Cultúúrlijk! cultuur = bewoner = eigenaar
Door Sacha Kruidenier
1
2
3
Inhoud
4
1. Inleiding
7
2. Visie op Zuid
8
3. Visie, missie, kernwaarden
10
4. Doelgroep
12
5. Het concept
17
• Cultúúrlijk ontdekkingsfestival
18
• Cultúúrlijke verwondering
22
• Cultúúrlijke ontwikkeling
22
• Cultúúrlijke creatie
22
• Cultúúrlijke presentatie
25
• Cultúúrlijk! Festival
25
6. Locaties
26
7. Financieel
28
8. Nawoord
31 5
Inleiding Voor u ligt het conceptboek voor een doeltreffend concept om de cultuur die er op Zuid is zichtbaarder te maken en naar een hoger niveau te tillen: Cultúúrlijk! Dit concept is ontworpen voor het programma Cultuur op Zuid van Expertisecentrum Maatschappelijke Innovatie (EMI). EMI heeft als doel het leefklimaat op Zuid te verbeteren. Dit doet het programma Cultuur op Zuid door bottum-up te werk te gaan en op zoek te gaan naar de informele cultuur op Zuid. De focus ligt op het al bestaande cultureel kapitaal van Zuid. EMI richt zich op de driehoek: community, cultuur en onderwijs. Binnen dit concept komen deze drie aspecten terug, waarbij de nadruk ligt op community. Bewoners op Zuid zijn de kern van het cultureel kapitaal. Als zij een sterke community vormen, zetten zij zelf een sterk cultureel Zuid neer. De vraag die met dit concept wordt beantwoord is als volgt: waardoor kunnen initiatieven vanuit bewoners op Zuid gestimuleerd worden om interventies te creëren die waardevol zijn,
6
zodat de al bestaande cultuur zichtbaarder wordt en zich ontwikkeld? Met het gerealiseerde concept ligt er een plan klaar waarmee bewoners op Zuid, die zichzelf (on) bewust willen ontwikkelen, willen participeren of zelf creatieve ideeën hebben die zij willen uitvoeren, worden aangemoedigd om hun eigen creaties samen met makers te ontwikkelen, waardoor er waardevolle interventies onstaan binnen de wijk. Om interventies te creëren die waardevol zijn, zal de informele cultuur op Zuid zichtbaarder moeten worden gemaakt. Daarnaast zullen er meer evenementen, in de breedste zin, moeten plaatsvinden om de cultuurparticipatie te verhogen, zodat bewoners hun eigen talenten verder kunnen ontwikkelen. Bewoners geven aan eerst behoefte te hebben aan herkenning en begrip. Daarna zullen zij meer open staan voor bewonersinitiatieven en samenwerkingen met elkaar en cultuurmakers. Binnen dit concept zal dan ook stapsgewijs worden toegewerkt naar het daadwerkelijk ontwikkelen van waardevolle interventies vanuit bewoners, waarvan zij zelf eigenaar zijn.
7
Visie op kunst en cultuur op Rotterdam Zuid Sacha Kruidenier: “Er wonen meer dan 170 nationaliteiten op RotterdamZuid. Deze mensen leven samen met al hun eigen gedragingen en gewoontes. Daarnaast leren de verschillende nationaliteiten een hoop van elkaars cultuur en ben ik ervan overtuigd dat daardoor de bewoners op Rotterdam-Zuid veel meer weten over verschillende culturen dan op andere plekken in Rotterdam. Zelf woon ik op Zuid en ik ben dol op de eetcultuur van Suriname, ik weet hoe het gebed van de Moslimgemeenschap om 13:45 uur klinkt, ik doe mijn dagelijkse boodschappen bij de Pool, ik word vrolijk van de Afrikaanse muziek die zo af en toe door de straten klinkt en als ik mijn kapotte kleding wil laten maken breng ik deze naar “de Chinees” om de hoek. Daarnaast zie ik binnen én buiten bewoners dansen, graffiti kunstwerken maken, rappen, trucjes doen skateboards, zingen, instrumenten bespelen, sporten, kleding maken, tekenen en nog veel meer. Nu hoorde ik tijdens mijn onderzoek vaak dat de cultuur op Zuid zichtbaar moet worden. Dat is opvallend, want de bewoners op Zuid zien de hierboven omschreven cultuur elke dag, ervaren deze cultuur elke dag en genieten daar ook elke dag van. Gaat het dan wel om de zichtbaarheid of moeten de mensen die deze culturele elementen niet zien wellicht hun tunnelvisie inruilen voor een open mind?
8
De bewoners van Rotterdam-Zuid participeren ook dagelijks aan deze cultuur. Toch moet de participatie verhoogd worden. Hoe kan dat dan? Moeten de bewoners op Zuid misschien meer deelnemen aan cultuur buiten Zuid? Moeten zij misschien meer deelnemen aan de westerse cultuur? De participatie aan cultuur is er. Deze is er vooralsnog vooral op het gebied van gewoontes en gedragingen en op het gebied van eten en ontspanning. Daarom kan de participatie aan kunstvormen zeker nog verhoogd worden. Geduld blijkt uit eerdere gevallen op Zuid een enorme winst te zijn voor duurzame initiatieven. Daarom geloof ik erin dat er in de toekomst, naar aanleiding van dit concept, initiatieven ontstaan waarvan de bewoners eigenaar zijn waardoor zij zich gezien en gehoord voelen en in hun kracht staan om de bestaande cultuur uit te dragen en te ontwikkelen.” Travis Scott: “Ik doe het niet om financiële controle over mijn muziek te hebben. Ik wil in de eerste plaats andere artiesten helpen, nieuwe namen lanceren, kansen bieden. Ik wil voor hen doen wat er met mij is gebeurd, maar beter.”
9
Visie, missie & kernwaarden Visie Cultúúrlijk streeft naar een cultureel Zuid waarin bewoners eigenaar zijn van het cultureel kapitaal.
Missie Cultúúrlijk streeft naar een cultureel Zuid waarin bewoners eigenaar zijn van het cultureel kapitaal.
op Zuid constant terugkomt als het over de cultuur op Zuid gaat. Daartegenover geven enkele cultuurmakers en experts juist aan dat de cultuur wel zichtbaar is. Een enkele cultuurmaker geeft aan dat de cultuur op Zuid er zeker is, maar onderbelicht wordt. Bewoners vinden zelf ook dat er genoeg cultuur om hen heen te zien is. Dat de cultuur er is, is een feit. Dat deze niet zichtbaar is, is nog discutabel. Dit concept zal daarom niet zorgen voor een verandering van onzichtbaar naar zichtbaar, maar zal bijdragen aan het verbeteren van de zichtbaarheid van de eigen creaties van de bewoners.
“Makers van nu vermengen ook gewoon al die disciplines al.”
“Ik probeer telkens te zoeken naar de cultuur achter de cultuur.”
- Stefanie Vermeiren
- Richard Nazier
“De doelgroepen die niet gezien of gehoord worden maken, naar mijn idee, de cultuur juist divers en mooi.” - Indirah Tauwnaar
De kernwaarden die hierbij aansluiten zijn als volgt. Sociale (h)erkenning Tijdens gesprekken met Zuiderlingen komt naar voren dat zij zich op het moment niet gehoord en gezien voelen. Zij hebben behoefte aan begrip en erkenning. Het is daarom van belang dat zij zelf de kern van het cultureel kapitaal zijn. De bewoners vinden het daarnaast belangrijk dat zij zich kunnen identificeren. Binnen het concept moet daarom sociale herkenning een grote rol spelen. Ontplooien Uit interviews met enkele cultuur experts blijkt dat bewoners veel goede creatieve ideeën hebben. Zij geven daarbij aan dat deze ideeën helaas niet altijd worden gerealiseerd omdat bewoners daarbij behoefte hebben aan kennis en tools, zoals bijvoorbeeld financiële middelen. Binnen het concept worden deze behoeften beantwoord waardoor de bewoners zich kunnen ontplooien en hun eigen ideeën tot werkelijkheid kunnen maken. Zichtbaarheid Zichtbaarheid blijkt een belangrijk punt dat binnen het programma EMI Cultuur
10
Vertrouwen Er is veel cultuur op Zuid, maar dit is niet direct zichtbaar binnen het cultureel kapitaal. Bewoners geven aan dat dit komt omdat zij geen vertrouwen hebben in organisaties die gedreven zijn om de cultuur op Zuid te ontwikkelen. Dit komt omdat bewoners eerder voor projecten en onderzoeken zijn benaderd, maar daar nooit zelf iets uit hebben kunnen halen. Bewoners willen zelf eigenaar blijven van hetgeen zij creëren. De cultuur leeft daarom vooral onder de oppervlakte en is niet direct zichtbaar voor de buitenwereld. Het is daarom belangrijk om bewoners zelf in de belangstelling te laten staan. Zij gaan zelf aan de slag met hun eigen ideeën en blijven daar eigenaar over. Inclusie Om projecten op Zuid te laten slagen is inclusie van groot belang. Zuid is een zeer multicultureel stadsdeel. Projecten op Zuid moeten dit ook uitstralen. Experts geven namelijk aan dat bewoners zich graag met het project, en vooral de mensen die hieraan deelnemen, kunnen identificeren. Het project is zo een goede weerspiegeling van de omgeving.
“Er is vanuit bewoners weinig vertrouwen.” - Richard Nazier
Ik geloof in een toekomst waarin initiatieven ontstaan waarvan de bewoners eigenaar zijn, waardoor zij zich gezien en gehoord voelen en in hun kracht staan om de bestaande cultuur uit te dragen en te ontwikkelen.” - Sacha Kruidenier
“Ik hoop dat mensen inzien dat kunst en cultuur wel echt belangrijk is voor je geluk, je perspectief en als uitlaatklep.” - Stefanie Vermeiren
“Het gaat erom dat zij eigenaar worden van hun programma.” - Indirah Tauwnaar
“Ik denk dat cultuur op Zuid in zijn geheel gewoon onderbelicht is.” - Reggery Gravenbeek
11
Doelgroep De bewoners op Zuid vallen niet in een hokje te plaatsen. Zoveel mensen, zoveel wensen. Wel zijn er veel bewoners die een gepassioneerde hobby hebben, maar hier niet hun werk van durven of weten te maken. Deze persona schets hierover een goed beeld en laat zien wat er speelt onder de bewoners. Ontmoet Nishant: Dit is Nishant. Hij is een jongeman van 25 jaar. Zijn ouders zijn antilliaans en komen uit Aruba. Nishant woont, samen met zijn zusje van 21 jaar, thuis bij zijn moeder. Zijn vader heeft zijn moeder achtergelaten toen Nishant 5,5 jaar oud was. Hij is teruggegaan naar Aruba en heeft geen contact meer met zijn voormalige gezin. Nishants moeder heeft COPD ofwel Chronische Obstructieve Long Ziekte. Zij ademt moeilijk en heeft weinig energie. Daardoor werkt zij vier halve dagen in de week en heeft zij weinig geld. Ze koopt nooit nieuwe spullen of kleding. Daarnaast is zij erg ingetogen en beschadigd omdat haar man haar heeft achtergelaten met de kinderen. Ze praat weinig met haar kinderen over gevoelens of de moeilijkheden die zij doormaakt. Nishants grootste uitdaging is dan ook om te zorgen dat hij voldoende geld verdient om zijn moeder en zusje te ondersteunen. Hij vraagt weinig van zijn moeder en geeft veel, zonder dat erover gesproken wordt. Nishant was begonnen aan de mbo-niveau 3 opleiding sport en bewegingsleider en is in zijn 2e jaar gestopt omdat hij het niet kon betalen en hij zijn moeder wilde steunen. Ook gaf zijn moeder constant aan dat hij beter een baan kon gaan zoeken, omdat geld hebben belangrijk is en hij door school alleen maar in de schulden beland. Nishant is bij zijn weekendbaantje bij JD-sport,
12
door de week fulltime gaan werken. Daar verkoopt hij sneakers, sportkleding en - schoenen en accessoires. Zijn moeder is trots dat hij 5 dagen in de week werkt en geld verdient. Nishant kan zijn moeder niet laten vallen zoals zijn vader dat deed en laat daarom zijn eigen dromen varen. Nishant wil bij JD doorgroeien tot winkelmanager en hoopt dat hij later in soortgelijke of hogere functies bij JD of andere winkelketens aan het werk kan blijven. Dat is zijn enige perspectief. Nishant heeft twee hobby’s, hij voetbalt en maakt muziek. In de muziek ligt zijn grootste passie. Nishants week ziet er iedere week hetzelfde uit. Van maandag tot en met vrijdag werkt hij van 10:00 uur tot 18:00 uur in de winkel. Als hij thuis komt eet hij alleen omdat zijn moeder en zusje al hebben gegeten. Daarna gaat hij naar buiten met zijn vrienden, rookt hij een blowtje en luisteren zij wat muziek. Rond 23:00 uur komt hij thuis en zit hij op zijn kamer beats te maken. Hij vindt het heerlijk om muziek te maken en afgeleid te zijn van zijn dagelijkse sleur. In het weekend voetbalt hij op zaterdag met een vriendenteam en is hij de rest van de dag buiten of in zijn kamer bezig met muziek. Op zondag komt de familie bij elkaar en voetbalt hij buiten met zijn neefjes van 11 en 13 jaar. Zijn neefjes vinden het heel cool dat hij muziek maakt. Nishant merkt dat hij het heel inspirerend vindt om zijn neefjes dit te leren en te laten zien dat zij zoiets ook kunnen. Nishant droomt ervan om zelf producer te worden en muziek te maken met artiesten. Kennis over muziek haalt hij van YouTube, Instagram, Sound Cloud en enkele vrienden die rappen, dj zijn of
mixen. Zij doen dit allemaal, net als Nishant, als een hobby. Hij merkt dat hij niet de wegen kent naar face to face contact met sleutelfiguren die hem kunnen helpen.
ontmoet en kan vragen om eens naar zijn muziek te luisteren.
Nishant gaat niet veel naar festivals omdat hij daar geen geld en geen tijd voor heeft. Hij spaart zijn geld zodat hij 1 keer in het jaar naar LatinVillage kan,
Hij zou zo graag succesvol worden in de muziekindustrie en van zijn passie zijn werk maken zodat hij zijn moeder, zusje en toekomstige gezin gelukkig kan maken, zonder alle geldzorgen die zij nu zelf hebben. Hij ziet dat iedereen om hem heen in deze vicieuze cirkel zit. Zijn wat oudere vrienden hebben
waar hij grote artiesten kan zien optreden. Hij geniet samen met zijn vrienden van de muziek en de drank. Daarnaast gaat hij 1 keer per jaar op Koningsdag met zijn neefjes naar Sweetkingsday in het Spinozapark in Lombardijen. Daarbij vindt hij het belangrijk dat er lekker eten uit verschillende culturen aanwezig is. Verder is hij tevreden als er voor zijn neefjes inspirerende dans en muziekoptredens zijn. Nishant hoorde van een vriend dat een dj uit Zuid dit festival ieder jaar organiseert. Nishant hoopt stiekem dat hij hem daar
een baantje waar zij net mee rond komen en laten hun kinderen in dezelfde perspectiefloze omgeving grootbrengen. Nishant zou zo graag deze kinderen inspireren en workshops geven om te laten zien dat je hobby ook je werk kan zijn en dat je daar ook ver mee kan komen, omdat hij deze kans als kind zelf nooit heeft gehad. Dan denkt hij aan zijn moeder en aan de kans dat het niks zal worden en zakt de moed hem in de schoenen. “Laat maar zitten, het lukt toch niet.”
13
14
15
NATUURLIJK IS ER CULTUUR OP ZUID: CULTÚÚRLIJK! Cultúúrlijke presentatie Cultúúrlijke Verwondering
Cultúúrlijk! Festival Cultúúrlijk ontdekkingsfestival
16
Cultúúrlijke ontwikkeling
Cultúúrlijke creatie
Concept Cultúúrlijk is een concept dat laat zien dat er veel cultuur op Zuid is. Cultúúrlijk biedt bewoners de ruimte om hun eigen invulling te geven aan de cultuur. Daarbij worden er tools aangeboden om de ideeën van de bewoners haalbaar te maken zodat zij zelf waardevolle interventies creëren en uitvoeren. Bewoners zijn immers de kern van het cultureel kapitaal op Zuid. Het concept bevat meerdere conceptdragers die op elkaar aansluiten. Hierdoor maakt het concept een doorgaande ontwikkeling door. Het begint bij het ontdekken van de cultuur op Zuid tijdens een festival. Vervolgens vindt er verdieping plaats door online behind the scenes video’s. Daarna vindt er een sessie plaats waarin bewoners gaan brainstormen over de ideeën die zij hebben. Na deze eerste drie onderdelen, waarin de kennismaking en het ophalen van de bestaande cultuur en ideeën die leven bij de bewoners, volgen er drie nieuwe onderdelen waarin wordt gefocust op de daadwerkelijke ontwikkeling van de ideeën. Dit begint bij een creatieve sessie waarin de ideeën van de vorige sessie daadwerkelijk worden gecreëerd en ontwikkeld door de bewoners tot uitvoerbare plannen. Vervolgens worden deze plannen door de bewoners online gepresenteerd. Om de creaties daadwerkelijk uit te voeren volgt er een festival waarbij fondsen, platforms, investeerders en andere organisaties aanwezig zijn die de middelen hebben om de creaties van de bewoners tot leven te brengen. Binnen de Nederlandse cultuur is men vaak vrij direct en komt men snel ter zake. Tijdens het onderzoeken naar de cultuur op Zuid, en de daarbij behorende normen, waarden en gedragingen, komt naar voren dat andere culturen hier anders mee om gaan. Zij draaien lang om de kern heen en willen het vooral gezellig houden. Juist daarom is de opbouw van dit concept sterk en sluit het goed aan bij de verschillende culturen op Zuid.
Er wordt gestart met een festival waarbij bewoners zelf verschillende culturele onderdelen beter leren kennen. Ook gaan zij hier zelf netwerken en hebben zij interactie met elkaar en cultuurmakers. Zij proeven van elkaars cultuur en krijgen de kans om op een luchtige manier kennis met elkaar te maken. Vervolgens gaan de bewoners online, vanuit hun eigen vertrouwde omgeving, video’s bekijken van verschillende bewoners, makers en ondernemers die zij tijdens het festival hebben leren kennen. Bewoners laten zich hierdoor inspireren en leren de verhalen achter verschillende culturen en culturele activiteiten kennen. Zij bepalen zelf welke onderdelen zij bekijken en waarover zij verdiepende informatie willen verzamelen. Vervolgens gaan de bewoners, binnen een open en vrije sfeer, ideeën uitwisselen en nadenken over welke culturele uitingen voor hen belangrijk zijn en wat zij samen zouden willen creëren voor de wijk. Zij laten dit vervolgens bezinken en hebben tijd om te realiseren dat zij inmiddels voldoende vertrouwen hebben in hun eigen kennis en kunde waarna zij nogmaals samen komen om hun ideeën door te ontwikkelen tot haalbare interventies. Bewoners gaan zichzelf en hun creatie hierna voor het eerst presenteren. Dit is spannend en gebeurd daarom eerst online. Hierdoor kunnen bewoners eerst oefenen en samen met een content creator in een video een persoonlijk en creatief verhaal neerzetten. Deze video’s worden vervolgens gedeeld met bijpassende fondsen, platformen, investeerders en andere organisaties. Deze komen tijdens een tweede festival kijken naar de bewoners en hun eigen ontwikkelde interventies voor de wijk. Bewoners bepalen vervolgens zelf met welke geïnteresseerde organisatie zij in zee willen gaan om de plannen voor de wijk uit te voeren. Nadat deze zes op elkaar aansluitende onderdelen hebben geleid tot passende interventies voor de wijk die door bewoners zelf zijn ontwikkeld en worden uitgevoerd, start het proces weer van voor af aan. Zo is het concept een continu verbeterproces van het cultureel kapitaal op Zuid.
17
Cultúúrlijk ontdekkingsfestival Het Cultúúlijk ontdekkingsfestival is het eerste onderdeel van het concept. Tijdens dit buiten festival zullen bewoners herkenning vinden, maar vooral ontdekken. Cultuurmakers en culturele instellingen zetten samen een interactief programma neer, waaraan bewoners kunnen deelnemen en zelfs bijdragen. Het gaat hierbij vooral om het in aanraking komen met verschillende culturele onderdelen. Bewoners worden uitgedaagd om mee te doen en zelf tijdens de interactieve onderdelen al kleine creaties te maken. Wat bij dit onderdeel naar voren komt is de zichtbaarheid van de makers en de cultuur die er al is. Wat daarbij het belangrijkste is is dat bewoners het gevoel krijgen dat zij gezien en gehoord worden. Daarom spelen de activiteiten tijdens het festival in op interactie en vooral het “zelf doen”. Binnen het festival staan 12 thema’s centraal. Voor dit eerste onderdeel is per thema een activiteit genoemd, om een beeld van het festival te schetsen.
Theater Improvisatie workshop Een workshop waarbij bewoners zelf onder begeleiding van een theatermaker met elkaar een improvisatie stuk creëren. Hierdoor krijgen de bewoners zelfvertrouwen in het gebruiken van hun creativiteit en het omgaan met verschillende mensen en karakters.De geschikte theatermaker die dit onderdeel kan begeleiden is Gavin Viano. Hij is model, acteur, muzikant en regisseur. Hij is een jonge maker die zelf ook aan het ontdekken is en kan hiermee de bewoners inspireren.
Film, video & visuals Storyboarding workshop Tijdens deze workshop wordt er een verhaallijn voor een korte film ontwikkeld. Dit gebeurd vooral aan de hand van beelden en korte omschrijvingen per beeld. Bewoners kunnen hierdoor op een creatieve manier hun verhaal vertellen en visualiseren. De geschikte filmmaker om deze workshop te begeleiden is Reggery Gravenbeek. In zijn films vertelt hij
18
verhalen en hij inspireert kinderen om hun eigen ideeën te ontwikkelen en realiseren door middel van de Ruwe Diamant Award.
Muziek Jam sessie Tijdens het festival zal er een plek worden gecreëerd waar verschillende instrumenten uit verschillende culturen klaar liggen om ontdekt en bespeelt te worden. Muzikanten zullen uitleg geven over de instrumenten. Bewoners zelf gaan aan de slag met de instrumenten en deze uit proberen. Zo komen zij met verschillende instrumenten en muziekstijlen in aanraking. De geschikte muzikanten om dit onderdeel te begeleiden zijn de muziekdocenten van SKVR. Nahim Avci op de Turkse Saz, Remko de Landmeter op de Indiase Bansuri, Heiko Dijker op de Indiase Tabla, Jacco Boganen op de Percussie, Hans Hendrik op de gitaar en Hans Mallant op de keyboard.
Kleding Tassen, Matahari hoedjes en scrunchie maken Tijdens deze workshop gaan bewoners aan de slag met een ontwerp voor een tas, hoedje of scrunchie. Zij kiezen een Indonesische Batik stof, waarmee zij achter de naaimachine aan de slag gaan. Bewoners doorlopen zo het proces dat voorafgaat aan producten die zij anders zelf in de winkel zouden kopen. De geschikte makers om deze workshop te begeleiden zijn de gezusters Sihombing. Zij maken alledaagse accessoires van Indonesische Batik stoffen met het bedrijf Studio Sihombing. Dit is een start-up waarmee de zussen Sihombing de bewoners kunnen inspireren.
Geschiedenis Fotocollage quiz Tijdens deze quiz worden foto’s uit de geschiedenis van Rotterdam Zuid getoont. Bewoners kunnen meedoen met de vragen die bij deze foto’s
19
worden gesteld om meer te weten te komen over de geschiedenis van hun woonplaats. De geschikte quizmaster is Suzanne Oudshoorn van Dag van de Rotterdamse geschiedenis. Zij is bekend met het stadsarchief van Rotterdam en kan goed over de geschiedenis schrijven en spreken.
Dans Choreografie collab Twee dansers vanuit verschillende stijlen gaan live samen een nieuwe choreografie maken en uitvoeren. Bewoners worden uitgedaagd om dit ook te doen, samen met iemand anders uit het publiek. Hierdoor ontdekken zij dat twee verschillende stijlen goed met elkaar te combineren zijn. Ook krijgen zij, door het zelf te proberen, mee hoe het is om te samenwerken en te communiceren over eigen ideeën en de uitvoer daarvan. De dansers die hiervoor geschikt zijn, zijn enkele dansers die zichzelf aan het ontwikkelen zijn via het platform IMPACT. Dit zijn Hassani Le Couvreaur, Karim Elmaslouhi en Agril Randon.
Literatuur Poetry Slams Tijdens het onderdeel poetry slams gaan bewoners samen met een dichter en spoken word artiest een stuk schrijven en dit aan elkaar voordragen. Bewoners kunnen zo hun creativiteit kwijt en woorden op verschillende manieren gebruiken. Ook ervaren zij hoe het is zichzelf te presenteren. Bewoners komen hierdoor in aanraking met taal, literatuur en dichten op een hedendaagse manier. Poëet en rapper Marco Martens en spoken word artiesten Lisette Ma Neza en Y.M.P. zijn hiervoor de perfecte makers.
Together we art Samen met bewoners zal er invulling worden gegeven aan een lege muur in de wijk. Bewoners ontdekken hierdoor dat zij samen de buurt kunnen opfleuren en ervaren hoe het is om creatief bezig te zijn met buurtbewoners. Dit onderdeel kan worden begeleid door de kunstenaars van Rewriters.
Ambachtelijke kunst Turkse Iznik-tegelwerk ambacht Bewoners kunnen een Iznik-tegelwerk maken dat is geïnspireerd op de creaties uit het Ottomaanse tijdperk. Hiervoor zal worden gezocht naar een Turkse kunstenaar uit de wijk.
Multidisciplinair Together we create the future culture Tijdens dit onderdeel zal een muzikant een stuk muziek produceren bij een foto van een kunstenaar. Andersom gaat de kunstenaar op zoek naar een mooi beeld dat past bij een bestaand muziekstuk van de muzikant. Hierdoor zien bewoners dat je veel kunstvormen kunt combineren en dat je samen met anderen creatieve creaties kan creëren. De fotograaf die geschikt is voor dit onderdeel is Robin Utrecht. Hij is een professionele fotograaf uit Katendrecht. Matthé Hutten is een opkomende Rotterdamse muziek producer die bekend is met de werkwijze van Robin Utrecht en is voor dit onderwerp de geschikte muzikant.
Normen, waarden en gedrag
Fusion cooking
Timeline Bewoners gaan tijdens dit onderdeel een eigen tijdlijn maken en deze met elkaar delen. Zij tekenen een lange tijdlijn beginnend bij de geboorte tot aan vandaag. Aan de bewoners wordt gevraagd wat grote gebeurtenissen uit
Fusion is een term die wordt gebruikt voor gerechten die invloeden vanuit verschillende keukens bevatten. Bewoners gaan koken met invloeden uit verschillende keukens en deze met elkaar te combineren. De koks van kookstudio Van Belle zijn geschikt om dit onderdeel te begeleiden. John en Kristel zijn autodidacten en dragen uit dat koken vooral plezierig is en mensen verbindt. Hun motto: de beste gerechten ontstaan pas wanneer er vanuit het hart wordt gekookt.
hun leven zijn waarvan zij veel hebben meegekregen of inspiratie uit hebben gehaald omtrent diversiteit en inclusie. Deze gebeurtenissen tekenen zij vervolgens in op de tijdlijn. Denk aan vragen zoals: wanneer ontmoette je voor het eerst iemand van een andere afkomst? Wanneer leerde je voor het eerste een andere taal? Naar welk ver land ben je gereisd? Door deze activiteit leren bewoners elkaar beter kennen en ervaren zij dat er verschillende levenswegen zijn en dat je daarover niet hoeft te oordelen.
Eten
20
Visuele kunst
21
Cultúúrlijke verwondering Cultúúrlijke verwondering is het tweede onderdeel binnen het concept. Het is een online kanaal waarop behind the scenes video’s te zien zijn van bewoners, makers en ondernemers die hun verhaal vertellen en een kijkje achter de schermen geven. Bewoners geven hierin bijvoorbeeld een kijkje in hun kunstcollectie of laten hun kookkunsten zien. Makers delen bijvoorbeeld hoe zij bepaalde processen doorlopen of wie hun helden zij die hen inspireren. Ondernemers geven een kijkje achter de schermen om bijvoorbeeld te laten zien hoe hun maakproces werkt. Zo ontdekken de bewoners het verhaal en de cultuur achter de bewoner/ maker/ondernemer. Deze video’s gaan dieper in op verschillende onderwerpen en kunst- en cultuurvormen. Bewoners, makers en ondernemers geven zelf invulling aan de inhoud en vorm van de video. De maker die deze video’s gaat maken is Hendry Rashid. Hij is een jonge content creator en video producer die korte video’s, interviews en vlogs met een verhaal maakt. Dit onderdeel speelt vooral in op de zichtbaarheid van de cultuur die zich op het moment vooral onder de oppervlakte afspeelt. Nu kijken bewoners, en zeker ook mensen van buitenaf die meer willen weten over de cultuur op Zuid, mee onder deze oppervlakte.
Cultúúrlijke ontwikkeling Cultúúrlijke ontwikkeling is het derde onderdeel van het concept en speelt in op het ontplooien. Cultúúrlijke ontwikkeling is een sessie waarbij bewoners samen komen om verhalen te delen en te brainstormen over ideeën die zij voor de wijk hebben. Jongeren maken zich misschien hard voor een muziekstudio in de wijk, kookliefhebbers zullen ideeën hebben over een diner avond en weer anderen zullen met vernieuwende ideeën komen die waardevol zijn voor de wijk. Eerder bleek al dat bewoners behoefte hebben aan middelen om hun ideeën werkelijkheid te maken. Deze sessie zal daarom worden ondersteund door Leisure studenten. Zij kennen namelijk verschillende brainstormtechnieken en andere tools om ideeën verder te kunnen ontwikkelen.
Cultúúrlijke Creatie Cultúúrlijke creatie is het vierde onderdeel van het concept. Hierbij krijgen bewoners vertrouwen in zichzelf, in makers en in EMI. Tijdens de sessie Cultúúrlijke creatie gaan bewoners aan de slag met het doorontwikkelen van de ideeën die tijdens de vorige sessie zijn besproken. Zij zullen aan de slag gaan door deze ideeën te ontwikkelen tot uitvoerbare plannen. Bewoners hebben behoefte aan tools en krijgen daarom ondersteuning van de verschillende cultuurmakers die zij tijdens het Cultúúrlijk ontdekkingsfestival hebben leren kennen. Daarnaast biedt het programma Cultuur op Zuid van EMI kennis en tools omtrent conceptontwikkeling, trends, innovatie, financiën en presentatievaardigheden.
22
23
Cultúúrlijke presentaties Cultúúrlijke presentatie is het vijfde onderdeel van het concept. Bewoners presenteren hier voor het eerst hun eigen ontwikkelde interventies. Deze presenteren zijn door middel van vlogs, via een online kanaal, aan de buitenwereld. Wederom schiet Hendry Rashid hiervoor de beelden en zijn compagnon, Sherrely Leonora, interview de bewoners over hun creatie. Deze video’s worden vervolgens door EMI gedeeld met bijpassende fondsen, platformen, investeerders en organisaties die worden uitgenodigd om naar het Cultúúrlijk! festival te komen, waar zij met de makers van de creaties in contact komen.
Cultúúrlijk! Festival De reeks conceptdragers wordt afgesloten door het Cultúúrlijk! festival. Dit is een bijeenkomst waarbij de bewoners hun creaties gaan presenteren aan fondsen, platforms, investeerders en andere organisaties. Hierdoor laten de bewoners zich zien en horen en bepalen zij welke creaties zij willen terugzien op Zuid. Dit is het moment waarbij de bewoners centraal staan en zij hun passie delen, welke met behulp van de verschillende organisaties kan worden omgezet in een uitvoerbaar en haalbaar product. Bewoners bepalen zelf met welke organisatie zij in zee willen om hun creatie daadwerkelijk uit te voeren, met als voorwaarde dat zij zelf eigenaar blijven van hetgeen zij hebben ontwikkeld.
24
25
Locaties Vanwege de vele ontwikkelingen rondom de Beijerlandselaan en de Groene Hilledijk en omdat het twee van de focuswijken van EMI zijn zullen de conceptdragers plaatsvinden in en rond de wijken Bloemhof en Hillesluis. Voor het Cultúúrlijk ontdekkingsfestival zijn er drie veelbelovende locaties geselecteerd. Dit zijn de Valkeniersweide, het Varkenoordse park en het Vredesplein. Voor deze conceptdrager is het namelijk belangrijk dat dit buiten plaatsvindt. Het blijkt namelijk dat de doelgroep moeilijk ergens binnen stapt. Indirah Tauwnaar zegt, bij wijze van spreken, zelfs: “Niet vergeten: een grote weg oversteken is al heel veel voor deze mensen.” Cultúúrlijke verwondering en Cultúúrlijke presentatie vinden online plaats. De kanalen die hiervoor geschikt zijn en bekend zijn bij de doelgroep zijn: YouTube, Tiktok, en Instagram. Daarnaast worden de video’s ook op websites en sociale media EMI en van verschillende partners en organisaties op Zuid geplaatst. Zoals bijvoorbeeld op de website van Like je Wijk.
26
De sessies Cultúúrlijke ontwikkeling en Cultrúúrlijke creatie vinden plaats op de werkplek van EMI in het Huis van de wijk Hillesluis. Hier zijn de juiste benodigdheden aanwezig en in het Huis van de wijk Hillesluis zijn ook verschillende organisaties aanwezig die tijdens de sessies binnen kunnen lopen en ideeën kunnen uitwisselen. De sessies kunnen zowel binnen als buiten op de binnenplaats worden gehouden. Mocht het aantal deelnemers zo groot zijn dat er moet worden uitgeweken naar een extra locatie, zal dit de werkplek van samenwerkingspartner Alliantie Hand in Hand op de Beijerlandselaan worden.
Theater Islemunda ( circa 500 meter)
Het festival Cultúúrlijk! wordt afhankelijk van het aantal deelnemers en bezoekers gehouden bij één of meerdere van de volgende locaties: • Het Gemaal • Verzamelgebouw ‘t Klooster • Ontmoetings-/werkplek van Alliantie Hand in Hand • Theater Islemunda • Theater Zuidplein
27
Financieel Kosten Voor de kosten van de vergoedingen voor de makers, de vergunningen voor de festivals en de materialen kan er een subsidie aanvraag worden ingediend bij de gemeente Rotterdam. Dit kan omdat Cultúúrlijk bijdraagt aan enkele van de beleidsdoelen die binnen de gemeente zijn opgesteld. Om de subsidie kracht bij te zetten doet Cultúúrlijk ook aanvragen bij de volgende fondsen. 1. Het Nut Rotterdam Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen departement Rotterdam steunt organisaties die als doel hebben kennis en cultuur over te dragen en gericht zijn op uitwisseling, educatie en interactie tussen maatschappelijke groepen. 2. Erasmusstichting Het doel van dit fonds is het bevorderen van onderwijs, kunst en wetenschap voor projecten met een Rotterdams karakter en binnen de regio Rotterdam. Er kunnen alleen aanvragen worden ingediend door
28
Verdienmodel onderwijsinstellingen. 3. H.M.A. Schadee-fonds Het doel is het bevorderen van culturele belangen in Rotterdam en omgeving, met een voorkeur voor kleinschalige projecten in cultuur en kunst (theater, muziek, literair, etc.) met speciale aandacht voor filosofie.
Cultúúrlijk is een concept dat vanuit intrinsieke motivatie is opgezet en is er niet op uit om winst te maken. Cultúúrlijk is er voor de bewoners en het ontwikkelen van de cultuur op Zuid en verdient meer dan genoeg aan de veranderingen die zij teweegbrengt. Het verdienmodel voor het concept is daarom wederom gebaseerd op het ruil principe van het programma EMI Cultuur op Zuid.
Daarnaast past Cultúúrlijk het ruil principe van het programma EMI Cultuur op Zuid toe voor de verschillende activiteiten en de binnen locaties. EMI
Cultúúrlijk biedt binnen het concept de volgende aspecten aan bewoners, makers, organisaties en aan Zuid:
brengt met Cultúúrlijk reuring, aandacht voor cultuur en wijk interventies. In ruil daarvoor kunnen locaties in de omgeving hun deuren openen voor de bewoners en kunnen organisaties uit de wijken materialen, benodigdheden en mensen aanleveren. Ter ondersteuning kunnen Leisure studenten tijdens de verschillende onderdelen van het concept hun kennis en kunde delen. Hetzij in projectvorm, hetzij vrijwillig om buiten de studie ervaring op te doen.
• Zichtbaarheid; • een podium voor bewoners en makers; • een breed cultuuraanbod; • kansen op het gebied van ontwikkeling, samenwerkingen en wijkinitiatieven; • kennis, tools en advies; • saamhorigheid; • een professioneel netwerk.
Wat het programma EMI Cultuur op Zuid daarvoor terugkrijgt is: • Bewonersinitiatieven; • bewoners die zichtbaar deel nemen aan het cultureel kapitaal op Zuid; • makers die deel uit maken van de programmering; • ondernemers en organisaties die bijdragen aan de organisatie en uitvoer van de conceptdragers; • uitbreiding van het netwerk; • draagvlak voor EMI Cultuur op Zuid en eventuele vervolg projecten.
Budget voor de bewonersinitiatieven De bewoners zullen tijdens het Cultúúrlijk! festival de creaties presenteren aan fondsen, platformen, investeerders en organisaties. Deze kanalen zorgen ervoor dat de gecreëerde initiatieven kunnen worden uitgevoerd door middel van geld, benodigdheden, een podium, een platform en dergelijke.
29
Nawoord
Het was een mooie uitdaging om aan de slag te gaan met een vraagstuk over de cultuur op Zuid. Er gebeurd veel op Zuid en dat is niet altijd makkelijk voor bewoners. Dit concept komt vanuit mijn intrinsieke motivatie om hen die in de spotlights horen te staan een podium te geven. Mijn dank gaat uit naar de experts en makers die mij veel inzichten hebben gegeven over hoe Zuiderlingen zich voelen en wat er nodig is om hen zelf de motivatie te geven om er te zijn en hun eigen creatieve ideeĂŤn te waarborgen en deze ook tot stand te laten komen. Ik wil Dafne Foet en Reinier Weers bedanken voor hun liefde voor cultuur en hun inzet voor de cultuur op Zuid. Ook bedank ik hen voor een fijne samenwerking en de lieve steun dit ik van hen heb mogen ontvangen. Sacha Kruidenier
30
31
32