nr 110 (61) styczeń-luty 2022 r.
EDUKACJA POMORSKA
Motywacje wolontariuszy i znaczenie wolontariatu dla społeczności szkolnej Małgorzata Zmysłowska Wolontariusze nie otrzymują wynagrodzenia nie dlatego, że ich praca nie ma wartości, ale dlatego, że jest bezcenna.
Sherry Anderson
Jak mówi znane przysłowie, czas to pieniądz. Przyzwyczailiśmy się do uważania czasu za coś, co można inwestować, oszczędzać lub zamieniać na środki pieniężne. Co prawda nie myślimy jeszcze o każdej godzinie jako o roboczogodzinie, ale jednak powszechne jest podejście do czasu jako bardzo ważnego i ograniczonego zasobu. Tym bardziej ciekawe dla mnie jako nauczyciela wydaje się być rozważenie czynników, jakie skłaniają uczniów, ich rodziców oraz nauczycieli do podejmowania pracy wolontaryjnej. W niniejszym artykule oprócz wskazania ważnych dla wolontariuszy czynników motywujących postaram się również przedstawić swoje obserwacje dotyczące znaczenia wolontariatu dla poszczególnych członków społeczności szkolnej.
Na
początku stycznia br. została w naszej szkole przeprowadzona ankieta, w której poproszono uczniów, nauczycieli i rodziców uczniów o odpowiedź na pytanie: Co mi daje wolontariat? Obraz, jaki wyłania się z otrzymanych odpowiedzi, pozwala na lepsze zrozumienie motywacji naszych wolontariuszy oraz zauważenie pewnych cech wspólnych właściwych osobom gotowym do poświęcenia czasu i energii w celu pomocy innym. We wszystkich grupach poproszonych o odpowiedź na powyższe pytanie najczęściej wspominane były: chęć pomocy innym i działania dla dobra społeczeństwa, bycie potrzebnym oraz możliwości bezinteresownego ofiarowania czegoś od siebie. Odpowiedzi te są zgodne z wnioskami na temat motywacji wolontariuszy sformułowanymi przez Tatjanę Schnell i Matthiasa Hoofa z Instytutu Psy-
chologii Uniwersytetu w Innsbrucku w ich artykule na temat odnajdywania znaczenia w pracy wolontaryjnej1. Kolejnym ważnym czynnikiem motywującym, zwłaszcza rodziców i nauczycieli, jest doświadczanie przez nich poczucia sprawczości. Często pojawiały się wypowiedzi wskazujące na ten właśnie element – pozwolę sobie na przytoczenie tutaj fragmentów kilku z nich: „mam poczucie, że mogę zmieniać świat na lepsze”, „mam poczucie, że (…) choć ociupinę mam wpływ na coś, że mały, drobny gest też ma znaczenie”, „wolontariat daje mi poczucie sprawczości, mogę mieć wpływ na daną sytuację”, „mimo iż nie jestem w stanie naprawić całego świata, to ta odrobina pomocy, której udzielę innemu człowiekowi, może znacząco wpłynąć na jego los”. Nie bez znaczenia, jeżeli chodzi o rodziców uczniów, wydają się też być walory
Nasza szkolna przygoda z wolontariatem zaczęła się wiele lat temu od kiermaszu na rzecz Pomorskiego Hospicjum dla Dzieci. W krótkim czasie zdobyliśmy ogólnopolski certyfikat Szkolnego Koła Wolontariatu, otrzymaliśmy wyróżnienie od Pomorskiego Hospicjum dla Dzieci, a nasza wolontariuszka otrzymała główną nagrodę „Wolontariusza Roku” PHD. Obecnie w wolontariat jest zaangażowanych wielu nauczycieli i uczniów. Podejmujemy przeróżne inicjatywy i akcje, ale przede wszystkim pokazujemy, że jesteśmy jedną społecznością. Współpracujemy z Kołem Caritas, które również działa na terenie naszej szkoły, ale też organizujemy niezależne akcje, realizujemy pomysły naszych uczniów i nauczycieli. 1 Tatjana Schnell, Matthias Hoof, Meaningful commitment: finding meaning in volunteer work, Journal of Beliefs & Values: Studies in Religion & Education, 33:1, 2012, 35-53.
11
