Μ. Σάββατο 19-04-2014 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Μ. Σάββατο 19 Απριλίου 2014 • Αρ. φ. 1199 • 2 €

Θόδωρος Παρασκευόπουλος: Άλλο μειοψηφία και άλλο αντιπολίτευση

Με αφορμή τη συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ σελ. 9

... Π. Λάμπρου-Μ. Μπαρσέφσκι: Με τον τρόπο της αριστεράς

Το ευρωψηφοδέλτιο και οι διαδικασίες συγκρότησής του σελ. 7

... ∆έσποινα Παρασκευά: Η στρατηγική του φασιστικού λόγου

Ο κυβερνητικός λόγος είναι σάρκα και οστά του ίδιου του ακροδεξιού. σελ 20-21

Αυτοδιοίκηση

Συνεντεύξεις με τους υποψήφιους δημάρχους Κ. Κάβουρα (Ίλιον), Χ. Βρεττάκο (Κερατσίνι-∆ραπετσώνα), Λ. Μαγιάκη (Μαρούσι) σελ. 18-19

Γιάννης Αγγέλης: Τράπεζες σε τιμή ευκαιρίας

Ανάπτυξη σχεδιάζει η κυβέρνηση, αλλά χωρίς νέους πόρους για επενδύσεις σελ. 11

ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Νέα ∆ημοκρατία: Νέες φουρτούνες έφερε το ευρωψηφοδέλτιο

∆εν κρύβονται πλέον οι κόντρες μεταξύ των τάσεων στο κυβερνητικό κόμμα σελ. 8

... ΣΥΡΙΖΑ: Ενωμένοι για τη μάχη των ευρωεκλογών

Ρεπορτάζ και ανάλυση από τη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής. σελ. 6

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Θωμάς Τσαλαπάτης: Καλά, για ποίηση θα μιλάμε τώρα; Ποια γλώσσα μπορεί να κουβαλήσει το φορτίο της έκτακτης στιγμής; σελ. 24

Η Αθήνα θα γίνει πόλη αλληλεγγύης

Εξαγγέλλουν μέτρα στήριξης των αστέγων, για να αποφύγουν την εκλογική συντριβή Tου Γαβριήλ Σακελλαρίδη

εχειλίζοντας από κοινωνική ευαισθησία, ο κ. Σαμαράς έσπευσε μερικές εβδομάδες πριν τις εκλογές να ανακοινώσει μέτρα κοινωνικής στήριξης για τους άστεγους. Εκεί που θεωρούσε ότι το σημαντικότερο πρόβλημα της κοινωνίας ήταν η έλλειψη δωρεάν WiFi,

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 25 ΜΑΪΟΥ ΤΟ ΠΑΣΧΑ

Και φέτος ψέµα η Ανάσταση! «Άλλες χρονιές τέτοιες μέρες δεν έπεφτε καρφίτσα στη Βαρβάκειο και φέτος παίζουμε άνετα μονότερμα...» Η δήλωση του επαγγελματία κρεοπώλη on camera περιέγραψε με λιτό τρόπο την κατάσταση που προσπαθεί να διασκεδάσει η κυβέρνηση κηρύσσοντας πρόωρα μεγαλοβδομάδα την έναρξη της προεκλογικής περιόδου. Με τον συνήθη τρόπο: μεγαλόστομες εξαγγελίες, επίδειξη καθυστερημένης κοινωνικής ευαισθησίας, καλλιέργεια προσδοκιών... Και με μια επιχείρηση πόλωσης, έσχατο μέσο των αγκι-

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

στρωμένων στην καταρρέουσα εξουσία. Επιχείρηση, όμως, που σκοντάφτει απελπιστικά στη σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν τρία χρόνια τώρα οι λαϊκές οικογένειες. Αγωνιώντας να φέρει πιο κοντά την τεχνητή ανάσταση της παγωμένης οικονομίας και της απελπισμένης κοινωνίας, η κυβέρνηση Ν∆-ΠΑΣΟΚ το μόνο που ίσως καταφέρει, είναι να μεταθέσει για τις 25 Μαΐου, ημέρα ευρωεκλογών και του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών, την ελπίδα της αναστάσεως.

Ομοσπονδία ή διαμελισμός;

Μετά την αιματηρή σύγκρουση στη Μαριούπολη, με συνέπεια το θάνατο τριών φιλορώσων και τον τραυματισμό 13, η τετραμερής σύνοδος για την ουκρανική κρίση στη Γενεύη ανακοίνωσε την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας, Ε.Ε. και Ουκρανίας. Η συμφωνία προβλέπει τον αφοπλισμό των παράνομων ενόπλων ομάδων και την παράδοση των κτιρίων που έχουν καταληφθεί από ενόπλους στην ανατολική Ουκρανία. Καθώς φαίνεται οι εκλογές για τις 25 Μαΐου αναβάλλονται, μέχρι η προσωρινή κυβέρνηση του Κιέβου να επανακτήσει τον έλεγχο στα κτίρια των διοικήσεων της Ανατολικής Ουκρανίας με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο.

Η τέλεια ισορροπία θεωρίας και πράξης

Να επιστραφεί το «ηθικό χρέος» προς την Ελλάδα

Έχουμε υποτιμήσει την έγνοια για το τοπικό

Ο Κώστας ∆ουζίνας γράφει για τον Ερνέστο Λακλάου και τη σπουδαιότητα του έργου του.

Συνέντευξη με τον ευρωβουλευτή της Die Linke Γιούργκεν Κλούτε για το ελληνικό χρέος και τους Ευρωπαίους πολιτικούς.

Συνέντευξη με τον Κωστή Χατζημιχάλη για τις εκλογές, τα «γιατί» και «διότι» που εξηγούν την κατάσταση.

σελ. 30-31

σελ. 13

σελ. 16-17

ΘΕΜΑΤΑ

Η Αθήνα θα γίνει πόλη αλληλεγγύης

«∆εν μπορείς να ζητάς τη συγγνώμη μου πια και ξανά να γυρνάς στα παλιά»

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

άκουσε προφανώς από τους συμβούλους επικοινωνίας του ότι η χώρα βιώνει πραγματική ανθρωπιστική κρίση, και αισθάνθηκε την ανάγκη να δείξει ότι ασχολείται με το θέμα. Όχι γιατί τον έπιασε ξαφνικά ο πόνος. Αλλά γιατί προσπαθεί να μας κάνει να ξεχάσουμε τους βασικούς υπεύθυνους για την ανθρωπιστική κρίση, που είναι ο ίδιος, η κυβέρνησή του και η πολιτική, που έχει επιβληθεί στη χώρα. Το αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής είναι χιλιάδες αυτοκτονίες, εκατομμύρια ανασφάλιστοι και άνεργοι άνθρωποι, εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια χωρίς ρεύμα, νοικοκυριά να απειλούνται με κατασχέσεις, άνθρωποι που τρώνε από τα σκουπίδια και κοιμούνται στα παγκάκια. Τώρα, για να αποφύγει την εκλογική συντριβή, ο κ. Σαμαράς εξαγγέλλει «μέτρα για την ανακούφιση των αστέγων», την ίδια στιγμή που η πολιτική του σπρώχνει στο περιθώριο, τη φτώχεια και την εξαθλίωση ολοένα και περισσότερους ανθρώπους.

∆εν μηδενίζουμε καμία προσπάθεια αλληλεγγύης

Από κοντά ο κ. Καμίνης υπερηφανεύεται για το έργο του στον τομέα της αλληλεγγύης, το οποίο έγινε μάλιστα με τον κοινωνικό προϋπολογισμό του δήμου μειωμένο κατά 50%, σε σχέση με την προ της κρίσης εποχή. Ένα μικρό οικονομικό θαύμα; Όχι βέβαια. Η πραγματικότητα είναι ότι ο κ. Καμίνης λειτούργησε ως διαμεσολαβητής μεταξύ της ανθρώπινης δυστυχίας και διαφόρων χορηγών, για να εμφανίσει προεκλογικά το έργο αυτό ως δικό του. Μπορεί να το έκανε αποτελεσματικά. ∆εν μηδενίζουμε καμία προσπάθεια αλληλεγγύης, ακόμα και αν αφορά μια κουβέρτα ένα πιάτο φαγητό. Θεωρούμε, όμως, ότι ο δήμος μιας πόλης σε κρίση, έχει να κάνει πολύ περισσότερα από αυτό. Να έχει το δικό του σχεδιασμό με βάση τις πραγματικές ανάγκες, να ενεργοποιεί τις τεράστιες δυνάμεις που έχουν απελευθερωθεί από την κοινωνία στον τομέα της αλληλεγγύης, να συντονίζει αυτό το έργο σε συνεργασία με φορείς, οργανώσεις και πρωτοβουλίες, να αξιοποιεί το δυναμικό και τους πόρους του δήμου για να στηρίξει την κοινωνική συνοχή στην πόλη. Και επίσης να μιλάει: Για τη διάλυση της πρωτοβάθμιας υγείας, για την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας που απειλεί τα μικρά καταστήματα, για τους πλειστηριασμούς που έρχονται μετά τις εκλογές και θα βγάλουν ολόκληρες οικογένειες στον δρόμο, για τα σπίτια χωρίς ρεύμα, για την ιδιωτικοποίηση του νερού που θα δημιουργήσει ακόμα πιο σοβαρά κοινωνικά προβλήματα. Όλα αυτά περιλαμβάνονται στο μνημόνιο, του οποίου ο κ. Καμίνης ζητούσε αγωνιωδώς την υπερψήφιση, την ίδια ώρα που εκατοντάδες χιλιάδες Αθηναίοι πλημμύριζαν το Σύνταγμα διαδηλώνοντας για το δικαίωμά τους στην αξιοπρεπή ζωή.

Το πιο αποτελεσματικό εργαλείο, η αλληλεγγύη

Η «Ανοιχτή Πόλη» έχει ήδη εξαιρετικά σημαντική δραστηριότητα στον τομέα της αλληλεγγύης, σε όλες τις γειτονιές της Αθήνας. Ως δημοτική αρχή μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα. Υπάρχουν κλειστά δημοτικά και δημόσια κτίρια, που μπορούν να αξιοποιηθούν. Υπάρχουν στην πόλη χιλιάδες άδεια σπίτια και διαμερίσματα, που θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα κοινωνικής κατοικίας με υποστήριξη και από κοινωνικά προγράμματα του ΕΣΠΑ. Υπάρχουν τα δίκτυα των δημοτικών ιατρείων που μπορούν να βοηθήσουν οργανωμένα στην περίθαλψη όλων αυτών που ζουν σήμερα χωρίς ασφαλιστική κάλυψη. Αλλά το πιο σημαντικό και το πιο αποτελεσματικό εργαλείο που έχουμε στην διάθεσή μας, είναι το τεράστιο κίνημα αλληλεγγύης που συνεχώς δυναμώνει, δείχνοντας την αποφασιστικότητα με την οποία η κοινωνία υπερασπίζεται τη συνοχή και την αξιοπρέπειά της. Η Αθήνα θα γίνει πόλη της αλληλεγγύης. Όχι χάρη στην όψιμη κοινωνική ευαισθησία που εμφανίζει προεκλογικά ο πρωθυπουργός. Ούτε χάρη στην επιτυχημένη διαχείριση φιλανθρωπίας που επιδιώκει να πιστωθεί ο κ. Καμίνης. Αλλά με μια ιστορική αλλαγή, που θα κάνει το δήμο ενεργό σύμμαχο της κοινωνίας απέναντι στην κρίση, και θα ιεραρχήσει τις ανθρώπινες ανάγκες πάνω από κάθε στενό πολιτικό και οικονομικό συμφέρον. Η ώρα είναι τώρα.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

(Μάκης Χριστοδουλόπουλος, υποψήφιος ευρωβουλευτής, άδων για τα καθ’ ημάς)

Το ζήτημα του δημοψηφίσματος μπήκε στην προχθεσινή σύναξη των κεντρο-φυλάκων, που έδιναν τροφή σε καραδοκούντες, δημοσιογράφους, προσφέροντάς τους ορούς πρωτεϊνών και πλάσματος αίματος. Ένα σαρανταήμερο για τις εκλογές και εμείς εξακολουθούμε από τη μια μεριά να θέτουμε ζητήματα στρατηγικής, λες και επαναλαμβάνουμε το πείραμα του Παυλώφ, και, από την άλλη, κινήσεις πρόκλησης, ωσάν να παίζουμε σε αγώνα αμερικάνικου φούτμπολ. Κάποιοι, λίγοι ομολογουμένως, βρισκόμαστε συνθλιβόμενοι ανάμεσα στους σιδερόφρακτους ποδοσφαιριστές, του ως άνω αθλήματος. Μοιραίοι και άβουλοι αντάμα, προσμένοντες κάποιο εκλογικό θάμα. Ας μας σώσει το Άγιο Φως, που καταφτάνει οσονούπω με αεροπλάνα και βαπόρια. Ωσάν αρχηγός κράτους, όπως η Μέρκελ προχθές. Την επόμενη μέρα, Βούτσης και Παπάς λίαν πρωί προσελθόντες στα μίντια αναφέρθηκαν στη δυνατότητα διεξαγωγής δημοψηφισμάτων για κεντρικά ζητήματα που θα προκύψουν στις διαπραγματεύσεις με τους «εταίρους» μας. Λίγο αργότερα ο Σταθάκης απέκλεισε οποιαδήποτε ιδέα για δημοψήφισμα. Είδαν αίμα οι αναζητούντες την αλήθεια δημοσιογράφοι και φώναξαν και τον Σκουρλέτη. Αυτός τι να κάνει; Το έπαιξε Πόντιος Πιλάτος. Κάτι ολίγη από γιουβέτσι. Αυτό στο πολιτικό σκέλος του δημοψηφίσματος. Και στο τεχνικό, όμως, θα συναντήσουμε δυσκολίες. ∆εν έχουμε δα την τεχνογνωσία της δημοκρατικής Ελβετίας, που κάθε δεύτερο σαββατοκύριακο κάνει δημοψήφισμα. Πριν το προτείνουμε, θα έπρεπε να το δοκιμάσουμε για τους υποψήφιους ευρωβουλευτές μας. Έστω και ως άσκηση προσομοίωσης, με τους μηχανισμούς πάντα σε πλήρη λειτουργία, σαν τα ρωσικά τανκς, που οι μηχανές τους δουλεύουν νυχθημερόν. Εντάξει, υπάρχουν και υπονομευτές της ιδέας. Όπως ο Πρετεντέρης, που την ευτέλισε τελείως. Τι είπε ο μπαγάσας! «Είναι ωραία τα δημοψηφίσματα, αρκεί να ξέρεις τι θα βγάλουν». Τι διάβολο, διαβάζει ακόμα την «Αντιδικία μου με την Ιντελιγκέντσια», του εκδότη του χουντικού «Ελεύθερου Τύπου», Σάββα Κωνσταντόπουλου; Προχθές ήταν στα χάι του και δεν πρόσεχε. Τον έφτιαξαν οι εκλεκτοί καλλιτέχνες. Ο τίτλος της εκπομπής ήταν συμβολικός: «Οι εκλογές, η προπαγάνδα, η τηλεόραση και οι πρωταγωνιστές». Η σύγχρονη ιντελιγκέντσια. Ο Φασουλής είπε το βαθυστόχαστο: «Ο Τσίπρας είναι ο πιο νέος με την πιο παλιά γλώσσα». Εντυπωσιακός όμως ο Τ. Χαλκιάς τον αποτελείωσε (τον Τσίπρα φυσικά): «∆εν συνάδει ο λόγος με την ηλικία του». Ο Πρετεντέρης κρυφογελούσε, αλλά δεν κρατήθηκε όταν η Σώτη φώναξε: «Ο Τσίπρας είναι αγράμματος». Το κανάλι όμως σοβαρό, δεν εκτίθετο. Το μόνο που έκανε ήταν να βάζει τίτλους με τις παραπάνω φράσεις των εκλεκτών προσκεκλημένων καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπομπής, μήπως και ο ακροατής χάσει κάτι από τα προφορικά. Ο Κουτσούμπας δεν το παίζει ιντελιγκέντσια. Μιλά χωρίς φιοριτούρες και αρώματα, σαν λαϊκός άνθρωπος. Περιέγραψε τον Τσίπρα ως σκυλάκι του καναπέ. Θυμήθηκε τον εαυτό του σε παλαιότερες εποχές όταν έκανε οικονομία δυνάμεων, για να μη χαλαλιστεί ένα τέτοιο στέλεχος. Τον είπε και πολιτικό καιροσκόπο. Σωστά έβαλε το επίθετο. Τον προφύλαξε, για να μη τον εκλάβουμε

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

ως τζογαδόρο του Χρηματιστήριου. Πάντως, δεν αρνήθηκε συνεργασία. Μεταξύ άλλων, να συμφωνήσουμε στην άμεση εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού. Με τα δικά μας ξεχάσαμε τους αντιπάλους μας. Στην ανακήρυξη των υποψηφίων της Ν∆, σε αντίθεση με μας, υπήρχε κατάνυξη και ενθουσιασμός. Μόλις ο Σαμαράς διάβασε το όνομα Ζαγοράκης, σείστηκε η αίθουσα. Σκέφτηκαν ότι τουλάχιστον ο Ζαγοράκης θα κάνει καμία ντρίπλα στο προαύλιο της Ευρωβουλής, για να ξεγελάσει τους δανειστές μας. Μια κυρία σφύριξε, όπως ο υποψήφιος του Ολυμπιακού Μώραλης, στο Καραϊσκάκη. «Βλαχο-χουλιγουντιανή» παρουσίαση την ονόμασε ο καθ’ όλα αδέκαστος δημοσιογράφος των «Νέων» Παπαχρήστος. Το μόνο αρνητικό στη φιέστα ήταν ότι οι οργανωτές δεν είχαν πληροφορηθεί τις τελευταίες εξελίξεις και κράτησαν καρέκλα στις πρώτες θέσεις για τον Βελόπουλο. Ευτυχώς που κάποιος τους σφύριξε ότι δε θα προσέλθει ο Μπαλτάκος. Πάντως θα μας λείψει η Μαρία Σπυράκη. Μόνοι τους Πρετεντέρης – Τρέμη θα καταφέρουν να φέρουν σε πέρας την ερευνητική και αντικειμενική δημοσιογραφία; Εδώ που τα λέμε την καλύτερη επιλογή από τον καλλιτεχνικό χώρο την έκανε ο Πολύδωρας. Έβαλε τον μεγάλο Μάκη Χριστοδουλόπουλο, ο οποίος δε ζήτησε χρόνο για να ρυθμίσει τις καλλιτεχνικές του υποχρεώσεις. Ερμηνευτής του άσματος «Για μένα έκλεισε το θέμα», το ίδιο εύχεται για τα καθ’ ημάς. Και του «Να ‘χαν οι καρδιές αμπάρες, να κλειδαμπαρώνουν», που απευθύνεται στους πιστωτές μας. Και ο Ζουράρης είναι ο καλύτερος. Είπε ότι είναι ΕΑΜίτης και ως τέτοιος είναι αλτρουϊστής. Κάλεσε μέσω ερτζιανών τους πολίτες να ψηφίσουν τον Γραμματικάκη, υποψήφιο με το «Ποτάμι» και όχι τον εαυτόν του που κατεβαίνει με τον Καμμένο. Κουταμάρα του Καμμένου που προσέφυγε στην πολιτική αγορά. Έπρεπε και αυτόν να τον επιλέξει με κλήρωση μέσω facebook. Άνοιξε δρόμους. Ποιοι από τους κεντρικοεπίτροπους θα φώναζαν για τους υποψήφιους αν έβγαιναν με κλήρωση;

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

Πόλωση και άσφαιρη προπαγάνδα

Το βαρύ προεκλογικό πυροβολικό

Υπάρχει, όμως, και το βαρύ προεκλογικό πυροβολικό. Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει το αναπτυξιακό της πρόγραμμα της επόμενης δεκαετίας, με γερμανική – αχρήματη από ότι φαίνεται –συνδρομή αμέσως μετά το Πάσχα. Είναι αίτημα, λένε, του ∆ΝΤ και εντολή του κ.Σόϊμπλε στο Γιούρογκρουπ των Αθηνών! Και το πιο σημαντικό, ο κ. Στουρνάρας άφησε να εννοηθεί ότι τον Μάιο, επικεφαλής ειδικής ομάδας, θα διαπραγματευθεί την ρύθμιση του χρέους όπου ο στόχος είναι «επιμήκυνση 50 χρόνια και ψαλίδι στα επιτόκια». Ο κ. Ντάγκι φέρεται να αναζητά λύσεις για αύξηση της ρευστότητας. Εν τω μεταξύ θα γίνονται διάφορες οικονομικές πράξεις που θα υποδηλώνουν περαιτέρω εμπιστοσύνη των αγορών. «Ήδη ξεκίνησε η –προκλητικά χαριστική– πώληση της Eurobank και η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής σε εξευτελιστική τιμή. Για να μην πολυλογούμε εμείς δανειζόμαστε έναν χαρακτηριστικό τίτλο των «Νέων»: «Νηστεία τέλος!», «επιταχύνονται οι εξελίξεις στην οικονομία»… Καμία υποτίμηση Την επαύριο της εξόδου στις αγορές, του πλεονάσματος και της πλούσιας πολιτικής συνδρομής από έξω –η Μέρκελ ήταν ο προπομπός– δεν πρέπει κανείς να υποτιμά– και ο ΣΥΡΙΖΑ πρωτίστως- την αποτελεσματικότητα αυτού του σχεδίου τουλάχιστον σε βραχύ χρονικό διάστημα που σίγουρα, όμως, εμπεριέχει και τις εκλογές. Με μια υποφερτή ήττα στις ευρωεκλογές αυτό το σχέδιο, μπορεί να καλύψει ως και εθνικές εκλογές. Ιδίως αν υπάρξουν σφάλματα του κύριου αντιπά-

Του ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ από την «Καθημερινή»

ρόνια πολλά αναγνώστες και αναγνώστριες. Το μόνο σαφές αυτή τη στιγμή είναι ότι η προεκλογική περίοδος έχει αρχίσει. Για την ακρίβεια την έναρξή της έκανε η κ. Άνγκελα Μέρκελ, αυτοπροσώπως, με την σύντομη αλλά γεμάτη συμβολισμούς επίσκεψή της την προηγούμενη εβδομάδα στην Αθήνα. Όμως, με εντελώς απροκάλυπτο τρόπο το επαληθεύει αυτό και η κυβέρνηση η οποία αναπτύσσει στο φουλ την προπαγανδιστική της μηχανή. Συγκεκριμένα, πριν ή μετά την επίσκεψη Μέρκελ είχαμε: Την ανακοίνωση –με τη μορφή διαγγέλματος από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό!– περί συμψηφισμού επιστροφών του δημοσίου και χρεών από ΦΠΑ. Την μετά από σύσκεψη με δύο υπουργούς του, ανακοίνωση on camera, πάλι από τον ίδιο τον κ. Σαμαρά για τους αστέγους. Τη δημοσιοποίηση των κριτηρίων για το μοίρασμα του “μερίσματος” – ατυχώς, η κ. Βόζεμπεργκ, υποψήφια ευρωβουλευτής της Ν∆, διέκρινε ότι «είναι κατάφορα άδικα». Κατατέθηκε νομοσχέδιο για το παραεμπόριο με στόχευση προσέλκυση συντηρητικών ψηφοφόρων. ∆όθηκαν για διαβούλευση εξαιρετικής σημασίας νομοσχέδια τα οποία θεμελιώνουν τη δυνατότητα μεγάλης βλάβης συμφερόντων του ∆ημοσίου και της δημόσιας περιουσίας άρα και του περιβάλλοντος, προς όφελος των ιδιωτών. Προβλέπουν: «αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τον Αιγιαλό», «ρύθμιση δυνατότητας εξαγοράς από ιδιώτες κατεχόμενων ακινήτων του ∆ημοσίου», «εξωδιαδικαστική επίλυση ιδιοκτησιακών διαφορών μεταξύ δημοσίου κα ιδιωτών».

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

“

Αλλά αυτός είναι ο σχεδιασμός και γνωρίζουν πολύ καλά στη Συγγρού ότι έχει αφάνταστα πολλά εμπόδια και εχθρούς. Γι’ αυτό δίπλα στα αισιόδοξα σενάρια, πάνω στις θρυλούμενες θετικές εξελίξεις στην οικονομία, επιλέγεται και η στρατηγική της πόλωσης.

λου. Αλλά αυτός είναι ο σχεδιασμός και γνωρίζουν πολύ καλά στη Συγγρού ότι έχει αφάνταστα πολλά εμπόδια και εχθρούς. Γι’ αυτό δίπλα στα αισιόδοξα σενάρια, πάνω στις θρυλούμενες θετικές εξελίξεις στην οικονομία, επιλέγεται και η στρατηγική της πόλωσης. Η πόλωση ως γνωστόν απλοποιεί τις καταστάσεις, κρύβει κενά στην πολιτική και τακτική, πειθαρχεί τις κεντρόφυγες τάσεις, δαιμονοποιεί τον αντίπαλο. Η Ν∆, με επεξεργασίες που προωθεί στον Τύπο δεν αφήνει αυτό να εννοηθεί, το λέει ευθέως, έστω και προσεκτικά. Ο Σαμαράς θα παίξει κεντρικό ρόλο, σ’ αυτό το σχεδιασμό, ως τις εκλογές της 26ης Μαΐου. Ατζέντα, όπως λένε, θα είναι τα μείζονα διακυβεύματα και όχι τα ελάσσονα, θέτοντας το δίλημμα: «σταθερότητα με κυβέρνηση Ν∆ ή περιπέτειες με κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ»;

∆ιαφοροποίηση γραμμής

Η τακτική της πόλωσης συνιστά, ωστόσο, διαφοροποίηση της ως τώρα γραμμής της κυβέρνησης που επιχειρούσε να επιρρίψει την ευθύνη της στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο οποίος, βεβαίως δεν την φοβάται διότι η πόλωση θα πάει αναγκαστικά στα πραγματικά προβλήματα των λαϊκών τάξεων, δηλαδή την κυβερνητική πολιτική. Αυτό είναι ευνοϊκό γήπεδο για την αξιωματική αντιπολίτευση. Φυσικά, αυτό το γνωρίζει η Ν∆ αλλά η πόλωση της είναι απαραίτητη και για εσωκομματικούς λόγους. Η Ν∆ κινδυνεύει να ηττηθεί στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Αττική καθώς την ξεπουπουλιάζει καθημερινά ο κ. Σγουρός. Τώρα πλέον κινδυνεύει και στον Πειραιά! Πλευροκοπείται ακόμη

από φίλιες δεξιές δυνάμεις στην Περιφέρεια Θεσσαλονίκης, την Στερεά, την ∆υτική Μακεδονία, τα ∆ωδεκάνησα. Κινδυνεύει και από τα δεξιά της από νέες συσπειρώσεις - όπως αυτή του Πολύδωρα, Ζώη, Ψωμιάδη - που δεν πρέπει να υποτιμηθούν. Γι’ αυτό και με πολλούς τρόπους και εν μέσω σοβαρών εσωτερικών συγκρούσεων, παραιτήσεων από το ευρωψηφοδέλτιο κ.τ.λ. η Ν∆ επιχειρεί να έχει μία επαφή και με τον κόσμο της πάσης φύσεως ακροδεξιάς. Τακτική, όμως, που υπονομεύει το άλλο, το μείζον σχέδιο, με δεδομένη την κατάρρευση του κέντρου και του πολυκερματισμού του να υπάρξει ένα μεγάλο κόμμα, της αστικής τάξης, που θα μπορεί να σταθεί απέναντι στην Αριστερά, στον ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για αντίφαση που, όμως, δεν μπορεί και να λυθεί. Σημαντικές δυνάμεις θα μένουν απ’ έξω είτε από τα δεξιά της νέας κεντροδεξιάς που θέλει να οικοδομήσει η Ν∆, είτε από τα κεντροαριστερά της. Και από τις δύο πλευρές ήδη κυοφορούνται σχήματα. Το ένα, στα δεξιά της, το αναφέραμε ήδη. Το άλλο στα κεντροαριστερά της, δεν αποκλείεται να εκκινεί από την κοινή υποστήριξη του Μώραλη στον Πειραιά όπου παρευρέθηκαν στα εγκαίνια του κέντρου του οι κ. Λοβέρδος και Αρβανιτόπουλος ενώ έχει δηλώσει την υποστήριξή της και η κ. Ντόρα Μπακογιάννη.

Οι φίλοι της κυβέρνησης

Σημειώσαμε προηγουμένως ότι μία αποτελεσματική πόλωση και η προπαγάνδα που την συνοδεύει μπορεί να στηριχθεί σε μια πολιτική που ηγεμονεύει και πάντως δεν μετατρέπει σε φτωχούς την τεράστια πλειοψηφία του πληθυ-

σμού. Που μπορεί να δημιουργεί αξιόπιστες ελπίδες ότι στο άμεσο μέλλον θα αρθούν πλευρές της μνημονιακής πολιτικής. Πρώτοι, όμως, που διέλυσαν αυτή την εικόνα είναι «οι φίλοι της κυβέρνησης». Στην εαρινή σύνοδο του ∆ΝΤ στην Ουάσιγκτον π.χ όλοι είχαν έναν καλό λόγο για την Ελλάδα και την πρόοδο της οικονομίας της αλλά αμέσως προχωρούσαν σε οδυνηρές επισημάνσεις. «Το ταξίδι δεν έχει τελειώσει. Υπάρχουν πολλές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να ολοκληρωθούν. Υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει» δήλωσε η κ. Λαγκάρντ. Ο Μάριο Ντράγκι σημείωσε ότι η ως τώρα πολιτική είναι τώρα ακόμη πιο σημαντική «από ό,τι πριν ώστε η έξοδος της χώρας στις αγορές να μην καταγραφεί ως ένα αυτοτελές επεισόδιο αλλά ως μια επιτυχημένη ιστορία». Ο κ. Ντάϊσνμπλουμ ανέφερε ότι «δεν μπορεί κανείς να κάνει λόγο περί πλήρους επιστροφής της Ελλάδας στη χρηματοδότησή της από τις αγορές». Πολύ περισσότερο που πολλοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι το κόστος δανεισμού της Ελλάδας στις αγορές είναι υψηλότερο από αυτό που έχει υπολογισθεί στο πρόγραμμα και οι χρηματοδοτικές ανάγκες της για τα επόμενα χρόνια είναι μεγάλες. Να σημειώσουμε ένα σημαντικό σχόλιο και του «Economist». Επισημαίνει, με αφορμή την έξοδο της Ελλάδας, ότι αν και «οι επενδυτές δείχνουν αξιοσημείωτο ενθουσιασμό για τα ομόλογα που κάποτε απέφευγαν» οι οικονομίες του Νότου βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση από αυτή που υποδεικνύει η πτώση της απόδοσης των ομολόγων. ∆ιότι όπως σωστά υποστηρίζει «το βάρος του χρέους μιας χώρας εξαρτάται από τα πόσα χρωστάει, αλλά και από το χάσμα ανάμεσα στο ρυθμό ανάπτυξης και τα πραγματικά επιτόκια που πρέπει να πληρώσει. Και στα δύο, οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας δεν έχουν καλή επίδοση». Γι’ αυτό και προειδοποιεί για επικείμενη «φούσκα» στην αγορά ομολόγων.

Η κυβέρνηση χωρίς συμμάχους, εκτός...

Ανεξάρτητα από την απόλυτη ακρίβειά τους οι συνέπειες αυτών των επισημάνσεων στην ασκούμενη πολιτική είναι απτές και αφόρητες. Μπροστά μας έχουμε μέτρα πολύ σκληρά και μεγάλο μέρος τους θα φανεί τις επόμενες μέρες όταν θα ανακοινωθεί το αναθεωρημένο μεσοπρόθεσμο, που θα έρθει και στη βουλή προς έγκριση. Θα περιλαμβάνει όχι μόνο τα τρέχοντα μέτρα, τα συμφωνημένα από πέρσι και τώρα, αλλά και αυτά του μέλλοντος. Μέσα σε αυτό το κλίμα, πώς είναι δυνατόν να σταθεί ακόμα και η καλύτερα οργανωμένη προπαγάνδα; Η κυβέρνηση, ωστόσο, δεν έχει άλλο δρόμο να ακολουθήσει, όσο και αν είναι απαισιόδοξη. Στην πραγματικότητα δεν έχει κανένα σύμμαχο πλην ενός, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Και αυτός είναι ένας ΣΥΡΙΖΑ, ο κύριος δηλαδή αντίπαλός της, που δεν αποφεύγει τα λάθη, που υστερεί σε τομείς. Ο οποίος, όπως απέδειξε η ηγεσία του στη διαδικασία κατάρτισης του ευρωψηφοδελτίου και ψήφισης της ευρωδιακήρυξής του, κάλλιστα μπορεί να δώσει, έστω και αμυδρές ελπίδες, στην κυβέρνηση. Παύλος Κλαυδιανός

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Άρχισε η παραγωγική ανασυγκρότηση

Αποικία χρέους; Όχι, ευχαριστώ… «…Και θα βουβαθώ, δεν θα ξαναμιλήσω ποτέ με κανέναν, θα αποχωριστώ όλα όσα με συνδέουν με τη ζωή. Βοήθησέ με, Κύριε, και θα πραγματοποιήσω όλα όσα Σου υποσχέθηκα!» Από τη ΘΥΣΙΑ του Αντρέϊ Ταρκόφσκι

Του Νίκου Τσαγκρή

ίμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα, θα έλεγε ο μακαρίτης ο Ντίνος Ηλιόπουλος. Μια ατμόσφαιρα θυσιαστηρίου στο οποίο καίμε τους Έλληνες για να στείλουμε θετικά μηνύματα στις Βρυξέλλες και να βγούμε στις αγορές! Όμως όχι, «αυτή είναι ήδη μια παρωχημένη εικόνα», υποστηρίζουν οι Σαμαράς, Βενιζέλος & σία: «ένα ξεπερασμένο από την επικαιρότητα σκηνικό είναι…». ∆ιότι «βγήκαμε στις αγορές!». ∆εν βγήκαμε; «Και τώρα περιμένουμε πως και πώς να μας κάνουν την επιμήκυνση του χρέους για 30 ή και 50 χρόνια!». ∆εν περιμένουμε; Περιμένουμε, περιμένουν… περιμένει. Την κυρία Μέρκελ περιμένει ο Έλληνας πρωθυπουργός: κάνε μου την επιμήκυνση Κυρία, και θα πραγματοποιήσω όλα όσα Σου υποσχέθηκα! Αυτή είναι η… νέα εικόνα. Τόσο νέα που επικαιροποιεί ένα «ανάρμοστο» ερώτημα, το οποίο από καταβολής μνημονίου βασανίζει την πλειονότητα των Ελλήνων. Ένα ερώτημα που, ιστορικά, επανέρχεται κάθε φορά που η χώρα μας στριμώχνεται και οι πολιτικές ηγεσίες μας υποχωρούν, συμβιβάζονται, υποτάσσονται : Είναι προδότες; Γερμανόδουλοι; ∆ωσίλογοι; Όχι; Και τότε γιατί ενδίδουν στην έκδηλη πρόθεση της Γερμανίδας καγκελαρίου να μετασχηματίσει την Ελλάδα σε οριστική γερμανική αποικία χρέους. Και εμάς τους Έλληνες, τα παιδιά μας, τα παιδιά των παιδιών μας, σε χρεωμένους «δουλοπάροικους».

Το σύνδρομο του ραγιαδισμού

Ενδίδουν διότι «είναι πολλά τα λεφτά». Αυτή είναι μια από τις πλέον δημοφιλείς λαϊκές προσεγγίσεις των καιρών μας για την «προδοσία» των πολιτικών με σαφείς τις αναφορές στους δεκάδες διεφθαρμένους κυβερνητικούς πολιτικούς της μεταπολίτευσης. Μια προσέγγιση που φαντάζει πιο αληθινή όταν διασταυρώνεται με την εμβληματική, της πολιτικής διαφθοράς, ατάκα των καιρών μας, «ηθικό είναι το νόμιμο»! Και ακόμα περισσότερο όταν υποστηρίζεται ότι και το παράνομο ηθικό είναι, (περίπτωση Ζήμενς, εξοπλιστικών προγραμμάτων κλπ.) αρκεί να ονομάζεται … χορηγία και όχι μίζα. Για άλλους, πιο σκεπτικιστές, η «προδοσία» οφείλεται στο γεγονός ότι η πολιτική του παρόντος δεν είναι παρά μια δραματική, μια τραγική διασκέδαση, ένα εγκληματικό παιγνίδι με τη διαφθορά. Ότι στην ουσία, η πολιτική που γνωρίζαμε είναι νεκρή, αφού νεκρές είναι και οι ιδεολογίες και οι φιλοσοφίες από τις οποίες ισχυρίζεται πως κατάγεται… Όλα ή μερικά απ’ αυτά ισχύουν, δίνουν μια ιδέα – εν πάση περιπτώσει - για την ενδοτικότητα των μνημονιακών κυβερνήσεων απέναντι στους τροϊκανούς εισβολείς, την παράδοσή τους στις διαθέσεις της γερμανικής καγκελαρίας. Ωστόσο, πιστεύω ότι η «προδοσία» οφείλεται, κυρίως, σε λόγους ιστορικούς, βαθειά κοινωνιολογικούς. Λόγους που σχετίζονται με την πολιτική κουλτούρα του «ραγιαδισμού», αυτήν που καλλιεργήθηκε (στους προεστούς, αλλά και στους λαϊκούς «ραγιάδες» της ενδοχώρας) στην περίοδο της τουρκοκρατίας. Πολιτική κουλτούρα που, και μετά την απελευθέρωση συνόδευε την άρχουσα τάξη και τα «ασκέρια» της, την «εκλογική πελατεία της», που θα λέγαμε σήμερα…

Η ώρα της χειραφέτησης

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΑΡΩΝΗ

Το σύνδρομο του ραγιαδισμού, στον 21ο αιώνα. Να διαπερνά την άρχουσα τάξη των καιρών μας, τις μνημονιακές κυβερνήσεις, την εκλογική πελατεία τους. Μεταλλαγμένο κατά το ελαφρολαϊκότερον, «εκσυγχρονισμένο», «εξευρωπαϊσμένο», όμως πάντα στο πνεύμα της υποτακτικότητας, της δουλοφροσύνης, της υποταγής στην «προστάτιδα δύναμη: ο Γερμανός επιτίθεται, ο Έλληνας αμύνεται. Ο Γερμανός προκαλεί, ο Έλληνας δέχεται στωικά τιςπροκλήσεις. Ο Γερμανός επιδεικνύει την ποσοτική του δύναμη, ο Έλληνας την αντίστοιχη… ποιοτική. Οι όποιες αποκλίσεις στις συμπεριφορές των πρωταγωνιστών (στην περίπτωσή μας Μέρκελ απ’ τη μια – Σαμαράς απ’ την άλλη) δεν ανατρέπουν το παραδοσιακό ήθος ένθεν κακείθεν, το προφίλ του υπόδουλου απ’ τη μια, του κατακτητή απ’ την άλλη. Ναι, είναι σκληρό να το λες αλλά, κατά κάποιο μεταφορικό τρόπο, είναι «προδότες» και «γερμανόδουλοι» και «δωσίλογοι»: υποτασσόμενοι οι ίδιοι, μας καθιστούν ομήρους ενός κόσμου (του κόσμου της «ευρωζώνης»), όπου πολιτισμός σημαίνει χρήμα – κέρδος – οικονομική υπεροχή, ενός κόσμου όπου το Βερολίνο ποζάρει και επιβάλλεται ως μητρόπολη της «ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας» και η Γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ ως η ηγεμών της. Τώρα περιμένουμε πως και πώς να μας κάνουν την επιμήκυνση του χρέους για 30 ή και 50 χρόνια. Να μετατραπεί η χώρα μας σε γερμανική αποικία χρέους. Και εμείς, τα παιδιά μας, τα παιδιά των παιδιών μας, σε δουλοπάροικους…αορίστου χρόνου. ∆εν περιμένουμε; Περιμένουμε, περιμένουν… περιμένει: ο Σαμαράς περιμένει, ο Βενιζέλος περιμένει, η άρχουσα τάξη, οι προεστοί και οι λακέδες τους περιμένουν. Για εμάς, για την πλειοψηφία των Ελλήνων ο χρόνος τους τελείωσε, ήρθε η ώρα της κοινωνικής απελευθέρωσης, της εθνικής χειραφέτησης, της ανεξαρτησίας, της ευρωπαϊκής ισοτιμίας. Ήρθε η ώρα της Αριστεράς… •

Η «Εποχή» αποκαλύπτει ότι, μετά την έξοδο στις αγορές, ξεκίνησε, πάντα με εντολή Σαμαρά, και η παραγωγική ανασυγκρότηση. Με απόλυτη μυστικότητα (για αυτό και τα καλυμμένα παράθυρα), σε κτίριο της οδού Αθηνάς, ξεκίνησε η συναρμολόγηση ανταλλακτικών των περίφημων αεροπλάνων F16. Η κίνηση αναμένεται να επιφέρει στη χώρα μεγάλη οικονομική ανάσα ενώ δείχνει και την πολιτική βούληση της κυβέρνησης για άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα.

Μαθήματα ψήφου

Κοπτοραπτική

χει πολύ μεγάλη πλάκα, όταν ο Πρετεντέρης ερμηνεύει Κωνσταντίνο Μητσοτάκη! Αναλύοντας, λοιπόν, τη δήλωσή του «δεν συγχώρησα ποτέ τον Σαμαρά» δίπλα στην επίσης δήλωσή του «τον ψήφισα όμως το 2012», δε βγάζει το απλό και κατανοητό σε όλους συμπέρασμα ότι το κοινό συμφέρον μπορεί κάλλιστα να ενώνει πολιτικούς που τους είχαν χωρίσει παλιότερα δευτερεύουσες διαφορές. Πάει πολύ βαθύτερα και διεκδικεί διδακτορικό στη στρέβλωση και στην τακτική να βγάζουμε κι από τη μύγα ξίγκι. Απευθυνόμενος στον –τρομοκράτη και τρομοκρατούμενο– άγνωστο ψηφοφόρο, με διδακτικό ύφος, συμπεραίνει ότι ο μετρ της ταξικής πολιτικής μας διδάσκει πως «δεν ψηφίζουμε εκείνον που μας αρέσει, ούτε εκείνον που συμπαθούμε (…) Η ψήφος προκύπτει από μια συγκεκριμένη αντίληψη δημοσίου συμφέροντος. Είναι δημόσιο αγαθό, όχι προσωπική υπόθεση». Λίγο ακόμα και θα μας διδάξει ότι τι πρέπει να ψηφίζουμε, αλλά ποιοι επιτρέπεται να ψηφίζουμε: όσοι έχουν –τη δική του– αντίληψη δημοσίου συμφέροντος. Κάπως έτσι απαγορεύουν μέχρι πρότινος στις γυναίκες και παλιότερα σε όσους δεν είχαν ιδιοκτησία να ψηφίσουν.

Χρήσιμοι και άχρηστοι

τον υπέρ πάντων αγώνα δεν χωράνε ευγένειες και λεπτότητες. Από τη στιγμή που η ∆ΗΜΑΡ, έφυγε απ’ την κυβέρνηση, έπαψε να είναι η «χρήσιμη αριστερά». Μεταμορφώθηκε σε άχρηστη: «Είναι καταδικασμένη να εκλείψει, όπως η αριστοκρατία των γαιοκτημένων στη βιομηχανική εποχή», προβλέπει και επιδιώκει με κάθε τρόπο ο κ. Στ. Κασιμάτης στην «Καθημερινή». Ας το έχει υπόψη του ο «μπάρμπα – Φώτης», κατά τους πρώην συνεργάτες του, όταν θα εκφωνήσει τον επόμενο διφο-

ρούμενο «χρησμό» του –σύμφωνα την εύστοχη διατύπωση του συντρόφου του Γιάννη Πανούση.

Κατάργηση των τάξεων

α πάνω κάτω θα έρθουν όλα στη φάση της μεταπολιτικής που ζούμε. Στον Πειραιά εμφανίστηκε το πρώτο ψηφοδέλτιο, όπου το αφεντικό (Μαρινάκης) μετέχει ως υποψήφιος σύμβουλος σε συνδυασμό που… ηγείται ο υπάλληλός του (Μώραλης).

Φταίει ο θεός που μας μισεί…

«Κ

αι άλλες χώρες είχαν κρίση, αλλά δεν έφτασαν σ’ αυτό το [σ.σ. ακραίο εννοείται] σημείο», απορεί και παραπονείται ο κ. Αλέξης Παπαχελάς. Θα έλυνε, πάντως, την απορία του, αν έδινε περισσότερο βάση στα όσα η δική του εφημερίδα σημείωνε δύο μέρες πριν: «Η Ελλάδα μπήκε στην κρίση με 12,6% ανεργία και έχει 27,3% ενώ η Ιρλανδία με 13,9% και έχει 13,1%, την Πορτογαλία με 12% και έχει 16,5%. Στην Ελλάδα μειώθηκαν οι επενδύσεις 40%, στην Ιρλανδία 6%, στην Πορτογαλία 3%. Η Ελλάδα έχασε 22% του ΑΕΠ, η Ιρλανδία κέρδισε 4,6%, η Πορτογαλία έχασε μόνο 4,4%». Αν τα μνημόνια, που υπόγραψαν με τόση προθυμία (ως σκληρά αλλά αναγκαία) οι κυβερνήσεις της προτίμησής τους, δεν έχουν καμία ευθύνη γι’ αυτές τις «ακρότητες», δεν μένει άλλη εξήγηση απ’ ότι ο θεός μας μισεί.

Σκοτώστε τον λογιστή

αφόπλακα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είχαν χαρακτηρίσει τα πρόστιμα για την μη έγκαιρη υποβολή της φορολογικής δήλωσης, λογιστές, καταστηματάρχες, επιχειρηματίες. Ανάμεσα στα έλλογα επιχειρήματα των φορέων ήταν ότι είναι τόσο στενά τα χρονικά περιθώ-

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014 ρια, οπότε αν πεθάνει ο λογιστής, ο φορολογούμενος δεν θα προλάβει να καταθέσει δήλωση και θα υποχρεωθεί να πληρώσει υπέρογκα πρόστιμα. Όμως, ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Μαυραγάνης δεν κώφευσε στις εκκλήσεις των πολιτών. Έτσι, πρόσθεσε στην υπουργική απόφαση για τον «χρόνο υποβολής της περιοδικής δήλωσης Φ.Π.Α.» μία ακόμα παράγραφο: «Σε περίπτωση θανάτου του λογιστή του υποκειμένου στο φόρο οι ανωτέρω καταληκτικές ημερομηνίες υποβολής, για τη φορολογική περίοδο εντός της οποίας επήλθε το γεγονός αυτό, μεταφέρονται για 10 ημερολογιακές ημέρες». Νενικήκαμεν!

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ποιος θα κερδίσει τη μάχη των προσδοκιών Την κοινωνική καταστροφή τη ζούμε. Αυτό που χρειάζεται να περιγράψουμε πειστικά, είναι η αναστροφή της

Αφώτιστοι

α ταξιδέψει σε «οικονομική θέση» το Άγιο Φως τόλμησε να ψελλίσει ο Νίκος ∆ήμου και όλοι έπεσαν να τον φάνε, με πρώτο τον αρχηγό του Σταύρο Θεοδωράκη, ο οποίος δήλωσε «δεν είναι σωστό οι πολιτικοί να παίζουν με το θρησκευτικό συναίσθημα». Ακολούθησαν ο Τ. Κουίκ («το Ποτάμι λοιδορεί το Άγιο Φως της Αναστάσεως»), η Λ. Κανέλλη («Ο Ν. ∆ήμου είναι πασχαλινή ατραξιόν») και ο Άνθιμος («Λυπάμαι πολύ για το κατάντημά του. Θα είναι κρίμα να χάσει και την ψυχή του»). Και τελικά το Άγιο Φως και φέτος θα ταξιδέψει με τιμές αρχηγού κράτους και κατόπιν θα διαμελιστεί και θα αποχωρήσει -και πάλι χωρίς συνεπιβάτες- για 8 περιοχές. Τώρα πώς θα φτάσει σε κάθε εκκλησία της χώρας ο αναπτήρας μου μόνο το ξέρει.

Να προσέχουμε

πειδή κάποιοι «σκίζονταν» και έδιναν μάχη προκειμένου ο ΣΥΡΙΖΑ να στηρίξει, στην Πάτρα, την υποψηφιότητα του κ. Πατούχα θα πρέπει τώρα να ζητήσουν από τις τοπικές οργανώσεις και καμιά συγγνώμη καθώς ο κ. Πατούχας είναι τόσο ταγμένος στον κοινό αγώνα που αποφάσισε, αφού πρώτα έχασε στην εσωτερική ψηφοφορία, να κατέβει ως ανεξάρτητος υποψήφιος, απέναντι στον κ. Σπαρτινό. Τόση ανιδιοτέλεια είχαμε χρόνια να δούμε...

Τον πληρώνουμε για να τουιτάρει

κ. Μουρούτης, προϊστάμενος του Γραφείου Τύπου της Γενικής Γραμματείας του Πρωθυπουργού, ανεβάζει περίπου 50 τουίτς κάθε μέρα στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Τα μισά από αυτά είναι ειρωνικά για τον ΣΥΡΙΖΑ και τα υπόλοιπα αποτυχημένες προσπάθειες χιούμορ. Με λίγα λόγια ο «έλληνας φορολογούμενος» (sic) πληρώνει τον κ. Μουρούτη περίπου 5.000 ευρώ το μήνα για να περνά τις ώρες του στο τουίτερ. Οφείλουμε πάντως να πούμε ότι από το playstation του Καραμανλή στο twitter του Μουρούτη είναι μια κάποια πρόοδος. Μαρσέλ & Μισέλ

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

ίσω από τους διθύραμβους των κυβερνώντων είναι εξαιρετικά χρήσιμο να διακρίνουμε τις πραγματικές εκτιμήσεις των αντιπάλων. ∆εν τις κρύβουν, άλλωστε, γιατί και οι ίδιοι, οι μη εντεταλμένοι στη φθηνή προπαγάνδα, έχουν ανάγκη να τις συζητούν μεταξύ τους. Τι μπορούμε, λοιπόν, να διακρίνουμε πίσω από τους πανηγυρικούς τόνους για το πρωτογενές πλεόνασμα και την έξοδο στις αγορές; Πρώτα απ’ όλα, την τεράστια και καλά σχεδιασμένη προσπάθεια –παρά τα παρεμβληθέντα εμπόδια της πολιτικής συγκυρίας– να εμφανιστούν οι «επιτυχίες» αυτές σαν αποδείξεις ότι αλλάζουμε πια σελίδα, ότι ήρθε η αρχή του τέλους των δεινών μας. Η προσπάθεια που καταβλήθηκε και εξακολουθεί να καταβάλλεται είναι τεράστια όχι μόνο για να πεισθούν οι αντίπαλοι, αλλά γιατί υπάρχουν και ισχυρότατες ενστάσεις στο εσωτερικό του φιλοκυβερνητικού στρατοπέδου. Όπως επισημαίνει ένας από τους εγκυρότερους αναλυτές («Οικονομική Καθημερινή» 13/4), «μας δάνεισαν επειδή συμφωνήσαμε να συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε το Μνημόνιο». Και συμπληρώνει καταθέτοντας ταυτόχρονα και τη γνώμη του για το Μνημόνιο: «Αν η ασκούμενη πολιτική είναι αδιέξοδη, ένα δάνειο από τις αγορές δεν δικαιολογεί πανηγυρισμούς.» Θέμα, συνεπώς, αλλαγής της ασκούμενης πολιτικής θέτουν, από τη σκοπιά τους, και κάποιοι εντός του κυβερνητικού στρατοπέδου. Επισημαίνοντας ότι όσες φορές κι αν βουτηχτεί στον Ιορδάνη η συνέχιση της εφαρμογής του Μνημονίου, δεν μπορεί να βαφτιστεί «αλλαγή σελίδας».

Οι «επιτυχίες» δεν φτάνουν στο λαό…

Αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Υπάρχει εμφανής ανησυχία για την απόδοση της διαφήμισης της «επιτυχίας», ακόμη και σε όσους θεωρούν ορθή την πολιτική που επιβάλλουν τα μνημόνια. Γιατί ανησυχούν; Ας αφήσουμε τους ίδιους να μιλήσουν: «Η οικονομία στα-

θεροποιείται, αλλά η πολιτική ζωή συνεχίζει να κινείται στα όρια (…) Θα πάρει χρόνο για να καταλάβει ο μέσος πολίτης ότι κάτι αλλάζει προς το θετικότερο στη ζωή του. Ο κίνδυνος είναι να εισέλθουμε σε ένα φαύλο κύκλο παρατεταμένης οργής» («Καθημερινή» 16/4). Υπάρχει πραγματικό υπόβαθρο στην έκφραση αυτής της ανησυχίας. Πρώτον, οι «επιτυχίες», εκτός του ότι είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό τεχνητές και συμβολικές, έχουν στηριχθεί στην καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου ευρύτατων λαϊκών τάξεων. ∆εύτερον, η φημολογούμενη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης δεν θα αργήσει απλώς να φανεί στην τσέπη του μισθωτού και του συνταξιούχου, του αγρότη και του αυτοαπασχολούμενου, του μικροεπαγγελματία. Ακόμη κι όταν σημειωθεί, θα είναι τόσο αδύναμη και τόσο ταξικά οριοθετημένη, που δεν θα μπορέσει να γίνει αισθητή στα θύματα των μνημονίων. ∆εν θα την «καταλάβει ο μέσος πολίτης», κατά το ιδίωμα του σχολιαστή της «Κ». Σ’ αυτό το πραγματικό υπόβαθρο στηρίζεται η δυναμική που θα εξακολουθεί να διατηρεί τον ΣΥΡΙΖΑ στη θέση του απειλητικού διεκδικητή της κυβερνητικής εξουσίας. Είναι η βάση πάνω στην οποία αναπτύσσεται η αυθόρμητη αντίδραση μεγάλου τμήματος του εκλογικού σώματος, που εκφράζεται με την ευρύτατα απαντώμενη ”δήλωση”: «Να φύγουν αυτοί, και μετά βλέπουμε».

Από την οργή στην ελπίδα

Αν και δεν είναι προς εφησυχασμόν, αυτή η διάθεση είναι που εξασφαλίζει στον ΣΥΡΙΖΑ ικανό τμήμα των υπέρ αυτού δημοσκοπικών ευρημάτων κατά τη μέτρηση της πρόθεσης ψήφου. Είναι η διάθεση του κόσμου που κάνει τους φιλοκυβερνητικούς αναλυτές να ανησυχούν: όχι μόνο δεν καταλαβαίνουν να αλλάζει η ζωή τους, αλλά οι πιο πολλοί δεν έχουν πειστεί ότι πρόκειται να αλλάξει στο ορατό μέλλον με αυτή την κυβέρνηση, με αυτή την πολιτική. Αυτό το τμήμα του εκλογικού σώμα-

τος –για την ώρα τουλάχιστον– είναι σχετικά εύκολο να πειστεί από τα επιχειρήματα του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμα και να παραβλέψει τις αδυναμίες και τις στραβοτιμονιές του. Υπάρχει, όμως, και ένα εξίσου σημαντικό τμήμα, που ρέπει στην καλλιέργεια προσδοκιών από τη… μετεξέλιξη των μνημονίων. Πάνω του δρουν δύο διαμετρικά αντίθετες δυνάμεις: Από τη μια, το καθησυχαστικό αφήγημα της κυβέρνησης, σύμφωνα με το οποίο η γη της επαγγελίας χάθηκε μεν, αλλά η υπόσχεσή της παραμένει εν ισχύει, έστω κι αν αρχίζει να μοιάζει με την υπόσχεση ότι «θα ξαναπάρουμε την Πόλη». Από την άλλη, ο ισχυρισμός του ΣΥΡΙΖΑ ότι η πιστή εφαρμογή των μνημονίων δεν προβλέπει επιστροφή σε οποιαδήποτε γη της επαγγελίας η οποία επαληθεύεται και από τα βιώματά του. Γι’ αυτό το τμήμα το κυβερνητικό στρατόπεδο ανησυχεί ακόμα περισσότερο, γιατί «αμφιβάλλει για το πόσο εύκολα ξαναμαζεύονται οι νοικοκυραίοι που έχουν εγκλωβιστεί σε σχήματα και ακραίες συμπεριφορές» («Κ» 16/4).

Στο πεδίο των προσδοκιών

Αυτή η ανησυχία είναι ενδεικτική των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι μνημονιακές δυνάμεις. Αλλά θα αποδειχτεί μάλλον υπερβολική, τουλάχιστον για όσο διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει τη μάχη κυρίως στο πεδίο τής κατάδειξης των αδιεξόδων της μνημονιακής πολιτικής ή του απατηλού χαρακτήρα των προσδοκιών που καλλιεργούν οι κυβερνητικές επικοινωνιακές πολιτικές. Η ηγεμονία του ενός ή του άλλου σχεδίου θα κριθεί στο πεδίο της βασιμότητας των προσδοκιών που καλλιεργούνται. Και όσο στο πεδίο αυτό η συγκυβέρνηση δεν βρίσκει απειλητικό αντίπαλο τον ΣΥΡΙΖΑ, οι φόβοι της δύσκολα θα επαληθευτούν. Το περίγραμμα του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, μέσα στο οποίο θα μπορούν να βρίσκουν οι πληττόμενες λαϊκές τάξεις το σαφές μέτρο της απήχησης των προσδοκιών τους, χρειάζεται να αποκτήσει τη δύναμη ενός αισιόδοξου αναγεννητικού συνθήματος. Αν κρίνουμε από τα πρώτα δείγματα του επικοινωνιακού υλικού που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο, ούτε το επικοινωνιακό ούτε το πολιτικό επιτελείο φαίνεται να ανησυχούν για τον εντελώς αναποτελεσματικό χαρακτήρα μιας καμπάνιας που στηρίζεται στην περιγραφή της καταστροφής. Μιας καταστροφής, μάλιστα, που έχει γίνει ήδη βίωμα, καθημερινότητα, τουλάχιστον σ’ αυτούς που απευθύνεται η καμπάνια. Κουράζεται, δηλαδή, πολύ για να παραβιάσει ανοιχτές πόρτες. Τη στιγμή που χρειάζονται επειγόντως να προβληθούν τρεις απόλυτα σαφείς «εικόνες»: α) του στόχου του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΕΑ για μια ανατροπή στην Ευρώπη, β) της επίπτωσης που θα έχει στην Ευρώπη μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, γ) της θετικής προοπτικής που ανοίγει στο εσωτερικό μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, στις ευρωεκλογές. Χ. Γεωργούλας

6 «Μας κυβερνάνε οι τράπεζες εδώ και πολύ καιρό»

Συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα στην Κάισα Έκμαν

Έχετε ξεπεράσει την κρίση; Αυτό γράφουν τα σουηδικά μέσα ενημέρωσης. Αυτά σας λένε; Εδώ κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί κάτι τέτοιο. Πώς, άλλωστε; Με 30% ανεργία και 60% ανεργία μεταξύ των νέων; Με τρία εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς κοινωνική ασφάλιση; Έχουμε μια ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα. Φέτος , ο αριθμός των θανάτων από γρίπη έχει αυξηθεί θεαματικά και οι ειδικοί λένε ότι αυτό έγινε λόγω της δυσκολίας πρόσβασης σε εμβόλια και ιατρική περίθαλψη. Αλλά η Ελλάδα έχει πλεόνασμα ύψους 1,5 δισ. ευρώ, για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε η κρίση, και τώρα είναι σε θέση να δανειστεί και πάλι από τις αγορές; Είμαι πεπεισμένος ότι πρόκειται για στατιστικό τέχνασμα. Η κυβέρνηση φρόντισε να φαίνεται ότι υπάρχει ένα πλεόνασμα του προϋπολογισμού, προκειμένου να αποδείξει ότι το πρόγραμμα της τρόικας ήταν επιτυχημένο. Αν εμείς ήμασταν στην κυβέρνηση, ποτέ δεν θα μας είχε αναγνωριστεί πλεόνασμα του προϋπολογισμού. Βλέπετε, η πολιτική τους είναι πολύ, πολύ βρώμικη. Βγήκαν με αυτούς τους θετικούς αριθμούς και, στη συνέχεια, την επόμενη μόλις μέρα, ήρθε η Τρόικα με μία νέα συμφωνία 600 σελίδων, την οποία έπρεπε (σ.σ. η ελληνική Βουλή) να υπερψηφίσουμε. Στη συμφωνία αναγράφεται ότι το κράτος θα παράσχει 50 δισεκατομμύρια στις σημαντικότερες τράπεζές, ότι οι νόμοι για την αγορά εργασίας θα χαλαρώσουν κι άλλο, θα υπάρξουν περισσότερες περικοπές μισθών και ιδιωτικοποιήσεις. Αλλά η κυβέρνηση κλονίζεται τώρα λόγω των σκανδάλων με τους ναζιστές και η τρόικα βρήκε την ευκαιρία να τους πιέσει. Σε τι αποσκοπεί να προσποιούμαστε ότι το πρόγραμμα της τρόικας ήταν πετυχημένο; Ποιόν προσπαθούν να ξεγελάσουν; Μπήκαμε στο πρόγραμμα με δημόσιο χρέος 120% του ΑΕΠ, και τώρα είναι 175%. Τότε δεν μπορούσαμε να δανειστούμε από τις αγορές και τώρα μπορούμε; Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι θα είσαι ο επόμενος πρωθυπουργός της Ελλάδας. Όταν θα πάρετε την εξουσία, ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνετε; Το πρώτο είναι η στάση πληρωμής των τόκων. Το δεύτερο είναι να καταργήσουμε τους νόμους που επέβαλε η τρόικα στην Ελλάδα. ∆εν είναι τόσο εύκολο όσο νομίζει ο κόσμος. Είναι πάνω από 400 νόμοι. ∆εν πρόκειται για ένα νόμο, είναι ένα εντελώς νέο θεσμικό πλαίσιο που εγκαθιδρύθηκε στη χώρα μας. Το τρίτο πράγμα που θέλουμε είναι να κάνουμε κάτι για την ανθρωπιστική κρίση. Και τέταρτον, να ανασυγκροτήσουμε την παραγωγική βάση στην Ελλάδα. Και έτσι θα αποκαταστήσουμε τους μισθούς στο επίπεδο που βρίσκονταν πριν από την κρίση. Θ’ αρχίσουμε από τον ιδιωτικό τομέα, όπου θα αυξήσουμε τον κατώτερο μισθό από 520 ευρώ το μήνα σε 750. Στην πράξη, βέβαια, αυτό θα είναι δύσκολο να υλοποιηθεί. Σε μια χώρα με τόσο μεγάλη ανεργία, οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να δέχονται χαμηλότερους μισθούς, ακόμη κι αν υπογράφουν ότι παίρνουν 750 ευρώ. Ο μόνος τρόπος για να αυξηθούν πραγματικά οι μισθοί είναι η μείωση της ανεργίας. Ακριβής μετάφραση από το σουηδικό πρωτότυπο, όπως αυτό αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της σουηδικής εφημερίδας ETC στις 16/4/2014. Ολόκληρη η συνέντευξη στο epohi.gr

Μετάφραση: Νίκος Σερβετάς

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Ενωμένοι για την μεγάλη μάχη των ευρωεκλογών ΣΥΡΙΖΑ

λοκληρώθηκε η διαδικασία ανάδειξης των σαράντα -από τους σαράντα δ;uο- υποψήφιους ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Τα πρώτα 34 ονόματα αποφασίστηκαν στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής, που έγινε την προηγούμενη Κυριακή, και ανακοινώθηκαν αργά το βράδυ της ίδιας μέρας. Η διαδικασία χωρίστηκε σε δύο μέρη, καθώς μέλη του κόμματος και εκπρόσωποι κοινωνικών κινημάτων και φορέων μπήκαν τελικά σε δύο ξεχωριστές κάλπες. Η ψηφοφορία που έγινε για τα μέλη του κόμματος, ανέδειξε ως υποψήφιους τους: Σία Αναγνωστοπούλου, Νατάσα Θεοδωρακοπούλου, Σόφη Παπαδόγιαννη, Πέτυ Πέρκα, Σοφία Σακοράφα, Ράνια Σβίγκου, ∆έσποινα Σπανού, Μάγδα Σπηλιοπούλου, Ελένη Σωτηρίου, Τασία Χριστοδουλοπούλου, Χάρη Γολέμη, Αλέκο Καλύβη, Χρήστο Λάσκο, Σωτήρης Μάρταλη, Γιάννη Μηλιό, Αλέξη Μπένο, Γιάννη Μπουρνού, ∆ημήτρη Παπαδημούλη, Γιάννη Τόλιο και Νίκο Χουντή. Από τους συνεργαζόμενους εκλέχθηκαν οι Άκης Αρχοντόπουλος (συνδικαλιστής ΕΥΑΘ), ∆ημήτρης Βαρνάβα (πρόεδρος Νοσοκομειακών Γιατρών), Γιώργο Κατρούγκαλο (συνταγματολόγος), Στέλιο Κούλογλου (δημοσιογράφος), Θέμης Κοτσιφάκης (πρόεδρος ΟΛΜΕ), Κωνσταντίνα Κούνεβα (συνδικαλίστρια), ∆ήμητρα Μανώλη (συνδικαλίστρια καθαρίστρια), Νίκο Ξυδάκης (δημοσιογράφο), Μάνια Παπαδημητρίου (ηθοποιός), Σάββας Ρομπόλης (ΙΝΕ -ΓΣΕΕ), Σατιχά Σουλεϊμάν (κοινότητα Ρομά), Αλεξάνδρα Χρηστακάκη (απολυμένη δημοσιογράφος ΕΡΤ), ∆ημήτρης Χριστόπουλος (καθηγητής Παντείου) και Κώστα Χρυσόγονος (συνταγματολόγο). Τα υπόλοιπα έξι ονόματα αποφασίστηκαν στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας που έγινε την Τετάρτη. Πρόκειται για τους Νικήτα Κανάκη (Γενικού Γραμματέα των Γιατρών του Κόσμου), Μαρία Καραμεσίνη (οικονομολόγου), Πέπη Ρηγοπούλου (καθηγήτρια ΕΚΠΑ), Φουντουλάκη Γιώργο, (Προέδρος Ελληνικής Παραολυμπιακής Επιτροπής) και Γιώργο Κυρίτση (δημοσιογράφος) οι οποίοι πέρασαν ομόφωνα ενώ κατά πλειοψηφία εγκρίθηκε η υποψηφιότητα του Κρίτωνα Αρσένη (ανεξάρτητου Ευρωβουλευτή). Έτσι, απομένουν δύο ονόματα προκειμένου να «κλείσει» το ευρωψηφοδέλτιο τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν στις αρχές της βδομάδας. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εποχής» η μία θα είναι εργαζόμενη-συνδικαλίστρια από τον ιδιω-

“

Την Τρίτη του Πάσχα θα συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία με θέμα την κάλυψη των κενών θέσεων του ευρωψηφοδελτίου αλλά και τους αντι-περιφερειάρχες σε όσα ψηφοδέλτια δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί.

τικό τομέα ενώ ένα από τα ονόματα που συζητιούνται είναι και αυτό του Ηλία Νικολόπουλου (καθηγητή Παντείου).

Οι αντιδράσεις και οι εκπλήξεις

Από τις δεκαπέντε υποψηφιότητες συνεργαζομένων που κατατέθηκαν στην ΚΕ, εγκρίθηκαν τελικώς οι δεκατρείς, καθώς οι πανεπιστημιακοί Γ. Μυλόπουλος και Τ. Αλμπάνης δεν έτυχαν της αποδοχής των μελών του οργάνου. Το γεγονός αυτό προκάλεσε εντύπωση, καθώς οι δύο συγκεκριμένες υποψηφιότητες θεωρούνταν από τις «δυνατές» των προτάσεων και υπήρξε ισχυρή επιμονή μέχρι το τέλος. Για τους δύο πρυτάνεις υπήρξαν σοβαρές ενστάσεις από διάφορα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, κυρίως για τον τρόπο άσκησης των καθηκόντων τους στο Πανεπιστήμιο. Στελέχη που γνωρίζουν «πράγματα και καταστάσεις» στο κόμμα, σημείωναν την ενωτική διάθεση των μελών του οργάνου, καθώς για πρώτη φορά έσπασαν τα στεγανά ανάμεσα στη λεγόμενη πλειοψηφία και τη λεγόμενη μειοψηφία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το γεγονός ότι ο νυν ευρωβουλευτής του κόμματος Νίκος Χουντής πήρε σχεδόν τις διπλάσιες ψήφους από τα μέλη που έχει Αριστερή Πλατφόρμα στην Κ.Ε. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι στη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας

Ανησυχίες και ερωτηματικά

νησυχίες και πολλά ερωτηματικά μας προκάλεσε το ξαφνικό περιστατικό που συνέβη στο σύντροφό μας και μέλος του ΣΥΡΙΖΑ Κερατέας Γιάννη Παπαθύμνιο, μετά την κομματική συνέλευση του ΣΥΡΙΖΑ στο Λαύριο και το γεύμα που ακολούθησε σε ταβέρνα της περιοχής. Με το τέλος τη εκδήλωσης και αφού μεσολάβησε ένα διάστημα, πολλοί από τους συμμετέχοντες πήγαν σε γειτονική ταβέρνα. Βγαίνοντας ο Γιάννης από την αίθουσα χτυπήθηκε από διερχόμενο όχημα σκούρου χρώματος το οποίο κινούνταν με ταχύτητα και κλειστά φώτα. Το αυτοκίνητο στη συνέχεια χωρίς να σταματήσει ανέπτυξε ταχύτητα και απομακρύνθηκε. Αμέσως μόλις αντιλήφθηκαν τι είχε συμβεί, προσέτρεξαν οι σύντροφοί του σε βοήθεια, κάλεσαν ασθενοφόρο και ειδοποίησαν την αστυνομία. Μετά την κλήση, πολύ γρήγορα ήλθε το περιπολικό της αστυνομίας, όχι όμως και το ασθενοφόρο λόγω των ελλείψεων που αντιμετωπίζουν τα πληρώματα του ΕΚΑΒ. Ανησυχούμε, εξαιτίας των συνθηκών που συνέβη το ατύχημα και οι οποίες μας βάζουν σε μεγαλύτερες υποψίες. Ιδίως στην περίπτωση που το περιστατικό δεν ήταν τυχαίο και εντασσόταν σε ένα σχέδιο εναντίον του συντρόφου μας, σε μια περίοδο που όσο θα πλησιάζουν οι εκλογικές αναμετρήσεις, είναι σίγουρο ότι το κλίμα θα πολωθεί. Εποχή

καταγράφηκαν ενστάσεις για την τελική αναλογία γυναικών και αντρών καθώς δεν έγινε, τελικώς, κατορθωτό να υπάρξει ίση εκπροσώπηση. Τέλος, στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής κατατέθηκε ομόφωνη πρόταση της πενταμελούς επιτροπής κατάρτισης του ευρωψηφοδελτίου σύμφωνα με την οποία όλοι οι υποψήφιοι θα ενταχθούν στην ευρωομάδα της GUE/NGL και θα αποδεχτούν το ενιαίο μισθολόγιο του κόμματος, όπως αυτό καταρτισθεί. Στην Κεντρική Επιτροπή δεν έλειψαν και οι αντιπαραθέσεις, οι οποίες δεν έμειναν στις ενστάσεις επί των ονομάτων του ψηφοδελτίου. Στελέχη που πρόσκεινται στην Αριστερή Πλατφόρμα επανέφεραν το ζήτημα του νομίσματος και κατέθεσαν δύο τροπολογίες επί του κειμένου της ευρωδιακήρυξης οι οποίες μειοψήφησαν. Τελικά, το κείμενο της ευρωδιακήρυξης ψηφίστηκε με ευρύτατη πλειοψηφία, με την Αριστερή Πλατφόρμα να ψηφίζει λευκό. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εξέφραζαν την έκπληξη για την συγκεκριμένη επιλογή καθώς, όπως τόνιζαν, το κείμενο της ευρωδιακήρυξης ήταν προϊόν συλλογικής επεξεργασίας. Επιπλέον, χαρακτήριζαν «ακατανόητη» την επαναφορά θεμάτων «που έχουν λήξει από το Συνέδριο». Σχετικά με την αναπαραγωγή, από πολλά Μέσα, σχολίων περί σκληρής κόντρας Τσίπρα -Λαφαζάνη και στην Πολιτική Γραμματεία της Τετάρτης, μέλη του οργάνου δήλωναν στην «Εποχή» ότι, παρά το γεγονός «ότι υπάρχει καπνός, δεν υπάρχει φωτιά», χαρακτηρίζοντας τες ως «συνηθισμένες αντιπαραθέσεις στο πλαίσιο του εσωτερικού και επιθυμητού, εσωτερικού διαλόγου». Απόδειξη αυτού, το γεγονός της ευρύτατης τελικά συναίνεσης στα ονόματα της λίστας. Στον ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, εκφράζουν την ικανοποίησή τους για την κατάρτιση της τελικής λίστας, καθώς θεωρούν ότι το ψηφοδέλτιο δίνει ισχυρό μήνυμα για τη σημασία των ευρωεκλογών, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο γεγονός ότι το κόμμα κατάφερε να συμπεριλάβει στο ψηφοδέλτιο αρκετούς εκπροσώπους κοινωνικών αγώνων των τελευταίων χρόνων, αλλά και ευρύτερες προσωπικότητες. Αδάμος Ζαχαριάδης

“

Με τον τρόπο της αριστεράς Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

παίνουμε στην τελική ευθεία... Το ευρωψηφοδέλτιο είναι σχεδόν ολοκληρωμένο, οι οργανώσεις έχουν μπει στη μάχη των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών. Μόλις περάσει το Πάσχα, αναγκαίες μέρες χαλάρωσης, θα χρειαστούν πολλές δυνάμεις για να πάμε στη μάχη που θα κρίνει εν πολλοίς τη τύχη μιας ολόκληρης κοινωνίας. Και αυτή τη μάχη πρέπει να την κερδίσουμε^ οι προϋποθέσεις υπάρχουν, αρκεί να το πιστέψουμε, αρκεί να δώσουμε τη μάχη με αποφασιστικότητα, με ορμή, με έμπνευση, με ριζοσπαστισμό, κόντρα σε ένα ολόκληρο σύστημα, που βλέπει τον ΣΥΡΙΖΑ να το απειλεί. Αλλά αυτή η μάχη δεν θα είναι εύκολη. ∆εν υπάρχουν ροδοπέταλα στο πέρασμά μας. ∆εν πρόκειται να πέσουν αμαχητί. Το επόμενο διάστημα μπορεί να δούμε, να γίνουν πολλά. Θα χρειαστεί να διατηρήσουμε τη ψυχραιμία μας και να πορευτούμε χωρίς ταλαντεύσεις, χωρίς “ναι μεν αλλά”, χωρίς διγλωσσίες. Έχουμε το δίκιο με το μέρος μας. Οι άνθρωποι, οι φτωχοί και φτωχές έχουν το δίκιο με το μέρος τους.

Πολιτική συνεννόηση με περιεχόμενο

Και σε αυτή τη μάχη θα χρειαστεί να πάμε ενωμένοι, χωρίς υποσημειώσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα μονολιθικό. Άλλωστε, δεν έχουμε κρύψει ποτέ ότι στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Για μας είναι πλούτος, εντέλει πλεονέκτημα ο πλουραλισμός. Ωστόσο, ο αντίπαλος καραδοκεί, η μονταζιέρα οργιάζει, η πλειονότητα των ΜΜΕ μας περιμένει στη γωνία, έτοιμοι από καιρό για το παραμικρό λάθος. Γι’ αυτό και είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία η πολιτική συνεννόηση ανάμεσά μας. Πολιτική συνεννόηση με περιεχόμενο, όχι απολίτικος συμβιβασμός. Και αυτή η δυνατότητα φάνηκε με τη διαμόρφωση της ευρωδιακήρυξης, που θεωρήθηκε από όλα τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής κείμενο – κορμός. Να μια ένδειξη των δυνατοτήτων που υπάρχουν για προωθητική σύνθεση των απόψεων, χωρίς μπρος πίσω, χωρίς πολλαπλές αναγνώσεις των συνεδριακών αποφάσεων, από όπου και αν αυτές προέρχονται. Γι’ αυτό και δεν κατανοούμε την τελική στάση της Αριστερής Πλατφόρμας να αναδείξει για πολλοστή φορά, ένα μήνα πριν τις εκλογές, ζητήματα που έχουν κριθεί συλλογικά και δημοκρατικά στο πρώτο συνέδριο του κόμματός μας. Γι’ αυτό και δεν κατανοούμε, επίσης, την επιβολή, εντέλει, μιας προσωπικής ανάγνωσης των συνεδριακών αποφάσεων εκ μέρους στελεχών του κόμματος μας.

Το ευρωψηφοδέλτιο

Αλλά και στη δύσκολη συζήτηση για τη συγκρότηση του ευρωψηφοδελτίου φάνηκαν οι δυνατότητες να συγκροτηθεί ψηφοδέλτιο μάχης, που να καλύπτει όλη τη βεντάλια των κοινωνικών και ταξικών αγώνων, της αμφισβήτησης, των εναλλακτικών κινημάτων. Στη συζήτηση αυτή, εμείς ως ΑΝΑΣΑ, αλλά και άλλες πλευρές του κόμματος, θέσαμε ζητήματα, καταθέσαμε προτάσεις, που αρκετές από αυτές, όχι όλες, έγιναν δεκτές. Ζητήσαμε, επίσης, να μην επαναληφθούν λάθη που έγιναν στο πρόσφατο παρελθόν, να είμαστε προσεκτικοί στις επιλογές μας, να εξασφαλιστεί η συναίνεση, οι συλλογικές αποφάσεις και η δημοκρατία μέσα στο κόμμα. Μας ενδιαφέρει, το πρόσωπό μας, που στην προκειμένη είναι το ψηφοδέλτιο που θα παρουσιάσουμε δημόσια, να περιέχει τη ψυχή της αριστεράς, την καρδιά των αγώνων, να φωτογραφίζει με

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μας ενδιαφέρει, το πρόσωπό μας, που στην προκειμένη είναι το ψηφοδέλτιο που θα παρουσιάσουμε δημόσια, να περιέχει τη ψυχή της αριστεράς, την καρδιά των αγώνων, να φωτογραφίζει με τον πιο δυνατό τρόπο την ιδεολογική και αξιακή μας αφετηρία.

τον πιο δυνατό τρόπο την ιδεολογική και αξιακή μας αφετηρία. Μέσα σε αυτό το ψηφοδέλτιο χωρούν και άνθρωποι που προέρχονται από άλλους χώρους και που μας συναντούν, όχι στη μέση του δρόμου, αλλά στο έδαφος της ριζοσπαστικής αριστεράς, της ανατροπής, της κοινωνικής σωτηρίας. Και νιώθουμε καλά, που στο ψηφοδέλτιο είναι η Κωνσταντίνα Κούνεβα, θύμα της εργοδοτικής βαρβαρότητας. Νιώθουμε καλά για υποψηφιότητες από τους αγώνες: από τις καθαρίστριες, την παιδεία, την υγεία, τον αγώνα για το νερό, τα δικαιώματα, του φεμινιστικού κινήματος, της αλληλεγγύη, της μειονότητας, μια βεντάλια που θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη και να καλύπτει και άλλες πλευρές, όχι για να τσιμπολογήσουμε ψήφους, αλλά για να πούμε ότι η αριστερά είναι με τους καταπιεσμένους, με τα υποτελή κοινωνικά στρώματα, με αυτούς και αυτές που είναι κοινωνικά αποκλεισμένοι, αόρατοι, στην κοινωνία που διαμορφώνει με αγριότητα η κυβέρνηση. Θα μπορούσαν, λοιπόν, να υπάρχουν και άλλες υποψηφιότητες, που να

ολοκληρώνουν με προωθητικό τρόπο τη δημόσια πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, τη φωτογραφία του μέλλοντος, την κοινωνία της ταξικής μεροληψίας, του πλουραλισμού, του σεβασμού στη διαφορετικότητα, της ανεκτικότητας. Και για να στείλουμε μήνυμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει μια μεγάλη κοινωνική συμμαχία, στην Ελλάδα και την Ευρώπη, όχι απλώς για την ανατροπή μιας νεοφιλελεύθερης μνημονιακής και αυταρχικής κυβέρνησης, αλλά για να διαμορφώσουμε από την αρχή μια νέα κοινωνία, που θα στηρίζεται στην αξιοπρέπεια, στην κατεύθυνση του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού.

Να το πούμε καθαρά

Όλο το προηγούμενο διάστημα έγιναν πολλά. Μέσα σε αυτά υπήρξαν και λάθη που κόστισαν, που πλήγωσαν τη δημοκρατία στο κόμμα, που δημιούργησαν αμφιβολίες και ερωτηματικά για τη φερεγγυότητά μας, για το πολιτικό μας σχέδιο. Να το πούμε καθαρά: για να υπάρξει η ανατροπή, για να μπουν τα θε-

μέλια για την κοινωνία που οραματιζόμαστε, δεν μπορεί παρά να γίνει με τον τρόπο της αριστεράς. Και αυτός ο τρόπος έχει ρήξεις και δεν μπορεί να ξεχνά τη διαδρομή από το 4% στο 27%. Και ήταν ο δρόμος των πλατειών, των μαζικών αγώνων, της ταξικής και κοινωνικής μεροληψίας, των αντιστάσεων στην Κερατέα και τις Σκουριές. Ήταν ο δρόμος της ενότητας της αριστεράς, της “βίαιης ωρίμανσης” όλων μας ότι η αριστερά έχει ανάγκη σαφούς προγραμματικού λόγου για να μπορεί να νικήσει. Αυτό είπαμε το 2012, αυτό πρέπει να πούμε και σήμερα. Οποιαδήποτε άλλη στρατηγική που επιδιώκει να μιμηθεί παλαιάς κοπής πρακτικές, δεν θα οδηγήσει θα αποτύχει. Ο κόσμος θέλει να αποκοπεί οριστικά από ένα παρελθόν, που είδε ότι τον οδήγησε στην καταστροφή και την πείνα. ∆εν χρειαζόμαστε, λοιπόν, επικοινωνιακού τύπου κινήσεις που ενίοτε μας τοποθετούν στο κάδρο του συστήματος. ∆εν είμαστε, δεν πρέπει να είμαστε κόμμα – στούντιο. ∆εν έχουμε ανάγκη συμμαχίες που δεν εντάσσονται στο πολιτικό σχέδιο της ανατροπής ή που ενδεχομένως ερμηνευτούν διαφορετικά. Έχουμε θετικά υποδείγματα να προβάλλουμε. Έχουμε τον τρόπο της αλληλεγγύης, τους χιλιάδες ανθρώπους -ευτυχώς όχι μόνο του ΣΥΡΙΖΑ-, που δρουν στις αυτόνομες δομές για την υγεία, την τροφή, τη στέγη, την παιδεία, τον πολιτισμό και που αλλάζουν τις σχέσεις των ανθρώπων, που διαμορφώνουν ένα άλλο πλαίσιο οργάνωσης της κοινωνίας. Έχουμε τα “στοπ” στους πλειστηριασμούς, το “κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα και νερό”, που πρώτοι αριστεροί δήμοι μπόρεσαν να εφαρμόσουν, να το κάνουν πράξη. Έχουμε τον ιδεολογικό και αξιακό αγώνα κατά του ναζισμού. Άλλωστε, αν όχι εμείς ποιοι; Αν εμείς δεν πολεμήσουμε τους ναζιστές όχι για το παρελθόν τους μόνο, αλλά για αυτό που είναι σήμερα, για το μίσος που καλλιεργούν για τον “άλλον”, ποιος άραγε μπορεί να το κάνει; Υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα και πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε στην πορεία με εμπιστοσύνη ο ένας στην άλλη, με συντροφικότητα που δεν πρέπει να χαθεί, με την αίσθηση της ιστορικής ευθύνης ότι δεν παλεύουμε για το κόμμα μας απλώς, αλλά για την κοινωνία των φτωχών και των καταπιεσμένων. Πάνος Λάμπρου, Μάνια Μπαρσέφσκι

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Νέες φουρτούνες έφερε το ευρωψηφοδέλτιο ΝΕΑ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

∆εν κρύβονται πλέον οι κόντρες μεταξύ των τάσεων στο κυβερνητικό κόμμα

ο ευρωψηφοδέλτιό της παρουσίασε η Νέα ∆ημοκρατία την περασμένη Τρίτη, με τον Α. Σαμαρά να το χαρακτηρίζει «ενωτικό και ανανεωτικό», στο οποίο «εκπροσωπείται όλη η Ελλάδα και όλες οι δυνάμεις τις ελληνικής κοινωνίας». Ανάμεσά στους υποψηφίους διακρίνουμε τον Α. ∆ημοσχάκη, πρώην αρχηγό της ΕΛΑΣ, ο οποίος προσπάθησε να «καλύψει» τον άγριο ξυλοδαρμό του Αυγουστίνου ∆ημητρίου, λέγοντας ότι «έπεσε» στη ζαρντινιέρα, στελέχη του ΛΑΟΣ, όπως η νυν ευρωβουλευτής Νίκη Τζαβέλλα και ο Γ. Κύρτσος, την Φωτεινή Τομαή, η οποία έχει καταδικαστεί για λογοκλοπή, ενώ κατηγορείται από τους ιστορικούς ότι δεν τους δίνει πρόσβαση στο αρχείο του υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο διευθύνει. Ακόμα, στους υποψήφιους συγκαταλέγονται ο Κ. Χολέβας, γιος του υπουργού Ναυτιλίας της Χούντας, Ι. Χολέβα, ο Γ. Αμυράς, ο οποίος έσπευσε να δηλώσει «παραμένω ανεξάρτητος», προσθέτοντας «θα γυρίσω όλη την Ελλάδα για να παρουσιάσω τις προτάσεις μου», οι σύμβουλοι του πρωθυπουργού ∆. ∆αβέττας και Σ. Κασίμης και ο Θ. Ζαγοράκης, για την υποψηφιότητα του οποίου αντιδρούν οι σύνδεσμοι του ΠΑΟΚ.

«Τηλεαστέρες» και «μαϊντανοί»

Όσο και αν ο Α. Σαμαράς προσπαθεί να παρουσιάσει το ψηφοδέλτιο ως κοινής αποδοχής, που θα δίνει νέα πνοή στη Νέα ∆ημοκρατία, στελέχη του κόμματος αντιδρούν με την Ντόρα Μπακογιάννη να δηλώνει στην Ελευθεροτυπία –και μετά να διαψεύδει- ότι «το ευρωψηφοδέλτιο της Ν∆ υποτιμά τους ψηφοφόρους» και τον Ευρ. Στυλιανίδη να δηλώνει στο Υστερόγραφο (16/4) «Όταν έχεις έναν πλάτανο με βαθιά και στερεή ρίζα, που άντεξε στο χρόνο σε σχέση με τα άλλα δέντρα και αντέχει ακόμα, δεν τον κόβεις για να βάλεις στη θέση του μια μικρή «ελιά«». Ακόμα, ο Ευ. Αντώναρος έγραψε στο τουίτερ (15/4) «Ευτυχώς που υπάρχουν λίγα φωτεινά ονόματα για να ψηφίσει κανείς και να μαυρίσει τηλεαστέρες, μαϊντανούς, αλεξιπτωτιστές και άλλα φρούτα», ενώ πρόσθεσε «Να μαυρίσουμε όλοι μαζί τους υβριστές, τους ασπόνδυλους κομματικούς μετανάστες, τους δήθεν τηλεαστέρες, τους μαϊντανούς περιστασιακής δημοσιότητας». Το ίδιο επικριτικός εμφανίστηκε και ο Κ. Μητσοτάκης στο ΡΙΚ (16/4) λέγοντας: «Ποτέ δεν συγχώρεσα τον Σαμαρά για το έγκλημα που έκανε να ανακόψει την πορεία της Ελλάδας, γιατί η Ελλάς θα ήταν αλλιώτικη αν είχαμε τερματίσει τη θητεία μας».

Η πέμπτη φάλαγγα

Ο φιλοσαμαρικός ιστότοπος antinews.gr κατηγόρησε την καραμανλική πτέρυγα της Νέας ∆ημοκρατίας ότι παίζει το ρόλο της «πέμπτης φάλαγγας« γράφοντας σε σχόλιό του (16/4) «Πολλοί παίζουν τα προσωπικά τους παιχνίδια και λειτουργούν, ούτε λίγο ούτε πολύ ως “πέμπτη φάλαγγα όσο βαρύ και εάν ακούγεται αυτό!», ενώ καυτηρίασε την απουσία της Μ. Γιαννάκου από την παρουσίαση του ψηφοδελτίου και τη Ντ. Μπακογιάννη που δεν χειροκρότησε

“

τουίτερ δηλώνοντας «Θεωρώ χρέος να τηρήσω όλα όσα πιστεύω». Επικριτικός εμφανίζεται ο Τ. Μπαλτάκος, επί 35 χρόνια δεξί χέρι του Α. Σαμαρά, ο οποίος δήλωσε (Παραπολιτικά 12/4)ότι «Η Ν∆ είναι κόμμα κεντροδεξιό και κινδυνεύει να χάσει τη δεξιά της πτέρυγα. Οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές για την παράταξη και τη χώρα» προτείνοντας συγκυβέρνηση Ν∆, Χρυσής Αυγής και Ανεξάρτητων Ελλήνων, η οποία θα καταφέρει όπως υποστηρίζει σε συνέντευξή του στη Real News (13/4) «να κυβερνήσει για 50 χρόνια». Ο Ά. Σπηλιωτόπουλος, στο πνεύμα των δηλώσεων Μπαλτάκου, προσπαθεί με κάθε τρόπο να προβάλλει το ακροδεξιό προφίλ της Νέας ∆ημοκρατίας δηλώνοντας πως η πρωτεύουσα δεν χρειάζεται «άλλον έναν πόλο λαθρομετανάστευσης», ούτε «νέα τσαντίρια κάτω από τον ιερό βράχο της Ακροπόλεως», ενώ ανακοίνωσε τη συμμετοχή του Θ. Πλεύρη στο ψηφοδέλτιό του.

Γενόσημο Πολιτικής Άνοιξης

Ευάγγελος Αντώναρος: “Να μαυρίσουμε όλοι μαζί τους υβριστές, τους ασπόνδυλους κομματικούς μετανάστες, τους δήθεν τηλεαστέρες, τους μαϊντανούς περιστασιακής δημοσιότητας”

«επιδεικτικά» τους υποψήφιους, σχολιάζοντας πως «Αρκετοί ευεργετηθέντες, διάλεξαν τη Μεγάλη Εβδομάδα, λίγο πριν μπούμε στην τελική ευθεία για τις κάλπες, είτε για να ρίξουν χολή στον Αντώνη Σαμαρά, είτε για να υπονομεύσουν τις επιλογές της Ν∆». Μέσω facebook απαντά ο Πυρήνας υποστηρικτών του Κ. Καραμανλή, αναρτώντας το παρακάτω καυστικό σχόλιο: «Κάποιες - κάποιοι υποψήφιοι ευρωβουλευτές προσπαθούν να βάλουν τον μανδύα του καραμανλισμού για να κερδίσουν συμπάθεια και ψήφους ξεχνάνε όμως πως οι καραμανλικοί οπαδοί δεν ξεχνάνε ούτε το ποιόν τους ούτε τις θέσεις τους. Αν αυτοί θέλουν να μεταμφιεστούν απλά σε μασκαράδες για να κερδίσουν τίτλο εμείς ως απάντηση λέμε πως οι απόκριες είναι πάλι το 2015».

Την κάνουν σιγά σιγά

Στα δύο φαίνεται να έχει κοπεί η Νέα ∆ημοκρατία με τη σαμαρική πτέρυγα να τείνει επί άκρα δεξιά, και την καραμανλική πτέρυγα να αντιδρά πλέον ακόμα και σε δημόσιες εκδηλώσεις. Παρότι στον Πειραιά ο Α. Σαμαράς έχει δώσει σαφές χρίσμα στον Β. Μιχαλολιάκο δηλώνοντας «∆εν αλλάζεις έναν πετυχημένο δήμαρχο-πρότυπο» (18/2), ο υπουργός Παιδείας και βουλευτής Πειραιά, Κ. Αρβανιτόπουλος, βρέθηκε στην παρουσίαση του ψηφοδελτίου του Γ. Μώραλη, προκαλώντας την αντίδραση του εκλεκτού του πρωθυπουργού που δήλωσε: «∆εν γίνεται να είσαι και με τον αστυφύ-

λαξ και με τον χωροφύλαξ». Ακόμα τη στήριξή τους εξέφρασαν με την παρουσία τους οι Χρ. Αγρυπίδης, πρώην δήμαρχος Πειραιά και πρώην στέλεχος της Πολιτικής Άνοιξης του Α. Σαμαρά, και Α. Ανδριανόπουλος, ο οποίος διατέλεσε έξι φορές υπουργός σε κυβερνήσεις της Νέας ∆ημοκρατίας. Πάντως, ο Β. Μιχαλολιάκος εξέφρασε την ανησυχία του για το μέλλον του κόμματος λέγοντας πως «τη Νέα ∆ημοκρατία δεν την βλέπω να έχει βαθύ μέλλον. Η Νέα ∆ημοκρατία έχει πάψει πια να είναι το πολύ μεγάλο κόμμα». Προβλήματα πάντως υπάρχουν και στην περιφέρεια Αττικής, όπου παρότι η Ν∆ έχει δώσει το χρίσμα στον Γ. Κουμουτσάκο, όλο και περισσότεροι νεοδημοκράτες δήμαρχοι προσχωρούν στο ψηφοδέλτιο του «υπερκομματικού« Γ. Σγουρού, με τελευταίους τον πρώην δήμαρχο Πεύκης, Π. Καμάρα, και τον επί 12 χρόνια δήμαρχο Βύρωνα, Ν. Χαρδαλιά.

Ακραίοι με προσωπείο

Απορίες προκαλεί η τακτική του Α. Σαμαρά καθώς από τη μια προσπαθεί να πετάξει από πάνω του υποψηφιότητες που θα έκαναν άνοιγμα στη Χρυσή Αυγή (π.χ. Φ. Κρανιδιώτης) και από την άλλη ήθελε να εντάξει στο ευρωψηφοδέλτιό του τον Κ. Βελόπουλο, ο οποίος αρνήθηκε γιατί όπως αναφέρει ο ΒΗΜΑτοδότης του ζητήθηκε να «ρίξει τους τόνους» (15/4). Μάλιστα, ο Κ. Βελόπουλος επιβεβαίωσε αυτή την πληροφορία μέσω

Στη δεξιά, πάντως, συνεχίζονται οι διεργασίες με τους Β. Πολύδωρα, Χρ. Ζώη και Ν. Νικολόπουλο να προσπαθούν να διαμορφώσουν ένα ψηφοδέλτιο, το οποίο θα καθρεφτίζει τη λαϊκή δεξιά. Μέχρι στιγμής, στο ευρωψηφοδέλτιο της νεοσύστατης «Ένωσης για την πατρίδα και το λαό» φαίνεται πως θα συμμετέχουν ο τραγουδιστής Μ. Χριστοδουλόπουλος και ο Π. Ψωμιάδης, ο οποίος δήλωσε πως «δεν συμμετέχει στη γενόσημη Ν∆ της Πολιτικής Άνοιξης», προσθέτοντας ότι «Πριν από ενάμισι χρόνο εμένα κάλεσε η Ν∆ και όχι τα ταγάρια και τις ατραξιόν που είναι σήμερα γύρω από τον κ. Σαμαρά». Ο μόνος που φαίνεται πως παραμένει αμετακίνητος στο πλευρό του Α. Σαμαρά είναι ο Γ. Μουρούτης, ο οποίος μέσω τουίτερ και facebook προσπαθεί κάθε μία ώρα να αναδείξει τη Νέα ∆ημοκρατία, σχολιάζοντας όμως ότι «απαιτείται ακόμα πολλή δουλειά». Στις περισσότερες εφημερίδες τα ρεπορτάζ από την παρουσίαση του ευρωψηφοδελτίου της Νέας ∆ημοκρατίας σχολίαζαν ότι το κόμμα κάνει «στροφή προς το κέντρο». Άλλα δημοσιεύματα ανέφεραν ότι ο Α. Σαμαράς επιλέγει την άκρα δεξιά. Μάλλον, τίποτα από τα δύο δεν ισχύει ή και τα δύο ταυτόχρονα. Ο Α. Σαμαράς, με το ψηφοδέλτιό του, δείχνει την αμηχανία του να χειριστεί το κόμμα του και ελπίζει, στρέφοντας τα βέλη του προς τον ΣΥΡΙΖΑ και κινδυνολογώντας, πως θα συσπειρώσει και πάλι τουλάχιστον τα στελέχη του. Όμως, μάλλον, οι ρωγμές στο εσωτερικό της παράταξης είναι βαθιές και σύντομα πολλοί, κυρίως από την καραμανλική πτέρυγα, θα διαβούν την πόρτα εξόδου. Την ίδια ώρα, κινδυνεύει να χάσει την επιρροή του και στην άκρα δεξιά, καθώς ο Τ. Μπαλτάκος φαίνεται πως του γυρνά πια οριστικά την πλάτη και προσπαθεί να δημιουργήσει ένα νέο κόμμα, η ανακοίνωση του οποίου θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Ιωάννα ∆ρόσου

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Άλλο μειοψηφία και άλλο αντιπολίτευση

“

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΚΕ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

ορθότητα της θέσης του ΣΥΡΙΖΑ ότι επιδιώκει λύση εντός της ζώνης του ευρώ και ότι, πέραν αυτού, δεν επιδιώκει και δεν επιθυμεί να συμβάλει σε μια διαδικασία αποσάθρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει αμφισβητηθεί τόσο από άλλες μικρότερες δυνάμεις της Αριστεράς (ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ) όσο και από, επίσης μικρές, δυνάμεις της ∆εξιάς. Αμφισβητήθηκε και στο εσωτερικό του κόμματος, σχετική πρόταση κατατέθηκε στο συνέδριο και μειοψήφησε.

Η συζήτηση περί ευρωζώνης

Οι διαφορετικές γνώμες, εκτός και εντός ΣΥΡΙΖΑ, μπορούν να χωριστούν σε δύο, με όλη τη συρρίκνωση βέβαια που συνεπάγεται αυτό. Η μία είναι η «επαναστατική», ας το πούμε έτσι, έξοδος από το ευρώ με ταχύτατη κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και αναγκαστική κρατικοποίηση των τραπεζών, συνακόλουθη κρατικοποίηση των μεγάλων επιχειρήσεων και πορεία σε έναν «εθνικό», κι αυτό σχηματικά, δρόμο ανασυγκρότησης με «αναπτυξιακή», όπως λένε οι υποστηρικτές αυτής της γνώμης, νομισματική (δηλαδή με υποτιμήσεις) και εκδοτική (δηλαδή με έκδοση νέου χρήματος) πολιτική. Αυτό είχε χαρακτηριστεί από ετούτες εδώ τις στήλες σκωπτικά «νομισματικός δρόμος για το σοσιαλισμό». Η άλλη «σοσιαλδημοκρατική» πρόταση, την οποία υποστήριξαν ο αλλοτινός υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Ράινερ Φλάσμπεκ (με υπουργό τότε τον Όσκαρ Λαφοντέν) και ο Κώστας Λαπαβίτσας περιέχει τη συναινετική αποχώρηση μίας ή περισσότερων χωρών από την ευρωζώνη ή τη διάλυσή της και την επιστροφή στο πρότερο καθεστώς των ελεγχόμενων ισοτιμιών. Τη συναινετική αποχώρηση με οικονομική στήριξη είχαν υποστηρίξει προηγουμένως δεξιοί οικονομολόγοι και πολιτικοί, ανάμεσά τους ο Χριστιανοκοινωνιστής υπουργός Οικονομικών της Βαυαρίας. Η πρώτη άποψη έχει το μειονέκτημα ότι θεωρεί δογματικά πως τα κράτη στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό μπορούν να διατηρήσουν τη νομισματική κυριαρχία – ενώ στην πραγματικότητα οι ισοτιμίες του συναλλάγματος ορίζονται από τον ανταγωνισμό των κερδοσκόπων στη διεθνή αγορά – και, επίσης δογματικά, ότι η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος λειτουργεί πάντα αναπτυξιακά – ενώ αυτό ισχύει μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις, όπως το χαμηλό επίπεδο κατανάλωσης, ώστε να μειωθούν οι εισαγωγές, και την ύπαρξη ή τη δυνατότητα γρήγορης σχετικής απεξάρτησης από εισαγωγές πρώτων υλών και μηχανημάτων. Η δεύτερη άποψη παραβλέπει ότι η συναινετική αποχώρηση ή και οπισθοδρόμηση της Ευρωζώνης είναι πολύ ακριβότερη για τις ισχυρές ευρωπαϊκές οικονομίες από τα σημερινά προγράμματα δανειοδότησης και λιτότητας για δύο λόγους: πρώτον, επειδή θα χρειαστεί διαρκής στήριξη των ασθενών νέων εθνικών νομισμάτων που θα δεχτούν κερδοσκοπικές πιέσεις και, δεύτερον, επειδή θα οδηγούσε σε ανατίμηση των νομισμάτων των ισχυρών χωρών (ή του κολοβού ευρώ) με καταστροφικά αποτελέσματα για τις εξαγωγές τους και για την απασχόληση εκεί. Επομένως, θα είναι αδύνατο να συναινέσουν. Στην Εποχή έχουμε επανειλημμένα επιχειρηματολογήσει υπέρ της θέσης του

Εάν διαπιστώνει κάποιος ότι οι αποφάσεις που δεσμεύουν την Κεντρική Επιτροπή δεν αντιστοιχούν πλέον στην κατάσταση που διαμορφώνεται, πρέπει και μπορεί να εκκινήσει τη διαδικασία για να συγκληθεί νέο συνέδριο.

ΣΥΡΙΖΑ και κατά των επικριτών της από το χώρο της ευρύτερης Αριστεράς, αλλά και κατά των παρόμοιων απόψεων εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Η συζήτηση γενικά πήρε μεγάλες διαστάσεις, γράφτηκαν άρθρα, μελέτες και βιβλία, έγιναν και διεθνείς συναντήσεις και όλοι μας κάτι μάθαμε. Μπορεί εύκολα να διαπιστώσει κανείς ότι, τώρα πια, οι υποστηρικτές της «λύσης εντός ευρωζώνης» έχουμε επηρεαστεί από την κριτική που μας ασκήθηκε κι αυτό εκφράζεται με διατυπώσεις όπως: «Καμία μονομερής ενέργεια, εκτός αν αναγκαστούμε!» ή «Λύση εντός της ευρωζώνης, αλλά αυτό έχει όρια!». Ο αλληλεπηρεασμός, άλλωστε, είναι και ο σκοπός της συζήτησης, τουλάχιστον εσωκομματικά. ∆ιαφορετικά η συζήτηση δεν έχει νόημα: εσωκομματικές συζητήσεις αποσκοπούν στη σύνθεση, δηλαδή στον εμπλουτισμό της πλειοψηφικής θέσης με πλευρές και ιδέες από άλλες γνώμες, ώστε να γίνει πληρέστερη. Μάλιστα, είναι σκόπιμο η συζήτηση να μη λήγει δηλαδή με τη λήψη μιας απόφασης)^ μ’ αυτόν τον τρόπο μπορούν να επισημαίνονται αδυναμίες, αλλαγές της κατάστασης κ.λπ. και να συμμετέχει ολόκληρο το κομματικό σώμα στη διαμόρφωση της πολιτικής κι όχι μόνο η εκάστοτε πλειοψηφία.

Η Κεντρική Επιτροπή ως εργαζόμενο σώμα

Το επιχείρημα ότι η δημόσια έκφραση διαφορετικών απόψεων «ωφελεί τον αντίπαλο», πρέπει βέβαια να λαμβάνεται υπόψη, όμως η τρομοκρατική κυριαρχία του και η επιβολή της με διοικητικά μέτρα καταλύουν τη δημοκρατία στο κόμμα και παραβλέπουν την καίρια επισήμανση του Λένιν ότι, σε περιόδους ομαλότητας, ιδίως τα ηγετικά στελέχη πρέπει να διατυπώνουν ολοκληρωμένα και δημόσια τη γνώμη τους – διαφορετικά πώς θα ξέρουμε τα μέλη με ποιους έχουμε να κάνουμε; Η ευθύνη για το πότε και πώς διατυπώνει κανείς τη διαφωνία του ανήκει

στον ίδιο. Όμως, δεν είναι το ίδιο με την επαναφορά μιας θέσης, που μειοψήφησε στο συνέδριο, για έγκριση από την Κεντρική Επιτροπή, όπως έγινε πριν από μία εβδομάδα. Αυτή η ενέργεια υποβιβάζει τη δημοκρατία στο κόμμα και εκτρέπει τη συζήτηση από τα αναγκαία. Γιατί η Κεντρική Επιτροπή δεν είναι Κοινοβούλιο, όπου η αντιπολίτευση συγκρούεται με την κυβέρνηση εφ’ όλης της ύλης, με σκοπό να πείσει τον λαό για το δικό της πρόγραμμα. Στο Κοινοβούλιο υπάρχουν κόμματα που διεκδικούννα κυβερνήσουν. Αυτός ο κατακερματισμός δεν επιτρέπεται στην Κεντρική Επιτροπή ενός κόμματος. Αυτή είναι εργαζόμενο σώμα, που εκλέγεται για να εξειδικεύει και να εφαρμόζει τις αποφάσεις του συνεδρίου – τίποτε άλλο. Εάν διαπιστώνει κάποιος ότι οι αποφάσεις που δεσμεύουν την Κεντρική Επιτροπή δεν αντιστοιχούν πλέον στην κατάσταση που διαμορφώνεται, πρέπει και μπορεί να εκκινήσει τη διαδικασία για να συγκληθεί νέο συνέδριο, που θα τις αναθεωρήσει και πιθανόν θα εκλέξει νέα ηγεσία στη βάση των νέων αποφάσεών του.

Ποτέ δεν μπορείς να προβλέψεις

Οι προτάσεις που απέρριψε η Κεντρική Επιτροπή κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση. Αλλά είναι και λάθος στην ουσία τους και, αν εγκρίνονταν, θα έπλητταν την αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ και τη δυνατότητά του να νικήσει στις εκλογές. Ας πούμε, η πρόταση να συμπληρωθεί η απόφαση με διατυπώσεις για έξοδο από την Ευρωζώνη, για μονομερή διαγραφή του χρέους κ.λπ., εφόσον δεν

ευοδωθούν οι διαπραγματεύσεις με τους εταίρους της Ελλάδας στην Ε.Ε., παραγνωρίζει ότι δεν μπορείς να πας σε διαπραγματεύσεις, θεωρώντας ότι έχεις εκ των προτέρων προβλέψει όλες τις κινήσεις του αντιπάλου και έχοντας χαράξει αυτό που λέγεται «κόκκινη γραμμή» με αναφορά στους πολέμους του 18ου και 19ου αιώνα (βλέπεις, και στους πολέμους έχουν έκτοτε αλλάξει πολλά). Αυτό αποδυναμώνει τη διαπραγματευτική σου θέση, γιατί μειώνει την ευελιξία σου. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν μπορείς να προβλέψεις με ακρίβεια τι θα κάνει ο άλλος ούτε πού ακριβώς θα είσαι αναγκασμένος να τα σπάσεις. Βλέπεις, όλα εξαρτώνται από πολλούς αστάθμητους παράγοντες που πρέπει να συνυπολογίσει ο αντίπαλος, από δυνατότητες συμμαχιών και συνεννοήσεων, από την ανάπτυξη κινημάτων αλληλεγγύης κ.λπ. Ακόμα, και για τους ίδιους λόγους, εάν θεωρείς – και μάλιστα με εκτός θέματος επιχειρήματα, σαν το παράδειγμα της Κύπρου – ότι ο αντίπαλος θα απορρίψει άνευ ετέρου τις δικές σου προτάσεις (ενισχυμένες μάλιστα με τη λαϊκή ψήφο), του χαρίζεις τη διαπραγμάτευση και τον απαλλάσσεις εκ των προτέρων από το βάρος της ευθύνης για την αποτυχία της και τις συνέπειές της – ευθύνης που δεν θα βαρύνει ίσως τη συνείδηση των κυβερνώντων στην Ευρώπη (σκασίλα μας άλλωστε), αλλά θα επιβαρύνει τη θέση τους ως πολιτικών δυνάμεων και πολιτικών προσώπων. Αλλά, εκτός των ίδιων των διαπραγματεύσεων, και όσον αφορά το εσωτερικό της Ελλάδας, η αντίληψη ότι πρέπει «να προετοιμάσουμε τον λαό», υπονοεί ότι, αντίθετα με την απόφαση του συνεδρίου, είμαστε βέβαιοι πως οι διαπραγματεύσεις είναι άσκοπες και για το θεαθήναι, και επιπλέον αποσπάει την προσοχή και την κατεύθυνση των λαϊκών κινητοποιήσεων από το κεντρικό ζήτημα. Εάν χρειάζεται η λαϊκή κινητοποίηση και η λαϊκή συμπαράταξη με μια κυβέρνηση της Αριστεράς (και είναι βέβαιο ότι, χωρίς αυτή την κινητοποίηση και τη συμπαράταξη, η κυβέρνηση της Αριστεράς δεν μπορεί να πετύχει), αυτή χρειάζεται να επικεντρώνεται στον εκάστοτε στόχο και η μοναδική εγγύηση είναι η σιγουριά ότι για όλα τα μεγάλα ζητήματα ο λαός θα καλείται να κρίνει. Έχω την εντύπωση ότι, εκτός από την επί της ουσίας διαφορετική γνώμη, στη συζήτηση υποφώσκει μια απολύτως εσφαλμένη αντίληψη για το ζήτημα των συμμαχιών. Είναι σίγουρα σωστό ότι η συμμαχία όλης της Αριστεράς θα έδινε φτερά στην υπόθεση που υπηρετεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο που συμμαχίες ποτέ δεν πετυχαίνουν με ενδοτισμό στις θέσεις των υποψήφιων συμμάχων. Οι συμμαχίες έχουν νικητές και ηττημένους και τα συμμαχικά προγράμματα δεν είναι «μίνιμουμ», όπως λέγανε παλιά οι κομμουνιστές. Είναι πάντοτε το ρεαλιστικό πρόγραμμα που αντιστοιχεί στην περίοδο, που μπορεί να πετύχει και να συνεγείρει. Αυτό εξαναγκάζει σε συμμαχίες, μαζί βέβαια με τον όγκο της μεγαλύτερης συμμαχικής δύναμης. Στη χειρότερη περίπτωση, να χρησιμοποιείται δηλαδή το αίτημα της ενότητας της Αριστεράς ως πρόσχημα για να αλλάξει πολιτική ο ΣΥΡΙΖΑ, ας μην αναφερθούμε καθόλου.

Θόδωρος Παρασκευόπουλος

Προς τι τα εύσημα κυρία Μέρκελ ;

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Μέρκελ, κατά την πρόσφατη επίσκεψή της, απέδωσε εύσημα στην κυβέρνηση για «την επιτυχημένη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και την έξοδο στις αγορές». Προς τι όμως τα εύσημα; Για την αποπληρωμή του χρέους η χώρα δανείστηκε από τον μηχανισμό στήριξης (∆ΝΤ, ΕΚΤ, Ε.Ε) περί τα 220 δισ. ευρώ, τα οποία σε ποσοστό πάνω από 95% δόθηκαν για ανακεφαλαιοποίηση Τραπεζών και μόνο 7 δισ. ευρώ (!) δόθηκαν για κάλυψη αναγκών της χώρας. Επί 4 χρόνια ο κ. Σαμαράς, ευθυγραμμισμένος πλήρως με τις υποδείξεις των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της Ευρώπης, μαζί με το ΠΑΣΟΚ και τη ∆ΗΜΑΡ ψήφισε και εφάρμοσε ακέραια τα μνημόνια και 425 μνημονιακούς Νόμους. Έτσι, καταβαράθρωσε μισθούς, συντάξεις, διέλυσε ασφαλιστικά ταμεία, κατάργησε δώρο Χριστουγέννων, δώρο Πάσχα, επιδόματα αδείας και πάσης φύσεως κοινωνικά βοηθήματα, αύξησε τις εισφορές προς τα ασφαλιστικά ταμεία, διέλυσε τις εργασιακές σχέσεις και εκτόξευσε την ανεργία στο 27%. Εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο και χιλιάδες υπάλληλοι βρέθηκαν χωρίς δουλειά. Η φορολόγηση με πάσης φύσεως χαράτσια, έκτακτες εισφορές, αύξηση του ΦΠΑ κ.α., έφερε το λαό σε απόγνωση. Φτώχεια και δυστυχία εκδηλώθηκαν τραγικά με χιλιάδες αυτοκτονίες και μαζική μετανάστευση, κυρίως νέων. Παράλληλα, στο όνομα των λεγόμενων επενδύσεων, μεταρρυθμίσεων, ανασυγκροτήσεων και εξυγίανσης δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών, η κυβέρνηση προχώρησε συστηματικά στην εκποίηση δημόσιας περιουσίας που απέκτησαν είτε κρατικές εταιρείες άλλων χωρών είτε το ιδιωτικό κεφάλαιο. Όλο αυτό το πρόγραμμα λιτότητας εφαρμόστηκε για να μειωθεί το χρέος. Σήμερα όμως το χρέος αγγίζει τα 325 δισ. ευρώ, πάνω από το 170% του ΑΕΠ, ενώ 4 χρόνια πριν την εφαρμογή των μνημονίων ήταν κοντά στα 310 δις ευρώ,

ίσο με το 120%. Πριν από τα μνημόνια, η χώρα δανειζόταν με 4,1% και σήμερα, μετά από όλα όσα ο ελληνικός λαός υπέστη, δανείστηκε με 4,9%.

Συμπέρασμα

1) Η πολιτική στα 4 χρόνια «διάσωσης», δεν μείωσε, αλλά αντίθετα αύξησε και το χρέος και το κόστος δανεισμού. Ενώ στην ευρωζώνη το 2014, το χρέος κυμαίνεται 90%-95% του ΑΕΠ, το σημερινό χρέος της Ελλάδας εξακολουθεί να δημιουργεί πρόβλημα στη μακροοικονομική του διαχείριση. Το ομολογεί ο Moody’s, το ∆ΝΤ, η Κομισιόν και η τρόικα. Με το σημερινό χρέος, η χώρα είτε δανείζεται, είτε δεν δανείζεται δεν έχει καμιά σημασία γιατί η κατάσταση είναι

αδιέξοδη. Αποδείχτηκε ότι η κρίση χρέους χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για να εφαρμοστούν πολιτικές λιτότητας υπέρ του κεφαλαίου και εις βάρος του κόσμου της εργασίας. 2) Το πρόγραμμα λιτότητας που εφαρμόστηκε έπληξε, λόγω της ταξικής νεοφιλελεύθερης πολιτικής που εφάρμοσε η συγκυβέρνηση, τα χαμηλά και μεσαία λαϊκά στρώματα και λίγο έως καθόλου, την αστική τάξη και το κεφάλαιο που ακόμα και μέσα στην κρίση αύξησαν τα κέρδη τους. Μεγάλοι φοροφυγάδες, μιζαδόροι και εμπλεκόμενοι σε οικονομικά σκάνδαλα και κυκλώματα παραμένουν, με ευθύνη της κυβέρνησης, στο απυρόβλητο, στερώντας το ∆ημόσιο από σημαντικά έσοδα. 3) Η έκδοση του πρόσφατου ελληνι-

κού ομολόγου πέτυχε γιατί η Γερμανία εγγυήθηκε πως δεν θα ξαναγίνει κούρεμα των ελληνικών ομολόγων. Ήταν ένα καλό προεκλογικό δώρο της Μέρκελ στον ομοϊδεάτη έλληνα Πρωθυπουργό. 4) Ο ισχυρισμός του Πρωθυπουργού ότι η κυβέρνηση πέτυχε τους στόχους της, σε συνδυασμό με τα εύσημα της γερμανίδας καγκελαρίου, αποκαλύπτουν ότι τα success story του κ. Σαμαρά σημαίνουν νέα μνημόνια και νέα δυσβάσταχτα βάρη στις πλάτες του ελληνικού λαού, που πάντα αυτός θα πληρώνει τη νύφη. Ο λαός όμως, με μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού να βρίσκεται σε κατάσταση ανθρωπιστικής κρίσης δεν τους πιστεύει γιατί ξέρει ότι μια χώρα πάει καλά όταν ο κόσμος έχει δουλειά, βγάζει τα έξοδά του και δεν καταστρέφονται οι παραγωγικές δυνάμεις. Άρα, χρειάζεται άμεσα εισροή πόρων – με διεκδίκηση βοήθειας από την Ε.Ε. για ανάπτυξη, παραγωγική ανασυγκρότηση, μορατόριουμ για πληρωμή μόνο τόκων, διεκδίκηση διαγραφής μεγάλου μέρους του χρέους και αποπληρωμή κεφαλαίου με ρήτρα ανάπτυξης. Να δοθεί μάχη ώστε η πολιτική να τεθεί πάνω από την οικονομία. Ο δανεισμός να είναι άτοκος και να χορηγηθεί από μια τράπεζα κρατών (π.χ. Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων). ∆εν είναι δυνατόν, οι χώρες να δανείζονται με ψηλά επιτόκια από τις «αγορές». Εξ άλλου δανειστές και τοκογλύφοι δεν παράγουν, απολύτως, τίποτε και ο τόκος που απαιτούν ισοδυναμεί με χρήμα χωρίς ανταλλακτική αξία ή αξία παραγόμενου προϊόντος. Οι μεγάλες προχθεσινές κινητοποιήσεις του ιταλικού λαού ενάντια στην πολιτική αυτή δείχνουν το δρόμο της μεγάλης αλλαγής που έρχεται στην Ευρώπη. Ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον ελληνικό λαό στο πλάι του, είναι πανέτοιμος να αναλάβει τις ευθύνες του να ανασυγκροτήσει την Ελλάδα. Γιάννης Αντωνιάδης

Αντιφατικό το μήνυμα της ∆ΗΜΑΡ

«Μ

ας ρωτάνε αν θα μπαίναμε ξανά σε κυβέρνηση, με Ν∆, ΠΑΣΟΚ ή σε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Απαντώ. ∆εν επιλέγουμε εμείς τους κομματικούς συσχετισμούς» τόνισε σε ομιλία του, κατά την παρουσίαση του ψηφοδελτίου της «∆ημοκρατικής Αριστεράς – Προοδευτική Συνεργασία», ο Φ. Κουβέλης. Με την παραπάνω φράση αποτυπώθηκε η ουσιαστική στροφή της πολιτικής της ∆ΗΜΑΡ από το «η ∆ΗΜΑΡ δεν πρόκειται να επανέλθει σε κυβέρνηση με τον Σαμαρά». Η νέα αυτή γραμμή δεν άργησε να δημιουργήσει αντιδράσεις στο εσωτερικό της, κυρίως από την πλευρά όσων βλέπουν ως αναγκαία την επικοινωνία της ∆ΗΜΑΡ με τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι αντιδράσεις αμέσως επιχειρήθηκε να περιοριστούν. ∆εν υπήρξε αλλαγή πλεύσης, αφού δεν πρόκειται να υπάρξει αλλαγή πολιτικής, σχολίαζαν κύκλοι της Αγ. Κωνσταντίνου. Αντίθετα, περισσότερο δείχνει μια αμηχανία παρά μια συνεπή πολιτική επιλογή σε ένα θολό πολιτικό τοπίο, σχολίασε σε επικοινωνία μαζί του, ο βουλευτής της Γιάννης Πανούσης. Εάν μάλιστα ίσχυε, θα συναντούσε σημαντικές αντιδράσεις υποστήριξε. Αλλαγή επίσης σημειώθηκε στη θέση της ∆ΗΜΑΡ για την έξοδο στις αγορές και το πόσο θετική για την ελληνική οικονομία ήταν. Ο Φ. Κουβέλης σε συνέντευξή του την Πέμπτη σημείωνε: «είναι λάθος να εστιάζουμε μονοσήμαντα στο υψηλό επιτόκιο, αντιπαραθέτοντας το χαμηλό των προγραμμάτων διάσωσης». Το πάθημα όμως, όπως φάνηκε από την πρόσφατη

περίοδο, δεν έγινε μάθημα. Θυμίζουμε, και στην προηγούμενη τρικομματική κυβέρνηση υπήρχε συμφωνία προγραμματικής υφής, η οποία, ωστόσο, ελάχιστα τηρήθηκε. Αποτέλεσμα ήταν ένας από τους βασικούς λόγους απομάκρυνσης του κόμματος. Η εκπομπή αντιφατικών μηνυμάτων της ∆ΗΜΑΡ έχει ήδη δημιουργήσει αρκετή σύγχυση στον κόσμο της και στους ψηφοφόρους.

Και οι τριγμοί συνεχίζονται…

Τα δείγματα ανορθογραφίας όμως στο εσωτερικό του κόμματος δεν έχουν τελειωμό. Ο Γ. Ψαριανός στο δημόσιο κάλεσμα του νυν περιφερειάρχη Γ. Σγουρούαφού τον ευχαρίστησε για την πρόταση- δήλωσε το αυτονόητο, «στηρίζω την υποψηφιότητα της Μ. Γιαννακάκη», υποψηφιότητας που στηρίζει η ∆ΗΜΑΡ. Συμπλήρωσε, ωστόσο, «παρόλο που εκτιμώ και το έργο του Σγουρού και τον τρόπο και τη συναινετική διάθεση που έδειξε στα 3,5 αυτά χρόνια». Και έκλεισε με το επίσης προβληματικό: «ως μέλη της Αττικής Γης στο περιφερειακό συμβούλιο και εγώ και ο ∆ημήτρης Βαρέλας στις περισσότερες περιπτώσεις στηρίξαμε – με επιφυλάξεις ίσως σε κάποιες - τις προτάσεις της πλειοψηφίας και λίγες καταψηφίσαμε.» Η υποψηφιότητα δημάρχου, εξάλλου, της ∆ΗΜΑΡ στον Πειραιά δεν έχει οριστικοποιηθεί, γεγονός που προκαλεί εντάσεις. Από την υποψηφιότητα της Μαρίας

Ρεπούση και του Ηλία Τζανετουλάκου φτάσαμε στη δημόσια απεύθυνση προς τον υποψήφιο του ΣΥΡΙΖΑ, Θ. ∆ρίτσα για περαιτέρω συζήτηση ακόμα και για το ενδεχόμενο συνεργασίας…

Η στήριξη της υποψηφιότητας ΣΥΡΙΖΑ από Αριστερή Προοπτική

Σε αντίθετη κατεύθυνση από την ηγεσία της ∆ΗΜΑΡ κινούνται μέλη που είχαν αποχωρήσει -όταν είχε αποφασιστεί να μπει στην κυβέρνηση - και συγκρότησαν την Αριστερή Προοπτική, αποφάσισαν να ενισχύσουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Η γραμματεία της πολιτικής οργάνωσης στην οποία συμμετέχουν οι Α. Νεφελούδης, Σ. Μπαγεώργος, Θ. Ζαχαρόπουλος, Μ. Φανουράκης, Σ. Κατσιάνης, ∆. Κυπραίος, και Α. Ρουμπέλας επισημαίνουν ότι «οι δυνάμεις που εκφράζει η Αριστερή Προοπτική, στην αντιπαράθεση ανάμεσα στις δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού και της εργασίας, συντάσσονται αυτονόητα με τις δυνάμεις της εργασίας που, σε αυτή τη χρονική συγκυρία, εκπροσωπούνται από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από ένα ευρύτερο φάσμα προοδευτικών αριστερών κομμάτων και κινήσεων». Ενώ με κοινό, με άλλους, κείμενο στηρίζουν την υποψηφιότητα Τσίπρα για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στάθης Κουτρουβίδης

OIKONOMIA

Τράπεζες σε τιμή ευκαιρίας Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΑΓΓΕΛΗ

“

Ανάπτυξη σχεδιάζει η κυβέρνηση, αλλά χωρίς νέους πόρους για επενδύσεις... Με φόντο την περίφημη έξοδο στις αγορές, νέα σενάρια εξόδου και από την κρίση γράφονται από τα επικοινωνιακά επιτελεία. Ακόμα και υποσχέσεις ανάπτυξης πέφτουν στο τραπέζι. Με τον οικονομικό αναλυτή Γιάννη Αγγέλη αναζητούμε τα ίχνη της πραγματικότητας κάτω από το παχύ στρώμα επικοινωνιακής διαχείρισης. Τη συνέντευξη πήρε η ∆ανάη Ψωμοπούλου

Νομίζω ότι είναι ωφέλιμο να διευκρινίσουμε, άλλη μια φορά, τους λόγους που διευκόλυναν την έξοδο στις αγορές, πόσο αυτοί επιτρέπουν τα αισιόδοξα σχέδια της κυβέρνησης. Τα αίτια αυτής της δυνατότητας είναι δύο ειδών. Πρώτον, τα εξωτερικά. Από τη στιγμή που η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ ανακοίνωσε και άρχισε να εφαρμόζει στην πράξη την περιβόητη «σταδιακή διανομή της ποσοτικής χαλάρωσης», του προγράμματος δηλαδή χρηματοδότησης της οικονομίας από την FED (Ομοσπονδιακή Τράπεζα), αυτό που είδαμε να καταγράφεται διεθνώς είναι μια αντιστροφή της ως τότε ροής κεφαλαίων, από τις ΗΠΑ προς τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, σε αντίθετη κατεύθυνση. ∆ηλαδή, κεφάλαια τα οποία φεύγουν, με ραγδαίους ρυθμούς, από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες και επιστρέφουν στα μητροπολιτικά χρηματοπιστωτικά κέντρα και κυρίως στην Αμερική. Αυτή η αντιστροφή, στη διαδρομή της αναζητά ευκαιρίες επένδυσης σε χαρτοφυλάκια, σε τίτλους κτλ υψηλών αποδόσεων με σχετική ασφάλεια. Έτσι, συναντά την ευκαιρία της έκδοσης ελληνικών ομολόγων με επιτόκια που δεν μπορεί να τα βρει τόσο υψηλά σε καμιά άλλη χώρα, με σχετική ασφάλεια. Αυτό ήταν η βασική αιτία που επεδίωξε να εκμεταλλευθεί και η ελληνική πλευρά. ∆ιότι με όρους εσωτερικής οικονομικής κατάστασης δεν έχει αλλάξει κάτι, στα θεμελιώδη. Το χρέος ήταν αυτό που ήταν, η ύφεση, με μικρή επιβράδυνση, εξακολουθεί να υπάρχει. Άρα, δεν υπήρξε κανένας ουσιώδης λόγος να προσελκύσει τα κεφάλαια.

«Μεσοπρόθεσμο» εν όψει

Nα δούμε και τι κρύβεται πίσω από το «σχετική ασφάλεια» που είπες; Βεβαίως. Είναι οι εσωτερικοί λόγοι ή σωστότερα ευρωπαϊκοί. Ενόψει και των ευρωεκλογών και μάλιστα με όρους πρωτοφανούς αναταραχής και γεωπολιτικής αστάθειας σε όλη την Ευρώπη, η Γερμανία κυρίως αλλά και η Γαλλία έχουν ανάγκη να παρουσιάσουν ένα αποτέλεσμα στην Ελλάδα ως επιβεβαίωση της ορθότητας των πολιτικών που έχουν ακολουθήσει. Όχι τόσο για την Ελλάδα, αλλά για το εσωτερικό τους. Από αυτή την άποψη, αυτό είχε σχεδιαστεί όπως και η διαχείριση του πρωτογενούς πλεονάσματος και η επίσκεψη Μέρκελ. Θα ακολουθήσουν και άλλες ανακοινώσεις για το πόσο καλά πάει η ελληνική οικονομία κ.τ.λ. Ζούμε, βέβαια, καθημερινά το πώς πάει η ελληνική οικονομία, με την ανεργία, τη φτώχεια, τον εφιάλτη της καθημερινότητας.

Στην πραγματικότητα, η ασφάλεια αυτή που αισθάνονται, συνδέεται με το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει αποδεχθεί με την τέταρτη αξιολόγηση, και με την πέμπτη που θα ’ρθει τον Ιούνιο, μην το ξεχνάμε, μια δέσμευση η οποία μας πάει, σχεδόν, έως το τέλος της εξόφλησης του χρέους. Συνδέεται και με το τι περιλαμβάνει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, το οποίο οσονούπω θα το δούμε να κοινοποιείται και να περνάει από τη Βουλή, εφόσον υπερψηφισθεί. Αυτό αποτελεί μέρος της σχετικής ασφάλειας για τις αγορές. Να θυμηθούμε ότι παραμονές της έκδοσης η Moody’ s αρνήθηκε την επαναξιολόγηση της οικονομίας και τη μετέφερε για τον Αύγουστο, για λόγους πρόνοιας. Τα ρεπορτάζ από τη σύνοδο του ∆ΝΤ, αξιωματούχοι του ∆ΝΤ, της ΕΕ κτλ ήταν επαινετικοί και αμέσως άκρως «προειδοποιητικοί». Τόνιζαν την υποχρέωση υλοποίησης των μέτρων, το μακρύ ακόμη δύσκολο δρόμο κτλ. Αυτό έχει δύο όψεις. Η μία, ότι όλοι θέλουν να ενισχύσουν και συντηρήσουν τη θετική εικόνα. Η άλλη, έχει να κάνει με το ότι φοβούνται πως η κυβέρνηση θα απομακρυνθεί από το μνημόνιο, αν νιώσει κάπως σταθερή. Η κυβέρνηση, ωστόσο, ετοιμάζεται, για πάρα πολλά, ακόμη και για αναπτυξιακό πρόγραμμα … Ναι, μετά το Πάσχα ετοιμάζεται ο πρωθυπουργός να το ανακοινώσει. Από όσα γνωρίζουμε, δεν υπάρχει ούτε ένα ευρώ νέων πόρων σε κατεύθυνση επενδυτική, παρά μόνο αυτά που έχουν ήδη

Ενόψει και των ευρωεκλογών, η Γερμανία κυρίως αλλά και η Γαλλία έχουν ανάγκη να παρουσιάσουν ένα αποτέλεσμα στην Ελλάδα ως επιβεβαίωση της ορθότητας των πολιτικών που έχουν ακολουθήσει.

δεσμευθεί από το ΕΣΠΑ. Ακόμη και το επενδυτικό ταμείο για το οποίο μίλησε πρόσφατα – στο Eurogroup – ο Σόιμπλε, όπως λέγεται, θα χρηματοδοτηθεί από το ελληνικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και όχι από γερμανικούς ή άλλους πόρους.

Πάμφθηνες οι ελληνικές τράπεζες

Οι εξελίξεις στις τράπεζες πώς συνδέονται με όλα αυτά; Οι λόγοι οι οποίοι οδήγησαν στο να βρει ανταπόκριση το πενταετές ομόλογο - θα υπάρξουν κι άλλα σε συνέχεια φαντάζομαι - είναι οι ίδιοι, κατά βάση, για τους οποίους τώρα έρχονται κεφάλαια και αγοράζουν τις πάμφθηνες ελληνικές τράπεζες. Συγκεκριμένα, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), το οποίο διαχειρίζεται τα 50 δισ. του δανείου, έχει πληρώσει τη διάσωση, πχ της Eurobank με μια τιμή μετοχής που είναι πενταπλάσια απ’ αυτή που θα αγοράσει η Fairfax, τις μετοχές και θα γίνει στρατηγικός επενδυτής της Eurobank. Επίσης, οι επενδυτές που θα μπουν στην Εθνική που αποφάσισε να κάνει την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, θα πληρώσουν στο 50% της τιμής που έχει πληρώσει το ΤΧΣ. Αυτό αναδεικνύει ότι η είσοδος αυτών των κεφαλαίων στην Ελλάδα έχει σαφή στόχο να επωφεληθούν απ’ αυτή τη διαφορά. Η κυβερνητική πλευρά και οι τράπεζες απαντούν στην κατηγορία ότι το ΤΧΣ έδωσε πάρα πολλά και παίρνει λίγα και

ότι πουλάει υποεκτιμημένες μετοχές, ότι με αυτή την κίνηση οι τράπεζες θα θεωρηθούν ιδιωτικές, θα ανατιμηθούν αμέσως οι μετοχές τους και έτσι το ΤΧΣ θα εισπράξει περισσότερα χρήματα από λιγότερες μετοχές, παίρνοντας έτσι τα λεφτά του. Όντως, αυτοί που μπαίνουν τώρα, αυτά τα κερδοσκοπικά ταμεία, είναι σαφές ότι θα επιχειρήσουν να πολλαπλασιάσουν την τιμή της μετοχής, για να την πωλήσουν αρκετά αργότερα και να βγάλουν πενταπλάσιο ή και δεκαπλάσιο κέρδος. Μην ξεχνάμε, όμως, ότι ήδη το ΤΧΣ, εκτός από τα χρήματα που έχει δώσει για τη διάσωση των συστημικών τραπεζών, έχει δώσει και χρήματα για την εκκαθάριση του κακού κομματιού των τραπεζών. Είναι, αν δεν κάνω λάθος, 15 – 16 δισ. Αυτά, βέβαια, ποτέ δεν θα τα πάρει πίσω. Πρόσεξα ότι η έκθεση του ΙΟΒΕ είναι λίγο πιο συγκρατημένη από παλιότερες. Αναφέρεται σε μικρή ανάπτυξη το 3ο και 4ο τρίμηνο του 2014. Όποιος καεί στον χυλό, φυσάει και το γιαούρτι. Με ανεργία περίπου 30% σημαίνει ότι έχεις το 1/3 του ενεργού πληθυσμού σε αργία. Πώς είναι δυνατό να ανακάμψει μια οικονομία, που το 1/3 του ενεργού πληθυσμού δεν δουλεύει, δεν παράγει, δηλαδή, και το άλλο 1/3 βρίσκεται σε συνθήκες ημιεργασίας, που ούτε καν διασφαλίζει τη βιωσιμότητά του; Ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει με τις εξευτελιστικές συντάξεις των συνταξιούχων της οικογένειας. Από πού, λοιπόν, θα στηριχθεί η κατανάλωση, ώστε να υπάρξει παραγωγή που θα απορροφηθεί; Υπάρχει, όμως και ένα ενδιαφέρον ακόμη στοιχείο, το οποίο θα το δούμε να αναδεικνύεται το επόμενο διάστημα. Η περιβόητη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η οποία θα ανέστρεφε τις εισαγωγές και θα τις έκανε εξαγωγές, βλέπουμε ότι εδώ και αρκετούς μήνες, από το 2013 δηλαδή, όχι απλώς έχει φρενάρει τις εξαγωγές, αλλά οι εξαγωγές έχουν αρχίσει και παίρνουν την κάτω βόλτα ξανά. Όχι μόνο αυτό, αλλά και η παραγωγικότητα, την οποία μετρούν βέβαια με το κόστος εργασίας και όχι με την πραγματική αύξηση της παραγωγικότητας, έχει αρχίσει να πέφτει. Έχουμε μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν σταματήσει να ξοδεύουν έστω και ένα ευρώ για τη συντήρηση μεταφορικών μέσων, μηχανημάτων κτλ με αποτέλεσμα ο ανθρώπινος παράγων να μην μπορεί καν να αποδώσει τα στοιχειώδη της παραγωγής. ∆εν μπορούν να αναπαραχθούν τα μέσα παραγωγής, να το πούμε διαφορετικά, μέσα από τη διαδικασία της οικονομίας.

∆ΙΕΘΝΗ

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Λουτσιάνα Καστελίνα: Έμπειρος και κόκκινος

Έφυγε ο Κ.Σ. Κάρολ, δημοσιογράφος, συγγραφέας, μα πάνω από όλα σύντροφος και αγωνίστης του Il Manifesto. σελ. 14

Ομοσπονδία ή διαμελισμός;

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

“

Γιούργκεν Κλούτε: Η Γερμανία να επιστρέψει το «ηθικό χρέος» της προς την Ελλάδα

Συνέντευξη με τον ευρωβουλευτή της Die Linke για την προεκλογική πλατφόρμα της γερμανικής αριστεράς, την τραπεζική ενοποίηση και την πιθανή εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. σελ. 13

ΟΥΚΡΑΝΙΑ

ις τελευταίες μέρες παρατηρήθηκε αναζωπύρωση της έντασης στη Νοτιοανατολική Ουκρανία. Τα περισσότερα κτίρια περιφερειών και δήμων στις περιοχές Ντονιέτσκ, Χάρκοβο, Σλαβιάνσκ, Μαριούπολη, Λουγκάνσκ τελούν υπό κατάληψη. Η ουκρανική κυβέρνηση προσπάθησε να κάνει επίδειξη ισχύος μεταφέροντας στρατό προς αυτές τις περιοχές. Η επιχείρηση αυτή ονομάστηκε «αντιτρομοκρατική», όπως ακριβώς είχε χαρακτηρίσει την επιχείρηση εναντίον των διαδηλωτών του Κιέβου η κυβέρνηση του ανατραπέντα Βίκτωρα Γιανουκόβιτς. Η επιχείρηση αυτή της προσωρινής ουκρανικής κυβέρνησης προς το παρόν δείχνει να οδηγείται σε φιάσκο. Πιο πολύ αναδεικνύονται οι αδυναμίες του ουκρανικού στρατού, ο οποίος βρίσκεται εδώ και χρόνια σε κατάσταση αποσύνθεσης. Η κυβέρνηση του Κιέβου και τα ακροδεξιά κόμματα «Σβομπόντα» και «∆εξιός τομέας» έχουν κηρύξει επιστράτευση για την ενίσχυση του ηθικού και του αξιόμαχου των ένοπλων δυνάμεων. Οι επίστρατοι όμως απ’ ότι φαίνεται δημιουργούν περισσότερα προβλήματα απ’ αυτά που υπήρχαν μέχρι σήμερα. Στρατιωτικά οχήματα και οπλισμός συχνά παραδίδονται αμαχητί από τους στρατιωτικούς στους διαδηλωτές. Η λαϊκή πολιτοφυλακή της πόλης Κραματόρσκ κατέλαβε την Τρίτη 15 Απριλίου έξι τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, ενώ οι αλεξιπτωτιστές που ήταν μέσα ενώθηκαν με τους διαδηλωτές. Στα οχήματα αυτά υψώθηκαν ρώσικες σημαίες και στη συνέχεια κατευθύνθηκαν προς την πόλη Σλαβιάνσκ και πήραν θέσεις μπροστά στο υπό κατάληψη δημαρχείο δίπλα στους διαδηλωτές. Η κυβέρνηση του Κιέβου αρχικά αρνήθηκε το γεγονός, στη συνέχεια, όμως, δήλωσε ότι όλο αυτό ήταν μια «στρατιωτική πονηριά», ότι δηλαδή οι ουκρανοί στρατιωτικοί ύψωσαν ρώσικες ση-

μαίες για να περάσουν ανενόχλητοι από τις ομάδες αυτοάμυνας. Αργότερα, όμως, η κυβέρνηση δεν αρνήθηκε ότι τα τεθωρακισμένα οχήματα του ουκρανικού στρατού καταλήφθηκαν από τους διαδηλωτές.

Ο διεθνής παράγοντας

Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να ασκούν ασφυκτικές πιέσεις στη Ρωσία και την καλούν να μην εμπλακεί περισσότερο στα γεγονότα της Ανατολικής Ουκρανίας. Συνεχίζουν τις απειλές για νέες κυρώσεις, αν η Ρωσία δε σταματήσει, όπως υποστηρίζουν οι αμερικάνοι, να ενισχύει τους διαδηλωτές των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας με εξειδικευμένο προσωπικό και τεχνολογία. Οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών του ΝΑΤΟ ανακοίνωσαν ότι θα σταματήσουν τη στρατιωτική συνεργασία με τη Ρωσία. Επίσης, καλούν τη Ρωσία να σταματήσει τις στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Η Ρωσία, από την άλλη πλευρά, δήλωσε σ’ όλους τους τόνους ότι κατά τη διάρκεια της ουκρανικής κρίσης ούτε ένα ρώσικο τανκ δε βγήκε από τα σύνορά της. Ενώ οι ΗΠΑ στέλνουν στρατεύματα, αντιτορπιλικά και αεροπλανοφόρα σε πολλά μέρη του κόσμου, ακόμη και δίπλα στα ρώσικα σύνορα. Εκπρόσωποι της ρώσικης κυβέρνησης δηλώνουν ότι το 1990 το ΝΑΤΟ υποσχέθηκε στη Μόσχα (όταν τέθηκε θέμα για την ασφάλεια στην Ευρώπη μετά την ενοποίηση των δύο Γερμανιών) ότι δεν θα επεκταθεί πέραν των γερμανικών συνόρων. Στη συνέχεια, παραβιάζοντας τα συμφωνηθέντα, το ΝΑΤΟ προχώρησε στην ένταξη των τριών χωρών της Βαλτικής (Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία) που συμμετείχαν στη Σοβιετική Ένωση, αλλά και άλλων έξι χωρών που συμμετείχαν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας (Τσεχία, Ουγγα-

Κάθε Σαββατοκύριακο καταλαμβάνονται νέα κτίρια στη Νοτιοανατολική Ουκρανία από φιλορώσους διαδηλωτές. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ολοένα και μεγαλύτερες αμφιβολίες για την πραγματοποίηση των πρόωρων προεδρικών εκλογών που έχουν οριστεί για τις 25 Μαΐου. ρία, Πολωνία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία). Η ρώσικη κυβέρνηση κατηγορεί το ΝΑΤΟ ότι με την επεκτατική του πολιτική αποσκοπεί στην περικύκλωση της Ρωσίας, κάτι το οποίο είναι ανεπίτρεπτο μετά τη λήξη του ψυχρού πολέμου. Επίσης κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι δεν έχουν εγκαταλείψει τις προσπάθειες για τη δημιουργία αντιπυραυλικής ασπίδας κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία.

Τι θα γίνει με τις προεδρικές εκλογές;

του κόμματός της «Μπατκίβσινα» ανακοίνωσαν τους προϋπολογισμούς χρηματοδότησής της. Όσο η χώρα παραμένει διαιρεμένη σε Ανατολή και ∆ύση είναι δύσκολο να οργανωθεί η προεκλογική εκστρατεία και των φιλοδυτικών και των φιλορώσων υποψηφίων. Ο υποψήφιος για το προεδρικό αξίωμα, πρώην κυβερνήτης του Χαρκόβου, Μιχαήλ Ντόμπκίν δήλωσε ότι δε σκοπεύει να πάει στις ∆υτικές περιοχές και ότι σ’ αυτές η προεκλογική εκστρατεία θα γίνει τηλεφωνικά και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όπως υποστηρίζει ο πολιτικός αναλυτής Βαντίμ Καρασιόφ οι πιθανότητες να γίνουν οι εκλογές στις 25 Μάη είναι τόσες όσες και οι πιθανότητες να γίνουν αργότερα. Αρκεί να μην αργήσουν πολύ γιατί αν αυτό συμβεί θα είναι δύσκολο να συμμαζευτεί η κατάσταση στη χώρα. Μέχρι τότε θα χρειαστεί να αυξηθούν οι αρμοδιότητες των τοπικών αρχών στο Ντονμπάς και σ’ όλη την Ανατολική Ουκρανία.

Πιθανά σενάρια

Μιχάλης Ρένεσης

Τα τρία πιθανά σενάρια για τις πρόωρες προεδρικές εκλογές είναι τα εξής: 1) Να γίνουν οι εκλογές στις 25 Μαΐου. Το σενάριο αυτό εξασθενεί όλο και περισσότερο όσο οι διοικήσεις της Νοτιοανατολικής Ουκρανίας είναι υπό κατάληψη. Αν γίνουν οι εκλογές δεν θα νομιμοποιηθούν ούτε από τους διεθνείς παρατηρητές, ούτε από αυτούς που θα είναι στην αντιπολίτευση. 2) Να μεταφερθούν οι εκλογές, ίσως για το φθινόπωρο. Οι υποστηρικτές αυτού του σεναρίου θεωρούν ότι μέχρι τότε θα ηρεμήσει η κατάσταση και η προσωρινή κυβέρνηση του Κιέβου θα έχει επανακτήσει τον έλεγχο στα κτίρια των διοικήσεων της Ανατολικής Ουκρανίας με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο. 3) Να γίνει πρώτα δημοψήφισμα για την ομοσπονδιοποίηση της Ουκρανίας και την αποκέντρωση και κατόπιν να γίνουν προεδρικές εκλογές ή οι δύο εκλογές να γίνουν ταυτόχρονα

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

∆ΙΕΘΝΗ

Η Γερμανία να επιστρέψει το «ηθικό χρέος» της προς την Ελλάδα

“

Συνέντευξη με τον Γιούργκεν Κλούτε, ευρωβουλευτή της Die Linke

∆ίκαιη χαρακτηρίζει τη διαγραφή του ελληνικού χρέους με βάση το παράδειγμα της Γερμανίας το 1952, ο Γιούργκεν Κλούτε. Παράλληλα, ο ευρωβουλευτής της Die Linke μιλάει για την προεκλογική πλατφόρμα της γερμανικής αριστεράς, αναφέρεται στην τραπεζική ενοποίηση, και σχολιάζει την πιθανή εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ.

Τη συνέντευξη πήρε ο ∆ημήτρης Γκιβίσης

Πώς προετοιμάζεται η Die Linke για τις ευρωεκλογές και ποιος είναι ο στόχος σας; Ελπίζουμε να βελτιώσουμε το αποτέλεσμα των προηγούμενων εκλογών όπου εξελέγησαν οκτώ ευρωβουλευτές. Όμως, υπάρχουν αρκετά ερωτηματικά, αφού πρόσφατα το συνταγματικό δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν θα υπάρχει κανένα όριο για αυτές τις εκλογές. Έτσι η Die Linke μπορεί να χάσει ψήφους από τα μικρά κόμματα ή από την «Εναλλακτική λύση για τη Γερμανία». Ο προεκλογικός μας αγώνας συνεχίζεται, αλλά σε σχέση με τις εθνικές εκλογές μέχρι σήμερα το προεκλογικό κλίμα είναι αρκετά υποτονικό, και δυστυχώς αυτό αποτυπώνει και μια γενική εικόνα που επικρατεί μεταξύ των πολιτών. Ποια είναι τα βασικά σημεία της προεκλογικής σας πλατφόρμας; Η Die Linke απαιτεί από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως όσον αφορά τα δικαιώματα των προσφύγων. Ζητάμε, επίσης, ισχυρότερη ανάπτυξη της κοινωνικής διάστασης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, για την προστασία των μισθών και των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, και για να σταματήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις, η λιτότητα και η απορρύθμιση των χωρών που επλήγησαν από την κρίση. Η Die Linke έχει ασκήσει πολύ σκληρή κριτική στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, έχει αγωνιστεί για έναν άλλο δρόμο για την Ε.Ε., για ένα ισχυρότερο κοινοβούλιο,

Η διαγραφή του ελληνικού χρέους θα μπορούσε να είναι δημοφιλής στις χώρες της βόρειας Ευρώπης. Όμως οι πολιτικοί που ηγούνται σήμερα στην Ευρώπη, όπως η Μέρκελ, ο Κάμερον, ο Ολάντ ή ο Μπαρόζο, προτιμούν να επιλέγουν τον εύκολο δρόμο.

και για έναν υψηλότερο κοινό προϋπολογισμό. Καθώς η κρίση συνεχίζεται παρατηρούμε ότι αυξάνεται ο ευρωσκεπτικισμός, ενώ εκτός από την ακροδεξιά υπάρχουν και αριστερές φωνές που μιλούν για έξοδο από το ευρώ. Ποιες είναι οι σκέψεις σας; Η αριστερά θα πρέπει πάντα να είναι ανοικτή και προσανατολισμένη στο μέλλον, να χτίσει συμμαχίες, να αγκαλιάσει τους γείτονες. ∆εν είναι «αριστερό» το να υπερασπιζόμαστε την κοινωνική πρόοδο σε εθνικό επίπεδο. Όσον αφορά την νομισματική ένωση, το πρόβλημα είναι ότι κατασκευάστηκε με ατελή τρόπο. Μια νομισματική ένωση μπορεί να επιβιώσει μόνο με ισχυρότερη πολιτική ολοκλήρωση, με αναδιανεμητική δημοσιονομική ένωση, συμπεριλαμβανομένων των κοινών φόρων σε επίπεδο Ε.Ε. και με έναν πολύ ισχυρό κοινό προϋπολογισμό. Η κρίση έχει δείξει πολύ ξεκάθαρα αυτές τις ελλείψεις. Οι δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού ζητούν λιγότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, όμως η αριστερά δεν πρέπει να πέσει σε αυτή την παγίδα. H Ε.Ε. είναι το μόνο πλαίσιο που επιτρέπει την καταπολέμηση των τοπικών ανταγωνισμών, που μπορεί να σταματήσει το μισθολογικό και φορολογικό ντάμπινγκ, και προσφέρει στις μικρότερες χώρες την ευκαιρία να αναπτυχθούν με σταθερότητα. Υπάρχει όμως ένα κρίσιμο σημείο. ∆εν πρέπει να κάνουμε το λάθος να συγχέουμε την τρόικα με την Ε.Ε. Η τρόικα και οι πολιτικές της παραβιάζουν το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι η μεγαλύτερη απειλή για την επιβίωση της. Στην Ελλάδα πολλοί προτείνουν την διαγραφή του ελληνικού χρέους, με βάση το παράδειγμα της Γερμανίας το 1952. Ποια η γνώμη σας; Είναι ένα αίτημα που δικαιολογείται πολιτικά, οικονομικά, και, φυσικά, από κοινωνική άποψη. Σήμερα υπάρχει ανάγκη οι ευρωπαίοι ηγέτες που αποφάσισαν για τα μέτρα της τρόικας να πάρουν την ευθύνη και με έναν συγκεκριμένο τρόπο να επιστρέψουν το «ηθικό χρέος» τους προς την Ελλάδα. Πρέπει να υπενθυμίσουμε στους Γερμανούς για το πώς έχουν ωφεληθεί από την αλληλεγγύη των εταίρων τους (η οποία παρεμπιπτόντως περιελάμβανε τη στήριξη των επενδύσεων στην πραγματική οικονομία), όμως η κατά-

σταση σήμερα δεν είναι φυσικά η ίδια. Ορισμένοι λένε ότι υπάρχει ανάγκη για την Ελλάδα να δημιουργήσει διεθνή αξιοπιστία, και ότι αυτό είναι το κλειδί για να εξηγήσει στους πολίτες της Ε.Ε., το πώς είναι η σημερινή κατάσταση στην χώρα σας. Αλλά η κρίση στην Ελλάδα είναι μέρος της ευρωπαϊκής κρίσης. Αντί να θεωρούν κάποιοι τα προβλήματά μας ως διμερείς διενέξεις, θα ήταν καλύτερα να αναζητήσουν μηχανισμούς αλληλεγγύης με βάση το δί-

Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να δώσει την ελπίδα

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πολύ πιθανό να κερδίσει τις εκλογές. Τι ελπίδες θεωρείται ότι δημιουργεί αυτό για τους λαούς της Ευρώπης; Έχω μεγάλο σεβασμό για τα κατορθώματα του ΣΥΡΙΖΑ, και νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικά. Μια ανθρωπιστική κρίση όπως αυτή στην Ελλάδα, βάζει την κοινωνία υπό τεράστια πίεση, βοηθά τους εχθρούς της δημοκρατίας και τους βίαιους. Έχω την εντύπωση ότι ένα μεγάλο μέρος αυτής της επιτυχίας οφείλεται στον Αλέξη Τσίπρα και στο θετικό ρόλο που έχει παίξει. Μπορεί να δώσει στους Έλληνες την ελπίδα. Οι καταστάσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι λαοί της Ευρώπης είναι πολύ διαφορετικές, αλλά το γεγονός ότι η αριστερά στην Ιταλία κατεβαίνει στις εκλογές ως «Λίστα Τσίπρα» πρέπει να κάνει τον ΣΥΡΙΖΑ υπερήφανο. Νομίζω ότι έχει έναν μεγάλο συμβολισμό το ότι ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο υποψήφιος της ευρωπαϊκής αριστεράς για την Κομισιόν, και ελπίζω ότι θα χρησιμοποιήσει αυτή τη δυνατότητα για να μεταφέρει στην Ευρώπη το μήνυμα της ελληνικής αριστεράς. Φυσικά, μαζί με τις ελπίδες των λαών είναι μεγάλη και η ευθύνη, αυτό είναι ένα καθήκον για όλους τους εκπροσώπους της αριστεράς. Να διαχειριστούν σωστά την δύναμη που έχουμε και την ελπίδα που δημιουργούμε.

καιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα ωφελήσουν όλα τα κράτη μέλη τα οποία είναι ή μπορεί να πέσουν σε μια παρόμοια κατάσταση. Όταν μιλάμε για το 1952, έχω όμως μια άλλη ανησυχία. Σήμερα έχουμε μια άλλη κατηγορία πολιτικών, τουλάχιστον στην κεντρική Ευρώπη. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο οι πολιτικοί σημαδεύτηκαν από δραματικές προσωπικές εμπειρίες, μοιράστηκαν μια κοινή πίστη στην ανάγκη για ειρήνη και δημοκρατία. ∆εν δίστασαν να πάρουν αντιδημοφιλείς αποφάσεις, όπως η σημαντική χρηματοδοτική στήριξη σε πρώην αντιπάλους, ή να εγκαταλείψουν τα οφέλη των εθνικών κρατών προς όφελος ενός ευρωπαϊκού σχεδίου. Η διαγραφή του ελληνικού χρέους θα μπορούσε να είναι δημοφιλής στις χώρες της βόρειας Ευρώπης. Όμως οι πολιτικοί που ηγούνται σήμερα στην Ευρώπη, όπως η Μέρκελ, ο Κάμερον, ο Ολάντ ή ο Μπαρόζο, προτιμούν να επιλέγουν τον εύκολο δρόμο. Ποια είναι η γνώμη σας για την τραπεζική ενοποίηση έτσι όπως γίνεται; Αν και πιστεύω ότι η Ε.Ε. πρέπει να αναπτύξει το συντομότερο δυνατό μια φορολογική και κοινωνική ένωση, νομίζω ότι η τραπεζική ενοποίηση είναι ένα καλό και ρεαλιστικό ενδιάμεσο βήμα. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτό. Η ΕΚΤ είναι υπεύθυνη για τη νομισματική πολιτική, όμως η τραπεζική εποπτεία βρίσκεται μέχρι στιγμής σε εθνικό επίπεδο. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, οι εποπτικές αρχές έχουν ενεργήσει αποκλειστικά για το δικό τους εθνικό συμφέρον. Σήμερα, σε πολλές χώρες της Ε.Ε. είναι σχεδόν αδύνατο να πάρεις ένα δάνειο, ή μπορείς μόνο με πολύ μεγάλο επιτόκιο. Έχοντας ένα κοινό εποπτικό μηχανισμό που να αποφασίζει επίσης για την εξυγίανση των τραπεζών, αυτό είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Είναι σαφές όμως ότι οι σημερινές αποφάσεις θα πρέπει να είναι πολύ πιο φιλόδοξες. Το πρόβλημα τού «υπερβολικά μεγάλος για να αποτύχει» πρέπει να αντιμετωπιστεί. Είναι απαράδεκτο στις τράπεζες που διασώθηκαν με τα χρήματα των φορολογουμένων να μην τους επιβάλλονται οποιεσδήποτε σκληρές συνθήκες, και αυτές να επιβάλλονται σε ολόκληρες κοινωνίες. •

12 ΣΟΥΗ∆ΙΑ

Η αλληλεγγύη εμπόδισε απέλαση μετανάστη

∆ΙΕΘΝΗ

Έμπειρος και κόκκινος Έφυγε ο Κ.Σ. Κάρολ, αγωνίστης του Il Manifesto Tης Λουτσιάνα Καστελίνα

ουηδοί επιβάτες αεροπλάνου εμπόδισαν την απέλαση μετανάστη, με πρωτοφανή ευρηματικότητα, αφού πληροφορήθηκαν την ιστορία του συνταξιδιώτη τους. Ο Ghader Ghalamere είναι Κούρδος που πριν από αρκετά χρόνια διέμενε στο Ιράν, όπου και βρέθηκε αντιμέτωπος με την θανατική ποινή. Προκειμένου να σωθεί αποφάσισε να διαφύγει στην Τουρκία. Εκεί χαρακτηρίστηκε ως πολιτικός πρόσφυγας από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και γνώρισε τη νυν σύζυγό του, με την οποία έπειτα εγκαταστάθηκαν στη Σουηδία. Η Φατμέ και τα παιδιά του Ghader κατέχουν ήδη τη σουηδική υπηκοότητα, γεγονός που σημαίνει βάσει της νομοθεσίας της χώρας ότι την δικαιούται και ο ίδιος. Το μόνο ζήτημα είναι πως πρέπει η αίτησή της να γίνει εκτός σουηδικού εδάφους. Στην προσπάθειά του, λοιπόν, να τακτοποιήσει τα χαρτιά του, αποφάσισε να ταξιδέψει στη Νορβηγία. Απόπειρα που απέτυχε όμως, καθώς συνελήφθει από τις αστυνομικές αρχές που αποφάσισαν την απέλασή του. ∆εν υπολόγισαν, όμως, την αλληλεγγύη που θα έβρισκε ο πολιτικός πρόσφυγας από τους υπόλοιπους επιβάτες του αεροπλάνου, που μετέβαινε για να απελαθεί, και τη συγκίνηση που προκάλεσε η ιστορία του στον κόσμο που ενημερώθηκε εκείνη την ώρα από τους συγγενείς του που είχαν πάει να τον αποχαιρετήσουν. Οι επιβάτες σε ένδειξη διαμαρτυρίας και θέλοντας να προστατεύσουν τον πρόσφυγα, που η απέλασή του στο Ιράν σημαίνει και το θάνατό του, αρνήθηκαν να δέσουν τις ζώνες ασφαλείας τους καταστώντας κατά αυτόν τον τρόπο αδύνατη την απογείωση του αεροσκάφους. Ο Ghader Ghalamere προς το παρόν έχει μεταφερθεί σε κέντρο κράτησης μεταναστών, όμως η ιστορία της απέλασής του δεν θα περάσει τόσο εύκολα, αφού ήδη έχουν αρχίσει αντιδράσεις, ιδίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ ο ίδιος προχώρησε σε απεργία πείνας. •

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Κάρολ, ο Κάρολ μας, έφυγε. Και λέω «δικός μας» γιατί αυτή η εφημερίδα δεν θα ήταν η ίδια χωρίς αυτόν. Έγραψε για μας από την πρώτη έκδοση. Και από τότε έγραφε πάντα, φέρνοντας σ’ αυτές τις σελίδες τον πλούτο των ιστοριών του κόσμου, τον οποίο ο Κάρολ, όχι μόνο αφηγήθηκε σπουδαία– και επίσης τον εξερεύνησε σαν πρωτοπόρος ανιχνευτής — αλλά είναι και παιδί του, υπό την έννοια του πολίτη του κόσμου. Όχι τόσο λόγω της αβέβαιης πατρίδας του, όσο γιατί ήταν μέχρι το τέλος διεθνιστής. Γεννήθηκε σε μια από τις περιοχές της Ευρώπης που είδαν τα σύνορά τους να αλλάζουν συνέχεια, σε μια εποχή κατά την οποία όλες οι χώρες διατρέχονταν από πολύ βαθύτερους διχασμούς από τους γεωγραφικούς: Στο Λοτζ, στην Πολωνία, μια πόλη που είχε κατακτήσει την ανεξαρτησία της μετά από την πτώση της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας στο τέλος του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, που έγινε ρώσικη μετά τη σύντομη σοβιετική κατοχή το ’39, κι αμέσως μετά, το ’41, ήρθε η γερμανική εισβολή. Μα η ΕΣΣ∆, για τον νεαρό Κάρολ, που είχε δημιουργήσει κάποιους δεσμούς με τους κομμουνιστές στο ελιτίστικο κολέγιο της γενέτειράς του, ήταν πάντα η χώρα όπου είχε γίνει η μεγάλη επανάσταση, κι εκείνος, στα δεκαεπτά του χρόνια, ένιωθε πολίτης της, κοντά στα ιδανικά του. Αυτό το αγόρι πολέμησε τους ναζί μέσα από τον Κόκκινο Στρατό, και πληγώθηκε για πάντα στο μάτι. Μετά, για χρόνια, αναγκάστηκε να ανακαλύψει τη σκοτεινή πλευρά, που νωρίτερα δεν είχε υποψιαστεί, του καθεστώτος που τον είχε ελκύσει: τον εκτοπισμό στην αχανή Σιβηρία, μεταξύ Τούμεν και Όμσκ, μαζί με ένα εκατομμύριο Πολωνούς που θεωρούνταν επικίνδυνοι για τη Μόσχα. Μετά από το στρατόπεδο συγκέντρωσης και μετά από το τέλος του πολέμου επέστρεψε ξανά στο Ροστόκ του Ντον, πριν ξαναγίνει πολωνός. Τέλος, με μια υποτροφία, βρέθηκε στο

“

Πολλά άρθρα του Κ.Σ. Κάρολ είχαν δημοσιευθεί στην «Εποχή» και το περιοδικό «Πολίτης»

Ο Κάρολ μας. Η υπογραφή του Κάρολ στις σελίδες μας μάς έκανε περήφανους, ήταν σχεδόν – θα έλεγα- το σημάδι ενός κατακτημένου στάτους.

Λονδίνο και στο Παρίσι, άπολις, ασκώντας σκληρή κριτική στα ανατολικά καθεστώτα, πάντα όμως κομμουνιστής. Εμείς πάντα τον θεωρούσαμε ένα νεαρό Κομσομόλο, τότε που αυτός ο χαρακτηρισμός σήμαινε κάτι για όλους εμάς. Το να πούμε ότι ο Κάρολ υπήρξε μεγάλος δημοσιογράφος, συγγραφέας των σημαντικότερων ρεπορτάζ σε κάθε γωνιά του κόσμου, που γράφονταν για εκείνα τα γαλλικά περιοδικά που υπήρξαν σχολείο για όλους εμάς – το Express πρώτα, το Nouvel Observateur μετά – μου φαίνεται ότι τον μειώνει. Τον Κάρολ εμείς τον θεωρούσαμε πάντα σύντροφό μας, έναν αγωνιστή της εφημερίδας Il Manifesto, όχι απλά δημοσιογράφο. Στα ταραχώδη γεγονότα που παρέσυραν τους κομμουνιστές τις τελευταίες δεκαετίες ο Κάρολ εξακολουθούσε να

Μάλτα: Προωθώντας την ισότητα των πολιτών

ο Κοινοβούλιο της Μάλτας αναγνώρισε ομόφωνα με νόμο το σύμφωνο συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών, αλλά και του δικαιώματός τους για υιοθεσία παιδιών, όπως σχεδόν συμβαίνει και στα ετερόφυλα ζευγάρια. Οι βουλευτές της Μάλτας ψήφισαν 37 ναι και 0 κατά για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των παντρεμένων ομόφυλων ζευγαριών. Το Εθνικό Κόμμα ήταν το μόνο που εξέφρασε προβληματισμό για το σκέλος της υιοθεσίας παιδιών και γι’ αυτό αποχώρησε από την ψηφοφορία. «Η Μάλτα τώρα είναι πιο φιλελεύθερη και πιο ευρωπαϊκή, δίνοντας ισότητα σε όλους τους πολίτες της» δήλωσε ο πρωθυπουργός της χώρας, Τζόσεφ Μουσκάτ. Ισότητα, όμως, που πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν αναγνωρίσει στους πολίτες τους αντίστοιχα. Ο νόμος προβλέπει και το γάμο μεταξύ των διεμφυλικών ατόμων, ενώ αναγνωρίζει επίσημα και τη δυνατότητα επιλογής φύλου. Βήματα γρήγορης προόδου, αν αναλογιστεί κανείς ότι μόλις δύο χρόνια πριν νομιμοποιήθηκε η δυνατότητα διαζυγίου στην αυστηρά καθολική χώρα. Παρά τις αντιθέσεις που διατυπώθηκαν μέσα στο κοινοβούλιο από την αντιπολίτευση, το γεγονός μάλλον χαροποίησε τον κόσμο, που έξω από τη βουλή την ίδια ώρα πανηγύριζε τα νέα.

αναζητά έναν «άλλο κομμουνισμό» στην Κίνα του Μάο, που διέσχισε για τέσσερις ολόκληρους μήνες το ’65για να γράψει το πρώτο του βιβλίο για εκείνη τη χώρα. Κι έπειτα ασχολήθηκε με τη «δεύτερη επανάσταση», την πολιτιστική, που μας γοήτευσε επειδή κατάγγειλε τη γραφειοκρατικοποίηση που σκότωνε το κόμμα, του οποίου ο ηγέτης, ο Μάο, είχε το θάρρος να πει: «βομβαρδίστε το επιτελείο». Υπήρξαν και αυταπάτες, ήταν όμως πολύτιμα σημάδια για μας που ζούσαμε το γκρίζο, σταδιακό ξεθώριασμα των κομμουνιστικών μας κομμάτων. Η δεκαετία του ’60 ήταν μια δεκαετία ελπίδων, που δεν κατέληξαν τυχαία στο μεγάλο εξήντα οκτώ. Είχε γίνει η κουβανική επανάσταση, «οι αντάρτες – έτσι λέει ο τίτλος ενός άλλου βιβλίου του Κάρολ- είχαν πάρει την εξουσία». Ο Φιντέλ ήταν 41 έτους, ο άθλος του ήταν απροσδόκητος και εξαιρετικός, θυμάμαι ακόμη τον Κάρολ, που εκείνη την εποχή είχε γίνει σύντροφος της Ροσάνα Ροσάντα, να επιστρέφει από το ταξίδι που είχε κάνει μαζί της σ’ εκείνο το νησί που είχε απελευθερωθεί από τη δικτατορία: πάνω-κάτω μαζί με τον Κάστρο μέσα σε ένα τζιπ, να γυρίζει τη χώρα της πρώτης νικηφόρας επανάστασης της νοτιοαμερικανικής ηπείρου. Το Μanifesto, τότε, δεν είχε ακόμη γεννηθεί, μα ίσως να ήταν η περιέργεια και μαζί η κριτική προσήλωση του Κάρολ που έκανε αυτή την εφημερίδα να γεννηθεί μ’ αυτή τη μορφή: ενθουσιώδης, περίεργη και μαζί κριτική. Η υπογραφή του Κάρολ στις σελίδες μας μάς έκανε περήφανους, ήταν σχεδόν – θα έλεγα – το σημάδι ενός κατακτημένου στάτους: γιατί εκείνος έγραφε για το εξωκοινοβουλευτικό φύλλο μας και ταυτόχρονα έγραφε για ένα από τα πιο γνωστά γαλλικά περιοδικά. Όμως το Manifesto ήταν το πραγματικό του σπίτι. Θα ήθελα, στο όνομα όλων μας, όχι μόνο να αγκαλιάσω σφιχτά τη Ροσάνα που έχασε το σύντροφο της ζωής της, αλλά και να την ευχαριστήσω που μας «χάρισε» τον Κάρολ. Μετάφραση από το Μανιφέστο: Τόνια Τσίτσοβιτς

στα δίκτυα του κόσµου

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

www.ciesno.wordpress.com

Σταματήστε τις απελάσεις

Συνεχίζεται η απεργία πείνας που ξεκίνησαν  την Τρίτη δεκάδες

μετανάστες στο κέντρο κράτησης της Βαλένθιας, με αφορμή την απέλαση 11 μεταναστών στο Μάλι, μια εμπόλεμη χώρα με πολλούς νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες. Οι απελαθέντες ξυλοκοπήθηκαν άγρια από πάνοπλους αστυνομικούς που μπήκαν στο κέντρο και η απέλαση έγινε με ένα αεροπλάνο της Air Europa που είχε ναυλωθεί από το υπουργείο εσωτερικών, ενώ αλληλέγγυοι και μεταναστευτικές κοινότητες καλούν σε μποϋκοτάζ της εταιρείας. www.cannabisculture.com

Απελευθέρωση της κάνναβης, τώρα

Χιλιάδες άνθρωποι θα  συμμετέχουν και φέτος στις αυριανές εκδηλώσεις

που θα γίνουν σε πολλές πόλεις του κόσμου, στην παγκόσμια ημέρα δράσης για την απελευθέρωση της κάνναβης. Η πρωτοβουλία είναι γνωστή ως «4.20», και ονομάστηκε έτσι από το ραντεβού που έδιναν όλη την σχολική χρονιά του 1971 πολλοί μαθητές της Καλιφόρνιας σε ένα πάρκο, όταν κάθε μεσημέρι μετά το σχολείο συναντιόντουσαν στις 4 και 20 για να καπνίσουν αψηφώντας τις απαγορεύσεις της εποχής. www.facebook.com/events/ 529099743869421

Ενάντια στο Μουντιάλ

Περισσότεροι από  20.000 άνθρωποι διαδήλωσαν την Τρίτη στο

Σάο Πάολο, μια από τις 12 πόλεις της Βραζιλίας στις οποίες θα γίνει το Μουντιάλ, μετά από κάλεσμα της πρωτοβουλίας που έφτιαξαν τον Ιανουάριο διάφορες οργανώσεις και κινήματα της πόλης. Ήταν η τέταρτη διαδήλωση που γίνεται μέσα στο 2014 ενάντια σε μια πολυδάπανη διοργάνωση που εξαιτίας της έχει αυξηθεί κατακόρυφα η κρατική καταστολή, και που περισσότεροι από 12.000 άνθρωποι έχουν πέσει θύματα των αναγκαστικών εκτοπίσεων.

∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

∆ΙΕΘΝΗ

Η ιταλική αριστερά σε καινούρια φάση

220.000 υπογραφές για το ψηφοδέλτιο “Η άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα”

ο Σάββατο, 12 Απρίλη, τα κινήματα επέστρεψαν στη Ρώμη, στη μεγάλη διαδήλωση με κύριο σύνθημα «Κατοικία, εισόδημα και αξιοπρέπεια», ενάντια στη λιτότητα, στην επισφάλεια, στις κατασχέσεις. Στις συγκρούσεις με την αστυνομία τραυματίστηκαν 17 άτομα. Ένας αστυνομικός, που φαίνεται σε βίντεο να ποδοπατεί διαδηλώτρια που βρίσκεται στο έδαφος, κατηγορείται για εκ προθέσεως σωματική βλάβη.

Ποιος θα εκφράσει την οργή;

Ποιο πολιτικό υποκείμενο θα εκφράσει αυτή τη συσσωρευμένη οργή; Θα μπορέσει το ψηφοδέλτιο «Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» να αποτελέσει τον οργανωμένο πυρήνα γύρω από τον οποίο θα συσπειρωθούν οι δυνάμεις των κινημάτων και της κοινωνίας των πολιτών για να προωθήσουν το σχέδιο της αριστεράς, που ποτέ δεν έπαψε να υπάρχει στην Ιταλία, για τη δημιουργία του πολιτικού υποκειμένου που θα αντισταθεί στον νεοφιλελευθερισμό και θα προωθήσει ένα πρόγραμμα ανασύστασης της κοινωνικής συνοχής στη χώρα; Μια πιθανή απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα είναι η επιτυχία του ψηφοδελτίου «Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» στη συλλογή των υπογραφών για τη συμμετοχή του ψηφοδελτίου στις ευρωεκλογές. Ο αριθμός των υπογραφών που συγκεντρώθηκαν ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον απαιτούμενο (220.000 αντί 150.000). Σύμφωνα με τον συντονιστή Κοράντο Όντι πρόκειται για «ένα πολιτικό γεγονός και για την απόδειξη μιας κοινωνικής κινητοποίησης αποτελούμενης από ακτιβιστές και εθελοντές». Η εφημερίδα «Μανιφέστο» μιλάει για «θαύμα». Όλη αυτή η προσπάθεια έγινε μέσα σε απόλυτη σιωπή των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης, με συνέπεια και σεμνότητα. «Η πολιτική» είπε η επικεφαλής του ψηφοδελτίου για την Βορειοανατολική εκλογική περιφέρεια, Πάολα Μοραντίν, εργάτρια της Electrolux — ήταν μακριά από τους χώρους εργασίας και από τις ανάγκες των πολιτών. Εμείς έχουμε το καθήκον να πούμε ότι είμαστε εδώ, ότι δίνουμε το λόγο σ’ αυτούς που πρέπει να εκπροσωπηθούν». «Τώρα αρχίζει η δεύτερη φάση— δήλωσε η Τζουλιάνα Μπελτράμε, υποψήφια από το Βένετο, αυτό είναι το μοναδικό πραγματικά ευρωπαϊκό ψηφοδέλτιο». Η «Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα», με μοναδικό της όπλο τη δουλειά των εθελοντών και τη δύναμη των θέσεών της, έχει να αντιμετωπίσει ισχυρούς αντιπάλους, που προσπαθούν με κάθε τρόπο να την μειώσουν και να υφαρπάξουν τα δικά της συνθήματα.

Άθλος η καταπολέμηση της αποχής

Ο Γκρίλο, σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό κανάλι “La Sette”, επιχειρεί να

εμφανίσει ένα αριστερό προφίλ και να τονίσει παράλληλα τον ευρωσκεπτικιστικό χαρακτήρα του κινήματός του, αποκαλώντας τον Ρέντσι «Μαριονέτα της Ε.Ε.», λέγοντας ότι «δεν με ενδιαφέρει να είμαι σε μια ένωση τραπεζών, ενάντια στις αδύναμες οικονομίες της

“Ποιος Τσίπρας;”

τις 15 Απριλίου παρουσιάστηκε στη Ρώμη από τη Μπάρμπαρα Σπινέλι, τον Σάντρο Μέντιτσι και τον Αργύρη Παναγόπουλο, με συντονίστρια τη Ντανιέλα Πρετσιόζι, ένα βιβλίο των εκδόσεων Alegre για τον Αλέξη Τσίπρα και για τον ΣΥΡΙΖΑ, που αποτελεί πιο πολύ ένα ρεπορτάζ των Ματέο Πουτσιαρέλι και του Τζάκομο Ρούσο Σπένα. Ο τίτλος του είναι «Tsipras chi? Il leader greco che vuole rifare l’Europa» (ΣτΜ Ποιος Τσίπρας; Ο έλληνας ηγέτης που θέλει να ξαναφτιάξει την Ευρώπη). Οι δύο δημοσιογράφοι αφηγούνται την ιστορία της ελληνικής ριζοσπαστικής αριστεράς , «μια άνιση μάχη ενάντια στις ισχυρές εξουσίες στην Ελλάδα και ενάντια στον γερμανό Γολιάθ στην Ευρώπη». Ενημερώνουν τους ιταλούς αναγνώστες πώς έγινε ο ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν μέχρι πριν δύο χρόνια γνωστός μόνο στους πρώην ακτιβιστές ή στα στελέχη της ιταλικής αριστεράς, ένα από τα μεγαλύτερα κόμματα στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τους συγγραφείς του βιβλίου, ο ΣΥΡΙΖΑ έμαθε το δίδαγμα του Μακιαβέλι (το να βρίσκεται στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή) μέσα από τους σκληρούς αγώνες της ελληνικής κοινωνίας ενάντια στις κυβερνήσεις που επέβαλαν τις πολιτικές λιτότητας, ρίζωσε στη χώρα, και κατόρθωσε να οικοδομήσει συμμαχίες με τα συνδικάτα και με κινήματα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, καθώς και με τα κομμάτια της αριστεράς που αποτελούν μια «Βαβυλωνία» με γερή συνοχή, λόγω της οργάνωσης του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και του χαρισματικού του ηγέτη.

«Ξανοιγόμαστε»: Η παράδοση των υπογραφών στη Βενετία Ευρώπης». Μιλάει για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, λέγοντας «∆εν είμαστε μια κοινότητα, γι’ αυτό δεν έσωσαν την Ελλάδα, που ήταν το 2% του ΑΕΠ της ΕΕ. ∆εν τους κόστιζε σε τίποτα να τη σώσουν». Ζητάει γι’ αυτές τις «αδύναμες οικονομίες» την αντιμετώπιση που είχε η Γερμανία το ’53, λέει για επιβολή του κατώτερου μισθού και ότι «ένα μέρος του χρέους είναι ανήθικο και δεν πρέπει να το πληρώσουμε. Θα σχίσουμε το ∆ημοσιονομικό Σύμφωνο και αν δεν δεχτούν την αναδιαπραγμάτευση αυτών των συμβάσεων, μπορούμε να βγούμε μονομερώς από την ευρωζώνη». Ισχυρίζεται ότι στην Ευρωβουλή το Κίνημα 5 Αστέρων θα δει τις συνεργασίες με άλλες δυνάμεις, σε θέματα όπως η κατάργηση της λιτότητας, η ακύρωση του ∆ημοσιονομικού Συμφώνου κλπ., η προκήρυξη δημοψηφίσματος για το ευρώ. Σε ερώτηση του δημοσιογράφου για τη γνώμη του σχετικά με τον Αλέξη Τσίπρα και με το ψηφοδέλτιο απαντά γελώντας, με φανερή την ενόχλησή του, ότι «Ο Τσίπρας μου αρέσει αρκετά, αλλά εμείς λέμε τα ίδια. ∆εν καταλαβαίνω γιατί οι διανοούμενοι χρειάζονται μια ξένη αριστερά. Είναι απίστευτο!» Το ψηφοδέλτιο «Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα», κινείται στις δημοσκοπήσεις γύρω στο 4%. Είναι όμως μεγάλη η αισιοδοξία των εθελοντών που δουλεύουν ακούραστα για την επιτυχία του ψηφοδελτίου σε κάθε πόλη και σε κάθε γειτονιά. Αναμφίβολα, ο μεγάλος άθλος θα είναι η καταπολέμηση της αποχής. Μόνο ένας Ιταλός στους δύο (46%) είναι βέβαιο ότι θα ψηφίσει. Το 17% δηλώνει ότι μπορεί να πάει να ψηφίσει, το 6% είναι πολύ αναποφάσιστο, ενώ το 31% δεν έχει καμία τέτοια πρόθεση. Οι εθελοντές του ψηφοδελτίου «Η Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» πέτυχαν το θαύμα της συγκέντρωσης των υπογραφών. Το επόμενο θαύμα θα είναι να υπερνικήσουν την απογοήτευση των αριστερών πολιτών που έχουν χάσει την πίστη τους στις εκλογικές διαδικασίες. Tόνια Τσίτσοβιτς

ΤΟ ΘΕΜΑ

Έχουμε υποτιμήσει

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απ

Συνέντευξη με τον γεωγράφο, ομότιμο καθηγ

“

Μια συγκυρία, η χρονική σύμπτωση αυτοδιοικητικών εκλογών και κανοποιητικά. Τα π ευρωεκλογών, εντείνει την υποτίμηση των τοπικών πολιτικών ανα- σταση, συζητάμε με μετρήσεων και αντιπαραθέσεων, υπέρ του επικαθορισμού των πάν- σμικής γεωγραφίας των από την κεντρική πολιτική σκηνή. Η Αριστερά θα έπρεπε να νιώθει άβολα σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον, αλλά δεν φαίνεται να αντιδρά ι-

Το ότι η Αριστερά βρίσκεται ένα βήμα πριν την κυβερνητική εξουσία, είναι ένα νέο ιστορικό γεγονός. Πώς ανέκυψε αυτό; Υπάρχει ελπίδα, μια πολύ ζεστή προσέγγιση από όλους και όλες με την προοπτική της Αριστεράς στην κυβέρνηση, και αυτό δημοσκοπικά αποτυπώνεται στην πρόθεση ψήφου και στην παράσταση νίκης, όμως δεν ξέρω αν η πρωτιά εξασφαλίζει και την κυβερνητική εξουσία. Την ίδια στιγμή, όμως, υπάρχει και ένα κράτημα, θα ‘λεγα, γιατί δεν είμαι σίγουρος ότι όλοι και όλες έχουμε συμφωνήσει στο πώς προέκυψε αυτή η δυναμική ούτε στο πώς συντηρείται. Προσωπικά πιστεύω ότι προέκυψε από όλες τις συνιστώσες και όλα τα κινήματα που έφτιαξαν τον ΣΥΡΙΖΑ. Και δεν ήταν μόνο μια προσπάθεια σε επίπεδο στελεχών ή σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής που σχεδιάζεται από τα πάνω, χωρίς να υποτιμώ την χαρισματικότητα του Τσίπρα. Ήταν οι διαχρονικές ελπίδες όλων των αριστερών, τα κινήματα, οι πρωτοβουλίες- σε αυτές βάζω και την «Εποχή» μας- οι αγώνες και η αλληλεγγύη στις γειτονιές που είχαν στηθεί εδώ και χρόνια όλα όσα «κρατούσαν τη φλόγα αναμμένη», όπως έλεγε ο Άγγελος Ελεφάντης. Αυτά, λοιπόν, συναντήθηκαν, δέθηκαν και συνέπεσαν με τη συγκυρία της κρίση και την ανεπάρκεια των κυρίαρχων πολιτικών κομμάτων. Υπάρχει, κατά τη γνώμη σου, η επαρκής ιστορική αίσθηση αυτής της απτής δυνατότητας, η οποία συμβαίνει ανά δεκαετίες, στο ηγετικό προσωπικό του κόμματος; Τη διαπιστώνουμε στην προετοιμασία, την αίσθηση ευθύνης που βλέπουμε; ∆εν θα μπορέσω να απαντήσω συγκεκριμένα, γιατί δεν γνωρίζω πρόσωπα και πράγματα τόσο καλά. Όμως θα χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα, που ίσως απαντά έμμεσα και σχετίζεται με τις επικείμενες ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Το σύνθημα «ψηφίζουμε και φεύγουν» νομίζω ότι έχει έλλειψη πολιτικής θεμελίωσης. Και ενώ μπορεί να είναι, εν δυνάμει, κινηματικό ή παραινετικό, χωλαίνει σε κάτι το οποίο εγώ θεωρώ μείζον: αυτή τη στιγμή έχουμε ευρωεκλογές, περιφερειακές και δημοτικές εκλογές και αυτά δεν συγκεκριμενοποιούνται σε αυτό το σύνθημα. ∆εν υπάρχει η έγνοια για το τοπικό που απαιτείται κάθε φορά για τα προβλήματα των δήμων, των περιφερειών. Οι πολίτες είναι θύματα της μνημονιακής κατάστασης, της κρίσης, της ανεργίας, αυτά είναι δεδομένα, αλλά χρειάζεται να ακούσουν και κάτι παραπάνω για τα καθημερινά τοπικά προβλήματα. Και νομίζω εδώ, αν πάω στο ερώτημά σου ξανά, υπάρχει ένα πολύ σοβαρό κενό στη σύλληψή μας, που έχει να κάνει με το πώς αντιμετωπίζουμε την τοπικότητα και το συγκεκριμένο.

Η κοινωνία δεν είναι ανεξάρτητη από το χώρο της

Παρότι γνωρίζουμε ήδη από πολύ παλιά στην Αριστερά, ότι όλα αυτά δεν τοποθετούνται «πιο κάτω» αλλά συνιστούν μια άλλη σχέση. Ακριβώς, έχουν σχετική αυτονομία. Αυτή η αυτονομία ήταν πάντοτε το κυρίαρχο πεδίο της δικής μας ριζοσπαστικής ανανεωτικής αριστεράς, που έβλεπε τις πόλεις και τις περιφέρειες να έχουν δυναμική και δυνατότητα παρέμβασης στην καθημερινότητα, στο επίπεδο της γειτονιάς, της πλατείας, του δρόμου αλλά και στην περιφέρεια με τις καινούργιες δυνατότητας που

Η οργάνωση της Αριστεράς πρέπει να είναι χωρική και κοινωνική συγχρόνως, όπως έγραφε ο Γκράμσι ήδη από το 1929. Στα καθημερινά προβλήματα της πόλης, της τοπικής ανεργίας, τα τοπικά προβλήματα περιβάλλοντος, τα ναρκωτικά κλπ. δίνουν οι νέοι νόμοι. Αυτά, κατά την άποψή μου, έχουν περάσει στο περιθώριο της σημερινής προεκλογικής διαμάχης με τη μόνιμη ανάδειξη του γενικού, ότι με τη ψήφο μας τους διώχνουμε. Προφανώς πρέπει να τους διώξουμε, όμως ούτε οι ευρωεκλογές ούτε οι δημοτικές- περιφερειακές εκλογές μπορεί να κάνουν άμεσα αυτό. Παρατηρούμε, αντίθετα, μια υποτίμηση της επείγουσας ανάγκης οργάνωσης μέσα στην κοινωνία αυτού του 27%. ∆εν μετασχηματίζεται αυτόματα αυτή η πολιτική επιρροή, που απέκτησες τόσο γρήγορα, σε σταθερή σχέση. Συμφωνώ και σημειώνω δύο θέματα. Πρώτον, ένα υψηλό εκλογικό ποσοστό στις γενικές εκλογές ή μια υψηλή πανελλαδική τάση πρόθεσης ψήφου δεν σημαίνει ότι υποψήφιοι δήμαρχοι στις ίδιες περιοχές θα πάρουν τα ίδια υψηλά ποσοστά. Άλλα πράγματα παίζουν ρόλο και έχω την εντύπωση ότι, μέσα στη γενική ευφορία των υψηλών ποσοστών και της διάθεσης για πρωτιά και κατάκτηση της εξουσίας, έχουν υποβαθμιστεί. ∆εύτερο, το θέμα της τοπικής αυτοδιοίκησης, δυστυχώς, από τότε που έγινε ενιαίος ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε σε δεύτερη προτεραιότητα και τρέξαμε για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές την τελευταία στιγμή. Αυτό δεν γινόταν παλιά. Επειδή η δύναμή μας ήταν περιορισμένη, ρίχναμε βάρος στην τοπικότητα, σε γειτονιές, σε δήμους που ξέραμε ότι υπάρχουν ικανά αριστερά στελέχη, και συγχρόνως αναδεικνύαμε τα τοπικά προβλήματα. Και έτσι έβγαιναν δήμαρχοι από κόμμα που είχε 2,5%, 3,5% και 4%. Αυτό ήταν παράδοση στην Αριστερά. Επί Ε∆Α, βεβαίως, είχε 14%, αλλά οι δήμαρχοι της επιρροής της, ήταν ασύγκριτα περισσότεροι. Βεβαίως. Επίσης αυτό που δεν συζητήθηκε, από τότε που βγήκε το 27%, είναι το θέμα των πολιτικών συμμαχιών, οι οποίες δεν μπορούν να στηθούν χωρίς κοινωνική, κινηματική συμμαχία σε τοπικό επίπεδο. Η κοινωνία δεν είναι ανεξάρτητη από τον χώρο της και η δική μου προσέγγιση δεν τα βλέπει ξέχωρα. Εδώ βρίσκεται και μια σημαντική θεωρητική, κινηματική πρόταση: η οργάνωση της Αριστεράς πρέπει να είναι χωρική και κοινωνική συγχρόνως, όπως έγραφε ο Γκράμσι ήδη από το 1929. Στα καθημερινά προβλήματα της πόλης, της τοπικής ανεργίας, τα τοπικά προβλήματα περιβάλλοντος, τα ναρκωτικά κλπ. Χωρίς να αφήνουμε προφανώς,

εκτός προβληματισμού και παρέμβασης τα συνδικάτα και τους επαγγελματικούς συλλόγους, δηλαδή τις κάθετες κοινωνικές οργανώσεις. Αυτό όμως που χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι σήμερα, το οριζόντιο, το χωρικό έχει ομόλογη ή και ισχυρότερη σημασία. Όπως και οι νέοι χώροι επικοινωνίας που δημιουργούνται, όπως είναι οι χώροι του διαδικτύου, της ηλεκτρονικής κοινωνικής δικτύωσης.

Το μείζον, το Ήθος της Αριστεράς

Αυτή η θέση πρέπει να συνοδεύεται και από προγραμματική επάρκεια των συνδυασμών. Ποια είναι η εκτίμησή σου για τις ελληνικές επι-

δόσεις; Αναρωτιέμαι πόσο έχου ρωτήματα της περιφερε κόμμα μας. Μιλάμε πχ. γι γκρότηση. Πού θα γίνει ό αόριστα; ∆εν μπορεί πια κεντρικό, κλαδικό προγρα ρηση και τομέα, όπως μπο που είχαμε τη δυνατότητ κράτος, τη συγκεκριμένη στική πολιτική. Παραγω χωρίς παράλληλα μια γεω κή ανασυγκρότηση αναπα με την κεντρική αντίληψη θεωρεί υποδεέστερα τα το

Η Αριστερά μπροστά στ Να μπούμε στο θεσμικό πεδίο τώρα. Θυμάμαι σε μια συνέντευξη στην «Εποχή» στις προηγούμενες περιφερειακές εκλογές, τις επικριτικές σου θέσεις για τον Καλλικράτη κ.τ.λ. Τι λες τώρα; Αν θυμάμαι καλά, είχαμε πει ότι η αναδιάρθρωση του Καλλικράτη υλοποιείται χωρίς αξιολόγηση του Καποδίστρια και έρχεται στη λάθος στιγμή. Την εποχή που έπρεπε να δουλεύουν όλες οι κρατικές μηχανές στο φουλ για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τα τεράστια προβλήματα της κρίσης, καταργούσαν τον πλέον θεμελιωμένο, μακροχρόνιο και αποδεκτό από τους πολίτες θεσμό της νομαρχίας. Θεωρώ ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες είναι σωστότερη διοικητική διάταξη, η εμμονή όμως του κ. Ραγκούση να προχωρήσει το σχέδιό του την πιο αρνητική συγκυρία, ήταν καταστροφική κυρίως για την επαρχία. Αυτό, δυστυχώς, αποδείχθηκε και στην πράξη με κραυγαλέα παραδείγματα τις εφορίες, τα πολεοδομικά γραφεία, τις δασικές και αγροτικές υπηρεσίες κ.α που διαλύθηκαν. Το δεύτερο, εξίσου αρνητικό, είναι η μη υποστήριξη των νέων θεσμών από το κράτος. ∆εν υπήρξε οικονομική και θεσμική υποστήριξη, οι δήμοι και οι περιφέρειες αφέθηκαν μόνες τους στα πρώτα βήματα, δεν πρόλαβαν να οργανωθούν και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του νέου νόμου ούτε να απορροφήσουν τα κονδύλια της ΕΕ. Το τρίτο και σημαντικότερο πρόβλημα αφορά στις μνημονικές ρυθμίσεις, οι οποίες υποδαυλίζουν όλες τις αποκεντρωμένες εξουσίες μέσω των λεγόμενων στρατηγικών επενδύσεων και του fast truck. ∆ηλαδή, η αποκέντρωση που επιδιώκει ο νόμος μέσα από τις μνημονιακές δεσμεύσεις

οδηγεί σ Με τι για να κ σε βάθο Εδώ, συνθήμα σμικές ρ δυση είν στο τοπ νει και τ στεράς προσεκτ Έχω τ λικράτη τις οικο ∆υστυ πώς πρέ έπαιρνε ωμορφο μένα απ πάρκεια και κάτι πώς φαν Και είνα αίσθημα Άρα μ γραφικό

ΤΟ ΘΕΜΑ

ι την έγνοια για το τοπικό

9 Απριλίου 2014

ηγητή Κωστή Χατζημιχάλη

Τάση επιστροφής στην επαρχία

Τα πολλά «γιατί» και «διότι» που εξηγούν την κατάε με τον ομότιμο καθηγητή οικονομικής και πολιτιφίας, Κωστή Χατζημιχάλη.

έχουν απασχολήσει τα εφερειακής ανάπτυξης το πχ. για παραγωγική ανασυίνει όμως; Έτσι γενικά κι πια να υλοποιηθεί με ένα ρογραμματισμό ανά επιχείς μπορούσε να γίνει παλιά τότητα να επιδοτούμε ως μένη βιομηχανική ή τουριραγωγική ανασυγκρότηση α γεωγραφική/περιφερειααναπαράγει το ίδιο λάθος, ηψη της πολιτικής η οποία τα τοπικά και περιφερεια-

Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός κά προβλήματα. Άλλη παραγωγική ανασυγκρότηση χρειάζονται τα νησιά, άλλη η Θεσσαλία, η Κρήτη, η ∆υτική Μακεδονία, η Θράκη. Προφανώς, η κεντρική πολιτική του κόμματος δεν μπορεί να έχει πρόγραμμα ανά περιφέρεια. Έχω την εντύπωση όμως ότι η προγραμματική ανεπάρκεια στις περιφέρειες είναι αποτέλεσμα της κεντρικής αντίληψης ότι έχουμε ένα 27%, θα το κάνουμε 30%, 32% - σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο - και αυτό θα μας θα μας βοηθήσει να τα αλλάξουμε όλα. Με τις τοπικές εκλογές, μπορούμε να ενισχύσουμε τη συμμετοχή έναντι της αντιπροσώπευσης; Η αντιπροσώπευση είναι πολύ σημαντική ως προς τα πρόσωπα καθ’ εαυτά και ως φορείς συγκεκριμένων ιδεών. Το μείζον για μένα είναι το Ήθος της Αριστεράς με κεφαλαία το «η» και το «α» και η επαφή τού ή της υποψήφιας με την πόλη και την περιφέρεια που κατεβαίνει. Προφανώς, με το άνοιγμα που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, και σωστά το κάνει, δεν θα είναι όλοι και όλες με την ίδια δυναμική, ως προς το αριστερό τους παρελθόν. Όμως έπρεπε να προστατευθούμε από μία σειρά λανθασμένες επιλογές, που μας έχουν κοστίσει και θα συνεχίζουν να μας κοστίζουν όπως και με αδικαιολόγητους για μένα αποκλεισμούς όπως έγινε με την Ελένη Πορτάλιου στην Αθήνα. Το άλλο θέμα, η συμμετοχή, νομίζω ότι είναι υποεκτιμημένο. ∆εν ξέρω αν είναι θύμα της κεντρικής πολιτικής σκηνής και της στρατηγικής που μοιάζει να έχει ο δικός μας πολιτικός χώρος. Μια στρατηγική η οποία αξιολογεί υψηλά τα γενικά συνθήματα, τα αναγνωρίσιμα στελέχη, την παρουσία στα μίντια και λιγότερο μια φροντίδα στους αριστερούς και στις αριστερές, στους περιθωριοποιημένους πολίτες που μας έχουν στηρίξει και μας έχουν φέρει μέχρι εδώ. Πόσο γρήγορα ξεχάστηκαν εκείνες οι καταπλη-

στον Καλλικράτη

ηγεί σε μεγαλύτερη συγκέντρωση από ό, τι πριν. Με τι προτάσεις θα μπορούσε να παρέμβει εδώ η Αριστερά, να κινηθεί σωστά η αυτοδιοίκηση και των τριών βαθμίδων βάθος χρόνου; Εδώ, έχω την εντύπωση ότι ισχύουν τα κεντρικά πολιτικά νθήματα, δηλαδή να τελειώνουμε με τα μνημόνια και τις θεκές ρυθμίσεις που μας έχουν κληροδοτήσει. Εάν μια επένση είναι fast truck προτεραιότητας, δεν συζητιέται καθόλου ο τοπικό επίπεδο. Όμως το τέλος των μνημονίων δεν σημαίκαι τέλος των προβλημάτων και οι παρεμβάσεις της Αριεράς στα επίπεδα αυτοδιοίκησης είναι ζητούμενο και θέλουν οσεκτική προετοιμασία. Έχω την εντύπωση ότι, όταν συζητάμε για αλλαγές του Καλράτη, στο νου έχουμε κυρίως το εδαφικό, το μέγεθος και οικονομικές δυνατότητες. ∆υστυχώς η συζήτηση περιορίζεται στα διοικητικά όρια και ς πρέπει να αλλάξουν. Υποτίθεται, ότι και ο νόμος Ραγκούση αιρνε υπόψη μια σειρά παράγοντες, όπως γεωγραφικούς, γεορφολογικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς. Υπάρχουν δεδονα από τη γεωγραφική επιστήμη που απαντούν με σχετική ερκεια στην οριοθέτηση διοικητικών περιοχών. Όμως υπάρχει κάτι ακόμη, αυτό που λέμε γεωγραφική φαντασία, δηλαδή ς φαντάζεται ο πολίτης-κάτοικος τα όρια της περιοχής του. ι είναι μια ισχυρή έννοια, γιατί συνδυάζει βιώματα, ιστορία, το θημα του ανήκειν. Άρα μια παρέμβαση τώρα δεν θα στηριχθεί κυρίως στο γεωαφικό στοιχείο.

κτικές μετεκλογικές συναντήσεις με τις συζητήσεις με τον κόσμο στις πλατείες. Αυτό μας έδωσε τη δυναμική. ∆ίναμε στον κόσμο το μικρόφωνο στο χέρι και μιλούσε κυρίως αυτός. Ακριβώς. Τώρα, έχουν ξεχαστεί εντελώς στην τρέχουσα προεκλογική εκστρατεία. Αλλά τοπικές εκλογές δεν σημαίνει επαφή με τον κόσμο; Πού έχει γίνει αυτό; Τι λέει ο κόσμος στις γειτονιές; Η συμμετοχή, βέβαια, δεν γίνεται με εντολή, χτίζεται σιγά – σιγά από τα κάτω και με την καθημερινή παρουσία των στελεχών. Τη στιγμή που χρειάζεται, στην εκλογική αναμέτρηση, ανθίζει. Αν το θυμηθείς ένα μήνα πριν δεν θα το καταφέρεις, όπως και δεν το έχουμε καταφέρει. Και, τέλος, πού είναι η οικονομική εξόρμηση, π.χ. «ένα ευρώ για το κόμμα της ελπίδας», για να δώσει στον κόσμο το διπλό μήνυμα ότι τον χρειαζόμαστε δίπλα μας και ότι δεν έχουμε κρυφούς χρηματοδότες.

“

Ολόκληρη η συνέντευξη στον ιστότοπο της «Εποχής»

Το τέλος των μνημονίων δεν σημαίνει και τέλος των προβλημάτων και οι παρεμβάσεις της Αριστεράς στα επίπεδα αυτοδιοίκησης είναι ζητούμενο και θέλουν προσεκτική προετοιμασία.

Θα στηριχθεί στη γεωγραφία, αλλά όχι μόνο στα όρια. Περιφερειακή ανάπτυξη χωρίς την έννοια της γεωγραφίας δεν έχει νόημα, δεν είναι μια απλή οικονομική διαδικασία που συμβαίνει κάπου. Η περιφερειακή ανάπτυξη έχει υλικότητα, έχει χώρους, απαιτεί γεωγραφική φαντασία, έχει ροές και κινητικότητα, θέλει επαφή με τον κόσμο της παραγωγής και, το κυριότερο, μια σύγχρονη ματιά και εργαλεία που δεν μπορεί να βασίζονται σε αυτά που ξέραμε μέχρι χτες. ∆εν υπάρχει μια αλληλοεπικάλυψη στις αρμοδιότητες δήμου και νομού (αντιπεριφερειάρχη); Τι πρέπει να είναι πιο ισχυρό; Η περιφέρεια έχει τη μάκρο-ύλη της. Η αντιπεριφέρεια; Η απάντηση μπορεί να θεωρηθεί υπεκφυγή, αλλά είναι ουσιαστική. Κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, ανάπτυξης, ασφάλισης, εκπαίδευσης, ή υγείας είναι προσδιορισμένο και γεωγραφικά. Κάθε πρόβλημα λοιπόν έχει τη δική του γεωγραφική κλίμακα. Η συντήρηση π.χ. ενός πάρκου είναι υπόθεση τοπική, όμως των πάρκων της Αττικής είναι περιφερειακή. Οι συγκοινωνίες από τη στιγμή που εξυπηρετούν το Λεκανοπέδιο, είναι υπόθεση της περιφέρειας, όπως και τα σκουπίδια. Οι αρμοδιότητες των δήμων – περιφερειών δεν πρέπει να είναι προσδιορισμένες ιεραρχικά στη βάση ότι έχουμε τρεις κλίμακες διοίκησης. Ξεκινάμε από το πρόβλημα και αυτό μας οδηγεί σε ποια κλίμακα χώρου το αντιμετωπίζουμε. Τα νερά, πχ, ενός ποταμού ή μιας λίμνης θα βρουν τη λύση τους στην περιφέρεια, όχι στους δήμους, ενώ το θέμα των αστέγων είναι του δήμου και όχι της κυβέρνησης, όπως απαράδεκτα μας θύμισε ο κ. Σαμαράς προχτές.

Η κρίση πώς έχει επηρεάσει στις παλαιές ισορροπίες μεταξύ Κέντρου ή Κέντρου και Περιφέρειας; Εδώ είμαι πολύ απαισιόδοξος. Από τη δεκαετία του 1990 και την Ολυμπιακή προετοιμασία είχε γίνει στρατηγική επιλογή η πόλωση στην Αττική ως τον πλέον ανταγωνιστικό χώρο της ελληνικής οικονομίας, με αποτέλεσμα τη διεύρυνση των περιφερειακών ανισοτήτων. Η κρίση των τελευταίων χρόνων οδήγησε σε κατάρρευση αυτή την επιλογή, αλλά κατέστρεψε και το δίκτυο διοικητικών, κοινωνικών και οικονομικών υποδομών που υπήρχε στις περιφέρειες. Το αποτέλεσμα είναι ένα μεγάλο έλλειμμα χωρικής και κοινωνικής δικαιοσύνης, που διατρέχει όλη τη χώρα. Στον τομέα της αποκέντρωσης εννοείς; Καλύτερα στο συνδυασμό παραγωγής, χώρου και πολιτικών. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πώς αντιμετώπισαν οι μνημονιακές κυβερνήσεις, αλλά και οι προηγούμενες αρχίζοντας από τον κ. Σημίτη τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Είχαν μόνο τη λογική της επιδότησης και των τομεακών προγραμμάτων. ∆ηλαδή, επιδοτούμε αυτή την κατηγορία επιχειρήσεων και όχι την άλλη. Αυτό παραγνώρισε το σημαντικότερο ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναπτύσσονται, δικτυώνονται και καινοτομούν σε συνδυασμό με την τοπική αγορά εργασίας, από αυτή αντλούν τη δυναμική τους είναι όμως και η Αχίλλειος πτέρνα τους. Έτσι, όταν ξέσπασε η κρίση ολόκληρες περιοχές ερήμωσαν, εκτινάχθηκε η ανεργία στο 40% και στο 50% και περιφέρειες και κυβέρνηση έμειναν απλοί θεατές. Η περιφέρεια, όμως, γενικά δείχνει ότι στην κρίση επιβίωσε καλύτερα από τα αστικά κέντρα. Μετακινήθηκαν και μερικοί νέοι προς την επαρχία. Υπάρχει, όντως, τάση επιστροφής στην επαρχία δεν πρέπει, όμως, να υπερεκτιμηθεί γιατί προϋποθέτει, εκτός από μια τοπική πολιτική «υποδοχής» που δεν υπάρχει, ότι η νέα ή ο νέος θα βρει εκεί μια δουλειά, ένα σπίτι. Γιατί έχουμε συγχρόνως πολλές προθέσεις μετακινήσεων που δεν υλοποιήθηκαν ή που γύρισαν άρον – άρον. Έχω, όμως, να αντιπαραθέσω σ’ αυτή την εσωτερική μετακίνηση, που έχει πολλά θετικά, την άλλη που έχει αρνητικά χαρακτηριστικά, τον μαζικό ξενιτεμό των νέων επιστημόνων. Χιλιάδες έχουν φύγει και συγκροτούν ένα τεράστιο κόστος για την κοινωνία, γιατί χάνεται η υπεραξία που έχει επιδοτηθεί από την οικογένεια και τη δημόσια εκπαίδευση. Ένα ακόμη success story.

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

Μια διαφορετική ανάπτυξη

“

Συνέντευξη με τον Λευτέρη Μαγιάκη, υποψήφιο δήμαρχο Αμαρουσίου

Όταν έχεις τις ανάγκες των πολλών να σε καθοδηγούν, τότε θα μπορέσεις να πιέσεις τους 63 μεγαλοοφειλέτες του δήμου που μόνοι τους οφείλουν πάνω από 25 εκατομμύρια.

Ο Λευτέρης Μαγιάκης, υποψήφιος δήμαρχος της δημοτικής κίνησης «Ενότητα, Ανατροπή, και έργο για το Μαρούσι», μιλά στην Εποχή για τις αλλαγές που ονειρεύεται να υλοποιήσει στην πόλη σε συνεργασία με τους πολίτες ώστε να καταστεί ένα κέντρο παραγωγής πολιτισμού.

Τη συνέντευξη πήρε η ∆ανάη Ψωμοπούλου

Ποιες είναι οι πρώτες κινήσεις που θα κάνετε, αν λάβετε το δήμο; Σε μια κίνηση καθαρά συμβολικού χαρακτήρα, μέσα στον πρώτο μήνα το προσωπικό του δήμου που στελεχώνει το επικοινωνιακό επιτελείο του απερχόμενου δημάρχου, θα αποσπαστεί σε άλλες υπηρεσίες του δήμου που έχουν ανάγκη. Είναι πρόκληση σε καιρούς λιτότητας ο δήμαρχος να έχει την πολυτέλεια να απασχολεί δεκάδες υπαλλήλους για την προσωπική του προβολή. Από κει και πέρα, μας περιμένει πολλή δουλειά. Θα καταγράψουμε τις ελλείψεις σε προσωπικό, κυρίως στους τομείς της καθαριότητας και της κοινωνικής πολιτικής, της εκτέλεσης των έργων και θα διεκδικήσουμε την πρόσληψη επιστημονικού προσωπικού. Ποιοι είναι, δηλαδή, οι τομείς που εστιάζετε το πρόγραμμά σας; ∆ημοκρατία, περιβάλλον και ανάπτυξη είναι έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα κινηθούμε έχοντας πάντοτε στο μυαλό μας ότι πρώτο μας μέλημα θα πρέπει να είναι η ανακούφιση των ανθρώπων που πλήττονται από την κρίση. Θα ενισχύσουμε τις κοινωνικές δομές της πόλης, επιχειρώντας να έρθουμε σε επαφή με όλες τις οργανώσεις αλληλεγγύης. Πρώτο βήμα είναι η συγκρότηση γραφείου στο δήμο για την υποστήριξη των ανέργων σε συνεργασία με τον ΟΑΕ∆ και τις επιχειρήσεις της πόλης. Έμφαση θα δοθεί και στην καθαριότητα του δήμου, τη διαχείριση των απορριμμάτων, τις υποδομές για μια πόλη λειτουργική που θα διέπεται από την αρχή της βιώσιμης κινητικότητας, την κοινωνική πολιτική και τους δημόσιους χώρους, την ήπια ανάπτυξη που σέβεται τις ανάγκες των δημοτών και συγκρούεται, αν χρειαστεί, με τα μεγάλα συμφέροντα. Όταν μιλάτε για ανάπτυξη, πώς την εννοείτε; Η ανάπτυξη της πόλης δεν μπορεί να ακολουθήσει το δρόμο των μεγάλων υπερτοπικών δραστηριοτήτων που έχει, μέχρι σήμερα, κυριαρχήσει. Το Μαρούσι δεν μπορεί να είναι η πόλη των Mall, θέλουμε να γίνει η πόλη των καινοτόμων αλλά και μικρών επιχειρήσεων, των νέων επιστημόνων, η πόλη που θα προσελκύει startups, δίνοντας κίνητρα για να εγκατασταθούν στα άδεια κτήρια της Κηφισίας. Καιρός να γίνει, λοιπόν, το Μαρούσι πολιτιστικό κέντρο παραγωγής πολιτισμού. Πώς μπορείτε να ενισχύσετε τη δημοκρα-

τική λειτουργία του δήμου; Τα δικαιώματα της μειοψηφίας θα γίνουν απόλυτα σεβαστά και θα επιδιώξουμε την αναλογική συμμετοχή της σε όλα τα θεσμικά όργανα, ακόμα και αν δεν είναι υποχρεωτικό από το νόμο. Η συμμετοχή των πολιτών θα γίνει ουσιαστική και από την πρώτη στιγμή θα γίνει προσπάθεια για τη σύσταση τοπικών συμβουλίων σε κάθε πολεοδομική ενότητα με εκτελεστικό και όχι απλά συμβουλευτικό ρόλο. Θα ασχοληθείτε και με έργα υποδομής; Στις δικές μας προτεραιότητες θα είναι πολιτικές που θα διευκολύνουν την κυκλοφορία των πεζών και τη χρήση του ποδήλατου, στην κατεύθυνση της βιώσιμης κινητικότητας, με ανακατασκευή πεζοδρομίων και σωστό ηλεκτροφωτισμό των δρόμων, αναβάθμιση της δημοτικής συγκοινωνίας και συντήρηση των οδοστρωμάτων. Θα προχωρήσουμε, επίσης, άμεσα σε ένταξη στο σχέδιο όλων των περιοχών εκτός σχεδίου με χρήση αμιγούς κατοικίας, αφού τακτοποιηθεί η οριοθέτηση του ρέματος Σαπφούς και στην κατασκευή ενός βιώσιμου και λογικού συστήματος ελεγχόμενης στάθμευσης, που θα συμβάλει στη συνολική αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος. Ενώ είναι αυτονόητο ότι θα προωθήσουμε την ολοκλήρωση των δικτύων απορροής των ομβρίων υδάτων. Που θα βρείτε τους οικονομικούς πόρους για να υλοποιήσετε τους στόχους σας; Όταν έχεις τις ανάγκες των πολλών να σε καθοδηγούν, τότε θα μπορέσεις να πιέσεις τους 63 μεγαλοοφειλέτες του δήμου που μόνοι τους οφείλουν πάνω από 25 εκατομμύρια. Θα φροντίσεις να μην απαξιώνονται οι δημοτικές υπηρεσίες σε υποδομές και ανθρώπους, ώστε να ανοίγει ο δρόμος στην ιδιωτικοποίησή τους. Θα μειώσεις τα τέλη για τα νοικοκυριά και θα τα αυξήσεις για τις μεγάλες επιχειρήσεις και ιδίως για τα τεράστια εμπορικά κέντρα. Θα βρεις χρήματα για τις ανάγκες της κοινωνικής πολιτικής, όπως βρήκε ο κ. Πατούλης 4,3 εκατομμύρια για τη μυστηριώδη Αναπτυξιακή ΑΕ που δεν λογοδοτεί σε κανένα για τις δράσεις της. Πώς κρίνετε την απερχόμενη δημοτική αρχή; Σε όλα τα παραπάνω η πολιτική της διοίκησης Πατούλη όχι απλά φάνηκε κατώτερη των περιστάσεων, αλλά απέτυχε παταγωδώς. Επιχείρησε να μετακυλήσει στις υπηρεσίες του δήμου το κόστος αποπληρωμής των χρεών προηγούμενων διοικήσεων, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση, και μάλιστα με κινδύνους για τους εργαζόμενους, των υπηρεσιών καθαριότητας. Βλέπουμε επίσης κάποιες παράλογες, για τη λειτουργικότητα της πόλης, επιλογές. Πρόκειται για έργα βιτρίνας και κυρίως σε περιοχές που φαίνονται, όπως το κέντρο, που ασφαλώς χρειάζεται έργα, αλλά όχι μόνο προεκλογικά.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Ο Κώστας Κάβουρας, υποψήφιος δήμαρχος για το Ίλιον της δημοτικής κίνησης «Αλληλέγγυα πόλη», τονίζει την ανάγκη ο δήμος να συνδεθεί με τους πολίτες και να προσφέρει τις ευκαιρίες για μια ποιότητα ζωής μέσω κοινωνικών δομών και ελεύθερων, πράσινων χώρων πολιτισμού.

Τη συνέντευξη πήρε η Τζέλα Αλιπράντη Είχες δηλώσει πως ο δήμος πρέπει να σταθεί δίπλα στον πολίτη. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Ζούμε σε συνθήκες ανθρωπιστική κρίσης και πολλοί πολίτες αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα με την κάλυψη των βασικών τους αναγκών. Θέλουμε να εστιάσουμε σε ό,τι έχει σχέση με αυτό, τροφή, ρεύμα, νερό και στέγη, λόγω των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας και της αύξησης των άστεγων ακόμα και στο Ίλιον, που παλιότερα δεν είχε τέτοιο θέμα. Ο δήμος πρέπει να αναπτύξει δομές που θα ανταποκρίνονται σε αυτά τα προβλήματα και θα στηρίζει τους ανθρώπους. Στο κινηματικό επίπεδο, ο δήμος θα πρέπει να μπει και αυτός στον αγώνα των κατοίκων και να μην επιτρέψει να χαθούν σπίτια ή να κοπεί το ρεύμα από οικογένειες που δεν έχουν τη δυνατότητα κάλυψης του κόστους. Ο δήμος έχει την οικονομική δυνατό-

Τη συνέντευξη πήρε η Τζέλα Αλιπράντη Βασικό σας μέλημα, όπως έχετε πει, είναι η παιδεία. Πώς μπορεί να την προάγει ο δήμος; Είναι δεδομένο πως αν δεν γίνουν ανατροπές και σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο η παιδεία δεν θα μπορεί να είναι πρώτη προτεραιότητα. Η δημόσια παιδεία αντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα. Παρόλα αυτά εμείς πιστεύουμε πως σε επίπεδο δήμου μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα, όχι όσον αφορά τη χρηματοδότηση που όλο ένα και μειώνεται από το κράτος, αλλά στο πώς θα σταθούμε δίπλα στα σχολεία. Να μπορέσουμε με τα συνεργεία του δήμου να καλύψουμε τις υλοτεχνικές ανάγκες τους, με τις υπηρεσίες να σταθούμε δίπλα στα παιδιά και να συζητήσουμε με όλη την εκπαιδευτική κοινότητα για την αντιμετώπιση του φαινομένου οι μαθητές να μην συνεχίζουν στο Λύκειο. Ο δήμος μπορεί να προσφέρει στα παιδιά κοινωνικό φροντιστήριο και, μαζί με τους εκπαιδευτικούς, να οργανώσουμε διάφορες δραστηριότητες, όπως προγράμματα ιστορίας και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Η επικέντρωση στην παιδεία μπορεί να βοηθήσει και στην αντιμετώπιση του φασισμού, που στο δήμο σας μάλιστα οδήγησε στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα; Θεωρούμε πως ο πολιτισμός, ο αθλητισμός μπορούν να περάσουν μέσα από την εκπαίδευση. Οι εκπαιδευτικοί μας στην πόλη δίνουν μάχη να γνωρίσουν στα παιδιά το τι σημαίνει φασισμός, σε αυτό λοιπόν η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι αρωγός. Πρέπει ο δήμος να ξεσκεπάσει και τους λόγους που φτάσαμε στη δολοφονία του Φύσσα και το ρόλο της Χρυσής Αυγής, που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της κυβερνητικής πολιτικής. Τι συμβαίνει με την περιβαλλοντική επιβάρυνση της παραθαλάσσιας περιοχής; Οι περιοχές γενικά της Β’ Πειραιά τα προηγούμενα χρόνια είχαν γεμίσει εργοστάσια, χωρίς να υπάρχει καμία μέριμνα για την υγεία των ανθρώπων. Σήμερα, ενώ δεν υπάρχουν στο δήμο αυτές οι βιομηχανίες, ο χώρος αξιοποιείται έτσι που συνεχίζεται η περιβαλλοντική υποβάθμιση. Είμαστε μια πόλη δίπλα στη θάλασσα, χωρίς να έχουμε πρόσβαση σε αυτήν. Τα 650 στρέμματα της περιοχής των Λιπασμάτων αυτή τη στιγμή μοιράζονται σε ιδιώτες και επεξεργάζονται σχέδια που δεν βοηθούν στην ανάπτυξη της πόλης, ούτε σκέφτονται το περιβαλλοντικό ζήτημα. Ο Μανιάτης, ο υπουργός υπέγραψε για 130.000 τ.μ περισσότερο μπετόν σε αυτήν την περιοχή. Βρέθηκαν μέσα σε ένα βράδυ κάτι δεκάδες εκατομμύρια ευρώ στα χέρια συγκεκριμένων ιδιωτών. Οι πνεύμονες της Αττικής είναι ελάχιστοι, χρειάζεται μια άλλη δημοτική αρχή, μια άλλη κυβέρνηση για να γίνουν παρεμβάσεις για το περιβάλλον. Εσάς ποιες είναι οι θέσεις σας για την αντιμετώπιση του ζητήματος; Καταρχήν πρέπει να αξιοποιηθούν αυτοί οι χώροι που όλο το προηγούμενο διάστημα πληγώθηκαν, να τους χρησιμοποιήσουμε σε άλλη κατεύθυνση. Ο δήμος πρέπει να θέσει το ζήτημα της ιδιοκτησίας της περιοχής των Λιπασμάτων και η έκταση να γυρίσει στο δημόσιο. Αυτά τα 650 στρέμματα μπορούν να γίνουν, με την πα-

“

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

Ζωντανοί χώροι στο δήμο Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Συνέντευξη Κώστα Κάβουρα, υποψήφιο δήμαρχο στο Ίλιον τητα δημιουργίας τέτοιων δομών; Ο δήμος γενικά έχει πλεόνασμα, για το οποίο καυχιέται η σημερινή δημοτική αρχή. Παρόλ’ αυτά δεν χρηματοδοτεί ικανοποιητικά τις υπάρχουσες κοινωνικές δομές, με αποτέλεσμα να εξυπηρετούν λίγους συμπολίτες μας. Για παράδειγμα, το κοινωνικό παντοπωλείο, μαζί με άλλες κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου, πέρασαν σε μια ΜΚΟ μέσω μιας χρηματοδότησης ΕΣΠΑ, η οποία θα λήξει σε λίγο και ακόμα ο δήμος δεν απαντά στο πώς θα συνεχίσει η χρηματοδότησή τους και η λειτουργία τους. Σήμερα, το κοινωνικό παντοπωλείο εξυπηρετεί μόνο 187 συμπολίτες μας, ενώ η εκκλησία δίνει συσσίτιο σε 500. Φαίνεται, λοιπόν, καθαρά πως ο δήμαρχος έφτιαξε κάποιες δομές για επικοινωνιακούς λόγους, τις οποίες υποχρηματοδοτεί έκτοτε. Προτείνουμε από το πλεόνασμα του δήμου θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν αυτές οι δομές, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση όσοι συμπολίτες μας έχουν ανάγκη. Άμεσα να κατασκευαστεί ένα κέντρο ημέρας αστέγων και να συνδεθεί ο δήμος με τις δομές αλληλεγγύης των κατοίκων, που σε πολλές περιπτώσεις κάνουν αποτελεσματικότερη δουλειά, όπως το κοινωνικό φαρμακείο, και να τις συνδράμει και αυτές. Ο δήμος τι πρέπει να κάνει για την ένταξη των Ρομά;

Ο δήμος πρέπει να μπει στον αγώνα των κατοίκων και να μην επιτρέψει να χαθούν σπίτια ή να κοπεί το ρεύμα από οικογένειες που δεν έχουν τη δυνατότητα κάλυψης του κόστους.

Το προηγούμενο διάστημα, ο δήμος ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο ζήτημα σε καθαρά επικοινωνιακό επίπεδο. Εμείς υποστηρίζουμε να υπάρχει συγκεκριμένη μέριμνα για τους Ρομά. Πρέπει να στηριχθούν οικονομικά οι οικογένειες που ζουν σε άσχημες συνθήκες, ώστε να μην χρειάζεται τα παιδιά να εγκαταλείπουν το σχολείο για να βγουν στην αγορά εργασίας και να ενταχθούν στην κοινωνική ζωή της πόλης μας, να μην τους αντιμετωπίζουμε σαν περιθώριο. Ο δήμος πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες για ενη-

μέρωση επί του θέματος και σε συνεργασία με τις τοπικές ΕΛΜΕ. Για το πάρκο Τρίτση, ποια είναι η θέση σας; Η κατάσταση που βρίσκεται το πάρκο είναι απελπιστική. Είναι υποχρηματοδοτημένο και για ένα πολύ μεγάλο διάστημα είχε μείνει χωρίς ρεύμα και νερό. Αυτή τη στιγμή, οι εργαζόμενοι στο φορέα διαχείρισης πάρκου είναι πολύ λίγοι και στην καθαριότητα και στον τομέα της φύλαξης δεν υπάρχουν καθόλου, ενώ είναι και απλήρωτοι. Εμείς θεωρούμε πως το πάρκο Τρίτση είναι υπερτοπικό και δεν καλύπτει τις ανάγκες απλά των πολιτών του Ίλιου. Η απαξίωσή του είναι στοχευμένη και διάφοροι υποψήφιοι αυτή τη στιγμή υποστηρίζουν είτε να μπει είσοδος στο πάρκο, είτε να αξιοποιηθεί από ιδιώτες. Εμείς υπερασπιζόμαστε το δημόσιο χαρακτήρα του πάρκου και τη δημιουργία ενός φορέα διαχείρισής του με συμμετοχή των γύρω δήμων, της περιφέρειας, των πολιτών και επιστημονικών φορέων, όπως το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο και μέσω των κονδυλίων που προβλέπονται γι’ αυτό να μπορέσει να επαναλειτουργήσει. Με τους υπόλοιπους ελεύθερους χώρους τι γίνεται στο δήμο σας; Υπάρχει ένα ζήτημα με τις παλιές εγκαταστάσεις της δημόσιας ραδιοφωνίας σε ένα οικόπεδο 31 στρεμμάτων. Με το

κλείσιμο της ΕΡΤ πέρασαν στο υπουργείο Οικονομικών και πάνε για εκποίηση μέσω του ΤΑΙΠΕ∆. Εμείς θα διεκδικήσουμε αυτόν τον χώρο για να περάσει στην τοπική αυτοδιοίκηση, ώστε να αξιοποιηθεί προς όφελος της κοινωνίας και να αποφευχθούν σενάρια για Mall, που θα διέλυε την τοπική αγορά. Θέλουμε αυτός ο χώρος να γίνει χώρος πρασίνου και να προχωρήσει και η μελέτη που υπάρχει από το 2000 για μουσείο ραδιοφωνίας και το αρχείο της ΕΡΤ να είναι προσβάσιμο στους πολίτες. Σε ποιους άλλους τομείς εστιάζει το πρόγραμμά σας; Πρώτον, πρέπει να υπάρξει μια στροφή από τα έργα βιτρίνας, που γίνονται κατά κόρον από τη νυν δημοτική αρχή, σε έργα υποδομών. Θεωρούμε, επίσης, πως ο δήμος πρέπει και μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες στον τομέα του αθλητισμού και της πολιτιστικής δημιουργίας. Στα κενά δημοτικά κτήρια μπορούν να στεγαστούν πολιτιστικές ομάδες, ενώ μπορούμε να αξιοποιήσουμε και τις υποδομές των σχολείων. Εμείς θεωρούμε πως το σχολείο θα πρέπει να είναι ανοιχτό προς τη γειτονιά όλες τις ώρες, να έχουν πρόσβαση σε αυτό όλοι και να γίνει ένας ζωντανός χώρος.

Οι κάτοικοι να έχουν πάλι επαφή με το φυσικό τους χώρο

•

Συνέντευξη με τον Χρήστο Βρεττάκο, υποψήφιο δήμαρχο στο Κερατσίνι-∆ραπετσώνα

Ο Χρήστος Βρεττάκος, υποψήφιος δήμαρχος της δημοτικής κίνησης «Άλλος ∆ρόμος» για το δήμο Κερατσινίου- ∆ραπετσώνας, μιλά στην Εποχή για το όραμα ενός δήμου που θα εναντιώνεται στις κυβερνητικές πολιτικές λιτότητας και θα προάγει την παιδεία και το φυσικό περιβάλλον που αξίζουν οι δημότες. ρέμβαση του δήμου και μιας άλλης κυβέρνησης, πνεύμονας για όλη την Αττική. Μιλάμε για τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου με αθλητικές, πολιτιστικές δραστηριότητες αναψυχής, που θα δώσει επιτέλους στους κατοίκους πρόσβαση στη θάλασσα. Το ίδιο και με την περιοχή που λειτουργούσε παλιά η ∆ΕΗ και εδώ και τρία χρόνια ανήκει στους κατοίκους, αλλά δεν έχει γίνει τίποτα. Όταν μιλάμε για πρόσβαση στη θάλασσα, δεν εννοούμε να τη βλέπουν από μακριά, όπως θα συμβεί αν υλοποιηθούν σχέδια άλλων για την περιοχή με τα ναυτιλιακά κέντρα και τις ξενοδοχειακές μονάδες, αλλά για επαφή των κατοίκων με το φυσικό τους χώρο. Σε ποια άλλα προβλήματα του δήμου θα εστιάσετε την προσοχή σας; Ο δήμος παρουσιάζει προβλήματα που έχουν να κάνουν με την κυβερνητική πολιτική, με περικοπές της χρηματοδότησης ως και 60% και προβλήματα λόγω μιας αντίστοιχης πολιτικής της δημο-

τικής αρχής που τα οξύνει, αντί να τα αντιμετωπίζει. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στην καθαριότητα, λόγω περικοπών και έλλειψης εργαζομένων, αλλά και της επιλογής της δημοτικής αρχής να την εγκαταλείψει και να την παραχωρήσει σε ιδιώτες. Το πράσινο της πόλης μας, επίσης, είναι κίτρινο, γιατί ενώ υπάρχει αντίστοιχη υπηρεσία του δήμου, το κλάδεμα δόθηκε σε ιδιώτη. Υπάρχει μια κατεύθυνση υλοποίησης μιας κυβερνητικής πολιτικής από πολλές δημοτικές αρχές που θέλουν να μετατρέψουν το δήμο σε επιχειρηματία και τον πολίτη σε πελάτη. Εμείς ονειρευόμαστε να ανατρέψουμε αυτήν την κυβερνητική πολιτική και ο δήμος να παρέχει προστασία στους πολίτες, να αξιοποιήσουμε τον πλούτο των εργαζομένων του δήμου για να έχουμε τον δήμο που αξίζουμε και σίγουρα δεν πρόκειται να αφήσουμε την περιουσία του δήμου να γίνει δωράκι σε κανέναν. •

“

Τα 650 στρέμματα της περιοχής των Λιπασμάτων μπορούν να γίνουν, με την παρέμβαση του δήμου και μιας άλλης κυβέρνησης, πνεύμονας για όλη την Αττική, που θα δώσει επιτέλους στους κατοίκους πρόσβαση στη θάλασσα.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σε ισόβια καταδικάστηκαν οι δολοφόνοι του Σαχζάτ Λουκμάν

“

∆εν θέλουμε να κλειστούν στη φυλακή μόνο οι φυσικοί αυτουργοί του εγκλήματος, αλλά και οι ηθικοί, που είναι οι φασίστες της Χρυσής Αυγής που καλλιεργούν το μίσος προς τη διαφορετικότητα.

ε ισόβια κάθειρξη καταδικάστηκαν ομόφωνα οι δύο δολοφόνοι του 27χρονου πακιστανού Σαχζάτ Λουκμάν, τον οποίον σκότωσαν εν ψυχρώ με 7 μαχαιριές ξημερώματα της 17ης Ιανουαρίου του 2013, στα Πετράλωνα. Το Μεικτό Ορκωτό ∆ικαστήριο Αθήνας δεν αναγνώρισε κανένα ελαφρυντικό στους δύο δράστες και, πέραν της ισόβιας κάθειρξης, τους επέβαλλε και ποινή 32 μηνών για τα αδικήματα της οπλοφορίας, οπλοχρησίας, παράνομης οπλοκατοχής και αποδοχής προϊόντος εγκλήματος καθώς και χρηματικό πρόστιμο 1.500 ευρώ. «Η οικογένεια του Σαχζάτ Λουκμάν αισθάνεται δικαιωμένη. Πρόκειται για την αυστηρότερη των ποινών που επεβλήθη και στους δύο συναυτουργούς. Ο πατέρας και η μητέρα του ταξίδεψαν χιλιάδες χιλιόμετρα για να έρθουν στη χώρα που δολοφονήθηκε ο γιος του, κάτι που είναι πολύ δύσκολο πρακτικά και ψυχολογικά, αλλά μέσα από τον αγώνα τους και την αλληλεγγύη που γνώρισαν από τον ελληνικό λαό κατάφεραν να δικαιωθούν» δηλώνει στην Εποχή ο δικηγόρος της πολιτικής αγωγής της οικογένειας, Θανάσης Καμπαγιάννης.

Χωρίς ελαφρυντικά

Η τοποθέτηση της Εισαγγελέως διαφοροποιήθηκε από την αρχική εισήγηση των διωκτικών και δικαστικών αρχών, που έθεταν το έγκλημα ως διαπληκτισμό λόγω ασήμαντης αφορμής, και αποδόμησε τα επιχειρήματα των δύο κατηγορουμένων, αναγνωρίζοντας ρατσιστικό κίνητρο στη δολοφονία του Λουκμάν. «Ο ισχυρισμός τους ότι πριν από τη δολοφονία είχε τάχα προηγηθεί διένεξη, δεν πείθει. (…)Συναποφάσισαν να αφαιρέσουν τη ζωή ενός αθώου αλλοδαπού άνδρα και δη πακιστανικής καταγωγής, τον οποίο εκτέλεσαν σε ήρεμη ψυχική κατάσταση με επτά μαχαιριές. Το ποιο πλήγμα ήταν θανατηφόρο, δεν έχει σημασία. Από την αρχή ήταν αποφασισμένοι. (…)Κύριοι ένορκοι, σήμερα εδώ λειτουργείτε ως δικαστές και συγχρόνως αντιπροσωπεύετε την κοινωνία μας που πρέπει να είναι καταδικαστική σε τέτοιου είδους εγκλήματα. Θα

πρέπει να δείξετε με την απόφασή σας ότι η κοινωνία στην Ελλάδα, με τον πολιτισμό της και με τις αξίες που έχουν γαλουχηθεί τα παιδιά και οι νέοι της, καταδικάζει κάθε έγκλημα που έχει σαν κίνητρο τη διαφορετικότητα». Ενώ αίτιο της μη αποδοχής κανενός ελαφρυντικού αποτέλεσε η έλλειψη κάθε μεταμέλειας από πλευράς των δραστών. «Μετά την πράξη τους απομακρύνθηκαν από τον τόπο του εγκλήματος ατάραχοι, χωρίς να είναι ταραγμένοι ή συγκλονισμένοι. ∆εν πήγαν προς τα σπίτια τους, αλλά κατευθύνθηκαν στο κέντρο της Αθήνας για να κάνουν τον γύρο του θριάμβου. (…)Αυτή η πράξη τους δεν τους άγγιξε καθόλου; ∆εν τους δημιούργησε καμία ταραχή; ∆εν υπολόγισαν την ανθρώπινη ζωή και την αξία του άλλου ανθρώπου» τόνισε η Εισαγγελέας.

Πρώτη δικαίωση

Το ρατσιστικό κίνητρο της δολοφονίας του Σαχζάτ Λουκμάν ευελπιστεί η πολιτική αγωγή πως θα καταγραφεί ρητά και στο αιτιολογικό της υπόθεσης, ενώ όσον αφορά την απόφαση πιστεύει πως «καταλυτικός παράγοντας ήταν η μαζική κινητοποίηση του κόσμου που έκανε το δικαστήριο να καταλάβει πως αποφασίζει υπό την πίεση της ελληνικής κοινωνίας. Αυτός πρέπει να είναι και ο τρόπος που θα συνεχίσει το αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό κίνημα ώστε να κλειστούν στη φυλακή οι υπεύθυνοι κάθε τέτοιου ρατσιστικού εγκλήματος». Υπεύθυνους, όμως, ο δικηγόρος Θανάσης Καμπαγιάννης, όπως μας εξηγεί, δεν θεωρεί απλά αυτούς που σηκώνουν το χέρι και για αυτό θεωρεί την απόφαση του δικαστηρίου ως μία πρώτη δικαίωση και όχι ολοκληρωτική. «∆εν θέλουμε να κλειστούν στη φυλακή μόνο οι φυσικοί αυτουργοί του εγκλήματος, αλλά και οι ηθικοί, που είναι οι φασίστες της Χρυσής Αυγής που καλλιεργούν το μίσος προς τη διαφορετικότητα. Γι’ αυτό και αναμένουμε και αγωνιζόμαστε για την καταδίκη τους και στα επόμενα δικαστήρια, όπως αυτό του Παύλου Φύσσα». Τζέλα Αλιπράντη

“

Ο κυβερνητικός λόγος των τελευταίων ετών, τουλάχιστον όσον αφορά τα πιο προβεβλημένα στελέχη, είναι σάρκα από τη σάρκα του ίδιου του ακροδεξιού/φασιστικού λόγου, ακριβώς γιατί η πολιτικοποίηση των εν λόγω στελεχών (Μπαλτάκος, Κρανιδιώτης [∆ίκτυο 21], Βορίδης, Γεωργιάδης, αλλά και Σαμαράς) διαμορφώθηκε μέσα σε τέτοια περιβάλλοντα.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014 Της ∆έσποινας ΠαρασκευάΒελουδογιάννη

ο ερώτημα «ποιοι και γιατί συνομιλούν με τη Χρυσή Αυγή» μπορεί κανείς να το δει τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά. Από τη μεριά μου, θα εντοπίσω την έννοια της συνομιλίας και του διαλόγου μεταφορικά, δίνοντας έμφαση περισσότερο στο πώς, στον τρόπο δηλαδή αυτής της συνομιλίας: Η Ν.∆. και η Χ.Α. δεν συνομιλούν μονάχα σε κλειστά γραφεία. Αντίθετα, εδώ και καιρό έχουν ανοίξει έναν πραγματικό δημόσιο διάλογο, που σε πολλά σημεία αποτυπώνει μια βαθιά σύμπτωση φυσιογνωμίας, αντίληψης για την πολιτική, την πολιτικοποίηση και την εξουσία. Ως μία από τις πολλές αιτιολογήσεις του φαινομένου μπορεί να σταθεί αυτό που εύστοχα επεσήμανε πρόσφατα ο ∆ημήτρης Ψαρράς: δεν βρισκόμαστε απλώς αντιμέτωποι με μια σχέση της κυβέρνησης με τους φασίστες? υπάρχει σαφώς παρακρατικός μηχανισμός εντός της ίδιας της κυβέρνησης. Με αυτή την έννοια, θα τολμούσα να πω ότι ο κυβερνητικός λόγος των τελευταίων ετών, τουλάχιστον όσον αφορά τα πιο προβεβλημένα στελέχη, είναι σάρκα από τη σάρκα του ίδιου του ακροδεξιού/φασιστικού λόγου, ακριβώς γιατί η πολιτικοποίηση των εν λόγω στελεχών (Μπαλτάκος, Κρανιδιώτης [∆ίκτυο 21], Βορίδης, Γεωργιάδης, αλλά και Σαμαράς) διαμορφώθηκε μέσα σε τέτοια περιβάλλοντα.

Οι αποδιοπομπαίοι τράγοι

Ας δούμε κωδικά κάποια βασικά σημεία θεματικής σύμπτωσης των δύο λόγων, ώστε να μπορέσουμε να ανασυγκροτήσουμε τη συνολική αφήγηση και στρατηγική που αυτοί οικοδομούν. Η μετανάστευση είναι ίσως το πιο κραυγαλέο παράδειγμα. Και δεν είναι μόνο οι φράσεις των κυβερνητικών στελεχών που συχνά ταυτίζονται με τη χρυσαυγίτικη ρητορική («πρέπει να ανακαταλάβουμε τις πόλεις μας»). Υπάρχει μια συνολική σύμπτωση στην ίδια την αντίληψη για το κοινωνικό γίγνεσθαι, στην ίδια την εικόνα του κόσμου που κατασκευάζουν και αναπαράγουν οι δύο λόγοι, τελικά στον τρόπο που πολιτικοποιούν και προτείνουν τρόπους διεξόδου από τα κοινωνικά δεινά. Επικαλούμενοι συστηματικά στρατιωτικές μεταφορές όχι μόνο παρομοιάζουν τους μετανάστες με εισβολείς, αλλά τους ταυτίζουν και με καταληψίες μιας χώρας φιλειρηνικής κι ενός τόπου που δεν τους ανήκει, παραπέμποντας στη φασιστική λογική του «ζωτικού χώρου». Από την άλλη, απέναντι στην υποστασιοποιημένη σε ζωντανό οργανισμό πατρίδα, οι μετανάστες παρουσιάζονται ως ξένα σώματα και μολυσματικοί ιοί που απειλούν την υγεία της. Η θεσμικά νομιμοποιημένη απονομιμοποίηση των μεταναστών ως ανθρώπων προκύπτει και από τη γενικευμένη χρήση της έννοιας του «λαθρομετανάστη», που εγκαθιδρύει μια σχέση ολοκληρωτικής ταυτότητας ανάμεσα στο υποκείμενο και την αποδιδόμενη σε αυτό πράξη, με αποτέλεσμα η εν λόγω πράξη να υποστασιοποιείται καθαυτή σε υποκείμενο. Αναδεικνύεται εδώ μια βασική στρατηγική του φασιστικού λόγου: η κατασκευή αποδιοπομπαίων τράγων, οι οποίοι ευθύνονται για τα κοινωνικά δεινά. Ο εντοπισμός και η απομάκρυνση των ανεπιθύμητων «άλλων», που παρουσιάζονται ως εκ φύσεως εγκληματίες, είναι επίσης βασικό χαρακτηριστικό του ρατσιστικού λόγου. Έτσι, το θυμικό των ακροατών των λόγων εντείνεται και κατευθύνεται στους αδύναμους, αποπροσανατολίζοντας από τις αιτίες που γεννούν την αδικία, και αποκαθαίροντας όσους λαμβάνουν τις πολιτικές αποφάσεις από τις ευθύνες τους. Προχωρώντας, η υγιεινιστική γλώσσα, στα ναζιστικά μορφώματα, πήρε την πιο ακραία μορφή της συνδεόμενη με τις

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η στρατηγική του φασιστικού λόγου Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Ποιοι και γιατί συνομιλούν με τη Χρυσή Αυγή;

τρόπο ηγεμονικό όπως άλλοτε, η κυβέρνηση, ως φορέας αυτής της στρατηγικής, όφειλε να αναδιατάξει τις πολιτικές συμμαχίες της. Το ΠΑΣΟΚ δεν αποτελούσε πλέον παρά ένα ισχνό κοινοβουλευτικό στήριγμα, με φθαρμένη κοινωνική νομιμοποίηση. Από την άλλη, η ανάδυση της Χ.Α. φαινόταν να έχει δυναμική ιδιαίτερα καθοριστική για τις πολιτικές εξελίξεις, και με αυτή την έννοια η κυβέρνηση επένδυσε πολιτικά στη συμμαχία με τη ναζιστική οργάνωση.

επιταγές της βιοπολιτικής και της πειθαρχίας. Στην Ελλάδα της κρίσης, από την άλλη, η χρήση ιατρικών μεταφορών από τον επίσημο πολιτικό λόγο είναι τόσο συχνή, που θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι η έννοια του «υγιούς σώματος», με όλες τις συνδηλώσεις και τις υποστασιοποιήσεις που μπορεί να φέρει μια τέτοια μεταφορά, είναι βασικός πυλώνας της κυβερνητικής ρητορικής, δια του οποίου καθίσταται διανοητό το ίδιο το «δέον είναι» του κοινωνικού γίγνεσθαι.

Υποστηρικτής της κυβερνητικής στρατηγικής

Η «υγιής» κοινωνία

Χαρακτηριστική είναι η πολλάκις σχολιασμένη παρέμβαση του Ανδρέα Λοβέρδου περί «υγειονομικής βόμβας» και «παράνομων μεταναστριών» γυναικών που μεταδίδουν τον ιό του HIV στην ελληνική οικογένεια διαμέσου του έλληνα οικογενειάρχη. Αυτή η αποστροφή είναι μάλιστα χαρακτηριστική γιατί συνεμφανίζει και την προβολή των μεταναστών ως ιικών παρασίτων, την υγιεινιστική υστερία, και τη συνεχή αίσθηση μιας πανταχού παρούσας θανάσιμης απειλής, επίσης χαρακτηριστικό του φασιστικού λόγου. Από την άλλη, η εμμονή στις απελάσεις των μεταναστών και στην απομόνωσή τους από την «υγιή» κοινωνία (τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μεταναστών δεν ήταν μόνο στη φαντασία της Χ.Α. αλλά έργο της ίδιας της κυβέρνησης) παραπέμπει στον πυρήνα της ναζιστικής συλλογιστικής, σύμφωνα με την οποία τα σώματα που πρέπει να προστατευτούν είναι όσα αναγνωρίζονται ως ανήκοντα στην κοινότητα. Όλα τα υπόλοιπα οφείλουν να εξοντωθούν στο όνομα της επιβίωσης των «αναγνωρισμένων» σωμάτων.

Εθισμός και νομιμοποίηση

Το επόμενο στοιχείο σχετίζεται με την κρίση: η ίδια έχει παρουσιαστεί ως μια στιγμή εξαίρεσης μέσα στην ομαλότητα, η οποία δεν θα μπορούσε να έχει προβλεφθεί λόγω του ανεξέλεγκτου των αγορών. Με αυτόν τον τρόπο η κρίση φυσικοποιείται εκφεύγοντας ως προς τις αιτίες τις από τις επιλογές τής εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας και ξεπερνώντας τρόπον τινά τον ανθρώπινο παράγοντα. Εδώ βρίσκεται και το σημαντικότερο ίσως σημείο σύγκλισης των δύο λόγων: προβάλλεται η αντίληψη που θέλει στοιχεία του κοινωνικού ή του πολιτικού να γεννιούνται από σχεδόν υπεράνθρωπες δυνάμεις ή από δυνάμεις που υποτίθεται ότι η δημοκρατία δεν μπορούσε να ελέγξει. Με αυτόν τον τρόπο, ο «συλλογικός νους» εθίζεται και νομιμοποιεί συλλογιστικές που θέλουν το κοινωνικό να καθορίζεται από επί της ουσίας εξωκοινωνικούς παράγοντες. Έτσι, όταν ο γενικός γραμματέας της Χρυσής Αυγής υποστηρίζει ότι οι δυνάμεις που καθορίζουν την ανθρώπινη κοινωνία είναι βιολογικές («αίμα»), άρα εξωκοινωνικές, μπορούμε να πούμε ότι κινείται σε μια λογική μεθοδολογία που όχι μόνο δεν είναι ξένη στον δημόσιο λόγο αλλά έχει ήδη εγκαινιαστεί από τον ίδιες τις κυβερνητικές δυνάμεις. Επιπλέον, ο επίσημος κυβερνητικός λόγος εδώ και καιρό επαναλαμβάνει με έμφαση ότι δεν υπάρχει άλλη «βιώσιμη» λύση πέρα από την εφαρμοζόμενη πολιτική. Η θατσερική λογική είναι ουσια-

στικά κυρίαρχη και στη ρητορική του Νικόλαου Μιχαλολιάκου, ο οποίος διατείνεται ότι ακριβώς επειδή όσα περιγράφει δεν αποτελούν δική του πολιτική αντίληψη αλλά αναγκαιότητες ορισμένες από την ίδια τη φύση, καθίστανται η μοναδική, προφανής λύση «σωτηρίας». Υπ’ αυτή την οπτική, πρόκειται για δύο λόγους αυταρχικούς, προστακτικούς και απλουστευτικούς, που αποτυπώνουν την οικοδόμηση μιας κάθετης και ιεραρχικής σχέσης ανάμεσα στους πολιτικούς αρχηγούς και τους ακολουθητές τους, το διαχωρισμό ανάμεσα στους επαΐοντες, που πρέπει να ασκήσουν την πολιτική, και σε αυτούς που απλώς πρέπει να ακολουθήσουν άνωθεν επιταγές. Η πολιτική προσωποποιείται στους λίγους και τους άξιους, με τους οποίους οφείλει να ταυτίζεται το κοινό, αποτελώντας ένα πεδίο ενασχόλησης αποκλειστικά όσων χρίζονται «υπεύθυνοι» μακριά από τον κοινωνικό έλεγχο.

Και στις δύο περιπτώσεις, στόχος είναι η διαγραφή του αξιακού και ηθικού στίγματος της Μεταπολίτευσης και η απαξίωση των κοινωνικών αγώνων. Ο τρόπος με τον οποίο επιχειρείται κάτι τέτοιο, μάλιστα, είναι ιδιαίτερα εύγλωττος: αναθεώρηση της ιστορίας μέσω απλουστευτικών γενικεύσεων (όπως η ταύτιση του εργοδοτικού και κίτρινου συνδικαλισμού με την έννοια και τη συνθήκη του συνδικαλίζεσθαι εν γένει ή η άποψη ότι για την κρίση φταίει τρυφηλή ζωή που όλοι έκαναν το προηγούμενο διάστημα), αποπλαισίωση των ιστορικών γεγονότων, εμπέδωση της ανιστορικής αντίληψης ότι η «πολλή» κοινωνική ελευθερία γεννά την «ανομία». Αυτή η αποπλαισίωση από τα κοινωνικοϊστορικά συμφραζόμενα, με σκοπό να ερμηνεύονται τα πάντα από μια συγκεκριμένη αχρονική, και άρα α-πολιτική, σκοπιά είναι χαρακτηριστικό του χρυσαυγίτικου λόγου, που υιοθετεί και η κυβέρνηση.

∆ιαγράφουν το στίγμα της Μεταπολίτευσης

Εμφυλιοπολεμικός και σεξιστικός λόγος

Προσεγγίζοντας ξανά τις στρατηγικές των δύο λόγων, παρατηρούμε ότι η εξασφάλιση της συναίνεσης δεν αποτελεί προϊόν μιας παραγωγικής πολιτικής συλλογιστικής, αλλά επί της ουσίας υφαρπάσσεται από το ακροατήριο δια της επίκλησης σε μια επικείμενη καταστροφή και την καλλιέργεια του φόβου? το πολιτικό δίνει τη θέση του στο τεχνικό, και προβάλλεται ως αντιπαραθετικό και εχθρικό προς το κοινωνικό γίγνεσθαι. Φυσικά, είναι γνωστό ότι η Χ.Α. εχθρεύεται το δημοκρατικό πολίτευμα αλλά και την έννοια του πολιτικού γενικότερα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πολιτικός είναι πάντοτε «επαγγελματίας», αυτός που βρισκόταν στην κυβέρνηση της χώρας από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Έτσι, καταγγέλλεται συλλήβδην το μεταπολιτευτικό «πολιτικό κατεστημένο» και ταυτίζεται με τη δημοκρατία και την εγγενή σε αυτή ανομία. Σχεδόν παρόμοια, ο κυβερνητικός λόγος αποδίδει στην περίοδο (και την έννοια) της Μεταπολίτευσης τις βασικές ευθύνες της κρίσης: Μεταπολίτευση σημαίνει ασυδοσία, μεγάλος δημόσιος τομέας, ανομία, πολύς συνδικαλισμός, προνόμια, και πολύ, άρα ακριβό, κοινωνικό κράτος.

Τέλος, εμφανής είναι και η αντίληψη ότι πίσω από το κατεστημένο κρύβεται στην πραγματικότητα κάποιος άλλος, ο πραγματικός υπεύθυνος. Μέχρι πρόσφατα γνωρίζαμε ότι, σύμφωνα με τη Χ.Α, πίσω από το καθεστώς κρύβονταν οι εβραίοι και οι κομμουνιστές. Πρόσφατα μάθαμε από τον Αντώνη Σαμαρά ότι πίσω από το άνομο μεταπολιτευτικό κράτος δεν βρίσκονταν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.∆., αλλά οι «αριστεροί» τους οποίους οι ίδιες οι κυβερνήσεις διόριζαν στο δημόσιο. Χαρακτηριστική είναι επίσης η υιοθέτηση και νομιμοποίηση από στελέχη του κυβερνητικού πυρήνα ενός λόγου εμφυλιοπολεμικού (Μπαλτάκος: «γεννήθηκα αντικομμουνιστής») και σεξιστικού (Φαήλος, άρθρα στη ∆ημοκρατία), ενός λόγου δηλαδή που, ιστορικά, ταυτίστηκε με πολιτικές δυνάμεις που βρίσκονταν στον ακροδεξιό τμήμα του πολιτικού φάσματος. Ανέφερα στην αρχή την ακροδεξιά καταβολή σημαντικών κυβερνητικών στελεχών ως μίας εκ των αιτιών σύμπτωσης των λόγων Ν.∆. και Χ.Α. Ωστόσο δεν είναι η μόνη. Μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο, όπου η αστική στρατηγική δεν μπορούσε πλέον να εξυπηρετηθεί με

Γιατί μια Χ.Α., που θα μπορούσε να εγκληματεί ανενόχλητη –διότι αυτό συνέβαινε αν αναλογιστούμε ότι η κυβέρνηση γνώριζε πολύ καλά τις ποινικές πράξεις της συμμορίας, αλλά δεν τις δημοσιοποιούσε μέχρι τη δολοφονία Φύσσα–, κατανοούμε ότι λειτουργούσε υποστηρικτικά στην κυβερνητική στρατηγική: πρώτον, η Ν.∆. επωφελούνταν από την ύπαρξη ενός «στρατιωτικού σκέλους» που λειτουργούσε κατασταλτικά σε επίπεδο τοπικό και έσπειρε τον τρόμο, νομιμοποιώντας κοινωνικά τέτοιου είδους πρακτικές (όπως αποτυπώνεται στη ραγδαία αύξηση των επιθέσεων με ρατσιστικά-φυλετικά κίνητρα)? δεύτερον, επωφελούνταν γιατί η με αυτόν τον τρόπο ύπαρξη της Χ.Α. νοηματοδοτούσε τη ρητορική περί δύο άκρων, στην οποία η κυβέρνηση επένδυσε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα: από τη μία οι ακροαριστεροι-τρομοκράτες, από την άλλη οι ακροδεξιοί τρομοκράτες, και στη μέση η υπεύθυνη κυβέρνηση. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ας μην ξεχνάμε και τις καθαυτό πολιτικές επιλογές της Χ.Α. που ενίσχυσαν το κυβερνητικό σχέδιο, αλλά και το εφοπλιστικό κεφάλαιο, όπως η υπερψήφιση της τροπολογίας αναφορικά με τις προϋποθέσεις απόκτησης δικαιωμάτων επί ιδιωτικών και δημόσιων νήσων ή η φωτογραφική ρύθμιση υπέρ του Λάτση για το πλωτό μουσείο «Νεράιδα», και άλλα «εκ παραδρομής», όπως βαφτίστηκαν εκ των υστέρων, διαβήματα. Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα σηματοδότησε μια αναγκαστική αλλαγή στάσης της κυβέρνησης στο θέμα της Χ.Α., αναγκαστικής γιατί επρόκειτο για την ακεραιότητα της ίδιας της κυβέρνησης, στο πλαίσιο βέβαια της κοινωνικής κατακραυγής. Μέχρι τότε όμως η ζημιά είχε γίνει: όσοι σήμερα εξανίστανται ότι η ενασχόληση με το θέμα που τεχνηέντως βαφτίστηκε «υπόθεση Μπαλτάκου» ρίχνει νερό στον μύλο της Χ.Α. και αποσταθεροποιεί όχι μόνο την κυβέρνηση αλλά την ίδια τη χώρα ξεχνούν να μας πουν ότι ήταν αυτοί οι ίδιοι που έδωσαν ουσιαστικά και τυπικά τη δυνατότητα στη Χ.Α. να λειτουργεί ως ένας εκ των ρυθμιστών της πολιτικής σκηνής. Όμως είναι επόμενο, όποιος συμμαχεί με συμμορίες να έχει να αντιμετωπίσει και τα μαφιόζικα ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, αν η δουλειά δεν κάτσει.

* Εισήγηση στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Εποχή στις 9.4.2014 με τίτλο «Ποιοι και γιατί συνομιλούν με τη Χρυσή Αυγή» και ομιλητές του Κωστή Παπαϊωάννου, ∆έσποινα Παρασκευά-Βελουδογιάννη και Σταύρο Κοντονή.

“

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Το σίγουρο είναι ότι ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ στον κλάδο των μηχανικών, δεν πρόκειται να μείνει άπραγος, αλλά θα συνεχίσει να συγκρούεται με τις κατεστημένες καταστάσεις και πρακτικές.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟ ΤΕΕ

Άλλη μια ευκαιρία χαμένη για την Αριστερά Ο

ι πρόσφατες εξελίξεις του χώρου της ριζοσπαστικής αριστεράς στον κλάδο των μηχανικών είναι λίγο πολύ γνωστές. Η συγκρότηση της οργάνωσης μηχανικών Αττικής του ΣΥΡΙΖΑ, με τη μαζική εισροή ανθρώπων οι οποίοι οργανώνονταν στην Αριστερά είτε για πρώτη φορά, είτε μετά από χρόνια αποστράτευσης, και η μεγάλη μάχη που έδωσε αυτή η οργάνωση για το ασφαλιστικό, έφερε στο προσκήνιο την αναγκαιότητα δημιουργίας και μιας αντίστοιχης παράταξης που να παρεμβαίνει στο ΤΕΕ, να άρει την προηγούμενη πολυδιάσπαση του χώρου, αλλά και να πάρει διαζύγιο με τις πρακτικές που τοποθετούσαν την αριστερά στο ίδιο κάδρο με τις κυβερνητικές - μνημονιακές πλέον - δυνάμεις στη συνείδηση των μηχανικών. Μιας παράταξης που θα λειτουργούσε συλλογικά και θα συγκρουόταν με το κατεστημένο του ΤΕΕ και τους μηχανισμούς του, προσπαθώντας να ανοίξει το Επιμελητήριο ξανά στη σφοδρά πληττόμενη μάζα των μηχανικών, και να του δώσει νέα κατεύθυνση, και ενόψει κυβέρνησης της αριστεράς.

Η «βουλή» των μηχανικών

Η νεοϊδρυθείσα Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία Μηχανικών κατέγραψε ένα 11% στις εκλογές του ΤΕΕ, με ιδιαίτερα αυξημένη αποχή, και παρά τα διασταυρούμενα συντροφικά πυρά, αφού δεν κατόρθωσε να άρει πλήρως την πολυδιάσπαση του χώρου. Με αυτή την παρακαταθήκη, έβαλε στόχους σε όλα τα επίπεδα: στο κινηματικό, για την οργάνωση του κόσμου των μηχανικών ενάντια στην πλήρη διάλυση των επαγγελματικών, εργασιακών και ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων, στο προγραμματικό, τη συνεισφορά προτάσεων σε θέματα που αφορούν την παραγωγική ανασυγκρότηση αλλά και στο θεσμικό. Όσον αφορά το τελευταίο, η ΡΠΜ ήταν η πρώτη παράταξη που άρχισε να διερευνά, με ανοιχτές διαδικασίες και στη βάση των αποφάσεων των ολομελειών της, τη δημιουργία ενός πόλου αντιμνημονιακών δυνάμεων στην Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ -τη «βουλή», ας πούμε, των μηχανικών- με πυρήνα τις δυνάμεις της Αριστεράς, που συγκέντρωναν 30%. Τόσο για να διεκδικήσει με αριστερό πλαίσιο, πρόγραμμα και συμμαχίες, θέσεις στη διοίκηση του ΤΕΕ, με κύριες τις δύο κορυφαίες, του προέδρου της «βουλής» και του προέδρου του ΤΕΕ, όσο και για να καταγραφεί στην πιο δημόσια διαδικασία του ΤΕΕ, ότι «δεν είμαστε όλοι ίδιοι«. Στις διαδικασίες του μετώπου αυτού συμμετείχε, πλην των άλλων δύο παρατάξεων της ριζοσπαστι-

κής αριστεράς, και η παράταξη της Τόνιας Μοροπούλου, νυν αντιπρυτάνεως του ΕΜΠ. Την ίδια στιγμή, ενώ η παράταξη των ελεύθερων επαγγελματιών, η ΕλΕΜ, είχε ήδη συμπήξει συμμαχία με την παράταξη του νυν, προσκείμενου στο ΠΑΣΟΚ, προέδρου του ΤΕΕ, έναντι ανταλλαγμάτων, μεταξύ των οποίων και η θέση του προέδρου της «βουλής». Η διαδικασία προχωρούσε αργά αλλά ικανοποιητικά, και οι δυνάμεις της υπόλοιπης αριστεράς -πλην ΚΚΕ-, οι οποίες παραδοσιακά απείχαν από τη διαδικασία εκλογών για τα όργανα του ΤΕΕ, μετατοπίστηκαν προς τις θέσεις μας, και έφτασαν να προτείνουν για τη θέση του προέδρου της «βουλής», υποψήφιο από μια ανεξάρτητη αριστερή παράταξη της Κρήτης, στην οποία συμμετέχει και όλος ο ΣΥΡΙΖΑ.

“

Με οποιαδήποτε συμμαχία;

Την ίδια ώρα όμως, ορισμένα μέλη της ηγεσίας της ΡΠΜ, με προεξάρχοντα τα 2 μέλη της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ που συμμετέχουν στην παράταξη της Αθήνας, είχαν αρχίσει να υλοποιούν ένα άλλο σχέδιο. Συνδυάζοντας έναν τυχοδιωκτισμό στο κυνήγι θέσεων με οποιαδήποτε συμμαχία, ερασιτεχνικούς χειρισμούς και εκτιμήσεις, αλλά και αδιαφορία για τον αντίκτυπο των κινήσεών τους στη δημόσια εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ, πρότειναν να στηρί-

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων

Τετάρτη 23 Απριλίου

*Εκδήλωση με θέμα «Κοινωνίες σε κρίση. Από τους προνοιακούς μηχανισμούς του ΕΑΜ στις σημερινές δομές αλληλεγγύης» διοργανώνει ο «93,4 Στο Κόκκινο», στις 7 μ.μ., στο δημαρχείο Θεσσαλονίκης. Μιλούν Μ. Χαραλαμπίδης, Στρ. ∆ορδανάς και Θ. Ζδούκος. Συντονίζει ο Α. Λυκεσάς.

Πέμπτη 24 Απριλίου

*∆ιαδραστική εκδήλωση με θέμα «Ο πολιτισμός έχει φωνή» από τον ραδιοσταθμό «Στο Κόκκινο», στις

ξουμε την Τόνια Μοροπούλου για πρόεδρο της «βουλής». Να σημειωθεί εδώ ότι οι άλλες δύο παρατάξεις της αριστεράς, που διαθέτουν τριπλάσιες δυνάμεις στη «βουλή» από την παράταξη Μοροπούλου, δε θα στήριζαν αυτή την υποψηφιότητα, ενώ μια τέτοια κίνηση θα καθιστούσε σχεδόν απίθανη τη μετέπειτα στήριξή τους σε δική μας υποψηφιότητα για πρόεδρο του ΤΕΕ. Ταυτόχρονα, εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι η Μοροπούλου, παρότι αυτοαποκαλούνταν μέρος του δικού μας πόλου, ήταν σε απευθείας συνεννοήσεις και με τη Ν∆, η οποία διέδιδε ότι δεν ενδιαφέρεται για τη θέση του προέδρου της «βουλής», αλλά μόνο για την καταστροφή των συμμαχιών της ΠΑΣΚ. Βασικό επιχείρημα για τη στήριξη της υποψηφιότητας Μοροπούλου -η οποία θα ήταν υποψήφια μόνο με δεδομένη τη δική μας στήριξηέναντι της προερχόμενης από την αριστερά υποψηφιότητας, ήταν η - το λιγότερο παρακινδυνευμένη - εκτίμηση ότι η Ν∆ θα στήριζε την πρώτη υποψηφιότητα, ενώ τη δεύτερη όχι. Όταν δε, φάνηκε ότι αυτό το σχέδιο δε γινόταν αποδεκτό στον κόσμο που είχε πάρει την παράταξη στις πλάτες του, και από την ολομέλεια της Αθήνας, η ευθύνη της απόφασης μεταφέρθηκε εν μία νυκτί στους πανελλαδικά εκλεγμένους της παράταξης στη «βουλή«, οι οποίοι, έχοντας και μονομερή πληροφόρηση, κατέληξαν

6.30 μ.μ., στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη. Συντονίζουν οι Φ. Λαμπρίδη, Θ. Μήνας και Κ. Αρβανίτης. Θα συμμετέχει και η Ρ. ∆ούρου.

Παρασκευή 25 Απριλίου

*Παρουσίαση του βιβλίου του Τ. Τσακίρογλου «Πρόσωπα της απομάγευσης: 38 συνεντεύξεις για την κρίση και το μέλλον», στις 8.30 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο Επί Λέξει (Ακαδημίας 32). Μιλούν οι Κ. Τσουκαλάς, Γ. Κιμπουρόπουλος, Τ. Παππάς.

Κυριακή 27 Απριλίου

*Εκδήλωση με θέμα «∆ημόσιος χώρος και τοπικότητα» διοργανώνει η Ριζοσπαστική Ανατροπή Λυκόβρυσης-Πεύκης, στις 7 μ.μ., στην αίθουσα Μελίνα Μερκούρη, στο Ηλιακό Χωριό. Μιλούν οι Ε. Πορτάλιου, Ν. Μπελαβίλας, Μ. Ψύλλα.

στο «σχέδιο Μοροπούλου». Ενώ λοιπόν προέκυψε η δυνατότητα ισχυρής εκλογικής καταγραφής των δυνάμεων της Αριστεράς, με αξιώσεις ενάντια στην υποψηφιότητα που στήριζε το ΠΑΣΟΚ, διαδικασία που θα άνοιγε το δρόμο για τη στήριξη της υποψηφιότητας της δικής μας παράταξης για πρόεδρο του ΤΕΕ από μια συμμαχία σχεδόν ισοδύναμη στη «βουλή» με αυτές των Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, ο χώρος μας βρέθηκε να καταθέτει, όχι απλώς να στηρίζει, την υποψηφιότητα Μοροπούλου κόντρα στην αριστερή υποψηφιότητα - που είχε εν πολλοίς προκύψει από τις δικές μας πρωτοβουλίες - σε μια επιλογή που διέσπασε τις δυνάμεις της αριστεράς στο θεσμικό επίπεδο του χώρου των μηχανικών, τραυμάτισε βαθιά την παράταξη, και έδωσε την ευκαιρία σε διάφορα ΜΜΕ να μιλούν για «σύμπραξη Ν∆-ΣΥΡΙΖΑ στο ΤΕΕ».

Σύγκρουση με τον κόσμο της παράταξης

Ως επιστέγασμα, αντί αυτοκριτικής, επιλέχθηκε η σύγκρουση με το διαμαρτυρόμενο κόσμο της παράταξης που αισθάνθηκε βαθιά απογοήτευση, και ο καταλογισμός προσωπικών επιδιώξεων σε ανθρώπους που ζουν από τη δουλειά τους, και αφιέρωναν την καθημερινότητά τους για την παράταξη σε όλα τα επίπεδα παρότι δεν είχαν εκλεγεί, επιδεικνύοντας υποδειγματικό αριστερό ήθος. Οι επιλογές των συντρόφων, με βασική ευθύνη των μελών της ΚΕ, μετατρέπουν τη ΡΠΜ σε μια παράταξη σφραγίδα, χωρίς τον κόσμο της και την ενέργειά του, σε μια παράταξη που υιοθετεί τις ίδιες παλιές φθαρμένες πρακτικές, χωρίς να έχει καν τη διαπραγματευτική δεινότητα και οξυδέρκεια όσων από την αριστερά τις χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν. Μια παράταξη που αντί να πείθει για το ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ίδιος με τους άλλους, θα μπορεί να χρησιμοποιείται ως παράδειγμα για το αντίθετο. Το σίγουρο είναι ότι ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ στον κλάδο των μηχανικών, δεν πρόκειται να μείνει άπραγος, αλλά θα συνεχίσει να συγκρούεται με τις κατεστημένες καταστάσεις και πρακτικές, που δυστυχώς βρίσκουν έδαφος και στο χώρο μας, οργανώνοντας ταυτόχρονα την αντίσταση ενάντια στα μέτρα διάλυσης των δικαιωμάτων και του επαγγέλματος των μηχανικών. Γιώργος Βελεγράκης, Γιάννος Γιαννόπουλος, Εύα Παπατζανή μηχανικοί, μέλη του ΚΣ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Η Θεσσαλονίκη, ανοιχτή πόλη στον πολιτισμό

ι θέσεις της δημοτικής κίνησης «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη» για τον πολιτισμό παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του δημαρχείου Θεσσαλονίκης, ενώ παράλληλα ανακοινώθηκαν οι πρώτοι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι του συνδυασμού από το χώρο του πολιτισμού. Τους υποψηφίους παρουσίασε ο επικεφαλής της δημοτικής κίνησης «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη», υποψήφιος ∆ήμαρχος Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, ο οποίος αναφέρθηκε με θερμά λόγια στην προσφορά τους στον Πολιτισμό, τονίζοντας ότι ανάλογη θα είναι η προσφορά τους και στο δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για τους: Γιώργο Γιακουμίδη – φωτορεπόρτερ, Έκτορα Καλούδη – ηθοποιό ΚΘΒΕ, Μαρία Μπαλτατζή - θεατρολόγο, Αυγή Προγκίδη χορογράφο, Όλγα Σακαλή - μουσειολόγο. Σε ό,τι αφορά την τέχνη και τον πολιτισμό η δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη» έχει επεξεργαστεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο. Βασική αρχή αυτού του σχεδίου είναι ότι ο πολιτισμός είναι δημόσιο αγαθό που στις συνθήκες της σημερινής κρίσης οφείλουμε να το διαφυλάξουμε και να το υπερασπιστούμε από τη μνημονιακή επίθεση που δέχεται μαζί με τα υπόλοιπα κοινωνικά αγαθά (υγεία, παιδεία). Ο κριτικός κινηματογράφου Βασίλης Κεχαγιάς, στην εισήγησή του, άσκησε κριτική στα πολιτιστικά πεπραγμένα της διοίκησης Μπουτάρη και ιδίως στο τέλμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, των ∆ημητρίων και στην κενότητα της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας. Κατέληξε, λέγοντας: «Πάνω απ’ όλα δεν άλλαξε τίποτα στον καθημερινό μας πολιτισμό. Τελικά δεν έχουμε μια Θεσσαλονίκη «αλλιώς», αλλά τη Θεσσαλονίκη μια απ’ τα ίδια, όπως επί τρεις δεκαετίες τώρα την κατάντησαν οι ανέμπνευστοι και άτολμοι κυβερνήτες της». Τα κεντρικά σημεία του προγράμματος παρουσίασαν οι μουσειολόγος Ολγα Σακαλή, η σκηνοθέτρια Χρύσα Τζελέπη και ο καθηγητής Α.Π.Θ Αλέξανδρος Μπαλτζής. •

Όχι στο ξεπούλημα του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης

ην αντίθεσή τους στα σχέδια της κυβέρνησης για την ιδιωτικοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) εκφράζουν τα σωματεία εργαζομένων στον κλάδο, τα οποία προχωρούν σε κινητοποιήσεις. Συγκεκριμένα, σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε τη Μ. Τρίτη και στην οποία συμμετείχαν οι υπάλληλοι του λιμανιού, οι λιμενεργάτες, οι χειριστές και οι τεχνικοί, οι εργαζόμενοι αποφάσισαν και πραγματοποίησαν τρίωρη στάση εργασίας από τις 12 έως και τις 3 το μεσημέρι της Μ. Τετάρτης. Επίσης πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας στον 1ο προβλήτα ενώ παραχώρησαν συνέντευξη τύπου για το θέμα στο Εντευκτήριο Υπαλλήλων και Συνταξιούχων στο κτήριο ∆ιοίκησης. Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν το ΤΑΙΠΕ∆ και την κυβέρνηση ότι επέφεραν «ακόμη ένα πλήγμα στο κύρος των κοινοβουλευτικών θεσμών και τη δημοκρατία», αφού «πραξικοπηματικά βγήκε στον αέρα η πρόσκληση ενδιαφέροντος για την πώληση του λιμένος». Όπως προσθέτουν, το ΤΑΙΠΕ∆ και η κυβέρνηση δεν πτοήθηκαν «από την αντίθεση των βουλευτών όλων των κομμάτων στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, των αυτοδιοικητικών φορέων, της Περιφέρειας, του ∆ήμου Θεσσαλονίκης αλλά και άλλων δήμων, καθώς και από την αντίθεση του συνόλου σχεδόν των παραγωγικών φορέων της Θεσσαλονίκης». Παράλληλα, διαμηνύουν πως θα συνεχίσουν με όλα τα μέσα -νομικά, πολιτικά και συνδικαλιστικά- τον αγώνα ενάντια στο σχεδιαζόμενο ξεπούλημα. Να σημειωθεί πως η πώληση του ΟΛΘ συζητήθηκε τη Μ. ∆ευτέρα και στο ∆ημοτικό Συμβούλιο του ∆ήμου Θεσσαλονίκης, το οποίο αποφάσισε να ταχ-

θεί κατά της πώλησης του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών, αλλά υπέρ της παραχώρησης μέρους των δραστηριοτήτων του, με τη διαφωνία από πλευράς Ανοιχτής Πόλης και Λαϊκής Συσπείρωσης, οι οποίες ζήτησαν να μην γίνει καμία παραχώρηση σε ιδιώτες. Από την πλευρά της, η υποψήφια περιφερειάρχης κεντρικής Μακεδονίας, ∆έσποινα Χαραλαμπίδου σε δηλώσεις της έκανε λόγο για «στημένο παιχνίδι» το οποίο αποκαλύφθηκε λίγες ημέρες μετά τις «θεατρικές αντιδράσεις των κυβερνητικών βουλευτών της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ στη Βουλή και των εκλεκτών τους στις αυτοδιοικητικές εκλογές Απόστολου Τζιτζικώστα και Γιάννη Ιωαννίδη». Την έντονη αντίθεση τους στις τακτικές της κυβέρνησης και του ΤΑΙΠΕ∆ υπογράμμισαν το τμήμα Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ και το ΕΚΘ, επισημαίνοντας την ανάγκη να διατηρήσει το λιμάνι το δημόσιο χαρακτήρα του. Αξίζει να σημειωθεί πως και το ΠΑΣΟΚ εξέφρασε με ανακοίνωσή του τη δυσαρέσκειά του για την κίνηση του

SOSτε το νερό: ∆ημοψήφισμα στη Θεσσαλονίκη

ΤΑΙΠΕ∆, χαρακτηρίζοντάς την εσπευσμένη και τονίζοντας πως στη συζήτηση στη Βουλή κανένα κόμμα δεν συμφώνησε στην εν λόγω πρόταση. Να αναφέρουμε πως πυκνές αναμένονται οι εξελίξεις γύρω από το θέμα το προσεχές διάστημα. Σύμφωνα με πληροφορίες, είναι πολύ πιθανό αυτές τις μέρες άνθρωποι του ΤΑΙΠΕ∆ να επισκεφτούν τη Θεσσαλονίκη προκειμένου να έχουν επαφές με φορείς και παράγοντες της πόλης με σκοπό να κατευνάσουν τις αντιδράσεις και να τους πείσουν για την καταλληλότητα του σχεδίου. Τέλος, υπενθυμίζεται πως τη διάθεση του 67% των μετοχών του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε το μεσημέρι της Μ. ∆ευτέρας το ΤΑΙΠΕ∆ δίνοντας έγκριση για τη έναρξη της διαδικασίας πώλησης μέσω διεθνούς διαγωνισμού. Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση, η διαδικασία θα διεξαχθεί σε δύο φάσεις, με καταληκτική ημερομηνία για εκδήλωση ενδιαφέροντος την 5η Ιουνίου. Πηγή: alterthess.gr

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ξαντλείται η υπομονή των πολιτών της Θεσσαλονίκης με την απραξία των ∆ήμων και της Περιφερειακής Ένωσης ∆ήμων σχετικά με το δημοψήφισμα της 18ης Μαΐου, με το ερώτημα «ναι ή όχι στην πώληση της Ε.Υ.Α.Θ.». Οι πολίτες που θα σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος του δημοψηφίσματος διεκδικούν από τους ∆ήμους να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους και όχι απλά να προβαίνουν σε προεκλογικού τύπου δηλώσεις στήριξης. Έχει περάσει πλέον αρκετός καιρός από τη συνεδρίαση του ∆.Σ. της Περιφερειακής Ένωσης ∆ήμων Κεντρικής Μακεδονίας, όπου ομόφωνα αποφασίστηκε η οργάνωση δημοψηφίσματος για το νερό την πρώτη Κυριακή των αυτοδιοικητικών εκλογών. Στην ίδια επίσης συ-

νεδρίαση αποφασίστηκε ότι οι ∆ήμοι της Θεσσαλονίκης θα συνδράμουν υλικοτεχνικά και με έμψυχο δυναμικό στην απαραίτητη καμπάνια για την επιτυχία του δημοψηφίσματος, για τη μη ιδιωτικοποίηση του νερού της Θεσσαλονίκης και τη μη πώληση της Ε.Υ.Α.Θ. Οι δήμαρχοι, όμως, του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης φαίνεται πως μένουν στα λόγια, καθώς δεν έχουν προχωρήσει ούτε βήμα τις λεγόμενες γραφειοκρατικές, διαδικασίες που απαιτούνται για τη διεξαγωγή. Κατά συνέπεια η υπόθεση του δημοψηφίσματος για την υπεράσπιση του νερού της Θεσσαλονίκης βρίσκεται στα χέρια των πολιτών και του κινήματος που έχει αναπτυχθεί εδώ και μήνες. Φαίνεται πως οι επιφυλάξεις μελών του κινήματος για την «ειλικρί-

νεια» των δημάρχων απέναντι στην ιδιωτικοποίηση της Ε.Υ.Α.Θ., ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Πριν λίγες μέρες πραγματοποιήθηκε κοινή εκδήλωση ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού της Θεσσαλονίκης που διοργάνωσαν το Α.Π.Θ και το Συντονιστικό Πολιτών και Φορέων «SOSτε το νερό», με την παρουσία της Βερολινέζας ακτιβίστριας Dorothea Haerlin. Η ακτιβίστρια παρουσίασε την εμπειρία από τη συμμετοχή της ως ιδρυτικό μέλος στο κίνημα «Berliner Wassertisch», το οποίο με μαζική κινητοποίηση των πολιτών πέτυχε την επαναδημοτικοποίηση της ύδρευσης του Βερολίνου. Υπενθυμίζεται ότι η οργάνωση «Berliner Wassertisch» κατάφερε με δύο δημοψηφίσματα αφενός να δοθεί στη δημοσιότητα η συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και της γαλλικής πολυεθνικής εταιρίας Veolia για την παραχώρηση πακέτου μετοχών της Εταιρίας Ύδρευσης του Βερολίνου, αφετέρου να επιστρέψει η διαχείριση του νερού της ύδρευσης στην πόλη. Στη διάρκεια της εκδήλωσης, που εντάσσεται στις παρεμβάσεις που οργανώνονται ενόψει του δημοψηφίσματος της 18ης Μαΐου, προβλήθηκε η ταινία «ΣΤαγώ-

νες», το ντοκιμαντέρ της Νέλλης Ψαρρού για τις περιπέτειες του νερού στην Ελλάδα. Το ντοκιμαντέρ περιγράφει πέντε περιπτώσεις επιχειρούμενης ιδιωτικοποίησης του νερού: στη Θεσσαλονίκη, το Αποπηγάδι Χανίων, την ανατολική Χαλκιδική, τον Ασωπό και το Βόλο, μέσα από τις οποίες επιδιώκει να παρουσιάσει το σύνολο των κινδύνων που αντιμετωπίζει το νερό στην Ελλάδα. Εν τω μεταξύ, ξεκίνησε τη λειτουργία του το γραφείο του «SOSτε το Νερό» στο Φουαγιέ του ∆ημαρχείου Θεσσαλονίκης, καθημερινά από τις 9.30 το πρωί μέχρι τις 7 το απόγευμα, ενημερώνοντας για την καμπάνια του δημοψηφίσματος και για τη συμμετοχή των πολιτών ως εθελοντές του νερού (τηλέφωνο επικοινωνίας του γραφείου: 2313318194). Είναι καιρός, λοιπόν, οι πολίτες της Θεσσαλονίκης να επιβάλουν με τη συμμετοχή τους την αξιοπιστία και το πολιτικό μήνυμα του δημοψηφίσματος, ώστε να δοθεί ένα ηχηρό μήνυμα στην κυβέρνηση που βγάζει τα πάντα στο σφυρί.

Ο δικηγόρος του διαβόλου

“

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Ποια γλώσσα μπορεί να κουβαλήσει το φορτίο της έκτακτης στιγμής, το βάρος της απώλειας, ή την αναγκαιότητα για το νέο; Αν κάθε γεγονός και κάθε συμβάν γύρω μας υπάρχει ως κείμενο, τότε μπορεί το κείμενο αυτό να είναι ένα απλό ρεπορτάζ; Πως μπορεί να μεταδοθεί το βάρος της πραγματικότητας;

Καλά, για ποίηση θα μιλάμε τώρα; ∆ιερώτηση για να μην κάθομαι άνεργος Ποτέ στ’ αλήθεια δεν το ’μαθα τί είναι τα ποιήματα. Είναι πληγώματα είν’ ομοιώματα φενάκη φρεναπάτη; Φρενάρισμα ίσως; ταραχώδη κύματα; τί είναι τα ποιήματα; Είν’ εκδορές απλά γδαρσίματα; είναι σκαψίματα; Είναι ιώδιο; Είναι φάρμακα; είναι γάζες επίδεσμοι παρηγόρια ή διαλείμματα; Πολλοί τα βαλσαμώνουν ως μηνύματα. Εγώ τα λέω ενθύμια φρίκης. Νίκος Καρούζος Του Θωμά Τσαλαπάτη

«Κ

αλά εδώ ο κόσμος καίγεται και εμείς θα κάτσουμε να ασχολούμαστε με την ποίηση;» Να μια ερώτηση που συναντάς συχνά, πολλές φορές ακόμα και απ’ τα πιο απρόσμενα χείλη. Μα το έκτακτο των ημερών, ορίζει το χρόνο ως πανικό, ως ελάχιστο διάστημα στο οποίο χωρούν

αποκλειστικά και μόνο τα απαραίτητα. Και η ποίηση; Ποια η αναγκαιότητα της, ακόμα-ακόμα ποια η χρησιμότητά της; Και η κουβέντα κουβαλά το σακίδιο των στερεοτύπων μέχρι την κορυφή της σιωπής: καταραμένοι ποιητές και άπατα αλκοολούχα ποτήρια, σκονισμένα φιλολογικά σαλόνια, νεαροί που αυτοκτονούν κάθε 10 λεπτά και περνούν τα απογεύματα πυροβολώντας τους φίλους τους (φταίει το αψέντι), μια παρατεταμένη εφηβεία που ψευδίζει, η ποίηση ως υπόθεση ενός κλειστού κύκλου μυημένων, βιογραφικές εξάρσεις και ανεκδοτολογικές λεπτομέρειες, τρόποι ζωής και μιμήσεις, λέξεις μεγάλες και λέξεις άδειες, τα 5 - 10 ονόματα Ελλήνων και ξένων αριστερών ποιητών που αναπαράγουμε αντανακλαστικά και με προσήλωση σχολική εορτής. Και οι φράσεις εξουθενωμένες να κυνηγάνε την ουρά τους αρχίζουν να την μασάνε μέχρι να καταπιούν τον εαυτό τους. Και κάπου ανάμεσα στις ερωταποκρίσεις όλη η ουσία (ακόμα και αυτή που δεν χρειάζεται να ειπωθεί), όλη η ουσία (κυρίως η δική μας ουσία), όλη η ουσία (ωραίες δεν είναι οι επαναλήψεις;) μας διαφεύγει. Ο υπνόσακος της κρίσης δεν έχει χώρο για ποιήματα σύντροφοι. Τις μέρες της ισχυρής Ελλάδας, με όλους τους δείκτες της αισιοδοξίας σε πλήρη στύση, η ποίηση έμοιαζε με μια ασχολία σαν όλες τις άλλες -ίσως λιγότερο φωτογενής- ή με ένα εξωτικό χόμπι

όπως το κυνήγι φασιανού, η συλλογή μεσαιωνικών σπαθιών ή το βαλσάμωμα τύψεων. Και το ποίημα μια κατοικίδια παραξενιά. Οι στίχοι γλίστρησαν κάπου ανάμεσα στη στασιμότητα των σχολικών βιβλίων και τη μόνιμη κίνηση της ποπ κουλτούρας, την καφρίλα του λάιφσταϊλ και την όποια μοναξιά μας εξόριστη, κάπου ανάμεσα στα χασμουρητά των τηλεοπτικών εκπομπών τέχνης και τα επετειακά ημερολόγια με στίχους ποιητών. Με τον ερχομό της κρίσης, η παραξενιά αυτή περιγράφεται ως πολυτέλεια, ως υπερβολή και ως σπατάλη. «Καλά εδώ ο κόσμος καίγεται και εμείς θα κάτσουμε να ασχολούμαστε με την ποίηση;»

Η συμπύκνωση της γλώσσας

Πώς μπορεί να μιλήσει, λοιπόν, η ποίηση για τη φτώχεια, την ανεργία, τις δολοφονίες, τα βασανιστήρια; Μα νομίζω πως η ερώτηση είναι λανθασμένη. Η πραγματική ερώτηση θα έπρεπε να είναι: πώς μπορούμε να μιλήσουμε γενικά για τη φτώχεια, τη ανεργία, τις δολοφονίες και τα βασανιστήρια; Ποια γλώσσα μπορεί να κουβαλήσει το φορτίο της έκτακτης στιγμής, το βάρος της απώλειας, ή την αναγκαιότητα για το νέο; Αν κάθε γεγονός και κάθε συμβάν γύρω μας υπάρχει ως κείμενο, τότε μπορεί το κείμενο αυτό να είναι ένα απλό ρεπορτάζ; Πως

Η θάλασσα βάφτηκε κόκκινη στην Κρήτη

ζιφιός (Ziphius cavirostris) είναι ένα θαλάσσιο θηλαστικό με μόνιμη παρουσία στις ελληνικές θάλασσες, που προστατεύεται τόσο από την ελληνική όσο και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ο πληθυσμός των ζιφιών στις ελληνικές θάλασσες, που είναι ίσως η σημαντικότερη περιοχή για το είδος αυτό στην Μεσόγειο, βρίσκεται πια κοντά στα όρια εξαφάνισης του. Πρόκειται για ένα κητώδες, ιδιαίτερα δυσπρόσιτο, που έχει εξαιρετικές ικανότητες κατάδυσης, αφού βουτάει μέχρι τα 3.000 μέτρα βάθος και μπορεί να αντέξει με μία ανάσα μέχρι και πάνω από δύο ώρες κάτω από το νερό. Αυτό που δεν μπορεί να αντέξει, όμως, όπως έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά με περιστατικά τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς, είναι η χρήση στρατιωτικών σόναρ στις περιοχές που αποτελούν ενδιαίτημά τους, λόγω των βλαβών που μπορεί να προκληθούν στη φυσιολογία των εσωτερικών οργάνων τους. Για το λόγο αυτό, στη διάρκεια της 5ης συνάντησης των συμβαλλομένων μελών της Συμφωνίας για τη ∆ιατήρηση των Κητωδών της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου και της Συγκείμενης Ζώνης του Ατλαντικού (ACCOBAMS ) -μέλος της οποίας είναι και η Ελλάδα- το Νοέμβριο του 2013, δημοσιοποιήθηκε χάρτης με τις περιοχές της Μεσογείου όπου οι ναυτικές ασκήσεις με στρατιωτικά σόναρ πρέπει να αποφεύγονται. Ωστόσο, όπως αναφέρουν σε κοινή ανακοίνωσή τους περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις, «η θλιβερή ιστορία της θανάτωσης των ζιφιών επαναλαμβάνεται, όπως στην Κέρκυρα το 2011, στην Ζάκυνθο το 2000 και στην Κυπαρισσία το 1997 και 1996 και πριν δύο εβδο-

μάδες στις ακτές της νοτιοανατολικής Κρήτης», όπου εκβράστηκαν συνολικά 10 ζιφιοί, σε μια απόσταση περίπου 70 χιλιομέτρων ακτογραμμής. «Από την 1 μέχρι και τις 6 Απριλίου καταγράφηκαν από τις λιμενικές αρχές και κατοίκους τουλάχιστον 8 περιστατικά εκβρασμού κητωδών του είδους ζιφιός, στις περιοχές Καλικοβρέχτη Ιεράπετρας, Καστρί Βιάνου και Καλοί Λιμένες. Από αυτούς τρεις πέθαναν, ενώ οι υπόλοιποι οδηγήθηκαν προς τα ανοικτά με τη βοήθεια των τοπικών λιμενικών αρχών αλλά και πολλών εθελοντών. Είναι αβέβαιο αν τα ζώα αυτά θα μπορέσουν να επιβιώσουν» επισημαίνεται στην ανακοίνωση. «Ταυτόχρονα με το μαζικό εκβρασμό, διεξαγόταν τριμερής πολεμική άσκηση του Πολεμικού Ναυτικού χωρών μελών του ΝΑΤΟ (Ελλάδος, Ισραήλ και των ΗΠΑ), με τη

μπορεί να μεταδοθεί το βάρος της πραγματικότητας; Όχι της κάμερας αλλά της πραγματικότητας που φωτογραφίζει ο ίδιος ο χρόνος; Η ποίηση είναι κρίση. Ακόμα περισσότερο είναι γλώσσα της κρίσης. Τις μέρες εκείνες που προηγήθηκαν, τις μέρες εκείνες που πια πέρασαν ανεπιστρεπτί μουδιάσαμε από την ατροφικότητα του χρόνου, ζήσαμε τις επιταγές των φιλοτελιστών της ιστορίας, τη στασιμότητα ως τη μόνη εξέλιξη. Όμως, σήμερα ο χρόνος μας επιστρέφεται συμπυκνωμένος. Ας αναλογιστούμε πόσα πολλά άλλαξαν γύρω μας μέσα σε τόσο λίγο χρόνο. Πόσες βεβαιότητες ισοπεδώθηκαν, πόσα κεκτημένα κατέρρευσαν, πόσα δεδομένα εξαχνώθηκαν. Πόση ιστορία περπάτησε ανάμεσά μας. Στην εποχή της κρίσης η ποίηση γίνεται προνομιακός συνομιλητής. Η συμπύκνωση της ιστορίας, μπορεί να μεταδοθεί μόνο μέσα από τη συμπύκνωση της γλώσσας, μέσα από τη διαδικασία της ποίησης. Γιατί το ποίημα κυριολεκτεί πιο βαθιά από την κυριολεξία, κουβαλά μέσα του αυτό που δεν ειπώνεται, ακριβώς γιατί δεν μπορεί να ειπωθεί. Σε μια εποχή που η σιωπή εξημερώνει τις κραυγές, χρειαζόμαστε στίχους για να κυριολεκτήσουμε το συνταρακτικό. tsalapatis.blogspot.gr

χρήση στρατιωτικών σόναρ. Οι θαλάσσιες περιοχές όπου συνέβη ο μαζικός εκβρασμός ζιφιών, περιλαμβάνονται στο χάρτη της ACCOBAMS, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι σχεδιαστές της άσκησης δεν έλαβαν υπόψη την περιβαλλοντική καταστροφή που μπορεί να προκαλούσαν, παρά το ότι είχαν προειδοποιηθεί από την επιστημονική κοινότητα και μια διεθνή συμφωνία» τονίζεται στην ανακοίνωση. Οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν το αυτονόητο: «από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές να εφαρμόσουν έμπρακτα τις αποφάσεις της διακρατικής σύμβασης ACCOBAMS». Κυρίως από τα ΥΕΘΑ και ΥΠΕΚΑ ζητούν «να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να προβούν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης της χρήσης στρατιωτικών σόναρ στο ενδιαίτημα των ζιφιών». Θα είμαστε και άλλη φορά μάρτυρες της κυβερνητικής υποκρισίας και αναλγησίας και σε αυτό το πεδίο; Ζωή Γεωργούλα

Οι συνυπογράφουσες οργανώσεις είναι: ANIMA / Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής, ΑΡΙΩΝ / Ερευνητικό Κέντρο ∆ιάσωσης και Περίθαλψης Κητωδών, ΑΡΧΕΛΩΝ / Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας, Greenpeace, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος, ∆ίκτυο Μεσόγειος SOS, MOm / Εταιρεία Μελέτης και Προστασίας της Μεσογειακής Φώκιας, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, WWF Ελλάς.

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Με μελάνι και αίμα

ΙΣΤΟΡΙΑ

Συζήτηση με τον ∆ήμο Λεβιθόπουλο για την έκδοση του τόμου για τον Απαγορευμένο Αντιστασιακό Τύπο της Κατοχής 1941-1944

ι εκδόσεις Μένανδρος πήραν, μέσα στην οικονομική κρίση, ένα τεράστιο ρίσκο αποφασίζοντας να προχωρήσουν στην έκδοση ενός εντυπωσιακού τόμου με τον Αντικατοχικό Τύπο της περιόδου 1941-1944. Σε αυτό μπορεί κανείς να διαβάσει πλήθος εφημερίδων, μικρών και μεγάλων, της περιόδου, εκτυπωμένες σε χαρτί που νομίζεις ότι κρατάς στα χέρια σου το πρωτότυπο. Από μπροστά σου περνάει όλη η ιστορία της κατοχής και της αντίστασης. Μορφές ηρωικές αλλά και συνεργάτες των κατακτητών, πολιτικές προκηρύξεις και πολιτιστικά θέματα βρίσκονται όλα μέσα στο μαύρο κουτί της έκδοσης. Η «Εποχή» συνάντησε τον ∆ήμο Λεβιθόπουλο, βασικό συντελεστή της έκδοσης, και συζήτησε μαζί του για το παράτολμο αυτό εγχείρημα την ιστορία «που πρέπει να ξαναγραφτεί» και «για τη νίκη του νικητή, που χαίρεται ο ηττημένος». Τη συνέντευξη πήρε ο Αδάμος Ζαχαριάδης

Τι σημαίνει για σας η έκδοση αυτού του τόμου; Η έκδοση δεν έγινε για να προσθέσουμε άλλη μια έκδοση στον τιμοκατάλογο των Εκδόσεων Μένανδρος. Έγινε για να προσθέσουμε ένα έργο ζωής στο εργογραφικό μας. Υπάρχουν βιβλία που γράφονται για να ζούμε και βιβλία που ζούμε για να τα γράφουμε. Αυτή η έκδοση ανήκει στη δεύτερη κατηγορία». Αξίζει να μνημονευθεί και η γενναιότητα του εκδότη που πήρε το ρίσκο να εκδώσει μια τέτοια έκδοση. Επιπλέον, ένα μεγάλο μπράβο και στα δύο αρχεία που πρωταγωνίστησαν στην έκδοση. Το Αρχείο Γεώργιου Λεβιθόπουλου και την περίφημη Βιβλιοθήκη Γιώργου ∆ολιανίτη. Το ένα από τα δύο αρχεία φέρει το όνομα του πατέρα σας. Ποια είναι η ιστορία πίσω από αυτό; Ο πατέρας μου ήταν στέλεχος στο βουνό και μετά στην Ε∆Α και κρατούσε πληρέστατο αρχείο. Ο ίδιος ήταν δημοσιογράφος του παράνομου αντιστασιακού τύπου. Είχα λοιπόν γαλουχηθεί από ιστορίες για τη «μάχιμη πέννα». Την 21η Απριλίου του 1967, όντας οχτώ χρονών, μαζί, πολτοποιούμε το αρχείο του. Η καταστροφή του αρχείου ήταν για μένα μια τραυματική εμπειρία και το θεωρούσα ως ένα γραμμάτιο ζωής να επιστρέψω αυτό το αρχείο στον πατέρα μου. Σε μεγάλο βαθμό τα κατάφερα καθώς στο Αρχείο Γεωργίου Λεβιθόπουλου βρίσκονται σήμερα σημαντικά αρχεία. Η ιστορία της κατοχής πρέπει να ξαναγραφτεί από την αρχή. Ο χρόνος όμως δουλεύει υπέρ της ιστορίας. Και έτσι, αρχεία στρατηγών στου Παπάγου βρέθηκαν να πουλιούνται με το κιλό από πλανόδιους ρακοσυλλέκτες. Με πολύ τύχη λοιπόν, πολύ σκουπίδι, πολλούς αντιτετανικούς, κατάφερα να μαζέψω ένα σημαντικό, πιστεύω αρχείο. Έχω μαζέψει υλικό ικανό να αλλάξει ορισμένα κεφάλαια της σύγχρονης ιστορίας. Στο εισαγωγικό σημείωμα υποστηρίζετε ότι «τη νίκη του νικητή, χαίρεται ο ηττημένος». ∆ημιουργήθηκε μια νέα τάξη πραγμάτων ή δραμάτων όπως λέω εγώ μετά την κατοχή. Μια νέα Πατριάρ-

χου Ιωακείμ. Και ο πόλεμος των αρχείων είναι κάτι που πρέπει να απασχολήσει τους ιστορικούς σήμερα. Που είναι για παράδειγμα το αρχείο του Άγγελου Έβερτ; Εκεί πέρασε όλη η πραγματική ιστορία της κατοχής. Εκεί θα ήταν και τα παράνομη φύλα, με αίμα πάνω τους, γιατί ο αγωνιστής που έφτανε εκεί σήμαινε ότι είχε πιαστεί. Εκεί περνάνε όλοι οι μαυραγορίτες και οι συνεργάτες της τετραπλής κατοχής. Γιατί τετραπλή ήταν η κατοχή. Γερμανική, ιταλική, βουλγαρική στην βόρεια Ελλάδα, αλλά η πιο σκληρή και αδυσώπητη ήταν αυτή των Ελλήνων συνεργατών. Πρόκειται για μια αντίσταση προς κάθε κατεύθυνση. Στους Γερμανούς, στους Έλληνες συνεργάτες, στους δυνάστες πριν την κατοχή. Πρόκειται για μια ηρωική έξοδο του λαού. Πώς εξηγείτε η τόσο μεγάλη παραγωγή εντύπων σε μια μικρή χώρα, όπως η Ελλάδα; Το 1941-42 είναι χρονιά με λίγες εφημερίδες. Από το 1943 και μετά γίνεται η έκρηξη. Φτάνουμε πάνω από 700 εφημερίδες. Στο κείμενο της έκδοσης λέω 203 γιατί μετράμε μόνο όσες είχαν πάνω από δέκα εκδόσεις. Η εξήγηση είναι ότι τον πρώτο λόγο στην αντίσταση τον είχε η νεολαία. Ήταν δική της υπόθεση. Για αυτό θα δεις ακόμα και μαθητικές, χειρόγραφες εφημερίδες. Φαντάζεστε πόσο τρομερό ήταν να σε πλησιάσει ένα παιδί και να σου βάλει ένα παράνομο εφημεριδάκι στην τσέπη. Ο παράνομος Τύπος είχε τόσο μεγάλη επιτυχία γιατί ήταν κυρίως δουλειά της νεολαίας. Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι το 95% του αντιστασιακού Τύπου είναι εαμογενής. Και αυτό μπορεί κανείς να το δει στην έκδοση. ∆εν ήταν δική μας επιλογή. Ήταν επιταγή της ιστορίας. Στον τόμο υπάρχουν και κάποιες νόμιμες εφημερίδες. Γιατί έγινε αυτή η επιλογή; Στην έκδοση υπάρχουν και δύο – τρεις νόμιμες εφημερίδες προκειμένου ο αναγνώστης να μπορέσει να κάνει και τη σύγκριση με τον παράνομο Τύπο. Βλέπει κανείς ότι οι νόμιμες εφημερίδες είναι λες και γράφονται από τη Γκεστάμπο. Για παράδειγμα την «Ακρόπολη» ή την «Απο-

γευματινή» νομίζεις ότι τις γράφει Γερμανός. Επιλέξαμε επίσης κάποιες σημαδιακές ημερομηνίες έτσι ώστε να μπορεί ο αναγνώστης να βγάλει ιστορικά συμπεράσματα. Από όσα βρίσκονται στον τόμο τι είναι αυτό που σας προξένησε μεγαλύτερη εντύπωση; Τρομερή εντύπωση μου έκαναν οι νεκροί του αντιστασιακού Τύπου. Πολλοί χρησιμοποίησαν την αντι-

Μοναδικό ντοκουμέντο

στασιακή τους δράση για να την εξαργυρώσουν αργότερα πολιτικά.. Οι περισσότεροι όμως ήταν αγνοί ήρωες που μετά βρέθηκαν στο πιο σκληρό μετερίζι της ζωής. Εντυπωσιακό είναι επίσης ότι μέσα στον αντιστασιακό Τύπο έχουν γραφτεί ανεπανάληπτα κείμενα, μνημεία λόγου. Επιμέλεια: Αδάμος Ζαχαριάδης

ι εκδόσεις «Μένανδρος» έχουν διαχρονικό στόχο την υπεύθυνη ανάδειξη και διάδοση των «ιαματικών πηγών» του ελληνικού πνεύματος, και τις ιστορίας του τόπου μας. Με γνώμονα τη δημιουργία ποιοτικών εκδόσεων δραστηριοποιείται ένας σπουδαίος ανθρώπινος μηχανισμός, από διακεκριμένους επιστήμονες, συγγραφείς, εκπαιδευτικούς, ερευνητές, αλλά και φωτογράφους, γραφίστες και ειδικούς τεχνικούς, προκειμένου να εξασφαλίσουμε το αρτιότερο δυνατό αποτέλεσμα. Αρχικώς θέλουμε να ευχαριστήσουμε τις τρεις σημαντικές πηγές οι οποίες μας παραχώρησαν αφιλοκερδώς το σπάνιο αρχειακό ιστορικό υλικό. Αυτές είναι: Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Βιβλιοθήκη Γ.Ι. ∆ολιανίτη και Αρχείο Ελληνικών Γραμμάτων “Γεώργιος Λεβιθόπουλος”. Στη συλλεκτική ομοιογραφική έκδοση «Με Μελάνι και Αίμα» καταβάλλαμε κάθε προσπάθεια έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι όσο το δυνατόν πλησιέστερο στις εφημερίδες της εποχής. Το χαρτί έχει υποστεί ειδική επεξεργασία και κάθε τίτλος εφημερίδας έχει αποτυπωθεί στη φυσική του διάσταση παρόλες τις τεχνικές δυσκολίες που αυτό συνεπάγεται. Οι 203 εφημερίδες που περιέχονται στη χειροποίητη κασσετίνα χωρίζονται σε τέσσερις ενότητες κάθε μία σε ξεχωριστό φάκελλο και συνοδεύονται από ταξινομικό κατάλογο. Η έκδοση του λευκώματος, έγινε στον περιορισμένο αριθμό των 1000 αντιτύπων. Πρόκειται για μοναδικά ντοκουμέντα αποτυπωμένα τη στιγμή που γραφόταν η ιστορία υπό απίστευτα αντίξοες συνθήκες. Ευχαριστούμε πολύ Καγιαλής Παναγιώτης

26 ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

«Τ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

 Ο Ισραέλ Γκαλβάν χορεύει φλαμένκο

Η μουσική της Κρήτης

“Οι μαντινάδες θέλουσι, άνθρωπο να κατέχει και γλώσσα να τις κελαηδεί και νου να τις ξετρέχει”

ρόκειται για μια παράσταση που περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά δείγματα και από τις δύο μεγάλες γεωγραφικές-πολιτισμικές περιοχές του νησιού, ανατολική και δυτική Κρήτη, με τα αντίστοιχα μουσικά ιδιώματα, καθώς και ορισμένες ξεχωριστές τοπικές παραλλαγές (Κίσσαμος, Ιεράπετρα, Ανώγεια κ.ά.). Παρουσιάζονται τα διαφορετικά είδη κρητικού τραγουδιού (μαντινάδες, ριζίτικα, ταμπαχανιώτικα), όλα τα λαϊκά μουσικά όργανα: παλαιά και σύγχρονη λύρα, βιολί, λαγούτο, μπουλγαρί, μαντολίνο, θιαμπόλι και ασκομαντούρα, και ο πλούτος των κρητικών χορών: συρτά, πεντοζάλια, σούστα, ανωγειανό πηδηχτό, καστρινό-μαλεβιζιώτη αλλά και οι ιδιότυποι χοροί της ανατολικής Κρήτης. Με μια ξεχωριστή αναφορά στην παράδοση-κληρονομιά των μεγάλων δεξιοτεχνών της κρητικής μουσικής, Στρατή Καλογερίδη, Στέλιου Φουσταλιέρη, Γιώργη Κουτσουρέλη, Κώστα Μουντάκη, Θανάση Σκορδαλού και Νίκου Ξυλούρη. Tο εντυπωσιακό «πανόραμα» της κρητικής μουσικής και χορευτικής παράδοσης παρουσιάζει μια μεγάλη ομάδα από εξαιρετικούς δεξιοτέχνες οργανοπαίκτες, τραγουδιστές και χορευτές από όλες τις περιοχές της Κρήτης, οι οποίοι διακρίνονται για την πιστότητα στο ύφος και το ήθος του τοπικού ρεπερτορίου που εκπροσωπεί ο καθένας. Ο Γιάννης Ξυλούρης - «Ψαρογιάννης» (κορυφαίος δεξιοτέχνης του κρητικού λαγούτου, αδελφός και στενός συνεργάτης του αξέχαστου Νίκου Ξυλούρη), ο Αστρινός Ζαχαριουδάκης, ο ∆ημήτρης Σγουρός, ο Αλέξανδρος Παπαδάκης και ο Ηλίας Ζούτσος στη λύρα, ο Βαγγέλης Βαρδάκης στο βιολί, οι Στέλιος και Λεωνίδας Λαϊνάκης και ο Κάρολος Κουκλάκης στο λαγούτο και το μπουλγαρί, η Ειρήνη ∆ερέμπεη στο τραγούδι και στα πνευστά, η «Ανωγιεανή παρέα» με τους Βρέντζο, Φασουλά, Καλλέργη και Αεράκη, και πολλοί άλλοι, καθώς επίσης η Χορευτική Ομάδα Ιεράπετρας (σε επιμέλεια του Νίκου Μεταξάκη) και ο Λαογραφικός Χορευτικός Όμιλος «Κρήτες» (σε επιμέλεια του Γιώργου Πετράκη) ενώνουν τις δυνάμεις τους με στόχο να μεταφέρουν το αυθεντικό ύφος και το ήθος της κρητικής μουσικής και χορευτικής παράδοσης. Ένα ξεχωριστό αφιέρωμα σε επιμέλεια του εθνομουσικολόγου, καθηγητή στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και προέδρου του Μουσείου Λαϊκών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη, Λάμπρου Λιάβα, με τη σκηνοθετική επιμέλεια της Σοφίας Σπυράτου. Το Σάββατο 26 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στην αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής. Τιμές εισιτηρίων: 11, 20, 28, 40 ευρώ. Ειδικές τιμές: 6,50 ευρώ (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ), 8,50 ευρώ (πολύτεκνοι, 65+)

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

Χορόδραμα εμπνευσμένο από την αέναη κίνηση

ΙΣ ΣΕ

MOYΣΙΚΗ

πολυβραβευμένος Ισραέλ Γκαλβάν γεννήθηκε το 1973 και μεγάλωσε χορεύοντας φλαμένκο με τον πατέρα του Χοσέ Γκαλβάν και τη μητέρα του Γιουτζίνια δε λος Ρέγιες. Στα 18 του κατάλαβε ότι αυτός είναι ο δρόμος του και λίγο αργότερα έγινε μέλος της Compañia Andaluza de Danza υπό τη διεύθυνση του Μάριο Μάγια. Μέσα στα δέκα χρόνια που ακολούθησαν, σάρωσε ό,τι βραβείο υπήρχε για το φλαμένκο. Το 1998 ίδρυσε τη δική του ομάδα και άρχισε να περιοδεύει με τις παραστάσεις που τον έκαναν διάσημο, χάρη στο ρίσκο που έπαιρνε ως χορευτής Κάποτε, ο γάλλος φιλόσοφος Georges DidiHuberman είπε στον ισπανό χορευτή: «Ισραέλ, το να χορεύεις την πραγματικότητα είναι συνώνυμο του να χορεύεις το αδύνατο». Κι αυτό ακριβώς αποπειράται να κάνει σε αυτή την παράσταση ο Ισραέλ Γκαλβάν. Επινοεί μια νέα χορογραφική γλώσσα φλαμένκο, ώστε να προσεγγίσει εκφραστικά το δύσκολο θέμα του διωγμού των Ρομά κατά τις δεκαετίες του ’30 και του ’40 από τα φασιστικά καθεστώτα εκείνης της περιόδου. Πώς να εκφράσει κανείς με το σώμα τα βασανιστήρια, τον πόνο, την περηφάνια, το ελεύθερο πνεύμα; Ο Γκαλβάν το επιχειρεί και κερδίζει το στοίχημα. Συνεργοί του σε αυτό το εγχείρημα είναι δύο εξαιρετικές χορεύτριες (Μπελέν Μάγια και Ισαμπέλ Μπαγιόν), έμπειροι μουσικοί, τραγουδιστές, μια μπάντα, ηθοποιοί και χορευτές. Η παράσταση είναι γεμάτη δυνατές στιγμές – όπως ο συγκλονιστικός χορός της Μάγια, παγιδευμένης στις χορδές ενός ξεχαρβαλωμένου πιάνου που παραπέμπουν στα συρματοπλέγματα των στρατοπέδων συγκέντρωσης– και ενσαρκώνει τον πόνο και το πάθος για την ελευθερία με τέτοιο τρόπο, που είναι αδύνατον να μην κάνει σαφές το μήνυμα κατά του ρατσισμού. Το «Lo Real - Le Réel - The Real» είναι μια παράσταση γεμάτη τραγικές μνήμες, που εγείρουν δύναμη και πάθος για ζωή και δικαιοσύνη. Οι συντελεστές της παράστασης: Τραγουδιστές: Tomás de Perrate και David Lagos, κιθάρα: Juan Gómez «Chicuelo», σαξόφωνο: Juan Jiménez Alba, πιάνο: Alejandro Rojas Marcos, κρουστά: Antonio Moreno, βιολί και χορός: Eloisa Cantón, χορός, τραγούδι και «jaleos»: Caracafé, Bobote και Uchi, μπάντα Εβραίων και Τσιγγάνων: Sistema Tango, ηθοποιοί: Pablo Pujol και Pepe Barea. Από 23 έως 27 Απριλίου, στις 8.30μ.μ., στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Τιμές εισιτηρίων: 15, 18, 25, 36 ευρώ. Μειωμένο: 10, 12, 15 ευρώ, άνεργοι: 5 ευρώ.

ά πάντα ρε »… Από τα ποτάμια μέχρι το αίμα, από τα μικρότερα σωματίδια ύλης μέχρι το απέραντο σύμπαν, από τις διαπροσωπικές σχέσεις μέχρι ολόκληρες κοινωνίες. Όλη αυτή η διαρκής κίνηση και αλλαγή, και κατά συνέπεια η ζωή η ίδια, δραματοποιημένη με ευρηματικό τρόπο μέσα από σύγχρονες χορογραφίες και παράλληλες παρεμβάσεις εικόνων από την ομάδα που μας χάρισε το πολυσυζητημένο «The Cave». Το έργο αυτό είναι δημιουργία της Πολιτιστικής Ομάδας Ηχόδραμα σε συνεργασία με γνωστούς χορογράφους και χορευτές με επαγγελματική εμπειρία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Κούβα), απόφοιτους επαγγελματικών σχολών χορού του εξωτερικού, της Κρατικής

Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και αναγνωρισμένων επαγγελματικών σχολών χορού της Ελλάδας. Η αυθεντική μουσική της παράστασης και το δυνατό video art προσθέτουν στη δραματουργία του έργου. Η Πολιτιστική Ομάδα Ηχόδραμα έχει πολυετή πείρα σε χοροδράματα και έχει παρουσιάσει έργα της στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Περισσότερες πληροφορίες για την ομάδα μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της ομάδας: www.echodrama.gr. Από 25 έως 27 Απριλίου, 2 και 3, 16 και 17 Μαΐου, στις 9μ.μ., στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Τιμές εισιτηρίων: 10 ευρώ κανονικό και 8 ευρώ μειωμένο.

Μ. Μητσιάς - Α. Μάνου - Γ. Μηλιώκας

παράσταση «∆εύτερο Πρόγραμμα» με τους Μανώλη Μητσιά, Αφροδίτη Μάνου και Γιάννη Μηλιώκα μεταφέρεται στη Θεσσαλονίκη. Το 1952 δημιουργείται στα πλαίσια του τότε ΕΙΡ το ∆εύτερο πρόγραμμα και μέχρι πρόσφατα, που το έκλεισαν, κατέγραψε την ιστορία του αισθήματος μας και στάθηκε μια αξεπέραστη μουσική συντροφιά για πολλές γενιές μουσικόφιλων, που συντονίστηκαν μαζί του σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Το ∆εύτερο Πρόγραμμα, κατά κανόνα, φιλοξένησε το ελληνικό τραγούδι, την τέχνη που λειτούργησε όλα αυτά τα χρόνια σαν παλμογράφος όλων όσων βιώνει και νοιώθει ο μέσος Έλληνας. Σήμερα που η συχνότητα του ∆εύτερου παραμένει βουβή μια γνωστή παρέα από τραγουδιστές αποφάσισε να το «ξαναστήσει» στα ερτζιανά της ψυχής και της φαντασίας μας. Ο Μανώλης Μητσιάς, η Αφροδίτη Μάνου και ο Γιάννης Μηλιώκας, τρεις σπουδαίοι ερμηνευτές, συνεχίζουν την συνεργασία τους και αυτό το χειμώνα και «παίζουν» σε μια παράσταση των Θ. Παπαθανασίου και Μ. Ρέππα που με ήχους και εικόνες συνοψίζει την πολιτική και την αισθητική ιστορία της Ελλάδας αυτά τα εξήντα τελευταία χρόνια. Σε μια εποχή που όλα γύρω σκοτεινιάζουν το «∆εύτερο Πρόγραμμα» έρχεται, όχι για να νοσταλγήσει αλλά για να γεμίσει τις βαλίτσες μας με ό,τι πολύτιμο κρατάει η μνήμη μας, σαν αντίσωμα και αντίδωρο για τις δυσκολίες της σημερινής εποχής. Στις 25 και 26 Απριλίου, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Τιμές εισιτηρίων: 45, 38, 30, 25 ευρώ, 20 ευρώ (μαθητικά - φοιτητικά - κάτοχοι κάρτας ανεργίας), 15 ευρώ (περιορισμένης ορατότητας).

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

ΘΕΑΤΡΟ

«Οι ∆αιμονισμένοι», κάτι παραπάνω από ένα ακόμα ρωσικό πολιτικό μυθιστόρημα με ιστορική σημασία, ανέβηκε στο Σύγχρονο Θέατρο, σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη. Η μεταφράστρια του έργου και θεατρολόγος, ∆ήμητρα Πετροπούλου, βασίστηκε στη θεατρική διασκευή του γάλλου άθεου υπαρξιστή φιλοσόφου Αλμπέρ Καμί, που το νήμα της πολυτάραχης ζωής του έμελλε να κοπεί τόσο άδοξα και πρόωρα, αλλά το έργο του παρέμεινε έως σήμερα μια διαρκής αλλά και διαυγής κραυγή αγωνίας για το παράλογο της ανθρώπινης ύπαρξης.

Μια κοινωνία κινδυνεύει να κυλιστεί στο χάος

Οι ∆αιμονισμένοι του Ντοστογιέφσκι βασισμένοι στη θεατρική διασκευή του Αλμπέρ Καμί σική κοινωνία που βρίσκεται σε σύγκρουση και κινδυνεύει να κυλιστεί στην αναρχία και το χάος μέσα από την εξάπλωση του μηδενισμού, ήταν που γοήτευσε τον γάλλο στοχαστή. Το έργο έκανε πρεμιέρα στις 28 του Γενάρη 1959 στο Th tre Antoine στο Παρίσι, ενώ ο Καμί σκοτώθηκε σε τροχαίο τον ίδιο μήνα της επόμενης χρονιάς (4 Ιανουαρίου 1960)».

Χρειαζόμαστε περίσκεψη

“

εξαιρετική σκηνοθετική ερμηνεία αυτού του μάλλον κλασικού έργου από τον Σ. Τσακίρη σίγουρα δεν του χαρίστηκε, αλλά οφείλεται στη μεγάλη του εμπειρία και τη δουλειά των ηθοποιών του, τους οποίους συντόνισε με άριστο τρόπο και τους ενέπλεξε σε μια σκηνική σύνθεση όπου, υπό την υποστήριξη κυρίως της αναπόσπαστης από τη σκηνική και δραματική ατμόσφαιρα μουσικής επιμέλειας της παράστασης, απέδωσαν τα μέγιστα. Η πόλη στην οποία υποτίθεται ότι εξελίσσεται η δράση του έργου θα μπορούσε να είναι μια υπαρκτή πόλη στη Ρωσία την εποχή του Ντοστογιέφσκι. Στην πραγματικότητα μάς παραπέμπει σε σημερινά ανάλογα κατά τα οποία μία πόλη δεν είναι καν υπαρκτή, είναι όμως ένα σύμβολο, εξ ου και η τραγική διάσταση των ηρώων του έργου του μεγάλου ρώσου λογοτέχνη, που μας συγκινούν ακόμη και σήμερα. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα «κλασικό» έργο που πραγματεύεται με τον ξεχωριστό τρόπο ενός μεγάλου λογοτέχνη τα προαιώνια υπαρξιακά ζητήματα και δίνει μια τραγική διάσταση, ιδίως στον κεντρικό ήρωα που είναι παρών-απών από την αρχή του έργου μέσα από τις συζητήσεις γι’ αυτόν, ενώ στη συνέχεια εισέρχεται θεαματικά για να ταράξει τα νερά, όπως κάθε μοναδικός άνθρωπος πράττει σε μια κοινωνία με λιμνάζοντα ύδατα και παρακμιακή διάθεση. Ωστόσο, παρά τη διαβεβαίωση πως ο άνθρωπος αυτός δεν είναι ψυχικά ασθενής -πράγμα που θα μπορούσε να εκληφθεί και ως ένα σχόλιο για το θετικιστικό πνεύμα του 19ου αιώνα, σύμφωνα με το οποίο όλες οι επιστήμες, μεταξύ των οποίων και η ψυχιατρική που τότε ξεκινούσε, θα έλυναν ως διά μαγείας όλα τα προβλήματα των ανθρώ-

Η διαλεκτική αντιστοίχιση ο καλλιτέχνης – η εποχή του ποτέ δεν αποτέλεσε εξίσωση άρα και ποτέ δεν υπήρξε απάντηση. Πάντα κάποιος προηγείται ή κάποιος αργοπορεί. Ποτέ δεν εκτιμάται αν προφητεύεις ή καταγράφεις ή σχολιάζεις ή αποτιμάς.

πων- τελικά ξεχωρίζει με τρόπο τραγικό και ως εκ τούτου πρέπει να εξοντωθεί με τον πιο θεαματικό τρόπο γιατί είναι ο μόνος που ξεφεύγει από τον τύπο και προσεγγίζει την ουσία. Άρα ταυτίζεται με το θεατή, και ο τελευταίος με εκείνον, το θεατή που ψάχνει τις δικές του απαντήσεις και φυσικά συγκινείται όταν βλέπει τον εαυτό του στον «καθρέφτη» και μπορεί να αναρωτηθεί αν και κατά πόσο είναι δυνατό το όνειρο, η ουτοπία, να γίνουν πραγματικότητα.

Ο βαθιά σκεπτικιστής Αλμπέρ Καμί

Στο έργο, όπως και στην παράσταση, δεν δίνονται απαντήσεις. Παρακολουθώντας την παράσταση, όμως, επιτυγχάνεται ίσως μια αριστοτελική κάθαρση, ταύτιση, δηλαδή, αλλά και αισθητική συγκίνηση από απόσταση δι’ ελέου και φόβου. Παράλληλα, όμως, αναγνωρίζοντας την οικουμενικότητα των μορφών, το ρόλο του ιερατείου με την επιμονή στο προπατορικό αμάρτημα και την κληρονομική ενοχή, που μας οδηγεί σε λάθος επιλογές και στην ψυχική και σωματική φθορά, δίδεται η εντύπωση πως είναι σχεδόν αδύνατο να ξεφύγει κανείς από αυτό το φαύλο κύκλο ενοχής. Πώς η μεταφράστρια του έργου και θεατρολόγος ∆ήμητρα Πετροπούλου σχολιάζει τη διασκευή αυτού του έργου από το μεγαλύτερο ίσως θεωρητικό του παραλόγου Αλμπέρ Καμί και με ποιά έννοια ο Καμί ανέτρεψε το ρου της ιστορίας του 20ού αιώνα, αλλά παράλληλα προσαρμόστηκε κατόπιν του θανάτου του στην ήδη υπάρχουσα παράδοση περί παραλόγου; «Για τον βαθιά σκεπτικιστή και αγνωστικιστή Αλμπέρ Καμί τα βιβλία του Ντοστογιέφσκι ήταν πραγματική αποκάλυψη. Αν και ο ίδιος δεν μπορούσε να δεχτεί την πίστη σε μια αόρατη θεότητα, αισθάνθηκε ότι ο Ντοστογιέφσκι είχε περιγράψει με τρόπο πειστικό την τραγωδία της ανθρώπινης ύπαρξης σ’ ένα αδιάφορο σύμπαν. Όταν διάβασε πρώτη φορά Ντοστογιέφσκι ήταν 20 ετών κι όπως παραδέχτηκε ήταν συγκλονιστική εμπειρία, αισθάνθηκε την ψυχή του να τρέμει, συγκινημένος από το ηθικό βάρος των λέξεων του ρώσου συγγραφέα. Για τον Καμί, ο Ντοστογιέφσκι ήταν ο μεγάλος προφήτης του 19ου αιώνα. Από τα έργα του ιδιαιτέρως αποκαλυπτικό ήταν οι ∆αιμονισμένοι. Η πολυπλοκότητα της ιστορίας του έργου που έχει να κάνει με τη ρω-

Απευθυνθήκαμε στο σκηνοθέτη της παράστασης των ∆αιμονισμένων, Σταύρο Τσακίρη για την επιλογή και την εμπειρία να ασχολείται με αυτά τα θέματα στην ταραγμένη και υπό κρίση εποχή μας, θέτοντάς του τα ερωτήματα: Πώς θα μείνει στην ιστορία γνωστή η δική μας εποχή; Οι καλλιτέχνες του θεάτρου είναι αντάξιοι των περιστάσεων; «Η διαλεκτική αντιστοίχιση ο καλλιτέχνης – η εποχή του ποτέ δεν αποτέλεσε εξίσωση άρα και ποτέ δεν υπήρξε απάντηση. Πάντα κάποιος προηγείται ή κάποιος αργοπορεί. Ποτέ δεν εκτιμάται αν προφητεύεις ή καταγράφεις ή σχολιάζεις ή αποτιμάς και σίγουρα δεν είναι η αγωνία του καλλιτέχνη. Άρα ποιο είναι το ύψος των περιστάσεων και ποιος αντάξιός τους; Χρειαζόμαστε περίσκεψη και να μπούμε στη θέση του ελάχιστου μπρος τα γεγονότα. Οι καιροί ου μενετοί. Αυτό που μπορεί σήμερα να εντυπωσιάζει αύριο αποδεικνύεται ελάχιστο. Ζούμε και πάλι μια εποχή τεράτων. Η φωτεινή πλευρά των ανθρώπων έδυσε μέσα στο σκοτάδι που άπλωσε η αναλγησία και θα κρατήσει αυτή η νύχτα όσο συνεχίζεται η ανιστορική εκτίμηση των πράξεων μας, του καθένα χωριστά». Εν τέλει, η καλλιτεχνική δημιουργία όχι μόνο επιτρέπεται να προσεγγίζει την ψυχή μας, ακόμη και μεταφυσικά νοούμενη, αλλά κάνει τον καλλιτέχνη δημιουργό ενός άλλου, ουτοπικού ίσως, κόσμου ή απλά ενός κόσμου όπου όλα είναι πιθανά. Πόσο δύσκολο μπορεί να γίνει αυτό όταν συνδέεται με το βιοπορισμό των καλλιτεχνών και ποια είναι η γνώμη του Σ. Τσακίρη όσον αφορά στην κρατική πολιτική και το θέμα των χορηγιών του υπουργείου Πολιτισμού ή των κοινωφελών ιδρυμάτων; Πιστεύετε ότι είναι θέμα νομικού πλαισίου, αδιαφάνειας σε προηγούμενες διαδικασίες ή απλά και μόνο κονδυλίων που διατίθενται για να επιτελούν οι καλλιτέχνες αδιάσπαστοι το σημαντικό έργο τους; «Όταν ο καλλιτέχνης αντιμετωπίζει το έργο του μόνο σαν μια ματαιόδοξη τυχαιότητα που απορρέει από το υπερφίαλο εγώ του που αρέσκεται ν’ αποκαλεί τάλαντο ή ατομική δεινότητα τόσο θα είναι αποκομμένος κι από την αληθινή φύση της τέχνης του όσο κι από τους αποδέκτες του. Όσο για τη σχέση του καλλιτέχνη με την κρατική εξουσία ή τους Μαικήνες ή τους εμπόρους της τέχνης του ήταν και είναι ένα αναπάντητο ερωτηματικό. Ποιος ευθύνεται ή ποιος υποχρεούται και τι εξυπηρετούν αυτές οι σχέσεις; Πού αποσκοπούν ή για ποιους είναι άλλοθι; ∆εν είναι μόνο πολιτική ούτε μόνο καλές προθέσεις. Στο τέλος βάλτε ένα ερωτηματικό αν είναι και τι είναι σημαντικό. Πόσα σημαντικά κατέληξαν να ξεσκεπαστούν σαν υποχείρια καθεστώτων και εκφράσεις βαρβαρισμού». Σπύρος Πετρίτης

ΒΙΒΛΙΟ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

«Άλλο αμνηστία, άλλο αμνησία» Μάρκος Άνα: Πείτε μου πώς είν’ το δέντρο – Αναμνήσεις από τη φυλακή και τη ζωή (μτφ. Νάννα Παπανικολάου, εκδ. Καστανιώτη, 2014)

Αλλά το πιο σημαντικό ίσως αποτέλεσμα του συστήματος φυλάκισης και της επέκτασής του πολύ πέρα από τη νόμιμη φυλάκιση είναι ότι κατορθώνει να καταστήσει φυσικό και θεμιτό το δικαίωμα του κολασμού ή τουλάχιστον να υποβιβάσει το κατώφλι της ανεκτικότητας προς την ποινή. Τείνει να εξαλείψει ό,τι υπέρμετρο υπάρχει στην άσκηση της τιμωρίας. Μισέλ Φουκώ, Επιτήρηση και τιμωρία. Η γέννηση της φυλακής

“

ι σημαίνει να ζήσει κανείς 23 χρόνια, μια ολόκληρη ζωή, έγκλειστος στη φυλακή, ως πολιτικός κρατούμενος; Και τι σημαίνουν άραγε 23 χρόνια σε ένα κελί όταν μια ολόκληρη χώρα ολόγυρα είναι μια τεράστια φυλακή και μια τεράστια μηχανή θανάτου;

Πολιτικός κρατούμενος για 22 χρόνια

Ο ποιητής Μάρκος Άνα (πραγματικό όνομα Φερνάντο Μακάρο Καστίγιο) συνελήφθη με το τέλος του Ισπανικού Εμφυλίου, της Ισπανικής Επανάστασης, το 1939. Καταδικάστηκε δύο φορές σε θάνατο και έμεινε στη φυλακή μέχρι το 1961, οπότε αφέθηκε ελεύθε-

Όταν ο Μάρκος Άνα βγήκε από τη φυλακή και τον ρωτούσαν ποιο ήταν το πιο δύσκολο πράγμα, εκείνος απαντούσε “το πιο δύσκολο ήταν η ελευθερία”.

ρος, κάτω από την πίεση και ενός μεγάλου διεθνούς κινήματος αλληλεγγύης που ζητούσε την αποφυλάκισή του. Στις 17 Νοεμβρίου 1961, ο Φράνκο εξέδωσε ένα διάταγμα που απελευθέρωνε όσους πολιτικούς κρατούμενους ήταν στη φυλακή συνεχώς για πάνω από είκοσι χρόνια. Στη φυλακή του Μπούργος, όπου βρισκόταν ο Μάρκος Άνα μαζί με άλλους 464 κρατούμενους, ήταν ο μοναδικός που πληρούσε την προϋπόθεση. Υπήρξε ο πολιτικός κρατούμενος που έζησε περισσότερο χρόνο στις

φυλακές της φρανκικής δικτατορίας. Ο Μάρκος Άνα γεννήθηκε στην περιοχή της Σαλαμάνκα, το 1920. Στα δεκάξι του εντάχθηκε στη Σοσιαλιστική Νεολαία (τον Απρίλιο του 1936 ολοκληρώθηκε η συνένωση της Σοσιαλιστικής και της Κομμουνιστικής Νεολαίας) και, με το ξέσπασμα του πολέμου, το 1936, βρέθηκε στο μέτωπο. Με τη συγκρότηση του τακτικού στρατού των ∆ημοκρατικών αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το μέτωπο, επειδή ήταν ανήλικος, αλλά επέστρεψε μόλις έκλεισε τα δεκαοκτώ του, ενταγμένος στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Μετά την ήττα των ∆ημοκρατικών συνελήφθη, διέφυγε, αλλά τον έπιασαν ξανά και καταδικάστηκε σε θάνατο. Μέσα στη φυλακή άρχισε να γράφει ποιήματα, τα οποία έβγαιναν έξω με διάφορους τρόπους και αποκτούσαν τη δική τους ζωή: «οι σύντροφοι, όταν ξεχνούσαν κάποιον στίχο, πρόσθεταν άλλον, δικής τους εσοδείας. Και μου έχει τύχει να διαβάζω ποιήματά μου στα οποία κάποιοι στίχοι δεν μου κάθονταν πολύ καλά», λέει σε μια συνέντευξή του. Από τις σελίδες του Μάρκος Άνα περνά όλο το πανόραμα της ζωής στη φυλακή, οι αναμνήσεις που μέσα στο κελί σιγά-σιγά ξεθωριάζουν και σβήνουν, η πείνα και η αλληλεγγύη, ο φόβος και η αυτοπεποίθηση, τα βασανιστήρια, οι ασκήσεις σαδισμού και οι καθημερινές εκτελέσεις, οι αποχαιρετισμοί των μελλοθάνατων, η οικογένεια ως «αχίλλειος πτέρνα» των κρατουμένων, η μοναξιά και η φιλία, η προσπάθεια να διασωθεί η αξιοπρέπεια και η ανθρωπιά, η πίστη στη ζωή τη στιγμή που το σύνθημα των εχθρών ήταν «ζήτω ο θάνατος!». Στο βιβλίο θα βρούμε ακόμα και το ποίημα που του έχει γράψει η

Έλλη Παππά: «Μου το έστειλε η ίδια από τη φυλακή της, στην Ελλάδα. Το γραπτό βγήκε λαθραία από τη φυλακή της, διέσχισε την Ευρώπη και μπήκε παράνομα στη φυλακή του Μπούργος».

Σοκ μετά την αποφυλάκιση

Και θα βρούμε και το σοκ της ανακάλυψης ενός καινούργιου και άγνωστου κόσμου, με την αποφυλάκιση. Θα βρούμε τη συγκίνηση, όταν ανακαλύπτει άγνωστες μουσικές, θα βρούμε και την τρυφερότητα της πόρνης την πρώτη φορά που ο αποφυλακισμένος κάνει έρωτα, στα 42 του. Ο Μάρκος Άνα βγήκε από τη φυλακή το 1961 και αμέσως ξεκίνησε μια νέα φάση της πολιτικής του δραστηριότητας, πάντα στις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος και στο πλαίσιο της διεθνούς αλληλεγγύης. Ταξίδεψε σε πολλές χώρες του κόσμου, συνάντησε τον Τσε (ο Μάρκος Άνα τον θυμάται στη συνάντησή τους να του λέει: «οι επαναστάτες πρέπει να είμαστε υποδειγματικά λιτοί, ιδίως όταν είμαστε στην εξουσία»), τον Ραούλ και τον Φιντέλ Κάστρο (που είχε προτείνει στον Φράνκο ανταλλαγή για την απελευθέρωση του Μάρκος Άνα), έγινε φίλος με τον Σαλβαδόρ Αλιέντε και τον Πάμπλο Νερούδα (που έδωσε στον Μάρκος Άνα και την ιδέα για τον τίτλο του βιβλίου που κάποτε θα έγραφε: «κάτι του τύπου Αφηγήσεις από τη φυλακή και τη ζωή»), συνεργάστηκε με την Πασιονάρια και θυμάται τα άσβεστα σημάδια από την ιστορική της φράση «καλύτερα να πεθαίνεις όρθιος παρά να ζεις γονατιστός». Σε αρκετές σελίδες του βιβλίου ξετυλίγεται η παγκόσμια καμπάνια για να σωθεί από την εκτέλεση ο Χουλιάν Γκριμάου («Στης Μαδρίτης την γκρίζα αυγή, / την ώρα που σε μας ο ήλιος από αίμα βγαίνει, / πεθαίνει ο Χουλιάν Γκριμάου») – καμπάνια στην οποία ο Μάρκος Άνα έπαιξε εξαιρετικά

ενεργό ρόλο.

Το πιο δύσκολο ήταν η ελευθερία Όταν ο Μάρκος Άνα βγήκε από τη φυλακή και τον ρωτούσαν ποιο ήταν το πιο δύσκολο πράγμα, εκείνος απαντούσε «το πιο δύσκολο ήταν η ελευθερία». «Άλλο η αμνηστία, άλλο η αμνησία», λέει σε μια συνέντευξή του. Μετά από τόσα χρόνια στη φυλακή, ο Μάρκος Άνα δεν μιλάει για χαμένη ζωή. Αρνείται το μίσος και την εκδίκηση, αλλά εξίσου έντονα αρνείται και τη λήθη. Χωρίς κανένα συναίσθημα ήττας, υπερασπίζεται ακόμα την πολιτική του στράτευση και θέση, ακόμα κι όταν αναστοχάζεται: «κάναμε λάθη, αλλά τα κάναμε αγωνιζόμενοι, κάναμε ίσως πολλά, διότι αγωνιστήκαμε πολύ και δεν κάτσαμε ούτε μέρα στην πόρτα του μαγαζιού μας για να δούμε να περνά το κουφάρι του εχθρού μας». Το βιβλίο του Μάρκος Άνα είναι ένα ντοκουμέντο, δεν διεκδικεί το βάρος της πολιτικής ανάλυσης, ούτε δάφνες λογοτεχνικότητας. Ο συγγραφέας, στα ογδόντα επτά του πια, όταν γράφει το βιβλίο, θέλει να μας αφηγηθεί απλά και λιτά την εμπειρία του, την ιστορία του, το πώς έζησε εκείνος το μεγάλο σκοτάδι της φρανκικής Ισπανίας. Όπως γράφει στον πρόλογο του βιβλίου ο φίλος του, Ζοζέ Σαραμάγκου, μιλώντας για τους πολιτικούς κρατούμενους: «πείτε τους πώς είναι το δέντρο […] πείτε τους πώς είναι η δικαιοσύνη […], μην τους λέτε όμως τι είναι η αξιοπρέπεια, τη γνωρίζουν πολύ καλά, μαζί της κοιμούνται και μαζί της ξυπνούν». Κώστας Αθανασίου

Αναδημοσίευση από τη στήλη «Μικρά Σχόλια για βιβλία που διάβασα», του ιστότοπου της «Εποχής».

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ

Το μεγαλύτερο αστέρι

«Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» Του Στράτου Κερσανίδη

νας από τους μεγαλύτερους -αν όχι ο μεγαλύτερος- κινηματογραφικούς ήρωες είναι ο Ιησούς Χριστός. Μπροστά του ωχριούν κάθε είδους Σούπερμαν, Σπάιντερμαν και Άιρονμαν. Κι αυτό επειδή ο ιδρυτής του Χριστιανισμού, πέρα από τα εκατομμύρια πιστούς που έχει σε ολόκληρο τον κόσμο, έχει χρησιμοποιηθεί πάρα πολλές φορές στον κινηματογράφο. Όχι αυτός ο ίδιος, φυσικά, αλλά η ζωή του ή η υποτιθέμενη ζωή του. Ως εκ τούτου προκύπτει πως ο Ιησούς είναι όντως το μεγαλύτερο αστέρι, σούπερ σταρ όπως έχει παρουσιαστεί και στην κινηματογραφική ροκ όπερα «Ιησούς Χριστός υπέρλαμπρο άστρο» (Jesus Christ Superstar), που σκηνοθέτησε ο Νόρμαν Τζουίσον το 1973, με τη μεγαλειώδη μουσική του Άντριου Λόιντ Γουέμπερ και τους στίχους του Τιμ Ράις. Σημειώστε πως η ταινία έπεσε θύμα λογοκρισίας στην Ελλάδα, αφού μετά από κάποιες προβολές, αποσύρθηκε ως «προ-

σβάλλουσα το θρησκευτικό αίσθημα». Την ίδια τύχη είχε και η συγκλονιστική εκδοχή του Μάρτιν Σκορσέζε «Ο τελευταίος πειρασμός» (The last temptation of Christ), του 1988. Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, η ταινία έπεσε κι αυτή θύμα της ελληνικής λογοκρισίας και της στενομυαλιάς των φανατικών θρησκόληπτων. Η ταινία η οποία δεν έπεσε και ούτε ποτέ πρόκειται να πέσει θύμα λογοκρισίας είναι η 6,5 ωρών διάρκειας «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» (Jesus of Nazareth), που γύρισε το 1977 ο Φράνκο Τζεφιρέλι. Μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας αλλά σαν φτιαγμένη για να διδάσκεται στο κατηχητικό, προβάλλεται ανελλιπώς κάθε χρόνο αυτές τις μέρες στην ελληνική τηλεόραση. Και μιας και αναφερόμαστε στην τηλεόραση, μην περιμένετε τη Μεγάλη Εβδομάδα να σας δείξει τη «βέβηλη» και ξεκαρδιστική προσέγγιση του Τέρι Τζόουνς και της απίθανης ομάδας των Μόντι Πάιθον «Ένας προφήτης μα τι προφή-

της» (The life of Brian), που γυρίστηκε το 1979. Όσο για το «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» (Il vangelo secondo Matteo) που γύρισε το 1964 ο αιρετικός Πιερ Πάολο Παζολίνι, ούτε κι αυτό είναι της ιδιαίτερης προτίμησης των καναλιών, αν και ο Παζολίνι κινηματογραφεί με εκπληκτικό τρόπο ακολουθώντας κατά γράμμα τα όσα αναφέρονται στο αποδιδόμενο στον Ματθαίο Ευαγγέλιο. Προσωπικά, θεωρώ την ταινία του Παζολίνι ως την κορυφαία με θέμα τη ζωή του Ιησού. Η ποιητική οπτική του σκηνοθέτη ακολουθεί το ευαγγελικό κείμενο με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός θαυμαστού έργου τέχνης. Ένας μεγάλος σκηνοθέτης, ο Νίκολας Ρέι, γύρισε το 1961 την ταινία «Ο βασιλεύς των βασιλέων» (King of kings). Ο Ρέι αφηγείται τη ζωή του Χριστού σε μια ταινία γυρισμένη σε σινεμασκόπ (αλήθεια, ξέρετε τι είναι αυτό;). Ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρουσιάζουν και «Τα πάθη του Χριστού» (The passion of the Christ), που σκηνοθέτησε ο Μελ Γκίμπσον το 2004. Πρόκειται για την εξιστόρηση των τελευταίων 12 ωρών της ζωής του Χριστού, για το μαρτύριό του, το οποίο απεικονίζεται με ιδιαίτερα σκληρό τρόπο -ρεαλιστικό, θα έλεγα- και ξεσήκωσε αντιδράσεις τόσο από καθολικούς όσο και εβραίους.

Ο υπονοούμενος Χριστός

Το 1957 ο Ζιλ Ντασέν μετέφερε στον κινηματογράφο το μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται». Εδώ δεν έχουμε ως «ήρωα» τον Ιησού, αλλά την απεικόνιση των παθών του, ως έθιμο σε ένα χωριό στη Μικρά Ασία. Σε 50 επεισόδια των 45 λεπτών, ο Βασίλης Γεωργιάδης μετέφερε με μεγάλη επιτυχία το ίδιο βιβλίο στην τηλεόραση το

1975-76. Το σίριαλ «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» μεταδόθηκε από την ΕΡΤ, που δεν υπάρχει πλέον! Στην περίπτωση Καζαντζάκη-ΝτασένΓεωργιάδη ο Ιησούς Χριστός δεν είναι το πρωταγωνιστικό πρόσωπο. Όμως η παρουσία του είναι έντονη. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και σε άλλες ταινίες, οι οποίες προβάλλονται τις μέρες αυτές, στις οποίες ο Χριστός υπονοείται, δίνει το παρών δια της απουσίας του και μέσω άλλων ηρώων. Τέτοιες είναι το «Quo vadis» (1951), του Μέλβιν Λιρόι, διάρκειας 175 λεπτών, «Ο χιτώνας» (1953 - The robe), του Χένρι Κόστνερ, ταινία σταθμός στην ιστορία του σινεμά, με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον, «Σαλώμη» (1953 - Salome), του Γουίλιαμ Ντίτερλε, «Ο ∆ημήτριος και οι μονομάχοι» (1954 – Demetrius and the gladiators), του Ντέλμερ Ντέιβις, υποτιθέμενη συνέχεια του «Χιτώνα», ο μνημειώδης «Μπεν Χουρ» (1959 – Ben Hur), του Γούιλιαμ Γουάιλερ, η οποία κέρδισε 11 Όσκαρ, «Βαραββάς» (1961 - Barabbas), του Ρίτσαρντ Φλάισερ, με τον Άντονι Κουίν στο ρόλο του ληστή που απελευθερώθηκε αντί του Χριστού. Τέλος, ταινίες βασισμένες σε θέματα από την Παλαιά ∆ιαθήκη, εντός του πνεύματος των ημερών, είναι «Οι 10 εντολές» (1956 – The Ten Commandments), του Σεσίλ ντε Μιλ, με τον Τσάρλτον Ίστον στο ρόλο του Μωυσή, «Η Βίβλος» (1966 – The Bible), του Τζον Χιούστον. Και φυσικά, ο «Νώε» (Noah), του Ντάρεν Αρονόφσκι που προβάλλεται τις μέρες αυτές στους κινηματογράφους. Μια εντυπωσιακή, επική ταινία που μπορείτε να δείτε και σε 3D. Καλή Ανάσταση και καλή δύναμη για τους αγώνες που έρχονται! strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ πό την Κυριακή του Πάσχα προβάλλονται οι ταινίες:

 «Oldboy» του Σπάικ Λι: Το 2004 ο κο-

ρεάτης Τσαν-γουκ Παρκ, κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο στις Κάνες με την ταινία «Oldboy». Μια σκληρή ιστορία εκδίκησης, με έντονη βία και ανατροπές, βασισμένη σε γιαπωνέζικο μάνγκα. Ο αφροαμερικανός σκηνοθέτης και αγωνιστής για τα δικαιώματα των μαύρων, Σπάικ Λι, έχοντας δει την ταινία του Παρκ, εντυπωσιάστηκε. «Με άφησε άφωνο. Ήταν μια εντελώς μοναδική ιστορία με στοιχεία μυστηρίου και εκδίκησης, δοσμένα με τον πιο σκληρό τρόπο. Κανείς δεν είχε ξαναδεί κάτι τέτοιο. Ούτε, φυσικά, κι εγώ», είπε και αποφάσισε να γυρίσει το ριμέικ. Η υπόθεση: Ένας διαφημιστής πέφτει θύμα απαγωγής και κρατείται φυλακισμένος στην απομόνωση για 20 χρόνια χωρίς να ξέρει γιατί. Όταν επιτέλους αφήνεται ελεύθερος, αναζητά το τέρας που ενορχήστρωσε αυτή την απάνθρωπη τιμωρία για να πάρει το αίμα του πίσω. Πολύ σύντομα θα ανακαλύψει ότι είναι ακόμα μπλεγμένος στα δίχτυα μιας απίστευτης πλεκτάνης. Στην πορεία θα συνάψει μια μοιραία σχέση με μια κοινωνική λειτουργό, ενώ θα συναντήσει κάποιον

που ισχυρίζεται ότι μπορεί να τον λυτρώσει. Ένα θαυμάσιο θρίλερ που η μαεστρία του Σπάικ Λι κάνει το ριμέικ εξίσου δυνατό όσο και στην πρωτότυπη εκδοχή. Η εκδίκηση, ο εγκλεισμός, η αναζήτηση, η ίδια η ζωή και οι ανατροπές της σε μια ταινία που θα σας συγκλονίσει.

 «Κυριαρχία» (Transcendence) του

Γουόλι Φάιστερ: Ο δρ Γουίλ Κάστερ εργάζεται επάνω στην τεχνητή νοημοσύνη. Θέλει να δημιουργήσει μια μηχανή ικανή να επεξεργάζεται την ανθρώπινη γνώση. Κάποιοι θέλουν να τον σταματήσουν, η σύζυγός του και οι συνεργάτες του έχουν αμφιβολίες για τα πειράματά του, ο ίδιος ανακαλύπτει πως με τη μηχανή αποκτά τεράστιες δυνατότητες. Μια εξαιρετική ταινία επιστημονικής φαντασίας με πρωταγωνιστή τον Τζόνι Ντεπ.

 «Η Πεντάμορφη και το Τέρας» (La

belle et la bête) του Κριστόφ Γκανς: Ακόμη μια εκδοχή του γνωστού παραμυθιού. Αρκούντως επιτυχημένη, σκοτεινή και με στοιχεία ρεαλισμού, που δίνει μεγάλη σημασία στους χαρακτήρες. Η ταινία βασίζεται στη μέχρι πρόσφατα παραγνωρισμένη πρωτότυπη εκδοχή του μύθου, όπως εκδόθηκε ανώνυμα το 1740 από τη

«Οldboy» συγγραφέα.

 «Ντομ Χέμινγουεϊ» (Dom Heming-

way), του Ρίτσαρντ Σέπαρντ: Ένας διαρρήκτης βγαίνει μετά από 12 χρόνια από τη φυλακή και αρχίζει να αναζητά ό,τι του οφείλει το αφεντικό του, για χάρη του οποίου φυλακίστηκε. Πολύ καλή κωμωδία με τον Τζουντ Λο.

 «Αγόρια της διπλανής πόρτας» (That

awkward moment) του Τομ Γκόρμικα:

Τρεις φίλοι έχουν συμφωνήσει να μην κάνουν ποτέ σοβαρή σχέση. Όμως κάποιος καταπατά την υπόσχεση. Κλισαρισμένη κωμωδία.

 «Η Τίνκερμπελ και οι πειρατές» (The pirate fairy) της Πέγκι Χολμς: Νεραϊδόσκονη, πειρατές και η καλή νεράιδα, σε μια ταινία κινουμένων σχεδίων.

Σινεφίλ

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

H τέλεια ισορροπία ΕΡΝΕΣΤΟ ΛΑΚΛΑΟΥ, 1935 - 2014

Του Κώστα ∆ουζίνα

ρωτογνώρισα τον Ερνέστο τον Ιούνιο του 1982 στο χωριό Γουίβενχου, όπου μένουν πολλοί ακαδημαϊκοί και φοιτητές από το Πανεπιστήμιο του Έσεξ. Έμενε εκεί μια δυο νύχτες κάθε εβδομάδα, στο φιλόξενο σπίτι του Γρηγόρη Ανανιάδη, της Μπιάνκα Μουνιόθ και της Μάρως Γερμανού. Οι φοιτητές και οι φίλοι του στο Κέντρο Ιδεολογίας και Ανάλυσης του Λόγου (Ideology and Discourse Analysis) είχαν οργανώσει μια γιορτή για τα γενέθλιά του. Ήταν ένα υπέροχο βράδυ, ο Ερνέστο χόρευε τανγκό και μας έκανε μαθήματα για την αληθινή αργεντίνικη εκδοχή του. Έλαμπε ανάμεσα στους φοιτητές του, απολαμβάνοντας την παρουσίαση των χορευτικών του ικανοτήτων

“

Τον συνάρπαζε ο συνδυασμός του παραδοσιακού πρωτοβάθμιου συνδικαλισμού και των νεότερων μορφών κοινωνικής κινητοποίησης, των πλατειών και των κινημάτων αλληλεγγύης. Ζητούσε από όλους να στηρίξουν την ελληνική αριστερά, τη μόνη ελπίδα για την Ευρώπη. στα όμορφα νιάτα. Ο Ερνέστο ήταν στα καλύτερά του με τους μαθητές του γύρω του. Ήρεμος, αλλά αποφασιστικός, ανοιχτόκαρδος, αλλά ξεκάθαρος ως προς τις προσδοκίες του, ήταν ο τέλειος επιβλέπων για διδακτορικούς φοιτητές. Τα έκανε όλα να μοιάζουν εύκολα, το είδος του διανοητή που σε κάνει να αποδέχεσαι τις ιδέες και τις κατευθύνσεις του, ενώ σου δίνει την αίσθηση ότι είναι δικές σου σκέψεις και αποφάσεις. ∆εν ενστερνίζονταν οι άλλοι τις θεωρίες του Λακλάου, εκείνος τους έκανε να νομίζουν ότι ήταν δικές τους. Και ύστερα, ένα χτύπημα στην πόρτα και δύο αστυνομικοί που στέκονταν απέξω. Ήμουν ο μόνος δικηγόρος στη γιορτή και με έστειλαν να τους μιλήσω. «Η μουσική σας είναι πολύ δυνατά», είπαν, «και οι γείτονες παραπονέθηκαν». Γνωρίζαμε τα όρια της έντασης της μουσικής για μια γιορτή σε ένα μικρό αγγλικό χωριό μετά τα μεσάνυχτα και η μουσική μας έπαιζε αρκετά χαμηλά. Όταν το είπα αυτό στους αστυνομικούς, ντράπη-

καν. «Έχετε δίκιο», μου λένε, «δεν είναι πολύ δυνατά, αλλά δύο οικογένειες σε αυτό το δρόμο έχουν τους άντρες τους εν κίνδυνω». ∆εν ήταν, λοιπόν, η ένταση, αλλά το είδος της μουσικής που ενοχλούσε. Βρισκόμασταν εν μέσω του πολέμου στα νησιά Φόκλαντ/Μαλβίνας και τα αργεντίνικα τανγκό ήταν ανεπιθύμητα για τη μεσαία αγγλική τάξη. «∆εν ανησυχώ για τέτοια ζητήματα» είπε ο Ερνέστο όταν του μετέφερα τη συζήτηση με τους αστυνομικούς. «Είναι η μοίρα των εκπατρισμένων να νοιώθουν ξένοι και στα δυο τους σπίτια. Ο πόλεμος επιδεινώνει τα πράγματα, αλλά η κανονική μας υπαρξιακή κατάσταση είναι νάμαστε μαχόμενοι».

Ο ήρεμος μαχητής

Ο Ερνέστο ήταν ήρεμος, μειλίχιος μαχητής. Αντιμετώπιζε τις μικρές ταπεινώσεις της εκπατρισμένης ζωής με ένα σιωπηλό ειρωνικό χαμόγελο για τις ανοησίες των αρχών. Αλλά έμπαινε στον πόλεμο όταν διακυβεύονταν αρχές. «Ο Φουκό κόλλησε έιτζ, ο Πουλαντζάς αυτοκτόνησε και ο Αλτουσέρ σκότωσε τη γυναίκα του. Τι σε κάνουν να σκέφτεσαι αυτά τα γεγο-

νότα για το μεταμαρξισμό;» Ήταν ερώτηση που έβαλε στις εξετάσεις της πολιτικής θεωρίας στο Έσεξ ένας ισχυρός, αλλά μάλλον ανόητος, καθηγητής. Ο Ερνέστο έγινε έξω φρενών. Έδωσε μάχη για να αφαιρεθεί η ερώτηση και το πέτυχε. Όμως, τιμωρήθηκε για αυτή και άλλες πράξεις ανυπακοής με επανειλημμένες αρνήσεις προαγωγής. Το αντιμετώπιζε ανοιχτόκαρδα: «∆εν περιμένεις να αντιστέκεσαι στην εξουσία και να επιβραβεύεσαι για αυτό», έλεγε. «Αγαπώ την Αγγλία», συνήθιζε να λέει, «μου έδωσε καταφύγιο, αλλά δεν μου αρέσει η στενομυαλιά των μικροπρεπών Άγγλων». Ο Έρικ Χομπσμπάουμ, που τον βοήθησε να διαφύγει από την αργεντίνικη χούντα, ήταν το πρότυπό του, αυτό του κοσμοπολίτη, αφοσιωμένου μαρξιστή, που ποτέ δεν θα πρόδιδε τις πεποιθήσεις του για μικροανταλλάγματα.

Η σκέψη εν δράσει

Η πρώτη μου αντίδραση όταν ο πολιτιστικός ακόλουθος της Πρεσβείας της Αργεντινής στο Λονδίνο μου έγραψε για να μου πει ότι ο Ερνέστο Λακλάου πέθανε στη Σεβίλη της

Ισπανίας, όπου είχε πάει για μια διάλεξη στο τοπικό πανεπιστήμιο, ήταν δυσπιστία. Αυτή η δυσπιστία δεν ήταν αβάσιμη. Στα τέλη τού περασμένου Γενάρη και τον Φλεβάρη, έδωσε τρεις διαλέξεις στο Ινστιτούτο για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες στο Μπίρκμπεκ, το οποίο διευθύνω, με θέμα τον κοινωνικό ανταγωνισμό, τον Χάιντεγκερ, τον Λακάν και τον Γκράμσι [είναι ηχογραφημένες και διαθέσιμες στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.bbk.ac.uk/bih/podcasts]. Αργότερα, μόλις πριν δύο εβδομάδες, η πρεσβεία της Αργεντινής στο Λονδίνο οργάνωσε παρουσίαση του τελευταίου του βιβλίου The Rhetorical Foundations of Society. Ο Ερνέστο μίλησε για πάνω από μια ώρα δίχως κείμενο. Ήταν λίγο αργός, η ομιλία και το βάδισμά του είχαν γίνει πιο αργά με το πέρασμα των χρόνων. Οι μεγάλες παύσεις ανάμεσα στις προτάσεις δεν με ενοχλούσαν. Μιλώντας με τον Ερνέστο νόμιζα ότι παρακολουθούσα «τη σκέψη εν δράσει». Καθώς διατύπωνε μια δύσκολη ακολουθία ιδεών, την ίδια στιγμή η σκέψη του βρισκόταν μπροστά, στην επόμενη «ισοδύναμη» έννοια, στην επόμενη φανταστική θεωρητική δομή. Αισθανόμουν ότι έτσι δουλεύει η σκέψη. ∆εν

Από την ηγεμονία στη ριζ

Η θεωρία του Λακλάου και η σύνδεσή της

Οταν η μαχητική αισιοδοξία του 20ού αιώνα υποχώρησε με τις ήττες και αποτυχίες της αριστεράς, η θεωρία την ακολούθησε. Στις δεκαετίες του ’60 και τα ’70, ο μαρξισμός έγινε δογματικός, σχεδόν θεολογικός, και απομακρύνθηκε από το κοινωνικό γίγνεσθαι. Ήταν η εποχή της μετα-μοντέρνας συνθήκης, κατά Λιοτάρ, η εποχή του τέλους των «μεγάλων αφηγήσεων». Τα νέα κοινωνικά κινήματα, ο φεμινισμός, η οικολογία, ο αγώνας κατά των πολυποίκιλων διακρίσεων έβαλαν τις ταυτότητες και τις μικρο-εξουσίες στο κέντρο της θεωρίας και της πράξης. Σ’ αυτή τη γενική αριστερή μελαγχολία και θολούρα, η δημοσίευση, το 1985, του «Ηγεμονία και σοσιαλιστική στρατηγική» του Ερνέστο Λακλάου και της Σαντάλ Μουφ σηματοδοτεί την επιστροφή της ριζοσπαστικής θεωρίας. Η θεωρία γίνεται εκλεκτιστική, δανείζεται έννοιες και ιδέες από τον ανορθόδοξο μαρξισμό (Λούξεμπουργκ, Γκράμσι, Αλτουσέρ), τη φιλοσοφία (Σπινόζα, Έγκελς, Νίτσε, Χάιντεγκερ), την ψυχανάλυση (Φρόιντ, Λακάν) το δομισμό και μεταδομισμό (Φουκό, Ντεριντά, Ντελέζ). Ο Λακλάου, ο Ζίζεκ, ο Ρανσιέρ, ο Νέγκρι, ο Μπαντιού, η Μπάτλερ γράφουν θεωρία για μια εποχή που έχασε τις θεωρητικές της βεβαιότητες, τα πολιτικά της θεμέλια και την οργανική σχέση με την τάξη και το κόμμα.

ο έργο του Λακλάου ξαναγράφει την πολιτική φιλοσοφία από την αρχή. Η πολιτική δεν ειναι απλά ένα «επίπεδο» του εποικοδομήματος. Τα πολιτικά υποκείμενα δεν έχουν «αντικειμενικά» συμφέροντα. Αντίθετα, η πολιτική συναρμολογεί τις κοινωνικες σχέσεις και τις κοινωνικές ταυτότητες με τις ηγεμονικές της επεμβάσεις, το αποτέλεσμα των οποίων δεν είναι προκαθορισμένο. Εξαρτάται από την ενδεχομενική σύγκλιση και συμπόρευση ατόμων, ομάδων και τάξεων. Μ’ αυτή την έννοια, η «κοινωνία» δεν είναι μία σταθερή οντολογική κατηγορία, αλλά το όνομα του ορίου που αντιμετωπίζει κάθερ φορά η πολιτική στις παρεμβάσεις της. H κοινωνική οντολογία δεν προετοιμάζει, λοιπόν, το υποκείμενο για την επανάσταση. Το κοινωνικό πεδίο ειναι ανοικτό, διατρέχεται από διαφορές, εντάσεις και συγ-

κρούσεις κάνοντας τις ταυτότητες προσωρινές, εύπλαστες και ατελείς. Η σκέψη, ο λόγος και οι πρακτικές -η ηγεμονική παρέμβαση- μεταμορφώνει συνεχώς το κοινωνικό γίγνεσθαι. Οι διάφορες «θέσεις υποκειμενικότητας» που έχουμε δεν ενοποιούνται κάτω απο ένα κοινό πρόταγμα, π.χ. την ταξική ένταξη. Συναρμολογούνται η μία με την άλλη και αλλάζουν συνεχώς μέσω διαφοροποιήσεων και αντιστοιχίσεων, φιλίας και εχθρότητας, κυριαρχίας και αποκλεισμού. Το κοινωνικό πεδίο αποκτά την πάντα προσωρινή μορφή του όταν τα διάφορα ανταγωνιστικά μέρη συγκλίνουν σε κοινή κατεύθυνση. Ο κοινωνικός χώρος σχηματοποιείται, λοιπόν, όταν εξασθενούν οι πολλαπλές εντάσεις και συγκρούσεις μεταξύ των εν δυνάμει συστατικών του «λαϊκού» πόλου. Οι διαφορές μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών υπαλλήλων, υπαλλήλων και επαγγελματιών, εργαζομένων και ανέργων, Ελλήνων και μεταναστών είναι μεγάλες. Ο «λαός» δεν υπάρχει εκ των προτέρων, πρεπει να δημιουργηθεί μέσα από τη σύγκλιση των μερών και την αντιπαράθεση με την εξουσια. Η ηγεμονική πολιτική επιλέγει μια κεντρική αντίφαση και προσπαθεί να την προωθήσει ως πόλο σύγκρουσης δημιουργώντας συμμαχίες γύρω της. Η παρέμβαση μεταβάλλει τις διαφοροποιήσεις σε «ισοδυναμίες» βρίσκοντας και δημιουργώντας κοινά στοιχεία μεταξύ ομάδων, τάξεων και συμφερόντων. Αν πετύχει, η αντιπαράθεση διαπερνάει και διαχωρίζει τα δύο στρατόπεδα που δημιουργούνται στις πλευρές της διαχωριστικής γραμμής.

Συνάρθρωση των λαϊκών αντιθέσεων

Πώς γίνεται αυτή η σύγκλιση; Είτε επιλέγοντας ένα κοινό εξωτερικό εχθρό ή μιά εσωτερική γραμμή που συναρθρώνει τους τοπικούς ανταγωνισμούς σε αλυσίδα αντιστοιχιών διαιρώντας και στηρίζοντας τον κοινωνικό ιστό. Η επιλογή μεταξύ, λόγου χάρη, μιας ταξικής, πατριωτικής ή δημοκρατικής γραμμής σύγκουσης εξαρτάται από τη συγκυρία και τη διορατικότητα της πολιτικής παρέμβασης. Καμία γραμμή ή ιδεολογική θέση δεν είναι εγγενώς πρόσφ ρη για τη συνάρθρωση των λαϊκών αντιθέσεων. Η ανάλυση στηρίζεται σε μια βασική θέση του μεταδο-

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

H τέλεια ισορροπία ΕΡΝΕΣΤΟ ΛΑΚΛΑΟΥ, 1935 - 2014

Του Κώστα ∆ουζίνα

“

Ο ήρεμος μαχητής

Η σκέψη εν δράσει

Από την ηγεμονία στη ριζ

Η θεωρία του Λακλάου και η σύνδεσή της

Συνάρθρωση των λαϊκών αντιθέσεων

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 19 Απριλίου 2014

μεταξύ θεωρίας και πράξης είχε τον τεμπέλικο και ταχύ τρόπο ομιλίας εκείνων που έχουν όλες τις απαντήσεις έτοιμες και ποτέ δεν τις εξετάζουν, απλά τις επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά. Ακόμα κι όταν επαναλάμβανε μερικές από τις δικές του κλασικές αποκρυσταλλώσεις για την ηγεμονία και τον ανταγωνισμό, πάντα υπήρχε ένα προχώρημα, μια εξέλιξη, ένα καινούργιο άνοιγμα. Η ομιλία του στην πρεσβεία ακολούθησε την ίδια μορφή. Η παρουσίαση του καταστατικού χαρακτήρα του κοινωνικού ανταγωνισμού και της ηγεμονίας οδήγησε στην ιδέα του λαϊκισμού, της «μόνης στρατηγικής που συγκροτεί ένα λαό». Ένας λαός μπορεί να οριστεί είτε από ριζοσπαστικό λαϊκισμό είτε από θεσμικό λόγο. Στη συνέχεια, αναφέρθηκε σε ιστορικά παραδείγματα και πολιτικές εκστρατείες. Οι Μπολιβάρ, Φιντέλ, Ρόζα Λούξεμπουργκ, Γκράμσι, Περόν και Κίρχνερ αναφέρθηκαν σε μια μη χρονολογική ακολουθία και απεικόνισαν τη θεωρία με σαφήνεια. Η χειρότερη εκδοχή του θεσμικού λόγου είναι ο νεοφιλελευθερισμός, τόνισε.

πημένη του Λατινική Αμερική και στράφηκε προς την Ευρώπη. Καμία αντίσταση στο νεοφιλελευθερισμό δεν αναδύθηκε στην Ευρώπη, εκτός από την Ελλάδα, είπε. Εξεπλάγην και συγκινήθηκα. Για τα επόμενα πέντε λεπτά, ο Ερνέστο μιλούσε για τις αντιστάσεις των Ελλήνων και τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ αναφέρθηκε στη δουλειά «των συντρόφων από την Ελλάδα» δείχνοντάς με. Τον συνάρπαζε ο συνδυασμός του παραδοσιακού πρωτοβάθμιου συνδικαλισμού και των νεότερων μορφών κοινωνικής κινητοποίησης, των πλατειών και των κινημάτων αλληλεγγύης. Ζητούσε από όλους να στηρίξουν την ελληνική αριστερά, τη μόνη ελπίδα για την Ευρώπη. Το δείπνο που ακολούθησε το πρόσφερε η Αλίσια Κάστρο, η πρέσβης της Αργεντινής, μαζί με τους πρέσβεις της Βολιβίας και της Βενεζουέλας, ο «ριζοσπαστικός κύκλος της διπλωματίας», όπως τους πείραξε ο Ταρίκ Αλί. Ο Ερνέστο μίλησε για τον Τσε και την Κριστίνα και για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει σήμερα η Αργεντινή. Ένα καινούργιο κέντρο ιδρύθηκε στο Μπουένος Άιρες και επρόκειτο να δαπανά αρκετό καιρό εκεί κάθε χρόνο, για να αναπτύξει και να εφαρμόσει το πλούσιο θεωρητικό του οπλοστάσιο.

Μετά τραγούδησε αργεντίνικα και ιταλικά επαναστατικά τραγούδια και πείραζε τους λατίνους φίλους του που δεν ήξεραν τα λόγια. «∆εν υπάρχει επανάσταση δίχως τραγούδια και συναίσθημα», είπε. Το ενδιαφέρον του για την Ελλάδα παρέμενε δυνατό. Μου ζήτησε να πω δυο λόγια για τις πιθανότητες του ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόμενες Ευρωεκλογές. Το ενδιαφέρον σε όλους τους παρευρισκόμενους ήταν μεγάλο και συμφωνήσαμε να διοργανώσουμε ακόμα μια «συνάντηση της ριζοσπαστικής διπλωματίας» αφιερωμένη στην Ελλάδα. Με κάλεσε για δείπνο στο σπίτι του, ώστε να συζητήσουμε την κατάσταση με λεπτομέρειες. Συμφωνήσαμε να συναντηθούμε μόλις αυτός και η Σαντάλ θα επέστρεφαν από την Ισπανία. Ήθελε να πάρει μέρος σε μια πρωτοβουλία από σπουδαίους διανοητές, με σκοπό να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στον ελληνικό λαό. Θα βρισκόταν στις Βρυξέλλες τον Μάιο, μου είπε, και θα ήταν ευτυχής να συμμετάσχει σε ένα πάνελ ή σε μια συνέντευξη Τύπου στην Ελλάδα. ∆εν θα ερθει στην Αθήνα τώρα πια. Αλλά όλοι οι μεγάλοι διανοουμενοι που θα βρεθούν πάλι κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ θα μεταφερούν το αγωνιστικό του πνεύμα και πάθος.

οσπαστική δημοκρατία ∆εν υπάρχει επανάσταση δίχως τραγούδια

Σε εκείνο το σημείο άφησε την αγα-

με την ελληνική πολιτική πραγματικότητα

“

Το καθολικό και απελευθερωτικό στοιχείο αναδύεται μόνο όταν το μερικό ηγεμονεύσει καθορίζοντας το νόημα του. Οπως εξηγεί ο Λακλάου, το καθολικό είναι ένα «άδειο σημαίνον» χωρίς μόνιμο και αναγκαίο νόημα. Ηγεμονική πολιτική είναι ακριβώς ο αγώνας για να πληρωθεί το οικουμενικό με συγκεκριμένο περιεχόμενο. μισμού. Το καθολικό και απελευθερωτικό στοιχείο αναδύεται μόνο όταν το μερικό ηγεμονεύσει καθορίζοντας το νόημα του. Η καθολική ιδέα που θα βοηθήσει την ανάδειξη των ισοδυναμιών πίσω από τις επιφανειακές διαφορές βρίσκεται πάντα σ’ ένα επιμέρους και αποκλεισμένο στοιχείο. Οπως εξηγεί ο Λακλάου, το καθολικό είναι ένα «άδειο σημαίνον»

χωρίς μόνιμο και αναγκαίο νόημα. Ενας αμφιλεγόμενος όρος, μια λέξη ή εικόνα (αλληλεγγύη, ελευθερία, δικαιοσύνη) γίνεται πεδίο ιδεολογικής σύγκρουσης. Ηγεμονική πολιτική είναι ακριβώς ο αγώνας για να πληρωθεί το οικουμενικό με συγκεκριμένο περιεχόμενο. Στην Ελλάδα, η «σωτηρία» αποτελεί τέτοιο άδειο σημαίνον, λέξη χωρίς αναγκαίο περιεχόμενο, που γίνεται πεδίο ιδεολογικής σύγκρουσης. Η εξουσία και τα ΜΜΕ προσπαθούν να την ηγεμονεύσουν χρησιμοποιόντας το success story. Από την πλευρά του λαού, η «σωτηρία» συναρθρώνεται με την ανατροπή των μέτρων και της κοινωνικής καταστροφής. Ποιό σημαινόμενο θα ηγεμονεύσει το σημαίνον «σωτηρία»; Έξοδος στις αγορές ή ανατροπή του μνημόνιου; Αυτό παίζεται στις επόμενες εκλογές. «Σωτήρας» θα είναι όποιος πείσει για το νόημα της σωτηρίας.

Ηγεμονικές παρεμβάσεις

Εδώ βρίσκεται η μεγάλη συνεισφορά του Λακλάου και της «ριζοσπαστικής του δημοκρατίας». Είναι θεωρία συγκρουσιακή διατηρώντας τη σχέση με το μαρξισμό. Αλλά, επειδή στηρίζεται στην ενδεχομενικότητα της σύστασης ταυτοτήτων και της πολιτικής έκβασης, αποδίδει κεντρική σημασία στον πολιτικό λόγο, την επιλογή διαχωριστικών γραμμών και τη στρατηγική συμμαχιών. Χρησιμοποιώντας τον κατάλληλο για τη συγκυρία ανταγωνισμό, η δημοκρατία μπορεί να επεκτείνει συνεχώς την αλυσίδα των ισοδυναμιών ξεπερνώντας σε μορφή και περιεχόμενο τους περιορισμούς της κοινωνικής οντολογίας. Από την άλλη πλευρά, επειδή όλα παίζονται και καμιά θεωρία ή ένταξη δεν δίνει εγγυήσεις επιτυχίας, η λαθεμένη επιλογή που περιορίζει την έκταση και ένταση του λαϊκού πόλου είναι καταστροφική. Για τον Λακλάου, η συνάρθρωση ριζοσπαστικής δημοκρατίας και θεωρίας περνάει μέσα από ηγεμονικές παρεμβάσεις στην πολιτική και την οικονομια, την αισθητική και τον πολιτισμό, τη φιλοσοφία και την τέχνη. Είναι «το έργο μιας ολόκληρης γενιάς για τα επόμενα χρόνια» γράφει. Με το θάνατο του, το θεωρητικό του έργο ανατίθεται στους πολλούς μαθητές του. Το πολιτικό, στην ελληνική ριζοσπαστική αριστερά. Κ. ∆.

Άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε την πολιτική

Τηλεφώνησα σε μερικούς φίλους, για να επιβεβαιώσω αυτό που αρχικά ακούστηκε σαν αστείο και έπειτα έγραψα σε μερικούς από τους πνευματικούς του φίλους, για να τους μεταφέρω την είδηση του θανάτου του Ερνέστο Λακλάου. Όλοι σοκαρίστηκαν όπως κι εγώ. O Σλαβόι Ζίζεκ μου έγραψε: «Είχαμε κάποιες πολύ σοβαρές παρεξηγήσεις με τον Ερνέστο Λακλάου, αλλά ακριβώς αυτή η παθιασμένη σύγκρουση με έκανε να συνειδητοποιήσω πλήρως την εξαιρετική συμβολή του και το χρέος μου σε αυτόν. Ακόμα και όταν οι θεωρητικοί δεν αναφέρονται άμεσα στον Λακλάου, η σκιά του είναι εκεί κάθε φορά που μιλάμε για ηγεμονία, ανταγωνισμό και λαϊκισμό. ∆εν πρόκειται απλώς για μια μορφή μέσα στο χώρο της σύγχρονης πολιτικής θεωρίας, καθόρισε το ίδιο το περίγραμμα αυτού του χώρου». Ο Ετιέν Μπαλιμπάρ: «Τον σκεφτόμουν όλη νύχτα, αφού διάβασα το μήνυμα σου. Είναι ένας «καθαρός» θάνατος, πράγμα πολύτιμο, αλλά ήρθε πολύ νωρίς. Κρατώ πολύτιμες αναμνήσεις. ∆εν ήταν πάντα εύκολος, αλλά ήταν απίστευτα γενναιόδωρος». Ο Ζακ Ρανσιέρ: «Είναι σπάνιο να συναντάς ένα διανοητή που είναι τόσο βαθιά ανήσυχος για την ιδέα ότι οι ιδέες καταφέρνουν, κάτι και που είναι πάντα ανοιχτός για συζήτηση και φιλία». Ο Γκαγιάτρι Σπίβακ: «Θρηνούμε για έναν καλό φίλο και έναν σπουδαίο διανοητή». Η Τζούντιθ Μπάτλερ: «Φοβερή απώλεια.» Πραγματικά φοβερή απώλεια. Για τους φίλους του, τους φοιτητές του, την αριστερά. Πρώτα ο Τόνι Μπεν, έπειτα ο Στιούαρτ Χολ και τώρα ο Ερνέστο. Μια περίοδος πολιτικής και θεωρίας της βρετανικής και παγκόσμιας αριστεράς φτάνει στο τέλος της. Ο Ερνέστο άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε την πολιτική, τον πολιτισμό, την αριστερά. Η ευθύνη βαραίνει τώρα τους φοιτητές του (πολλοί βρίσκονται στην Ελλάδα), για να συνεχίσουν -στη θεωρία και στην πράξητη δουλειά για τη ριζοσπαστική δημοκρατία.

Του κιτς η μάνα

Η αισθητική της χούντας των συνταγματαρχών με αποσπάσματα από το βιβλίο του Φώτου Λαμπρινού “Χούντα είναι, θα περάσει;” 21 Απριλίου 1967, η Χούντα των συνταγματαρχών επιβάλλεται και καταλύεται το δημοκρατικό πολίτευμα. Το καθεστώς των συνταγματαρχών, πέρα από την κατάλυση της δημοκρατίας, επιχειρεί να διαμορφώσει μια ιδεολογικοπολιτική αφήγηση, αλλά και να δημιουργήσει τη δική της αισθητική. Για τη μαύρη αυτή επέτειο, δημοσιεύουμε σήμερα αποσπάσματα από το εξαιρετικό βιβλίο του Φώτου Λαμπρινού «Χούντα είναι, θα περάσει;», Καστανιώτης, 2013, που βασίζεται στα κινηματογραφικά «Επίκαιρα» της επταετίας και με το οποίο σχολιάζει την εικόνα που προβάλλεται και διανέμεται από το καθεστώς ως μέσο προπαγάνδας. Με τον ίδιο τίτλο, προβλήθηκε από τα κανάλια της ΕΡΤ το ντοκιμαντέρ του δημιουργού, λίγους μήνες πριν το κλείσιμό της.

Σ.Κ.

ν δεχτούμε ότι παράδοση σημαίνει την επινόηση του παρελθόντος από το εκάστοτε παρόν και ιστορία αντιστοίχως σημαίνει την τεκμηρίωση του παρελθόντος επίσης από το εκάστοτε παρόν, η Χούντα αντέστρεψε πλήρως αυτή τη σειρά και επιδόθηκε στην επινόηση της ιστορίας, προσθέτοντας βεβαίως το δικό της γούστο και τη δική της αντίληψη περί αισθητικής. Για να είμαστε δίκαιοι, δεν επινόησε αυτή πρώτη την αναπαράσταση της διαβόητης «διαχρονικότητας του Ελληνισμού» με τη συλλήβδην θέαση της ιστορίας. Είχε προηγηθεί, ήδη από το 1927, το ζεύγος Σικελιανού, όταν στην αναβίωση της «δελφικής Ιδέας», με εκδηλώσεις που κινηματογραφήθηκαν, είδαμε νέους και νέες από τα χωριά της Φωκίδας να υποδύονται αρχαίους πολεμιστές και να επιδίδονται σε αναπαραστάσεις μαχών, και ιέρειες σε τελετουργικές κινήσεις, ντυμένες με εσθήτες που είχε υφάνει και ράψει η ίδια η Εύα Πάλμερ. Το ίδιο επαναλήφθηκε μερικές φορές επί 4ης Αυγούστου και μετά ξεχάστηκε, για να αναβιώσει με την καθιέρωση της «Πολεμικής Αρετής» των ελλήνων ως εθνικής εορτής στη διάρκεια της Απριλιανής ∆ικτατορίας.

«Με την συμμετοχήν χιλιάδων λαού…»

Αμέσως μετά το πραξικόπημα, τη θεματογραφία των Επικαίρων καλύπτουν κατά κύριο λόγο οι δημόσιες εκδηλώσεις του καθεστώτος, η περιγραφή των οποίων αρχίζει πάντα: «Με την συμμετοχήν χιλιάδων λαού…». Έτσι, σε ένα κατάμεστο Καυτατζόγλειο, όπου κυριαρχούν τα πανό «Ζήτω ο Βασιλεύς», ακούμε πώς: «Με πάσαν επισημότητα ετελέσθησαν εις το Καυτατζόγλειον Στάδιον της Θεσσαλονίκης, επ’ ευκαιρία της γεννήσεως του διαδόχου Παύλου, στρατιωτικαί επιδείξεις». Χιλιάδες λαού «επεφύλαξαν θερμοτάτην υποδοχήν» στο βασιλέα και την Άννα Μαρία, στον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Κόλλια και στην ηγεσία των Ενόπλων ∆υνάμεων. Ακούγονται φωνές από «κονσέρβα»: «Κωνσταντίνος! Κωνσταντίνος!», και βλέπουμε να παρελαύνουν τσολιάδες, τμήματα στρατού και άρματα με την ιστορία της Ελλάδος»: «Αρκάδι», «Αγία Λαύρα», «Βαλκα-

νικοί Πόλεμοι», «Βορειοηπειρωτικόν [και όχι Αλβανικό] Έπος», «Συμμοριτοπόλεμος». Σε κάποια από αυτά υπάρχουν επιγραφές, όπως «Ζήτω η εθνική Κυβέρνησις», «Καλώς ήλθατε, Βασιληά μας», «Με τον Βασιληά μας στην Κύπρο και στην Βόρειο Ήπειρο». Περιττό να σχολιάσει κανείς την «καλλιτεχνική αξία» των ντεκόρ πάνω στα άρματα, τα οποία πλαισιώνουν οι «ήρωες» σε στιλ ταμπλό βιβάν. Ακολουθούν στρατιωτικές επιδείξεις με μοτοσυκλετιστές φλεγόμενους, αλεξιπτωτιστές με το σήμα της 21ης Απριλίου, λοκατζήδες που παλεύουν ημίγυμνοι και, τέλος, βολές πυροβολικού οι οποίες, αν και άσφαιρες, έχοντας στραμμένες τις κάννες προς τις κερκίδες, δίνουν την εντύπωση ότι το πυροβολικό βάλλει κατά των θεατών. Η εκδήλωση έχει ιστορική σημασία γιατί είναι η πρώτη, μετά την 21η Απριλίου, όπου βλέπουμε παρέλαση αρμάτων που αναπαριστούν την «ελληνική ιστορία». Ωστόσο, στη γελοιότητα των εικόνων, κυρίως αυτών που θα ακολουθήσουν, θα πρέπει να προσθέσουμε τα κείμενα που τις συνοδεύουν από τους εκάστοτε εκφωνητές των Επικαίρων. (...)

∆ιπλούς ήτο ο σκοπός της επισκέψεως του αντιπροέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κυρίου Σπύρου Άγκνιου εις την Ελλάδα. Αφενός επίσημαι συνομιλίαι μετά της ελληνικής κυβερνήσεως επί θεμάτων αφορώντων εις το ΝΑΤΟ, και αφετέρου ένα προσκύνημα εις τον τόπον των προγόνων. Εις το αεροδρόμιον του Ελληνικού τον κύριον Άγκνιου, ο οποίος συνωδεύετο υπό της συζύγου του και μελών της οικογενείας του, υπεδέχθησαν ο πρωθυπουργός κύριος Γεώργιος Παπαδόπουλος, οι αντιπρόεδροι κύριοι Παττακός και Μακαρέζος, υπουργοί, ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών κύριος Τάσκα, ο αρχηγός των Ενόπλων ∆υνάμεων κύριος Αγγελής και άλλοι επίσημοι.

Επίσκεψη του ελληνικής καταγωγής αντιπροέδρου των ΗΠΑΣ

Στα «Επίκαιρα» η επίσκεψη είναι φυσικά πρώτο θέμα, με τα συνηθισμένα εμβατήρια ως μουσική υπόκρουση, την επιγραφή «Καλώς Ήλθατε» και την άφιξη του αμερικανικού αεροπλάνου: Ο σπίκερ, άγνωστο για ποιο λόγο, παραλείπει τη σύζυγο του πρωθυπουργού ∆έσποινα, η οποία εμφανίζεται στο πλευρό του δικτάτορα. Νεαρά κορίτσια (προφανώς επιστρατευμένες μαθήτριες

κάποιου γυμνασίου), κουνώντας ελληνικές και αμερικανικές σημαιούλες, «επευφήμησαν τον κύριον αντιπρόεδρον ενθουσιωδώς. Και τούτο ήτο το κύριον χαρακτηριστικόν της υποχοδής: η πρωτοφανής λαϊκή συμμετοχή και η θερμότις με την οποίαν εγένετο δεκτός ο κύριος Άγκνιου εις την Ελλάδα». Σειρά έχουν τώρα τα αγόρια, που δεν κουνάνε σημαιούλες, αλλά σπρώχνονται μεταξύ τους για να του σφίξουν το χέρι. Πρώτος ο λαός της ελληνικής πρωτευούσης, συγκεντρωμένος καθ’ όλον το μήκος της διαδρομής από του αεροδρομίου μέχρι του ξενοδοχείου Hilton, εις το οποίον κατέλυσε ο Αμερικάνος αντιπρόεδρος, επευφήμησε τον κύριον Άγκνιου και τον πρωθυπουργόν κύριον Παπαδόπουλον. Εις την είσοδον της πόλεως, παρά την πύλην του Αδριανού, αι Αθήναι δια του δημάρχου Ρίτσου εύχονται εις τον επιφανή επισκέπτην των το «Καλώς Όρισες» και του προσφέρουν την χρυσήν κλείδα. Ο Ρίτσος σφίγγει το χέρι του Άγκνιου

“

και μαζί στέκονται μπροστά στα μικρόφωνα, ενώ γύρω τους έχει συγκεντρωθεί πλήθος κόσμου. ∆εν ακούμε φυσικά αυτό που λέει ο Σπίρο, γιατί δεν υπάρχει σύγχρονος ήχος. Ο σπίκερ μας πληροφορεί όμως ότι «Συγκεκινημένος ευχαριστεί δια την τιμήν και χαιρετά τον αθηναϊκόν λαόν». Ακολουθεί η επίσκεψη στον Ζωιτάκη, με αναμνηστικές φωτογραφίες μπροστά στην είσοδο του Μεγάρου Μαξίμου, και οι συνομιλίες μετά του Πρωθυπουργού στη Βουλή, οι οποίες «διεξήχθησαν επί θεμάτων αναφερομένων εις την Βορειατλαντικήν Συμμαχίαν». Πόζες και με τους δύο, καθισμένους δίπλα - δίπλα στον καναπέ, και χαμόγελα. «Θερμαί προπόσεις και δώρα αντηλλάγησαν κατά την διάρκειαν του επισήμου γεύματος το οποίον ο πρωθυπουργός κύριος Παπαδόπουλος παρέθεσε προς τιμήν του κυρίου Άγκνιου. Και η επακολουθήσα δεξίωσις ήτο μια μικρή ευκαιρία δια ευρυτέρας γνωριμίας και φιλικάς εκδηλώσεις». •

Αν δεχτούμε ότι παράδοση σημαίνει την επινόηση του παρελθόντος από το εκάστοτε παρόν και ιστορία σημαίνει την τεκμηρίωση του παρελθόντος επίσης από το εκάστοτε παρόν, η Χούντα αντέστρεψε πλήρως αυτή τη σειρά και επιδόθηκε στην επινόηση της ιστορίας, προσθέτοντας τη δική της αντίληψη περί αισθητικής.