my pregnancy
Στέλιος Γαβριήλ, Γενικός Χειρουργός, Διευθυντής Α’ Χειρουργικής Κλινικής ΙΑΣΩ
Παθήσεις ορθοπρωκτικής περιοχής στην
κύηση και στη λοχεία
Καμία γυναίκα δεν επιθυμεί να συνδέσει την περίοδο της μητρότητας με πόνο και δυσφορία. Ωστόσο, συγκεκριμένες παθολογικές καταστάσεις ανατρέπουν τις φυσιολογικές λειτουργίες και ταλαιπωρούν τον οργανισμό. Ποιες οι νεότερες ιατρικές οδηγίες για μια γυναίκα που πάσχει;
Η
εγκυμοσύνη αποτελεί μοναδική χρονική περίοδο στη ζωή της γυναίκας. Το γυναικείο σώμα, υπό την επίδραση των ορμονών της κύησης, προετοιμάζεται αφενός μεν να φιλοξενήσει, να θρέψει και να προφυλάξει το έμβρυο μέχρι τον τοκετό, αλλά και μετά από αυτόν, αφετέρου δε προσαρμόζεται στην πρωτόγνωρη γι’ αυτό νέα κατάσταση. Πολλές φορές, αυτές οι αλλαγές, συνδυαζόμενες με τροποποιήσεις των κοινωνικών και διαιτητικών συνηθειών, προκαλούν δυσάρεστες καταστάσεις που οφείλονται σε παθήσεις της ορθοπρωκτικής περιοχής. Οι καταστάσεις αυτές, που είναι συχνότερες στο 3ο τρίμηνο της κύησης και μετά τον τοκετό, αφορούν αιμορροϊδοπάθεια, θρόμβωση αιμορροΐδων, ραγάδες πρωκτού σε ποσοστά 44-68% και σπανιότερα ακράτεια κοπράνων. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων (>95%) προδιαθεσικός παράγοντας είναι η επίμονη δυσκοιλιότητα. Η δυσκοιλιότητα της εγκυμοσύνης συνήθως οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως ορμονικές αλλαγές, μειωμένη φυσική δραστηριότητα, τροποποίηση στις διατροφικές συνήθειες και διόγκωση της μήτρας, που ασκεί πίεση στο έντερο και προκαλεί μειωμένη εντερική κινητικότητα.
Επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου και οι αλλαγές στις κοινωνικές συνήθειες χρήσης τουαλέτας (αποφυγή χρήσης τουαλέτας σε δημόσιους ή κοινόχρηστους χώρους ή και αναστολή της ανάγκης αφόδευσης για αργότερα).
Αιμορροϊδοπάθεια Οι αιμορροΐδες αποτελούν φλεβικούς σχηματισμούς της πρωκτικής περιοχής οι οποίοι εξυπηρετούν τη φυσιολογική διαδικασία της αφόδευσης και εγκράτει-
«ΑΥΤΈΣ ΟΙ ΔΥΣΆΡΕΣΤΕΣ ΠΑΘΉΣΕΙΣ ΕΊΝΑΙ ΣΥΧΝΌΤΕΡΕΣ ΣΤΟ 3Ο ΤΡΊΜΗΝΟ ΤΗΣ ΚΎΗΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΆ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΌ. ΣΤΗΝ ΠΛΕΙΟΝΌΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΠΤΏΣΕΩΝ, ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΌΣ ΠΑΡΆΓΟΝΤΑΣ ΕΊΝΑΙ Η ΕΠΊΜΟΝΗ ΔΥΣΚΟΙΛΙΌΤΗΤΑ»
48
ας. Κατά την εγκυμοσύνη διογκώνονται λόγω της επίδρασης των ορμονών, της πυελικής φλεβικής συμφόρησης, της παρατεταμένης καθιστικής ζωής, της αύξησης του σωματικού βάρους και, κυρίως, λόγω της δυσκοιλιότητας. Επίσης, επιδεινώνονται σε περιπτώσεις έντονης και παρατεταμένης διαδικασίας εξώθησης σε φυσιολογικό τοκετό, όπου παρατηρούνται και περιστατικά θρόμβωσής τους, κατά την άμεση περίοδο της λοχείας. Συνήθως, οι ασθενείς αναφέρουν συμπτώματα όπως φαγούρα, περιεδρικό ερεθισμό, ήπιο άλγος κατά την αφόδευση και απώλεια ζωηρού ερυθρού αίματος μετά την κένωση. Το πρώτο και ουσιαστικότερο βήμα στην αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας στην εγκυμοσύνη αποτελεί η εξάλειψη της δυσκοιλιότητας, όπως αυτή αναλύεται παρακάτω. Επιπλέον μέτρα που μπορεί να ληφθούν είναι η χρήση χλιαρών εδρόλουτρων για 20 λεπτά, πρωκτικών αλοιφών που είναι ασφαλείς για χρήση σε εγκύους και δεν περιέχουν κορτιζόνη, ειδικών μαλακών καθισμάτων, ανάπαυση στην αριστερή πλευρά και τοπική χρήση ψυχρών επιθεμάτων ή κομπρεσών. Σπανιότερα, και σε πολύ έντονα συμπτώματα ή σε μεγάλη αιμορραγία, μπορεί να χρειαστεί
