MAGAZYN POKŁADOWY ENTER AIR - ZIMA 2019/2020

B ER LIN M U R EM W Y WIAD N U M ERU: ZB I GN I EW (N I E) PO DZI ELO NY GR ACZYK . WÓZKI EM PRZEZ ŚWIAT

NR 43 ZIMA 2019 www.enterair.pl

MENU DKU O R Ś W O D L E Ć

Z

N A M I

N A

W A K A C J E

B IAŁE SZALEŃSTWO PO WŁOSKU

ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU/ ENTERAIR

E DY TO R I A L 3

www.enterair.pl

W I TA M W E N T E R A I R !

Bardzo miło nam gościć Państwa na pokładzie naszego samolotu. Państwa obecność tutaj oznacza, że wybraliście wycieczkę z biurem podróży, które stawia na najwyższą jakość.

Jesteśmy jednym z liderów na europejskim rynku, będąc trzecim pod względem wielkości floty prywatnym, turystycznym przewoźnikiem lotniczym w Europie. Enter Air realizuje połączenia z 36 krajów do ponad 230 destynacji wakacyjnych, znajdujących się w zasięgu naszej floty Boeingów 737.

Pozycja rynkowa oraz stabilny rozwój Enter Air są również bardzo cenione przez inwestorów na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Zachęcamy do zakupu naszych akcji.

ŻYCZĘ PAŃSTWU MIŁEJ LEKTURY I SPOKOJNEGO LOTU. ZAPRASZAM DO ZAPOZNANIA SIĘ Z OFERTĄ NASZEGO KATALOGU SPRZEDAŻY POKŁADOWEJ.

Kupując wycieczkę zawsze warto upewnić się, czy dane biuro podróży współpracuje z Enter Air, aby mieć pewność, że Państwa rejs spełni najwyższe standardy obsługi, a podczas podróży o Państwa komfort zadba profesjonalny personel pokładowy. Wiele ciekawych kierunków z siatki połączeń Enter Air, dostępnych jest również w sprzedaży indywidualnej bezpośrednio na naszej stronie www.enterair.pl.

Zapraszam do lektury Magazynu Pokładowego, w którym przeczytają Państwo m.in. o tym jak wygląda Berlin 30 lat po upadku muru, o afrykańskiej kuchni oraz odpowiemy na pytanie, czy Włochy istnieją po to, aby rozpieszczać turystów?

Zachęcam również do przejrzenia pokładowego Menu, umieszczonego na ostatnich stronach Magazynu, w którym znajdą Państwo wiele pysznych przekąsek i napojów.

Gorąco zapraszam także do zapoznania się z Katalogiem Sprzedaży Pokładowej, w którym prezentujemy ofertę starannie wybranych produktów premium, dostępnych w bardzo atrakcyjnych cenach. A jeśli znajdą Państwo chwilę po wylądowaniu, zapraszam do polubienia profili Enter Air w mediach społecznościowych. Życzę Państwu przyjemnego lotu i wspaniałego wypoczynku!

Grzegorz Polaniecki Członek Zarządu, Dyrektor Generalny

4 SPIS TREŚCI www.enterair.pl

W ŚRODKU NR 43 ZIMA 2019

KIEROWNICTWO PUBLIKACJI: Karolina Popczyk k.popczyk@enterair.pl Maciej Fryszer m.fryszer@enterair.pl PROJEKT, WYKONANIE, DRUK: 360 Content Team – TIME S.A. ul. Dęblińska 6 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 86 faks 22 590 54 44 www.grupazpr.pl www.360contentteam.pl

6

KO M I K S P R Z YG O DY P TA K A M A X A , O D C . 16

8

DZIEJE SIĘ CO S ŁYC H AĆ N A Ś W I EC I E ?

12

KURS NA WŁOCHY BIAŁE SZALEŃSTWO

20

MIASTO BERLIN MUREM ( N I E ) P O DZ I E LO N Y

26

K U C H N I E ŚW I ATA A F RY K A Ń S K I E P R Z YS M A K I

30

WA R T O Z O B AC Z YĆ O KO N A LO N DY N

32

P R A K T YC Z N I E N A P I W K I – K I E DY J E DAWAĆ ?

34

WYWIAD NUMERU Z B I G N I E W G R AC Z Y K .

W Ó Z K I E M P R Z E Z Ś W I AT

38

D E S T Y N AC J E D O K Ą D L ATA M Y ?

40 NO TO LECIMY

W I TA M Y N A P O K Ł A DZ I E I N A S Z A F LOTA

43

REDAKTOR NACZELNA: Aneta Magnuszewska SEKRETARZ REDAKCJI, REDAKTOR PROWADZĄCA: Marlena Felisiak ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Anna Zacharuk Beata Ciepłowska-Kowalczyk Magdalena Mojduszka Małgorzata Bachman (korekta) Małgorzata Żebrowska PROJEKT MAKIETY: Tomasz Rosłon OPIEKA GRAFICZNA: Piotr Śliwiński ZDJĘCIE NA OKŁADCE: Shutterstock REKLAMA: tel. 22 590 53 56 zapytania_custom@grupazpr.pl Za treść ogłoszeń redakcja ponosi odpowiedzialność w granicach wskazanych w ust. 2 art. 42 ustawy Prawo prasowe. Prawo do błędów w druku zastrzeżone.

MENU ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU/ 360CONTENTTEAM

6 KO M I K S www.enterair.pl

SAMOLOT LECI NAD OMANEM TATO, ZO BACZ IT Y KI JA NI ESAM OW W ID OK.

6

O D C IN E K 1

ŻÓŁWIE NIEBAWEM POWITAJĄ DRUŻYNĘ ENTERA W REZERWACIE

ŻÓŁWIE WITAJĄ MAXA Z SYNEM I ZAPRASZAJĄ DO ZWIEDZANIA REZERWATU

ALE PIĘ K MIEJSC NE E!

DROGIE PTASZKI, SERDECZNIE ZAPRASZAMY WAS DO UDZIAŁU W ZAWODACH!

POZNAJĘ, TO SAMOLOT ENTERA, NA PEWNO LECĄ NIM MAX Z SYNKIEM.

SYNKU, TO GENIALNY POMYSŁ!

MACIE SZANSĘ.

TO REZERWAT , ŻÓŁWI RAS AL-JINZ TU SPĘDZIMY WAKAC JE.

ROZPOCZYNA SIĘ WYŚCIG!

JUTRO SĄ WYŚCIGI NA ŻÓŁWIACH, ZAPROŚMY ICH!

KO CU RÓW TATO, ZA ŁO GA ZYSP IESZ M Y! PR !

IR GR A NI E FA

NIE MARTWCIE SIĘ, JESTEŚCIE LECIUTCY, A JA MAM JES ZCZE SPORO SIŁY!

PĘDŹ, PANIE ŻÓŁW IU!

NIE DAC IE NAM RADY! WYGRALIŚMY, HURRA! TO DZIĘKI NASZEMU ŻÓŁWIOWI!

ZAŁOGA ENTERA WYPRZEDZA NIEUCZCIWE KOTY

PTAKI OTRZYMUJĄ ZWYCIĘSKI PUCHAR ALE FAJNIE! JESTEŚMY TERAZ SŁAWNI!

PODSTAWA TO ZACHOWAĆ SPOKÓJ, NAWET W PĘDZIE!

N A S Z EC JE! GRATULA

WASZA ODWAGA BYŁA IMPONUJĄCA, DROGIE PTASZKI. DL A WAS WARTO BYĆ PIE RWSZYM!

A JA MAM PUCHAR!

DZIĘKI WAM, JEŚLI BĘDZIEMY SIĘ SPIESZYĆ, TO ZAWSZE Z ROZWAGĄ.

DZ IĘK I, ŻÓ ŁW IOW Y WO DZ U.

8 DZ I E J E S I Ę www.enterair.pl

DAJ SIĘ PONIEŚĆ MUZYCE

C O

S ŁYC H AĆ

N A Ś W I EC I E ?

U T R E C H T, H O L A N D I A

Jeśli kochasz muzykę i masz otwarty umysł, koniecznie wybierz się jesienią do Utrechtu w Holandii. Od 7 do 10 listopada będzie się tam odbywać festiwal „Le Guess Who?” – ogólnoświatowe święto dźwięków i przekraczania granic. Przez cztery dni całe miasto zamieni się w jedną wielką scenę. Koncerty będą się odbywać na głównych placach, skwerach, w teatrach, kościołach, kawiarniach, pubach, galeriach oraz piwnicach.

Towarzyszyć im będzie ponad 150 przedstawień, pokazy filmowe, wystawy i targi.

Bo w „Le Guess Who?” chodzi o wyrażenie wolności, poszerzenie horyzontów myślowych i dobrą zabawę. Artyści z całego świata prezentują tutaj etniczne dźwięki wzbogacone jazzem, folkiem czy elektro.

Tutaj awangarda łączy się z klasyką, a sztuka z nowoczesnością. BUST Magazine" opisał " tę imprezę jako „pełną różnorodności, gromadzącą artystów, którzy od dziesięcioleci zacierają granice i przypominają nam, że lepszy świat jest możliwy”. Jeśli więc szukasz oddechu, masz dość przytłaczającej rzeczywistości, chcesz złapać wiatr w żagle oraz poznać otwartych ludzi, pakuj walizki i ruszaj do Utrechtu. Na pewno nie pożałujesz. Więcej informacji znajdziesz na stronie: www.leguesswho.nl.

KOLOROWE JARMARKI B U DA P E S Z T, W ĘG RY

Budapeszt jest piękny przez cały rok, ale w grudniu ma wyjątkowy klimat. Spacerując po ulicach, podziwiamy wspaniale przystrojone choinki, a na placu Vörösmarty odbywa się coroczny jarmark bożonarodzeniowy. Docierając tutaj, koniecznie trzeba spróbować miejscowego grzanego wina, po którym nabierzemy ochotę na dalszą wędrówkę po kolorowych straganach, oferujących całą gamę produktów – począwszy od świątecznych ozdób przez biżuterię, wyroby rzemieślnicze po świąteczne dzwoneczki i inne gadżety. A kiedy już się wystarczająco obkupimy, warto skierować swoje kroki w stronę ładnie przystrojonych budek z jedzeniem, gdzie budapesztanie serwują m.in. pyszne kiełbaski i miejscowe specjały. Jarmark bardzo łatwo znaleźć – mieści się w pobliżu głównej stacji metra, gdzie łączą się wszystkie jego odcinki (Deák Ferenc tér).

SUMMERVIBES BY BI-ES ORZEŹWIAJĄCE ZAPACHY DLA KOBIET

Wraz z nowym logo BI-ES wprowadza na rynek kolekcję niezwykle orzeźwiających wód perfumowanych! SUMMER COLLECTION to linia lekkich, a zarazem intensywnych zapachów. Zamknięte w zgrabnych flakonach, są idealne do zabrania ze sobą na wymarzony wypoczynek. Znajdujące się w linii esencje uwodzą świeżymi i otulającymi nutami kwiatów oraz cytrusów, które nadają wszystkim wodom ciepły letni klimat.

Każda z nich została zaprojektowana w taki sposób, aby móc towarzyszyć kobietom w najpiękniejszych, nie tylko wakacyjnych chwilach. W całej lini można znaleźć pięć produktów, które przygotowano z ogromną dbałością o każdy szczegół. Kolekcja jest w stu procentach bezpieczna dla wegan!

ZAPACHÓW MARKI BI-ES SZUKAJ W SKLEPACH SIECI AELIA DUTY FREE

10 DZ I E J E S I Ę www.enterair.pl

TAKIEJ MAJÓWKI NIE ZAPOMNISZ

ŚWIĘTY MOCNO ZAJĘTY G R U Z JA

Jeśli wybierasz się w listopadzie do Gruzji, pamiętaj, że 23 listopada w tym kraju obchodzone jest święto św. Jerzego, potocznie zwane Giorgoba. To najbardziej czczony i kochany święty Gruzinów. Jego kult jest tutaj bardzo rozpowszechniony. Imię Giorgi należy tu do najpopularniejszych imion męskich, a podobizny Świętego Jerzego spotkać można wszędzie, rozpoczynając od herbu państwowego, a kończąc na małych obrazkach przyklejonych choćby w taksówkach. Nic dziwnego, że w dzień patrona na ulicach jest pusto, a we wszystkich kościołach w kraju dzwonią dzwony na jego cześć. Gruzini modlą się do niego o zdrowie i dobre samopoczucie dla bliskich.

Rejs wycieczkowy to doskonały pomysł na majówkę, pozwalający jednocześnie zwiedzać i odpoczywać. Szczególnie polecamy rejsy po Adriatyku, na wyspy greckie oraz po zachodniej części Morza Śródziemnego.

Zobacz więcej Tygodniowa wyprawa to okazja, żeby zobaczyć 6 lub nawet 7 najciekawszych miejsc i miast. Gdy budzimy się w nowym porcie, możemy sami zdecydować, czy skorzystamy ze zorganizowanej wycieczki, będziemy wypoczywać na plaży, zwiedzać na własną rękę, czy też zostaniemy na statku, aby korzystać z atrakcji i cieszyć się wyśmienitą kuchnią – dostępną nawet przez 20 godzin na dobę (wyżywienie jest wliczone w cenę).

Uczestnicy naszych rejsów często podkreślają, że bardzo łatwo zakochać się w tej formie podróżowania. Łączy ona bowiem wygodę pobytu w luksusowym hotelu z pełną atrakcji wycieczką objazdową, ale bez konieczności codziennego pakowania się.

Rejsy z polskim pilotem Rejsy rozpoczynają się we Włoszech w Savonie i Wenecji, ale w cenie zawarty jest już transport z Polski – autokar z Poznania lub samolot z Warszawy. Sami możemy też wybrać rodzaj kabiny: wewnętrzną – z oknem lub z balkonem. Ceny rejsu rozpoczynają się od 699 EUR/osobę i zawierają pełne wyżywienie z możliwością dopłaty do pakietu napojów all inclusive.

ZAPISY TRWAJĄ: WWW.TANIEREJSOWANIE.PL

C JAK CURAÇAO Karaibskie wyspy ABC, czyli Aruba, Bonaire i Curaçao, to marzenie każdego podróżnika. Najgorętszą nowością na wakacje 2020 jest C – jak Curaçao. Z czym kojarzy się Curaçao? Niebieski drink? Tak, i dużo więcej! Curaçao jest terytorium zależnym od Królestwa Niderlandów, a jego stolica – Willemstad, zachwyca kolorami oraz holenderską architekturą. Wyspa jest rajem dla tych, dla których to, co najpiękniejsze, znajduje się pod wodą. Słynie bowiem ze 100 miejsc nurkowych zachwycających wspaniałymi ogrodami koralowymi i mnogością gatunków kolorowych ryb. Policzono, że na Curaçao znajduje się 38 plaż, ale na pewno jest ich jeszcze więcej, bo mówi się, że plaże są najlepiej strzeżoną tajemnicą wyspy. Te najpiękniejsze są kameralne, otoczone skałkami i tropikalną roślinnością. Na Curaçao zaprasza ITAKA, największe polskie biuro podróży.

WIĘCEJ NA STRONIE: WWW.ITAKA.PL

© Shutterstock (3), Itaka, Adventure & Cruises, Uroda

C O

S ŁYC H AĆ

N A Ś W I EC I E ?

REJSY WYCIECZKOWE COSTA CRUISES

12 K U R S N A W ŁO C H Y www.enterair.pl

B I A Ł E S Z A L E Ń ST WO P O W ŁO S K U T: ANNA ZACHARUK

Delektować się najlepszą na świecie pizzą, pastą czy panna cottą, podziwiając jednocześnie Dolomity, aby za chwilę poszusować po nasłonecznionej nartostradzie…

A wszystko to nieopodal najbardziej romantycznego miasta na świecie.

Czy Włochy istnieją po to, aby rozpieszczać turystów?

I

talia na pewno rozpieszcza narciarzy. Pogodą, perfekcyjnym przygotowaniem stacji narciarskich i stoków, smakowitą regionalną kuchnią i wszechobecną radością życia.

Słynny na całym świecie, oblany ciepłymi morzami but na wysokim obcasie z długą cholewką, wykończoną pasmem Alp, corocznie pobija rekord odwiedzających go turystów. Aktualnie liczba ta przekroczyła już 50 milionów, a każdy, kto odwiedzi Włochy, na zawsze pozostaje ich wielkim fanem. La-

ZNAJDŹ NAS FACEBOOK/ENTERAIR

tem kraj ten urzeka bowiem siedmioma tysiącami kilometrów linii brzegowej z ciepłymi, błękitnymi wodami i przepięknymi egzotycznymi krajobrazami, jesienią oraz wiosną zachęca do wędrówek długimi bezpiecznymi szlakami i wspinaczki skałkowej, a zimą gwarantuje białe szaleństwo z idealną, słoneczną pogodą, małym mrozem utrzymującym śnieg na stokach i tysiącem stacji narciarskich oraz tras zjazdowych i biegowych, rozciągających się po całej długości Włoch.

Do tego wspaniałe miasta z urokliwymi uliczkami, tysiące dzieł sztuki, zabytków, osławionych historycznych budowli oraz najwięcej na świecie obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. A najpiękniejsze jest to, że jeśli sami nie wiemy, czy urlop w całości

K U R S N A W ŁO C H Y www.enterair.pl

13

ROMANTYCZNE SZUSOWANIE

ŚWIETNE WARUNKI Narciarze cenią włoskie góry za różnorodność tras i infrastrukturę.

W

W

YP A W RA

YP A W RA

YP A W RA

W

W

YP A W RA

poświęcimy nartom, czy jednak chcemy coś pozwiedzać, to we Włoszech można mieć jedno i drugie bez żadnych wyrzeczeń. Z każdego niemal regionu narciarskiego w zaledwie półtorej godziny jazdy samochodem dojedziemy bowiem do większego miasta, w którym skosztujemy lokalnej kuchni i poznamy smak prawdziwego dolce vita. Słowem, Italia to kraj, w którym delektowanie się każdą chwilą wyjazdu przychodzi samo i całkiem naturalnie.

Na północy Włoch rozpościerają się majestatyczne Alpy. To zapowiedź najlepszych warunków dla narciarzy, zwłaszcza że Italia słynie ze świetnie przygotowanych, zawsze naśnieżonych stoków. Liczba włoskich kurortów, stacji narciarskich i tras przyprawia o zawrót głowy i może stanowić kłopot z podjęciem decyzji, w którą stronę się wybrać.

Można na przykład połączyć szusowanie ze zwiedzeniem najbardziej romantycznego miasta na świecie. Przylatując do Werony uzyskuje się właśnie taki efekt. Zwiedzanie osławionego przez Romea i Julię miasta w całości wpisanego na listę UNESCO, to bardzo dobre rozpoczęcie zimowego urlopu. Potem można już spokojnie udać się w wybrany region – na przykład we wpisane na tę samą listę Dolomity. Trudno gdzieś indziej na świecie doświadczyć takich wrażeń w czasie podróżowania.

14 K U R S N A W ŁO C H Y www.enterair.pl

GÓRNA ADYGA I DOLOMITY

© Shutterstock (8)

Trydent od Werony dzieli jedynie godzina jazdy samochodem. Największą popularnością wśród narciarzy cieszy się region obejmujący prowincję Trydent Górna Adyga. To właśnie tu znajduje się najbardziej charakterystyczne pasmo Alp – Dolomity. Doskonale przygotowane trasy, to nie wszystko. Są tu także nowoczesne snowparki, tory saneczkarskie oraz zmodernizowane wyciągi. Region, jak przystało na Włochy, jest atrakcyjny zarówno pod względem przyrodniczym, jak i historycznym. Natomiast w miasteczkach i restauracjach widoczne są duże wpływy austriackie. Południowy Tyrol jest wypełniony perfekcyjnie przygotowanymi ośrodkami i trasami narciarskimi, ma ponad 1000 kilometrów tras zjazdowych z czego 90 procent leży na wysokości ponad 1500 metrów. Rajem dla narciarzy zdecydowanie są Dolomity, które słyną z nietypowego ukształtowania terenu. Robią niezwykłe wrażenie, ponieważ nie stanowią zwartego łańcucha górskiego, ale rozdzielają je strome przełęcze i doliny, granie, turnie, skalne baszty oraz urwiska. I to właśnie tylko w Dolomitach można zaobserwować zjawisko nazwane Enrosadira. Polega ono na tym, że gdy o zmierzchu wierzchołki gór spowija poświata zachodzącego słońca, masywy mienią się barwami od jasnej żółci przez intensywną czerwień aż po fiolet. W składzie skał obecne są bowiem węglan wapnia i magnez, dzięki którym promienie słońca odbijają się od gór, sprawiając, że skaliste klify Dolomitów zdają się płonąć.

Jednym z najpiękniejszych i zarazem najwyższym, jest masyw Marmolada (w tłumaczeniu oznacza błyszczący) z efektownie lśniącą

OBSERWUJ NAS NA INSTAGRAMIE/ FLYENTERAIR

POLICJA NARCIARSKA W Alpach porządku strzeże policja, która czuwa nad bezpieczeństwem amatorów białego szaleństwa.

ścianą północnej części szczytu lodowca Ghiacciaio della Marmolada. Dolomity zachwycają krajobrazami, szlakami oraz znakomitą infrastrukturą w malowniczych miastach i miasteczkach. Najbardziej znanymi kurortami są tu między innymi Val Gardena, Arabba czy Cortina d’Ampezzo, ale na nich oczywiście Tyrol Południowy się nie kończy.

Val Gardena jest jedną z bardziej znanych dolin znajdujących się w północnych Włoszech, na południu Tyrolu. Słynie z organizowania Pucharu Świata w narciarstwie alpejskim.

Ma ponad 170 kilometrów tras narciarskich o różnym stopniu trudności. Oferuje także świetne warunki do jazdy poza nimi. Freestyle'owcy mogą poszaleć w snowparku Piz Sella, a amatorzy nart biegowych mają do dyspozycji 54 kilometry białych dróg.

Cortina d'Ampezzo ma trzy tereny narciarskie położone na wysokości od 1224 do 3243 metrów n.p.m. Są to: Tofane, Faloria i Cristallo. Mają łącznie ponad 100 tras o długości 120 kilometrów i ponad 50 wyciągów. Tu także co roku odbywają się zawody Pucharu Świata. Arabba-Marmolada znajduje się w dolinie Livinallongo w cieniu imponujących gór Sella. Jest jednym z atrakcyjniejszych terenów narciarskich. Arabba Marmolada to ponad 70 kilometrów świetnie przygotowanych tras, a wysokie położenie gwarantuje śnieg i dobre warunki do jazdy na nartach nawet wczesną wiosną.

APENINY, ETNA I NARTY

W Alpach jest jeszcze kilka innych regionów równie wspaniale przygotowanych dla narciarzy, ale włoskie białe szaleństwo nie

K U R S N A W ŁO C H Y www.enterair.pl

15

TREKKING I WSPINACZKA Poza sezonem narciarskim włoskie góry cieszą się zainteresowaniem wśród amatorów pieszych wycieczek i wspinaczki skałkowej.

ogranicza się jedynie do nich. Przez całą długość kraju rozciągają się Apeniny. Mają ponad 1350 kilometrów długości i od 40 do 200 kilometrów szerokości, co oznacza kilkadziesiąt regionów narciarskich, setki ośrodków i tysiące kilometrów tras o różnym stopniu trudności, a wszystkie z wielką starannością przygotowane dla amatorów szusowania. Chociaż są niższe i mniej popularne niż Alpy, nie można im ująć malowniczości krajobrazów, wspaniałych jezior, rozległych winnic i dostępu do zabytkowych miast. Dla fanów bardziej ekstremalnych emocji, na Sycylii przygotowane są ośrodki na Etnie. Można tam przeżyć narciarską przygodę z czynnym wulkanem w tle, wyrzucającym co jakiś czas tumany dymu i pyłu. Taka dynamiczna sceneria to gwarancja podniesienia poziomu adrenaliny u zjeżdżających śmiałków.

WAŻNE INFORMACJE: Wjazd: obywatele Polski wjeżdżają na podstawie dowodu lub paszportu Język urzędowy: włoski Języki oficjalne: w regionie Trydent Górna Adyga – włoski i niemiecki Sezon narciarski: od listopada/grudnia do marca/kwietnia w zależności od regionu Karnet Dolomiti Superski: Obejmuje dziesięć obszarów położonych w Tyrolu Południowym i całe Dolomity. Ma 1200 kilometrów tras zjazdowych o zróżnicowanym stopniu trudności. Ceny zależą od sezonu – wynoszą od 49 do 61 euro za dzień i od 219 do 304 euro za sześć dni.

WWW.LUDWINOW.APM-DEVELOPMENT.COM.PL

BIURO SPRZEDAŻY TEL.:(022) 847 91 86, UL. BARTYCKA 85

18 P R O M O C A JA www.enterair.pl

L ATO 2 0 2 0 N A L E Ż Y D O R O DZ I N !

Rozpaczasz, że wakacje dobiegły końca i teraz już nic tylko zimno, szaro i buro?

Zacznij planować kolejny rodzinny urlop! Oferta Lato 2020 przyprawi Cię o iście słoneczny zawrót głowy!

W

CZEGO CI TRZEBA?

Oferta na sezon letni 2020 jeszcze nigdy nie była tak dobra. Zachwyca liczba kierunków, z Grecją oraz Turcją na czele. Korfu i Lesbos czy Belek i Bodrum?

Riwiera Olimpijska, Turecka czy Egejska? Śmiało – nie ograniczaj się. Do wyboru masz hotele o zróżnicowanym standardzie – wszystko po to, abyś mógł znaleźć wakacje, na które Cię stać. Opcja dla singli, grupy przyjaciół, rodzin? Oczywiście – każdy będzie mógł wypocząć zgodnie ze swoimi potrzebami, portfelem, oczekiwaniami estetycznymi i kul-

turowymi. Także dzieci, liczba ofert rodzinnych jest bowiem naprawdę duża.

A najlepsze jest to, że opcja „Wy + dzieci” idealnie łączy się z ofertą premium.

Podczas lata 2020 będziesz mógł odpoczywać w najlepszych resortach razem ze swoimi bliskimi. Komfortowe ośrodki, wysoki standard wyposażenia, najpiękniejsze widoki – wszystko to jest na wyciągnięcie ręki!

RADOŚĆ DLA KAŻDEGO WAKACJE SKROJONE NA MIARĘ Lato 2020 w Rainbow to najlepsze hotele, najpiękniejsze lokalizacje i największy wybór ofert rodzinnych w opcji premium!

W ofercie Lato 2020 zdecydowanie królują rodzinne wakacje. Wśród ośrodków znajdziesz więc hotele w najlepszych lokalizacjach, oferujące cały wachlarz udogodnień dla rodzin z dziećmi – dostęp do bezpiecznych plaż oraz bogatą infrastrukturę rekreacyjną: place zabaw, baseny, zjeżdżalnie, a nawet miniaquaparki. Co ważne, w ponad 60 hotelach działają też Figlokluby, a więc miejsca stworzone specjalnie dla najmłodszych, zapewniające im niezliczone atrakcje.

Zajęcia prowadzone są w języku polskim przez wykwalifikowanych animatorów.

Każdy z nich przechodzi szkolenie w Akademii Animatorów Rainbow, podczas którego uczy się realizować autorski program zajęć i zabaw, poznaje zasady pierwszej pomocy oraz bezpieczeństwa w hotelach i krajach, do których wyjeżdża. Wszystko po to, abyście Ty i Twoja połówka mogli oddać się błogiemu lenistwu w najlepszych hotelach, nie martwiąc się o swoje pociechy. Bo przecież o to chodzi w wakacjach życia – aby każdy bawił się na 100%.

PEŁNA OFERTA LATO 2020 JUŻ W SPRZEDAŻY. SPRAWDŹ NA R.PL LUB W SWOIM ULUBIONYM BIURZE PODRÓŻY.

© Shutterstock (2)

Rainbow lato trwa cały rok. Bo gdy jedna oferta dobiega końca, niemal od razu zaczyna się sprzedaż wycieczek na kolejny sezon.

I naprawdę, spokojnie można tu mówić o wakacjach skrojonych na miarę. Zachwyceni będą zarówno dorośli, wybierający się na urlop ze swoimi pociechami, jak i poszukiwacze wytchnienia w hotelach o podwyższonym standardzie. A nawet ci, którzy chcą połączyć obie kwestie i marzą o rodzinnym wyjeździe w stylu premium. Bo Rainbow wie, co dobre!

MIAS

TO

MIAS

TO

TO

TO

MIAS

2 0 D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl

MIAS

M I ASTO M U R E M ( N I E ) P O DZ I E LO N E T: HUBERT GÓRSKI

Berlin jest jednym z tych miast, które wciągają i sprawiają, że się do nich często wraca. Jedna wizyta powoduje, że chce się poznać go bliżej, mocniej, głębiej… Poczuć wszystkimi zmysłami.

B

erlin miał burzliwą przeszłość, którą widać na niemal każdym kroku. O jego historii przypominają liczne zabytki. W tym roku stolica Niemiec obchodzi ważną rocznicę. Dokładnie 30 lat temu runął mur dzielący miasto na część wschodnią i zachodnią. To dobra okazja, żeby się tam wybrać, bo atrakcji związanych z tym wydarzeniem na pewno nie zabraknie.

– Przez siedem dni listopada będzie można przejść przez Berlin szlakiem rewolucji odwiedzając siedem miejsc związanych z tymi historycznymi wydarzeniami: Gethsemanekirche, Alexanderplatz, Schlossplatz, Bramę Brandenburską, Kurfürstendamm, kwaterę główną

STASI na Lichtenbergu, oraz Galerii po wschodniej stronie muru. Kulminacją obchodów będzie wielki koncert przedstawiający w artystyczny sposób ówczesne wydarzenia, w którym wezmą udział znani artyści z Niemiec i zagranicy – zachęca do przyjazdu Moritz van Dülmen, szef Kultur Projekte Berliner.

Upamiętnieniem 30. rocznicy upadku muru będzie też nowy pomnik, który zostanie utworzony z odcisków powstałych po uściskach dłoni witających się ludzi.

SZLAKIEM HISTORII

OBSERWUJ NAS NA INSTAGRAMIE/ FLYENTERAIR

Aby zobaczyć, jak żyło się w podzielonym mieście, wystarczy przespacerować się po Bernauer Strasse. Aż do Nordbahnhof, przez półtora kilometra, ciągnie się Berlin Wall Memorial – plenerowa, multimedialna wystawa. Powstała w miejscu, gdzie w 1961 roku komunistyczne władze

D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl

WIEŻA TELEWIZYJNA znajduje się w berlińskiej dzielnicy Mitte, w pobliżu Alexanderplatz. Na jej szczycie znajduje się restauracja z obrotową podłogą, dzięki której można podziwiać panoramę miasta.

NRD odgrodziły się murem od Berlina Zachodniego i podzieliły miasto pomiędzy dwa polityczne obozy. Spacerując wzdłuż murali, fotografii, stalowych konstrukcji i resztek ściany, można poznać historie rozdartych ulic, rozdzielonych rodzin, udanych albo zakończonych tragicznie prób ucieczki. Ekspozycja działa na emocje. Podobnie jak muzeum Dom przy Checkpoint Charlie (Museum Haus Checkpoint Charlie), założone w 1962 roku przez Rainera Hildebrandta, dokumentujące budowę muru oraz pokojową walkę o prawa człowieka. Dzięki muzeom na własne oczy można zobaczyć, na jakie pomysły ludzie wpadali, aby przedostać się na drugą stronę. Zgromadzono w nich przebudowane do ucieczki samochody, malutką łódź podwodną, która ciągnęła uciekiniera przez wody Bałtyku, balony oraz własnej konstrukcji latawce z silnikiem. O przeszłości Berlina szepcze też podziemne miasto – system korytarzy oraz bunkrów, które miały chronić mieszkańców w latach II wojny światowej i podczas zimnej wojny. Dzisiaj część schronów

21

przeciwlotniczych czy przeciwatomowych można zwiedzać, a niektóre przeszły całkowitą metamorfozę. Sammlung Boros, ogromny naziemny bunkier przy Reinhardtstrasse 20, zbudowany w 1943 roku, ma pięć pięter, 120 pomieszczeń i mury grube na dwa metry. W podzielonym mieście znalazł się po stronie NRD i służył jako skład kubańskich cytrusów. Po upadku muru przez kilka lat w „bananowym bunkrze” odbywały się najdziksze techno party i mroczne imprezy fetyszowe. Teraz miejsce ma nowego właściciela, który zaadaptował je na siedzibę własnej kolekcji sztuki współczesnej, a na dachu wybudował sobie willę z basenem.

ALTERNATYWNE KLIMATY

Do radosnych czasów zjednoczenia miasta przenosi galeria East Side z setką graffiti, wymalowanych przez artystów z całego świata po wschodniej stronie muru, po jego upadku w 1989 roku. Kolorowe obrazy, powstałe

WARTO WIEDZIEĆ Mur berliński (niem. Berliner Mauer) był systemem umocnień o długości około 156 kilometrów (betonowy mur, okopy, zapory drutowe, miny). Zwany był również eufemistycznie w języku propagandy NRD – antyfaszystowskim wałem ochronnym (antifaschistischer Schutzwall).

Od 13 sierpnia 1961 do 9 listopada 1989 oddzielał Berlin Zachodni od Berlina Wschodniego.

Mur był jednym z najbardziej znanych symboli zimnej wojny i podziału Niemiec oraz całej Europy. Podczas prób przedostania się do zachodniej części życie straciło wielu ludzi. Szacuje się, że mogło to być ponad dwieście osób.

22 D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl

w euforii nagłej wolności, prowadzą z dworca Ostbahnhof, przez usiane knajpkami plaże nad Sprewą, które zastąpiły ziemię niczyją z jej kolczastymi drutami, do pięknego, ceglanego mostu Oberbaum. Na moście, u wylotu Warschauer Strasse, występują alternatywni muzycy. Tu zaczyna się Kreuzberg – dzielnica bohemy, anarchistów i tureckich knajpek.

W latach 70. XX wieku kwitła tu subkultura punkowa, a czynny do dziś, słynny klub SO36 przy Oranienstrasse odwiedzali m.in. Iggy Pop i David Bowie. Na Kreuzberg przychodzi się głównie dla dobrego, taniego, orientalnego jedzenia oraz ostrej rozrywki w undergroundowych klubach techno czy transgender.

Nocą w tej okolicy ulice i stacje metra są pełne, ludzi jest więcej niż w dzień. Do niedawna można tu było wynająć pracownię za grosze albo zamieszkać w jednym z rozlicznych squatów, ale teraz czynsze podrożały. Alternatywne towarzystwo przenosi się coraz dalej na wschód, do Neukölln, dzielnicy zamieszkałej w 40 procentach przez imigrantów. Pełno tu irańskich i tureckich delikatesów, chińskich sklepików, wymieszanych coraz częściej z designerskimi butikami, małymi galeriami czy modnymi knajpkami o niewyszukanych wnętrzach, gdzie za wyposażenie służą zdezelowane kanapy i stoły z odzysku. Przy San-

BRAMA BRANDENBURSKA Została zbudowana w latach 1788–1791 na wzór budowli z czasów antycznych. Jej szczyt zdobi kwadryga, czyli wóz zaprzężony w cztery konie, wiozący boginię zwycięstwa – Wiktorię.

D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl

23

derstrasse 8 mieści się buch/bund – polska kawiarnioksięgarnia, założona przez polsko-niemieckie małżeństwo, która świetnie wpisuje się w multikulturowe życie miasta ze swoim programem spotkań literackich, klubem dyskusyjnym i warsztatami. Stąd niedaleko do parku Görlitzer, gdzie można np. pograć w badmintona, posiedzieć na trawie i napić się piwa. Berliński zwyczaj wykorzystywania zieleni w mieście warty jest naśladowania.

W parkach i na skwerach mieszkańcy urządzają place zabaw, uprawiają ekologiczne warzywa, hodują kwiaty, urządzają pikniki. Młodzi berlińczycy to społeczni aktywiści. Wiele tu inicjatyw, anarchistycznych stowarzyszeń, kolektywów, które zagospodarowują podwórka zrujnowanych kamienic, organizują uliczne festiwale i manifestacje.

ZIELONE PLENERY

Wzdłuż Sprewy unosi się odurzający, słodki zapach lip. Ale nie tylko na słynnej alei Unter

ZNAJDŹ NAS FACEBOOK/ENTERAIR

© Shutterstock(7)

BERLIŃSKI SZYK

Kiedy znudzą nam się odrapane domy, możNA SPACER na wyruszyć do bardziej nobliwych dzielnic.

W Tiergarten można W Mitte, przy placu Hackescher Markt, znajdują spędzić cały dzień. Ten się eleganckie kafejki i sklepy znanych designe- ogromny park to zielone rów. Cuda kryją się na podwórkach ogromnych, płuca Berlina. Później secesyjnych kamienic. Na słynnym dziedzińcu warto wybrać Hackesche Höfe stoją gigantyczne robale rzeźdo dzielnicy Mitte bione w metalu, otoczone budynkami, w któna pyszny obiad. rych mieszczą się m.in. biura architektów, kino i teatr. Stąd niedaleko na Wyspę Muzeów – jeden z największych muzealnych kompleksów na świecie z najsłynniejszym jego eksponatem – popiersiem egipskiej królowej Nefretete. To klasyka, która w Berlinie wspaniale komponuje się ze śmiałymi projektami najnowszej architektury. Ciągle coś się buduje, najlepsi architekci podejmują dialog z historią, dopisują jej nowe rozdziały. Na dachu neorenesansowego budynku Reichstagu w 1999 roku Norman Foster posadził ogromną, szklano-stalową kopułę, z której wnętrza widać nie tylko panoramę całego miasta, ale też salę obrad parlamentu. W ten sposób obywatele symbolicznie patrzą na ręce wybranej przez siebie władzy. Na placu Potsdamer, dawny hotel Esplanade, w którym anioł Damiel z filmu „Niebo nad Berlinem” zobaczył po raz pierwszy swą ukochaną na koncercie Nicka Cave’a, stał się integralną częścią futurystycznego kompleksu handlowo-biurowo-mieszkalnego Sony.

den Linden. W tym wielkim mieście jest czym oddychać. Każda dzielnica ma swoje parki i zieleńce. W centrum, w ogromnym parku Tiergarten, pośród rzeźb nagich torsów na postumentach, opalają się nudyści. Po wojnie bieda i głód zmusiły ludzi do wycięcia drzew na opał i zamiany kwietników na grządki warzywne. W latach 50. ubiegłego wieku posadzono na ich miejsce dorosłe już drzewa, żeby jak najszybciej przywrócić park do dawnej świetności. Z Berlina nie trzeba też wyjeżdżać na wakacje, żeby popływać lub pożeglować. Miasto przecina 200 kilometrów szlaków wodnych: rzeki, kanały, jeziora. Zamiast spacerować, można je zwiedzać z pokładu statku wycieczkowego, płynąc przez zmienny pejzaż berlińskich dzielnic. W weekend warto wybrać się z przyjaciółmi nad jezioro Wannsee. Pływanie, siatkówka i piknik na plaży, a później spacer przez las do mostu szpiegów – Glienicke.

To tutaj podczas zimnej wojny wymieniano szpiegów złapanych po obu stronach żelaznej kurtyny. W Berlinie często podróżuje się w czasie.

2 4 P R O M O C JA www.enterair.pl

ZAKYNTHOS , HOTEL CARETTA PARADISE ****+

BĄ DŹ P I E RWS Z Y, BĄ DŹ F ! R ST !

Gwarancja najniższej ceny, najlepsze hotele, cudowne słońce Grecji? To wszystko znajdziesz w Grecosie.

I o dziwo – nie w ofercie last minute. Czas poznać opcję F!RST DEAL!, dzięki której zawsze będziesz pierwszy.

O

statnio coraz częściej słyszy się o przedsprzedaży, ofercie first minute czy wczesnej rezerwacji, co oznacza w zasadzie jedno – możliwość wyboru wycieczki na kilka miesięcy przed planowanym wyjazdem. Najważniejsze jest jednak to, że rezerwując wakacje np. z rocznym wyprzedzeniem, masz szansę na naprawdę okazyjną cenę – wielokrotnie lepszą niż w przypadku opcji last minute. Jak to możliwe? Sprawdź F!RST DEAL! z oferty Grecosa i przekonaj się, że to naprawdę działa.

NIC NIE BÓJ!

Wielu z nas wydaje się, że za ofertami first minute musi kryć się jakiś haczyk. Bo jak niby touroperator może zarobić na wycieczce, dając tak niskie ceny? Okazuje się jednak, że to wszystko jest jak najbardziej możliwe. Atrakcyjne warunki tego typu ofert dyktuje sam rynek. Hotele i przeloty zarezerwowane z wyprzedzeniem objęte są atrakcyjnymi rabatami. Ponadto, sami touro-

F!RST DEAL! OD GRECOSA Atrakcyjne ceny, duży wybór ofert rodzinnych, dodatkowe rabaty...

Grecos wie, jak powinna wyglądać prawdziwa przedsprzedaż.

peratorzy często dorzucają od siebie dodatkowe gratisy. Razem otrzymujemy naprawdę dobry DEAL. Szkoda byłoby więc nie skorzystać.

Co jeszcze spędza Ci sen z powiek, na myśl o wczesnej rezerwacji? Z pewnością kwestia samego wolnego – czy go dostaniesz z takim wyprzedzeniem i czy uda Ci się go zgrać z resztą rodziny lub przyjaciółmi? Otóż, decydując się na wyjazd w opcji first minute, jako pierwszy masz okazję „zaklepać” sobie urlop u szefa i mieć pewność, że żaden kolega nie zajmie Ci wymarzonego terminu. A jeśli nawet okazałoby się, że planowanie wolnego z takim wyprzedzeniem obarczone jest ryzykiem, pamiętaj, że każdy F!RST ma prawo do jednej bezpłatnej zmiany rezerwacji! Możesz też wykupić dodatkowy pakiet „Elastyczna rezerwacja”, obejmujący gwarancję jej trzykrotnej zmiany bez opłaty manipulacyjnej do 45 dni przed wylotem oraz ubezpieczenie od kosztów rezygnacji i przerwania uczestnictwa w wyprawie. Chroni Cię to przed nieprzewidzianymi wydarzeniami, jak np. choroba dziecka.

CZAS SIĘ ZGRAĆ

Planujesz wyjazd życia z paczką przyjaciół? Na kilka miesięcy przed wymarzonym urlopem z pewnością łatwiej będzie znaleźć hotel dla Was wszystkich i zgrać termin. W sezonie czy w opcji last minute nie jest to już takie oczywiste. Liczba atrakcyjnych miejsc dla większej liczby osób maleje bowiem z każdym dniem… Podobnie jeśli wybierasz się na wakacje

P R O M O C JA 25

www.enterair.pl

z najbliższymi. F!RST DEAL! daje większą możliwość wyboru pokojów rodzinnych, których liczba nie zaspokaja zapotrzebowania rynku. Jeśli więc w pierwszych tygodniach od rozpoczęcia sprzedaży większość zostanie sprzedanych, pozostałe oferty rodzinne będą niemal na wagę złota. Może się więc okazać, że last minute to żadna okazja. Co gorsza, w wymarzonym terminie i okolicy może już w ogóle nie być ofert dostosowanych do potrzeb Twojej rodziny.

RABATY DLA KAŻDEGO!

WIĘCEJ INFORMACJI NA GRECOS.PL ORAZ W BIURACH PODRÓŻY NA TERENIE CAŁEGO KRAJU

© Grecos (3)

JEDYNY TAKI DEAL Wakacje w opcji F!RST DEAL! to w przypadku Grecosa gwarancja niezapomnianego wyjazdu dla całej rodziny.

Co jeszcze? Wybierając F!RST DEAL!, nie musisz wpłacać od razu całej kwoty za wybraną wycieczkę – Grecos daje Ci czas, abyś zgromadził niezbędne fundusze – na spokojnie, bez ciśnienia, niemal zgodnie z grecką filozofią siga-siga. Przy decyzji o zakupie uiszczasz niższą niż zwyczajowo 30-procentową zaliczkę.

Poza tym, wczesna rezerwacja to szansa na dodatkowe atrakcyjne rabaty.

Kupując wakacje w ofercie F!RST DEAL!, otrzymasz np. pobyt w hotelu dla pierwszego dziecka gratis, rabat do 40% od całej rezerwacji, a jeśli byłeś wcześniej dwa razy na wakacjach z Grecosem, możesz liczyć na kolejny 2-procentowy upust dla stałych klientów!

A to wciąż nie koniec korzyści wynikających z przedsprzedaży. F!RST DEAL! to gwarancja najniższej ceny na rynku. Ponadto, możesz dokupić gwarancję najniższej ceny spośród takich samych ofert Grecosa, także w Last Minute i Last Second!, a także gwarancję niezmiennej ceny. Oznacza to, że jeśli na rynku lub w ofercie Grecosa znajdziesz taką samą wycieczkę, która kosztuje mniej, touroperator zwróci Ci różnicę! Nie musisz się także martwić ewentualnym wzrostem cen wyjazdu spowodowanym np. zmianami na rynkach walutowych. Grecos bierze to ryzyko na siebie. Wszystko po to, abyś Ty mógł się skupić już tylko na jednym – planowaniu boskich wakacji w słonecznej Helladzie!

2 6 4 DR P OO M KO OŁCA JAŚW I ATA www.enterair.pl

A KUCH

A F RY K A Ń S K I E S P EC JA ŁY

A KUCH

T: MARTA MALINOWSKA

Dla wielu z nas Afryka wciąż jest pełna tajemnic. Znamy jej północną część, może Kenię i Tanzanię, Wybrzeże Kości Słoniowej oraz Republikę Południowej Afryki, nieliczni dotarli nawet do mniej turystycznych zakątków Czarnego Lądu, takich jak Etiopia, Angola, Republika Kongo czy Botswana. Ale o kuchni wciąż wiemy bardzo mało. Skupmy się więc na niej.

K

uchnię afrykańską dosyć trudno scharakteryzować, bo w każdym regionie jest ona inna. Wszędzie u jej podstaw leżą jednak owoce, takie jak banany oraz melony, kokosy, a także warzywa: maniok, bataty i fasola. Nie brakuje również mięs oraz zbóż – głównie prosa czy sorgo.

Ale…

nią, czyli arabską. Z kolei im bliżej Azji, tym więcej w kuchni afrykańskiej orientu. Jeżeli pragnęlibyśmy skosztować smaków typowych dla Czarnego Lądu, powinniśmy się udać na Madagaskar lub do Wybrzeża Kości Słoniowej.

TRADYCJA RZĄDZI

ZNANE I LUBIANE

Afryka to ogromny kontynent, na którym spotykają się kultury wielu krajów i narodów. Mieszka tutaj mnóstwo plemion, a każda grupa etniczna ma własne tradycje kulinarne. Ich wspólnym mianownikiem są przyprawy – ostre lub bardzo ostre. Pod względem kuchni Afrykę najłatwiej podzielić na część zachodnią, gdzie znajdziemy wiele wpływów europejskich – włoskich, francuskich czy hiszpańskich, oraz wschod-

Kto był w Tunezji czy w Maroku na pewno miał okazję zjeść tajines. Nazwa potrawy pochodzi od tradycyjnego naczynia, w którym się ją przygotowuje – kształtem przypomina kominek.

W skład tego dania wchodzi mięso (wołowina, wieprzowina, drób) oraz warzywa, masło i maro-

© Shutterstock (5)

NI

NI

A KUCH

A KUCH

NI

NI

P R O M O C JA 27

www.enterair.pl

kańskie przyprawy, które dusi się pod przykryciem. To właśnie przyprawy sprawiają, że Tajines jest tak aromatyczne i niepowtarzalne. W Tunezji z kolei prym na stołach wiedzie harrisa – pasta na bazie ostrych czerwonych papryczek, kolendry, czosnku, oliwy oraz kuminu. Stosuje się ją jako dodatek do makaronów, kanapek, zup czy kuskusu. Trzeba jednak uważać, bo pasta jest bardzo pikantna i nawet amatorzy ostrych dań czasem nie są w stanie jej zjeść.

OTWÓRZ SIĘ NA NOWE

Inne popularne potrawy afrykańskie to: gari akpu, przyrządzane z manioku, rozmaite zupy warzywne, tabulla, czyli potrawa z mielonej kukurydzy oraz fufu, przygotowywane z mąki maniokowej i kukurydzianej. Często przyrządza się bastelę, będącą rodzajem ciasta, w które zawija się mięsny farsz przyprawiony imbirem, cynamonem, papryką, szafranem czy kolendrą z dodatkiem cebuli. Charakterystyczny dla Afryki jest także biltong, czyli

HARRISA Paprykowa pasta z dodatkiem ziół to idealny wzmacniacz smaku do zup i sosów. Można ją kupić na straganach i przywieźć do Polski jako pamiątkę. Jeden słoiczek wystarczy na długo.

suszone mięso wołowe albo strusie, doprawiane octem, kolendrą, solą oraz pieprzem, a także placki wykonywane z grubo mielonej mąki kukurydzianej, noszące nazwę nshima. Jest też ouarka – bardzo cienkie ciasto wypełnione rozmaitymi farszami, smażone na oliwie. Mniam!

DLA ODWAŻNYCH

ZNAJDŹ NAS FACEBOOK/ENTERAIR

Ale Czarny Ląd to także eldorado dla kulinarnych turystów, którzy nie boją się wyzwań. Szczególnie popularne są tutaj przekąski ze smażonych gąsienic i termitów. Można je kupić na wiejskich targowiskach oraz przydrożnych straganach. Wiele rodzin afrykańskich utrzymuje się ze zbioru gąsienic, co roku poszukując największego skupienia tych larw. W Afryce Południowej najpopularniejsze są gąsienice Mopani, które po zebraniu z drzewa wyciska się jak tubkę pasty do zębów, by pozbyć się toksycznych substancji znajdujących się w ich jelitach. Niektórzy jedzą je na surowo, jednak podobno lepiej smakują, gdy wysuszy się je na słońcu lub usmaży. W afrykańskich sklepach można kupić także Mopani w puszkach z sosem pomidorowym i chili. Wersja ekstrawagancka w Zimbabwe to gąsienice smażone z cebulą oraz pomidorami, serwowane z papką kukurydzianą o nazwie sadza (odmiana fufu). Do innych owadów cieszących podniebienia Afrykanów zaliczyć można termity. Niektórzy twierdzą, że smakują jak orzechy laskowe. Za smakołyk uchodzą także larwy motyli, stanowiące często składnik sosów do mięsa, ryb i warzyw.

2 8 P R O M O C JA www.enterair.pl

H AWA J E C Z Y A R K T Y K A?

© Materiały klienta, Shutterstock

Egzotyczne wojaże statkami pływającymi po oceanach świata możliwe są przez cały rok.

Wystarczy dobrze wybrać kierunek podróży i… pakować walizki.

N

iezwykłe krajobrazy, niecodzienną rozrywkę oraz sprzyjającą rozleniwieniu atmosferę dzień po dniu, a wszystko we wspaniałych, luksusowych warunkach można sobie zapewnić bez najmniejszego wysiłku. Załoga statków wycieczkowych pływających po oceanach nie tylko zadba o atrakcje turystyczne, komfortowe pokoje i wygodę na pokładach, ale także zabierze pasażerów w rejs do ulubionych egzotycznych zakątków. Po prostu doskonale potrafi obrać kurs na spełnianie zachcianek.

PODĄŻAJĄC ZA EGZOTYKĄ

Jesienią i zimą, kiedy nasze myśli krążą wokół wypraw w nieznane, statki wycieczkowe proponują kursy w rejony o zupełnie innym klimacie niż europejski. To świetny moment, aby wybrać się w rejs na południową półkulę. Marzenie

ZDECYDUJ, KTÓRĄ PÓŁKULĘ WYBIERASZ Wystarczy, że dobrze zaplanujesz kierunek rejsu, a będziesz się cieszyć egzotyką, o jakiej marzysz.

o morskiej wyprawie w ciepłym klimacie jest tak samo łatwe do zrealizowania, jak i to z mrozem w tle. Można rozważyć takie egzotyczne kierunki, jak Kanał Panamski, Ameryka Południowa z Amazonką włącznie, Przylądek Horn, fiordy chilijskie, Australia, Nowa Zelandia czy nawet Antarktyda. Albo wybrać się na Południowy Pacyfik, do Azji Południowej, Południowo-Wschodniej lub Afryki. Przez cały rok statki kursują także na Hawaje, Karaiby i Polinezję.

PÓŁKULA PÓŁNOCNA

A jeśli wyprawa ma się wiązać z przygodą na półkuli północnej, już od wczesnej wiosny do późnego lata można wybrać się na luksusowy rejs do Norwegii, na Grenlandię, Islandię i Spitzbergen oraz Arktykę. Wypełnione atrakcjami statki wycieczkowe zabierają w tym okresie także pasażerów marzących o popłynięciu na Wyspy Brytyjskie, Alaskę, do Japoni, na Kamczatkę czy do Indonezji. Egzotyka na obu półkulach dostępna jest więc na wyciągnięcie ręki. Wystarczy zdecydować, który kierunek interesuje nas najbardziej.

WIĘCEJ INFORMACJI NA WWW.MORSKIE.PL

3 0 D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl

O KO N A LO N DY N T: ANNA ZACHARUK

© Shutterstock (2)

O B AC Z

OZ

WA R YĆ

Z TO

O B AC Z

Stoi na brzegu Tamizy i zachęca, żeby podejść bliżej.

London Eye to najwyższy w Europie diabelski młyn, który odnotował więcej wizyt niż Piramidy w Gizie.

WA R T YĆ

L

ondon Eye składa się z 32 przeszklonych kapsuł, z których każda mieści do 25 osób. Zamocowane na kole o średnicy 135 metrów pozwalają oglądać panoramę miasta z lotu ptaka. Słynny londyński diabelski młyn zlokalizowany jest przy County Hall, między mostami Westminster i Hungerford. To jeden z trzech obiektów wzniesionych z okazji nowego tysiąclecia.

WPISANY W KRAJOBRAZ

Oficjalne otwarcie London Eye odbyło się 31 grudnia 1999 roku, ale ze względów technicznych pierwsi pasażerowie wsiedli do niego dopiero trzy miesiące później. Koło miało być konstrukcją tymczasową, jednak 10 tysięcy odwiedzających dziennie i 3,75 milionów zysków rocznie sprawiły, że już w 2002 roku atrakcja otrzymała odpowiednie certyfikaty i na stałe wpisała się w krajobraz Londynu.

CO TU SIĘ DZIAŁO…

Planując zwiedzanie brytyjskiej stolicy, nie możesz pominąć 30-minutowej przejażdżki jedną z klimatyzowanych kapsuł London Eye. W jej trakcie możesz się zastanawiać, świadkiem jakich wyjątkowych wyda-

WIDOK NA MIASTO Przeszklone kapsuły poruszają się powoli, dzięki czemu masz czas, żeby nacieszyć oczy wspaniałym widokiem.

rzeń był twój wagonik. Czy odbył się w nim jeden z ponad 400 ślubów, czy może doszło tam do którychś z 5 tysięcy oświadczyn? Może jechali nim Jessica Alba, Matt Damon, Kate Moss albo olimpijska pochodnia? A może Gordon Ramsay serwował tam swoje specjały?

Masz też szansę trafić do kapsuły koronacyjnej.

Bo w London Eye zawsze się coś dzieje.

WAŻNE INFORMACJE • Z a bilet trzeba zapłacić od 27 £ (ok. 128 zł) za osobę dorosłą.

•K ażdy bilet upoważnia do wejścia na pokaz London Eye 4D Cinema Experience.

•G odziny otwarcia i ceny zmieniają się sezonowo.

•D ane aktualizowane są na www.londoneye.com (w okresie wakacyjnym od godz. 11.00 do 20.30.)

© Shutterstock (3)

PR

E P R AKT

KT

NI

Z N IE P R A YC

AKTYCZ

3 2 D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl

N A P I W K I : K I E DY J E DAWAĆ ?

YCZ NIE

T: MARTYNA DZIKOWSKA

Drobne kwoty za miłą obsługę w restauracji czy hotelu w naszej kulturze wydają się być czymś oczywistym.

Ale czy wszędzie tak jest? Okazuje się, że nie. Są kraje, gdzie wręczanie napiwków jest traktowane wręcz jako obraza.

W

takich państwach jak Austria, Niemcy czy Stany Zjednoczone, dodatkowe opłaty za obsługę – niezależnie od jej jakości – są obowiązkowe. W innych, jak np. Finlandia, zwyczaj dawania napiwków prawie nie jest znany, a w niektórych krajach azjatyckich wręczenie kelnerowi pieniędzy za serwis jest totalnym faux pas.

Planując podróż za granicę, warto więc wcześniej zapoznać się z lokalnymi zwyczajami danego kraju i dowiedzieć się jak najwięcej o obowiązujących w nim zasadach. Podpowiadamy, gdzie, kiedy i ja-

kie kwoty za obsługę są mile widziane oraz w jakich okolicznościach wręczać pieniądze.

EUROPA

OBSERWUJ NAS NA INSTAGRAMIE/ FLYENTERAIR

W hiszpańskich restauracjach, hotelach i barach napiwek powinien wynosić 5–10 procent kwoty rachunku, ale w taksówce już 10– 15 procent. W Portugali oraz we Włoszech

D O O KO Ł A ŚW I ATA www.enterair.pl

33

jest znacznie łatwiej, bo opłata za serwis doliczana jest do rachunku automatycznie. W dobrym tonie jest mimo wszystko zostawić dodatkowo 1 procent tej kwoty. W barach i taksówkach napiwki doliczane nie są. Zasada jest więc taka, że kwoty rachunku zaokrągla się w górę.

We francuskich hotelach i restauracjach zwyczajowo do rachunku dolicza się klientowi 12–15 procent za obsługę. Podobnie to wygląda w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Austrii czy Szwecji. Taksówkarzom należy wręczyć napiwek w wysokości 10–15 procent, natomiast w barach, podobnie jak w Portugalii, kwoty się zaokrągla do góry. W Holandii dawanie napików nie jest obowiązkowe, ale mile widziane. Podobnie jak u nas, pieniądze można zostawić na stoliku.

AMERYKA

Całkiem inaczej sprawa wygląda w USA oraz Kanadzie. To kraje słynące z napiwków. Zwykle tipy dla kelnerów, barmanów i taksówkarzy wynoszą 15 procent ceny.

AFRYKA

W Egipcie, Tunezji czy Turcji zwyczaj dawania napiwku za wszelkie usługi i pomoc (tzw. bakszysz) wysokości 5–15 procent jest normą.

Do doliczonej przez hotel opłaty za obsługę należy dołożyć jeszcze 5 procent. Ogólnie przyjęte jest pozostawianie bakszyszu kelnerom (10–15 procent wartości rachunku), pokojówkom, portierom, taksówkarzom, oraz kierowcom na wycieczkach i przewodnikom. Napiwki daje się również za parking i toaletę. Pamiętajmy jednak, aby nie wsuwać pieniędzy kelnerowi do kieszeni, ponieważ jest to ozna-

POZNAJ ZWYCZAJE Zanim zdecydujesz się na podróż, przeczytaj, jakie normy panują w kraju, do którego jedziesz. Unikniesz problemów.

ka braku szacunku. W RPA we wszystkich restauracjach obowiązkowe jest pozostawienie dodatkowej kwoty w wysokości 10 procent ceny posiłku.

AZJA

Szczególnie uważać trzeba w Japonii, gdzie napiwki są traktowane jako szczyt nietaktu. Nawet zaokrąglanie rachunku nie jest mile widziane. Podobnie jest w Korei Południowej, Singapurze i Chinach – tam napiwki są nawet niezgodne z prawem.

Inaczej sytuacja wygląda w Indiach czy Tajlandii. Drobne tipy zostawia się kelnerom, pokojówkom, taksówkarzom, kierowcom, parkingowym, a nawet opiekunom świątyń, choć nie jest to obowiązkowe. Warto jednak pamiętać, że często te kwoty są dla nich głównym źródłem zarobku, przewyższającym dzienną, a nawet miesięczną pensję.

AUSTRALIA I NOWA ZELANDIA

W Australii i Nowej Zelandii w większości miejsc napiwki nie są dobrze odbierane.

Wyjątek stanowią popularne wśród turystów atrakcje.

WARTO WIEDZIEĆ Pamiętajmy, aby napiwki wręczać dyskretnie, chyba że przygotowana jest na nie specjalna puszka.

W restauracjach najlepiej położyć pieniądze na talerzyku lub na stole. Jeśli nie mamy gotówki i płacimy kartą, można poprosić o dodanie kwoty napiwku do rachunku.

3 4 W Y W I A D N U M E R U www.enterair.pl

WÓ Z K I E M P R Z E Z ŚW I AT T: KATARZYNA KOPEĆ

Co bym zrobił, gdybym się nie bał? Takie pytanie zadał sobie kiedyś Zbigniew Graczyk. Odpowiedź brzmiała – podróżowałbym.

Od tamtego czasu spełnia swoje marzenia na przekór postępującemu zanikowi mięśni. Zachwyca się światem i ludźmi, pokazując z perspektywy wózka inwalidzkiego, że w życiu należy szukać rozwiązań, a nie wymówek. mi zapomnieć o rzeczywistości, o moim przyjacielu na zawsze – o postępującym zaniku mięśni.

OD DZIECKA TOWARZYSZĄ CI MARZENIA O PODRÓŻACH ORAZ CIĘŻKA CHOROBA. WYDAWAŁOBY SIĘ, ŻE JEDNO WYKLUCZA DRUGIE… TY UDOWADNIASZ, ŻE MIMO WSZYSTKO MOŻNA POKONYWAĆ KOLEJNE PRZECIWNOŚCI I REALIZOWAĆ NAWET NAJZUCHWALSZE PRAGNIENIA. KIEDY ODKRYŁEŚ, ŻE PODRÓŻE DODAJĄ CI SKRZYDEŁ?

Podróże towarzyszyły mi od dziecka. Takie mini, choć w moim ówczesnym umyśle kilkulatka były to gigantyczne wyprawy. Gdy jako mały chłopiec rozpoczynałem swoją przygodę z chodzeniem, właściwie musiałem ją od razu zakończyć. Przewracałam się coraz częściej, aż w końcu usiadłem na wózku. Po drodze jednak był mój rowerek z bocznymi kółkami, taki zwykły, dziecięcy. To właśnie ten czas dodał mi skrzydeł.

Wychodząc z mamą na spacery czy do cioci lub po prostu gdziekolwiek, wyobrażałem sobie, że każde małe osiedle naszego niezbyt dużego miasta to inny kraj. W ten sposób w swojej wyobraźni przekraczałem kolejne granice „państw”. To zaowocowało głodem prawdziwych wojaży w dorosłym wieku. Te wszystkie podróże – małe i duże – zawsze pozwalały

ODWIEDZIŁEŚ PRZESZŁO 20 KRAJÓW NA CZTERECH KONTYNENTACH. MAM JEDNAK WRAŻENIE, ŻE NIE CHODZI TU WCALE O LICZBĘ. KAŻDA TAKA PODRÓŻ TO TWÓJ PRYWATNY MOUNT EVEREST. JAK BARDZO TE WYPRAWY SĄ INNE? JAK WYGLĄDAJĄ PRZYGOTOWANIA? BO CHYBA O SPONTANICZNYM WYPADZIE W TWOIM PRZYPADKU NIE MOŻE BYĆ MOWY?

ZNAJDŹ MNIE NA FACEBOOKU/ RULLAMAN

Tu trafiłaś w sedno. Tak, każda moja wyprawa to ogromne wyzwanie. Każda większa eskapada wymaga przygotowań i logistycznego uporządkowania. Dlaczego? Poruszam się na wózku elektrycznym ważącym 150 kilogramów. Do tego nie poruszam rękami ani noga-

mi, poza sterowaniem joystickiem wózka czy korzystaniem ze smartfona, po odpowiednim ustawieniu mojej dłoni przez opiekuna. Tak więc, moje podróże zaczynają się kilka miesięcy wcześniej – od przygotowań. Czasem nawet myślę, że to najpiękniejszy okres „podróży”.

Wtedy to właśnie poznaje dogłębnie miejsce, które chcę odwiedzić.

Szukam informacji na temat jego dostępności, a nawet przechadzam się wirtualnie przy pomocy Google Maps. Podczas takich spacerów można dostrzec naprawdę wiele szczegółów, jak choćby to, czy w danym miejscu jest podjazd, a może kilka schodków. Po takich intensywnych wirtualnych eksploracjach, będąc już na miejscu, czuję się tam, jakbym już tam kiedyś był. Za dużo wcześniejszym przygotowaniem do wyjazdu przemawiają też aspekty finansowe. Kilka miesięcy wcześniej można znacznie taniej kupić bilet lotniczy czy choćby zarezerwować nocleg. Czy moje wyprawy są inne? Tak i nie. Jedyne co je na pewno wyróżnia to bardzo dobre przygotowanie do zwiedzania – głównie, jeśli chodzi o stronę techniczną i logistyczną. Siedząc na ciężkim wózku elektrycznym nie mogę sobie pozwolić na wybór nieodpowiedniej trasy dla mojego wehikułu, zwłaszcza jesli biorę pod uwagę publiczne środki transportu. Poza tym moje wyprawy niczym więcej się chyba nie różnią. Tak jak wszyscy biegam z aparatem i podziwiam różne miejsca.

Zachowuję się jak każdy inny turysta. Spontaniczne wyprawy również kocham, a jakże! Z reguły takie bliskie podróże po moich okolicach. To są szczególnie cenne chwile dla mnie, gdy mogę sam wyjść na godzinę lub dwie z domu i po prostu powłóczyć się, pomyśleć, zastanowić nad sensem istnienia, pobyć sam ze sobą. Wymagam opieki 24 godziny na dobę i pomocy we wszystkich czynnościach dnia codziennego, więc takie choćby chwilowe poczucie wolności jest dla mnie bardzo ważne.

Gdy tylko jest pogoda dopisuje i są możliwości, natychmiast wyruszam zwiedzać mój mały świat. Tak naprawdę wielu z nas nie docenia tego, co ma w zasięgu wzroku, nawet obok miejsca zamieszkania. A wszędzie jest coś ciekawego do zobaczenia. Kształcą nie tylko wielkie podróże,

WYWIAD NUMERU www.enterair.pl

35

te bliskie również mogą przynieść wiele dobrego dla nas samych. Przede wszystkim do tych małych nie potrzeba ani pieniędzy, ani zbyt wiele czasu, są po prostu dla wszystkich. Bardzo polecam takie wyprawy, nawet wyjście na spacer do parku, by mieć czas dla siebie i dla własnych myśli. Ja zawsze wracam po czymś takim naładowany pozytywną energią, czuję się wolny pomimo mojej niepełnosprawności.

WIDZIAŁEŚ DUŻO, GOŚCIŁEŚ W WIELU MIEJSCACH JEDNAK NA SWÓJ DOM WYBRAŁEŚ SZWECJĘ. CZYM TAK BARDZO CIĘ URZEKŁA?

ZBIGNIEW GRACZYK Ma 40 lat i poznaje świat poruszając się na wózku inwalidzkim.

Chce pokazać innym, że niepełnosprawność nie jest blokadą do spełniania marzeń.

Szwecja to przede wszystkim wspaniale zorganizowane miejsce do życia dla osób niepełnosprawnych. Na każdym kroku zauważalne są wszelkiego rodzaju udogodnienia. Poruszanie się tutaj wózkiem inwalidzkim jest naprawdę bezproblemowe. A opieka państwa nad osobami niepełnosprawnymi, można śmiało powiedzieć, wzorcowa. Nie trzeba być zdanym na rodziców czy rodzinę, otrzymuje się asystentów, którzy przychodzą i pomagają w czynnościach dnia codziennego. A to naprawdę wymarzona sytuacja życiowa dla osób, które wymagają ciągłej opieki osób trzecich, takich jak ja. Poza tym życie tutaj toczy się bardzo spokojnie, tak po szwedzku – bez stresu, to również bardzo mnie urzekło. Nikt tutaj za niczym nie pędzi, a ludzie na ulicach uśmiechają się do siebie nawzajem, to piękne.

CZĘSTO WSPOMINASZ SWOJĄ PODRÓŻ DO JAPONII. CO KONKRETNIE SPRAWIŁO, ŻE LUBISZ WRACAĆ DO TAMTYCH CHWIL?

Japonia to było spełnienie moich wieloletnich marzeń. Właściwie marzyłem o tej podróży od dziecka. Są chyba trzy podstawowe powody, dlaczego wracam do tamtych chwil. Wszechobecne automaty, komputery, odmienne od naszej kultura oraz jedzenie. Nowe technologie oraz komputery zawsze były bliskie mojemu sercu. Pewnie dlatego, że właśnie przy komputerze mogę pracować i czuć się równy z osobami w pełni sprawnymi. Nie mam żadnych ograniczeń w tym, co robię przez internet.

Stąd też zafascynowanie Japonią jako kolebką nowych technologii. Poza tym zauroczyłem się japońską kulturą, ogromnym poszanowaniem dla otoczenia, a przede wszystkim do drugiego człowieka. To coś, czego nam Europejczykom brakuje. Sam czasem czułem się tam jak słoń w składzie porcelany. Chociażby w metrze,

3 6 WYWIAD NUMERU www.enterair.pl

gdzie wszyscy spokojnie siedzą i nie zakłócają spokoju innym pasażerom.

U nas w Europie wygląda to inaczej i zawsze jest harmider w środkach komunikacji. O Japonii mógłbym opowiadać naprawdę dużo, ale zapraszam do mojej książki, gdzie duża część jest poświęcona właśnie jej.

JAK SAM PRZYZNAJESZ, SĄ KRAJE BARDZIEJ I MNIEJ PRZYJAZNE OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM. KTÓRA PODRÓŻ W TYM WZGLĘDZIE BYŁA NAJTRUDNIEJSZA, NAJBARDZIEJ WYMAGAJĄCA?

Ciężko mi wybrać jedno miejsce, które było najtrudniejsze. Właściwie każde miało swoje wady i zalety pod względem dostępności. Czasem jednak bariery architektoniczne rozwią-

zywali ludzie, których napotykałem na swojej drodze. Tak było chociażby w Japonii. Właściciel małej przytulnej restauracyjki widząc, że nie mogę wjechać do środka, bo zabrakło mi dosłownie dwóch centymetrów w szerokości drzwi wejściowych, nie czekał z założonymi rękoma, tylko wystawił drzwi, bym mógł przepchnąć mój wehikuł przez futrynę. Tak na marginesie ramen u nich był po prostu przepyszny.

Klientów był cały lokal, a mimo wszystko zależało mu na tym, żebym i ja skosztował ich dzie-

WYWIAD NUMERU www.enterair.pl

37

ZAWIEDZIE, TO WAŻNE, ŻEBY LOS CI NIE ODEBRAŁ WSPOMNIEŃ. ROBISZ WSZYSTKO, ABY TYCH BYŁO SPORO. JAKIE MASZ PLANY NA POWIĘKSZENIE TEJ KOLEKCJI?

INSPIRUJE DO DZIAŁANIA Zbigniew zwiedził ponad 20 krajów na czterech kontynentach.

O jego wojażach można przeczytać w książce Wózkiem przez świat" " oraz na stronie: www.rullaman.net.

Trzeba pamiętać, że życie ma się tylko jedno.

Jestem tego bardzo świadomy. Sami kształtujemy swoją własną podróż przez życie i świat.

Wszystkie doświadczenia i wspomnienia, jakie zbieramy są naszym największym skarbem.

Jest to majątek, którego nie można stracić, nikt go nam nigdy nie zabierze. W głowie mam mnóstwo miejsc, które chciałbym zobaczyć, jeśli tylko uda mi się zgromadzić na to fundusze i wystarczy czasu, a ten nieubłaganie biegnie do mety. Mamy ogromne szczęście, że żyjemy na tak pięknej planecie, pełnej wspaniałych ludzi. Dlatego warto ją zwiedzać. Tak więc planów mam wiele, a co z tego wyjdzie, zobaczymy, jestem jednak pełen nadziei.

DZIĘKUJĘ ZA ROZMOWĘ I ŻYCZĘ KOLEJNYCH WSPANIAŁYCH WYPRAW.

ła kulinarnego. To mi na zawsze pozostanie w pamięci, jak łatwo można znosić bariery, wystarczy tylko chcieć...

Nie wiem, czy jestem inspiracją dla innych. Moja przygoda z dzieleniem się doświadczeniami zaczęła się z prozaicznego powodu. Czasem znalezienie informacji na temat dostępności danych miejsc bywa trudne. Często mam z tym problem. Postanowiłem więc podzielić się tym, co wiem z innymi, by choć w taki sposób im pomóc. Poza tym wiele osób niepełnosprawnych zamyka się w domu i nie widzi możliwości, by wyjść do ludzi. Chcę przez moją książkę pokazać, że można wiele, pomimo niepełnosprawności fizycznej. Siła tkwi w naszych umysłach, a nie muskulaturze – to z uporem maniaka staram się wszystkim przekazywać.

Niepełnosprawność to nie wyrok, to po prostu inny styl życia.

POWIEDZIAŁEŚ KIEDYŚ, ŻE JEŚLI SIŁY I ZDROWIE CIĘ OPUSZCZĄ, A WZROK

© Zbigniew Graczyk (7)

SWOIMI PODRÓŻNICZYMI DOŚWIADCZENIAMI DZIELISZ SIĘ Z INNYMI. PROWADZISZ BLOGA, VLOGUJESZ. BA! NAPISAŁEŚ NAWET KSIĄŻKĘ „WÓZKIEM PRZEZ ŚWIAT”. MYŚLISZ, ŻE MOŻESZ BYĆ INSPIRACJĄ, DOWODEM NA TO, ŻE CHCIEĆ TO MÓC?

3 8 D E ST Y N AC J E www.enterair.pl

Sprawdź ofertę biletów indywidualnych na www.enterair.pl

D E ST Y N AC J E 39

www.enterair.pl

DOKĄD LATAMY: KIERUNKI CAŁOROCZNE: HISZPANIA, WYSPY KANARYJSKIE LANZAROTE, FUERTEVENTURA, GRAN CANARIA, TENERYFA PORTUGALIA MADERA, FUNCHAL TURCJA ANTALYA ZEA RAS AL KHAIMAH EGIPT HURGHADA, MARSA ALAM KENIA MOMBASA IZRAEL

NASZE BAZY:

TEL-AWIW WYSPY ZIELONEGO PRZYLĄDKA SAL REI MAROKO AGADIR

KIERUNKI LETNIE: GRECJA ATENY, KORFU, CHANIA, PATRAS, HERAKLION, KOS, RODOS, ZAKYNTHOS, MITYLENA, SAMOS PORTUGALIA FARO, MADERA HISZPANIA MALAGA, BARCELONA, IBIZA, MAJORKA, GIRONA, ALMERIA, REUS,

KATOWICE

NASZE BAZY SEZONOWE:

POZNAŃ

MANCHESTER

WARSZAWA

PRAGA

WROCŁAW

TEL-AWIW

PARYŻ

VALLADOLID

LONDYN

SEWILLA, MINORKA WŁOCHY KATANIA, OLBIA, PALERMO, LAMEZIA TERME, NEAPOL CYPR LARNAKA CHORWACJA DUBROWNIK BUŁGARIA BURGAS, WARNA CZARNOGÓRA PODGORICA ALBANIA TIRANA

KIERUNKI ZIMOWE: FINLANDIA ENONTEKIÖ, ROVANIEMI SZWECJA

PAJALA BUŁGARIA SOFIA FRANCJA CHAMBÉRY SRI LANKA KOLOMBO ZANZIBAR ZEA FUJAIRAH WŁOCHY WERONA GAMBIA BANJUL

40 N O TO L EC I M Y www.enterair.pl

W I TA M Y N A P O K Ł A DZ I E

© Ireneusz Kopeć

Bezpieczeństwo i komfort pasażerów są dla nas priorytetem, dlatego unowocześniamy naszą flotę i zatrudniamy najlepszy personel.

URZĄDZENIA ELEKTRONICZNE

PODCZAS LOTU MOŻNA KORZYSTAĆ Z:

Ze względów bezpieczeństwa wszystkie urządzenia elektroniczne, zwłaszcza telefony komórkowe, należy wyłączyć na czas startu i lądowania samolotu do momentu wyłączenia/ włączenia sygnalizacji „ZAPIĄĆ PASY”.

 l aptopów z wyłączoną funkcją WLAN/Wi-Fi,  u rządzeń typu iPad z wyłączoną funkcją WLAN/Wi-Fi,  e lektronicznych gier, MP3, odtwarzaczy DVD oraz CD,  telefonów i tabletów w trybie samolotowym

TELEFONY KOMÓRKOWE MUSZĄ BYĆ WYŁĄCZONE PODCZAS STARTU I LĄDOWANIA

PRZED CZYM NALEŻY SIĘ POWSTRZYMAĆ PO WEJŚCIU NA POKŁAD SAMOLOTU?

PALENIE

ALKOHOL

Palenie na pokładach samolotów jest surowo zabronione.

Dotyczy to również papierosów elektronicznych, gdyż aktualne przepisy nie rozróżniają rodzaju papierosów.

Jeśli mamy ochotę napić się alkoholu w samolocie linii Enter Air, możemy skorzystać z dostępnej na pokładzie oferty sky baru (patrz MENU str. 43). Spożywanie alkoholi własnych – zakupionych w strefie wolnocłowej na lotnisku oraz z oferty sprzedaży pokładowej na pokładzie samolotów Enter Air – jest zabronione.

Z uwagi na bezpieczeństwo pasażerów załoga może odmówić sprzedaży alkoholu osobom nietrzeźwym oraz niepełnoletnim.

N O TO L E C I M Y www.enterair.pl

41

N AS Z A F LOTA Obecnie nasza flota liczy 23 samoloty Boeing typu B737, które należą do najpopularniejszych maszyn używanych na trasach turystycznych.

BOEING 737-800 SP-ENQ SP-ENR SP-ENT

SP-ENU SP-ENV SP-ENW

SP-ENX SP-ESC SP-ESD

SP-ENZ SP-ENO SP-ENP

SP-ENG SP-ENL SP-ENM

SP-ENN SP-ESA SP-ESB

SP-ESE SP-ESF SP -ESG

BOEING 737-MAX SP-EXA SP-EXB

CZY WIESZ, ŻE...

Boeing 737 to najpopularniejszy na świecie wąskokadłubowy samolot pasażerski średniego zasięgu? Produkowany jest w USA od 1967 roku. Od tego czasu sprzedano 11 160 maszyn! Średnio co 5 sekund gdzieś na świecie startuje jedna z nich.

Maksymalna masa startowa Boeinga 737-800 wynosi 79 010 kilogramów? Pojedynczy samolot składa się z 367 000 części i 58 kilometrów wiązek elektrycznych, a na jego pomalowanie trzeba zużyć ponad 180 litrów specjalnej farby.

Jedna opona do Boeinga 737 kosztuje około 7000 dolarów, a kompletne koło (opona + felga) – 15 000 dolarów? Trzeba je zmieniać średnio co 150–200 lądowań. Wbrew pozorom najbardziej zużywają się nie podczas lądowania, lecz w trakcie kołowania.

Paliwo lotnicze to nafta, ale bardzo dokładnie oczyszczona z parafiny. Musi ona zachować płynność w bardzo niskich temperaturach, tj. do –550C na wysokości przelotowej, i nie zamarzać w samolotach parkujących na lotniskach syberyjskich.

CO ZROBIĆ, BY PODRÓŻ MINĘŁA NAM KOMFORTOWO?

Pijmy dużo wody.

Pomoże nam ona ugasić pragnienie, ale także orzeźwi w razie złego samopoczucia i objawów choroby lokomocyjnej.

Wykonujmy proste ćwiczenia, które pozwala pobudzić krążenie krwi oraz uniknąć skurczów mięśni i bólów kręgosłupa.

Nie przeszkadzajmy innym pasażerom w podróży zbyt głośnym zachowaniem.

Ostrożnie otwierajmy półki.

Wyjmując swoje rzeczy, uważajmy, żeby nie zrzucić komuś na głowę innych bagaży.

Nie siadajmy na podłokietnikach i stolikach oraz nie pozwalajmy innym (np. dzieciom) na niewłaściwe korzystanie z nich.

Jeśli podczas startu i lądowania czujemy, że zatykają nam się uszy na skutek zmian wysokości i ciśnienia, często przełykajmy ślinę lub żujmy gumę.

Przed wylotem kupmy zatyczki do uszu. Częstym powodem zmęczenia jest hałas, który panuje w samolocie.

MENU 43

www.enterair.pl

Menu pokładowe

N A P OJ E G O R ĄC E 1 . K AWA N E S C A F É G O L D 2 . H E R B ATA D I L M A H 3. M O K AT E C A P P U CC I N O O SMAKU WA N I L I O W Y M 4. C Z E KO L A DA D EC O M O R R E N O L A F E S TA 1

2

3

6 00 ZŁ

1,5 €, 1,5 $

4

WO DA / S O K I / N A P OJ E Z I M N E 5 . C O C A- C O L A | 3 3 0 M L 6 . C O C A- C O L A Z E R O | 3 3 0 M L 7. S P R I T E | 3 3 0 M L 8 . F A N TA | 3 3 0 M L 9. S O K J A B Ł KO W Y C A P PY | 3 3 0 M L 5

6

7

10. S O K P O M A R A Ń C Z O W Y C A P PY | 3 3 0 M L

8

1 1 . S O K P O M I D O R O W Y C A P PY | 2 0 0 M L 1 2 . W O DA N I EG A Z O WA N A KROPLA BESKIDU | 500 ML 1 3 . F U Z E T E A O SMAKU C Y T RY N O W Y M | 3 3 0 M L 1 4. TO N I C KINLEY | 330 ML

9

10

A KC E P T UJ E M Y P Ł AT N O Ś C I K A RTA M I

11

12

13

14

6 00 ZŁ

1,5 €, 1,5 $

44 M E N U www.enterair.pl TERAZ DO

20%

A L KO H O L E

TANIEJ

1 . W Ó D K A ŻUBRÓWKA | 50 ML 2 . W Ó D K A Ż U B R Ó W K A BIAŁA | 50 ML 1

2

3 . P I W O Ż Y W I EC | 3 3 0 M L

3

10

00 ZŁ

8 00 ZŁ

2,0 €, 2,0 $

4. G I N HENDRICK'S | 50 ML 5 . M E TA X A 5 * | 5 0 M L 6 . W H I S K Y GRANT’S | 50 ML 7. W HISKY WILD TURKEY | 50 ML 4

5

6

12 00 ZŁ

10 00

14

00

12 00

ZŁ

2,5 €, 2,5 $

7

8 . W I N O C Z E R W O N E B A R E F O OT M E R LOT | 1 87 M L 9. W I N O B I A Ł E B A R E F O OT P I N OT G R I G I O | 1 87 M L 10. W I N O R Ó Ż O W E B A R E F O OT P I N K M O S C ATO | 1 87 M L

ZŁ

16 00 ZŁ

8

A KC E P T UJ E M Y P Ł AT N O Ś C I K A RTA M I

9

10

11

11. P R O S ECC O G A N C I A D.O.C . | 2 0 0 M L

ZŁ

3,0 €, 3,0 $

14 00 ZŁ

3,5 €, 3,5 $

MENU 45

www.enterair.pl

P R Z E K ĄS K I 1 . Z ŁOT E M I S I E H A R I B O 2 . C R O I S S A N T Z C Z E KO L A DĄ 3. M&M'S 4. O R Z E S Z K I N I C N AC ' S 1

2

3

5. ORZESZKI ZIEMNE FELIX 6. SNICKERS 7. M A R S

4

5

8. TWIX 9. K I T K AT C H U N K Y 10. TO B L E R O N E 1 1 . Z U PA W I N I A RY R O S Ó Ł Z K U RY

6

7

8

9

1 2 . Z U PA W I N I A RY B A R S ZC Z C Z E R W O N Y

10

1 3 . Z U PA W I N I A RY ŻUREK 1 4. Z U PA W I N I A RY P O M I D O R O WA Z MAKARONEM

11

12

13

6 00 ZŁ

1,5 €, 1,5 $

14

15. N UTELLA & GO! K R U C H E PA LU S Z K I Z KREMEM 1 6 . C H I P SY P R I N G L E S SOUR CREAM & ONION 15

A KC E P T UJ E M Y P Ł AT N O Ś C I K A RTA M I

16

17

17. C H I P SY P R I N G L E S ORIGINAL

8 00 ZŁ

2,0 €, 2,0 $

46 M E N U www.enterair.pl

KANAPKI 1 . K A N A P K A Z S E R E M

1

Pełnoziarnista bułka z serem oraz warzywami

2 . K A N A P K A Z W Ę D L I N Ą Pełnoziarnista bułka z wędliną oraz warzywami

3

10 00 ZŁ

2,5 €, 2,5 $

3 . C I A B AT TA Z S E R E M Wyśmienita przekąska serwowana na ciepło

2

4. C I A B AT TA Z SALAMI I SEREM Pyszna przekąska podawana na ciepło

16 00 ZŁ

4,0 €, 4,0 $

4

DA N I A C I E P Ł E 5

6

DANIE WEGETARIAŃSKIE

5 . P I E R O G I Z M I Ę S E M Pożywna przekąska, podawana z okrasą, na ciepło

6 . P I E R O G I R U S K I E Pożywna przekąska, podawana z cebulką, na ciepło

7. N ALEŚNIKI Z SEREM I BRZOSKWINIAMI Smakowity deser podawany na ciepło

20 00 ZŁ

4,5 €, 5,0 $

7 8 . K U R C Z A K Z ZIEMNIAKAMI I FA S O L K Ą Pożywne danie serwowane na ciepło DANIE WEGETARIAŃSKIE

8

A KC E P T UJ E M Y P Ł AT N O Ś C I K A RTA M I

24 00 ZŁ

5,5 €, 6,0 $