Wiara i Mundur 2012/1

MAGAZYN EWANGELICKIEGO DUSZPASTERSTWA WOJSKOWEGO Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

ROK V nr 1 (24)

STYCZEŃ – LUTY 2012

Przepraszam, że mnie tu nie było Rozmowa z Wojciechem Tochmanem o reportażach z Bośni i Rwandy 1

ŻYCIE LITURGICZNE KOŚCIOŁA

2. Życie liturgiczne Kościoła 3. Słowo od redakcji

Hasło biblijne roku 2012: Jezus rzekł: „Pełnia mej mocy okazuje się w słabości.” (2 Kor 12,9)

5

Styczeń

Hasło miesiąca: „Wskaż mi, Panie, drogę swoją, bym postępował w prawdzie twojej.” (Ps 86,11a) 1 stycznia: Nowy Rok oraz Święto nadania Zbawicielowi imienia Jezus.

6 stycznia: Święto Epifanii (Trzech Króli). Objawienie się Jezusa Chrystusa wszystkim narodom świata.

8 stycznia: 1. Niedziela po Epifanii. Święto Chrztu Pańskiego.

15 stycznia: 2. Niedziela po Epifanii.

18–25 stycznia: Ekumeniczny Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan pod hasłem: „Przemienieni przez zwycięstwo Jezusa Chrystusa.” (por. 1 Kor 15,51-58) 22 stycznia: 3. Niedziela po Epifanii.

25 stycznia: Dzień nawrócenia apostoła Pawła. Wspomnienie wydarzenia z około 35 roku, kiedy to wyposażony w listy polecające od Sanhedrynu udał się do Damaszku z nakazem aresztowania chrześcijan. W drodze doświadczył wizji i usłyszał głos Jezusa „Saulu, Saulu, czemu mnie prześladujesz?” (Dz Ap 9,4). Od tej chwili stał się gorącym wyznawcą Chrystusa.

29 stycznia: Ostatnia Niedziela po Epifanii.

Luty

Hasło miesiąca: „Wszystko wolno, ale nie wszystko jest pożyteczne; wszystko wolno, ale nie wszystko buduje. Niech nikt nie szuka własnej korzyści, lecz korzyści bliźniego.” (1 Kor 10,23-24)

– ks. Marcin Orawski Nasi kapelani – ks. Dawid Banach

4. Rozważanie Słowa Bożego – ks. mjr Tadeusz Jelinek

5. Relacje z pracy kapelanów

ewangelickich i działalności EDW

8. Przepraszam, że mnie tu nie było

Rozmowa z Wojciechem Tochmanem o reportażach z Bośni i Rwandy

10. Wydarzenia z Kościoła Ewangelicko-

12

Augsburskiego w RP – ks. Adam Malina

12. Żołnierz na misji

Gwiazda ONZ – sierż. szt. rez. Andrzej Korus

13. Żołnierski punkt widzenia

Wspomnienia spod Góry Szejka, cz. 3 – Tadeusz Dytko

2 lutego: Dzień ofiarowania Pana Jezusa – Oczyszczenie Marii Panny. Święto upamiętnia ofiarowanie Jezusa Chrystusa w Świątyni zgodnie z Prawem Mojżeszowym. W nawiązaniu do ocalenia pierworodnych synów Izraela podczas niewoli egipskiej, każdy pierworodny syn u Żydów był uważany za własność Boga. Dlatego 40 dni po jego urodzeniu należało syna zanieść do świątyni w Jerozolimie, złożyć go w ręce kapłana, a następnie wykupić za symboliczną opłatą.

Równocześnie z obrzędem ofiarowania i wykupu pierworodnego syna łączyła się ceremonia oczyszczenia matki dziecka.

5 lutego: 3. Niedziela przed Postem, zwana Septuagesimae (Niedziela Siedemdziesiątnicy – 70 dni przed Wielkanocą).

12 lutego: 2. Niedziela przed Postem, zwana Sexagesimae (Niedziela Sześćdziesiątnicy – 60 dni przed Wielkanocą).

19 lutego: Niedziela Przedpostna – Estomihi. „Bądź mi skałą obronną.” (Ps 31,3) 24 lutego: Dzień apostoła Macieja – ucznia Jezusa Chrystusa, towarzyszącego mu od samego chrztu, ale do grona apostołów wybranego dopiero po zdradzie i samobójczej śmierci Judasza.

26 lutego: 1. Niedziela Pasyjna – Invocavit. „Wzywać mnie będzie…” (Ps 91,15). 1. Niedzielę Pasyjną Kościół ewangelicki w Polsce ustanowił Niedzielą Diakonii, zwracając szczególną uwagę na znaczenie dobroczynności w życiu chrześcijanina.

14. Jedynie Słowo

Cisza przed Bogiem – dr Piotr Lorek

15. Okiem Cywila

Braterstwo – wybór czy konieczność?

– Rafał Ćwikowski Asertywność – Marek Hause

15

16. Psycholog

Asertywność w wojsku – Czesław Dutkowski Na granicy – Alina Knapik

18. Falerystyka

Certyfikat medalowy za misję ONZ – sierż. szt. rez. Andrzej Korus Kaplica w „Trójkącie Bermudzkim” – Karina Hübsch

19. Daty Historyczne – ks. Andrzej Komraus

TEMAT NUMERU

PRZEPRASZAM, ŻE MNIE TU NIE BYŁO Rozmowa z Wojciechem

8

Tochmanem o reportażach z Bośni i Rwandy Redaktor naczelny: ks. Marcin Orawski Zastępca redaktora naczelnego: sierż. szt. rez. Andrzej Korus Kolegium redakcyjne i stali współpracownicy: Grzegorz Mieczkowski, Anna Hopfer-Wola, Piotr Lorek, Karina Hübsch, Rafał Ćwikowski, ks. Adam Malina, Marek Hause, Tadeusz Dytko, Czesław Dutkowski, Alina Knapik, ks. Andrzej Komraus Na okładce: Krzyże w Bośni. Fot. Marcin Orawski Adres redakcji: 00-909 Warszawa, ul. Nowowiejska 26, tel.: 22 684 09 60, faks: 22 684 09 40, e-mail: redakcja@wiaraimundur.pl Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo do ich redagowania, zmiany śródtytułów i tytułów oraz skracania tekstów.

Skład, łamanie, opracowanie graficzne, druk oraz kolportaż: Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, Laski, ul. Brzozowa 75, 05-080 Izabelin. ISSN1898-598X więcej na stronie: www.edw.wp.mil.pl

Fot. Marcin Orawski

Polecamy – Marek Hause

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

Słowo od redakcji ks. Marcin Orawski Albert Einstein twierdził, że „rozróżnienie pomiędzy przeszłością, teraźniejszością a przyszłością jest tylko uporczywie utrzymującą się iluzją” (The Expanded Quotable Einstein, s. 75). Pogląd genialnego fizyka nie przeszkadza nam w przekonaniu, że całkowicie realnie rozpoczęliśmy nowy 2012 rok. I choć zmiana kartki w kalendarzu ma w istocie symboliczny charakter, to stanowi inspirację do podsumowania tego, co było oraz formułowania zamierzeń i postanowień na przyszłość. Staje się też okazją do złożenia życzeń.

Realizując tę intencję kapelani Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego uczestniczyli w licznych spotkaniach i opłatkach świąteczno-noworocznych, o czym informujemy w naszym magazynie. Niestety bolesnym cieniem na atmosferze tych spotkań położyła się tragiczna wiadomość o śmierci pięciu polskich żołnierzy w Afganistanie. Eksplozja potężnej miny, trzy dni przed Wigilią Bożego Narodzenia, w jednej chwili pochłonęła pięć istnień ludzkich i sprawiła, że dla najbliższych rodzin były to najtrudniejsze święta w życiu. Trudno znaleźć słowa, które mogłyby wyrazić uczucia wobec takiej tragedii. Jako chrześcijanie,

Nasi kapelani

zamykamy swe usta, by mogło przemawiać Boże Słowo.

By ono przyniosło pokój i dało nadzieję, która wykracza poza to, co widzimy i czego doświadczamy.

Niełatwo też znaleźć właściwe słowa, by opisać emocje, jakie budzą historie przytoczone w poruszającej rozmowie z Wojciechem Tochmanem. Znany reporter i dziennikarz w cyklu reportaży opisał m.in. niewyobrażalną brutalność zbrodni dokonanych w Bośni czy w Rwandzie oraz trudne do opisania krzywdy, jakie człowiek jest zdolny wyrządzić drugiemu człowiekowi. „Mogę tylko powiedzieć: przepraszam, że mnie tu nie było, kiedy zabijano ci dzieci. Nie było tu mojego NATO, mojej Unii Europejskiej, mojej Polski. Mogę tylko się wstydzić. Bo nawet płakać mi z tobą nie wypada” – opisuje reporter swe uczucia, gdy stał nad otwartym grobem w Bośni, w którym matki poszukiwały szczątków zabitych dzieci.

Oprócz problemów, które budzą w nas uczucia trudne do wyrażenia, proponujemy Państwu kilka tematów, które być może staną się inspiracją do noworocznej refleksji albo nawet jakiegoś postanowienia. W rubryce psychologicznej możemy przeczytać o tym, jak być osobą asertywną oraz jak postrzegać osobiste granice, aby z jednej strony nie zatracić się w otoczeniu, a z drugiej, by nie zamknąć się w sobie i nie wyizolować. Z kolei teolog ewangelicki dr Piotr Lorek podejmuje temat milczenia przed Bogiem.

W kontekście tego, o czym wspomniałem wcześniej, gdy pod wpływem przeżywanych doświadczeń zaczyna brakować nam słów, milczenie może być bardziej wymowne.

Czy Bóg jednak rozumie naszą ciszę?

Zapraszając do lektury pierwszego numeru naszego czasopisma w tym roku, w imieniu Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego pragniemy wszystkim Czytelnikom życzyć, by nowy rok okazał się dla każdego po prostu szczęśliwym.

Tym zaś, którzy go przyjęli, dał prawo stać się dziećmi Bożymi, tym którzy wierzą w imię jego. A Słowo ciałem się stało i zamieszkało wśród nas, i ujrzeliśmy chwałę jego, chwałę, jaką ma jedyny Syn od Ojca, pełne łaski i prawdy. J 1,12.13

ks. Dawid Banach Słowo Stwórcy: „Niech stanie się światłość” znów w naszym życiu nabrało realnego kształtu, a to za sprawą dzieciątka narodzonego w betlejemskiej stajni. Wszystko, co w Jezusie ludzkie, jest nam bliskie i znane. Przyszedł na świat, jak my wszyscy: bezradny, bezbronny, zdany jedynie na miłość swoich ziemskich rodziców. Dorastał, uczył się swojego zawodu i pracował. Jadł i pił, jak my, a nawet cierpiał głód. Bywał zrozpaczony, rozczarowany, zmęczony, płakał i gniewał się. Pokazał nam, jak powinniśmy kochać i służyć sobie nawzajem.

Ale On to także Chrystus, ktoś więcej niż przykładnie żyjący człowiek. To prawdziwe światło, którego nie może przemóc ciemność. Jest Bogiem, który w swoim człowieczeństwie przezwycięża wszystko to, z czym my się zmagamy.

Poprzez cuda, które czynił, wygłoszone kazanie na górze, ale przede wszystkim przez swoją śmierć i zmartwychwstanie obalił mury, w których byliśmy zamknięci.

Zostało nam dane słowo – hasło do drzwi, które wcześniej były dla nas zamknięte. Zapomnieć to słowo jest czymś złym, ale jeszcze gorszym jest nie zwracać na nie uwagi, nie przyjmować go i myśleć, że bez niego też uda się szczęśliwie przejść przez życie. To słowo nie jest już tajemnicą. Możemy nauczyć się go i mieć je zawsze na ustach i w sercach.

Tym słowem-hasłem jest Jego imię. Dla wszystkich, którzy noszą w sobie imię Chrystusa, otwiera się wieczność.

To słowo, które stało się ciałem i zamieszkało wśród nas, niech nas prowadzi w nowym 2012 roku i niech przez nie będzie błogosławiona nasza służba.

Ksiądz Dawid Robert Banach – ur. 18 sierpnia 1985 r. w Nidzicy na Mazurach. W 2009 r. ukończył studia w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej i został ordynowany 6 stycznia 2011 r. Kawaler. 1 kwietnia 2011 r. powołany do służby jako kapelan cywilny Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego z okręgiem duszpasterskim obejmującym Mazury, Warmię i Podlasie. Ukończył kurs oficerski w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych we Wrocławiu.

3

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

ROZWAŻANIE SŁOWA BOŻEGO Powołani do wolności Wszystkich, których miłuję, karcę i smagam: bądź tedy gorliwy i upamiętaj się. Oto stoję u drzwi i kołaczę; jeśli ktoś usłyszy głos mój i otworzy drzwi, wstąpię do niego i będę z nim wieczerzał, a on ze mną. Zwycięzcy pozwolę zasiąść ze mną na moim tronie, jak i ja zwyciężyłem i zasiadłem wraz z Ojcem moim na jego tronie. Kto ma uszy, niechaj słucha, co Duch mówi do zborów. (Objawienie św.

Jana 3,19-22) Aby uniknąć upału ludzie za czasów Jezusa wędrowali późnym wieczorem. Nie mieli telefonów komórkowych i nie mogli uprzedzić bliskich, że dzisiaj o godz. 19.45 przyjdą na kawę.

Gościnność na Wschodzie była rzeczą świętą, należało gościa przyjąć dając wszystko, co najlepsze w domu.

U Izraelitów nikt nie pukał do zamkniętych drzwi, o ile potrzeba nie była bardzo pilna i ważna. Od rana do wieczora drzwi stały otwarte, a jeśli były zamknięte, to znaczyło, że gospodarz pragnął odpocząć. Dom w Palestynie składał się z jednego pomieszczenia posiadającego jedno okno.

Podłoga była ubitą ziemią, którą przykrywano trzciną lub słomą. Pośrodku, na podwyższeniu, paliło się ognisko. Rodziny były duże i wspólnie spały wokoło na matach. Gdy ktoś chciał wstać, mimo woli budził innych. Ponadto do domu na noc wprowadzano kozy i kury. W takich warunkach żyli ludzie i wychowywały się pokolenia.

Izraelici mieli pełne przekonanie, że są prowadzeni przez Boga. Kształtowane wśród nich posłuszeństwo polegało między innymi na uczeniu karności i szacunku. Wymagania były formą tej nauki. Co więcej, taką relację widzimy w miłości Boga do człowieka. „Wszystkich, których miłuję, karcę i smagam”.

Jako chrześcijanie zawsze mamy być przygotowani na przyjście i przyjęcie naszego Pana. Nie tylko na przyjęcie symboliczne, duchowe, przez wiarę, np. w Eucharystii, ale na przyjęcie świadome, indywidualne, które zmienia nasze dotychczasowe życie. Nasze przygotowanie do przyjęcia Pana ma polegać na otwarciu serca, drzwi i domu. Chrystus stoi i puka. My musimy Mu otworzyć i pojednać się z Nim. Podobnie jest w relacjach z bliźnimi.

Powinniśmy wykonać ruch, ukierunkować postępowanie, zdecydować się. Nawrócenie nie jest dawane na siłę nie-

4

ks. mjr Tadeusz Jelinek

zainteresowanym. Pasywna teologia nawrócenia może być przykrywką do niepewności czy niezdecydowania.

W rozważanym tekście Bóg przemawia przez proroka do Żydów, którzy wiedzą, że trzeba wysiłku, aby podźwignąć się z bezradności i odwrócić od grzechu. Bóg jest w sercach ludzi, dlatego musimy pojednać się z ludźmi, zarówno z bliskimi, jak i obcymi. Przyjmując ich, przyjmujemy samego Boga.

Mimo powołania przez Boga do życia w wolności, kierujemy się często błędami wychowania, buntu wobec istniejącego porządku, frustracją, a nie wolą naszego Stwórcy.

Rezygnując z wolności życia z Bogiem, więzy niewoli nakładamy swoim bliskim, podwładnym, otoczeniu, zakładając im łańcuchy schematów, patetyzmu i obłudy. Zapominamy, że wolność to otwartość na nieznane, gotowość na spotkanie z nowym obrazem Boga w drugim człowieku.

To otwarte drzwi domu, to zapraszający gest. To zaufanie i wiara przepełniona miłością.

Jezus w Objawieniu św. Jana nie wdziera się do środka ani nie wali w drzwi. Grzecznie stoi i puka, czeka na zaproszenie. Nie wprasza się na siłę do ludzkiego serca. Jednak zaproszony Zbawiciel obiecuje: „Wejdę do niego i zasiądę do stołu, a on zasiądzie do stołu ze mną”. W odróżnieniu od innych gości, Jezus sam przynosi jedzenie – duchowy pokarm, który daje siłę potrzebną do podjęcia kolejnych, trudniejszych kroków nawrócenia.

W kulturze żydowskiej i większości kultur wschodnich, wspólne zasiadanie do posiłku jest wyrazem bliskości, ciepłych uczuć i wzajemnego zaufania. Jezus przez ten przykład obiecuje bliską i autentyczną obecność przy każdym, kto pragnie otworzyć się na Niego. Człowiek zniewolony boi się otwartości, boi się pokazywania uczuć, boi się utraty obrazu Boga, do którego się przyzwyczaił.

Skupia on wokół siebie innych zlęknionych ludzi, bojących się zmiany obrazu Boga. Walczy z ludźmi wolnymi, jak z wrogami wiary. A przecież reformacja to codzienne reformowanie własnej duchowości. Ewangelik codziennie reformuje swoją duchowość. Reformuje, czyli wsłuchuje się w Żywe Słowo, wszak za ewangelistą Janem wyznajemy: „A Bogiem było Słowo”. Jeśli jednak nie chcemy słuchać Słowa, to własny obraz Boga narzucamy innym, zagłuszając prawdziwe Słowo Boże. Zagłuszanie ogranicza swobodę innych, a tylko w wolności to, co dobre może się wydarzyć.

Wolność to pokój duszy, która jest otwarta na innych. Łatwiej jest być ekspertem od uczonych ksiąg, aniżeli utrudzonym wędrowcem wśród dusz, pomagającym bliźnim dojść do celu, jakim jest wolność z Chrystusem. Nasza przyszłość jest troską samego Boga, który przez miłość daje nam nadzieję. Nie niedola i strach o jutro, ale pokój świata, pokój kraju, pokój w rodzinie i pokój w sercu.

Takie zwycięstwo zostaje nagrodzone udziałem w tronie naszego Zbawiciela.

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

RELACJE Z PRACY KAPELANÓW EWANGELICKICH I DZIAŁALNOŚCI EDW

Biskup ppłk Mirosław Wola oraz ks. kmdr Marcin Pilch składają wieniec pod głównym pomnikiem cmentarza MW w Gdyni. Fot. MW

www.edw.wp.mil.pl

w Polsce, a uczestniczyli w niej także kapelani ewangeliccy: kanclerz EDW ks. kmdr Marek Loskot, dziekan MW ks. kmdr por. Marcin Pilch, ks. mjr Tadeusz Jelinek, ks. por. Tomasz Wola, ks. ppor. rez. Marcin Konieczny oraz ks. Dawid Banach.

Na podstawie relacji EDW

Ekumeniczna Konferencja Kombatantów

Odprawa oficerów korpusu wychowawczego

W dniu 14 listopada 2011 r. w sali św. Faustyny przy kościele na pl. Narutowicza w Warszawie odbyła się V Konferencja Organizacji Kombatanckich na Ochocie. Jej główny temat brzmiał: „Ordynariat Polowy Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej i podczas II Wojny Światowej”.

W spotkaniu uczestniczyli członkowie organizacji kombatanckich z dzielnic stołecznych oraz przedstawiciele Zgrupowania Kampinos Armii Krajowej. Wśród prelegentów byli m.in. ks. prałat dr Henryk Małecki z Kurii Metropolitalnej Warszawskiej, który pełnił rolę moderatora, ks. prot. płk Aleksy Andrejuk – prawosławny dziekan Sił Powietrznych, ks. mjr Tadeusz Jelinek – kapelan ekumeniczny reprezentujący Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe, ks. płk Bogdan Miszczyszyn – dziekan Duszpasterstwa Wojskowego Kościoła Greckokatolickiego oraz Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich.

Na podstawie relacji Urzędu Stołecznego Ochota

93. rocznica odtworzenia Marynarki Wojennej

W poniedziałek 28 listopada 2011 r. minęły 93 lata od powołania przez marszałka Józefa Piłsudskiego Marynarki Wojennej. – Główne zadanie Marynarki Wojennej to ochrona interesów gospodarczych państwa na morzu, m.in. zapewnienie bezpieczeństwa morskich linii komunikacyjnych – powiedział z tej okazji rzecznik MW kmdr por. Bartosz Zajda.

Uroczystości rocznicowe rozpoczęły się już w piątek 25 listopada w gdyńskim kinie Grom, gdzie słowo do marynarzy i przybyłych gości skierował dowódca MW adm. Tomasz Mathea, a zasłużeni dla MW otrzymali państwowe odznaczenia. Dzień później, także w Gdyni, Naczelny Kapelan Wojskowy bp ppłk Mirosław Wola złożył w imieniu Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego wiązankę kwiatów pod pomnikiem głównym cmentarza MW oraz na tablicach pamiątkowych jej twórców. W niedzielę w ewangelickim kościele Zbawiciela w Sopocie odbyło się nabożeństwo dziękczynne w intencji Marynarki, na którym kazanie wygłosił ks. bp Mirosław Wola. Gospodarzem uroczystości był bp Marcin Hintz, zwierzchnik Diecezji Pomorsko-Wielkopolskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego

Ocena realizacji zadań w obszarze działalności wychowawczej oraz promocyjnej realizowanych w Siłach Zbrojnych RP w 2011 r. była przedmiotem odprawy rozliczeniowozadaniowej oficerów korpusu wychowawczego zorganizowanej w dniach 7-9 grudnia 2011 r. w Ryni. Uczestniczyło w niej blisko sześćdziesięciu oficerów – szefów komórek wychowawczych z jednostek wojskowych wszystkich rodzajów Sił Zbrojnych, Dowództwa Garnizonu Warszawa, Żandarmerii Wojskowej oraz Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych. Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe reprezentował ks. kpt. Tomasz Wigłasz. Źródło: WP

Świąteczna służba

Przełom roku to czas rozliczeń, podsumowań, ale także okazja do licznych świątecznych spotkań, składania życzeń i dzielenia się tradycyjnym opłatkiem. Kapelani Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego brali udział w licznych uroczystościach wojskowych oraz państwowych.

Opłatek z prezydentem. Ewangelicki Biskup Wojskowy ks. ppłk Mirosław Wola uczestniczył w uroczystości z udzia-

Prezydent Bronisław Komorowski składa życzenia żołnierzom na spotkaniu w Centrum Konferencyjnym WP. Fot. DPI MON

5

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012 łem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego oraz Ministra Obrony Narodowej Tomasza Siemoniaka. W czasie spotkania, które odbyło się w środę 14 grudnia w Centrum Konferencyjnym Wojska Polskiego prezydent złożył życzenia świąteczne żołnierzom, ułanom Szwadronu Kawalerii WP, a także – za pośrednictwem telebimu – żołnierzom pełniącym służbę w Afganistanie. Biskup ppłk Mirosław Wola podzielił się z uczestnikami spotkania świąteczną refleksją biblijną. Źródło: DPI MON

Spotkanie wigilijne w Cytadeli. W niezwykle ciepłej i rodzin-

nej atmosferze odbyło się tegoroczne spotkanie wigilijne w siedzibie Dowództwa Wojsk Lądowych w warszawskiej Cytadeli. Na zaproszenie dowódcy Wojsk Lądowych gen. broni Zbigniewa Głowienki 14 grudnia 2011 r. w Cytadeli

spotkania minutą ciszy uczczono pięciu polskich żołnierzy, którzy tego dnia polegli w Afganistanie. Źródło: DSP

Opłatek weteranów misji ONZ. Ekumeniczne spotkanie w Klu-

bie Śląskiego Okręgu Wojskowego w dniu 16 grudnia 2011 r. zorganizowało Koło Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ we Wrocławiu. W spotkaniu uczestniczyli zaprzyjaźnieni z weteranami misji duchowni: ks. płk Andrzej Fober Zastępca Ewangelickiego Biskupa Wojskowego, ks. ppłk Aleksander Konachowicz z Ordynariatu Prawosławnego oraz ks. mjr Władysław Jasica z Ordynariatu Rzymskokatolickiego. Współorganizatorem spotkania był sierż. szt. rez. Andrzej Korus. W pierwszej części spotkania członkom Koła wręczono odznaczenia i dyplomy oraz wysłuchano koncertu kolęd w wykonaniu zespołu młodzieżowego działającego przy Klubie ŚOW. Chwilą milczenia uczczono pamięć weteranów i żołnierzy którzy w 2011 roku odeszli na wieczną wartę, po czym kapelani udzielili zebranym błogosławieństwa i przekazali najserdeczniejsze życzenia błogosławionych Świąt Narodzenia Pańskiego. Sierż. szt. rez. Andrzej Korus

Spotkanie w Oleśnicy. Z udziałem Zastępcy Ewangelickiego

Biskup ppłk Mirosław Wola prowadzi modlitwę na opłatku w siedzibie Dowództwa Wojsk Lądowych. Fot. WL

Biskupa Wojskowego ks. płk Andrzej Fobera odbyło się spotkanie opłatkowe Koła Związku Żołnierzy WP im. Ziemi Oleśnickiej oraz Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ we Wrocławiu. 20 grudnia 2011 r. w kompleksie tzw. białych koszar życzenia złożyli sobie pracownicy oraz kadra 1. Szkolnego Pułku Samochodowego i Wojskowej Komendy Uzupełnień. W multimedialnej prelekcji

pojawiło się wielu znakomitych gości, na czele z przedstawicielem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowego Stanisławem Koziejem. Reprezentujący Kościół ewangelicki bp ppłk Mirosław Wola odczytał okolicznościowy fragment z Pisma Świętego oraz poprowadził modlitwę. Źródło: WL

W Sztabie Generalnym WP. We wtorek 20 grudnia 2011 r.

w siedzibie Sztabu Generalnego WP odbyło się wigilijne spotkanie Ministra Obrony Narodowej z kadrą kierowniczą SG WP oraz przedstawicielami współpracujących ze sztabem instytucji. W uroczystości wzięli udział m.in.: Minister Obrony Narodowej Tomasz Siemoniak, sekretarz stanu w MON – Czesław Mroczek, kierownicza kadra dowódcza sił zbrojnych, szefowie centralnych instytucji wojska oraz liczni sympatycy i przyjaciele Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Minister Obrony Narodowej podziękował wszystkim za ogromny wkład w budowę systemu bezpieczeństwa państwa, a składając życzenia na 2012 rok podkreślił skalę wyzwań, które czekają siły zbrojne. Oprawę liturgiczną spotkania zapewnili Biskup Polowy WP bp Józef Guzdek, Prawosławny Ordynariusz WP bp Jerzy Pańkowski oraz Ewangelicki Biskup Wojskowy bp ppłk Mirosław Wola. Źródło: SG WP

Wojska Powietrzne świątecznie i z minutą ciszy. Ewangelicki Biskup Wojskowy ks. ppłk Mirosław Wola wziął także udział w opłatku zorganizowanym przez Dowódcę Sił Powietrznych gen. broni pil. Lecha Majewskiego. Spotkanie odbyło się 21 grudnia br. w sali konferencyjnej DSP. Obecni byli m.in.: szef Sztabu Generalnego WP gen. Mieczysław Cieniuch, zastępca Szefa Sztabu Generalnego WP gen. broni pil. Sławomir Dygnatowski, senator Bogdan Klich, a także rodziny lotników, którzy zginęli w katastrofach lotniczych. W czasie

6

Spotkanie wigilijne w Oleśnicy. Z prawej ks. ppłk Andrzej Fober oraz sierż. szt. rez. Andrzej Korus. Fot. Andrzej Korus

przedstawiciel EDW sierż. szt. rez. Andrzej Korus zaprezentował udział żołnierzy WP w misjach poza granicami państwa, co wywołało duże zainteresowanie obecnych, spośród których wielu uczestniczyło w misjach pokojowych UNEF II, UNTAG i UNTAC. Sierż. szt. rez. Andrzej Korus

Z „Rodziną Katyńską” oraz z pracownikami IWsp SZ. Jak co roku bydgoska „Rodzina Katyńska” zaprosiła ks. kmdr. Marka Loskota na tradycyjne spotkanie wigilijne, które odbyło się 14 grudnia 2011 r. przy klubie Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w Bydgoszczy. Natomiast w czwartek 22 grudnia ks. kmdr Loskot uczestniczył w opłatku IWsp SZ. Spotkanie rozpoczęto minutą ciszy dla uczczenia pamięci pięciu żołnierzy, którzy zginęli na misji w Afganistanie. Następnie gen. dyw. Zbigniew Tłok-Kosowski złożył bożonarodzeniowe życzenia i podkreślił: – Ten kończący się rok był dla Inspektoratu Wsparcia, jednej z większych instytucji w Siłach Zbrojnych, czasem ciężkiej i wytężonej pracy. Dlatego w tym miejscu chciałbym Państwu podziękować (…). Niezależnie od tego, czy jesteście w mundurze

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

Zakończenie działalności Dowództwa POW i ŚOW

Ksiądz kmdr Marek Loskot czyta Ewangelię bożonarodzeniową.

Fot. Wydział Prasowy IWsp SZ

czy w cywilnym ubraniu, wykonujecie wasze zadania na najwyższym poziomie.

Ksiądz kmdr Loskot uczestniczył także w spotkaniu świąteczno-noworocznym, które po raz pierwszy odbyło się Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych 21 grudnia 2011 r. Składając życzenia powiedział: – Przed nami Święta Bożego Narodzenia, czas przygotowań, ale też czas, w którym podamy sobie ręce, przełamiemy się opłatkiem.

Czy będzie to czas stracony, czy błogosławiony dla naszego życia, kraju, dla naszych rodzin? (…) Nie zmarnujmy tej szansy, nie zmarnujmy czasu – podkreślił. Źródła: Wydział Prasowy IWsp SZ, Wydział prasowy CDiSzSZ

Życzenia dla Brygady Zmechanizowanej Legionów i Lotnictwa Transportowego. Dnia 19 grudnia 2011 r. w 2 Brygadzie Zmechanizowanej Legionów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Złocieńcu odbyło się spotkanie wigilijne, w którym wziął udział ks. por. Tomasz Wola z Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego. Uczestniczyli w nim: Dowódca Brygady gen. bryg. Krzysztof Motacki dowódcy pododdziałów, przedstawiciele władz samorządowych ze

W środę 28 grudnia 2011 r. odbyła się w Bydgoszczy uroczystość zakończenia działalności Dowództwa Pomorskiego Okręgu Wojskowego. – Po 92 latach bogatej historii Okręg formalnie przestanie istnieć. Nie jest mi łatwo rozstawać się z tak zasłużoną dla Sił Zbrojnych strukturą, a przede wszystkim z ludźmi, którzy w niej ofiarnie służyli i pracowali – mówił do uczestników spotkania gen. bryg. Zygmunt Duleba, ostatni dowódca POW. – Jestem dumny z tego, czego dokonaliśmy na przestrzeni wszystkich tych lat. Jestem pełen szacunku dla żołnierzy i pracowników, którzy godnie wypełniali powinności na rzecz Ojczyzny i Sił Zbrojnych.

Uczestniczący w uroczystości prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski ze wzruszeniem wspominał współpracę z POW. Wręczając medale „Zasłużonych dla Miasta” obiecał, że o POW i jego dowódcach Bydgoszcz nie zapomni. Kapelani wojskowi, w tym ks. kmdr Marek Loskot, otrzymali od Przewodniczącego Rady Miasta Bydgoszczy okolicznościowy prezent.

Także Śląski Okręg Wojskowy po ponad 66 latach przestał istnieć. 29 grudnia w czasie uroczystej zbiórki odczytano rozkaz o jego rozformowaniu. Żołnierze oraz dowódca okręgu pożegnali się ze sztandarem. Ceremonia odbyła się w klubie Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu.

Wzięli w niej udział: I zastępca szefa Sztabu Generalnego WP gen. broni Mieczysław Gocuł, dowódca Wojsk Lądowych gen. broni Zbigniew Głowienka oraz szef Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych gen. dywizji Zbigniew Tłok-Kosowski. Kościół ewangelicki reprezentowali: bp Ryszard Bogusz, zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej oraz ks. płk. Andrzej Fober, Zastępca Ewangelickiego Biskupa Wojskowego.

Generał Gocuł w imieniu Ministra Obrony Narodowej oraz szefa Sztabu Generalnego WP podziękował wszystkim służącym i pracującym w Śląskim Okręgu Wojskowym za sumienną pracę i służbę. Podkreślił, że ich profesjonalizm i zaangażowanie znajdowały zawsze uznanie nie tylko w oczach przełożonych, ale także społeczeństwa. Źródła: Wydział Prasowy IWspSZ, www.polska-zbrojna.pl

Wrocławskie Centrum otrzymało sztandar

Życzenia ks. por. Tomasza Woli w 2. Brygadzie Zmechanizowanej Legionów. Fot. Archiwum EDW

Złocieńca i Czaplinka. Dzień później, we wtorek 20 grudnia, miała miejsce żołnierska wigilia w 33. Bazie Lotnictwa Transportowego, w której oprócz kadry zawodowej, pracowników wojska, starosty gnieźnieńskiego Dariusza Pilaka wziął udział ks. mjr Tadeusz Jelinek z Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego. Zebranych powitał dowódca bazy płk dypl. pil. Mirosław Łusiarczyk, po czym kapelani w osobach ks. mjr. Jelinka oraz rzymskokatolickiego kapelana ks. ppłk. Mariusza Stolarczyka odczytali Ewangelię. W miłej atmosferze, przy dźwiękach polskich kolęd wszyscy uczestnicy spotkania tradycyjne przełamali się opłatkiem i zasiedli do żołnierskiego wigilijnego stołu. Źródła: EDW, relacja mjr. G. Schmidta

Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych im gen. Jakuba Jasińskiego we Wrocławiu otrzymało sztandar ufundowany przez społeczny komitet pod kierownictwem Wojewody Dolnośląskiego Marka Skorupy.

Ceremonia wręczenia sztandaru odbyła się na wrocławskim rynku w obecności licznie zgromadzonych gości, żołnierzy i generalicji. Kościół ewangelicki reprezentowali: ks. płk Andrzej Fober oraz sierż. szt. rez. Andrzej Korus.

Uroczystości poprzedziła msza święta w kościele p.w. św. Elżbiety, celebrowana przez Biskupa Polowego WP Jerzego Guzdka.

Sierż. szt. rez. Andrzej Korus

Uroczystość przekazania sztandaru na wrocławskim rynku.

W Środku bp Jerzy Guzdek, z lewej ks. ppłk Andrzej Fober.

Fot. Aleksandra Pokora, Izba Celna we Wrocławiu

7

Przepraszam, że mnie tu nie było…

Rozmowa Anny Hopfer-Woli z Wojciechem Tochmanem Opisuje Pan w bardzo oszczędny, bezpośredni spona kościelnym placu. Nigdy nie chciałbym się znaleźć na sób zgliszcza psychiki ludzkiej po wojnie domowej ich miejscu. Tak, jakbym nie chciał znaleźć się na miejw byłej Jugosławii. W książce „Jakbyś kamień jascu polskich misjonarzy, którzy musieli patrzeć na zabidła” przedstawia Pan szereg obrazów kobiet poszujanie swoich parafian. Nie chciałbym być bezpośrednim kujących zwłok swych najbliższych, mężów, synów, świadkiem ludobójstwa. Nikt nie chciałby. Dlaczego? Bo dzieci po to, aby uzyskać ukojenie, spokój, móc się świadek staje się współuczestnikiem tego, co widzi. Co pożegnać. Czy Pana zdaniem, możliwe jest również nie oznacza, że kiedy nas tam nie ma, kiedy patrzymy na wybaczenie doznanych okrucieństw z rąk sąsiadów, to z daleka, przez telewizję, przestajemy być świadkami. ludzi przecież w pewien sposób bliskich?

O tym wszystkim piszę w książce o Rwandzie. Pytam, kim Praca reportera nauczyła mnie, że przebaczenie to najjest świadek i czy świadek ma jakieś powinności. Świadek trudniejsza ze sztuk. To, w odróżnieniu od pojednania, – żołnierz, świadek – kapłan, świadek – reporter? akt osobisty, intymny. Nikogo do przebaczenia zmusić nie Pana kolejna książka-reportaż również poświęcomożna. Jak ma wybaczyć chłopak, którego zmuszono do zgwałcenia własnej matki. Kiedy to robił, matkę ścięto na jest problemowi konfliktów etnicznych. Skąd maczetą. Tak działo się w Rwandzie, gdzie ostatnio prabierze się u Pana siła i chęć do opisywania okrucowałem. Ale i w Bośni nie było lepiej. Ci, którym udało cieństwa wojny? Czy przyświeca Panu jakiś cel? sie przeżyć ludobójstwo, wiedzą, że świat teraz oczekuje Chciałby Pan uwrażliwić czytelnika? Ma czerpać od nich przebaczenia. Świat ich pyta: czy już jesteście naukę z doświadczeń innych? Reflektować sytuację zdolni do przebaczenia swoim katom? No, dlaczego jeszwe własnym kraju i jego stosunek do odmienności, cze nie przebaczyliście waszym mordercom? Ile będzieinności? cie z tym czekać? Ja od ocalonych niczego nie oczekuję Piszę o ludobójstwie, ponieważ się wydarzyło. Jedni lui nie zadaję im takich pytań. Ale dzięki nim dotykam niewydzie postanowili wymordować innych ludzi. Wszyscy obrażalnego. I dzięki nim rozumiem, że przebaczenie rówpowinniśmy o tym wiedzieć: kogo zabito, kto zabijał? nież wydaje się niewyobrażalne. Ale bywają podobno tacy, O jednych i o drugich powinniśmy pamiętać. I starać się którzy wybaczyli. Podobno Chrystus nie schodzi im z ust. zrozumieć, dlaczego tak się stało. To, że stało się to daleO nikim innym i o niczym innym już mówić nie potrafią. ko, z niczego nas nie zwalnia. To, czy mam siłę, czy jej nie W ich życiu jest miejsce dla mam, nie ma tu nic do rzeczy.

Boga, ale dla ludzi już miejTaki mam zawód. Wybrałem sca nie ma. Tak to rozumiem i go ponad dwadzieścia lat temu „(...) Dawniej kobiety pracowały w Prijedorze: szanuję to. Ale ja takich ludzi i ani dnia tego nie żałowałem. w urzędach, bibliotekach, sklepach i fabrykach. nie spotkałem. Wiem o nich z Co nie znaczy, że nie mam Dziś w mieście pracy dla nich nie ma. Nawet drugiej ręki, od księży. chwil zwątpienia, bezradnogdyby była – żadna mieszkanka Rizvanoviciów ści. Oczywiście je mam. Kiedy stoję nad otwartym masowym Czy rozmawiał Pan kiedyś pracować do miasta nie pójdzie. W Bośni pracę z żołnierzem błękitnych grobem w Bośni w towarzyzaczyna sie przecież od wspólnej kawy. hełmów, który za zadanie stwie matki, która szuka kości O czym przy kawie miałyby rozmawiać z tymi z swoich maleńkich zamordowama tylko pilnowanie beznych dzieci, to pytam sam siepieczeństwa i nie może anPrijedoru? gażować się w spory, a tym bie: co ja tutaj robię? Przecież O wymazanych na czarno twarzach? Trzeba by samym często i udzielać nikt mi nie kazał tu być! Czy zapytać, kto to był. zwariowałem do reszty? Nie koniecznego wsparcia i poO białych ręcznikach? Trzeba by zapytać, do czezwariowałem. Tym matkom mocy ofiarom konfliktów?

Co sądzi Pan o sytuacji tanależy się nasza obecność go służyły. kiego człowieka, o jego obi nasza pamięć. Tyle możemy O zburzonym kościele w Prijedorze? O meczedla nich zrobić. Mogę tylko ciążeniu psychicznym, pięttach? Trzeba by zapytać, kto oszczędził cerkwie. nie pamięci? powiedzieć: przepraszam, że O dwóch żołnierzach ONZ, mnie tu nie było, kiedy zabijaO tańcach nad rzeką? Trzeba by zapytać, dlaczeno ci dzieci. Nie było tu mojektórzy patrzyli na zabijanie go już nie ma z kim tańczyć.(...)“ w Rwandzie i nie mogli zrogo NATO, mojej Unii EuropejWojciech Tochman „Jakbyś kamień jadła”, skiej, mojej Polski. Mogę tylko bić nic piszę w książce „DziWydawnictwo Czarne, Wołowiec 2008, str. 96 się wstydzić. Bo nawet płakać siaj narysujemy śmierć”. Mogli tylko zebrać ciała zabitych mi z tobą nie wypada.

8

Fot. Bernard Trigaux

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012 W zbiorze felietonów „Bóg zapłać” opisuje Pan bohaterów – zdawałoby się – normalnych zdarzeń codziennego życia, ludzkich wyborów, które wcale nie są normalne, są szokujące, smutne, przerażające. Nasunęło mi się jedno tylko skojarzenie, również z literatury. Zacytuję je, „..tam gdzie kończy się normalność, zaczyna się literatura”. Pana literatura jest właśnie taka, skąd wrażliwość na tematy zapomniane, niewygodne, smutne?

Nie jestem smutnym człowiekiem. Jestem otwarty na to, co dzieje się wokół mnie. Pewnie dlatego jestem reporterem.

Zapisuję to, co się dzieje między ludźmi. A ludzki świat, jak wiemy, nie składa się tylko z tego, co jasne, piękne i dobre.

Trzeba było zapytać, dlaczego nie sprawdzali beżowych ład. Pani sołtys nie była pewna, czy widziała fiata czy ładę. Trzeba było spytać, dlaczego jedni widzieli ładę, inni mówili o czerwonym maluchu, jeszcze inni, że nie było żadnego samochodu, kiedy szli tamtędy minutę przed Anią. Oględziny miejsca, skąd samochód miał ruszyć z piskiem opon, nie wykazywały żadnych śladów ani na żwirówce ani na asfalcie. Oględzin dokonywano nazajutrz, w świetle dnia. Wyraźnie w aktach zapisano, że nie ma śniegu, nie pada i od wczoraj nie padało, wieje tylko lekki wiatr, jest plus trzy stopnie. Ślady takiego gwałtownego startu musiałyby zostać.

A nie zostały.(…) Do dzisiaj nikt we wsi nie czuje się na siłach przyjść do matki dziewczynki zaginionej przed ośmiu laty i wypić z nią herbatę. Dać jej jakieś wsparcie, porozmawiać choćby o chmurach na niebie. Albo tylko być razem, pomilczeć przez godzinę, dopić herbatę i wyjść. To jest ważne, człowiek w cierpieniu tego potrzebuje.(…)

Jednych uszlachetnia, innych przeciwnie. Zemsta, odwet to przecież skutek zadanego cierpienia. Myślę, że nie ma żadnej generalnej odpowiedzi na to pytanie.

Jest Pan twórcą fundacji ITAKA, zajmującej się poszukiwaniem zaginionych ludzi. Skąd pomysł na tę działalność? Czy jest ona nadal potrzebna w dobie internetu, portali społecznościowych?

Można się zgubić w dzisiejszym świecie?

Prowadziłem kiedyś w telewizji program poszukujący zaginionych. Widziałem, jak wielki jest to problem. Ani policja, ani tym bardziej dziennikarze nie potrafili sprostać wszystkim sensownym oczekiwaniom rodzin osób zaginionych. Tak powstał pomysł W nawiązaniu do „Bóg zazałożenia centrum, w którym płać”. Na pewno jest Panu będą pracowali ludzie różnych Wojciech Tochman „Zażalenie” znane powiedzenie, że cierzawodów: policjanci, psychow zbiorze reportaży „Bóg zapłać”, pienie uszlachetnia. Pan logowie, prawnicy, tłumacze, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2010, str. 97 spotkał na swej drodze taką informatycy, dziennikarze. liczbę skrzywdzonych i poTaki interdyscyplinarny zeranionych istot ludzkich, że jestem ciekawa, jak spół wyjaśnił wiele spraw, które wydawały się zupełnie Pan rozumie i interpretuje to hasło? beznadziejne.

Pytanie czysto techniczne – Myślisz – pyta Leonard – że nie chcę mieć dzieci? Że się boję?

– jak wygląda Pana praca na co dzień? W jaki spoSiebie pyta. I milczy. I przełyka ślinę. sób pozyskuje Pan zaufa– Boisz się? Czego? nie swoich rozmówców? Co – Że ktoś mi dziecko zetnie. trzeba w sobie mieć lub w Albo: jaki sposób przekonuje Pan rozmówców do tego, by – Że moje dzieci będą się tułały po buszu. powierzali Panu swe najinWtedy nie posłuchali wezwań morderców. Nie wrócili do holu w urzędzie gminy. tymniejsze sekrety duszy?

Uznali, że trzeba iść tam, gdzie nikt ich nie zna. Gdzie nikt się nie domyśli, że są Niczego nie udaję, jestem sobą. Jasno, choć grzecznie, Tutsi. mówię co chcę zrobić, jak chcę Szóstka dzieci (czasem Leo mówi, że z urzędu uciekło ich ośmioro, czasem, że dwato zrobić i co ewentualnie bęnaścioro, czasem jeszcze inaczej) szła przez wzgórza w kierunku Gitaramy. Kiedy dzie efektem końcowym naszych wspólnych rozmów. Lutam dotarli – z tuzina została trójka: Leonard i jego dwaj bracia. Co z resztą? Reszta dzie czują, że nie kluczę, nie gdzieś się pogubiła. Leo twierdzi, że nie pamięta jak. Podobno tylko raz natknęli się owijam w bawełnę i to im się na patrol Interahamwe. Nieznajomi mordercy czujnie spojrzeli na gromadkę wychyba podoba. Nie pytam za straszonych i obdartych maluchów. I od razu wiedzieli, z kim mają do czynienia. wiele. Raczej proszę: opowiedz mi o tamtym dnu. I słucham.

Któryś spytał: dokąd idziecie?

Powiedział: idźcie dalej, niech inni was zabiją.

Wojciech Tochman „Dzisiaj narysujemy śmierć”, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2010, str. 86

Rozmawiała Anna Hopfer-Wola

Wojciech Tochman – reporter, dziennikarz. W latach 1996-2002 prowadził program telewizyjny „Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie“. Jest twórcą Fundacji ITAKA, która poszukuje zaginionych i pomaga ich rodzinom. Opublikował trzy tomy reportaży: „Schodów się nie pali“, „Wściekły pies“, „Bóg zapłać“ oraz powieści reporterskie: „Jakbyś kamień jadła“, „Córeńka“ i „Dzisiaj narysujemy śmierć“. Jego książki zostały przetłumaczone m.in. na angielski, francuski, włoski, niderlandzki, fiński, ukraiński i bośniacki. Jest współzałożycielem Instytutu Reportażu, wykłada w Polskiej Szkole Reportażu.

9

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

WYDARZENIA Z KOŚCIOŁA EWANGELICKO-AUGS www.luteranie.pl

Wizyta u ewangelików w Irlandii

ko-Augsburskiego. Oprócz wykładu na temat możliwości współpracy Kościoła z samorządem w działalności społeczno-charytatywnej i innych sta ych punktów programu, delegaci dokonali wyboru biskupa diecezjalnego.

Został nim na kolejną kadencję bp Paweł Anweiler.

Tego samego dnia w Toruniu obradował Synod Diecezji Pomorsko-Wielkopolskiej. Była to również ostatnia sesja IV kadencji synodu diecezji.

Posiedzenie było poprzedzone prowadzonymi przez ks. dr. Dariusza Chwastka rekolekcjami, w których uczestniczyli nie tylko synodałowie, ale również pracownicy parafii. Podsumowano też pierwszy rok urzędowania bp. prof. Marcina Hintza i pięć lat pracy synodu.

Zwierzchnik Kościoła luterańskiego bp Jerzy Samiec przebywał z wizytą duszpasterską u polskojęzycznych ewangelików w Irlandii w dniach 12-13 listopada 2011 r. W luterańskim kościele w Dublinie wygłosił kazanie w czasie nabożeństwa, w którym wziął także udział ks. Adam Malina. Polskie nabożeństwa w Dublinie odprawiane są regularnie od 2007 roku w każdą druga sobotę miesiąca (oprócz wakacji).

O duszpasterstwie telefonicznym

W dniu 16 listopada 2011 r. w Katowicach, w ramach pierwszego Dnia Duszpasterstwa, odbyła się konferencja na temat duszpasterstwa telefonicznego. Warsztaty zgromadziły grupę kilkudziesięciu duchownych, świeckich pracowników i wolontariuszy. Organizatorem konferencji było Towarzystwo Poradnictwa i Psychologii Pastoralnej.

Podarujmy dzieciom czas

Diakonia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego wraz z Caritas Polska Kościoła Rzymskokatolickiego i Prawosławnym Dziełem Miłosierdzia ELEOS po raz dwunasty zorganizowała wspólną, ekumeniczną akcję charytatywną Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom 2011. Po raz trzeci dołączyła się do niej Diakonia Kościoła EwangelickoReformowanego w Polsce.

Akcja odbywała się pod hasłem „Podarujmy dzieciom czas” i zwracała uwagę na szczególną wartość bycia z dzieckiem, poświęcenia mu czasu i uwagi. Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom zainaugurowano 26 listopada uroczystym koncertem ekumeniczno-charytatywnym w warszawskim kościele ewangelicko-reformowanym.

Akcja trwała do świąt Bożego Narodzenia. Poprzez nabycie świecy wigilijnej można było wesprzeć projekty

Książka o Kościołach Łaski

Obradowały synody diecezjalne

W Bielsku-Białej, 19 listopada 2011 r., odbyła się X sesja Synodu Diecezji Cieszyńskiej Kościoła Ewangelic-

10

Dorobek kulturowy ewangelików

W Bielsku-Białej 26 listopada 2011 r. odbyła się sesja popularno-naukowa pt. „Dorobek kulturowy ewangelicyzmu w Europie Środkowo-Wschodniej”. Organizatorami były: Polskie Towarzystwo Ewangelickie, Towarzystwo Szkolne im. M. Reja oraz założona przez to ostatnie Wyższa Szkoła Administracji.

Wystąpienia przygotowali badacze z Polski, Czech, Niemiec oraz Austrii.

Koncentrowały się wokół takich tematów jak: historia, literatura, kultura, a podsumowaniem był panel dyskusyjny na temat szeroko rozumianego dorobku kulturowego, prowadzony przez profesor historii sztuki Ewę Chojecką.

Zjazd chórów Diecezji Cieszyńskiej

W pierwszą niedzielę Adwentu 27 listopada 2011 r. w ewangelickim kościele Zbawiciela w Bielsku-Białej odbył się jesienny zjazd chórów diecezji cieszyńskiej. Spotkanie w Bielsku było podzielone na dwie części. Pierwsza została poświęcona seniorowej Marii Wegert, która 3 grudnia obchodziła setne urodziny. W części drugiej chóry parafialne śpiewały pieśni Jana Gawlasa, a okazją była 110. rocznicy urodzin kompozytora. Koncert upamiętniający prof. Jana Gawlasa, cieszyńskiego organisty, kompozytora i rektora Akademii Muzycznej odbył się również 17 grudnia w Cieszynie.

Prezent pod choinkę Fot. Michał Karski

W roku 2009 obchodzono jubileusz 300-lecia rozpoczęcia budowy sześciu Kościołów Łaski na Śląsku. Oprócz kościoła w Cieszynie, który jako jedyny do dziś jest własnością luteranów, kościoły w Jeleniej Górze, Kamiennej Górze, Żaganiu, Kożuchowie pozostawały trochę na uboczu zainteresowań naukowców. Ich promocji ma służyć książka powstała pod redakcją dr.

Piotra Oszczanowskiego „Cuius regio, eius religio. Trzechsetna rocznica powstania Kościołów Łaski na Śląsku”.

Materiały w niej zgromadzone pochodzą z polsko-niemieckiej konferencji naukowej „Cuius regio, eius religio” przygotowanej przez Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze oraz Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego.

Diakonii na rzecz dzieci i młodzieży w trudnej sytuacji socjalnej oraz włączyć się w niezwykle ważną ideę darowania dzieciom swojej uwagi i czasu.

Już po raz 11. odbyła się ogólnopolska akcja charytatywna „Prezent pod choinkę” koordynowana przez Centrum Misji i Ewangelizacji Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Jesienią w parafiach, szkołach i innych instytucjach zbierano paczki dla ukraińskich

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

SBURSKIEGO W POLSCE ks. Adam Malina

Ewangelickie zabytki 10 lat na liście UNESCO

Dzień 16 grudnia 2011 roku był w Świdnicy wypełniony różnymi wydarzeniami skupionymi wokół tematyki UNESCO. Powodem spotkań, prezentacji, dyskusji, przemówień był jubileusz 10-lecia wpisania Kościołów Pokoju w Świdnicy i Jaworze na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W czasie uroczystości ks. Waldemar Pytel, proboszcz parafiii wraz ze Staffanem Herrströmem, ambasadorem Szwecji, odsłonili tablicę upamiętniającą wizytę w Kościele Pokoju szwedzkiego króla Karola XVI Gustawa i królowej Sylwii. Odbył się też koncert organowy i wernisaż wystaw czasowych poświęconych dolnoślą-

dzieci, a od połowy listopada dostarczano je do Dzięgielowa. Stamtąd 5 grudnia wyruszyły na Ukrainę. Prezenty trafiły do dzieci w 26 miejscowościach, m.in. w Charkowie, Odessie, Dniepropietrowsku, Lwowie, Jałcie, Berdiańsku i Symferopolu.

Były rozdawane w kościołach, domach dziecka, szkołach, przedszkolach, świetlicach środowiskowych, szpitalach, internatach, wśród rodzin ubogich i dotkniętych kalectwem.

Akcja miała charakter ekumeniczny – zarówno przygotowujący prezenty, jak i obdarowane dzieci, należeli do różnych wyznań chrześcijańskich.

Biskup Tadeusz Szurman z Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego oraz abp Damian Zimoń z Kościoła Rzymskokatolickiego otrzymali 8 grudnia 2011 r. nagrodę im. bł. ks. Emila Szramka. Wyróżnienie zostało przyznane za konsekwentne budowanie wspólnoty ekumenicznej, duchowej przestrzeni życia miasta Katowice i współżycia społecznego na Górnym Śląsku. Wręczenia w katowickim kościele mariackim dokonał metropolita katowicki abp Wiktor Skworc.

Obrady trzech konsystorzy

W dniu 9 grudnia w Centrum Luterańskim w Warszawie odbyło się wspólne posiedzenie Konsystorzy trzech Kościołów: ewangelicko-augsburskiego, ewangelicko-reformowanego oraz ewangelicko-metodystycznego. Na posiedzeniu poruszano tematy dotyczące ważnych wydarzeń i spraw, które podejmowane lub planowane są przez

Fot. Bożena Pytel

Wyróżnienie dla biskupa Szurmana

skim Kościołom Pokoju oraz Hali Stulecia, który miał miejsce w Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy.

Wyróżnienia dla biskupa Anweilera

Biskup Paweł Anweiler znalazł się w gronie tegorocznych laureatów Śląskiej Nagrody im. Juliusza Ligonia, przyznawanej przez katowicki oddział Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”. Biskup został wyróżniony za zaangażowanie społeczne i otwartość na drugiego człowieka.

Uroczystość odbyła się 17 grudnia w Bibliotece Śląskiej w Katowicach.

Dzień później w Warszawie bp Paweł

Anweiler w siedzibie Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” uhonorowany został złotym medalem przyznawanym przez tę organizację. Tego dnia biskupowi wręczono także odznaczenie państwowe, przyznane przez Prezydenta RP - Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski „Polonia Restituta”.

Nowy numer Gdańskiego Rocznika Ewangelickiego

Na przełomie 2011/2012 roku ukazał się nowy numer „Gdańskiego Rocznika Ewangelickiego”. Jest to piąty już numer czasopisma poświęconego historii protestantyzmu, zwłaszcza pomorskiego oraz problemom współczesnej teologii. „Gdański Rocznik Ewangelicki” jest czasopismem naukowym, wydawanym przez Parafię Ewangelicko-Augsburską w Gdańsku z siedzibą w Sopocie, następcą rocznika „Diaspora”, wydawanego przez Diecezję Pomorsko-Wielkopolską.

Przekazanie prezydencji UE – nabożeństwo w Kopenhadze

W niedzielę 8 stycznia, w ewangelickiej katedrze w Kopenhadze odbyło się uroczyste nabożeństwo, w czasie którego modlono się o prezydencję Danii w Unii Europejskiej. W jego trakcie doszło do symbolicznego przekazania Duńczykom prezydencji przez zapalenie świecy wykonanej specjalnie na tę okoliczność oraz wręczenie soli w myśl biblijnego motta „Wy jesteście solą ziemi, Wy jesteście światłością świata”. W nabożeństwie brała udział delegacja Kościoła z Polski na czele ze zwierzchnikiem Kościoła luterańskiego bp. Jerzym Samcem.

źródło: luteranie.pl

Fot. Roman Fenger, CME

poszczególne Kościoły. Dyskutowano również o wspólnym upamiętnieniu jubileuszu 40-lecia podpisania Konkordii Leuenberskiej, przypadającego w roku 2013.

11

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

Żołnierz na misji Andrzej Korus

Gwiazda ONZ Blisko stutysięczna armia weteranów misji pokojowych ONZ ma duże szanse na własne odznaczenie. Ustanowienie rozporządzeniem prezydenta RP z 31 lipca 2007 r. (Afganistan i Irak) oraz z 12 lutego 2010 r. (Czad, Kongo i Morze Śródziemne) tzw. „Gwiazdy” pomijało weteranów misji ONZ. W ferworze walki na „pokojowych frontach” działań w Iraku i Afganistanie zapomniano o tych żołnierzach, którzy od 1953 roku „walczyli” o pokój wyłącznie swoją obecnością i codzienną służbą w zagrożonym regionie.

Coraz mniej znam osób uczestniczących w pierwszej misji w Korei. Z mojego Koła Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ na wieczną służbę w ostatnich latach odeszło dwóch. A przecież to właśnie oni, uczestnicy misji w Korei (KNPN), Wietnamie czy Nigerii, swoją rzetelną służbą utorowali drogę do wielkich misji w Egipcie (UNEF II), Syrii (UNDOF), Namibii (UNTAG), Kambodży (UNTAC) i wielu innych, większych i mniejszych liczebnie. To właśnie dzięki ich zaangażowaniu, postawie, odwadze i także daninie krwi, jesteśmy dzisiaj w NATO. Jesteśmy partnerami w Afganistanie i byliśmy w Iraku. To także oni od 1953 roku pokazali światu, Narodom Zjednoczonym i potencjalnym przeciwnikom z tzw. świata kapitalistycznego, że polski żołnierz reprezentujący tak pogardzaną dzisiaj socjalistyczną armię, jest zdolny do międzynarodowego współdziałania pod każdą szerokością geograficzną.

Kolejne zmiany żołnierzy już Wojska Polskiego kontynuowały te tradycje w byłej Jugosławii (UNPROFOR), Czadzie, Libanie i Syrii. Narody Zjednoczone przyznawały im medale pamiątkowe, o których piszę w dziale „Falerystyka”. Medal taki otrzymywał każdy żołnierz „Błękitnych hełmów”, który zakończył służbę z tzw. honorami. I na tym koniec. Co najwyżej, weteran po powrocie do kraju mógł zostać wyróż-

12

niony odznaczeniem państwowym lub resortowym, tak jak i ten, który na misji w ogóle nie był. Do 2007 roku nie było żadnego polskiego wyróżnienia zaszczytnego (taka jest fachowa nazwa krzyży, medali, itp.) dla uczestników misji.

Ten kilkudziesięcioletni brak naprawiły dopiero wspomniane rozporządzenia prezydenta RP. Tyle tylko, że uwzględniono w nich jedynie pięć misji poza granicami państwa.

A co z innymi? Upomnieli się o nich weterani zrzeszeni w Stowarzyszeniu Kombatantów Misji Pokojowych ONZ. Już wcześniej ustanowili oni tzw. medal „Za Zasługi” dla swoich członków i osób wspierających, ale to tylko odznaczenie środowiskowe, nadawane samym sobie.

W czasie spotkania ministra Obrony Narodowej z Zarządem Głównym SKMP ONZ, które odbyło się 16 grudnia 2011 r. poruszono tę sprawę. Zarząd Stowarzyszenia przedstawił propozycję zwiększenia liczby odznaczeń o tzw. „Gwiazdę ONZ”. Za sprawą Magdaleny Sąsiadek (współprojektantki medalu „Za Zasługi”), przedstawiono projekt graficzny odznaczenia, którego wizerunek zamieszczam dzięki uprzejmości Tadeusza Sąsiadka. Jak widać, propozycja jest wkomponowana w linię graficzną dotychczasowych „Gwiazd”, z zachowaniem wstążeczki z medalu „Za Zasługi”. Ponieważ misji było dużo, ich wyróżnikiem byłyby belki (lub - jak kto woli – okucie) z nazwą misji. Jak dowiedziałem się w Zarządzie Głównym SKMP ONZ, do pomysłu przekonani są także między innymi dowódca operacyjny Sił Zbrojnych RP i szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Ci doświadczeni żołnierze wiedzą o potrzebie takiego odznaczenia i z całą pewnością pomogą. Najważniejsze, że i minister nie mówi „nie”, a nawet deklaruje poparcie inicjatywy. Trzeba się tylko spieszyć, albowiem weteranów misji ONZ niestety ubywa.

Wiadomość o planowanym odznaczeniu lotem internetowej błyskawicy i na skrzydłach Polski Zbrojnej (nr 1/2012) obiegła nie tylko środowisko weteranów, ale także środowisko kandydatów na weteranów, czyli tych, którzy pełnią akurat służbę. Moi przyjaciele z misji bałkańskich pytają mnie: – Andrzej, a wiesz co z nami? Toć my nie Afganistan czy ONZ! Co będzie z odznaczeniem dla nas?

– Koledzy, nie wiem. Choć uważam za słuszną waszą propozycję ustanowienia także „Gwiazdy Bałkanów” lub przynajmniej okucia z napisem np. EUFOR/MTT, IFOR, SFOR, EUFOR do „Gwiazdy Morza Śródziemnego”. Tak jak obiecałem w rozmowach, przekazuję waszą sugestię na łamach niniejszego magazynu do publiczno-wojskowopaństwowej wiadomości.

Panie Prezydencie! Teraz wszystko w Pańskich rękach!

Sierż. szt. rez. Andrzej Andrzej Korus Korus –– były były żołnierz żołnierz 1.

1 Pułku Zabezpieczenia (Warszawa–Oleśnica), Sekretarz Zarządu Koła Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ we Wrocławiu

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

Wspomnienia spod Góry Szejka Tadeusz Dytko

Część 3/4 Nie mogę sobie odmówić powtórki z historii. Z czcią, niemal z namaszczeniem, oglądam tamte miejsca i wyraźnie jestem podniecony tym, co znowu, po tylu latach, mogę podziwiać.

– O tu, w tym betonowym domku mieszkałem, wtedy nazywał się „Gdańsk”, a tutaj mieszkał dowódca, tam stała kawiarnia, tu mieliśmy plac apelowy…

– Pan zna Camp Faouar? – pyta zdziwiony szef sztabu UNDOF. – Hm… znam, dobrze powiedziane. Spędziłem tu sześć miesięcy. XVI zmiana PKW w Doraźnych Siłach Zbrojnych ONZ. Pułkownik pokazuje mi zmiany, jakie ostatnio tu zaszły.

W centralnym miejscu Faouar, niespełna rok temu wzniesiono okazały „Pentagon”, czyli kwaterę Główną UNDOF. Ceremonia otwarcia miała miejsce 1 września 1994 r.

Przed laty dowództwo błękitnych beretów stacjonowało w Damaszku. Teraz wszystko mieści się w jednym obozie. Dziś pokoje mieszkalne w betonowych „pudełkach” to już całkiem przyzwoite kwatery z klimatyzacją, lodówkami i telewizją satelitarną. Z sal żołnierskich zniknęły niewygodne metalowe łóżka i podobne szafy. Stary zbiornik przeciwpożarowy zastąpił nowoczesny basen kąpielowy o wymiarach prawie olimpijskich. Wszędzie mnóstwo zieleni. Mimo wyraźnie austriackiego oblicza Faouar, zostało coś polskiego - laboratorium medyczne wykonujące analizy dla wszystkich kontyngentów wojskowych.

Najpóźniej za pół godziny musimy wyruszyć na Hermon.

Wczesny sierpniowy ranek. Z nocnego letargu wynurza się szaro-rudy olbrzym, Hermon. Obiekt westchnień setek błękitnych misjonarzy. Wyraźnie odcina się od pozostałej części Golanu. Szczyt wydaje się tuż tuż, ale to tylko złudzenie. To jeszcze ponad 40 km prawdziwie górskiej wspinaczki. Ileż tajemnic świata skrywa ta góra? Ile ludzkich tragedii rozegrało się na jego stokach? Ile krwi spłynęło w dolinę? Gdyby te kamienie umiały mówić… Gdyby, gdyby… Pytanie drąży pytanie.

Nie ma żartów, droga wznosi się gwałtownie, co zresztą od razu odczuwa silnik. Pierwsza próba zaczyna się za Hine, podgórskim miasteczkiem, przylepionym do wzgórza wyrastającego z płaskowyżu. Surowe, kamienne domy pną się tarasowo po stoku. Tę część Syrii zamieszkują przeważnie Druzowie, ongiś wypędzeni przez cara z Rosji. Wyróżniają się nie tylko ciekawymi architektonicznie domostwami, ale i strojem oraz przyjaznym usposobieniem dla obcych. Są

bardzo gościnni. Co niektórzy, najstarsi plemienni przywódcy, mówią po rosyjsku. Wychowani w arabskiej nienawiści do Żydów nie przepadają za izraelskimi osadnikami z drugiego stoku Hermonu. Nie kryją tego, że całe wzgórza Golan powinny być arabskie. Dokładnie to samo mówią Żydzi po tamtej stronie hermonu. Dlaczego więc powulkaniczne skały od tylu lat są przedmiotem sporu najwyższych władz obu państw, angażującym opinię świata i ONZ? Myślę, że po części uzyskam na to pytanie odpowiedź, kiedy znajdę się na szczycie. To strategiczny punkt, z którego można kontrolować ziemie od Damaszku po Jezioro Galilejskie.

Nie wspomnę już, że z Hermonu biorą początki wody rzeki Jordan, która dla Galilei i sporej części Izraela jest „dostarczycielem życia” w tym spękanym od słońca regionie.

Krętą drogą biegnącą wśród urwisk skalnych wznosimy się na wysoki grzbiet i naszym oczom ukazuje się leżące w zielonej dolinie miasteczko Aarne, położeniem przypominające Zakopane. Zatrzymujemy się na kilka minut pod stylową restauracją w ogrodzie. Tuż za miastem zaczynają się prawdziwe góry. Serpentyny, ostre podjazdy i potężne przepaście… Księżycowy krajobraz. Trasa przejazdu wije się zakolami. Szczyt wydaje się już bardzo blisko, za następnym zakrętem, tymczasem tych zakrętów będzie jeszcze wiele. Ciągniemy za sobą warkocz gryzącego kurzu. Toyota podskakuje jak na wielkich sprężynach.

Na zakręcie stoi mały ołtarz: przerdzewiały krzyż ze stalowych prętów dźwiga hełm. W tym miejscu zginęło pięciu austriackich żołnierzy w służbie ONZ. Wjechali jeepem na minę. Resztki skorodowanego pojazdu do dzisiaj tkwią na dnie przepaści. Nikt do tej pory nie odważył się wyciągnąć tego złomu. Tak już zostanie. Ten wrak to także ostrzeżenie, że wciąż wiele min czyha na nieostrożnych podróżnych w błękitnych beretach, mimo, że od zakończenia działań wojennych w tym regionie upłynęły 22 lata.

Walki o Hermon historycy wojskowości porównują do bitwy o Monte Cassino w czasie II wojny światowej. Pomalowane na czerwono kamienie – wyznaczające ścieżki patrolowe do dzisiaj chronią austriackich żołnierzy. Przez 19 lat polscy saperzy znaleźli w tej powulkanicznej glebie tysiące pocisków, min różnego gatunku i amunicji do wszystkich rodzajów broni. Ile ich jeszcze pozostało na Hermonie? Bóg raczy wiedzieć. Ewenementem na skalę światową był wjazd ma Hermon polskiej spycharki TD-25 ze Stalowej Woli o ciężarze 30 ton. Ten kolos zdołał wjechać ma wysokość dochodzącą do 3 000 metrów n.p.m. Spycharka wyrównała teren i poszerzyła drogi patrolowe. Ogromną sprawnością wykazali się inni polscy kierowcy, wjeżdżając na Górę Szejka starami 66. Zapis w dzienniku UNDOF dokonany na początku funkcjonowania sił pokojowych w masywie Hermonu: – Pokrywa śniegu na Hermonie wynosi 70 cm. Do oczyszczenia drogi dojazdowej użyto buldożerów. Samoczynnie detonują miny i bomby kulkowe, prawdopodobnie wskutek naporu lodu i śniegu. Wichura, prędkość wiatru ok. 80 km/h. Już piąty dzień dowóz zaopatrzenia drogą jest niemożliwy. Wszystko przewozi się na nartach. Opuszczenie budynku lub schronu jest okresami niemożliwe.

Cdn.

13

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

Jedynie Słowo Piotr Lorek

Cisza przed Bogiem Cisza – gdy wypowiesz jej imię – znika. Mówić o niej, to ją zagłuszać. Nie można jej wyrazić słowem. Tak naprawdę, wyrazić ciszę, to zamilknąć. Jej prawdziwym imieniem nie jest słowo „cisza”, ale bezgłos.

Jeszcze trudniej jest mówić o ciszy przed Bogiem. Żeby jednak to zrobić, trzeba zacząć od tego, czym jest modlitwa.

Podstawowa definicja twierdząca, że modlitwa to rozmowa z Bogiem, jest – delikatnie mówiąc – niekompletna. Rozmowa z Bogiem – jakkolwiek rozumiana – nie obejmuje istoty modlitwy. Modlitwa to przede wszystkim przebywanie z Bogiem, a przebywanie z kimś, to nie tylko słowa. Przebywanie z kimś składa się z rozmowy, ale nie jest rozmową.

Werbalna cisza może być oznaką niezgody między osobami.

Nieraz słyszymy zdanie typu: „Nie mam ci nic do powiedzenia”. Werbalna cisza może jednakże być i oznaką głębokiej przyjaźni. Prawdziwi przyjaciele nie boją się ciszy w swoim towarzystwie. To nieznajomość każe wypełniać niezręczną ciszę naprędce skleconymi zdaniami. Zaś w przyjaźni liczy się obecność – czasem całonocne dyskusje, czasem zaś miejsce na osobiste zamyślenie, na ciszę. Im lepiej kogoś rozumiemy, tym mniej słów trzeba na wyjaśnienia. Modlitwa to zaproszenie Boga do towarzystwa. Towarzystwo zaś – wypełnione przyjaźnią – to nie tylko słowa, ale i cisza, a tej może nawet i więcej. Czujesz się dobrze przed Bogiem i z Bogiem? – pozwól sobie na ciszę. Podobnie jest w małżeństwie – świadomość, że twój małżonek jest przy tobie, jest ważniejsza niż słowa. Czy myślisz, że musisz Bogu precyzyjnie wszystko wyjaśniać, żeby cię zrozumiał? Czy przyjacielowi nie wystarczy czasami twoje westchnienie, żeby wiedział, co czujesz? Czasami trzeba się wygadać bliskiemu, czasami zaś potrzebna jest cisza. Dlaczego mówisz do Boga? Bo uważasz, że powinieneś, czy mówisz dlatego, że chcesz i potrzebujesz?

Jak bliskie jest nam myślenie, że im więcej razy o coś poprosimy Boga, tym większe prawdopodobieństwo, że nam to da. Być może lepsza jest małomówność. Nachalność może przecież być podważaniem dobroci Tego, którego się o coś prosi. Czasami wystarczy poprosić tylko raz i milczeć – zaufać Bożej dobroci. Albo czasami najlepiej w ogóle nie prosić – z ufnością „wymilczeć” przed Bogiem swoją prośbę. Nie bądźmy wielomówni jak… niektórzy chrześcijanie. Czyż Bóg nie jest lepszy od naszych ziemskich przyjaciół, których nie musimy o wszystko prosić? Zanim poprosimy, oni już wiedzą. Czy myślisz, że Bóg potrzebuje być proszonym?

14

Z Bogiem można rozmawiać o wielu rzeczach. Można go przekonywać, by zmienił świat czy też twoją osobistą sytuację. Jednak najgłębszym stwierdzeniem w modlitwie są ewangeliczne słowa: „nie jako ja chcę, ale jako Ty”, a te słowa prowadzą do ciszy. Dlaczego? Odbieramy sobie w nich prawo do słów, do prezentowania swoich wizji i planów. Oddajemy swój los i głos w Boże ręce. Milczymy. Nie tłumaczymy mu, jak powinno być, ale zgadzamy się na jego drogi, potakujemy przyjacielsko głową, oddajemy mu ostatnie słowo.

Są jednak i takie sytuacje, gdy dotykające nas zło tak nam doskwiera, że zaczynamy nie zgadzać się na boskie status quo. Zaczynamy wołać do Boga prosząc o zmiany, a gdy nie przychodzą, tracimy siły, gniewamy się i milkniemy.

Nieraz osobiste tragedie, jak i te z telewizji, zapierają nam dech w piersiach – odbierają słowa. Wtedy albo kłócimy się z Bogiem, jak prorocy, albo przepełnieni smutkiem po prostu przestajemy z nim rozmawiać. Zadam w tym miejscu tylko jedno pytanie. Czy myślicie, że Bóg rozumie wtedy tę naszą ciszę?

Nasz brak słów kierowany do Boga nie zawsze wynika z doświadczenia zła. Czasami po prostu wynika z naszego zaniedbania. Nowe obowiązki, nowe wyzwania, a z nimi coraz mniej wolnego czasu, coraz mniej czasu na spotkanie z Bogiem. Biegamy, realizujemy swoje powinności i z zaniedbania milczymy przed Bogiem. I tu powtórzę pytanie, które zadałem przed chwilą. Czy myślicie, że Bóg rozumie wtedy tę naszą ciszę? Czy myślicie, że prawdziwy przyjaciel, chociaż zasmucony, zerwie z nami swą przyjaźń?

Rozmawiamy nie tylko z tymi, których znamy. Nieraz pytamy nieznajomych o drogę. Doświadczamy obecności nie tylko tych, których zaprosiliśmy do siebie. Nieraz obcy otworzy nam drzwi, skasuje bilet, ustąpi miejsca. Gdy modlimy się, to mówimy do kogoś, kogo znamy, to milczymy przed kimś, kogo znamy, to doświadczamy jego obecności.

A czy ci, którzy go nie znają, nigdy nic do niego nie mówią?

Czy go nie proszą, gdy płaczą w samotności, gdy wyciągają rękę żebrząc o monetę na chleb? Czy Bóg jest przy tych, którzy nie są przy nim? Czy słucha ich, gdy nie mówią do niego? Czy pomaga tym, którzy myślą, że nie potrzebują pomocy? Cisza niewierzących przed Bogiem też jest jakąś modlitwą do niego. Nieświadomość obecności nie wyklucza obecności. Ich desperacka cisza to krzyk przed Bogiem. Ich krzyk o zbędności modlitwy to często cisza w modlitwie.

Ich opuszczenie to obecność Boga.

Na koniec chciałbym powrócić do przywołanej na początku podstawowej definicji modlitwy rozumianej jako rozmowa z Bogiem. Zwykle modlitwy, te rozumiane jako wypowiadanie słów, to monologi, a nie rozmowy. Mówimy, a Bóg milczy. I oto cała sprawa staje na głowie. Poprzednie refleksje miały między innymi zachęcić do ciszy, do milczenia przed Bogiem w modlitwie. A teraz okazuje się, że to, tak naprawdę, Bóg milczy przed nami w modlitwie! Nie słychać jego słów tylko nasze własne. Może więc Bóg mówi przez ciszę – przez Twoją ciszę...

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

OKIEM CYWILA

Rafał Ćwikowski

Braterstwo – wybór czy konieczność?

Nie ma na świecie organizacji o zasięgu globalnym czy choćby regionalnym, która nie byłaby w swojej historii targana rozdarciami, rozłamami, swoistą domową wojną. Chrześcijanie również nie mogli uchronić się od wzajemnych podziałów i animozji. Jesteśmy zbyt różni, by zawsze myśleć tak samo. Już pierwsze dwieście lat chrześcijaństwa zrodziło liczne szkoły gnozy pełne najróżniejszych interpretacji naszego istnienia i otaczającego nas kosmosu. A potem? Potem ogólnoludzkie uganianie się za szukaniem odpowiedzi na każde pytanie mnożyło jedynie kolejnych „proroków”. A jednak ta różnorodność dróg dała człowiekowi szansę zbliżenia się choć odrobinę do pełni rozumienia.

Chociaż dla chrześcijanina jest rzeczą ze wszech miar zrozumiałą, że pełnię prawdy osiągnie w Bogu po śmierci, to jednak wewnętrzny nakaz poszukiwania pcha ludzkość ku nowym, czekającym na odczytanie przestrzeniom.

Dzisiejsze czasy nie są inne od reszty historii. Natura ludzka wciąż ta sama, oporna na ewolucyjną mutację, rodzi kolejne konflikty wzajemnego niezrozumienia. Ale dla nas, chrześcijan, jest pewien drogowskaz w tym labiryncie niemożności. Nieco zapomniany, zarosły gąszczem obojętności, omszały samouwielbieniem,

a jednak drogowskaz. Są nim słowa Pisma Świętego: „Jeśli kto mówi: Miłuję Boga, a nienawidzi brata swego, kłamcą jest, albowiem kto nie miłuje brata swego, którego widzi, nie może miłować Boga, którego nie widzi.” (1 J 4,20). Powalająca logika tych słów trafia w samo sedno problemu. Apostoł Jan nie waha się nazwać człowieka po prostu kłamcą.

To jest prawdziwa lekcja pokory.

Okazuje się, że jesteśmy braćmi. Ale nie tylko w rozumieniu czysto ludzkim. Braćmi czyni nas istota samego Boga. Bóg kochający domaga się miłości pozbawionej jakichkolwiek ludzkich uwarunkowań. Miłość godna uwielbienia Boga może zaistnieć jedynie w koegzystencji z miłością międzyludzką. Tylko taka miłość jest autentyczna i akceptowalna w bosko-ludzkiej przestrzeni wiary. Można zaryzykować stwierdzenie, że wszelkie przejawy kultu religijnego, wymyślone przez człowieka na przestrzeni wieków są bezcelowe, jeżeli nie zakładają międzyludzkiej zgody. W przeciwnym razie chrześcijanin, aczkolwiek praktykujący, być może pozostaje niewierzącym.

Rafał Ćwikowski – nauczyciel, teolog, instruktor ZHP

Asertywność

Marek Hause

Mniej więcej dwa lata temu słowo „asertywność” przenikło do naszego codziennego języka i stało się tak popularne, jak w minionym roku określenie „manipulacja”. Pozornie oba te słowa nie mają ze sobą nic wspólnego, ale powszechne zastosowanie asertywności nie jest niczym innym jak manipulacją. Manipulacją jest nowe, jednostronne definiowanie i rozumienie asertywności, która nie oznacza ignorowania emocji i dążeń innych ludzi. Oznacza ona zdolność do realizacji założonych celów, mimo negatywnych nacisków otoczenia, racjonalną dbałość o własne interesy z uwzględnieniem interesów innych. To znaczy, że nieodłącznym elementem asertywności jest empatia.

Natomiast w świecie biznesu, a nawet w prywatnych stosunkach międzyludzkich, szczycimy się tym, że jesteśmy asertywni, bo nie dajemy sobie wejść na głowę. Byłem świadkiem rozmowy dwóch sióstr, z których jedna „tokowała” drugiej, że tamta nie może być na każde zawołanie rodziców. Błędnie rozumujemy uważając, że asertywność to jedynie mó-

wienie „nie” w celu pokazania własnych granic i osiągnięcia osobistych celów.

Według jednej z teorii o robieniu kariery w społeczeństwie na drodze do osiągnięcia sukcesu należy być asertywnym.

Tymczasem człowiek asertywny powinien swobodnie ujawniać innym siebie, wyrażać otwarcie swoje myśli, uczucia i pragnienia. Ale powinien to czynić w sposób uczciwy, bezpośredni, śmiało, bez lęku, akceptując swoje ograniczenia, niezależnie od tego, czy w danej sytuacji udało mu się odnieść sukces, czy też nie.

Nie dajmy się więc zmanipulować i nie usprawiedliwiajmy naszego egoizmu popularnymi słowami, które stają się medialnymi alibi, dla pozornego podnoszenia naszego ego. A zamiast uczęszczać na kursy asertywności, powinnyśmy raczej odwołać się do naszego chrześcijańskiego wychowania i starać się żyć według jego nakazów.

Marek Hause – dziennikarz, autor, freelancer

15

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

Asertywność w wojsku

Czesław Dutkowski Koordynator ds. profilaktyki psychologicznej w 11. Dywizji Kawalerii Pancernej w Żaganiu

Jak powinniśmy się zachowywać w stosunku do podwładnych, a jak podwładny powinien postępować, by był pozytywnie postrzegany przez przełożonego? Nie będę naturalnie opisywał wzorów podwładnego czy też przełożonego. Można o tym przeczytać w wielu artykułach i poradnikach, które rozpowszechnia Departament Wychowania i Promocji Obronności MON. Postaram się natomiast przedstawić praktyczne rady, jak postępować, aby stosunki między podwładnym a przełożonym układały się przynajmniej na poziomie zadawalającym.

Nie ulega wątpliwości, że należyte relacje interpersonalne oraz przyjemność z wykonywanego zawodu żołnierza zależy w bardzo dużej mierze od przełożonego. Jak zatem powinien postępować podwładny, jeśli jego przełożonym jest żołnierz, który w dotychczasowym życiu nie nabył prawidłowych wzorców zachowań społecznych?

Służba z takim przełożonym jest bardzo uciążliwa, niedająca satysfakcji z wykonywanego zawodu, często stresogenna. Zaczynając więc od porad dla przełożonych przedstawiam dwanaście zasad postępowania, którymi powinien kierować się dowódca w stosunku do podwładnych. Wymienione zasady warto wykorzystać we własnej praktyce dowódczej, by zobaczyć, jak szybko realizacja zadań przez twoich podwładnych przebiegać będzie sprawniej dając jednocześnie im zadowolenie.

Dwanaście zasad postępowania w stosunku do podwładnych: 1. Stwórz środowisko, w którym niepowodzenie nie oznacza przegranej.

2. Wysoko ustawiaj poprzeczkę własnej doskonałości.

3. Utrzymuj bezpośredni kontakt z podwładnymi.

4. Zauważaj potrzeby podwładnych.

5. Od podwładnych, którymi dowodzisz, oczekuj tego, co najlepsze.

6. Wykorzystaj wzorce, by zachęcić do sukcesu.

Na granicy

Alina Knapik Psycholog kliniczny, teolog

16

Pokojowe funkcjonowanie państw opiera się między innymi na respektowaniu granic terytorialnych. Wiele dziedzin życia jest regulowanych przez prawo czy normy społeczne, które stanowią swoiste granice określające bezpieczne terytorium naszego działania.

Poruszanie się w tych granicach dla większości ludzi nie stanowi problemu. Nieco inaczej dzieje się w odniesieniu jednostkowym. Próba określenia własnych granic oraz uznania ich w kontakcie z drugim człowiekiem okazuje się często zadaniem trudnym do wykonania.

Skąd ta trudność? Wydaje się, że u jej podłoża tkwi z jednej strony niewiedza, a z drugiej niechęć do akcepracji granic zarówno własnych jak i cudzych.

Przykładami granic osobistych są posiadane wartości, cele, przyzwyczajenia, poziom wydolności organizmu czy akceptowany dystans przestrzenny wobec określonych osób. W życie żołnierza wpisana jest konieczność rezygnacji z pewnych granic, wynikająca z podporządkowywania się rozkazom przełożonych. Dla niejednego żołnierza

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

7. Potrzebę współzawodnictwa wykorzystaj w sposób umiarkowany.

8. Nagradzaj współpracę.

9. Okazuj uznanie i chwal osiągnięcia podwładnych.

10. Stosuj mieszankę wzmocnienia pozytywnego i negatywnego.

11. Staraj się własną motywację utrzymywać na wysokim poziomie.

12. Pozwalaj, by w grupie zdarzały się burze.

Wymienione wyżej zasady znacznie ułatwiają stosunki interpersonalne z podwładnym. Ale czy zawsze? Niestety nie, dlatego każdy podwładny w celu zachowania równowagi psychicznej musi uczyć się zachowań, które potrafią łagodzić źle układające się relację z przełożonym, nie naruszając jednocześnie własnej godności osobistej.

Hierarchiczna struktura zależności wśród niektórych dowódców często wyzwala przemoc psychologiczną, która jest niezgodna z etyką żołnierza oraz z zasadami dobrego wychowania. Co można zrobić w odpowiedzi na agresywne zachowanie przełożonego? Jak w takiej sytuacji się zachować? Jaki ma to wpływ na nasze samopoczucie? Na te pytania i na szereg innych postaram się odpowiedzieć prezentując jedną z najbardziej skutecznych metod reagowania na takie zachowanie przełożonego. Należy tu podkreślić, że metoda ta nie narusza regulaminów, jak również rygorystycznych i hierarchicznych struktur służbowych w wojsku.

Metodą tą jest zachowanie asertywne. Umiejętność tę można nabyć poprzez udział w treningach prowadzonych przez psychologów. Aby zachęcić wszystkich, którzy nie zawsze radzą sobie z problemami służby wojskowej przedstawię, czym jest asertywność i jak pomaga ona w życiu i służbie na co dzień.

Asertywność to przyjmowanie odpowiedzialności za własne życie i dokonywane wybory, a nie bierne poddawanie się

czy kierowanie wyborami innych. Podstawą bycia asertywnym jest sympatia i szacunek dla własnej osoby. Asertywność to umiejętność wyrażania samego siebie w sposób właściwy oraz przywiązywanie znaczenia do tego, co się myśli i czuje. To liczenie się z sobą oraz świadomość własnych możliwości i ograniczeń. Innymi słowy asertywność to takie zachowanie, które daje podwładnemu największą szansę osiągnięcia pożądanych rezultatów, a zarazem pozwala na zachowanie szacunku dla samego siebie oraz respektowanie innych.

Osoby biorące udział w treningu asertywności, który może przeprowadzić psycholog w jednostce wojskowej, znacznie lepiej radzą sobie w niekorzystnych sytuacjach interpersonalnych. Zdobyte umiejętności sprzyjają poprawie stosunków z otoczeniem, jednocześnie dają lepsze samopoczucie i zadowolenie z samego siebie. U osób, które wzięły udział w treningu następują zmiany powodujące, że: życie bardziej ich cieszy; czują się znacznie bardziej pewni siebie; podejmują odpowiedzialność za to, co im się zdarza, nie zrzucając winy na okoliczności lub innych ludzi; wolą powiedzieć „nie”, niż być męczennikiem; potrafią lepiej kontrolować emocje; przyznają sobie prawo do popełniania błędów; potrafią zadawać więcej pytań, jeśli potrzebują więcej informacji; ufają własnym ocenom i nie odczuwają już tak silnej potrzeby potwierdzania ich przez innych; potrafią kontrolować sytuację i czują się bardziej odpowiedzialni.

Myślę, że skorzystanie z tych porad znacznie usprawni stosunki interpersonalne dowódcy z podwładnym i na odwrót zwłaszcza tam, gdzie nie zawsze są one właściwe.

ograniczenie swobody i samostanowienia może okazać się sporym wyzwaniem, natomiast dla przełożonych równie trudne bywa kontrolowanie się w ograniczaniu swej władzy na rzecz poszanowania prywatności czy wartości podopiecznych. Na szczęście spora liczba tworzonych relacji ma charakter bardziej partnerski i to właśnie o ich jakości mogą świadczyć nasze świadomie wytyczone granice.

Po co nam granice? Po pierwsze dla poczucia bezpieczeństwa. Po drugie dla ochrony naszej autonomii oraz skutecznej komunikacji z otoczeniem. By tak się działo warto przyjrzeć się ich ważnej właściwości. Przepuszczalność granic określa łatwość przepływu informacji „z” i „do” otoczenia. Zbytnia przepuszczalność grozi zatraceniem się w otoczeniu, byciem „niewidocznym” i nieistotnym dla innych – przyjmującym wszystko bezkrytycznie. Natomiast nieprzepuszczalność granic oznacza zamknięcie się na innych i wyizolowanie z interakcji, a także opieranie się wszelkim zmianom poprzez niedopuszczanie do siebie informacji zwrotnych – nieświadomie traktowanych jako zagrażających.

Najlepszym rozwiązaniem jest umiejętność dostosowania się do otoczenia, ale i podejmowanie działań mających na celu jego zmianę, by było dla nas bardziej odpowiednie. „Wyśrodkowana” przepuszczalność granic sprzyja również odrzucaniu nieskutecznych zachowań czy zdobywaniu zasobów potrzebnych do nabywania nowych kompetencji oraz poprawiania w sobie tego, co okazuje się nieefektywne. Zdrowe, stabilne granice to także znajomość własnych standardów oraz formułowanie oczekiwań, a także umiejętność asertywnej ich obrony.

Warto również wspomnieć, że nieostre i nieokreślone granice powodują zamieszanie i niestabilność w komunikacji.

Zbyt sztywne wiążą się z brakiem elastyczności w podejmowanych działaniach, narażając nas na utratę wielu cennych relacji oraz informacji.

Przykładem dbania o własną granicę przestrzenną jest odsuwanie się od zbyt blisko stojącego rozmówcy czy poszukiwanie w pociągu w miarę nieprzeludnionego przedziału. W sferze przekonań zaś wierność swym granicom, wynikającym z etyki, okazuje się często większym wyzwaniem niż znalezienie wolnego przedziału w wagonie.

Sam fakt istnienia granic przypomina, że nie jesteśmy sami. Potrzebujemy ich obustronnego respektowania dla zachowania ładu i komfortu naszego życia.

17

Rok V nr 1 (24) styczeń-luty 2012

Falerystyka

Certyfikat medalowy za misję ONZ Integralną częścią medalu pamiątkowego za misję Organizacji Narodów Zjednoczonych jest tzw. certyfikat medalowy, zwany potocznie dyplomem. Potwierdza on nadanie

Trudna historia

Kościół w „Trójkącie Bermudzkim” Przedmieście Oławskie we Wrocławiu. Rejony dzielnicy o marnej reputacji, zwanej przez tutejszych „Trójkątem Bermudzkim” albo po prostu „Trójkątem”. To właśnie tu, przy ulicy o bardzo wdzięcznej nazwie Żabia Ścieżka, mieści się - a może raczej mieściła się - kaplica ewangelicka działającego po dziś dzień kompleksu Dolnośląskiego Szpitala Specjalistycznego im. T. Marciniaka.

Początki szpitala sięgają XIX wieku, kiedy to powstała inicjatywa tzw. „Misji Wewnętrznej”. Niemiecki wówczas Dolny Śląsk borykał się z dużym problemem biedy. Po-

18

Andrzej Korus konkretnej osobie medalu za udział w danej misji. W misji UNEF (United Nations Emergency Force), UNDOF (United Nations Disengagement Observer Forces), UNIFIL (United Nations Interim Force in Lebanon) obowiązywała zasada, że medal mógł otrzymać ten, kto odsłużył minimum dziewięćdziesiąt dni i został pożegnany z honorami. Certyfikat podpisany był przez dowódcę sił zbrojnych UN (Force Commandera).

Pomimo że w większości przypadków zmiana w polskich kontyngentach trwała sześć miesięcy, to i tak otrzymywało się tylko jeden medal. Inaczej wyglądała sytuacja, gdy żołnierz służył drugą zmianę. Wówczas nabywał prawo do zastosowania na baretce (lub wstążce) tzw. panopli. W przypadku żołnierzy WP są to metalowe cyferki informujące o liczbie „odsłużonych” zmian. W innych kontyngentach stosowano zwykle panoplia w postaci tzw. okuć (belek). W przypadku odbycia służby w ramach innej misji, przysługiwał kolejny medal pamiątkowy, z odpowiednią wstążką.

Ponieważ obowiązywała zasada, że żołnierz Ludowego Wojska Polskiego może przyjąć odznaczenie zagraniczne jedyne za zgodą ówczesnej Rady Państwa, załatwiano to centralnie, potwierdzając dodatkowo nadanie medalu rodzimą legitymacją.

Karina Hübsch stanowiono więc wspomóc mieszkańców m.in. Wrocławia poprzez głoszenie Ewangelii i bezinteresowną pomoc, która miała poprawić kondycję fizyczną i duchową obywateli.

W ten sposób powstał w mieście drugi tak duży w owym czasie kompleks szpitalny (pierwszym był nieczynny już szpital im. Babińskiego przy pl. Jana Pawła II). Do pomocy w realizacji tej inicjatywy zgłosiły się dwie ewangelickie diakonise*, które także później zajmowały się szpitalem i kaplicą. Po pomoc mógł przyjść każdy, bez względu na wyznanie. Cały kompleks powstawał w latach 1852-1913, natomiast kaplicę zbudowano w roku 1873.

Jak to nieraz bywało w historii, wszystko świetnie funkcjonowało aż do zakończenia wojny. Od tego czasu obiekt, a konkretnie kaplica, bo szpital - jak już wspomniałam nadal jest czynny, popada w ruinę. Na pierwszy rzut oka, ciężko obecnie dostrzec, że to kaplica. Wciśnięta pomiędzy budynki wyróżnia się głównie gotyckimi, strzelistymi oknami z pięknymi maswerkami. Co ciekawe, kaplica mieściła się na pierwszym piętrze, więc nawet przechodząc obok, trudno dostrzec, że mija się tak wyjątkowy obiekt.

Latem 1991 zawalił się dach świątyni, który jak spadł, tak leży, porośnięty trawą i chwastami. Budynku nie oszczędziła powódź w 1997 roku. Szanse na odbudowę tego miejsca wydają się znikome. Budynek od lat 80-tych ubiegłego wieku należy do Kościoła Chrystusowego w Polsce.

*W Kościołach ewangelickich mianem „diakonis” określa się siostry żyjące w instytutach diakonijnych i pracujące jako pielęgniarki lub nauczycielki

DATY HISTORYCZNE

ks. Andrzej Komraus

– we Władysławowie k. Turku urodził się ks. Ryszard Trenkler, duchowny luterański, pisarz i publicysta. Po ukończeniu studiów na Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego został ordynowany w 1936 r. i rozpoczął pracę duszpasterską w Bydgoszczy, a następnie w Toruniu i Grudziądzu. W czasie okupacji ukrywał się w Warszawie, już od końca 1944 r. podejmując funkcje duszpasterskie. W 1945 r. wydał „Mały śpiewnik kościelny”, pięciokrotnie wznawiany. W 1946 r. został seniorem Diecezji PomorskoWielkopolskiej. Od 1959 r. pracował w parafii Świętej Trójcy w Warszawie, a w 1966 r. został seniorem Diecezji Warszawskiej. Miał wielkie zasługi w zakresie organizacji życia kościelnego w okresie powojennym. Opublikował kilkaset artykułów religijnych i historycznych, był autorem licznych tłumaczeń (m.in. pracy E. Brunnera „Nasza wiara”), wydał też trzy zbiory kazań („Z Bogiem przez życie”; „Zwyciężyłeś, Galilejczyku” i „Powołani do wolności”). Zmarł 9 grudnia 1993 r. w Warszawie; spoczywa na miejscowym cmentarzu ewangelickim.

12 lutego 1737 – zmarł w Świdnicy Benjamin Schmolck, luterański duchowny, pedagog, wybitny poeta niemieckiego baroku, autor wielu do dziś popularnych pieśni religijnych. Urodził się 21 grudnia 1672 r. w Chróstniku, niedaleko Legnicy, w rodzinie pastorskiej. W 1693 r. rozpoczął studia teologiczne na uniwersytecie w Lipsku, a po ich ukończeniu podjął służbę duszpasterską u boku ojca w Chróstniku.

W 1702 r. został powołany do Świdnicy jako diakon w Kościele Pokoju. Służył nie tylko na miejscu, ale wspomagany przez dwóch wikariuszy, obejmował duszpasterską opieką wiernych w szesnastu miejscowościach, nie licząc mniejszych wsi i przysiółków. Łączna liczba parafian przekraczała 14.000.

Rocznie chrzczono ponad tysiąc dzieci. Działał w okresie kontrreformacyjnych nacisków, które hartowały jego wiarę i zaangażowanie w utrzymanie ewangelickiej duchowości swych podopiecznych. Słynął jako znakomity kaznodzieja głoszący ewangeliczne prawdy także przy pomocy pieśni, których napisał 1183. Ich zbiór wydawany był za życia Schmolcka dziesięciokrotnie.

23 lutego 1662 – w Berlinie zmarł Johann Crüger, wybitny niemiecki kompozytor i organista, twórca wielu wspaniałych pieśni chrześcijańskich, chętnie śpiewanych w kręgach pietystycznych i do dziś towarzyszących chrześcijanom nie tylko z kręgów luterańskich. Urodził się 9 kwietnia 1598 r. w Großbreesen. Teologię studiował w Wittenberdze, a od 1622 r. piastował urząd kantora w luterańskim kościele św. Mikołaja w Berlinie. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych kompozytorów luterańskich. Jego melodie towarzyszyły tekstom m.in. Paula Gerhardta, Johanna Heermannsa i Johanna Francka. Wśród hymnów kościelnych, do których napisał muzykę, są m.in. takie, jak: „Dziękujmy Bogu wraz”, „Jezu, życia mego życie”, „Na Golgotę, duszo, śpiesz”, „Jezus żyje! Z Nim i ja”, „Jezu, ma radości”, czy „Jezus Chrystus ufność ma”. Niektóre jego melodie rozwinął i przetworzył Jan Sebastian Bach. Najważniejszym zbiorem pieśni Crügera jest „Neues vollkömmliches Gesangbuch Augsburgischer Confession”, wydany w 1640 r., który doczekał się ponad czterdziestu wznowień.

MUZYKA

FILM

KSIĄŻKA

ALMANYA „WITAJCIE W NIEMCZECH” Komedia „Almanya” okazała się jednym z większych hitów kasowych u naszych zachodnich sąsiadów w minionym roku.

Dwie siostry pochodzące z Turcji i mieszkające w Niemczech postanowiły zrobić film o własnych korzeniach. Yasemin i Nesrin Samdereli napisały scenariusz i wyreżyserowały historię o losach tureckich imigrantów w latach sześćdziesiątych w Republice Federalnej Niemiec. Temat na poważny dokument został przedstawiony z poczuciem humoru, lekkością i bez nadmiernego patosu.

Chociaż prawdziwa historia gastarbeiterów w Niemczech nie przypomina tej komedii, to ukazuje ona inne ważne aspekty wielokulturowości i tożsamości. Film jest ironiczny i nie należy traktować go zbyt poważnie, a szczególnie nawiązywania do dzisiejszej sytuacji politycznej Niemiec.

JANUSZ GŁOWACKI „SONIA, KTÓRA ZA DUŻO CHCIAŁA” W listopadzie ubiegłego roku Janusz Głowacki otrzymał nagrodę imienia Czesława Miłosza przyznawaną przez ambasadę USA w Polsce za wkład w porozumienie polsko-amerykańskie.

Głowacki, który z własnego doświadczenia zna sytuację polskich imigrantów w Stanach Zjednoczonych wydał niedawno kolejny zbiór opowiadań dotyczący również tego zagadnienia.

Jak sam autor napisał we wprowadzeniu do swoich już niegdyś publikowanych historii: „Niektórzy lubią opowiadania krótkie, inni długie…”

Tak więc aby zadowolić wszystkich fanów w zbiorze znajdują się teksy różnej długości. Tematyka nowojorska przeplata się w tej książce z historiami z okresu PRL-u, więc i pod tym względem zróżnicowanie zadowoli wszystkich miłośników prozy Głowackiego.

POLECAMY

1 lutego 1912

EROS RAMAZZOTTI “BEST LOVE SONGS” Mistrz popowej piosenki romantycznej Eros Ramazzotti okazał się również doskonałym biznesmenem, ponieważ nieprzypadkowo wprowadza on zbiór swoich miłosnych kawałków na tydzień przed popularnym świętem zakochanych - Walentynkami. Dwupłytowa kompilacja o tytule „Eros Best Love Songs” zawiera jego najsłynniejsze przeboje solowe oraz wykonywane w duetach ze znanymi gwiazdami muzyki pop, takimi jak Tina Turner, Anastacia czy też Patsy Kensit. Album promuje premierowy singiel „Inevitabile” z gościnnym udziałem włoskiej wokalistki Giorgii.

Wśród 32 piosenek na płytach znalazły się najbardziej rozpoznawalne kompozycje popularnego w Polsce Włocha: „Una storia importante”, „Stella gemella”, „Più bella cosa” oraz „Cose della vita”.

Marek Hause

19