De re-enactment van de bevrijding van Den Briel

Anatomielesje van Rembrandt

De re-enactment van de bevrijding van Den Briel

‘Moet je plassen?! Ik had nog zo gezegd voordat we van huis gingen...’ Sara KerS – De verovering van het Zuid-Hollandse Den Briel, thans Brielle, door de Watergeuzen van de Spaans garnizoenen wordt nog jaarlijks feestelijk gevierd op 1 april door middel van re-enactment. Voor de Briellenaren is het geen dag om flauwe grappen uit te halen, maar staat de dag in het teken van de geschiedenis herleven. De burgers van Brielle verkleden zich en transformeren de stad tot een zestiende-eeuwse handels- en vissersplaats. Jaarlijks wordt op 1 april nagespeeld hoe het er die dag in 1572 aan toe ging en hoe Brielle bevrijd werd van de Spanjaarden. Na het spel wordt de dag feestelijk afgesloten met een geuzenmaaltijd, gerstenat en Spaanse wijn. Het klinkt als een dag om elk jaar weer naar uit te kijken, maar wat gebeurde er precies in 1572?

In 1572 waren de Lagen Lan- over de Lage Nederlanden. Ook al duidelijk is of dit met voorbedachden (nu Nederland, België en gingen de edelen, onder wie Wil- ten rade of toevallig was kwamen Luxemburg) in handen van de lem van Oranje, op hun knieën, de watergeuzen op 1 april 1572 aan Spaanse vorst Filips II. Den meer vrijheid werd hun niet ge- in Den Briel. Het was de samenloop Briel was een klein stadje aan gund. van omstandigheden die er die dag de monding van de Maas die zijn toe leidde dat de watergeuzen het gloriejaren wat betreft handel al van het Spaanse Garnizoenen hadhad gehad. Door de strategische Ze verzamelden zich en noem- den gewonnen, waarvan op dat plek aan de maas was het echter den zichzelf de Geuzen, een moment maar een kleine groep wel het eerste stadje die door de Frans woord dat bedelaar bete- Spaanse soldaten in Den Briel verwatergeuzen bevrijd werd van de kent. bleef. Spanjaarden. Het land werd onderdrukt op het gebied van geloof. De inname van Den Briel werd door Nederland was overwegend Calvi- De adel was woedend en hield het legeraanvoerder Alva flink ondernistisch, Filips overtuigd Katholiek hier niet bij. Ze verzamelden zich schat. Hij vond het niet eens noeen hij probeerde dan ook het Calvi- en noemden zichzelf de Geuzen, menswaardig, maar wist niet dat nisme de kop in te drukken. Naast een Frans woord dat bedelaar be- de opstand zich door de bevrijding dat Phillips de Nederlanders geen tekent. Zo hadden ze zich gevoeld zich snel over de Nederlanden zou vrijheid van geloof gunde, kneep tijdens het smeekbevel in 1566. In uitbreiden. In Den Briel zegt men hij het volk financieel uit door al- 1572 bivakkeerden de watergeu- hierover: op 1 april verloor Alva lerlei belastingen in te voeren. Dit zen, een term die wordt gebruikt zijn Bril. En hierdoor kan de burschoot bij de gierige Nederlander voor de geuzen die zich op het wa- gemeester van Den Briel elk jaar in het verkeerde keelgat. In 1566 ter bevonden na de komst van de tijdens de re-enactment van dit vertrok er een groep edelen, graven hertog van Alva, in de haven van spektakel zeggen: “Burgers van en hertogen naar Margaretha van Dover. In het voorjaar van 1572 Brielle laten we dan nu de geschieParma, de zus van Phillips die de voeren de watergeuzen richting denis doen herleven!” d touwtjes in handen had gekregen Holland. Hoewel het niet helemaal