Power + NL 07- 2023

Nieuwe Niko P40 en M40 detectoren

Oog voor

eenvoud

Het nieuwe portfolio met 230 V en DALI-2-gecertificeerde detectoren koppelt bekroond design met gecertificeerde functionaliteit en de allerbeste detectieprestaties. Dankzij het revolutionair design bespaar je heel wat tijd bij de installatie en configuratie van de nieuwe detectoren:

• SnapFit montage met eenvoudige draai-en-klikbeweging

• gereedschapsloze bedrading

• 2-wegs-Bluetooth® communicatie

• detector tool app en portal voor eenvoudige instelling

Bespaar energie met de beste daglichtsturing op de markt.

(Energieke) jongeren missing link in de energietransitie

Energie en klimaat hebben alles met elkaar te maken. De noodzaak voor energiebesparing en voor het opwekken van schone energie was nooit zo zichtbaar als op dit moment. Een succesvolle en snelle energietransitie hangt af van geld, grondstoffen en materialen, maar waarschijnlijk nog het meest van voldoende geschoolde arbeidskrachten. We hebben in ons land een groot tekort aan geschikte arbeidskrachten. Dat eist ook zijn tol in de bouw- en installatiesector met de enorme opgave die daar ligt. Zeker in het licht van de ambitieuze klimaatdoelstellingen die Europa ons oplegt. Voor ons Ecosysteem van multifunctionele installaties zal dat meteen een heleboel extra werk opleveren.

In ons visiedocument LINK2030 (www.link2030.be), is de “ War For Talent”, één van de grootste uitdagingen voor ons Ecosysteem van multifunctionele installaties. Om de energietransitie op het (installatie)veld en in de volledige value chain te realiseren, hebben we nood aan voldoende instroom van jonge talenten in het Ecosysteem. Om deze jonge mensen aan te trekken moet onze sector dringend aantrekkelijker gepercipieerd worden.

Techlink is zich daar ten volle van bewust en net daarom lanceerden we begin dit jaar een sensibiliseringscampagne om jongeren warm te maken voor een technische opleiding. Met onze campagne Install Tomorrow (www.installtomorrow.be) maken we op ludieke manier komaf met clichés en laten we jonge technische talenten anderen inspireren door de leuke kanten van hun job te belichten. De technische jobs in onze sector zijn enorm verrijkend en bieden een enorme variatie.

Op Install Day trekken we opnieuw alle registers open om jonge professionals te enthousiasmeren en een positievere kijk te geven op onze sector die volop inzet op innovatie en duurzaamheid.

Alexander Dewulf

Voorzitter

Techlink Linking Techniques

WAAROM KIEZEN VOOR CARBOBEL?

Belgisch. Kwalitatief. Voordelig. En nog altijd de allerslimste energie-investering. Zonnepanelen van Carbobel zijn zowel voor particulieren als installateurs de juiste keuze. Je krijgt de kwaliteit die je voor ogen hebt en het jarenlange rendement waar je op rekent.

Zekerheid op lange termijn

Dankzij hun uitstekende kwaliteit en prestaties krijg je 30 jaar vermogens- en productgarantie op de zonnepanelen van Carbobel.

Premium kwaliteit

Bij het ontwikkelen van onze Belgische zonnepanelen stond er één ding op de allereerste plaats: kwaliteit.

Word jij part of the team?

Carbobel is een betrouwbaar Belgisch merk van premium zonnepanelen. Onze zonnepanelen aanbieden is een slimme manier om je concurrenten een stapje voor te zijn.

De toekomst begint nu

Om mee te bouwen aan een betere toekomst voor iedereen, schenken we per verkocht paneel 0,50 euro aan een goed doel.

Ontdek meer op www.carbobel.com

Beursstand: CARBOMAT GROUP 211-216

Vraag hem hier aan!

Vraag nu je gratis

Sample Box aan en geniet van power prijzen!

Differentieelschakelaars & modulaire automaten

Op zoek naar differentieelschakelaars en automaten? Neem een kijkje in ons aanbod van Chint, kwaliteit aan scherpe prijzen en steeds uit voorraad leverbaar.

Differentieelschakelaar of automaat bestellen? Via shop.carbomat.be, natuurlijk!

 Le salon professionnel belge dédié aux techniques d'installation : climat intérieur, installations sanitaires, électrotechnique, automatisation et sécurisation, chauffage, ramonage et traitement d’eau

 Dans les grandes salles du Brussels Kart Expo

 Accès gratuit pour les professionnels de la construction.

 Ambiance et convivialité assurées grâce à des buffets des boissons.

● PV-installatie

28 ● Laden onder zon

44 ● Install Day

Een PV-installatie werkt niet altijd zoals gehoopt en dit leidt in het ergste geval tot een kritische fout met een defecte installatie tot gevolg. Op EnergyVille werken ze hard aan het in kaart brengen en voorkomen van de verschillende fouten die zich voor kunnen doen in een PV-installatie.

Hoeveel afname kan u vermijden?

organisation:

Embuild

Edito: Jongeren missing link in de energietransitie

Structuur Techlink

In dit artikel belicht Volta het financiële aspect. Hiervoor gebruiken ze gemeten data van twee concrete situaties/installaties en voeren ze een analyse uit op die gemeten data.

partenaire médiatique:

Op 13 oktober 2023 vindt de zesde editie van Install Day plaats. Deze beurs voor HVACS- en elektro-installateurs trok vorig jaar meer dan 4200 bezoekers naar Brussel. Lees hier welke algemene en technologische trends zich dit jaar afspelen in onze sector.

VENDRE DI 13 OCTOBRE Plus d’infos: www.installday.be

Le salon professionnel et l’événement de réseautage de l’année pour les fabricants, prescripteurs, architectes et spécialistes dans le domaine du parachèvement : peintres, menuisiers, vitriers, poseurs de plafonds et cloisons, plafonneurs, parqueteurs, carreleurs et poseurs de mosaïques,…

8 ● Value Chain Symposium

26 ● Actualiteit: Afschaffing vestigingswet

28 ● Event: Laden onder de zon

60 ● Actualiteit: Thuisbatterijen volledig “future proof”

62 ● Actualiteit: Nieuwste sectorcijfers

Dans les halls spacieux de Brussels Kart Expo à Grand-Bigard de 9h00 jusqu’à 19h00.

10 ● Wetgeving: Milieubijdrage zonnepanelen

32 ● Wetgeving: Werken met contracten in 2023 (Deel 1)

64 ● Wetgeving: Veiligheidsopleiding

Install Day

Accès gratuit à plus de 160 stands. Ambiance conviviale avec boissons et buffets gratuits.

12 ● Actualiteit: Handboek veilige PV-systemen

42 ● Exposantenmeeting

44 ● Trends in de installatiesector

68 ● Bezoek: Adieu Fluo: Led's talk LED

Plus d’infos: www.journeeduparachevement.be

14 ● Project: Ministry of Solar

16 ● Actualiteit: Waarom gaat een PV-installatie stuk?

48 ● Actualiteit: War For Talent

50 ● Actualiteit: 3D-elektriciteit in de toekomst

organisation: une initiative de:

initiative : organisation :

20 ● Lid in de kijker:

EnergyVision

Embuild

Kunstlaan 20, 1000 Brussel embuild.be

Verantwoordelijke Uitgever

Dirk De Wolf dirk.dewolf@techlink.be

Techlink vzw

54 ● Wetgeving: Wijzigingen aan het AREI

JOURNÉE DU PAR ACH ÈVEMENT

70 ● Training sessie: Competition Law

72 ● Kort

MARDI 17 OCTOBRE

74 ● De medewerker: Senior Legal Advisor Nathalie Kaniewski

76 ● Productnews

Managing Director

Kris Van Dingenen kris.vandingenen@techlink.be

Proofreading Sofie Lapière sofie.lapiere@techlink.be

Publiciteit

Inge De Ridder

T. +32 53 80 87 47 inge.deridder@techlink.be

 Le salon professionnel et l’événement de réseautage par excellence au Benelux pour les couvreurs, entrepreneurs d’étanchéité, fabricants, architectes, prescripteurs et professions du secteur de la toiture...

Excelsiorlaan 91, 1930 Zaventem

T. +32 2 720 40 80 info@techlink.be • www.techlink.be

Periodiciteit • Oplage

Vertaling

André Verkaeren, Metaphrasis bvba

Vormgeving Nikka Cuypers nikka.cuypers@embuild.be

 Dans les halls spacieux du Brussels Kart Expo de 9h00 à 19h00.

4x per jaar • 3000 Nederlandstalig, 2000 Franstalig

 Accès gratuit à plus de 140 stands.

 Ambiance conviviale avec boissons et buffets gratuits.

Drukwerk Graphius

Structuur Techlink: deel 1

Op de Algemene

Vergadering van Techlink

gaf onze CEO Eric Piers een overzicht van de talrijke activiteiten van onze federatie in 2022 (zie verder). Hierbij benadrukte hij nog eens dat de energietransitie niet kan slagen zonder de bijdrage van ons Ecosysteem van multifunctionele installaties. Dit artikel zou voor een installateur nog redelijk vertrouwd moeten klinken. In deel 2 gaan we dieper in op de andere pijlers van ons Ecosysteem.

Ecosysteem van multifunctionele installaties

De term "Ecosysteem" wordt gebruikt omdat de verschillende onderdelen ervan nauw met elkaar verbonden zijn: fabrikanten, distributeurs, installateurs en bedrijven die actief zijn op het gebied van technisch onderhoud en energiebeheer. Wij spreken van "multifunctionele installaties" omdat zij verschillende segmenten omvatten: van elektrotechniek tot huishoudelijke apparaten, met inbegrip van verwarming, ventilatie, airconditioning, sanitaire installaties, beveiliging, verlichting en batterijen.

Onder de naam Techlink, maar met de nieuwe baseline “Linking Techniques”, omvat onze beroepsfederatie nu 3150 bedrijven waaronder leden fabrikanten/importeurs, groothandels, installateurs en bedrijven actief

in technisch onderhoud en energiebeheer. Het landschap en de wisselwerking tussen hen zal intensifiëren!

Bestuursorgaan

Het bestuursorgaan van Techlink Nationaal bestaat uit:

● 5 bestuursleden van de vroegere

F.E.E met name Pierre Benoit (Rexel Belgium), Michèle Geoffroy (VINCI Facilities Belgium & Energies), Derek McMilan (LEDVANCE Benelux), Sven Machielsen (Van Oirschot nv) en Rudy Lintermans (Schneider)

● 5 bestuursleden van het oude Techlink met name Dirk Peytier (Ondervoorzitter), Vera Desauw (Desauw NV), Delphine Hallaux (Genetec nv), André Overdulve (Ovanco/ATS) en Michel Thérer (HENKENS Frères s.a.)

● Een externe voorzitter (Alexander Dewulf), een onafhankelijke bestuurder (Karl Neyrinck – EEG Group) en de CEO (Eric Piers)

Het Bestuursorgaan van Techlink heeft in 2022 drie keer vergaderd vóór de fusie en drie keer na de fusie, met verschillende agendapunten. Het grote aandachtspunt in 2022 was in elk Bestuursorgaan ongetwijfeld de fusie en hoe de communicatie van de fusie zou gebeuren.

Bijeenkomsten van fabrikanten, distributie en onderhoudsbedrijven

De groep van fabrikanten van elektrische installatieapparatuur is sinds de fusie drie keer bijeengekomen.

De groep van fabrikanten van huis­

houdtoestellen is sinds de fusie twee keer samengekomen en hierbij stond onze rol in de herstructurering van Recupel centraal.

De groep van de fabrikanten in verlichting vergaderden één keer en er werd een aanzet gegeven om gezamenlijk projecten in het leven te roepen zoals bijvoorbeeld statistieken.

De groothandelaars zijn sinds de fusie vijf keer samengekomen, waarvan twee keer door Fedibel.

Er was één vergadering van Fesah, de distributeurs in sanitair en verwarming, waarbij InstallData een belangrijke rol blijft opeisen.

Distributeurs van veiligheidsuitrusting kwamen twee keer bijeen en hadden het o.a. over Incert.

In de groep van de HR directors van de bedrijven actief in Technisch Onderhoud en Energiebeheer werd in 2022 drie keer vergaderd na de fusie voornamelijk rond sociale thema’s. Een ander belangrijk dossier is onderwijs en de instroom van technisch geschoolde werkkrachten.

9 provinciale afdelingen en sectorraden

De werking berust – naast een sterke nationale structuur – op negen provinciale afdelingen.

Voor wat betreft de activiteiten van de provinciale afdelingen (Antwerpen, Brussel Vlaams­Brabant, Limburg, Oost­Vlaanderen en West­Vlaanderen) waren er in 2022 in Vlaanderen: 23 Bestuursorganen, 5 Algemene Vergaderingen, 2 werkgroepen en 13 events.

Voor wat betreft de activiteiten van de provinciale afdelingen (Henegouwen, Luik­Verviers, Luxemburg en NamenWaals­Brabant) waren er in 2022 in Wallonië­Brussel: 22  Bestuursorga­

nen, 3  Algemene Vergaderingen, 2  werkgroepen en 20 events.

Er vonden ook 4 sectorraden HVAC en 4 sectorraden Elektrotechniek plaats waarin technische topics verder uitgediept kunnen worden.

Een greep uit de activiteiten van het Techlink team

Het Techlink team bestaat uit 4 teams, stafmedewerkers en 2 directieleden, in totaal 22 medewerkers en mag terecht een dream team worden genoemd! In iedere editie van onze magazines zal minstens één medewerker worden voorgesteld.

TECHNISCH DEPARTEMENT

De roadshow van Techlink was de ideale gelegenheid om bij te leren en in gesprek te gaan met onze experten over (hybride) warmtepompen, warmte­recupererende ventilatiesystemen, zonneboilers en pv­panelen.

Onze technische afdeling werkte mee aan aanpassingen aan het AREI, zat een FOD Economie­project voor over markeringen, aarding, … en over innovatie in Incert­veiligheid.

De elektrificatie van voertuigen kent een flinke opmars waarbij laadinfrastructuur een cruciaal element is voor de energietransitie. Opleiding elektrische laadinfrastructuur hoort hierbij en zal in Wallonië ook uitgerold worden.

Er werd gewerkt aan het beleid rond zonnepanelen i.s.m. met ODE, de groene stroomcertificaten in Wallonië, biomassa en reversibele warmtepompen, AI in batterijen, slimme ventilatie, enz.

Ook op Europees niveau waren we actief in organisaties zoals GCP Europe, Europe­On, Solar Power, EschFoe en EUEW waar we in dit laatste zetelen in de Board (Alexander als Voorzitter en Eric als Secretaris Generaal).

In de November-editie gaan we dieper in op de structuur van de overige pijlers van ons Ecosysteem, met name: leden fabrikanten/ importeurs, groothandels en bedrijven actief in technisch onderhoud en energiebeheer.

JURIDISCH DEPARTEMENT

De specialisten sociaal recht beantwoordden vragen van leden, namen deel aan de vergaderingen van het PsC149.01, de Nationale werkgroep, Groep Noord en Sud alsook aan verschillende werkgroepen met thema’s zoals werkbaar werk, vorming en opleiding, War for Talent, etc.

Organiseren van een jaarlijkse training in Competition Law

De herziening van standaarddocumenten zoals "Onderaanneming" en "Onderhoudscontracten" begon ook in 2022.

MARCOM

MarCom zorgde voor het bekendmaken van Techlink in de pers en op sociale media.

Daarnaast werkten zij mee aan de publicatie van positioning papers en aan alle events die Techlink organiseerde. Volgende activiteiten sprongen zeker in het oog:

● Techlink Awards Night

● On thE­MOVE Summit: e­mobility en hernieuwbare energie gaan hand in hand

● Fusie event in Meise

● Install Day

● Energy Transition Congress

● Deep Dive webinars rond LINK2030

●

Ook in de toekomst zullen wij regelmatig de activiteiten van het Techlink team toelichten in onze magazines.

100-tal deelnemers op Value Chain Symposium

Op donderdag 8 juni nodigden Techlink en Fedibel distributeurs, fabrikanten, … uit op het Value Chain Symposium in Overijse. Het was een plek die men bijna niet opmerkt, verborgen achter hoge heggen en naast een landweg. Geen etalage, geen schreeuwende neonreclame. Maar desalniettemin is de hoofdzetel van British & Sportscars een uitzonderlijke plek waar de auto als een echt kunstwerk wordt vereerd.

ERIC PIERS , CEO van Techlink, opende het symposium: ‘Dit event is het initiatief van een deel van Techlink namelijk Fedibel, de Federatie van de Distributeurs in België van Elektrotechnische Materialen en bedoeld voor de Elektro distributeurs en fabrikanten van elektrische installatie materialen. Het is een vervolg op onze succesvolle Fedibel conventies van voor Covid maar dan nu onder een nieuwe naam: Value Chain Symposium.’

De talrijke deelnemers werden verrijkt met een aantal inzichten die hen toelaten om meer kansen te halen uit de uitdagingen van vandaag. PASCAL COPPENS deelde zijn expertise over "Made in China" innovaties. DADO VAN

PETEGHEM benadrukte dat uzelf goed positioneren binnen een sterk ecosysteem u alleen maar sterker maakt.

Eric Piers, CEO van Techlink

Kris Van Dingenen, Managing Director Techlink, stelde in een notendop de werking van het nieuwe Techlink in ons Ecosysteem voor.

Milieubijdrage zonnepanelen gewijzigd sinds 1/7/2023

Na méér dan 5 jaar zonder aanpassingen, wijzigde PV CYCLE BELGIUM sinds 1 juli 2023 de milieubijdrage voor fotovoltaïsche zonnepanelen (milieubijdrage PV) grondig. De milieubijdrage PV dient meer en meer rekening te houden met de eco-moduleerbaarheid van de zonnepanelen. Dit wil zeggen dat de milieubijdrage PV wordt vastgelegd in functie van de ontmantelbaarheid van het zonnepaneel en de recycleerbaarheid van de ontmantelde materialen. De ecomodulatie en de evaluatie van de kosten van inzameling en verwerking resulteerde in nieuwe milieubijdragen PV.

‘In 2022 werden in België ruim drie miljoen fotovoltaïsche zonnepanelen op de markt gebracht. Dat is meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2021 en een aanzienlijke groei ten opzichte van het recordjaar 2020’, zegt JAN CLYNCKE , managing director van PV CYCLE BELGIUM.

Context

Als invoerder van zonnepanelen bent u verantwoordelijk voor de terugname van zonnepanelen op het einde van hun gebruikscyclus en moet u toezien op de verwerking, dit heet de “aanvaardingsplicht”.

Om de naleving van de financiële, administratieve en operationele verplichtingen voor fotovoltaïsche zonnepanelen te faciliteren is het beheersorganisme PV CYCLE BELGIUM vzw opgericht. Onder die naam hebben de sectorfederaties waaronder ook Techlink de handen in elkaar geslagen om elke installateur een unieke oplossing aan te bieden om aan hun verplichtingen te voldoen. PV CYCLE ivzw was in 2007 het eerste en vrijwillige terugnamesysteem voor zonne­

panelen wereldwijd. Het is PV CYCLE ivzw die in opdracht van PV CYCLE BELGIUM de taken uitvoert in België.

Importeurs en producenten die in België aangesloten zijn bij PV CYCLE BELGIUM betalen een milieubijdrage PV voor de financiering van de activiteiten van PV CYCLE BELGIUM; te weten de inzameling, de sortering, het transport en de recyclage van zonnepanelen. De importeurs en producenten moeten deze milieubijdrage PV doorrekenen aan hun klanten, waardoor uiteindelijk de eindgebruikers de kosten van de milieubijdrage PV dragen en op het einde van hun leven de zonnepanelen gratis kunnen binnen brengen bij PV CYCLE BELGIUM.

‘Zonnepanelen zijn niet alleen recycleerbare producten, maar ze zijn ook duurzaam dankzij hun lange levensduur en het feit dat ze groene energie produceren. De groei van de stroom afgedankte fotovoltaïsche zonnepanelen vereist speciale aandacht om deze hernieuwbare bron van groene energie in stand te houden, met behoud van de balans tussen ecologie en economie. Sinds begin 2022 factureren

producenten en invoerders in de drie gewesten van ons land de milieubijdrage voor fotovoltaïsche zonnepanelen’, verduidelijkt STEVEN LEETEN , voorzitter PV CYCLE BELGIUM.

Wat verandert er?

Tot 30 juni 2023 blijft de milieubijdrage € 2 (excl. BTW) per zonnepaneel. In onderstaande tabel staan de milieubijdragen die PV CYCLE BELGIUM per 1 juli 2023 hanteert.

Tot slot

PV CYCLE BELGIUM informeert en sensibiliseert alle betrokkenen over de verplichting om fotovoltaïsche zonnepanelen selectief in te zamelen. Dit gebeurt met de steun van de hele sector.

Wat de rol van Techlink in dit verhaal betreft: onze beroepsfederatie informeert haar leden zo uitgebreid en concreet mogelijk en spoort ze

Type zonnepaneel (milieubijdrage excl. BTW)

Mono-en Polykristallijn (cSi)

Dunnefilm zonnepanelen (CIS,CIGS, CdTe)

Flexibele membraan

Zonnepan en -shingle (cel geïntegreerd in stenen dakpan)

< 5 kg

> 5 kg

www.pvcycle.be

aan om aan te sluiten bij PV CYCLE BELGIUM en hun verplichtingen na te leven.

Met aluminimum frame

€ 1,50 per stuk

€ 3,00 per stuk

Zonder aluminium frame

€ 2,50 per stuk

€ 4,00 per stuk

€ 0,20 per kg

€ 0,30 per stuk

€ 0,60 per stuk

PV CYCLE BELGIUM vzw is het enige beheersorganisme voor fotovoltaïsche zonnepanelen dat werd opgericht in het kader van de Milieubeleidsovereenkomst Zonnepanelen.

Volg ons op LinkedIn om op de hoogte te blijven van al ons nieuws.

DE BESCHERMING VAN HET MILIEU

Totaaloplossing voor de regelnaleving, ophaling en recyclage van fotovoltaïsche zonnepanelen

BEHOORT TOT DE KERNACTIVITEIT VAN ONZE BUSINESS

Handboek voor veilige niet-residentiële platte daken met zonnepanelen

Het is niet evident om te voldoen aan de veiligheidseisen van fotovoltaïsche projecten op niet-residentiële, platte daken. Daarom heeft PV Vlaanderen in samenwerking met verschillende sectororganisaties waaronder Techlink, en met speciale ondersteuning van Dhr. Guy Vandendungen, een “Handboek veilige PVsystemen” opgesteld.

Het handboek beschrijft de aanbevelingen en beste praktijken voor het installeren van hoogwaardige en veilige fotovoltaïsche systemen op niet­residentiële platte daken. Het is bedoeld om eventuele discussies tussen PV­installateurs en betrokken partijen zoals verzekeraars te vereenvoudigen. Techlink is dan ook in overleg met de verzekeraars zodat zij in de toekomst dit document officieel zullen erkennen. De tekst staat in de technische bibliotheek van sectororganisatie VOLTA.

Het handboek is gebaseerd op een uitgebreide praktijkervaring en biedt algemene richtlijnen zoals:

● de aanbevolen vrije ruimte tot koepels en dakranden bij platte daken voor de arbeidsveiligheid bij onderhoudswerken

● aandachtspunten voor brandveiligheid zoals het handhaven van de brandcompartimentering in het gebouw

● garanderen van de elektrische veilig heid met de nodige verwijzingen naar het AREI en de bijhorende thematische fiches

Vanuit een onafhankelijk perspectief tracht het handboek oplossingen aan te reiken die een grote uitrol van

“Dit is een nieuwe stap in het realiseren van de energietransitie met als doel een zo groot mogelijke groei aan kwalitatieve en veilige PV-installaties.”

PV­installaties mogelijk maakt terwijl er oog is voor risicomanagement. Het handboek is te raadplegen via de QR­code hiernaast.

Ministry of Solar behoort tot de top van de industriële zonneproject­installateurs in België. Naast de traditionele zonnepaneel dak opstellingen bieden ze ook lichte zonnestroom­installaties voor daken met een gering draagvermogen. ‘We realiseerden de grootste trackeropstelling van de Benelux (gebouwd in een oude steengroeve). Verder hebben wij een gepatenteerde drijvende oplossing en realiseren wij creatieve oplossingen zoals grote solar carports’, zegt BENOIT STROOBANDT, CEO Ministry of Solar.

Locatie

De steengroeve van Petons (Solvay­groep), in Yves­Gomezée nabij Charleroi, is een site van ongeveer 100 hectare groot. Sinds enkele jaren is de site zeer actief in het behoud van de biodiversiteit door het creëren van

Drijvende zonnepanelen en biodiversiteit in de steengroeve Les Petons

habitats voor verschillende soorten vogels, maar ook reptielen, padden en salamanders. Naast haar initiatieven ten gunste van fauna en flora voert de steengroeve ook een groen energiebeleid, aangezien zij 20% van haar elektriciteitsbehoefte dekt dankzij geïnstalleerde zonnepanelen op het terrein. Zij wilden de installatie echter nog uitbreiden via drijvende platforms op een vijver.

‘Er was vraag van de klant naar hernieuwbare energie, maar enkel ruimte op water was op deze locatie bruikbaar. Onze oplossing: zonnepanelenstructuur op water’, verduidelijkt Benoit.

Lidbedrijf Ministry of Solar, installateur van zonneprojecten en –parken bij (inter)nationale bedrijven, wil iedereen op de kar van de groene energie krijgen. Ze ontvingen afgelopen maart de Techlink Award 2023 voor duurzame renovatie voor een drijvend zonne-energiesysteem op de site van een steengroeve Les Petons in Yves-Gomezée. Het is de grootste drijvende installatie in Wallonië.

Zonnepanelenstructuur op water

De innovatieve drijvende zonnepanelenstructuur van Ministry of Solar verandert de oppervlakte van drinkwaterreservoirs, meren, dammen en vijvers in nuttige en productieve ruimtes. Bovendien laat de structuur

de wind vrij onder de panelen door, waardoor de panelen op natuurlijke wijze worden gekoeld, resulterend in een hoger rendement. ‘Ons R&D team onder leiding van mijn broer Johan Stroobandt werkte meer dan 2 jaar aan de ontwikkeling van deze drijvende structuur’, verduidelijkt Benoit.

De drijvende installatie van 1.000 kWp produceert jaarlijks meer dan 1GWh aan groene elektriciteit, waarvan het overgrote deel meteen in de steengroeve Les Petons wordt verbruikt.

Tijdens de weekends, wanneer de

Over Ministry of Solar:

BENOIT STROOBANDT

groeve gesloten is, wordt de elektriciteit aan het net verkocht.

Op dezelfde site installeerde Ministry of Solar eerder ook al 1.000 kWp aan uni­axiale trackers die de zon volgen van oost naar west.

‘Een drijvende structuur van zonnepanelen maakt een hogere opbrengst mogelijk door de natuurlijke afkoeling van de panelen. De verankering was hier een grote uitdaging. Bovendien diende rekening gehouden te worden met de fauna en flora in en rond de installatie', legt Benoit uit.

Voordelen

● Door de natuurlijke koeling van panelen levert de installatie meer energie.

● Compatibel met elke grootte (60 of 72 cellen) en elk type (framed of frameless) zonnepanelen.

● Panelen opgesteld in “portrait”­configuratie zijn mogelijk waardoor de zelfreinigende capaciteit van de panelen stijgt.

● Geoptimaliseerd gebruik van de

Ministry of Solar is een Belgische leverancier en installateur van betrouwbare (fotovoltaïsche) zonnepaneel - en batterijoplossingen in België, Luxemburg, Frankrijk en Spanje. Ze zijn een Engineering, Procurement en Construction Company (EPC). Ministry of Solar werd in 2015 opgericht door Benoit Stroobandt en is gevestigd in Ruiselede, Rijsel en Madrid. Daarmee verruilde hij een loopbaan in het bankwezen voor ondernemerschap in de zonne-energiewereld. Benoit over zijn voortrekkersrol in een energiemarkt in volle verandering: ‘De energietransitie is van groot maatschappelijk belang. Ik wilde liever daar mijn bijdrage aan leveren.’ Stroobandt ging zonnepanelen installeren en koos daarbij direct voor focus op de business-to-businessmarkt. Daar kon het grootste verschil worden gemaakt.

beschikbare ruimte: geen ruimte tussen de panelen nodig, enkel tussen de vlotten.

● Aanpasbare installatiehoek naargelang de hoogte van het project.

● Verbeterde koeling doordat wind vrij onder panelen door kan passeren.

‘Het installeren van een zonne­energie installatie kan zeer snel gebeuren. Tussen de ondertekening en de afwerking van het project is er meestal slechts een paar maanden. Om onze klanten volledig te ontzorgen, bouwen wij buitengewoon betrouwbare projecten. Daarom besteden we veel tijd aan de engineering van onze projecten en werken we alleen met producten van de hoogste kwaliteit. Gebruikmaken van producten van tier 1­suppliers bijvoorbeeld, maar zeker ook ruime aandacht besteden aan engineering, projecten kwalitatief opleveren en restmateriaal recycleren’, besluit Benoit.

“Hernieuwbare energie ter beschikking stellen, zoals Ministry of Solar doet, is essentieel in de oplossing van het klimaatprobleem.”

Waarom gaat een PV-installatie stuk?

Nu men voor conventionele cellen stilaan tegen de theoretische grenzen van de efficiëntie oploopt, is levensduur de laatste jaren steeds meer in de belangstelling gekomen. Zo zijn opbrengst garanties, naast efficiëntie, een verkooppunt geworden waar fabrikanten graag mee uitpakken. Toch gaat het soms mis en werkt de installatie niet zoals gehoopt. Dit leidt dan tot een verminderde opbrengst en in het ergste geval een kritische fout met een defecte installatie tot gevolg. Op EnergyVille werken we hard aan het in kaart brengen en voorkomen van de verschillende fouten die zich voor kunnen doen in een pv installatie. In dit artikel zetten we de belangrijkste oorzaken eens op een rij.

Een PV-installatie

Een residentiële pv installatie bestaat uit zonnepanelen gekoppeld aan een omvormer. Deze omvormer zet de gelijk spanning, geproduceerd door de panelen, om in wisselspanning, geschikt voor het net. Verschillende configuraties zijn mogelijk afhankelijk

van de situatie. Zo kunnen de panelen in grote lussen aan elkaar gekoppeld worden tot ‘strings’ of kan er een kleine ‘micro­omvormer’ per paneel voorzien worden. Deze ‘micro­omvormers’ kunnen elk paneel individueel regelen met een hogere performantie tot gevolg, maar dit vaak aan een hogere prijs. Zowel in de panelen, de omvormer, als in de connectie tussen de twee, kunnen problemen optreden. Panelen falen meestal niet dramatisch, maar ervaren vooral een geleidelijke vermindering in opbrengst doorheen de tijd. Omvormers daarentegen tonen meestal geen verouderingsverschijnselen totdat ze abrupt stuk gaan. De bedrading veroudert dan weer wel, maar dit gaat vaak traag waarna het plots misgaat.

Degradatie in de panelen DE CELLEN

Kleine barstjes kunnen voorkomen in de zonnecellen zelf en zijn vaak niet zichtbaar van buitenaf. Het glas van het paneel is immers vaak onbeschadigd waardoor lijkt dat alles in orde is. Ze kunnen ontstaan tijdens de fabricage van het paneel maar ook later tijdens het transport of de montage. Een extreem geval is wanneer men tijdens de installatie over de panelen loopt, wat bijna per definitie dit soort defecten introduceert. De scheurtjes zijn niet altijd problematisch maar vaak verhogen ze de interne weerstand. Hierdoor kunnen er zogenaamde ‘hot spots’ ontstaan. Dit zijn hete plekken veroorzaakt door kortsluitingen rond de barsten waardoor daar verdere degradatie optreedt. Op termijn verschijnen er dan ‘snail trails’, waarbij het lijkt alsof er een slak over het paneel gekropen is. Dit is gelukkig vooral een esthetisch probleem. Deze

defecten worden alsmaar belangrijker gezien de trend om steeds dunnere cellen te gebruiken. Momenteel bestaan er cellen die in de buurt komen van de dikte van een menselijk haar, de zogenaamde ‘thin film’ cellen.

DE PANELEN

De individuele pv cellen zitten samen verpakt in een module, het zonnepaneel. Indien minder kwalitatieve materialen gebruikt zijn tijdens de productie van de module, kan deze ironisch genoeg degraderen door blootstelling aan zonlicht. Zo kan de beschermfolie achteraan (backsheet) verzwakken onder de blootstelling van UV licht en vocht. Het materiaal wordt bros en er vormen zich scheuren waardoor er vocht naar binnen kan dringen en de connecties en cellen oxideren. Dit zorgt voor meer weerstand en een vermindering van rendement wat verergert in de tijd. Er worden oplossingen verkocht waarbij men plakkers aanbrengt op de scheuren om het vocht zo veel mogelijk buiten te houden. Of dit goed werkt is niet zeker. Gelukkig is hiermee ondertussen rekening gehouden en gebruiken de meeste fabrikanten betere UV bestendige materialen. Ook de kunststof (encapsulant EVA) waarmee de cellen ingepakt zitten, kan verkleuren. Verder kan er door een chemische reactie met water ook een zuur ontstaan dat de cellen aantast. Hier is jammer genoeg weinig aan te doen, gelukkig wordt er momenteel onderzoek gedaan naar nieuwe materialen.

De laatste jaren heeft potential induced degradation (PID) veel aan belang gewonnen. Zoals de naam het zelf zegt, is dit degradatie veroorzaakt door de aanwezigheid van hoge span­

ningen in de pv panelen ten opzichte van de omgeving. Deze ontstaan doordat de kaders van de modules geaard zijn, terwijl door het vormen van kringen de spanningen van de individuele panelen opgeteld worden. Dit zorgt ervoor dat geladen deeltjes uit het glas de cellen binnendringen en zo de eigenschappen veranderen. Gelukkig zijn veel fabrikanten overgestapt op ander glas om dit probleem te voorkomen.

SCHADUW

Dit is misschien wel een van de meest onderschatte fenomenen die kunnen

leiden tot degradatie van een paneel. In lichte gevallen beperkt de beschaduwde cel de stroom voor alle cellen die mee in serie geconnecteerd staan, wat leidt tot een opbrengstverlies. In meer ernstige gevallen zetten de andere cellen een negatieve spanning over de beschaduwde cel wat leidt tot een elektrisch verwarmingseffect. De temperaturen kunnen hoog oplopen wat nefast is voor de levensduur van het paneel. Diodes worden gebruikt om een reeks cellen te overbruggen en de opwarming binnen de perken te houden. Kleine schaduwen kunnen echter toch nog een aanzienlijk hitte

productie veroorzaken. Een voorbeeld is een bliksemafleider die een scherpe smalle schaduw werpt op de panelen wat voor aanzienlijke problemen kan zorgen. Ook zand en ander vuil kan een deel van de cellen aanzienlijk blokkeren. Goed proper houden en potentiële problemen bij installatie vermijden is de boodschap.

Defecten in de omvormer KOELING

Problemen met koeling vormt één van de belangrijkste redenen waarom omvormers in de problemen geraken. Het is nochtans vaak eenvoudig op te lossen. Bij omvormers buiten, zoals de micro­omvormers, zorgen vaak nesten van dieren of ander vuil voor problemen. Binnen gaat het dan weer vaak over stof. Ook falende ventilatoren zijn geen zeldzaamheid. Dit is makkelijk op te lossen wanneer de omvormer dit detecteert vooraleer het te laat is, maar dat is helaas niet altijd het geval.

CONDENSATOREN EN SCHAKELAARS

Van alle componenten falen condensatoren het meest in omvormers. Dit zijn elektronische componenten die dienen voor het filteren van de elektrische energie. Fabrikanten

Testinstallatie voor zonnepanelen op EnergyVille.

Vergeling van de EVA-kunststof.

Opgestapeld vuil in vergelijking met een propere module.

gebruiken vaak zogenaamde elektrolytische capaciteiten omdat deze vanuit kost standpunt zeer interessant zijn. Het grote nadeel is dat deze vloeistof gevulde capaciteiten niet zo heel lang meegaan. Door verhoogde temperaturen of spanningen kan de vloeistof verdampen waardoor de capaciteit openspringt en deze defect is. Dit zorgt meestal voor een kortsluiting waardoor de hele converter stuk gaat. Gelukkig zijn veel fabrikanten overgeschakeld, maar meer betrouwbare ‘droge’ capaciteiten, de ‘thin film’ capaciteiten. De schakelaars zijn het hoofdonderdeel van de omvormer. Deze zogenaamde ‘transistoren’ zorgen ervoor dat de gelijkspanning omgezet wordt in wisselspanning door de stroom op bepaalde momenten te onderbreken of door te laten. Door de variërende input van de zon wisselen deze componenten vaak van temperatuur, wat uitzetten en krimpen veroorzaakt. Door de verschillende laagjes in de structuur zet niet alles evenveel uit en ontstaan er uiteindelijk scheuren. Deze groeien doorheen de tijd totdat de component uiteindelijk stuk gaat.

SOFTWARE

Soms is de software van de convertor ook niet ideaal. Zo zijn er problemen geweest met de relais die de omvormer uit moeten schakelen als er te weinig zonlicht is. Deze controleerde continu of er genoeg stroom liep door telkens weer kort in te schakelen. Hierdoor maakte deze component zoveel cycli mee dat het al snel mis­

ging. De omvormer heeft ook als taak ervoor te zorgen dat de panelen onder het ideale spanningsniveau werken. Dit niveau is afhankelijk van de hoeveelheid zon en kan moeilijk te vinden zijn wanneer de panelen deels beschaduwd zijn. Dit is niet noodzakelijk slecht voor de levensduur, maar kan wel een grote impact hebben op de opbrengst van de installatie.

Defecten in bedrading

Ook in de verbinding tussen de omvormer en de panelen gaat het wel eens mis. Vaak komt dit door een minder goede installatie. Zeker het monteren van de connectoren moet met voldoende zorg gebeuren. Worden de dichtingen niet goed aangedraaid, dringt er water binnen en gaat het vroeg of laat verkeerd. In extreme gevallen kan dit leiden tot het smelten van de connector met brandgevaar tot gevolg. Ook connectoren die onder eigen gewicht hangen of in het water liggen zijn geen goed idee. Over het kabelmanagement wordt best voor de montage goed nagedacht. Zo zijn de bochten best niet te scherp en moet de kabel goed vastgemaakt worden om trillingen en permanente trekkrachten te vermijden. Ook de labeling mag zeker niet ontbreken om onderhoud achteraf makkelijker te maken.

De toekomst

Onderzoek naar de betrouwbaarheid van pv installaties is volop bezig. Zo worden op EnergyVille testen gedaan

om de verschillende zwaktes bloot te leggen. De panelen worden blootgesteld aan temperatuur variaties, vocht, UV licht, mechanische belasting en combinaties hiervan om allerhande omstandigheden na te bootsen. Verder is er een applicatie gebouwd die de opbrengst van PV­systemen kan voorspellen, rekening houdend met de gebruikte materialen en de veroudering. Ook werd er gewerkt aan een lijst met alle mogelijke defecten en hun prioriteit om doelgericht te werk te gaan. Voor de omvormer wordt er sterk ingezet op conditiebewaking en het bepalen van de betrouwbaarheid voor een sterk variërende input. Het mag dan wel moeilijk zijn om de componenten zelf te verbeteren, als geweten is met welke componenten het minder gaat, kunnen deze mogelijk ontzien worden. In het ergst geval kan er preventief onderhoud uitgevoerd worden om ergere problemen te vermijden. Toch is het ook duidelijk geworden dat er nog steeds sterk ingezet moet worden in het informeren van installateurs. Uiteindelijk zal een verbetering van betrouwbaarheid uit verschillende hoeken moeten komen. Meer onderzoek blijft nodig om de fabrikanten te helpen, maar een goede installatie en onderhoud mogen uiteraard ook niet ontbreken.

Auteur: Martijn Deckers, PhD student bij EnergyVille en ESAT/ELECTA KU Leuven.

Een afgesmolten omvormer connector.

Artificiële belichting van modules op EnergyVille.

Bezoek ons op 13.10.2023 Stand 217

Uw distributiepartner voor zonne-energie in de Benelux

• Sterke merken en een volledig gamma producten van uitzonderlijke kwaliteit, gaande van fotovoltaïsche panelen tot laadstations voor elektrische auto‘s

• Totaaloplossingen die rekening houden met duurzame energieconcepten

• Optimale klantenservice, van planning tot installatie

• Betrouwbare logistiek en grote beschikbaarheid van al onze onderdelen

• Professionele seminaries en opleidingen, efficiënte softwareoplossingen, on-site ondersteuning, webshop

• Voor uw residentiële en commerciële projecten

Alle topmerken uit één hand

Zonnepanelen

Omvormers | Opslagsystemen

Montagesystemen

Elektromobiliteit

Goedkope, groene, lokale energie bereikbaar maken voor iedereen

EnergyVision is de huidige marktleider in het uitrollen van zonnepanelen in Vlaanderen en Brussel. Het lidbedrijf realiseerde al meer dan 13.145 projecten, goed voor een totaal van ruim 615 megawattpiek aan zonnepanelen. Een doorsnee

zonnepaneleninstallateur is het echter niet. In een totaalaanpak zorgen ze voor eenvoudige energieen laadoplossingen voor gezinnen en KMO’s. Bovendien zijn ze nog eens internationaal actief in China en Marokko.

EnergyVision zet in op energie­efficiëntie en hernieuwbare energie, van het installeren van zonnepanelen, laadpalen tot led verlichting. Aangezien heel wat bedrijven niet altijd bereid zijn om meer te betalen voor duurzame oplossingen, draagt EnergyVision de investering en deelt de energiebesparingen met de klant. Een idee van oprichter en CEO MAARTEN MICHIELSSENS

Atypische ondernemer

Maarten heeft een opleiding Germaanse Talen genoten en is geen ingenieur. Hij begon zijn carrière als

sportjournalist bij Het Laatste Nieuws (HLN). Gaandeweg is Maarten toch verzeild geraakt in de installatiewereld. Al snel na zijn vertrek bij HLN, richtte Maarten het bedrijf EcoNation op. Dit innovatieve bedrijf installeert intelligente zonnekoepels die lichtinval optimaliseren. Maar daar vertrok hij na een geschil met een business angel. Hij had op dat moment geen eigen bedrijf meer, geen aandelen, geen loon, geen financiële basis. ‘Ik ben ervan overtuigd dat daaruit vaak de beste ideeën komen, in de vorm van failing forward. Zonder noodzaak zou ik ook geen ondernemer geworden zijn’, zegt Maarten.

“De kracht van EnergyVision ligt in onze passie voor klanten en projecten, transparante communicatie intern en extern, en wendbaarheid en flexibiliteit op elk moment.”

MAARTEN MICHIELSSENS

EnergyVision groeit snel

EnergyVision groeide op alle vlakken, en zette nog meer zijn stempel(tje) op de "Energie"-transitie. In België groeiden de assets in portefeuille met 56%. EnergyDrive schakelde een versnelling hoger, het marktaandeel van Brusol groeide nog verder (ruim 70% marktaandeel), EnergyHome schoot uit de startblokken, referentie-projecten werden binnengehaald

(o.a. ASTER). In China en Marokko werden met succes nieuwe businessmodellen gelanceerd. Dit alles werd vertaald in geconsolideerde omzet die steeg met 32% tot 117 miljoen euro en de geconsolideerde EBITDA die steeg met 84% tot € 26,7 miljoen, waarvan het merendeel recurrent is. (Bron: Jaarverslag 2022).

Groei in 2022

Zijn doorbraak kwam er met het snelgroeiende EnergyVision. ‘In 2014 heb ik EnergyVision opgericht samen met mijn broer Klaas, Koen Decourt en oud­atleet Hassan Mourhit, die de Marokkaanse tak van het bedrijf leidt. Ik startte de Chinese activiteiten op en schrijf nu met Koen het Belgische verhaal van EnergyVision. Ons succes was het gevolg van een aantal keuzes, waaronder die voor absolute kwaliteit en een energy­as­a­servicemodel. We hebben de winst van onze buitenlandse activiteiten altijd in België laten landen met als doel om hier ook groot te worden’, aldus Maarten. EnergyVision zijn de vier oprichters

destijds gestart met een bescheiden bedrag van € 6200, geld dat ze bij hun ouders hadden geleend.

Volgens Maarten gaf Vlerick hem de vaardigheden en het vertrouwen om de sprong te wagen om ondernemer te worden. Hij volgde er in 2005 zijn Masters in General Management: vooral de cursussen over strategie, ondernemerschap en operationeel beleid reikten Maarten de concrete vaardigheden aan die hij nodig had om zijn ideeën te laten vertalen naar een levensvatbaar bedrijf.

Ondernemerservaring

‘Als ondernemer begint men geen bedrijf om geld te verdienen. Tenminste, dat deed ik niet. Natuurlijk moet men geld verdienen, anders bestaat uw bedrijf niet. Maar dat is niet wat mij het meest drijft. Ik wil een verschil maken. Ik wil ertoe doen, impact hebben. Iets ten goede veranderen voor onze klanten. Oplossingen bieden. De markt verrassen. Dat is wat echt waarde creëert. Maak een verschil en het geld zal volgen.

Ik heb het geluk om elke dag met fantastische mensen – die vernieuwende ideeën hebben – samen te werken en te zien hoe deze (jonge) collega’s een positieve impact hebben op de wereld. Dat geeft veel hoop, niet alleen voor

onze sector, maar voor de toekomst in het algemeen. Elke dag werken aan mijn droom en aan die van onze teams. Dat ga ik binnen twee jaar nog altijd doen en binnen tien jaar ook. Ik zou niet anders willen.

De voorbije jaren heb ik bijzonder veel en hard gewerkt, ook op momenten dat ik met vrienden leukere dingen had kunnen doen, misschien. Maar dat zie ik niet echt als een opoffering. Er is geen andere weg dan hard werken. Elke dag goed moe thuiskomen, slapen en dan ’s morgens er opnieuw stevig tegenaan gaan. Omdat iets doen wat ik heel leuk vind weinig energie kost en vooral veel energie geeft.

De beginjaren van EnergyVision (2014­2019) waren de moeilijkste want alles is nieuw. Ik was nog onervaren en dan kom je overal voor verrassingen te staan. Het is cruciaal om uw team goed op elkaar af te stemmen. Belang rijk hierbij is leren luisteren. Luister naar uw team, uw experts, uw directie, … maar vooral naar uw klanten. Zij zijn degenen die uw bedrijf echt aansturen en definiëren. Luister naar hen. Begrijp hen. Leer van hen.

Er zijn heel veel mensen, ook in ons land, die niet de middelen of mogelijkheden hebben om te investe­

ren in zonnepanelen. Wij zoeken ze steeds actiever op en bieden een oplossing waarmee ze er ook direct financieel op vooruitgaan. Daarmee maken we een groot verschil!

Samenvattend, waar ik trots op ben, is de dankbaarheid van onze klanten, de loyaliteit en de motivatie van onze medewerkers die hun vrienden of familie in het bedrijf brengen, de positieve relaties met onze partners. Het zijn de mensen die het verschil maken en betekenis geven aan wat we

doen, en dat maakt me gelukkig’, legt Maarten uit.

Diversificatie

In 2022 volgde dan het nieuws dat Marc Coucke met zijn holding Alychlo € 20 miljoen investeert in EnergyVision voor een belang van 10%. Hiermee is hij de eerste externe investeerder en door zijn instap was er extra kapitaal voor de ambitieuze plannen met laadpalen. Met “EnergyDrive” (zie kader) wil men gratis laadpalen en laadpassen in heel België. ‘We plaatsten vorig jaar bijna 1.000 laadpunten zowel bij bedrijven, bij mensen thuis, als op de openbare weg’, verduidelijkt Maarten. Het installeren van een netwerk van laadpalen vergt een enorm kapitaal. Maar ook voor de verdere uitbouw van zonnepanelen zijn forse middelen nodig.

EnergyVision startte in 2014 met de levering van energietechnieken aan klanten in China en Marokko, maar doet intussen heel wat meer. ‘Wij hebben de winst van die twee markten gebruikt om de ontwikkeling van onze activiteiten in België te financieren. Eerst in Brussel, dan in Vlaanderen

EnergyDrive, het dochterbedrijf van EnergyVision dat focust op laadpalen en laadpassen, is door Sibelga verkozen als preferred partner voor de uitrol van publieke laadinfrastructuur in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest tegen 2035. In 2022 plaatste EnergyDrive reeds een kleine 500 publieke laadpunten, die tien jaar lang door hen uitgebaat worden. Begin 2023 kregen ze de concessie voor de volgende 1.400 tot 2.000 publieke laadpunten.

‘We bouwen in het Brussels Gewest zowel zonnepanelen als laadpalen, en dit zowel bij mensen thuis, bij bedrijven als op publiek domein. We verbinden al die daken, palen en locaties met mekaar. En zo kunnen we op elk moment lokale oplossingen en lage prijzen garanderen. Deze nieuwe reeks laadpunten zal nog dit jaar verschillende tienduizenden extra laadbeurten genereren op basis

en Wallonië’, zegt Maarten. EnergyVision is ook actief als stroomleverancier in Brussel. Dat gebeurt onder de merknaam Brusol. Daarnaast zijn ze bouwer van SolarClick (programma van netbeheerder Sibelga en de Brusselse overheid) waarbij ze vijftig overheidsgebouwen voorzien van zonnepanelen. In Vlaanderen installeert EnergyVision zonnepanelen binnen de ASTER aanbesteding op meer dan 50.000 sociale woningen.

In het voorjaar van 2022 was er de lancering van de “EnergyHome” formule in Vlaanderen. ‘Als enige aanbieder in Vlaanderen installeren we 100% gratis zonnepanelen bij families in een volledig ontzorgingsmodel: wij komen gratis de zonnepanelen plaatsen, zorgen voor onderhoud, verzekering en monitoring’, aldus Maarten.

EnergyVision bouwt voor klein en groot. Voor heel veel families, maar ook voor KMO’s en corporates. Dat laatste doen ze onder de vlag “EnergyBiz”, hun formule voor ondernemingen. Ter wijl de hele wereld zonnepanelen wilde, viel de markt van zonnepanelen voor Vlaamse onder nemingen

van goedkope, groene, Brusselse stroom’, zegt Maarten. EnergyVision financiert nu ook terug alles. Ze installeren de laadpalen of plaatsen zelfs een volledig laadplein. Nadien wordt alles door hen uitgebaat en gemonitord. Laden op uw locatie wordt volledig ontzorgd. Uw medewerker(s) en/of bezoeker betaalt enkel de geladen kWh aan een scherp tarief. Al hun laadpalen werken op groene stroom die afkomstig is van hun zonnepanelen die in het Gewest geplaatst zijn.

Let’s charge Brussels!

“Ondernemen gaat om het maximaliseren van elke waarde en om impact en positieve verandering.”

MAARTEN MICHIELSSENS

OPGELADEN VOOR EEN

ELEKTRISCHE TOEKOMST

Ontdek onze services op INSTALL DAY

STANDNUMMERS 10 & 14

ZONNE-ENERGIE

ENERGIEOPSLAGSYSTEMEN

LAADINFRA

VENTILATIE

VERWARMING & KOELING

Produceer groene stroom voor zelfverbruik

Stockeer flexibel elektriciteit voor later

Laad eenvoudig en slim

Ventileer voor een gezonde luchtkwaliteit

Breng duurzaam comfort in elke ruimte

helemaal plat. In Brussel daarentegen bleven ze groeien.

Energietransitie

Maarten was begin dit jaar op het World Economic Forum in Davos, op uitnodiging van de Global Innovators community, een internationale invitation only­groep van veelbelovende groeibedrijven die focussen op ethische, technologische en businessmodel­innovatie. ‘Een mooie erkenning van ons businessmodel. We hebben er nagedacht over hoe we mensen kunnen meekrijgen in de energietransitie, en dan vooral de mensen

“De klant betaalt niet voor de investering in duurzame technologie, maar EnergyVision deelt achteraf mee in de energiebesparing die deze oplevert.”

MAARTEN MICHIELSSENS

die het zich financieel niet kunnen permitteren om daar in te investeren. Daar heb ik veel uit geleerd.’

EnergyVision zet zich volledig in voor de energietransitie met zijn wereldwijde investeringsplan voor 2030, dat dit decennium voorziet in de bouw en het onderhoud van zonnepanelen met een totale capaciteit die gelijk is aan die van de kerncentrales van Doel op zijn drie belangrijkste markten.

‘Transitie op zich is niet het probleem, maar wel als je aan het verleden vasthoudt’, besluit Maarten.

Dit najaar plaatst EnergyVision zo’n 66.200 ultragrote zonnepanelen op de terreinen van luchthaven Oostende-Brugge, die hiermee het op één na grootste zonnepanelenpark wordt in België. De PV-installatie heeft in een eerste fase een totaal vermogen van ruim 40 MWp en zal zo haar eigen energieverbruik, dat van de luchthaven van Antwerpen én dat van bijna 10.000 Oostendse gezinnen 100% groen maken. EnergyVision plaatst, onderhoudt en financiert de installatie van 35 miljoen euro. Een flinke investering, maar met een besparing van 9.600 ton CO2 ook een flinke milieu-opbrengst.

Door dit project zullen buurtbewoners niet alleen groene stroom kunnen afnemen, ze kunnen er ook nog een centje aan verdienen. Via www.stroomvantzeetje.be kunnen individuen namelijk mee investeren in het project. ‘Binnenkort zullen Oostendenaren – gezinnen, maar ook kmo’s – zich kunnen inschrijven om de opgewekte elektriciteit prioritair te kopen, tegen vaste prijzen, zonder enige prijsstijging, en dat voor lange termijn. Daarnaast zetten we ook een platform op voor burgerparticipatie: wie wil, kan mee investeren in de installatie, onder de vorm van een lening over 8 jaar met een vaste jaarlijkse intrestvoet van 5%’, legt Maarten uit.

Luchthaven Oostende-Brugge wordt op één na grootste zonnepanelenpark van België

De nieuwe mijlpaal.

De slimme laadpaal. En nog design ook.

Je hebt laadpalen. En dan heb je Smappee. Slimmer. Eleganter. Efficiënter ook. Met Smappee combineer je designoplossingen met intelligente technologie om je energieverbruik te optimaliseren. Wie slim wil besparen, gaat dus voor Smappee.

Officieel certificaat | Uitstekende support | Gratis training

Word Smappee Certified installateur. Schrijf je in op smappee.be.

Afschaffing vestigingswetgeving: stand van zaken

De 6e staatshervorming heeft een aantal bevoegdheden van de federale regering overgeheveld naar de gewesten. Bij deze bevoegdheidsuitbreiding werden Vlaanderen, Wallonië en Brussel bevoegd om de vestigingswetgeving op eigen grondgebied te regelen. Dit leidde tot het afschaffen van deze wetgeving in Vlaanderen, en behoud ervan in Wallonië en Brussel.

per of als bediende in een leidinggevende functie wordt eveneens in aanmerking genomen.

Wat met Wallonië en Brussel?

Zowel in Wallonië als in Brussel is de vestigingswetgeving niet afgeschaft. Dit houdt in dat een ondernemer in deze regio’s wél nog zijn beroepsbekwaamheid moet aantonen alsook zijn basiskennis bedrijfsbeheer. De locatie van de zetel van de onderneming bepaalt dus of men al dan niet onder het toepassingsgebied valt van de vestigingswetgeving.

Gevolgen afschaffing vestigingswetgeving in Vlaanderen

Waar gaat het over?

De vestigingswet, nog steeds van toepassing in Wallonië en Brussel, maar sinds 1 januari 2019 afgeschaft in Vlaanderen stelt dat bepaalde beroepen zoals o.a. technische installatieberoepen enkel mogen worden uitgeoefend wanneer een bewijs geleverd kan worden van beroepsbekwaamheid en kennis van het bedrijfsbeheer.

Dit kan worden aangetoond op basis van een passend diploma ofwel nuttige beroepservaring.

Praktijkervaring als zelfstandig ondernemingshoofd gedurende een periode van 3 jaar in hoofdberoep of 5 jaar in bijberoep, is voldoende om de kennis van het bedrijfsbeheer te bewijzen. Deze ervaring moet dan wel opgedaan zijn in de loop van laatste 15 jaar. Hetzelfde geldt voor een dagelijks bestuurder in een vennootschap. Vijf jaar ervaring als zelfstandig hel­

Naast het gecreëerde onevenwicht tussen de verschillende landsdelen, werd in een recent onderzoek een andere tendens vastgesteld. Het aantal starters in Vlaanderen in de ruimere bouwsector alsook in de technische installatiesector is sinds de afschaffing van de vestigingswetgeving fors toegenomen. Dit is op zich niet alarmerend, zij het niet dat er eveneens een aanzienlijke stijging is van het aantal faillissementen bij deze starters. 9% van de startende ondernemingen in onze sector overleeft het eerste jaar niet.

In de andere gewesten, waar de vestigingswetgeving nog steeds in voege is, blijft de situatie echter min of meer stabiel. Daar ligt het percentage van faillissementen van starters in het eerste jaar rond 7%.

Uiteraard zijn er andere factoren –zoals de pandemie, oorlogen, … – die de stijging van het aantal faillissementen in de hand hebben gewerkt. Maar de gevolgen van de afschaffing

De afschaffing van de vestigingswetgeving heeft enkel het bewijs van beroepsbekwaamheid en basiskennis bedrijfsbeheer doen weggevallen. Nog steeds van belang is de correcte NACEBELcodes aan te vragen bij de start van een onderneming. Het Wetboek Economisch Recht (WER) voorziet in een strafrechtelijke sanctie bij een gebrekkige inschrijving de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Een correcte inschrijving in het KBO en het toekennen van de juiste NACEBEL-codes is dus verplicht telkens een onderneming wordt opgericht.

van de vestigingswetgeving in Vlaanderen valt toch niet te onderschatten.

Wat nu?

De stijging van het aantal faillissementen heeft niet alleen dramatische gevolgen voor de gefailleerde bedrijven zelf, maar eveneens voor hun klanten en leveranciers. Dit creëert een enorme onzekerheid in onze sector en dit voor alle betrokken partijen.

Techlink streeft ernaar om de belangen van de sector te beschermen. De recente ontwikkelingen binnen onze sector, voortvloeiend uit het afschaffen van de vestigingswetgeving in Vlaanderen, wekken bezorgdheid bij ons op. Daarom zetten we, in samenwerking met Embuild, ons in voor de herinvoering van de controle op beroepsbekwaamheid en bedrijfsbeheer.

SMA Home Storage

DE KRACHTIGE BATTERIJ VOOR ONGEËVENAARDE FLEXIBILITEIT

Op zoek naar flexibiliteit voor de veranderende vraag van uw klanten?

Opwekking van zonnestroom, opslag, eMobility – het gaat razendsnel. De SMA Home Storage Solution is klaar voor elke vraag. Je breidt ze probleemloos uit – en snel!. Elke batterijmodule geeft een boost van extra vermogen en maakt zonneenergie beschikbaar wanneer de zon niet schijnt. De combinatie met de nieuwe SMA Home Storage batterij maakt onze Sunny Tripower Smart Energy nog sneller en performanter. Laat je klanten het maximum halen uit elk uurtje zon.

Ontdek alle voordelen van de SMA Home Storage Solution met de Sunny Tripower Smart Energy op SMA-Benelux.com

Laden onder de zon: hoeveel afname kan je vermijden?

Op 3 mei organiseerde Volta een afsluitend seminarie over het CEMSproject. Dit project had tot doel om installateurs te helpen om meer inzicht te verwerven in energiemanagement.

Tijdens dit seminarie werden concrete situaties besproken. Bijvoorbeeld het “laden onder de zon”. Hiervan werden vooral technische aspecten besproken. Laten we in dit artikel eens het financiële aspect belichten. Hiervoor gebruiken we gemeten data van twee concrete situaties/installaties en voeren we een analyse uit op die gemeten data.

Twee cases

Situatie 1 heeft een 2,8 kWp PV­installatie, situatie 2 heeft een 10 kWp PV­installatie en een warmtepomp als hoofdverwarming. In beide situaties is een elektrische wagen aanwezig.

De energie voor het laden van de wagens is afzonderlijk gemeten alsook de afgenomen elektrische energie. Op jaarbasis geeft dat voor situatie 1 voor geladen elektrische energie 1823 kWh en voor de afgenomen elektrische energie 3927 kWh. Die 1823 kWh is op te splitsen in twee delen. Het ene gedeelte is rechtstreeks geleverd door de PV­productie. Het andere gedeelte is geleverd door het laagspanningsnet

FIGUUR 2: PV-productie, net-vermogen (> 0 → afname; < 0 → injectie), geen laadvermogen

FIGUUR 3: Laden met veranderlijk laadvermogen

FIGUUR 1: PV-productie, net-vermogen (> 0 → afname; < 0 → injectie), laadvermogen

en behoort dus tot die 3927 kWh. In dit artikel analyseren we hoe die opsplitsing verandert naargelang het laadgedrag en wat dat betekent voor de kost van het laden. Voor deze analyse stellen we ons nu enkele vragen die we kunnen beantwoorden door berekeningen van de gemeten data.

Vraag 1:

Wat zou de afgenomen energie zijn als de elektrische wagen nooit geladen was tijdens PVproductie?

Zowel het actieve laadvermogen als het actieve afgenomen vermogen en het actieve geïnjecteerde vermogen zijn afzonderlijk gemeten aan een voldoende hoge frequentie. Deze meetwaarden worden opgeslagen en vormen drie zogenaamde tijdreeksen. Met zo een tijdreeks kunnen we grafisch weergeven hoe het betreffende vermogen verandert in de loop van een uur, dag, maand of jaar. Een voorbeeld hiervan vindt u in figuur 1. Het afgenomen vermogen en het geïnjecteerde vermogen zijn weergegeven in één curve “GRID”.

We kunnen er ook een berekening op uitvoeren zoals bijvoorbeeld de energie geleverd door het betreffende vermogen tussen twee specifieke momenten. We kunnen ook nieuwe tijdreeksen berekenen, vertrekkende van de originele tijdreeksen. Bijvoorbeeld de tijdreeksen van het afgenomen en geïnjecteerde vermogen als er geen elektrische wagen aanwezig zou zijn en vervolgens de afgenomen energie voor een volledig jaar berekenen. Een voorbeeld hiervan vindt u in figuur 2.

Het resultaat van die berekening bedraagt 2462 kWh. We weten ook dat de geladen elektrische energie 1823 kWh bedraagt. De som van deze twee getallen is het antwoord op vraag 1: 4285 kWh.

Vraag 2: Wat zou de afgenomen energie zijn als de elektrische wagen

laadt aan een constant vermogen van 7400W?

De start van elke laadsessie is dezelfde als bij de gemeten laadsessies en de geladen energie van elke laadsessie is ook dezelfde als bij de gemeten laadsessies. Dit scenario kan berekend worden op basis van de originele gemeten tijdreeksen. Een voorbeeld hiervan vindt u in figuren 3 en 4. De afgenomen energie zou onder deze situatie 4127 kWh bedragen.

Vraag 3:

Wat zou de afgenomen energie zijn als de elektrische wagen laadt aan een constant vermogen van 4000W?

Onder dit scenario geeft de berekening als resultaat 4029 kWh aan afgenomen elektrische energie.

Zoals eerder vermeld is de afgenomen energie onder het reële (gemeten) scenario 3927 kWh.

Samenvatting van de resultaten

Als we de al bekomen resultaten samenvatten, zien we dat de afgenomen energie daalt (verandert) naar­

gelang het laadscenario en vertegenwoordigt eveneens een kost. Die kost daalt dus ook naargelang het laadscenario en is het grootst wanneer nooit geladen wordt tijdens PV­productie. Als we dit scenario als referentie beschouwen, resulteert dit in tabel 1.

Hierbij veronderstellen we dat 1 kWh afnemen 40 eurocent kost en dat 1kWh injecteren 15 eurocent oplevert. Elke vermeden afgenomen kWh levert dus een besparing van 25 eurocent op. Uiteraard zijn deze tarieven slechts een momentopname en is de besparing sterk afhankelijk van deze tarieven.

Tabel 2 werd aangevuld met de procentuele besparing.

Hoeveel beter zouden we nog kunnen doen dan die 20%? Hoeveel meer injectie had nog vermeden kunnen worden of dus hoeveel meer PV­energie had onmiddellijk gebruikt kunnen zijn om te laden. Met ander woorden, had er nog meer “onder de zon” kunnen geladen worden?

Uit berekening van de originele

avonds / ’s nachts / geen PV

injectie­tijdreeks volgt dat er op jaarbasis 1756 kWh geïnjecteerd is. Hoeveel hiervan zou ‘bruikbaar’ zijn om te laden? In theorie zou je denken dat elke kWh kan gebruikt worden. Dat is echter niet zo want een elektrische wagen heeft een minimum laadstroom van 6 A of 1300 à 1400 W per fase. Dus valt er al een gedeelte van die 1756 kWh uit de boot. Een andere beperking is de schakelfrequentie van de kontactor in het laadpunt. Die kontactor mag niet voortdurend aan­en afgeschakeld worden. Een minimale aan­tijd van de kontactor moet worden gerespecteerd. Bovendien zou de elektrische wagen op de duur weigeren nog verder te laden wegens een onbetrouwbare voeding. Uit de injectie­tijdreeks hebben we de gedeelten berekend waarvoor het vermogen gedurende minstens 5 minuten hoger dan 1400 W is. Van die 1756 kWh blijft dan 889 kWh bruikbare injectie over.

Om de bruikbare hoeveelheid injectie nog verder realistisch in te schatten is het laadgedrag van de EV­rijder van belang. Hiervoor hebben we nog twee extra scenario’s berekend.

Het eerste scenario gaat ervan uit dat elke laadsessie binnen hetzelfde etmaal verloopt als de originele laadsessies. Dat betekent bijvoorbeeld dat een dag met origineel veel bruikbare injectie maar met geen laadsessie, niet meetelt in de berekening. Ook niet als er de dag ervoor of erna wel geladen is.

Het tweede scenario legt deze beperking niet op per etmaal maar slechts per maand. Zelfs met software die gebruikersgedrag en PV­productie kan voorspellen en die vervolgens de optimale laadmomenten bepaalt, is dit scenario eerder te beschouwen als een soort theoretisch optimum.

Uit de 889 kWh puurt het dag scenario nog 245 kWh en het maand scenario nog 658 kWh.

Tabel 3 werd aangevuld met dit bijkomend cijfermateriaal.

Er is duidelijk nog mogelijkheid om meer onder de zon te laden. Toch geven de resultaten ook aan dat meer dan 33% besparen niet evident is.

We hebben dezelfde berekeningen uitgevoerd op de andere installatie met 10 kWp geïnstalleerd PV­vermogen. De energie voor het laden van de elektrische wagen is op jaarbasis 3348 kWh en de afgenomen energie zijn als de elektrische wagen nooit geladen was tijdens PV­productie bedraagt 3058 kWh. De tabel voor deze installatie zie er als volgt uit.

Deze tabel toont een groter besparingspotentieel. Bovendien toont deze tabel dat een groot deel van het besparingspotentieel aangewend wordt in de reële situatie. Dat is onmiskenbaar te wijten aan het veel grotere

geïnstalleerd PV­vermogen en aan het (gedisciplineerde) laadgedrag van de bewoners. Dit betekent dat zij bij thuiskomst hun elektrische wagen systematisch connecteren met het laadpunt. Zo wordt alvast de opportuniteit groter om “onder de zon” te laden.

De twee geanalyseerde situaties tonen sterk uiteenlopende resultaten. Eens te meer blijkt de spreuk “meten is weten” dus waar te zijn. Bovendien is het aantal nodige componenten beperkt: de digitale meter en een (elektronische) meter in de kring van de laadpaal om de meetdata te genereren

programmeerbare interface

Auteur: Geert Verhoeven, VOLTA

SolarEdge Home Hub

Omvormer 1-fase

De SolarEdge Home Hub omvormer is de ultieme slimme energiemanager - geschikt voor gedeeltelijke of volledige noodstroom!

De DC-geoptimaliseerde Home Hub beheert de energiebehoeften van je klanten vandaag en morgen én is het brein dat PV, opslag, EV-laden, noodstroom en slimme energie-apparaten omvat.

• Baanbrekende efficiëntie van 99% en tot 200% DC-overdimensionering

• Extra energie in het batterij-opslagsysteem beschikbaar door slechts 1 DC-AC omzetting

• Ingebouwde geavanceerde veiligheidsfuncties en zichtbaarheid op paneelniveau

SolarEdge is het meest verkochte zonne-energiesysteem in Nederland*. Ontdek waarom via www.solaredge.com/nl

Geef je klanten slimme energie die meegroeit met hun behoeften, wanneer ze die nodig hebben.

Techlink houdt steeds de ogen open voor kennis en evoluties die haar leden aanbelangen. Anno 2023 is het nuttig om de blik te richten op de wetgeving rond het afsluiten, uitvoeren en stopzetten van contracten. Er is de laatste jaren immers heel wat veranderd.

Zo voerde de B2B-wet sinds 1 december 2020 een nieuw wettelijk kader in voor onrechtmatige bedingen in contracten tussen ondernemingen. Op 1 januari 2023 werd door de inwerkingtreding van Boek 5 van het Burgerlijk Wetboek ook een nieuw algemeen verbintenissenrecht van kracht. Bruno Thoen en Wibo Van Poeck, van het kantoor De Langhe Advocaten, zijn gespecialiseerd in het contractenrecht en geven een actueel overzicht en een aantal nuttige tips. De publicatie van dit artikel gebeurt in twee delen: in dit nummer een eerste deel, over het sluiten en uitvoeren van contracten en in de november-editie volgt een tweede deel, over het niet uitvoeren en het beëindigen van contracten.

Werken met contracten

Een contract sluiten

ONDERHANDELEN

“PRECONTRACTUELE

AANSPRAKE LIJKHEID”

Bij het onderhandelen van een contract, bestaat er geen algemene plicht om de andere partij alle informatie te geven die voor deze nuttig kan zijn. Wel moet u de “goede trouw” in acht nemen, wat betekent dat u niet te ver mag gaan en dat u rekening moet houden met de concrete kennis en verwachtingen van de andere partij. Foute of onredelijk onvolledige informatie geven, kan tot uw aansprakelijkheid leiden.

FOUTIEF AFBREKEN VAN

ONDERHANDELINGEN

Zolang er nog geen bindende afspraken waren gemaakt, bent u in principe vrij om lopende onderhandelingen stop te zetten. In bepaalde

omstandigheden, bijv. wanneer u reeds te hoge verwachtingen heeft gecreëerd, kan u echter niet meer zomaar een onderhandeling afbreken. Het toch plots afbreken van onderhandelingen kan dan een fout zijn, waardoor u aansprakelijk bent voor de door de andere partij gemaakte kosten (bijv. due diligence kosten, verplaatsingskosten, vertaalkosten of zelfs het laten voorbijgaan van de kans om met een andere partij te contracteren). Uitzonderlijk zou de andere partij daarenboven zelfs vergoeding kunnen eisen van de winst die deze uit het contract zou behaald hebben. Dat kan indien u het rechtmatig vertrouwen had gewekt dat het contract zonder enige twijfel gesloten zou worden. De gevolgen daarvan kunnen dus groot zijn. EEN TIP is dan ook om in uw ontwerpcontracten te vermelden dat deze nog niet bindend zijn en slechts

gelden onder voorbehoud van verdere bespreking, aangezien u op deze manier de verwachtingen van de andere partij zal temperen.

ALGEMENE VOORWAARDEN

“TEGENSTELBAARHEID”

Algemene contract voorwaarden bieden u veel tijdswinst en zekerheid. Vaak zijn er echter discussies over de gelding of “tegenstelbaarheid” ervan. Het is van belang dat de andere partij ze vóór het sluiten van het contract reeds kende (of de eenvoudige mogelijkheid had om er kennis van te nemen) en ze (stilzwijgend) heeft aanvaard. Wij geven dan ook de tip om uw algemene voorwaarden in het contract zelf op te nemen (en mee te laten ondertekenen), of minstens ze effectief mee te sturen en in het contract te vermelden dat ze aanvaard

in 2023 – Deel 1

worden. De andere partij kan dan immers niet beweren dat zij er geen kennis van heeft kunnen nemen.

“KNOCK-OUT REGEL”

Indien zowel uzelf als de andere partij algemene voorwaarden hebben, stelt zich de vraag wiens voorwaarden er dan gelden. Vroeger bestonden daarover uiteenlopende meningen (bijv. de eerste of de laatste die ze naar de andere partij had gestuurd), maar Boek 5 van het Burgerlijk Wetboek heeft nu uitdrukkelijk de “knock­out regel” ingevoerd. Dit betekent dat als beide partijen hun algemene voorwaarden hadden overgemaakt aan elkaar (bijv. de ene bij het aanbod, de andere bij het tegenvoorstel of de aanvaarding), en ze daarover geen duidelijke afspraak hebben gemaakt, deze twee sets van algemene voorwaarden dan ook beide zullen gelden, behalve op de punten

waarop ze elkaar tegenspreken. Op die tegenstrijdig geregelde punten blijven ze beide buiten toepassing en zullen partijen op het gemeen recht terugvallen. Stel bijvoorbeeld dat de algemene voorwaarden van de aannemer bepalen dat de uitvoeringstermijn louter indicatief is en vertraging niet tot enige vergoeding aanleiding kan geven, terwijl de algemene voorwaarden van de opdrachtgever bepalen dat er forfaitaire vertragingsboetes verschuldigd zijn per dag dat de uitvoeringstermijn wordt overschreden. Het is duidelijk dat beide bedingen niet samen kunnen worden toegepast, zodat zij elkaar uitschakelen en de eventuele schadevergoeding wegens vertraging op grond van het gemeen contractenrecht moet bepaald worden (in dat geval zal er eerst moeten worden bekeken of de in het contract vermelde uitvoeringstermijn bindend

was, en zo ja, wat de concreet bewijsbare schade van de opdrachtgever is bij vertraging (nog los van de problematiek van overmacht, van de noodzaak van een ingebrekestelling enz.)). EEN TIP die we hier meegeven, is om niet enkel uw algemene voorwaarden altijd mee te sturen zodat ze tegenstelbaar zijn (zie vorige alinea), maar ook om daarin dus alle belangrijke punten te regelen, zodat alvast op die punten de voorwaarden van de andere partij niet zomaar van toepassing kunnen zijn. Immers: hoe korter uw algemene voorwaarden, hoe meer kans dat de algemene voorwaarden van de andere partij als enige een bepaald punt regelen en dus op dat punt zullen gelden (aangezien ze dan niet tegenstrijdig zijn met uw voorwaarden die op dat punt niets voorzien). Zo kan u bijvoorbeeld vermijden dat de andere partij haar aansprake­

lijkheid voor een zware fout uitsluit, dat de andere partij de toepassing van de prijsvermindering of de imprevisieleer uitsluit of dat zij een soepele invulling geeft aan de vereisten van overmacht.

Weet ook dat u nog steeds kan kiezen om uiteindelijk helemaal geen dergelijk contract te sluiten als u dat niet wil. Daarvoor moet u (ten laatste kort na de aanvaarding door de andere partij) uitdrukkelijk meedelen dat u (toch) niet gebonden wil zijn door zo’n contract waarop de algemene voorwaarden van de beide partijen van toepassing zouden zijn. U mag dan uiteraard ook geen (verdere) uitvoering (meer) geven aan de opdracht. Wat u echter niet kan kiezen, is om wel het contract te sluiten, maar de algemene voorwaarden van de andere partij zonder dat deze daarmee akkoord gaat te verwerpen (dergelijke eenzijdige verwerping zal dan geen effect hebben en er zal toch een contract ontstaan waarop de algemene voorwaarden van de beide partijen van toepassing zijn).

GELDIGHEID

MANIFEST ONEVENWICHTIGE BEDINGEN

Een contractueel beding dat een manifest onevenwicht creëert tussen de wederzijdse rechten en plichten van de contractspartijen, was reeds lang verboden en nietig tegenover consumenten. Sinds 1 december 2020 is dit nu ook verboden tussen ondernemingen onderling. Dat volgt uit de zgn. B2BWet, die naast een algemeen verbod van “kennelijk onevenwichtige” bedingen, ook een “zwarte” en een “grijze” lijst van specifieke verboden bedingen invoerde in het Wetboek van Economisch Recht. Bedingen van de “zwarte lijst” zijn altijd verboden (bijv. eenzijdige interpretatiebedingen, onweerlegbare kennisname­ of aanvaardingsbedingen). Bij de bedingen van de “grijze lijst” is het uitgangspunt dat deze verboden zijn, maar kan het tegenbewijs toch nog worden geleverd vanuit de specifieke omstandigheden van het contract (bijv.

eenzijdige wijzigingsbedingen, stilzwijgende verleng ingsbedingen zonder opgave van een redelijke opzegtermijn, exoneratiebedingen voor zware fouten, of onevenredige schadebedingen).

LET WEL: het verbod van onevenwichtige bedingen heeft nooit betrekking op de prijs zelf van de goederen of diensten, die nog steeds vrij kan worden overeengekomen, wel op alle randafspraken (bijv. aansprakelijkheidsregelingen, forfaitaire schaderegelingen, termijnen en formaliteiten voor klachten of voor opzeg, enz.).

U dient dus te onthouden dat hard onderhandelen weliswaar is toegestaan, maar dat het opleggen van een al te manifest eenzijdig contract, tot gevolg kan hebben dat dit contract deels ongeldig wordt bevonden. Het kan daarom een nuttige tip zijn om het uitdrukkelijke akkoord over een bepaalde regeling en het essentiële belang daarvan voor u nog eens in het contract te benadrukken, of om de specifieke redenen van die regeling in het contract te vermelden.

TER INFO: sinds 1 januari 2023 geldt een gelijkaardig verbod van manifest onevenwichtige bedingen nu ook in het algemeen verbintenissenrecht uit

het Burgerlijk Wetboek. In B2C en B2B context moet u echter rekening houden met de hierboven vermelde regeling uit het Wetboek van Economisch Recht en niet met het algemene Burgerlijk Wetboek.

NIETIGHEID

PROPORTIONALITEIT VAN DE NIETIGHEID

Wanneer een contract ongeldig is, is de nietigheid de toepasselijke sanctie. Het nieuwe verbintenissen recht (dat we hierna gewoon “Boek 5” zullen noemen) bepaalt nu echter uitdrukkelijk dat de nietigheid in principe beperkt wordt tot enkel het nietige onderdeel van het contract, en dat soms de nietigheid zelfs helemaal buiten toepassing kan blijven. Hoewel dit eerder voer is voor advocaten, is het dus wel van belang om te weten dat een contract dat een bepaalde wet schendt, soms toch kan worden afgedwongen.

EENZIJDIGE NIETIGVERKLARING

Boek 5 voorziet nu ook de mogelijkheid om zelf een contract (of een beding daarin) nietig te verklaren, via een schriftelijke en gemotiveerde kennisgeving, in plaats van dit

Als vakman betekent je bestelwagen veel voor jou. Je wil dan ook dat hij goed verzekerd is, zodat je steeds met een gerust gemoed de baan op kan. Daarvoor kan je rekenen op de persoonlijke service van Federale Verzekering, al meer dan 100 jaar de specialist – zeg maar vakman – in het verzekeren van vakmannen. Bovendien geniet je nu van een korting van 10% op je polis B.A. * lichte vrachtwagen en zelfs 20% op je polissen B.A en Omnium* als je de combinatie maakt!

IPID en Algemene Voorwaarden op federale.be. Federale Verzekering – V.U: Tom De Troch – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel

Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Maak Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse

verplicht te moeten voorleggen aan de rechtbank. Dit kan bijv. indien u meent bedrogen te zijn, indien het contract een op straffe van nietig heid voorgeschreven formaliteit schendt (bijv. geen bodemattest bij de aankoop van een onroerend goed, geen precontractueel informatiedossier bij een franchise), indien er bepaalde regels ter bescherming van een partij niet zijn nageleefd (bijv. manifest onevenwichtige bedingen), enz. Uiteraard moet u bij zo’n eenzijdige nietigverklaring wel vrij zeker zijn van uw stuk, want als de andere partij het daar niet mee eens is, kan deze nog steeds vragen dat de rechtbank achteraf controleert of die nietigverklaring wel terecht was. TIP: in het contract kan de mogelijkheid van eenzijdige nietigverklaring ook beperkt of uitgesloten worden. Als u dus wil vermijden dat klanten dergelijke eenzijdige nietigverklaringen sturen (en op grond daarvan het contract dus niet meer willen naleven, of een deel niet willen betalen), waardoor u zelf naar de rechtbank moet trekken (i.p.v. dat de klant daartoe het initiatief moet nemen, wat toch een stuk minder evident is dan louter een brief te sturen en zo het initiatief bij u te leggen), sluit die mogelijkheid dan uit in uw contract.

Een contract uitvoeren INTERPRETATIE EN KWALIFICATIE INTERPRETATIE

Wanneer een contract onduidelijk is geformuleerd, stelt zich de vraag naar de interpretatie daarvan. Het zoeken naar de gemeenschappelijke bedoeling van de partijen is daarvoor altijd het uitgangspunt. De wet bevat een aantal richtlijnen om deze werkelijke bedoeling van de partijen te achterhalen, maar als deze niet helpen, dan wordt er meestal geïnterpreteerd tegen degene in wiens voordeel het beding geschreven was. Het loont dus de moeite om uw contracten voldoende duidelijk op te stellen.

KWALIFICATIE

De kwalificatie van een contract betekent de vraag wat voor soort contract het is vanuit een juridisch oogpunt. Dit kan grote gevolgen hebben voor de geldigheid van het contract, voor welke wetgeving erop van toepassing is, enz. Wanneer uw contract verschillende aspecten bevat (bijv. verhuur, aanneming, verkoop, enz.), dan kan het lastig zijn om te bepalen welke wettelijke regels op het gehele contract van toepassing zijn. Boek 5 brengt daarin nu verheldering: elk apart beding valt onder de wetgeving van de categorie waartoe

het beding behoort, tenzij het contract duidelijk één hoofdzaak heeft en de rest ervan bijzaak is, dan valt alles onder de wetgeving die van toepassing is op de hoofdzaak.

TIP: de titel die u zelf aan uw contract geeft, biedt een sterke indicatie hiervoor, dus die moet goed worden gekozen. Zo kan het voor een aannemer nuttig zijn om een contract dat zowel een component levering als een component onderhoud bevat, uitdrukkelijk te kwalificeren als een leveringscontract in plaats van een aannemingscontract, aangezien het eenzijdig verbrekingsrecht van de opdrachtgever dan niet van toepassing zal zijn.

BINDENDE KRACHT ?

BINDENDE KRACHT

Een contract geldt tussen de partijen als hun onderlinge wet. De afspraken erin moeten worden nagekomen (“pacta sunt servanda”). Een contract kan dus enkel worden gewijzigd of opgezegd als de wet of het contract zelf die mogelijkheid voorzien, of als beide partijen daarover akkoord gaan.

VERANDERING VAN OMSTANDIGHEDEN, OF “IMPREVISIE”

Boek 5 voert een wettelijke mogelijkheid in om een reeds gesloten contract toch nog achteraf te wijzigen, nl. indien gewijzigde omstandigheden (bijv. Covid­19, de Brexit, de oorlog in Oekraïne, hyperinflatie) het contractuele evenwicht achteraf sterk verstoren. Dit heet de “imprevisieleer” en is dus een nieuwe uitzondering op de bindende kracht van contracten. Het werkt als volgt: u kan aan de andere partij vragen om zaken te heronderhandelen indien (i) een verandering van omstandigheden de uitvoering van het contract buitensporig bezwarend maakt, in die mate dat de uitvoering ervan redelijker wijze niet langer kan worden geëist, én (ii) deze verandering onvoorzienbaar was bij de contractsluiting en u niet toerekenbaar is, én (iii) u dit risico niet voor uw rekening heeft genomen, én (iv) de wet noch het contract die

DE GROOTSTE OFFICIËLE MEAN WELL DISTRIBUTEUR IN DE BENELUX

AIPHONE JO WiFi KITS

De JO Wi-Fi serie is voorzien van een 7’’ breedbeeld aanraakscherm monitor met geïntegreerde WiFi module.

De werking ervan vereist geen e-mail registratie, d.w.z. totaal respect van de GDPR.

• Oproepdoorschakeling naar tot 8 smartphones

• Live en opgenomen beelden raadplegen vanop afstand

• Gebruik van Amazon-servers voor wereldwijde service met hoogste betrouwbaarheid en veiligheid

• Plug & play-installatie: autom. verbinding met de router mbv WPS-functie en directe koppeling van de smartphone zonder registratieprocedure via mail.

Exclusieve invoerder voor België: CCI nv Louiza-Marialei 8/5, 2018 Antwerpen

T: +32 (0)3 232 78 64 | info@ccinv.be www.ccinv.be

mogelijkheid uitsluiten. Indien de andere partij uw verzoek afwijst, of indien er wel een heronderhandeling start, maar deze niet binnen een redelijke termijn lukt, dan kan u zich vervolgens tot de rechtbank wenden. Deze kan ofwel (i) het contract wijzigen, om dit in overeenstemming te brengen met wat de partijen redelijkerwijze zouden zijn overeengekomen indien zij met de gewijzigde omstandigheden rekening hadden gehouden, ofwel (ii) het contract geheel of gedeeltelijk beëindigen. Deze “imprevisieleer” is geen dwingende wetgeving, dus u kan in uw contracten de toepassing ervan meer in detail regelen (bijv. een heronderhandelingstermijn of lijst van criteria vastleggen), of vergemakkelijken (bijv. geen voorafgaande heronderhandelingspoging vereisen), of verstrengen (bijv. geen inhoudelijke wijziging van het contract toelaten, enkel de beëindiging ervan), of zelfs volledig uitsluiten.

TIP: indien u te maken kan hebben met uitzonderlijke prijsstijgingen die u in bepaalde gevallen wil kunnen doorrekenen, of indien u net wil vermijden dat uw leverancier plots de prijzen wil verhogen, dan is het dus

van groot belang om in uw contracten een duidelijke regeling over “imprevisie” op te nemen.

GOEDE TROUW

Contracten moeten steeds “te goeder trouw” worden uitgevoerd, dit is “als een voorzichtig en redelijk persoon in dezelfde omstandigheden”. Zelfs als u op grond van het contract een bepaald recht mag uitoefenen, moet u dat dus nog steeds op een redelijke wijze doen en mag u geen “rechtsmisbruik” begaan. Anderzijds mag ook degene die een contractuele verplichting heeft, zich niet zomaar beperken tot het letterlijke minimum: ook hij moet zijn plicht op redelijke wijze uitvoeren.

DUUR EN OPZEGGING

BEPAALDE OF ONBEPAALDE DUUR

Een contract van onbepaalde duur kan u altijd opzeggen, mits naleving van de wettelijke of contractuele vereisten. Als die niets specifieks voorzien, dan moet u een “redelijke” opzeggingstermijn naleven. De partij die het contract opzegt zal in dat geval moeten inschatten welke termijn redelijk is. Dit hangt af van de aard van de contractuele relatie en de concrete omstandigheden

In het volgende nummer van dit magazine zal deel 2 van dit overzicht verschijnen, dat zal gaan over het niet uitvoeren en het beëindigen van contracten.

van het geval. Zo vormt de tijd die de opgezegde partij nodig heeft om zich aan de te wijzigen situatie (namelijk het wegvallen van het contract) aan te passen een belangrijke indicatie. Ook de investeringen die in het kader van het contract werden gedaan en de duurtijd van de samenwerking vormen belangrijke criteria. Aangezien het in de praktijk moeilijk blijkt te zijn om de “redelijke” opzeggingstermijn in te vullen (of te voorspellen wat een rechtbank redelijk zou achten, indien er daarover een geschil ontstaat), raden wij sterk aan om steeds een contractuele opzeggingstermijn te voorzien. Contracten van bepaalde duur kan u daarentegen niet eenzijdig vervroegd opzeggen (tenzij de wet, het contract of de gebruiken dit in specifieke gevallen toch toelaten).

OPROEP TOT HET INDIENEN VAN EEN PROJECT

Techlink plaatst haar leden graag in de kijker. Dit blijkt ook uit deze editie van Power+.

Heeft jouw bedrijf onlangs een interessant project uitgevoerd in het kader van de energietransitie: innovatie, verduurzamen en digitalisatie?

Neem dan vrijblijvend contact op met onze redacteur Dirk De Wolf (dirk.dewolf@techlink.be).

Word verdelerinstallateur van Viessmann

+ Uitgebreide verkoopondersteuning

+ Service voor reserveonderdelen en componenten

+ Hulp bij onderhoud en service

+ Toegang tot digitale diensten en het zakelijke partnerportaal

+ Marketingondersteuning

+ Een volledige reeks opleidingen

+ Exclusieve bedrijfsrondleidingen

www.viessmann.be

LED IS LEDVANCE

PROFESSIONELE LED LAMPEN NU ONDER MERKNAAM LEDVANCE 100 JAAR ERVARING, 7 JAAR LEDVANCE

De voortdurende veranderingen op de verlichtingsmarkt vereisen een doortastend, efficiënt en duurzaam handelen door ons allemaal. Daarom maken we de overgang naar innovatieve LED technologie gemakkelijker dan ooit voor u. Omdat we ons gehele professionele LED lampen assortiment onder de merknaam LEDVANCE aanbieden, hoeft u van nu af aan maar één ding te onthouden: waar LEDVANCE op staat, is kwaliteit, efficiëntie en toekomstbestendigheid verzekerd. Eenvoudiger kan niet.

Voortgekomen uit de algemene verlichtingsdivisie van OSRAM, heeft LEDVANCE zich in slechts zeven jaar gevestigd als een toonaangevende naam in toekomstgerichte LED oplossingen. Van LED lampen, armaturen en LED strips tot lichtmanagementsystemen en human centric lighting, LEDVANCE is trots op meer dan 100 jaar verlichtingservaring en is in ieder opzicht uw betrouwbare partner – vandaag en morgen.

NIEUWE NAAM, OUDE FAVORIETEN

De merknaam is nieuw - en de bestelcode ook. Maar omdat we de nieuwe LEDVANCE LED lampen met de bekende voorgangers in onze online productcatalogus hebben gelinkt, zijn uw “oude favorieten” nog steeds zeer gemakkelijk te vinden tijdens de overgangsfase. En als u de nieuwe overzichtelijke verpakking bekijkt, zult u snel zien dat veel van onze professionele LED lampen nog krachtiger zijn geworden met de verandering van de merknaam. LED lampen uit de residentiële sector zoals de VINTAGE EDITION 1906 of de LEDinestra range, die we onder de merknaam OSRAM blijven voeren, blijven uiteraard voldoen aan al uw verwachtingen op het gebied van kwaliteit, prestaties en efficiëntie.

DE OVERSCHAKELING NAAR LED: ZO GEMAKKELIJK MOGELIJK

Het verbod van de EU om inefficiënte lichtbronnen en lichtbronnen die gevaarlijke stoffen bevatten op de markt te brengen, heeft de verlichtingsindustrie voor complexe uitdagingen gesteld – en heeft het lot van de fluorescentielamp bezegeld. LEDVANCE biedt u verschillende praktische oplossingen om de overstap naar EU-conforme LED technologie heel eenvoudig – en ook heel duidelijk – te maken voor bijna elke toepassing. Want vanaf nu dragen al onze professionele lampen de merknaam LEDVANCE. Maar dat is niet alles. De segmentatie van de lampen in SUPERIOR-, PERFORMANCE- en VALUE CLASS, die u al kent van onze armaturen, evenals een duidelijke naamgeving met alle belangrijke productinformatie, stellen u in staat om snel en betrouwbaar de juiste lamp te kiezen. Dat is wat we verstaan onder Advancing Light.

SUPERIOR CLASS

Een voorbeeld van de nieuwe LED lampen productbenaming

SUPERIOR CLASS Geeft de productklasse aan in overeenstemming met het armaturenportfolio (P = Performance Class, V = Value Class)

Aantrekkelijk en informatief - dit is hoe onze nieuwe verpakking eruit zal zien.

De super-efficiënte lampen zijn te herkennen aan de bruine, gerecyclede verpakkingen.

Toekomstbestendigheid is inmiddels onlosmakelijk verbonden met duurzaamheid. LEDVANCE is ook hier uw competente verlichtingspartner – en ondersteunt u niet alleen met baanbrekende efficiëntie, maar bijvoorbeeld ook met producten gemaakt van gerecyclede materialen of met armaturen met uitwisselbare componenten die de trend naar duurzaamheid en een circulaire economie kunnen stimuleren. Hoeveel succes onze toewijding aan duurzaamheid oplevert, wordt aangetoond door de zilveren medaille die is uitgereikt door EcoVadis, een van ‘s werelds meest gerenommeerde bedrijven in duurzaamheidsbeoordelingen. Lees meer over onze Groene Agenda op: benelux.ledvance.com/duurzaamheid

2022

De ambitieuze EcoVadis-classificatie omvat 21 duurzaamheidscriteria op deze vier gebieden:

– Milieu

– Arbeid en mensenrechten

– Ethiek

– Duurzaam inkopen

LEDVANCE – briljante prestaties op het gebied van technologie en duurzaamheid

DUURZAME SAMENWERKING

Exposantenmeeting: praktische info én netwerken

Op vrijdag 16 juni organiseerden

Techlink en Embuild een exposantenmeeting in het kader van de verschillende vakbeurzen, waaronder Install Day. Een ideale gelegenheid voor de aanwezige 91 exposanten om elkaar te ontmoeten en te netwerken in het nieuwe gebouw van Buildwise (het voormalige WTCB).

Opvallende locatie

Als demonstratiegebouw is dit een voorbeeld op het gebied van strategische integratie van technieken. Het energieconcept bestaat uit een performante schil. Er is een BEO­veld aangelegd dat zowel warmte als koeling voorziet. Dit wordt gecombineerd met klimaatplafonds, led verlichting en een systeem D met warmte­recuperatie en natuurlijke ventilatie via opengaande ramen in het atrium. Het gebouw kan gemakkelijk aangepast worden aan toekomstige energienoden om zelf nog meer energie te produceren.

Exposantenmeeting

Marketing & Communication Manager CAROLE METZMACKER en SOFIE LAPIÈRE , Communication & Events Officer, gaven een presentatie over:

● STUDENTENPROGRAMMA OP INSTALL DAY: jongeren zullen immers meer dan ooit de toekomst bepalen én installeren

● CAMPAGNE INSTALL TOMORROW: jongeren prikkelen en warm maken voor een technische job in onze installatiesector

● BEURSEDITIES VAN ONZE MAGAZINES HEAT+ EN POWER+

Van links naar rechts: Dirk De Wolf, Inge De Ridder, Carole Metzmacker, Bruno Van der Stappen en Sofie Lapière. Techlink was goed vertegenwoordigd om uitgebreid te kunnen netwerken.

af uit te nodigen op uw stand. Via www.installday.be bieden wij een toolkit met visuals aan, zodat u deze kan gebruiken in uw nieuwsbrieven, advertenties in de magazines, in social media posts, enz.’, zegt Inge

Commercial Accountmanager INGE DE RIDDER nam het netwerken ter harte. ‘Install Day is hét ideale moment om contacten te leggen of te onderhouden met een hapje en drankje erbij. Ontmoet op één dag zowel bestaande klanten als mogelijke prospecten. Neem daarom zeker de moeite om aan te kondigen dat u aanwezig zal zijn op de beurs en uw contacten voor­

Noteer dus alvast vrijdag 13 oktober

2023 in uw agenda

voor de 6e editie van dé vakbeurs voor de installatiesector: Install Day!

ASSORTIMENT SNELKLEMMEN (SERIES 221 & 2273) + RADIOGESTUURDE BENTLEY CONTINENTAL GT3

BENTLEY Continental GT3

• origineel licentie model

•

1:14

• afmetingen: 36 x 15 x 9,5 cm

• 6V 800 MAH oplaadbare batterij inbegrepen

• 4AA batterijen voor zender inbegrepen

3 x 0,14 ... 4 mm² (s) 3 x 0,2 ... 4 mm² (m, ma)

Beschikbaar bij uw WAGO groothandel vanaf 2 oktober 2023 tot einde voorraad.

bijdrage. Drukfouten, fouten en wijzigingen voorbehouden.

100 “COMPACT UNIVERSELE” klemmen

Ref. 221-413

100 ”COMPACT“ klemmen 2 x 0,5 ... 2,5 mm² (m) Ref. 2273-202

400 ”COMPACT“ klemmen 3 x 0,5 ... 2,5 mm² (m) Ref. 2273-203

200 ”COMPACT“ klemmen 5 x 0,5 ... 2,5 mm² (m) Ref. 2273-205

100 ”COMPACT“ klemmen 4 x 0,5 ... 2,5 mm² (m) Ref. 2273-204

schaal

Wat zijn de trends in

Breder aanbod zonnepanelen

Nu gebouwen steeds slimmer worden om aan de stijgende vraag naar energieoplossingen te voldoen, breidt ook het aanbod zonnepanelen uit. Zonnepanelen worden steeds slimmer, beter en mooier. De diversiteit neemt nog steeds toe: van zonnegevels tot drijvende zonneparken.

Er is bijvoorbeeld een toenemende populariteit voor LED­straatverlichting op zonne­energie om steden te helpen besparen op energiekosten.

In de toekomst zullen we ook meer evolueren naar circulaire en recycleerbare zonnepanelen. De grote uitdaging hierbij is om dit kostentechnisch voor elkaar te krijgen. Daarvoor is techniek en regelgeving nodig.

Nieuwe ontwikkelingen in de PV industrie:

● Lokaal (Europees) geproduceerde panelen en omvormers

● Gebouwgeïntegreerde PV: panelen in de façade te integreren (op gevels, aan balkons, maar het liefst gecoördineerd in heel het appartementsgebouw, anders rommelig!). Dit brengt naast esthetische uitdagingen ook een heel aantal technische problemen met zich mee. Er wordt momenteel gewerkt aan panelen met gekleurde folies en speciale bevestigingssystemen.

● Solar carports: integratie met e­mobility, met waterrecuperatie: zeer goed dubbel ruimtegebruik

● Agrivoltaics: combinatie van (kwetsbare) landbouwteelten met PV. Denk aan planten die een bepaalde hoeveelheid schaduw nodig hebben. In plaats van doeken kunnen half transparante zonnepanelen hier een win­winsituatie opleveren.

● Gekleurde zonnepanelen om de esthetische waarde van waardevol patrimonium te behouden.

● Oost­west opstellingen waarbij de zonnepanelen een gelijkmatiger productieprofiel hebben doorheen de dag en waarbij op platte daken meer panelen per vierkante meter kunnen geplaatst worden.

● Uitbreiding van bestaande PV­installaties door toename elektriciteitsverbruik warmtepompen en elektrische voertuigen. Wel opletten, wanneer de installatie groter wordt dan 10kVA wordt de eigenaar BTW­plichtig.

Lichtgewicht zonnepanelen

Lichtgewicht zonnepanelen bieden een handige en efficiënte manier om zonne­energie te benutten in toepassingen waar gewicht een kritische factor is, wat resulteert in meer toepassings­ en integratiemogelijkheden.

Slimme opslag

Opslag is een standaard (of gebruikelijk) onderdeel geworden van een PV­installatie. Een installatie bestaat nu standaard uit de panelen, een omvormer en idealiter ook nog een laadpaal. Eventueel is een batterijsysteem ook een optie. Meer en meer fabrikanten bieden dat alles nu ook als een geïntegreerd pakket aan.

Een hybride omvormer installeren kan ook een optie zijn om meteen klaar te zijn voor de toekomst en op een later tijdstip kan men – indien nodig – een batterij bijplaatsen.

PV is geen losstaand gegeven, maar een onderdeel van een geïntegreerd Ecosysteem: CEMS, laadpaal, batterij, WP(boiler). Daarom is het ook verstandig om meteen heel het dak vol te leggen, of minstens uw berekening van dat startscenario te doen.

Energiemanagementsysteem (EMS)

De energiecrisis, dynamische tarieven, warmtepomp, elektrisch voertuig, capaciteitstarief, thuisbatterijen, ... de energietransitie naar 2050 zorgt ervoor dat mensen zich meer en meer afvragen hoe zij het best hun energieverbruik kunnen reguleren. Slimme EMS zijn noodzakelijk om energieverbruik te optimaliseren. Om eindklanten daarin optimaal te ondersteunen en informeren, is kennisoverdracht van fabrikanten naar distributie en installateurs cruciaal. Wie erin slaagt om zowel elektrische bekabeling als programmeringstechnieken aan te bieden, zal bij de eindklant een streepje voor hebben.

Een belangrijk aspect binnen een EMS is de opslag van energie en in bijzonder de elektrochemische opslag waaronder de thuisbatterij. De energie van uw eigen PV­instal­

Install Day is een vakbeurs die u inspireert en waar u de nieuwste trends en ontwikkelingen in de installatiewereld ziet. Hierna geven we enkele algemene en technologische trends weer.

de installatiesector?

Totaalaanbieders

Er tekent zich al enkele jaren een trend af waarbij steeds meer elektro, verwarmings­ en sanitaire installatiebedrijven totaalaanbieders worden. Installateurs zetten zich in als totaalaanbieder van advies en ontwerp tot beheer en onderhoud.

latie opslaan, zelfbedruipend worden, onafhankelijk van het net (altijd elektriciteit, ook bij een stroomuitval): thuisbatterijen kunnen een valabele optie zijn.

Slimme laadinfrastructuur

De elektrificatie van ons wagenpark gaat razendsnel en waar u ook kijkt, ziet u vandaag al elektrische voertuigen opduiken. De laadinfrastructuur volgt die trend. “Load balancing” zien we steeds meer opduiken, wat betekent dat de laadpaal zowel de inkomende als uitgaande stroom berekent om te bepalen hoeveel stroom de laadpaal kan vrijgeven aan de auto. De lader houdt dus rekening met het volledige gebruik binnen het energienet.

In het snel veranderende landschap van elektrisch vervoer en duurzame energie, krijgt een nieuwe technologie steeds meer aandacht: bidirectioneel laden. Kort gezegd houdt dit in dat u met een lader stroom vanuit uw auto als energiebron kan gebruiken voor het huis en de bijbehorende apparaten. Daarnaast zou u zelfs energie vanuit de auto op piekmomenten terug kunnen verkopen aan uw energieleverancier.

Er zijn ook creatieve laadstrategieën mogelijk. Zo kan de auto in de zomer standaard opgeladen worden tot 60% van de batterijcapaciteit, en zal wanneer de zon schijnt deze volgeladen worden tot bijvoorbeeld 90% op zonne­energie.

Warmtepompen

De groei van het aantal warmtepompen (alle technologieën samen) in ons land was vorig jaar ongezien groot. Ook bij de zonneboilers en het aantal warmtepompboilers was er een stijgende toename. Het is de verwachting dat deze trends zich dit jaar zullen blijven doorzetten.

Een trend die we op ISH 2023 zagen, komt nu ook terug: monoblok propaan lucht­water toestel. Omdat geluidshinder een belangrijke factor is, is het meestal voorzien van een geluidsarme ventilator, meestal verborgen achter een designrooster.

Binnenklimaat

Mensen willen comfort en energiebesparing. Betere isolatie en een hogere luchtdichtheid vergroten de rol voor goede ventilatie. Het binnenklimaat is een sleutelvoorwaarde geworden in een ontwerp van een gebouw. Temperatuur, CO2, fijnstof en luchtvochtigheid zijn heel simpel te meten. Deze data kunnen per ruimte verzameld en geïnterpreteerd worden. Een app laat bewoners en installateurs zien hoe een systeem presteert.

Digitalisering en monitoring

De voortschrijdende digitalisering biedt het grote voordeel dat we het opwekken en verbruiken van energie steeds beter kunnen meten en opvolgen. De nieuwe techniek is slim: monitoren en beheren kan op afstand, de gebruiker zit net als de installateur aan de knoppen en de monteur heeft zijn smartphone/tablet als nieuwste gereedschap. Het bundelen en interpreteren van al die informatiestromen is de uitdaging. De data van al die monitoring vormen na verloop van tijd de ideale basis om met een energiemanagementsysteem te werken.

Energiemonitoring speelt een steeds belangrijkere rol in de gebouwde omgeving. Met gespecialiseerde kennis over gebouwbeheer­ en energiemonitoringsystemen kunnen paneelbouwers en installateurs daarop inspelen.

Koester de installateur

Personeel vinden én behouden vergt de jongste jaren steeds meer inzet van werkgevers. Of het nu gaat om loodgieter, elektricien, koeltechnicus, …; over de hele lijn kampt de installatiesector met een schrijnend tekort aan mensen. Dat tekort aan installateurs zal een rem zetten op het tempo waarin huizen en andere gebouwen worden verduurzaamd. Installateurs hebben ook specifieke kennis en vaardigheden die nodig zijn bij de installatie van warmtepompen, zonnepanelen en andere energiezuinige installaties. Vandaar onze campagne Install Tomorrow!

Hoe veilig is mijn thuisbatterij?

Met een eigen thuisbatterij kunnen bewoners optimaal genieten van de zonne-energie die ze zelf opwekken. Maar hoe zit het met de veiligheid van de thuisbatterij? Binnen Huawei geldt: geen compromis op veiligheid. Dit geldt niet alleen voor de miljoenen batterijen die Huawei FusionSolar jaarlijks wereldwijd installeert voor onze zonne-energie oplossingen, maar voor álle batterijen in de producten en systemen die we al decennialang ontwikkelen. Dit betekent dat de LUNA2000 thuisbatterij is uitgerust met de sterkste veiligheidsmaatregelen die in deze productcategorie te vinden zijn.

De veiligheidsfilosofie van Huawei berust op een meerlaags verdedigingsmechanisme. Die bestaat achtereenvolgens uit: preventie, dat wil zeggen het voorkomen van calamiteiten, het vroegtijdig onderkennen van en acteren op mogelijke afwijkingen en – tot slot – het actief ingrijpen in geval van calamiteiten.

1. Preventie

LFP-batterijen scoren het beste op de twee cruciale veiligheidsvariabelen voor batterijen: de warmteontwikkeling tijdens het laden en ontladen van de batterijen, en de thermal runaway. Omdat Huawei FusionSolar geen compromissen sluit op de veiligheid van onze gebruikers, kiezen wij voor LFP-batterijen in onze LUNA2000 batterij.

2. 24/7 Detectie en Respons

In iedere LUNA2000 heeft Huawei FusionSolar een 24/7 monitoring- en responssysteem ingebouwd, dat continu de cellen in de batterij inspecteert. Vertoont een cel afwijkend gedrag? Dan schakelt het systeem meteen de hele module uit.

Bijzonder aan het 24/7 monitoring- en responssysteem van de LUNA2000 is

de hoge dichtheid van sensoren: iedere LUNA2000 bevat acht onafhankelijk van elkaar functionerende sensoren. Hierdoor kan het systeem de batterij precies en op celniveau monitoren.

24/7 Detectie en Respons

Extra zelfactiverende blusmodule

ingebouwd: een zelfactiverende blusmodule. Deze blusmodule werkt met een snelle vrijlating van blusgassen in de module en dooft iedere beginnende vlam binnen 15 seconden. De LUNA2000 thuisbatterij is hiermee uniek in de markt.

Hoewel het heel onwaarschijnlijk is dat een module toch vlam vat, heeft Huawei FusionSolar hiervoor in de LUNA2000 een extra beschermingslaag

3. Extra zelfactiverende blusmodule

De energietransitie: ongeziene opportuniteiten… maar handen nodig om deze kansen te grijpen!

De energietransitie zorgt voor ingrijpende veranderingen én opportuniteiten voor ons Ecosysteem van multifunctionele installaties. Voor de realisatie van de energietransitie op het terrein zijn in België veel extra werknemers nodig. Voor iedereen in onze installatiesector - of het nu gaat om installateurs, distributeurs, fabrikanten of onderhoudsbedrijven…- is de “War For Talent dé grootste rem op het verzilveren van de kansen die de energietransitie met zich meebrengt.

Context

Afgelopen juni publiceerde de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu een rapport over de Impact van de arbeidsmarkt: “Implications of the Climate Transition on Employment, Skills and Training in Belgium”. Daarin merkt de FOD op dat "met het juiste ondersteunende kader, (...) België het Europese land is met het grootste potentieel voor netto jobcreatie als gevolg van de klimaattransitie", in het bijzonder in de bouwsector en voor ons Ecosysteem van multifunctionele installaties.

“Niets nieuws onder de zon, volgens Techlink”. Al in 2020 hebben we dit ­ onder andere ­ benoemd in onze whitepaper: LINK2030, Toekomstvisie op het systeem van de multifunctionele installaties. Daarin beschreven we al de technologische en maatschappelijke trends als gevolg van de Green Deal en gaven we richtlijnen voor de

sector om zich zo goed mogelijk aan te passen om de marktopportuniteiten te verzilveren. Veel van deze bevindingen en aanbevelingen zijn nu ook terug te vinden in het rapport dat de FOD Leefmilieu heeft gepubliceerd. In het bijzonder de “War For Talent”, die ervoor kan zorgen dat de energietransitie op het (installatie)veld niet of te traag gerealiseerd kan worden.

De energietransitie staat garant voor de creatie van (nieuwe) jobs in ons land en dat is uitstekend nieuws! Fabrikanten, distributeurs, installateurs en bedrijven actief in technisch onderhoud en energiebeheer uit de installatiesector zijn de belangrijkste drijvende krachten achter de energietransitie. Zij adviseren en ondersteunen consumenten in hun duurzame energiekeuzes. Maar als zij kampen met een structureel tekort aan geschoolde arbeidskrachten, zal dat onvermijdelijk grote impact hebben op de snelheid waarop de ener­

gietransitie doorgevoerd kan worden. We trekken al jaren aan de alarmbel om overheden te sensibiliseren, om de energietransitie op kruissnelheid te laten komen, hebben we volk nodig, veel volk. Technische en beroepsopleidingen moet geherwaardeerd en verbeterd worden, en afgestemd worden op de noden van de bedrijven, die in een energiewereld in verandering, profielen nodig hebben met technische skills over de nieuwste technologische innovaties, maar evenzeer met digitale en communicatieve skills die nu ook meer dan ooit belangrijk zijn.

Versterken van skills

Zoals we al aangaven in onze LINK2030, benadrukt het FOD­rapport de nood aan een gepaste opleiding voor technici en de verwerving van nieuwe vaardigheden, en wijst het erop dat België het Europese land is met de grootste kloof tussen de vereiste vaardigheden en het beschikbare aanbod. De beheersing van nieuwe technieken, technologieën en digitale vaardigheden is fundamenteel geworden in onze sector. Jong talent met deze skills zijn bijzonder gegeerd en vinden gegarandeerd een baan na het afstuderen.

Als beroepsvereniging pleiten we voor intensievere samenwerking met scholen en overheden. De aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt kan worden verbeterd door

duaal leren, praktijkgerichte cursussen die rond de werkplek worden georganiseerd, ...

Het creëren van synergiën met andere sectoren en technologieën is ook in toenemende mate een factor voor succes. Denk maar aan de IT­sector en de technologische industrie in het algemeen, waarna hightech toepassingen in robotica, augmented reality en digital twins ook hun ingang vinden in onze sector.

De missie van ons Ecosysteem is duidelijk: werken aan skills!

Allereerst technische vaardigheden. Cruciaal is het om nieuwe technologieën en de toepassing ervan op onze sector op de voet te volgen. Met de nadruk op het multifunctionele of multidisciplinaire aspect, want een integrale aanpak is essentieel om alles binnen het systeem optimaal te laten functioneren. Een goede samenwerking binnen de sector is onontbeerlijk om deze kennis van de fabrikant door te geven aan de andere spelers in ons Ecosysteem. Maar feedback van de installateur naar de fabrikant/distributeur is net zo belangrijk.

Ten tweede, digitale vaardigheden. Nieuwe digitale toepassingen gaan gepaard met nieuwe en steeds meer geavanceerde software. De digitale vaardigheden die nodig zijn, zijn specifiek voor elk onderdeel van de sector: hightech voor fabrikanten en toepassingsgericht voor distributeurs en installateurs.

En tenslotte, communicatie. Wat we eindklanten boven alles bieden is niet ons product, maar onze service. Onze specialiteit is niet technologie, maar comfort. De installateur ontwikkelt zich tot een adviseur die zijn oplossingen in eenvoudige bewoordingen kan uitleggen. Ze moeten technische en digitale vaardigheden kunnen omzetten in gebruiksvriendelijke

communicatie over de geïntegreerde oplossingen die ze aanbieden. Communicatie is net zo belangrijk voor distributeurs in hun contacten met (professionele) klanten.

De jongeren opzoeken in hun leefwereld…

Als beroepsfederatie zijn we het meer dan ooit aan onszelf verplicht om de opleidingsinitiatieven te steunen van zowel onze leden, die intern een “Academy” oprichten om jongeren klaar te stomen voor onze beroepen, als van onderwijsinstellingen. Op onze beurs

Install Day op 13 oktober verwelkomen we zo'n 600 studenten uit het hele land om deel te nemen aan een op maat gemaakt programma en de aanwezige bedrijven te ontmoeten.

De energietransitie houdt ook in dat de opleiding tot installateur meer in de kijker wordt gezet en dat jongeren beter worden geïnformeerd over de grote verscheidenheid aan professionele activiteiten die in onze sector worden aangeboden.

Afgelopen maart hebben we een grote sensibiliseringscampagne gelanceerd

met de naam "Install Tomorrow". Deze campagne vestigt de aandacht op jonge technici en installateurs en hun carrière. Met de posts op Tik Tok en Instagram bereiken we jongeren waar ze zijn: op de socials. Maar we zijn ons ervan bewust dat de uitdaging eveneens ligt in het overtuigen van ouders om hun kind een technisch beroep te laten volgen. Door hen inkijk te geven in het parcours van Odile, Mathéo, Pauline, Guillaume, Amaury... die allemaal gelukkig zijn met hun gemaakte keuze, hopen we jongeren en hun entourage te inspireren om voor een technische opleiding te kiezen waarmee ze bovendien onmiskenbaar een grote maatschappelijk belangrijke rol kunnen vervullen op weg naar een meer duurzame toekomst.

Eric Piers, CEO van Techlink AUTEUR:

“We hebben geen tijd te verliezen! Met onze campagne Install Tomorrow willen we jongeren warm maken om mee te toekomst te bepalen én te installeren.”

3D-elektriciteit in de toekomst: defossilisatie, decentralisatie en digitalisatie

In het kader van de Europese duurzaamheidsweek aan de KU Leuven in april 2023 gaf prof. Geert Deconinck van de KU Leuven en EnergyVille een lezing over de toekomst van ons elektriciteitsnetwerk, dat gebaseerd zal zijn op drie pijlers: defossilisatie, decentralisatie en digitalisatie. Zo’n 3D-elektriciteitssysteem is dringend noodzakelijk, als onderdeel van de strijd tegen klimaatverandering die zowel ons als landen uit het Globale Zuiden treft met droogtes, bosbranden en overstromingen.

Europese context

In de Europese context hebben we sinds het begin van deze eeuw duidelijke en bindende klimaat­ en energiedoelstellingen opgesteld, die progressief tot 2050 ambitieuzer worden, en noodzakelijk zijn om onze planeet leefbaar te houden. Deze doelstellingen hebben betrekking op het verminderen van broeikasgasemissies, het vergroten van het aandeel hernieuwbare energiebronnen zoals zonne­energie en windenergie, en het verbeteren van de algehele energie­efficiëntie. Dat is echter geen negatief verhaal, integendeel! Dat brengt heel wat opportuniteiten voor een leefbaarder omgeving met minder vervuiling en meer comfort voor de mensen. Naast de bijdrage van het elektriciteitssysteem aan de emissies van broeikasgassen, is het een levensnoodzakelijk netwerk, waarbij het belang van een energie­infrastructuur die zorgt voor langdurige beschikbaarheid van elektriciteit, leveringszekerheid en het vermogen

om te herstellen van grote gebeurtenissen (veerkracht, resiliëntie) niet genoeg te benadrukken valt.

3

“D”s

Om deze energietransitie realistisch te maken, zijn 3 “D”s noodzakelijk: defossilisatie, digitalisatie en decentralisatie.

“Onze onderzoekers aan de KU Leuven en in EnergyVille hebben een optimistische kijk op de toekomst van 3D-elektriciteitsnetwerken.”

PROF. GEERT DECONINCK

CEBEO, OOK JOUW PARTNER VOOR TOTAALOPLOSSINGEN IN HVAC EN VENTILATIE

INSTALL DAY stand 198-199

Vrijdag 13 oktober 2023 Brussels Kart

Bezoek ons op Install Day, stand 198-199, en ontdek het volledige assortiment. Onze specialisten staan klaar om al jouw vragen te beantwoorden.

Een eerste aspect is defossilisatie. Dit betekent dat alle fossiele energiebronnen (aardgas, mazout, benzine, steenkool) volledig uit het energiesysteem moeten verdwijnen, en dit zowel voor transport, verwarming als voor andere energiediensten. Voor de elektriciteitssector betekent dat de overgang naar 100% hernieuwbare elektriciteitsopwekking (tegen 2040), via windparken, zonneparken en waterkracht in een geconnecteerd Europees elektriciteitsnetwerk.

Immers, als we 1) de elektriciteitsopwekking volledig hernieuwbaar maken, en 2) alle energiediensten in de gebouwde omgeving volledig elektrificeren, dan bereiken we als vanzelf een gedefossiliseerd energiesysteem. Dat kan gepaard gaan met een hoger elektriciteitsgebruik, maar zal ons primair energieverbruik serieus laten dalen!

Uiteraard betekenen de toenemende elektrificatie en de variabele elektriciteitsopwekking uit hernieuwbare bronnen niet te onderschatten uitdagingen voor het bestaand, heterogeen en vaak niet geautomatiseerd, laagspanningsdistributienet. Hiervoor moeten we zowel inzetten op een sterkere netwerkinfrastructuur die in staat is om hogere pieken in het elektriciteitsverbruik op te vangen en bidirectionele energiestromen mogelijk te maken, als op een sterke digitalisering ervan. Monitoring­ en regelmechanismen, in een zogenaamd smart grid of intelligent elektriciteitsnetwerk, zijn hierbij cruciaal voor het effectief beheren van deze uitdagingen.

Dat brengt ons bij de tweede “D” van ons 3D­elektriciteitssysteem. De digitalisering komt naar voren als een essentiële factor in het energiesysteem, met de focus op slimme netwerken en data gestuurde technologieën. Vraagsturing, waarbij de sturing en het beheer van de elektriciteitsvraag centraal staan, is een belangrijk ele­

ment om energiegebruik te optimaliseren zonder concessies te doen aan het gebruikerscomfort. Om deze vraagrespons effectief te implementeren zijn energiebeheersystemen en woningautomatisering voordehandliggende oplossingen. Data speelt een cruciale rol bij het mogelijk maken van slimme netwerktoepassingen. Hierbij opent de beschikbaarheid van data van slimme meters, netwerkautomatisering, weergegevens en andere bronnen, nieuwe mogelijkheden. Dankzij de data­analyse kunnen we de netwerkuitbating optimaliseren, energiebeheersystemen ondersteunen en innovatieve toepassingen ontwikkelen. De rol van rekenkracht en communicatienetwerken, waaronder cloud computing en edge computing, zijn hierbij essentieel voor het verwerken en analyseren van de grote hoeveelheid data die door het netwerk wordt gegenereerd. Uiteraard zijn daarbij privacy en veilige en betrouwbare ICT­architecturen van groot belang.

De derde “D” staat voor decentralisatie. Dat gaat niet enkel over de gedecentraliseerde elektriciteits­ en warmteopwekking, waarbij fotovoltaïsche systemen, windturbines en besproken als belangrijke componenten zijn. Maar ook het regelen en sturen van lokale opslagoplossingen en flexibiliteitsmechanismen gebeurt steeds meer zonder centrale aansturing. In plaats van de netbeheerders een centrale plek te geven in het energiesysteem, kunnen lokale energiemarkten, semiautonome micronetten en peer­to­peerconcepten even valabele oplossingen zijn. Ook de evoluerende EU­beleidsmaatregelen bevorderen immers decentralisatie, zoals met de introductie van lokale energiegemeenschappen die energiedelen en peer­to­peer energieverhandelen faciliteren. Deze Europese regelgeving is nu (eindelijk, met meer dan een jaar vertraging) ook in Vlaamse, Brusselse en Waalse regelgeving omgezet; andere landen in de EU die dit minder

conservatief interpreteren kunnen ons hierbij verder inspireren.

Tot slot

Onze onderzoekers aan de KU Leuven en in EnergyVille hebben een optimistische kijk op de toekomst van 3D­elektriciteitsnetwerken, maar daarbij mag de noodzaak van consistente beleidsmaatregelen, verhoogde investeringen in netwerkinfrastructuur en open toegang tot gegevens niet vergeten worden.

Iedereen kan haar of zijn steen bijdragen aan de energietransitie en actief deelnemen via defossilisatie van haar lokaal energiesysteem door elektrificatie van haar energiediensten, decentralisatie van de elektriciteitsopwekking met zonne­energie en digitalisatie om flexibiliteit te sturen, om een duurzaam en efficiënt 3D­energiesysteem voor de toekomst op te bouwen.

Auteur: Prof. dr. ir. Geert Deconinck, professor “smart grids” aan KU Leuven en actief onderzoeker in EnergyVille

Prof. Geert Deconinck

Op weg naar een duurzame toekomst…

Kom op 11.12.2023 naar Bel.Brussels voor de tweede editie van het Energy

Transition Congress.

De editie van 2022 was een inspiratiebron waar experten uit de energiesector hun visie gaven op de energietransitie – in de context van de Green Deal en REPowerEU – door concrete acties te formuleren.

Tijdens het Energy Transition Congress 2023 zullen we debatteren over de impact van deze acties en zoveel mogelijk concrete aanbevelingen maken naar de regeringen en partijen in aanloop van de verkiezingen van 2024.

Debatten en speeches

Bel.Brussels

Havenlaan 86C 1000 Brussel

Maandag 11.12.2023 van 8.30 tot 18.30 u

GRATIS parking

Meer info op : www.energy-transition.be

Een gezamenlijk initiatief van

Wijzigingen aan het AREI die op 1 juni 2023 in voege traden

Op dinsdag 28 maart 2023 werd in het Belgisch Staatsblad een KB gepubliceerd tot wijzigingen in Boek 1, 2, 3 van het Algemeen Reglement op de elektrische installaties (AREI) tot vaststelling van de veiligheidsmaatregelen voor de elektrische installaties op laagspanning en op zeer lage spanning. Dit besluit trad in werking op 1 juni 2023 en heeft voornamelijk impact op Boek 1.

De belangrijkste “installatie aanpassingen” hebben betrekking op de differentieels in een huishoudelijke (HH) installatie:

● het aantal differentieels dat in een HH­installatie moet geïnstalleerd worden zal toenemen. Voor deze installatie aanpassing is een overgangsmaatregel voorzien voor de langlopende projecten waar de projecten of werken aangevangen zijn vóór de inwerkingtreding van dit koninklijk besluit en waarvoor de gelijkvormigheidscontrole vóór de ingebruikname vanaf 1 juni 2023 plaatsvindt. De aanvrager van de controle moet bij de gelijkvormigheidscontrole vóór de ingebruikname vermelden of de keurder de afwijkende beschikkingen, zijnde de eisen zoals die voor 1 juni 2023 in het AREI staan met betrekking tot het aantal differentieels, al

dan niet moet toepassen. Deze informatie moet in het controleverslag door de keurder worden vermeld. Het is aan de aanvrager van de controle om dit te staven met één of meerdere gedateerde documenten zoals document aanbesteding, afgeleverde offerte, enz.

● het is niet langer verboden om een differentieel type A te plaatsen stroomopwaarts van een of meerdere differentieelstroombeschermingsinrichtingen die een beschermingsfunctie hebben tegen fouten met een totale gelijkstroomcomponent van meer dan 6 mA. In het deel “Verstorende gelijkstroomcomponenten” is immers het volgende toegevoegd “de differentieelstroombeschermingsinrichting wordt geïnstalleerd samen en in coördinatie met een detectieapparaat voor residuele ge­

lijkstroom die het elektrisch materieel uitschakelen bij het ontstaan van een isolatiefout met een verstorende gelijkstroomcomponent”. Coördinatietabellen van de fabrikanten van de differentieels moeten dit ondersteunen.

● In bestaande installaties is het gebruik van een differentieel type AC niet langer toegelaten en vervalt de vrijstelling van verzegeling.

● Voor de bescherming van wasruimten, badkamers, stortbadruimten en wasmachines vervalt de niet­bescherming door een differentieelstroombeschermingsinrichting met hoge of zeer hoge gevoeligheid.

Voor bestaande HH­installaties zijn er een aantal vrijstellingen met betrekking tot de markering van

Resi9 XE systeem

Residentiële elektrische beveiliging heruitgevonden.

Uniek en e ciënt!

Resi9 XE is de ideale oplossing:

Snellere installatie

Hoger beschermingsniveau

Future - Ready

“Voor mij komt een veilige elektrische installatie op de eerste plaats!”

het materieel opgenomen zoals “22,5kA²s, 3000” op de differentieels en de energiebeperkings­klasse 3 op automaten geplaatst voor een bepaalde datum.

Zoals aangegeven staat er als belangrijke installatie aanpassing in het KB een toename van het aantal differentieels in een HH­installatie.

Indien de spreidingsweerstand van de aardverbinding (Ra) kleiner of gelijk is aan 30 ohm geldt het volgende:

1Naast de badkamer, de wasmachine, droogkast en vaatwasmachine zullen ook de contactdozen, die niet bestemd zijn voor de voeding van de vaste of vast opgestelde toestellen en machines, en de verlichting achter een of meerdere differentieels van maximaal 30 mA geïnstalleerd worden. Deze differentieels van maximaal 30 mA bevinden zich onmiddellijk stroomafwaarts van de differentieel aan het begin van de elektrische installatie. Achter elke differentieel van maximaal 30 mA mogen maximaal 8 eindstroombanen geïnstalleerd worden.

2De vaste of vast opgestelde toestellen en machines zoals de koeltoestellen, de elektrische fornuizen, de elektrische verwarmingsinstallaties, de contactdozen gevoed via een individuele beschermingstransformator alsook elke andere stroombaan die niet vermeld worden in de vorige paragraaf mogen onmiddel lijk stroomafwaarts van de differentieel aan het begin van de elektrische installatie geïnstalleerd worden.

Indien de spreidingsweerstand van de aardverbinding groter is dan 30 ohm geldt het volgende:

1

Er worden ten minste twee differentieels van maximaal 30 mA onmiddellijk stroomafwaarts van de differentieel aan het begin van de elektrische installatie voorzien met achter elke differentieel van max 30 mA maximaal 16 enkelvoudige of meervoudige contactdozen. Een vast toestel of een geheel van vaste toestellen bediend door een gemeenschappelijk bedieningstoestel wordt gelijkgesteld met een contactdoos.

2De stroombanen van punt 2. vermeld onder de eisen voor Ra ≤ 30 ohm worden achter een of meerdere differentieels van maximaal 100 mA geïnstalleerd. Deze differentieels van maximaal 100 mA bevinden zich onmiddellijk stroomafwaarts van de differentieel aan het begin van de elektrische installatie.

Naast deze installatie aanpassing zijn er nog een aantal andere aanpassingen zoals:

● Wijzigen van een aantal begrippen en definities zoals huishoudelijke installatie.

• De gemeenschappelijke delen van een residentieel geheel behoren niet meer tot de huishoudelijke installatie; het gevolg hiervan is dat de periodiciteit van de controlebezoeken 5 jaar wordt in plaats van 25 jaar nu. Nochtans blijven sommige veiligheidsmaatregelen van huishoudelijke installaties van toepassing, zoals de schema’s, plannen en documenten, de markering van de verdeel­ en schakelborden, de waarde van de aardverbinding, de bescherming tegen elektrische schokken bij onrechtstreekse aanraking, de afwijkende beschik kingen.

• de elektrische installatie van een ruimte die geen deel uitmaakt van een regime van mede­eigendom en die niet voor activiteiten van een onderneming wordt gebruikt, wordt beschouwd als een huishoudelijke installatie

● Editoriale aanpassingen zijn gebeurd zoals het vermijden van het woordje “moeten”, normen “door de koning bekrachtigd” aanvullen met “of door het NBN geregistreerd”, stopcontact vervangen door contactdoos, installaties in huishoudelijke ruimten vervangen door huishoudelijke installaties …

● Er wordt bijkomende info op de schema’s vereist zoals de

brandreactieklasse van de leidingen, het type differentieel, alsook zijn er bijkomende symbolen opgenomen voor nieuwe technologieën zoals domotica, laadinrichtingen voor voertuigen, PV­installaties, omvormers, …

● Het is toegelaten om meerdraadsschema’s te gebruiken, om eigen symbolen te gebruiken indien er geen voorzien is in de tabel in het AREI mits toevoegen van een legende ter verduidelijking.

● Het is niet langer verplicht dat de eigenaar de ééndraadsschema’s en de situatieplannen dateert en onder tekent.

● Het controleveslag wordt door het erkende organisme 5 jaar bijgehouden en de eigenaar, de uitbater of de beheerder van de elektrische installatie kan bij het betrokken erkend organisme verzoeken om een duplicaat van het controleverslag en de ondertekende ééndraadsschema’s en situatieplannen te verkrijgen tegen een bedrag dat de kostprijs van een controle niet mag overschrijden.

● Materieel van klasse 0 en 01 is verboden en materieel van klasse 1 wordt steeds geaard. Het gebruik van fittingen voor een aansluit punt voor een verlichtingstoestel om de gelijkvormig­heidscontrole vóór de ingebruikname te kunnen uitvoeren wordt toegelaten.

● Er zijn kleinere geleider secties met bijhorende kalibers van zekeringen en automaten toegevoegd in de tabel “Kaliber van de beschermingsinrichting in functie van de doorsnede der geleiders”.

● Een toestel voor automatische wederinschakeling mag niet gekoppeld worden aan de differentieel van maximum 30 mA waarachter de contactdozen die niet bestemd zijn

Techlink Werkgroep AREI

Techlink lanceert een nieuwe werkgroep rond de AREI-teksten die op dit moment worden uitgeschreven.

Tijdens de laatste Sectorraad werd beslist om binnen Techlink werkgroepen te organiseren rond de AREI-teksten die momenteel in voorbereiding zijn.

Het doel van deze sessies is om jouw mening mee te nemen in de werkgroepen die verantwoordelijk zijn voor het opstellen van deze teksten. Je kan dus invloed uitoefenen op het schrijfproces en ons helpen om het AREI in

voor de voeding van de vaste of vast opgestelde toestellen en machines in de ruimten die een bad en/of een douche bevatten en contactdozen bestemd voor de wasmachines, de droogkasten en de afwasmachine geïnstalleerd zijn.

● Contactdozen, met een toegekende spanning van 400 V in wisselstroom, die uitsluitend bestemd zijn voor de voeding van verplaatsbare toestellen met vaste standplaats hoeven geen kinderbeveiliging te hebben.

● Het is toegelaten om de stroombanen met de contactdozen die niet bestemd zijn voor de voeding van de vaste of vast opgestelde toestellen en machines in de ruimten die een bad en/of een douche bevatten en met contactdozen bestemd voor de wasmachines, de droogkasten en de afwasmachine geïnstalleerd niet te beveiligen met een differentieel van maximum 30 mA voor elektrische installaties waarvan de uitvoering ter plaatse is aangevangen vóór de inwerkingtreding van onderafdeling 4.2.4.3.. Deze afwijking is ook van toepassing op elke niet belangrijke wijziging of uitbreiding die op deze stroombanen wordt aangebracht. Het is eveneens toegelaten,

lijn te brengen met de noden op het installatieveld. Elke sessie wordt zowel in het Frans als in het Nederlands georganiseerd om de discussies te vergemakkelijken. De eerste sessie zal volgende thema’s behandelen: (on) rechtstreekse aanraking, uitwendige invloeden, kortsluitstroom in huishoudelijke installaties.

WILT U HIERAAN DEELNEMEN? Contacteer onze expert Simon Vanheuverzwijn via consult@techlink.be

in afwijking van de voorschriften van onderafdeling 4.2.4.3., meer dan acht eindstroombanen per differentieel van maximum 30 mA in dienst te laten voor elektrische installaties waarvan de uitvoering ter plaatse is aangevangen vóór de inwerkingtreding van deze onderafdeling.

● Het controleverslag mag ontbreken in het dossier van HH­installaties oud AREI.

Conclusie

Sinds 1 juni 2023 zijn er een aantal belangrijke wijzigingen van toepassing voor HH­installaties. De meest opvallende wijziging zijn de bijkomende differentieels van maximum 30 mA onmiddellijk stroomafwaarts van de differentieel aan het begin van de elektrische installatie. Om eventuele problemen bij langlopende projecten te vermijden zijn voor deze wijziging gepaste overgangsmaatregelen voorzien waardoor het mogelijk is de controle te laten doen volgens de regelgeving van voor 1 juni 2023.

Auteur: Danny Hermans, VOLTA

We push your competitivity to a higher level through:

Compétitivité

Trayco met l’accent sur la rapidité d’assemblage et les solutions innovantes, ce qui lui permet d’être très compétitif.

Partenariat

Créer une situation gagnant-gagnant en trouvant la meilleure solution avec nos clients.

Flexibilité

Nous vivons dans un monde compétitif. Chez Trayco, nous savons que la rapidité et la flexibilité vont de pair.

Innovation

Des solutions personnalisées, des conseils professionnels et des produits sur mesure.

13/10/23

HALL B STAND 64

Téléchargez notre catalogue ici

Hoe zorg je ervoor dat je als installateur van Energy Storage Systems of thuisbatterijen volledig “future proof” bent?

In 2021 zagen we een ongeziene opmars van thuisbatterijen. Als producent, invoerder of installateur die batterijen op de Belgische markt brengt, weet je dat je moet voldoen aan de wettelijke aanvaardingsplicht. Sinds 1 januari 2022 heeft Bebat een milieubijdrage ingevoerd voor Energy Storage Systems (ESS) of thuisbatterijen. Die betaal je als deelnemer van Bebat op het moment dat de batterij op de markt komt, en dus niet bij terugname in de toekomst. Deze nieuwe regeling roept nog steeds vragen op bij onze installateurs.

Techlink ontvangt met enige regelmaat vragen omtrent de wettelijke verplichtingen in verband met de inzameling, ophaling, verwerking en recyclage van thuisbatterijen of ESS. Het leek ons van essentieel belang om de verplichtingen nog eens goed op een rijtje te zetten.

Trends

1 Toepassingen voor grote Li­ion batterijen > 20 kg nemen razendsnel toe.

2

Inzameling

Thuisbatterijen of ESS hebben doorgaans een levensverwachting van minstens 7 à 8 jaren.

Bebat heeft alle expertise in huis om deze ophaling volgens de wettelijke normen en veiligheidsregels te verzorgen. Vervoer gebeurt ADR-conform in aangepaste containers door transporteurs die over de juiste vergunningen beschikken.

De standaardprocedure voor ophaling van ESS is als volgt:

● Eindklant informeert de installateur.

● De installateur demonteert de ESS en neemt ze mee.

● De installateur vraagt ophaling aan Bebat en vult een vragenlijst over status, serienummer en andere informatie van de ESS in.

● Bebat organiseert de ophaling bij de installateur in functie van de informatie in de vragenlijst.

Als je als installateur of groothandel dus een afgedankte thuisbatterij op te halen hebt, contacteer Bebat via email collection@bebat.be.

Groei van PV in combinatie met een thuisbatterij is sinds 2021 niet meer te stoppen.

Aanvaardingsplicht

Een producent, invoerder en – in sommige gevallen ook – installateur van thuisbatterijen moet voldoen aan de wettelijke aanvaardingsplicht en is dus verantwoordelijk voor wat er met die batterij gebeurt na hun eerste leven. Wie als installateur thuisbatterijen aankoopt (fysiek of online) bij een buitenlands bedrijf en deze in België als eerste op de markt brengt, wordt ook onderworpen aan deze aanvaardingsplicht en als invoerder aanzien.

De aanvaardingsplicht houdt in dat je verantwoordelijk blijft voor de rapportering (aangifte van verkoop), sensibilisering, terugname, inzameling en verwerking van de afvalbatterij.

Om hieraan te voldoen voor thuisbatterijen/modules tot en met 200kg heb je 2 mogelijkheden:

1Je dient zelf een individueel afvalpreventie­ en beheersplan in bij de OVAM voor Vlaanderen (en bij Leefmilieu Brussel voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en DSD voor Wallonië) waarin je uitgebreid de eigen organisatie van registratie, rapportering, inzameling en verwerking voorlegt ter goedkeuring. Eens goedgekeurd, kan je zelf aan de slag.

2Je sluit je aan bij Bebat en doet aangifte van de door jou op de markt gebrachte batterijen met hun serienummer. Vervolgens regelt Bebat alle wettelijke verplichtingen voor jou (van inzameling, ophaling, sortering, verwerking en recyclage, preventie, sensibilisering, communicatie tot en met rapportering naar de overheden).

Welke batterijen vallen onder de definitie van thuisbatterij of ESS?

De milieubijdrage wordt ingevoerd voor batterijmodules voor energieopslag met een gewicht ≤ 200 kg die gekoppeld zijn aan een decentrale energieproductie­installatie voor elek triciteit, ongeacht de plaats waar ze geïnstalleerd worden, op basis van lithium­ion of zoutwater. Hieronder vallen de modules voor residentieel (thuisbatterijen), commercieel en/ of industrieel gebruik. Batterijen die back­updoeleinden als hoofdfunctie hebben, de zogenaamde UPS­batterijen, horen daar niet bij.

De milieubijdrage wordt per kg berekend. Om het gewicht van de batterij te bepalen, dien je het gewicht te ne­

men van de batterij/module waar het serienummer op staat inclusief behuizing als die er is. De omvormer en BMS (Batterij Management System) moeten enkel meegeteld worden als deze in de behuizing geïntegreerd zijn.

Tarieven

Voor thuisbatterijen/modules op basis van lithium met een gewicht tot en met 200kg wordt een milieubijdrage van € 2,39 per kilo aangerekend. Voor zoutwaterbatterijen is dat € 1,27 per kilo. Dit omvat de hele dienstverlening van Bebat van preventie, sensibilisering, communicatie en rapportering tot en met inzameling, ophaling, sortering, verwerking en recyclage. De milieubijdrage werd vastgelegd na overleg met de sector en gewesten en weerspiegelt op vandaag slechts 50% van de reële kosten van ophaling, ontmanteling en recycling van Bebat. Er is dus bewust gekozen om het tarief lager in te zetten en om het zo betaalbaar te houden voor de eindgebruiker. Ook in 2023 werden bewust de hoge inflatiekosten niet doorgerekend en zal het tarief in 2024 ook niet wijzigen.

Deze milieubijdrage wordt door de groothandel aan de installateur doorgerekend (indien er een Belgische groothandel betrokken is) en de installateur rekent deze door aan de eindklant. Het is de eindgebruiker die de kostprijs betaalt en daarmee heeft hij zekerheid dat de ophaling op einde leven effectief door Bebat kan gebeuren op voorwaarde dat de ESS correct werd aangegeven bij Bebat, inclusief serienummer. Voor de groothandel en de installateur is de milieubijdrage kostenneutraal.

Voor meer informatie contacteer Barbara Van Riel, Account Manager bij Bebat, via e-mail barbara.vanriel@bebat.be of Roeland Verlinden, Senior Legal Advisor van Techlink ( consult@techlink.be).

Volta presenteert nieuwste sectorcijfers

Volta stelde ook dit jaar terug een sectorfoto op voor PsC 149.01. De gegevens van de bedrijven en de werknemers uit de elektrosector worden regelmatig bestudeerd om meer kennis te vergaren over de arbeidsmarkt en de evoluties die zich daar voordoen. De statistische gegevens van deze sectorfoto 2022 zullen u ongetwijfeld helpen om het belang van de elektrosector binnen de Belgische economie beter te begrijpen en ook de bijzonderheden te leren kennen van het paritair subcomité 149.01.

Bedrijven en werknemers uit de sector: algemeen overzicht

De gegevens van de RSZ vermelden 5.621 bedrijven en 39.805 werknemers.

Het totaal aantal bedrijven en werknemers is gestegen tussen 2021 en 2022: +3,1% voor de bedrijven en +1,73% voor de werknemers (respectievelijk 169 bedrijven en 678 werknemers meer).

Onder meer door de overstap naar hernieuwbare energie zal deze groei de komende jaren alleen maar toenemen. Dit zorgt voor een stijgende hoogspanning op de arbeidsmarkt.

SECTORFOTO 2022 DE BEDRIJVEN

Verdeling van de bedrijven per provincie

Wanneer de bedrijven per provincie worden ingedeeld, volgens maatschappelijke zetel, stellen we vast dat de provincie Antwerpen de

meeste bedrijven telt. Op de tweede plaats volgen West­ en Oost­Vlaanderen. De grootste stijging deed zich voor in de provincie Vlaams­Brabant (+52 bedrijven).

Verdeling van de bedrijven volgens grootte

De micro­ondernemingen met minder dan 10 werknemers vertegenwoordigen 81,79% van de bedrijven van de sector (4.459 bedrijven).

Vervolgens telt 9,41% van de bedrijven tussen de 10 en 19 werknemers (513 bedrijven).

In het totaal zijn deze ondernemingen met minder dan 20 werknemers goed voor 91,2% van het totaal van de bedrijven uit de sector.

En wanneer we daar de bedrijven aan toevoegen met 20 tot 49 werknemers (6,25% of 341 bedrijven), stellen we vast dat de kleine bedrijven (met minder dan 50 werknemers) goed zijn voor 97,45% van de bedrijven van PsC 149.01.

Verdeling van de werknemers volgens statuut

De arbeiders zijn goed voor bijna drie vierde van de werknemers, terwijl iets minder dan een vierde (22%) het statuut van bediende heeft en 3% dat van leerling­stagiair.

In 2022 telt de sector 29.822 arbeiders, 8.772 bedienden en 1.211 leerling­stagiairs.

Onder leerling­stagiairs verstaat men in deze sectorfoto jongeren onder leercontract of arbeidscontract tot de leeftijd van 18 jaar (tot 31/12 van het jaar waarin ze de leeftijd van 18 jaar bereiken). Sinds 2004 worden leerlingen onder leer­ of arbeidscontract aangegeven door de werkgever als normale werknemers vanaf de leeftijd van 19 jaar (vanaf 1/1 van het jaar waarin ze de leeftijd van 19 bereiken).

Tussen 2021 en 2022 is het totaal aantal arbeiders met 1,5% gestegen (455 arbeiders meer) en het aantal bedienden met 2,5% gedaald (216 bedienden minder). Het aantal leerling­stagiairs daarentegen is gestegen met 0,5% (7 leerling­stagiairs meer).

Verdeling van de arbeiders volgens leeftijd

Wanneer wij de verdeling van de arbeiders van de sector volgens leeftijd analyseren, stellen we vast dat, net zoals voor de volledige groep werknemers, de leeftijdscategorie met de meeste arbeiders die van 25 tot 29 jaar is (15,5%).

Op de tweede en derde positie komen de leeftijdscategorieën 30 tot 34 jaar (15,4%) en 35 tot 39 jaar (13,2%). Samen vertegenwoordigen deze drie categorieën van 25 tot 39 jaar ongeveer 44% van de arbeiderspopulatie.

ERVAAR EINDELOZE MOGELIJKHEDEN MET ONZE LICHTSTURINGEN

scan de QR-code voor meer informatie over onze oplossingen

KB betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen

In het Belgisch Staatsblad van 14 april 2023 werd het koninklijk besluit (KB) van 7 april 2023 tot vaststelling van een basisveiligheidsopleiding met betrekking tot tijdelijke of mobiele bouwplaatsen en tot verbetering van de communicatie op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen gepubliceerd.

De basisveiligheidsopleiding moet niet alleen gevolgd worden door de werknemers, maar ook door:

● de werkgevers die zelf een beroepsactiviteit op de bouwplaats uitoefenen;

● de zelfstandigen die werken uitvoeren op de bouwplaats.

Voor iedereen die deze basisveiligheidsopleiding moet volgen, moet op elk ogenblik kunnen aangetoond worden dat de door die personen gevolgde opleiding beantwoordt aan de doelstellingen die zijn opgenomen in de wetgeving.

Doel

Algemene beginselen

Om op een tijdelijke of mobiele bouwplaats werkzaamheden uit te voeren m.b.t. tot het realiseren van het bouwwerk, is elke werkgever ertoe gehouden aan zijn werknemers een basisveiligheidsopleiding met betrekking tot tijdelijke of mobiele bouwplaatsen te verstrekken.

Deze basisveiligheidsopleiding is van toepassing op alle personen die op de bouwplaats werken uitvoeren met het oog op het realiseren van het bouwwerk.

De basisveiligheidsopleiding heeft tot doel de personen die werken uitvoeren op een bouwplaats bewust te maken van de risico’s die aanwezig kunnen zijn op een tijdelijke of mobiele bouwplaats, ongeacht of deze risico’s voortvloeien uit hun eigen activiteiten of uit de activiteiten van andere ondernemingen die aanwezig zijn of zullen zijn op de bouwplaats.

Doel van de opleiding:

● een basiskennis van de rol en de taken van de actoren betrokken bij tijdelijke of mobiele bouwplaatsen;

● een basiskennis betreffende de organisatie van een efficiënte samenwerking op een tijdelijke of mobiele bouwplaats, met het oog op de veiligheid en gezondheid op de bouwplaats en het welzijn op het werk;

● een basiskennis van de algemene preventiebeginselen;

● de kennis van de toepassing van de passende preventiemaatregelen;

● het inzicht in en het toepassen van veilig en gezond gedrag op een tijdelijke of mobiele bouwplaats.

De organisatie

De basisveiligheidsopleiding heeft een totale duur van tenminste acht uur. Ze moet worden gevolgd door de bedoelde personen vooraleer zij de werkzaamheden op de tijdelijke of mobiele bouwplaats aanvatten. Indien dit niet mogelijk zou zijn, bv. omdat de praktische organisatie van een opleiding niet haalbaar is, moet de opleiding gevolgd worden binnen een termijn van één maand nadat zij de werkzaamheden hebben aangevat.

Deze opleiding moet op regelmatige tijdstippen herhaald worden, tenzij kan aangetoond worden dat de kennis van de personen die de opleiding moeten volgen actueel blijft, d.m.v. regelmatige of continue opleiding en informatieverstrekking en door praktijkervaring.

De basisveiligheidsopleiding wordt gevolgd bij organisatoren die een kwaliteitsborgingssysteem toepassen, waardoor zij kunnen aantonen dat de opleiding die zij verstrekken beantwoordt aan de doelstellingen van de wetgeving. Wanneer een sectorale vormingsinstelling de basisveiligheidsopleiding organiseert en geeft, moet zij ook zelfstandigen toelaten tot de door hen verstrekte opleidingen.

De algemene informatieen opleidingsplicht van de werkgever

De basisveiligheidsopleiding heeft tot doel aan de werknemers een

BRENG JIJ BATTERIJEN OP DE MARKT?

SLUIT JE AAN BIJ BEBAT!

Wist je dat je als producent of invoerder van elektrische wagens in België moet voldoen aan de wettelijke aanvaardingsplicht?

Ontdek de 7 wettelijke verplichtingen

1

2 3

4

• Registreren: bij de drie gewestelijke overheden.

• Aangifte doen: welke batterijen je op de markt brengt.

• Sensibiliseren & preventie: rond gebruik van batterijen.

• Inzameling organiseren: ADR-conform vervoer door goedgekeurde ophalers.

Om aan al deze verplichtingen te voldoen, kan je zelf een individueel aanvaardingsplichtplan of afvalpreventie- en beheersplan ter goedkeuring indienen bij de regionale overheden. Maar er is ook een eenvoudigere manier: aansluiten bij Bebat.

5 7

• Recycleren: afgedankte batterijen worden nieuwe grondstoffen.

6

• Recyclage-efficiëntie aantonen: batterijen laten verwerken door goedgekeurde recyclagebedrijven.

• Rapporteren: aan de overheden.

Wil je eerst even nagaan of jouw onderneming onder deze wetgeving valt?

DOE DE TEST >>

www.bebat.be/de-test

algemeen inzicht te geven in het veilig en gezond werken op een bouwplaats. Dit doet geen afbreuk aan het feit dat de werkgever in elk geval voorafgaand aan de tewerkstelling op de bouwplaats:

● aan de werknemers de nodige informatie moet verstrekken over de risico’s en de preventiemaatregelen verbonden aan het werken op een bouwplaats;

● kan aantonen dat deze werknemers die informatie wel degelijk hebben ontvangen en begrepen.

Deze informatie­ en opleidingsplicht geldt dus zowel wanneer de basisveiligheidsopleiding nog niet werd gevolgd, als wanneer ze wel reeds werd gevolgd.

Specifieke bepalingen

De basisveiligheidsopleiding doet geen afbreuk aan de eventuele wettelijke verplichting tot het volgen van een specifieke opleiding. Het kan hier zowel gaan om een opleiding die eigen is aan een bepaald beroep (bv. het beroep van elektricien), als om een opleiding die betrekking heeft op welzijn op het werk (bv. de opleiding die moet gevolgd worden door werknemers die asbestverwijderingswerkzaamheden uitvoeren, of de opleiding voor het besturen van een mobiel arbeidsmiddel, etc.). In dat geval moet de basisveiligheidsopleiding nog steeds worden gevolgd.

Wanneer in een bepaalde sector of onderneming strengere regels of praktijken van toepassing zijn op het vlak van opleiding voor het veilig en gezond werken op een bouwplaats en indien deze regels of praktijken de doelstellingen van de basisveiligheidsopleiding respecteren, dan hebben deze regels voorrang op de regels die in verband met de basisveiligheidsopleiding in het KB worden vastgesteld.

Wanneer de tijdelijke of mobiele bouwplaats zich bevindt in de inrichting van een opdrachtgever en de

werknemers van deze opdrachtgever werkzaamheden verrichten op de tij delijke of mobiele bouwplaats, moeten deze werknemers eveneens de basis veiligheidsopleiding volgen. Hiervan kan slechts afgeweken worden indien er op deze werknemers strengere re gels of praktijken van toepassing zijn, waardoor de doelstellingen van de ba sisveiligheidsopleiding worden geres pecteerd.

Vermoeden dat de kennis verworven is

De werknemers die werkzaamheden uitvoeren op een tijdelijke of mobie le bouwplaats worden vermoed te beschikken over de kennis voorzien in de basisveiligheidsopleiding, indien aan één van de volgende voorwaarden is voldaan:

● ze beschikken over een attest waaruit blijkt dat zij de kennis bedoeld in de basisveiligheidsopleiding hebben verworven door het volgen van een andere opleiding (het kan hier bijvoorbeeld gaan om het VCA­attest);

● zij kunnen aantonen dat zij in de afgelopen 10 jaar tenminste 5 jaar ervaring hebben verworven door het uitvoeren van werkzaamheden op een tijdelijke of mobiele bouwplaats.

Zelfstandigen en werkgevers die zelf een beroepsactiviteit uitoefenen op de bouwplaats kunnen eveneens een beroep doen op dit vermoeden.

Regeling voor buitenlandse ondernemingen

De ondernemingen die gevestigd zijn in een andere lidstaat van de EU dienen de basisveiligheidsopleiding niet te volgen, indien zij kunnen aantonen dat er wordt voldaan aan vergelijkbare voorwaarden inzake de basisveiligheidsopleiding voor veilig en gezondheid werken op tijdelijke of mobiele bouwplaatsen vastgesteld in een andere lidstaat van de EU. Dit geldt zowel voor deze ondernemers zelf, wanneer zij in de hoedanigheid van werkgever of in de hoedanigheid van zelfstandige werken op een

bouwplaats, als voor hun werknemers.

Zij kunnen er wel voor kiezen om de Belgische basisveiligheidsopleiding te volgen. In dat geval moeten deze personen bij de toepassing van een collectieve arbeidsovereenkomst die de modaliteiten van de basisveiligheidsopleiding vaststelt op dezelfde wijze behandeld worden als de Belgische werkgevers, werknemers en zelfstandigen.

Rol van collectieve

arbeidsovereenkomsten

Collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) die gesloten worden in een paritair comité dat bevoegd is voor de werkgevers en werknemers die activiteiten uitvoeren op de bouwplaats kunnen een aantal specifieke regels vaststellen:

● de inhoud en de nadere regels betreffende de basisveiligheidsopleidingen;

● de voorwaarden waaronder werknemers kunnen worden vrijgesteld van het volgen van de basisveiligheidsopleiding, voor zover deze kunnen aantonen dat ze de kennis verworven hebben op een andere

wijze; deze voorwaarden moeten wel rekening houden met de wettelijke regels inzake het vermoeden waaruit blijkt dat iemand reeds beschikt over de nodige kennis; het belasten van een sectorale vormingsinstelling met het organiseren en geven van de opleiding, wanneer dergelijke instelling bestaat.

In heel wat situaties vallen de werkgevers en werknemers die werken uit voeren op de bouwplaats onder het ressort van het paritair comité van de bouwsector (zie hierboven). Toch worden op bouwplaatsen ook werknemers tewerkgesteld die vallen onder het ressort van andere paritaire comités. Ook in deze paritaire comités kunnen er cao’s gesloten worden betreffende de basisveiligheidsopleiding.

Het is mogelijk dat deze cao algemeen verbindend wordt verklaard, maar dat is niet uitdrukkelijk verplicht gesteld in de regelgeving.

Inwerkingtreding van de regeling

De wetgeving over de basisveiligheidsopleiding trad in werking op 15 april 2023.

Toch wordt er voorzien in het trapsgewijs uitrollen van de basisveiligheidsopleiding en dit om ervoor te zorgen dat iedereen die bedoeld wordt in de nieuwe wetgeving, deze opleiding inderdaad tijdig kan volgen.

De personen die nog nooit gewerkt hebben op een bouwplaats moeten in eerste instantie in staat gesteld worden om deze basisveiligheidsoplei­

ding te volgen en de nodige kennis te verwerven.

De personen die reeds werkzaam zijn op een bouwplaats moeten in tweede instantie in staat gesteld worden om deze basisveiligheidsopleiding te volgen. Zij beschikken over een termijn van één jaar om de nodige kennis te verwerven. Deze termijn eindigt op 15 april 2024.

Voor werknemers en werkgevers die ressorteren onder het PsC 149.01 zal Volta, het paritaire sectororganisatie, voorzien in specifieke opleidingen.

Neem contact op met Lucine Albertian via consult@techlink.be VRAGEN?

Adieu Fluo: Led's talk LED LICHTinzichten

Op een halve dag kregen we een lichtervaring tijdens ons bezoek op 13 juni aan het Lighting Application Center (LAC) van Signify in Eindhoven. We kregen er verschillende demo’s aangeboden, waarna tijdens een korte presentatie nog eens werd stilgestaan bij de ban van fluorescentielampen. Waarom zullen ze niet meer gebruikt mogen worden en welke alternatieven zijn er?

De EU stapt geleidelijk over op efficiëntere en klimaatvriendelijkere verlichting. Het doel is om de circulaire economie te versterken en heldere, transparante en gestandaardiseerde informatie te verstrekken aan consumenten.

Er komt dus een enorme renovatiegolf aan. Op het gebied van verlichting voornamelijk gestimuleerd door de Ecodesign­richtlijn en RoHS­richtlijn die het op de markt brengen van diverse conventionele lichtbronnen vanaf 2023 aan banden gaat leggen.

Deze wetgeving vormt een uitdaging voor groothandelaars en installateurs. Dan is het lezen van een betrouwbare informatie een echt pluspunt.

De uitfasering van fluorescentielampen is begonnen

DE ROHS-RICHTLIJN

De RoHS­richtlijn 2011/65/EU (Restriction of Hazardous Substances) beperkt het gebruik van bepaalde schadelijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur, zoals het gebruik van kwik in verlichtingsproducten. De richtlijn voorzag echter uitzonderingen voor een aantal type lampen zoals T5 en T8 fluorescentielampen. Sinds begin 2022 zijn deze uitzonderingen gewijzigd en zijn concrete uitfaseringsdata bekend.

De consequenties hiervan zijn als volgt:

● Een verbod op alle “compact fluorescentielampen met steeklampvoet” (CFLni­lampen) sinds 24 februari 2023. Alles wat

na die datum nog verkrijgbaar is, is het laatste dat er is. Daarna moet er echt worden overgeschakeld op alternatieven

● Een verbod op alle T5 en T8 fluorescentielampen sinds 24 augustus 2023. Ook hier geldt dat het nog steeds mogelijk is om opgeslagen bestaande voorraad te verkopen en gebruiken.

De volgende lampen behouden vooralsnog hun uitzonderingspositie:

● Een verlenging van de vrijstelling voor HPD­lampen van drie tot vijf jaar. Dat heeft er vooral mee te maken dat voor veel van deze lampen nog geen goed of volwaardig alternatief is voor een 1­op­1 LED lampvervanging. Er is anderzijds al wel een ruim aanbod aan LED armaturen waarbij een volledige relighting, i.p.v. een relamping, de opwaardering naar zuinigere en

Het gebouw is uitgerust met grote lichtsculpturen in het midden van het atrium.

duurzamere verlichting mogelijk maakt.

● Een verlenging van de vrijstelling voor lampen voor speciale doeleinden van drie tot vijf jaar (o.a. UV­C lampen). Er is op dit moment nog geen LED alternatief dat op gelijkaardige manier kan desinfecteren.

De wijzigingen in de RoHS­richtlijn betekenen het einde voor alle T5/T8 fluorescentielampen en CFLni­lampen binnen de algemene verlichting.

DE SINGLE LIGHTING REGULATION (SLR)

In de SLR (de Ecodesign­richtlijn voor verlichting) legt de EU sinds september 2021 regels vast voor het verbeteren van de prestaties van lichtbronnen en afzonderlijke besturingsapparatuur. Ze faseert bovendien ook producten uit die niet voldoen aan de efficiëntierichtlijnen.

De consequenties van SLR zijn:

● Een serie producten die al sinds 1 september 2021 uitgefaseerd is.

● Een verbod op halogeencapsules vanaf 1 september 2023.

Voor fabrikanten betekende de SLR dat er nieuwe rekenmethodes en grenswaarden zijn. De Flicker en stroboscopisch effect waarden moeten in de documentatie worden vermeld. Dat had een serieuze impact.

Alternatieven voor een kwalitatieve en energiezuinige verlichting

Professionals onder ons hebben hier al een tijdje geleden kennis van genomen, een plan gemaakt, de organisatie overtuigd om ruim van tevoren actie te ondernemen en budget vrij

te maken om nieuwe LED armaturen aan te schaffen. In de meeste gevallen is de conventionele TL­buis eenvoudig te vervangen door LED.

Steeds meer groothandels en fabrikanten stellen een soort van conversiekaart samen, daarop kunt u op basis van de specificaties van uw oude TL­ of CFL­lichtbron gemakkelijk een passend LED­alternatief vinden.

Bezoek in het LAC

Het LAC is dé showroom/demonstratie ruimte van Signify waar zij de nieuwste ontwikkeling op het gebied van verlichtingstechniek laten zien aan hun bezoekers. In het LAC worden de vele mogelijkheden van verlichting getoond in realistische en alledaagse leef­, woon­ en werkomgevingen. Aan bod kwamen o.a. dynamische verlichting en LED verlichting en was er een presentatie over het thema licht en haar invloed op de stemming en het gedrag van mensen.

Zodra we binnenstapten werden we omarmd en meegenomen in de customer journey.

De aanwezige leden van Techlink zagen en beleefden de laatste ontwikkelingen en technologische toepassingen op het gebied van verlichting, zoals kantoorverlichting en winkel- of retailverlichting.

Training sessie “Competition Law”

Techlink organiseerde op 14 juni haar jaarlijkse training “Competition Law” in het Van der Valk Hotel Brussel Airport. De opleiding werd gegeven door meesters Filip Tuytschaever en Stefanie Colaers van het advocatenkantoor Contrast dat gespecialiseerd is in het mededingingsrecht. Tijdens de training werden we ons bewust van de belangrijkste “dos & don’ts” in het mededingingsrecht en lag de focus op compliance: Voor wie? Met wat? Hoe?

Afspraken tussen concurrenten zijn mededingingsrechtelijk gevoelig. Het Belgische (en Europees) recht verbiedt inbreuken op het mededingingsrecht zoals kartels, afspraken, misbruiken van machtspositie en misbruiken van economische afhankelijkheid die ertoe leiden dat de mededinging op de betrokken markt merkbaar wordt verhinderd, beperkt of vervalst. Ondernemingen moeten zelfstandig hun marktgedrag bepalen. Ook beroepsfederaties zijn op dezelfde wijze onderworpen aan de mededingingsregels. Als ontmoetingsplaats voor concurrenten, staan ze vandaag eveneens onder het toezicht van de mededingingsautoriteiten. Voorzichtigheid is dus voor iedereen een must.

De mededingingsregels en bijbehorende sancties dringen zich sterker dan ooit op aan Belgische ondernemingen. Het ontwikkelen van een compliance­strategie beschouwen de mededingingsautoriteiten bovendien als een signaal dat de onderneming het mededingingsrecht ernstig neemt.

Tijdens deze training werden de belangrijkste basisprincipes van het mededingingsrecht toegelicht.

De werknemers van Techlink kregen in de voormiddag van Stefanie Colaers een opleiding over “Federaties en het mededingingsrecht”.

In de namiddag kregen de aanwezige leden van Techlink van Filip Tuytschaever een opleiding over “Informatie-uitwisseling binnen en buiten beroepsfederaties –Distributieovereenkomsten”.

ZIJN JOUW INSTALLATIES AREI-PROOF?

Scan de QR code en doe de test!*

*Win een PREFLEX SAFE sleutelhanger!

PREFLEX EN PREFLEX SAFE - DE FLEXIBELE OPLOSSING VOOR ELKE

Techlink Antwerpen op bezoek bij de Verbeke Foundation

Techlink Antwerpen ontdekte op zaterdag 3 juni samen de Verbeke Foundation. De aanwezige leden werden vervolgens rondgeleid op het terrein door verzamelaar Geert Verbeke, die zijn transportbedrijf verkocht en de site transformeerde tot een plek waar kunstenaars zich kunnen uitleven. Geert praatte met veel vuur over zijn passie voor moderne kunst. De Verbeke Foundation (https://verbekefoundation.com) is een unieke plek met een bijzondere kakafonie aan kunstwerken.

Techlink Oost-Vlaanderen ontdekt de Vlaamse Ardennen in een 2PK'tje

Op zondag 25 juni

organiseerde Techlink

Oost-Vlaanderen

een nostalgisch en origineel teamevent voor haar leden. Een halve dag (rij)plezier met een 2PK'tje in het spoor van Merckx, Boonen en Gilbert. Een 60-tal deelnemers maakten

een onvergetelijke ronde doorheen de Vlaamse Ardennen, met de Koppenberg, Patersberg en Kwaremont die natuurlijk niet mochten ontbreken.

Tijd voor de wederopstanding. Een geit voor iedere gelegenheid.

Geert Verbeke van de Verbeke Foundation.

NIEUW

IP66 Vloerdoos KITS

1 verpakking met alles in, klaar voor installatie.

De vloerdozen van Simon zijn beschikbaar in 2 kleuren (inox en messing), in 3 uitvoeringen (mét stopcontact, data of leeg), voor een volle of een technische vloer. 12 productcombinaties, dus 12 KITS*. Voor elke toepassing een oplossing!

Uw voordelen op een rij:

• Waterdicht: IP66, geniet een zeer hoge beschermingsgraad tegen vocht, water en stof.

• Veilig: bij open deksel worden snoer en aansluiting beschermd tegen pletting.

• Duurzaam: vervaardigt uit hoogwaardig materiaal bestand tegen slijtage en corrosie.

• Flexibel: geschikt voor industrieel en commercieel, maar ook residentieel gebruik.

• Eenvoudig te installeren: behuizing én waterdichte kuip in 1 verpakking. Installatie via schroeven, geen speciale werktools nodig.

• Veelzijdig: verschillende varianten beschikbaar. Mét stopcontact, data of leeg.

(*) De behuizing & deksels blijven ook apart verkrijgbaar als accessoire.

De vloerdoos die waterdicht is en tegen een stoot kan.

NATHALIE KANIEWSKI

→ Geboren op 28 april 1981

→ Sterrenbeeld: Stier

→ Functie: Senior Legal Advisor/ Bedrijfsjuriste

→ In dienst sinds 2 maart 2014

bij F.E.E. en sinds 16 juni 2022

bij Techlink

→ Favoriete serie: Breaking Bad

→ Favoriete auteur: Ken Follett

De werknemers van Techlink staan dagelijks voor jou op de barricaden. Ze vertegenwoordigen onze sector in heel wat vergaderingen, beantwoorden al jouw vragen en doen zoveel meer. Toch verschuilt zich achter de façade ook gewoon een mens met zorgen en dromen.

“Recreatief paardrijden vormt mijn happy place”

Nathalie is gepassioneerd door het sociaal recht. Zij houdt ervan om technische materie voor te kauwen en in begrijpbare taal over te brengen naar onze leden. Ze brengt met andere woorden het sociaal recht tot leven met haar gevoel voor droge humor. Met een rechtendiploma behaald aan de UGent en een aanvullend diploma in het ondernemingsrecht aan de UAntwerpen is Nathalie voldoende gewapend om zich vast te bijten in de grotere, complexe dossiers.

‘Vandaag heb ik meer dan 17 jaar ervaring binnen het sociaal recht. Ik heb onder andere gewerkt bij een sociaal secretariaat waar ik de knepen van sociale wetgeving heb geleerd. Ik streef naar oplossingen die direct toepasbaar zijn in de praktijk waardoor onze leden er ook direct mee aan de slag kunnen. Elke dag kom ik in contact met andere bedrijfsleiders en kan ik echt iets voor hen betekenen. Mijn gedrevenheid in het zoeken naar oplossingen komt ook naar boven tijdens de sectorale onderhandelingen waarbij de sociale partners collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) onderhandelen. Dat zijn steeds cruciale gesprekken die impact hebben op de werkgevers én werknemers.’

Paardenliefhebster

Ook al had Nathalie aanvankelijk niets met paarden, toch kocht ze drie jaar geleden een eigen trekpaard voor haar en haar dochter. Ze wist er aanvankelijk niets vanaf en volgde een spoedcursus paardrijden om met

haar dochter mee te kunnen rijden. Vorig jaar kwam er een tweede paard bij. Na een drukke werkdag vind ze altijd rust bij de paarden.

‘Mijn dochter (Elise, 12 jaar) is verzot op paarden en al snel werd ik ook besmet met het paardenvirus. Dus herken ik veel in mijn dochter. (lacht) Als je vaak op hetzelfde paard rijdt, bouw je daar echt een band mee op. Er ontstaat een soort wederzijds respect. Het paard reageert op jou en jij op het paard. De ontwikkeling tot ruiter is een lange weg vol met obstakels want het gaat lang niet altijd vanzelf.’

Een trektocht te paard is de ultieme paardrijvakantie. ‘Dat is exact wat ik met mijn dochter afgelopen zomer in de Nederlandse Veluwe heb gedaan. We kwamen op de mooiste plekken en liepen uitsluitend langs bos­ en wandelwegen.’

Sociale, flapuit

Nathalie draagt haar hart op de tong en is een echte flapuit. Als ze een zaal binnenwandelt, vult ze de zaal met haar charisma. ‘Voor mij maken de sfeer en de mensen de job. Binnen de nieuwe structuur van Techlink heb ik mijn plaats moeten zoeken én deze ondertussen gevonden. De fijne collega's zorgden ervoor dat ik direct mezelf kon zijn. Op de laatste editie van de Techlink Awards Night leerde ik hen ook kennen buiten de werksfeer. Samen plezier maken schept een band en breekt het ijs.’ (knipoogt)

Rexel lanceert eerste podcast rond vernieuwd AREI

Rexel lanceert Rexel Talks, een nieuw podcastformat waarin ze onderwerpen uit de fascinerende wereld van de elektriciteit aansnijden. Tom Cauwelier, Teamlead Building van Vinçotte, en Timothy de Coninck, Energy Distribution Specialist bij Rexel Belgium, buigen zich over het nieuwe AREI in de meest recente ‘Rexel Talks’­podcast. Ze gaven antwoorden op vragen die zich na het lezen van de wettelijke bepalingen eventueel nog stellen. Het meest recente AREI laat zich overal laten voelen: van betere definities en correctere begrippen over symbolen op schema’s tot en met de praktische toepassingen op het terrein. rexel.be/talks/

Smappee lanceert de EV One laadpaal

Het Belgische cleantechbedrijf Smappee breidt zijn reeks van bekroonde slimme laadpalen uit met de nieuwe stijlvolle Smappee EV One. De nieuwe laadpaal is compatibel met de andere Smappee­laadpalen en is voorzien van Artificiële Intelligentie waarmee je tot de helft goedkoper en duurzaam laadt met zonne­energie en de laagste energietarieven. Via de Smappee­app en het dashboard stel je slimme functies in en behoud je ten allen tijde het inzicht en de controle over al je laadpunten. De EV One heeft een duurzame behuizing van 100% multi­recycleerbaar aluminium. Het lichtje bovenaan

doet dienst als laadpaslezer en sfeervolle verlichting. De EV One is verkrijgbaar is in een model voor thuis (EV One Home) en voor bedrijven (EV One Business). De Smappee EV One laadpaal is beschikbaar via elke Smappee Certified installateur.

LEDVANCE LED lampen portfolio uitgebreid met Energielabel B

Energiebesparende dimbare LED lampen met energielabel B (conform ELR/SLR) vullen het algemene verlichtingssegment onder de merknaam LEDVANCE aan. Deze nieuwe range is inzetbaar voor residentiële en professionele toepassingsgebieden, zoals woonhuizen, hotels en restaurants. De LEDVANCE LEDVANCE LED Classic A EEL­B Superior Class met energielabel B zijn hoog efficiënte dimbare LED lampen als vervanging voor respectievelijk 40W, 60W, 75W of 100W Classic A traditionele lichtbronnen met E27 lampvoet. Alle versies hebben een rendement van 185 lumen/watt en zijn dimbaar op vele typen LED lampen dimmers. Daarnaast hebben deze LED lampen een lange levensduur van 50.000 uur en zijn ze geoptimaliseerd voor frequente schakelcycli (tot 500.000x). Dit maakt deze range ideaal geschikt voor gebruikers die optimaal willen besparen op onderhouds­ en energiekosten. Ten opzichte van een standaard LED lamp is de energiebesparing 60%. De lampen hebben een kleurtemperatuur van 2.700K en zijn verkrijgbaar in filament­ en matte versies. De garantie is 5 jaar. www.benelux.ledvance.com

Schneider Electric onthult de eerste gratis CO2-calculator

Schneider Electric™, leider in de digitale transformatie van energiebeheer en automatisering, onthult een nieuw raamwerk dat bedrijven helpt de volledige milieu­impact van hun datacenters te begrijpen. Het omvat een gratis Lifecycle CO2e TradeOff tool, die nauwkeurig de totale koolstofvoetafdruk van datacenters schat, inclusief Scope 1, 2 en 3 emissies. Door Scope 3­emissies van hun waardeketen te kwantificeren, kunnen organisaties hun totale CO2­voetafdruk meten, inclusief uitbestede IT­diensten van cloud­ en colocatieproviders. De whitepaper van Schneider Electric neemt een gegevens gestuurde benadering aan om datacenterbeheerders te ondersteunen bij het identificeren en categoriseren van emissies die voortkomen uit activiteiten en de toeleveringsketen. Dit stelt bedrijven in staat om de juiste prioriteiten te stellen om de CO2­uitstoot zo efficiënt mogelijk te verminderen.

www.se.com/be

Comelit presenteert zijn eerste duurzaamheidsrapport

Duurzaamheid in al zijn aspecten – economisch, sociaal en milieu – centraal stellen in de bedrijfsstrategie is voor Comelit een onderscheidend identiteitselement en een engagement dat tot uiting komt in dagelijkse en concrete keuzes.

Comelit heeft dit thema hoog op de agenda staan en is vastbesloten om bij te dragen aan het welzijn van zijn eigen mensen en van de gemeenschappen waarin het bedrijf actief is, om zich in te zetten voor de bescherming van het milieu en om duurzame praktijken te bevorderen, zowel binnen het bedrijf als in de samenleving als geheel, om zo een duurzame toekomst voor de komende generaties te garanderen. Om deze redenen heeft Comelit ervoor gekozen om zijn eerste duurzaamheidsrapport op te stellen via een participatiemethode, waarin naast externe deskundigen binnen de sector, heel de Groep betrokken is. Het proces werd gecoördineerd door het duurzaamheidscomité dat tot doel had de strategische richtlijnen vast te stellen om duurzaamheid in de bedrijfsactiviteiten van Comelit te integreren en om een richtlijn te bieden voor de bedrijfsvoering van de komende drie jaar. comelitgroup.com/nl-be/

Gasloze appartementen met ETHERMA Fire+Ice

Om appartementen en kleine woningen gasvrij te maken heeft ETHERMA een nieuw concept ontwikkeld. De basis van dit concept wordt gevormd door de Fire+Ice warmtepomp.

Deze lucht­lucht­warmtepomp is speciaal ontwikkeld om op een efficiënte en snelle manier de hoofdvertrekken in kleine woningen te verwarmen. De overige ruimtes worden verwarmd met LAVA infraroodpanelen (in keuken en slaapkamers) eFLOOR vloerverwarming (in de badkamer). Voor warmwater zorgt de AQUA warmtepompboiler. In de zomer kan de Fire+Ice bovendien de hoofdvertrekken aangenaam koel houden. De voordelen? Eenvoudig te plaatsen, lage installatiekosten, lage onderhoudskosten. www.etherma.com/nl/warmtepomp/warmtepomp/ lucht-lucht-warmtepomp

Nieuwe 5SV3+6mA-schakelaar,

kostengunstig alternatief voor elektrische laadpalen

Nu steeds meer gezinnen en bedrijven steeds vaker 2 of meer elektrische laadpalen installeren, meestal parallel tegenover elkaar, komt de veiligheid van gebruikers bij onbedoelde verliesstromen steeds hoger op de agenda.

Om hier de beveiliging te garanderen bij een verliesstroom boven de 6mA, blijkt een schakelaar type B met 2 spoelen (1 zoals in de klassieke schakelaar en 1 elektronische) – bijzonder duur.

Probeer dit kwalitatief, goedkoper alternatief: de gloednieuwe 5SV3+6mA-verliesstroomschakelaar, een klassieke, makkelijk te installeren verliesstroomschakelaar mét een geïntegreerde 6 mA DC-detectie.

Zo vermijd je een dure type B verliesstroomschakelaar op kop, terwijl je nog steeds meerdere laadpalen kan aankoppelen: een win-win.

De nieuwe 5SV3+6mA-verliesstroomschakelaar is beschikbaar bij de elektrogroothandel

www.siemens.be/infrastructure