EstĂmulo ĂĄs Mulleres Emprendedoras Galegas
10 anos de empresas Emega
Introdución PROGRAMA EMEGA
A cristalización dos obxectivos de igualdade entre homes e mulleres no ámbito laboral require a implantación de actuacións tendentes a visibilizar a acción emprendedora das mulleres, a desarticular as barreiras que impiden a credibilidade empresarial feminina e a apoiar expresamente aquelas opcións de inserción laboral que incrementan a produtividade e o crecemento da economía de Galicia.
O programa Emega constitúe unha opción específica dirixida exclusivamente ás mulleres co obxecto de fomentar o seu acceso ao autoemprego e á creación de empresas cunha dobre finalidade:
1. Estimular
a
cultura
emprendedora
da
muller
mediante
o
seu
establecemento como empresaria.
2. Contribuír á creación de postos de traballo, especialmente de mulleres, polo menos, na súa fase inicial.
O obxecto das sucesivas convocatorias do programa é conceder axudas e subvencións para o establecemento da muller como empresaria, como medio activo axeitado para a súa integración como traballadora autónoma, con domicilio social e fiscal na Comunidade Autónoma da Galicia.
Dende o ano 1996, no que por vez primeira se convocou o programa Emega, este ten sufrido unha serie de modificacións, tanto en relación con os requisitos esixidos ás posíbeis beneficiarias, como en relación ao cumprimento de determinados obxectivos por parte das mesmas. Pódese observar a evolución nas seguintes táboas.
2
Decembro 2005
REQUISITOS DAS BENEFICIARIAS Táboa 1. A. Mulleres individualmente consideradas
Desempregadas
1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
x
X
x
x
X
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Antigüidade mínima de tres meses como desempregada Antigüidade mínima de tres meses como desempregada inmediatamente anteriores ao inicio da actividade
x
Alta como traballadora autónoma
x
Establecerse como traballadora autónoma ou se constituírse baixo una forma societaria de carácter unipersoal
x
Desenrolo habitual da súa actividade profesional na empresa para a que solicita subvención Creación, polo menos, dun posto de traballo a tempo completo e por conta allea desempeñado por unha muller
x
x
x
x
Postos de traballo por conta propia e allea, cubertos por un período mínimo de cinco anos, desde a alta na Seguridade Social ou mutualidades profesionais
x
x
Non se computarán os contratos de interinidade para cumprir o requisito da creación de postos de traballo por conta allea
x
x
Creación, polo menos, dun posto de traballo por conta allea desempeñado por una muller Postos de traballo cubertos por un período mínimo de tres anos Postos de traballo cubertos por un período mínimo de cinco anos, desde o inicio da actividade Postos de traballo cubertos por un período mínimo de cinco anos, desde a contratación
3
x
x
x
x
x x
Decembro 2005
Táboa 1. B. Mulleres asociadas
1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
Desempregadas
x
X
x
x
X
x
x
x
x
x
Mulleres que se asocien ou xunten
x
X
x
x
x
X
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Postos de traballo por conta propia e allea, cubertos por un período mínimo de cinco anos, unha vez dada a alta na Seguridade Social nunha mutualidade profesional.
x
x
No se computarán os contratos de interinidade para cumprir o requisito de creación de postos de traballo por conta allea
x
x
Polo menos unha cunha antigüidade, mínima, de tres meses no paro
X
Alomenos unha cunha antigüidade, mínima, de tres meses inmediatamente anteriores ao inicio da actividade Persoas xurídicas integradas maioritariamente por mulleres
x
X
Os postos de traballo que se orixinen deberán ser ocupados por mulleres paradas.
x
x
Creación de tan sequera dous postos de traballo para elas por un período mínimo de tres anos
x
x
x
Creación de postos de traballo de ao menos dúas delas por un período mínimo de cinco años desde o inicio da actividade
x
Creación de postos de traballo de alomenos dúas delas por un período mínimo de cinco anos desde a contratación Un dos postos de traballo será cuberto pola muller que leve tres meses desempregada.
4
X
x
Decembro 2005
CARACTERÍSTICAS DAS AXUDAS. Táboa 2. Axudas 1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
Subvención a fondo perdido
X
X
X
x
x
x
x
x
x
x
Máximo de 18030 €
x
X
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Máximo de 18.030,36 €
x
Máximo de 18.030 €
x
Máximo de 18.000 € Non poderá superar o 50% da inversión
X
Non poderá superar o 50% do orzamento.
x
x
x
Non poderá superar o 50% do orzamento,unha vez deducido o importe da provisión de fondos Compatíbel con calquera outra axuda das administracións
x
X
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Compatíbel con calquera outra axuda das administracións a non ser que se trate de subvencións do mesmo tipo concepto finalidade A suma das axudas non pode exceder o 100% do custe total.
x
X
x
x
x
A suma das axudas non pode exceder el 55% do custe total Gastos para o funcionamento ou posta en marcha da actividade
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Gastos para o funcionamento ou posta en marcha da actividade por un ano.
x
x
x
Inclúese man de obra na reforma do local, primeiras compras cun límite de 500.000 pesetas, material funxible, alugamento de local e maquinaria, gastos correntes, cartaz publicitario
x
x
x
x
Inclúese man de obra na reforma do local, primeiras compras con límite de 3005,06 €, material funxible, alugamento de local e maquinaria, gastos correntes, cartaz publicitario Inclúese man de obra na reforma do local, primeiras compras con límite de 3005 €, material funxible, alugamento de local e maquinaria, gastos correntes, cartel publicitario
x
Inclúese man de obra na reforma do local, primeiras compras con límite de 3000 €, material funxible, arrendamento de local e maquinaria, gastos correntes, cartel publicitario Quedan fóra obrigas tributarias, taxas administrativas, inversións en capital fixo Agás gastos de persoal
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Agás stock, construción de edificios, leasing
x
x
x
x
x
x
x
x
Non procede se xa se cobrou con anterioridade este tipo de axuda
x
x
x
x
x
x
x
x
5
Decembro 2005
VALORACIÓN Táboa 3. Criterios de concesión
Desenrolo económico da área beneficiada, zonas menos favorecidas, con maior índice de desemprego na actividade
1 9 9 6
1 9 9 7
1 9 9 8
1 9 9 9
2 0 0 0
2 0 0 1
2 0 0 2
2 0 0 3
2 0 0 4
2 0 0 5
x
X
X
x
x
x
x
x x
x
x
x
x
x
x
x
Desenrolo económico da área beneficiada, zonas menos favorecidas, con maior índice de desemprego feminino na actividade Innovación e incorporación de tecnoloxía avanzada
x
X
X
x
x
Postos de traballo a crear, especialmente os ocupados por mulleres
x
X
X
x
x
Postos de traballo a crear, especialmente os ocupados por mulleres, tendo en conta a duración e características do contrato
x
x
x
Postos de traballo a crear, especialmente os desempeñados por mulleres, particularmente se pertencen a minorías étnicas, tendo en conta a duración e características do contrato
x
Número de postos de traballo, duración, tipo de contrato, especialmente os desempeñados por mulleres, particularmente paradas de larga duración, con especiais dificultades de inserción, procedentes de minorías étnicas, en situación de violencia de xénero Mulleres a empregar, paradas de larga duración
X
X
x
x
Mulleres a empregar, paradas de larga duración e con especiais dificultades de acceso ao mercado laboral
x
x
Orzamento privado a investir
x
X
X
x
x
x
x
x
x
x
Utilización de materias primas autóctonas
x
X
X
x
x
X
X
X
X
x
Mellora medioambiental
x
X
X
x
x
X
X
X
X
x
Ubicación en parques empresariais
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Compromiso de contratación de desempregadas mínimo por tres anos Estado de execución do proxecto no momento da solicitude Viabilidade do proxecto segundo criterios técnico-económicos
O programa EMEGA pretende apuntalar unha realidade económica e social, historicamente agochada na falta de datos e indicadores, como é a existencia dun importante número de mulleres con capacidade emprendedora e con desexos de consolidar esa capacidade na realización de proxectos que incidan na economía da nosa comunidade. A actual situación dos obxectivos das propostas lexislativas correctivas, facilita o deseño de instrumentos, na percura dunha igualdade real.
Podemos observar, á vista destas táboas, como se procurou mellorar e especificar os requisitos que están obrigadas a cumprir as mulleres, susceptíbeis de ser beneficiarias do programa EMEGA, tratando de incidir nos aspectos máis destacábeis da súa situación xeral con relación á actividade laboral: creación de
6
Decembro 2005
emprego, mellora da inserción laboral e posibilidade de permanencia nun posto de traballo, tratando de evitar a precariedade laboral.
Alén diso, nos últimos anos, obsérvase a preocupación, palpábel tamén no que se refire ao desenrolo persoal e social, cun especial interese na inserción laboral das mulleres pertencentes ás minorías étnicas, vítimas da violencia de xénero e as que se atopan en situación de especial dificultade.
Ao longo destes anos, adquiriuse unha bagaxe empresarial que, doadamente, pode influír para que, nun corto período de tempo, haxa un bo grupo de empresas, xestionadas por mulleres, máis alá de que a nosa comunidade conte cun nutrido grupo delas, extraordinariamente preparadas para favorecer o crecemento económico e participar dun xeito activo nas decisións, relacionadas con o desenrolo laboral e social, isto é, coa implantación e extensión do benestar xeral na poboación de Galicia.
PROBLEMAS E RETOS DE FUTURO DAS EMPRESARIAS E EMPRENDEDORAS.
As motivacións que levan ás mulleres á creación dunha empresa son fundamentalmente dúas: Unha alternativa ao mercado laboral e o desexo de independencia económica. Mais, tanto no medio urbano como no rural, as mulleres, seguen sendo as depositarias do benestar familiar e nese intento de conciliar a vida familiar e a profesional, as empresas creadas polas mulleres, acostuman a ser de reducidas dimensións, xa que tratan de que sexan compatíbeis coa súa vida familiar para non deixala de lado, como sucede no caso dos emprendedores/empresarios.
Entre as dificultades das mulleres para levar adiante o traballo de creación e xestión empresarial, hai que subliñar aquelas relacionadas tradicionalmente con o “feminino”.
1. O desánimo e desalento provocado pola falta de entusiasmo e apoio do seu entorno máis próximo. Aínda que isto teña tamén unha vantaxe, xa que provoca unha maior maduración da idea empresarial e unha total autonomía na toma de decisións. 2. A obtención de recursos financeiros, tanto de entidades de crédito, menos propensas a confiar nos proxectos empresariais femininos, como do propio
7
Decembro 2005
entorno, acostumado a desconfiar máis dos riscos económicos derivados do apoio empresarial ás mulleres. 3. A conciliación da vida familiar coa actividade empresarial é un traballo difícil considerando que a creación e xestión dunha empresa esixe, non só un compromiso profesional que en moitas ocasións obriga á reciclaxe, se non que tamén precisa dun tempo, moitas veces excesivo, para solucionar os problemas, captar clientes e axeitar a empresa ás necesidades do mercado. 4. A falta de equipamentos e servizos imposibilita, moitas veces, a delegación dos coidados a persoas dependentes, cuxa responsabilidade recae, nunha porcentaxe moi alta, nas mulleres do seu entorno, mesmo aquelas con actividades a desenrolarse no ámbito empresarial. 5. A escasa cualificación profesional, xa que a acción emprendedora require unha ampla formación complementaria. A xestión de empresas inclúe coñecementos de contabilidade, finanzas, recursos humanos e moitos máis que leva á necesidade dunha formación permanente nas máis variadas materias para levar a bo porto o traballo. 6. A comercialización dos produtos e servizos, froito da escasa participación nas redes empresariais e comerciais e do reducido tamaño das empresas, limítase na maioría das ocasións á localidade ou zona de implantación da empresa.
Estes problemas ocasionados pola estrutura socio-laboral na que se moven as empresarias, son os retos de futuro fronte aos que se encontran a maioría das mulleres que se plantexan a acción empresarial ou que están metidas nela.
Escasa integración asociativa Unha das carencias que é preciso solucionar é a das relacións profesionais entre empresarias. A meirande parte non mantén, dun xeito regular, ningunha relación con outros empresarios ou empresarias. Isto, se consideramos a auto-organización profesional como un indicador da madurez dun sector profesional e do grao de compromiso persoal coa actividade, leva aparellado que non sexa moi alentador que,
8
Decembro 2005
a maioría das empresarias non participe dun xeito colexiado nas asociacións, nen tan sequera nas específicas da súa actividade.
A asociación é útil para a defensa dos intereses comúns, polo intercambio de información relacionada coas actividades comúns, a posibilidade de incrementar conxuntamente negocios parellos ou complementarios, polas facilidades para a comercialización conxunta e, pola posibilidade que ofrecen este tipo de organizacións para obter cobertura legal e formación puntual e permanente.
Conciliación e dependencias familiares. A maternidade, supón unha especial dificultade para as mulleres empresarias, dado que nesta faceta se senten máis desfavorecidas que outros colectivos de mulleres. Certo é que ten un custe económico xa que significa unha menor dedicación durante un largo período de tempo e, a miúdo, o momento da maternidade está condicionado pola consolidación da empresa e a marcha do negocio.
Observamos tamén a grande dificultade, se non a imposibilidade total do permiso por maternidade entre este colectivo, As razóns baséanse na necesidade de atención á empresa, a imposibilidade de facerlle fronte ao custe da contratación dunha persoa sustituta ou os problemas derivados dunha delegación de xestión, como unha posíbel baixa de rendemento. Estas razóns levan aparelladas a suspensión de actividades, coas dificultades pertinentes para unha posterior posta en marcha de novo.
Paliar esta situación de desamparo require, de forma inescusábel, a intervención da Administración no deseño de novos instrumentos de axuda, directos ou indirectos, que impulsen a transformación de vellos esquemas sociais a favor do equilibrio na igualdade de oportunidades.
Entre as cuestións pendentes de resolución figuran tamén as consecuencias derivadas de situacións de enfermidade. Non é infrecuente que nestes casos teñan que cesar na súa actividade laboral debido ao custe que supón delegar funcións ou buscar unha persoa sustituta. Aínda no caso de poder coller unha baixa por enfermidade, a empresa reséntese no seu funcionamento. Canto á xubilación, a situación é dispar porén, unha alta porcentaxe no dispón de ningún tipo de previsión para esta etapa de súa vida.
9
Decembro 2005
Recursos de información Destaca, entre as mulleres que optan pola creación dunha empresa, unha importante carencia no que se refire a coñecemento dos recursos aos que poden acudir para recibir información e asesoramento. É necesario, polo tanto, no só difundir os recursos existentes, senón ampliar a rede de apoio, non só nos aspectos iniciais referidos á elaboración do plano de viabilidade ou na elección da forma xurídica se non, moi especialmente, nos instrumentos que sirvan de apoio real á consolidación e crecemento das empresas.
Recursos financieiros. Outro obstáculo importante a superar, está relacionado con o crédito financeiro polo que a situación debe tender á colaboración por parte das entidades financeiras fundamentalmente con respecto á concesión de crédito a mulleres con escasos recursos mais, cunha idea empresarial viábel.
Isto é… De non esquecermos que as mulleres parten dunha situación diferente, será fácil recoñecer que os riscos derivados da creación dunha empresa son maiores no seu caso. A profunda e secular desigualdade refírese á formación, á participación no público, ao acceso á información, á integración en redes formais e informais de relación laboral, ao acceso aos recursos económicos, ao acceso ao crédito e á financiación.
As consecuencias destas maiores dificultades das mulleres materialízanse nunha chea de problemas a superar para a promoción e consolidación da súa idea empresarial, o que indica que é necesario, para as empresarias e para a sociedade, implantar estratexias que consigan a superación destas barreiras.
10
Decembro 2005
Unha década de EMEGA Desde a primeira convocatoria,1996, até a máis recente do 2005, o orzamento da Xunta de Galicia, a través do Servicio Galego de Igualdade, para relanzar a actividade emprendedora da muller aumentou dun xeito moi importante case triplicando o importe inicial, subvencionándose empresas de mulleres, por un importe de, aproximadamente, 15 millóns de euros. Isto supuxo un beneficio, non só individual para as mulleres directamente incorporadas á empresa, se non tamén, para o conxunto da economía galega, coa xeración de máis de 4.000 postos de traballo.
Orzamento en euros Orzamento 1996 1997
739245,89 739.245,89
1998
803.595,25
1999
1.562.631,47
2000
1.472.479,66
2001
1.660.476,70
2002
2.174.401,88
2003
2.175.519,52
2004
2.069.171,35
2005
2.187.471,00
Orzamento 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Orzamento 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 Orzamento
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
739245,89 739.245,8 803.595,2 1.562.631,4 1.472.479, 1.660.476, 2.174.401,8 2.175.519,5 2.069.171,3 2.187.471,0
11
Decembro 2005
2005
Relación entre orzamentos, solicitudes e concesións iniciais
Concedidas
Orzamento
1996
137
739.245,89
1997
281
739.245,89
1998
299
803.595,25
1999
308
1.562.631,47
2000
187
1.472.479,66
2001
188
1.660.476,70
2002
199
2.174.401,88
2003
201
2.175.519,52
2004
211
2.069.171,35
2005
233
2.187.471,00
Total
2.244
14.844.992,72
Na seguinte táboa recóllense a relación entre as solicitudes recibidas e axudas inicialmente concedidas ao longo destes 10 anos. A tendencia mostra unha clara relación coa evolución das características e requisitos esixidos ás posíbeis beneficiarias, explicados no apartado anterior, así como ao cumprimento de determinados obxectivos por parte das mesmas, como foi o de contratación, de a lo menos unha muller, por conta allea a partir da convocatoria do ano 2000.
Convocatoria
Solicitudes
Concesión inicial
1996
---
137
1997
606
281
1998
914
299
1999
782
308
2000
334
187
2001
334
188
2002
314
199
2003
359
201
2004
376
211
2005
394
233
12
Decembro 2005
Solicitudes e concesións iciciais por convocatoria
1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 1997
1998
1999
2000 Solicitudes
2001
2002
2003
2004
2005
Concesión inicial
Na gráfica obsérvase claramente a consolidación do programa Emega que, a partir da convocatoria do ano 2000, mantén unha tendencia moi igualada na relación entre o número de solicitudes a axudas concedidas. Sen embargo, é necesario aclarar que non todas estas concesións iniciais chegan a materializarse en subvención xa que sempre existe unha porcentaxe de beneficiarias que renuncian, no aceptan en prazo, non xustifican en prazo ou, tras a comprobación de algún incumprimento, se lles ten que comunicar a revogación da axuda.
13
Decembro 2005
Os últimos cinco anos Dende a súa primeira convocatoria en 1996, o programa EMEGA sufriu unha serie de modificacións tanto nos requisitos esixidos ás solicitantes, na súa condición de empresarias individuais ou como integrantes de formas xurídicas asociadas, como nos criterios de valoración e concesión, en relación ao cumprimento dos obxectivos do programa.
Doutra banda, as empresas subvencionadas teñen que manter, ademais dos compromisos adquiridos individualmente en cada concesión, unha serie de compromisos xerais que afectan ao mantemento da actividade durante un período de alomenos 5 anos. En base estes criterios, realizouse un estudio e seguimento máis polo miúdo da evolución das empresas subvencionadas no período 2001-2005 que se dividiu en dúas etapas
1. Convocatorias de 2001, 2002 e 2003: Seguimento personalizado das empresas subvencionadas sobre tres eixos fundamentais a. Estado da actividade: empresas que se manteñen, pecharon ou medraron b. Cumprimento dos compromisos de autoemprego e contratación c. Unha axeitada sinalización e publicidade dos organismos outorgantes da axuda 2. Convocatorias 2004 e 2005: Centrado fundamentalmente na sistematización dos datos e no estado do proceso de tramitación das axudas concedidas, xa que se trata de expedientes “vivos”, en tramite de concesión, cuxos datos aínda no se poden establecer como definitivos. De tal xeito que, con data do 16 de Decembro do 2005, do total de solicitudes presentadas, tan só podemos facer as seguintes precisións: a. Convocatoria 2004: Total de axudas excluídas ou desistidas, denegadas e concedidas. Entre estas están, as pagadas, pendentes de pago, revogadas e as que renunciaron. b. Convocatoria 2005: Esta convocatoria foi resolta en Xullo do 2005, logo dun proceso de valoración máis complexo que as anteriores, xa
14
Decembro 2005
que incluía porcentaxes correctoras que dificultaban en maior medida o procedemento de concesión. Os únicos datos que se poden sistematizar son os correspondentes aos totais de excluídas / desistidas, denegadas por puntos e, como dato moi provisional, pois con data do 16 de Decembro, aínda se tiñan axudas sen notificar e actas en curso, as concedidas entre as que se atopan as pagadas / pendentes de pago, revogadas e renunciadas.
CONVOCATORIAS 2001-2003 ACTIVIDADE Desagregación por ano de concesión da subvención segundo o estado da actividade da empresa. Deste xeito, das 457 iniciativas subvencionadas entre as convocatorias dos anos 2001 e 2003, conclúese que:
2001
2002
2003
TOTAL
Pecharon
9
10
3
22
Ilocalizábeis
27
23
16
66
No dan datos
10
2
3
15
Mantéñense
79
106
122
307
Prosperaron
11
12
24
47
Total Ano
136
153
168
457
15
Decembro 2005
Estado de actividade 140 122 120 106 100 79
80
2001 2002
60
2003
40 27 20
9 10
24
23 16
11 12
10
3
2 3
0 Pecharon
Ilocalizables
Non datos
Se mante単en
Medraron
Evoluci坦n actividade por convocatorias 130 120 110 100 90 80
Pecharon Se mante単en
Ilocalizables
70 60
Non datos Se mante単en
50
Medraron
40 30
Ilocalizables
20 10
Medraron Pecharon
Non datos
0 2001
2002
16
2003
Decembro 2005
Na creación de pemes e micropemes dáse un alto grao de mortaldade nos cinco primeiros anos, polo que non se pode concluír que a tendencia observada nestes gráficos signifique claramente un maior grao de consolidación, xa que semella estar máis relacionado con o tempo transcorrido dende o inicio de actividade.
No entanto, é de destacar que os esforzos feitos dende distintos ámbitos institucionais en formación e asesoramento das emprendedoras, xunto coa incorporación ao ámbito empresarial de mulleres novas, con titulación universitaria, si presenta unha incidencia positiva na viabilidade do proxecto no que se refire á definición da idea, e ao seu desenrolo.
Se ben na categoría “mantéñense” hai bastantes empresas que superan os seus compromisos de creación de postos de traballo (especialmente na contratación de mulleres, pero tamén en postos de traballo ocupados por homes), procurouse diferenciar aquelas que experimentaron un especial desenrolo, cuantitativo e cualitativo, nunha categoría específica de empresas que “medraron”. Entre elas atopáronse mulleres cun especial talento emprendedor e capacidade creativa non especialmente relacionados con o sector da actividade. Moitas delas, sen vocación empresarial previa, conseguiron un modelo de negocio diferenciado, mesmo en sectores tradicionais e maduros, e mostran, un grande respecto e responsabilidade po las regras de xogo empresa-traballadores-vida persoal.
Canto á situación por provincias en relación ao estado da actividade, a comparativa non ofrece diferencias substanciais.
A Coruña
7%
16%
8%
Lugo
5%
Pecharon
11%
Ilocalizables Non datos
64%
17
13% 4%
Pecharon Ilocalizables Non datos
Se manteñen Medraron
4%
Se manteñen
68%
Medraron
Decembro 2005
Pontevedra
Ourense
10%
3%
13% 0%
7%
Pecharon
4%
Ilocalizables
3%
Non datos Medraron
Ilocalizables Non datos Se manteñen
Se manteñen
74%
Pecharon
19%
67%
Medraron
A maior porcentaxe de empresas que se manteñen dáse en Pontevedra, cun 74%, sendo menor en A Coruña cun 64%. Porén, entre estas dúas provincias que, en coherencia coa súa estrutura socio-económica son as que presentan un maior índice de iniciativas subvencionadas, dáse unha relación inversa na porcentaxe de empresas que progresaron, superando A Coruña en 6 puntos a Pontevedra.
Se ben se utilizou a categoría “ilocalizábeis” para aqueles casos nos que non se puido falar directamente con a(s) promotora(s), existe unha alta probabilidade de que a maior parte delas se correspondan con casos de peche da actividade (como nos teñen comentado nas súas antigas xestorías). Atendendo a isto, e sumando este dato con o dos peches comprobados, temos unha porcentaxe superior en Pontevedra cun 23% (A Coruña 15%, Lugo 17%, Ourense 16%)
18
Decembro 2005
Empresas que manteñen actividade AUTOEMPREGO E FORMA XURÍDICA Analízanse na mesma táboa, datos referidos ao autoemprego e a forma xurídica xa que están estreitamente relacionados coa concepción inicial da iniciativa empresarial e coa súa evolución e estabilidade posterior. En xeral, na maior parte das iniciativas
mantéñense as mesmas promotoras e, en caso de crecemento, as
empresarias adoitan xerar emprego como contratación por conta allea.
Dos 21 casos nos que se da o cese de algunha promotora tan só incumpren 17 xa que nos 5 restantes, esta baixa é habitualmente compensada coa incorporación dunha nova promotora (tal e como se reflexa na táboa seguinte). Esto explica que estes 5 casos que aparecen como “novas incorporacións” non supoñen un incremento no compromiso adquirido, senón que compensan algunha baixa previa.
Referíndonos ao cambio de forma xurídica, tan só encontramos incumprimento nun caso por estar relacionado coa incorporación dun home á sociedade. Esta incorporación de homes dáse en outras dúas empresas sen ter suposto ningún cambio de forma xurídica e sen caer no incumprimento. É importante destacar que as incidencias con respecto a este criterio adoitan estar relacionadas co crecemento da empresa ou con problemas esóxenos específicos (como a necesidade dun “plano de estabilidade laboral” na reestruturación do sector de fabricación téxtil). Por outra banda, temos constatado que existe un descoñecemento bastante xeneralizado das incompatibilidades coa axuda recibida.
En todo caso, o incumprimento no criterio de autoemprego, é pouco significativo dentro das empresas que seguen a funcionar.
19
Decembro 2005
Totais Empresas As mesmas promotoras
329
Cesa algunha promotora
21
Incumpren
17
Novas incorporacións
5
Superan
0
Cambio forma xurídica
3
Incumpren
1
Homes na sociedade
3
Incumpren
3
Incidencias en Autoempleo
Homes na sociedade Cambio forma xurídica Novas incorporacións Cese de algunha promotora As mesmas promotoras 0
50
100
150
200
250
300
350
Autoemprego e Forma Xurídica 329 350 300 250 200 150 100
17
0
1
Superan autoemprego
Incumpren forma xurídica
50
3
0 Manteñen autoempreto
Incumpren autoemprego
20
Homes na sociedade
Decembro 2005
Por ano de convocatoria 136
140 120
108
100 85 80 60 40 20
9
4 0
8
4
1
0
2001
2002
2003
As mesmas promotoras
85
108
136
Cese de algunha promotora
4
9
8
Novas incorporaci贸ns
0
1
4
Por provincia
180 162
160 140 120 100
101
80 60 36
40 20 0
7
30 12 1
0
1
0
0
5
A Coru帽a
Lugo
Ourense
Pontevedra
101
36
30
162
Cese de algunha promotora
7
1
1
12
Novas incorporaci贸ns
0
0
0
5
As mesmas promotoras
21
Decembro 2005
COMPROMISO CONTRATACIÓN MULLERES Un 72% manteñen ou superan os seus compromisos de contratación. No caso das que superan, isto abrangue distintas situacións que poden referirse tanto ao total de mulleres contratadas, como ao tipo de contrato e/ou ao tipo de xornada, datos que se poderían debullar para outros obxectivos de análise, como pode ser a calidade do emprego creado, e que non se reproducen aquí por motivos de fluidez e comprensión.
Estado dos compromisos de contratación
Total empresas Non prevista Superan 36%
Non prevista 15%
Manteñen
121
Incumpren
48
Superan Incum pren 14%
122
Manteñen 35%
Contratación por ano de convocatoria
Contratación por ano de convocatoria 60 50 40 30 20 10 0
Non prevista
Manteñen
Incumpren
Superan
2001
8
35
17
28
2002
16
35
16
43
2003
26
51
15
51
22
50
Decembro 2005
Contratación por provincia
Contratación por provincia 70 60 50 40 30 20 10 0 A Coruña
Lugo
Ourense
Pontevedra
Non prevista
12
3
7
28
Manteñen
35
17
8
61
Incumpren
14
5
7
22
Superan
45
10
11
56
CARTEL COLOCADO
Cartel EMEGA
Cartel Emega colocado
300 250
SI
265
200 150
NON
78
265
100
78
50 0 SI
NON
O 74% das empresas teñen o cartel da concesión da axuda do programa Emega correctamente colocado, se ben unha grande parte recibiran avisos anteriores de que a súa visibilidade nas dependencias da empresa era unha das obrigas contraídas coa recepción da subvención.
23
Decembro 2005
Ás que non o tiñan, advertíuselles seriamente sobre as consecuencias deste incumprimento como motivo de revogación polo que, a raíz do seguimento realizado rexistrouse un importante volume de chamadas, tanto na sede do SGI como nas delegacións provinciais, solicitando información de cómo conseguilo. O desglose por ano de convocatoria e provincia ofrece os seguintes resultados
Cartel por convocatoria
120 100
108 93
80
2001
64
60
2002 2003
40 22
20
21
35
0 SI
NON
Cartel por provincia
120
119
100 80
93 49
60
SI NO
40 20
14
25
28
11
4
0 A Coruña
Lugo
Ourense
Pontevedra
Incidencias
A modo de referencia, sobre a escasa importancia que habitualmente se lle da á obriga da colocación do cartel, recolléronse as incidencias en base ao cumprimento deste compromiso en relación coas visitas de control realizadas anteriormente. Así,
24
Decembro 2005
segundo os datos, pódese aprezar que a maior parte non o tiñan colocado inicialmente, se non a raíz dun aviso, tras unha visita de control.
Sempre correcto
Avisadas en anterior visita
Sen visita previa
Retirado
Total
SI
40
160
65
0
265
NON
0
31
38
9
78
Incidencias Retirado
9 0 38
Sen visita
65
SI
31
Visitadas
Sempre
NON 160
0 40
SEGUIMENTOS REALIZADOS Enténdese por “seguimentos” o contacto personalizado realizado polo SGI, ben con recursos propios, das delegacións ou servicios externos, nos que se establece una comunicación directa con a(s) promotora(s) para o seguimento da evolución da empresa e o correcto cumprimento dos compromisos adquiridos.
Estes seguimentos foron realizados tanto cunha visita persoal ás dependencias da empresa, como con chamadas telefónicas. Por ano de convocatoria, provincia e total de seguimentos realizados a cada empresa, obtéñense os seguintes resultados.
A Coruña Lugo Ourense Pontevedra Total Seg.
2001 43 19 12 72 146
2002 54 20 15 100 189
2003 55 15 13 87 170
25
Total Prov. 152 54 40 259 505
Decembro 2005
Seguimentos por provincia
Seguimento por convocatoria
Pontevedra
72
100
87
Ourense
12
15
13
Lugo A Coruña 0%
19 43
20 54
20%
40%
2003
15
2002
54
2001
43
2002
15
20
13
87
15
100
55 60%
80%
19
12
72
100% 0%
2001
55
2003
20% A Coruña
40% Lugo
60% Ourense
80% Pontevedra
Para ter un indicador realmente efectivo do grao de seguimento sería necesario establecer a relación entre o número de empresas subvencionadas en cada provincia con o dos seguimentos realizados. Polo xeral, as visitas foron realizadas dende as delegacións e, tendo en conta que non existe unha aplicación informática que permita verter toda a información recollida nun sistema unificado, é posíbel que estes datos non recollan a totalidade dos seguimentos.
No último, feito en novembro de 2005 mediante unha campaña telefónica, estableceuse contacto coa totalidade de iniciativas subvencionadas e procurouse actualizar todos os datos de contactos anteriores entre o SGI e as empresas, incluídos aqueles nos que a beneficiaria comunicou, por iniciativa propia, calquera cambio ou modificación con respecto ás condicións e compromisos iniciais.
Tal e como se observa na táboa e gráfico seguintes, a totalidade das empresas tiveron algunha actuación de seguimento e o máximo por empresa foi de dúas, non habendo ningunha con tres ou máis. Obsérvase a mesma tendencia en A Coruña, Lugo e Pontevedra, mentres que en Ourense dáse a maior porcentaxe de empresas cunha soa actuación de control, que foi a realizada en novembro de 2005, isto indícanos que non se estaba dando importancia dabondo á información sobre a evolución das empresas.
26
Decembro 2005
100%
Total seguimentos por empresa 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Ningún
Un
Dous
A Coruña
Lugo
Tres
Ourense
Catro
Pontevedra
Cinco ou máis
Total
Total seguimentos por empresa e provincia 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 A Coruña
Lugo Ningún
Un
Ourense Dous
27
Tres
Catro
Pontevedra
Total
Cinco ou máis
Decembro 2005
CONVOCATORIAS 2004-2005 O “seguimento” de empresas subvencionadas correspóndese coa última fase do proceso de concesión das axudas, que se divide en cinco etapas fundamentais: solicitude, valoración, resolución-concesión, xustificación e seguimento.
Durante as catro primeiras, teñen lugar cantidade de incidencias (requerimentos, subsanacións, recursos, desestimentos, renuncias, minoracións, etc,) que impiden a obtención de datos definitivos até case transcorridos dous anos dende a data de convocatoria á que foron presentados.
A
mediados
de
Decembro
de
2005,
os
expedientes
de
empresas
subvencionadas na convocatoria de 2004 son aínda expedientes “vivos” con respecto ao proceso de xustificación-pago, tal e como se reflexa mais adiante na táboa de datos.
Canto á convocatoria de 2005, resolta hai só cinco meses polo que, a data do 16 de Decembro aínda quedaban axudas sen notificar e había actas en curso, o feito de que os procesos de tramitación e xestión non estexan informatizados imposibilita a consulta de datos. Só se traballa sobre unha folla de cálculo parcial na que se recollen os datos de “maior urxencia” marcados pola necesidade inmediata, e que cada persoa actualiza de forma independente. Por non existir una aplicación en rede, hai que “pescudar” cal é a última versión actualizada, xa que cada funcionaria traballa con distintos expedientes e/ou distintas fases do procedemento.
Empézase pois o seguimento das empresas subvencionadas en 2004 e 2005 coa recollida de datos dos compromisos adquiridos que se terán que manter un mínimo de cinco años.
28
Decembro 2005
ESTADO DAS SOLICITUDES Orzamentos 2004-2004
Orzamento
Axudas Concedidas
Media de inversión por empresa
2004
2.069.171,35
211
9.806,50 €
2005
2.187.471,00
233
9.388,29 €
Total
4.256.642,35
444
Resultado do total de solicitudes recibidas en cada convocatoria
2004
2005
Excluídas / Desistidas
134
159
Denegadas por puntos
30
2
Concedidas
211
233
Total solicitudes
375
394
37 5 39 4
400 350 300
21 1
200
2005
13 4
100
2004
15 9
150
23 3
250
2
30
50 0 Excluidas / Desistidas
Denegadas por puntos
29
Concedidas
Total solicitudes
Decembro 2005
Resultado da valoración
233
211
250 200 150
159
134
Excluidas / Desistidas Denegadas por puntos
100
Concedidas
30
50
2
0 2004
2005
Resulta estraño o escaso número de solicitudes denegadas en 2005 que pode deberse ao establecemento de porcentaxes correctoras no sistema de valoración, mais ao non dispoñer de máis datos sobre as características das iniciativas promovidas, non é posíbel realizar ningún tipo de valoración.
Porcentaxes por ano de convocatoria
2005
2004
8%
4%
6%
13%
58%
21%
90%
Pagadas
Pendentes de pago
Rovogadas
Renunciaron
30
Pagadas / Pendentes pago
Rovogadas
Renunciaron
Decembro 2005
Distribución provincial das axudas concedidas en 2005
Concedidas
Investimento
A Coruña
69
725.500
Lugo
27
250.700
Ourense
13
150.800
Pontevedra
102
1.060.471
Total
211
2.187.471
2500000 2.187.471 2000000 211 A Coruña 1500000
Lugo Ourense
1000000
102
1.060.471
Pontevedra Total
725.500
69 500000 27 13
0 Concedidas
250.700 150.800
Investimento
Distribución do orzamento por provincias 100% 90% 80% 70% Pontevedra
60%
Ourense
50%
Lugo
40%
A Coruña
30% 20% 10% 0%
31
Decembro 2005
Estudio realizado por I.G. Documentación, S.L. Colaboración lingüística: Samuel Rodríguez Colaboración informática: Fisternet Comunicación, S.L. Outubro-Decembro 2005
32
Decembro 2005