10865 vhgmag 2017 05

VHG | magazine Nieuwsmagazine voor ondernemers in het groen

Jaargang 11 | Nummer 5 | Oktober 2017

Prins Carlos opent IOB-congres | Nominaties Tuin van het Jaar Maanplein beste boomproject | Werken met statushouders

Inhoud VHG magazine

•

Jaargang 11

•

Nummer 5

•

Oktober 2017

5 6 8 10

Column – Slagvaardig het najaar in Berichten uit het groen Inschrijving Interieurbeplanting van het Jaar geopend Prins Carlos opent internationaal zwemvijvercongres

12 13 15 18

Dag van de Openbare Ruimte Nieuwe kennis uit de bedrijven de scholen in 7 Nominaties Tuin van het Jaar 2018 Terugblik Landelijke Open Dag Hoveniers

20 25 26 28

6 vragen over de Omgevingswet Groen prominent op agenda tijdens Duurzame Dinsdag Maanplein van Tree Ground Solutions Boomproject van het jaar 2017 Werken met statushouders in de groenbranche

31 34 37 38

Project ‘Groen voor Grijs’ één jaar later Agnes van Ardenne: “Blijf het verhaal over groen vertellen” Nieuwe leden en oorkondes Mijn bedrijf: Hoveniersbedrijf De Middelpas

Colofon VHG Magazine Is een uitgave van VHG in samen­ werking met Elma Media B.V. Kopij kunt u sturen naar: Landelijk bureau VHG De Molen 30, 3994 DB Houten Postbus 1010, 3990 CA Houten T (030) 659 55 50 F (030) 659 56 55 www.vhg.org De bepalingen rondom het lidmaatschap van Branchevereniging VHG zijn opgeno­ men in de statuten van de vereniging.

U vindt deze op de website www.vhg.org

Redactieraad Egbert Roozen en Daniëlle den Bleker Tekst Afdeling Communicatie – Annemieke Bos tekst & concept, Gouda – Caroline van Amerongen communicatie & begeleiding, Haastrecht – Ed Zeelt tekst & com­ municatie, Voorschoten.

De inhoud van de "Marktvisie" pagina's, vallen niet onder de verantwoordelijkheid van VHG. Fotografie Studio Pothoff, Veenendaal – Henk Snaterse, Leiderdorp – Jan Dijstelbloem, Helmond – Annemieke Bos tekst & concept, Gouda – Branchevereniging VHG Vormgeving – druk – verspreiding Elma Media B.V., Broek op Langedijk – Martijn van der Wielen – Lucy Buijs Basisconcept – Boerma Reclame, Gouda Advertentie-exploitatie Elma Media B.V., Broek op Langedijk – Silvèr Snoek (Salesmanager) T 0226-331600 – s.snoek@elma.nl – www.elma.nl

3

SNOEIHARD DE BESTE b type: 235 MX b ø 19 cm b 25,7 kW

b type: 175 MX b ø 16 cm b 16,1 kW

Kijk op mechangroep.nl/merken/schliesing Mechan Cultuurtechniek, Algolweg 53821 BG Amersfoort mechancultuurtechniek@mechangroep.nl

Informeer bij onze Schliesing dealers

Distributeur voor Nederland.

Column Slagvaardig het najaar in In de zomerperiode hebben we als bestuur met vertegenwoordigers van de afdelingen gesproken over de nieuwe verenigingsstructuur. Aan de orde kwamen het transitieplan voor de overgang naar de nieuwe structuur en de profielen voor leden in de ledenraad en algemeen bestuur. Ook hebben we gevraagd hoe de afdelingen denken over het samen vormen van een nieuwe regio. Het waren constructieve gesprekken. Ik heb veel waardering voor de inzet van de vertegenwoordiging van de leden in de regio. De plannen worden nu steeds concreter. We hopen in november een definitief besluit te kunnen nemen.

De strategische koers die het bestuur had uitgestippeld voor de periode 2015-2017, loopt ten einde. We kijken voldaan terug op de bereikte resultaten die op basis van deze meerjarenkoers zijn bereikt. Zo is er een grote interne verandering voorbereid die onze vereniging toekomstbestendiger moet maken. Daarnaast is hard gewerkt aan een stevig profiel van VHG naar buiten toe. Steeds meer stakeholders zoals gemeenten, waterschappen en provincies doen een beroep op VHG om mee te denken over groene oplossingen. We worden gezien als een serieuze samenwerkingspartner en onze leden liften op die uitstraling mee. Verder hebben we de lobby een stevige impuls gegeven. Er is samenwerking gezocht met overheden, kennisinstellingen en ondernemersorganisaties. VHG is bovendien actief in verschillende Green Deals en City Deals. Dat zijn belangrijke ontwikkelingen, want het biedt de groene sector de kans om niet langer aan het einde van de keten te werken, maar een plaats aan het begin van de ontwerp- en ontwikkelketen te verwerven. Ook op Europees niveau is gewerkt aan nieuwe allianties. Dat geeft de mogelijkheid om voor ons belangrijke punten op de Europese agenda te plaatsen, zoals de btw op hoveniersdiensten, het verder vergroenen van de bebouwde omgeving en bevordering van biodiversiteit.

Rien van der Spek Voorzitter Branchevereniging VHG

Het werken met zo’n meerjarenkoers bevalt goed. Dit najaar halen we dan ook input op voor de koers van 2018-2020. Vanuit de leden is al een aantal speerpunten aangegeven: het imago van het vak, de instroom van jonge mensen, onderwijs, innovatie en de verbinding naar de markt.

U begrijpt ‘t, er is een hoop te doen dit najaar. Achter het bureau, aan de overlegtafels, maar vooral ook buiten, daar waar de vergroening zo hard nodig is. Dat blijkt ook maar weer uit het kort geding dat Milieudefensie heeft aangespannen tegen de Nederlandse staat. De milieuorganisatie eist dat er zo snel mogelijk maatregelen worden genomen om de luchtkwaliteit te verbeteren en is door de rechtbank in het gelijk gesteld. Dat groen een belangrijke rol speelt in het verbeteren van die luchtkwaliteit, dat zullen we met z’n allen duidelijk moeten blijven maken. Het bewustzijn groeit, want in de Tweede Kamer heerste begin september grote eensgezindheid over het feit dat meer groen in de stad één van de belangrijkste oplossingen is voor hittestress en andere problemen zoals wateroverlast die voortkomen uit klimaatverandering. Dat biedt mogelijkheden voor ons vak!

5

Uit de regio

Rondetafelgesprekken Klimaatadaptatie in Delfland Hoogheemraadschap Delfland wil een beweging aanjagen die bedrijven, bewoners, organisaties en medeoverheden bewust maakt van de gevolgen van de klimaatverandering. En vooral welke stappen men zelf, of samen met anderen kan zetten om overlast te voorkomen. Het heeft Branchevereniging VHG gevraagd hierover mee te praten.

Om daarvoor de juiste koers te zetten organiseerde het hoogheemraadschap rondetafelgesprekken met ondernemers, overheden en grondeigenaren.

Op deze manier wil het inzicht krijgen in de drijfveren en behoeften ten aanzien van klimaatvraagstukken en de rol die Delfland hierin vervult.

Groene oplossingen Mario Geuze nam namens Branchevereniging VHG deel aan het rondetafelgesprek met ondernemers.

Geuze: “We zien dat we als VHG steeds vaker worden uitgenodigd om mee te denken over beleid op het gebied van klimaatadaptatie. Niet alleen landelijk, maar ook in de regio.

Zo willen Waterschap Drents Overijsselse Delta en de gemeenten Arnhem en Landgraaf concrete activiteiten opstarten om hoveniers in de rol van groen-ambassadeur in te zetten bij het klimaatbestendig maken van tuinen in hun werkgebied. Groen is niet alleen mooi, maar is functioneel van groot

belang. Dat dragen we uit. De hovenier heeft de oplossing in handen.”

VHG als partner Tjerron Boxem, community manager klimaatadaptatie van Delfland: “We willen vooral actief de samenwerking opzoeken om onze regio bewuster te maken van klimaatverandering en tegelijk klimaatbestendiger. VHG is daarin natuurlijk een belangrijke speler. We zien VHG als een logisch toekomstige partner.”

VHG denkt in diverse regio’s actief mee over oplossingen voor klimaatverandering. Op de foto een werkatelier in Arnhem.

6

Berichten uit het groen

Excellente scholen – excellente leerbedrijven (5)

“Hovenier is een afwisselend vak, dat laten we vandaag zien” Marco Franken van Tuinrijck Utrecht straalt van enthousiasme.

Er zijn zestien vmbo-leerlingen van Wellantcollege Houten bij zijn bedrijf op bezoek. Doel is om hun interesse te wekken voor een mbo-opleiding in het groen. “Jongeren houden van machines. Ik laat ze vandaag zien wat het vak van hovenier echt inhoudt. En dat die schoffel waar iedereen het over heeft hier ver te zoeken is.”

Tekst en foto: Ed Zeelt

De vierdejaars leerlingen volgen vandaag in groepjes een carrouselprogramma dat bestaat uit werken met een minigraver, zagen met een kettingzaag, een schuttingdeel plaatsen en bestrating aanleggen. Alles wordt begeleid door mensen van Tuinrijck. Samen maken ze een tuintje, dat bezoekers drie dagen later tijdens de Landelijke Open Dag Hoveniers kunnen bewonderen.

een kwekerij geweest. Als er nog méér bedrijven bij betrokken raken, kunnen we het programma uitbreiden. Denk aan een snoeidag, maar ook meelopen met bedrijven die onderhoud van plantsoenen en kleine tuinen van particulieren doen.”

Mooi vak Iedere leerling ontvangt van VHG een bewijs van deelname en dan is het slotwoord voor Marco. Hij zoekt jonge medewerkers en maakt vandaag reclame. “Hovenier is een mooi vak waar je een prima boterham in verdient. Je kunt er gerust een BMW van rijden”. Een van zijn jonge medewerkers knikt gretig.

‘Leuk , leerzaam en aardig personeel’ zijn wat commentaren van de leerlingen.

Enkelen willen hovenier worden. Anderen ‘iets met techniek’. Marco vertelt nog maar eens dat dat geen computer hoeft te zijn. Dat je in het vak van hovenier vakbekwaam moet zijn, veel met machines werkt, afwisselend werk doet en leuke persoonlijke contacten met klanten hebt. De schoffelende hovenier is verleden tijd!

Scholen en bedrijven samen voor aantrekkelijker groenonderwijs

Ogen gaan open Erik van de Woestijne is docent bij Wellantcollege vmbo Houten. “Dit is echt heel leuk. Op school kunnen we dit niet aanbieden, zeker niet als het om de machines gaat. Jeroen Zijlmans van Branchevereniging VHG heeft het bij ons aangekaart. Wij waren direct enthousiast en zijn in contact gebracht met Marco Franken. Zelf ben ik eerst drie dagen met mensen van Tuinrijck mee geweest. Het is goed om zo nog weer eens in de praktijk te komen. Voor mijn leerlingen is dit een prachtige kennismaking. Ze denken toch wat laatdunkend over het vak van hovenier. Vandaag gaan hun ogen open.”

Het programma ‘Excellente scholen – excellente leerbedrijven’ is opgezet door Branchevereniging VHG om de kwaliteit van het vmbo- en mboonderwijs in onze sector te verbeteren.

Volgend jaar weer “We evalueren, maar volgend jaar doen we het weer”, weet Erik al en hij heeft wel ideeën over uitbreiding. “We denken erover om met vmbo- en mbo-leerlingen samen naar een bedrijf te gaan. Nu hebben twee van onze mbo-studenten, die hun praktijk bij Tuinrijck doen, ons goed geholpen. Er is ook een groepje naar

Zestien vmbo-leerlingen leggen samen een tuin aan.

7

Inschrijving Interieurbeplanting van het Jaar geopend

”Verleid de jury tot een bezoek” De landelijke competitie voor de mooiste interieurbeplanting is weer van start!

Jurylid Henk Jan Hoekjen (hoofdredacteur Inside Information) legt uit waarom deze wedstrijd een geweldige kans is voor de branche. Juist nu.

Tekst: Caroline van Amerongen, foto: Fred Roest

Inschrijven Inschrijven voor deze competitie kan tot 8 november. Na de eerste beoordeling van de inzendingen bezoekt de vakjury begin december de geselecteerde projecten. Vlak voor kerst worden de genomineerden bekendgemaakt. De feestelijke prijsuitreiking vindt eind januari plaats, tijdens de beurs Facilitair.

8

“Er is een trend naar vitaliteit in de werkomgeving”, vertelt Hoekjen. “Voorheen was binnengroen de sluitpost op de begroting en nu is het een wezenlijk onderdeel van een bouwproject. Dit geeft groenondernemers de kans om eerder in het proces in te stappen en een essentiële bijdrage te leveren aan een gezonde werkomgeving. Het is aan de branche om zich beter zichtbaar te maken en de kansen die zich nu voordoen ook te pakken. Zorg voor je eigen tromgeroffel, stuur dat bericht over je mooiste project ook naar de vakpers.”

Kansen verzilveren Hoekjen signaleert dat veel interieurbeplanters bescheiden ‘vakidioten’ zijn, met hart voor de zaak en veel kennis.

PR en communicatie hebben minder hun aandacht, terwijl die focus juist belangrijk is om de gesignaleerde kansen te verzilveren. “Meedoen en een nominatie geeft al een geweldige publicitaire spin-off. Verleid ons met de inzending van een projectpresentatie tot een bezoek aan jouw project.”

In 2020 is het 100 jaar geleden dat de eerste landelijke vereniging van hoveniers werd opgericht. Een gelegenheid die we natuurlijk niet ongemerkt voorbij laten gaan. Na 100 jaar is de vereniging nog altijd springlevend. Een echte vereniging van én voor branchegenoten die zich vaak langdurig en op vrijwillige basis inzetten. In de aanloop naar het jubileumjaar blikken we met een aantal van hen terug. En ook vooruit, want wie weet komen er nog wel 100 jaren bij.

100

Herman Vaessen: “VHG bracht mij zakelijk voordeel én vriendschappen” Het bedrijf van Herman Vaessen is al sinds 1975 trouw lid van Branchevereniging VHG. En actief lid bovendien. “Ik heb er altijd veel voordeel van gehad”, vertelt de naamgever van het bedrijf. “En dat is tot op de dag van vandaag het geval, dat kan mijn zoon Ralf bevestigen.”

Tekst en foto: Annemieke Bos

Herman Vaessen was lange tijd actief lid en bestuurslid in de regio Limburg.

Wie is Herman Vaessen?

Herman Vaessen besloot lid te worden van de branchevereniging toen zijn bedrijf in de jaren ’70 gestaag groeide.

“Ik had toen zo’n 8 medewerkers in dienst. Dan moet je zien dat je je als klein bedrijf goed staande houdt tussen al die grote jongens in de regio. En ook in de concurrentie die we toen ondervonden van de sociale werkplaatsen. De krachtenbundeling in een vereniging is dan heel belangrijk.”

Mijn wens voor VHG: Dat ze ook aandacht blijft geven aan de kleine hoveniersbedrijven.

Ups en downs Herman werd ook lid van het bestuur van de Limburgse hoveniers en boog zich met zijn collega’s over allerlei onderwerpen, zoals regelgeving, caozaken, onderwijs en de contacten met

Herman Vaessen uit Maasbree is oprichter van het gelijknamige allround hoveniersbedrijf dat inmiddels 60 medewerkers telt. Daarnaast werken er nog eens 15 mensen bij tuincentrum Groenrijk Maasbree. In 2006 droeg hij de bedrijven over aan zijn zoons.

de gemeenten. “Het was een tijd met ups en downs. Ik heb veel leuke feesten en reizen met de vereniging mogen meemaken. Maar ook trieste gebeurtenissen, zoals het overlijden van voorzitter Jonkmans tijdens de vergadering.

Dat heeft diepe indruk op me gemaakt.”

Vrienden Het lidmaatschap en de inzet als bestuurder leverde hem zowel zakelijk als privé voordelen op. “Ik was altijd vroeg op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen. Daar speelden we dan op in, dat leverde concurrentievoordeel op.

We waren bijvoorbeeld een van de eer-

sten met een eigen composteerinrichting bij het bedrijf. Ik heb er ook vrienden aan overgehouden, met een klein clubje spelen we nog een paar keer per jaar golf.”

Onderwijs Herman Vaessen bracht zijn enthousiasme voor de branchevereniging over op zijn zoon Ralf, die nu het bedrijf leidt.

“Het kost je tijd, maar je wordt er wijzer van en komt er verder mee. Ik hoop dat VHG ook de kleine hovenier aandacht blijft geven. Daar werd in onze tijd te weinig voor gedaan, het is nu wel verbeterd.”

9

Prins Carlos opent internationaal zwemvijvercongres Het Platform voor Natuurlijk Zwemwater van Branchevereniging VHG is gastheer van het IOB-congres dat op 15 en 16 november plaatsvindt in Leeuwarden. Het programma is inmiddels bekend en de aanmeldingen uit landen over de hele wereld stromen binnen.

In september kon de organisatie bekend maken dat Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Carlos de Bourbon de Parme het congres op woensdag 15 november zal openen. VHG-directeur Egbert Roozen is die ochtend dagvoorzitter van het congres.

Tekst: Annemieke Bos

10

Informatie en aanmelden Het congres is een initiatief van de Internationale Organisation für naturnahe Badegewässer (IOB).

Het vindt om de twee jaar plaats, dit keer in Nederland, in het WTC Conference Center te Leeuwarden.

Het is interessant voor hoveniers, groenvoorzieners, tuin- en landschapsarchitecten, tuin- en landschapsontwerpers en medewerkers van gemeenten en provincies.

Meer informatie en het volledige programma is te vinden op de VHG-website. Kijk onder Platformen bij Natuurlijk Zwemwater en klik op IOB Congres.

Het thema van het congres is ‘Waterkant’ en laat zien dat zwemvijvers en natuurlijke zwembaden positief bijdragen aan milieuvraagstukken als waterkwaliteit, afnemende biodiversiteit en wateroverlast. Thema’s waar ook Prins Carlos zich voor inzet. Via netwerkstichting Compazz bevordert hij duurzame innovatie en de circulaire economie.

Ook bekleedt hij als duurzaamheidsdeskundige advies- en bestuursfuncties bij maatschappelijke organisaties zoals De Groene zaak, Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij en MVO Nederland.

Programma Gedurende twee dagen zullen professionals op zwemvijvergebied uit de hele wereld in Leeuwarden bij elkaar zijn om ervaringen te delen en kennis op te doen tijdens lezingen, workshops en netwerkbijeenkomsten. Op het programma staan lezingen van internationaal gerenommeerde experts uit Nederland, de Duitstalige landen, Polen, Frankrijk en België. Zij praten de deelnemers bij over actuele onderwerpen zoals de introductie van de gloednieuwe ‘Richtlijnen voor het ontwerp, de bouw en het onderhoud van de particuliere zwemvijvers en -baden’ in Duitsland, sulfaten in het water in combinatie met een fast-slowfilter en schelpen en slak-

ken in de zwemvijver. Ook worden de eerste resultaten gepresenteerd van onderzoek naar virussen, Cryptosporidium en Giardia. Het programma biedt ruime gelegenheid om de beursvloer te bezoeken, waar bedrijven uit heel Europa hun producten en diensten presenteren.

Leeuwarden waterhoofdstad Het congres vindt plaats op een toepasselijke locatie: het WTC Conference Center in Leeuwarden, de waterhoofdstad van Europa. In Leeuwarden is ook de WaterCampus gevestigd, een onderwijs- en onderzoekscentrum van

internationaal belang. Dit centrum is tijdens de congresdagen optioneel te bezoeken.

Pondy Award Tijdens het IOB-congres wordt ook de internationale Pondy Award uitgereikt.

Nederland neemt met vier inzendingen deel aan deze competitie. In de categorie Zwemvijvers zijn de inzendingen van LilyPond en Koninklijke Ginkel Groep genomineerd. Ook in de categorie Natuurlijke Zwembaden dingt een project van Koninklijke Ginkel Groep mee, samen met een project van Bruggeman Hoveniers | Ontwerpers.

Weet u dat…

• het IOB-congres voor het eerst in Nederland plaatsvindt?

• het voor u een unieke kans is om hier eens bij aanwezig te zijn?

• alle workshops en lezingen in het Nederlands te volgen zijn?

• het mogelijk is om met een dagpas het IOB-congres één dag bij te wonen?

• u de dagpas op 15 of 16 november aan de balie kunt betalen?

• en u naast alle workshops en lezingen ook de bedrijvenmarkt kunt bezoeken?

11

Werkatelier Dag van de Openbare Ruimte

Groen en techniek zorgen samen voor een betere toekomst Voor een leefbare toekomst moet er véél meer bewustwording komen van de waarde van groen. Groen design en techniek dienen samen te zorgen voor een groenere infrastructuur die helpt om steden voor te bereiden op het veranderende klimaat.

De innovatieve technieken om groen in te zetten in de beperkte beschikbare ruimte zijn er. Die mogelijkheden moeten we goed in beeld brengen om eigenaren van gebouwen en grond en investeerders bewust te maken van de ongekende mogelijkheden en het belang van investeren in groen en techniek.

ontwikkeld. Daarbij wordt het groene denken al meegenomen in de planontwikkeling”, vertelde hij. Leendert Koudstaal gaf diverse voorbeelden.

“Vierbaans wegen worden versmald en bieden ruimte voor groen, groene speelplaatsen zijn ook geschikt als overloopplaats en de oude industriewijk De Binckhorst wordt geheel vernieuwd en klimaatbestendig gemaakt.”

Hij benadrukte de grote waarde van groen die in geld kan worden uitgedrukt, “maar vergeet ook de maatschappelijke waarde niet.”

Tekst: Ed Zeelt

Een taak voor iedereen

Dat zijn de belangrijkste conclusies van het werkatelier dat Branchevereniging VHG, Vereniging Stadswerk Nederland en VVM, netwerk van milieuprofessionals, organiseerden tijdens de Dag van de Openbare Ruimte. Steden moeten groener worden, maar tegelijk neemt de verstedelijking nog steeds toe.

Vier problemen “Voor de groene stad van de toekomst moeten we oplossingen zoeken voor vier problemen: waterbeheer, biodiversiteit, opwarming en het binnenklimaat.”

Dat zei Aart Veerman, commercieel directeur van Van der Tol. Zijn bedrijf kent het concept Ecostad, dat oplossingen biedt voor milieu-ecologische pro-

12

blemen binnen grootstedelijke omgevingen. “Er valt nu niet méér water, maar er zijn méér intensieve plensbuien. Dat water moet zoveel mogelijk te plaatse worden ‘verwerkt’ door infiltreren, hergebruik van regenwater en verdamping.

Biodiversiteit kunnen we bevorderen door meer soorten planten door elkaar te gebruiken. En het versteende oppervlak moet worden bestreden door meer groene oases te maken in de stad.”

Groen van grote waarde Leendert Koudstaal is beleidsadviseur bij de gemeente Den Haag. Zijn stad kent al van oudsher veel groen. “Den Haag kiest sinds 2008 voor kwaliteit en diversiteit en heeft per wijk een visie

Jeroen Rijsdijk, adviseur bij Arcadis. schetste een toekomstbeeld waarbij de extremen van nu de nieuwe norm worden. Hij voorspelde dat de klimaatveranderingen in ons land tot 2050 een schade opleveren van zo’n 54 miljard euro, veroorzaakt door wateroverlast en paalrot, en veel extra mensenlevens kost. “De stad moeten we stap voor stap klimaatbestendig maken. Omdat 65 tot 70% van de stad privaat terrein is, is het niet alleen een taak van de overheid. Ook burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties zijn aan zet.” Jeroen Rijsdijk gaf aan dat voor een klimaatbestendige stad 2050 water op eigen terrein moet worden geborgen en dat we vanwege droogte worden gedwongen te kiezen voor een andere, meer mediterrane flora en schaduw.

VHG Docentendag 2017:

Nieuwe kennis uit de bedrijven de scholen in Na een succesvolle bijeenkomst vorig jaar, organiseerde Branchevereniging VHG dit jaar voor de tweede keer de VHG Docentendag. Ook dit jaar waren bijna 100 docenten van vooral groene mbo-scholen van de partij. Zij konden bij Hogeschool Van Hall Larenstein rekenen op een afwisselend programma waarin groenprofessionals uit de praktijk groene innovaties presenteerden.

Meer lezen?

Meer lezen? Dat kan in het VHG Onderwijscahier ‘Goed groen onderwijs maak je samen’. Het is te downloaden via de VHGwebsite. Klik bij de tab Ondernemershelpdesk op Onderwijs & Scholingsbeleid.

Tekst: Annemieke Bos

Al tijdens de Docentendag vorig jaar, hoopten deelnemers op een vervolg.

“Onderwijs en bedrijfsleven ontmoeten elkaar hier en delen kennis over het vak en innovaties. Dat is een prima initiatief.” Een geluid dat VHG zeker niet onbeantwoord liet. Met dit initiatief wil VHG de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven versterken, zodat kennis en innovaties meer in de scholen worden gebracht. Daartoe is de branchevereniging ook het samenwerkingsproject gestart tussen excellente scholen en excellente bedrijven. “We willen beide werelden nauwer met elkaar verbinden”, aldus Egbert Roozen. “Dat is van belang omdat groen een steeds grotere rol speelt in de kwaliteit van de leefomgeving, de gezondheid van mensen en het in stand houden van de biodiversiteit. Maar daar hebben we wel goed geschoolde vakmensen voor nodig. De sector kampt met een tekort aan vakmensen, we moeten er samen voor zorgen dat meer jongeren kiezen voor een vak in deze mooie branche.”

Innovaties en ontwikkelingen Tijdens de VHG Docentendag deelden groenprofessionals die lid zijn van VHG interessante informatie over innovaties en ontwikkelingen in de branche. Over groene schoolpleinen bijvoorbeeld, over de groene stad van de toekomst, het belang van een goede bodem, werken met mensen met een afstand tot de

arbeidsmarkt enzovoorts. Maar ook over zwemvijvers en over de mogelijkheden van de associate degree voor leerling en bedrijf. Klaas Kiekebos,

operationeel directeur van Donkergroen, was keynote speaker. Zijn presentatie ging over de groenmedewerker in de toekomst.

De eerste VHG Docentendag in 2016 werd goed bezocht.

Introductie nieuw lesmateriaal Dak- en Gevelbegroening Tijdens de Docentendag werd het nieuwe lesmateriaal gepresenteerd dat is ontwikkeld voor het keuzedeel Dak- en gevelbegroening binnen de niveau 3 en 4-opleidingen. Onderwijs en bedrijfsleven hebben hier beide aan meegewerkt. Een uitgebreid artikel hierover verscheen in het VHG Magazine van augustus.

13

Energieweg 9-11 5145 NW Waalwijk T 0416540718 E info@weedcontrol.nl I www.weedcontrol.nl

AIR Trolly Pack

Uw ideale partner voor hoeken, randen en alle moeilijk bereikbare plaatsen.

AIR Combi Compact Pro

Universeel aanbouwdeel. Geschikt voor de kleinere compact tractoren.

Onkruidbestrijding op basis van heteluchtrecycling AIR

FLAME

STEEL

TRACTION

hete lucht

open vlam

borstel

aandrijving Kleur: fc

1_2_liA4_fc_Av3.indd 1

Lichte granulaten, sterke resultaten!

12-05-17 14:41

1000-21-7000-1073 VHG mag. 2017-4

Groenproject gepland? Dan denkt Argex graag met u mee. Onze granulaatkorrels bieden dankzij hun veelzijdigheid een oplossing op maat van ieder project.

Zo worden Argexkorrels aangewend binnen verschillende groentoepassingen (groendaken, sportvelden etc.) omwille van hun sterke eigenschappen op vlak van isolatie, lichtgewicht, waterretentie en snelheid van verwerking. Bovendien is Argex een 100% natuurlijk product.

Ontdek vandaag nog hoe de lichte granulaten van Argex voor uw project het verschil kunnen maken. Surf naar www.argex.eu of contacteer ons rechtstreeks voor meer informatie.

Argex - Kruibeeksesteenweg 162 - B-2070 Burcht tel: +32 3 250 15 15 - info@argex.be - www.argex.eu Advertentie Argex VHG magazine april 2017 180 x 132.indd 1

14

27/03/2017 11:56:11

Net als eerdere jaren heeft de jury van de Tuin van het Jaar-verkiezing er tijdens de twee bezoekdagen weer een flinke klus aan gehad om de inzendingen te beoordelen en uit de genomineerden een winnaar te kiezen. Maar liefst 7 tuinen zijn genomineerd. Allemaal anders, allemaal met een eigen verhaal en beleving.

Tekst: Caroline van Amerongen, foto’s:

Opvallend is het aantal ingezonden ‘woontuinen’ (zie kader). Heel verrassend zijn dit jaar de tropische binnentuin en de vier voortuintjes die de eigenaren gezamenlijk hebben laten inrichten.

Jury De jury bestaat dit jaar uit: Esther Kruit (landschapsarchitect), Gilbert de Jong (tuinontwerper), Harry Esselink (tuinontwerper en hovenier), Jan-Hein Moors

(tuin‐ en landschapsarchitect), Jasker Kamp (hoofdredacteur Groei & Bloei) en Jurgen Smit (tuinontwerper en online groenspecialist).

Deze jurysamenstelling zorgt ervoor dat er een breed gewogen oordeel komt, waarin niet alleen het ontwerp, het vakmanschap en de plantenkeuze zijn meegenomen, maar ook de PR-waarde voor de eigen beroepsgroep en voor het brede publiek.

→

Woontuintrend vraagt om ander type hovenier In een lounge-leeftuin kunnen tuinbezitters langer buiten ‘wonen’. In de meeste genomineerde tuinen zie je kenmerken van loungetuinen teruggekomen: een complete set zeer comfortabel tuinmeubilair, een beschutting biedende overkapping en relatief veel tuinverharding. Verlichting, muziek, een buitenkeuken en zelfs een televisiescherm maken het genieten compleet. Soms komt het groen echt op een tweede plaats: een gazon ontbreekt en de plantkeuze is minder spannend.

Deze tuintrend lijkt door te zetten en vraagt misschien om een ander type groenprofessional: een tuinontwerper/hovenier die zijn plantenkennis, de aanleg en het onderhoud van het groen combineert met technische vaardigheden, kennis van digitale techniek, elektronica en domotica. Iemand die bovendien oog heeft voor meubilair en accessoires in stijl. Een vraag is hoe het groenonderwijs hierop inspeelt. Interessante oplossingen zijn in deze competitie de samenwerkingsverbanden van de hovenier die als hoofdaannemer met vakmensen uit andere branches een totaalconcept aanbiedt, zoals Somers Hoveniers, Paul Casteleijn Hoveniers en Donders! & van der Heiden e.a..

Tuin van het Jaar 2018

7 nominaties

15

→ 1. Moderne leef-werktuin met buitenkamer Somers Hoveniers De compleet ingerichte buitenkamer/keuken is een fijne plek om te chillen en te werken. Het is het goed uitgevoerde hart van deze onderhoudsarme leefwerktuin. Er groeit en bloeit genoeg in deze tuin, maar de mooie harde materialen voeren er de boventoon. De jury herkent in deze hovenier de kwaliteit om een ‘woontuin’ als deze integraal te benaderen.

2. Weelderige bloemrijke villatuin Fons Linders Tuinmeesters Deze sfeervolle royale landschapstuin is in twee periodes gerealiseerd. Het mooi ontworpen meer gestructureerde deel (met het gazon, het zwembad, de moes- en pluktuin, de heggen en prachtige bloeiende perken) loopt over in het nieuwe landschappelijke deel met de grote 8-vormige vijver en het wat lossere tuingroen daaromheen.

3. Rustgevende subtiele patiotuin De Rooy Hoveniers Met de compacte voortuin geeft deze hovenier meteen zijn visitekaartje af: een krachtig ontwerp met een heel goede balans in groen en harde materialen.

De beschutte vierkante patiotuin die grenst aan de woon- en slaapkamer heeft een andere sfeer: het is een zeer fijne plek om te verblijven dankzij de zorgvuldige plantenkeuze en het subtiel stromende water.

4. Lounge-leeftuin met Marokkaans tintje Hendriks Hoveniers Deze onderhoudsluwe familietuin biedt met een boven- en benedenterras alle ruimte om te ontspannen. Het niveauverschil is overbrugd met een centrale natuurstenen waterloop. De overkapping onder de berk (van de buren) is een eyecatcher. Deze met bloeiende planten omzoomde veranda is vakkundig voorzien van verlichting, muziek en loungebanken, zodat het gezin in lente, zomer en herfst van het buitengroen kan genieten.

16

‘Aantal ingezonden 'woontuinen' hoog’

5. Tropische verrassing-tuin Paul Casteleijn Hoveniers Achter een voormalig postkantoor ligt deze uitbundige groeiend en bloeiende tropische binnentuin. De wens van de klant is ruimschoots vervuld: terug in Nederland van het uitbundige groene tropenklimaat kunnen blijven genieten. In en vanuit de ruime serre met de groene wand en dankzij de metersbrede glazen pui van de woonkamer beleef je de gevarieerde beplanting van deze tuin optimaal.

6. Compact voortuinengroen Lindenbosch tuinarchitectuur Deze inzending is een bijzonder project in de Tuin van het Jaar-verkiezing: vier buren hebben samen de ontwerper/hovenier ingehuurd om lijn te brengen in hun aangrenzende voortuinen. Een deel van de bestrating en beplanting uit achtertuinen is hergebruikt. Dit project zorgt voor meer groenbeleving in het nieuwbouwstraatje en verdient navolging in het land!

7. ‘Stylish’ stadse gezinstuin Biesot Tuinen en Parken Achter het modernistische jaren dertighuis ligt deze ingezonden tuin: een heerlijke leef- en loungeplek voor het hele gezin. Deze lichte, stijlvolle en onderhoudsluwe tuin is compact, oogt ruim en is zeer functioneel ingericht. De variatie in beplanting en zorgvuldig gekozen accessoires maken het tot een smaakvol geheel.

17

Landelijke Open Dag Hoveniers

Op de koffie bij de hovenier Het lijkt een traditie te worden: steevast is het op de Landelijke Open Dag Hoveniers prachtig nazomerweer. En dat helpt natuurlijk wel. Evenals vorige jaren konden de bezoekers zich zaterdag 23 september vrijblijvend laten adviseren over ontwerp, aanleg, onderhoud en renovatie van een tuin. Ook was er veelal de mogelijkheid om vragen te stellen over planten, tuinen en tuinieren en om de laatste tuintrends te ontdekken.

Tekst: Annemieke Bos, foto’s: Ingrid Sangers, Johan Tuenter, Annemieke Bos

Het aantal deelnemende bedrijven was dit jaar minder dan voorgaande jaren, maar dat mocht de pret niet drukken.

De deelnemende hoveniers lieten met veel enthousiasme zien wat zij doen en wat er allemaal komt kijken bij het goed aanleggen en onderhouden van een mooie tuin.

Eerste keer Voor Marco Franken van Tuinrijck in Utrecht was het de eerste keer dat hij meedeed. “De aanleiding was dat we eerder in de week met vmbo-leerlingen van het Wellantcollege wat aanlegklussen hier op het terrein hebben gedaan [zie ook pagina 7 ]. Dat wilden we aan een breder publiek laten zien, zodat bij de mensen meer het idee gaat leven dat hovenier een heel mooi vak is. Ik wist niet goed wat ik kon verwachten maar het is vanaf vanochtend gezellig druk geweest. Wij komen altijd over de vloer bij onze klanten, nu komen ze een keer op de koffie bij ons. Naast bekende relaties kwamen er ook onbekenden een kijkje nemen. Kortom: het valt helemaal niet tegen.”

Samen met leveranciers Ook Christiaan Noteboom van Noteboom Hoveniers in Almelo besloot dit jaar voor het eerst om mee te doen. “We bestaan dit jaar 10 jaar en ik vond dat wel mooi om het met een open dag te combineren. Daarvoor hadden we flink

18

opgeruimd en ook een aantal leveranciers uitgenodigd om met een stand te komen staan. We kijken terug op een geslaagde dag met zo’n 200 bezoekers.

Veel bestaande klanten, maar ook nieuwe gezichten. Ik heb een aardig aantal mogelijke opdrachten waar ik achteraan kan!”

Serieuze bezoekers Van Dijk Hoveniers in Werkhoven neemt elk jaar deel aan de Open Dag. “Dit jaar hadden we niets speciaals georganiseerd omdat we toch al goed in het werk zitten”, vertelt Jeroen van Dijk.

“We hebben serieuze bezoekers in de showroom en de inspiratietuin mogen ontvangen. Een aantal ga ik komende week terugbellen om te horen of zij met ons verder willen.”

Helemaal top Francoise de Vries van Meeuwis de Vries Tuinen in Eerbeek reageert enthousiast: “Het was helemaal top! We hebben al vaker een open dag georganiseerd, maar nog niet eerder via VHG. Het is zeker voor herhaling vatbaar. Met het draaiboek van VHG zijn we gaan

brainstormen en dat heeft tot een heel geslaagde dag geleid. Zo’n 250 bezoekers, heel gericht publiek, we hebben veel adressen mogen opschrijven om eens verder te praten.”

We hebben de hele dag aanloop gehad en er zijn afspraken uitgerold met nieuwe contacten. Ik heb het idee dat we ons bedrijf goed hebben kunnen presenteren.”

Feestelijk

Alle deelnemers hebben inmiddels een vragenlijst ontvangen om de dag te evalueren. De resultaten daarvan kunt u lezen in de digitale nieuwsbrief van VHG.

Jaap van Reeuwijk Hoveniers in Lexmond combineerde de open dag met de viering van het 25-jarig bestaan van het bedrijf. “Het was extra feestelijk.

19

6 vragen over…

De Omgevingswet U heeft er vast al over gehoord: in 2020 komt er een nieuwe Omgevingswet.

Wat betekent die wet voor u als groene ondernemer? Wat doet Branchevereniging VHG ermee en vooral: wat moet u er op dit moment mee? We vroegen het aan Jan van den Broek, hij is als adviseur bij VNO-NCW/MKB Nederland nauw betrokken bij deze wet.

Tekst: Annemieke Bos

Wat houdt de Omgevingswet in?

“Kort gezegd: de Omgevingswet bundelt de wetten en regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water. Dat zijn 26 wetten, waaronder ook de Wabo, Wro, Waterwet, Zwemwaterwet en de Wet milieubeheer. Een complexe operatie, je kunt eigenlijk wel

20

zeggen: het grootste wetgevingsproject sinds de Tweede Wereldoorlog. Verder worden 60 algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s), zoals het Activiteitenbesluit, vervangen door vier AMvB’s, die veel beter leesbaar zijn. Elke gemeente heeft straks nog maar één omgevingsplan, dat alle bestemmings-

plannen en verordeningen als de kapverordening omvat. Nu zijn er 50.000 bestemmingsplannen.”

Waarom moet die wet er komen?

“Om meer overzicht en eenvoud aan te brengen in het woud van wet- en regelgeving dat in de loop der jaren is

ontstaan. Al die tientallen wetten en honderden regelingen hebben namelijk allemaal hun eigen uitgangspunten, werkwijzen en eisen. Dat maakt het voor aanvragers van een vergunning ingewikkeld en tijdrovend om de juiste info bij het juiste loket te verkrijgen.”

Dus het aanvragen van vergunning verloopt straks sneller en eenvoudiger?

“Ja, het wordt voor iedereen een stuk overzichtelijker. Je kunt sneller zien wat wel en niet mag. Er komt ook meer flexibiliteit in de regelgeving. De overheid wil minder verbieden en meer denken in mogelijkheden. Als groene ondernemer kun je daar voordeel van hebben, bijvoorbeeld als je een nieuw groenproject wilt ontwikkelen op een stuk braakliggend terrein. Of wanneer je een nieuw bedrijfspand wilt bouwen. Maar bedenk dat je de gemeente vaak zelf op jouw spoor zult moeten zetten en de mogelijkheden voor jou ook gelden voor jouw concurrent.”

Op wat voor manier krijgen de groene ondernemers met de Omgevingswet te maken?

“Bij activiteiten zoals kappen, bouwen, slopen, graven en ontgronden. Dat wordt deels geregeld in de vier AMvB’s, deels in het gemeentelijke omgevingsplan. Daar moet de ondernemer wel van op de hoogte zijn. Vooral het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) is van belang. Branchevereniging VHG heeft goed gekeken of die regels voor de groene ondernemers werkbaar zijn en het ministerie waar nodig verbetervoorstellen gedaan. De kapverordening zal opgaan in het omgevingsplan. De aanvraag van vergunningen verloopt straks via een nieuw digitaal stelsel. Op zich hoeft er niet heel veel te veranderen. Als je hetzelfde werk blijft doen en je hebt daar de vergunningen voor, dan gelden die onder de nieuwe wetgeving ook zonder dat je daar iets voor hoeft te doen.”

Wat doet VHG op dit gebied voor haar leden?

VHG houdt samen met VNO-NCW, MKB Nederland en veel andere branches in de gaten of er geen gekke dingen gebeuren bij de ontwikkeling van deze wet. Ook de achterban wordt erbij betrokken, want input vanuit de praktijk

Meer weten over de Omgevingswet?

Stel uw vraag aan VHG Ondernemershelpdesk via l edencontact@vhg.org of (030) 659 56 50.

Of kijk op www.vhg.org/ondernemershelpdesk/ruimtelijke-ordening of www.omgevingswetportaal.nl

is nodig. Regelmatig laten we onze stem horen. Zo is er flink gereageerd op het voorstel om de procedure voor het verstrekken van kap- en bouwvergunningen en dergelijke op 8 weken te houden. Er lag namelijk een voorstel om die termijn te verlengen naar 26 weken. Verder letten we er ook op dat de administratieve lasten voor de ondernemers beperkt blijven. Het scheelt enorm veel tijd en onderzoekskosten wanneer je informatie niet opnieuw hoeft aan te leveren bijvoorbeeld. Bij de aanvraag voor een bouwvergunning wordt het straks mogelijk om eerst een deel van de informatie voor te leggen en in een later stadium de meer specifieke, technische details.

Verder is het belangrijk om te weten dat er een invoeringsbesluit komt. Daarin worden allerlei juridisch-technische aspecten opgenomen om de overgang van het bestaande wettelijk stelsel naar de nieuwe wet goed te laten verlopen.

Ook daar kijken we samen met VHG naar. Tot slot kijken we nog naar het digitaal stelsel, dat moet natuurlijk goed werken. Hoe volledig wordt dat? Nemen we daar naast stoepen en schuurtjes bijvoorbeeld ook alvast beeldbepalende bomen en natuurgebieden in mee?”

En wat kunnen de VHG-leden zelf op dit moment doen?

“Ze kunnen in de gaten houden wat hun gemeente gaat doen. Gemeenten moeten namelijk allemaal een omgevingsvisie maken. Daarop wordt een omgevingsplan gebaseerd. In zo’n plan formuleert de gemeente de kaders voor de inrichting van de fysieke leefomgeving.

Je kunt daarover meepraten, individueel, of als lokale ondernemersvereniging. Mijn advies is dan ook: stuur je gemeente alvast een bericht, laat weten dat je er bent en dat je graag meedenkt.

En laat zeker van je horen wanneer je het ergens niet mee eens bent of als je nu al verbeteringen wilt voorstellen.

Deze nieuwe wet vraagt niet alleen van gemeenteambtenaren een cultuurverandering om mee te denken met ondernemers, maar ook van ondernemers om zich meer te bemoeien met de regels.

Participatie heet dat en dat heeft de wet hoog in het vaandel staan.

Tot slot wordt vaak de vraag gesteld of het slim is initiatieven uit te stellen tot de wet is ingevoerd. Dat wordt waarschijnlijk 2020. Niemand weet wat straks exact de regels zullen zijn en ondernemers zijn er niet de mensen naar om stil te zitten.”

21

‘We investeren liever in buitenmensen dan in kantoorpersoneel’ Van Raaij Groenverzorging vroege vogel in digitaal werken Een fulltime bezetting van drie man, administratieve onder­ steuning en een stagiair: dat is zo’n beetje alle mankracht van Van Raaij Groenverzorging op kantoor. Dit staat in contrast met het grote aantal mensen dat buiten aan het werk is.

Auteur: Kelly Kuenen

De grote, lege loods is een stille getuige van alle medewerkers die op pad zijn. ‘Als je hier aan het einde van de dag terugkomt, staat het praktisch vol’, vertelt Maarten van Raaij. Zijn vader, Hans van Raaij, begon in 1990 met het bedrijf. Inmiddels werkt het bedrijf met 60 à 65 man en legt het zich in grote mate toe op de aanleg en het onderhoud van openbare groenvoorziening, groen bij zorginstellingen en bedrijfstuinen. Daarnaast horen sportveldonderhoud, boomverzorging, specialistisch onderhoud en – in iets mindere mate – het onderhoud van particuliere tuinen bij de werkzaamheden. De aannemer is verantwoordelijk voor het groenonderhoud in onder andere delen van Berg en Dal, de gemeenten Druten en Beuningen; bij deze laatste gaat het om een integraal contract voor de gehele gemeente.

Sinds 2015 staan ook broers Maarten en Jan-Willem aan het roer, met het oog op een toekomstige bedrijfsovername. Overigens werkten de mannen al voor die tijd in het bedrijf mee. De oudste broer, Jan-Willem, houdt zich bezig met alles rond de uitvoering; de planning, aansturing, toezicht op de uitvoering en de oplevering. Maarten doet alles eromheen, van acquisitie, het maken van offertes en aanbestedingen, het personeelsbeleid, tot aan de facturatie. Hans neemt de rol van adviseur op zich en springt bij waar nodig.

Digitalisering Vrijwel alle documentatie en een deel van de communicatie binnen het bedrijf verloopt digitaal. Al rond 1992 werd gekozen voor een automatiseringspakket van Infogroen. ‘Daar waren we inderdaad vroeg mee’, vertelt Hans. ‘Ik heb destijds meerdere aanbieders met elkaar vergeleken, maar koos voor Infogroen omdat dat de enige was die echt op de groensector gericht was en hier ook over kon praten. Andere leveranciers moesten hun pakket eerst op ons aanpassen.’

22

Het bedrijf probeert het bewust zo rustig mogelijk te houden op het kantoor. ‘In plaats van in mensen te investeren, kozen we ervoor een pakket aan te schaffen dat werk uit handen neemt. Nu denken we daar nog steeds zo over. We krijgen 24 uur per week ondersteuning in de administratie; verder doen we alles zelf.’

‘In 1992 hadden we natuurlijk een beperkt pakket. Als je dat vergelijkt met het pakket van nu, is dat een verschil van dag en nacht. Met de jaren is het uitgebreid.’

Tegenwoordig maakt het bedrijf voor bijna alle denkbare bedrijfsfacetten gebruik van GroenVision van Infogroen. Maarten: ‘Eigenlijk hebben we alles verpakt in software. Daar hangt ook het crm en de calculatie aan en ook de boekhouding is geïntegreerd. Verder hebben we bijvoorbeeld een personeelsmodule, een module projectregistratie en een module voor materieelbeheer.’

‘In één overzicht kan ik van elke machine zien wat ermee gebeurd is en hoeveel uren ze hebben gedraaid’

Marktvisie Projectregistratie Als voorbeeld licht Maarten het projectenpakket toe.

‘Daarin kunnen we de planning en voortgang van projecten bijhouden. Voorheen printten we de werkopdrachten uit, gaven die aan de medewerkers mee. Zij vulden de formulieren in en brachten ze terug naar kantoor, waar ze vervolgens ingeboekt, gecontroleerd en geaccordeerd werden. We hebben wel ooit iemand in dienst gehad die dit werk voor ons deed; nu gaat het allemaal automatisch. Bijna iedere ploeg heeft een iPad mee met daarop de geïntegreerde mobiele urenregistratie. Dat alles scheelt toch een hoop handelingen. Waar je eerst alles handmatig moest invoeren en ook nog eens ergens moest opbergen, hoeft het nu alleen gecontroleerd en geaccordeerd te worden.’

Een andere efficiëntieslag is het factureren, dat vier jaar geleden nog met de hand gebeurde. ‘Met de software komt de factuur in beeld en kun je hem zo verzenden per e-mail. Als er nog brieven per post binnenkomen, dan worden die gescand en in het systeem gezet, zodat iedereen er te allen tijde bij kan.’

De samenwerking met Infogroen bevalt de heren goed.

Drie à vier jaar terug kwam een nieuwe softwareversie op de markt en moesten de mannen hun kennis wat opfrissen door middel van e-learning. ‘Als er vragen zijn, worden die direct beantwoord’, vertelt Hans. ‘Dat is natuurlijk een beetje afhankelijk van de soort vraag.

Als het een aanpassing in het programma nodig is, zal het wellicht wat langer duren. Maar de begeleiding is goed. Er is een aparte helpdesk waar we terecht kunnen. Dat is fijn; dit pakket leer je immers niet in één dag, maar gaandeweg.’

‘Er is een aparte helpdesk waar we terecht kunnen.

Dat is fijn, dit pakket leer je immers gaandeweg’ binatie van borstelen en hete lucht − en diverse maaiers. Ook heeft het bijvoorbeeld een maai-zuigcombinatie, waarmee het gemaaide gras direct wordt weggezogen. Maarten: ‘De module Vision-Materieelbeheer binnen het softwarepakket komt goed van pas om het overzicht met zoveel machines te behouden en te vergemakkelijken.’

Materieelbeheer

Efficiëntie en korte lijnen

Zoals gezegd biedt het softwarepakket ook een oplossing op het gebied van materieelbeheer. Maarten: ‘We hebben een aardig machinepark. Met de module kan ik in één overzicht zien wat er met de machines gebeurd is, hoeveel uren ze hebben gedraaid, maar ook wanneer bepaalde onderdelen zijn vervangen. Ook onze monteur in de werkplaats kan er in werken. Hij registreert bijvoorbeeld wanneer er reparaties zijn uitgevoerd. De onderdelen die wij hier op kantoor inkopen, worden ook automatisch op de betreffende machine geboekt.’

Eind 2016 wist het bedrijf een opdracht van Vitens in de wacht te slepen. Daarmee is het verantwoordelijk voor het onderhoud van twee percelen. Een project met hoge eisen wat betreft in te zetten personeel en materieel, vertelt Maarten. ‘Zo moesten alle machines aan de laatste eisen voldoen. Dit omdat je op een gevoelig terrein werkt.’ Ook het onderhoud van Delaterreinen is iets waar de mannen trots op zijn.

Eerder dit jaar schafte Van Raaij als eerste in Nederland via Wim van Breda de veegmachine Ausa aan.

Naar aanleiding van het verbod op chemie wilde het bedrijf een eigen veegmachine hebben, maar ook vanwege het integrale bestek in Beuningen, waar ook taken als schoonmaken en vegen bij horen. Naast de veegmachines wordt het machinepark aangevuld met machines van diverse pluimage, waaronder aan Trilozuigwagens voor het verwijderen van blad, heteluchtonkruidbestrijders van Hoaf en Weedcontrol − het bedrijf doet vrijwel al het onkruidbeheer met een com-

Van Raaij Groenverzorging heeft door deze ontwikkelingen inmiddels een aardige omvang en de opstallen op het terrein worden mogelijk nog uitgebreid, vertelt Maarten. Ondanks – of misschien wel vanwege – de aardige omvang lijken de mannen waarde te hechten aan de korte lijnen.

‘Dat we efficiënt kunnen werken helpt zeker bij het binnenhalen van dergelijke klussen. Maar ook de korte communicatielijnen. Zo doen we zelf de projectleiding.

Als opdrachtgevers met ons om de tafel zitten, communiceren zij ook direct met de eindbeslissers. Een goed softwarepakket heeft veel waarde. Je maakt dingen gemakkelijker, maar ook sneller.’

23

BILLY GOAT BILLY GOAT BILLY GOAT BLAD- EN GROFVUILZUIGERS

Duw BLADof zelfrijdende modellen EN GROFVUILZUIGERS KV 600

Duw of zelfrijdende modellen 69 cm werkbreedte

BLAD- Opvangzak EN GROFVUILZUIGERS met invouwsysteem

Vredo Dodewaard BV +31 (0) 488 411 254 verkoop@vredo.nl www.vredo.nl

De Vredo Turf - Fix doorzaaimachine, uw eerste hulp of nazorg bij niet opkomend gras of kale gazonplekken.

• eenvoudig in transport • Unieke dubbel schijvensysteem • past door tuinhekjes en poorten • onderhoudsarm,direct bedrijfsklaar • een gegarandeerd strak groen resultaat • uit te voeren met bezandings en/of beluchtingsunit.

Omdat het gras niet alleen bij de buurman groener moet zijn!

Dag 0

Dag 7

Dag 21

SP:600 heeft 1 snelheid KV 69 cm werkbreedte QV 550 & 900 Opvangzak met invouwsysteem 84 cm werkbreedte SP: heeft 1 snelheid Opvangzak met snelwissel systeem KV 600 SP: hydrostatisch traploos 69 cm werkbreedte QV 550 & 900 regelbare snelheid Opvangzak met invouwsysteem 84 cm werkbreedte SP: heeft 1 snelheid Opvangzak met snelwissel systeem SP: hydrostatisch traploos QV 550 & snelheid 900 regelbare 84 cm werkbreedte Opvangzak met snelwissel systeem SP: hydrostatisch traploos regelbare snelheid

Duw of zelfrijdende modellen

MV 650 69 cm werkbreedte Opvangzak met railsysteem MV SP:650 3 versnellingen 69 cm werkbreedte Opvangzak met railsysteem MV 650 SP: 3 versnellingen 69 cm werkbreedte Opvangzak met railsysteem SP: 3 versnellingen

Unieke Vredo dubbele schijfsysteem

Telefoon (0416) 35 57 70 – info@lankhaartechniek.nl

Het gegarandeerde dubbelschijven resultaat!!

Telefoon (0416) 35 57 70 – info@lankhaartechniek.nl

www.lankhaartechniek.nl

Telefoon (0416) 35 57 70 – info@lankhaartechniek.nl www.lankhaartechniek.nl www.lankhaartechniek.nl

Vredo ontwikkelt, produceert en verkoopt:

Lankhaar_kwart.indd 1 De beste in het veld MestTracs

Zodenbemesters

Snijfilters

Doorzaaimachines

Lankhaar_kwart.indd 1

1000-21-3000

Lankhaar_kwart.indd 1

26-09-17 14:59

28-09-17 14:02

personeelsdiensten DE SPECIALIST

VOOR HOVENIERS EN GROENVOORZIENERS

• Uitzenden • Detacheren • Werving en selectie • Advies Software die uw urenregistratie een stuk makkelijker maakt, waar en wanneer u maar wilt.

Powered by

associé lid branchevereniging VHG

Almelo • Tel.: 0546 - 745333 Giesbeek • Tel.: 0313 - 745010 Zwolle • Tel.: 06 - 48508104

GREEN-PERSONEELSDIENSTEN.NL

24

26-09-17 14:59

Kleur: fc

1_4_stA4_A.indd 1

Vision-Mobile voor: o Besparing van kosten en tijd o Inzicht in up-to-date informatie o Meer samenwerking binnen-buiten o Veilig digitaal werken o Duurzaam en toekomstbestendig o Eenvoudige werkwijze

26-09-17 14:59

Groen prominent op agenda tijdens Duurzame Dinsdag Dinsdag 5 september was het Duurzame Dinsdag. Jaarlijks staan op deze dag duurzame innovaties in de kijker. Innovaties die Nederland schoner, groener en duurzamer maken. Dit jaar zaten er bijna 500 ideeën in de koffer die staatssecretaris Sharon Dijksma van Infrastructuur en Milieu in ontvangst nam. Verder werden er duurzame lintjes en prijzen uitgereikt. Ook werd de Duurzame Troonrede voorgelezen, met veel aandacht voor vergroenen.

Tekst: Annemieke Bos, foto: Liesbeth Dingemans

VHG Groenprijs De Duurzame Dinsdagkoffer bevatte ook dit jaar weer een rijke verzameling van de meest uiteenlopende ideeën. 1 op de 5 inzendingen heeft aandacht voor groen, natuur en water. Drie daarvan waren genomineerd voor de VHG Groenprijs. VHG reikt deze prijs uit aan initiatieven die groen dichter bij de buurt brengen en waarbij het natuurlijk groen de diverse partijen – overheid, bedrijfsleven en particulieren – verbindt. Het winnende project - Dakpark Rotterdam - is daarvan een goed voorbeeld, zo oordeelde de jury. “Groen is gezond en een groen dak bespaart energie én draagt bij aan een klimaatbestendige stad. Met Dakpark Rotterdam verbindt groen bovendien de mensen die er wonen. Door het ‘van de wijk’ te maken is dit een duurzaam succes”, aldus het juryrapport.

Bewoners, gemeente en groenprofessional VHG-directeur Egbert Roozen kan zich goed vinden in het oordeel van de jury: “We kennen de VHG-prijs toe aan initiatieven die groen dichter bij de buurt brengen. Bijzonder aan dit initiatief is de samenwerking tussen bewoners, gemeente en groenprofessional (Hoek Hoveniers). Dat is nu precies wat we met deze prijs willen waarderen. Graag bekijken we samen met de Stichting Dakpark hoe we het initiatief verder kunnen helpen.”

Langdurige inzet Manon Nagelkerken, coördinator bij Stichting Dakpark, nam de prijs in ontvangst. Dat deed ze vooral ook namens

de bewoners die zich langdurig enthousiast inzetten voor het park: “Dit is een kroon op het werk van jaren, een groot compliment voor de bewoners van Delfshaven. Niet alleen het geldbedrag is geweldig, maar vooral het aanbod van VHG om te kijken hoe we het initiatief verder kunnen verduurzamen en continueren. Dat is waar we echt behoefte aan hebben.”

VHG-directeur Egbert Roozen: "Het was een geweldig mooie Duurzame Dinsdag, groen stond echt op de agenda!"

Meer weten?

Lees meer op www.duurzamedinsdag.nl

Duurzame Troonrede Vast onderdeel van het programma van Duurzame Dinsdag is de Duurzame Troonrede. Deze werd dit jaar uitgesproken door Willem Ferwerda, de nummer 1 van de Duurzame Top 100. Hij stelde dat Nederland werk moet maken van een ‘restauratie-economie’, een economie waarin het herstel van ecologische systemen centraal staat. “Een gezonde economie begint met grootschalig natuurherstel. We moeten meer bouwen met natuur, bomen aanplanten, groen in de steden aanbrengen, op daken en natuurinclusieve landbouw bedrijven.

Een integrale aanpak is de enige keuze.”

VHG-directeur Egbert Roozen (links) met Manon Nagelkerken en Hetty de Bruyn van Dakpark Rotterdam. Rechts genomineerde Roeland Lelieveld van Africa Woodgrow. Niet op de foto: genomineerde Emile van Rinsum van Slimdak Rotterdam.

Dakpark Rotterdam Het Dakpark is het resultaat van een bewonersinitiatief dat ongeveer 18 jaar geleden ontstond. Samen met de stad en projectontwikkelaars heeft de buurt het park ontworpen. Sindsdien zetten bewoners zich blijvend in voor een veilig, mooi, schoon en gezellig park.

Kijk voor meer informatie op www.dakparkrotterdam.nl

25

Hoe je met 5 bomen een nationale bomenwedstrijd wint

Maanplein van Tree Ground Solutions Boomproject van het jaar 2017 Tijdens de Dag van de Openbare Ruimte is eind september het project Maanplein in Heerlen uitgeroepen tot Boomproject van het Jaar 2017. De vakjury is onder de indruk van de impact van dit project en de nastrevenswaardige low-tech realisatie: “Deze bomen maken de nieuwbouw van het plein meteen vertrouwd en versterken de complete cultuuromslag van het tot voor kort nog verloederde stationsgebied.”

Tekst: Caroline van Amerongen, foto’s: Fred Roest

Deze spannende nationale vakwedstrijd wordt dit jaar voor de tweede keer gehouden en brengt het vak van boomspecialist breed onder de aandacht.

Dat is goed, want de drie nominaties en het winnende project Maanplein in het bijzonder laten zien hoe bomen - positief - bijdragen aan de beleving van de buitenruimte. Voor Hein van Iersel (uitgeverij NWST NeWSTories), Henk Schuitemaker (VLUGP, NVTL) en Tsjerk

26

Jelsma (adviseur groen gemeente Zwolle, waar de prijs vorig jaar viel) was het dan ook een boeiende en uitdagende opdracht om deze inzendingen te jureren.

Project met visie ‘Om te winnen moet je eruit springen’, was de conclusie van de jury bij de selectie van de genomineerde projecten. De inspirerende inzending van Tree Ground Solutions wint op grond van de combinatie van boomkundig vakmanschap, een mooi ontwerp en slimme technische realisatie gecombineerd met de enorme impact van openbaar groen.

In het eindoordeel staat het als volgt: “Het ‘waarom’ van dit project is heel duidelijk en mag groenbeheerders en boomspecialisten in het land inspireren om bomengroen te zien als een waardevol deel van een groter geheel, met een groter doel. Want deze vijf honingbomen dragen bij aan de fijne, veilige en luxe beleving van de openbare ruimte, een juiste impuls; iets dat decennialang heeft ontbroken in het sterk verwaarloosde en criminele stationsgebied van Heerlen. Hun maatschappelijke en visuele impact in combinatie met de uitstekende vakkundige aanleg maakt dit boomproject tot de winnaar: een in alle opzichten aansprekend Boomproject van het Jaar 2017!”

5 Volwassen honingbomen Aan de stedelijke ontwikkeling van het Maankwartier ligt de eigenwijze visie en het ontwerp van de Heerlense kunstenaar Michel Huisman ten grondslag. De realisatie van het groen was in goede handen van boomspecialist TGS – Tree Ground Solutions. “De vijf grote honingbomen zijn ‘low-tech’ op het dak van een supermarkt geplaatst. Op hun groene grasterpen versterken ze het gewenste ‘vertrouwde’ en aangename gevoel dat de bouwstijl van het hele project oproept. Door hun volwassen omvang is het alsof de in maart 2017 geplante bomen er al jaren staan,” beschrijft de jury.

Genomineerden Uit drie nominaties heeft de vakjury na lang wikken en wegen het Maanplein tot winnaar uitgeroepen. Ook het Bomencarré Centrumeiland IJburg van Nationale Bomenbank BV en Het Witte Lint nabij Zutphen en Eefde van Boomkwekerij Udenhout waren genomineerd.

Het Bomencarré Centrumeiland IJburg is een heel mooi voorbeeld van hoe de gemeente en de groenondernemer elkaar vanaf de beginfase scherp houden en waar het belang van stadsgroen in de vroegste fase voorop stond.

Het Witte Lint bestaat uit meer dan 1000 vakkundig schuin groeiende meidoorns langs de rondweg N348 tussen Zutphen en Eefde. Deze ‘Parkway’ is een spraakmakend landschappelijk kunstproject.

Low tech De jury is heel enthousiast over de vernuftige inrichting van de boomplaats.

“Het ‘simplistische’ en klimaatbestendige systeem voor regenwaterafvoer en irrigatie door capillaire werking is een duurzame en betaalbare keuze, die als voorbeeld dient voor vergelijkbare projecten in stedelijke verdichtingsgebieden.”

Beleving De vijf Styphnolobium japonicum zorgen met hun bladerdak voor comfortabele schaduw en koelte op het verharde plein en ze ‘breken’ de trek van de wind.

Ze maken het binnenplein tot een fijne

passage tussen het centrum en het station. De grasterpen nodigen uit om er met lekker weer nét even wat langer te blijven zitten, te genieten van de groene sfeer. Dan maar een trein later pakken….

27

Werken met statushouders in de groenbranche Vluchtelingen met een verblijfsvergunning (statushouders) mogen in Nederland gewoon aan het werk. Participatie op de arbeidsmarkt bevordert hun integratie in de Nederlandse samenleving. Voor werkgevers vormen statushouders een nieuw aanbod van mogelijke werknemers. Ook in de groenbranche werken bedrijven met statushouders. VHG Magazine vroeg enkele ondernemers naar hun ervaringen.

Tekst: Annemieke Bos

branden, gras maaien, opruimen. Ze doen het goed, voelen zich gewaardeerd. Ze werken hier in teams van 2 à 3 man en je merkt dat ze heel nieuwsgierig en leergierig zijn.

Met een aantal van hen praten we over een leertraject. De taal is nog een probleem, dus wellicht dat we een intern traject ontwikkelen.”

Feestje

Bij John Koomen Tuinen werken sinds dit voorjaar zes statushouders. “We hebben ieder jaar seizoenskrachten aan het werk”, vertelt John Koomen. “We wilden graag vluchtelingen een kans geven.” Na veel zoeken naar de juiste contactpersonen, kwam Koomen terecht bij arbeidsbemiddelaar WerkSaam. Samen met het taalbureau dat de inburgeringscursus verzorgt, vormt het hoveniersbedrijf inmiddels

28

een team dat zich inspant om de vluchtelingen aan het werk te stellen. “Voordeel voor hen is dat ze dan uit de bijstand komen, de taal sneller leren spreken en beter integreren.”

Leergierig “Ze zijn niet geschoold en spreken de Nederlandse taal nog niet goed, maar ze kunnen heel goed meewerken aan eenvoudige klussen zoals schoffelen,

“Je moet wel idealistisch zijn. Het zijn geen goedkope arbeidskrachten, ze ontvangen gewoon cao-loon. Als werkgever krijg je geen subsidie. En er zitten nogal wat haken en ogen aan om hen aan het werk te krijgen. Het vraagt tijd, aandacht en geduld. En commitment van je andere medewerkers. Die heb ik er ook van begin af aan bij betrokken. Deze mensen zijn op zoek naar vertrouwen en een nieuw bestaan. Velen van hen hebben veel meegemaakt. Je moet voorzichtig met ze omgaan en hun vertrouwen winnen. Als dat lukt, is het een feest om ze erbij te hebben.”

Samenwerkingsverband Noord Limburgs Groen (NLG) is een samenwerkingsverband van drie hoveniersbedrijven - BTL Venray, Herman Vaessen uit Maasbree en Jonkers hoveniers uit Venlo. Samen met de onderwijsinstellingen organiseert NLG werk - leerarrangementen die erop gericht zijn om mensen met een leer- en/of werkachterstand te ontwikkelen naar passend werk. “We zijn van start gegaan met het groenonderhoud van de Floriade in Venlo”, vertelt Ralf Vaessen. “Daarna volgden allerlei andere projecten. Inmiddels hebben we een eigen vestiging in Venlo.”

Basistraining Statushouders vormen een bijzondere doelgroep voor NLG en dat heeft vooral te maken met de taal. Bedrijfsleider Rob Vercoulen: “In een periode van minstens

een half jaar willen we hen scholen naar de startkwalificatie mbo 1. Daarvoor hebben we een speciaal programma ontwikkeld, een basistraining voor het hoveniersvak. Voor de docenten van Cita Verde best een uitdaging: hoe leg je bijvoorbeeld aan mensen voor wie veel van onze plantensoorten compleet nieuw zijn, in helder Nederlands uit dat het ene onkruid mag blijven staan en het andere moet worden verwijderd? De deelnemers worden in de praktijk begeleid door onze ‘sociale hoveniers’. Ook voor hen was dit nieuw. Daarnaast hebben we het lesprogramma zorgvuldig afgestemd op de inburgeringscursus die deze mensen moeten volgen.”

Nieuwe verbindingen Inmiddels zijn er 5 deelnemers aan de slag bij de deelnemende bedrijven. “Ze

zijn zeer gemotiveerd, willen graag werken en zo een nieuw bestaan opbouwen”, vertelt Vercoulen. “Ze functioneren ook prima in de groep en je ziet hun taalvaardigheid met sprongen vooruitgaan.” Ook bij Herman Vaessen werken ze met statushouders: “We werkten al langer met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt”, vertelt Ralf Vaessen.

“Ook aan deze groep willen we aandacht besteden. Dankzij de samenwerking in NLG loopt dat goed. Want dat is wel heel belangrijk in deze projecten: je moet met allerlei partijen goed kunnen samenwerken. Tegelijkertijd levert dat ook weer zoveel interessante nieuwe verbindingen op. Je zit bijvoorbeeld anders aan tafel bij opdrachtgevers wanneer je daar je maatschappelijke betrokkenheid toont. Dat is niet in geld uit te drukken.”

→

29

→ Wat zijn statushouders?

Asielzoekers die als vluchteling worden erkend, krijgen de vluchtelingenstatus. Zij worden ook wel statushouders of vergunninghouders genoemd. Statushouders hebben een verblijfsvergunning en mogen een opleiding volgen en werken in Nederland.

Publiciteit Voor T&G is een leerwerktraject voor statushouders een manier om een stuk social return in te vullen. Het leverde bovendien publiciteit op. “Er heeft een artikel over in het Algemeen Dagblad gestaan. Dat is toch wel leuk. Maar veel belangrijker is het dat we hem hebben geholpen om ervaring op te doen op de Nederlandse arbeidsmarkt. Ik spreek in de verleden tijd omdat hij helaas is uitgestroomd naar een opleiding voor kok.

Wel jammer, want hij had zich hier verder kunnen ontwikkelen. Aan de andere kant: als hij voor zichzelf geen toekomst ziet in de groenbranche, kunnen we hem niet vastbinden.”

Herhaling

T&G Terrein en Groenvoorzieningen, onderdeel van de T&G Groep, werkt door het hele land regelmatig met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ook statushouders wil het bedrijf een kans geven. In Utrecht doet het daarom mee aan een campagne van de gemeente om statushouders en werkgevers met elkaar in contact te brengen.

“Als partner van diverse woningcorporaties doen we veel groenonderhoud in Utrecht”, vertelt bedrijfsleider Joris van Lokven. “Gek genoeg bleek het moeilijk om daarvoor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te werven.”

Positieve reacties Via een banenmarkt kwam Van Lokven in contact met de Syrische kapper Majd Sayegh. “Hij wilde graag bij ons komen

30

werken en tegelijkertijd de Nederlandse taal goed onder de knie krijgen. Dat is prima bevallen. Al snel bouwde hij een goede band op met de voorman en de andere collega’s. Die waren erg over hem te spreken. Zijn taal ging met sprongen vooruit. Ook de woningcorporaties reageerden positief. Zij waarderen de sociale insteek.”

Van Lokven heeft inmiddels alweer een nieuwe vraag uitstaan bij het werkgeversservicepunt voor nieuwe deelnemers. “Na het nodige zoekwerk weten we nu bij welke instantie we moeten zijn. Het is zeker voor herhaling vatbaar.

Onze sector leent zich er goed voor, we hebben veel laagdrempelig werk waarmee je werknemersvaardigheden opdoet. En voor onze medewerkers is het interessant en leerzaam om zo’n collega in hun midden te hebben.”

Meer weten?

De Sociaal Economische Raad (SER) heeft een website ontwikkeld met uitgebreide informatie en inspirerende voorbeelden.

Kijk op www.werkwijzervluchtelingen.nl

Project ‘Groen voor Grijs’ één jaar later In de wijk Waterhoef in Oisterwijk loopt nu ruim een jaar het project ‘Groen voor Grijs’.

Met dit project moet antwoord komen op de vraag of groen in de directe woon- en leefomgeving de kwaliteit van leven van kwetsbare ouderen bevordert. De eerste concrete zaken zijn uitgevoerd. Die blijken in de wijk positieve effecten te hebben.

Wetenschappelijk vervolgonderzoek volgt nog.

Tekst: Ed Zeelt, foto’s: Frances Mary Cassidy

Jasperina Venema werkt bij Van Helvoirt Groenprojecten BV in Berkel-Enschot en is betrokken bij de bewonersparticipatie. Zij vertelt wat er in het afgelopen jaar is gedaan.

Groen verbindt “De gemeente ging een speelveldje voorzien van nieuwe speeltoestellen.

Daar hebben wij op ingehaakt met een terras voor ouderen en plantenborders.

Het ontwerp, maar ook de realisatie is volledig in overleg met de bewoners uitgevoerd. Daarbij bleek direct dat groen verbindt. Bij de aanleg hielp iedereen mee: jong en oud, wijkbewoners en

→ 31

→ asielzoekers, ondersteund door een hovenier. Kinderen kregen les in schoffelen en er werd voor broodjes gezorgd.

Een heel sociaal gebeuren. Er ontstonden vele gesprekken tussen bewoners die nu nog contact hebben en elkaar soms helpen met simpele menselijke dingen. Asielzoekers komen schoffelen.

Mensen zien het gebeuren en haken aan. De brandweer kwam zelfs tijdens de droogte in juni de planten water geven. Verder hebben we een aantal geveltuintjes gerealiseerd. Bewoners kregen de planten en moeten hun tuintjes zelf onderhouden.”

Bewegen Van Helvoirt is nu begonnen met de realisatie van een groenstrook rondom een aantal seniorenwoningen. Daar is ook de Woonstichting Leystromen bij betrokken. “Na twee participatiesessies werken we aan het ontwerp”, vertelt Venema. “De herinrichting moet de sociale cohesie bevorderen en uitnodigen tot bewegen in het groen. Verder kijken we of we brandgangen in de wijk kunnen inrichten als tuinpaden. Regel-

matig gaan we met bewoners door de wijk. Daar komen leuke ideeën uit voort voor de toekomst.”

Communicatie laagdrempelig Als inspiratiedocumenten dienen steeds het ideeënboek dat studenten van de HAS hebben gemaakt en de Groene Kansenkaart van het Oisterwijkse biodiversiteitsteam. Inmiddels richt een nieuwe groep HAS-studenten zich op adviezen rond de participatie in landschappelijke en stedelijke ontwikkelingen. Vooral de communicatie krijgt aandacht. Die moet heel laagdrempelig zijn. Regelmatig zijn er ‘tentmomenten’ voor de bewoners. Dan staat er een tent en er is koffie en thee. “Dat werkt veel beter dan brieven en flyers. Aan betrokkenheid van bewoners bij hun directe woon- en leefomgeving moet steeds worden gewerkt.”

Groene oplossingen Jana Verboom, senior onderzoeker bij Wageningen Environmental Research (voorheen Alterra), is projectleider van ‘Groen voor grijs’. “Wij geloven heel

Regelmatig zijn er 'tentmomenten' voor de bewoners.

32

sterk in groene oplossingen. Daar heeft iedereen voordeel bij. Groen in de stad is goed voor het klimaat en de gezondheid, stimuleert de biodiversiteit, bevordert de sociale cohesie en mensen worden er blij en gelukkig van. Dat voel je wel aan, maar de ‘bewijslast’ is versnipperd. Er is weinig concreet onderzoek en een vergelijkbaar project is er in ons land niet. Zeker is wel dat groen mensen verbindt, zorgt voor sociale samenhang, eenzaamheid en depressie tegengaat en uitnodigt om te bewegen.”

Vervolgonderzoek Na de 0-meting van vorig jaar doen de onderzoekers komend voorjaar een vervolgonderzoek. Verboom: “Dan hopen we antwoorden te krijgen op vragen die onder meer gaan over psychologische en sociale aspecten. De eerste meting heeft uitgewezen dat er veel kwetsbare ouderen wonen in de wijk, lichamelijk maar ook sociaal. Er is veel eenzaamheid. Na dat tweede onderzoek weten we of de mensen baat hebben gehad bij zo’n groene interventie. We willen laten zien dat investeren in groen loont!”

Eén geheel Jana Verboom filosofeert nog wat over de toekomst. “Men zegt wel eens dat de wijk de zorginstelling van de toekomst is. Wij zien het als één complex systeem met mensen én groen. De wijk moet uitnodigen om naar buiten te gaan, elkaar te ontmoeten. Er kunnen wandelclubjes ontstaan, je kunt buurtfeesten en natuurwandelingen organiseren en zelfs fysiotherapeuten een deel van hun werk buiten laten doen. We moeten het project verduurzamen. De uitdaging is dat de bewoners na afloop van het project het onderhoud zelf blijven doen, gemotiveerd blijven. Bewonersparticipatie is belangrijk in alle stadia: niet alleen bij het ophalen van ideeën en in de ontwerpfase, maar zeker ook bij aanleg, gebruik en onderhoud. ”

Schakel tussen onderzoek en praktijk Joop van Hezik is directeur van de NAHF, de ‘Nature Assisted Health Foundation’. Hij is in dit project de verbindende schakel tussen onderzoek en praktijk en tussen de werelden van

Europese subsidie aangevraagd Voor het Europees subsidieprogramma Horizon 2020 heeft Wageningen Environmental Research met vele partners, waaronder Branchevereniging VHG, een projectvoorstel ingediend. Kern van het voorstel is de vorming van een netwerk van steden die samen burgerparticipatie rondom groen opzetten en van elkaar leren. De steden moeten samen op zoek naar nieuwe verdienmodellen en antwoord geven op de vraag hoe groen bij kan dragen aan gezondheid en welzijn, economische groei en extra banen. In december komt er duidelijkheid of er geld wordt toegekend. Zo ja, dan kan het project ‘Groen voor Grijs’ verder worden uitgerold in Midden Brabant en kunnen de lessen hieruit worden gedeeld met partners in binnen- en buitenland.

groen en zorg. Denk aan Wageningen Environmental Research, de gemeente, de woonstichting, de wijkraad, het biodiversiteitsteam en Mentorhulp Oisterwijk. “We hebben voor de wijk Waterhoef gekozen omdat het voor Oisterwijkse begrippen een versteende en vergrijsde wijk is met armoede- en eenzaamheidsproblematiek en veel sociale

huurwoningen. Ons doel is om vier of vijf projecten te realiseren voor kwetsbare ouderen. Daarbij hebben we geweldige hulp van de Wijkraad, het Biodiversiteitsteam en Mentorhulp Oisterwijk. We maken veel gebruik van hun kennis en ervaring. Mentorhulp heeft vrijwilligers gevonden die nu vertrouwde gezichten zijn in de wijk.”

33

Boegbeelden groene sector Branchevereniging VHG verzamelt ‘boegbeelden’: mensen die een bijzondere betekenis hebben of hadden voor de groene sector. Door hun beroep, ervaring, expertise, visie of speciale activiteiten leveren ze een belangrijke bijdrage aan de waarde van groen in onze maatschappij. Door deze mensen te portretteren in VHG Magazine, kan de branche kennis nemen van hun inzichten en ideeën. We hopen dat deze verhalen inspireren om invulling te geven aan het thema ‘groen maakt gelukkig’. Dit keer een gesprek met oud-politica en bestuurder Agnes van Ardenne over de transitie naar een groene, duurzame maatschappij en wat daarvoor nodig is.

Agnes van Ardenne:

“Blijf het verhaal over groen vertellen”

Groen is in de loopbaan van Agnes van Ardenne een steeds terugkerend thema.

Opgegroeid in het Westland, als dochter van een tuinder, vond ze de weg naar de politiek. Daarna koos ze voor verschillende functies in het bedrijfsleven. “Steeds weer ben ik op een of andere manier betrokken bij groen en duurzaamheid. En ik heb niet eens zulke groene vingers.”

Annemieke Bos, foto's: Michiel Pothoff

34

Peter Kuipers Munneke

Het begon toen ze in haar woonplaats Vlaardingen gemeenteraadslid werd, en later wethouder, onder andere van groen. “Ik heb toen voorgesteld om te stoppen met chemische onkruidbestrijding”, vertelt ze. “Dat was toen – in 1990 – revolutionair. Raadsleden én bewoners hadden er moeite mee, ze waren gladgeschoren gazons en schone trottoirs gewend. En toch heb ik doorgezet. Om de bewoners mee te krijgen hebben we een fotowedstrijd georganiseerd. Mensen werden opgeroepen om een foto van het mooiste stukje natuur in de stad te maken. Massaal werd er meegedaan. Een foto van een wilde orchidee in het meest industriële deel van de stad kwam als winnend beeld uit de bus. Toen was men ‘om’. Allerlei enthousiastelingen gingen bloemenmengsels zaaien. Overal zag je klaprozen, het werd een feest!”

Klein duwtje In 2009 werd Vlaardingen uitgeroepen tot groenste stad van Nederland en een jaar later tot groenste stad Europa. “En dat voor een stad met zo’n industrieimago! Er was iets in gang gezet, een transitie die door velen wordt omarmd.

Vlaardingers hebben zelf een volksbos aangeplant. Dat is een enorm bos geworden, daar komt niemand meer aan. En we hebben hier het grootste voedselbos van de provincie, met hazelen walnootbomen en zacht fruit. Scholen uit de buurt zorgen ervoor. Dat ontstaat dan zomaar, ik vind dat echt geweldig. Je hoeft maar een heel klein duwtje te geven en mensen gaan dingen doen.”

Circulaire economie De tijd is rijp voor vergroenen en verduurzamen, zo concludeert de oud-politica. “Sterker nog: het is urgent! We lopen onder water. Vlaardingen ook, een flinke bui en de wijk stroomt onder.

Meer gemeenten kampen met zulke problemen. Daar hoor je niet genoeg over. We weten hoe het komt: we hebben de natuur verkeerd gebruikt en het milieu veronachtzaamd. Daarom moeten we plannen maken. Nederland is sterk in efficiency, maar de opperste efficiency is: circulair zijn. Hoe krijgen we een gezamenlijke agenda voor de circulaire economie? Daar werk ik als voorzitter van het Dutch Biorefinery Cluster graag

Over Agnes van Ardenne Agnes van Ardenne (1950) werd geboren in Maasland, als dochter van een tuinder. Ze begon haar politieke carrière in de gemeenteraad van Vlaardingen. Tussen 1994 en 2002 zat ze in de Tweede Kamer. Daar voerde zij namens de CDA-fractie het woord over de toekomst van de tuinbouw. In 2002 stapte ze over naar het kabinet. In Balkenende I was ze staatssecretaris van Ontwikkelingssamenwerking, in de kabinetten Balkenende II en III minister van Ontwikkelingssamenwerking. Ook vertegenwoordigde ze Nederland in de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) in Rome. Van 2011 tot 2014 was ze voorzitter van het Productschap Tuinbouw. Sinds januari 2017 is ze bestuursvoorzitter van Naktuinbouw. Ook is ze voorzitter van het Dutch Biorefinery Cluster. Vanaf 1 oktober 2017 vervult ze bovendien tijdelijk de functie van burgemeester van Westland.

Kijk voor meer informatie op www.dutchbiorefinerycluster.nl

‘Nederland is sterk in efficiency, maar de opperste efficiency is: circulair zijn’

→ 35

aan mee. In dit cluster werken grote industriële bedrijven samen aan innovaties om zoveel mogelijk waarde te halen uit biomassa. Nieuwe plastics en grondstoffen voor medicijnen bijvoorbeeld.

VHG is een van de eerste geassocieerde leden van het cluster. Dat is fijn, want als er één club bij hoort is het wel de groenbranche als producent van grote

hoeveelheden restmateriaal. We kennen nu de waarde van taxussnoeisel voor chemotherapie, maar er zijn ongetwijfeld nog allerlei andere interessante mogelijkheden. Daar gaan we naar op zoek. De technologie is er, de kennis, het geld, dus laten we er koploper in worden. Het lerend vermogen moet omhoog, ook bij

‘Als mensen met groen in aanraking komen, zijn ze ‘om’

ondernemers. En er is meer onderzoek nodig. We weten al veel, maar cijfers zijn belangrijk.”

Kinderen Het voorkomen van verspilling en stimuleren van hergebruik van materialen ligt haar na aan het hart. “Alles kun je opnieuw een functie geven. Recyclen moet mainstream worden en ik heb er alle vertrouwen in dat dat lukt, al lijkt de weg ernaartoe lang en ingewikkeld.

Maar kijk ‘ns naar wat er gebeurt met de moestuintjes van de supermarkt: als mensen met groen in aanraking komen, zijn ze ‘om’. Begin daarom bij kinderen, op de scholen. Het effect van groene schoolpleinen is toch geweldig?” Ze vertelt over haar jaren als voorzitter bij het Productschap Tuinbouw, dat onderzoeken naar de waarde van groen mogelijk maakte. “Ik herinner me nog het onderzoek naar planten in de klas en effect daarvan op leerprestaties.

Spectaculair! We organiseerden bijeenkomsten met de top van het onderwijs, samen met vertegenwoordigers van de groenbranche. Een ijzersterk verhaal hadden we. Toch lukte het toen niet het onderwijs te overtuigen. En daarom blijft het belangrijk om het verhaal over groen te vertellen. De knop moet om. Er zijn instituties waar dat heel hard nodig is.

Daar probeer ik me ‘in te dringen’, om mensen in beweging te krijgen.”

Vertrouwen winnen

Groenplek “De ultieme natuurbeleving ervaar ik op plekken waar de hoog ontwikkelde wereld zich toebuigt naar de natuur. Waar men in de gaten heeft dat men niet zo voort kan gaan, maar bedenkt dat we de natuur nodig hebben. De circulaire tuin bij het nieuwe kantoor van ABN Amro in Amsterdam bijvoorbeeld. Daar word ik helemaal blij van. Dat vind ik nog mooier dan door een bos lopen. Op een van de werkbezoeken sinds mijn voorzitterschap van Naktuinbouw kwam ik in Baarlo in Limburg, bij de maatschap Lucassen. Daar kweken ze Astilbes, biologisch en verantwoord. Geweldig dat het mogelijk is om te veredelen midden in de natuur. Dat ontroert mij.”

36

Niet alleen instituties moeten worden overtuigd, ook de consument. “We zitten in een transitie naar een meer groene, duurzame maatschappij. Het is belangrijk dat we alle partijen in de keten meekrijgen. Daarom zou ik ook aan de groene ondernemers willen zeggen: blijf het verhaal over de waarde van groen vertellen. VHG doet daar heel veel aan, verhalend en overtuigend. Ik weet, je kan het niet altijd van individuele kwekers en hoveniers vragen, maar als je zo gepassioneerd bent over hoe je met de natuur omgaat, is het dan niet waardevol om dat te vertellen? Communicatie is de sleutel. Dus gooi het hek open en vertel wat je doet en wat het effect is van groen. We hebben het vertrouwen nodig van de consument. Dat vertrouwen is niet vanzelfsprekend, dat moet elke dag worden verdiend.”

Nieuwe leden Onderstaande bedrijven zijn de afgelopen periode lid van VHG geworden: Afdeling Brabant Kegelaer Hoveniers Van Galenweg 7 4819 AL Breda www.kegelaerhoveniers.nl

Afdeling Overijssel Deeterink Hoveniers Lutkeveldweg 11 7475 RX Markelo www.hoveniersbedrijfdeeterink.nl

Afdeling Zuidwest-Nederland LeJardin Hoveniers B.V. Isabellastraat 22 4541 AT Sluiskil www.lejardinhoveniers.nl

De Rooy Hoveniers Binnen 27 A 4271 BV Dussen www.derooyhoveniers.nl

Oorkondes De afgelopen periode zijn oorkondes aangevraagd voor de volgende jubilarissen: 10-jarig jubileum: • Mevrouw J. Goldberg bij Tomingroep IBOR te Hilversum • C.M.J. Bekkers bij Tomingroep IBOR te Hilversum • J. van Klaveren bij Tomingroep IBOR te Hilversum • R. Rous bij J.M. de Wit Groenvoorziening BV te Hazerswoude-Rijndijk • M.E. van Es bij J.M. de Wit Groenvoorziening BV te

• R. Paling bij J.M. de Wit Groenvoorziening BV te Hazerswoude-Rijndijk • K. van den Bos bij J.M. de Wit Groenvoorziening BV te Hazerswoude-Rijndijk • Mevrouw W. Zegers-Boers bij Groenprojecten Zoetermeer B.V. te Berkel en Rodenrijs • O. Peek bij Van der Tol bv te Amsterdam

Hazerswoude-Rijndijk • B.C. van Turenhout bij Ernst Baas Hoveniers B.V. te Waddinxveen • J. Appelman bij John Koomen Tuinen te Wognum

20-jarig jubileum: • M.E.D. Bast bij Tomingroep IBOR te Hilversum • H.J. Blaauw bij Tomingroep IBOR te Hilversum • E. de Klerk bij Tomingroep IBOR te Hilversum

12½-jarig jubileum: • F.E.M. Direks bij BTL Realisatie B.V. te Haaren

25-jarig jubileum:

• P.P.D. Verboven bij BTL Realisatie B.V. te Haaren

• M.C.M. Smits bij BTL Realisatie B.V. te Haaren

• R.W.A.M. Mouws bij BTL Realisatie B.V. te Haaren

• M.A. de Keijzer bij BTL Realisatie B.V. te Haaren

• Mevrouw M.C.E.A. Kluijstermans bij BTL Advies B.V. te

• J. Hilbolling bij SIGHT Landscaping b.v. te Harderwijk

Haaren

• K.E.W. Oost bij Donkergroen B.V. te Sneek

• P.J.M. Veen bij Tomingroep IBOR te Hilversum

• M.C. Kadijk bij Mostert De Winter bv te Breda

• G. Dekker bij SIGHT Landscaping b.v. te Harderwijk

• J. van Zanten bij Groenvoorziening A.J. van der Werf te

• M.A.C.M. van de Langenberg bij J. van Esch bv te Cromvoirt

Bedum

• A.A.M. Welles bij Hoveniersbedrijf Keuten van Loon bv te Merselo

30-jarig jubileum:

• F.L.W. Janssen bij Herman Vaessen B.V. te Maasbree

• G. van Santen bij gebr. RIJNEVELD b.v. te Spankeren

• H.P. Zwambag bij Van Jaarsveld Tuinen B.V.

• R. Bakx bij Bras Fijnaart te Heijningen

• Mevrouw F.A.A. Schaaphok-van Oosterom bij Groenvoorziening A.J. van der Werf te Bedum

40-jarig jubileum:

• G. de Jonge bij Groenvoorziening A.J. van der Werf te Bedum

• M. van Berlo bij Herman Vaessen B.V. te Maasbree

• J. Eikenaar bij Donkergroen B.V. te Sneek

• J.P.M. Welhuis bij BTL Realisatie B.V. te Haaren

• W.D. Kremer bij Donkergroen B.V. te Sneek

• G.J. van Keeken bij Van Ginkel Veenendaal b.v. te

• G. Hagedoorn bij Donkergroen B.V. te Sneek

Veenendaal

15-jarig jubileum:

45-jarig jubileum:

• B. Scholte bij Tomingroep IBOR te Hilversum

• H. Houwen bij Herman Vaessen B.V. te Maasbree

• Mevrouw M.H.A. de Leeuw bij Tomingroep IBOR te Hilversum

• C. van der Weerden bij Herman Vaessen B.V. te Maasbree

• S.J.F. de Jong bij Tomingroep IBOR te Hilversum

“Wilt u ook een oorkonde voor een jubilerende medewerker bestellen?

Doe de aanvraag via de website na inloggen met gebruikersnaam en wachtwoord. http://www.vhg.org/ondernemershelpdesk/publicaties-en-oorkondes-bestellen/oorkonde-bestellen 37

Mijn bedrijf:

Hoveniersbedrijf De Middelpas Tekst: Annemieke Bos, foto: Hoveniersbedrijf De Middelpas

“Het kan mij niet groen genoeg zijn” zo verklaart hij zijn passie voor het vak.

“Het ontwikkelen van een mooi plan waarin ik mijn creativiteit kwijt kan, dat is het mooiste wat er is. Ik ben altijd op zoek naar vernieuwing. Dingen net even anders doen, daar houd ik van. Slimme oplossingen bedenken voor wateropvang in de tuin, bijvoorbeeld. En projecten perfect uitvoeren, zodat de klant alleen nog maar van de tuin hoeft te genieten.”

Uitbreiden

Bedrijfsgegevens

38

Met de focus op innovatie en kwaliteit is De Middelpas goed door de crisisjaren gekomen. De orderportefeuille groeit weer en Van Gerven vindt de tijd rijp voor een volgende stap. Hij wil uitbreiden naar zo’n 20 medewerkers, via samenwerking met andere bedrijven of door een overname. “Dan zijn we in staat om een goede buffer op te bouwen voor de winterperiode.”

• Opgericht in 1996 in Swolgen, gem. Horst aan de Maas (L) • 10 medewerkers • Activiteiten: ontwerp, aanleg en onderhoud van particuliere en bedrijfstuinen.

Watermanagement

Jarenlang was het zijn grote hobby: planten kweken. Ook tuinen en alles wat met groen te maken heeft, vindt Robert van Gerven erg interessant. Na het voortgezet onderwijs deed hij ervaring op bij een boomkweker. Hij koos voor de hoveniersopleiding en liep stage bij een grootgroen-/hoveniersbedrijf. In de avonduren bekwaamde hij zich in het vak van tuinarchitect/ ontwerper. Met die kennis en ervaring op zak waagde hij ruim 20 jaar geleden de sprong en begon voor zichzelf.

Ontmoeten

Vanaf 2018 zal het bedrijf zich profileren als een echte groenhovenier, die chemieen stikstofvrij werkt en oplossingen biedt voor goed watermanagement in de tuin.

“We moeten er alles aan doen om problemen als wateroverlast aan te pakken.

Daar lever ik graag een steentje aan bij.”

Het VHG-lidmaatschap zal hem zeker helpen in zijn ambities, meent Van Gerven. “Je kunt bij de branchevereniging putten uit een schat aan kennis op tal van terreinen. Ook persoonlijk advies van de Ondernemershelpdesk is ideaal.

En ik ben van plan om de regionale bijeenkomsten vaker te bezoeken om mijn collega’s te ontmoeten en andere bedrijfsstrategieën te mogen inzien.

Want samen ben je toch sterker.”

Stierman De Stierman Leeuw De Leeuw importeur van: importeur van:

Bekijk ons aanbod Eliet bladblazers, hak-

Bekijk ons aanbod Eliet bladblazers, hakselaars, verticuteermachines, verticuteermachines, (door-) selaars, (door-) zaaimachines,kantensnijders kantensnijders -stekers zaaimachines, enen -stekers

Maak ook ookkennis kennismet metons ons aanbod Maak aanbod Pellenc. Professionele Professioneleaccumachines. accumachines.

Pellenc.

Grasmaaiers,bladblazers, bladblazers, veegmachines, Grasmaaiers, veegmachines, snoeischaren en en snoeischarenen en-zagen, -zagen,bosmaaiers bosmaaiers heggenscharen. heggenscharen.

Het kwaliteitsHet totale totaleaanbod aanbodvan vandeze deze kwaliteitsmerken vindt u op merken vindt u op www.stiermandeleeuw.nl.

Kijk hier ook www.stiermandeleeuw.nl.

Kijk hier ook voor uw dichtsbijzijnde dealer.

voor uw dichtsbijzijnde dealer.

Vra

a

graVtraagguw dea gratis duewmdelaer om e is d onlesr omen emo tra een nstrtie. a

tie.

GEKNIPT

VOOR WERKEN OP

GROTE

Willy van Esch, Van den Berk Boomkwekerijen,Sint-Oedenrode

HOOGTE

Comfortabele en zeer geluidsarme 2x18 V snoeischaar Door het gebruik van twee 18 V accu’s uit het LXT programma van Makita welke in serie worden geschakeld, is het mogelijk om bijvoorbeeld een hele dag te knippen op hoogte. De DUP361 is ideaal voor het onderhoud van stadsparken en tuinen in woonwijken, bij scholen of ziekenhuizen. Het ergonomisch draagstel voor de accu’s zorgt voor

comfort tijdens het werk. Hij is licht van gewicht en makkelijk in gebruik.

De snoeischaar is geschikt voor rechtshandig en linkshandig gebruik.

Berg de schaar op in het holster tijdens andere werkzaamheden.

De accu’s van deze snoeischaar zijn uitwisselbaar met meer dan 100 andere LXT 18 V machines van Makita. Ben je geïnteresseerd?

Kijk op www.dolmar.nl/2x18V.

Makita Nederland B.V., Park Forum 1101, 5657 HK Eindhoven, Tel. 040 - 206 40 40, Fax 040 - 206 40 96