w o m a n ’s h e a l t h
Δημήτριος Χαϊδόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Γυναικολογικής Ογκολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
Αλέξανδρος Ροδολάκης Καθηγητής Γυναικολογικής Ογκολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
Καρκίνος ωοθηκών Aποτελεί τον δεύτερο πιο συχνό καρκίνο των γυναικών στις αναπτυγμένες χώρες και τη συχνότερη αιτία θανάτου από γυναικολογικό καρκίνο. Ωστόσο, οι σημαντικές εξελίξεις στις μελέτες των θεραπευτικών προσεγγίσεων δημιουργούν θετικές προοπτικές για την αντιμετώπισή του.
E
ίναι αναμφισβήτητα μια επιθετική νόσος, που προκαλεί μεγαλύτερη θνητότητα από τις κακοήθειες τραχήλου και ενδομητρίου μαζί. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πιθανότητα μια γυναίκα να αναπτύξει καρκίνο των ωοθηκών κατά τη διάρκεια της ζωής της κυμαίνεται μεταξύ 0,64% και 1,6%. Μέχρι σήμερα η αιτία του συγκεκριμένου καρκίνου δεν είναι απόλυτα κατανοητή. Υπάρχουν, όμως, κάποιοι επιβαρυντικοί παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες για μία γυναίκα να νοσήσει, όπως η ηλικία, η λήψη ορμονών, η κληρονομικότητα και η ατοκία. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις δεν εντοπίζεται κανένας από τους παραπάνω παράγοντες στο ιστορικό μιας ασθενούς. Ένας παράγοντας κινδύνου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο, αλλά δεν είναι ούτε απαραίτητος ούτε αρκετός για να προκαλέσει τη νόσο. Τις περισσότερες φορές, στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος των ωοθηκών προκαλεί ήπια και γενικά συμπτώματα (μετεωρισμό, διαταραχές εντέρου, επιγαστραλγία), τα οποία, συνήθως, δεν είναι αρκετά για να οδηγήσουν την ασθενή στον ιατρό για πε-
ραιτέρω έλεγχο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καθυστερημένη διάγνωση, με αποτέλεσμα τα τρία τέταρτα των ασθενών να διαγιγνώσκονται σε προχωρημένα στάδια (III και IV). Για τον λόγο αυτό, η νόσος έχει ονομαστεί και «σιωπηλός δολοφόνος». Η διάγνωση θα τεθεί από την κλινική εξέταση, την απεικονιστική διερεύνηση με υπερηχογραφία, μαγνητική ή αξονική τομογραφία και τους καρκινικούς δείκτες.
«ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΧΡΌΝΙΑ ΈΧΟΥΝ ΓΊΝΕΙ ΜΕΓΆΛΕΣ ΠΡΟΣΠΆΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΈΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΏΝ, ΑΝΆΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΌ ΤΟΥΣ ΠΡΟΦΊΛ»
56
Κάποιες φορές, ο καρκίνος των ωοθηκών εντοπίζεται απρόσμενα κατά τη διάρκεια μιας γυναικολογικής εξέτασης ρουτίνας ή κατά τη διάρκεια κάποιας χειρουργικής επέμβασης για κάποια άλλη αιτία.
Λύσεις στο τραπέζι Στις ασθενείς που βρίσκονται στα αρχικά στάδια της νόσου (στάδια I-II), η αντιμετώπιση είναι πάντα χειρουργική. Για τα προχωρημένα στάδια (III-IV), ο θεραπευτικός σχεδιασμός εξατομικεύεται και αποφασίζεται από μία επιστημονική ομάδα ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων (Ογκολογικό Συμβούλιο). Ένας έξυπνος συνδυασμός χειρουργείου και χημειοθεραπείας αποτελεί τη βασική θεραπευτική προσέγγιση. Το Ογκολογικό Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, η γενική κατάσταση της ασθενούς και η έκταση της νόσου, αποφασίζει αν η ασθενής είναι υποψήφια για πρωτογενή κυτταρομείωση (primary cytoreduction). Ο στόχος του πρωτογενούς χειρουργείου είναι να εξαιρεθεί πλήρως η νόσος, γεγονός το οποίο οδηγεί πολλές φορές τον χειρουργό σε εκτεταμένα χειρουργεία
