
6 minute read
Folklor… z tym że polski Carolina Warpachowicz
FOLKLOR… TYLE ŻE POLSKI CAROLINA WARPACHOWICZ
Według definicji Słownika Hiszpieniędzy; i, mimo że można zacząć tańczyć na każpańskiej Akademii Królewdym etapie życia, wejście w świat folkloru następuje skiej, folklor to „ogół zwyczazazwyczaj w dzieciństwie, kiedy dokładnie nie rozumie jów, wierzeń, wyrobów rękosię jeszcze przyczyny tego, co się robi, a wygląda to dzielniczych, pieśni oraz innych elementów o charakteraczej na zabawę. Gdy jesteśmy dziećmi, próby taneczrze tradycyjnym i popularnym”.Pojęcie to zostało ukune to takie zajęcia towarzyskie, na które chodzimy raz te w roku 1846 przez brytyjskiego pisarza Williama w tygodniu, spotykamy się na nich z naszymi przyjaJohna Thomsa. Jeśli przyjrzymy się etymologii tego ciółmi i bawimy się przy muzyce; jednak z upływem słowa, zauważymy z łatwolat zabawa ta szlachetnieje ścią, co chciał on przez nie i staje się coraz bardziej wyrazić: “folk” odnosi się do Taniec jest jednym z najkompleksowa, gdyż stajemy ludu; a “lore” do przekazów się coraz bardziej zaangażoustnych dotyczących tradycji i bardziej złożonych wyrawani i czujemy odpowiewiedzy, charakterystycznych dla danej społeczności. Są to zów kultury, z jakimi modzialność za to, co prezentujemy. Nigdy jednak nie traopowiadania, legendy, przysłowia i żarty, tańce, muzyka i żemy się spotkać. cimy przyjemności, jaką daje nam taniec, w który kultura materialna. Obyczajowkładamy dużo miłości, wość i rytuały. Wszystkie te i do którego podchodzimy elementy nie istniałyby, gdyby nie były przekazywane z szacunkiem. w czasie i przestrzeni, z jednego miejsca w drugie, z pokolenia na pokolenie. Rodzi się jednakże pytanie: dlaczego tańce ludowe, ponad 12 000 km od regionu ich powstania, stanowią jedną z bardziej popularnych form kultury wśród młodzieży, która dzisiaj stanowi w swej większości drugie pokolenie potomków Polaków? Osobiście uważam, że taniec jest jednym z najbardziej złożonych wyrazów kultury, z jakimi dane jest się spotkać. Dzięki zajęciom tanecznym możemy nie tylko zapoznać się z różnymi rodzajami tańców tradycyjnych, ale także zdobyć doświadczenie w innych dziedzinach, z czego być może nawet nie zdajemy sobie sprawy. W wielu przypadkach zajęcia te są dla nas Jest to zajęcie, które wymaga czasu, dyscyplipierwszym krokiem do nauki języka polskiego. Polski ny, uporządkowania, a także w niektórych przypadkach folklor obfituje nie tylko w tańce, ale i w odmienne dla
Advertisement

każdego regionu pieśni tradycyjne. Aby odpowiednio zapoczątkowano używanie danych ubiorów, czy jak wyrazić dynamikę tańca, analizujemy teksty, szukając kształtowało się ich konfekcjonowanie, gdyż poszczeich znaczenia, dzięki czemu możemy je prawidłowo gólne elementy mogły być przyjęte zgodnie z panującą interpretować. I to właśnie przy nauce, lekturze, ćwimodą lub też ze względów praktycznych ułatwiających czeniach wymowy, zaczynamy używać tak obcego, ich codzienne noszenie… Ze zwyczajami i konwencjaa zarazem tak bliskiego mi łączącymi się z wydanam języka, który stanorzeniami, podczas których wi część naszego dziedzictwa rodzinnego, jak We współczesnym tak zglobatańczono: od tych codziennych jak wesela gdyby był naszym języlizowanym i skomunikowai narodziny, po tradycyjne kiem codziennym. Tych, rytuały jak dożynki… Moktórzy nigdy nie uczyli nym świecie jest niezwykle glibyśmy nawet zagłębić się języka polskiego, mogę zapewnić, że to wspaważne, abyśmy się mogli się w studia nad rodzajami gospodarek regionalnych. niały język, choć dosyć skomplikowany, a poznapoznać również nasze pierwotZ jakiego powodu? Otóż dlatego, że odzież, w duwanie go poprzez muzykę, to metoda niekonne korzenie. żej mierze zależy od typu sektora wiejskiego lub wencjonalna, ułatwiająca przemysłowego, w którym w dużej mierze naukę. pracuje jej użytkownik, od Zwykłe sprawdzanie, jaki strój należy włożyć do każdego z tańców ludowych, początkuje łańcuch czynności, które zapraszają nas do zapoznania się z regionem, jego geografią, historią i położeniem: północ, południe, wschód czy zachód; góry, wieś, morze, jezioro czy miasto… Także z momentem w historii, kiedy tego czy hoduje się w nim owce na wełnę, trzodę na skóry czy zwierzęta futerkowe. W niektórych przypadkach elementy wykorzystywane na co dzień do pracy adaptowane były z czasem do strojów ludowych zakładanych przy okazji obrzędów. Stało się tak na przykład z czapkami noszonymi przez górników w niektórych

Argentyńsko ˗ Polskie Stowarzyszenie Kulturalne (ACAP) zostało założone w 2003 roku. Jego celem jest promocja i rozpowszechnianie kultury polskiej w Argentynie oraz organizacja cyklicznych imprez kulturalnych, związanych z Polską. kontakt: acapbs@gmail.com
regionach Śląska: początkowo stosowano je jako element ochronny, ale z czasem elementy użytkowe przybrały formę dekoracyjną, a zarazem nabrały znaczenia hierarchicznego: obecnie zdobienia określają rangę górnika. I tak odzież robocza przekształciła się z czasem w stroje paradne przywdziewane poza kopalniami, zakładane na msze i inne rytuały religijne jak śluby, chrzciny czy pogrzeby. Podobnie też stało się z mundurami żołnierskimi. Jak widać, wszystkie czynniki, choć wydawać się mogą mało znaczące, tworzą kulturę, a co za tym idzie folklor, który następnie my przejmujemy i staramy się go pielęgnować. Można bez końca opisywać korzyści i wartości płynące z kultywowania folkloru, a i tak nie udałoby się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego folklor tak pociąga młodzież. Przejdę więc do przeanalizowania wspólnych dla nas wszystkich czynników społecznych i afektywnych, które wykraczają poza to, czego uczymy się zanurzeni w folklor i charakterystyczne dla niego tańce: miłość i szacunek do naszej historii, a także naszych pradziejów oraz ciągłe poszukiwanie komponentów łączących nas z naszymi przodkami, którym zawdzięczamy istnienie. Myślę, że to jest właśnie to, co nas najbardziej pociąga. Odkryć w usłyszanym akordzie muzycznym wspomnienia przenoszące nas w czasy dzieciństwa; połączyć się, schodząc ze sceny, z sercem innej osoby poprzez przelotne spojrzenie; poczuć ciepło w duszy, widząc dumę w oczach tych, którzy dostrzegają naszą ukochaną flagę w noszonych przez nas strojach ludowych; odnaleźć na tej drodze inne osoby, które szukają tego samego co my i nawiązać przyjaźnie mogące trwać całe życie; mieć sposobność podróżowania i poznawania nowych miejsc; potwierdzać codziennie chęć podtrzymywania tradycji, gdyż to właśnie sprawia, że stajemy się częścią niekończącego się łańcucha i czyni nas wiecznymi. Wówczas odchodzą w niepamięć wszystkie wysiłki podejmowane w celu urzeczywistnienia tego wyzwania, ponieważ każda wykorzystana minuta i każdy grosz to inwestycja zarówno w naszą przeszłość, jak i w przyszłość, inwestycja jednocząca nas z tymi, którzy byli, ale także ze wszystkimi, którzy przyjdą po nas. We współczesnym tak zglobalizowanym i skomunikowanym świecie jest niezwykle ważne, abyśmy się mogli połączyć również z naszymi pierwotnymi korzeniami.

Jeśli dodamy więc do tego wszystkiego, co opisuję, możliwość połączenia się z naszą historią i z przodkami, otworzenia drzwi prowadzących do rozległej wiedzy o kulturze, poznania nowych ludzi będących w tej samej syntonii co my i stworzenia wspaniałej sieci wsparcia kulturowego, a wszystko to, bądźmy szczerzy, w ramach przyjemności, muzyki, radości, pracy zespołowej i zabawy, pozwolę sobie przeformułować pytanie z początku tego eseju i zapytuję: Jak folklor mógłby nas NIE pociągać? Poddaję tę kwestię Państwa refleksji. Chętnie poznam Państwa zdanie, gdyż mając na uwadze wszystkie płynące z kultywowania folkloru korzyści, nie umiałabym na to pytanie odpowiedzieć.
Carolina Warpachowicz
(na zdjęciu) — urodziła się w Buenos Aires. Jej polskie korzenie pochodzą od dziadków ze strony ojca: Wacława i Róży. Od 28 lat prawie cały czas wolny poświęca pracy na rzec kultury polskiej. Brała udział w organizowanych w prowincji Córdoba Koloniach Polskich La Granja (najpierw jako uczestniczka, a gdy była już za duża, zaczęła pracować jako opiekunka), była członkinią Stowarzyszenia Studentów Polskich w Argentynie. Od piątego roku życia tańczy w ZPiT “NASZ BALET”, a od czterech lat jest jego kierowniczką artystyczną.