5 minute read
Cadeaukaarten
from EB oktober 2022
by iMediate
René de Wit
Europese witwaswetten bedreigen cadeaukaarten
De Europese Unie wil witwassen tegengaan en om dit te bewerkstelligen ging begin 2020 de implementatie van de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn (AMLD5) in. Een wet met de nodige impact op het uitgeven en accepteren van zogenoemde open-loop-cadeaukaarten. Hoewel de platenbon en Nationale Entertainment Card hier nog buiten vallen is het goed mogelijk dat de gevolgen van de wet ook deze cadeaukaarten treft.
De Europese Unie ziet de open-loopcadeaukaarten als een vorm van elektronisch geld en daarom vallen deze onder de nieuw AMLD5-richtlijn. Het zou immers zo kunnen zijn volgens de EU dat criminelen cadeaukaarten aanschaffen met contant geld en deze doorverkopen of zelf producten aanschaffen met de waarde van de cards. Branche Vereniging Cadeau kaarten Nederland ziet het anders. Woordvoerder René de Wit: “Wij bestrijden dit. Ten eerste omdat het voor witwassen geen zoden aan de dijk zet om cadeaukaarten te kopen of te verkopen met die kleine bedragen. Het huidige geavanceerde systeem achter cadeaukaarten voorkomt dat bijvoorbeeld een persoon een groot aantal cadeaukaarten tegelijk koopt, dat dit gebeurt met een bankpas, of zelfs vanaf een kassa binnen een bepaald tijdbestek. Door die drempels loont het voor criminelen niet de moeite. Die richten zelfs hierdoor aandacht op zichzelf. Ten tweede omdat je met de cadeaukaarten zelf geen dingen kunt aanschaffen waarmee je terroristische handelingen uit kunt voeren. De maatregelen zijn echt disproportioneel voor het doel.”
De AMLD5-regels is begin 2020 bekend geworden. Wat zal dit betekenen voor aanbieders en uitgevers vaan cadeaukaarten? “De huidige uitdagingen gaan over de AMLR, de opvolger van de huidige regelgeving op het gebied van witwassen en terrorismefi nanciering. Wanneer de wetsvoorstellen onveranderd worden doorgevoerd, heeft dit gevolgen voor cadeaukaarten die gezien worden als elektronisch geld. Dat is zo’n 20 procent van de markt voor in Nederland uitgegeven cadeaukaarten. Het gaat om bekende cadeaukaarten als de VVV Cadeaukaart, de Boekenbon en de fashioncheque. Deze maatregel verplicht straks alle Nederlanders die zo´n cadeaukaart kopen of besteden om zich te identifi ceren. De winkelier moet deze persoonlijke gegevens vervolgens registreren in een grote Europese databank. Technische oplossingen voor zo’n Europese databank bestaan overigens op dit moment nog helemaal niet. Meer werk voor winkelpersoneel en meer gedoe voor klanten maken het straks een stuk lastiger om een cadeaukaart aan te schaffen en te verzilveren. Het is een tijdrovende maatregel, die direct impact heeft op het Nederlandse MKB, maar ook op culturele en maatschappelijke organisaties. Dat in combinatie met hogere kosten op de winkelvloer maakt de cadeaubon minder rendabel voor een winkelier. Ook zijn er zorgen over de privacy van klanten. Een centrale databank verhoogt het risico op hacks.”
Gaat het specifi ek om de drie eerdergenoemde kaarten? “Nee, de maatregelen treffen ook alle andere cadeaukaarten. Omdat consumenten het verschil tussen 'open loop'- en 'closed loop'-kaarten niet kent, zal het voor hen niet duidelijk zijn wanneer zij, of degene aan wie zij de kaart schenken, zich moeten identifi ceren en registreren. Met als gevolg dat ze dan mogelijk niet meer voor een cadeaukaart kiezen, maar voor een ander geschenk. Winkeliers moeten investeren in nieuwe en kostbare systemen en er zullen dus minder ondernemers zijn die cadeaukaarten willen verkopen. Het is goed denkbaar dat winkeliers hun medewerkers ook niet willen belasten met de tijdrovende klus van legitimatie en registratie van klanten.”
Hoe gaat de technische follow up in de winkels eruitzien? “Klanten zullen zich moeten legitimeren bij de kassa en zich vervolgens moeten registreren. Hoe dit technisch ingevuld moet worden, is nog niet bekend. Temeer omdat dergelijke systemen op dit moment nog niet bestaan. Het zal een dure investering worden, waarvan voor veel winkeliers nog maar de vraag is of deze voor hen rendabel is.”
Wat zou een goed werkbare situatie kunnen zijn? “De branchevereniging vindt dat een cadeaukaart, dat een low risk-product is, niet onder dezelfde wetgeving moeten vallen als een prepaid betaalkaart, die je zou kunnen scharen onder de noemer high risk-product. De eerste is een geschenk waarmee bloemen kunt kopen of uitje boeken, de tweede een betaalmiddel dat je met hoge bedragen kunt heropladen, waarmee je geld uit de geldautomaat kunt halen etc. De branchevereniging heeft dan ook gepleit voor de lopende evaluatie van
René de Wit
de PSD2 waarin dit is geregeld. Wanneer de wetgever geen onderscheidt blijft maken tussen een cadeaukaart en een prepaid betaalkaart, dan vindt de branchevereniging dat de huidige vrijstellingsmogelijkheid moet blijven bestaan. Dus dat elektronisch geld cadeaukaarten verzilverd in de winkel tot 150 euro en online tot 50 euro moeten kunnen worden zonder legitimatieplicht.”
Zien jullie dit als een bedreiging in het voortbestaan van cadeaukaarten? “Veel consumenten zullen het minder prettig vinden om een cadeaukaart te kopen waarvan ze weten dat je je moet legitimeren en registreren om deze te verzilveren. Cadeaukaarten zijn – zoals het woord al zegt – meestal cadeaus en dit past daar niet bij. Er gaan er dus minder verkocht worden. In combinatie met hogere kosten voor dure registratiesystemen en extra inzet van medewerkers op de winkelvloer wordt de cadeaukaart dan minder rendabel voor een winkelier. Een groot gemis, ook voor winkeliers. Zij kunnen de omzet die cadeaukaarten voor hen genereren nu, in het herstel van de coronacrisis, goed gebruiken. De meeste mensen besteden bij een winkel namelijk meer dan de waarde die op de cadeaukaart staat. De toekomst van de cadeaukaart staat bij voorgenomen wetgeving dus sterk onder druk.”
Wanneer is er duidelijkheid of de AMLD5 op deze manier ook in Nederland wordt toegepast? “Voor het zomerreces zijn er enkele amendementen ingediend, waaronder een van de Nederlandse Europarlementariërs Esther de Lange (CDA), Jeroen Lenaers (CDA) en Caroline Nagtegaal (VVD) – die pleiten voor het behoud van de vrijstellingsmogelijkheid. Na het zomerreces zullen deze in het Europarlement worden besproken en zullen de individuele lidstaten zich uitspreken over de wetsvoorstellen. We verwachten dat op zijn vroegst tegen het einde van het jaar meer duidelijkheid komt.” ◾
