegrijptofzoekzeop.

b. Waaromdenkjedatditpraktijkvoorbeeldbijditthemagekozenis?

Vragenoverhetpraktijkvoorbeeld:

c. Welkeredenenvooreensportblessurewordeninhetpraktijkvoorbeeldgenoemd?

d. Vuljelijstjeaanmetanderemogelijkeoorzakenvaneenblessure.

e. Welkemaatregelenkunjenemenomblessurestevoorkomen?

f. Wathebbensportkledingensportschoenenmetblessurepreventietemaken?

g. Toezichthoudenismeerdan‘blessuresvoorkomen’.Wathoudttoezichthoudenallemaalin?

h. Bespreekjeantwoordenopdevragenmeteenmedestudent.Bespreekdeovereenkomstenenverschillen tussenjullieantwoorden.

i. Jegaatsamenmeteenmedestudenttijdenseen(bewegings)situatietoezichthouden.Ditkaneensituatiein jevrijetijd,tijdenseenlesoftijdenseenpauzezijn: Waaropgaanjullietijdenshettoezichthoudenallemaalletten?

j. Evalueerhettoezichthouden.Wathebjevanhettoezichthoudengeleerd?

k. Watleerjevanditpraktijkvoorbeeld?

l. Watwiljevanhetthema"Toezichthouden"leren?

Opdracht3 PraktijkvoorbeeldPoollifeguard

a. Bekijkhetfilmpjebijdezeopdracht.

Filmpje-Poollifeguard

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweemedestudenten.

b. BekijknueersthetfilmpjeoverChris,eendagjepoollifeguard.DitiseenEngelstaligfilmpje;letdusgoedop! Hebiniedergevalpenenpapierbijdehandomaantekeningentemaken.Zethetfilmpjestilalsjeeenwoord nietgoedbegrijptenkijknogeenkeer.

c. Noteerallewerkzaamhedendiejedepoollifeguardsinhetfilmpjezietdoen.Welkewerkzaamhedenzoueen poollifeguardnogmeermoetendoen?

d. Chrislegtuitwaaromhetwerkalspoollifeguardboeiendis.Noteervieraspecten.

e. Chrisverteltonderanderedatdemaniervancommunicerenheelbelangrijkis.Beschrijfwaaromditis.

f. Waaromishetbelangrijkdatjejegastengoedinformeert?

g. Welkevaardighedenhebjenodigalspoollifeguard?

h. Erlopenmeerderepoollifeguardsrondinditzwemcentrum.Opwelkemanierencommunicerenzijmetelkaar?

InhetfilmpjegebruiktChriseen‘ezelsbruggetje'omhetwerkvaneenpoollifeguardteomschrijven:

• P(preventie)

• A(administratie)

• P(publicrelations)

• E(educatie)

• R(redden).

i. Watwordtmetdezetermenbedoeld?Legdituitmeteigenwoorden.

Preventie:

Administratie:

Publicrelations:

Educatie:

Redden:

Instuif

Deheledagwordenersportieveenrecreatieveactiviteiteninjeschoolgeorganiseerd.Hetiseeninstuif.Jullie organiserenditvoorvijftigbasisschoolkinderenvangroep7engroep8.Delerarenvandeklassenkomenmee. Erzijnzelfsenkeleoudersdievrijwilligmeehelpen.

j. Beschrijfinhetkorthoedezeinstuifervolgensjullieuitmoetzien.

k. Hoewordtertijdensdezedagtoezichtgehouden?Waarmoetjeallemaalaandenken?

l. Werkhet‘ezelsbruggetje’PAPERuitvoorjullieinstuif.

Preventie:

Administratie:

Publicrelations:

Educatie:

Redden:

m. Welke(hulp)middelenhebbenjulliedaar(eventueel)voornodig?

Opdracht4 Sportblessures

a. Bekijkhetfilmpjeenbeantwoorddevolgendevragen.

Filmpje-Sportblessures

b. Waaromishetvooreenmedewerkersportenrecreatiebelangrijkomkennistehebbenvansportblessures?

c. Inhetfilmpjewordenvijftipsgegevenomblessurestevoorkomen.

• Hebjijzelfeenblessuregeschiedenisofkenjeiemandmeteenblessuregeschiedenis?

• Zoudendetipshebbengeholpenbijhetvoorkomenbijhetvoorkomenvandeblessure?

d. Vindjedatjezelfeengoedehoudinghebttijdenshetsporten,werkenofstuderen?Lichtjeantwoordtoe.

e. Benjetijdenshetsporten,werkenofstuderenalertopeengoedehouding?Waarletjedanop?

f. Maakeenfotovanjeeigensportschoenen.Voorwelkeactiviteitzijndezeschoenengeschikt?Waaromvindje dat?

g. Waaromisderompstabiliteitbelangrijkomblessurestevoorkomen?

h. Waaromisherstelbelangrijkomblessurestevoorkomen?

Opdracht5 Openwater

Waaromzwemmeninopenwatergevaarlijkis

Amsterdammersduikengraaghetwaterin.Opstadsstrandjes,indegrachten,hetIJendeAmstelwordt gezwommen.Maarhetmagnietoveral.Endatis-weetdereddingsbridgade-geenloosverbod.

Ondertitel: De reddingsbrigade adviseert nooit alleen in open water te zwemmen, maar altijd met een groepje.

DereddingssloepvandeAmsterdamseReddingsbrigadeligtstartklaarinhetpandinWest,palnaastdebrandweer. Eenkleinedertigvrijwilligersisbereidbijcalamiteitenuitterukken,maarhetreddingswerkblijfttotnutoebeperkt tothetsurveillerenbijSail,deintochtvanSinterklaasperboot,festivalsinbijvoorbeeldhetSloterparkenbijde GayPride.WerkenalsstrandwachtopdrukkestadsstrandjesvandeSloterplasofIJburgbehoortniettothun taken.

"Amsterdammaaktallerleistadsstrandjesenzegtdatmensendaarveiligkunnenzwemmen,"zegtWalterWeg vandein1913opgerichteAmsterdamseReddingsbrigade,terwijlhijmetzijnvingersaanhalingstekensmaaktbij hetwoordveilig."Zepromotenhetschonewater,maarvergetendefysiekeveiligheid.Alswijdegevarenaankaarten, horenwesteedsdatAmsterdamgeenbeleidvoertoptoezichtopopenwater."

Obstakels

Zwemmeninopenwaterisniettevergelijkenmetzwemmeninhetzwembad,zegtWeg."Erzijnallerleistromingen doordathetwaterinverbindingstaatmetdegrachtenenhetIJ.Hetwateristroebelenerliggenobstakelsonder water.Jeweetbovendiennooithoedebodemaflooptenwaardeputtenzitten.Danhebjenogdefactorwind. Hetwaterkantrouwensinhetvoorjaarnogbehoorlijkkoudzijn,watgevaarvooronderkoelingoplevert."

VoorelkstrandjezouvolgensWegeenrisico-inventarisatiegemaaktmoetenworden."Hethelegebiedwordtdan nagekeken.Debodemgesteldheidendeobstakelsonderwaterwordenonderzocht,deplekvandeafscheidingslijn wordtbepaaldenerwordtgekekenofertoezichtvaneenstrandwachtzoumoetenkomen."

Bijeendrukstadsstrand,alshetpasgeopendestrandvandeSloterplas,waaropeenmooiedagvolgensWeg zo'ndrieduizendmensenliggen,zoueenstrandwachtopzijnplaatszijn."

Eenstrandwachtscantcontinuhetwaterafenisdoormiddelvanfilmsenopleidingengetraindinhetherkennen vanverdrinkingen.Iemanddieverdrinkt,sparteltnamelijknietheftig,schreeuwtniet,maarbesteedtalleenergie omzijnhoofdbovenwatertehouden.Hetzieteruitalsspelen,hijgaatkopje-onderenkomtweerboven."

Eenstrandwachtisdaarnaasteengastheer:geeftvoorlichting,waarschuwtvoorgevaren,verleentEHBO,spreekt mensenaanophungedrag,redtdrenkelingen,reanimeertenbeltbijcalamiteitendehulpverlening.

Trappetjes

Wegmaaktzichzorgenoverhetfenomeendat'iedereen'inhetopenwaterduikt,ookbijverbodengebiedenin deAmstel-'vanhetstadhuistotOuderkerk'-hetIJ,degrachtenofbijdejeugdgewildeplek,'tEilandjebijde Schinkel,vlakbijhetOlympischStadion."Vaneennaderendschipkunjeophetwaternietdesnelheidinschatten. Deschipperzietjeechtnietalsjevlakbijzijnschipzwemt,ookalheefthijeenradaropdeboot.Geefthijgas,dan wordjedirectmeegezogendoordeschroefkracht.Ookalsjeopvijfmeterafstandzwemt."

Hijheeftgenoegriskantezwempartijenmeegemaakt."TijdensSailzagikmensenzomaarhetwaterinspringen. Heelgevaarlijk.Erzijngelukkigtrappetjeslangshetwatergekomen,maardatnodigtookuittotzwemmen."

Dereddingsbrigadezeteeneducatiefprogrammaopomvoorlichtingtegevenopbasis-enmiddelbarescholen. "Nuersteedsmeerinopenwaterwordtgezwommen,willenwejongerenwijzenopdegevaren,zevertellenwaar jewelennietmagzwemmenenhoebelangrijkhetisomtelerenzwemmen.Temeerdaarhetschoolzwemmen steedsminderwordt."

Veiligzwemmen

AdviezenvandeReddingsbrigadeaanrecreantenenaandestad:

• Zwemnooitalleeninopenwater,maaraltijdmeteengroepje,ongeachtjeleeftijd.Jekuntnamelijkwegglijden, ineenzandputterechtkomenofspontanekrampkrijgen.

• Zorgdateenkindzonderzwemdiplomaaltijdopgrijplengteis,liefstoparmafstand.Laathetkindnooitalleen zwemmenengamethetkindnietdieperdankniehoogte.

• Doeeenkindzonderdiplomaaltijdzwembandjesom,maarlievernogeenreddingvest,wantdithoudthet hoofdbovenwater.

• Drinkgeenalcoholalsjegaatzwemmen.Hetmaakteenmensminderoplettend.

• Zetbijelkstadsstrandeenwaarschuwingsbordinverschillendetalen,waaropdedieptesvanhetwaterstaan engewezenwordtophetgevaarvanstromingen.Ookmoeteropstaandatkinderenzonderzwemdiploma zwembandjesmoetendragenenzwemmenophetstadsstrandvooreigenrisicois.

Bron: Het Parool (bewerkt) https://www.parool.nl/nieuws/waarom-zwemmen-in-open-water-gevaarlijk-is~b0d6a2d7

a. Waaromishetvooreenmedewerkersportenrecreatiebelangrijkomkennistehebbenvandegevarenvan openwater?

b. Inhetartikelwordengevarenvanopenwatergenoemd.Welke?

c. Inhetartikelwordentipsaandegemeentegegeven. Welke?

Watvindjevandetips?

Waaromisditnognietgebeurd?

d. DeReddingsbrigadegeeftooktipsaanrecreantenenooknogeentipvoordegemeente.

Watvindjevandetips?

3.2 Demedewerkersportenrecreatiealstoezichthouder

Toezichthoudengebeurtnietalleenbijsportieveenrecreatieveactiviteiten.Indestad,indebus,metje vriendenclub,jehebtereigenlijkaltijdmeetemaken.Hetgebeurteigenlijkdegeheledagdoor.Indagelijkse situatiesbenjijjebewustvanjeomgeving.Jeweetwaarjebent,jeweetwieerbijjeisenjeweetvaakzelfshoeveel menseneromjeheenzijn.Anderemensendoenditook.Vrijwelallemensenhoudentoezicht.

Toezichthoudenismeerdanalleengoedomjeheenkijken.Jemoetwetenwaarenopwelkemanierjetoezicht houdtenwetenhoejeomgevinginelkaarzit.Jekuntmenselijkgedraginterpreterenendaarnaarhandelen.Als medewerkersportenrecreatietreedjeopalsgastheerofgastvrouwenjemoetomgaanmetafwijkendensoms agressiefgedrag.

Bijsportieveenrecreatieveactiviteitenhoudjetoezichtopdeveiligheidvansportersofgasten,opdesfeerbij deactiviteitenenophetverantwoordgebruikvanmaterialen,middelenenvandeaccommodatie.Sportersof gastenspreekjeaanopongepastenongewenstgedragenjestimuleertgewenstgedrag.Daaromobserveerje gestructureerdengericht.Toezichthoudenkaniedereen.Maargoedtoezichthoudenenernaarhandelen,dat kunnenalleenprofessionals.

Opdracht6 Ervaringalstoezichthouder

a. Iedereenheeftweleenstoezichtgehouden.Beschrijfeensituatiewaarbijjijtoezichtgehoudenhebt.

b. Vondjehetmoeilijkomtoezichttehouden?Watwelenwatniet?

c. Overwelkeeigenschappenmoetvolgensjoueengoedetoezichthouderbeschikken?Noteerertien.

Geefjezelfeencijfer(0-10)voordezeeigenschappen.

Waarnemen

Metjevijfzintuigenneemjeallesomjeheeninjeop.Hierhoefjegeenmoeitevoortedoen.Jedoetditvoortdurend, bewust,maarookzonderdatjehierbijstilstaat.Watjeookdoet,waarjeookbent,altijdkrijgtjeindrukkenbinnen. Doejejeogendicht,danhoor,voel,ruikenproefjenogsteeds.Probeerhetmaareens.Jeneemtnogsteedsvan alleswaar.

Cijfer

Alsmedewerkersportenrecreatiegebruikjedezintuigenhoren,zienenvoelenhetmeest.Hetgebruikenvanje zintuigenmoetjeleren.Eenbabyzalminderzakenwaarnemendanjij,wanthijweetnognietwatallesbetekent enwathijwaarneemt.Hoemeerervaringjeopdoetmetwaarnemen,hoebeterjijjewaarnemingkuntinterpreteren. Oftewel:jegeeftbetekenisaandeinformatiedieerbijjebinnenkomt. Uittaalonderzoekblijktdatjevaakietsanderswaarneemtdanerdaadwerkelijkis.Jehersenen‘herstellen’wat jezintuigendoorgeven,zodatjebegrijptwateraandehandis.Voorhetwaarnemenvantaal(woorden)hebje veelleeservaringnodig.Hoemeerervaringjeopdoetmettaalenwoorden,hoebeterjijbetekeniskuntgevenaan jewaarneming.Hetmaaktbijvoorbeeldweiniguitinwelkevolgordelettersstaan.Jeherkentdewoorden,zodat jedetekstgewoonkuntlezen.Je‘vertaalt'danonlogischewoordentotgewonewoorden.

Opdracht7 Dyslectisch?

a. Leesdevolgendeteksthardopvooraaneenmedestudent.

Vlogens een oznrdeeok op een Eglnese uvinretsiet mkaat het neit uit in wlkee vloogdre de ltteers in een wrood saatn, het eigne wat blegnaijrk is is dat de eretse en de ltaatse ltteer op de jiutse patals saatn.

De rset van de ltteers mgoen wllikueirg gpletaast wdoren en je knut vrelvogens gwoeon lzeen wat er saatt. odmat we neit ekle ltteer op zcih lzeen maar het wrood als gheeel.

b. Kunjelezenwathierstaat?

Ja/Nee

c. Waarschijnlijkhebjedezinnenkunnenlezen.Hoekomtdat?

Opdracht8 Woordkleuren

a. Kijkeensnaardezeillustratie.Noemnuzosnelmogelijkdekleurenvandewoorden.

b. En?Hebjefoutengemaakt?

Ja/Nee

c. Hoekomtdat?

Opdracht9 Waarnemen:gezichtsbedrog

a. Bekijkhetfilmpjemeteenmedestudent.

Filmpje-Gezichtsbedrog

Inhetfilmpjeziejeeenaantalvormenvangezichtsbedrog.

b. Beantwoordofbespreekmetelkaardevragenenantwoordendieinhetfilmpjewordengesteld.

c. Hebbenjullieallevragengoed?

Ja/Nee

d. Hoeontstaanvolgensjulliedezevormenvangezichtsbedrog?

Selectiefwaarnemen

Aanalleswatjezintuigenwaarnemen,geefjejeeigenbetekenis.Jeselecteertalshetwaredeinformatiedieje binnenkrijgt.Iedereenneemtzijnomgevingopzijneigenmanierwaar.

Alseenheelstadionnaardezelfdevoetbalwedstrijdkijkt,ziethethelestadiondezelfdewedstrijd.Maarniet iedereen‘ziet'hetzelfde.Wenemenallemaalverschillendwaar.Nietiedereenkijktvoortdurendnaardezelfde speler.Nietiedereenruiktdaterkrokettengebakkenworden.Nietiedereenhoortdecoachschreeuwennaarzijn ploeg.Bijiedereenkomenerandereindrukkenbinnen.Nietiedereenneemtalleswaar.

Jeneemtnamelijkonvolledigofgerichtwaar.Jeletop ietsandersdaneenanderetoeschouwer.Ookgeefje ervaakeenanderebetekenisaan.Somsneemjezelfs onjuistwaar.Watzweetdruppelsopdehoofdenvande spelerslijkentezijn,blijktbijvoorbeeldhetwateruit eenspons.

Doordatjeselectiefwaarneemt,kunjefoutenmaken. Erzijndriemenselijkewaarnemingsfouten:

• verschillendwaarnemen

• onvolledigwaarnemen

• onjuistwaarnemen.

Selectief waarnemen: welke wedstrijd heb jij gezien?

Iedereenneemtzijnomgevingopzijneigenmanierwaar.Ookkunjenietallestegelijkwaarnemen.Onzezintuigen ontvangenvoortdurendheelveelinformatie.Vaneenkleingedeeltevanalleinformatiebenjijjebewust.Onze zintuigenfilteren.Alleenwatvoorjouvanbelangis,neemjeopdatmomentwaar.Jewaarnemingisdusselectief.

Opdracht10

Selectiefwaarnemen

a. Bekijkhetfilmpjesamenmeteenmedestudent.Kijkniethethelefilmpje.Leesvoordatjegaatkijkendeeerste vraag.Zorgdatjepenenpapierbijdehandhebt.Stopmetkijkenophetmomentdatdezin“Didyounotice the21changes?”inbeeldkomt.

Filmpje-Didyounoticethe21changes?

b. Noteerallebeiprecieswelkeverschillenjegezienhebttotdezin“Didyounoticethe21changes?”inbeeld kwam.

c. Hoeverschillendhebbenjulliehetfilmpjewaargenomen?

d. Kijknuhetfilmpjehelemaalaf.

e. Welkeverschillenhebbenjullienietgezien?

f. Hoekomthetdatdeverschillennietofnauwelijkszijnopgevallenofhoekomthetdatjulliezoverschillend waarnemen?

g. Vergelijkjeantwoordenmeteenandergroepjemedestudentenenbespreekdeeventueleverschillen.

Opdracht11 Jouweigenwerkelijkheid

Doordatjeselectiefnaardewereldomjeheenkijkt,beleefjeinfeitejouweigenwerkelijkheid.Maarinhoeverre komtdieovereenmetdewerkelijkheidzoalsanderendieervaren?Datgajeonderzoekenindezeopdracht.

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweeofdriemedestudenten.Zorgdatjepenenpapierbijjehebt.

a. Ganaarbuitenenobserveermetelkaareensituatiediezichdaarafspeelt.Datmagvanalleszijn.Bijvoorbeeld eengroepjepratendestudenten,verkeerdatvoorbijrijdt,eendenindevijverenzovoort.Spreekditvoorafmet elkaaraf.

Kijkzondertepratentweeminutennaardezesituatie.

Tip:steleentimerinopjetelefoon.

b. Draaijehiernaomenschrijfopwatjegezienhebt.Gabijdebeschrijvingvooralinophoedesituatieopjouw overkomt.

c. Gaterugnaardegroepenleesombeurtenjullieobservatievoor.Jehebtallemaalnaardezelfdesituatie gekeken.

Hebbenjullieallemaalhetzelfdegezienenervaren?Ja/Nee

d. Welkeconclusiekunjeuitdezeoefeningtrekken?

Observeren

Jekuntselectievewaarnemingbeïnvloedendoorgerichtwaartenemen.Jegaatdanmeteenvooropgezetplan aandeslag.Jehebteendoel.Ditnoemjeobserveren.

Doorteobserverensignaleerjehandelingenengedragingen.Jeverzameltinformatieendiegebruikje.Jeneemt, vaakmetmeerderezintuigentegelijk,jeomgevingenhetgedragvananderenwaar.Jekijktgoednaarjeomgeving en/ofhetgedragvananderen.Jebentgerichtaanhetwaarnemen.Jeletechtop.Doorgoedengerichtopgedrag teletten,kunjebijjesportersofgastenachterveeldingenkomen.Jemerktofzetevredenofontevredenzijn.Je zietwathunsportniveauis.Kunnenzebijvoorbeeldechtzwemmen?Hebbenzehetnaarhunzinofjuistniet? Hierkunjedusachterkomendoorbewustteobserveren.

Inveelberoepenmoetjeberoepshalveheelgoedkunnenobserveren.Bijvoorbeeldalshulpverlener,docent, trainer-coachengastheer.Alsmedewerkersportenrecreatieobserveerjeookvoortdurend.Jehebteenplanen observeert.Jekijktgerichtnaarjesportersofgasten,debeweegsituatie,jecollega's,deaccommodatieenhet gebruikvandematerialenenjereageertdaarop.

De medewerker sport en recreatie is ook een goede observator.

Nietalleentijdensjewerk,destageenopschoolhebjeprofijtvangoedobserveren.Ookinjeprivésituatieisgoed observerenbelangrijk.Jebentconstantopzoeknaarinformatiedievoorjouvanbelangis.Informatiediejou helptgoedtefunctioneren.Ditkanzijnomjeveiligtevoelenofomjeheel‘chill'enontspannentevoelen.Ofjuist omietsspannendsteontdekken.Belangrijkisdatjedeinformatiedieviadezintuigentotjekomtgoed interpreteert,degoedebetekenisgeeft.

Jekijktdaaromookheelgoednaarhet(sport)gedragvanjesportersofgasten.Hetinterpreterenvaninformatie ofgedragkanvanlevensbelangzijn.DeEHBO'erdieeenhartaanvalnietopdejuistemanierinterpreteert,kanzo zelfsslachtoffersmaken.Interpreterenvaninformatieofgedraggaatoverigensnietaltijdgoed.

COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Opdracht12 Waarnemenofobserveren

a. Leginjeeigenwoordenhetverschiluittussenwaarnemenenobserveren.

b. Legaandehandvaneenvoorbeelduitwathetverschilistussenwaarnemenenobserveren.

Opdracht13 Observeren

Ookinjeprivésituatieisgoedobserverenbelangrijk.Jebentconstantopzoeknaarinformatiedievoorjouvan belangis.

a. Waarletjijopalsjeinjevrijetijddooreenwinkelstraatloopt?

b. Waaromletjejuisthierop?

c. Hoekijkjijnaaranderemensen?Opwelkeeigenschappenofuiterlijkhedenletjij?Waaromjuistdeze eigenschappen?

d. Observeerjemedestudenten.

Welkeeigenschappenofuiterlijkhedenvallenjouop?

e. Waaromvallenjuistdezeeigenschappenofuiterlijkhedenjouop?

f. Neemnumetdegroepdriebekendesportersingedachten(dusnietopeenplaatje).

g. Welkeeigenschappenofuiterlijkhedenvallenjullieopaandezesporter?

h. Waaromlettenjulliejuistopdezeeigenschappen?

Mimiekenlichaamstaal

Mensenbrengeninformatieoveropvelemanieren.Prateniseenmanierominformatieovertebrengen,maar hetblijktdatjeveelmeerzietaandehoudingofgezichtsuitdrukkingvanmensen.Jekuntvandegezichtenvan jesportersofgastenaflezenofzehetnaarhunzinhebben.Erwordtgelachenofzezijnjuistheelgeconcentreerd eenwedstrijdaanhetspelen.

Jezietveelaandemimiekvanjesportersofgastenalszemethetsportenofrecreërenbezigzijn.Andersomwerkt hetook.Jezietaanmensenwanneerzebijvoorbeeldverveeldofbangzijn.Denkmaareensaanhetkindjedat zijnzwemlesechtnietleukvindt.Zijnhelegezichtzegt:ditisnietleuk.

Herken je de gezichtsuitdrukkingen?

Dekrachtvanjehouding,jelichaamstaal,isenormgroot.Jegebruiktlichaamstaalombijvoorbeeldeenuitspraak tebenadrukken.Alsjezegtdatjeboosbent,moetjejeboosheidookmetjelichaamuitdrukken.Uitonderzoek blijktdatwemeeroplichaamstaallettendanopdewoordendiemensenopdatmomentgebruiken.Metjelichaam brengjeeenbetereboodschapoverdanmetwoorden.

Lichaamstaaliseenanderwoordvoordemanierwaaropjegevoelensofemotiesmetdeuitdrukkingvanjehele lichaamlaatzien.

Lichaamstaal.

Lichaamstaaliscultureelgebonden.Watvoorjoueenbepaaldebetekenisheeft,kanvooreenanderietsvolledig andersbetekenen.InEuropastekenwealswegaanlifteneenduimomhoog.InArabischelandenstajedanerg langlangsdeweg.Daarstaatdeduimomhoogvoor‘hetbozeoog',endatbetekentellende.

Hebdusalsmedewerkersportenrecreatiekennisvanmimiekenlichaamstaal.Jekuntdaarmeegedragvanje sportersofgasten‘lezen'.Maarhethelptjouook.Dejuistemimiekenlichaamstaalondersteunenjouwoptreden inbepaaldesituaties.Hebjeveelzelfvertrouweneneensterkeuitstraling,danluisterenjesportersofgasten eerdernaarje.Zenemeneerderdingenvanjeaan.Jekuntzelfsvervelendesituatiesmetjeuitstralingvoorkomen.

Opdracht14 Mimiekenlichaamstaalinterpreteren

Bekijkmeteenmedestudentdeachtgezichtsuitdrukkingen.Beantwoordnudevolgendevragen:

a. Bespreekmetelkaardegezichtsuitdrukkingen.

b. Hebbenjulliedeuitdrukkingenandersgeïnterpreteerd?

Ja/Nee

c. Hoekomendezeeventueleverschillen,waarheeftditmeetemaken?

Opdracht15 Zelfvertrouwen

a. Zoekopinternetnaartipswaarmeejejezelfvertrouwenkuntvergroten.Noteererdrie

b. Probeerdetipstoetepassen.Beschrijfdesituatiewaarinjedetipshebttoegepastennoteerofdetipsgeholpen hebben.

Observatieplan

Alsmedewerkersportenrecreatiezorgjeervoordathetsportklimaatvooriedereenprettigenveiligblijft.Ofjou datlukt,hangtafvandekennisenervaringdiejijoverhetgedragvanmensenhebt.Hetisdusgewenstdatje weethoejemoetkijkenenwaaropjemoetletten.Daaromishetbelangrijkdatjevantevorengoednadenktover waaromjeobserveert,watjewiltobserverenenhoejedatgaatdoen.Metanderewoorden:jemoeteen observatieplanhebben.

Jemoeteenobservatieplanhebbenom:

• informatieteverkrijgen

• tewetentekomenwaarommensenietsdoen

• tewetenwaaropjemoetletten

• regelstoetekunnenpassen.

Ineenobservatieplanwordeneenaantalzaken omschreven:hoe,watenwaaromjeobserveert.Dit geeftduidelijkheid.Nietalleenvoorjou,maarookvoor collega'smetwiejeeventueelsamenwerkt.Een observatieplanwordtbijveelberoepengebruikt.Inde psychiatrieheeftdehulpverleneraltijdeen observatieplan,zokanhijgerichtkijken.Daarkanhij vervolgenszijnhulpplanopafstemmen.DeEHBO'er volgteenaantalstappenbijzijnlichamelijkeonderzoek. Ookdetoezichthouderinhetzwembadheefteen observatieplan:hettoezichtplan.

Inhoudobservatieplan:

• Wieobserveerje?

• Watobserveerje?

• Waaromobserveerje?

Observeren volgens plan.

• Welkesituatieobserveerje?

• Hoeobserveerje?

• Hoeverwerkjedegegevens?

Opdracht16 Observatieplan

a. Bekijkopschoolofopjewerkofstageiemandeenhalfuurlangtijdenszijnwerkzaamheden.Daarbijgebruik jeiniedergevaldezevragen:

• Welkevoorbereidingenomtekunnenobserverenhebjegetroffen?

• Wieobserveerje?

• Watobserveerje?

• Welkgedragobserveerje?

• Waaromobserveerjeditgedrag?

• Inwelkesituatieobserveerje?

• Hoeobserveerje?

• Maakzelfnogtweevragenvoordezeobservatie.

b. Verwerkdeobservatievragentoteenverslag.

Opdracht17 Werkenmeteenobservatieformulier

Indezeopdrachtvoerjeeenobservatieuit.

a. Bekijkhetfilmpje.

Filmpje-Peutergym

Voorbereiding

b. Leesdevolgendevragenenbekijkhetfilmpjenogmaals.

c. Bedenkeendoel.Watwiljemetjeobservatietewetenkomen?Mijndoelvandeobservatie:

d. Maakeenlijstjemetaandachtspuntenwaaropjekuntturven.Doeditoppapier.Leterdaarbijopdatjede aandachtspuntenconcreetmaakt.Dusbijvoorbeeldniet:‘Isafgeleid’,maar:‘Kijktomzichheen.’

Uitvoering

Streepopjeformuliersteedsaanwanneerietsvoorkomt.Jemagdefilmzovaakherhalenalsjewilt.

e. Zijnjounogdingenopgevallendienietophetlijstjestonden?

Ja/Nee

f. Welke?

Evalueren

g. Hoevondjedezeopdrachtomtedoen?

h. Watvondjemakkelijk?

i. Watvondjemoeilijk?

j. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmetjedocent.

Observatiemiddelen

Bijhetobserverenzijnjezintuigenjebelangrijkstehulpmiddel.Afhankelijkvandesituatiezuljeeenofmeerdere zintuigentegelijkgebruiken.Jekijktbijvoorbeeldnaargedragingenvansportersofgasten.Jeletdaarbijvooral oplichaamstaalenmimiek.Daarnaastisluistereneenzeergoedebronominformatieteverkrijgen.Hoepraat iemand,hardofjuistzacht?Opwelketoonpraatiemand,agressiefofjuistheelaardig?

Naastjezintuigenkunjeookhulpmiddelengebruikenomteobserveren:

• vragen

Jekunttijdensjeobservatieaanjesportersofgastenvragenofhetkloptwatjijziet.Belangrijkisdemanier waaropjeditdoet.Jemoetopeengoedeenprettigemanierinformatieverkrijgen.

• empathieofinlevingsvermogen

Eenbelangrijk,maarookzeersubjectiefiets:empathieofinlevingsvermogen.Jeprobeertjeteverplaatsen indeanderomjezotekunneninleveninzijnsituatieenzijngevoelens.Ditkaninbepaaldesituatieshelpen omhetgedragteinterpreteren.Grijpjewelofjuistnietin?Isdemanierhoeiemandreageerteengrapjeofis hijechtboos?Jemoetopenstaanvoorhetgedragvandeander.Ditisbestmoeilijk.Jemoethierveelervaring meeopdoen.

• beschrijvenofnoteren

Vaakishethandigtijdenseenobservatiedingentenoteren.Bijhettoezichthoudenineenzwembadiser bijvoorbeeldeenlogboekaanwezig.Hierinwordengebeurtenissengenoteerddietijdenshettoezichthouden zijngebeurd.Hierinwordtookgenoteerdhoeerisgehandeld.

• ABC-methode

DeABC-methodeisgeschiktalsjegeïnteresseerdbentinéénbepaaldegebeurtenisofgedraging.Telkens wanneerdegebeurtenisofgedragingzichvoordoet,beschrijfjehetopdevolgendemanier:

– A=aanleiding

– B=behaviour(gedrag)

– C=consequentie.

Jenoteertdeaanleidingvoorhetgedrag(A).Daarnabeschrijfjeheelnauwkeurigwatjeziet(hetgedrag=B).Het laatstgeefjeaanwathetgevolgisvanhetgedrag(C).

• turven,tellenofeenobservatielijst

Jekuntletterlijktellenofturvenhoevaakjeietsziet.Bijvoorbeeld hoeveelrondjesiemandloopt.Alsjeopheelveelzakentegelijkwil letten,kunjevoorafeenlijstmaken:deobservatielijst.

• camera's

Inveelbedrijvenenvoorveelberoepenwordentegenwoordigcamera's gebruikt.Zokanermeertegelijkertijdgeobserveerdworden.De camera'szijneenhulpmiddelnaastdegewone,menselijke observatoren.Camera’sgebruikenmagnietzomaar.Erzijn privacyregelsdiejemoetrespecteren!

• drenkelingdetectiesysteem

Inzwembadenzijnersystemendieeenmogelijkedrenkeling herkennen.Ditzijnonderanderecamera'sdieonderwaterlettenop hoelangiemandnietbeweegt.Alseenvandezwemmersonderwater eenaantalsecondennietmeerbeweegt,gaateenalarmaf,zodatje kunthandelen.

De iPad als hulpmiddel bij de gymles.

Modern observatiehulpmiddel: drenkelingdetectie.

• afspraken

Eenaantalzakenvantevorenvastleggen(bijvoorbeeldineentoezichtplan)brengtduidelijkheidvooralle observatoren.Jeweetwatjemoetdoenenvaakookhoejemoetobserveren.Dithelptbijhetinslijpenvan hetplanmatigobserveren.Jijenjecollega'srakenbeteropelkaaringespeeld.

• collega's

Hiergeldthetprincipe:twee(drie,vierenzovoort)zienmeerdaneen.Ookkunnenjecollega'sjedirecthelpen mochtditnodigzijn.

• kennisenervaring

Alsjezakenalmeerderekerenhebtmeegemaakt,hebjedaarervaringmee.Jeweetopdatmomentwaarop jemoetlettenenvaakzelfsookhoejemoetreageren.

Opdracht18 Observatiemiddelen

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweeofdriemedestudenten.GebruikeenA3-papierofflip-over.

Julliehebbeneenbedrijfdatobservatiemiddelenverkoopt.Ditzijnobservatiemiddelendiejekuntgebruikenbij hettoezichthoudeninsport-enrecreatiebedrijven.

a. Maakmetjetweetalofdrietaleenaffichewaarmeejulliedezeobservatiemiddelenaansport-en recreatiebedrijvenkunnenverkopen.Hetmoetduidelijkzijn:

• welkeobservatiemiddelenjullieverkopen

• waarvoordezeobservatiemiddelentegebruikenzijn

• waaromiemandnietzonderkan

• hoeduurdezemiddelenzijn.

b. Jekunteventueelookeenpostermaken.Gebruikhierbijstappenplan-Postermaken.

Stappenplan-Postermaken

Observatiemethoden

Grofwegkunjeonderscheidmakeninvierverschillendeobservatiemethoden:

• gestructureerdofongestructureerd

• participerendofniet-participerend.

Jijalsmedewerkersportenrecreatieobserveertberoepsmatig.Jeobserveertmeteenvantevorenbepaalddoel. Jeobserveertvooralhetgedragvananderemensen.Metdaarbijbijvoorbeeldinjeachterhoofd:hoeblijftde sport-enrecreatiesituatieveiligvoormij,mijncollega'sendesportersofgasten?Jeletopbepaaldegedragingen diede(beweeg)situatieeventueelonveiligmaken.Ditisgestructureerdobserveren

Ookkunjezondereenvantevorenbepaalddoelobserveren.Jezitopeenterraseenkopkoffietedrinken.Je kijktlekkeromjeheenenjezietiedereenophetterrasgenieten.Deserveersterlooptlangs.Erwordtwatbesteld. Erfietsteenfietservoorbij.Jebenteigenlijkallesomjeheenaanhetobserveren.Ditisongestructureerdobserveren.

Bijparticiperendobserverenbenjebetrokkenbijdesituatie.Jedoetmee,jebentonderdeelvandesituatie.Je kuntdanzeerbepalendzijnvoorhetgedragvansportersofgasten.Doormeetedoen,beïnvloedjehetgedrag vanjesportersofgasten.Vaakisditeenbewustekeuze.

Participerend observeren bij een spiegelmuur.

Bijniet-participerendobserverenbenjejuistzominmogelijkofhelemaalgeendeelvandesituatie.Jeprobeert zoveelmogelijkafstandvandesituatietehouden.Jebentdanalshetwareeentoeschouwer.Ditdoejeomde situatiezominmogelijktebeïnvloedenenzogoedmogelijkteobserveren.

Hetisbelangrijkdatjijalsmedewerkersportenrecreatieaanvoeltwanneerjijparticiperendofjuist niet-participerendmoetobserveren.Ditzalpersituatieverschillen.Hetkanzelfszozijndatjijgedurendetwee uurtoezichthoudenbijeensportdagvoorbasisschoolkinderenhetenemomentmeedoeteneenhalfuurlater juistniet.Jekijktnaarwaardesituatieomvraagt.

Opdracht19 Observatiemethoden

a. Beschrijfeenvoorbeelduitdesportofrecreatiewaarbijersprakeisvan:

Participerendobserveren:

Niet-participerendobserveren:

Gestructureerdobserveren:

Niet-gestructureerdobserveren:

b. Bespreekdevoorbeeldenmeteenmedestudent.Zijnjulliehetmetelkaareens?Waaroverwelofniet?

Valkuilenbijobserveren

Goedobserverendoejenauwkeurigenzoobjectiefmogelijk.Ditishaastonmogelijk,wantbijobserverenspeelt vaakjeeigengevoelmee.Jehebtvaakeeneigenideeofeeneigenmeningoverdesituatie.Jevindtietsofje denktdatjeietsziet.Jezietjeeigenwaarheidineensituatie.Jeregistreertdannietmeerdeechtefeiten.Jebent opdatmomentsubjectief.Jeeigenmening,jeeigenideeofjeeigenwaarheidkrijgendandeoverhand.

Weesalertopvalkuilen

Tochishetmogelijkommeerobjectiefteblijvenalsjevantevorenweetwelkevalkuilenerzijn.Alsjeobserveert, weesjedanbewustvandezevalkuilenenzorgervoordatjeernietintrapt.Eenaantalvalkuilenopeenrijtje:

• emoties

Alsjeboosbentofwordttijdenshetobserveren,vertroebeltditjeobservatievermogen.Ofjehebtmedelijden metiemand.Ofjebentjuistbangvooriemand.Allemogelijkeemotiesbeïnvloedenjouwobservatie.

• selffulfillingprophecy

Mensenhebbendeneiginganderentebehandelenzoalszijdenkendatdieanderisofzalreageren.Jijdenkt ietsoveriemandendaarhandeljeooknaar.Hetrareisdatiemandvaakreageertopdemanierdiejijhad verwacht.Datbenadruktdusweerjouwideedatjeoverhemhad.Selffulfillingprophecyiseigenlijkeen gedachtenkringetjewaarjenietsneluitkomt.

• vooroordelen:halo-enhorn-effect

Aanmensendiebepaaldegoedeeigenschappenbezitten,wordtvaakookeenanderegoedeeigenschap toegeschreven(halo-effect).Zelfsalserhelemaalgeenaanwijzingvoorisdatdebetreffendepersoondie eigenschapheeft.Iemandisheelcharmant,dusheelaardig.Maarisdatwelzo?

Hettegenovergesteldeisookhetgeval.Iemandmeteennegatieveeigenschap,zaldusookanderenegatieve eigenschappenbezitten (horn-effect).

• eersteindruk(persoonlijkheid)

Iemandkomteenkamerbinnenendirecthebjeeenindrukvanhem.Ditisvaakzeerbepalendvoor vervolgsituaties,zoalsbijeengesprek.Komteriemandmeteensterkeuitstralingdekamerbinnen,danzal hetgesprekandersstartendanmeteenminderindrukwekkendiemand.Isditterecht?

• interesses

Ofjehetnuwiltofniet:alsjeietsleukvindt,doejevaakonbewustmeerjebest.

• teweinigofteveelinformatie

Bijweiniginformatiekunjejegeengoedbeeldvormenovereensituatie.Bijteveelinformatieishetmoeilijk deinformatietefilteren.Inbeidegevallenzaljeobservatieonvolledigzijn.

• eerderopgedaneervaringen

Erontstaateenopstootjetijdenshettoezichthouden.Jedenkt:dithebikeerdermeegemaaktenjehandelt daarooknaar.Ditblijkthierhelaasnietdegoedemaniertezijn.

• jelichamelijkegesteldheid

Jestaattoezichttehoudenbijeensporttoernooi.Tochbenjeernietgoedbij,jebentvermoeid.Gisteravond isheterglaatgeworden.Ofjebentgeblesseerdaanjeenkel,datleidtsomsdeaandachtaf.Beidesituaties zijnbepalendbijhetobserveren.

Opdracht20 Valkuilenbijobserveren

Beschrijfdriepraktijkvoorbeeldenvan‘observatiesmetvalkuilen'.Denkhierbijvooralaanjeeigenervaringen. Tijdenswelkesituatiebleekdatjeobservaties'valkuilen'bevatte?DoeditopeenA3-papierofflip-overpapier. PlakditA3-papieropeenmuur.Jemedestudentendoenditook.

a. Herkennenjullieveeldezelfdevalkuilen?Watkomthetmeestevoor?Isereentopdrie?

b. Herkennenjullieverschillendevalkuilen?

c. Hoekunjedezevalkuilenvoorkomenofoplossen?

3.3 Toezichthouden

Alsmedewerkersportenrecreatiebenjeveelmeerdanalleenobservator.Observerenismaareenonderdeel.Je bentiemanddiewaaktoverdeveiligheidvanjezelf,jecollega'senjesportersofgasten.Jehebtverstandvande accommodatiewaarinjewerkt.Ookweetjehoedematerialenenmiddelendiejenodighebt,moetenworden gebruikt.Jeletopdesfeertijdensdesportieveofrecreatieveactiviteitenophetvaardigheidsniveauvanjesporters ofgasten.

Jehoudtdeaccommodatieopgeruimdenhygiënisch.Jeobserveerteninterpreteerthetgedragvanmensen.Je weetwaaropjemoetletten.Jezorgtervoordatongepastofongewenstgedragnietgetolereerdwordt.Jeverleent eerstehulp.Jehoudteigenlijktoezichtopalleaspectenbinnenjewerk.Oja,enjebentooknoggastheer!Daarom letjeookopdetevredenheidvanjesportersofgasten.

Toezichthouder en gastheer.

Opdracht21 Toezichthouden

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmetdriemedestudenten.

Filmpje-Recreatiefzwemmen

a. Jezietallerleiverschillendegasteninhetzwembad.Welke?

Noteervanelkedoelgroepzoveelmogelijkkenmerkendievanbelangzijnbijtoezichthouden.

Bespreekennoteermetjemedestudentenwatdegevolgenvandezekenmerkenvoorhettoezichthouden zijn.Waarmoetjespeciaalopletten?Welketipskunjegeven?

Doelgroep

Kenmerken

Tipsvoortoezichthouden

b. Maakeenposterenverwerkhieropdetipsvoorhethoudenvantoezicht.Gebruikjecreativiteit!Ondersteun dewoordenopdepostermettekeningenen/ofafbeeldingen.

c. Gebruikstappenplan-Postermaken.

Stappenplan-Postermaken

d. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmetjedocent. Geefbijdeuitwerkingaanwelkebijdragejijaanhetresultaatvandezeopdrachthebtgeleverd.

Degastheer

Eenbelangrijkonderdeelvantoezichthoudenisgastheerschap.Jebenthetvisitekaartjevanhetsport-en recreatiebedrijf.Jeontvangtenbegeleidtsportersengasten.

Tijdensdeactiviteitbenjeookjeeigenvisitekaartje.Mensenkomenterugalszetevredenzijnenjouprettigen vakkundigvinden.Ooknadeactiviteitbenjijhetgezichtdatjesportersofgastenzien.Zolangjegasteninhet bedrijfzijn,benjegastheer.Jebepaaltdushetimagovanjezelfenhetbedrijf.

Erzijneenaantalaandachtspuntenvoorgoedgastheerschap:

Weesrepresentatief

Eenrepresentatievemedewerkersportenrecreatieiseengoedevertegenwoordigervanzijnbedrijfenzichzelf. Jebenthetbeelddatsportersofgastenvanhetbedrijfkrijgenenhebben.Bijeenenthousiastegastheerkomen zegraagterug.

Representatiefzijnheefttemakenmetmeerdereaspecten.Jehebtklerenaandiepassenbijjefunctieende werkzaamhedendiejeverricht.Tijdensdesportieveenrecreatieveactiviteitdraagjesportkleding.Indehoreca draagjedekledingvaneengastheer.

Natuurlijkcommuniceerjeopeenprettige,vakkundigeencorrectemaniermetjesportersofgasten.Jehebteen openhoudingenjesportersofgastenvoelenzichwelkomenervarendatjeverstandvanzakenhebt.

Hebinlevingsvermogen

Eenanderwoordvoorinlevingsvermogenisempathie.Iemanddieempathischis,kanzichgoedindegevoelens vananderenplaatsen.Ditgeeftjeeenvoorspronginveelsituaties.Sportersofgastennemenmeervanjeaanals zijhetgevoelhebbendatjehenbegrijpt.Zezullenookmeeraanjevertellenalsjijjeempathischtoont.Daardoor zuljemeeroverjesportersofgastentewetenkomen.Watvindenzeleukenwatminderleuk?Hoeishun privésituatie?Jouwkennisoverjesportersofgastengaatdanverderdanalleenhunnaamofklantnummer.Dat jemeervanzewiltwetenvindenzevaakprettig.Jetoontinteresseenbentempathisch.

Neeminitiatiefenweesbehulpzaam

Jehebtinjewerkgeenproblemen,maaruitdagingen.Mochtensportersofgastenjouwatvragen,probeerzedan echttehelpen.Jezietwatermoetgebeurenenjehandelthierooknaar.Jeneemtdusinitiatiefenbentbehulpzaam.

Opdracht22 Gastheerschap

Stappenplan-Mindmapmaken

a. Maakeenmindmapovergoedgastheerschap.Geefindemindmapookaanwatjouwsterkeenmindersterke puntenalsgastheerzijn.

b. Bespreekjemindmapmeteenmedestudentofiemanddiejougoedkent.Herkenthijjouwsterkeenminder sterkepunten?

c. Vuljemindmapaanmetdefeedbackdiejegekregenhebt.

Aansprekenopgedrag

Toezienopveiligheidheeftallestemakenmethetnalevenvanregelsdiezijnopgesteldomdieveiligheidte waarborgen.Daaromletjeeropdatdeomgevingveiligtegebruikenis,datmaterialenenmiddelenopdejuiste manierwordengebruiktenregelmatigwordengecontroleerd.Maarveiligheidheeftookeensociaalaspect.Daarbij hoorthetcreërenvaneenveiligklimaatvoorsportersengasten.Ineenveiligklimaatvoelenjesportersengasten zichwelkomengerespecteerd.Alstoezichthoudermagjeverwachtendatiedereenrespecttoontenopeen fatsoenlijkemaniermetelkaaromgaat.Datzijndeomgangsregelswaaraanjij,jecollega’sendebezoekerszich aanhorentehouden.

Ongewenst gedrag.

Regelmatiggebeurthetdatsportersofgastenzichnietaanderegelshouden.Jehebtdantemakenmetongewenst gedrag.

Voorbeeldenvanongewenstgedrag

• hetovertredenvan(huis)regels,zoalsroken,etenofdrinkenopplaatsenwaardatnietistoegestaan

• hetnietopvolgenvanaanwijzingeneninstructiesbijactiviteiten

• hetbeledigen,uitscheldenofkleinerenvananderen

• racistischgedrag

• seksueleintimidatie

• agressiefgedrag

• dronkenschapofonderinvloedzijnvandrugs

• moedwilligeongehoorzaamheid.

Ingrijpen

Ongewenstgedagkunjeniettolereren.Alsjehetzietgebeuren,zuljeerdusietsvanmoetenzeggen.Jebenadert depersoondiehetongewenstegedragvertoontaandehandvandevolgendestappen:

• Tooninzicht.Jegeeftaandatjeweetwateraandehandis.Bijvoorbeeld:‘Ikziedatuhieraanhetroken bent.'

• Geefderegelaan.Jezegtwaaromdesporterofgastditgedragnietmagvertonen.Bijvoorbeeld:‘Hetis verbodenomindezeruimteteroken.’

• Geefruimtevooreenreactie.Geefdesporterofgastdegelegenheidtereageren.

• Biedeenalternatief.Jegeeftdesporterofgastdekansomietsanderstedoen.Bijvoorbeeld:‘Ukunthetbeste evennaarbuitengaan.’Of:‘Derokersruimteislinksomdehoek.’

• Toonbegrip.Jegeeftaandatjebegriphebtvoordesporterofgast.Bijvoorbeeld:‘Iksnapdathetvervelend vooruis.’

• Geefargumenten.Leguitwaaromdesporterofgastzichaanderegelsmoethouden.Bijvoorbeeld:‘Roken maggewoonnietbinnen.Bovendienstoortudaaranderenmee.’

• Vraagommedewerking.Vraagdesporterofgastmeetewerken.

Tips

Ookdevolgendetipskunnenjehelpenommensensuccesvolaantesprekenopongewenstgedrag:

• Benoemconcreetgedrag.Dusniet:‘Watdoetunou?!’,maar:‘Ikziedatugeenveiligheidsvestdraagt.’

• Komnietmetverwijten,wantdatroeptmeteenverzetop.Dusniet:‘Uhadbeteropmoetenletten’,maar liever:‘Heeftumisschienietsindeinstructiegemist?’

• Praatvanuitdeik-vorm.De‘ik-boodschap’.Eenanderkannooitindiscussiegaanoverwatjijvindtofvoelt. Bijvoorbeeld:‘Ikvindhetheelvervelenddatunietmeewerkt.’

• Benoemdeconsequenties.Bijvoorbeeld:‘Alsugeenzwemvestaandoet,kuntunietmeevaren.’

• Hetklinktmisschiengek,maarhetisookgoedomjesportersofgastenaantesprekenopgewenstgedrag. Ditbetekentdatjegewenstgedragpositiefbenoemt.Bijvoorbeeld:‘Ikziedatjealleballenverzameldhebt. Super,goedgedaan!’Opdiemanierstimuleerjegewenstgedragendraagjebijaaneenpositievesfeer.

Opdracht23 Gewenstgedrag

Waaromishetbelangrijkomookgewenstgedragtebenoemen?

Opdracht24 Aansprekenopgedrag

Hetkangebeurendatsportersofgastenzichniethoudenaanderegelstijdensdeuitvoeringvaneenactiviteit.

Ofdaterruzieontstaat.

a. Jehebtvastaleenseenruziemeegemaakt.Beschrijfdesituatieengeefaanhoejederuziemakersaangesproken hebt.

b. Watwashetresultaatvanjeaanpak?

c. Welkestappenvolgjewanneerjeiemandaanspreektopzijngedrag?

Warendestappenherkenbaarindewijzewaaropjijderuziemakershebtaangesproken?Welkewel/niet?

d. Bespreekdesituatieenjeaanpakmeteenmedestudentenvraagfeedback.Verwerkdefeedbackinjeantwoord.

Opdracht25 Rollenspelaanspreken

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweemedestudenten.

Jeoefentineenrollenspelhetaansprekenopongewenstgedrag.Hiervoorneemtéénmedestudentderolvan vervelendegastopzich.Deanderisdemedewerkersportenrecreatie.Dederdemedestudentobserveerten maaktaantekeningen.

a. GebruikhierbijStappenplan-Eenrollenspeldoen.

Stappenplan-Eenrollenspeldoen

Voorbereiden

b. Omschrijfinhetkortdesituatie.Waaruitbestaathetongewenstegedrag?

Leesookdestappenbijhetaansprekenopongewenstgedragnogeensdoorenbereidjevoor.

Uitvoeren

c. Speelhetrollenspel.Neemhetspelserieusenprobeerjezogoedmogelijkintelevenindesituatie.De observatorkijktgoedenmaaktaantekeningen.

d. GebruikObservatieformulierRollenspel.

ObservatieformulierRollenspel

Naamobservator:

Naamstudent:

Situatie-omschrijving:

Watvaltjeopaandelichaamshouding?

Hoemaakthijgebruikvannon-verbalecommunicatie

Watdeedhijgoedinderolvancoach?

Watzijnverbeterpunten,volgensjou?

Welkefeedbackkwameruitdegroep?

Terugkijken

e. Hoeverliephetrollenspel?

f. Ishetjougeluktomhetongewenstegedragtebeëindigen?Watvondjemoeilijk?Watvondjemakkelijk?

g. Welkeopmerkingenhaddeobservatorvoorjullie?

h. Watisvolgensjouhetbelangrijkstbijhetaansprekenopongewenstgedrag?

i. Vulnaafloopvoorjezelfdetabelin.

Feedback

Iktoondeinzicht.

Ikhebderegelaangegeven.

Ikhebruimtegegevenvooreenreactie.

Ikhebalternatievengeboden.

Ikhebbegripgetoond.

Ikhebargumentengegeven.

Ikhebommedewerkinggevraagd.

Tops:

Tips:

De-escalerendetechnieken

Mensenzijneerdergeneigdietsaantenemenofzichopenoptestellenalsjezekalmenduidelijkaanspreekt.En alsjeruimtetoontvoorhunemoties.Doorzelfkalmteblijvenkunjeindemeestesituatiesalvoorkomendathet uitdehandloopt.

Tochredjehetdaarnietaltijdmee.Vooralbijangstenagressiekunnenemotiesofspanningenhoogoplopen.Je wiltteallentijdevoorkomendateensituatieuitdehandlooptenescaleert.Erzijngelukkigtechniekendieje hierbijkunnenhelpenendespanningkunnenverminderen.Jenoemtdatde-escalerendetechnieken.Iedere situatieisverschillendennietiederetechniekzalevengoedbijjepassen.Welkunjestellendatalsjebasishouding rustigenrespectvolis,jedemeestesituatiesmetvertrouwentegemoetkunttreden.

Voorbeeldenvande-escalerendetechnieken

• ombuigtechnieken

Hierbijvraagjewatdeanderdwarszit.Jeluistertentoontbegripvooriemandsemoties.Hierdoorkande anderstoomafblazen.

• humor

Meteengrapkunjesomshetspanningsveldverbreken.Jemoethierbijwelgoeddesituatieinschatten.Als hetverkeerduitpakteniemandvoeltzichjuistuitgelachen,benjenogverdervanhuis.

• onverwachteactie

Hetkanhelpenomonverwachtietsgekstedoenoftewijzenopietsindeomgeving.Opdezemanierleidje deaandachtafenkanerevenontspanningkomen.

Opdracht26 De-escalerendetechnieken

a. Watishetdoelvande-escalerendetechnieken?

b. Hoekunjeeenextreemangstigmeisje,datweigertindekanotestappen,hetbestebenaderen?

Ikmaakeengeintjeenzegdatzelfsdegrootstebakvissenkunnenzwemmen.

Iktoonbegripvoordeemotievanhetmeisjeenvraagwaaromzezobangisomintestappen.

Ikmaakhaarduidelijkdatiktochechtwildatzenuindiekanostapt.

Ikzegdatzenergensbangvoorhoefttezijnomdaternognooitietsismisgegaanbijhetkanoën.

c. Leesdedoorjougeschetstesituatieover‘Aansprekenopgedrag’ernogeensopna.Ofkieseventueeleen anderesituatie.Beschrijfdesituatie.Noteerwelkede-escalerendetechniekenzijntoegepastofhaddenkunnen wordentoegepastenleguitwaarom.

Deaccommodatieenmaterialen

Alleenalsjekennishebtvandeaccommodatieendesport-enrecreatiematerialenkunjeprofessioneeltoezicht houden.Jekenthetbedrijfenjeweetwaarallestevindenis.Wiezitwaar?Waarvindikdeverschillende accommodatiesenmaterialen?Kortom:deplattegrondvanjebedrijfzitinjehoofdenjekuntookanderende wegwijzen:

• Waarzijndenooduitgangen?

• WaarisdeEHBO-ruimte?

• Welkesport-enrecreatieruimtenzijnerenwaarzittendeze?

• Waarenhoezijndematerialenopgeborgen?

• Waarisdehorecatevinden?

• Waarzijndehorecazakenopgeborgen?

• Watzijndevluchtwegen?

• Waarisdereceptie?

• Waarzittendeleidinggevenden?

• Waarzijnjecollega's?

• Welkeattributenzittenindegrondofaanhetplafond?

• Waarzijndetrappenenliftentevinden?

• Waarzijndeschoonmaakmiddelenopgeborgen?

Plattegrond.

Alsjedeplattegrondvandeaccommodatiegoedkent,kunjeinschattenofdeaccommodatieonveiligesituaties metzichmeebrengt.

Voorbeeldenvanonveiligesituaties

• muurtjeswaarjenietlangsofdoorheenkuntkijken

• ruitendiespiegelenalsdezonerinschijnt

• eenschuifwanddiedichtstaat,waardoorjeeenanderezaalnietziet

• deurendienietopenkunnen

• ineenzwembad:waterdatspiegelt,waarjedusnietdoorheenkuntkijken

• eensportvelddatgladisdoorderegen,ofwaarkuileninzitten

• bomendieeendoorkijkverhinderen.

Erzijngroteverschillenindesoortenaccommodaties.Eenfitnessbedrijfisopeenanderemanieringerichtdan eenzwembad.Eenvoetbalterreinisweerandersdaneenbuitensportbedrijfofrecreatiecentrum.Inwelksoort bedrijfjeooktoezichthoudt,zorgdatjehetbedrijfendeplattegrondgoedkent!

Opruimen

Ookdesport-enrecreatiematerialenkenjeopjeduimpje.Jeweethoedezewerkenenjekuntzonodigkleine reparatiesverrichten.Jeweethoejedezematerialenveiligbijsport-enrecreatieactiviteitenmoetgebruiken. Ookweetjehoeenwaarjedematerialenmoetopbergen.Rondslingerendmateriaalkannamelijkleidentot gevaarlijkesituaties.Ditbemoeilijkthettoezichthoudenindeaccommodatie.Zorgerdusvoordatdespullen netjeszijnopgeruimd!

Opgeruimd werkt veilig en prettig.

Doorallekennisdiejehebtvanhetbedrijfendegebruiktematerialenbevorderjedeveiligheidvanjezelf,je collega'senjesportersofgasten.Omdatjeweetwatonveiligis,weetjeookwatveiligis.Jeweetwaaropjemoet letten.Ditalleszorgtervoordatjeopeenveiligeenefficiëntemaniertoezichtkunthouden.

Opdracht27 Kapot.Watnu?

Stel,jehebtzojuistgeassisteerdbijeengroepscholierendiegingkanovaren.Zezijnallemaalweerterugenjij gaatdematerialenopruimen.Terwijljeopruimt,ziejedatereenpeddelkapotis.Eriseenstukvanhetblad afgebroken.Eenvandezwemvestenmisteenriempje.Watmoetjedoen?Meerdereantwoordenzijnmogelijk.

Dekapottespullenapartzetten.

Dekapottespullendirectrepareren.

Dekapottespullenterugzettenbijderestenereensticker'kapot'opplakken.

Eennotitiemakeninhetlogboekwaterstukis.

Schademeldenbijmijnleidinggevende.

Vragenomnieuwematerialen.

Opdracht28 Deaccommodatieenmaterialen

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweemedestudenten.

a. Neempenenpapiermee.Loopmetjegroepjedoorhetsport-enspelgedeeltevanjeschool.Ditdoenjullie alseentoezichthoudervandezeaccommodatie.

b. Tekeneenplattegrondvanhetsport-enspelgedeelteenmaaktdaarbijeenlegenda(lijstmetuitlegvande gebruiktesymbolen).

c. Waarzienjulliealstoezichthouderssituatieswaarjeextraopmoetletten?

d. Zijnerzakendiejulliealstoezichthoudersgraaganderszoudeninrichtenoforganiserenombetertoezichtte kunnenhouden?Beschrijfdeze.

e. Zijnerzakenmethetmateriaaldiejulliealstoezichthoudersanderszoudenwillen?Beschrijfdeze.

f. Bespreek/vergelijkjullieantwoordenmetanderegroepen.Verwerkdefeedbackdiejekrijgtinjeantwoorden.

g. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmetjedocent. Geefbijdeuitwerkingaanwelkebijdragejijaanhetresultaatvandezeopdrachthebtgeleverd.

COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Opdracht29 Eencontroleuitvoeren

Bijdezeopdrachtgajeeenspeeltuintjeindebuurtcontroleren.Eenspeeltuintjehoortschoon,veiligengoed toegankelijktezijn.Jegaatfoto'smakenvanzakendievolgensjullienietinordezijn.

Voorbereiding

a. Maakvantevoreneenlijstjevanpuntenwaaropjegaatcontroleren.Letdaarbijnietalleenopdetoestellen zelf,maarookopdedirecteomgeving.Jemaginternetgebruikenomeventuelecontrolepuntenoptezoeken.

Controlelijstspeeltuintje:

Controlepunt

Bevinding

Uitvoering

b. Voerdecontroleuit.Vergeetnietjelijstjemeetenemenennatuurlijkeencameraofmobieletelefoonwaarmee jefoto'skuntmaken.

Controleerdespeeltuingoed.Maakfoto'svanzakendievolgensjounietinordezijn.

Evalueren

c. Bekijksamenmeteenmedestudentdefoto'sdiejegemaakthebt.

Wathebjeopgemerkt?Watvindtjemedestudentervan?

d. Watisdetotalescorevoorhetspeeltuintjevolgensjullie? voldoende/onvoldoende

Huisregels

Huisregelsbepalenwaterwelennietmag.Inhuisregelsstaatbijvoorbeelddaternaeenbepaaldtijdstipgeen geluidsoverlastmagzijn,ofdatervoorbepaaldeactiviteiteneenminimumleeftijdis.Eenvastehuisregelisdat sportersengastenaltijddeaanwijzingenvandemedewerkersmoetenopvolgen.

Huisregels.

Opdracht30 Huisregels

a. Zoekopinternetnaardehuisregelsvandriebedrijvenuitdesport-enrecreatiesector.Noteerdezeofmaak eenfoto.

HuisregelsBedrijf1:

HuisregelsBedrijf2:

HuisregelsBedrijf3:

b. Welkeovereenkomstenenverschillenzijner?

c. Zijnerbedrijvenwaarvanjevindtdatdehuisregelsnietcompleetzijn?Vulderegelsaan.

d. Zijnerbedrijvenwaarvanjevindtdaterhuisregelszijndiemoeilijktehandhavenofhanterenzijn?Zoja,welke regelsdan?

e. Alsjehuisregelsmoetopstellenvoordesport-ofrecreatieruimtenopjouwschool,welkezoudenditdanzijn? Maakhiervaneenposter.

f. Gebruikstappenplan-Postermaken.

Stappenplan-Postermaken

Hettoezichtplan

Alsmedewerkersportenrecreatiebenjeopdehoogtevanwettenenregelsdiegeldenbijhettoezichthouden. Ditheefttemakenmetdeverantwoordelijketaakdiejehebtalstoezichthouder.Dezewettenenregelshebben vooraltemakenmetdekwaliteit(hoejetoezichthoudt)endekwantiteit(hoeveeltoezichthouderserzijn).

Jeprobeertcalamiteitentevoorkomen.Mochterwelwatgebeuren,dankunjehandelen,eventueelhulpverlenen enandereninschakelenomjetehelpen.Veelmaatregelenenafsprakendietemakenhebbenmettoezichthouden, zijnterugtevindeninhettoezichtplan.Vooralinzwembadenishettoezichtplanuitgebreid.Inhettoezichtplan staandeproceduresenrichtlijnenvoorhettoezichthouden.

Onderdelenvanhettoezichtplan

Devolgendezakenstaaniniedergevalinhettoezichtplan:

• hetcalamiteitenplan

• hetnood-enontruimingsplan

• plattegrondenlegendavandeaccommodatie

• welkedoelgroepenerwanneerzijn

• hoeveeltoezichthoudersperdoelgroep,perzaalofzwembassin

• hoecalamiteitengerapporteerdworden

• hetlogboek

• regelsdiegeldenvoordeaccommodatie.

Hettoezichtplanbeschrijftdemanierwaaroperineensport-enrecreatiebedrijftoezichtgehoudenwordt.Ditis inhetbelangvanjesportersofgasten,maardientookalsverantwoordingnaarenvanhetbestuur,hetmanagement endeoverigemedewerkersvanhetbedrijf.Erzijnvoorhettoezichthoudeneenaantalregelsvoorwatbetreft dekwantiteit(dehoeveelheidtoezichthouders)endekwaliteitvandetoezichthouders(waarmoetde toezichthouderenhettoezichthoudenminimaalaanvoldoen).Elkeaccommodatieisanders,dusper accommodatiegeldenandereregels.

Opdracht31 Hulpinschakelen

Bijeennoodsituatiemoetjedehulpdiensteninschakelen.

a. Welkehulpdienstenzijner?

b. Hoeschakeljedezehulpdienstenin?

c. Kijknaardevolgendenoodsituaties.Welkehulpdienstschakeljein(wordtingeschakeld)?Somszijnermeerdere hulpdienstennodig.

hulpdienst

situatie

Bijeenbarbecuevandesportverenigingisdehoutenaanbouwvanhet clubgebouwinbrandgevlogen.

Eenvandegastenheefteenhartaanvalgehadenisbewusteloos.

Tweegastenhebbenruziegekregenenzijnineengevechtgeraakt.Zewillen nietstoppenmetvechten.

Eenvandekinderenistijdenseenrecreatieactiviteituiteenhoogklimrek gevallen.Zeheefteenhoofdwondenisergsuf.

Dooreenoverstromingvanderivieropdecampingstaatdeelektriciteitscentrale vandecampingonderwater.

Opdracht32 Veiligheid

a. Waarinjouwstagebedrijfofschoolvindjeeenplattegrondmetvluchtroutesenaanwijzingeningevalvan calamiteiten?

b. Maakereenfotovan.

c. Ganahoeinjouwstagebedrijfofschooldebedrijfshulpverleninggeregeldis.Vraagofjehetbhv-planmag inzien.

d. Wiemoetjealarmerenalserbrandontstaat?

e. Watmoetjedoenalseensporterofgasttijdenseenactiviteitbewusteloosraakt?Watzegthetprotocol?

f. Welktelefoonnummerbeljeinacutenoodsituaties?Watzegthetprotocol?

Hettoezichtplaninhetzwembad

Naastdehuisregelsdieiedereaccommodatieopgesteldheeft,zijnerookalgemeengeldenderegelsenwetten waaraaneenbedrijfzichmoethouden.Omdatdezevoorhetzwembadhetmeestnauwkeurigzijnuitgewerkt, gebruikenwediehieralsvoorbeeld.

VoorelkzwembadgeldthetBesluithygiëneenveiligheidvoorbadinrichtingenenzwemgelegenheden(Bhvbz).

Kwalitatiefenkwantitatiefmoeteraltijdvoldoendetoezichtzijn.

Voldoende toezicht?

Deregelsvoordekwantiteitvanhettoezichthoudenzijn:

• Bijelkbassinmoetminimaalééntoezichthouderzijn(metminimaaléénvervanger).

• Ermoetoverzichtzijnoverhetgehelebassin(patrouilleren/stilstaan).

• Extratoezichthouderszijnnodigbij:

– bijzonderedoelgroepen

– grotegroepen

– attracties(ookspringplank)

– diversesituaties(slechtzichtwater,lichtinval,...)

• Mindertoezichtkanbij:

– heelweinigzwemmers,bepaalderoosteruren

– bassinsonder1,40meter(kunnenstaan)

• Bijverhuurvanhetzwembadmoethettoezichtwordenovergedragen(schriftelijkdoen).

• Bijsleutelverhuur:detotaleaccommodatiezonderpersoneeloverdragen,isafteraden.

Deregelsvoorkwaliteitbijhettoezichthouden:

• Detoezichthoudermoetdealgemeengeldendewettenenregelsenhettoezichtplankennen.Detoezichthouder houdtooktoezichtopalgemeengeldendenormenenwaarden.

• ErisminimaaléénEHBO'eropzaal.

• Erisperbassinminimaalééntoezichthoudervan21jaar(ofiemandmethetoverwichtvaneen21-jarige).

• Detoezichthoudermoetrecentelijkhebbenaangetoondhetzwemmendreddentebeheersen.

• DetoezichthoudermoetovermiddelenvoorEHBOenreanimatiebeschikken.

• Detoezichthoudervolgtdekwaliteitdiehoortbijdewensenenbehoeftenvandesportersofgasten.

• Erisvoldoenderustvoordetoezichthouders.

• Ermogeneigenofpersoonlijkebedrijfsregelsopgesteldworden.

• Ermageendrenkelingendetectiesysteemgebruiktworden.

Bron: Aqua Leisure Host, Toezichthouder van de NPZ/NRZ.

Opdracht33 Wettenenregels

a. Maakeenlijstvanvijfalgemenewettendiegeldenvoortoezichthouden.

b. Maakeenlijstmetdrieregelsdiegeldenvoortoezichthoudenvoor:

Opdracht34 InterviewToezichthouden

a. Maakeenafspraakmeteenmedewerkervanhetzwembadenvraagofjevoorjeopleiding15minutenin gesprekmaggaanover'goedtoezichthouden'.

Leesdaarnaonderstaandevragenenbereidhetinterviewvoor.

b. Jesteltjeeerstvoorenverteltwelkeopleidingjedoet.

Interviewvraag:welkeeisenwordenaandetoezichthoudergesteld?

c. Noteerdeeisenindetabel.

Noteerpereisofjijdaaraanvoldoet.

Aanwelkeeisenkunje(nog)nietvoldoenenwatmoetjedoenomhieraanweltekunnenvoldoen?

Eisen

Voldoeje hieraan?

Watkunjedoen?

d. Interviewvraag:methoeveelpersonenmoetjeinditzwembadtoezichthouden?

e. Interviewvraag:watzijnveelvoorkomendegevaarlijkesituatiesineenzwembad?

f. Interviewvraag:watkunjedoenomvoldoendegeconcentreerdteblijventijdenshettoezichthouden?

g. Naafloopbedankjedemedewerkervoorhetgesprek!

h. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmetjedocent.

3.4 Toezichthoudenindepraktijk

Jehebtgelezendattoezichthoudenperaccommodatieverschilt.Ineenzwembadletjeopanderezakendanin eensporthaloftheater.Welzijneraltijdeenaantalzakengelijk.Jepastconsequentderichtlijnenenafspraken toedieinhettoezichtplanstaan.Ookbereidjehettoezichtvoor,jevoerthetuitenjeevalueert.Deplanningscyclus geldtdusookvoortoezichthouden.

Deplanningscyclustoezichthouden

De planningscyclus geldt ook voor toezicht houden.

PlanningscyclusToezichthouden

Voorbereiding

Watisdeactiviteit?

Wiedoenermee?

Waarletjeopvooraanvang?

Watzijndeaandachtspuntenbijhettoezichthouden enhetgastheerschap?

Hoeveelpersonenzijnnodigvoortoezicht?

Wathoudtdeactiviteitin?

Watkunjemogelijkverwachtenvandezegroep?

Hoetehandelenbijincidenten/calamiteiten?

Watzijnjewerkzaamheden? Uitvoering

Houdtoezicht

Weesgastheerofgastvrouw

Spreeksportersofgastenaan

Houdcollega'sopdehoogte

Nadeactiviteit

Laatderuimtenetjesachter.

Controleergebruiktematerialen.

Evalueerdeactiviteit.

Maakeenverslagvanhettoezichthoudenende evaluatie.

Beschrijvingactiviteitofdeeldaarvan

Aantaldeelnemers?Watisdebeginsituatievande doelgroep?

Controlematerialen,controleruimte,controlegroep

Potentiëlegevaren,gastheerschap,welkematerialen zijnnodigvoorhettoezichthouden?

Kunjehetalleenaanofisassistentienodig?Welke afsprakenmaakjemetcollega’s?

Watzijndespelregels?Welkeaanpassingenkunjedoen?

Inspelenopgroep,contactmaken,aanspreken, uitleggen,begrenzen

Calamiteiten,ontruiming,bhv,EHBO

Watmoetjedoen?Welkeafsprakenzijngemaakt?Waar gajeextraoplettentijdenshetobserveren?Hoegeef jeinvullingaangastheerschap?

Observeren,controlerenofallesgoedenveiligverloopt

Geefinformatie,communiceer,maakcontact,wees representatief,bewaakenstimuleerdesfeer

Corrigeren,(preventieve)maatregelennemen

Communiceren,raadvragen,overleggen

Allesterugzettenzoalshetstond.

Isallesnogaanwezig?Iserietskapot?

Nabesprekingmetallebetrokkenen

Verslagvanhettoezichthouden

Dooreengoedevoorbereidingweetjewaarjeaantoebentenjebentopelkaaringespeeld.Jekuntopelkaar rekenen.Iedereenweetwatermoetgebeuren.Jekuntzelfstijdigmaatregelennemenommogelijkerisico'sof escalatievanproblementevoorkomen.Preventievemaatregelendus.

Voorbeeldenvanpassendeenpreventievemaatregelen

• materialenopdeplekwaarzehoren

• bordenmetaanwijzingen(bijvoorbeeldbijeenspringplank)

• wetenwelkegroepensportersofgastenbinnenzijn(jeugd,ouderenenzovoort)

• wetenhoeveelsportersofgastenbinnenzijn

• Zijnerdoelgroepenbinnendieproblemenkunnengevenofdezealeenshebbengegeven?

• afsprakenmakenenhebbenmetjecollega's

• hettoezichtplankennen

• wetenhoedeaccommodatieinelkaarzit

• afsprakenhebbenomalertteblijven(pauze,positiewisselingen,opvangvoorelkaar)

• lopenviaeenvasteroute

• specialedelenvandeaccommodatiekennen(berging,materiaalhokken)

• Welkedelenvandeaccommodatiekunnenmeergevaaropleveren?

• schoonmaken.

Opdracht35 Sportmiddag

a. Leeshetvolgendevoorbeelduitdepraktijkenbeantwoorddevragen.

Vrijesportmiddag

Karim,JohanenSuzezijnhettoezichtteamvoordewoensdagmiddag.Zijhoudentoezichtbijdevrijesportmiddag indesporthalvandegemeente.Allesport-enspelmaterialenstaanalklaar.Dithaddenzealafgesproken.Voordat dekinderenkomen,hebbenKarim,JohanenSuzeeenkortoverleg.Hoeveelkinderenkomener,welkekinderen komener,isdeEHBO-kistnogcompleet,waarisdesporthalbeheerder,doendeoortjeshetgoed,wetenzede afsprakennogenwiegaatwaarstaan?Zezorgenersamenvoordateraandevoorbereidingnietsontbreekt.

Dekinderenkomenbinnen.Suzestaatbijdeingangenbegroetdekinderen.Karimstaatbijdeingangvande sporthalenJohanisalindesporthal.Alsallekinderenzichaanhetomkledenzijn,komtSuzeookindesporthal. ZegaatnietbijJohanstaan,maarkiesteenandereplekindezaal.ZekanJohanwelgoedzien,zodatzecontact kunnenzoeken.

Alsallekinderenzijnomgekleed,kunnenzeindezaal.Karimkomtookindezaalstaan.Hijlooptrond.Natwee uursportenenspelengaandekinderenzichweeromkleden.Karimgaatbijdeuitgangvandekleedkamerstaan enleteropdatallekinderendesporthalverlaten.SuzeenJohanzijnalaanhetopruimen.Alsallekinderenweg zijn,komtKarimeventueelnoghelpenopruimen.

Zebesprekendemiddagnogevenna.Hoeisallesverlopenenmoetenzenogdingenaanpassenvoorvolgende week?Zonodigpassenzedevoorbereidingaan.Erzijngeenincidentengeweest,zerapportereninhetlogboek daternietsisgebeurd.Hetwaseensportieveengezelligemiddag!

Karim,SuzeenJohankomennahettoezichthoudenooknogevenbijelkaaromteevalueren.Zebesprekenhoe allesisverlopen.Gingallesvolgensplan,warendeafsprakengoedenhebbenweonsaandeafsprakengehouden? Moetenernogzakenandersdevolgendewoensdagmiddag?Zeevaluerenzichzelfendeactiviteit.Zoisde voorbereidingvoordeweekdaaropeigenlijkalaandegang.

b. WordtdeplanningscyclusvoorToezichthoudentoegepast?Legmetvoorbeeldenuitwaaromjeditvindt.

Voorbereiden

Voorbeeld(en):

Uitvoeren

Voorbeeld(en):

Nadeactiviteit

Voorbeeld(en):

Eigenantwoordvandestudent.Bijvoorbeeld:dedriefasenvandeplanningscycluszijnherkenbaarbeschreven.

c. Welkepreventievemaatregelenherkenjeinhetvoorbeeld?

d. HebjenogtipsvoorKarim,JohanenSuze?

Opdracht36 Toezichtbijvrijzwemmen

Vrijzwemmenopwoensdagmiddag

Pascal,Roel,RachelleenMoutazhoudentoezichtopdevrijzwemmiddaginhetzwembad.Zewetendaterzeker honderdkinderenverwachtworden.

Inhettoezichtplanstaatoppapierhoezetoezichtmoetenhouden.Allevierdetoezichthouderszijnhiervanop dehoogte.Zekennenenhebbenhettoezichtplan.Pascalstaatbijdeglijbaanaandekopsekantvanhet wedstrijdbad.MoutazenRachellelopenrond.Allebeieenanderekantop.Roelstaataandeanderekantvanhet wedstrijdbad,zokanhijhetondiepebadenhetwedstrijdbadindegatenhouden.IndeeigenkantinezitPaul, dieaanzijneerstewerkweekbegonnenis.Hijkaneventueelassisterenofvervangenalshetnodigis.

Allevierhoudenzeeendeelvandeaccommodatieindegatenhouden.Iederheefteeneigenzone.Ditisniet alleenhetwater,ookhetperronhoortbijhunzone.MoutazenRachellelopenooklangsdedouchesende kleedkamers,zoishunroute.Welzorgenzeeraltijdvoordateriniedergevaldriemanopdezwemzaalaanwezig is.Ookzorgenzeervoordatzijelkaarsteedskunnenzien.Zohebbenzealtijdoogcontactmetelkaar.

Tijdenshettoezichthouden‘scannen'Pascal,Roel,RachelleenMoutazconstanthunzone.Zebekijkenhunzone (hetperron,hetwaterendebodem)vanlinksnaarrechts.Daarna‘scannen'zehunzonenogeenkeervanrechts naarlinks.Alslaatstenogeenkeerdebodemvanlinksnaarrechts.Zohoudenzehuneigenzoneconstantinde gaten.Ditmoetin10seconden.

JijbentPaulenmoetkunnenvervangenofassisteren.Zetvoorjezelfopeenrijtjehoejijinditteamzouwerken:

a. Hoezoujijjevoorbereiden?

b. Watvindjijbelangrijkbijdevoorbereiding?

c. Watzoujenogaanvullendwillenafsprekenbijhettoezichthouden?

d. Onderbouwjeantwoord.

e. Welke(toezicht)hulpmiddelenzoujijwillenhebben?

f. Hoezoujijnaafloopvanhetvrijzwemmenwillenevalueren?

g. Waaroverzoujijhethebbenindeevaluatie? Manierenvantoezichthouden

Jestaptgoedvoorbereiddesport-enrecreatieaccommodatiebinnen.Jehebtdekleedkamersenderoutenaar dezaalookgecontroleerd.Datiszoafgesproken.Jehebtjeoortjein,zodatjejecollega'skuntbereiken.Jeweet waterinhettoezichtplanstaat.Jeweetwaaropjemoetletten.Jeweetwaarenwatmogelijkerisico'szijn.En dan kunjeaanhetwerk.

Toezichthoudenkanopverschillendemanieren:

• vanafeenvasteplektoezichthouden

Jeblijftopéénpositie.Vaakdoejeditvanafeenverhoogdepositie.Zoalsdetoezichthouderineenzwembad ofdescheidsrechterbijtennis.

• patrouilleren

Volgenseen(afgesproken)routeloopjedoordeaccommodatie,dezaalofhetveld.

• combinatievanpatrouillerenenvanafeenvasteplektoezichthouden

Opafgesprokentijdenwisseljevanfunctie.Eendeelvanhettoezichthoudendoejevanafjevasteplek. Daarnaastloopjeookdoordeaccommodatie.Dezemaniervantoezichthoudengebeurtvooralbijhettoezicht houdenmeteenteam.

Patrouillerend toezicht houden.

Opdracht37 Manierenvantoezichthouden

a. Zoekopinterneteenfilmpjevandevolgendemanierenvantoezichthouden:

• toezichthoudenvanafeenvasteplek

• patrouillerendtoezichthouden.

b. Waaromhebjedezefilmpjesgekozen?

c. Vindjijdaterindezefilmpjesopeen‘goede'maniertoezichtwordtgehouden?

d. Hebjenogtipsvoordetoezichthouders?

Tip

Zoekbijdezeopdrachtnietalleenfilmpjesovertoezichthoudenbijbeweegsituaties.Kijkookbijandereberoepen, zoalsinhetonderwijs,bijdebrandweer,depolitieofboswachters.

Toezichthoudenmeteenteam

Indemeestegevallenzuljetoezichthoudenmeteenteam.Ditisverstandig,omdatjemeteenteammeerziet danalleen.Daarnaasthebjemeteenteambijonveiligesituatiesmeermogelijkheden.Jehebtrugdekkingvan elkaar,mochterietsgebeuren.Bovendienishetookleukerommeteenteamtewerken.

Effectieftoezichthouden

Ommeteenteameffectieftoezichttehouden,zijnafsprakenleidend.Jemoetalsteamwetenwelkeinstructies en/ofproceduresgeldeninhetsport-enrecreatiebedrijf.

Daarbijmoetjedenkenaan:

• Allemaalhettoezichtplankennen.

• Wetenwelketoezichthulpmiddelenjulliegebruikenenwaardezezijn:

– reddingslijnen

– EHBO

– bordenmetafspraken.

• Dezelfdeafsprakenhebben:

– Waargajestaanofpatrouilleren?

– Wieheeftwanneerpauze?

– Hoegaathetwisselen?

– Wiedoetwatbijeenongeval?

– Iedereengeeftaanwanneerhijergensandersheenloopt.

– Wiegeeftrugdekking?

• Goedcommuniceren,hoejecontactmetelkaarhoudt:

– Waarpraatjeovertijdenshettoezichthouden?

– Waarpraatjejuistnietovertijdenshettoezichthouden?

– Opwelkemanierpraatje?

– Welketekensgebruikje?

• Welkecommunicatiemiddelenjegebruikt:

– handsignalen

– fluit

– oortjes

– telefoon

– bordenmetregels.

• Goedsamenwerken:

– Altijdopelkaarkunnenrekenen.

– Kunnenhandelenmetelkaaralseenteam:bijeengroteofkleinecalamiteit.

– Eventueellevensreddendehandelingenkunnenverrichten.

Opdracht38 Risico’sbijeengroteactiviteit

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmetdriemedestudenten.

Julliegaanjevoorbereidenophetvoorkomenvanincidentenofongevallenbijeengroteofrisicovolleactiviteit.

a. Zoekeengroteactiviteituit.Bijvoorbeelduitdeeigenervaring,vaninternetofvraagjepraktijkbegeleider naarhetdraaiboekvooreenactiviteit.Noteerjeactiviteit.

b. Watzijnde(belangrijkste)risico’sopincidentenofongevallen?

Noteerperrisicodebeheersmaatregelendiejulliewillennemen.

c. Welkeafsprakengaanjulliemetjullieteammaken?Denkhierbijaandetaakverdeling,communicatie, concentratieenwijzevansamenwerken.Noteerze.

d. Welketoezicht-en/ofcommunicatiemiddelenhebbenjullienodig?

Potentiëlegevaren

Jehebtjegoedvoorbereid,jekentdeafsprakenenjekuntopjeteamrekenen.Ennogzijnerzakendiegevaar opkunnenleveren.Ditzijnsituatiesdietevoorkomenzijn.Alsjedezezakenvantevorenherkent,kunjepotentiële gevarenzelfsvoorkomen:

• sporters,gasten,doelgroepen

– grotedrukteineenbepaalddeelvandeaccommodatie

– hetaantalsportersofgasten(teveel?)

– veelvanééndoelgroep(zoalsjongeren,ouderen,mensenmeteenbeperking)

– nietwillenluisterennaaraanwijzingenen/ofagressiefgedrag

– onoplettendheid(bijvoorbeeldopelkaarspringen)

– overschattingvanzichzelf(Datkanikwel...)

– desportvaardigheidvansportersofgasten

– onderinvloedzijnvandrugs,alcohol.

• deactiviteiten

– gevaarlijkereactiviteiten,zoalsklimmen,zwemmen,boogschietenendergelijke

• detoezichthouderzelf

– vermoeidheid

– nietvoorbereidzijn

– geenzinhebben

– onoplettendheid

– aandachtaandeverkeerdepuntengeven

– mogelijkerisico'snietkennen

– nietwetenwelkedoelgroepenerbinnenzijnofkomen

– opdeverkeerdepositiestaan

– afgeleidworden

– nietwetenhoetehandelen

– afsprakennietnakomen.

• deaccommodatieenmaterialen

– eenkapotteklimgordel

– kuileninhetveld

– eentegladdevloer

– rondslingerendematerialen

– endergelijke

• attracties

– groteopblaasattracties(minderzicht opderestvandeaccommodatie)

– eenglijbaan

– eenspringplankineenzwembad

– golfslagbaden.

• buitentoezichthouden

– zonlicht(kanverblinden,maarletook opzonnebrand)

– temperatuurenregen

– onweer

– groottevanhetterrein

– bomenenstruiken(kunnenhetzichtblokkeren).

Een kapotte klimgordel is levensgevaarlijk.

Heb en ken het toezichtplan.

Eenaantalzakendievanbelangzijnbijhethoudenvantoezicht:

• Weetwelkedoelgroeperbinnenkomt.

• Weethoeveelpersonenerongeveerbinnenkomen.

• Hebenkenhettoezichtplan.

• Weetalsteamwatdeafsprakenzijn.

• Kenjeeigengebied(zone).

• Zorgvoorrugdekking.

• ‘Scan’jeeigenzone.

• Zorgdatjesnelbijeencalamiteitkuntzijn.

Opdracht39 Potentiëlegevaren

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmettweemedestudenten.JulliehebbeniedereenA3-papierofeenvelvande flip-overeneenpenofstift.

a. Neemeensport-enrecreatiebedrijfingedachtenofzoekeenbedrijfopinternet.

Iedereenuitjegroepjekrijgttweevandezesonderwerpentoegewezen:

• sporters,gasten,doelgroepen

• deactiviteiten

• detoezichthouderzelf

• deaccommodatieenmaterialen

• attracties

• buitentoezichthouden.

b. Noteerzoveelmogelijkpotentiëlegevarendiebijjullieonderwerpvoorkunnenkomen.

Onderwerp

Sporters,gasten,doelgroepen

Potentieelgevaren

Preventieveoplossing

Deactiviteiten

Detoezichthouderzelf

Deaccommodatieen materialen

Attracties

Buitentoezichthouden

c. HangdeA3-papierenopenbespreekdezemetjegroepje.Vuldelijstenwaarnodigaan.

d. Geefvoorallepotentiëlegevarenoplossingenterpreventie.Noteerzeindetabel.

Opdracht40 Interview

Jedoetonderzoeknaarpotentiëlegevarenbijactiviteiten.Benaderhiervooreensport-ofrecreatiebedrijf.

Zorgdatjezoveelmogelijkinformatieverzameltoverbijvoorbeeld:

• huisregels

• wet-enregelgeving

• potentiëlegevaren

• manierenvantoezichthouden

• werkafsprakenencommunicatiemiddelen

• hettoezichtplan

• hetcalamiteitenplan.

Naafloopmaakjeeenverslag.

a. Maakeenafspraakomiemandbinnenhetbedrijftemogeninterviewen.Leguitdatjedezeopdrachtuitvoert voorschoolinhetkadervantoezichtenveiligheid.

Vertelookhoelanghetinterviewongeveergaatduren(maximaal30minuten).Vraagofjefoto’smagmaken voorjeverslag.

Voorbereiding

b. Bereidjeinterviewvoordoorvoorafeenvragenlijstoptestellen.Denkhierbijbijvoorbeeldaandelijstmet potentiëlegevaren.

Uitvoering

c. Bezoekhetbedrijfenvoerhetinterviewuit.

Tip

Alsjehetgesprekopneemtopjetelefoon,hoefjenietzoveelteschrijventijdenshetgesprek.Weeserdanwel zekervandatjevoldoenderuimteopjetelefoonhebtenvraagvoorafomtoestemming!

Evaluatie

d. Werkhetinterviewuitineenverslag.ZorgdatjeverslagtenminsteéénA4’tjebeslaat.Leteropdatjeverslag erverzorgduitziet.

Ophetvoorbladzetjejenaam,groependedatumvanjeinterview.Vermeldookdenaamvanhetbedrijfwaar jegeweestbentenmetwiejedaargesprokenhebt.

e. Jekuntdeuitwerkingvandezeopdrachtinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmetjedocent.

3.5 Blessurepreventie

Alsjesportenbeweegt,benjegezondbezig.Maarsportenheeftookeenkeerzijde:desportblessure.Aldatsporten levertjaarlijks5,4miljoensportblessuresopbij4,1miljoensporters.Bij2,8miljoensportersishetzoernstigdat zemedischehulpnodighebben(bron: www.veiligheid.nl / 2018).Opdewebsitewww.veiligheid.nlstaatinformatie overveiligheid,sportblessuresenhetvoorkomenervan.

Website-Veiligheid

Goede begeleiding en goed toezicht helpen om blessures of ongevallen te voorkomen.

Alsmedewerkersportenrecreatiekunjedooreengoedebegeleidingeneengoedadviesdekansopblessures enongevallenverminderen.Jehoudttoezichtenbenttijdensdebewegingsactiviteitvoortdurendalertophet voorkomenvanblessures.Jemoetdaaromkennishebbenvanblessurepreventieendeoorzakenvan sportblessures.Kennisvansportkledingensportschoenenisookvanbelang.

Opdracht41

Blessures

a. Jehebtvastweleenseenblessuregehad.Watvoorblessurewasdat?

b. Hoeisdezeblessuretoenbehandeld?

c. Hoelanghebjelastgehadvandezeblessure?

d. Wathebjeallemaalgedaanomvandeblessureaftekomen?

e. Wathebjeallemaalgedaanomnietweeropnieuwgeblesseerdteraken?

Blessures

Mensenhechtenveelwaardeaaneengoedegezondheid.Behalvegezondereten,gaanveelmensenbewegenen sportenomdegezondheidtebevorderen.Maarbewegenensportenhebbenhelaasookeennadeel:deblessure.

Sommigeblessuresdoenzichdirectvoor(acuut),andereblessuresontstaangeleidelijkenhoudenlangetijdaan (chronisch).Botbreuken,enkelverzwikkingen,spierkneuzingenendezweepslagzijnvoorbeeldenvan veelvoorkomendeacuteblessures.Depeesontsteking,detenniselleboogendespringerskniezijnvoorbeelden vanveelvoorkomendechronischeblessures

Veelvoorkomendeoorzakenvanblessures

• contactmetanderesportersofgasten

• omstandighedenalsslechteondergrondenslechtweer

• slechtmateriaal,slechtekleding,slechteschoenen

• slechteconditie

• slechtetechniek.

Doorrechtstreekscontactmettegen-ofmedespelerskunjegeblesseerdraken.Hetzijndanfactorenvanbuitenaf (ookweluitwendigefactorengenoemd)diedeblessureveroorzaken.Vooralbijteamsportenkomtditveelvoor. Ookuitwendigefactorenalseengladdeondergrond,kuilenineenwegdekenhetweerkunneneenblessure veroorzaken.Ditzijnallemaalomstandighedenwaaropjesportersofgastengeeninvloedhebben.Jesportersof gastenhebbendangewoonpechdatzegeblesseerdraken.

Geblesseerd.

Slechtmateriaalofonvoldoendebeschermingkanooktoteenblessureleiden.Denkmaareensaanhetfietsen metslechteremmen,skeelerenzonderpolsbeschermers,skiënmetslechtafgesteldeski'sensnowboardenzonder helm.Ookverkeerdeofversletenschoenenkunnendeoorzaakvaneenblessurezijn.Sportenenbewegenineen fitnessruimte,opeenvoetbalveld,opeenhockeyveldofinhetbos:iederesituatievraagtanderschoeisel.Het komtookvoordateenslechteconditieofslechtetechniekdeoorzaakvaneenblessureis.Ditkunjegeenpech noemen,wantjekuntdezeblessuresgemakkelijkvoorkomen.

Opdracht42 Acuteenchronischeblessure

Geefinjeeigenwoordeneenomschrijvingvandevolgendebegrippen:

Begrip

Blessure:

Acuut:

Chronisch:

Opdracht43 Oorzaken

Omschrijving

Zoekeventueelinformatieopinternetop.

a. Watzijndemeestvoorkomendeblessuresbijsport-enbewegingsactiviteiten?

b. Watzijnveelvoorkomendeoorzakenvanhetoplopenvaneenblessure?

c. Vergelijkjeantwoordenmetdievaneenmedestudent.Vuljeantwoordeneventueelaan.

Opdracht44 Sportblessures

a. Ganaardewebsiteenkiesjefavorietesport.

Website-Voorkomblessures

b. Watzijndemeestvoorkomendeblessuresbijjouwfavorietesport?

c. Watzijndemeestvoorkomendeoorzaken?

d. Watkunjedoenomzo'nblessurestevoorkomen?

e. Bespreekjeantwoordenmeteenmedestudent.

f. Kiesnusamennogeenanderesport.Noteerookhierwatdemeestvoorkomendeblessuresenwatdeoorzaken zijn.Noteerookhoejedezeblessureshetbestekuntvoorkomen.

Sport:

Meestvoorkomendeblessuresbijdezesport:

Oorzaken:

Tevoorkomendoor:

Blessuresophetwerk

Blessuresophetwerkkunnenookontstaanbijeenvoudigehoudingenenbewegingen,zoalszittenentillen.Ook dezeblessureszijngemakkelijktevoorkomen.Veelrugklachtenontstaandoorverkeerdzittenoftillen.Een werknemermagoverigens,volgensdearbo-voorschriften,zonderhulpmiddelennietmeerdan23kiloinéénkeer tillen.

Tips

Zitten

Zorgvoorondersteuningvanbillen,bovenbenen, lendenen,rugenvoeten.

Steundebovenbenenzoveelmogelijkopdezitting.

Devoorsterandvandezittingmagdeknieholtenniet raken.

Dehoogtevanhetzitgedeeltemoetovereenkomenmet delengtevandeonderbenen(hetkniegewrichtmaakt daneenhoekvan90graden).

Schouderspierenwordenontlastdoorarmsteunendie opdejuistehoogtezijnafgesteld.

Tillen

Tilzoveelmogelijkmettweepersonen.

Probeerzoveelmogelijkgebruiktemakenvan hulpmiddelenalseensteekwagenofeenheftruck.

Gazodichtmogelijkbijhettetillenvoorwerpstaan.

Zakdoordeknieën,tilvanuitjeknieën,laatje beenspierenhetwerkdoen.

Ademgoedinvoordatjetilt.

Gebruikaltijdtweehanden. Zitaltijdrechtop-gazovermogelijkachteropdezitting zitten-zetjevoetenstevigopdegrond.

Bijhetzittenaaneenbureauoftafel:

• Zorgervoordathetwerkbladietsbovendeelleboog zit.

• Schuifjestoelzoaandatjerechtop,metjerugtegen deachterkant,kuntblijvenzitten.

• Draainiettijdenshettillen,doeditpasnahettillen.

• Tilzwarevoorwerpenniethogerdanjemiddel.Als jeeenvoorwerpietshogermoetneerleggen,gebruik danveiligehulpmiddelenalseenhefwagentjeofeen trapje.

Verkeerd tillen.

Zitten

Goed tillen.

Verkeerd zitten.

Opdracht45 Blessuresopschool

Goed zitten.

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteenmedestudent.

a. Observeerjemedestudentopschooleenaantalkerentijdenshetzittenentijdenshettillen.

b. Noteerwatjevanzijn/haarzithoudingentiltechniekvindt.

c. Welketipsgeefjijjemedestudentvoordezithoudingendetiltechniek?

d. Bespreekjullieantwoorden.

Voorkomenvanblessures

Blessuresvoorkomenisbeterdanervantemoetengenezen.Jegastenensportersopeenveiligemanierlaten sportenenbewegenineenveiligeomgevingiseenvandebelangrijksteopdrachtenvoorjoualsmedewerker sportenbewegen.Jebentdusheelbelangrijkbijblessurepreventie.Hetvoorkomenvanblessuresbegintalmet eengoedevoorbereidingvandesportieveofrecreatieveactiviteit.Denktijdensdevoorbereidingspecifiekna overdeveiligheidvanjesportersofgastenenhoejeblessureskuntvoorkomen.

Ooktijdensdesportieveofrecreatieveactiviteithebjeeenbelangrijkeopdracht:toezichthouden.Jeobserveert jesportersofgastentijdensdeuitvoeringvandeactiviteit.Ooknudenkjevoortdurendaandeveiligheidenaan hetvoorkomenvanblessures.

Maatregelen

Maatregelendiejekuntnemenomblessurestevoorkomen:

• Zorgvooreengoedevoorbereidingvandeactiviteit.

• Observeertijdensdeactiviteit:

– Gedragendesportersofgastenzichbehoorlijkeenisdesfeergoed?

– Wordenderegelsgoednageleefd?

– Isdeactiviteituitvoerbaar?

– Wordtdeactiviteit(technisch)goeduitgevoerd?

• Zorgervoordatdesportersofgastendejuistekledingenschoenendragen.

• Zorgvooreengoedewarming-upencooling-down.

• Pasdeactiviteitaanhetniveauvandesportersofgastenaan.

• Zorgalsscheidsrechterdatderegelswordentoegepastenbeïnvloedwaarnodigdesfeer.

• Corrigeeronsportiefofonveiliggedragenpaseventueelderegelsaan.

Toezichthoudenofobserverenisdusbelangrijkomblessurestevoorkomen.Alsmedewerkersportenrecreatie kijkjenaardesfeerenhetgedragvanjesportersofgasten.Isereenpositieveensportievesfeer?Gaanjesporters ofgastencorrectmetelkaaromofontstaanerirritaties?Wordende(spel)regelsgoednageleefdofmoetjeals scheidsrechterstrengoptredenenzelfsderegelsaanpassen?

Ookkijkjealsmedewerkersportenrecreatienaardeuitvoerbaarheidvandeactiviteitendeuitvoering.Isde activiteitniettemoeilijkoftezwaar?Pastdeactiviteitbijhet(sport)niveauvanjesportersofgasten?Voerenje sportersofgastendeactiviteitencorrectuit?

Eigenverantwoordelijkheid

Deeigenverantwoordelijkheidvanjesportersofgasteniseigenlijknoggroterdandeverantwoordelijkheidvan demedewerkersportenrecreatie.Iedereenheeftallereerstzelfdezorgvoorheteigenlichaam,dejuisteleefstijl engoedeleefgewoonten.Ookbenjezelfverantwoordelijkvooreenoptimaleconditieenluisterjegoednaar eventuelenegatievesignalendiehetlichaamafgeeft.Hetdragenvandejuistesportkledingensportschoenen hoortookbijdeeigenverantwoordelijkheid.

Opdracht46 Maatregelen

Toezichthoudenofobservereniseenvandebelangrijkemaatregelenomblessurestevoorkomen.

a. Welkealgemenemaatregelenneemjenogmeeromblessurestevoorkomen?

b. Geefbijdriemaatregeleneenpraktijkvoorbeeldwaaruitblijktdatdemaatregelbelangrijkisbijhetvoorkomen vanblessures.

Opdracht47 Voorkomenisbeterdangenezen

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteengroepjevanviermedestudenten.

a. Bekijkdefilmpjesominspiratieoptedoen.

Filmpje-Beachvolleybal

Filmpje-Fitness

Filmpje-Mountainbiken

Filmpje-Badminton

b. Werkdevragenvooriederesituatieuit.Vuljeantwoordeninindetabel.

• Welkemaatregelenneemjeomblessurestevoorkomen?

• Welketipsgeefjejesportersofgastenvoordatzeaandebewegingsactiviteitbeginnen?

• Watdoejealsmedewerkersportenrecreatietijdensdebewegingsactiviteitomblessurestevoorkomen?

Situatie

Beachvolleybal

Fitness

Mountainbiken

Badminton

Maatregelen

Tips

Medewerker

Opdracht48 Observatievragen

a. Welkevragensteljejezelftijdenshetobserverenvaneensportieveofrecreatieveactiviteitomtevoorkomen daterblessuresontstaan?

Halvefinale

Tijdenshetvoetbaltoernooiopdecampinggaatheterfanatiekaantoe.Erstaatdanookietsophetspel.Hetis namelijkdehalvefinale.Leroyisdescheidsrechterenhijheeftaltweekeerhetspelmoetenstilleggenvooreen blessurebehandeling.Gelukkignognietsernstigs.Leroyisernietgerustopdatditzoblijftenroeptbeide aanvoerdersbijzich.Hijbespreektzijnzorgenenmaakteenafspraak:erwordengeenslidingsmeergemaakt!

Beginnersgroep

Vandaagiseenbeginnersgroepaanweziginhetfitnesscentrum.ZehebbenzojuistuitleggekregenvanHanou. Numogendefitnesserszelfdeoefeningenuitproberen.MaarHanoumoetmeteenbijhetbankdrukkenalingrijpen. Demannenproberenveeltezwaregewichtenomhoogtedrukken.‘Datkannietdebedoelingzijn.Eerstmoeten jullielerenhoejedeoefeningcorrectuitvoert.Datdoejemeteenlichtergewicht.Daarmeevoorkomjeeen rugblessure!'

b. Leesnubeidecasussen.WelkevragenhebbenLeroyenHanouzichzelfgesteldtijdensdeobservatievanhet voetballenenfitnessen?

Watwashunantwoordopdebetreffendevraagenwelkemaatregelhebbenzegenomen?

Vuljeantwoordeninindetabellen.

Leroy: Maatregel Antwoord

Vraag

Hanou:

Vraag

Eerstehulpbijongelukken

Hoeveiligjedesituatieookmaakt,hoegoedjeookalleveiligheidsregelsopvolgt,eenongelukkanaltijdgebeuren. Daaromishetbelangrijkdatjeweetwatjemoetdoenalszicheenongelukvoordoet.

EerstehulpbijongelukkenwordtafgekortalsEHBO.Omgoedeerstehulptekunnenverlenenisbasiskennisvan EHBOnoodzakelijk.Iedereenkanhiervooreencursusvolgen.MeteenEHBO-diplomaopzakkunjehelpenbij ongevallen.TochkunjeookzonderEHBO-diplomawelbepaaldedingendoenalszichinjouwomgevingeen ongevalvoordoet.Sterkernog,jebentvolgensdewetzelfsverplichtomiemandinnoodtehelpen.Alwashet maardoorhulpinteschakelen.Ookdatvaltondereerstehulpverlenen.Laatjeiemandaanzijnlotover,danben jedaarvoorstrafbaar.

Opdracht49 EHBO

Welkebeweringovereerstehulpisjuist?

AlleenmensenmeteenEHBO-diplomamogeneerstehulpverlenen.

Iedereenmagallelevensreddendehandelingenuitvoereninnoodsituaties.

Iedereenmoeteerstehulpverlenenalseenanderinnoodis.

Stappenbijeerstehulp

Hoeweliedereongevalssituatieandersis,isdebenaderingwelgelijk.Dezeverlooptaltijdvolgenseenaantal vastestappen.Ditzijndevijfbelangrijkestappen:

1. Letopgevaar.

2. Ganawaterisgebeurdenwathetslachtoffermankeert.

3. Stelhetslachtoffergerustenzorgvoorbeschutting.

4. Zorgvoorprofessionelehulp.

5. Helphetslachtofferopdeplaatswaarhijligtofzit.

Stap1:letopgevaar

Hierbijletjeopveiligheid.Jekijkteerstnaarjeeigenveiligheid.Datisnietegoïstischmaarnoodzakelijk.Hetis nietdebedoelingdatjezelfookslachtofferwordt.Dusjebekijktofdesituatieveiliggenoegisomhetslachtoffer tebenaderen.

Daarnakijkjeofernoggevaarisindedirecteomgevingvooromstanders.

Alslaatstebeoordeeljedeveiligheidvoorhetslachtoffer.Eengewond slachtoffermagjenietverplaatsen.Jezouhiermeehetletselerger kunnenmaken.Verplaatsenmagalleenalserindedirecteomgeving noggevaaris,bijvoorbeeldalshetslachtofferzichdichtbijeenbrand bevindt.

Let op gevaar.

Opdracht50 Safetyfirst

Inwelkevolgordezorgjevoorveiligheid? eersthetslachtoffer,dandeomstanders,danik eerstik,dandeomstanders,danhetslachtoffer eersthetslachtoffer,danik,dandeomstanders

Stap2:ganawaterisgebeurdenwathetslachtoffermankeert

Ditzijntweevragendiejesteltendatdoejebewustookindievolgorde.Eerstwiljewetenwatergebeurdis.Dit geeftjenamelijkalinformatieoverwatermogelijkmethetslachtofferaandehandis.Stel,jetreftiemandopde grondaanenjeweetnognietsoverdeernstenhetsoortletsel.Jeweetalleenweldatdezepersoonvaneen hoogtegevallenis.Bijhetinschattenvanletselhoefjedusniettedenkenaanbrandwondenofverstikking bijvoorbeeld.Jekuntwelinschattendatjeeerdermoetdenkenaanbotbreukenofwervelletsel.Dekansisgroot dateenslachtoffernietzelfkanvertellenwatergebeurdisofwathemmankeert.Wanneeranderemensen aanwezigwarenbijhetongeval,kunnenzijmeerinformatiegeven.

Opdracht51 Vragenstellen

Waaromvraagjeeerstnaarwatergebeurdisennietmeteennaarwathetslachtoffermankeert?

Opdracht52 Welofgeenspoed?

a. Geefaanoferwelofnietsprakeisvanspoed.

Situatie

Iemandligtopdegrondenademtniet.

Iemandheeftlichtebrandwondenopgelopen.

Iemandisgezwiktenheefteendikkeenkel.

Iemandisgevallenenzijnbeenligtineenheelvreemdehouding.

Spoedofniet?

wel/niet

wel/niet

wel/niet

wel/niet

b. Legjeantwoordenuit.

Stap3:stelhetslachtoffergerustenzorgvoorbeschutting

Eenslachtofferkanveelpijnhebben,angstigzijnofinpaniekzijn.Benaderhetslachtofferdaaromaltijdrustig enprobeeriemandgerusttestellen.VertelwiejebentendatjekennishebtvanEHBO.Jekuntbijvoorbeeldook zeggendaterhulponderwegisofdatdesituatieondercontroleis(alsdattenminsteookechtzois).Ookzorgje voorbeschuttingmetbijvoorbeeldeenjasofdeken.

Opdracht53 Geruststellen

Watkunjebeterniettegeneenslachtofferzeggen?

Hebtueengoedeziektekostenverzekering?

Uligthierveilig,deambulanceisonderweg.

Weesmaarnietbang,ikblijfbijutotdehulpdienstenerzijn.

Stap4:zorgvoorprofessionelehulp

Afhankelijkvandeernstvandesituatieishetbelangrijkomgauwhulpdiensteninteschakelen,duseenambulance, politieofdebrandweer.Wanneerje112belt,krijgjeiemandvandecentralemeldkameraandetelefoon.Diegaat ervoorzorgendatdejuistehulpdienstwordtingezet.Daarvoorsteltdemedewerkervandemeldkamerjeeen aantalvragen.Zowilhijonderandereweten:

• wiejijbent(jenaam)

• watergebeurdis

• hoeveelslachtofferserzijn

• wathetslachtoffermankeert

• depreciezelocatie

• opwelknummerjetebereikenbent.

Jekuntookiemandandersvragenom112tebellen.Datdoejealsjezelfalseerstebijhetslachtofferbent.Een slachtofferlaatjenietalleen.Dusalsiemandanders112kanbellen,zodatjezelfbijhetslachtofferkuntblijven, dankiesjedaarvoor.

Alleenbijnoodgevallenschakelje112in.Erisdansprakevan spoedeisendeeerstehulp.BijlichteverwondingenkandeEHBO’erof bhv'erookzelfeerstehulpverlenen.Bijvoorbeeldbijkneuzingenof verstuikingen,schaafwondenoflichtebrandwonden.Indiegevallen spreekjevanniet-spoedeisendeeerstehulp Vaakishetraadzaamom iemandwellangsdedokterofhuisartsenposttesturen,ofmethem daarnaartoetegaan.Hetkanookzijndateranderehulpnodigis, bijvoorbeeldvaneentandarts.

Zorg voor professionele hulp.

Opdracht54 112bellen

Aanrijding

Jelooptdeschooluitenvoorjeneuswordteenscooterrijderaangereden.Deautomobilistrijdtdoor,de scooterrijderligtopdegrondenisduidelijkgewond.

a. Waaromzoujeiemandanderslatenbellenalsjedatookzelfkuntdoen?

b. Waarommoetjedevragenvaneencentralistallemaalbeantwoorden?

c. 112wordtgebeld.Welkeinformatiemoetwordendoorgegeven?

Stap5:helphetslachtofferopdeplaatswaarhijligtofzit

Zoalsjealhebtgelezen,laatjehetslachtofferliggenofzittenopdeplekwaarjehemofhaaraantrof,tenzijdat teonveiligis.Jeweetnognietprecieswatermethetslachtofferaandehandis.Alsersprakeisvanletselaanrug ofnekenjezouiemandproberenteverplaatsen,danmaakjehetletselalleenmaarerger.Iemandkandaardoor bijvoorbeeldblijvendinvalideraken.

Opdracht55 Eenslachtofferverplaatsen

Inwelkesituatiemagjeeenslachtofferverplaatsen?

Jemageenslachtofferverplaatsenalsdezezelfaangeeftdaargeenbezwaartegentehebben.

Jemageenslachtofferverplaatsenalsjezietdathijnietsgebrokenheeft.

Jemageenslachtofferalleenverplaatsenalser(nog)gevaardreigtindedirecteomgeving.

Opdracht56 Handelenbijongelukken

Helaas,ergebeurenveelongelukkenindesport-enrecreatiesector.Natuurlijkwiljediezoveelmogelijk voorkomen,maarwatdoejealsertochietsgebeurt?Hoereageerjijindesituatiesindeopdrachthierna?

Zeskamp

Eristijdensdezeskampeenopblaasbarestormbaanomgewaaid.Iemandheeftdezenietgoedvastgezetennu liggenerkinderenonder.

a. Watdoeje?

Verzwikt

Tijdenseenvolleybalwedstrijdiseensporterverkeerdterechtgekomenenheeftzijnenkelverzwikt.Hijheeft enormveelpijnenkanernietopstaan.

b. Watdoeje?

Gebrokenenkel?

Tijdenseenvoetbalwedstrijdmetjongerenwordteenspelerenormhardgetackeld.Hetslachtofferkannietmeer lopen.Jevermoedteengebrokenenkel.

c. Watdoeje?

Verrekt

Tijdensdeyoga-activiteitverrekteenwatouderedeelnemereenrugspier.Debetreffendemevrouwkanbijna nietmeerrechtstaan.

d. Watdoeje?

Omgeslagen

Vanafdekantvanderecreatieplasziejedateenaantalkano’smettienersisomgeslagen.Allegastenhebbenals hetgoedisweleenzwemvestaan,maardatkunjevanafhiernietzien.

e. Watdoeje?

Zoek!

Jebentmeteengroepkinderenvan8+naarhetstrandgegaanomdaarbeachsoccertespelen.Bijvertrektelje alledeelnemersenjemisteenkind.Eriseenjongetjezoekenniemandweetwaarhijis.

f. Watdoeje?

Opdracht57 Paintball

Gestruikeld

Jebegeleidtsamenmeteencollegaeenspelpaintball.Tijdenshetspelwileenmeisjevan18jaarsnelwegduiken, maarzestruikeltovereenboomstam.Zeblijftliggenenpakthaarenkelvast,dieergveelpijndoet.

Noteerdevijfstappenengeefaanwatjeachtereenvolgensgaatdoen.

Stappen

Watdoeje?

Opdracht58 Valpartij

Nietverderfietsen

Roydoetmeeaaneenmountainbiketochtindebossen. Hijkomtongelukkigtenval.Hijkomtmetzijn ribbenkastopeenboomstronkterecht.Deklapbezorgt hemwatpijnenhijkomtwatademtekort.Tochwilhij meteenweerverder.

Debegeleidingverbiedthemdat.Hijmoetheel voorzichtigindeautogaanzitten.Zovervoerteenvan debegeleidershemnaarhetziekenhuis.Inhet ziekenhuiswordenfoto'sgemaakt.Roymagpasweer fietsenalsduidelijkisdaternietsaandehandis.

a. Watzijnderisico'svanzo'nvalpartijvoorderibben?

b. Welkeorganenkunnenbeschadigdraken?Watzijnderisico'sdaarvan?

c. Isdebeslissingvandebegeleidingeenverstandigebeslissing?Waaromwel/niet?

d. Watzoujijdoenalsjijinditgevaleenvandebegeleiderswas?

e. Bespreekdegeschetstesituatieenjeantwoordenmeteenmedestudent.Zijnjulliehetmetelkaareens?

Reanimatie

Sommigeongevallenzijnzolevensbedreigenddatacuutgestartmoetwordenmetlevensreddendehandelingen.

Alshetharthetbloednietmeerdoorhetlichaampompt,spreekjevaneencirculatiestilstand.Erontstaatdan binnenenkelesecondeneenzuurstoftekort.Dehersenenkunnenmaarheelkortzonderzuurstof.Alsdecirculatie nietbinnenvijfminutenweeropganggebrachtis,isdekansgrootdateronherstelbareschadeontstaat.

Hetweeropgangbrengenvandecirculatieheetreanimeren Hoeeerdergestartwordtmetreanimeren,hoe groterdekansomhethartweeropgangtekrijgen.Insommigesituatiesmoetjezelfséénminuutreanimeren voordatje112belt.Datiszobij:

• letselsdooreenongeval

• verdrinking

• verstikking

• overdosismedicatieofalcohol

• eenkindjongerdanachtjaar.

Opdracht59 Reanimeren

a. Hoesnelmoetjestartenmetreanimerenwanneeriemandeenhartstilstandheeft?

Binnenvijfminuten

Binnentienminuten

Zosnelmogelijk

b. Waarommoetjesomseerstéénminuutreanimerenvoordatje112belt?

Eerstehulpbenadering

Alseenslachtofferbewusteloosis,controleerjealseersteofersprakeisvaneencirculatiestilstand.Hierbijvolg jeeenpaarstappen:

• Jekijktofhetslachtofferreageertopaansprekenenschudden.

• Jecontroleertofhetslachtofferademtofnietnormaalademt.

• Isdatniethetgeval,dangajeuitvaneencirculatiestilstand.Jebelt112enstartmethetgevenvan borstcompressies,gevolgddoortweekeerbeademen.

Opdracht60 Eerstehulpbenadering

Watdoejealseerstealsjeeenslachtofferbewusteloosopdegrondaantreft?

Directbeginnenmetreanimatie.

Hetslachtofferaansprekenomtezienofhijreageert.

Kijkenofhetslachtoffernogademt.

Meteen112bellen.

Borstcompressiesenbeademing

Reanimatievoerjeuitdoorhetgevenvanborstcompressies.Hierbijplaatsjebeidehandenophetborstbeenvan hetslachtofferenjedruktineensneltempodertigkeerachterelkaardeborstkasopenneer.Hiernacontroleer jeopnieuwoferademhalingis.Isdatniethetgeval,danstartjemettweekeermond-op-mondbeademingof mond-op-neusbeademing.

Borstcompressies en beademing.

Opdracht61 Borstcompressieenbeademing

a. Bekijkhetfilmpje.

Filmpje-Borstcompressie

b. Hoehoudjejehandenomborstcompressiestegeven?

c. Hoevermoetjehetborstbeenindrukken?

d. Hoevoerjemond-op-mondbeademinguit?

EenAEDgebruiken

EenAEDiseenextrahulpmiddelbijdereanimatie.Het isdusgeenvervangervoorhethandmatigreanimeren enbeademen.Metditapparaatkunjeeenelektrische schokaanhetharttoedienenalsersprakeisvan levensbedreigendehartritmestoornissen.IndeAEDis eenprogrammaingebouwddatjouviagesprokentekst preciesverteltwatjemoetdoen.Eeningebouwde computeranalyseerthethartritmevanhetslachtoffer enbepaaltautomatischofhetnoodzakelijkiseen stroomstoottoetedienen.Ineeningebouwddisplay kunjedegesprokenopdrachtookaflezen.DeAEDsluit jeaandoorhetplakkenvantweezelfklevende elektrodenopdeborstkasvanhetslachtoffer.

Opdracht62 DeAED

a. WatiseenAED?

b. KunjedeAEDgebruikeninplaatsvanreanimatieenbeademing?Lichtjeantwoordtoe.

Wiemagreanimeren?

Inprincipemagiedereenreanimerenineennoodgeval.DatgeldtookvoorhetgebruikvandeAED,eenhulpmiddel bijreanimatie.Dieregelgeldtvooralvoordepassantenhulpverlening.Datwilzeggen:bijongevallenbuitenop straatofindeprivésfeer.

Binneneenprofessionelewerkomgevingzijnbhv'ersaangesteld,diebeschikkenoverdejuistekennisen vaardighedenomeerstehulpteverlenen.Zorgerdusvoordatjeweetwiedatzijnopjouwwerkplek.Zokunje zonodigmeteendejuistehulpverlenersinschakelen.

Opdracht63 Reanimeren

a. Magiedereenreanimeren?

b. ZoujezonderEHBO-diplomagaanreanimerenalseropjewerkeenongelukgebeurt?

Ja/Nee

c. Legjeantwoorduit.

DeverbanddoosofEHBO-koffer

Eenverbanddoosisonmisbaarineenbedrijf.Omgoedeerstehulptekunnen verlenen,ishetbelangrijkdatjeovereengoedeverbanddoosbeschikt.

Iniederbedrijfhoortdezedanookaanwezigtezijnopeengoedvindbare enzichtbareplek.

Waterindeverbanddooszit,kanperdoosverschillen.Debasisinhoudis hetzelfde,maarafhankelijkvandeplekofsituatiezijnerverbanddozen voor:

• thuis

• ophetwerk

• indeauto

• sporten

• opvakantie.

Opvakantieneemjehetminimalemeeineenkleinreisetuitje,terwijlinde sportschooleenuitgebreideverbanddoosstaatmetallemiddelenom bijvoorbeeldblessurestebehandelen.

Verbandkoffer.

De verbanddoos moet op een goed bereikbare plek aanwezig zijn.

EHBO-reisetuitje.

Deverbanddoosbevatallematerialenwaarmeejeeerstehulpkuntverlenen.Erzittenverschillendesoorten verbandmaterialeninwaarmeejewondenkuntafdekken,drukkuntgevenbijzwellingofsteunkuntgevenaan ledematen.Ooktrefjemiddelenaanomwondentekunnenontsmetten,eenschaartjeompleistersofverband afteknippenenspecialemiddelenvoorbrandwonden.

De inhoud van de verbandkoffer.

Opdracht64 Verbanddoos

a. Waaromzijnerverschillendesoortenverbanddozen?

b. Zoekopinternetopwelkebasismaterialenertenminsteineenverbanddoosmoetenzitten.Jekuntbijvoorbeeld zoekenmetdewoorden'verplichteinhoudEHBO-koffer'.Noteerdezematerialen.

Opdracht65 DeEHBO-materialen

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteenmedestudent.

a. Neemeenverbanddoos.Bekijkmetelkaardeinhoudvandeverbanddoos.

b. Isdeinhoudcompleet?Zonee,noteerwaterontbreekt.

c. Legbijelkaarwelkematerialenbedoeldzijnvoor:

• oppervlakkige(schaaf)wonden

• eenverzwikkingofverstuiking

• eenbrandwond

• eenflinke,bloedendewond

d. Maakeenfotoenschrijferbijwaardematerialenvoorbedoeldzijn.

Letsels

Alsmedewerkersportenrecreatiekunjeinaanrakingkomenmetongevallenwaarbijersprakeisvanletsel.Er zijnallerleisoortenletselmogelijk.Demeestvoorkomendeletselszijn:

• actievebloedingen

• betenenstekenvaninsecten

• blaren

• brandwonden

• elektriciteitsletsel

• hyperventilatie

• kneuzing/verstuiking

• letselsaanspieren/pezen

• oogletsels

• shock

• zonnebrand

Ookalhoefjenietpreciestewetenhoejealdezeletsels moetbehandelen,tochishetwelnuttigdatjekunt herkennenwatermogelijkaandehandis.Enwatjein diesituatieshetbestekuntdoen.Daaromvolgthier eenkortebeschrijvingvandemeestvoorkomende letsels.Waarschuwaltijdeenbhv’eromdesituatiete beoordelen.Dathoeftnatuurlijknietalsdesituatieniet ernstigis.Eenpleisterplakkenkunjebestzelf.

• beroerte

• bijtwonden

• botbreuken

• chemischebrandwonden

• flauwte

• kleinewonden

• letselsaanneus/oor

• ontwrichting

• oververhitting

• vergiftiging.

Opdracht66 Eenpleisterplakken

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteenmedestudent.

Opdepleisterkaartziejehoejeeenpleistermoetplakken.Knipenplakvoorelkaareenpleister:

• overdevingertop

• overeenvingergewricht.

Maakeenfotovanhetresultaat.

Eenwondontsmetten

Alsjeeenwondzelfmoetbehandelen,ishetbelangrijkdatdewondschoonis.Eenwondbevatnamelijk ziektekiemendiehetgenezingsprocesindewegstaan.Jekunteenwondgoedschoonmakenmetkraanwater. Daarnakunjeeenwondjeontsmettenmeteengaasjemetontsmettingsmiddel,zoalsjodiumofsterilon.

Isheteenwondwaarmeeiemandnaardedoktermoet,danontsmetjeniet.Gaasjesdiejeopeenwondlegt, moetensterielzijn.Danweetjezekerdatandervuilofbacteriënnietindewondterechtkomen.

Opdracht67 Ontsmetten

a. Waarommoetjeeenwondontsmettenvoordatjeeenpleisterplaktofwondverbandaanlegt?

b. Watissteriel?

Kneuzingen,verstuikingenenbotbreuken

Bijeenkneuzingishetweefseltussendehuidenhet botbeschadigd.Erisgeenwondtezien,maarweleen zwelling.Dehuidverkleurtvanroodnaarblauw.Een verstuikingofverzwikkingiseigenlijkhetzelfde,maar danbijdegewrichten.Koelenhelptdepijnte verminderenenzwellingtegentegaan.Jekunthiervoor zogenoemdecoolpacksgebruiken.Hebjedienietbij dehand,danhoudjeereennatte,liefstijskoudedoek tegenaan.Jekuntookijsblokjesineenwashandjedoen. Ookhelpthetombijeenverstuikinghetlichaamsdeel omhoogtehouden.

Kneuzing.

Wanneeriemandeenarmofbeenbreekt,kunjedat vaakzienomdathetlichaamsdeeleenonnatuurlijke standheeft.Bijeenopenbotbreuksteekthetbotnaar buiten.Maarnietaltijdiseenbotbreukvanbuitenafte zien.Bijtwijfelwordtinhetziekenhuiseenröntgenfoto gemaakt.Belangrijkbijbotbreukenisdatdebreuk onbeweeglijkgehoudenwordt.Eenmitellavooreen arm,ofeendekenrolvooreenbeen,iseenhulpmiddel daarvoor.Alsjevermoedtdathetslachtoffereen gebrokenrugofnekheeft,magjehemnietverplaatsen, maarschakeljemeteeneenambulancein.

Botbreuk.

Opdracht68 Au,mijnenkel!

Wandeltocht

Jebegeleidteenwandeltochtdoorhetbos.Eenvanjegastenverstaptzichineenkuilengrijptnaarzijnenkel. Hetdoetzeer,hijkanernietopstaan.Jedoetzijnschoenensokuit.Deenkelisbehoorlijkgezwollen.

a. Watiseraandehand?

b. Watmoetjedoen?

Eenblessurebehandelen

EenblessurekunjebehandelendoordeICE-regeltoetepassen.

• I:DeletterIstaatvoorimmobiliseren.Datbetekent:nietbewegen.Jemoetervoorzorgendatdedeelnemer hetgeblesseerdelichaamsdeelnietbeweegt.

• C:DeletterCstaatvoorcompressie.Datbetekent:druk.Jelegteendrukverbandaan,zodathetgeblesseerde lichaamsdeelnietdikwordt.

• E:DeletterEstaatvoorelevatie.Datbetekent:hoogte.Zorgervoordathetgeblesseerdelichaamsdeelhoog komtteliggen.Legbijvoorbeeldeengeblesseerdeenkelopeenstoel.

Helptditnietvoldoende,schakeldaneendokterofambulancein.

Compressie: drukverband aanleggen.

Opdracht69 DeICE-regel

LeginjeeigenwoordenuitwatjedoetalsjedeICE-regeltoepast.NoteerookbijwelkeblessuresjedeICE-regel toepast.

Brandwonden

Brandwondenontstaandoorcontactmethitte.Jekuntjeverbrandenaanvuur,maarookaanhetevloeistoffen, zoalsheteolieofkokendwater.Doortelangindezontezijn,kunjezonnebrandoplopen.Brandwondenworden ingedeeldineerste-,tweede-enderdegraadsverbrandingen.Dedieptevandeverbrandingendegroottevande wondbepalendeernst.Spoelbrandwondentenminstetienminutenmetlauw,zachtstromendwater.Isde temperatuurvanhetkoelwatertelaag,danzouerbijhetspoelenonderkoelingkunnenoptreden.Onthoudde regel‘Eerstwater,derestkomtlater.’Denkeromdatjenooitingebrandekledinglostrektvaneenbrandwond.

Opdracht70 Eenbrandwond

Bijdezeopdrachtwerkjesamenmeteenmedestudent.

a. Watmoetjedoenalsiemandinbrandstaat?

b. Watmoetjedoenalsiemandkokendwateroverzijnhandkrijgt?

c. Watmoetjedoenalsiemandeentweedegraadsbrandwondheeftopgelopen?

d. Waarommagjeeenbrandwondnietkoelenmetkoudwater?

Onderkoelingofoververhitting

Jelichaamdoetzijnbestomeenconstantelichaamstemperatuurtebewaren,zodathetoptimaalkanfunctioneren. Tochgebeurthetsomsdatdetemperatuurtehoogoploopt.Bijvoorbeeldbijgroteenlangdurigeinspanning,bij eenhogeomgevingstemperatuurofeencombinatievanbeide.Hetlichaamraaktdanoververhit.Datkanleiden totspierkramp,hoofdpijn,misselijkheidenzelfstotshockenstilstandvandebloedsomloop.Rusten,zweten, koelenenwaterdrinkenhelpenomdetemperatuuromlaagtekrijgen.

Omgekeerdkaneronderkoelingoptreden.Bijonderkoelingishetlichaamnietlangerinstaatomdeeigen lichaamstemperatuurvasttehouden.Eenonderkoeldslachtofferriltenzietbleek,ademteerstsnelendan langzaamenoppervlakkig.Ookwordthijwatsuffig.Alsdeonderkoelingnogdieperwordt,stopthetrillen,worden despierenstijf,neemtdehartslagafenziejeblauwelippen,oren,vingersoftenen.

Hetisbelangrijkomhetslachtofferzosnelmogelijknaareenwarmereomgevingtebrengen,ofhemteomwikkelen meteendeken.Jekuntookietswarmslatendrinken,maarnietbijdiepeonderkoeling.

Opdracht71 Tewarmoftekoud

Kanerindevolgendesituatiessprakevanonderkoelingofoververhittingzijn?

Slachtoffer:

Rilt,isbleekensuffig

Isrood,zweetenheefthoofdpijn

Heeftblauwelippenenstijvespieren

Isactief,dorstigenheefteennormalehartslag

Shock

Onderkoeling

Oververhitting

Geenvanbeide

Bijshockisdedrukindebloedvatentelaagomdebelangrijkstelichaamsfunctiesinstandtehouden.Hetgevolg isdaterteweinigzuurstofkankomenbijhethart,dehersenenenanderebelangrijkeorganen.Deoorzakenen ernstvanshockkunnenverschillen,maarhetisaltijdeenlevensbedreigendesituatie.

Kenmerkenvanshockzijn:

• bleke,koude,klamme/zweterigehuid

• ingevallengezicht,spitseneus

• misselijk/ziekgevoel,ziekeindruk

• dorst

• zwak

• snellehartslag,oppervlakkigeademhalingengeeuwen

• onrustig,angstig

• suf/verminderdbewustzijn

• bewusteloosheid

• pijnopdeborst(hartkrijgtnietgenoegzuurstof).

Waarschuwmeteeneenbhv’erofbel112alsjeeenslachtofferinshockaantreft.Alleenprofessionelehulpdiensten kunnenshockbehandelen.Alshetslachtofferbloedt,probeerjehetbloedverliestestelpendoordewonddicht tedrukken.

Opdracht72 Inshock

Waarommoetjeprofessionelehulpinschakelenbijshock?

Verdiepingsstof-Handelenbijsportblessures

Trainer-coachesmoetenvaakenaccuraatoptredenbijongevallen.Demoeilijkheidisdanomsneldeernstvan deblessureinteschattenendejuistemaatregelentetreffen.Somsontkentdesporterzijnklachten,zodathij weersnelkangaansporten.Alstrainer-coachmoetjeervoorwakendatdesporterdoorgaatterwijlditniet verantwoordis.

Desportermoetstoppenals:

• depijnnietverdwijnt

• hetbewegingspatroonnietnormaalkanwordenuitgevoerd

• eenknapofkrakisgehoordofgevoeld

• zichsneleenzwellingontwikkelt.

Alstrainer-coachhebjeachtergrondkennisnodigomtekunneninschattenwanneereensporterkandoorgaan enwanneerhijmoetstoppen.Jehebtinelkgevalkennisnodigoverspierpijn,koorts,kneuzingenenverdraaiingen.

Spierpijn

Spierpijnontstaattijdensennaeenhevigesportinspanning.Deafvalstoffenindeactievespierenhopenzichop engevendaneenpijnsignaalaf.Ditiseentekenvaneentezwarespierbelasting.Betergetraindesportershebben danookminderlastvanspierpijn.Somsisdepijnzohevigdatdespierenopzwelleneneenspierkaterontstaat. Ditgebeurtsomsnaeenzwareloopwedstrijd.Dezespierpijnverdwijntnietsnel.Desporterblijftdanooklangdurig watstijfjes,vooralindeochtendbijhetopstarten.

Koorts

Sportenmetkoortsisgevaarlijk.Koorts,eenlichaamstemperatuurvanmeerdan38gradenCelsius,geeftaan dathetlichaamingevechtismetaanvallers.Doortesportenverlagenwedeweerstandvanhetlichaamnogmeer. Dankunnenbijvoorbeeldgriepvirussenzichinhartspierennestelen.Hethartritmewordtverstoordende hartkleppenwordenmogelijkaangetast.Alsdekoortsisgeweken,benjenogminderbelastbaar.Hetisverstandig omgedurendeeentottweewekenernaalleenhersteltrainingentedoen.

Kneuzingen

Bijkneuzingenofverdraaiingenmoetdetrainer-coachofsporterzelfacuutkunnenhandelen.Eenalgemene maatregelbijveelvoorkomendesportletsels,zoalskneuzingenenverdraaiingen,isdeICE-regel.ICEbetekent letterlijk‘ijs’:intensiefafkoelen(minimaal10minuten).Delettersstaanvoor:

• I=Immobilisatieofrusthouden

• C=Compressie:eendrukverbandaanleggen(drukgeven)

• E=Elevatie:hooghouden.

Directkoelenmetsmeltendijs,eencoldpackofkoudwatervoorkomtvochtvormingeneenlokaleinwendige bloeding(hematoom).Coldsprayswerkenalleenoppervlakkigenhelpenniet.Stromendkoudwaterwerktextra doorhetmasserendeeffectervan.Koelminimaaltwintigminuten.Onderdekoelpakkingdienteentussenstofte liggenomvriesblarentevoorkomen.

Nahetkoelenmoetdirectrustwordengehoudeneneendrukverbandwordenaangelegd(compressie).Dit drukverbandmaakthetgewrichtookonbeweeglijk(immobiel).Deuitwendigedrukvoorkomteentegrotezwelling. Hetdrukverbandmaggeenbloedvatenafknellen.Hetgetroffenlichaamsdeelkrijgtminimaal48uurrust.Hierbij leggenofhoudenwedatdeelhoog(elevatie),zodatdezwellingkanverminderen.Eenmitella(draagdoek)kan danbijeenarmletselvandienstzijn.

Tijdensdezerustfasemagnietgemasseerdworden.Warmtegevendemiddelen(Tijgerbalsem,Midalgan)zijnook verboden.Schakelaltijdeenartsinomhetletselenhersteltelatenbeoordelenofomeventuelepijnstillerstoe telatendienen.Nadebehandelperiodeisdeblessureweergrotendeelshersteldenkandesporterweerlicht belastworden.Eenfunctieonderzoekgeefteenindrukvaninwelkematehetgewrichtofdespierweerhersteld is.

Eengewrichtishersteldals:

• ereenvolledigeactieveenpassievebewegingsmogelijkheidis

• ereennormaalbewegingspatroonis

• ergeenzwellingmeeraanwezigis

• depijnisverdwenen.

Eenspierishersteldals:

• erweernormalekrachtis

• ervoldoenderekmogelijkis

• ervolledigebeweeglijkheidis

• ereennormaalbewegingspatroonis

• depijnisverdwenen.

Bloedhygiëne

Indesportisertelkensmeeraandachtvoordeomgangmetsportersdieeenbloedendewondhebben.Nietzozeer vanwegeangstomziektesalsHIVovertedragen(dekanshieropisbijzonderklein),maarveelmeeromdater infectieskunnenontstaanbijeenniet-hygiënischebehandelingvandebloedendewond.Devolgenderichtlijnen wordendaarbijveelalgevolgd:

• Voorkomdatbloedvaniemandandersopeenbeschadigdehuidterechtkomt.

• Sportersdieeenwondoplopen,meldenditzelfaanhuntrainerofbegeleider.

• Dewondmoeteerstverzorgdworden,alvorensdesporterverdersport.

• Dewondwordtgereinigd,gedesinfecteerdenafgeplakt.

• Draaghandschoenenbijhetbehandelenvaneenbloedendewond.

• Blijftdewondbloeden,danwordternietverdergesport.

Meerinformatie

MeerinformatieoversportblessuresistevindenopdewebsitevanSportgeneeskundeNederland(ondersteund doorhetministerievanVWS):www.sportzorg.nl/sportblessuresenophttp://www.thuisarts.nl/sportblessure. DezelaatstesiteiseenwebsitevanhetNederlandsHuisartsenGenootschap.

3.6 Project:Instructiefilmpjeeninfographic

Bijditprojectwerkjesamenmetdriemedestudenten.

Inditprojectmaakjeeeninstructiefilmpjeeneeninfographicvoornieuwemedewerkers.Leeseerstalleinformatie enmaakdaarnasamenhetscriptvoorhetfilmpjeenbedenkdeinhoudvandeinfographic.Aanheteinde presenterenjulliehetfilmpjeendeinfographicaanjedocent.

Inditprojectwordjebeoordeeldopdeproductendiejeoplevertenopdesamenwerkingtijdenshetproject.

Opdrachtgever

Hetplaatselijkezwembadvraagtjullieomeeninstructiefilmpjeeneeninfographictemakenvoornieuwe medewerkers.Iederjaarstartenernamelijknieuweoproepkrachten.Zijwordeningezetalstoezichthoudertijdens drukkeperiodes.Hetfilmpjewordtgebruiktomdenieuwemedewerkersintewerken.DeInfographicwordt uitgereikt.Detoezichthoudershebbenditbijzichalszeaanhetwerkzijn.Zekunnendansnelzienhoezebijeen incidentmoetenhandelen.

COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Deopdracht

Maakineengroepvanviereenfilmpjeeneeninfographicovertoezichthoudenbijeenzwembadenhoetehandelen bijincidenten.

Producteisen

Hetfilmpjemoetvoldoenaandevolgendeeisen:

• Hetfilmpjelaatduidelijkzienwatdewerkzaamhedenvaneentoezichthouderzijn.

• Deinstructiesinhetfilmpjelatenduidelijkzienhoejegoedtoezichthoudt.

• Inhetfilmpjeisookduidelijktezienwatjemoetdoenbijeenincident.

• Hetfilmpjeisleukomnaartekijkenennietsaai.

• Hetfilmpjemoetminimaaldrieenmaximaalvijfminutenduren.

GebruikStappenplan-Infographicmaken.Opdeinfographicisduidelijkaangegevenhoejemoethandelenbij incidenten.

Stappenplan-Infographicmaken

Opdracht73 Deopdracht

a. Watispreciesdeopdracht?

b. Waaromheeftdeopdrachtgeverjulliedezeopdrachtgegeven?

c. Watwildeopdrachtgeverprecies?

Opdracht74 Afsprakenmakenenvoorbereiden

Vooreenprojectmoeterveelgebeuren.Zorgdatjedetakengoedverdeelt.

Maakeenactielijstenverwerkdieinjeverslag.

Voorbereidende actie

Check Wanneerklaar? Wathebjenodig? Wie?

Voordatjeergensmeeaandeslaggaat,ishetbelangrijkomvooronderzoektedoen.Denkbijvoorbeeldaan:

• Voorwiewordthetfilmpjeendeinfographicgemaakt?

• Watzijndewerkzaamhedenvaneentoezichthouder?

• Waarvindjeinformatieovergoedtoezichthoudenineenzwembad?

• Welkeincidentenkunnenzichtijdenshettoezichthoudenvoordoen?

• Waarvindjeinformatieoverhoejemoethandelenbijverschillendeincidenten?

• Welkeinformatieisbelangrijkvoornieuwemedewerkers?

• Hoemaakjeeenfilmpjeeneeninfographic?

• Welkematerialen,websitesofsoftwarehebjedaarbijnodig?

Opdracht75 Ontwerp

Voordatjulliegaanbeginnenmetdeuitvoering,gaanjullieeerstwerkenaanhetontwerp:

• Schrijfeenscriptvoorhetfilmpje.

• Verdeelderollen.

• Oefendeverschillendescèneseerst.

• Bepaalwelkeinformatieeropdeinfographicmoetkomen.

Maakeenafspraakmetjedocent.Laatjullievoorbereiding,vooronderzoekenontwerpzien.Geefuitlegoverde keuzesdiejulliehebbengemaakt.

Opdracht76 Uitvoeren

a. Maakhetfilmpje.

b. Maakdeinfographic.

c. Leverjewerkop.Bereidjegoedvooropdeoplevering.Bedenkwatjeaanjedocentwiltlatenzienenwatje wiltvertellen.

Opdracht77 Terugkijken

a. Evalueerhetprojectaandehandvandevolgendevragen.Zeteenkruisjeindetabel.1isonvoldoendeen5 isgoed.Geefperscoreeenkortetoelichting.

Hoeverliepdesamenwerking?

Watvindjevanheteindresultaat?

Watvindjevanjeeigenbijdrage?

Hoegoedhebbenjulliejekunnen houdenaandeplanning?

b. Beschrijfvoordevragenwaarbijjeeen1ofeen2hebtingevuldwaardoorditkomtenhoejediteenvolgende keeranderszouaanpakken.

Opdracht78 Beoordelingproject

a. Vuldebeoordelingin.

Beoordelingscriteria

1.

Defilmvoldoetaandeeisen:

• Hetfilmpjelaatduidelijkzienwatdewerkzaamhedenvaneentoezichthouderzijn.

• Deinstructiesinhetfilmpjelatenduidelijkzienhoejegoedtoezichthoudt.

• Inhetfilmpjeisookduidelijktezienwatjemoetdoenbijeenincident.

• Hetfilmpjeisleukomnaartekijkenennietsaai.

• Hetfilmpjemoetminimaaldrieenmaximaalvijfminutenduren.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

Deinfographicisverzorgdennetjes,correcteninformatief.

Deopleveringvandefilmendeinfographicgebeurtmetdetotalegroep.

Samenwerken:Ikdraagbijaaneengoedesfeerindegroep.

Samenwerken:Ikhoudmeaanmijnafspraken.

Plannen/organiseren:Ikheballespullendieiknodighebbijme.

Samenwerken:Ikvraaganderenomhunmeningovermijnwerk.

Samenwerken:Ikdoemeeaanwerkbesprekingen.

Samenwerken:Weluisterennaarelkaar.

Samenwerken:Ikluisternaardemeningvaneenander.

Samenwerken:Ikdeelmijnkennisenideeënmetanderen.

Samenwerken:Weverdelensamendetaken.

b. Bespreekdebeoordelingvanditprojectmetjedocenten/ofpraktijkbegeleider.Alsjulliehetsameneenszijn, tekenenjulliebeidenvoorakkoord.

Naamdocenten/ofpraktijkopleider:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

Naamstudent:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

3.7

Praktijktoets:toezichthoudenenblessurepreventie

Indezepraktijktoetslaatjeziendatjetoezichtkunthoudenbijsportieveofrecreatieveactiviteiten.Deze praktijktoetskunjeuitvoerenopschool,opjestageofopjewerkplek.Jedoetdezepraktijktoetsindividueelof ineengroep.Overlegmetjedocentwaarjedetoetsdoet.

Deuitwerkingvandezeopdrachtkunjeinjeportfolioopnemen.Maakhieroverdanafsprakenmetjedocent.

Jekrijgtdepraktijktoetsvanjedocent.

Opdracht79 Praktijktoets

Toezichthouden

Alsmedewerkersportenrecreatiehoudjetoezichtopdeveiligheidvansportersofgastenenophetverantwoord gebruikvanmaterialen,middelenenvandeaccommodatie.Maarjebentvoorjesportersofgastenookeen gastheerofgastvrouwenmoetomgaanmetafwijkendensomsagressiefgedrag.

Watisdeopdracht?

Indezepraktijktoetslaatjeziendatjetoezichtkunthoudenbijsportieveofrecreatieveactiviteiten.Deze praktijktoetskunjeuitvoerenopschool,opjewerkplekofopjestage.Overlegmetjedocent,leidinggevendeof praktijkbegeleiderwaarenwanneerjedepraktijktoetsdoet.

Bijdezeopdrachtkiesjeinoverlegmetjedocent,leidinggevendeofpraktijkbegeleidervooreenactiviteitwaarbij je:

• Toezichthoudtopdeveiligheidvansportersofgasten

• Toezichthoudtophetverantwoordgebruikvanmaterialen,middelenenvandeaccommodatie

• Gastheerofgastvrouwbent.Jekunthierbijdenkenaanactiviteitenineenzwembad,klimhalofandere accommodatieswaarbijerveelaandachtvoorveiligheidis.Ookkunjedenkenaansportieveofrecreatieve activiteitenmetgrotegroepen.Denkbijvoorbeeldaaneensporttoernooi,eeninstuif,eencreatieveochtend ofeenmiddagmetjongekinderen.

Deuitwerkingvandezeopdrachtkunjeinjeportfolioopnemen.Maakhierovereventueelafsprakenmetjedocent.

Hoevoerjedeopdrachtuit(stappen)?

• Overlegmetjedocent,leidinggevendeofpraktijkbegeleiderbijwelkesportieveofrecreatieveactiviteitje toezichtgaathouden.Maakookafsprakenoverdewijzevanevalueren/beoordelenenhetinleverenvande resultatenvandezepraktijktoets.

• Bestudeerdeleerstofdiebetrekkingheeftopdeinhoudvandezeopdracht.

Bereidjewerkzaamhedenvoor.Gebruikhierbijhetformulier‘PlanningscyclusToezichthouden’.

Voerjewerkzaamhedenuitenevalueermetdedirectbetrokkenen.

Voorbereiding

Watisdeactiviteit?

Wiedoenermee?

Waarletjeopvooraanvang?

Watzijndeaandachtspuntenbijhettoezichthouden enhetgastheerschap?

Hoeveelpersonenzijnnodigvoortoezicht?

Voorbereiding

Wathoudtdeactiviteitin?

Watkunjemogelijkverwachtenvandezegroep?

Hoetehandelenbijincidenten/calamiteiten?

Watzijnjewerkzaamheden?

Uitvoering

Houdtoezicht

Bengastheerofgastvrouw

Spreeksportersofgastenaan

Houdcollega'sopdehoogte

Nadeactiviteit

Laatderuimtenetjesachter

Controleergebruiktematerialen

Evalueerdeactiviteit

Maakeenverslagvanhettoezichthoudenende evaluatie

Terugkijken

Metjedocent,leidinggevendeofpraktijkbegeleiderhebjeeenevaluatiegesprek.Bespreekhetresultaatenhet ingevulde‘zelfbeoordelingsformulier’metjedocent,leidinggevendeofpraktijkbegeleider.

Opdracht80 Beoordelingpraktijktoets

a. Vuldebeoordelingin.

Beoordelen

1.

2.

3.

4.

5.

Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgedragendeveiligheidvansporters engasten.

Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgebruikvanaccommodatie, materialenenmiddelenbijsportieveenrecreatieveactiviteiten.

Jedenktvoorafnaoveraandachtspuntenenrisico'senjebereidtjeeigen toezichthoudendewerkzaamhedenvoor.

Jevoertjewerkzaamhedeneffectiefenefficiëntuit,bewaaktzorgvuldigdeveiligheid vanjezelfenanderenenverdeelteffectiefjeaandachtoverdeaandachtspuntenen mogelijkerisico's.

Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetgebruikvanaccommodatie,materialen enmiddelenenneemtzonodigpassende(preventieve)maatregelen.

6.

7.

8.

Beoordelen

Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetverloopvansportieveenrecreatieve activiteiten.Zonodigneemjepassende(preventieve)maatregelen.

Jebentgastheer,observeertgerichthetgedragvansportersengastenenbewaakt desfeertijdensdeactiviteiten.Zonodigneemjepassende(preventieve)maatregelen.

JehebtbasiskennisvanEHBOenreanimatieenpastdezezonodigoppassende wijzetoe.

9. Beoordeeljezelf

Jewerktvolgensgeldenderegels,procedures,richtlijnenenafsprakenvande organisatieenschakeltzonodighulpinbijvragen,problemenofbijzonderhedenen rapporteerttijdigenduidelijkoverdewerkuitvoeringenaandachtspunten

b. Noemtweedingenwaaroverjetevredenbent.

c. Noemtweedingendiejedevolgendekeeranderszouwillendoen.

Opmerkingenvandedocentofpraktijkbegeleiderdiebeoordeelt

d. Bespreekdebeoordelingvandezepraktijktoetsmetjedocenten/ofpraktijkbegeleider.

e. NoteerdeTOP(s)diejedocentofpraktijkbegeleiderjegaf.

f. NoteerdeTIP(s)diejedocentofpraktijkbegeleiderjegaf.

g. Alsjulliehetsameneenszijn,tekenenjulliebeidenvoorakkoord.Alsjulliehetnieteenszijn,tekenjevoor gezien.

Naamdocenten/ofpraktijkopleider:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

Naamstudent:

Handtekening:

Akkoordofgezien?

Datum:

3.8 Terugkijken

Opdracht81 Leerdoelen

a. Kijknaardeleerdoelenvanditthema.Beschrijfkortofjedeleerdoelenbereikthebt.Alsjenietalleleerdoelen volledigbereikthebt,geefdanaanopwelkemanierjeditalsnogkuntdoen.

b. Vuldebeoordelingin.

Leerdoelen

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgedragendeveiligheidvansporters engasten.

Jehebtbasiskennisvantoezichthoudenophetgebruikvanaccommodatie, materialenenmiddelenbijsportieveenrecreatieveactiviteiten.

Jedenktvoorafnaoveraandachtspuntenenrisico'senjebereidtjeeigen toezichthoudendewerkzaamhedenvoor.

Jevoertjewerkzaamhedeneffectiefenefficiëntuit,bewaaktzorgvuldigdeveiligheid vanjezelfenanderenenverdeelteffectiefjeaandachtoverdeaandachtspuntenen mogelijkerisico's.

Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetgebruikvanaccommodatie,materialen enmiddelenenneemtzonodigpassende(preventieve)maatregelen.

Jehoudteffectiefenefficiënttoezichtophetverloopvansportieveenrecreatieve activiteiten.Zonodigneemjepassende(preventieve)maatregelen.

Jebentgastheer,observeertgerichthetgedragvansportersengastenenbewaakt desfeertijdensdeactiviteiten.Zonodigneemjepassende(preventieve)maatregelen.

8.

9.

JehebtbasiskennisvanEHBOenreanimatieenpastdezezonodigoppassende wijzetoe.

Jewerktvolgensgeldenderegels,procedures,richtlijnenenafsprakenvande organisatieenschakeltzonodighulpinbijvragen,problemenofbijzonderhedenen rapporteerttijdigenduidelijkoverdewerkuitvoeringenaandachtspunten

Leerdoelen

3.9 Begrippenlijst

ABC-methode

Methodeomteobserveren(A=aanleiding-B=behaviour(gedrag)-C=consequentie).

AED

Eenapparaatdathethartritmeweerkanherstellenbijeenhartstilstand.

Acuteblessures

Eenletselofverwondingdiezichdirectvoordoet.

Arbo Arbeidsomstandigheden.

Bhv BedrijfsHulpVerlening.

Blessure

Eenletsel,eenverwonding.

Borstcompressies

Hetsnelachterelkaardrukkenophetborstbeenomdecirculatieweeropgangtebrengen.

Chronischeblessures

Eenletselofverwondingdielangeretijdaanhoudt.

Circulatiestilstand

Hetbloedwordtnietmeerdoorhethartdoorhetlichaamgepompt.

Coolpacks

Een‘ijsverpakking’omeenzwellingtegentegaan.

De-escalerendetechnieken

Techniekendiejekunttoepassenomeensituatienietuitdehandtelatenlopen.

EHBO

EersteHulpBijOngevallen.

Empathie

Dekundeofvaardigheidomjeteverplaatsenindesituatieengevoelensvananderen.

Gestructureerdobserveren

Gerichtobserverenmeteenvoorafbedachtobservatieplan.

Halo-effect

Iemandmetpositieveeigenschappenzalookovereenanderepositieveeigenschapbeschikken.

Horn-effect

Iemandmetnegatieveeigenschappenzalookovereenanderenegatieveeigenschapbeschikken.

Huisregels

Regelsdieineenaccommodatieopgesteldzijnenwaaraansportersofgastenzichmoetenhouden.

ICE-regel

Regelvoorhetbehandelenvaneenblessure:I=Immobiliseren(nietbewegen)C=Compressie(drukgeven)E= Elevatie(omhoogleggen)

Ik-boodschap

Verbalecommunicatieinde‘ik-vorm’.

Interpreteren

Informatiedieviadezintuigentotjekomtdegoedebetekenisgeven.

Letsel

Eenbeschadigingopofinhetlichaamdooreenongeval.

Lichaamstaal

Demanierwaaropjegevoelensofemotiesmetdeuitdrukkingvanjehelelichaamlaatzien.

Mimiek

Demanierwaaropjegevoelensofemotiesmetjegezichtlaatzien.

Mitella

Eendriekantedoekdiedichtgeknooptomdenekgehangenwordtomdeonderarm,handofpolsbijeenblessure ofeenverwondingrusttegevenenteondersteunen.

Niet-spoedeisendeeerstehulp

Letselofverwondingwaarvoorjeniet112hoefttebellen.

Objectief

Gebaseerdopfeiten.

Observatielijst

Lijstmetobservatiepuntenwaaropjekunttellenofturven.

Observatieplan

Nadenkenoverwaaromjeobserveert,watjewiltobserverenenhoejedatgaatdoen.

Observeren

Bewust,meteen(gericht)planwaarnemen.

Participerendobserveren

Observerenterwijljealsbegeleiderzelfmetdeactiviteitmeedoet.

Patrouilleren

Volgenseen(afgesproken)routeloopjedoordeaccommodatie,dezaalofhetveld.

Preventievemaatregelen

Tijdigmaatregelennemenommogelijkerisico'sofescalatievanproblementevoorkomen.

Reanimeren

Hetweeropgangbrengenvandecirculatie.

Representatief

Alsiets(bijvoorbeeldeengebouw)eennette,verzorgdeindrukmaakt.

Röntgenfoto

Eeninwendigeafbeeldingvanhetlichaam.

Selectiefwaarneemt

Iedereenneemtdeomgevingopzijneigenmanierwaar,doordatjeopanderedingenletofereenanderebetekenis aangeeft.

Selffulfillingprophecy

Eensituatiewordtbeïnvloeddoorjouwgedachtekringetje.Hetgeenjeverwachtkomtdanookuit.

Steriel

Vrijvanvirussenenbacterien.

Subjectief

Jeeigenmening,jeeigenideeofjeeigenwaarheiddeoverhandlatenkrijgenbijhetgevenvanbetekenisaan informatie.

Waarnemen

Deverzamelnaamvoorhetgebruikvanjezintuigen:zien,horen,voelen,ruikenenproeven.

Zintuigen

Hiermeeneemjeprikkelswaaralszien,horen,proeven,ruikenenvoelen.

INDEX

A

ABC-methode31

Acuteblessure66

AED83

Arbo69

B Bhv76

Blessure6

Borstcompressies81

C

Chronischeblessure66

Circulatiestilstand80

Coolpack88

D

De-escalerendetechnieken42

E

EHBO16

Empathie(inlevingsvermogen)31

G

Gestructureerdobserveren33

H

Halo-effect34

Horn-effect34

Huisregels47

I ICE-regel89

Ik-boodschap39

Interpreteren17

L Letsel75 Lichaamstaal26

M Mimiek25 Mitella88

N

Niet-spoedeisendeeerstehulp76

O

Objectief34 Observatielijst31 Observatieplan28 Observeren23

P

Participerendobserveren33

Patrouilleren51 Preventievemaatregelen55

R

Reanimeren81 Representatief37

Röntgenfoto88

S

Selectiefwaarnemen21

Selffulfillingprophecy34 Steriel88 Subjectief31

W

Waarnemen19

Z

Zintuigen18