Z APR ASZ AMY W Y WIAD N U M ERU: GLO BTR OTER EK , D O N ESEB ERU CZYLI O PO D R ÓŻ ACH B EZ MARU DZEN IA
NR 41 LATO 2019 www.enterair.pl
MENU DKU O R Ś W O D L E Ć
Z
N A M I
N A
W A K A C J E
CZAR N O GÓ RA: ÓSMY CU D ŚWIATA
ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU
E DY TO R I A L 3 www.enterair.pl
S Z A N OW N I PA Ń ST WO ! Witam serdecznie w Enter Air! Bardzo się cieszę, że Państwa długo wyczekiwana wakacyjna podróż rozpoczyna się na pokładzie naszego samolotu. Jestem przekonany, że wraz ze zmieniającymi się krajobrazami tam w oddali, za oknem, będą rosły Państwa emocje, a myśli związane z codziennymi obowiązkami będą zastępowane tymi dotyczącymi odpoczynku i zabawy. Cieszy mnie także to, że wybrali Państwo wycieczkę z biurem podróży, które współpracuje z największą polską turystyczną linią lotniczą, jaką jest Enter Air. To oznacza, że Państwa biuro stawia na najwyższą jakość w zakresie przewozu swoich klientów. Bezpieczeństwo i komfort naszych Pasażerów to zawsze najważniejszy priorytet w Enter Air. Państwa lot jest obsługiwany przez Załogę, której poziom wyszkolenia spełnia najwyższe europejskie standardy. Nasi Piloci uczestniczą w regularnych szkoleniach na całym świecie, które odbywają się zarówno w warunkach lotu, jak i na symulatorach. ŻYCZĘ PAŃSTWU MIŁEJ LEKTURY I SPOKOJNEGO LOTU. ZAPRASZAM DO ZAPOZNANIA SIĘ Z OFERTĄ NASZEGO KATALOGU SPRZEDAŻY POKŁADOWEJ.
Również Stewardessy i Stewardzi, którzy towarzyszą Państwu w trakcie lotu, to osoby wybrane spośród najlepszych i dbające nie tylko o Państwa komfort, ale także czuwające nad bezpieczeństwem. Nasz Personel Pokładowy – podobnie jak Piloci – uczestniczy każdego roku w wielu szkoleniach. W pełni bezpieczna i nowoczesna jest również flota Enter Air. Nasze samoloty to Boeingi 737-800 – jedne z najpopularniejszych na świecie maszyn średniego zasięgu. Nad pełną sprawnością techniczną naszej floty, przez 24 godziny na dobę czuwa sztab mechaników i inżynierów. Samoloty sprawdzane są przed każdym rejsem i regularnie monitorowane także w trakcie lotu. Zapraszam do lektury naszego Magazynu, w którym przeczytają Państwo m.in. o wyjątkowej Czarnogórze oraz dowiedzą się, dlaczego niewielka miejscowość w Bułgarii przyciąga co roku tłumy turystów. Zachęcam również do przejrzenia pokładowego Menu, znajdującego się na ostatnich stronach Magazynu, w którym znajdą Państwo szereg pysznych przekąsek i napojów. Gorąco zachęcam również do zapoznania się z Katalogiem Sprzedaży Pokładowej, w którym prezentujemy ofertę starannie wybranych produktów premium, dostępnych w bardzo atrakcyjnych cenach. A teraz proszę już zapomnieć o rutynie i codzienności, wygodnie usiąść i rozkoszować się lotem. Po wylądowaniu – jeśli znajdą Państwo chwilę – zachęcam do polubienia profili Enter Air w mediach społecznościowych.
Życzę Państwu wspaniałych wakacji!
Andrzej P. Kobielski Członek Zarządu ds. Handlowych Enter Air
4 SPIS TREŚCI www.enterair.pl
W ŚRODKU N R 4 1 L ATO 2 01 9
KIEROWNICTWO PUBLIKACJI: Aleksandra Mikołajczyk a.mikolajczyk@enterair.pl PROJEKT, WYKONANIE, DRUK: 360 Content Team – TIME S.A. ul. Dęblińska 6 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 86 faks 22 590 54 44 www.grupazpr.pl www.360contentteam.pl REDAKTOR NACZELNA: Aneta Magnuszewska
6
KO M I K S P R Z YG O DY P TA K A M A X A , O D C . 14
8
DZIEJE SIĘ CO S ŁYC H AĆ N A Ś W I EC I E ?
12
KURS NA CZARNOGÓRĘ Ó S M Y C U D Ś W I ATA
20
MIASTO NESEBER – PERŁA B A Ł K A Ń S K I E J A R C H I T E K T U RY
28
K U C H N I E ŚW I ATA C Z ŁO W I E K N I E W I E L B Ł Ą D...
32 WA R T O Z O B AC Z YĆ S ŁO N E J E Z I O R O W L A R N AC E
34
WYWIAD NUMERU G LO BT R OT E R E K , C Z Y L I O P O D R Ó Ż AC H B E Z M A R U DZ E N I A
38
D E S T Y N AC J E D O K Ą D L ATA M Y ?
44
NO TO LECIMY PA S A Ż E R 1 . K L A S Y I N A S Z A F LOTA
47
MENU
SEKRETARZ REDAKCJI, REDAKTOR PROWADZĄCA: Marlena Felisiak ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Aleksandra Nowakowska (korekta) Beata Ciepłowska-Kowalczyk Magdalena Mojduszka Małgorzata Żebrowska PROJEKT MAKIETY: Tomasz Rosłon OPIEKA GRAFICZNA: Piotr Śliwiński ZDJĘCIE NA OKŁADCE: Shutterstock REKLAMA: tel. 22 590 53 56 zapytania_custom@grupazpr.pl Za treść ogłoszeń redakcja ponosi odpowiedzialność w granicach wskazanych w ust. 2 art. 42 ustawy Prawo prasowe. Prawo do błędów w druku zastrzeżone.
ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU
6 KO M I K S www.enterair.pl
praga To niezwykłe miasTo. zobaczymy, czym nas zaskoczy. TaTo, spójrz, jaki piękny mosT!
O D C IN E K
podobno juTro na moście karola odbędzie się wielkikonkursgimnasTyczny. zwierzaki zaprezenTują swe umiejęTności!
chłopcze, pamięTasz, jak ćwiczyliśmy laTa Temu? byłes wTedy Taki maleńki.
spróbujmy i my, TaTo!
pamięTam! dobrze nam szło!
a, a Teraz, proszę pańsTw pTaki enTera pokażąnasgim arcyTrudną figurę ski. Tyczną – mosTek cze
pTaszki, umiecie Tak Tańczyć?
świeTny wysTęp, misiu...
po Tym wysTępie chyba wszyscy już wiedzą, kTo wygrał! pTaki z enTera!
pewien malarz woła zachwycony:
pragnę was namalować! brawo! jesTeście genialnymi sporTowcami.
14
ludzie są zachwyceni!
TaTo, ale odloT! synku, nie robiłem mosTka czeskiego od czasów mojej młodości!
powróT do domu
Tnie, Ten na płónku... drogi sy
TaTusiu, jaki obraz pragi zosTanie w Twojej pamięci?
rys. Julka sulich
8 DZ I E J E S I Ę www.enterair.pl
C O
S ŁYC H AĆ
N A Ś W I EC I E ?
WYRUSZ W REJS „POD ŻAGLAMI ITAKI" Tym, którzy wszędzie już byli i pragną spędzić zimowy urlop inaczej, polecamy kolejną edycję cyklu rejsów „Pod żaglami ITAKI”. Pierwszy z nich 7 listopada 2019 roku. Tej zimy klienci mają do wyboru 5 programów obejmujących 7 Wysp Kanaryjskich i Maderę. Podczas jednego z nich powitają Nowy Rok w Funchal – stolicy Madery. Ocean Majesty może przyjąć na pokład 600 pasażerów, ma 250 członków załogi, 7 pokładów pasażerskich, 10 kategorii kabin, 2 restauracje, 5 barów, basen i dyskotekę. Rejsy „Pod żaglami ITAKI” to unikalny produkt na rynku: polski touroperator już 2. raz czarteruje cały statek pasażerski. Na rejsy zaprasza ITAKA, największe polskie biuro podróży organizujące wyjazdy Polaków już od 30 lat. WIĘCEJ NA STRONIE WWW.ITAKA.PL
NOWOROCZNE OCZYSZCZENIE K A E K U U, M A K U N D U C H I , Z A N Z I BA R
Fajerwerki, tańce i dobre jedzenie – niby Nowy Rok jak każdy inny. Tymczasem na Zanzibarze huczna zabawa jest poprzedzona niezwykłymi, dla niektórych kontrowersyjnymi, rytuałami. Co roku pod koniec lipca do niewielkiej miejscowości Makunduchi zjeżdżają ludzie z całej Tanzanii, aby uczestniczyć w nietypowych obchodach Nowego Roku. Okładanie sąsiada łodygą bananowca nie brzmi jak coś przyjemnego, ale w południowym Zanzibarze uznawane jest za rytuał oczyszczania. Zwyczaj ten przybył wraz imigrantami z Bliskiego Wschodu i został zaadaptowany przez lud Suahili. Chodzi w nim o to, że wyrzucając na zewnątrz agresję i rozliczając się ze sobą, uczestnicy mogą rozpocząć nadchodzący rok w harmonii. Święto Mwaka Kogwa oznacza właśnie Nowy Rok . Na pierwszy rzut oka niczym się nie różni od innych uroczystości we wschodniej Afryce. Kolorowo ubrani, uśmiechnięci ludzie, tańczą i śpiewają bez skrępowania do rytmicznie wybijanych rytmów na afrykańskich bębnach Co je zatem wyróżnia? Mężczyźni okładają się liściastymi pałkami, a kobiety tworząc krąg, śpiewają tradycyjne pieśni. Podczas bitwy nie ma sędziego, zasady są więc dosyć elastyczne. Przegrywa ten, który po prostu się podda poprzez podniesienie ręki. Uroczystość oficjalnie kończy się, gdy mganga (uzdrowiciel) podpala kokosową chatkę, co ma zapewnić ochronę przed śmiercią w pożarze.
LO DY J E M Y W TO WA R Z YS T W I E BA DA N I A RY N K U
Aż 65 procent Polaków uważa, że wspólne wyjście na lody to doskonała forma spędzania czasu z bliskimi – wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie marki Grycan – Lody od pokoleń. Dlaczego tak chętnie jemy ten zimny deser w towarzystwie? – Bardzo takich chwil potrzebujemy, aby odczuwać pozytywne emocje i budować poczucie szczęścia, a także tworzyć miłe wspomnienia. W takich momentach warto odłożyć telefon i skupić się na delektowaniu nie tylko lodami, ale także wspólnym doświadczeniem, byciem tu i teraz – mówi psycholog, dr Ewa Jarczewska-Gerc. A co wybrać na takie słodkie momenty z najbliższymi? Lodziarnio-kawiarnie Grycan proponują deser Malinowe Brownie z lodów czekoladowych, stracciatella i sorbetu z malin połączonych z kawałkami gorącego brownie własnej produkcji, bitą śmietaną i sosem malinowym.
10 DZ I E J E S I Ę www.enterair.pl
POMYSŁ NA PODRÓŻ
ZACHOWAJ PIĘKNO I MŁODOŚĆ
Statki linii Costa Cruises urzekają włoską atmosferą – na ich pokładach życie tętni do późnego wieczora, w barach z muzyką na żywo rozbrzmiewają hity z San Remo, a w restauracjach unosi się zapach spaghetti allo scoglio. Smaczna kuchnia, przystępne ceny i niska średnia wieku pasażerów to główne powody, dla których Polacy pokochali rejsy pod włoską banderą. Zimą króluje egzotyka Do najchętniej wybieranych w sezonie zimowym należą rejsy po Karaibach, Oceanie Indyjskim i Azji Południowo-Wschodniej. Przykładowa trasa tygodniowego rejsu z Singapuru pozwala zwiedzić świątynie buddyjskie, rajskie plaże na wyspach Langkawi, a także skorzystać z uroków życia nocnego na Phuket. W połączeniu z fantastycznymi atrakcjami na pokładzie statku jest to gotowy przepis na idealny wypoczynek i oderwanie od ponurej zimowej aury. Wczesne planowanie się opłaca Już teraz dostępna jest oferta rejsów na cały 2020 rok. Lato to dobry moment, by upolować przyszłoroczny rejs w przedsprzedaży. Ale rewelacyjna cena to nie jedyny powód, dla którego warto z tak dużym wyprzedzeniem pomyśleć o wakacjach. Duża dostępność kabin pozwala wybrać tę ulubioną – z dodatkowymi łóżkami dla dzieci, z najlepszym widokiem, a nawet z jacuzzi na balkonie. PEŁNA OFERTA DOSTĘPNA NA STRONIE WWW.TANIEREJSOWANIE.PL
PERFECTA BIRD’S NEST to nowatorska linia oparta na niezwykłym działaniu ekstraktu ze śliny z jaskółczych gniazd. Bogaty w kwas sjalowy oraz aminokwasy zapewnia skórze głębokie oraz długotrwałe nawilżenie, rozświetlenie, a także lifting. Doskonale odżywia i natychmiast poprawia wygląd, sprawiając, że skóra staje się promienna, wypoczęta. W linii PERFECTA BIRD’S NEST znajduje się 8 innowacyjnych kosmetyków – kremy do twarzy w czterech grupach wiekowych: 30+, 50+, 60+, 70+; serum na dzień i na noc; krem pod oczy, na powieki i wokół ust 50+/60+ oraz uzupełniająco dwie maski – azjatycka maska na tkaninie oraz azjatycka maska kremowa.
WAKACJE LAST MINUTE GRECJA, MAROKO, TURCJA, PORTUGALIA I INNE
Wszyscy twoi znajomi pakują już walizki, a ty wciąż nie wiesz, dokąd pojedziesz na urlop? Skorzystaj z oferty Last Minute. Na stronie www.ewakacje.pl znajdziesz setki wyjazdów w ciekawe miejsca, w opcji z wyżywieniem lub bez, z przelotem lub z dojazdem własnym. Ich główną zaletą jest cena – niższa niż katalogowa, ale trzeba się szybko decydować. Wakacje Last Munute to dobry wybór dla osób, które nie lubią planować i są otwarte na propozycje. WIĘCEJ NA STRONIE WWW.EWAKACJE.PL
© Shutterstock (2), Dax Cosmetics, Itaka, Adventure & Cruises, Grycan
C O
S ŁYC H AĆ
N A Ś W I EC I E ?
REJSY WYCIECZKOWE COSTA CRUISES
12 KURS NA CZARNOGÓRĘ www.enterair.pl
W
W
YP A W RA
YP A W RA
YP A W RA
W
W
YP A W RA
Ó S M Y C U D ŚW I ATA T: AGATA SIENNICKA
„Gdy rodziła się nasza planeta, najpiękniejsze spotkanie morza z lądem zdarzyło się na czarnogórskim wybrzeżu”. Słowa Georga Byrona doskonale opisują ten bałkański kraj.
C
zarnogóra kusi krystalicznie czystymi wodami Adriatyku, piaszczystymi plażami, wspaniałymi górskimi szczytami Durmitoru i zabytkami, jakich nie znajdziemy nigdzie indziej. Nic dziwnego, że kierunek ten staje się coraz bardziej popularny wśród turystów. Czarnogóra jest bowiem piękna, ciekawa, jej mieszkańcy są życzliwi, a ceny znacznie niższe niż w sąsiedniej Chorwacji.
fiord – Bokę Kotorską powstałą, kiedy morze wdarło się pomiędzy górskie kotliny, kilka niezwykle malowniczych starych miast i plaże rozciągające się od Budvy aż do wyspy Ada. Ta w Tivacie słynie z leczniczych właściwości piasku, kalardovska – z maleńkich, gładkich wapiennych otoczaków. Można też odwiedzić największą adriatycką 13-kilometrową Velkę za Ulcinjem, Adę Bojanę u ujścia rzeki Bojany, gdzie kempingi, restauracje i plaża przeznaczone są także dla naturystów, albo małą czerwoną plażę w Sutomore, która według legendy zawdzięcza swój kolor syrenie, przypływającej tu nocą, żeby wyczesać swoje rude włosy.
PLAŻE DLA WSZYSTKICH
RAJ DLA GÓROŁAZÓW
Choć 90 procent kraju stanowią góry, większość podróżnych przybywa tu, aby podziwiać wybrzeże. Zobaczyć jedyny śródziemnomorski
Tym, którzy wolą spędzać czas aktywnie, polecamy „Crne Gore” – 120-kilometrowy czerwony szlak pieszy, którym można przewędrować z Durmitoru przez Bjelasicę, Prokletije aż po przełęcz Ornej i Verusz. Warto też spłynąć
ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU
rzeką Tarą w najgłębszym kanionie w Europie, gdzie ściany sięgają niemal 1300 metrów ponad lustrem wody, zbiegając się miejscami tak blisko, że można tę przepaść… przeskoczyć. Nad kanionem, tuż przy moście, powstała nawet kolejka tyrolska. Przejażdżka nią kosztuje około 10 euro, a wrażenia pozostają w pamięci na lata. Kierowców o mocnych nerwach zachęcamy natomiast do wyprawy do Njeguši, gdzie narodził się Petar II Petrović – najsłynniejszy poeta, władca i twórca nowoczesnej Czarnogóry, a następnie zjechanie 25 kilometrową najbardziej karkołomną serpentyną Europy do Kotoru. Zawrót głowy gwarantowany a widoki przepiękne! JEZIORO PEŁNE NIESPODZIANEK
Uciechą dla oka będzie również najwieksze na Półwyspie Bałkańskim Jezioro Szkoderskie. Ma ono nierównomierny kształt, pełen meandrów, zatoczek okalających piętrzące się wzgórza, z ciepłą i czystą wodą oraz licznymi gatunkami ryb, ptaków oraz bogatą roślinnością.
KURS NA CZARNOGÓRĘ www.enterair.pl
AKTYWNIE I CIEKAWIE Spływ rzeką Tarą dostarczy niesamowitych wrażeń, a odpoczynek nad Zatoką Kotorską pozwoli poznać uroki Czarnogóry .
13
14 KURS NA CZARNOGÓRĘ www.enterair.pl
ŚWIĘTY STEFAN, KOTOR I JEZIORO Wiekszośc ludzi przyjeżdża do Czarnogóry, by wypocząć nad Adriatykiem – i słusznie, ale warto wybrać się też w głąb kraju, żeby zobaczyć Jezioro Szkoderskie.
Uroku dodaje mu klika niewielkich wysepek rozsianych w różnych częściach akwenu. Jedna z nich to byłe tureckie więzienie, z którego nikt nie odważył się uciec. Na innej mieści się XI-wieczny monastyr – pustelnia Starceva Gorica. Oczywiście najlepszym sposobem na poznanie Jeziora Szkoderskiego jest rejs po jego najciekawszych zakątkach. Do dyspozycji turystów są statki mieszczące kilkadziesiąt osób oraz małe łodzie motorowe. MAGIA STARYCH MIAST
Ale Czarnogóra to także urokliwe miasteczka z białego wapienia, pachnące morzem, oliwkami i winem. Koniecznie trzeba zobaczyć starówkę Herceg Novi, obwarowaną białymi murami Budvę z imponującą cytadelą, Stari Bar z 240 pałacami, domami, świątyniami i akweduktem zniszczonymi przed 150 laty przez wojnę, oraz Svetego Stefana – maleńką wysepkę wypełnioną
WAŻNE INFORMACJE Wjazd: Obywatele Polski wjeżdżają na podstawie dowodu osobistego lub paszportu Język urzędowy: czarnogórski Języki oficjalne: albański, bośniacki, chorwacki, serbski (równoprawne użycie alfabetu łacińskiego i cyrylicy). Waluta: euro Informacje dla kierowców: Nie wymaga się dodatkowych ubezpieczeń komunikacyjnych OC - obowiązuje jedynie "Zielona karta". Na mocy porozumienia zawartego przez Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z czarnogórskim „Association National Bureau of Montenegro Insurers" od dnia 01.02.2012 r. posiadacze pojazdów zarejestrowanych w Polsce mogą posługiwać się na terytorium Czarnogóry Zielonymi Kartami wystawionymi przez polskie zakłady ubezpieczeń.
16 KURS NA CZARNOGÓRĘ www.enterair.pl
kamiennymi domkami z czerwonymi dachami. Labirynt portowego miasta – Kotoru – pełen pałaców, wież, bram i wąskich uliczek, wśród których łatwo się zgubić, wyprowadza do stromej ścieżki biegnącej wprost do twierdzy św. Jana. Aby się do niej dostać trzeba pokonać ponad 300 schodów i najlepiej zrobić to rankiem, kiedy jest nieco chłodniej. W Kotorze na uwagę zasługuje też katedra św. Tryfona, która jest starsza od paryskiej Notre Dame.
wykuty w wyniosłej skale nad doliną Zety i pomalowany na biało, aby kłuł w oczy Turków, a potem hitlerowców. Zbudował go Święty Bazyli w XVII wieku. Pielgrzymi z całego świata przybywają tutaj, żeby zobaczyć Bazylego, ucałować purpurowy całun i prosić o uzdrowienie. Na miejscu można spotkać ich setki, z karimatami i śpiworami. Spędzają w otoczeniu Ostrogu nawet na kilka dni, bo wierzą, że to odmieni ich życie. Takie dziwy spotkamy w każdym z monastyrów. Na wysepce w środku Boki stoi na przykład cerkiew z obrazem Matki Boskiej, którego nie da się stamtąd wywieźć, bo cudownie powraca na swoje miejsce. Przekonani? To szerokiej drogi!
ACH TE MONASTYRY
Dla Czarnogórców najważniejsze są jednak monastyry. Sławą niezdobytego cieszy się Ostrog,
© Shutterstock (8)
KOŚCIOŁY I MONASTYRY Czarnogórskie monastyry są pełne wspaniałych ikon i panuje w nich magiczna atmosfera.
18 P R O M O C JA www.enterair.pl
R E L A K S D L A C A Ł E J R O DZ I N Y Czekamy na nie często cały rok i jak najbardziej na nie zasługujemy. Wakacje – chwila na relaks, złapanie dystansu, poszerzanie horyzontów. Jak ten stan osiągnąć, gdy jedziemy na urlop z dziećmi? Z odpowiedzią przychodzą Figlokluby Rainbow!
D
CHILLOUT DLA KAŻDEGO
Wspólne przygotowywanie pamiątek z wakacji? A może gry tematyczne? Figloklub to miejsce stworzone z myślą o najmłodszych, zapewniające im niezliczone atrakcje, a rodzicom możliwość oderwania się od codziennych obowiązków w trakcie urlopu. Animatorzy Rainbow organizują zajęcia w języku polskim przez kilka godzin dziennie, sześć dni w tygodniu. Proponowane aktywności rozwijają wśród najmłodszych pasje, talenty i zdolności poprzez sport, zajęcia tematyczne czy plastyczne. Bogaty program skierowany jest głównie do dzieci w wieku 4–12 lat (młodsze mogą przebywać w klubie tylko pod opieką rodziców lub opiekunów), jednak coraz większą popularnością
cieszą się także animacje dla dorosłych oraz rodzin, gwarantujące wspólne spędzanie czasu. POD OKIEM PROFESJONALISTÓW
HOTELE Z FIGLOKLUBAMI W sezonie Lato 2019 kluby dla najmłodszych działają w aż 60 hotelach w basenie Morza Środziemnego.
Zajęcia oferowane w Figloklubach prowadzone są przez wysoko wykwalifikowaną kadrę, specjalnie szkoloną w Akademii Animatorów Rainbow. W większości stanowią ją absolwenci kierunków pedagogicznych lub studenci ostatnich lat, którzy kochają pracę z dziećmi. Podczas szkolenia uczą się realizować autorski program zajęć i zabaw, poznają zasady pierwszej pomocy oraz bezpieczeństwa w hotelach i krajach, do których wyjeżdżają. Dzięki temu rodzice mogą być spokojni o swoje pociechy, które spędzają kreatywnie czas pod okiem kompetentnych opiekunów. A dorośli? Mają chwilę, by oddać się upragnionemu lenistwu lub wziąć udział w animacjach skierowanych tylko do nich. 60 NAJLEPSZYCH HOTELI
W sezonie Lato 2019 Figlokluby działają w aż 60 hotelach, zlokalizowanych w basenie Morza Śródziemnego. Wszystkie one mają dostęp do bezpiecznych dla dzieci plaż oraz bogatą infrastrukturę rekreacyjną: place zabaw, baseny, zjeżdżalnie, a nawet miniaquaparki. Co ważne, zajęcia prowadzone są od połowy czerwca do połowy września. Jeśli więc planujecie rodzinne wakacje, koniecznie wybierzcie hotel z Figloklubem, dzięki któremu cała Wasza radosna brygada przeżyje niezapomniane chwile. A taki powinien być przecież urlop idealny! WIĘCEJ INFORMACJI O FIGLOKLUBACH I OFERCIE RODZINNEJ ZNAJDZIECIE NA R.PL ORAZ W BIURACH PODRÓŻY NA TERENIE CAŁEGO KRAJU.
© Rainbow, Shutterstock
oglądanie naszych pociech podczas wakacji i próba zapewnienia im wrażeń przez cały czas pobytu to nie lada wyzwanie. A przecież na wypoczynek rodem z bajki zasługuje każdy członek rodziny. Wszyscy mamy czuć się bezpiecznie i wyjątkowo. Dzieci powinny bawić się beztrosko, a dorośli – znaleźć czas tylko dla siebie. Czy to możliwe? Owszem! Rainbow wie, jak sprawić, by zarówno dla Was, jak i Waszych najbliższych, były to najlepsze wakacje życia.
2 0 D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl
B U ŁG A R S K A P E R Ł A A R C H I T E K T U RY T: AGATA SIENNICKA
MIAS
S
MIAS
TO
MIAS
TO
TO
TO
MIAS
Neseber – malownicza miejscowość we wschodniej Bułgarii każdego roku przyciąga tłumy turystów. To maleńkie miasto, oddalone od Burgas o raptem 35 kilometrów i tylko 3 kilometry od Słonecznego Brzegu, wygląda jak wyspa na Morzu Czarnym. Na szczególną uwagę zasługuje jego stara część. Nie bez powodu przez wielu podróżników Neseber nazywany jest perłą bałkańskiej architektury.
tare Miasto otoczone jest kamiennym murem i zawsze tętni życiem. Prowadzi do niego wąska grobla, na której znajdują się dwa malownicze wiatraki, dobrze znane wielu z widokówek prezentujących najpiękniejsze miejsca w Bułgarii. Z tablicy umieszczonej przy wejściu dowiadujemy się, że miejsce to było zamieszkane już ponad 4 tysiące lat temu. Początkowo znajdowała się tu osada tracka o nazwie Messembria, która w VI wieku p.n.e. została skolonizowana przez Greków. Po okresie hellenistycznym pozostał m.in. fragment muru, który stanowił kiedyś fortyfikację miasta. W 71 roku p.n.e.
MAŁA WYSPA Z góry bułgarski Neseber wygląda jak wysepka położona niedaleko lądu.
do Neseberu wkroczyli Rzymianie. Potem były czasy bizantyjskie, na które przypada największy rozwój miasta. To właśnie wtedy wzniesiono tu liczne kościoły i pomniki. W 1453 roku Neseber został podbity przez Turków i stopniowo zaczął się stawać osadą rybacką, na początku XX wieku przekształcił się w kurort turystyczny. W 1925 roku rozpoczęto budowę nowej jego części i odrestaurowanie starej. Cały kompleks został w 1983 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO. DOMY Z KAMIENIA I DREWNA
Najbardziej charakterystyczne dla Neseberu są kamienno-drewniane domy. Wszystkie wyglądają niemal identycznie. Parter jest zbudowany z jasnego kruszcu, a pierwsze piętro z ciemnego drewna z licznymi elementami dekoracyjnymi i okiennymi wykuszami.
22 D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl
Dachy pokrywa czerwona dachówka, zaś ściany często porastają kolorowe kwiaty i winorośla. Wszystkie te elementy tworzą niepowtarzalną atmosferę, którą nie sposób znaleźć gdziekolwiek indziej. Co ciekawe stare miasto nie jest typowym muzeum. Większość domów jest zamieszkała na stałe, w innych powstały klimatyczne hotele i pensjonaty. Budowle te wzniesiono w XVII-XVIII wieku. Na parterach zazwyczaj mieszczą się niewielkie sklepy, w których można kupić rozmaite rękodzieło, a także restauracje oraz winiarnie. Nie sposób przejść obok nich obojętnie, ponieważ Bułgarzy ochoczo zachęcają, by wstąpić tam choć na chwilę, a i ceny dań są bardzo atrakcyjne.
MORZE I ZABYTKI W Neseberze można odpocząć nad brzegiem Morza Czarnego, ale warto też zapoznać się z historią miasta.
LICZNE ŚWIĄTYNIE
Spacerując wąskimi uliczkami, po licznych schodkach, wśród drewnianych i kamiennych domów oraz straganów czujemy zapach olejku różanego. Neseber jest też czasem nazywany miastem z największą liczbą kościołów przypadających na jednego mieszkańca (około 40). Części z nich niestety nie można już dzisiaj zobaczyć, gdyż pozostały po nich tylko
ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU
ruiny. Tak jest w przypadku bazyliki pochodzącej z V wieku, a także cerkwi św. Apostołów, cerkwi św. Jana Chrzciciela z XI wieku i cerkwi Bogurodzicy z XIX wieku. Każda z nich została zbudowana w innym okresie, dlatego różnice architektoniczne można wychwycić gołym okiem. Jednym z najpiękniejszych istniejących zabytków w Bułgarii jest natomiast Cerkiew Chrystusa Pantokratora z XIII wieku i odnajdziemy ją właśnie w Neseberze.
2 4 D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl
jest po polsku. Będąc tutaj nie sposób pominąć restauracji Plovdiw prowadzonej przez sympatycznego Bułgara – Piotra. Przed wejściem wiszą polskie flagi, a z głośników rozbrzmiewa znajoma muzyka. Także sam właściciel podkreśla swoją sympatię do Polaków, czemu wyraz daje przechadzając się po mieście w koszulce z napisem „Polska”. Ceny w jego restauracji są przystępne a jedzenie przepyszne. Co zamawiać? W Neseberze koniecznie trzeba zjeść świeżą rybę, krewetki i sałatkę szopską oraz napić się rakiji. Z tą ostatnią jednak nie wolno przesadzić, bo to mocny trunek i w nadmiarze może zaszkodzić!
© Shutterstock (6)
RESTAURACJE, STRAGANY Wśród wąskich uliczek miasta warto się zatrzymać na kawę lub obiad. Miłośnicy pamiątek z podróży będą też zachwyceni licznymi straganami.
KNAJPKI I POLSKI AKCENT
Polacy mogą się tutaj czuć jak w domu, ponieważ na ulicach wciąż słychać polski język. Nie tylko za sprawą naszych rodaków, którzy po latach przerwy znów zaczęli wybierać Bułgarię jako miejsce do wypoczynku, ale też dzięki mieszkańcom miasta. Wielu z nich przez wiele lat mieszkało w Polsce i chętnie dzielą się swoimi wrażeniami z pobytu z turystami. Także w lokalach gastronomicznych menu często napisane
WARTO WIEDZIEĆ Do Starego Miasta można przejść pieszo drogą prowadzącą wzdłuż morza lub skorzystać z miejskiego autobusu (zatrzymuje się na placu tuż przed bramą miejską a dojazd ze Słonecznego Brzegu trwa 10-30 minut).
2 6 P R O M O C JA www.enterair.pl
N A J W I Ę K S Z A G R EC K A TA J E M N I C A Tak zwykło się mówić o Kefalonii, która wciąż opiera się turystycznemu oblężeniu, oferując przy tym nie mniej atrakcji niż inne greckie destynacje. Czas poznać urzekającą królową Wysp Jońskich!
Z
apytani o perełki Morza Jońskiego jednym tchem wymieniamy: Zakynthos, Korfu czy Itakę. Ale ten region Grecji skrywa w sobie także mniej popularne miejsca, zachęcające do boskiego wypoczynku, rozkoszowania się wyborną kuchnią i zgłębiania lokalnego piękna. Prym wśród wciąż mało zdominowanych przez masową turystykę wysp wiodą Kefalonia oraz Lefkada. Co do zaoferowania ma pierwsza z nich? Widoki i atrakcje, które na długo staną się dla Was definicją bajkowego wypoczynku!
NA WYŁĄCZNOŚĆ Kefalonia dostępna jest tylko w ofercie Grecosa. Warto więc już dziś zarezerwować wakacje na tej jońskiej wyspie.
WSZYSTKO PO DRODZE
Kefalonia powoli otwiera się na przyjezdnych, choć jej mieszkańcy to ludzie niezwykle przyjaźni. W 1953 roku, w wyniku trzęsienia ziemi, zniszczeniu uległa niemal cała zabudowa i wiele naturalnych atrakcji. Podnoszenie się ze zgliszczy trwało długo – dziś wyspa swoją tragedię obraca w atut. Nieskażona masową turystyką oferuje spokój w objęciach zielonych wzgórz oraz błękitu krystalicznie czystej wody. Najlepiej poznać ją całą – i w sumie jest na to sposób. Drogi na Kefalonii są w świetnym stanie, dlatego najlepszą opcją jest wypożyczenie samochodu i zwiedzanie na własną rękę. Taką nietuzinkową usługę – „Auto do kompletu” – oferuje Grecos. Z jednej strony mamy więc spokój z organizacją, hotelem czy wyżywieniem, z drugiej – poczucie wolności, bo odkrywamy Kefalonię we własnym tempie. TROCHĘ BARDZIEJ NA POŁUDNIE
Na mapie kefalońskiej przygody koniecznie należy zaznaczyć Argostoli – stolicę wyspy i jeden z najpiękniejszych kurortów. Można tu spacerować godzinami po szerokich deptakach, raczyć się przekąskami na osłoniętym palmami placu Platia Vallianou czy wybrać się do latarni morskiej św. Teodora. A jeśli kochamy błogie nicnierobienie, nieopodal znajdują się także dwie urzekające plaże: Makris Gialos i Platis Gialos. Greckie siga-siga czeka ponadto w innych popularnych miejscach. Nieopodal Karavados znajduje się klasztor Agios Gerasimos, w którym w srebrnej trumnie spoczywają relikwie św. Gerasimosa, patrona wyspy. Dalej Katelios – malownicza miejscowość, która urzeka iście greckim klimatem, oraz Skala słynąca z 2-kilometrowej piaszczystej plaży i ruin świątyni Apollina z VII w p.n.e. A skoro podróżujemy samochodem, warto podjechać także do Lixouri
P R O M O C JA 27 www.enterair.pl
architekturą. Spragnieni pocztówkowych widoków? Zapewnią je Wam z pewnością dwie najsłynniejsze kefalońskie plaże. Pierwsza – chroniona Myrtos – otoczona jest górami, białymi klifami oraz turkusową wodą. Podobnie jak Antisamos, ukryta wśród zielonych wzgórz i pokryta białymi kamyczkami. Cudów natury na Kefalonii jest zresztą więcej. Poza bajkowym wybrzeżem, warto odwiedzić Jaskinię Drogarati, słynącą z doskonałej akustyki (artyści z całego świata kochają to miejsce!) oraz widowiskowych stalaktytów i stalagmitów. Nie mniej fascynująca jest Jaskinia Melissani, w której znajduje się odsłonięte podczas trzęsienia ziemi jezioro. Najlepiej w rejs po nim udać się w południe – promienie słońca muskające taflę wody gwarantują prawdziwy świetlny spektakl. CO JESZCZE?
Na Kefalonii skosztujecie pysznego miodu tymiankowego, a wieczorem polecamy kieliszek wina Robola o lekkim, cytrusowym posmaku. I jeśli macie poczucie, że większość atrakcji na wyspie została już „odhaczona”, warto popłynąć na pobliski Zakynthos i zobaczyć np. Zatokę Wraku. A przy odrobinie szczęścia także wielkie żółwie Caretta caretta, które upodobały sobie tutejsze wody. Tak, Kefalonia to nieprzebrana studnia zachwytów. Grecki slow life, czyli siga-siga, smakuje tu wyjątkowo – czas się o tym przekonać na własnej skórze.
GRECOS I AUTO DO KOMPLETU Jadąc z Grecosem na Kefalonię i Lefkadę, już w Polsce można zarezerwować samochód na preferencyjnych warunkach, a na miejscu – cieszyć się wolnością!
na Półwyspie Paliki, nieopodal którego znajduje się słynna plaża Xi z czerwonym piaskiem i łagodnym zejściem do wody. A także, co ucieszy szczególnie dzieci, jedyny na wyspie hotel z aquaparkiem – Ionian Sea & Aquapark ****!
© Grecos (6)
W GÓRĘ WYSPY
Północ to zdecydowanie mniejsze, bardziej kameralne miejscowości. Na szczególną uwagę zasługują Assos z kolorowymi domkami i tawernami serwującymi wyborne dania, a także Fiscardo, które jako jedyne przetrwało trzęsienie ziemi, dzięki czemu zachwyca unikatową
2 8 4 D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl
NI
NI
A KUCH
A KUCH
A KUCH
NI
NI
A KUCH
C Z ŁOW I E K N I E W I E L B Ł Ą D… T: MARTA MALINOWSKA
Kiedy żar leje się nieba, nasz organizm domaga się nawadniania. W Polsce najchętniej sięgamy po wodę, zimne piwo lub napoje gazowane. A co się pija na świecie?
C
o kraj to obyczaj... Na południowych krańcach Europy najczęściej sięga się po lekkie wino, w północnej Arfyce po słodką herbatę z miętą, a w innych regionach?
AZJATYCKIE PYSZNOŚCI
W Indiach prym wiedzie lassi. Napój przygotowuje się ze zmiksowanych do postaci gładkiego koktajlu jogurtu, wody oraz przypraw. Tradycyjnie lassi przyrządza się ze szczyptą soli i chili. Sięgając po nie w upalny dzień uświadomimy sobie mądrość, której od wieków hołdują mieszkańcy cieplejszych stref klimatycznych. Gdy robi się naprawdę gorąco, kwaśne i słonawe, a nawet pikantne napoje orzeźwiają znacznie lepiej niż słodkie. Kolejny azjatycki specjał na liście to wietnamski Soda sua hot Ga – jajeczny napój gazowany na bazie żółtka utartego z odrobiną skondensowanego mleka oraz wymieszanego ze szklanką wody gazowanej i lodem. Całość smakiem przypomina lody śmietankowe. Dziwne? Może trochę. Ale pragnienie gasi wyśmienicie. Warto spróbować.
LATYNOSKIE SPECJAŁY
WSTRZĄŚNIĘTE PO WŁOSKU
ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU
Caffè shakerato, czyli „wstrząśnięta kawa”, to sposób przyrządzania mrożonej kawy, który swego czasu zrobił wielką karierę na Półwyspie Apenińskim i dopiero w ostatnich latach zaczął nieśmiało wkraczać do polskich kawiarń. Przepis jest banalnie prosty, a efekt wspaniale orzeźwiający. Przygotowana w shakerze kawa jest nie tylko lodowata, ale zyskuje również ciekawe właściwości smakowe, aksamitną teksturę oraz wspaniale kremową pianę na wierzchu. Jeśli lubisz kawę i kulinarne eksperymenty, musisz jej skosztować. Mniam!
© Shutterstock
W Meksyku bardzo popularna jest horchata – mleko ryżowe z dodatkiem wanilii i cynamonu. To napój podawany z lodem, bardzo orzeźwiający. Podobnie jak aqua de Jamaica – woda gotowana z liśćmi hibiskusa. Spacerując po Meksyku, można także skosztować wody kokosowej z młodych, jeszcze zielonych kokosów, która świetnie nawilża śluzówkę. W Brazylii gasi się pragnienie wodą gazowaną z dodatkiem guarany lub ciepłym naparem z liści koki, które przy okazji niwelują ewentualne objawy choroby wysokościowej. Wśród alkoholi króluje natomiast Cachaça. Na jej bazie jest przyrządzany np. drink caipirinha w tysiącu różnych odmianach : z limonką i brązowym cukrem z dodatkiem kiwi, truskawek, mango lub innych owoców.
M O R S K I E O P OW I E Ś C I Czy można połączyć intensywne doznania, jakich dostarcza zwiedzanie świata, z luksusowym relaksem? Czy jest możliwe, żeby codziennie budzić się w innym miejscu i jednocześnie odpoczywać? Tak – podczas wycieczkowego rejsu morskiego.
K
rajobrazy, miejscowości, kraje zmieniające się jak w kalejdoskopie każdego dnia, ale bez pośpiesznego przepakowywania walizek. Atrakcje i przygody objazdowej wycieczki połączone z wypoczynkiem w komfortowym pokoju na nowoczesnym statku. Kojąca bezkresna morska dal w zasięgu wzroku, a wieczorem tętniące życiem bary i restauracje na wyciągnięcie ręki. W jednym miejscu, bo na pokładzie, cała gama doznań – relaks w luksusowym spa, pływanie w basenie, lokalne przysmaki, ale też międzynarodowa kuchnia. Do tego muzyka na żywo, taneczne imprezy, teatralne przedstawienia, kino pod gwiazdami. A dla aktywnych sportowe wyzwania – na boisku koszykówki czy tenisowym korcie. LUKSUS NA WODZIE
Statek wycieczkowy jest wymarzonym luksusowym hotelem z atrakcjami niejednej turystycznej miejscowości, ale codziennie może znajdować się w każdym dowolnym miejscu na świecie – w porcie wielokulturowej metropolii czy w zatoce malowniczej nieznanej wyspy. Statkiem dotrzemy na spokojne plaże z białym piaskiem i lazurową wodą, do mistycznych świątyń czy miejsc, gdzie
WYPOCZYNEK I ZWIEDZANIE Dzięki podróży statkiem zwiedzisz świat, relaksując się. I na pewno nie będziesz się nudzić.
przyroda jest całkiem dzika i nieokiełznana. Rejs daje możliwość kontaktu zarówno z zachwycającą dziewiczą naturą, jak i najznamienitszymi dziełami cywilizacji. Kto powiedział, że podróż morska jest monotonna, ten nie ma racji. Ten stereotyp dawno już nie jest aktualny. Decydując się na wakacje na statku, nie musimy wybierać – odpoczywanie stacjonarne czy poznawanie świata objazdowo? Słodkie lenistwo czy przygoda? Jedno i drugie! Rejs łączy te opcje. Pozostaje nam tylko wybrać, czy płyniemy wielkim wycieczkowcem cumującym w ogromnych portach, czy bardziej kameralnym statkiem ultraluksusowym. SAM WYBIERASZ
Możemy wsiąść na bardzo luksusowy statek ekspedycyjny, by wyruszyć w mało uczęszczane trasy lub spędzić urlop na 50-osobowym megajachcie, na którym opłyniemy małe cudowne wysepki. Wyruszyć w podróż życia dookoła świata, która trwa od końca zimy do początku wiosny, lub spontanicznie wybrać się na tygodniową morską wyprawę. Rejsy to zaproszenie do najciekawszych i najpiękniejszych zakątków globu – do 380 miejsc w ponad 100 krajach na wszystkich 7 kontynentach. Podczas wakacji na pokładzie otoczysz się luksusem i skorzystasz ze światowych rozrywek, a na lądzie zanurzysz się w lokalnej kulturze – zasmakujesz autentycznej miejscowej kuchni, poznasz miejscowe zwyczaje: zabawisz się na festynach, zrobisz zakupy na targach, poznasz tubylców. Dowiesz się, jaki jest inny sposób życia. I wrócisz odmieniony. Wypoczęty, ale nasycony nieoczekiwanymi doznaniami. WIĘCEJ INFORMACJI NA WWW.MORSKIE.PL
© Materiały klienta, Shutterstock
3 0 P R O M O C JA www.enterair.pl
32 D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl
F L A M I N G I , M EC Z E T I KOT Y T: BEATA KUCHARSKA
© Shutterstock (2)
O B AC Z
OZ
WA R YĆ
Z TO
O B AC Z
Jeśli będziecie wypoczywać w Larnace, wybierzcie się na wycieczkę nad Jezioro Słone. Niezależnie od tego, czy jesteście miłośnikami zwierząt czy też kochacie zabytki, czeka was sporo wrażeń.
WA R T YĆ
J
ezioro Słone to jedna z atrakcji Cypru. Wart uwagi jest nie tyle sam akwen, co pływające po nim flamingi. Zobaczenie tych majestatycznych ptaków w naturalnym środowisku to duże przeżycie. Najlepiej je widać z drewnianej wieży widokowej znajdującej się na wschodnim brzegu. Należy tylko pamiętać o zabraniu lornetki, bo flamingi z uporem maniaka trzymają się środka zbiornika. UROKLIWY MECZET
Ale nad jezioro warto się wybrać nie tylko ze względu na różowe ptactwo. Idąc ścieżką wiodącą wzdłuż zachodniego brzegu dotrzecie do pięknie położonego XVIII-wiecznego meczetu Hala Sultan Tekke. To jedno z najświętszych miejsc muzułmanów, do którego co roku pielgrzymują tysiące ludzi. Według legendy dokładnie tu znajdował się grób UM Haram – przybranej ciotki Mahometa.
NAJWIĘKSZA ATRAKCJA Flamingi widać już z okien samolotu, ale warto zobaczyć je na żywo.
Meczet można zwiedzić za darmo. Przed wejściem trzeba tylko zdjąć buty. Obowiązuje też skromny strój (zakrywający dekolt, ramiona i nogi), a w przypadku pań mile widziana jest chusta na głowie (można ją wypożyczyć). Warto również zobaczyć otaczający świątynię ogród. Oprócz egzotycznej roślinności jego ozdobą jest stado okazałych kotów, które mają tu swój azyl. Część zwierzaków zachowuje dystans obserwując zwiedzających z oddali, ale wiele przymilnie ociera się o nogi i otwarcie domaga pieszczot. IMPONUJĄCY AKWEDUKT
Z kolei na północnym brzegu jeziora znajduje się akwedukt Kamares, przypominający pozostałość po starożytnym świecie. Jednak długi rząd imponujących łuków liczy znacznie mniej lat. Budowla pochodzi bowiem z XVIII wieku. Aż do 1930 roku dostarczano tędy wodę z leżącego 10 kilometrów dalej źródła. By dotrzeć w okolice Jeziora Słonego trzeba się nastawić na dłuższą wędrówkę (ok. godziny marszu), ale można też dojechać tam autobusem miejskim. Niestety, komunikacja publiczna w Larnace bywa zawodna (kursuje rzadko i nieregularnie). Alternatywą dla niej może być wypożyczenie roweru lub samochodu.
3 4 W Y W I A D N U M E R U www.enterair.pl
G LO BT R OT E R E K , C Z Y L I O P O D R Ó Ż AC H B E Z M A R U DZ E N I A T: KATARZYNA KOPEĆ
Mama Ola, tata Tomek i syn Michaś, czyli dwa plus jeden – klasyczny model współczesnej rodziny. Coś jednak ich wyróżnia, wprowadza w ich życie ogrom koloru i uśmiechu. Są to podróże! Ale nawet w tym temacie rodzinka Dudków wydaje się mieć własny patent na wakacje bez marudzenia. W drodze spędzają kilka miesięcy w roku. Wspólnie odwiedzili ponad 30 krajów i przejechali ponad 100 tysięcy kilometrów. Żadna trasa im się nie nudzi, bo każdy wyjazd traktują jak swoistego rodzaju grę. WIĘKSZOŚĆ RODZICÓW OGRANICZA SWOJE WAKACJE DO BLISKICH WYJAZDÓW TWIERDZĄC, ŻE PODRÓŻOWANIE Z DZIEĆMI NIE JEST PROSTE. U WAS JEST INACZEJ. JAKI MACIE PATENT NA UDANE, RODZINNE WAKACJE? Podróżowanie z dzieckiem znacznie różni się od wyprawy we dwoje. Wymaga zdecydowanie lepszej organizacji, więcej elastyczności i cierpliwości. Jednak daje mnóstwo radości, satysfakcji ze wspólnego odkrywania świata. Pozostawia
też bezcenne wspomnienia. My odkryliśmy sposób na zwiedzanie europejskich miast z kilkulatkiem, bez marudzenia! Wystarczy odrobina fantazji, trochę luzu, kapka poczucia humoru i przepis na rodzinną przygodę gotowy.
OBSERWUJ NAS NA INSTAGRAMIE
ROZWAŻALIŚCIE KIEDYŚ WAKACJE TYLKO WE DWOJE? ROMANTYCZNA PLAŻA, MICHAŁ U DZIADKÓW… Oczywiście! Nie tylko rozważamy, ale często praktykujemy. Gdy Michał jest na Zielonej Szkole, obozach czy wyjazdach z dziadkami, wykorzystujemy ten czas na spontaniczne wypady tylko we dwoje. Zwykle wyruszamy na górskie szlaki lub 48-godzinne city tripy.
PODRÓŻUJECIE GŁÓWNIE PO EUROPIE. CZY OD POCZĄTKU TYM WYJAZDOM TOWARZYSZYŁY GRY I ZABAWY RODZINNE? Jedną z pierwszych naszych zabaw było zwiedzanie Wenecji śladami bohaterów bajki „Mali Einsteini”, którą 3-letni wówczas Michaś uwielbiał. Akcja jednego z odcinków toczy się właśnie w Wenecji. Na podstawie mapy i kadrów z bajki, Michał musiał dotrzeć do największych zabytków i wykonać przy nich proste zadania np. policzyć dzwony na dzwonnicy św. Marka, głośno westchnąć przy Moście Westchnień czy odgadnąć dźwięki instrumentów muzycznych na Moście Rialto. Po wykonaniu zadania w pobliżu „pojawiał się” zabawkowy instrument muzyczny – bębenek, dzwoneczki czy kastaniety. Michał był zachwycony, a grę i zabytki Wenecji wspominał przez kolejne miesiące. Kilka tygodni później ruszyliśmy na podbój Andaluzji, którą zwiedzaliśmy naszym autorskim sposobem. W Sewilli ozdabialiśmy łąkę Byczkowi Fernando, w Granadzie mieliśmy wyzwanie fotograficzne, a na Gibraltarze zaprzyjaźniliśmy się z małpką, która poprosiła nas o pomoc w odnalezieniu rodziny. Po tych wyprawach już na stałe zamieniliśmy nudne zwiedzanie w rodzinne super przygody! SKĄD POMYSŁ NA TEGO RODZAJU PODEJŚCIE DO PODRÓŻOWANIA? Jeszcze przed pojawieniem się Michała na świecie, sporo podróżowaliśmy we dwoje. Przy okazji szykując się do roli rodziców, obserwowaliśmy, jak wygląda rodzinne zwiedzanie. I, niestety, wnioski nie napawały optymizmem. Dzieci były znudzone, rodzice poirytowani, a wycieczka kończyła się pośpiesznym selfie przy kilku zabytkach, dużych lodach na zniwelowanie marudzenia i szybkim powrotem na hotelową plażę. Obiecaliśmy sobie, że zrobimy wszystko, aby nasze dziecko pokochało zwiedzanie, zdobyło sporo wiedzy i doświadczenia, a przede wszystkim, by rodzinne wycieczki były fantastycznym, wspólnie spędzonym czasem. KTO PRZED WYJAZDEM OPRACOWUJE PLANY GIER I PRZYGOTOWUJE CAŁE TO PÓŹNIEJSZE POZYTYWNE ZAMIESZANIE? PRZECIEŻ TO SPORO PRACY. Mózgiem operacji, pomysłodawczynią zabaw i organizatorem zwiedzania jest Ola. Prawdą jest, że przygotowanie takiej zabawy wymaga sporo pracy. Trzeba przejrzeć przewodniki, po-
WYWIAD NUMERU www.enterair.pl
35
znać historię, legendy i zabytki miasta oraz zaplanować trasę zwiedzania. Następnie przychodzi czas na wymyślenie fabuły. Najczęściej nasze zabawy nawiązują do symboli odwiedzanych miejsc i tak np. w Barcelonie pomagaliśmy salamandrze odzyskać kolory, w Arles – mieście Vincenta van Gogha – tropiliśmy złodziei słoneczników, a podczas kolejnej wizyty w Wenecji szukaliśmy elementów maski karnawałowej, rozsypanych po całym mieście. Czasem wykorzystujemy zabytki i atrakcje metropolii do zabaw związanych z aktualnymi zainteresowaniami Michała. Przykładem jest gra detektywistyczna w Lizbonie, gdzie bohaterami byli znani piłkarze, czy fotograficzna w Londynie, podczas której szlifowaliśmy warsztat i ćwiczyliśmy wykonywanie dobrych kadrów, próbując upolować aparatami londyńskie symbole. I choć przygotowanie zabawy w czasie zwiedzania jednego miasta trwa kilka dni, to wspólna, rodzinna przygoda, fajne wspomnienia i radość naszego dziecka są najlepszą nagrodą za wykonaną pracę.
PODRÓŻE TO ZABAWA Michał, jak każde dziecko, potrzebuje atrakcji. Dzięki grom i zabawom wymyślanym przez rodziców, zwiedzanie jest dla niego przygodą, a nie tylko nudnym wyjazdem.
JESTEŚCIE SPECJALISTAMI OD KAMPINGÓW. DLACZEGO JE WYBIERACIE? NIE PROŚCIEJ SKORZYSTAĆ Z HOTELU W WERSJI ALL INCLUSIVE? Być może prościej, ale na pewno nie tak fajnie! Zacznijmy od tego, że kempingi XXI wieku to nie są zapyziałe pola namiotowe, z drewnianym wychodkiem pod lasem, nudą i komarami. Obecne to kapitalne wioski wakacyjne z basenami, boiskami, placami zabaw, parkami linkowymi, animacjami dla dzieci i dorosłych. Infrastruktura takich wakacyjnych parków obejmuje komfortowe domki i namioty, bary, restauracje, lodziarnie, siłownie i sklepy. Żaden hotel nie da nam tyle przestrzeni i miejsc do pojeżdżenia na hulajnogach czy pogrania w piłkę. Kempingowe alejki, w przeciwieństwie do hotelowych korytarzy, tętnią życiem! Są miejscem zabaw dzieci, rozmów urlopowiczów i wypoczynku na leżaku w cieniu piniowego lasu. Wakacje na kempingu to zdecydowanie najlepsza opcja dla rodzin z dziećmi i namawiamy do tego od lat. Wielu naszych czytelników spróbowało takich wakacji i teraz nie wyobrażają sobie urlopu w hotelu.
3 6 WYWIAD NUMERU www.enterair.pl
KIEDY NIE JESTEŚCIE W PODRÓŻY, ORGANIZUJECIE GRY MIEJSKIE. CO TO TAKIEGO I CO TO MA WSPÓLNEGO Z TURYSTYKĄ? Taką grę możemy określić jako podchody w przestrzeni miejskiej. Na podstawie mapy rodzinna drużyna musi dotrzeć do postaci z bajek, książek czy legend, które znajdują się przy zabytkach, ważnych miejscach lub największych atrakcjach w mieście. Animatorzy mają dla rodzin zadania. Ich rozwiązanie pozwala uzyskać punkty lub wskazówki, które na koniec wymienia się na nagrody. Od kilku lat organizujemy rodzinne gry miejskie w czasie festiwali podróżniczych, targów, pikników czy dożynek. Nasze gry zawsze nawiązują do miejsca, w którym się odbywają, a przy okazji przemycają sporo wiedzy, ciekawostek i pozwalają spojrzeć na miasto z zupełnie innej perspektywy. CAŁYM SWOIM DOŚWIADCZENIEM POSTANOWILIŚCIE SIĘ PODZIELIĆ Z INNYMI. PROWADZICIE BLOGA, JESTEŚCIE TEŻ AUTORAMI PRZEWODNIKÓW DLA DZIECI. CZYM TE PRZEWODNIKI RÓŻNIĄ SIĘ OD INNYCH? „Niezbędniki Poszukiwacza Przygód” powstały na podstawie naszego pomysłu na zwiedzanie miast z rodziną. To przewodniki dla dzieci i jednocześnie gotowce na przygodę z rodzicami. Pozwalają zamienić się w Superposzukiwaczy Przygód i poznać polskie miasta poprzez zabawę oraz specjalne Tajne Misje. We Wrocławiu pomaga się krasnoludkom zorganizować urodzinową imprezę dla Papy Krasnala, w Warszawie ratuje się porwaną Syrenkę, w Krakowie należy dołączyć do Drużyny Smoka i przegonić Czorta z miasta, a w Gdańsku trzeba odszyfrować tajemnicze hasło, które uratuje Cyfrowe Królestwo. Niezbędniki przemycają sporo wiedzy o miastach,
© Archiwum rozmówców
WASZA NAJDALSZA PODRÓŻ BYŁA DO AZJI. PONOĆ TO BYŁ PREZENT MIKOŁAJKOWY DLA MICHAŁA. WOLI WYJAZDY OD ZABAWEK? Prezenty w postaci zabawek, choć w przypadku Michała to raczej gier planszowych i książek, pozostawiamy rodzinie oraz przyjaciołom. My natomiast świętujemy ważne dla nas dni tj. urodziny, Dzień Mamy, Taty czy Dzień Dziecka, spędzając razem czas. Nie zawsze są to dalekie wyprawy, choć faktycznie zdarzyło się nam znaleźć pod poduszką bilety do Azji. Zwykle jednak są to jednodniowe wycieczki po Dolnym Śląsku lub wspólne wyjście na kręgle, do parku rozrywki czy escape roomów, które uwielbiamy. Taka forma prezentu sprawia radość całej naszej trójce i jest zdecydowanie lepszym zamiennikiem zbędnych gadżetów czy zabawek.
SZUKAJ NA BLOGU Ola, Tomek i Michał, czyli Globrtoterek, chętnie dzielą się swoimi przygodami na blogu. Możesz je śledzić na www.globtroterek.com
legendach, historii i ciekawostkach, a jednocześnie rzucają wyzwania, zmuszają do myślenia, wymagają czujności i spostrzegawczości. To kilka godzin świetnej zabawy! Niezbędniki prowadzą rodzinę po wyznaczonej trasie, więc są jednocześnie sporym ułatwieniem dla rodziców, gdyż nie trzeba się już zastanawiać na tym, co warto zobaczyć i dokąd pójść. Wystarczy włożyć wygodne buty, zabrać dobry humor i chęci. Resztę załatwiają Niezbędniki. JUŻ NIEBAWEM WAKACJE, CZYLI CZAS WZMOŻONYCH PODRÓŻY. JAKIE PLANY MA GLOBTROTEREK I CO POLECA INNYM RODZINOM? Podobnie jak w poprzednich latach, przed nami kilkutygodniowa podróż po południowej Europie, pełna przygód, zabaw i fajnego zwiedzania. Nie zabraknie też czasu na odpoczynek i szaleństwa w wodzie, bo naszym domem będą oczywiście kempingi, które na bieżąco będziemy recenzować w social mediach. A wszystkim rodzicom polecamy gorąco spróbować zamienić nudne zwiedzanie w rodzinną zabawę. Niezależnie od tego, gdzie spędzacie urlop, odłóżcie na kilka godzin telefony, pracę i codzienne troski. Zamieńcie się w Superposzukiwaczy Przygód i wybierzcie się z dziećmi na niezapomnianą wycieczkę. Zerknijcie na naszego bloga, gdzie podrzucamy sporo pomysłów na fajne zwiedzanie i idealne miejscówki na wakacyjny wypad. Bo nie jest ważne gdzie, grunt że razem przeżyjecie świetną przygodę! DZIĘKUJĘ ZA ROZMOWĘ I ŻYCZĘ KOLEJNYCH WSPANIAŁYCH WYCIECZEK.
3 8 D E ST Y N AC J E www.enterair.pl
SPRAWDŹ OFERTĘ NASZYCH KIERUNKÓW NA WWW.ENTERAIR.PL
D E ST Y N AC J E 39 www.enterair.pl
DOKĄD LATAMY: KIERUNKI CAŁOROCZNE: HISZPANIA, WYSPY KANARYJSKIE LANZAROTE, FUERTEVENTURA, GRAN CANARIA, TENERYFA PORTUGALIA MADERA, FUNCHAL TURCJA ANTALYA ZEA RAS AL KHAIMAH EGIPT HURGHADA, MARSA ALAM KENIA MOMBASA IZRAEL
NASZE BAZY:
TEL-AWIW WYSPY ZIELONEGO PRZYLĄDKA SAL REI MAROKO AGADIR
KIERUNKI LETNIE: GRECJA ATENY, KORFU, CHANIA, PATRAS, HERAKLION, KOS, RODOS, ZAKYNTHOS, MITYLENA, SAMOS PORTUGALIA FARO, MADERA HISZPANIA MALAGA, BARCELONA, IBIZA, MAJORKA, GIRONA, ALMERIA, REUS,
KATOWICE
NASZE BAZY SEZONOWE:
POZNAŃ
MANCHESTER
WARSZAWA
PRAGA
WROCŁAW
TEL-AWIW
PARYŻ
VALLADOLID
LONDYN
SEWILLA, MINORKA WŁOCHY KATANIA, OLBIA, PALERMO, LAMEZIA TERME, NEAPOL CYPR LARNAKA CHORWACJA DUBROWNIK BUŁGARIA BURGAS, WARNA CZARNOGÓRA PODGORICA ALBANIA TIRANA
KIERUNKI ZIMOWE: FINLANDIA ENONTEKIÖ, ROVANIEMI SZWECJA
PAJALA BUŁGARIA SOFIA FRANCJA CHAMBÉRY SRI LANKA KOLOMBO ZANZIBAR ZEA FUJAIRAH OMAN SALALAH WŁOCHY WERONA GAMBIA BANJUL
REKLAMA
42 I N F O R M ATO R www.enterair.pl
O D K RY WA J ŚW I AT Z E N T E R A I R ! Skorzystaj z promocyjnej puli biletów rejsowych i poznaj najpiękniejsze kurorty świata. Oferta dostępna na www.enterair.pl. Liczba biletów jest ograniczona!
E
nter Air wprowadził do swojej oferty możliwość zakupu biletów lotniczych dla pasażerów indywidualnych. Aby z niej skorzystać wystarczy wejść na stronę www.enterair.pl i otworzyć zakładkę KUP BILET. Oferta indywidualna dotyczy wybranych klierunków (ich listę oraz ceny biletów prezentujemy w tabeli poniżej). W przypadku pozostałych lotów prosimy o kontakt z biurami podróży.
NOWE KIERUNKI I CENY W OFERCIE DLA KLIENTÓW INDYWIDUALNYCH: • Warszawa – Dalaman od 349 zł • Warszawa – Hurghada od 449 zł • Katowice – Korfu od 349 zł • Poznań – Katania od 399 zł • Warszawa – Wyspy Kanaryjskie od 499 zł
Podane na stronie ceny są ostateczne i zawierają m.in. koszt bagażu rejestrowanego oraz bagażu podręcznego. Pasażerowie indywidualni wymagający specjalnej pomocy i opieki są zobowiązani poinformować o tym Enter Air Sp z o.o. przed opłaceniem rezerwacji. Zachęcamy do zapoznania się ofertą i życzymy udanych wakacji!
ZWIEDZAJ Z NAMI Bilety można zarezerwować na naszej stronie www.enterair.pl.
E K S K LU Z Y W N E P R O D U K T Y W W YJĄT KOW YC H C E N AC H ? T Y L KO N A P O K Ł A DAC H E N T E R A I R KATALOG ZNAJDZIES Z W KIESZEN I FOTELA!
44 N O TO L EC I M Y www.enterair.pl
PASA Ż E R 1. K L ASY Bezpieczeństwo i komfort pasażerów są dla nas priorytetem. Dlatego unowocześniamy naszą flotę i zatrudniamy najlepszy personel.
URZĄDZENIA ELEKTRONICZNE
PODCZAS LOTU MOŻNA KORZYSTAĆ Z:
PRZED CZYM NALEŻY SIĘ POWSTRZYMAĆ PO WEJŚCIU NA POKŁAD SAMOLOTU?
Ze względów bezpieczeństwa wszystkie urządzenia elektroniczne, zwłaszcza telefony komórkowe, należy wyłączyć na czas startu i lądowania samolotu do momentu wyłączenia/ włączenia sygnalizacji „ZAPIĄĆ PASY”.
laptopów z wyłączoną funkcją WLAN/Wi-Fi, urządzeń typu iPad z wyłączoną funkcją WLAN/Wi-Fi, elektronicznych gier, MP3, odtwarzaczy DVD oraz CD.
PALENIE
ALKOHOL
Palenie na pokładach samolotów jest surowo zabronione. Dotyczy to również papierosów elektronicznych, gdyż aktualne przepisy nie rozróżniają rodzaju papierosów.
Jeśli mamy ochotę napić się alkoholu w samolocie linii Enter Air, możemy skorzystać z dostępnej na pokładzie oferty sky baru (patrz MENU str. 43). Spożywanie alkoholi własnych – zakupionych w strefie wolnocłowej na lotnisku oraz z oferty sprzedaży pokładowej na pokładzie samolotów Enter Air – jest zabronione. Z uwagi na bezpieczeństwo pasażerów załoga może odmówić sprzedaży alkoholu osobom nietrzeźwym oraz niepełnoletnim.
TELEFONY KOMÓRKOWE MUSZĄ BYĆ WYŁĄCZONE PODCZAS CAŁEGO REJSU
N O TO L EC I M Y www.enterair.pl
45
N AS Z A F LOTA Obecnie nasza flota liczy 23 samoloty Boeing typu B737, które należą do najpopularniejszych maszyn używanych na trasach turystycznych.
BOEING 737-800 SP-ENQ SP-ENR SP-ENT
SP-ENU SP-ENV SP-ENW
SP-ENX SP-ESC SP-ESD
SP-ENZ SP-ENO SP-ENP
SP-ENG SP-ENL SP-ENM
SP-ENN SP-ESA SP-ESB
SP-ESE SP-ESF SP -ESG
BOEING 737-MAX SP-EXA SP-EXB
CZY WIESZ, ŻE... Boeing 737 to najpopularniejszy na świecie wąskokadłubowy samolot pasażerski średniego zasięgu? Produkowany jest w USA od 1967 roku. Od tego czasu sprzedano 11 160 maszyn! Średnio co 5 sekund gdzieś na świecie startuje jedna z nich.
Maksymalna masa startowa Boeinga 737-800 wynosi 79 010 kilogramów? Pojedynczy samolot składa się z 367 000 części i 58 kilometrów wiązek elektrycznych, a na jego pomalowanie trzeba zużyć ponad 180 litrów specjalnej farby.
Jedna opona do Boeinga 737 kosztuje około 7000 dolarów, a kompletne koło (opona + felga) – 15 000 dolarów? Trzeba je zmieniać średnio co 150–200 lądowań. Wbrew pozorom najbardziej zużywają się nie podczas lądowania, lecz w trakcie kołowania.
Paliwo lotnicze to nafta, ale bardzo dokładnie oczyszczona z parafiny. Musi ona zachować płynność w bardzo niskich temperaturach, tj. do -55 0C na wysokości przelotowej, i nie zamarzać w samolotach parkujących na lotniskach syberyjskich.
CO ZROBIĆ, BY PODRÓŻ MINĘŁA NAM KOMFORTOWO?
Pijmy dużo wody. Pomoże nam ona ugasić pragnienie, ale także orzeźwi w razie złego samopoczucia i objawów choroby lokomocyjnej.
Wykonujmy proste ćwiczenia, które pomogą pobudzić krążenie krwi oraz uniknąć skurczów mięśni i bólów kręgosłupa.
Nie przeszkadzajmy innym pasażerom w podróży zbyt głośnym zachowaniem.
Ostrożnie otwierajmy półki. Wyjmując swoje rzeczy, uważajmy, żeby nie zrzucić komuś na głowę innych bagaży.
Nie siadajmy na podłokietnikach i stolikach oraz nie pozwalajmy innym (np. dzieciom) na niewłaściwe korzystanie z nich.
Jeśli podczas startu i lądowania czujemy, że zatykają nam się uszy na skutek zmian wysokości i ciśnienia, często przełykajmy ślinę lub żujmy gumę.
Przed wylotem kupmy zatyczki do uszu. Częstym powodem zmęczenia jest hałas, który panuje w samolocie.
MENU 47 www.enterair.pl
Menu pokładowe
N A P OJ E G O R ĄC E 1 . K AWA N E S C A F É G O L D 2. H E R B ATA D I L M A H 3. M O K AT E C A P P U CC I N O O SMAKU WA N I L I O W Y M 4. C Z E KO L A DA D EC O M O R R E N O L A F E S TA 1
2
3
6 00 ZŁ
1,5 €, 1,5 $
4
WO DA / S O K I / N A P OJ E Z I M N E 5 . C O C A- C O L A | 3 3 0 M L 6 . C O C A- C O L A Z E R O | 3 3 0 M L 7. S P R I T E | 3 3 0 M L 8 . F A N TA | 3 3 0 M L 9. S O K J A B Ł KO W Y C A P PY | 3 3 0 M L 5
6
7
10. S O K P O M A R A Ń C Z O W Y C A P PY | 3 3 0 M L
8
1 1 . S O K P O M I D O R O W Y C A P PY | 2 0 0 M L 1 2 . W O DA N I EG A Z O WA N A KROPLA BESKIDU | 500 ML 1 3 . F U Z E T E A B R Z O S K W I N I O WA Z HIBISKUSEM | 250 ML 1 4. TO N I C KINLEY | 200 ML
9
10
A KC E P T UJ E M Y P Ł AT N O Ś C I K A RTA M I
11
12
13
14
6 00 ZŁ
1,5 €, 1,5 $
48 M E N U www.enterair.pl TERAZ DO
20%
A L KO H O L E
TANIEJ
1 . W Ó D K A ŻUBRÓWKA | 50 ML 2 . W Ó D K A Ż U B R Ó W K A BIAŁA | 50 ML 1
2
3 . P I W O Ż Y W I EC | 3 3 0 M L
3
10
00 ZŁ
8 00 ZŁ
2,0 €, 2,0 $
4. G I N HENDRICK'S | 50 ML 5 . M E TA X A 5 * | 5 0 M L 6 . W H I S K Y GRANT’S | 50 ML 7. W H I S K Y W I L D TURKEY | 50 ML 4
5
6
12 00 ZŁ
10 00
14
00
12 00
ZŁ
2,5 €, 2,5 $
7
8 . W I N O C Z E R W O N E B A R E F O OT M E R LOT | 1 87 M L 9. W I N O B I A Ł E B A R E F O OT P I N OT G R I G I O | 1 87 M L 10. W I N O R Ó Ż O W E B A R E F O OT P I N K M O S C ATO | 1 87 M L
ZŁ
16 00 ZŁ
8
A KC E P T UJ E M Y P Ł AT N O Ś C I K A RTA M I
9
10
11
11. P R O S ECCO G A N C I A D.O.C . | 2 0 0 M L
ZŁ
3,0 €, 3,0 $
14 00 ZŁ
3,5 €, 3,5 $
MENU 49 www.enterair.pl
P R Z E K ĄS K I 1 . Z ŁOT E M I S I E H A R I B O 2 . C R O I S S A N T Z C Z E KO L A DĄ 3. M&M'S 4. O R Z E S Z K I N I C N AC ' S 1
2
3
5. ORZESZKI ZIEMNE FELIX 6. SNICKERS 7. M A R S
4
5
8. TWIX 9. K I T K AT C H U N K Y 10. TO B L E R O N E 1 1 . Z U PA W I N I A RY R O S Ó Ł Z K U RY
6
7
8
9
1 2 . Z U PA W I N I A RY B A R S ZC Z C Z E R W O N Y
10
1 3 . Z U PA W I N I A RY ŻUREK 1 4. Z U PA W I N I A RY P O M I D O R O WA Z MAKARONEM
11
12
13
6 00 ZŁ
1,5 €, 1,5 $
14
15. N UTELLA & GO! K R U C H E PA LU S Z K I Z KREMEM 1 6 . C H I P SY P R I N G L E S SOUR CREAM & ONION 15
A KC E P T UJ E M Y P Ł AT N O Ś C I K A RTA M I
16
17
17. C H I P SY P R I N G L E S ORIGINAL
8 00 ZŁ
2,0 €, 2,0 $
5 0 M E N U www.enterair.pl
KANAPKI 1. K ANAPKA Z SEREM
1
Pełnoziarnista bułka z serem oraz warzywami
2. K ANAPKA Z WĘDLINĄ Pełnoziarnista bułka z wędliną oraz warzywami
3
10 00 ZŁ
2,5 €, 2,5 $
3 . C I A B AT TA Z S E R E M Wyśmienita przekąska serwowana na ciepło
2
4. C I A B AT TA Z SALAMI I SEREM Pyszna przekąska podawana na ciepło
16 00 ZŁ
4,0 €, 4,0 $
4
DA N I A C I E P Ł E 5
6
DANIE WEGETARIAŃSKIE
5. P IEROGI Z MIĘSEM Pożywna przekąska, podawana z okrasą, na ciepło
6. P IEROGI RUSKIE Pożywna przekąska, podawana z cebulką, na ciepło
7. N ALEŚNIKI Z SEREM I BRZOSKWINIAMI Smakowity deser podawany na ciepło
20 00 ZŁ
4,5 €, 5,0 $
7 8 . K U R C Z A K Z ZIEMNIAKAMI I FA S O L K Ą Pożywne danie serwowane na ciepło DANIE WEGETARIAŃSKIE
8
A KC E P T UJ E M Y P Ł AT N O Ś C I K A RTA M I
24 00 ZŁ
5,5 €, 6,0 $