Κυριακή 23-03-2014 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 23 Μαρτίου 2014 • Αρ. φ. 1195 • 2 €

Τι επιδιώκουμε κοινωνικά και ποιοί είναι οι προνομιακοί συμβαλλόμενοι σελ. 9

... ∆. ΠαπαδάτοςΑναγνωστόπουλος: Για την κυβερνητική κρίση στο μεταναστευτικό

Το μεγαλύτερο μέρος της κρίσης το πιστώνονται οι χειρισμοί του ΣΥΡΙΖΑ σελ. 21

... Χ. Γεωργούλας: Σύμβουλος σε επικίνδυνη σύγχυση

Ερωτηματικά και προβληματισμοί από άρθρο συμβούλου του Α. Τσίπρα σελ. 5

... Θ. Μιχόπουλος: Σαν τη μύγα μες στο γάλα

Μετά τις ευρωεκλογές τα μέτρα που προκαλούν αναταράξεις σελ.3

∆ΙΕΘΝΗ

Ε. Πετρίδου: Όλοι παρακολουθούν τους πολίτες

Οι μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούν μέχρι και αρχηγούς κρατών σελ. 13

Ινδία: Η ανάπτυξη της οικονομίας αύξησε την ανισότητα

Η Μίνα Μενόν και ο Άτσιμ Βανάικ μιλούν για την ινδική πραγματικότητα των καστών, της βίας κατά των γυναικών και της ανισότητας. σελ. 16-17

ΘΕΩΡΙΑ

Ε. Μπαλιμπάρ: Μια νέα ώθηση, αλλά για ποια Ευρώπη;

Ο γάλλος φιλόσοφος επιχειρεί την καταγραφή των τριών ιστορικών φάσεων που πέρασε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα σελ. 30-31

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΣΥΡΙΖΑ: Αρπάζουν το ψωμί, γυρίζουν ψίχουλα

Από τα Γιάννενα ο Αλέξης Τσίπρας επιτέθηκε στην κυβέρνηση χαρακτηρίζοντας την συμφωνία με την τρόικα καταστροφική σελ. 10

... ΠΡΑΣΙΝΟΙ: Από δύο χωριά... Οικολόγοι

Συνεχίζουν να ταλανίζονται από εσωτερικές διαφωνίες και αποχωρήσεις σελ. 11

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

...

Π. Καρασούλος: Το «εμείς» είναι το πιο ισχυρό μας όπλο

Ο στιχουργός και εκδότης μιλά για τους νέους δημιουργούς και την υπεράσπιση του καλλιτεχνικού αιτήματος σελ. 28-29

ΤΡΟΪΚΑ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΡΙΜΩΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Νέα ακροδεξιά Βαθμιαία αλλά σταθερά η Νέα ∆ημοκρατία, με κάθε ευκαιρία, στα διάφορα επίπεδα που εκφράζεται και υλοποιείται η πολιτική της μετατοπίζεται προς την άκρα δεξιά, με το σύμμαχο ΠΑΣΟΚ, όμηρο, να εκδηλώνει ενίοτε την αμηχανία του. Τη βδομάδα που πέρασε, ο γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου κ. Μπαλτάκος δήλωσε απερίφραστα ότι ήταν και είναι αντικομμουνιστής. Νωρίτερα πληροφορηθήκαμε ότι υποψήφιος ευρωβουλευτής θα είναι ο γνωστός

εθνικιστής και ακροδεξιός κ. Κρανιδιώτης. Συγχρόνως, ο κ. Μιχελάκης επέμεινε στην αντιμεταναστευτική τροπολογία του και δήλωσε ότι θα την επαναφέρει την ερχόμενη βδομάδα. Πρόκειται άραγε για προετοιμαστικές πράξεις του νέου κόμματος που φιλοδοξεί να εμφανίσει το Σεπτέμβρη ο κ. Σαμαράς, με το οποίο θα επιχειρεί να καλύψει το επιδιωκόμενο κενό της άκρας δεξιάς με προκάλυμμα μερικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ;

Η σύμπλευση της κυβέρνησης με τις αντικοινωνικές και αντεργατικές εντολές της τρόικας που καταγράφηκαν και επίσημα στη μεταξύ τους συμφωνία, κάτω από τον προπαγανδιστικό μανδύα του κοινωνικού μερίσματος, εκπλήσσει. Η πολιτική που χαράσσεται, τυφλή και άτεγκτη, έναντι των πιο αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων και συγχρόνως φιλική έναντι των ανθρώπων του πλούτου είναι το απαραίτητο πολιτικό υπόβαθρο κάθε μοντέρνας ακροδεξιάς.

Όχι στα χημικά του πολέμου

Σήμερα Κυριακή, στις 12μ., πολίτες από ολόκληρη την Κρήτη, και όχι μόνο, συναντιούνται στο Αρκάδι του Ρεθύμνου για τη δεύτερη μεγάλη συγκέντρωση ενάντια στην εξουδετέρωση των χημικών του πολέμου της Συρίας στη θάλασσα της Μεσογείου. Εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ προσπαθούν να μεταφέρουν την αντιπαράθεση με τη Ρωσία από την Ουκρανία και την Κριμαία στη Μέση Ανατολή και συγκεκριμένα τη Συρία. Έτσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να «παγώσουν» τις διπλωματικές σχέσεις με τη Συρία και να απελάσουν όσους Σύρους υπηρετούν στην πρεσβεία της ∆αμασκού στην Ουάσιγκτον και στα προξενεία σε Μίσιγκαν και Τέξας. Η κίνηση αυτή προκάλεσε την αντίδραση της Μόσχας, η οποία έκανε λόγο για «ανησυχητική και απογοητευτική» απόφαση. Και ενώ, ο διπλωματικός πόλεμος συνεχίζεται τα θύματα του εμφυλίου αυξάνονται ξεπερνώντας πλέον τους 57.000 νεκρούς και τους 2,6 εκατομμύρια πρόσφυγες.

Φωτο: Βασίλης Μαθιουδάκης

Χ. Λάσκος: Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι συμμαχίες

Ραντεβού τον Σεπτέμβρη

∆ύο χρόνια μετά..

Μετά τις ευρωεκλογές τα σπουδαία της συμφωνίας με την τρόικα. Σ.Ρομπόλης, Γ. Κουζής, Κ.Νικολάου και Φ. Κλαυδιανός.

Συμπληρώνονται, την Παρασκευή 28 Μαρτίου, δύο χρόνια από τότε που ο Γιάννης Μπανιάς έφυγε από κοντά μας.

Σελ. 6, 7, 18, 19

Σελίδα 10

Και ύστερα, για ποια σωφρονιστική πολιτική μιλάμε; Του Νίκου Κουλούρη*

το σχέδιο νόμου του υπουργείου ∆ικαιοσύνης περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ρυθμίσεις για τα καταστήματα κράτησης Γ τύπου (φυλακές υψίστης ασφαλείας, όπως τις χαρακτηρίζει το ίδιο το υπουργείο). Οι φυλακές αυτού του τύπου έχουν προβλεφθεί από το 2009, αποτελώντας, τότε, «απάντηση» του κράτους στη δεύτερη απόδραση δύο κρατουμένων με ελικόπτερο από το Κατάστημα Κράτησης Κορυ-

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙ∆Α 2

ΘΕΜΑΤΑ

Και ύστερα, για ποια σωφρονιστική πολιτική μιλάμε;

«Πρωκτογενές πλεόνασμα»

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ 1η ΣΕΛΙ∆Α

δαλλού. Στο διάστημα που μεσολάβησε, όμως, δεν καθορίστηκε το καθεστώς κράτησης στο οποίο υπάγονται οι κρατούμενοι στα καταστήματα αυτά (κατάδικοι που εκτίουν ποινές ισόβιας ή πρόσκαιρης κάθειρξης άνω των δέκα ετών, που κρίνονται επικίνδυνοι για την ομαλή κοινή συμβίωση στα άλλα καταστήματα κράτησης, σύμφωνα με τον Ν. 3772/2009), ούτε ο τρόπος με τον οποίο κρίνεται η «επικινδυνότητά» τους.

Εκτροπή

Τώρα, ο νομοθέτης επανέρχεται, έχοντας δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα με τον ισχυρισμό ότι απαντά στη μη επιστροφή ενός αδειούχου κρατουμένου από την έβδομη άδεια που έλαβε. Το επιχείρημα αυτό προφανώς δεν πείθει, αφού δεν συνδέεται με το καθεστώς και το επίπεδο ασφαλούς κράτησης των φυλακών. Τούτο, δε, ακριβώς επειδή κάθε αδειούχος κρατούμενος εξέρχεται νόμιμα από τη φυλακή και δεν «εκθέτει» με την μη επιστροφή του καμιά ανεπάρκεια του φυλακτικού σκέλους του εγκλεισμού. Επομένως, όποια σχετική σύνδεση επιχειρείται, μόνο ως πρόφαση μπορεί να αξιολογηθεί. Το κρίσιμο ζήτημα είναι άλλο: οι άδειες των κρατουμένων. Μαζί με αυτό, όμως, το υπουργείο ∆ικαιοσύνης επιχειρεί να ισοπεδώσει κάθε θεμελιώδη αρχή που διέπει, τουλάχιστον θεωρητικά, τη σωφρονιστική νομοθεσία και την προσανατολίζει στη δίκαιη και ίση μεταχείριση των κρατουμένων, με παροχή ευκαιριών κοινωνικής επανένταξης. Ακόμη περισσότερο: οι ρυθμίσεις που τέθηκαν υπό διαβούλευση, εάν γίνουν μέρος της νομοθεσίας, θα σημάνουν μια εκτροπή από κάθε έννοια σωφρονιστικής νομιμότητας, αν όχι θεσμική εκτροπή. Πρόθεση των συντακτών του νομοσχεδίου για τις φυλακές τύπου Γ’ είναι να αποκλείσουν άμεσα ή έμμεσα, μεγάλο αριθμό κρατουμένων από την εφαρμογή βασικών θεσμών και μέτρων που αποτελούν τη σπονδυλική στήλη της μεταχείρισής τους (άδειες, εργασία με ευεργετικό υπολογισμό, επισκεπτήρια, αλληλογραφία, ημιελεύθερη διαβίωση, απόλυση υπό όρο) στο πλαίσιο της στέρησης της προσωπικής ελευθερίας τους. Όπου αυτό δεν ορίζεται ρητά, ομολογείται κυνικά με τη «ρήτρα» ότι οι περιορισμοί που θα επιβάλλονται στα καταστήματα κράτησης τύπου Γ’ επιτρέπεται να καθιστούν ανέφικτη την εφαρμογή θεσμών και προγραμμάτων που προβλέπονται στον Σωφρονιστικό Κώδικα. Στις φυλακές αυτές προβλέπεται ότι θα κρατούνται υπόδικοι και κατάδικοι, ανάλογα με το (ποινικό ή πειθαρχικό) έρεισμα της εισαγωγής ή της μεταγωγής τους, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τεσσάρων ή δέκα ετών, που θα μπορεί να επιμηκύνεται επί διετία χωρίς ανώτατο όριο, βάσει μιας εκτίμησης περί «ιδιαίτερης επικινδυνότητας». ∆ιευκρινίζεται, εκ του περισσού, ότι «οι κρατούμενοι στις φυλακές αυτές θα διαβιούν σε αυστηρότερο καθεστώς σε σχέση με τους λοιπούς κρατουμένους, ως προς τη χορήγηση αδειών κ.λπ.». Για να μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η ανατροπή των δεδομένων στον τομέα της «σωφρονιστικής» (;) πολιτικής το υπουργείο ∆ικαιοσύνης προωθεί αλλαγές ως προς τα όργανα και τις διαδικασίες μεταγωγής των κρατουμένων, τις υπηρεσίες εξωτερικής φρούρησης των φυλακών, «εκχωρεί» αρμοδιότητές που έχει εκ της πολιτειακής αποστολής του στο υπουργείο ∆ημόσιας Τάξης [και Προστασίας του Πολίτη] και ανοίγει τον δρόμο για την ανάληψη της διοίκησης των φυλακών από συνταξιούχους δικαστικούς λειτουργούς και αξιωματικούς της αστυνομίας!

Κρατούμενοι διαφορετικών ταχυτήτων

Η νέα, υπό διαμόρφωση, πρωτοβουλία του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, στο μέρος που αφορά την πολιτική του στον τομέα των φυλακών, ακολουθεί την πεπατημένη της εισαγωγής μέτρων αυστηρότητας που συνεπάγονται την έκτιση ποινών διαφορετικών ταχυτήτων και προσθέτει το στοιχείο της διαφοροποίησης του καθεστώτος κράτησης επί τα χείρω όσον αφορά τη δεινοπάθεια που συνεπάγεται η ποινική προσβολή της προσωπικής ελευθερίας. [Εξ]ωθεί την ποινική καταστολή από τον ωφελιμισμό και την ουδετερότητα που την χαρακτηρίζουν τις τελευταίες δεκαετίες με τις νομοθετήσεις του 1967, του 1989 και του 1999, στην εκδικητικότητα. Η επιλογή αυτή αποτελεί μια απαράδεκτη θεσμική ακρότητα που μόνο εντάσεις, αντιπαλότητα και εχθρότητα μπορεί να καλλιεργήσει στον χώρο των φυλακών, επισπεύδοντας την από καιρό προαναγγελθείσα κατάρρευσή του σε βάρος κάθε έννοιας νομιμότητας και δικαιοσύνης.

* Ο Ν. Κουλούρης είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνικής ∆ιοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του ∆ημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε.

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Ο Μητσάρας, ο εμβληματικός τύπος των διαδηλώσεων με τα ατομικά του πλακάτ αυτή τη φορά παρα-έγραψε. Οι φιλόλογοι διαδηλωτές εναντίον των απολύσεων διχάστηκαν. Οι μισοί ερμήνευσαν ότι πρωκτογενές σημαίνει κωλόπαιδο και επομένως υπάρχει πλεόνασμα και για εξαγωγή. Οι άλλοι μισοί επέμεναν ότι αναφέρεται στην τεράστια παραγωγή κοπράνων. Στο τέλος, τη διάσταση απόψεων θα λύσει η Σύνοδος Κορυφής, με την ελληνική προεδρία. Η παραπάνω παραγωγή συνδέεται και με την υπερπαραγωγή του Πάγκαλου, αλλά σε άλλο πεδίο, πιο πνευματικό και γκλάμουρους. Μέσω Twitter παραφράζει στιχάκια μεγάλου πολιτικού βάρους, αν και επιπλέουν όπως τα κόπρανα. «Μας πήρανε τον Τόμσεν λαλούμ λαλούμ λαλούμ. Την τρόικα μας πήραν ζουμ τριαλαρό. ΣΥΡΙΖΑ και Τσίπρας και ζήτω η δραχμή», ήταν το πρώτο. Ο Πάγκαλος παίζει με το τραγουδάκι των ΕΛΑΣιτών όταν έχασαν τη μάχη της Αθήνας, αυτοντομπαριζόμενοι, ότι σύντομα θα επιστρέψουν. Ειρωνεύεται έτσι τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ για ενέσεις αισιοδοξίας, επειδή η τρόικα θα φύγει και εμείς θα χάσουμε το έδαφος κάτω από τα πόδια. Η πολιτική επιστήμη σηκώνει τα χέρια για τους Πάγκαλους. Αν δεν είχε διαλύσει την Υγεία ο Άδωνης, θα τους στέλναμε στα αρμόδια τμήματα. Υπάρχουν κλινικές ενδείξεις. Το λαλούμ λαλούμ είναι η υποσυνείδητη παραδοχή ότι λάλησαν. «Το πολύ τριαλαρό τριαλαρό δε βγαίνει σε καλό», όπως λέμε στο χωριό μου. «Τρεις λαλούν και δυο χορεύουν». Η τρόικα λαλεί και η δικομματική κυβέρνηση χορεύει. Κάποιοι βγήκαν στα κεραμίδια. Ο Μ. Χαροκόπος απειλεί με παραίτηση για το γάλα, ενώ ο Μωραΐτης δήλωσε ότι έγινε εικονική διαπραγμάτευση. Υπερβολές, κάποια διαπραγμάτευση έγινε. Ο Στ. Παπασταύρου, σύμβουλος του Σαμαρά είπε στην τρόικα «σας δίνουμε γάιδαρο και εσείς τον κοιτάζετε στα δόντια». Ξεφτίλα προσφορά. Τα πήρε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Ματίας Μορς και του απάντησε έξαλλος. «Εδώ εμείς, ήρθαμε να σας πάρουμε το άλογο και όχι το γάιδαρο». Ξημερώματα ήταν. Εξέφρασαν τις ευαισθησίες τους με το τραγούδι του Μπιθικώτση. «Ένα όμορφο αμάξι με δύο άλογα». Ο σύμβουλος του Σαμαρά λάλησε το στιχάκι «Το ένα τ’ άλογο να είναι μαύρο, σαν την πικρή μου την κατάμαυρη ζωή». Η τρόικα, ωσάν χορωδία έβαλε ψηλά τον πήχη των διεκδικήσεών της. «Το ένα τ’ άλογο να είναι άσπρο, όπως τα όνειρα που έκανα παιδί». «∆ύο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα», θα έλεγε ο Μητσάρας. Θα μπορούσε να πει και το «άλλα λογαριάζει ο γάιδαρος και άλλα ο γαϊδουριάρης». Οι παροιμίες ισχύουν, φυσικά και στα καθ’ ημάς. Στο Τεχνικό Επιμελητήριο, η (παρα)προσκείμενη

Βλαχάβα 11 & Αθηνάς, 3ος όροφος, Αθήνα 105 51 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702, 3619513 3619514 • FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού

στον ΣΥΡΙΖΑ παράταξη αποφάσισε να ψηφίσει τη γνωστή μας Τόνια Μοροπούλου. Είπαμε για συμμαχίες σύντροφοι, αλλά «ακόμη το γαϊδούρι στο γκατζιόλι δεν ανέβηκε, τα ποδάρια του κουνάει». Στην Ανδραβίδα το λένε διαφορετικά: «Μη δένεις γάιδαρο στη θέση του αλόγου». Πάντως, ανεξάρτητα από τις μεγαλειώδεις κινήσεις τακτικής δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ, οι τροϊκανοί βρήκαν έδαφος να παίζουν μπάλα. Τους δίνουμε γάιδαρο, μας παίρνουν και το βόδι και το άλογο. Άσε που βλέπουν έντονες ενδείξεις ανάπτυξης. Τρέξε κόσμε. Η κυβέρνηση χάρισε δισ. στους ντόπιους ολιγάρχες, όπως τον Βαρδινογιάννη και Λάτση. Φτιάχνει ιστοσελίδες με κόστος 1,3 εκατομμύρια το μικρότερο, μέχρι 2,2 εκατομμύρια το ανώτερο για την ιστοσελίδα του ΙΚΑ. Σκέφτηκαν ότι οι συνταξιούχοι τρώνε την πενιχρή σύνταξή τους την πρώτη εβδομάδα και μετά πρέπει να περνούν ευχάριστα τις μέρες τους, παίζοντας με την ιστοσελίδα του ασφαλιστικού φορέα. Στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης πλήρωσαν 5.300 ευρώ για αγορά πούρων Αβάνας. Τι να κάνουν οι άνθρωποι. Τους έπρηξαν με το φρέσκο γάλα και ήθελαν να ξεσκάσουν. Να το έριχναν στα ναρκωτικά; Λίγοι κάνουν οικονομίες, όπως ο Άδωνης που έκοψε και τον αέρα στα νοσοκομεία. Για αυτό σιχαίνεται τους κομμουνιστές. Αντίθετα ο Μπαλτάκος μίλησε ιδεολογικά. Είπε ότι «γεννήθηκα αντικομμουνιστής, και έτσι θα πεθάνω» Αυτά ακούει ο Κουτσούμπας και προχωρά ανανέωση του ΚΚΕ με ραγδαίους ρυθμούς. Συναντήθηκε με αντιπροσωπεία του Ινστιτούτου Πολιτικής του Ελληνοαμερικάνικου Εμπορικού Επιμελητηρίου. Αντικείμενο της συνάντησης ήταν οι επεξεργασίες του Ινστιτούτου για την ελληνική οικονομία. Σταθερό όμως το ΚΚΕ στον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα, δε συζήτησε ούτε για την Ουκρανία, ούτε για τη Συρία ούτε για την Κύπρο. Μόνο για την ουδέτερη οικονομία. Άντε και στο Τέξας για να μελετήσει πως κρατάνε φρέσκο το γάλα οι καουμπόηδες της περιοχής.

Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 150 • Kύπρος: 250 • Ευρώπη: 250 • Λοιπός κόσμος: 250 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: ΣΤ’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR

Γεράσιμος ο Αλιεύς alieys@hotmail.gr

3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmai.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

“

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Του ΚΥΡ

Σαν τη μύγα μες στο γάλα

ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΣΩΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ – ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Αντ. Σαμαράς πανηγυρίζει τη συμφωνία με την τρόικα δηλώνοντας, μάλιστα, ότι έβγαλε «τη χώρα από την κρίση» -ο Γ. Παπανδρέου σε ανάλογες στιγμές ισχυριζόταν ότι «λεφτά υπάρχουν». Γιατί ακριβώς; Το 1, 5 εκατομμύριο ανέργους; Την ύφεση; Τους μισθούς πείνας; Τις ανύπαρκτες συντάξεις; Τη διάλυση των νοσοκομείων και του συστήματος υγείας; Ή το γεγονός ότι έξι στους δέκα έλληνες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, όπως παραδέχεται η Τράπεζα της Ελλάδος; Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου…

Κραδασμοί στην κυβέρνηση

Η συμφωνία, βέβαια, δεν δικαιώνει τους πανηγυρισμούς –το αντίθετο. Ήδη, άλλωστε, εξαιτίας της διάταξης για το φρέσκο γάλα [έως 10 ημέρες από 5 που είναι σήμερα] έχουν προκληθεί ισχυρές αναταράξεις και στο εσωτερικό της. Ο αναπληρωτής υπουργός Μ. Χαρακόπουλος απειλεί με παραίτηση, ενώ δύο βουλευτές εμφανίζονται απρόθυμοι να ψηφίσουν τις ρυθμίσεις –Μιχ. Κασσής: «∆εν την ψηφίζω την ρύθμιση» , Θ. Μωραΐτης: «Εικονική διαπραγμάτευση». Ωστόσο, η απόφαση του Α. Λοβέρδου, ο οποίος μέσω… Ελιάς επέστρεψε στο ΠαΣοΚ, να στηρίξει τη συμφωνία προσθέτει δύο ακόμα ψήφους στον κυβερνητικό συνασπισμό που διαθέτει, πλέον, 155 ψήφους. Η Καθημερινή, μάλιστα, επιτίθεται στην κυβέρνηση γιατί «θα έπρεπε να τις υπερασπισθεί και όχι να τις εμφανίζει σαν ένα “πικρό χάπι” χάπι που πρέπει να καταπιεί για να πάρει την έγκριση της τρόικας για τις επόμενες δόσεις» [κύριο άρθρο, 21.03.14]. Ο ίδιος ο Αντ. Σαμαράς, πάντως, φρόντισε από Βρυξέλλες να εκβιάσει τους βουλευτές του λέγοντας ότι «είναι άδικο αλλά και στενάχωρο για τον κόσμο τη μέρα που η Ελλάδα ανοίγει τα φτερά της να υπάρχουν τέτοιες παραφωνίες».

Ανακωχή για τις ευρωεκλογές

Η [πολιτική] συμφωνία μεταξύ τρόικας και κυβέρνησης επετεύχθη κάτω από την πολιτική πίεση που αντιμετωπίζουν και οι δύο πλευρές ενόψει των ευρωεκλογών. Αναζητήθηκαν συμβιβασμοί που δεν θα εκθέτουν καμία πλευρά, ενώ θα δίνουν και την ευχέρεια να μιλούν για επιτυχία. Η κυβέρνηση, δηλαδή, εξασφάλισε ανακωχή με την τρόικα εξαγοράζοντας πολιτικό χρόνο –«η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, σε συμπαιγνία με την τρόικα, στήνει μια νέα επικοινωνιακή φούσκα προεκλογικής εξαπάτη-

σης του ελληνικού λαού», σημειώνει ο ΣυΡιζΑ. Ωστόσο, τα σκληρά σημεία της συμφωνίας παραπέμφθηκαν για μετά τις ευρωεκλογές, τον Ιούνιο. Ακόμα η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών πάει για το Νοέμβριο, ενώ το καλοκαίρι θα συζητηθεί το πώς θα εξασφαλισθεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, οπότε, το πιθανότερο, θα συζητηθεί και το θέμα της απόλυσης δημοσίων υπαλλήλων και το 2015. Νέα αξιολόγηση «θα υπάρξει το καλοκαίρι πια» και η τρόικα θα γυρίσει «μόνο μετά τις ευρωεκλογές» ξεκαθάρισε ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα, Π. Καρβούνης [Αθήνα 9,84], ενώ ο επίτροπος Όλι Ρεν [συνέντευξη στο Bloomberg] δήλωσε πως «τώρα ολοκληρώσαμε τη δουλειά σ’ αυτό το στάδιο, ώστε να διασφαλίσουμε τη χρηματοδότηση για το 2014» διευκρινίζοντας ότι το θέμα του χρέους «θα διευθετηθεί μέσα στο καλοκαίρι».

αλλά και κυρίως το πολιτικό ντόμινο που θα προκληθεί στην Ευρώπη, λίγο πριν τις ευρωεκλογές, θα είναι ανεξέλεγκτο. Εδώ στηρίχθηκε η κυβέρνηση και προσπάθησε να εκβιάσει αλλά αντιμετώπισε τη σκληρή στάση της τρόικας και επέστρεψε άμεσα στο καβούκι του καλού και υπάκουου μαθητή. Αυτό που κυρίως επιζητούσε η τρόικα, μπροστά στον βάσιμο φόβο να πάρει την κυβέρνηση ο ΣυΡιζΑ, ήταν να δεσμεύσει τη χώρα με πλέγμα μέτρων και μηχανισμούς ελέγχου της οικονομίας. Για λόγους προστασίας των πιστωτών της, αλλά και γιατί το ∆ΝΤ, έχοντας αποφασίσει να αποχωρήσει από την Ευρώπη, θέλει να κλείσει βελούδινα όλες τις εκκρεμότητές του. Υπάρχει, βέβαια, και το θέμα του ιδεολογικού προσανατολισμού μιας χώρας, που αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα μας μπροστά στις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις που έρχονται.

Πλήρης έλεγχος της χώρας

Μέρκελ: Σπεύδει σε βοήθεια

Τι κέρδισαν ως αντάλλαγμα οι Ευρωπαίοι; Σε καμία περίπτωση δεν επιθυμούν να χρεοκοπήσει η Ελλάδα για περίπου 10 δισ. ευρώ που χρειάζονται προκειμένου να καλυφτούν οι «υποχρεώσεις» του Μαΐου. Πρώτον γιατί θα χάσουν τα δισεκατομμύρια που έχουν δανείσει και δεύτερον γιατί το οικονομικό,

Η ηγεσία της Ευρωζώνης, βέβαια, δεν θα αφήσει αβοήθητο τον Αντ. Σαμαρά και θα προσπαθήσει να διαμορφώσει πολιτικό κλίμα υπέρ του. Έτσι, στο άτυπο Eurogroup της Αθήνας [που γίνεται την… πρωταπριλιά] αναμένεται να εγκριθούν όσα ακριβώς χρήματα απαιτούνται για να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες όχι της χώρας αλλά των δανει-

Ακροδεξιός θίασος

Είναι φανερό ότι η Ν∆ του Αντ. Σαμαρά βρίσκεται σε πορεία ολοκλήρωσης της ακροδεξιάς στροφής της. Η δημόσια σύγκρουση, άλλωστε, μεταξύ μελών της κυβέρνησης, για την προσθήκη μιας τροπολογίας [που ουσιαστικά νομιμοποιούσε την απέλαση για όποιον μετανάστη καταγγείλει ρατσιστική βία …], αποκάλυψε τις δυνάμεις που επικρατούν στο εσωτερικό της. Στη Βουλή, λοιπόν, υπήρξε ένα «πήγαινε – έλα» της τροπολογίας με τον Γ. Μιχελάκη να την καταθέτει και τον αναπληρωτή υπουργό Λ. Γρηγοράκος να την αποσύρει! Η εμπλοκή του Μ. Βορίδη και του Π. Μπαλτάκου ήταν άμεση με τον Λ. Γρηγοράκο σε ερώτηση αν ο Π. Μπαλτάκος θέλει με την κίνησή του «να κλείσει το μάτι» στη λεγόμενη σκληρή δεξιά να απαντά ότι «είναι θέμα προσωπικό του κ. Μπαλτάκου. ∆εν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Όλοι καταλαβαίνουμε και καταλαβαινόμαστε σ’ αυτή τη ζωή. Και καταλαβαίνουμε τι θέλει καθένας…». Αντίδραση υπήρξε και από τον γραμματέα επικοινωνίας του ΠαΣοΚ ∆. Καρύδη που έγραψε στο twitter ότι «στη Βουλή ηττήθηκαν οι ρατσιστικές και ακροδεξιές πρακτικές του κ. Μπαλτάκου». Η Ντ. Μπακογιάννη, πάντως, φρόντισε να διαχωρίσει τη θέση της από τις πρακτικές του Π. Μπαλτάκου ακυρώνοντας, παράλληλα, το συνεργάτη και φίλο του πρωθυπουργού δηλώνοντας ότι «ο κ. Μπαλτάκος είναι απλά γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου. ∆εν έχει

στών μας. Θα μας δώσουν, δηλαδή, όσα ακριβώς χρειάζονται για να ξοφλήσουμε ομόλογα που λήγουν. Παράλληλα, μετά την ανακοίνωση της Eurostat για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, αναμένεται στην Αθήνα και η γερμανίδα καγκελάριος Αν. Μέρκελ. Στους σχεδιασμούς στήριξης της κυβέρνησης εντάσσεται και η προεκλογική «έξοδος» στις αγορές με την έκδοση ομολόγων της τάξης των 2-3 δισ. ευρώ –«Εφικτή η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές τον Απρίλιο», υποστηρίζει το ∆ιεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο [IIF] ξεκινώντας το χορό των ευνοϊκών δημοσιευμάτων. Η δήλωση, άλλωστε, του Γ. ∆ραγασάκη, σ’ αυτές τις συντηρητικές δυνάμεις «του χρεοκοπημένου συστήματος» αναφέρεται που «θα κάνουν ό,τι μπορούν για να ανακόψουν ή να επιβραδύνουν την αναπόφευκτη ανατροπή τους. Όμως ας το πάρουν απόφαση. Με την επερχόμενη πολιτική αλλαγή ούτε τα διαπλεκόμενα συμφέροντα, ούτε ο ξένος παράγοντας, ούτε μια κυβέρνηση που απλώς θα επικαλείται το λαό, θα μπορούν χωρίς τη βούληση του ίδιου του λαού να δεσμεύουν τη χώρα». Η κοινωνία γνωρίζει και δύσκολα θα πειστεί από όλο αυτό το προεκλογικό σκηνικό επιτυχίας, όσο και αν το στηρίζουν τα συστημικά μέσα ενημέρωσης. Τρία χρόνια τώρα μας αντιμετωπίζουν ως αγέλη. Ας τους διαψεύσουμε… Θόδωρος Μιχόπουλος

καμιά απολύτως σχέση με τη Ν∆» [Action24]. Το αυτί του κ. Μπαλτάκου, πάντως, δεν φαίνεται να ιδρώνει. «Η συγκεκριμένη διάταξη του κ. Μιχελάκη, την οποία υπερασπίστηκε και ο κ. Βορίδης στη Βουλή, έπρεπε να μπει», δήλωσε [Βήμα FM, 21.03.14] τονίζοντας ότι «θα επανέλθει το άρθρο 19 και θα δούμε πότε και πώς […] Θα επανέλθει η διάταξη μετά από διαβούλευση». Και για μην έχει κανείς αμφιβολία για το ποιόν του τόνισε υπερήφανα ότι «είμαι αυτό που οι άλλοι νομίζουν. Αντικομουνιστής ασφαλώς και είμαι. ∆εν συζητείται αυτό. Από μικρό παιδί. Έτσι γεννήθηκα, έτσι μεγάλωσα και έτσι θα πεθάνω». Επιτρέπει, πάντως, σε κάποιον να είναι κομμουνιστής –«Ασφαλώς και επιτρέπεται να είναι κάποιος κομμουνιστής», σημειώνει. Ας κατανοήσουν βουλευτές και στελέχη του ΠαΣοΚ και της Ν∆ ότι δύο χρόνια τώρα βρίσκονται στο ίδιο τσουβάλι με όλο το ακροδεξιό θίασο του Μαξίμου. ∆ύο χρόνια κυβερνάει το ΠαΣοΚ με τον Π. Μπαλτάκο, τον Φ. Κρανιδιώτη, τον Μ. Βορίδη, τον Χρ. Λαζαρίδη, τον Αδ. Γεωργιάδη. Θα το αντέξουν και άλλο; Και αν δεν υπάρχει θέμα ιδεολογίας, δεν τίθεται ζήτημα προσωπικής αξιοπρέπειας; Θ. Μιχ.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Μια στρέβλωση με στόχο τον ΣΥΡΙΖΑ Του Νίκου Τσαγκρή

Η «στρέβλωση» α λα… ελληνικά

Ειδικά στην Ελλάδα, λαϊκισμός είναι ο ΣΥΡΙΖΑ! Έτσι μεταφράζεται από τους συστημικούς ηγέτες και τις μικροκομματικές και δημοσιογραφικές παραφυάδες τους η «στρέβλωση». «Επειδή είναι το πιο συγκροτημένο και πιο δυνατό αντισυστημικό κόμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης», θα μου πείτε. Όχι ακριβώς, κυρίως επειδή βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ σαν τρένο που κυλάει κατά πάνω τους και θα τους πετάξει έξω απ’ την κυβερνητική εξουσία και απ’ το «σύστημα» που υπηρετούν! Τρομάρα τους… Εδώ, φυσικά, έχουμε μιαν ακόμα στρέβλωση ή ακριβέστερα μια στρέβλωση της «στρέβλωσης»: τη στρέβλωση της συστημικής στρέβλωσης της έννοιας «λαϊκιστής». Από όλους τους ντόπιους συστημικούς ηγέτες και ηγετίσκους, καθώς και τις δημοσιογραφικές παραφυάδες αυτών. Από τον κ. Σαμαρά, ας πούμε. Που, χωρίς ντροπή, βγαίνει και λέει τον Τσίπρα λαϊκιστή! Ποιος, ο Σαμαράς! Ο έλληνας πολιτικός που εικονογραφεί υπέροχα τον ορισμό του Μπαμπινιώτη για τον λαϊκισμό: «υιοθετεί επιχειρήματα και θέσεις που ευχαριστούν το λαό» (το έκανε προεκλογικά στο Ζάππειο) «με σκοπό την εξασφάλιση της εύνοιάς του» (πράγμα που κατάφερε, όπως όλοι γνωρίζουμε και, στα σημεία, κέρδισε τις εκλογές) «επαινεί και κολακεύει τις αδυναμίες του λαού» (να πληρώνει τα σπασμένα της κυβέρνησής του και των άλλων μνημονιακών κυβερνήσεων) και τους πετά ξεροκόμματα για να συνεχίζουν να το κάνουν.

Λαϊκιστής εκ του αποτελέσματος

Του ∆ημήτρη Πετσετίδη

Ο «λαϊκισμός» ως μομφή, τεκμηριώνεται ασφαλώς και καταλογίζεται ασφαλέστερα στη διάρκεια του χρόνου. Εκ του αποτελέσματος και όχι ως τυφλή συκοφαντία ή ως δίκη προθέσεων. Απ’ αυτή την άποψη, ο Σαμαράς εκτός από οριστικός «λαϊκιστής» είναι και οριστικός πολιτικός απατεών. Αφού εξαπάτησε φρικτά τους ψηφοφόρους που, ελέω λαϊκισμού, προσεταιρίστηκε για να γίνει πρωθυπουργός. Από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ, ο πρόεδρός του, οι βουλευτές και τα στελέχη του, κινούνται στη χρυσή τομή μεταξύ λαϊκισμού και ελιτισμού, ακριβώς στην περιοχή του αυθεντικού λαϊκού. Λες και ακολουθούν την πολύτιμη παρακαταθήκη που μας άφησε φεύγοντας ο μεγάλος έλληνας Μάνος Χατζιδάκις: «∆ύο είναι οι εχθροί της πολιτικής και του πολιτισμού: ο λαϊκισμός και ο ελιτισμός» Φυσικά ο λαϊκισμός καραδοκεί. ∆ιότι πέρα από ορισμούς και Μπαμπινιώτηδες, ο λαϊκισμός δεν είναι παρά μια ενστικτώδης συμπεριφορική παρέκκλιση: η σκόπιμη απομίμηση μιας λαϊκότητας με στόχο την εξαπάτηση του λαού προς ίδιον όφελος… Θέλω να πω εν’ τέλει, ότι ενώ στο «σώμα» και στο «πνεύμα» του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν ανιχνεύεται ούτε ίχνος λαϊκισμού, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κυκλωμένος από λαϊκιστές και ελιτιστές ηγέτες και ηγετίσκους, και από τις δημοσιογραφικές παραφυάδες αυτών, που εν χορώ του καταλογίζουν… λαϊκισμό. Και αυτό είναι μια στρέβλωση, βγαλμένη από το μεγάλο χαλκείο στρεβλώσεων του συστήματος εξουσίας των Βρυξελών. «Επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το πιο συγκροτημένο και πιο δυνατό αντισυστημικό κόμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης», θα μου πείτε. Όχι ακριβώς, κυρίως επειδή βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ σαν τρένο που κυλάει κατά πάνω τους, λέω εγώ: το αντίπαλο κυβερνητικό δέος! Που θα τους πετάξει έξω απ’ την κυβερνητική εξουσία! Κι απ’ το «σύστημα» που υπηρετούν! Τρομάρα τους…

Με εντολή Ερντογάν έκλεισε το τουίτερ στην Τουρκία. Ο Α. Σαμαράς προς το παρόν αποφεύγει να τον αντιγράψει για να μην μείνει άνεργος ο Μουρούτης.

Κοπτοραπτική

«νεοφιλελευθερισμός» είναι η μεγάλη στρέβλωση του παραδοσιακού φιλελευθερισμού, η οποία τον εξοστρακίζει από το πεδίο της πολιτικής στην περιοχή της οικονομίας και τον μεταβάλλει σε φερετζέ του «οικονομισμού», του οικονομικού – σαν να λέμε – φασισμού. Η στρέβλωση «νεοφιλελευθερισμός», όπως κάθε ιδεολογική στρέβλωση που… σέβεται τον εαυτό της, τρέφεται με πολιτικές, και εννοιολογικές στρεβλώσεις, βγαλμένες από το μεγάλο χαλκείο στρεβλώσεων του κυρίαρχου πολιτικοοικονομικού συστήματος. Στο ευρωσυστημικό μενού εννοιολογικών στρεβλώσεων τώρα, κυριαρχεί η διαστρέβλωση της έννοιας της λέξης λαϊκισμός: κατά τον γλωσσολόγο Μπαμπινιώτη, «είναι ο έπαινος και η κολακεία των αδυναμιών του λαού, καθώς και η υιοθέτηση επιχειρημάτων ή θέσεων που ευχαριστούν το λαό, χωρίς όμως και να τον ωφελούν, με σκοπό την εξασφάλιση της εύνοιάς του». Ωστόσο, από τους τεχνικούς της εξουσίας των Βρυξελλών (και τους συστημικούς ευρωπαίους πολιτικούς ηγέτες) ο ορισμός του λαϊκισμού χαλκεύεται ως κάθε ιδέα ευρωσκεπτικισμού, κάθε πολιτικό σχέδιο αμφισβήτησης του κυρίαρχου συστήματος εξουσίας της Ε.Ε., από οπουδήποτε κι αν προέρχεται. Και ειδικά απ’ την… Αριστερά!..

Η εκκλησία στο συνέδριο

ιας και τέθηκε το ζήτημα τις τελευταίες μέρες: στο κείμενο πολιτικής απόφασης, το οποίο υπερψηφίστηκε με μεγάλη πλειοψηφία στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Ιούλιο, στο σημείο 13.16 αναφέρεται: «Καταργούμε όλες τις ρυθμίσεις και κρατικές δομές έκτακτης ανάγκης, τα αυταρχικά και κατασταλτικά νομοθετήματα και αναδιοργανώνουμε σε βάθος το πολιτικό σύστημα, εξαλείφοντας κάθε εστία διαφθοράς και διαπλοκής, τηρώντας με συνέπεια τη διάκριση των εξουσιών, τον διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους και αποκαθιστώντας την εύρυθμη και διαφανή λειτουργία όλων των συναφών θεσμών».

Τα κριτήρια

κτός από την πολιτική επάρκεια, την συνέπεια και το περίφημο «άνοιγμα στην κοινωνία» ο ΣΥΡΙΖΑ καλό είναι να βάλει και άλλα χαρακτηριστικά στις απαραίτητες προϋποθέσεις που πρέπει κάποιος να πληρεί προκειμένου να είναι υποψήφιος στις λίστες του. Ένα από αυτά είναι της ηθικής τάξεως. Για παράδειγμα όποιος ανακοινώνει από μόνος του την υποψηφιότητά του πριν καν συνεδριάσουν τα αρμόδιο όργανα θα πρέπει να «κόβεται». Εκτός κι αν κάποιοι είναι πιο ίσιοι από τους υπόλοιπους.

Τα ΝΕΑ ξεπέρασαν τον εαυτό τους

ια τρεις συνεχείς μέρες η εφημερίδα του Ομίλου Λαμπράκη προαναγγέλλει το τέλος του μνημονίου και την οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Την Τετάρτη είχε τίτλο «Ανοίγει ο δρόμος της ανάκαμψης. Επανεκκίνηση». Την Πέμπτη «Τα πρώτα λεφτά στις 9 Μαΐου» και την Παρασκευή «Το μνημόνιο φεύγει, οι επενδύσεις έρχονται». Εμείς συνιστούμε ψυχραιμία γιατί έρχεται και η 1η Απριλίου και δεν θα έχουν τίτλο για το πρωτοσέλιδο.

Ακομμάτιστη βουλευτής

ώς είναι δυνατόν μία βουλευτής να κατεβαίνει υποψήφια περιφερειάρχης και να χαρακτηρίζεται από εφημερίδα ως ακομμάτιστη; Γίνεται όταν αυτή είναι η Άντζελα Γκερέκου του ΠΑΣΟΚ και η εφημερίδα είναι «ΤΑ ΝΕΑ». Γράφει μάλιστα η συνάδελφος, Βούλα Κεχαγιά: «Εκείνη τελικώς πείσθηκε υπό την προϋπόθεση ότι η υποψηφιότητά της θα εμφανιστεί ως ανεξάρτητη και το ΠΑΣΟΚ δεν θα σπεύσει να της δώσει χρίσμα ή υποστήριξη, αλλά θα την ενισχύσει σιωπηρά». Το πως μεταφράζεται το «σιωπηρά» πιστεύουμε είναι κατανοητό.

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Παγκόσμια ημέρα ποίησης

ιορτάσαμε την Παρασκευή την παγκόσμια ημέρα ποίησης. Οι φήμες που θέλουν τους Τηλέμαχο Χυτήρη, Κωνσταντίνο Μπογδάνο και Χρήστο Παναγιωτόπουλο να μην προλάβαιναν να απαντούν στις ευχές δεν μπόρεσαν να διασταυρωθούν.

500 ευρώ η ψήφος

εντακόσια εκατομμύρια ευρώ σε ένα εκατομμύριο φτωχούς ή ένστολους έλληνες υποσχέθηκε ο Α. Σαμαράς. Ήτοι 500 ευρώ η ψήφος, μπας και καταφέρει η Νέα ∆ημοκρατία να κερδίσει ένα αξιοπρεπές ποσοστό στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Και μετά, τα ξαναπαίρνει πίσω... και έντοκα.

Στο DNA του

«Α

ντικομμουνιστής» από έμβρυο δήλωσε ο συνεργάτης του πρωθυπουργού Π. Μπαλτάκος και μας διαβεβαίωσε ότι έτσι γεννήθηκε και έτσι θα πεθάνει. Και η επιλογή αυτή είναι κεκτημένο δικαίωμα, αφού «επιτρέπεται να είναι κάποιος κομμουνιστής». Μάλλον αυτό σκέφτηκε και η Αντίπαρος, όταν είδε ότι επιτρέπεται να υπάρχει η Πάρος.

Εκλεγμένος βιβλιοπώλης

Α. Γεωργιάδης δεν ενοχλήθηκε από όσα του καταλόγισαν έλληνες φοιτητές και εργαζόμενοι στην Αγγλία για τα «επιτεύγματά» του στη δημόσια υγεία. Όπως παραπονέθηκε, του είπαν: «Είσαι ηλίθιος, είσαι μπουμπούκος και πουλάς βιβλία». Βέβαια, έσπευσε να τους αποστομώσει λέγοντας «Το αν θα πουλάω βιβλία ή όχι είναι κάτι που ο ελληνικός λαός θα αποφασίσει, καθώς είμαι εκλεγμένο μέλος του ελληνικού κοινοβουλίου». Ο υπουργός Υγείας ξέχασε φαίνεται ότι δεν εκλέχθηκε βιβλιοπώλης, αλλά βουλευτής.

Όλα για το γυαλί…

ι κυβερνητικοί υπουργοί εδώ και καιρό δεν πατάνε στη Βουλή να απαντήσουν στις ερωτήσεις των βουλευτών. Όμως αυτό που συνέβη την Παρασκευή, δεν είχε προηγούμενο. Σε επίκαιρη ερώτηση που κατέθεσε η Έφη Γεωργοπούλου – Σαλτάρη στον υπουργό Παιδείας κ. Αρβανιτόπουλο για το αν προτίθεται να απολύσει εκπαιδευτικούς, ο υπουργός όχι μόνο δεν απάντησε, αλλά ούτε καν παρευρέθηκε. Θα είχε δουλειά ο άνθρωπος, όπως δικαιολογήθηκε... Αμ δε, σε κανάλι είχε πάει ζητώντας να κατατεθεί ξανά την επόμενη βδομάδα. Μαρσέλ & Μισέλ

Σύμβουλος σε επικίνδυνη σύγχυση ΠΟΛΙΤΙΚΗ

αίρνοντας αφορμή από ένα άρθρο τού συντρόφου μας Αριστείδη Μπαλτά για το Κυπριακό, ο κ. Γ. Αϋφαντής εκθέτει στην «Αυγή» (16-3) και σε δημόσια θέα έναν τρόπο σκέψης που αξίζει να παρακολουθήσουμε, κυρίως επειδή είναι σύμβουλος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, έστω κι αν αυτό θεσμικά στη λειτουργία ενός δημοκρατικού κόμματος δεν θα έπρεπε να σημαίνει πολλά πράγματα.

Αριστερός ή δεξιός ο ΟΗΕ;

Πρώτα απ’ όλα, ο κ. Αϋφαντής, αν και διπλωμάτης το επάγγελμα, εμφανίζεται να διαφωνεί με την προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ, που τον χαρακτηρίζει, μάλιστα, ειρωνικά «αρχέτυπα αριστερό», και αναρωτιέται: «Πόσο αριστερή είναι η άποψη της παραπομπής τού ζητήματος στο πλαίσιο του ΟΗΕ με στόχο το διζωνικό-δικοινοτικό κράτος;» Και για να δώσει αριστερή χροιά στις ανησυχίες του, συνεχίζει: «Πώς και γιατί θα ευδοκιμήσει ο ταξικός αγώνας στην Κύπρο διεξαγόμενος χωριστά, με κριτήριο διαχωρισμού τη γλώσσα, τη θρησκεία και την εθνική ταυτότητα, πίσω από σύνορα;» Ας αφήσουμε την αλαζονεία του να πιστεύει ότι αυτός ανακάλυψε το δεξιό λάθος της ελληνικής και κυπριακής αριστεράς να θεωρούν την προσφυγή στον ΟΗΕ, τον ευνοικότερο διεθνή θεσμό για την επίλυση τέτοιου τύπου ζητημάτων, και να επικαλούνται τις αποφάσεις του για την επίλυση του Κυπριακού. Ισως έχει κάποιες άλλες ιδέες επ’ αυτού, που δεν θέλει ακόμα να γνωστοποιήσει, αλλά που σίγουρα θα αξίζει να συζητήσουμε οψέποτε τις καταθέσει.

Προλετάριοι, ενωθείτε σε μία χώρα

Ως προς την έγνοια του, πάντως, για την ευδοκίμηση του ταξικού αγώνα στην Κύπρο, γίνεται φανερό από τα ερωτήματα που θέτει ότι, αφ’ ενός παραβλέπει ότι οι διαχωρισμοί τους οποίους επικαλείται, ισχύουν και θα ισχύουν όποιο καθεστώς κι αν επιλεγεί από τον κυπριακό λαό. Αφ’ ετέρου, φαίνεται να μη γνωρίζει ότι ο ταξικός αγώνας έχει στόχο την άρση των διαχωρισμών, δεν προυποθέτει την εξάλειψή τους. Είναι απλώς ανοησία να θεωρεί κάποιος απαραίτητο το νομικό περιορισμό τους για να διευκολύνει την αίσια έκβασή του. Η παρατήρησή του αυτή εκδηλώνει μια διόλου αριστερή αντίληψη. Οσοι διεξάγουν ταξικούς αγώνες, δεν επιδιώκουν να υπερβούν με νομικά μέσα τις διαφορές αυτές, αλλά θεωρούν αναπόσπαστο μέρος του αγώνα τους την ιδεολογική και πολιτική υπέρβασή τους. ∆εν αναρωτήθηκε ποτέ γιατί το γνωστό σε όλους κάλεσμα «προλετάριοι όλου του κόσμου,ενωθείτε» δεν έγινε ποτέ στα χέρια της αριστεράς «προλετάριοι όλου του κόσμου, γίνετε όλοι μία χώρα ή ένα έθνος ή μία θρησκεία»; ∆ιότι δεν της το επέτρεπε ο διεθνισμός της. Ενώ από τα λεγόμενα του κ. Αϋφαντή μπορεί κάποιος δικαιολογημένα να υποθέσει ότι γι’ αυτόν ιδανικές συνθήκες διεξαγωγής του ταξικού αγώνα θα ήταν η εξάλειψη αυτών των διαφορών. Ακούγεται μάλλον πρωθύστερο. Τουλάχιστον. Γιατί ένας όχι και τόσο ευνοικά διατεθειμένος απέναντί του, θα

μπορούσε να υποθέσει άλλα, πολύ χειρότερα. Για παράδειγμα, ότι προτάσσει τις διαφορές τις διαφορές αυτού του τύπου αναδεικνύοντάς τες σε εμπόδιο για τον ταξικό αγώνα, ενώ στην πραγματικότητα τις υποθάλπει. ∆ικαιούμαστε να αναρωτηθούμε κι εμείς με τη σειρά μας: Αν η Κύπρος δεν πρέπει να είναι διζωνική-δικοινοτική , επειδή ο πληθυσμός της είναι κατά πλειονότητα ελληνοκυπριακός, τι θα συνέβαινε αν ήταν πλειονότητα οι τουρκοκύπριοι; Θα υποστηρίζαμε το ίδιο ή θα είχαμε θέσεις αλά καρτ; Αυτά αντιμετωπίζει όποιος προτάσσει την άρση των εθνικών, θρησκευτικών, ταυτοτικών διαφορών ως προυπόθεση για την ευόδωση του ταξικού αγώνα: στην πραγματικότητα τις τροφοδοτεί.

Θεωρίες «εθνικού κέντρου» Οτι περί αυτού πρόκειται, το αντιλαμβανόμαστε και από ένα ακόμη καίριο ερώτημα που θέτει ο κ. Αϋφαντής: «Πόσο αριστερή είναι η ανεπιφύλακτη στοίχιση πίσω από το ΑΚΕΛ;» Είναι προφανές λάθος μια τέτοια στάση, αλλά μη βιαστείτε. Ο μόνος λόγος που εκείνος βρίσκει να την εξηγεί είναι «το αντιστρόφως ανάλογο του δικού μας εκλογικό ποσοστό του , μέχρι πρόσφατα». Και η ισχύουσα μεταξύ αδελφών κομμάτων αρχή ότι κάθε κόμμα ορίζει τα του οίκου του και τα άλλα οφείλουν να σέβονται τις επιλογές του, ακόμα και όταν τις κρίνουν; Μήπως τώρα που απόκτησε αξιοσέβαστο ποσοστό ο ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί και να αντιστραφούν οι ρόλοι; Μήπως όλη αυτή η επιχειρηματολογία σάς θυμίζει κάτι από τη λογική του «εθνικού κέντρου»; Μη νιώθετε ενοχή, αν σας θυμίζουν. Ο κ. Αϋφαντής το επιβεβαιώνει υποβάλλοντας το δήθεν αποστομωτικό ερώτημα στον Αρ. Μπαλτά: «Γιατί δεν κάνουμε το ίδιο και στην Ιταλία;» {δηλαδή «να τους αφήσουμε να αποφασίσουν απερίσπαστοι», όπως προτείνει για τους Κύπριους ο σύντροφος Μπαλτάς}. Τι θεωρεί «επέμβαση» ο κ. Αϋφαντής; Το ψηφοδέλτιο για τις ευρωεκλογές, που σχηματίζεται με τη βοήθεια και τη συμμετοχή του Τσίπρα! Μια διαδικασία, δηλαδή, που προβλέπεται από την ευρωπαική νομοθεσία, ακριβώς για να ενισχυθεί ο πανευρωπαικός χαρακτήρας των ευρωεκλογών. Ακόμα κι αυτό δεν του πάει του κ. Αϋφαντή; Προφανώς όχι, δεν είναι κουτός. Η ιδεολογική

του σύγχυση, όμως, τον υποχρεώνει να χρησιμοποιεί επιχειρήματα που προδίδουν αγνόηση της ιστορικής πραγματικότητας και εθνικιστική προκατάληψη. Αγνοεί, άραγε, ότι περισσότερες από μία φορές η Αθήνα έσπρωξε στην καταστροφή τη Λευκωσία; Η άρση των συνεπειών μιας τέτοιας καταστροφής επιχειρείται τώρα με τα διάφορα σχέδια, και μάλιστα από πολύ χειρότερες θέσεις για τον κυπριακό λαό. Η ελληνική και η κυπριακή αριστερά έχουν βγάλει, πάντως, τα συμπεράσματά τους. Ακόμα και οι συντηρητικές δυνάμεις έχουν αναγκαστεί να παραδεχθούν, στα λόγια τουλάχιστον, ότι «η Λευκωσία αποφασίζει και η Αθήνα συμπαραστέκεται». Αλλά αυτό φαντάζει πολύ δεξιό για τα γούστα του κ. Αϋφαντή, και πάντως δεν συμβαδίζει με τη θεωρία του «εθνικού κέντρου».

Ακατάλληλος γι’ αυτή τη θέση

Κάνοντας την ακατανόητη σύγκριση της Κύπρου με την Ιταλία μάς επιτρέπει να μιλήσουμε αβίαστα για εθνικιστική προκατάληψη: στην Κύπρο οφείλουμε να υποδείξουμε τι να πράξει, κι όχι να ακολουθούμε την εκεί αριστερά. Στα της ιταλικής αριστεράς είναι παράλογο να εμπλακούμε, γιατί αποτελεί αλλοεθνές κράτος. Αυτά τα άτοπα για έναν οποιοδήποτε αριστερό προκύπτουν, όταν το εθνικό τείνει να επικαθορίζει το κοινωνικό. Μπορεί ένας άνθρωπος μ’ αυτή τη συγχυτική σκέψη, με αυτή την απόσταση από την αριστερή αντίληψη για τα πράγματα να βρίσκεται στη θέση του συμβούλου του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί εδώ δεν πρόκειται για κάποια διαφορά απόψεων, που θα ήταν γόνιμη για τον πολιτικό και ιδεολογικό εξοπλισμό μας. Πρόκειται για ασύμβατο χάσμα. Καλά θα κάνει ο σύντροφος Τσίπρας να απαλλαγεί από αυτόν τον σύμβουλο κακών το γρηγορότερο, για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος να ακούσουμε, να διαβάσουμε και να δούμε κάποια μέρα τα χειρότερα. Γιατί είναι φανερό ότι το βάρος των λόγων και των πράξεών του το αποκτά όχι τόσο από την όποια αυταξία του, αλλά από τη δοτή θέση. Από εκεί, άλλωστε, νομίζει ότι μπορεί να βρίσκει και το θάρρος να απευθύνεται με ιταμό τρόπο σ’ έναν σύντροφο σαν τον Αριστείδη Μπαλτά ή σε μια εφημερίδα σαν την «Αυγή». Χ. Γεωργούλας

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Φθηνή εργασία, ακριβή ανεργία

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Συνέντευξη με τον καθηγητή, αρμόδιο για τις εργασιακές σχέσεις στο ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, Γιάννη Κουζή

Τη συνέντευξη πήρε ο Νάσος Χατζητσάκος

Με βάση τη νέα συμφωνία κυβέρνησης και τρόικας προωθείται «πάγωμα» τριετιών και διαμόρφωση «ειδικών αμοιβών» για μακροχρόνια ανέργους. Τελικά, μήπως στόχος είναι ο κατώτατος μισθός να συρρικνωθεί περαιτέρω; Βεβαίως. Τα μέτρα τα οποία προωθούνται έχουν να κάνουν με τη διευκόλυνση των απολύσεων στις μεγάλες επιχειρήσεις, σε όσες απασχολούν περισσότερα από 150 άτομα. Μάλλον «φωτογραφίζονται» οι τράπεζες… Οι τράπεζες και όχι μόνο. Είναι μέτρα «υπόστρωμα» για να προωθηθεί η αναδιάρθρωση των τραπεζών, αλλά αφορούν και μεγάλες επιχειρήσεις υπό ιδιωτικοποίηση του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Η διευκόλυνση των ομαδικών απολύσεων μας δίνει να καταλάβουμε ποιοι είναι οι «αποδέκτες»… Ενδεχομένως μας δείχνουν και ποιοι είναι οι «αιτούντες» … Προφανώς και τους «αιτούντες». Και όσον αφορά στις τριετίες για τους μακροχρόνια ανέργους, με το μέτρο επιχειρείται η αφαίρεση των επιδομάτων για την προηγούμενη προϋπηρεσία τους, από την οποία ωστόσο επωφελείται ο εργοδότης. Επιπλέον, τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τον κατώτατο μισθό δεν περιορίζονται σε αυτούς οι οποίοι αμείβονται με αυτόν. Αφορά στο σύνολο των εργαζομένων. Έτσι, συνεχίζουν να οδηγούνται προς τα κατώτατα όρια και οι υψηλότερες

υπόλοιπες αμοιβές. Να επισημάνουμε ακόμη ότι στην περαιτέρω συμπίεση του κατώτατου μισθού των 586 ευρώ και των 510,9 ευρώ μικτά (για τους νέους έως 25 ετών) συμβάλλουν και τα προγράμματα Κοινωφελούς Εργασίας. Όσοι συμμετέχουν σ’ αυτά έχουν 493 ανώτατο όριο αμοιβής και για τους νεότερους 421 ευρώ. Μήπως τελικά όλη η Ελλάδα θα γίνει μια ειδική οικονομική ζώνη; Αυτό ακριβώς. Μπορεί να μην έχει πλέον λόγο ύπαρξης, με όσα ακολούθησαν, ο στόχος της διαμόρφωσης ειδικών οικονομικών ζωνών στη χώρα μας, όταν έχεις μετατρέψει όλη τη χώρα σε ειδική οικονομική ζώνη μέσα από την πλήρη ισοπέδωση της εργασίας, την πλήρη απορρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας και την αποδιάρθρωση των συλλογικών συμβάσεων που καθορίζουν τους μισθούς. Και παρ’ όλα αυτά, η ανεργία αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας... Η ανεργία σαν ποσοστό έχει εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα μεγέθη. Πριν την κρίση το ποσοστό ήταν στο 7,5%. Σήμερα βρίσκεται στο 28%. Υπολογίζονται περίπου σε 500.000 τα νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο. Καταλαβαίνει κανείς ότι οδηγούμαστε σε ανθρωπιστική κρίση. Σε αυτά τα προβλήματα προσθέστε τη μείωση των εσόδων για τα ασφαλιστικά ταμεία.. Την ίδια στιγμή μια κατηγορία του πληθυσμού περνά από την απασχόληση, κατευθείαν, στην κατηγορία των «άεργων». Σε αυτή συμπεριλαμβάνονται μακροχρόνια άνεργοι οι οποίοι α-

∆HMOΣΙΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ

Ποιος θα πουλήσει τόσο φθηνά την ψυχή του; Σύμφωνα με τις διαρροές του υπ. Οικονομικών, η τρόικα έχει αποδεχτεί πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013 που προσεγγίζει τα 3 δισ. Οι τελικές αποφάσεις (και οι νομοθετικές παρεμβάσεις που συνεπάγονται) θα ληφθούν αμέσως μετά την επιβεβαίωση του πλεονάσματος από την Eurostat, στις 23 Απριλίου. Θα είναι όλα προετοιμασμένα, ώστε τα χρήματα να φτάσουν στους δικαιούχους πριν τις εκλογές. ∆εν αναμένονται, όμως, σημαντικές εκπλήξεις. Σύμφωνα με όσα είπε ο πρωθυπουργός -και όσα διοχετεύονται- αυτά τα 3 δισ. θα μοιραστούν ως εξής: 1 δισ. θα δοθεί για αποπληρωμή του χρέους, 1 δισ. θα διατεθεί για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους (επιπλέον του 1,8 δισ. που προβλεπόταν ήδη για το 2014). Σχεδόν 0,5 δισ. θα δοθούν για να καλύψουν κάποιες τρύπες που δημιουργήθηκαν εκτάκτως στον προϋπολογισμό του 2014 (350 εκ. από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, 60 εκ. από την τελεσίδικη απόφαση σχετικά με τις αποδοχές των δικαστικών κτλ). Άλλα 505 εκ. θα δοθούν εφάπαξ σε χαμηλοσυνταξιούχους, ένστολους, μακροχρόνια ανέργους και

Του Γιάννη Κακαρώνη

Η προσπάθεια περαιτέρω συμπίεσης των μισθών, συνεχίζεται με τα νέα μέτρα της συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας (άρση περιορισμών για ομαδικές απολύσεις και «πάγωμα» τριετιών στους κατώτατους μισθούς μακροχρόνια ανέργων), ενώ η επίσημη ανεργία αναμένεται μέχρι το τέλος του χρόνου να «σκαρφαλώσει» στο 30%. Αυτό τονίζει ο καθηγητής Παντείου Γιάννης Κουζής αρμόδιος για τα θέματα των εργασιακών σχέσεων του ΙΝΕ ΓΣΕΕ.

ποθαρρυμένοι περνάνε στο δυναμικό που δεν αναζητά πλέον εργασία. Στους ανέργους δεν συμπεριλαμβάνεται ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων πολιτών οι οποίοι μεταναστεύουν. Ξεπερνούν τις 300 χιλιάδες εκείνοι που προσανατολίζονται σοβαρά προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως ειδικευμένο δυναμικό. Μιλάμε για πολίτες, παραγωγικούς υπό φυσιολογικές συνθήκες. Με τις ασκούμενες πολιτικές υποβαθμίζονται παραγωγικές δυνάμεις, οι οποίες, παράλληλα, πλήττονται από μια σειρά μέτρων, παρά τις υποσχέσεις για ανάπτυξη. Αναμένουμε π.χ. μέτρα που θα διευκολύνουν τις ομαδικές απολύσεις τα οποία προστίθενται στα μέχρι τώρα παρεμφερή μέτρα. Επίσης, έχουμε μέτρα για περαιτέρω περικοπές στην απασχόληση στο ∆ημόσιο. Αυτά είναι στοιχεία που μας δείχνουν ότι η ανεργία θα διογκωθεί περισσότερο. Επιπλέον είναι και τα μέτρα που συνεπάγονται περαιτέρω πλήγματα κατά των παραγωγικών δυ-

άλλες αδύναμες κοινωνικές ομάδες με χαμηλό εισόδημα και περιουσία (περίπου 1 εκ. άτομα θα λάβουν ποσά που θα κυμαίνονται από 200 έως 800 ευρώ). Τέλος, θα δοθούν και 20 εκ. για την ανακούφιση των αστέγων. Η επίτευξη πλεονάσματος και το μοίρασμα 0,5 δισ. αποτελούν ένα από τα βασικότερα όπλα (αν όχι το βασικότερο) της κυβέρνησης στην προσπάθεια της να πείσει τον κόσμο ότι έχει έρθει η ώρα της εξόδου από το μνημόνιο. Όμως, μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να επιτυγχάνει το σκοπό της. Το μεν πλεόνασμα δεν πείθει ούτε για την εντιμότητα του (συνεχώς ανακύπτουν στοιχεία που του στερούν αξιοπιστία, όπως η πρόσφατη απάντηση του Ρεν στον ευρωβουλευτή Σκυλακάκη για τις συντάξεις που καθυστερούν χρόνια να δοθούν), αλλά ούτε και ως επιτυχία ικανή να εμπνεύσει τον κόσμο. Εξάλλου, σύμφωνα με το μνημόνιο, τα πλεονάσματα θα πρέπει να αυξάνονται τα επόμενα χρόνια και να φτάσουν στο ύψος των 9 δισ. ή 4,5% του ΑΕΠ, και εκεί θα πρέπει να παραμείνουν για χρόνια. Το δε κοινωνικό μέρισμα των 500 εκ., το οποίο δίνεται εφάπαξ και λίγες μόλις μέρες πριν τις εκλογές, είναι ένα πολύ ευτελές τίμημα -σε σχέση με τα δεκάδες δισ. θυσιών που έχουν γίνει ως τώρα- για να πουλήσει στο διάβολο την ψυχή του ένας λαός, που τα τελευταία χρόνια τον διαπερνά (περισσότερο έντονα από οτιδήποτε άλλο) η αποστροφή προς τις πολιτικές λιτότητας, σε ό,τι ονομάστηκε μνημόνιο. Επιπλέον, όλα αυτά τα «επικοινωνιακά» δεν συμβαίνουν εν κενώ, αλλά ενώ εξακολουθεί να επιδεινώνεται η πραγματικότητα που βιώνουν οι πολίτες, αλλά και η αγορά. ∆ημοσιονομικά μέτρα για την περίοδο 2014 - 2016 δεν συμφωνήθηκαν, σε αυτή τη φάση. Πάντως, όπως

“

νατοτήτων της χώρας, όπως τις ρυθμίσεις για το γάλα, τα φάρμακα. Θα διευκολύνουν τις εισαγωγές και θα δημιουργήσουν σοβαρό πλήγμα στην ελληνική κτηνοτροφία και σε τομείς της βιομηχανίας. Οι ασκούμενες πολιτικές εξυπηρετούν πρώτιστα τα συμφέροντα των δανειστών και την εισαγωγή προϊόντων απαξιώνοντας τις εγχώριες παραγωγικές δυνατότητες. Παράλληλα, διευκολύνουν ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες για να επενδύσουν σε μια χώρα με χαμηλό εργατικό κόστος διατηρώντας την ανεργία σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ακόμη και αν θα υπάρξει μια περίοδος ανάπτυξης, όλες οι ενδείξεις λένε ότι θα είναι «άνεργη ανάπτυξη». Για να καταφέρουμε να μειώσουμε την ανεργία στα επίπεδα πριν από το πρώτο μνημόνιο, πρέπει να πετύχουμε σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 4%. Και θα χρειαστούμε για μια 20ετία. •

φάνηκε και στην ανακοίνωση που εξέδωσε την περασμένη Τετάρτη η τρόικα δεν είναι πεισμένη ότι το πλεόνασμα του 2013 (βασικά, η απόδοση στο σκέλος των εσόδων) μπορεί να συνεχιστεί και στις επόμενες χρονιές. Για αυτό και αναφέρεται στη συμφωνία για συνέχιση της εισφοράς αλληλεγγύης και το 2015, αλλά και σε -άγνωστα- μέτρα που έχουν συμφωνηθεί και «τα οποία σχεδιάζονται» για το 2014. Φοίβος Κλαυδιανός

Το κοινωνικό μέρισμα των 500 εκ., το οποίο δίνεται εφάπαξ και λίγες μόλις μέρες πριν τις εκλογές, είναι ένα πολύ ευτελές τίμημα -σε σχέση με τα δεκάδες δισ. θυσιών που έχουν γίνει ως τώρα- για να πουλήσει στο διάβολο την ψυχή του ένας λαός, που τα τελευταία χρόνια τον διαπερνά η αποστροφή προς τις πολιτικές λιτότητας.

OIKONOMIA

Μετά τις ευρωεκλογές θα δούμε ποια ήταν η συμφωνία Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Συνέντευξη με τον καθηγητή και διευθυντή του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, Σάββα Ρομπόλη

Οι διθυραμβικοί τόνοι για τη συμφωνία με την τρόικα και οι διακηρύξεις ότι «αλλάζουμε σελίδα» είναι κατάλληλα για προεκλογική χρήση. Τι συμφωνήθηκε ακριβώς και ποια είναι τώρα η πραγματικότητα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, είναι δύο από τα ερωτήματα που θέσαμε στον επιστημονικό διευθυντή του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ. Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός

Nα κάνουμε πρώτα μια γενική εκτίμηση για τη συμφωνία με την τρόικα; Πρόκειται για μια συμφωνία διαφωνιών. Συγκεκριμένα, στο θέμα των ομαδικών απολύσεων δόθηκε εξάμηνη παράταση. Άρα θα ξανασυζητηθεί. Το ίδιο και με το θέμα των τραπεζών και του πλεονάσματος για το 2015. Συμφώνησαν μεν σε εκτίμηση για πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ, αλλά με διατήρηση του φόρου αλληλεγγύης, ίσως και άλλων αν αυτός δεν αρκεί. Είναι, νομίζω, μια κατά συνθήκη συμφωνία, που αποβλέπει να εξυπηρετήσει προεκλογικές σκοπιμότητες της ελληνικής κυβέρνησης και της Ευρώπης. Γι’ αυτό, μετατοπίστηκε το κέντρο βάρους των συζητήσεων για μετά τις ευρωεκλογές. Η ανακοίνωση που εξέδωσε και η τρόικα, ενισχύει την προσέγγισή σας. Αυτό που ενδιαφέρει, νομίζω, και τα δυο μέρη, ως προς τη στρατηγική επιλογή της εσωτερικής υποτίμησης, είναι να αποφασιστεί στο Eurogroup που θα γίνει στις 5 Μαΐου, με βάση την εισήγηση της τρόικας, η καταβολή της δόσης για να αποπληρωθούν τα ομόλογα των 9,2 δισ. που λήγουν τέλος Μαΐου. Επομένως, όλα τα υπόλοιπα συμφώνησαν να τα ξαναδούν

“

χωρίς την πίεση της προεκλογικής περιόδου. Ο Ρεν υποστήριξε, ωστόσο, ότι η ελληνική οικονομία αλλάζει σελίδα και ότι εισέρχεται στο δρόμο της ανάκαμψης. Πράγματι, το λέει αυτό, όπως εξάλλου ανακοινώνει και η κυβέρνηση ότι το πρώτο εξάμηνο του 2014 θα βγει στις αγορές, μόνο και μόνο για να αποδείξουν ότι η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης είχε αρχή, μέση και τέλος, και ως εκ τούτου είναι μια επιτυχημένη, αναγκαία και απαραίτητη πολιτική, που έπρεπε να εφαρμοστεί για τις χώρες με κρίση χρέους. Στο πλαίσιο αυτό διακηρύσσουν ότι συρρικνώνεται η ύφεση και επανέρχεται η ανάκαμψη, κάνοντας πως δεν βλέπουν το κοινωνικό κραχ που έχει συντελεστεί από τις ασκούμενες πολιτικές της λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης. Νομίζω ότι αυτό είναι και το διακύβευμα των εκλογών στην Ευρώπη. Η αντιπαράθεση των δύο απόψεων, δηλαδή αφενός της ύφεσης, της λιτότητας και της ανεργίας και, αφετέρου, της ανάπτυξης, της απασχόλησης και του κοινωνικού κράτους. Ποια είναι η πραγματικότητα, σύμφωνα με το ΙΝΕ; Εμείς για το 2014, όπως προβλέψαμε από το 2010, λέμε ότι θα έχουμε παράταση της ύφεσης, μεταξύ -0,5% και -1% και ανάκαμψη 0,5% - 0,8% το 2015. Γι’ αυτό μιλάμε για μικρή αύξηση της ανεργίας και το 2014. Εξ άλλου και ο ΟΟΣΑ και άλλοι διεθνείς φορείς μιλούν για ύφεση το 2014 και ανάκαμψη για το 2015 και μετά. Η συμφωνία, τώρα, πώς επηρεάζει τα δεδομένα; Ποιο το σχόλιό σας για το μέρισμα των 500 εκ. ευρώ; Καταρχήν, η σύλληψη και η στρατηγική της εσωτερικής υποτίμησης

Τώρα έρχεται η έναρξη της δεύτερης φάσης: οι αγορές, δηλαδή η διεθνής οικονομία, έχει στόχευση διείσδυσης στην πραγματική οικονομία, και αυτό θα γίνει μέσω των τραπεζών. ∆ηλαδή, θα συμμετέχουν τα Funds στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και μετά, μέσα απ’ αυτή θα γίνουν μέτοχοι στις επιχειρήσεις που έχουν πάρει δάνεια και δεν μπορούν να τα αποπληρώσουν.

διατηρείται.Εμείς είχαμε εξαρχής πει ότι η διατήρηση των μισθών και των κοινωνικών δαπανών θα διατηρήσει ένα επίπεδο ανάπτυξης και η ανάπτυξη θα διατηρεί ένα επίπεδο απασχόλησης, με αποτέλεσμα να διατηρείται η οικονομική δραστηριότητα, να αποκλιμακώνεται το χρέος και να ανακόπτεται η παραγωγική και η κοινωνική καθίζηση της χώρας. Είναι μια τελείως διαφορετική οικονομική αντίληψη και ένα διαφορετικό υπόδειγμα οικονομικής πολιτικής. Η τρόικα ήταν ιδιαίτερα άκαμπτη με τις τράπεζες. Τι φοβάται; Νομίζω, ότι η διαφωνία της εστιάζει στα αποτελέσματα της Black Rock και της Τράπεζας Ελλάδος για το ποσό της αναγκαίας κεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Τώρα έγινε μια υποχώρηση, αλλά νομίζω ότι φοβούνται για τη μέσο-μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα, κυρίως για τον αριθμό των δανείων που δεν αποπληρώνονται, κλπ. Τους απασχολεί, πώς οι τράπεζες, και με τη μείωση των καταθέσεων, θα μπορούν να διατηρήσουν μια μέσο-μακροπρόθεσμη ισορροπία. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, πώς σχολιάζεται από την πλευρά σας; Καταρχήν εκτιμούμε ότι έγινε με τη συμφωνία τρόικας, εργοδοτών και κυβέρνησης, και μάλιστα χωρίς αναλογιστική μελέτη για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις στα έσοδα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Συνολικά, οι εισφορές μειώθηκαν με το δεύτερο μνημόνιο (1,4%) και τώρα (3,9%) δηλαδή κατά 5,3%. Υπολογίζουμε ότι προκαλείται στα Ταμεία ένα έλλειμμα περίπου 1 δισ. ευρώ. Η προσδοκία είναι ότι αυτή η μείωση στην δαπάνη για μισθούς σε συνδυασμό με τη μείωση κατά 50% των τριετιών για τους εργαζόμενους μετά από μακροχρόνια ανεργία, θα συμβάλλουν στην αύξηση των προσλήψεων από τις επιχειρήσεις. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει να έχουν νέες παραγγελίες και αυτή τη στιγμή οι επιχειρήσεις για το δεύτερο εξάμηνο του 2014 σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι αρκετά περιορισμένες.Με νέες παραγγελίες περιορισμένες, οι επιχειρήσεις θα ανταποκριθούν παραγωγικά με το υπάρχον εργατικό δυναμικό, όσο και να μειωθούν οι δαπάνες μισθοδοσίας και κοινωνικής ασφάλισης. Τους διαφεύγουν όλα αυτά, ή έχουν άλλα σχέδια για το μέλλον, π.χ. μείωση μισθών ή συντάξεων; Το προκαλούμενο έλλειμμα του ενός δισ. ευρώ, εάν δεν καλυφθεί από πρόσθετους φόρους ,δεν μπορεί να καλυφθεί από την πρόσθετη απασχόληση που υπολογίζεται περίπου στις 22.000 θέσεις εργασίας στην περίπτωση (αισιόδοξο σενάριο) που το ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2015 αυξηθεί κατά 1,5%. Για να καλυφθεί το έλλειμμα το 2015 από την αύξηση της απασχόλησης, αυτή θα πρέπει να είναι της τάξης των 300.000 θέσεων εργασίας. Πράγμα ανέφικτο. Γι’ αυτό το 2015 αυτό το 1 δισ. ευρώ θα το καλύψουν, φαντάζομαι, από το πλεόνασμα του 2015. Περικοπές μισθών ή συντάξεων δεν μπορώ να φανταστώ ότι σκέπτονται, γιατί έχουν μειωθεί τόσο

πολύ που νομίζω ότι γνωρίζουν πως θα δημιουργηθεί τεράστιο κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα με μηδαμινό αποτέλεσμα. Τώρα σε ποιο επίπεδο βρίσκονται οι ασφαλιστικές εισφορές στην Ελλάδα; Πριν τις μειώσεις, με το 45%, ήμασταν στο υψηλό τμήμα μαζί με τη Γαλλία, Γερμανία κ.ά. Τώρα, με το 40%, είμαστε στο μεσαίο τμήμα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών χωρών. Τα θρυλούμενα περί ευνοϊκών αγορών, πλέον, για την ελληνική οικονομία τι σημαίνουν; Είναι ίσως η σιγουριά ενός νέου είδους μνημονίου και στο μέλλον; Οπωσδήποτε θα υπάρξει ένα μνημόνιο, που θα λέγεται συμφωνία. Όσον αφορά τις αγορές εμείς από το 2010 είχαμε υποστηρίξει ότι αυτό το πρόγραμμα αποτελεί την πρώτη φάση ενός βίαιου μετασχηματισμού του αναπτυξιακού μοντέλου που είχε η Ελλάδα ως το 2009. Στο πλαίσιο της ΕΕ, στην Ελλάδα είχε εγκαθιδρυθεί το αναπτυξιακό μοντέλο τις άνισης ανάπτυξης Βορρά – Νότου, μέρος των συνεπειών του οποίου ήταν το έλλειμμα και το χρέος. Σε μια πρώτη φάση έρχεται και εφαρμόζει την πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης και της λιτότητας, και τώρα έρχεται η έναρξη της δεύτερης φάσης: οι αγορές, δηλαδή η διεθνής οικονομία, έχει στόχευση διείσδυσης στην πραγματική οικονομία, και αυτό θα γίνει μέσω των τραπεζών. ∆ηλαδή, θα συμμετέχουν τα Funds στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και μετά, μέσα απ’ αυτή θα γίνουν μέτοχοι στις επιχειρήσεις που έχουν πάρει δάνεια και δεν μπορούν να τα αποπληρώσουν. Οι κλάδοι που θα μπορούσαν να έχουν επιλέξει είναι της ενέργειας – υδρογονανθράκων, κατασκευών – οικοδομών, ο πρωτογενής τομέας, οι τράπεζες, τα τρόφιμα – ποτά και η φαρμακοβιομηχανία. Και κατά τη δική μας γνώμη, αντικειμενικά, εάν θέλει κανείς να εκπονήσει ένα σχέδιο εθνικής οικονομικής – παραγωγικής ανασυγκρότησης, αυτούς τους κλάδους θα επιλέξει ως ηγετικούς και οι υπόλοιποι θα είναι συμπληρωματικοί. Επομένως, θα περάσουμε σε μια δεύτερη φάση που θα είναι ο βίαιος μετασχηματισμός του προηγούμενου μοντέλου και η εγκαθίδρυση ενός νέου υποδείγματος οικονομικής ενσωμάτωσης της ελληνικής οικονομίας στις ανάγκες συσσώρευσης των ανεπτυγμένων χωρών της Ευρώπης. Πρόκειται για μοντέλα νεοαποικιοκρατίας, που έχουν δοκιμασθεί από τη Γαλλία στην Αφρική και από τη Γερμανία στην Ανατολική Ευρώπη – Βουλγαρία, Πολωνία, Ρουμανία, Τσεχία. Ουσιαστικά ενσωματώνονται βασικοί κλάδοι ενός οικονομικού σχηματισμού στις ανάγκες συσσώρευσης ενός άλλου, μεταφέροντας προστιθέμενη αξία ή υπεραξία, κατά τους κλασικούς, από τη μια χώρα στην άλλη. Η χώρα εγκαθίδρυσης αυτού του μοντέλου φτωχοποιείται, μεταφέροντας πόρους στην άλλη, βελτιώνοντας σημαντικά τις συνθήκες κερδοφορίας της μητροπολιτικής χώρας. Ετσι, όμως, βελτιώνεται η κερδοφορία των άλλων και θα επιδεινώνονται οι συνθήκες ζωής και εργασίας των πολιτών της φτωχοποιημένης χώρας.

ΑΥΤΟ∆ΙΟΙΚΗΣΗ

Πιστός στην τρόικα και ο Γ. Σγουρός

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

“Παρκάραμε τα χρήματα σε έργα” δηλώνει ο περιφερειάρχης, οι πολίτες όμως δεν είδαν τίποτα

«Ν

ο ικοκυροσύνη και σεβασμός στη δημόσιο χρήμα» είναι το επίτευγμα της θητείας του Γ. Σγουρού, κατά τον ίδιο. Βέβαια, ο στόχος αυτός δεν επετεύχθη από προσωπική του επιλογή, αλλά από τα μνημόνια και τον Καλλικράτη, αφού μειώθηκαν κατά 67% οι κεντρικοί αυτοτελείς πόροι, η ΣΑΤΑ κατά 50%, ενώ το Πρόγραμμα ∆ημόσιων Επενδύσεων είναι μη ανιχνεύσιμο. Και ο κ. Σγουρός δηλώνει απροκάλυπτα την πρόθεσή του να συνεχίσει ευλαβικά να υπηρετεί την τρόικα και την κυβέρνηση, μέσα και από το κείμενο για τις στρατηγικές θέσεις και προτεραιότητες της περιφέρειας Αττικής (2014-2020), στο οποίο αναφέρεται ως στρατηγική θέση «η συμβολή στην επίτευξη των στόχων του μεσοπρόθεσμου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής 2012-2015, του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων 2011-2014 και της στρατηγικής της Ε.Ε. 2020». Μάλιστα, στις 8 Μαρτίου διοργάνωσε στην Αθήνα την 6η ευρωπαϊκή διάσκεψη κορυφής των περιφερειών και των πόλεων, στην οποία δέχθηκε τα συγχαρητήρια του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Μπαρόζο, και του προέδρου της Επιτροπής των Περιφερειών, κ. Βαλκάρθελ Σίσο για την πολιτική που ακολούθησε. Ο δε κ. Μπαρόζο υπενθύμισε στον απερχόμενο περιφερειάρχη ότι «πρέπει να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας όσον αφορά το υπερβολικό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, αφού δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς ισορροπία». Ένα ακόμα «ισχυρό χαρτί» του κ. Σγουρού είναι ότι

Ψάχνει μπας και βρει ένα έργο να παρουσιάσει ο απερχόμενος περιφερειάρχης «παρκάραμε τα χρήματα σε έργα», όπως δήλωσε ο ίδιος στο περιφερειακό συμβούλιο αναφερόμενος σε κατασκευή παιδικών σταθμών και αντιπλημμυρικών έργων, υποδομές εκπαίδευσης, πολιτισμού και αθλητισμού, έργα οδοποιίας και επεξεργασίας λυμάτων. Όπως, όμως, προκύπτει από τον απολογισμό του κ. Σγουρού, από τα 471 εκατομμύρια δαπανών τιμολογήθηκαν 109,5 εκατ., τα 28,9 από τα οποία δαπανήθηκαν σε έργα. Με λίγα λόγια, εξήγγειλε έργα, τα οποία δεν ξεκίνησαν ποτέ. Ακόμα, όμως, και όπου έγιναν οι προτε-

ραιότητες ήταν διαφορετικές από τις ανάγκες. Για παράδειγμα, τον περασμένο Νοέμβριο πλημμύρισαν για μια ακόμα φορά οι δρόμοι του Καματερού λόγω καθίζησης στο οδόστρωμα. ∆ύο μέρες μετά, ο περιφερειάρχης ανακοίνωσε 11 αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική, κανένα από τα οποία δεν αφορούσε το Καματερό ούτε μία συνοικία της ∆υτικής Αθήνας. Βέβαια, για να είμαστε δίκαιοι, από τη μέρα που ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, ο απερχόμενος περιφερειάρχης έσπευσε να εξαγγείλει την έναρξη ορισμένων έργων στη λογική του «Μαυρογιαλούρου». Ακόμα, ευθυγραμμίστηκε πλήρως με την ιδιωτικοποίηση της ΕΥ∆ΑΠ και της ∆ΕΗ, το ξεπούλημα του Ελληνικού, της Μαρίνας του Αλίμου και του Αστέρα Βουλιαγμένης, την τσιμεντοποίηση του Βοτανικού, την αύξηση των διοδίων κατά 60%, τις απολύσεις και τη διαθεσιμότητα δημοσίων υπαλλήλων. Όσον αφορά το τελευταίο, να αναφέρουμε πως όχι μόνο συναίνεσε σε όλες τις απολύσεις αλλά δεν εφάρμοσε καν τον μνημονιακό κανόνα της μίας πρόσληψης για κάθε πέντε αποχωρήσεις. Έτσι, σήμερα εργάζονται στην περιφέρεια 2.298 υπάλληλοι, ενώ προβλέπονται 3.622 οργανικές θέσεις. Τέλος, κάθε άλλο παρά στάθηκε στο πλευρό των πολιτών αφού, για παράδειγμα, ούτε ένα ευρώ δεν αντλήθηκε από το εγκεκριμένο κονδύλι των 500.000 ευρώ για σίτιση απόρων τον περασμένο χρόνο. Ιωάννα ∆ιαλεισμά

Ρένα ∆ούρου: «Να γίνει παρελθόν η επικίνδυνη διοίκηση Σγουρού»

Απόφαση συνέπειας, συνέχειας και σταθερότητας η παραίτησή της από βουλευτής

ις προτάσεις του συνδυασμού «∆ύναμη Ζωής» για ένα νέο ρυθμιστικό σχέδιο για την Αττική παρουσίασε η υποψήφια περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα ∆ούρου σε συνέντευξη Τύπου, η οποία πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη Τρίτη. Το γεγονός το οποίο ξεχώρισε στη συνέντευξη Τύπου, ήταν η ανακοίνωση της παραίτησης της Ρένας ∆ούρου από το βουλευτικό αξίωμα. Η υποψήφια περιφερειάρχης Αττικής εξήγησε τους λόγους που την οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση. «Αποφάσισα να παραιτηθώ από τη βουλευτική μου ιδιότητα γιατί θεωρώ ότι με αυτόν τον τρόπο θα υπηρετήσω αποτελεσματικότερα αυτόν τον δύσκολο αγώνα. Είναι μια απόφαση συνέπειας, συνέχειας και σταθερότητας. Απόφαση συνέπειας λόγων και έργων. Απόφαση συνέχειας σε ότι αφορά την επιλογή μου να δώσω τη μάχη στο μέτωπο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Απόφαση σταθερότητας σε σχέση με την αταλάντευτη δέσμευση μου να υπηρετήσω την υπόθεση της Περιφέρειας. Απόφαση με συλλογικό πρόσημο.» Η Ρένα ∆ούρου επεσήμανε ότι δεν παραιτήθηκε λόγω πιέσεων από πολιτικούς της αντιπάλους , αντίθετα ο μόνος οδηγός για την απόφαση της ήταν το παράδειγμα πολιτικής συμπεριφοράς του Μανώλη Γλέζου. Συγκεκριμένα ανέφερε. «Μαθήματα ήθους παίρνω μόνο από ανθρώπους όπως ο Μανώλης Γλέζος, ο οποίος όσες φορές χρειάστηκε να υπηρετήσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αρνήθηκε σπουδαίες θέσεις.» Ο Μανώλης Γλέζος έδωσε το παρών στην εκδήλωση και στη σύντομη παρέμβαση του έστειλε το δικό του μήνυμα υποστήριξης στον συνδυασμό «∆ύναμη Ζωής» επισημαίνοντας. «Αρχίζουμε να γκρεμίζουμε το καθεστώς λιτότητας και πείνας, το καθε-

του σχεδίου είναι να μην καθυστερούν τα έργα λόγω προσφυγών στο ΣτΕ. Γίνεται κανόνας η έλλειψη των κανόνων.» τόνισε χαρακτηριστικά.

Ο αγώνας δεν θα είναι εύκολος

στώς αυτοκτονιών, βίας και καταστολής. Αρχίζουμε να κτίζουμε το καθεστώς των πολιτών.»

Επείγει ο σχεδιασμός ρυθμιστικού σχεδίου Η υποψήφια περιφερειάρχης Αττικής χαρακτήρισε το προωθούμενο προς ψήφιση Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας - Αττικής προσχηματικό. Επεσήμανε ότι είναι ένα σχέδιο μη δεσμευτικό, το οποίο κινείται στη λογική της τσιμεντο-ανάπλασης. Τόνισε την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός αποτελεσματικού ρυθμιστικού σχεδίου. «Σήμερα περισσότερο από ποτέ άλλοτε επείγει για την Περιφέρεια Αττικής ο σχεδιασμός ενός ρυθμιστικού σχεδίου, που θα εξυπηρετεί συνολικά και κοινωνικά δίκαια την ανάπτυξη. Και τούτο γιατί ελλείψει νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου η Αττική θα παραμείνει η μόνη Περιφέ-

ρεια της χώρας χωρίς περιφερειακό χωροταξικό πλαίσιο.» Σύμφωνα με την ίδια, ο ρυθμιστικός σχεδιασμός πρέπει να λειτουργεί ως εργαλείο ανάπτυξης, καταπολέμησης των κοινωνικών ανισοτήτων και προστασίας του περιβάλλοντος. Από την πλευρά της η Έρη Κωνσταντάκου, αρχιτέκτονας και περιφερειακή σύμβουλος επεσήμανε. «Βασικός άξονας που διαπερνά χρονικά την ιστορία του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού στη χώρα μας, ήταν η έλλειψη πολιτικής βούλησης για την εφαρμογή του. Η σύγκρουση συμφερόντων και οι πιέσεις που ασκούνταν είχαν ως αποτέλεσμα τη μη εφαρμογή οργανωμένων σχεδιασμών και τον εξευτελισμό της αειφόρου ανάπτυξης, που χρησιμοποιήθηκε ρητορικά χωρίς αντίκρισμα.» Η ίδια κατέκρινε το νέο ρυθμιστικό σχέδιο θεωρώντας ότι μέσω αυτού προωθείται η επιβολή μνημονιακών πολιτικών. «Επιδίωξη

Η κριτική της Ρένα ∆ούρου απέναντι στα πεπραγμένα της διοίκησης του Γιάννη Σγουρού ήταν ιδιαίτερα έντονη. «Η απερχόμενη διοίκηση δεν άφησε απόφαση για απόφαση, που να μην την σφραγίσει είτε με την απραξία της, είτε με τη δράση της πάντα όμως στην ίδια κατεύθυνση, εκείνης της εκχώρησης δημόσιας περιουσίας και υποδομών σε βάρος της ποιότητας της ζωής και του περιβάλλοντος.» Το μήνυμα της ήταν σαφές. «Στις κάλπες του Μαΐου η άκρως επικίνδυνη αυτή διοίκηση που δεν έβγαλε άχνα και αποδέχτηκε αδιαμαρτύρητα όλες τις πολιτικές τσιμεντοποίησης, όλες τις εργολαβικές επιταγές, πρέπει να γίνει παρελθόν.» Επεσήμανε όμως ότι η μάχη των μαχών, όπως χαρακτήρισε την εκλογική μάχη για την περιφέρεια της Αττικής, δεν θα είναι εύκολη. «Ο αγώνας αυτός δεν θα είναι εύκολος. Γιατί η απερχόμενη διοίκηση έχει τη στήριξη των ισχυρών συμφερόντων των ολίγων που από το πρωί ως το βράδυ διαφημίζουν τα ... δήθεν θαύματα της διαχείρισης του εκλεκτού τους.» Το παρών στην εκδήλωση έδωσαν ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων Γαβριήλ Σακελλαρίδης, ο Θοδωρής ∆ρίτσας, υποψήφιος δήμαρχος Πειραιά, ο δήμαρχος Σαρωνικού, Πέτρος Φιλίππου, ο ευρωβουλευτής Νίκος Χουντής και περισσότεροι από 20 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ των οποίων και ο γραμματέας της Κ.Ο, Νίκος Βούτσης. Αλέξανδρος Μαυρογένης

Ο ΣΥΡΙΖΑ και οι συμμαχίες ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Τι επιδιώκουμε κοινωνικά και ποιοί είναι οι προνομιακοί πολιτικοί συμβαλλόμενοι

Το ζήτημα των συμμαχιών συνιστά διαρκώς επίδικο ερώτημα για οποιονδήποτε πολιτικό οργανισμό κι ακόμα περισσότερο για οποιοδήποτε αριστερό κόμμα. Η συνάρθρωση διαφορετικών συμφερόντων, στοχεύσεων και προσδοκιών είναι αναγκαία για τη διαμόρφωση του ιστορικού συνασπισμού, που κάνει εφικτή και διεκδικήσιμη μια ισχυρή πλειοψηφία για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Είναι ταυτόσημη με την κατάκτηση της ηγεμονίας, αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ όρο για την ανάπτυξη οποιασδήποτε συνεκτικής και αποτελεσματικής πολιτικής. Του Χρήστου Λάσκου

κεντρικότητα του ζητήματος για τη ριζοσπαστική Αριστερά είναι προφανής και, συνεπώς, είναι πολύ λογικό να μας απασχολεί ζωηρά. Το κακό, κατά τη γνώμη μου, είναι πως, το τελευταίο διάστημα, η σχετική συζήτηση παραέγινε επιφανειακή, για να είναι ωφέλιμη. Ίσως λόγω του άγχους που προκαλεί, σε ορισμένους συντρόφους, η δημοσκοπική «στασιμότητα» του ΣΥΡΙΖΑ ή οι εκλογικές «αποτυχίες» σε συλλόγους, π.χ., μηχανικών και δικηγόρων. Η συζήτηση, λοιπόν, έχει αδικηθεί κι αυτό θα έπρεπε να προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία από ό,τι τα προηγούμενα. Έτσι, διατυπώνονται απόψεις που, εν πολλοίς, υποστηρίζουν πως η αιτία των σχετικών «προβλημάτων» μας βρίσκεται, στην πραγματικότητα, στο γεγονός πως δεν έχουμε «ανοίξει» όσο θα έπρεπε σε πασοκογενείς δυνάμεις και πρόσωπα. Πρόσφατα κείμενα, που απέκτησαν, μάλιστα, και σημαντική δημοσιότητα, αφιερώνουν εκατοντάδες λέξεις για να πουν μοναχά αυτό: ν’ «ανοίξουμε» κι όλα θα πάρουν τον δρόμο τους. Ο λόγος της «στασιμότητάς» μας είναι η σκαντζοχοιρίαση, περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο. ∆εν συμφωνώ καθόλου. Πράγμα, βέβαια, που καθόλου δεν σημαίνει πως έχω οποιαδήποτε εκτίμηση στα αριστερόμετρα ή ρέπω προς την ιδέα ότι οι μόνοι «καλοί» πολιτικοί σύμμαχοι είναι το ΚΚΕ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Εκτός του ότι οι τελευταίοι, στο προβλεπτό μέλλον, ελάχιστα προσφέρονται να συνδράμουν στην προσπάθειά μας για ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών υπάρχει και το δεδομένο πως το κοινωνικό εύρος μιας τέτοιας πολιτικής συμμαχίας είναι εξαιρετικά κοντά στα όρια της αποκλειστικής δικής μας κομματικής αναφοράς. Έχει δίκιο, έτσι, ο Χ. Γεωργούλας («Εποχή», 16 Μαρτίου), όταν λέει για τους υποστηρικτές της άποψης πως προνομιακός -αποκλειστικός, στην πραγματικότητα- σύμμαχος είναι η «λοιπή Αριστερά» πως «δοκιμάζ[ουν] έναν κατ’ όνομα συντηρητικό αριστερισμό, που μοιάζει πιο πολύ με γεροντική πάθηση παρά με παιδική ασθένεια». Γιατί, στην πράξη, αυτή η στάση είναι αποφυγή αναζήτησης της λύσης στο πραγματικό και επιτακτικό πρόβλημα που τίθεται και σημείωσα στην αρχική παράγραφο. Εξίσου και περισσότερο, όμως, δίκιο έχει όταν συνεχίζει αναφερόμενος σε ένα άλλο τμήμα του κόμματος, που «φαίνεται να πιστεύει ότι η ανάγκη πρόσβασης [και στα μεσοστρώματα] μπορεί να καλυφθεί με δυο - τρεις έξυπνες κινήσεις «διευρυντικές», που κάτι σηματοδοτούν (τι

“

Για τη διακυβέρνηση απαιτούνται ευρύτατες συμμαχίες. Η πρώτη προϋπόθεση είναι η διαμόρφωση του κοινωνικού “υποκειμένου”, που θα αποτελέσει τον κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο θα συγκροτηθούν. Αυτό, από την οπτική της Αριστεράς, δεν μπορεί να είναι άλλο από τους μισθωτούς εργαζόμενους με κέντρο την εργατική τάξη. μαγική λέξη κι αυτή…)». Κανείς, βέβαια, δεν θα αποδεχτεί πως αυτή είναι η αντίληψή του. Από πρακτική άποψη, ωστόσο, αυτό δεν έχει καμία σημασία.

Το πραγματικό ζήτημα

Ας το πιάσουμε από την αρχή. Για τη διακυβέρνηση απαιτούνται ευρύτατες συμμαχίες. Πώς είναι δυνατόν, λοιπόν, να επιτευχθούν; Νομίζω, πως η πρώτη προϋπόθεση είναι η διαμόρφωση του κοινωνικού «υποκειμένου», που θα αποτελέσει τον κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο θα συγκροτηθούν οι ευρείες συμμαχίες. Αυτό, από την οπτική της Αριστεράς, δεν μπορεί να είναι άλλο από τους μισθωτούς εργαζόμενους με κέντρο την εργατική τάξη η οποία, ό,τι και αν ισχυρίζονται οι «μεταβιομηχανικοί» και «μεταμοντέρνοι», παραϋπάρχει και επεκτείνεται. Αυτό σημαίνει πως η πρώτη επιδίωξη είναι να συγκροτηθεί το εργατικό υποκείμενο, να κατακτήσει την ταξική του αυτονομία και έτσι να αποτελέσει βάση για τα ευρύτερα. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο - και κακώς φαίνεται - η ταξική αυτονομία αποτελεί πρωταρχική και αναγκαία προϋπόθεση για την οικοδόμηση κοινωνικών συμμαχιών. Ως προς αυτό, ο δρόμος για το ΣΥΡΙΖΑ είναι ανοιχτός. Ήδη από τα μέσα του 2012, φαίνεται πως ένα μεγάλο μέρος των ανέργων, των επισφαλώς εργαζόμενων, της παραδοσιακής εργατικής τάξης, των ιδιωτικών υπαλλήλων, αλλά και των γιατρών και των εκπαιδευτικών του δημόσιου αναγνωρίζονται εκλογικά στη ριζοσπαστική Αριστερά. Ένα πρώτο στοίχημα είναι αυτό το μέρος να γίνει ακόμη μεγαλύτερο, ισχυρά πλειοψηφικό στις κοινωνικές αυτές κατηγορίες. Όπως έχω γράψει άλλοτε, αν μας ψηφίζει το 40% των ανέργων, πρώτο μας μέ-

λημα πρέπει να είναι να μας ψηφίζει το 80%. Ανάλογα στις υπόλοιπες, μισθωτές, κατηγορίες. Αυτό έχει ως αναγκαία προϋπόθεση πως η ατζέντα της πολιτικής μας και του αντίστοιχου δημόσιου λόγου θα μιλάει κατά απόλυτη προτεραιότητα για τα προβλήματα των ανέργων, όσων δεν έχουν πρόσβαση στην υγεία, όσων δουλεύουν και πληρώνονται όποτε δεήσουν τα μικρά και μεγάλα αφεντικά τους. Η επιμονή στη δέσμευση για άμεση επίλυση των προβλημάτων αυτών των κοινωνικών ομάδων, η επιμονή, όπου κι αν βρισκόμαστε, πως αυτή είναι η πραγματική ατζέντα σε ανυποχώρητη αντίθεση με αυτήν που θέτουν τα μέσα, οι πρωτοβουλίες αλληλεγγύης και συνεργατικής εμπλοκής είναι ο τρόπος που έχουμε για να το πετύχουμε. Αυτό, περισσότερο από οποιαδήποτε «διεύρυνση», θα καθορίσει την πορεία των συμμαχιών. Κανένας «ευρύτερος» συνδικαλιστής δεν πρόκειται να αυξήσει την πρόσβασή μας στον κλάδο από όπου προέρχεται. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, η παρουσία του μπορεί να αποτελεί τη μεγαλύτερη συκοφάντηση της προσπάθειάς μας. Θέλω να πω, δηλαδή, το μότο μας δεν μπορεί παρά να είναι το: «από του κοινωνικού άρξασθαι». ∆ηλαδή, πρώτα εντοπίζεις με σαφήνεια αυτό που επιδιώκεις κοινωνικά και στη συνέχεια βλέπεις ποιοί είναι οι προνομιακοί πολιτικοί συμβαλλόμενοι.

Μεσοστρώματα

Η επίκληση να ξεκινάμε από την ανάγκη για ταξική αυτονομία δεν σημαίνει, όμως, πως αδιαφορούμε προγραμματικά για τα κοινωνικά στρώματα, που δεν ανήκουν στη μισθωτή εργασία, σε σημαντικό, ωστόσο, βαθμό πλήττονται από

την καπιταλιστική κρίση. Κάθε άλλο. Η διαμόρφωση συγκεκριμένων προτάσεων που αφορούν μεγάλα τμήματα της παραδοσιακής μικροαστικής τάξης, ελευθεροεπαγγελματικής και μικροϊδιοκτητικής, είναι απαραίτητη. Με δύο «γνωστικές» προϋποθέσεις. Η πρώτη, είναι πως κατανοούμε ότι η απεύθυνση σε αυτές τις κοινωνικές κατηγορίες δεν μπορεί σε καμία περίπτωση, ειδικά στις σημερινές συνθήκες ανθρωπιστικής καταστροφής, να υπαινίσσεται πως τους επιφυλάσσεται η προνομιακή θέση, που οι αστικές δυνάμεις τους πρότειναν, στις «καλές μέρες», για να τις έχουν ως υποστηρίγματα του δικού τους συνασπισμού εξουσίας. Η δεύτερη, πως αντιλαμβανόμαστε κάτι που για το μαρξισμό είναι παλιά και ελεγμένη «αλήθεια»- ότι η μικροαστική τάξη, ακόμη και στις ώρες της μεγάλης κοινωνικής και οικονομικής πίεσης, της προϊούσας φτωχοποίησής της είναι εξαιρετικά ευεπίφορη στην ιδέα πως δεν είναι σαν τους «από κάτω», αλλά της «αξίζουν» οι ανοδικές προσδοκίες. Αν τα ξέρουμε αυτά, δεν θα εκπλησσόμαστε από τις μέτριες επιδόσεις των παρατάξεών μας στους μηχανικούς και τους δικηγόρους, ιδίως όταν μεγάλο μέρος τους, οι νεότεροι και οιονεί προλεταριοποιημένοι, δεν εμφανίζονται καν στις εκλογικές διαδικασίες. Ούτε θα εντοπίζουμε το βασικό ζήτημα στο τι δεν κάναμε καλά εμείς -χωρίς να σημαίνει πως τα κάνουμε όλα καλά. Απλώς, καταλαβαίνουμε πως, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, δεν μπορούμε να τους έχουμε όλους μαζί μας και δεν βγάζουμε εσφαλμένα συμπεράσματα υποτιμώντας τη δυναμική της ανατροπής που εμπεριέχει η περίοδος, παρόλα τα προηγούμενα.

Καταληκτικά σχόλια

Κάποιοι, βέβαια, θα αντιδράσουν στην «ανάλυσή» μου επικαλούμενοι την τύφλωσή μου μπροστά στο, προφανές κατά τα άλλα, γεγονός πως το 40% που ψηφίζει Αριστερά αποτελείται σε πολύ μικρό ποσοστό από αριστερούς. Νομίζω πως αυτή η αντίρρηση είναι έωλη, στο μέτρο που, πρώτο, έχει μια πολιτικίστικη ανάγνωση της «αριστεροσύνης», και, δεύτερο και σημαντικότερο, δεν κατανοεί πως πρωτεύουσα στόχευση της παρέμβασής μας δεν μπορεί παρά να είναι η διαμόρφωση όλο και περισσότερων «αριστερών» αλλιώς αυτά που επαγγελόμαστε, δεν θα γίνουν. Σοβαρότερη, νομίζω, αιτίαση είναι αυτή που προσάπτει στην αντίληψη, που αναπτύχθηκε και κυριαρχεί σε σημαντικό τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ, κάποιου είδους κοινωνιολογισμό. Λέει: Ανάγοντας τα πάντα στον ταξικό διχασμό, κάνοντας αφαίρεση της σύνθετης πραγματικότητας στο όνομα της ταξικής χαρτογράφησης, χάνοντας τις αναγκαίες διαμεσολαβήσεις και τις πολιτισμικές σταθερές, που λειτουργούν σχετικά αυτόνομα, δαιμονοποιώντας κάθε σοσιαλδημοκρατία, δημιουργεί αυταπάτες και, τελικά, αδυνατεί να ανταποκριθεί, ακριβώς, στις αναγκαιότητες μιας ηγεμονικής πολιτικής. Ο αναγωγισμός και ο χύδην κοινωνιολογισμός υπήρξαν ιστορικά, όντως, μεγάλοι εχθροί αποτελεσματικής αριστερής πολιτικής. Γι’ αυτό κάνουν καλά όσοι είναι ευαίσθητοι και μας προσφέρουν σχετικές κριτικές επισημάνσεις. ∆εν είναι αλήθεια, όμως, πως είμαστε ανυποψίαστοι. Ας μείνουμε εδώ προς το παρόν, με πρόθεση να το συζητήσουμε εκτενώς σε επόμενη ευκαιρία. •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αρπάζουν το ψωμί, γυρίζουν πίσω ψίχουλα

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

ΣΥΡΙΖΑ

«Η

Ελλάδα γυρίζει σελίδα, αλλά προς τα πίσω, στο πιο μαύρο παρελθόν της κοινωνικής καταστροφής, όπου η ανεργία, η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός έχουν φέρει σε απόγνωση εκατομμύρια Έλληνες. Αυτές τις δύσκολες ώρες για τη χώρα, οι πολίτες δεν χρειάζονται άλλες ασκήσεις αισιοδοξίας πάνω στα συντρίμμια του μνημονίου, αλλά πραγματική αλλαγή της ασκούμενης πολιτικής και ρήξη με τη λιτότητα και τα μνημόνια της εξαθλίωσης. Αυτό δεν μπορεί να το εξυπηρετήσει ένας πρωθυπουργός προσδεδεμένος στο άρμα της κ. Μέρκελ και των πιο συντηρητικών δυνάμεων στην Ευρώπη». Με αυτή την ανακοίνωση σχολιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ τις δηλώσεις του πρωθυπουργού μετά την Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε ενώ ο Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στα Γιάννενα χαρακτήρισε «πράξη ντροπής, καταισχύνης, ταπείνωσης του κάθε πολίτη αυτής της χώρας» την προεκλογική διανομή μέρους του πλεονάσματος. Συνεχίζοντας ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε ότι Σαμαράς και Βενιζέλος: «από τη μια να αρπάζουν το ψωμί από το τραπέζι εκατομμυρίων ανθρώπων. Και από την άλλη να τους πετούν κάποια ψίχουλα, για να εξαγοράσουν όπως φαν-

∆ύο χρόνια μετά…

τάζονται τη στήριξή τους στην ίδια πολιτική που τους έκλεψε το ψωμί κι έχει σκοπό να τους κλέψει και το τραπέζι και τις καρέκλες και το σπίτι». Όσον αφορά την συμφωνία της κυβέρνησης με την τρόικα ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπογράμμισε ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για την ολοκλήρωση ενός νέου συμφώνου υποταγής και καταστροφής της χώρας καθώς προβλέπεται η ακόμα μεγαλύτερη διάλυση των εργασιακών σχέσεων και η απελευθέρωση των απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα, χιλιάδες απολύσεις στο δημόσιο και κατάργηση του ήδη ακρωτηριασμένου βασικού μισθού. «Προβλέπει ακόμα να μας αποσυναρμολογήσουν με την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, που θα καταστρέψει μερικές ακόμα χιλιάδες μικρομεσαίους. Και μια σειρά ακόμα μέτρα που ούτε ένα δεν είναι μέτρο ανάπτυξης όπως προπαγανδίζουν. Είναι μέτρα ύφεσης, ανεργίας, δυστυχίας και τελικώς καταστροφής». Στη συνέχεια ο Αλέξης Τσίπρας απευθυνόμενος στους βουλευτές της συγκυβέρνησης διερωτήθηκε μέχρι πότε θα διαφωνούν με τη βαρβαρότητα στους διαδρόμους αλλά θα ψηφίζουν όλους τους βάρβαρους νόμους;

∆ύο χρονιά χωρίς την παρουσία του Γιάννη Μπανιά συμπληρώνονται την Παρασκευή 28 Μαρτίου, όταν ο σύντροφος μας και φίλος έφυγε από κοντά μας. ∆ύο χρόνια τόσο συναρπαστικά, που ούτε και εκείνος δεν θα μπορούσε να φανταστεί, αν και πάντα αισιόδοξος, για αυτό και επίμονος και διορατικός οικοδόμος, μαζί με άλλους, της δυνατότητας που αντιπροσωπεύει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό και συχνά, στις μαρκόσυρτες συνεδριάσεις μας, στις παρέες μας, σε διάφορες καμπές της διαδρομής μας αυτά τα δύο χρόνια, νοσταλγήσαμε τη συμμετοχή του, την εμπειρία, την άποψή του. Την Παρασκευή στις 12 μ.μ. φίλοι, σύντροφοι και συγγενείς του θα συναντηθούμε στον τάφο του, στο Α΄ Νεκροταφείο, να ανταλλάξουμε μερικά λόγια, και παρουσία του, να ανατρέξουμε στη μνήμη, να κουβεντιάσουμε για τα σπουδαία τρέχοντα και μέλλοντα.

•

Ευρωψηφοδέλτιο με κινηματικά χαρακτηριστικά

Στην τελική ευθεία για την κατάρτιση του ευρωψηφοδελτίου βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑ. Πρόθεση της επιτροπής που έχει αναλάβει το δύσκολο έργο είναι μεγάλος αριθμός υποψηφίων να προέρχονται από τα κινήματα και κοινωνικούς χώρους που βρέθηκαν το τελευταίο διά-

Τσίπρας στο Euronews: Έχει ξεχάσει ο κ. Σούλτς;

∆ιάβασα με έκπληξη και απορία τη δήλωση του κ. Σουλτς, με αφορμή τις εξελίξεις στην Κριμαία, για επαναχάραξη συνόρων στην Ευρώπη. Αναρωτιέμαι: Έχει απωλέσει τη μνήμη του ο κ. Σουλτς ή η συμμαχία του με την κυρία Μέρκελ τον εξωθεί σε ανακρίβειες; Μήπως ξέχασε τη Γιουγκοσλαβία; Ή μήπως δεν γνωρίζει ότι, για πρώτη φορά μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σύνορα στην Ευρώπη παραβιάστηκαν με την εισβολή των στρατευμάτων του Αττίλα στην Κύπρο; Αυτό που, πράγματι, συμβαίνει για πρώτη φορά σήμερα, με αφορμή την Ουκρανία, είναι η στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση μιας κυβέρνησης με ακροδεξιά και φασιστικά στοιχεία, που παραβιάζει το Σύνταγμα της χώρας της. Στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνήθηκε το δικό της προηγούμενο, με την επιβολή κυρώσεων στην Αυστρία το 2000, όταν στην κυβέρνηση συμμετείχε το ακροδεξιό κόμμα του Γιεργκ Χάιντερ. Και προχωρά σε ψυχροπολεμικές ακροβασίες με τη Ρωσία. Τέτοιες δηλώσεις παραπέμπουν στο σκοτάδι του Ψυχρού Πολέμου. Αποδεικνύουν ότι ο κ. Σουλτς έχει εγκαταλείψει τη μεταπολεμική σοσιαλδημοκρατική παράδοση – και ιδιαίτερα την εμπνευσμένη Ostpolitik. Και μάλλον βρίσκεται πιο κοντά στην κυρία Μέρκελ παρά στον Βίλυ Μπραντ.

στημα στο επίκεντρο των κινητοποιήσεων. Χαρακτηριστικά βολιδοσκοπήσεις έγιναν σε αγωνιστές και αγωνίστριες του κινήματος των Σκουριών, σε απολυμένες καθαρίστριες αλλά και στους σχολικούς φύλακες. Επιπλέον, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές από την Κουμουνδούρου, αναμένεται ανακοίνωση συγκεκριμένου ονόματος που θα αποτελέσει ευχάριστη έκπληξη. Επιπλέον, στο ψηφοδέλτιο θα βρεθούν και συνεργαζόμενοι με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ορισμένα από τα ονόματα που έχουν γραφτεί, όπως αυτό του Κρίτων Αρσένη βρίσκονται πράγματι στο τραπέζι των συζητήσεων μαζί με άλλα, όπως του Νικήτα Κανάκη από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Αντίθετα, δύσκολο θεωρείται να μπει στη λίστα ο Γιάννης Μυλόπουλος (πρύτανης του ΑΠΘ). Από τον χώρο των πανεπιστημιακών έχουν γραφτεί τα ονόματα των Γιώργου Κατρούγκαλου και ∆ημήτρη Χριστόπουλου ενώ από τον εκπαιδευτικό χώρο εξετάζονται και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, Σία Αναγνωστοπούλου, Χρήστος Λάσκος, Κώστα Λαπαβίτσα, Γιάννη Τόλιο, Ελένη Σωτηρίου και ∆έσποινα Σπανού, ενώ θα υπάρχει εκπροσώπηση και από την οργάνωση ∆ΕΑ. Αυτονόητο θεωρείται ότι στο ευρωψηφοδέλτιο θα είναι ο ευρωβουλευτής του κόμματος Νίκος Χουντής. Στο ψηφοδέλτιο αναμένεται να βρεθούν και στελέχη του κόμματος με εμπειρία στα ευρωπαϊκά ζητήματα με τα ονόματα των Νατάσα Θεοδωρακοπούλου, Γιάννη Μπουρνούς, Στέλιου Παππά, Χάρη Γολέμη και Όλγας Αθανίτη να βρίσκονται στη σχετική λίστα. Επιπλέον, εξετάζονται και οι περιπτώσεις των Γιάννη Μηλιού,Τασίας Χριστοδουλοπούλου, Αλέξη Μπένου, Ράνιας Σβίγκου και Χρήστου Στάικου. Πάντως, στον ΣΥΡΙΖΑ προσανατολίζονται να εντάξουν στο ψηφοδέλτιο και βουλευτές του κόμματος, οι οποίοι βέβαια θα παραιτηθούν σε περίπτωση που κατέλθουν στην μάχη του σταυρού. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται τα ονόματα των ∆ημήτρη Παπαδημούλη, Παναγιώτη Κουρουμπλή και Σοφίας Σακοράφα οι οποίοι δήλωσαν ότι βρίσκονται στην διάθεση του κόμματος. Αδάμος Ζαχαριάδης

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Προς οριστικό διαζύγιο η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και το Σχέδιο Β΄

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ριστικά φαίνεται να ξεκαθαρίζει το τοπίο στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά, καθώς οι συζητήσεις μεταξύ ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Σχεδίου Β΄ και άλλων οργανώσεων είχαν ξεκινήσει από καιρό οδηγήθηκαν σε οριστικό ναυάγιο. Τα ουσιαστικά σημεία αντιπαράθεσης εντοπίστηκαν κυρίως στο είδος και το χαρακτήρα του κυβερνητικού προγράμματος, αν δηλαδή είναι μεταβατικό ή ανατρεπτικό. ∆ιαφώνησαν όμως και για την ευρωπαϊκή τους πολιτική. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πρότεινε την έξοδο από το ευρώ και την ΕΕ, ενώ το Σχέδιο Β μόνο από το ευρώ γεγονός που όπως υποστηρίζουν οδηγεί αναγκαστικά σε ρήξη με την ΕΕ. Η διάσταση είχε διαφανεί από τη στιγμή που η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κατηγόρησε το Σχέδιο Β΄ ότι αλλοίωσε το κείμενο που είχαν και οι δύο πλευρές συμφωνήσει και συζητούσαν ως κοινή βάση. Η οριστική διαφωνία αποτυπώθηκε σε ανακοίνωση του Σχεδίου Β΄ που έριχνε την κύρια ευθύνη της μη συνεννόησης στο ΝΑΡ. «∆εν υπάρχει κανένας λόγος να συμμετάσχουμε σε μια αστυνομικού χαρακτήρα συζήτηση που προκάλεσε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, και ιδιαίτερα η συνιστώσα της, το ΝΑΡ, που προκαλεί μόνο ένα νοσηρό κλίμα». Επρόκειτο βέβαια για αφορμή. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ φαίνεται κατά τη διάρκεια των συζητήσεων να προέκρινε τη δημιουργία ενός αντικαπιταλιστικού κόμματος που θα θέτει εξίσου το ζήτημα της αντι–ΕΕ εξόδου, σε αντίθεση με το Σχέδιο Β΄, τη δημιουργία ενός ευρύτερου μετώπου πολιτικών δυνάμεων σε μια πολύ πιο μεταρρυθμιστική λογική. Το Σχέδιο Β΄ επέκριναν επίσης η ΟΚ∆Ε -Σπάρτακος και το ΣΕΚ.

Αντιδράσεις για τη μη συμφωνία

Κριτική εκφράστηκε και από την ΑΡΑΣ (συνιστώσα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ) και προς τις δύο πλευρές. Αντιμετώπισε το θέμα με έντονα σκωπτικό ύψος, αφού τιτλοφόρησε το δικό της σχόλιο: «Ένας προφήτης μα τι προφήτης ή Βρείτε τις διαφορές και κερδίστε μια μετωπική σύγκρουση». Σε αυτό το κείμενο παρουσιάζονταν τα σημεία της διαφωνίας, όπως καταγράφηκαν από τα δύο αρχικά κείμενα. Στο σχόλιό της επεσήμανε τις έως τώρα ευθύνες των δυνάμεων εντός της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, θεωρώντας ότι η μη συμπόρευση δεν επιτεύχθηκε «με ευθύνη των δυνάμεων εκείνων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που είτε ταλαντεύονταν, είτε υιοθετούσαν ανοιχτά μια αντιθετική πολιτική κατεύθυνση αντικαπιταλιστικού μετώπου επαναστατών στη βάση μιας ανάλυσης που ερμηνεύει την κοινωνική συγκυρία ως αντικειμενικά προεπαναστατική…». Ενώ στη συνέχεια, τόνιζε όμως ότι: «Ευθύνες έχουν και οι επαμφοτερίζουσες πρακτικές και παλινδρομήσεις δυνάμεων εντός του Σχεδίου Β, που έλκονται από μια δυνατότητα άμεσης απεύθυνσης σε ένα πανεθνικό ακροατήριο, που αποστοιχίζεται από τη λογική του ευρωμονόδρομου.» Η απόφαση ωστόσο για τη μη συμπόρευση δεν πέρασε χωρίς διαμαρτυρίες στον ευρύτερο χώρο, ιδίως στους διανοούμενους. Στελέχη που είχαν συμβάλει ενεργά στην αρχική προσπάθεια, όπως ο πρώην υποψήφιος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας Γ. Ρούσης, έλαβε κριτικές αποστάσεις από τη διαδικασία. Σε δημόσια παρέμβασή του με άλλα 21 πρόσωπα, ανάμεσά τους οι Ν. Γαλάνης, Γ. Ραχιώτης, ∆. Πατέλης, ∆. Τσακνής, Α. Χρύσης, επεσήμαναν ότι: «Στην απευκταία περίπτωση, που μια τέτοια μετωπική συμπόρευση δεν επιτευχθεί άμεσα, οι ευθύνες των δυνάμεων εκείνων που θα την αρνηθούν… απέναντι στους εργαζόμενους και στη νεολαία του τόπου μας, απέναντι στον ίδιο τον κόσμο της μαχόμενης Αριστεράς, θα είναι τεράστιες.» Το σίγουρο είναι ότι και οι δύο πλευρές προσήλθαν στη συζήτηση με έντονη καχυποψία τόσο για το πρόγραμμα όσο και για το ρόλο του Αλ. Αλαβάνου κυρίως την επόμενη μέρα.

Στάθης Κουτρουβίδης

Από δύο χωριά…Οικολόγοι Ο

ι αποφάσεις του έκτακτου συνεδρίου των Οικολόγων - Πράσινων στη Θεσσαλονίκη (15-16/3), κατέδειξε ότι ο χώρος συνεχίζει να σπαράσσεται από εσωτερικές διαφωνίες και αποχωρήσεις. Η οριστική αποχώρηση του πρώην ευρωβουλευτή Ν. Χρυσόγελου έρχεται σε συνέχεια των παραιτήσεων και 4 ακόμα υποψήφιων ευρωβουλευτών. Μετά τις εξελίξεις αυτές, ο Ν. Χρυσόγελος συμμετέχει στις ευρωεκλογές με άλλο, ψηφοδέλτιο υπό τον τίτλο «ΠΡΑΣΙΝΟΙ Αλληλεγγύη, ∆ημιουργία, Οικολογία» θεωρώντας ότι αλλοιώθηκε ο χαρακτήρας της πολι-

“

ταστρατηγώντας τον αμεσοδημοκρατικό χαρακτήρα του κόμματός μας» μας τόνισε η εκπρόσωπος Τύπου Μ. ∆ούση. Το συνέδριο κατέληξε και στο όνομα του ευρωψηφοδελτίου και στο πώς θα συγκροτηθεί. Ο τίτλος είναι Οικολόγοι Πράσινοι με υπότιτλο: «Κοινωνική Εναλλακτική Λίστα». Το ψηφοδέλτιο θα λειτουργεί ως ανοιχτό Πράσινο ψηφοδέλτιο και η λίστα των 42 υποψηφίων θα αποτελείται από τους δέκα ήδη εκλεγμένους από το εσωτερικό δημοψήφισμα, έναν ή δύο που θα υποδείξει η κάθε περιφερειακή οργάνωση και οι υπόλοιπες θέσεις θα καλυφθούν από την

Το ψηφοδέλτιο θα λειτουργεί ως ανοιχτό Πράσινο ψηφοδέλτιο και η λίστα των 42 υποψηφίων θα αποτελείται από τους δέκα ήδη εκλεγμένους από το εσωτερικό δημοψήφισμα, έναν ή δύο που θα υποδείξει η κάθε περιφερειακή οργάνωση και οι υπόλοιπες θέσεις θα καλυφθούν από την κοινωνία των πολιτών.

τικής οικολογίας, με το οποίο παίρνει και επίσημα πλέον αποστάσεις από τους ΟΠ. Σε ανακοίνωσή του, δηλώνει: «Αποχωρώ για ηθικούς και πολιτικούς λόγους γιατί βλέπω να απαξιώνεται η ποιοτική δουλειά ετών από εκατοντάδες ενεργά άτομα στην κοινωνία και τους θεσμούς, από μία μικρή μειοψηφία, που με ίντριγκες, μηχανισμούς και πελατειακές σχέσεις έχει οδηγήσει τους Οικολόγους Πράσινους ένα βήμα πριν τη διάλυση.» Η απάντηση από την ηγεσία των ΟΠ ήταν εξίσου σκληρή. «Επιχείρησε την αυτοδιάλυση του κόμματος και την εκχώρηση πολιτικών και διοικητικών αρμοδιοτήτων σε μια διορισμένη διοικούσα επιτροπή κα-

κοινωνία των πολιτών. Η απόφασή του συνεδρίου να μην αποδεχτεί την πρόταση της τοπικής Πολιτικής Κίνησης Κυψέλης να διαγραφεί ο Ν. Χρυσόγελος– χαρακτηρίστηκε ως απαράδεκτη – συνδυάστηκε με την απόρριψη της πρότασής του Ν. Χρυσόγελου για αυτόματη διαγραφή της Πολιτικής Κίνησης και επανέλεγχο όλων των νέων μελών που εγγράφηκαν σε αυτήν. Η πρόταση διαγραφής του επικαλούνταν τις γεμάτες παλινωδίες δηλώσεις του για το αν παραμένει μέλος των ΟΠ ή όχι. Επίσης, το συνέδριο απέρριψε με κατηγορηματικό τρόπο την πρότασή του σχετικά με τη συγκρότηση ενός νέου οργάνου από 6 μέλη διορισμένα από την «κοινωνία των

πολιτών» από κοινού με τα μέλη του Συντονιστικού οργάνου των ΟΠ. Η πρότασή του για κατάρτιση εκ νέου του ευρωψηφοδελτίου απορρίφθηκε καθώς η διαδικασία ως προς αυτό είχε λήξει. Ένα ακόμα σημείο αντιπαράθεσης και τριβής ήταν η πρόταση που κατέθεσε ο Ν. Χρυσόγελος περί καταδίκης της βίας: «Προσκαλούμε όλους/ες τους/τις υποψήφιους/ες να συνυπογράψουν διακήρυξη ότι η συμμετοχή τους στην ευρωλίστα των ΟΠ, επιβεβαιώνει και δημόσια, ότι όλοι/ες παίρνουμε σαφή απόσταση, καταδικάζοντας όλες τις εκφάνσεις της βίας ως μέσο προώθησης πολιτικών στόχων, πολύ περισσότερο όταν η βία συνδέεται με αφαίρεση ή απόπειρα αφαίρεσης ανθρώπινων ζωών». Η πρόταση ίσως, μέσα στο κλίμα πόλωσης, φωτογράφιζε αρνητικά την επιλογή υποψηφιότητάς του Βαγγέλη Πισσία στην πρώτη θέση του ευρωψηφοδελτίου. Ήδη προχθές η Ι. Κοντούλη δημοσιοποίησε ότι κατέρχεται με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο στις δημοτικές εκλογές της Αθήνας ζητώντας τη στήριξη από τους ΟΠ. Στην παρουσίαση της κινηματικής παράταξής της, άσκησε κριτική στους ΟΠ που δεν κατέβηκαν στις προηγούμενες εκλογές με τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ άφησε να εννοηθεί ότι σήμερα το πρόβλημα το έχει ο ΣΥΡΙΖΑ που δεν επιχείρησε καμία ουσιαστική προσπάθεια επικοινωνίας.

Ο Πειραιάς γυρίζει σελίδα

Την Πέμπτη 27 Μαρτίου, στις 12 το μεσημέρι, ο Θοδωρής ∆ρίτσας παραχωρεί συνέντευξη τύπου στο δημαρχείο του Πειραιά (7ος όροφος), με θέμα «Ο Πειραιάς γυρίζει σελίδα».

“ 12

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Όσο το λαϊκό κίνημα τροφοδότησε πολιτικά την ριζοσπαστική Αριστερά, άλλο τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όφειλε να λειτουργήσει στην κατεύθυνση επανατροφοδότησης του πανεργατικού απεργιακού κινήματος, για την κινηματική ανατροπή της μνημονιακής συγκυβέρνησης, ως πολιτικός οργανωτής των λαϊκών προσδοκιών και αντιστάσεων.

Οι πολιτικοί συσχετισμοί και οι ταξικές αντιπαραθέσεις Του Ανέστη Ταρπάγκου

αδίζοντας προς τις αυτοδιοικητικές εκλογές και τις ευρωεκλογές του Μαΐου, όλες πλέον οι σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης καταγράφουν ορισμένα αποτελέσματα που είναι καθοριστικά για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ και των πολιτικών πραγμάτων συνολικότερα: α) Το γεγονός ότι οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς παίρνουν κατ’ αρχήν την εκλογική πρωτοκαθεδρία, με ποσοστά του 28% - 30%, που διασφαλίζουν το προβάδισμα έναντι της Ν∆ (27% - 29%), ωστόσο με μικρή διαφορά, και σε κάθε περίπτωση χωρίς να εξασφαλίζεται η αριστερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. β) Το ότι σε περίπτωση που ανάλογα αποτελέσματα θα καταγράφονταν σε επίπεδο εθνικών κοινοβουλευτικών εκλογών (είτε το προσεχές καλοκαίρι, είτε τον Μάρτιο του 2015 με αφορμή την εκλογή προέδρου της δημοκρατίας), εκ των πραγμάτων θα απαιτούνταν η συγκρότηση κυβερνητικών συμμαχιών (με δεδομένη την κατηγορηματική αντίθεση του ΚΚΕ) με δυνάμεις της κεντροαριστεράς και της λαϊκής δεξιάς, πράγμα που θα οδηγούσε σε μια «κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας» και όχι σε μια αριστερή λαϊκή διακυβέρνηση, με όλες τις σχετικές συνέπειες. γ) Επιπρόσθετα, τα αυτοδιοικητικά ποσοστά που συγκεντρώνονται από τα ριζοσπαστικά ψηφοδέλτια που έχουν την υποστήριξη του ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκονται μακράν των γενικών πολιτικών εκλογικών επιδόσεών του, με αποτέλεσμα να μην εξασφαλίζεται η είσοδος στο δεύτερο γύρο σε πολλές σημαντικές περιπτώσεις, αλλά και η αδυναμία δημοκρατικής κατάκτησης νευραλγικών δήμων και πε-

ριφερειών εφόσον επιτυγχάνεται η είσοδος στο δεύτερο γύρο. δ) Αυτού του είδους τα αυτοδιοικητικά εκλογικά αποτελέσματα στα σίγουρα θα ασκήσουν μια ορισμένη επίδραση περιορισμού της ψαλίδας μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ – Ν∆ στις ευρωεκλογές και, σε κάθε περίπτωση, η σημερινή μνημονιακή συγκυβέρνηση θα επιχειρήσει να επιμηκύνει έτσι το βίο της για έναν ακόμη χρόνο, ακόμη και αν το ΠΑΣΟΚ κατακρημνισθεί εκλογικά, προωθώντας έτσι την ψήφιση ενός καινούριου μνημονίου, που θα εξαθλιώσει παραπέρα την κοινωνική κατάσταση των λαϊκών τάξεων.

Άνοδος, προϊόν των ταξικών συγκρούσεων

Μ’ άλλες λέξεις φαίνεται ότι η πολιτική εμβέλεια του ΣΥΡΙΖΑ, βελτιωμένη από το 27% (Ιούνιος 2012) στο σημερινό 29% - 30%, παραμένει σχεδόν καθηλωμένη, χωρίς δείγματα παραπέρα ανόδου, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να οδηγήσει σε μια κυβέρνηση της Αριστεράς, στην αναχαίτιση της οικονομικής καταστροφής, στη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής προοπτικής, ενός μεσοπρόθεσμου προγράμματος με κατεύθυνση το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σοβαρό πολιτικό αδιέξοδο για τις λαϊκές και αριστερές δυνάμεις, που με την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων εμφανίζεται σχεδόν ανυπέρβλητο. Για να απαντήσουμε με όρους αποτελεσματικής διεξόδου απέναντι σ’ αυτό το αδιέξοδο, χρειάζεται να δούμε πώς στη διετία 2010 - 12, επιτεύχθηκε ο εξαπλασιασμός της εκλογικής επιρροής της ριζοσπαστικής Αριστεράς (από το 4,5% στο 27%). Αυτό δεν υπήρξε αποτέλεσμα των πειστικών επιχειρημάτων του ΣΥ-

ΡΙΖΑ, της πολιτικής του ακτινοβολίας, της κοινοβουλευτικής του δράσης, των κυβερνητικών του σχεδιασμών. Απεναντίας, ήταν το αποτέλεσμα του γεγονότος ότι στην πρώτη μνημονιακή διετία αναπτύχθηκε ένα φαντασμαγορικό εργατικό απεργιακό κίνημα πανεθνικού χαρακτήρα, που εντούτοις δεν κατόρθωσε να αναχαιτίσει την επέλαση των μνημονιακών μεταλλάξεων. Στις αιτίες αυτής της αναποτελεσματικότητας εντοπίζονται η ανεπάρκεια, ο συναινετικός αλλά και υπονομευτικός ρόλος της γραφειοκρατικής πλειοψηφίας σε ΓΣΕΕ και Α∆Ε∆Υ, τα κύματα της κρατικής καταστολής και του αστυνομικού χημικού πολέμου κατά του κινήματος, η αδυναμία διαμόρφωσης ενός συνδικαλιστικού μετώπου των αγωνιστικών εργατικών δυνάμεων (Αυτόνομη Παρέμβαση, Συσπειρώσεις, ΠΑΜΕ, διαφοροποιήσεις και αποσχίσεις ΠΑΣΚΕ) κ.λπ. Αυτή η λαϊκή αντιπαλότητα στα μνημόνια και στις συνέπειες της κρίσης υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου, που δεν κατόρθωσε να ματαιώσει την ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική, εκ των πραγμάτων αναζήτησε πολιτική διέξοδο, με τη μετατόπιση των εργατικών δυνάμεων της κοινωνικής βάσης της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας προς τα αριστερά. Σ’ αυτή την περίπτωση τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ του έδωσαν τη δυνατότητα να αναδειχθεί σε αποκλειστικό υποδοχέα αυτής της πολυσήμαντης κοινωνικής μεταστροφής και πολιτικής εκπροσώπησης. Το συμπέρασμα που εξάγεται αβίαστα είναι ότι η τροποποίηση των πολιτικών εκπροσωπήσεων, η αλλαγή του συσχετισμού των πολιτικών δυνάμεων, δεν είναι πρωτίστως προϊόν κοινοβουλευτικής επιχειρηματολογίας, πολιτικών «επιλογών» των πολιτών, αλλά αποκλειστικά αποτέλεσμα κοινωνικών συγκρουσιακών ταξικών πρακτικών, οι οποίες σε κάθε περίπτωση εφόσον αντιμετωπίζουν την αναποτελεσματικότητα της κινητοποίησης του εργατικού κινήματος, επιζητούν την πολιτική και εκλογική τους μορφοποίηση.

Επιστροφή στις ρίζες του λαϊκού κινήματος

Το ζήτημα είναι ότι αυτή η εκλογική εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ, που προέκυπτε ως αποτέλεσμα κοινωνικών ταξικών αντιπαραθέσεων, θεωρήθηκε όχι ως η αφετηρία επανατροφοδότησης του πανεργατικού αντιμνημονιακού λαϊκού απεργιακού κινήματος, αλλά ως το εφαλτήριο αποκλειστικά ανόδου στην διακυβέρνηση της χώρας, με το επιχείρημα της «μονίμως καταρρέουσας μνημονιακής

συγκυβέρνησης» (που εντούτοις θα γιορτάσει σύντομα τα δεύτερα γενέθλιά της), που θα ανοίξει το δρόμο της δημοκρατικής διεξόδου. Όσο το λαϊκό κίνημα τροφοδότησε πολιτικά την ριζοσπαστική Αριστερά αναδεικνύοντάς την ως την ισχυρή αντιμνημονιακή κοινοβουλευτική αντιπολίτευση, άλλο τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όφειλε να λειτουργήσει στην κατεύθυνση επανατροφοδότησης του πανεργατικού απεργιακού κινήματος, για την κινηματική ανατροπή της μνημονιακής συγκυβέρνησης, ως πολιτικός οργανωτής των λαϊκών προσδοκιών και αντιστάσεων. Αυτό καθόλου δεν συνέβη, ή πραγματοποιήθηκε εντελώς περιθωριακά, και αντικαταστάθηκε από έναν ακατάπαυστο εκλογικισμό, από σχεδιασμούς του κυβερνητισμού, από την αναγνώριση της πρωτοκαθεδρίας της κοινοβουλευτικής «διαπάλης» (συνήθως άσφαιρων πυρών) έναντι των κινηματικών αντιπαραθέσεων, με αποτέλεσμα να μπλοκαριστεί και η πολιτική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ σ’ αυτή την τελευταία διετία, και η επιρροή του να «κολλήσει» κυριολεκτικά στην οροφή του 30%, που δεν παρέχει τη δυνατότητα ρηξικέλευθων και ριζοσπαστικών κυβερνητικών διεξόδων. Η «επιστροφή στις ρίζες», η πολιτική επανατροφοδότηση του αντιπολιτευτικού λαϊκού κινήματος, τόσο για την ανατροπή της αστικής συγκυβέρνησης, όσο και για τη διεύρυνση της πολιτικής επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ σ’ ολόκληρο τον επόμενο χρόνο (μέχρι τον Μάρτιο 2015), αποτελεί μονόδρομο για τις αριστερές ριζοσπαστικές δυνάμεις, εφόσον κυρίαρχη στόχευση παραμένει η ακύρωση των μνημονίων και των εφαρμοστικών τους νόμων, η υπέρβαση της κρίσης υπερσυσσώρευσης προς όφελος της εργατικής τάξης και σε βάρος των συμφερόντων του επιχειρηματικού κεφαλαίου. Πρόκειται για το μοναδικό δρόμο που επιτυγχάνει την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών (στην προκειμένη περίπτωση την κατάκτηση της αυτοδύναμης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας) μέσα από την ανάπτυξη των κοινωνικών ταξικών αντιπαραθέσεων. Το πεδίο των αυτοδιοικητικών εκλογών που βρίσκεται μπροστά μας για το επόμενο δίμηνο μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για τη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ ως πολιτικού οργανωτή και κοινωνικού τροφοδότη της ανάταξης και προβολής εκ νέου στο προσκήνιο του αντιμνημονιακού κινήματος, των πανεθνικών εργατικών κινητοποιήσεων, του ενεργού συντονισμού όλων των μετώπων κοινωνικής αντίστασης. Μόνον μ’ αυτό τον τρόπο θα κατορθώσουμε να επιλύσουμε τον γόρδιο δεσμό της κατάκτησης της πολιτικής διακυβέρνησης από τις αριστερές δυνάμεις.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Ο γύρος τού

ΚΟΣΜΟΥ

Σερβία: Τον απόλυτο έλεγχο έχει πια η πολιτική της λιτότητας

Ο Βούτσιτς του Προοδευτικού Κόμματος, μετά την εκλογική του νίκη, θα έχει τη δυνατότητα να περάσει εύκολα όλες τις “επώδυνες μεταρρυθμίσεις”, κατά τη γνωστή συνταγή του ∆ΝΤ.. σελ. 14

Όλοι παρακολουθούν τους πολίτες NSA, ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, ΕΕ

«Κ

άθε κλήση αμερικανών από και προς μια συγκεκριμένη χώρα», καταγράφεται και αποθηκεύεται από το πρόγραμμα MYSTIC, της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (NSA), από το 2009. Αυτό αποκαλύπτει ,την περασμένη ∆ευτέρα η Washington Post, και διευκρινίζει: «Κατόπιν αιτήματος αμερικανών αξιωματούχων, η WP αποκρύπτει λεπτομέρειες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό της χώρας όπου χρησιμοποιείται το σύστημα ή άλλες χώρες στις οποίες προγραμματίζεται η χρήση του». Σε έργο με πρωταγωνιστές, μεταξύ άλλων, κρατικές μυστικές υπηρεσίες και εταιρίες τηλεφωνίας και κομπάρσους τα εκατομμύρια των απλών πολιτών που αντιμετωπίζονται σαν εν δυνάμει τρομοκράτες και των οποίων θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες καταπατώνται, εξελίσσεται το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων παγκοσμίως, μετά τις αποκαλύψεις του Έντουρντ Σνόουντεν και των WikiLeaks.

Έπεσαν από τα σύννεφα

Τον Ιούνιο αποκαλύφθηκε οτι -ανεμπόδιστες από διεθνείς και κρατικές νομοθεσίες-, οι παρακολουθήσεις έφθαναν μέχρι αρχηγούς κρατών, επικεφαλής διεθνών οργανισμών (Παγκόσμια Τράπεζα), τα «ασφαλή» διεθνή συστήματα διατραπεζικών επικοινωνιών και συναλλαγών SWIFT και Visa, εταιρίες, διασκέψεις κορυφής (G8, G20, ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή). Τότε και μόνον, ευρωπαίοι ηγέτες και πολιτικοί «εξεπλάγησαν», «εξοργίστηκαν» και, σύμφωνα με το κείμενο της επιτροπής Ελευθεριών των Πολιτών, ∆ικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του ευρωκοινοβουλίου, που ερεύνησε το θέμα των μαζικών παρακολουθήσεων, «κλονίστηκε η εμπιστοσύνη τους προς τους διατλαντικούς εταίρους» αλλά και «μεταξύ των κρατών-μελών και των ευρωπαίων πολιτών και των κυβερνήσεών τους». Ο δημοσιογράφος Γκλεν Γκρίνουολντ, που κατέθεσε στην επιτροπή και ήταν ο πρώτος με τον οποίο είχε επικοινωνήσει ο Έντουαρντ Σνόουντεν, απαντά στην -εύλογη- απορία, κατά πόσον είχαν όντως άγνοια οι αξιωματούχοι των ευρωπαϊκών χωρών όσο και ο πρόεδρος Ομπάμα -όπως δήλωσε για λογαριασμό του ο Λευκός Οίκος. Σε έγγραφο της NSA, αξιωματούχος του SIGINT (σύστημα εντοπισμού και συλλογής πληροφοριών που μεταδίδονται μέσω τηλεπικοινωνιών, ραντάρ ή οπλικών συστημάτων, από στόχους της NSA στο εξωτερικό) διευκρινίζει οτι, «στις πρωτεύουσες πολλών συνεργατών μας στο εξωτερικό, ελάχιστοι υψηλά ιστάμενοι εκτός των α-

μυντικών-μυστικών συστημάτων, ενημερώνονται για οποιαδήποτε σύνδεση του SIGINT με NSA και ΗΠΑ». Σύμφωνα με «πειστικές αποδείξεις», όπως τις χαρακτηρίζει η LIBE, πραγματοποιούνται ευρείας κλίμακας παρακολουθήσεις και υποκλοπές από την NSA όσο και «από τις υπηρεσίες πληροφοριών μερικών κρατών-μελών» και ιδιαιτέρως από τα συστήματα του Αρχηγείου Επικοινωνιών της Βρετανικής Κυβέρνησης (GCHQ) Tempora και Edgehill. Με την NSA συνεργάζονται και παρέχουν διευκολύνσεις, οι μυστικές υπηρεσίες των χωρών που συμμετέχουν στα προγράμματα παρακολουθήσεων όπως τα επονομαζόμενα 5, 9 ή 14 μάτια, -ανάλογα με το πλήθος των συμμετεχόντων- όπως οι: ∆ανία, Γαλλία, Νορβηγία, Ολλανδία, Γερμανία, Βέλγιο, Ιταλία, Ισπανία και Σουηδία στην ΕΕ και Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, με «κορυφαία» την Βρετανία.

Ο ρόλος των Ευρωπαίων

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί ειδικότερα την Βρετανία, «να αναθεωρήσει το ισχύον νομικό πλαίσιο». Όπως όμως κατέθεσε ο Σνόουντεν, ακόμα και όταν οι υπηρεσίες που παρείχαν στην NSA πρόσβαση στα συστήματά τους θέτουν ως όρο να μην παρακολουθείται η χώρα τους, τα συμβόλαια με άλλες χώρες, επιτρέπουν την συλλογή πληροφοριών στην διαδρομή τους. Eπιπλέον, οι νομικοί σύμβουλοι της GCHQ, «εργάζονται πολύ σκληρά προκειμένου να εντοπίσουν κενά στις νομοθεσίες και στις συνταγματικές προστασίες» των κρατών, ώστε να αποφεύγουν αυτό που ονομάζουν «επιβλαβή δημόσια διαβούλευση». Τηλεπικοινωνιακοί κολοσσοί όπως οι Verizon, British Telecommunications, Vodafone κ.ά., συνεργάζονται με την GCHQ και σε τομείς πέραν των απαιτούμενων από τον νόμο. Παραμένει απορίας άξιον, ποιές θα ήταν οι αντιδράσεις της κυρίας Μέρκελ, αν δεν παρακολουθείτο η ίδια, α-

πό το 2002 όπως αποκαλύφθηκε. Ο ιδρυτής των WikiLeaks, Τζούλιαν Ασάνζ, κατέθεσε τον Σεπτέμβριο μηνυτήριες αναφορές στην γερμανική δικαιοσύνη, προκειμένου να διερευνηθεί η ανάμιξη της καγκελαρίου σε παρεμπόδιση του έργου δημοσιογράφων και του ιδίου και στην κατάσχεση της περιουσίας των WikiLeaks, το 2009 και 2010. Καλεί δε την κυρία Μέρκελ, «να απαντήσει σε δύο απλές ερωτήσεις: Εξουσιοδότησε την χρήση αμερικανικών βάσεων προκειμένου να κατασκοπεύουν δημοσιογράφους στην Γερμανία; Εξουσιοδότησε την παράδοση των αποτελεσμάτων αυτών των παρακολουθήσεων στην διωκτική αρχή των ΗΠΑ, εναντίον της φερόμενης ως πηγής των WikiLeaks, Τσέλσι Μάνινγκ;» Τον Ιούλιο, από έρευνα του Spiegel προέκυψε οτι η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών (BND) συνεργαζόταν στενά με την NSA, παρά τις (εκ των υστέρων) διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου από το (γερμανικό) Ομοσπονδιακό Γραφείο για την Προστασία του Συντάγματος. Τον ίδιο μήνα άρχισαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ για την ∆ιατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Εταιρική Σχέση (TTIP). Ο Τζον Κέρι, κατά την ανάληψη καθηκόντων της αναπληρώτριάς του για ευρωπαϊκά θέματα Βικτώριας Νιούλαντ τον Σεπτέμβριο, είχε αναφερθεί στην σημαντική για τις ΗΠΑ συνεργασία, χαριτολογώντας: «Είμαι απολύτως βέβαιος πως αν προσπαθούσαμε, θα μπορούσαμε να υπογράψουμε την TTIP περίπου σε μια ώρα». Όπως διαφαίνεται, η «οργή» των ευρωπαίων αξιωματούχων -ανάλογη με αυτή των μελών του αμερικανικού Κογκρέσου για τις παρακολουθήσεις τους από την CIA- θα χρησιμοποιηθεί ως διαπραγματευτικό μέσο. Μετά τις αποκαλύψεις για οικονομική και βιομηχανική κατασκοπεία, το Κοινοβούλιο κρίνει οτι απαιτείται «αναδόμηση της εμπιστοσύνης ΕΕ-ΗΠΑ» αφού «η, στρατηγικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη, συμφωνία θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο

“

Ινδία: Η ανάπτυξη της ινδικής οικονομίας αύξησε την ανισότητα

Η Μίνα Μενόν και ο Άτσι Βανάικ μιλούν στην Εποχή για την ινδική πραγματικότητα των καστών, της βίας κατά των γυναικών και της ανισότητας.. σελ. 16, 17

Οι παρακολουθήσεις έφθαναν μέχρι αρχηγούς κρατών, επικεφαλής διεθνών οργανισμών, τα “ασφαλή” διεθνή συστήματα διατραπεζικών επικοινωνιών και συναλλαγών SWIFT και Visa, εταιρίες, διασκέψεις κορυφής (G8, G20, ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή) αν δεν σταματήσουν οι μαζικές παρακολουθήσεις και οι υποκλοπές». Επιπλέον τονίζει οτι, «θα συναινέσει στην τελική συμφωνία για την TTIP, με την προϋπόθεση οτι αυτή θα σέβεται πλήρως , μεταξύ άλλων, τα θεμελιώδη δικαιώματα του Χάρτη της ΕΕ [....]». Το κατά πόσον, εκ των υστέρων, οι κυβερνήσεις θα προστατεύσουν τους πολίτες, τα ανθρώπινα δικαιώματα, όσο και τις συνταγματικές ελευθερίες, θα αποδείξει την αυθεντικότητα της έκπληξης και της άγνοιας που δήλωσαν. Στην ακρόαση της LIBE μέσω τηλεδιάσκεψης, ο Σνόουντεν, στην ερώτηση του γερμανού ευρωβουλευτή των Πρασίνων Ζαν Φιλίπ Άλμπρεχτ, αν θα μπορούσαν να του παράσχουν κάποια βοήθεια και αν ζητά άσυλο στην ΕΕ, απάντησε: «Αν θέλετε να με βοηθήσετε [...] δηλώστε οτι αυτή η χωρίς διακρίσεις, μαζική συλλογή πληροφοριών προσωπικών δεδομένων από τις κυβερνήσεις, αποτελεί παραβίαση των δικαιωμάτων μας και πρέπει να τελειώσει. [...] Όσο για το άσυλο, ναι, ζητώ άσυλο στην ΕΕ [...]. Μέλη των κοινοβουλίων των εθνικών κυβερνήσεων μου είπαν οτι οι ΗΠΑ -παραθέτω- «δεν θα επιτρέψουν» στους εταίρους της ΕΕ να προσφέρουν άσυλο σε μένα. [...] Θα μου ήταν ευπρόσδεκτη οποιαδήποτε προσφορά ασφαλούς διέλευσης ή μόνιμου ασύλου, αλλά αναγνωρίζω οτι θα απαιτούσε μια πράξη εξαιρετικού πολιτικού θάρρους». Απάντηση περί πολιτικού θάρρους έδωσε η καταψήφιση της πρότασης του Άλμπρεχτ για μη άσκηση ποινικών διώξεων εναντίον του Σνόουντεν και προστασία του από δίωξη, έκδοση ή παράδοση σε τρίτους, σε αναγνώριση της ιδιότητάς του ως πληροφοριοδότη και διεθνή υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από την επιτροπή. Ελισάβετ Πετρίδου

“

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Ο Βούτσιτς θα έχει τη δυνατότητα να περάσει εύκολα όλες τις “επώδυνες μεταρρυθμίσεις” κατά τη γνωστή συνταγή του ∆ΝΤ.

Τον απόλυτο έλεγχο έχει πια η πολιτική της λιτότητας ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗ ΣΕΡΒΙΑ

Της Σιμόν Αργυράκου

απόλυτος νικητής των βουλευτικών και δημοτικών εκλογών της προηγούμενης Κυριακής στη Σερβία είναι το Προοδευτικό Κόμμα (SNS) του, μέχρι πρότινος πρώτου αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, με 48,2 % και 158 από 250 έδρες στη Βουλή. Ακολουθούν το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SPS)1 του πρώην πρωθυπουργού Ίβιτσα Ντάτσιτς με 13,6%, το ∆ημοκρατικό κόμμα (DS) του πρώην δημάρχου του Βελιγραδίου Ντράγκαν Τζίλας με 6,3%, το Νέο ∆ημοκρατικό Κόμμα (NDS) του πρώην προέδρου Μπόρις Τάντιτς με 5, 7 % και τρία κόμματα εθνικών μειονοτήτων Το ∆ημοκρατικό Κόμμα Σερβίας (DSS) του Βόγισλαβ Κοστούνιτσα και το Ριζοσπαστικό Κόμμα του Βόγισλαβ Σέσελι (SRS) έμειναν εκτός Βουλής.

Τιμωρήθηκαν τα «παλιά κόμματα»

Η μετά-Μιλόσεβιτς πολιτική ζωή της Σερβίας χαρακτηρίστηκε από την κυριαρχία των εθνικών θεμάτων, ειδικά

στις προεκλογικές περιόδους, σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική, κοινωνική ανισότητα και διαφθορά. Αυτό άρχισε να αλλάζει από τις προηγούμενες (2012) και φάνηκε ξεκάθαρα σε αυτές τις εκλογές: δεν τέθηκε το γνωστό δίλημμα “Κόσοβο ή ΕΕ” και στην προεκλογική καμπάνια κυριάρχησαν τα οικονομικο-κοινωνικά ζητήματα, ενώ τιμωρήθηκαν όλα τα “παλιά κόμματα” τόσο τα ευρωσκεπτικιστικά, όσο και τα φιλοευρωπαϊκά. Πολλοί αναλυτές χαρακτηρίζουν αυτές τις εκλογές ως το οριστικό τέλος της ∆ημοκρατικής Αντιπολίτευσης της Σερβίας (DOS) – συνασπισμού κομμάτων ο οποίος είχε ανατρέψει τον Μιλόσεβιτς το 2000, και από τότε, κυβερνούσε την χώρα με διάφορα σχήματα. Η δημοφιλία του Προοδευτικού Κόμματος ανέβαινε σταθερά τα τελευταία δύο χρόνια στις δημοσκοπήσεις πρωτίστως λόγω της (πολυδιαφημισμένης) καταπολέμησης της διαφθοράς, της ολιγαρχίας και του οργανωμένου εγκλήματος, αλλά και χάρη στην ικανότητα του Βούτσιτς να εμφανίζεται σαν άνθρωπος που, όχι μόνο δεν είναι κομμάτι του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος, αλλά εκείνος που το πολε-

μάει. Με αυτό τον τρόπο, κέρδισε πολλούς απογοητευμένους ψηφοφόρους των φιλελεύθερων κομμάτων. Από την άλλη πλευρά, το Προοδευτικό Κόμμα, παρόλο που μεταμορφώθηκε ριζικά και από ακροδεξιό2 έγινε φιλελεύθερο φιλοευρωπαϊκό, προσεγγίζει εύκολα τους πιο συντηρητικούς ψηφοφόρους οι οποίοι, αν και δεν είναι ενθουσιασμένοι με την ΕΕ, έχουν συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι αυτή είναι η μοναδική προοπτική για τη χώρα. Μετά από πολλά χρόνια χειραγώγησής τους από τα εθνικιστικά κόμματα, και αυτοί οι ψηφοφόροι τώρα ενδιαφέρονται περισσότερο για το πώς θα μειωθεί η τεράστια ανεργία (28,7%) παρά για το τι θα γίνει με το Κόσοβο.

Απουσιάζει η Αριστερά

είχε καταφέρει κανένας πολιτικός μετά το 2000. Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο ο Βούτσιτς υπόσχεται να βελτιώσει την οικονομική κατάσταση της χώρας, δεν πρέπει να υπάρχουν πολλές αυταπάτες: παρά την κριτική που κάνει στις προηγούμενες κυβερνήσεις, δεν σκοπεύει να τερματίσει την νεοφιλελεύθερη πολιτική λιτότητας. Μάλιστα, έχοντας την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, με απουσία της Αριστεράς και με κατακερματισμένα τα συνδικάτα, θα έχει τη δυνατότητα να περάσει εύκολα όλες τις “επώδυνες μεταρρυθμίσεις” κατά τη γνωστή συνταγή του ∆ΝΤ3, όπως π.χ. την αλλαγή του εργασιακού νόμου η οποία ματαιώθηκε τον Ιανουάριο, μετά από μεγάλες διαδηλώσεις των εργαζομένων.

Τέλος, το προφίλ του Βούτσιτς ως ενός ισχυρού και ικανού ηγέτη, έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο. Αυτό, βέβαια, κρύβει και αρκετούς κινδύνους γιατί ήδη κατά τη διάρκεια της προηγούμενης περιόδου, ο Βούτσιτς συγκέντρωσε στα χέρια του τον πλήρη έλεγχο όλων των μυστικών υπηρεσιών, κάτι που δεν

1 Στην ουσία, πρόκειται για συνδυασμό τριών κομμάτων με μεγαλύτερο το SPS 2 ∆ημιουργήθηκε το 2008, μετά τη διάσπασή του από το Ριζοσπαστικό Κόμμα (SRS) του Βόγισλαβ Σέσελι 3 http://www.imf.org/external/np/sec/pr/2013/ pr13395.html

Σκληρή ρητορική, αλλά οι δουλειές, δουλειές

εκείνη που χρησιμοποίησε η λαϊκιστική γερμανική προπαγάνδα για να πείσει εχθρούς και φίλους ότι οι Ελληνες είναι «τεμπέληδες» και πρέπει να τιμωρηθούν. Και δείχνει και κάποιες συνιστώσες του προβλήματος που πονοκεφαλιάζουν έντονα μια οικονομική δύναμη, που έγινε τέτοια ακριβώς επειδή ποτέ δε φημιζόταν για την απλοχεριά της.

Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

ν δεν υπήρχε και η Αριστερά θα μπορούσε να πιστέψει κανείς ότι μέσα στο γερμανικό κοινοβούλιο εκπροσωπείται ένα και μοναδικό κόμμα με διαφορετικές «αποχρώσεις» των απόψεων των βουλευτών του σε ό,τι αφορά στην υπόθεση της Ουκρανίας. Η ομοφωνία για τη στάση απέναντι στη Μόσχα είναι πραγματικά εντυπωσιακή και θα μπορούσε να συνοψιστεί μέσα σε μια πρόταση: σκληρή γλώσσα απέναντι στον Πούτιν, αλλά και υπολογισμός πριν από την οποιαδήποτε κίνηση των οικονομικών συνεπειών που θα είχε μια σημαντική επιδείνωση των σχέσεων με τη Ρωσία. Ο μαυροκόκκινος μεγάλος συνασπισμός βρήκε ένα χρήσιμο σύμμαχο στο πρόσωπο των Πρασίνων, που έτσι κι αλλιώς πάντα ήταν ιδιαίτερα επικριτικοί απέναντι στον ρώσο πρόεδρο.

Ευρώπη: Όχημα εξυπηρέτησης των γερμανικών θέσεων

Το πιο ουσιαστικό σημείο της υπόθεσης έχει να κάνει με την «ενότητα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως την αποκαλεί ο γερμανικός Τύπος, που θα μπορούσε όμως να τη δει κανείς και από την ακριβώς αντίθετη πλευρά. ∆εν είναι η Γερμανία, που παραμένει προσδεδεμένη στο ευρωπαϊκό άρμα, αλλά η Ευρώπη που φαίνεται να αξιοποιείται πια ως όχημα εξυπηρέτησης των γερμανικών θέσεων. Το Βερολίνο έχει πάψει προ πολλού να ασκείται στην αυτοσυγκράτηση και επιδιώκει ανοικτά να επιβάλει τα

∆εν πρόκειται να τα «σπάσει» με τον Πούτιν

Το Βερολίνο σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να τα «σπάσει» με τον Πούτιν, αλλά ταυτόχρονα δεν θέλει να αφήσει την αμερικανική παρουσία στην Ευρώπη να ενταθεί με σημαιοφόρους της κάποιους άλλους Ευρωπαίους.

συμφέροντά του στις περιοχές άμεσου ενδιαφέροντός του, αψηφώντας τις συνέπειες. Στην προκειμένη περίπτωση μια πιθανή συνέπεια θα μπορούσε να είναι ακόμα και η διάσπαση της Ουκρανίας, αν και αυτό το σενάριο είναι ιδιαίτερα περίπλοκο. Η δυτική της πλευρά θα μπορούσε να αποτελέσει πεδίο δράσης λαμπρό για τα γερμανικά κεφάλαια, χάρις και στη συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ και σε συνδυασμό με προγράμματα «προσαρμογής» με την αρωγή του ∆ΝΤ ή και όχι. Η επιχειρηματολογία για τα κρυφά κεφάλαια και τους πλούσιους που δεν πληρώνουν, θυμίζει ως ένα βαθμό

Στο μυαλό των επιτελών της κυρίας Μέρκελ υπάρχει ένας βασικός στόχος: Η Ευρώπη πρέπει να μεταμορφώνεται ολοένα και σε πιο γερμανική και οι αφελείς που καμαρώνουν ότι «προεδρεύουν» ανά εξάμηνο στην ΕΕ είναι άλλοτε χρήσιμοι, άλλοτε ενοχλητικοί, αλλά πάντα αφελείς. «Ετσι είναι αν έτσι νομίζετε» όπως θα έλεγε και ο Πιραντέλο, αφού για την κυρία Μέρκελ αυτό που μετράει δεν είναι οι εντυπώσεις αλλά η ουσία. Και η ουσία είναι ότι το Βερολίνο σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται να τα «σπάσει» με τον Πούτιν, αλλά ταυτόχρονα δεν θέλει να αφήσει την αμερικανική παρουσία στην Ευρώπη να ενταθεί με σημαιοφόρους της κάποιους άλλους Ευρωπαίους. Ο γρίφος δεν είναι απλός στη λύση του, αφού υπάρχουν και κρυφοί παίκτες. ∆εν είναι απλά μια σκακιέρα με δύο παίκτες, αλλά ένα τραπέζι πόκερ στο οποίο συνυπάρχουν πολλοί διαφορετικοί χαρακτήρες κάποιοι από τους οποίους είναι και απρόβλεπτοι. Αυτοί που κοιτούν μόνο την επιφάνεια και καμαρώνουν για τη συμπαγή ευρωπαϊκή στάση καλό θα είναι να έχουν τα μάτια τους ανοικτά για να μην χάσουν και επεισόδια, από εκείνα που διαδραματίζονται στα παρασκήνια.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Ψωμί, δουλειά, κατοικία

στα δίκτυα του κόσµου

ΟΙ ΙΣΠΑΝΟΙ ∆ΙΑ∆ΗΛΩΣΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ www.pigsvstroika.altervista.org

Ενάντια στην τρόικα

Ξεκίνησαν οι προετοιμασίες για το  τριήμερη συνάντηση

«pigsvstroika», που θα γίνει στην Νάπολη 4 με 6 Απριλίου. Με το όραμα της οικοδόμησης μιας άλλης κοινωνίας, ακτιβιστές από όλη την Ιταλία θα συζητήσουν, μεταξύ άλλων, για την μετανάστευση, τα σύνορα, το εισόδημα, την ιθαγένεια και τα δικαιώματα, και θα συντονίσουν τις αντιστάσεις για την αντεπίθεση των «pigs» ενόψει της εθνικής κινητοποίησης ενάντια στην τρόικα και την κυβέρνηση Ρέντσι, που θα γίνει στις 12 Απριλίου στην Ρώμη. www.antirep2014 .noblogs.org

Στοπ στην καταστολή

Χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν χτες σε  πολλές γερμανικές πόλεις

στην ημέρα δράσης ενάντια στην καταστολή, σε μια που κινητοποίηση που ξεκίνησε από διάφορες οργανώσεις της ριζοσπαστικής αριστεράς και της αυτονομίας. Αφορμή ήταν η όλο και μεγαλύτερη ποινοικοποίηση των κινημάτων αντίστασης από το γερμανικό κράτος, που στο όνομα της τάξης και της ασφάλειας επιτίθεται σε όσους διαμαρτύρονται ενάντια στην κυρίαρχη πολιτική που γεννάει φτώχεια και λιτότητα και οδηγεί μεγάλα τμήματα της κοινωνίας στην περιθωριοποίηση.

www.nofibs.com.au

Όχι στο όνομά μου

Με το σύνθημα «όχι στο όνομά μου», χιλιάδες αυστραλοί συμμετείχαν στις τριήμερες δράσεις «MarchinMarch», μια πρωτοβουλία που οργανώθηκε μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενάντια στην κυβέρνηση του Τόνι Άμποτ έξι μήνες μετά τις εκλογές. Μόνο στην Μελβούρνη οι διαδηλωτές ξεπέρασαν τις 50.000, σε ένα νέο κίνημα που έκανε αυθόρμητα την παρουσία του μακριά από τους παραδοσιακούς κομματικούς μηχανισμούς, και αποτυπώνει την επιθυμία των ανθρώπων για δημοκρατία και συμμετοχή στις αποφάσεις



∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

κατοντάδες χιλιάδες Ισπανοί και Ισπανίδες διαδήλωσαν χθες στη Μαδρίτη για να εκφράσουν τη θέλησή τους, να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Ταυτόχρονα, οι συγκεντρωμένοι που ταξίδεψαν από τα τέσσερα σημεία της χώρας, εκδήλωσαν την πολιτική τους βούληση να δημιουργήσουν ένα κοινό χώρο – (πολιτικό κοινωνικό) σύγκλισης των αγώνων, ικανό να συμβάλει στη διάσωση και διέξοδο της χώρας από την κρίση. Η κινητοποίηση αυτή στη Μαδρίτη έρχεται μετά από μια σειρά κινητοποιήσεων που ξεκίνησαν από τις 20 Φεβρουαρίου στην Καταλονία, τη χώρα των Βάσκων, Αστούρια και Ανδαλουσία. ∆ιαφέρει σε σχέση με τις κινητοποιήσεις που έγιναν –και γίνονται– αυτή την εποχή στο Λονδίνο, όπου οι εργαζόμενοι στο Μετρό και τα βρετανικά συνδικάτα αγωνίζονται κατά των απολύσεων. Στη Γαλλία που διαδηλώνουν μαζικά για να μην περάσει το «σύμφωνο ευθύνης» και στη Γερμανία όπου δύο εκατ. και πάνω δημόσιοι υπάλληλοι του ευρύτερου τομέα απεργούν με αίτημα, 3,5% αυξήσεις των μισθών. Οι διαδηλωτές στη Μαδρίτη δεν προβάλλουν κάποια ειδικά προβλήματα, αλλά αξιώνουν να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Το σύνθημα «ψωμί, δουλειά, κατοικία» εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο τον αγώνα τους και παραπέμπει σ’ άλλες εποχές γενικευμένων κινητοποιήσεων. Η ιδέα αυτών των κινητοποιήσεων γεννήθηκε στη διάρκεια των μαζικών διαδηλώσεων και απεργιών ενάντια στην πολιτική λιτότητας. «Στόχος μας είναι μέσα από μεγάλες κινητοποιήσεις σήμερα ενόψει των ευρωεκλογών να διαμορφώσουν μια κοινή στάση όλοι όσοι αγωνίζονται και που υφίστανται τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης», δήλωσε ο Γκίνες Φερνάντες, διευθυντής του μηνιαίου κομμουνιστικού περιοδικού «Mundo Obrero», σε γάλλο δημοσιογράφο και συνέχισε: «Οι άνεργοι, οι πρόσκαιρα εργαζόμενοι, τα θύματα που έχασαν τα πάντα με την πολιτική περικοπών των δημόσιων δαπανών, οι άστεγοι, οι νέοι που τους αφαιρείται το δικαίωμα της εργασίας και της ζωής θέλουν να εκφράσουν με μαζικό και δυναμικό τρόπο την αντίθεσή τους στις πολιτικές που τους επιβάλλει η τρόικα και η κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος (δεξιά).

«Πολιτικό Μέτωπο Είμαστε η Πλειοψηφία»

Την ιδέα για μια μεγάλη διαδήλωση είχαν τα συνδικάτα των εργαζομένων της Ανδαλουσίας και το «Πολιτικό Μέτωπο Είμαστε η Πλειοψηφία» (FCSM). Στη δημιουργία του είχε πρωτοστατήσει ο πρώην συντονιστής της Ενωμένης Αριστεράς της Ισπανίας και γραμματέας του ΚΚ Ισπανίας Χούλιο Ανγκίτα. Ο Χ. Ανγκίτα πρώην γραμματέας του ΙΚΚ έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην ανασυγκρότηση της ισπανικής αριστεράς και από τη θέση του αυτή στη μορφοποίηση της ευρωπαϊκής αριστεράς. Μετά από 8 χρόνια στη Γραμματεία του ΚΚ Ισπανίας και την εκλογή του στο ισπανικό κοινοβούλιο δεν δέχθηκε να επανεκλεγεί, γύρισε στην εργασία του (του καθηγητή Ιστορίας στη Μέση Εκπαίδευση), χωρίς βέβαια να σταματήσει να αγωνίζεται για την Ενωμένη Αρι-

“

Οι διαδηλωτές στη Μαδρίτη δεν προβάλλουν κάποια ειδικά προβλήματα, αλλά αξιώνουν να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Το σύνθημα «ψωμί, δουλειά, κατοικία» εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο τον αγώνα τους και παραπέμπει σ’ άλλες εποχές γενικευμένων κινητοποιήσεων. στερά, δημιουργώντας έτσι ένα καλό προηγούμενο που λείπει…

Οι νέοι εγκαταλείπουν τη χώρα

Την πρωτοβουλία αυτή για μαζική διαδήλωση στη Μαδρίτη αγκάλιασαν και άλλες οργανώσεις της αριστεράς, συνδικάτα και κοινωνικά κινήματα, γυναικείες οργανώσεις, άνεργοι και εργαζόμενοι, οικολόγοι και άνθρωποι που έχασαν τα σπίτια τους, η Πλατφόρμα των θυμάτων των ενυπόθηκων δανείων (PAH). Έντονο ήταν το ενδιαφέρον των νέων που η σημερινή κατάσταση τους εξαναγκάζει να εγκαταλείπουν τη χώρα. Πάνω από 112.000 άτομα το 2012 πήραν το δρόμο της προσφυγιάς. Οι οργανωτές της κινητοποίησης τονίζουν: «η Ισπανία βυθίστηκε στην υπανάπτυξη. Η πρόσκαιρη εργασία έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις όπου η χώρα καθίσταται μια ζώνη στην οποία επικρατούν εργασιακές συνθήκες ημισκλαβιάς (…) δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να αλλάξουμε τα πράγματα, για να κερδίσουμε το μέλλον μας». Από το 2008 που εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια της κρίσης, κανένας τομέας κοινωνικής και οικονομικής ζωής δεν έμεινε άθικτος. Οι δείκτες της φτώχειας εκτινάχθηκαν στα ύψη. Το 25,5% του ενεργού πληθυσμού είναι άνεργοι. Η ανεργία στους νέους φθάνει στο 54,6%. Το 28% των ανθρώπων διατρέχουν τον κίνδυνο να αποκλειστούν από τις κοινωνικές υπηρεσίες και από αυτούς το 1/3 είναι παιδιά. Σαράντα χιλιάδες οικογένειες έχασαν το 2012 τα σπίτια τους λόγω έξωσης.

Νέοι τρόποι παρέμβασης Στην Ισπανία τα τελευταία έξι χρόνια πραγματοποιήθηκαν μεγάλες κινητοποιήσεις σε πολλούς τομείς αλλά και γενικές απεργίες χωρίς να έχουν τα αντίστοιχα αποτελέσματα. Έτσι οι άνθρω-

ποι διακατέχονται από μια απαισιοδοξία, γι’ αυτό τα κινήματα και τα συνδικάτα αναζητούν νέους τρόπους παρέμβασης. Θεωρούν ότι τα κινήματα θα πρέπει να συγκλίνουν. Και η σύγκλιση αυτή να πάρει μια μόνιμη μορφή, να θέσει συγκεκριμένους στόχους και να προγραμματίσει κινητοποιήσεις, τέτοιες που θα εξαναγκάσουν την κυβέρνηση να υποχωρήσει. Σ’ αυτό ακριβώς αποσκοπεί η πανισπανική κινητοποίηση –με τα συνθήματα «Ψωμί, δουλειά και κατοικία» «Είναι καιρός να βγούμε όλοι στους δρόμους» –στη δημιουργία ενός ευρύτατου κινήματος που θα έχει μια διαρκή παρουσία. Βασικός τους στόχος είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας και της πρόσκαιρης εργασίας, η καταπολέμηση της πολιτικής μείωσης των δημόσιων δαπανών. Ταυτόχρονα, επιδιώκουν να δημιουργήσουν «μια επιτροπή ελέγχου των δανείων» που εξυπηρετεί κατά τρόπο παράνομο η κυβέρνηση, χωρίς να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της προς τους πολίτες της χώρας» (κάτι σαν το πρωτογενές πλεόνασμα που ένα μέρος του θα πάει για την εξυπηρέτηση του χρέους όπως είπε ο κ. Σαμαράς). Στο πολιτικό επίπεδο όπως υποστηρίζει ο εκπρόσωπος του «Πολιτικού Κινήματος Είμαστε η Πλειοψηφία», Γκίνες Φερνάντες υπέρτατη ανάγκη του κινήματος είναι η ανατροπή αυτής της πολιτικής, η εκλογή ενός νέου κοινοβουλίου και κυβέρνησης και η απαλλαγή από την τρόικα. Πρόκειται για το σημαντικότερο στόχο, όπως υποστηρίζει ο ίδιος που μπορεί να επιτευχθεί με την οικοδόμηση ενός ενιαίου χώρου όλων των συλλογικοτήτων και των κινημάτων. Ένας τέτοιος χώρος θα πρέπει να αφορά την τεράστια πλειοψηφία και συνεπώς δεν μπορεί να περιορίζεται στις δυνάμεις της αριστεράς». Μ. Κοβάνης

ΙΝ∆ΙΑ

Από τις 7 έως τις 10 Μάρτη πραγματοποιήθηκε στο Χάιντεραμπαντ της Ινδίας το διεθνές Σεμινάριο «∆ημοκρατία, Σοσιαλισμός & οράματα για τον 21ο αιώνα». Το σεμινάριο διοργανώθηκε από το Φόρουμ ∆ιανοουμένων της Τελεγκάνα. Η Τελεγκάνα θα είναι από τις αρχές Ιούλη το νεότερο κρατίδιο της Ινδίας, αφού αποσπάται από το Άντρα Πραντές. Στο σεμινάριο συμμετείχαν ομιλητές από τη Μαλαισία, το Νεπάλ, το Πακιστάν, την Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, το Μεξικό, τη Βολιβία, τη Χιλή, την Παραγουάη, την Ουρουγουάη, τη Βραζιλία, τη Ζιμπάμπουε, τη Νότια Αφρική, τον Καναδά, την Αίγυπτο, την Τυνησία, το Λίβανο, τη

ΤΟ ΘΕΜΑ

Οι κάστες, η βία

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μα

Γερμανία, την Ιταλία και την Ελλάδα. Πέραν από μια σειρά σημαντικών αριστερών διανοουμένων της Ινδίας, συμμετείχαν επίσης ηγετικά στελέχη ηγερικά στελέχη βασικών ινδικών αριστερών κομμάτων, τόσο των επίσημων -ΚΚΙ (Μαρξιστικό) και ΚΚΙ- όσο και ναξαλίτικων (μαοϊκών), όπως το ΚΚΙ (ΜΛ) Απελευθέρωση και ΚΚΙ (ΜΛ) Νέα ∆ημοκρατία. Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε σήμερα στην Εποχή τις συζητήσεις που είχαμε με δύο διανοούμενους και ακτιβιστές των κινημάτων, τον Άτσιμ Βανάικ και τη Μίνα Μενόν, θέλοντας να δώσουμε μια πρώτη εικόνα της σημερινής κατάστασης στην Ινδία.

Μίνα Μενόν: Η ανάπτυξη της ινδικής οικονομίας αύξησε την ανισότητα Θα ήθελα να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη με μια ερώτηση που έχει προσωπική χροιά. Στο παρελθόν ανήκατε στο ναξαλίτικο (μαοϊκό) ρεύμα. Τα τελευταία χρόνια όμως δεν ανήκετε σε κάποιον κομματικό οργανισμό και δραστηριοποιείστε έντονα στα κοινωνικά κινήματα. Η προσωπική πολιτική ιστορία σας αποτελεί εξαίρεση ή είναι συνηθισμένη μέσα στην ινδική Αριστερά; Στην Ινδία ο μαρξιστικός-λενινιστικός χώρος ήταν ιδιαίτερα μαζικός γιατί στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 ένας μεγάλος αριθμός νέων της μεσαίας τάξης στρατεύτηκε στις τάξεις του. Αργότερα πολλοί αποχώρησαν κυρίως λόγω των συνεχών διασπάσεων αλλά και της σκληρής καταστολής. Ειδικά εδώ στην επαρχία της Τελεγκάνα, όπου είναι μεγάλη η παράδοση των ναξαλιτών, χιλιάδες επί χιλιάδων νέοι εντάχτηκαν στον μλ χώρο. Σήμερα άλλοι συνεχίζουν, άλλοι σκοτώθηκαν από την αστυνομία, άλλοι δραστηριοποιούνται στα κινήματα, άλλοι ιδιωτεύουν. Όλοι όμως εξακολουθούν να ανήκουν στην Αριστερά με την ευρεία έννοια του όρου. Οι αποχωρήσεις δεν ήταν τόσο πολλές από τα δύο επίσημα ΚΚ, το ΚΚΙ και το ΚΚΙ (Μ) γιατί η ένταξη της νεολαίας σε αυτά τα δύο κόμματα ποτέ δεν ήταν τόσο μεγάλη Παρά το ότι στην Ινδία υπάρχουν τόσο πολλά κομμουνιστικά κόμμα, φαίνεται ότι για πολλούς αριστερούς δεν υπάρχει αξιόπιστη αριστερή πολιτική παρατήρηση. Ισχύει αυτή η παρατήρηση;

Ναι, προς το παρόν δεν υπάρχει αξιόπιστη αριστερή εναλλακτική πρόταση. Μπορεί να μπει κανείς ότι υπάρχει αξιόπιστη δημοκρατική πρόταση. Αναφέρομαι στο νέο σχηματισμό AAP (Κόμμα του Κοινού Ανθρώπου) που προήλθε μέσα από το μαζικό κίνημα, αλλά δεν έχει ξεκάθαρη αριστερή άποψη. Ξεκίνησε ως κίνημα κατά τη διαφθοράς των πολιτικών και τώρα στρέφεται εναντίον της απληστίας των επιχειρήσεων. Πρόκειται λοιπόν για μια καλή δημοκρατική εναλλακτική λύση, αλλά δεν ανήκει στην Αριστερά. Προς το παρόν δεν υπάρχει η προοπτική ενός καινούργιου αριστερού ενωτικού σχηματισμού που θα συσπειρώσει τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στα κινήματα. Τα τελευταία χρόνια η Ινδική οικονομία γνώρισε πρωτοφανή ανάπτυξη. Αυτό το οικονομικό μπουμ άλλαξε τη ζωή της πλειονότητας των πολιτών, περιορίζοντας δραστικά τη φτώχεια; Όχι δεν την άλλαξε. Η ανάπτυξη αύξησε την ανισότητα. Μπορούμε να πούμε ότι ένα 10%-20% του πληθυσμού κέρδισε από την παγκοσμιοποίηση. Όχι υπό την έννοια μιας καλής δουλειάς ή μιας αξιοπρεπούς ζωής με νόημα, αλλά υπό την έννοια της αυξημένης δυνατότητας για κατανάλωση εμπορευμάτων, κατά το αμερικάνικο πρότυπο. Βέβαια σε πραγματικούς αριθμούς, αυτό το 10-20% του πληθυσμού είναι πάρα πολλοί άνθρωποι, μιας και η Ινδία έχει ένα 1.200.000.000 κατοίκους. Από την άλλη πλευρά, οι φτωχοί βρίσκονται σε τραγική κατάσταση. Στην πραγματικότητα έχουν πεταχτεί έξω από την οικονομία. ∆εν έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά και ζωτικές υπηρεσίες. Πρόσβαση που είχαν παλιότερα, όταν υφίστατο το δίχτυ κοινωνικής προστασίας. Για παράδειγμα, η ασφά-

λιση έχει πλέον ιδιωτικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό. Οι πλούσιοι λοιπόν γίνονται δισεκατομμυριούχοι και οι φτωχοί καταστρέφονται. Το χειρότερο είναι ότι έχει χαθεί η κοινή δέσμευση ότι ο στόχος της κυβέρνησης είναι το καλό όλων. Στόχος της κυβέρνησης είναι μόνο να αυξήσει τα εισοδήματα του πιο πλούσιου 20% του πληθυσμού. Τι συμβαίνει με το περιβάλλον και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές των τοπικών κοινοτήτων; Οι ιθαγενικοί πληθυσμοί είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Οι εταιρίες εξορύξεων έχουν στην πραγματικότητα αγοράσει την κυβέρνηση. Είναι πολύ δύσκολο να τις πολεμήσεις γιατί δεν ξέρεις ούτε ποιοι ακριβώς είναι πίσω από αυτές ούτε πού μπορείς να τους βρεις. Επιπλέον, είναι ελλιπής η αλληλεγγύη στους αγώνες που παραμένουν περιορισμένοι σε τοπικό πλαίσιο. Οι ιθαγενικοί πληθυσμοί εκτοπίζονται γιατί η γη και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές ιδιωτικοποιούνται. Οι εταιρίες εμφανίζονται στις περιοχές με ιδιωτικούς στρατούς. ∆υστυχώς, το περιβάλλον και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές δεν είναι χαμηλά μόνο στις προτεραιότητες της κυβέρνησης, αλλά συνολικά της πολιτικής ζωής. Απέχουμε πολύ από το να αναδείξουμε την ανάγκη για μια οικολογικά βιώσιμη ανάπτυξη, από το να συνδέσουμε τον σοσιαλισμό με την οικολογία. Στο συνέδριο τέθηκε πολύ έντονα το ζήτημα των καστών. Η κατάσταση των κατώτερων καστών, ιδιαίτερα των ανέγγιχτων (ντάλιτ) δεν έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια; ∆εν μπορούμε να πούμε ότι δεν έχουν γίνει αλλαγές προς όφελος μεγάλης μερίδας των ντάλιτ. Πρέπει να γίνουν βέβαια πολύ περισσότερα ακόμα. Από την άλλη, μπορεί να είναι προβληματική η έμφαση στην κάστα, δηλαδή το να επιβεβαιώνεις ότι ανήκεις στους ντάλιτ για να έχεις πρόσβαση στην πρόνοια. Σε αυτήν την περίπτωση η κάστα σου γίνεται σημαντική για σένα. Πρέπει λοιπόν να μην παλεύουμε τόσο για περισσότερα

δικαιώματα για τις κατώτερες τάξεις, όσο για την πλήρη κατάργηση του συστήματος των καστών. Να προσθέσουμε ότι ένας από τους λόγους που στην Ινδία υπάρχει μεγάλη δυσκολία στο να αναπτυχθούν οικολογικά κινήματα είναι η υποστήριξη που παρέχουν οι ντάλιτ στον εκσυγχρονισμό, την εκβιομηχάνιση και την αστικοποίηση, μέσω των οποίων πιστεύουν ότι θα αρθεί η καταπίεση που υφίστανται. Στο χωριό σου όλοι ξέρουν ότι είσαι ντάλιτ, ενώ στην πόλη. Το τελευταίο διάστημα τα δυτικά ΜΜΕ έδωσαν ευρεία κάλυψη στο κίνημα ενάντια στου βιασμούς και τη βία κατά των γυναικών. Είναι όντως τόσο δύσκολα τα πράγματα για τις γυναίκες στην Ινδία; Η Νότια Ασία είναι το χειρότερο μέρος του κόσμου για τις γυναίκες. Τυπικά τα γυναικεία δικαιώματα, όπως η προστασία απέναντι στη σεξουαλική παρενόχληση, αναγνωρίζονται. Στην πράξη όμως κινδυνεύεις όταν ζητήσεις την εφαρμογή τους. Το επίπεδο της βίας κατά των γυναικών είναι πολύ υψηλό. Το ∆ελχί είναι για τις γυναίκες ίσως η πιο επικίνδυνη πόλη στον κόσμο. Το ίδιο υψηλό είναι το επίπεδο της ενδοοικογενειακής βίας. Στις αρχές Ιούλη η επαρχία της Τελεγκάνα αποσπάται από το κρατίδιο του Άντρα Πραντές και γίνεται το νεότερο αυτόνομο κρατίδιο της Ινδίας. Γιατί θεωρείτε αυτήν την εξέλιξη μεγάλη επιτυχία για την Αριστερά; Είναι το αποτέλεσμα αγώνων 60 ετών των κινημάτων στην Τελεγκάνα. Μερικές φορές είναι πολύ σημαντική μια ιδέα που την ενστερνίζεται ο κόσμος. Είναι πολύ δύσκολο να μετρήσουμε με οικονομικούς όρους την αίσθηση της καταπίεσης, την αίσθηση ότι είσαι δεύτερης κατηγορίας πολίτης και ότι ζεις υπό μια μορφή κατοχής στον τόπο σου. ∆εν πρόκειται για κάποιους μετανάστες που έρχονται για να βρουν δουλειά, αλλά για ανθρώπους με πολλά λεφτά που αγοράζουν τα πάντα. Τις συνεντεύξεις πήρε ο Γιάννης Αλμπάνης

ΤΟ ΘΕΜΑ

α και η οικονομική ανισότητα

3 Μαρτίου 2014

Τα τελευταία χρόνια η εικόνα της Ινδίας στα δυτικά ΜΜΕ έχει αλλάξει δεν είναι πια αυτή της φτωχής χώρα του Τρίτου Κόσμου, αλλά μιας ανερχόμενης παγκόσμιας δύναμης. Το οικονομικό μπουμ έχει όντως προκαλέσει βαθιές αλλαγές στην ινδική κοινωνία; Είναι προφανές ότι έχουν υπάρξει σημαντικές αλλαγές, με πιο σημαντική την ανάδυση της λεγόμενης μεσαίας τάξης. Ο όρος δεν χρησιμοποιείται όπως στην Ευρώπη, διότι δεν πρόκειται για ένα κοινωνικό στρώμα που βρίσκεται στη μέση, αλλά στην κορυφή. Είναι το πιο εύπορο 15-20% του πληθυσμού, δηλαδή γύρω στα 300.000.000. Τα επόμενα χρόνια η «μεσαία τάξη» της Ινδίας θα είναι μεγαλύτερη από την τρίτη πιο πολυπληθή χώρα του κόσμου, τις ΗΠΑ. Επομένως είναι μια τεράστια αγορά. Τι γίνεται όμως με τους υπόλοιπους; Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών στην Ινδία είναι μεγαλύτερο από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Πουθενά αλλού στον κόσμο δεν θα συναντήσετε την φτώχεια που υπάρχει στην Ινδία. Πόσοι ζουν σε συνθήκες έσχατης φτώχειας; Το ερώτημα είναι πώς υπολογίζεται η φτώχεια. Το σημερινό όριο της φτώχειας δεν λαμβάνει υπόψη την πρόσβαση στην υγεία ή το μορφωτικό επίπεδο. Υπολογίζεται μόνο με βάση την ποσότητα θερμίδων που λαμβάνει κανείς, τη στέγαση και μερικά αλλά μεγέθη. Οι επίσημες στατιστικές δείχνουν ότι ένα 28% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Αν γίνει όμως γίνει ο υπολογισμός με βάση το όριο που θέτει η Παγκόσμια Τράπεζα, δηλαδή το ποιοι ζουν με λιγότερο από 2 δολάρια την ημέρα, τότε το ποσοστό ανεβαίνει στο 65-70% Η ζωή των φτωχών άλλαξε σε κάτι χάρη στην οικονομική ανάπτυξη; Η ινδική οικονομία έχει αναπτυχθεί ασύμμετρα. ∆εν μοιάζει με την κινέζικη γιατί δεν στηρίζεται στον βιομηχανικό τομέα. Επομένως, η απασχόληση είναι διαφορετικά κατανεμημένη. Στην Κίνα η βιομηχανία συνεισφέρει το 45% του ΑΕΠ. Στην Ινδία η βιομηχανία είναι το 26%, ο πρωτογενής τομέας είναι 18% και οι υπηρεσίες 55%. Η ανεργία είναι χαμηλή, αλλά είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των φτωχών εργαζόμενων. Επίσης, η κατάσταση των φτωχών διαφέρει ανά περιοχή. Στα τέσσερα κρατίδια του Νότου είναι καλύτερη. Η βασική θέση των νεοφιελελεύθερων είναι ότι η υψηλή ανάπτυξη συνιστά το πλέον σημαντικό ζήτημα. Αρχικά ισχυρίζονταν ότι ο πλούτος που θα έφερνε η ανάπτυξη, θα διαχεόταν προς τα κάτω. Αυτό το επιχείρημα έχει πλέον εγκαταλειφθεί γιατί η διάχυση προς τα κάτω δεν έγινε ποτέ. Σήμερα το βασικό επιχείρημα είναι ότι η ανάπτυξη θα τροφοδοτήσει τα δημόσια ταμεία μέσω των φόρων, κάτι που θα δώσει τη δυνατότητα για περισσότερα κονδύλια κοινωνικής πρόνοιας. Βέβαια τα προγράμματα πρόνοιας είναι στοχευμένα και δεν έχουν καθολικό χαρακτήρα. Για παράδειγμα, το 80% της Υγείας ανήκει στον ιδιωτικό τομέα. Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στην Παιδεία. Επομένως, δεν υπήρξαν δραματικές αλλαγές στις ζωές των φτωχών. Ποιες είναι σήμερα οι προοπτικές της ινδικής οικονομίας; Είναι όντως η Ινδία μια ακόμα φούσκα της νεοφιλελεύθερης παγκομσιοποίησης; ∆εν θα το έλεγα. Στις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90 ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν μεταξύ 5,7-6%, αρκετά καλά δηλαδή. Το μεγάλο μπουμ έγινε μετά το 2003 και έως την οικονομική ύφεση, όπου η ανάπτυξη ξεπέρασε το 8% ετησίως. Τα τελευταία δύο χρόνια έπεσε στο 4,5%. Η κυβέρνηση ελπίζει να σταθεροποιήσει την ανάπτυξη προσελκύοντας ξένα κεφάλαια. Παρά το ότι είναι πεσμένος, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι καλύτερος απ’ ό,τι αλλού. Το βασικό ζήτημα όμως είναι ότι ο παραγόμενος πλούτος δεν διαχέεται προς τα κάτω Είστε καθηγητής διεθνών σχέσεων. Θα ήθελα να σας ρωτήσω λοιπόν ποια διεθνή εικόνα για τη χώρα επιδιώκει η ινδική άρχουσα τάξη. Βλέπουν την Ινδία σα χώρα που στέκεται πλέον στα πόδια της και γίνεται αντικείμενο διεθνούς σεβασμού. Θέλουν να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψη λόγω του πληθυσμού, του μεγέθους, της ιστορίας και των δυνατοτήτων της. Γενικά θέλουν την Ινδία να είναι μια παγκόσμια δύναμη. Το πρόβλημα όμως είναι ότι η Ινδία παραμένει σε μεγάλο βαθμό τοπική δύναμη. Και τοπικά δεν μπορεί να κυριαρχήσει στην Νότια Ασία λόγω του εμποδίου που ονομάζεται Πακιστάν. Οι σχέσεις Ινδίας, ΗΠΑ και Πακιστάν μοιάζουν με τρίγωνο, με τις ΗΠΑ να βρίσκονται στην κορυφή του. Τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν προσπαθούν να τραβήξουν προς το μέρους τους. Οι ΗΠΑ από την άλλη, θέλουν να διατηρήσουν στενές σχέσεις και με τους δύο. Αυτή τη στιγμή η Ινδία έχει

Άτσιμ Βανάικ: Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι τεράστιο

“

Το σημερινό όριο της φτώχειας δεν λαμβάνει υπόψη την πρόσβαση στην υγεία ή το μορφωτικό επίπεδο. Υπολογίζεται μόνο με βάση την ποσότητα θερμίδων που λαμβάνει κανείς, τη στέγαση και μερικά αλλά μεγέθη. Οι επίσημες στατιστικές δείχνουν ότι ένα 28% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. προτεραιότητα, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να θυσιάσουν οι ΗΠΑ το Πακιστάν. Η Ινδία είναι πολύ πιο σημαντική οικονομικά γιατί έχει μια τεράστια αγορά κι είναι πεδίο γενικής παρέμβασης, εν αντιθέσει με το Πα-

κιστάν που είναι πεδίο μερικής παρέμβασης. Γεωπολιτικά, η Ινδία είναι σημαντική για τις ΗΠΑ προς τα νότια και τα ανατολικά, κυρίως ως δύναμη αναχαίτισης της Κίνας. Όμως προς τα δυτικά και τα βόρεια, το Πακιστάν είναι πολύ σημαντικό. Μην ξεχνάμε ότι η περιοχή όπου οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η μουσουλμανική ∆υτική Ασία. Επομένως, οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη έναν μουσουλμάνο σύμμαχο. Γιατί η Ινδία δεν αναζητεί συμμαχία με την Κίνα και προτιμάει τις ΗΠΑ; Κατ’ αρχάς, υπάρχουν συνοριακές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών. Επιπλέον, σημαντικό πρόβλημα είναι και η στενή σχέση Κίνας-Πακιστάν. Τρίτον, υπάρχει το οικονομικό ζήτημα, Ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας είναι η Κίνα, όχι οι ΗΠΑ. Αλλά οι κινέζικες επενδύσεις είναι αμελητέες. Και οι ινδικές επενδύσεις στην Κίνα είναι μικρές, εντούτοις, είναι μεγαλύτερες από αυτές της Κίνας στην Ινδία. Οι επενδύσεις στην Ινδία έρχονται από την Ευρώπη, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ. Τέταρτον, γενικά οι χώρες της Νότιας και Νοτιανατολικής Ασίας φοβούνται περισσότερο την επέκταση της Κίνας, παρά τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ. Έτσι βλέπουμε τις ΗΠΑ να αποτελούν μέρος του. ασιατικού συστήματος ασφαλείας, έχοντας τη συναίνεση των περισσότερων ασιατικών χωρών. Τέλος, παίζει σημαντικό ρόλο το ζήτημα της κουλτούρας. Ο αμερικάνικος τρόπος ζωής έχει σαγηνεύσει την ινδική ελίτ που τον θεωρεί πρότυπο. Η παγκοσμιοποίηση είναι έως ένα βαθμό και αμερικανοποίηση. Στις δεκαετίες ‘60 και ‘70 μεταξύ των τριών πόλων του δημοκρατικού καπιταλισμού (ΗΠΑ, Ευρώπη, Ιαπωνία), η Ευρώπη θεωρούταν ο καλύτερος, λόγω της ευημερίας της και του κράτους πρόνοιας. Σήμερα όμως βλέπουμε ότι όλοι τείνουν προς το αμερικάνικο μοντέλο, τόσο σε ό,τι αφορά την κουλτούρα όσο και ην οικονομία. Στα πρώτα χρόνια της ινδικής ανεξαρτησίας, η ελίτ ήθελε να ακολουθήσει έναν δρόμο στο μέσο μεταξύ ∆ύσης και Ανατολής. Σήμερα θέλει να ακολουθήσει τις ΗΠΑ. Είναι πολύ δύσκολο να αμφισβητήσεις κάτι που σού αρέσει πολύ. Πέρα από την παραδοσιακό μίσος μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, υπάρχει πλέον άλλο αντικείμενο στη σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών; Στην περιοχή μας έχουμε έναν ζεστό/ψυχρό πόλεμο από το 1947. Είναι η πιο μακροχρόνια σύγκρουση στον κόσμο, με τις δύο χώρες να κατέχουν πυρηνικά όπλα. Το ζήτημα του Κασμίρ παραμένει ανοιχτό. Το μουσουλμανικό μέρος του είναι δυσαρεστημένο με την ινδική διοίκηση. Και οι δύο χώρες βέβαια συμπίπτουν στη βούληση τους να μην επιτρέψουν στους κατοίκους του Κασμίρ να αποφασίσουν μόνοι τους για τις τύχες τους. Ένας άλλος παράγοντας που δυσχεραίνει τις σχέσεις είναι η άνοδος του θρησκευτικού φανατισμού, ινδουιστικού και μουσουλμανικού. Τρίτον, όσο οι δύο χώρες διατηρούν την τριγωνική σχέση με τις ΗΠΑ, δεν πρόκειται να έρθουν κοντά, αφού θεωρούν ότι μπορούν να επωφεληθούν από έναν ισχυρό σύμμαχο. Τέταρτον, στην Ευρώπη η ΕΕ έγινε εφικτή όταν οι βασικές χώρες αποφάσισαν να μην ξαναπολεμήσουν μεταξύ τους. Απέναντι όμως στη Γερμανία υπήρχαν ισχυρές χώρες όπως η Γαλλία ή η Ιταλία που μπορούσαν να εξισορροπήσουν τη δύναμη της. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει στη νότια Ασία, γιατί η Ινδία είναι πολύ πιο ισχυρή από το Πακιστάν. •

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι αριθμοί της δυστυχίας στην εποχή των μνημονίων

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Σε εργαζομένους & επιχειρήσεις Του Κώστα Νικολάου*

Ούτε η προπαγάνδα της συμφωνίας με την τρόικα ούτε τα συνεχή ψέματα, ούτε οι απειλές, είναι ικανά να κρύψουν την αλήθεια. Όσο και αν τρομοκρατούν, με ότι και αν φοβίζουν, οι καταστροφικές συνέπειες της πολιτικής τους είναι τόσο μεγάλες που δεν μπορούν να καλυφτούν. Η απασχόληση και η παραγωγή είναι τα πιο φανερά θύματα. Τα χαλκευμένα στοιχεία του Υπουργού εργασίας, για δήθεν θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, έχουν καταντήσει ανέκδοτο. Ο κ. Βρούτσης ισχυρίζεται πως το 2013

είχαμε αύξηση της απασχόλησης!! Και ταυτόχρονα, διαψεύδεται από τον ίδιο τον ΟΑΕ∆, που καταγράφει αύξηση της ανεργίας κατά 92.754!! Μας κουνούν το δάκτυλο (Ν.∆ & ΠΑΣΟΚ) και λένε, πως είμαστε τεμπέληδες και δεν παράγουμε!! Αλλά με τα μέτρα που παίρνουν, ξεκληρίστηκαν και αφανίστηκαν οι ποιο παραγωγικοί τομείς της ελληνικής οικονομίας. Βύθισαν τη χώρα στο χάος. Έφεραν την δυστυχία και την πείνα, οδήγησαν ολόκληρο λαό σε απόγνωση και αυτοκτονίες. Ένας σύντομος απολογισμός το αποκαλύπτει αμέσως.

• 125.055 είναι οι επιχειρήσεις και τα οικοδομικά έργα που έκλεισαν. • Στη μεταποιητική βιομηχανία, το προσωπικό μειώθηκε κατά 40%. • Στις κατασκευές το προσωπικό μειώθηκε κατά 77%. • Οι άνεργοι είναι πια 1.500.000. • Χωρίς ασφάλιση2.500.000. Τα στοιχεία αυτά, είναι αμείλικτα, δεν επιδέχονται παρερμηνείες. Είναι τα επίσημα του ΙΚΑ όπως καταγράφει τους ασφαλισμένους και τις επιχειρήσεις. ∆ιευκρίνιση αναγκαία για την ανάγνωση: Στα στοιχεία αυτά συμπεριλαμβάνονται όλες οι επιχειρήσεις και οι εργαζό-

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Στον πίνακα αυτό καταγράφεται και συγκρίνεται ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων που απασχολήθηκαν τα έτη 2008 & 2012, έστω και για μία ημέρα. Πόσοι από αυτούς έχουν δικαίωμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης - καθώς απαιτούνται τουλάχιστο 50 ημέρες ασφάλισης και, πόσοι από αυτούς είναι ανασφάλιστοι, δηλαδή έχουν λιγότερες από 50 ημέρες.

μενοι στον Ιδιωτικό Τομέα, στις ∆ημόσιες επιχειρήσεις - Τράπεζες (πρώην ∆ΕΚΟ), οι εργαζόμενοι του δημοσίου σε Ν.Π.Ι.∆.. Εξαιρούνται, εργαζόμενοι και επιχειρήσεις στον Τύπο, οι «αυτοαπασχολούμενοι» με «μπλοκάκι», οι ∆ημόσιοι υπάλληλοι, οι αλιεργάτες- αγρεργάτες, οι οποίοι είναι ασφαλισμένοι σε άλλα Ταμεία. Επίσης, ως επιχειρήσεις, καταγράφονται όσες χρησιμοποιούν προσωπικό, όχι το σύνολο των επιχειρήσεων. Στη συνέχεια σε σειρά πινάκων παρουσιάζουμε την εικόνα που προαναφέραμε. •

ΠΙΝΑΚΑΣ II: Στον πίνακα II καταγράφονται οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι, το είδος επιχειρήσεων και ο τύπος απασχόλησης (Μάιο 2013) και συγκρίνονται με τον αντίστοιχο μήνα του 2008.

Παρατηρήσεις: Σε σύγκριση με το 2008 το 2012 549.707, από το σύνολο των εργαζομένων, δεν εργάστηκαν ούτε για μία ημέρα. Οι 627.244 απασχολήθηκαν για λιγότερες από 50 ημέρες. Ενώ, οι 1.540.249 είχαν εργασία από 50 ημέρες και πάνω. Από το σύνολο των εργαζομένων, μόνο οι 1.540.249 έχουν δικαίωμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ενώ οι 1.176.951 είναι ανασφάλιστοι. Εάν προσθέσουμε και τις οικογένειες τους, ο αριθμός των ανασφάλιστων υπερβαίνει τα 2.500.000 άτομα!!. Να σημειώσουμε ότι, τα ετήσια στοιχεία του 2013 δεν ολοκληρώθηκαν και αναμένεται οι εργαζόμενοι να είναι κατά 100.000 λιγότεροι. ΠΙΝΑΚΑΣ III - ΜΗΝΙΑΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑ ΚΛΑ∆Ο (ΜΑΪΟΣ 2008). Στον πίνακα III αναλύονται τα μηνιαία στοιχεία απασχόλησης (Μαΐου 2013) ανά κλάδο, όπως τους καταγράφει το ΙΚΑ, και τα οποία συγκρίνονται με τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Παρατηρήσεις: Ο κλάδος των κατασκευών ουσιαστικά εξαφανίζεται αφού μειώνεται κατά 77%. Ακολουθεί η μεταποιητική βιομηχανία σε ποσοστό 39%, και συνεχίζει του εμπορίου σε ποσοστό 25%, και η εκπαίδευση κατά 20%. Οι υπόλοιποι κλάδοι κινούνται στα ίδια επίπεδα ή έχουν ελαφρά πτώση. Αξίζει να σχολιαστούν, ο κλάδος της υγείας που αυξήθηκε κατά 10%, και της εκπαίδευσης που μειώθηκε κατά 20%. Το πρώτο είναι δείγμα των ιδιωτικοποιήσεων και της πολιτικής στη δημόσια υγεία. Το δεύτερο σηματοδοτεί την επιλογή της υποβάθμισης της μόρφωσης και τους αποκλεισμούς από την εκπαίδευση καθώς μείωση εκπαιδευτικών έχουμε και στο δημόσιο.

Παρατηρήσεις: ΟΙ επιχειρήσεις μειώθηκαν κατά 125.055. Από αυτές, οι 82.108 είναι κοινές επιχειρήσεις και οι 42.947 οικοδομοτεχνικά έργα. Από τις κοινές επιχειρήσεις που μειώθηκαν, οι 7.924 απασχολούσαν προσωπικό πάνω από 10 άτομα και οι 74.184 κάτω από τα 10 άτομα. Ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων είναι μειωμένος κατά 503.850 άτομα, από τα οποία 338.234 είναι άνδρες και 165.616 γυναίκες . Από τα άτομα αυτά, οι 365.281 είναι σε κοινές επιχειρήσεις και οι 138.569 σε οικοδομοτεχνικά έργα. Από τις κοινές επιχειρήσεις οι 225.916 είναι σε επιχειρήσεις άνω των 10 ατόμων, και οι 148.976 σε επιχειρήσεις κάτω των 10 ατόμων. Ως προς την υπηκοότητα, η σχέση μεταξύ ελλήνων και αλλοδαπών, άλλαξε σε βάρος των αλλοδαπών, που μειώθηκαν στο 10,36% που από το 14,15% που ήταν τον Μάιο του 2008. Και ως προς τον τύπο απασχόλησης, η μερική απασχόληση άλλαξε δραματικά σε βάρος της πλήρους απασχόλησης. Έτσι από το 15,7% που ήταν το 2008 ανέβηκε στο 22,3%.

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΙΝΑΚΑΣ IV - Στον πίνακα IV καταγράφονται και αναλύονται όλες οι μεταποιητικές βιομηχανίες, ο αριθμός επιχειρήσεων και εργαζόμενων (Μάιος 2013), και συγκρίνονται με τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Στους εργαζόμενους περιλαμβάνονται μόνο οι πλήρους απασχόλησης, δηλαδή 200.164. Το ίδιο διάστημα μερικής απασχόλησης ήταν 24.498. Συνολικά τον Μάιο του 2013 απασχολούνται 224.662 εργαζόμενοι.

Παρατηρήσεις: Εδώ δεν θα κάνουμε κανένα σχόλιο. Η καταστροφή τόσο με τις κλεισμένες επιχειρήσεις όσο και με τους απολυμένους φαίνεται και μιλεί από μόνη της. Όμως να δώσουμε ορισμένα πρόσθετα και πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία. α. Σε επιχειρήσεις με 10 μισθωτούς και άνω το: 2012: Οι άνδρες αριθμούν 119.197 ενώ οι γυναίκες 46.528. Το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών είναι το 82,76% των ανδρών. Η μέση απασχόληση κυμαίνεται από 21,2 έως 25,03 ημέρες. 2008: Οι άνδρες αριθμούν 199.777 ενώ οι γυναίκες 81.922. Το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών είναι το 80,67% των ανδρών. Η μέση απασχόληση κυμαίνεται 22,08 έως 25,19 ημέρες. β. Σε επιχειρήσεις με κάτω από 10 μισθωτούς το: 2012: Οι άνδρες αριθμούν 24.166 ενώ γυναίκες 10.273. Το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών είναι 90,04% των ανδρών. Η μέση απασχόληση κυμαίνεται από 19,19 έως 24,56 ημέρες. 2008: Οι άνδρες αριθμούν 48.789 ενώ γυναίκες 19.431. Το μέσο ημερομίσθιο των γυναικών είναι 91,32% των ανδρών. Η μέση απασχόληση κυμαίνεται 21,41 έως 24,86 ημέρες.

ΠΙΝΑΚΑΣ V- Στον πίνακα V καταγράφεται, η κατανομή των επιχειρήσεων ως προς τον αριθμό εργαζομένων που απασχολούν τον ∆εκέμβριο του 2012 (από ετήσια στοιχεία) και που συγκρίνονται με τον αντίστοιχο μήνα του 2008.

Παρατηρήσεις: Μετά τον αφανισμό των επιχειρήσεων – κατά βάση μικρών – και την γενική μείωση των εργαζομένων, άλλαξε και ο χάρτης κατανομής επιχειρήσεων ως προς τον αριθμό εργαζομένων που απασχολούν. Έτσι, το 64,5% των εργαζομένων συγκεντρώνεται σε επιχειρήσεις άνω των 20 ατόμων από το 60% που ήταν. Το 53.5% σε επιχειρήσεις άνω των 50 ατόμων από το 47,2% που ήταν. Το 45,3% σε επιχειρήσεις άνω των 100 ατόμων από το 40,1% που ήταν, και το 25,2% σε επιχειρήσεις άνω των 500 ατόμων από το 21,1% που ήταν. ΠΙΝΑΚΑΣ VI - Στον πίνακα VI καταγράφονται οι αποδοχές των εργαζομένων του Ιουνίου 2013 (εξαμηνιαία στοιχεία) και που συγκρίνονται με τον αντίστοιχο μηνά του 2010. Επίσης καταγράφεται το γενικό σύνολο των αποδοχών και ημερών εργασίας, καθώς και εισφορές του ΙΚΑ 2009-2012. Περιλαμβάνεται το σύνολο των αποδοχών (πλην των επιδομάτων αδείας και δώρων).

ΠΙΝΑΚΑΣ VII - Στον πίνακα VII καταγράφονται οι απολύσεις – αποχωρίσεις και οι προσλήψεις του 2013. Οι προσλήψεις ανά είδος σύμβασης εργασίας, καθώς και οι μετατροπές συμβάσεων, από πλήρη σε μερική απασχόληση. Επίσης, ο αριθμός εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕ∆, του Νοεμβρίου 2012 και 2013.

Παρατηρήσεις: Από ό, τι φαίνεται στο πρώτο μέρος του πίνακα, οι προσλήψεις υπερτερούν των απολύσεων κατά 133.588 άτομα. ∆εν θα σχολιάσουμε τις 336.158 «οικιοθελείς αποχωρήσεις» και τι σημαίνουν αυτές – για τις οποίες ο υπουργός εργασίας, ακόμα δεν έχει απαντήσει. Θα σχολιάσουμε, όμως, το είδος των προσλήψεων. Από το σύνολο, προκύπτει, πως μόνο το 53,5% είναι πλήρους απασχόλησης ενώ το 46,5% (37,3 μερικής + 9,2 εκ περιτροπής) είναι μερικής, δηλαδή οι μισοί σχεδόν μοιράστηκαν την ίδια θέση. Αυτό σε αριθμούς, αν μοιράσουμε τους 513.891 μερικώς απασχολούμενους στα δύο, μας λείπουν 256.945 θέσεις εργασίας!! Αν προσθέσουμε και τις 56.202 συμβάσεις, που μετατράπηκαν από πλήρη σε μερική απασχόληση, το έλλειμμα θα είναι ακόμα μεγαλύτερο. Επιβεβαιώνεται και από τον ΟΑΕ∆, που τον ∆εκέμβριο του 2013 καταγράφει 80.919 περισσότερους άνεργους.

Παρατηρήσεις: Εδώ φαίνονται όχι μόνο οι μεγάλες μειώσεις, αλλά και οι ταξικές διαφορές. ∆ιπλασιάστηκαν σε ποσοστά, όσοι αμείβονται κάτω από τα 200 ευρώ -από το 2.6% αυξήθηκαν στο 5,5% - ενώ, όσοι αμείβονται πάνω από τα 4.000 ευρώ παραμένουν στα ίδια επίπεδα - ήταν 2,3% είναι 2,1%!! Στο 37,7% αυξήθηκαν αυτοί που αμείβονται κάτω από τα 800 ευρώ από το 21,1% που ήταν, ενώ κάτω από τα 1.000 ευρώ αμείβεται πια το 51,6% των εργαζομένων από το 37,8% που ήταν. Επίσης, εδώ, με βάση τα στοιχεία για τις συνολικές αποδοχές και εισφορές στο ΙΚΑ μεταφράζεται η καταστροφή και σε νούμερα. Χάθηκαν 2009 - 2012 113.853.749 ημέρες εργασίας, αφαιρέθηκαν 6,243 δισ. ευρώ από την οικονομία (μερίδιο μισθών από το συνολικό ΑΕΠ) και έγινε ζημιά 2,991 δισ. ευρώ στο ΙΚΑ από τις μειωμένες εισφορές. * Ο Κώστας Νικολάου είναι μέλος ∆ιοικούσας Επιτροπής ΚΕΠΕΑ/ΓΣΕΕ nikolaou@kepea.gr

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

“

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Η Ευρώπη χρηματοδοτεί τα κέντρα κράτησης και δίνει εκατομμύρια π.χ για τη frontex που αντιμετωπίζει με πολεμικούς όρους τους μετανάστες σήμερα. Για να φτιάξει μια ζώνη δικής της ασφάλειας, δημιουργεί διαφορετικές ταχύτητες συνθηκών, δικαιωμάτων και αντιμετώπισης .

ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α

Ζουν συνεχώς σαν να χαροπαλεύουν Μ

ε αφορμή την Παγκόσμια ημέρα κατά του Ρατσισμού (21 Μαρτίου), η «Εποχή» συζητά με μετανάστες που «ζουν συνεχώς σαν να χαροπαλεύουν», όπως χαρακτηριστικά λέει ο Τζαβέντ Ασλάμ, πρόεδρος της Ένωσης Μεταναστών Εργατών, αλλά και αντιρατσιστικούς φορείς οι οποίοι καταγγέλλουν ότι το ελληνικό κράτος στερεί στους πρόσφυγες και τους μετανάστες οποιοδήποτε δικαίωμα, κοινωνικό, πολιτικό και ανθρώπινο. Από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μέχρι τους μαζικούς πνιγμούς και τις επαναπροωθήσεις η Ελλάδα δείχνει στους «κολασμένους της γης» το πιο σκληρό της πρόσωπο.

Αμερικάνικος Νότος

«Από το 2005 και μετά το κράτος έχει σταματήσει να δίνει νομιμοποιητικά χαρτιά. Η αδήλωτη εργασία των μεταναστών κυμαίνεται στο 50%. Στην καλύτερη περίπτωση λαμβάνουν το κατώτερο ημερομίσθιο, ενώ το ωράριό τους είναι ανεξέλεγκτο, 12 και 14 ωρών» περιγράφει στην Εποχή για τα γενικά χαρακτηριστικά της κατάστασης ο Θανάσης Κούρκουλας από το Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών. «Οι δουλειές στις οποίες απασχολούνται οι μετανάστες και «κλέβουν από τους Έλληνες» είναι αυτές που οι ίδιοι οι Έλληνες απορρίπτουν. Αγροτικές, φασόν, εργοστάσια απορριμμάτων, λάντζα.. Σε προκήρυξη 5000 θέσεων για χωράφια εμφανίστηκαν 27 Έλληνες. Το κράτος γνωρίζει ότι αυτές οι δουλειές στηρίζονται στην εργασία μεταναστών και παρόλ’ αυτά δεν κάνει τίποτα για τη νομιμοποίησή τους. Πρόσφατα ζήτησαν βουλευτές της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ να δοθεί εξάμηνη άδεια παραμονής για τους απασχολούμενους στα χωράφια. Αυτό είναι υποκριτικό, αφού μετά θα υπάρξει και άλλη σοδειά και δεν λύνει το ζήτημα» συμπληρώνει.

Την ξεκάθαρη μορφή δουλείας λαμβάνει η εργασία τους καθώς η εργοδοσία δεν μπαίνει καν στον κόπο να τους πληρώσει, αλλά αφού τελειώσει το έργο, τους διώχνει απειλώντας τους με την αστυνομία και τη Χρυσή Αυγή, οι οποίες όντως συνδράμουν πολλές φορές τον εργοδότη. Όσοι τόλμησαν να μιλήσουν και να καταγγείλουν την εργασιακή αδικία, κινδύνευσαν να μπουν σε μαύρη λίστα.

Η Μανωλάδα δεν ήταν μεμονωμένο γεγονός

«Το Σάββατο επισκεφθήκαμε τη Μανωλάδα. Για την καινούργια σοδειά φράουλας έχουν δοθεί περίπου 4000 άδειες εργασίας και από όλους τους παραγωγούς αποκλείστηκαν τα θύματα της Βαγγελάτος ΑΕ με τη λογική της εκδίκησης. Οι άνθρωποι αυτοί ακόμα δεν έχουν λάβει τα δεδουλευμένα τους από την εταιρεία, δεν έχει οριστεί δίκη για τον πυροβολισμό τους και παρά τις δηλώσεις ∆ένδια, ήδη ένας από τους κατήγορους έχει απελαθεί» πληροφορεί ο Πέτρος Κωνσταντίνου από την ΚΕΕΡΦΑ για την υπόθεση της Μανωλάδας. «Ταυτόχρονα, οι εργάτες συνεχίζουν να ζουν στις ίδιες άθλιες συνθήκες, διαμένοντας σε παράγκες και θερμοκήπια, χωρίς ένα στοιχειώδη χώρο να λειτουργεί ως τουαλέτα και τρεφόμενοι, ιδίως οι άνεργοι και απλήρωτοι της Βαγγελάτος ΑΕ, από συλλογικά συσσίτια. «Σε χωράφια στα Μέγαρα οι μετανάστες εργάτες είναι απλήρωτοι επί ένα ολόκληρο χρόνο. Ο εργοδότης τους πηγαίνει από μήνα σε μήνα και τους χρωστάει συνολικά 70000 ευρώ» περιγράφει και άλλα περιστατικά αυθαιρεσίας ο Τζαβέντ Ασλάμ. Και για όσους πληρώνονται η ζωή δεν είναι και πολύ καλύτερη, αφού «στη Θήβα σε χωράφια πατάτας πληρώνονται όχι βάσει των ωρών, αλλά του τελάρου που μαζεύουν, γεγο-

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ

∆υνάμει της υπ’ αριθμ. 7/2014 ∆ιαταγής για την τροποποίηση του καταστατικού σωματείου του κ.Ειρηνοδίκη Χαλανδρίου, εγκρίθηκαν οι τροποποιήσεις στο καταστατικό του σωματείου με την επωνυμία ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ VODAFONE ΠΑΝΑΦΟΝ, που εδρεύει στο Χαλάνδρι Αττικής, οδός Τζαβέλλα αρ.01-03 και εκπροσωπείται νόμιμα, ειδικότερα δε τα άρθρα 03 και 05 σύμφωνα με το από 28/02/2014 τροποποιημένο καταστατικό του. Αθήνα, 14 Μαρτίου 2014 Η Πληρεξούσια δικηγόρος ΒΑΣΙΛΙΚΗ Κ. ΑΓΓΕΛΙ∆ΟΥ

Στρατόπεδα κράτησης και άσυλο

Νασίμ Λομάνι, μας έδωσε την ήδη γνωστή απάνθρωπη εικόνα των συνθηκών διαβίωσης στα στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι δεν καλύπτονται οι επιτακτικές ανάγκες σίτισης, στέγασης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης αλλά τα βασανιστήρια, η εχθρική αντιμετώπιση, ακόμα και οι θάνατοι λόγω των ελλείψεων και της διαρκούς κακομεταχείρισης. Όμως, πέρα από το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι δε θα καταφέρουν ίσως ποτέ να γυρίσουν στη χώρα τους, το πιθανότερο είναι να πέσουν θύματα άλλης μίας προκείμενης εκμετάλλευσης. Υπάρχει η περίπτωση να ιδιωτικοποιηθούν τα στρατόπεδα, και να χρησιμοποιούνται ως εργατικό δυναμικό όχι μόνο οι κρατούμενοι μετανάστες, αλλά και όσοι άλλοι θα επιλεχθούν να περιθωριοποιηθούν εκεί από τον κρατικό μηχανισμό. Οι πρακτικές αυτές, είναι μέρος ενός ευρύτερου πολιτικού σχεδίου που αποσκοπεί στην προστασία μιας πολιτικό-κοινωνικής ευρωπαϊκής ελίτ εις βάρος των «ανθρώπων ενός κατώτερου Θεού». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο Νασίμ: «Η Ευρώπη χρηματοδοτεί τα κέντρα κράτησης και δίνει εκατομμύρια π.χ για τη frontex που αντιμετωπίζει με πολεμικούς όρους τους μετανάστες σήμερα. Για να φτιάξει μια ζώνη δικής της ασφάλειας, δημιουργεί διαφορετικές ταχύτητες συνθηκών, δικαιωμάτων και αντιμετώπισης . Πρόκειται για σφαγή, με την εμπλοκή της Ευρώπης. Τρία χρόνια πόλεμος στη Συρία, έχουν φύγει 9.000.000 άνθρωποι από τις εστίες τους. Το 90% έχει καταφύγει σε Λίβανο, Ιορδανία και Τουρκία. Μόνο 4% σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία ,έχουν προσπαθήσει να έρθουν στην Ευρώπη. Ο θόρυβος που δημιουργείται είναι τεράστιος και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα . Στην Τουρκία τους έχουν δημιουργήσει τουλάχιστον ανεκτές συνθήκες ενώ στην Ευρώπη, έχουμε τόσους νεκρούς. Έχουμε το 2013, 250 Σύριους πνιγμένους. Είναι δύσκολο να υπερασπιστείς τα θύματα, όταν οι θύτες είναι όργανα της πολιτείας. ∆εν είναι δυνατόν να συγκρίνουμε ποσοστά υποδοχής στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Στην πρώτη κάνουν αίτηση ασύλου 20.000 άτομα ενώ στη δεύτερη, 5.000. Τα εσωτερικά σύνορα της Ευρώπης είναι πιο ισχυρά από τα εξωτερικά». •

νός που σημαίνει πως μπορεί να πάρουν την ημέρα απλά ένα πεντάευρω», σύμφωνα με τον Θανάση Κούρκουλα. «Στην Άρτα όταν είναι η εποχή που μαζεύουν τα πορτοκάλια, δεν υπάρχει πουθενά αστυνομία. Υπάρχουν παντού άνθρωποι και κοιμούνται στους δρόμους. Μόλις τελειώσει αυτή η περίοδος γίνεται μια επιχείρηση σκούπα και έρχονται όλοι στην Π. Ράλλη. Μα τους χρειάζεται αυτούς τους ανθρώπους. Γιατί αν δε δούλευαν με 5 ευρώ 12 ώρες, θα τρώγαμε ντομάτες με 5 ευρώ το κιλό. Χρειάζεται τις γυναίκες που δουλεύουν με σεξουαλική κακοποίηση, παρενόχληση, χωρίς ασφάλεια και σε απίστευτες συνθήκες» συμπληρώνει ο Νασίμ Λομάνι, υπεύθυνος στο Στέκι Μεταναστών.

Εργοδοτική βία

Είναι γνωστό το περιστατικό σε φούρνο στη Σαλαμίνα όπου εργοδότης αλυσόδεσε σε δέντρο τον μετανάστη υπάλληλό του, επειδή του ζήτησε τα δεδουλευμένα του. Στην συνέχεια και αφού κατήγγειλε την επίθεση που δέχθηκε, ο μετανάστης κινδύνευσε με απέλαση. Παρόλ’ αυτά οι μετανάστες πια αρχίζουν να αντιστέκονται και να διεκδικούν τα

δικαιώματά τους. «Άλλοι Σύριοι που μόλις έχουν έρθει, παίρνουν για την ίδια δουλειά με μένα 20 ευρώ, εγώ επειδή μιλάω τα έχω καταφέρει να παίρνω καλύτερα λεφτά» λέει στην Εποχή ο Χαλάς, που δουλεύει σε εργοστάσιο παπουτσιών 12 ώρες την ημέρα, έξι μέρες την εβδομάδα και φυσικά ανασφάλιστος. Αντίστοιχα, το δικαίωμα τους στην εργασία προσπαθούν να υπερασπιστούν και οι εργαζόμενοι σε εργοστάσιο ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο, που δεν έχουν λάβει τα μεροκάματα 4 μηνών, αρνούμενοι να αποχωρήσουν απλήρωτοι, παρά τις απειλές του εργοδότη. «Από μία τσάντα να βγάλω το πολύ 3 ευρώ. Κάθε μέρα μας κυνηγά η αστυνομία μαζί με τη Χρυσή Αυγή και μας παίρνουν τα πράγματα» εξηγεί για τη δουλειά του μικροπωλητής. Ενώ στην ερώτηση αν σκέφτεται να εργαστεί αλλού, ώστε να μην έχει αυτού του είδους τα προβλήματα, απαντά: «Μπορείς εσύ να μου βρεις άλλη δουλειά; Στη Γερμανία, στην Γαλλία, όταν έχεις άσυλο, όπως εγώ εδώ, σου δίνουν 400 ευρώ και σπίτι, εδώ πέρα δεν σε βοηθάνε καθόλου». Τζέλα Αλιπράντη Μάιρα Ζαρέντη

“

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Γι’ αυτό και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αδιανόητο να ψηφίσει “όχι” στον Κώδικα, από κοινού δηλαδή με το μέτωπο του “αντιμνημονιακού ρατσισμού” ΑΝ.ΕΛΧρυσής Αυγής, που υποβάθμισε αφόρητα τη συζήτηση στη Βουλή, νερώνοντας το αντιγερμανικό κρασί του και αποθεώνοντας την Άγκελα Μέρκελ για τη δήλωση “πολυπολιτισμικότητα τέλος”.

Για την κυβερνητική κρίση στο μεταναστευτικό Σ

τις 20 Φεβρουαρίου, όταν δηλαδή ξεκίνησε στη Βουλή η συζήτηση για τον Κώδικα Μετανάστευσης, η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Βασιλική Κατριβάνου καλωσόρισε την κυβέρνηση στην πραγματικότητα. Ήταν ευχάριστο, η αυλαία της συζήτησης αυτής να πέφτει με το antinews, την προπαγανδιστική ιστοσελίδα της “βαθιάς” Νέας ∆ημοκρατίας, να κάνει λόγο για κυβερνητική κρίση με αφορμή το μεταναστευτικό. Άλλαξε μήπως στρατηγική η κυβέρνηση στο θεωρούμενο ως το πλέον προνομιακό γι’ αυτήν “γήπεδο”; Κάθε άλλο. Η ποινικοποίηση, ο εκφοβισμός και τα εμπόδια στην κοινωνική ένταξη των μεταναστών –είτε με την επίκληση λόγων “δημόσιας τάξης”, είτε με τη θέσπιση σκληρών εισοδηματικών κριτηρίων για τις άδειες διαμονής, είτε με την ανείπωτη ταλαιπωρία των μεταναστών λόγω παράλυσης της διοίκησης– παραμένει η μοναδική “λαϊκή”, ως προς την απεύθυνσή της, πολιτική της ∆εξιάς, εν μέσω μνημονίων: Το μέσο με το οποίο η ∆εξιά εξασφαλίζει τη συναίνεση τμημάτων της κοινωνίας που υποφέρουν από την πολιτική της, αλλά ελπίζουν ότι θα “προστατευτούν” τουλάχιστον από τους ξένους φτωχούς – εξ ου και δεν έχουν πρόβλημα αν οι τελευταίοι εξαναγκάζονται στην απόλυτη εξάρτηση και την απογύμνωση από δικαιώματα. Ακριβώς γι’ αυτό όμως, επειδή δηλαδή στις βασικές γραμμές η πολιτική αυτή δεν αλλάζει ούτε με το νέο Κώδικα Μετανάστευσης, κάθε απόπειρα να συμμα-

ζευτούν τα αδιέξοδα αυτής της στρατηγικής (τέτοια απόπειρα ήταν το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε την Πέμπτη και επί των άρθρων) βγάζει αντικειμενικά την Αριστερά στο προσκήνιο – και οδηγεί τη ∆εξιά στην παράνοια. Έτσι εξηγούνται οι εκπρόθεσμες τροπολογίες από το παρασκήνιο, η φαρσοτραγωδία της διπλής κατάθεσης και απόσυρσης, το χάιδεμα των αυτιών κρατικών οργάνων εθισμένων στην αυθαιρεσία και η χυδαία μομφή κατά του ΣΥΡΙΖΑ, ότι ταυτίζεται με κυκλώματα δουλεμπόρων – κόπι-πέιστ από τη Χρυσή Αυγή. Έτσι εξηγείται και η άτεχνη προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ να υποβιβάσει το όλο ζήτημα της τροπολογίας σε απλώς “διαδικαστικό”, στηρίζοντας ταυτόχρονα τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών κ. Γρηγοράκο, θυμίζοντας ότι είναι κι αυτός της κυβέρνησης, και μιλώντας για τεχνητή όξυνση μεταξύ Ν∆ και ΣΥΡΙΖΑ. Πού ακούστηκε, αλήθεια, να δοκιμάζεται η συνοχή της κυβέρνησης (και) στο μεταναστευτικό;

Επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ

Αν ένα μέρος της κυβερνητικής κρίσης των τελευταίων ημερών οφείλεται στους τακτικισμούς και τις ρατσιστικές ιδεολοψίες του βαθέος Μαξίμου, το μεγαλύτερο μέρος αυτής της κρίσης το πιστώνεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Από το Νοέμβριο, οπότε και δόθηκε για πρώτη φορά στη δημοσιότητα το νομοσχέδιο, και μέχρι την τε-

λευταία στιγμή, ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε την ευθύνη ενός νομοσχεδίου που δεν ήταν δικό του, αλλά μόνο ο ίδιος θα μπορούσε να τεκμηριώει πειστικά τη σημασία του. Το κάναμε οργανώνοντας τη διαβούλευση με τις κοινότητες που η κυβέρνηση δεν διανοήθηκε να κάνει. Το κάναμε ασκώντας εξαντλητική κριτική: για την παράκαμψη της ιθαγένειας, την αποφυγή μιας αναγκαίας διαδικασίας νομικής τακτοποίησης, την αποκαρδιωτική κατάσταση των υπηρεσιών που θα εφαρμόσουν το νέο νόμο, τα προσκόμματα στην ένταξη και τη λογική “πάρτε μια άδεια για να φύγετε”. Το κάναμε, όμως, και με αίσθηση ευθύνης για τους δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που ευεργετούνται από τις ρυθμίσεις του. Γι’ αυτό και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αδιανόητο να ψηφίσει “όχι” στον Κώδικα, από κοινού δηλαδή με το μέτωπο του “αντιμνημονιακού ρατσισμού” ΑΝ.ΕΛ-Χρυσής Αυγής, που υποβάθμισε αφόρητα τη συζήτηση στη Βουλή, νερώνοντας το αντιγερμανικό κρασί του και αποθεώνοντας την Άγκελα Μέρκελ για τη δήλωση “πολυπολιτισμικότητα τέλος”.

Το άρθρο 19

Την ερχόμενη εβδομάδα θα έρθει προς ψήφιση το άρθρο 19, που αποσύρθηκε από τη χτεσινή ονομαστική ψηφοφορία, προκειμένου η δικομματική κυβέρνηση να μαζέψει τα ασυμμάζευτα της τροπολογίας Μπαλτάκου-Μιχελάκη. ∆εν ξέρω

αν υπάρχει κανείς που εναποθέτει στο σθένος του ΠΑΣΟΚ ελπίδες για την απόρριψη της συγκεκριμένης τροπολογίας (ενδεικτικά: την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε την ενσωμάτωση στο νέο Κώδικα τροπολογίας για την ιθαγένεια, υπερασπιζόμενος το θετικό κεκτημένο του νόμου Ραγκούση, το ίδιο συνέπραττε με τη ∆εξιά στη μόνη κυβερνητική ρύθμιση για το θέμα που προέβλεπε κριτήρια ...μη απόδοσης της ιθαγένειας). Με δεδομένη όμως την εγρήγορση για την τύχη της ρατσιστικής τροπολογίας, οι αριστεροί έχουμε κάθε λόγο να χαιρόμαστε για την πρώτη αποσταθεροποίηση των μνημονιακών στο μεταναστευτικό. Την προκαλέσαμε με τη μαχητικότητα και τη σοβαρότητά μας – και τώρα πρέπει να την εμβαθύνουμε. Όχι για λόγους εντυπώσεων, τακτικής ή ιδεολογίας. Αλλά γιατί είναι απλώς αδιανοήτο να δεχτούμε τη θεσμοποίηση της Κρυπτείας, την αναδιοργάνωση των κρατικών μηχανισμών στο έδαφος της αυθαιρεσίας και της ρατσιστικής βίας. Σε συνθήκες κοινωνικής κρίσης, απέναντι σε μια εξουσία που στο μεταναστευτικό κάνει διαχρονικά πρόβες ανομίας –από την ατιμώρητη βία ως το μπλοκάρισμα της ιθαγένειας–, η αλληλεγγύη στους μετανάστες και τους πρόσφυγες είναι προϋπόθεση ώστε η κρίση να μην περάσει πάνω από τα σώματά τους – και τα σώματά μας.

«Μαζί θα (τους) φάμε»

Απ’ το χωράφι ως το πιάτο: παράγω – μοιράζομαι – αντιστέκομαι

∆

Πρώτη συνάντηση δομών αλληλέγγυης τροφής, Σάββατο 29/3 και Κυριακή 30/3

εκάδες αυτο-οργανωμένες δομές κοινωνικής αλληλεγγύης και συνεταιριστικά εγχειρήματα, με τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων, δραστηριοποιούμαστε τα τελευταία χρόνια σε όλη τη χώρα, από τα χωράφια μέχρι τις γειτονιές των πόλεων. Όλοι/όλες μαζί αντιστεκόμαστε στη μετατροπή της κοινωνίας σε «παράπλευρη απώλεια» των μνημονιακών πολιτικών και στην, πρωτοφανή για περίοδο ειρήνης, ανθρωπιστική κρίση. ∆ημιουργούμε ένα πανελλαδικό δίκτυο ενάντια στην πείνα, την ακρίβεια και την καταστροφή της ντόπιας παραγωγής, με στόχο την κάλυψη βασικών διατροφικών αναγκών με ποιοτικά προϊόντα για όλους και όλες, για μια ζωή με αξιοπρέπεια. Σπέρνουμε τις ιδέες για ένα νέο μοντέλο διατροφικής πολιτικής έξω από τα κυκλώματα της αγοράς και το κυνήγι του κέρδους. Με στόχο την προώθηση ενός δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου προς αμοιβαίο όφελος καταναλωτών και παραγωγών, πόλης και χωριού. Ενός μοντέλου που στηρίζεται στην τοπική παραγωγή, τη δίκαιη τιμή, την ποιοτική τροφή, τη συμμετοχή της ίδιας της κοινωνίας στην κάλυψη των αναγκών

της. Καλλιεργούμε μια κοινωνία αλληλεγγύης, δημιουργίας, ισότητας, ευημερίας, πέρα από την κρίση, τις καταστροφικές μνημονιακές πολιτικές και τις επιχορηγούμενες φιλανθρωπίες των οικονομικών και πολιτικών ελίτ. Μία προοπτική που οι επιθέσεις από τοπικές, οικονομικές και κρατικές αρχές, ενάντια σε δράσεις αυτού του κινήματος, θέλουν να αποτρέψουν. Μα το μόνο που δείχνουν είναι την έκταση, το ρίζωμα και κυρίως την προσφορά και τη δυναμική του. Για όλους αυτούς τους λόγους 82 συλλογικότητες και πρωτοβουλίες συναντιόμαστε για να ανταλλάξουμε εμπειρίες, να συντονίσουμε τα βήματά μας, να τρυγήσουμε

Σάββατο 29 Μαρτίου

14.00 – 15.00 ΑΝΟΙΓΜΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ: Καλή μας όρεξη (αμφ. Σίδερη) Ενημέρωση για το πρόγραμμα και τον τρόπο που θα κυλήσουν οι συζητήσεις μας. 15.15 – 17.45 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ 1: Η αλληλεγγύη δεν σερβίρεται στο πιάτο Αιθ.Α Συνάντηση δομών ενίσχυσης νοικοκυριών με τρόφιμα και κοινωνικών κουζινών. 15.15 – 17.45 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ 2: Οι Χωρίς Μεσάζοντες, οι νόμοι των χορτάτων και το μέλλον Συνάντηση κινημάτων Χωρίς Μεσάζοντες και παραγωγών. 15.15 – 17.45 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ 3: Οι συνεται-

∆ημοσθένης Παπαδάτος Αναγνωστόπουλος

τη μέχρι τώρα σοδειά μας και να σπείρουμε το μέλλον μας. Στο στρογγυλό αυτό τραπέζι της αλληλεγγύης μας, είστε ευπρόσδεκτοι όλες και όλοι. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει παράλληλα εργαστήρια προκειμένου να ανταποκριθεί, όσο μπορεί, στον πλούτο θεμάτων και ιδεών που προέκυψαν στις συναντήσεις προετοιμασίας. Οι βασικοί άξονες προβληματισμού και τα συμπεράσματα κάθε εργαστηρίου θα παρουσιαστούν την Κυριακή στην τελευταία καταληκτική συνάντηση, ώστε να αποτελέσουν κοινό μας κτήμα, αλλά και να μπολιάσουν τα επόμενα βήματά μας. •

ριστές… σε νέες περιπέτειες Αιθ. Γ: Συνάντηση κοινωνικών συνεταιρισμών τροφής. 18.15 – 20.00 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ 4: Η αλληλεγγύη δεν βρίσκεται στα ράφια (αμφ. Σίδερη)Συνάντηση δομών ενίσχυσης νοικοκυριών με τρόφιμα, κοινωνικών κουζινών, συλλογικών αγρών, συνεταιριστικών καταναλωτικών και παραγωγικών δομών 18.15 – 20.00ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ 5: Καλωσήρθατε στο Agrotopia Αιθ. Α Παρουσίαση του ενιαίου ιστότοπου παραγωγών, δομών Χ-Μ και καταναλωτών Agrotopia. 20.30 Θα φάμε, θα πιούμε και… Φαγητό από τις κοινωνικές κουζίνες με αλληλέγγυα προϊόντα, γαρνιρισμέ-να με

μουσική, ποτάκι και κους – κους.

Κυριακή 30 Μαρτίου

10.00 – 12.30 “Η ισχύς εν τη ενώσει” Συνδαιτημόνες και Συνέταιροι (αμφ. Σίδερη) Συνάντηση συνεταιρισμών τροφής, δομών κοινωνικής αλληλεγγύης, αλληλέγγυων παραγωγών, συλλογικών αγρών, κινημάτων Χ–Μ. 13.00 – 15.00 ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ: Συν-μαζεύουμε και μαγειρεύουμε για αύριο (αμφ. Σίδερη)Παρουσιάζουμε τα συμπεράσματα, τους προβληματισμούς και τις ιδέες που συζητήθηκαν στα εργαστήρια μας και συνδιαμορφώνουμε το μήνυμα της συνάντησης.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Σκάσε και βγάλε την ποινή σου

Κατατέθηκε το νομοσχέδιο για τις νέες φυλακές, με στόχο την κατάργηση των δικαιωμάτων των κρατουμένων

ολλά έχουν γραφτεί και ακουστεί για τη νέα φυλακή υψίστης ασφαλείας (ή φυλακή τύπου Γ), την οποία χαρακτήρισε ως «αναγκαίο μέτρο για τους εχθρούς της δημοκρατίας» ο υπουργός ∆ικαιοσύνης. Η φυλακή αυτή καμία διαφορά δεν θα έχει όσον αφορά την αρχιτεκτονική της με τις υπόλοιπες. Ας μην έχουμε στο μυαλό μας νέα Αλκατράζ ή Γκουαντάναμο. Πρόκειται για μια φυλακή που αντί για συρματοπλέγματα και σιδερένιες μπάλες θα κρατά «πειθήνιους» τους κρατούμενους με το φόβο ότι δεν θα ξαναδούν τον ουρανό μέχρι το υπουργείο να τους «χαρίσει» την ελευθερία τους.

Πειθαρχική φυλακή

Ο υπερπληθυσμός, οι άθλιες συνθήκες κράτησης, η παντελής έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, η ανεπαρκής σίτιση, η στέρηση της επικοινωνίας λειτουργούν ως «ωρολογιακές βόμβες» εντός των τειχών, με τις φυλακές εδώ και χρόνια να βράζουν και τους κρατούμενους να εξεγείρονται και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Έρχεται, όμως, η νέα φυλακή να καταστείλει οποιαδήποτε σκέψη διεκδίκησης οδηγώντας σε αυτή όποιον κρατούμενο θεωρείται επικίνδυνος για τη χώρα, τη δημόσια ασφάλεια ή την ασφάλεια της φυλακής. Πρόκειται για μια πειθαρχική φυλακή, εντός της φυλακής στην οποία μπορεί να πάει –με απόφαση του Εισαγγελέα Εκτέλεσης Ποινών και ύστερα από εισήγηση του υπουργείου- όποιος είναι υπόδικος (που πήγε το τεκμήριο της αθωότητας, αναρωτιόμαστε) ή καταδικασθείς για τρομοκρατία, εγκληματική οργάνωση ή εσχάτη προδοσία. Αυτός θα οδηγείται στη φυλακή τύπου Γ, όπου θα κρατείται για 10 χρόνια χωρίς δικαίωμα να μεταφερθεί σε άλλη φυλακή. Η περίπτωση της μεταγωγής του, μετά τη δεκαετία, θα εξετάζεται ανά διετία. Ακόμα

“

την ίδρυση παραρτημάτων τύπου Γ σε κάθε φυλακή, για να γλιτώσει και τα έξοδα ανέγερσης νέων κτιρίων. Από τη στιγμή που θα ψηφιστεί αυτός ο νόμος στέλνεται ένα ηχηρό μήνυμα στους κρατούμενους: «σκάσε και βγάλε τη φυλακή σου». Όποιος διανοηθεί να αντισταθεί ή να διεκδικήσει τα δικαιώματά του θα κρίνεται αυτόματα επικίνδυνος για την ασφάλεια της φυλακής και θα οδηγείται στην τύπου Γ.

Για να μην τολμούν να διεκδικήσουν

Ας μην έχουμε στο μυαλό μας νέα Αλκατράζ ή Γκουαντάναμο. ∆εν χρειάζεται, άλλωστε. Πρόκειται για μια φυλακή που θα κρατά “πειθήνιους” τους κρατούμενους με το φόβο ότι δεν θα ξαναδούν τον ουρανό.

στη φυλακή αυτή οδηγούνται όσοι έχουν καταδικαστεί ή αντιμετωπίζουν ποινές από δέκα χρόνια και πάνω και έχουν πειθαρχική ποινή για απόδραση, επίθεση σε υπάλληλο, κατοχή ή κατασκευή αιχμηρών αντικειμένων/όπλων [Να σημειώσουμε ότι όπλο μπορεί να θεωρηθεί ο νυχοκόπτης, ένα σπασμένο ποτήρι, ένα αυτοσχέδιο βαράκι κλ.π. και πρόκειται για μια πειθαρχική ποινή που έχει δοθεί στην πλειοψηφία των κρατουμένων]. Οι

κρατούμενοι αυτοί θα οδηγούνται στην τύπου Γ για 4 χρόνια και θα επανεξετάζεται η περίπτωσή τους ανά δύο χρόνια. Όσοι περάσουν την πόρτα της φυλακής αυτής δεν δικαιούνται άδεια, μεροκάματα, ημιελεύθερη διαβίωση. Ακόμα περιορίζεται η επικοινωνία, η αλληλογραφία και τα επισκεπτήρια. Και επειδή το υπουργείο γνωρίζει ότι δεν αρκεί μία φυλακή για να χωρέσει όλους αυτούς τους «εχθρούς» του συστήματος, προβλέπει

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΩΝ

Μεγάλου ενδιαφέροντος: όχι αρχαιολογικού αλλά κινηματικού

Είμαι σίγουρος ότι, τα τελευταία χρόνια, οι περισσότεροι —και μιλάω ιδίως για τους μη αρχαιολόγους— κάπου θα έχουν πετύχει τον Σύλλογο των Αρχαιολόγων (ΣΕΑ). Είτε θα είδαν το σποτάκι που το ΚΑΣ δεν επέτρεψε να προβληθεί στην τηλεόραση (για την πανευρωπαϊκή καμπάνια του ΣΕΑ ενάντια στις περικοπές στον πολιτισμό), θα έχουν συναντήσει τα μπλοκ του στις διαδηλώσεις, θα ξέρουν τον αγώνα του ενάντια στις απολύσεις και τη διαθεσιμότητα είτε κάποια από τις άλλες άλλες δράσεις του: την υπεράσπιση του έργου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, λ.χ. ή την προσπάθεια ο αγώνας να ενώνει και όχι να χωρίζει τους αρχαιολόγους με τους άλλους υπαλλήλους του Υπουργείου Πολιτισμού (μέλη και μη μέλη του ΣΕΑ) και του δημοσίου γενικότερα. ∆εν κάνω μια συστηματική καταγραφή της δράσης του ΣΕΑ ούτε απολογισμό. Γιατί το σημαντικό για μένα είναι ότι ο σύλλογος τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μια άνθηση, συνδυάζοντας τη μαχητική συνδικαλιστική δράση με το άνοιγμα στην κοινωνία και την εξωστρέφεια. Για την τελευταία, ο πιο εύκολος τρόπος να το διαπιστώσει κανείς είναι μια βόλτα στο κτίριο του Συλλόγου στην Ερμού: ένα εργαστήρι πολιτικής, πολιτισμού και επιστήμης, όχι μόνο των Αρχαιολόγων, αλλά και πολλών άλλων, καθώς ο ΣΕΑ απλόχερα τον

παραχωρεί. Με λίγα λόγια, μια μικρή κοσμογονία, που δυσκολεύει ακόμα και τον κυρίαρχο λόγο να ανακυκλώσει το προσφιλές του στερεότυπο περί «συντεχνιών» και «θορυβοποιών» και «τεμπέληδων» συνδικαλιστών. Όλα αυτά δεν συνέβαιναν ανέκαθεν ούτε έγιναν αυτομάτως. Παλιότερα, στον Σύλλογο κυριαρχούσε μάλλον μια εικόνα εσωστρέφειας και κλαδικών διεκδικήσεων. Τομή για την εικόνα που περιγράφω ήταν η νίκη της Ενωτικής Αγωνιστικής Κίνησης (ΕΑΚ) στις εκλογές του 2011 και η εκλογή ως προέδρου της ∆έσποινας Κουτσούμπα. Η ΕΑΚ ήταν, και παραμένει, ένα πλατύ ριζοσπαστικό σχήμα, στο οποίο συμμετείχε κόσμος του ΣΥΝ (σήμερα του ΣΥΡΙΖΑ), της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ανένταχτοι αριστεροί.

Οι εκλογές κι εμεις

Ο ΣΕΑ έχει εκλογές στις 11 Απριλίου. Ήθελα από καιρό να τα γράψω αυτά, παρότι δεν είμαι αρχαιολό-

Όμως, γιατί τώρα αυτή η φυλακή; Σήμερα, στο όνομα της ασφάλειας και υπό την επίκληση του δόγματος μηδενικής ανοχής, οι φυλακές σε όλο τον κόσμο είναι ασφυκτικά γεμάτες αγγίζοντας τον αριθμό ρεκόρ των 10,2 εκατ. κρατουμένων, η πλειοψηφία των οποίων είναι υπόδικοι. Το νούμερο αυτό μεταφράζεται σε 144 ανθρώπους ανά 100.000 κατοίκους, ποσοστό που τήρησε σχεδόν στο ακέραιο και η Ελλάδα με 12.479 κρατούμενους (111 ανά 100.000 κατοίκους). Κάτι, λοιπόν, έπρεπε να γίνει για να ελεγχθεί όλος αυτός ο κόσμος που καταλήγει στη φυλακή ώστε να μην διεκδικεί τα αυτονόητα δικαιώματά του. Και η έμπνευση δεν είναι πρωτότυπη. Εφαρμόζεται εδώ και χρόνια σε Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, ΗΠΑ, όπου η συνεχής απομόνωση και οι πειθαρχικές ποινές είναι καθημερινότητα για τους κρατούμενους αυτών των χωρών. Όμως, όταν δεν έχεις πια τίποτα να χάσεις, τότε είναι που αγωνίζεσαι χωρίς δισταγμό, μέχρι τέλους. Και με αυτό το νόμο, οι κρατούμενοι θα πρέπει να τα διεκδικήσουν και να τα κερδίσουν όλα από την αρχή. Ιωάννα ∆ρόσου

γος, ακριβώς επειδή θεωρώ ότι η παρουσία της ΕΑΚ και η δραστηριότητα του ΣΕΑ αποτελούν πολιτικό εγχείρημα που υπερβαίνει σαφώς τους Αρχαιολόγους. Μας δείχνουν πολλά: πώς η αυτονομία των μαζικών χώρων είναι δημιουργική, πώς η ριζοσπαστική πολιτική μπορεί να παράγει αποτελέσματα, πώς τα ευρύτερα μετωπικά σχήματα μπορούν να μην είναι συγκολλήσεις παλαιών υλικών και «προσωπικοτήτων», πώς ο μαχητικός λόγος δεν χρειάζεται την «ξυλινούρα». ∆εν εννοώ ασφαλώς πως ο ΣΕΑ μας προσφέρει μαγικές λύσεις για τα πάντα – ειδικά σε μια τόσο δύσκολη εποχή. Ούτε προτείνω να πάμε γονυπετείς να ανάψουμε ένα κερί στην οδό Ερμού 134-136, τραγουδώντας «Σώπασε κυρά ∆έσποινα και μην πολυδακρύζεις». Νομίζω όμως ότι μας δείχνει μια σημαντική κατεύθυνση, έναν τρόπο προσέγγισης και πολιτικής που μας επιτρέπει να αναπνέουμε. Και ακόμα κι αν κανείς διαφωνεί σε διάφορα, δεν μπορεί να παραγνωρίσει την αλλαγή τοπίου· γιατί εφόσον το πεδίο έχει ανοιχτεί έτσι, και η διαφωνία μπορεί να είναι δημιουργική. Ήθελα να τα γράψω από καιρό, ενόψει των εκλογών, με μεγάλη χαρά. Τα γράφω σήμερα με μικρότερη χαρά, καθώς τις τελευταίες μέρες συγκροτήθηκε στον ΣΕΑ «αμιγής» συνδικαλιστική παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ — παρότι συριζαίοι είναι πολλοί (ίσως και οι περισσότεροι) στην ΕΑΚ. Και παραμένουν βέβαια σε αυτήν. ∆εν θέλω να μπω στις λεπτομέρειες (παραπέμπω γι’ αυτές στο σχετικό κείμενο του Γιάννη Καρλιάμπα και της Όλγας Σακαλή: (rednotebook.gr/details.php?id=12063). Θέλω μόνο να πω ότι πιστεύω ακράδαντα πως μια τέτοια «χωριστική» λογική αντίκειται στο πνεύμα και την πολιτική κατεύθυνση που καλλιεργεί (και πρέπει να καλλιεργεί) συνολικά ο ΣΥΡΙΖΑ — και, έτσι, βλάπτει και τον ίδιο. Στρατής Μπουρνάζος

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

«Τα χέρια πάνω από την πόλη»

πρόσφατη κρίση, με τη δήλωση διακοπής εργασιών του αναδόχου του έργου (ΑΕΓΕΚ & Ιταλικοί κατασκευαστικοί οίκοι) κατασκευής της βασικής γραμμής του Μετρό Θεσσαλονίκης και την απαίτηση 500 εκατ. ευρώ επιπλέον από το 1,052 δισ. ευρώ του συνολικού προϋπολογισμού για εξωσυμβατικές (αρχαιολογικές ανασκαφές, απαλλοτριώσεις, κ.λπ.) υποχρεώσεις που προέκυψαν, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα: * Πώς είναι δυνατόν η επιβλέπουσα αρχή και κύριος του έργου Αττικό Μετρό Α.Ε. με την εμπειρία που διαθέτει από την επιτυχημένη έγκαιρη υλοποίηση και ραγδαία επέκταση του Μετρό Αθήνας, να χάσει ουσιαστικά τον έλεγχο κατασκευής του έργου και όσον αφορά το χρονοδιάγραμμά του αλλά και την υλοποίησή του (μόνο 27% μέχρι σήμερα). Οι τυχούσες απρόβλεπτες κατασκευαστικές ιδιαιτερότητες και οι προκύπτουσες διαφορές με την ανάδοχο κοινοπραξία δεν μπορούσαν να επιλυθούν με μηχανισμούς που προβλέπονταν από τη σύμβαση και την κείμενη σχετική νομοθεσία; Η περίπτωση των αρχαίων της Βενιζέλου και ο εκβια-

σμός που χρησιμοποιήθηκε, ή Μετρό ή αρχαία, είναι χαρακτηριστική της αντίληψης που αντί να επιλύει προβλήματα, παραπλανά συνειδητά. * Η πολιτική ηγεσία (Ν∆ και ΠΑΣΟΚ) του υπουργείου Μεταφορών διαχρονικά, αλλά και οι τοπικοί φορείς ∆ήμος Θεσσαλονίκης, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, κ.ά., δεν αντελήφθησαν το πρόβλημα και τις συνέπειές του, αρκούνταν σε καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις περί εκτέλεσης του έργου και πλειοδοτούσαν για επεκτάσεις και σε άλλες περιοχές του Πολεοδομικού Συγκροτήματος. Μάλιστα πριν ένα περίπου χρόνο υπεγράφη σύμβαση επέκτασης προς Καλαμαριά με την ΑΚΤΩΡ και της δόθηκε προκαταβολή 40 εκατ. ευρώ, με την προϋπόθεση κατασκευής της βασικής γραμμής! Να αναφέρουμε επίσης τις πριν από δύο εβδομάδες εξαγγελίες του γ.γ. ∆ημοσίων Έργων Στρ. Σιμόπουλου και του προέδρου της Αττικό Μετρό Χρ. Τσίτουρα, για επέκταση προς Σταυρούπολη, χωρίς όμως να υπάρχουν μελέτες και εξασφαλισμένη χρηματοδότηση! Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς καμία

τεχνικοοικονομική και περιβαλλοντική τεκμηρίωση ενός συνολικού κυκλοφοριακού σχεδιασμού που θα προκρίνει ποια μέσα (μετρό, τραμ, θερμικά αεριοκινούμενα λεωφορεία σε αποκλειστικές λωρίδες) χρειάζονται, σε συνάρθρωση με τον πολεοδομικό σχεδιασμό για την αειφορική αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος προς όφελος των δημοτών και όχι των εργολάβων. Η ανυπαρξία ενός ενιαίου μητροπολιτικού φορέα μεταφορών και μετακινήσεων που θα σχεδιάζει και θα υλοποιεί τα σχετικά έργα και το γεγονός ότι η τελευταία κυκλοφοριακή μελέτη που έγινε στη Θεσσαλονίκη ήταν το 1990 από τον Οργανισμό Ρυθμιστικού, από τις προτάσεις της οποίας ελάχιστα υλοποιήθηκαν, θέτει τα αναπόδραστα ερωτήματα στους τοπικούς φορείς (δημάρχους, περιφερειάρχη, κ.ά.) και στη μνημονιακή κυβέρνηση: Σ’αυτή την πόλη, ποιος σχεδιάζει, ποιος αποφασίζει και με ποια κριτήρια και τελικά ποιος βγαίνει ωφελημένος; Γιάννης Γρηγοριάδης

Πόσες περιφέρειες θα κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ;

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ

Από τον “ατσαλάκωτο”… στον άφαντο κ. Καλαφάτη

«Εντάξει» βάφτισε την παράταξή του ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Σταύρος Καλαφάτης, που ανέλαβε το πικρό έργο να υποδυθεί ότι διεκδικεί το ∆ήμο Θεσσαλονίκης για λογαριασμό της νεοδημοκρατικής κυβερνητικής συνιστώσας. Πρόκειται για σύνθετη λέξη με πολλαπλή ανάγνωση και εκφράζει απόλυτα ένα μέλος της χειρότερης ελληνικής κυβέρνησης μεταπολεμικά: μια λέξη όχι μόνον ανόητη στη γενικολογία της αλλά και με δεύτερο συνθετικό που παραπέμπει στα χρυσαυγίτικα πρότυπα, αυτά που και οι δυο βασικοί μνημονιακοί υποψήφιοι, οι κ.κ. Καλαφάτης και Μπουτάρης αποφεύγουν να θίξουν στις δημόσιες τοποθετήσεις τους. Ο κ. Καλαφάτης ζητά (από ποιους άραγε, από την κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει;) να «αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα τα ζητήματα της καθημερινότητας, να θωρακιστεί η αξιοπρέπεια της Θεσσαλονίκης από κάθε τι που την τραυματίζει, να διασφαλιστεί η συνέπεια λόγων και έργων μιας διοίκησης». Η δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη – Ανοιχτή Πόλη», με ξεκάθαρη αντιμνημονιακή τοποθέτηση, προκαλεί τους υποψηφίους Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, κ.κ. Καλαφάτη και Μπουτάρη να ξεκαθαρίσουν αν συμφωνούν, με «συνέπεια λόγων και έργων», στη θέση «Ούτε ένα νοικοκυριό χωρίς ρεύμα, νερό και φαγητό».

Στο πλευρό των εργαζομένων της ΕΛΒΟ

Τη ∆ευτέρα 17 Μαρτίου, αντιπροσωπεία της δημοτικής κίνησης «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη» με τον υποψήφιο ∆ήμαρχο Τριαντάφυλλο Μηταφίδη επισκεφθήκαν την ΕΛΒΟ, που βρίσκεται υπό καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης. Συναντήθηκαν με το σωματείο εργαζομένων, συνομίλησαν με εργαζόμενους και ξεναγήθηκαν στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου. Είχαν την ευκαιρία να δουν πρωτοποριακά συστήματα συλλογής απορριμμάτων που δυστυχώς δεν έχουν αξιοποιηθεί ούτε στο ελάχιστο. «Επαναφέραμε την πρόταση ουσιαστικής στήριξης της ΕΛΒΟ από το δήμο που είχαμε καταθέσει στο δημοτικό συμβούλιο ήδη από το 2011, την οποία αγνόησε εντελώς η νυν διοίκηση του ∆ήμου. Η «Θεσσαλονίκη Ανοιχτή Πόλη» ήταν και θα είναι στο πλευρό των εργαζομένων της ΕΛΒΟ, όπως δεσμεύτηκε και σήμερα. Οι εκλογές στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι πολιτικές. Οι εργαζόμενοι και οι πληττόμενες κοινωνικές ομάδες πρέπει να στείλουν το δικό τους ισχυρό μήνυμα ανατροπής». •

∆ΑΙΜΟΝΙΚΑ

έα συμβάντα έρχονται να προβληματίσουν σοβαρά τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τις επερχόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, ασχέτως αν το περιβάλλον της ηγεσίας του φαίνεται να οδεύει με αυτόματο πιλότο αγνοώντας τις σφοδρές αντιδράσεις που προέρχονται από τις τοπικές οργανώσεις και γενικότερα την κοινωνία που περιμένει κάτι διαφορετικό από τον ΣΥΡΙΖΑ. Μια καλή φίλη κι έμπειρη ηθοποιός, παλιά ψηφοφόρος του ΚΚΕ που στις τελευταίες εκλογές ψήφισε για πρώτη φορά τον ΣΥΡΙΖΑ, μου λέει στο τηλέφωνο: «Κάνατε την «πατάτα» κι επιλέξατε έναν υποψήφιο περιφερειάρχη με ακροδεξιές περγαμηνές αλλά με τοπικό κανάλι όπως ο Καρυπίδης στην ∆υτική

Μακεδονία. Αποσύρατε, κακήν-κακώς, την υποστήριξη σας οπότε γλυτώσατε το φιάσκο κι ας πούμε ότι είναι συγχωρητέο το ατόπημα. Τώρα, όμως, πηγαίνετε να διορθώσετε το λάθος σας με άλλο ένα λάθος. Νέος υποψήφιος είναι ο Θέμης Μουμουλίδης, φυτευτός από την Αθήνα, χωρίς να έχει καμιά σχέση με την αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες πέραν της καταγωγής, σκηνοθέτης με διευθυντικές θέσεις σε ∆Η.ΠΕ.ΘΕ. Μια υποψηφιότητα που δεν πείθει κι έχει το γνωστό χαρακτηριστικό που εδώ και χρόνια ταλανίζει την αυτοδιοίκηση: επιλογές επωνύμων που επιβάλει η κοινωνία του θεάματος κι όχι οι ανάγκες των τοπικών κοινωνιών». Εν τω μεταξύ, οι ασκοί του Αιόλου έχουν ανοίξει για τα καλά στην Στερεά

Ελλάδα, εκεί όπου αγνοήθηκε η ενεργή περιφερειακή κίνηση με τη σημαντική παρουσία της ∆έσποινας Σπανούδη κι επιβλήθηκε κομματική υποψηφιότητα. Ο υποψήφιος περιφερειάρχης Βαγγέλης Αποστόλου προσπαθεί να επιβάλει τις επιλογές του στο ψηφοδέλτιο, όπως έναν νυν αντιπεριφερειάρχη της παράταξης του ΠΑΣΟΚ, αγνοώντας τους πάντες και λειτουργώντας ως τοπάρχης του παλιού καιρού. Πολλά μέλη και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στην περιοχή προσπαθούν να αντιμετωπίσουν αυτή την προκλητική, ηγεμονική συμπεριφορά αλλά δεν φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα. Ποια θα είναι η θέση τους; Θα αναγκαστούν, για λόγους κομματικής στήριξης και πειθαρχίας, να ανεχτούν τέτοιες τακτικές; ∆εν θα ήθελα να ήμουν ούτε ψύλλος στον κόρφο τους… Με τέτοια συμβάντα πορευόμαστε προς τις τοπικές εκλογές, χωρίς να ξεχνάμε βέβαια και την περίπτωση Βουδούρη και το πικρό ποτήρι που αναγκάζονται να πιούν οι οργανώσεις μελών του ΣΥΡΙΖΑ στην Πελοπόννησο για τη στήριξή του. Αν όλες αυτές οι προβληματικές υποψηφιότητες θα είχαν θετικό αποτέλεσμα στις εκλογές, κερδίζοντας

τις αντίστοιχες περιφέρειες, θα μπορούσε να πει κάποιος οπαδός της ρεαλιστικής πολιτικής ότι επιβεβαιώθηκαν οι επιλογές της ηγεσίας κι όλα καλά. Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, οι αντίστοιχες περιφέρειες θα χαθούν για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο κόσμος πλέον δεν ψηφίζει ούτε φθαρμένους παλιούς πασόκους ούτε επώνυμα πρόσωπα που δεν έχουν καμιά σχέση με την τοπική αυτοδιοίκηση. Οπότε, τσάμπα θα πάνε τα ανοίγματα κι η αναβάπτιση των πρώην πασόκων που επιδιώκουν να διατηρήσουν την πολιτική τους καριέρα. Αν λάβουμε δε υπόψη μας την κυοφορούμενη λίστα υποψηφίων στις ευρωεκλογές και τα ονόματα των υποψηφίων που ακούγονται, φαίνεται ότι στην κολυμπήθρα του Σιλωάμ της αριστεράς πρόκειται να «καθαρθούν» κι άλλα πρώην πασοκικά στελέχη. Είναι μεγάλες οι ευθύνες των κομματικών οργάνων αλλά και των τάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, που θέλουν να έχουν διακριτό ρόλο από την ηγετική ομάδα που προωθεί αυτές τις επιλογές, να φρενάρουν αυτόν τον κατήφορο. Ο δικηγόρος του διαβόλου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Το τέλος του καπιταλισμού; Μια πολυπόθητη επαγγελία

“

Με αφορμή το βιβλίο του Γιώργου Τριανταφυλλόπουλου “Το Λυκόφως του Καπιταλισμού. Οι κρίσεις και η χρόνια γενικευμένη κρίση”

ε μια εποχή κλονισμού των βεβαιοτήτων και γενικής απονομιμοποίησης όλων των καθησυχαστικών σχημάτων ιεροποίησης του καπιταλισμού, πληθαίνει διαρκώς- ως απάντηση μιας αυξανόμενης ζήτησης- η προσφορά στον στίβο των ιδεών, βιβλίων που παρέχουν μια εναλλακτική οπτική στην οικονομία και την πολιτική, τόσο τη διεθνή όσο και την εγχώρια. Οι απαντήσεις, κάποτε σχηματικές και κοινότοπες, κάποτε πειστικές και διεισδυτικές, συντελούν στην εξοικείωση όλων μας με μεθόδους ανάλυσης της σημερινής πραγματικότητας. Ωστόσο, η πληθώρα των εκδόσεων, των άρθρων και των αναρτήσεων μπορεί τελικά να συσκοτίζει καθώς η συχνή εκτροπή της σε ερμηνευτικά πλαίσια όπου κυριαρχούν μυστικές δράσεις και παρασκηνιακές αναλύσεις συγκροτεί παραπλανητικά και υπερ-κοινωνικά σχήματα. Επίσης, συχνά παρατηρείται ένας μανιχαϊστικός ιδεασμός ηθικής προέλευσης (ο αγνός καπιταλισμός έναντι των χρηματοπιστωτικών όρνιων ή/και τίμια κράτη έναντι αδηφάγων και εκδικητικών). Μια άλλη κατηγορία βιβλίων, αποφεύγει αυτόν τον σκόπελο, αλλά πέφτει στην παγίδα των γενικεύσεων, της άκαμπτης θεωρητικοποίησης των πάντων χωρίς να γίνεται η σύνδεση με το συγκεκριμένο, το απτό, το αναγνωρίσιμο, γεγονός που μας αφήνει πολλές φορές μετέωρους και ευάλωτους στην συνθηματολογία και την υφέρπουσα καταγγελία. Οι παραπάνω παγίδες, όταν παρακάμπτονται, μπορούν να μας δώσουν εξαιρετικά πλαίσια ανάλυσης και προοπτικής. Μια τέτοια σύνθεση γίνεται από τον Γιώργο Τριανταφυλλόπουλο στο πρόσφατο βιβλίο του: Το Λυκόφως του Καπιταλισμού. Οι κρίσεις και η χρόνια γενικευμένη κρίση του. Με αφορμή την έκδοσή

Η παρουσίαση κέντρισε το γενικό ενδιαφέρον, καθώς απουσίαζαν οι παθογένειες της ατέρμονης θεωρητικολογίας, της καταγγελίας, της διάθεσης για εγωλατρική αυτοαναφορικότητα κλπ.

του ο Όμιλος για τη μελέτη της Ιστορίας και της Κοινωνίας (Ο.Μ.Ι.Κ) σε συνεργασία με τις εκδόσεις ΚΨΜ, διοργάνωσε στο βιβλιοπωλείο Εκτός των Τειχών την παρουσίαση του βιβλίου, την οποία έκαναν οι Νίκος Προγούλης (οικονομολόγος), Καίτη Πάπαρη (ιστορικός – επιμελήτρια του βιβλίου) και ο συγγραφέας του βιβλίου.

Αναπόδραστη η κατάργηση του κεφαλαιοκρατικού μοντέλου

Το πρώτο τμήμα του βιβλίου δίνει έμφαση στην παράθεση των καπιταλιστικών κρίσεων, καθώς και των ερμηνειών που διαχρονικά δίνονται για την επεξήγηση και την υπέρβασή τους. Οι ερμηνείες, σε μεγάλο βαθμό αυτοαναφορικές και με εμμονή σε τεχνικές λεπτομέρειες (δανειοδότηση, δασμοί, κρατική προστασία), παρά σε δομικές πτυχές, αποτυγχάνουν να προβλέψουν και να αντιμετωπίσουν την εκάστοτε κρίση. Εκ των υστέρων, προτείνονται εργαλεία και προτάσεις που δεν αποφεύγουν την ουσιαστική ανακύκλωση βραχυπρόθεσμων στρατηγικών. Σ΄ αυτή την κατεύθυνση αξίζει να γίνει μία νύξη για τα κίνητρα και την πρακτική αυτών των ερμηνειών: Πιθανότατα, μεγαλύτερη σημασία έχει η προαποφασισμένη λογική υπεράσπισης ενός τέλειου συστήματος, που κλονίζεται από εξωτερικές, αναχρονιστικές, οπισθοδρομικές αιτίες. Όπως ανέφερε η Κ. Πάπαρη: «η μοναδική αξίωση για εγκυρότητα που μπορεί να εγείρει ένα μοντέλο ερμηνείας δεν έγκειται στο ίδιο αυτό καθεαυτό ως θεραπεία, αλλά στο ότι προσφέρεται για την κατανόηση του μοντέλου των αξιών, των πεποιθήσεων και της ιδεολογίας του υποκειμένου που το εκφέρει. Έτσι, κοινός παρονομαστής στην ερμηνεία των καπιταλιστικών κύκλων από

την πλευρά των αστών οικονομολόγων, δεν είναι άλλη από μια τεχνική ανάλυση που αποφεύγει να εξετάσει την οικονομία σε σχέση με την κοινωνία και επικεντρώνεται σταθερά σε εξωτερικά προς τη φύση του καπιταλισμού αίτια, διότι ασφαλώς ο πυρήνας του δεν πρέπει να αμφισβητηθεί. Στην πραγματικότητα, λοιπόν, η ερμηνεία των κρίσεων αποτελεί πρωτίστως μια μονοσήμαντη πολιτική επιλογή παρά μια αναπόδραστη οικονομική πραγματικότητα.» Στο δεύτερο μέρος, ίσως και το πιο προσιτό στο ευρύτερο ακροατήριο, ο Τρανταφυλλόπουλος παρουσιάζει όλες τις πλευρές που πιστοποιούν τη στασιμότητα, αν όχι την ύφεση –ιδιαίτερα από το 1970 και μετά- όλων εκείνων των δυνάμεων, παραγόντων και σχέσεων που καθιστούν λειτουργική την καπιταλιστική επέκταση. Μέσα από μια εξαντλητική τεκμηρίωση, που δεν φαλκιδεύει την αναγνωστική ροή, αναδεικνύονται οι λόγοι για τους οποίους θεωρείται αναπόδραστος ο μετασχηματισμός ή η κατάργηση του υπάρχοντος κεφαλαιοκρατικού μοντέλου: μείωση του ρυθμού αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής, καθήλωση της κατά κεφαλήν παραγωγικότητας, πτώση του ποσοστού κέρδους, εντεινόμενη ανισοκατανομή, υψηλά ποσοστά ιδιωτικού και δημόσιου χρέους με παράλληλα δυσθεώρητα αδιάθετα κεφάλαια, ενώ, ως αποτέλεσμα των μειωμένων εισροών, εμφανίζεται η αδυναμία του κράτους να λειτουργήσει εξισορροπητικά. Επίσης, στο επίπεδο της δημογραφίας, της πολιτικής και της επιστήμης παρατηρείται φθίνων παγκόσμιος ρυθμός πληθυσμιακής ανόδου με παράλληλη παρακμή των παραδοσιακών πολιτικών θεσμών ένταξης και πρόνοιας, ενώ η στασιμότητα σε κρίσιμα ζητήματα τεχνολογικής προόδου συντελεί στην δραματική αδυναμία υπέρβασης των υπαρχόντων αδιεξόδων.

Ειδικά για το ζήτημα της τεχνολογικής εξέλιξης που συχνά θεωρείται ως λύδια λίθος του καπιταλισμού και παράγοντας, ο οποίος θα μπορέσει να δώσει το φιλί της ζωής ο Προγούλης αναφέρει: «η ανασκευή του “λαϊκού μύθου” ότι ζούμε σε μια εποχή καλπάζουσας εξέλιξης της τεχνολογίας και της επιστήμης. Το βιβλίο υποστηρίζει πολύ πειστικά ότι διανύουμε μια περίοδο παρατεταμένης στασιμότητας τόσο τεχνολογικά, με εξαίρεση ίσως την πληροφορική, της οποίας η σημασία για την οικονομία υπερεκτιμήθηκε, όσο και επιστημονικά». Ο Τριανταφυλλόπουλος υποστηρίζει ότι αν δεν συμβεί κάτι που στη σημερινή συγκυρία δεν φαίνεται στον ορίζοντα (π.χ. ανεξάντλητη ενέργεια από πυρηνική σχάση), οι συντελεστές και οι προϋποθέσεις συντήρησης και επιτάχυνσης του κεφαλαιοκρατικού μοντέλου έχουν πτωχεύσει.

Έχουν πτωχεύσει

Το συμπέρασμα, όπως προκύπτει από την παράθεση των συνιστωσών της επιβράδυνσης συνοψίστηκε από τον Προγούλη: «Η βασική υπόθεση επάνω στην οποία κινείται η όλη αποδεικτική προσπάθεια, είναι ότι όταν οι παραγωγικές δυνάμεις δεν μπορούν πλέον να αναπτυχθούν, τότε οι παραγωγικές σχέσεις, εν προκειμένω το καπιταλιστικό σύστημα, μέλει να ανατραπούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο». Στη συζήτηση που ακολούθησε τέθηκαν τόσο από τους ομιλητές όσο και από το κοινό, μεθοδολογικά ζητήματα (τρόποι υπολογισμού της αποβιομηχάνισης στις δυτικές κοινωνίες) θέματα τεχνολογικής διάστασης (η κυβερνητική και ο ρόλος της στην καταστολή των εξεγέρσεων), ερωτήματα για την επαναλαμβανόμενη αναγγελία θανάτου του καπιταλισμού (και για τις αντίστοιχες ως τώρα διαψεύσεις τους), την δυναμική του αναπτυσσόμενου κόσμου και των χωρών της υποσαχάριας Αφρικής (και η πιθανότητα να τεθούν στην πρωτοπορία μιας δυναμικής ανανέωσης του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου). Συνολικά, η παρουσίαση κέντρισε το γενικό ενδιαφέρον καθώς, απουσίαζαν οι παθογένειες που αναφέραμε πιο πάνω: ατέρμονη θεωρητικολογία, καταγγελία, διάθεση για εγωλατρική αυτοαναφορικότητα κλπ. Είναι σίγουρο ότι ο τρόπος γραφής και η υποστηρικτική τεκμηρίωση από τον συγγραφέα, ανέστειλαν τις όποιες διαθέσεις για την υιοθέτηση των παραπάνω «αμαρτήματων». Ας ελπίσουμε ότι, είτε με την έκδοση παρόμοιων έργων, είτε με την γενικότερη κοινωνική μας δράση, θα δίνεται χώρος σε προσπάθειες που θα συνδέουν το γενικό με το ειδικό, το θεωρητικό με το άμεσο, το παγκόσμιο με το τοπικό χωρίς να αναπαράγουν καθιερωμένα σχήματα, δράσεις και πρακτικές δίνοντας μια προοδευτική διέξοδο ενάντια στα ράκη του καπιταλιστικού συστήματος. Γιώργος Κατραχούρας

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

KAMΕΡΑΤΑ-ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Οι εργαζόμενοι εκπέμπουν σήμα κινδύνου

Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής ιδρύθηκε το 1994 από το υπουργείο Πολιτισμού και το Σύλλογο «Οι Φίλοι της Μουσικής». Σήμερα παραμένει η μοναδική ελληνική ορχήστρα με τόσο σημαντική διεθνή παρουσία. Παρόλη την πλούσια πολιτιστική και εκπαιδευτική της δράση, ζει εδώ και καιρό σε δύο παράλληλα σύμπαντα. Από τη μία μεριά, οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες δείχνουν τους κόπους και τις επίπονες προσπάθειες να καρποφορούν -βραβεία Diapason για τις ηχογραφήσεις της, εμφανίσεις σε μεγάλες αίθουσες της Ευρώπης, αναγνώριση από το διεθνή και εγχώριο Τύπο. Από την άλλη μεριά, είναι ευρέως γνωστό ότι οι εργαζόμενοι διανύουν ήδη 4,5 μήνες απλήρωτοι. Σε επιστολή τους που λάβαμε, οι εργαζόμενοι τονίζουν πως έχουν ήδη δεχθεί δύο μειώσεις στις αποδοχές τους, το 2009 και το 2011 σε ποσοστό έως 20%, πειθόμενοι από τα προγράμματα εξυγίανσης που τους παρουσίασε το ∆ιοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού και ότι σε όλο αυτό το διάστημα των μεγάλων οικονομικών δυσκολιών από το ∆εκέμβριο του 2012- και της ανέχειας για κάποιους από αυτούς, δεν σταμάτησαν να εργάζονται ούτε για μία ημέρα έχοντας πάντα ως κύριο μέλημά τους το καλό της Ορχήστρας. Μάλιστα, η Καμεράτα επιλέχθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού να ανοίξει τις επίσημες εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν για την ανάληψη της Ελληνικής Προεδρίας

“

στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με μία συναυλία στο «Palais desBeauxArts» των Βρυξελλών, έχοντας όλο της το προσωπικό απλήρωτο. Οι ίδιοι οι μουσικοί ανέλαβαν τα εκτός έδρας έξοδα τους. Οι επίμονες εκκλήσεις τους προς το ∆ιοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού έμειναν αναπάντητες. Και κλείνουν την επιστολή τους ως εξής: Αυτοί είναι οι λόγοι που μας οδήγησαν στην επιλογή της επίσχεσης εργασίας. ∆εν υπάρχει προγραμματισμένο κανένα βιώσιμο σχέδιο για την Ορχήστρα και εμείς δεν μπορούμε να ταξιδεύουμε πια στο άγνωστο, με βάρκα την ελπίδα. Οι επιλογές μάς κλείνουν τα σπίτια και μας οδηγούν στο γκρεμό. Παρακαλούμε όσους διαβάσουν αυτό το κείμενο, να λάβουν σοβαρά υπόψη τους ότι όλοι εμείς που προβήκαμε, μέσω της επίσχεσης, στη διεκδίκηση των

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

εκδηλώσεων Κυριακή 23 Μαρτίου

* Συζήτηση με θέμα «10 μύθοι για τη μετανάστευση & περισσότερες αλήθειες», από το RossoNero, στις 11 π.μ., στην αίθουσα δημοτικού συμβουλίου του δήμου Τρικκαίων. Μιλά ο Β. Παπαστεργίου. * Θεατρική παράσταση «Σαίξπηρ τα πάντα όλα» από το δίκτυο αλληλεγγύης ∆άφνης Υμηττού στις 12 το μεσημέρι στην αίθουσα του ΦΟΥ (Α. Λεντάκη, Αμμίσου και Σμύρνης). Αντί εισιτηρίου προσφορά τροφίμων. * Συνεστίαση της δημοτικής συνεργασίας Ελληνικού Αργυρούπολης, στη 1 το μεσιμέρι, στο πολιτιστικό κέντρο Ελληνικού. * Μαθητικό αντιφασιστικό φεστιβάλ Βόλου, στις 6 μ.μ., στο τμήμα Αρχιτεκτονικής από την Αντιφασιστική Κίνηση Μαγνησίας. * «Αφγανική Πρωτοχρονιά» στο θέατρο Εμπρός (Ρήγα Παλαμήδη 2), στη 1 το μεσημέρι, από την Κοινότητα Αφγανών. * Εκδήλωση για τα 71 χρόνια από την ίδρυση της ΟΕΝΟ, στις 11 π.μ. στον Πειραϊκό Σύνδεσμο (Καραΐσκου 104) από την τομεακή οργάνωση μεταφορών της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ. Μιλά ο Γ. Μαρίνος.

∆ευτέρα 24 Μαρτίου

* Εκδήλωση με θέμα «Μουσική και αντιφασισμός» από την Antinazi zone στην Πετρούπολη, στο μεζεδοπωλείο «Σχοινοβάτης» (Αγ. ∆ημητρίου 22), στις 7 μ.μ. Μιλούν οι Λ. Μαριδάκης και Μ. Κολοκυθά.

Τρίτη 25 Μαρτίου

* Ποδοσφαιρικός αγώνας ελπίδας στο γήπεδο του δήμου Λαυ-

δεδουλευμένων μας, δεν έχουμε πλέον τη δυνατότητα να αποπληρώσουμε βασικές βιοτικές μας ανάγκες και επιθυμούμε ειλικρινά την εξεύρεση μίας οριστικής λύσης για τη βιωσιμότητα της Ορχήστρας. Καλούμε τη ∆ιοίκηση του Οργανισμού να μην εξαντλείται σε υποσχέσεις και να επιδείξει ιδιαίτερη ευαισθησία για τη διασφάλιση του μέλλοντος των εργαζομένων. Είμαστε σε αδιέξοδο.

Ψήφισμα συμπαράστασης Οι Ομοσπονδίες και τα Σωματεία που συνυπογράφουν αυτό το ψήφισμα βρίσκονται στο πλευρό των εργαζομένων της Καμεράτα-Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής.Καλούμε τους συνιδρυτές του Οργανισμού, δηλαδή το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και τον Σύλ-

ρεωτικής «Γεώργιος Ραφιάς», στις 5 μ.μ. Παίζουν οι «Φίλοι Βαζέχα» και η ΑΠΕ Λαυρεωτικής. Εισιτήριο 5 ευρώ. Από τις 10 π.μ. έως τις 3 μ.μ. θα βρίσκεται έξω από το γήπεδο η Κινητή Ιατρική Ομάδα των Γιατρών του Κόσμου για την παροχή πρωτοβάθμιας ιατρικής εξέτασης. * Μουσική βραδιά αφιερωμένη στη μνήμη του Π. Τζαβέλλα διοργανώνουν το ραδιόφωνο «Στο Κόκκινο», η δημοτική κίνηση «Θεσσαλονίκη-Ανοιχτή Πόλη» και η Ριζοσπαστική Ενωτική Κίνηση Καλαμαριάς, στο Love Casual living (Εθνικής Αντιστάσεως 16) στις 8.30. Συμμετέχουν: Μουσικό Σύνολο Ρωμιοσύνη υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Τ. Λαζάρου, Η. Λογοθέτης, Μ. Παπαδημητρίου, Μ. Ζαχαρή, Ν. Παπαδοπούλου-Τζαβέλλα, η Ν. Μποφίλιου, Ν. Μποφίλιος, Στ. Ξένος. * Προβολή του ντοκιματέρ «Παντρέψου με», από την ομάδα Docutrance, στον πολυχώρο Booze, στις 8.30 μ.μ.

Τετάρτη 26 Μαρτίου

* Μάθημα φιλοσοφίας με θέμα: «Αλέξις ντε Τοκβίλ: Φιλελευθερισμός και ∆ημοκρατία» στο κοινωνικό- πολιτιστικό κέντρο Βύρωνα «Η Λαμπηδόνα» (άλσος Αγίας Τριάδας) με τον Στ. Κωνσταντακόπουλο, στις 8.30 μ.μ. * Εκδήλωση με θέμα «∆ημοκρατία και Νεοφιλελευθερισμός» από την πρωτοβουλία αλληλεγγύης και πολιτισμού Ομπρέλες, στις 7.30 μ.μ., στο πολιτιστικό κέντρο Μπενετάτου (∆ρόση και ∆ροσίνη, Π. Ψυχικό). Μιλούν: ∆. Χριστόπουλος, ∆. Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος. Συντονίζει η Γ. Παπαδάκου. * Συζήτηση με θέμα «Η θεολογία της απελευθέρωσης» από τον ΣΥΡΙΖΑ Εξαρχείων, στις 7.30 μ.μ., στον πολυχώρο της Ανοιχτής Πόλης (Πανεπιστημίου 56). Μιλούν: Κ. Αθανασίου, Α. Αργυρόπουλος, Α. Γουνόπουλος, Β. Ξυδιάς, Π. Βενέτης. Συντονίζει ο Π. Βενέτης.

Παρασκευή 28 Μαρτίου

* Συνεστίαση της νομαρχιακής επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Ανατολικής Αττικής, στις 8.30 μ.μ., στην ταβέρνα «Η φωλιά» (20ο χλμ Λ. Λαυρίου, Παιανία). Πρόσκληση 15 ευρώ.

λογο «Οι Φίλοι της Μουσικής» να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να δώσουν βιώσιμη λύση στη λειτουργία του, για τον οποίο να σημειώσουμε ότι είναι από τους σπουδαιότερους πρεσβευτές της χώρας μας στο εξωτερικό και με εξέχουσα εκπαιδευτική και καλλιτεχνική παρουσία στο εσωτερικό. Οι εργαζόμενοι του κλάδου εκφράζουν την αλληλεγγύη τους στους αγώνες των εργαζομένων της Καμεράτας - Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής και απαιτούν την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων τους. Υπογράφουν οι: Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος, Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Προσωπικού Επιχειρήσεων Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης, Πανελλήνια Ομοσπονδία Καλλιτεχνικού Προσωπικού ΟΤΑ, Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, Σωματείο Ελλήνων Τεχνικών Θεάτρου, Ένωση Τεχνικών Ελληνικού Κινηματογράφου Τηλεόρασης Ο.Τ., Ένωση Τραγουδιστών Ελλάδας, Σύνδεσμος Επαγγελματιών Μουσικών Κέρκυρας, Σύλλογος Χορευτών Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Ένωση Λυρικών Πρωταγωνιστών Ελλάδος, Σωματείο Εργαζομένων Εθνικού Θεάτρου, Σύλλογος Εργαζομένων στο Κ.Θ.Β.Ε. Πάσης Φύσεως Προσωπικού, Πανελλαδικό Σωματείο Εργαζομένων Χορευτών-τριων Πολυπολιτισμικών Χορών, Πανελλήνια Ένωση Μουσικών ΟΤΑ

Σάββατο 29 Μαρτίου

* Εκδήλωση με θέμα «Ενάντια στην Ευρώπη του κεφαλαίου, του πολέμου και του ρατσισμού» από το Rproject, στις 5 μ.μ. στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο. Μιλούν οι Φρανσουά Σαµπατό (NPA, Γαλλία), Φράνκο Τουριλιάτο (Sinistra Anticapitalista, Ιταλία), Ερίκ Τουσαίν (CADTM, Βέλγιο), Π. Λαφαζάνης, Α Νταβανέλλος. Παρεμβαίνουν: Άχμετ Σόκι (ISO, ΗΠΑ), Τσάρλς Αντρέ Υντρύ (MPS, Ελβετία) Ρακέλ Βαρέλα (καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Σύγχρονης Ιστορίας της Λισσαβόνας, Πορτογαλία), Ε. Πορτάλιου, Π. Κοσμάς, Γ. Σαπουνάς, Γ. Κιμπουρόπουλος, ∆. Μπελαντής, Γ. Γιαννόπουλος (περιοδικό ΕΝΕΚΕΝ). * Ρεμπέτικο γλέντι για την οικονομική ενίσχυση της Ελευθεριακής Συνδικαλιστικής Ένωσης, στις 9.30 μ.μ. στο Αυτόνομο Στέκι (Ζωοδόχου Πηγής 95-97, Εξάρχεια)

∆ιημερίδα για τη μεταλλεία χρυσού

∆ιήμερο ενημέρωσης και δράσης με θέμα «Η μεταλλεία χρυσού σε περίοδο οικονομικής κρίσης-επιπτώσεις στο περιβάλλον» από το σύλλογο «Φίλοι Περιβάλλοντος Ιερισσού», το Πανελλήνιο ∆ίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων και τις Επιτροπές Αγώνα κατά των μεταλλείων Χρυσού. Το Σάββατο 29 Μαρτίου μιλούν από τις 12 έως τις 2 μ.μ. οι Κ. Παναγιωτόπουλος, ∆. Μελάς, Χ. Λαζαρίδης, Κ. Κατσιφαράκης, από τις 4 έως τις 7 μ.μ. μιλούν οι Γ. Τριανταφυλλίδης, ∆. Τσιπάς, Γ. Γκόρας, Σπ. Αβδημιώτης, Μ. Γεωργιάδου, Γ. Κυρίτσης, Ε. Στούμπου-Κατσαμούρη. Την Κυριακή 30 Μαρτίου, στις 10.30 π.μ. μιλούν οι Α. Μπένος, Χρ. Ελευθεριάδης, Θ. Ζάγκας. Στις 12 το μεσημέρι θα πραγματοποιηθεί επίσκεψη στους χώρους δραστηριοτήτων της εταιρείας με ξεναγούς του Θ. Ζάγκα και Θ. Παπαϊωάννου.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

16ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΘΕΣΣAΛΟΝΙΚΗΣ

Αποτυπώνοντας την καθημερινότητα και τη μνήμη

«Ανθρωπογεωγραφία» Του Στράτου Κερσανίδη

νώ το 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης «Εικόνες του 21ου αιώνα» ολοκληρώνεται σήμερα το βράδυ, μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές (Τετάρτη πρωί), φαίνεται πως ο στόχος, οι θεατές να ξεπεράσουν σε αριθμό τους περυσινούς 45.000, μάλλον δεν θα επιτευχθεί. Κι αυτό επειδή χωρίς οι προβολές να γίνονται σε άδειες αίθουσες δεν παρατηρείται η κοσμοσυρροή των προηγούμενων χρόνων. Όσον αφορά, δε, τις ίδιες τις ταινίες, νομίζω πως το πρόγραμμα κινείται σε ικανοποιητικά επίπεδα. Το πλέον ενδιαφέρον είναι πως ένας σημαντικός αριθμός ελληνικών ταινιών, επικεντρώνεται σε θέματα καθημερινότητας ή ιστορικής μνήμης με κοινό τους γνώρισμα μία πολιτική – κοινωνική ματιά. Χαρακτηριστικά θα αναφέρω παρακάτω κάποιες από τις ταινίες που είχα την ευκαιρία να δω τις μέρες αυτές.

«GRAND CENTRAL»

Οι Σκουριές στη Χαλκιδική και η Κερατέα, αποτελούν δύο σημεία αντίστασης στο χάρτη της χώρας μας. ∆ύο περιοχές που οι κάτοικοι αποφάσισαν αν συγκρουστούν με την κεντρική εξουσία και με τις επιλογές της, προκειμένου να προασπίσουν τον τόπο τους από την καταστροφή και μαζί τις ζωές τους και τις ζωές των παιδιών τους. Κι αν στη δεύτερη περίπτωση ο αγώνας έληξε νικηφόρα για το κίνημα αντίστασης, στην πρώτη ο αγώνας συνεχίζεται και φαίνεται πως θα είναι μακρύς και δύσκολος. Στο «Χρυσό δάσος», λοιπόν, του Στρατή Βογιατζή, παρακολουθούμε τις αγωνίες και τους αγώνες των κατοίκων της Βόρειας Χαλκιδικής, μέσα από τα μάτια ενός ανθρώπου που ζει από επιλογή του, μέσα στο δάσος και ζει από αυτό. Ο Γιώργος Καλυβάς βλέπει το περιβάλλον να καταστρέφεται, μερικά μέτρα μακριά από το κτήμα του, από τις δραστηριότητες της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός. Στην «128 Κερατέα: Μια πραγματική ι-

Ραδιενεργός έρωτας

στορία», οι Βάιος Σύρρος και Γρηγόρης Οικονομίδης, αφηγούνται μέσα από «πολεμικές» εικόνες και ζωντανές αφηγήσεις των κατοίκων-πρωταγωνιστών, τη μάχη εναντίον της κατασκευής ΧΥΤΑ στην περιοχή Οβριόκαστρο της Κερατέας. ∆υναμική σκηνοθεσία, ισορροπημένη αφήγηση, σαφής άποψη. Για την έννοια της αλληλεγγύης αλλά και την προσωπική στάση του καθενός απέναντι στην κρίση, μιλά ο Στάθης Γαλαζούλας στην ταινία «Ο άλλος άνθρωπος». Ο σκηνοθέτης με περίσσια ευαισθησία παρακολουθεί τον Κωνσταντίνο Πολυχρονόπουλο και τους εθελοντές του που έχουν στήσει τη φορητή κουζίνα, που μαγειρεύει στους δρόμους της Αθήνας και προσφέρει φαγητό στους ανθρώπους που έχουν πληγεί από την κρίση αλλά και σε όσους θέλουν να φάνε παρέα με άλλους ανθρώπους. Ο Αλέξανδρος Παπανικολάου και η Έμιλυ Γιαννούκου, στην ταινία «Στο νήμα» παρουσιάζουν ένα πορτρέτο του Αλέξη Τσίπρα. Κινηματογραφώντας τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ από τον προεκλογικό αγώνα του Ιουνίου 2012 μέχρι την 11 Ιουνίου 1013 που έκλεισε η ΕΡΤ, δίνουν μια εικόνα του ανθρώπου αλλά και της ιδεολογικής ταυτότητας του πολιτικού χώρου που εκπροσωπεί. Την ταινία χαρακτηρίζει η νηφαλιότητα καθώς δεν υποκύπτει στην παγίδα της αγιογραφίας. Στις ΗΠΑ την περίοδο του 1913-14 μας μεταφέρει ο Νικόλαος Βεντούρας με την ταινία «Παλικάρι (Ο Λούης Τίκας και η σφαγή του Λάντλοου)». Ο σκηνοθέτης μας φέρνει σε επαφή με το συνδικαλιστικό κίνημα στις ΗΠΑ, και ειδικότερα σε εκείνο των μεταναστών μεταλλωρύχων, ηγετική μορφή του οποίου υπήρξε ο έλληνας μετανάστης Λούης Τίκας (Ηλίας Σπαντιδάκης). Ο Τίκας δολοφονήθηκε από άνδρες της Εθνοφρουράς η

Στην ταινία «Grand central» της Ρεμπέκα Ζλοτόφσκι, όλα συμβαίνουν σε ένα εργοστάσιο που παράγει πυρηνική ενέργεια. Εκεί ο νεαρός Γκαρί θαρρεί πως βρήκε αυτό που ζητούσε: Μια καλοπληρωμένη δουλειά και μια ομάδα ανθρώπων που του δίνει την αίσθηση πως ανήκει κάπου. ∆ουλεύει με πάθος, συχνά χωρίς να έχει αίσθηση του κινδύνου. Κι έτσι, χωρίς καμία αίσθηση κινδύνου, ερωτεύεται την Καρόλ, η οποία εργάζεται κι αυτή στο εργοστάσιο μαζί με τον μέλλοντα σύζυγό της και φίλο του Γκαρί. Μέσα σε ένα περιβάλλον διαρκούς κινδύνου, οι δυο νέοι ζουν έναν επικίνδυνο έρωτα. Ένα θαυμάσιο σενάριο και μία θαυμάσια ευρωπαϊκή ταινία. Μέσα από την ερωτική της ιστορία, η οποία κινείται οπτικά σε ένα περιβάλλον εντελώς διαφορετικό από ό,τι η καθημερινή εργασία στο εργοστάσιο, η Ρεμπέκα Ζλατόφσκι αντιπαραβάλλει το ψυχρό εργοστασιακό περιβάλλον, τον άθλιο καταυλισμό των εργατών, με τα φωτεινά χρώματα που συνοδεύουν τις σκηνές με τους δύο ερωτευμένους. Και ενώ φαίνεται πως ο Γκαρί βρίσκει ένα νόημα στη ζωή του, η Καρόλ δεν δείχνει να έχει διάθεση να τραβήξει την κατάσταση στα άκρα. Έτσι αναδύεται ο καταδικασμένος έρωτας σε συνδυασμό με τη μόλυνσή τους από ραδιενέργεια που μοιάζει σα να την επιδιώκει. Την ίδια στιγμή ερχόμαστε αντιμέτωποι με την αδιαφορία και την απόλυτη απουσία κάθε ταξικής συνείδησης από τους ανθρώπους που αποτελούν την εργατική τάξη. Χωρίς ιδανικά παρά μόνον με ενδιαφέρον για την ικανοποίηση εφήμερων αναγκών, οι εργάτες στο «Grand central» είναι έρμαια του ατομισμού και του μηχανισμού χειραγώγησης ενός ολόκληρου κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού οικοδομήματος. Μια πικρή ματιά στη σύγχρονη κοινωνία και τις ανθρώπινες σχέσεις αλλά και τις κοινωνικές σχέσεις. Μια ταινία – νυστέρι που διερευνά την παρακμή των ανθρώπων

οποία επιχείρησε να κάμψει τη μεγάλη απεργία που έγινε στο Λάντλοου του Κολοράντο με αποτέλεσμα πολλούς νεκρούς. Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το ντοκιμαντέρ «Θηλειά» του Βασίλη Λουλέ. Ο σκηνοθέτης συνομιλεί με τον Λευτέρη Ρίζο, κάτοικο Μονοδεντρίου Ιωαννίνων, ο οποίος έπαιξε στην ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, που γυρίστηκε εκεί το 1969. Πολύ καλή δουλειά η οποία μέσα σε 12 λεπτά κατορθώνει να δώσει το κλίμα μιας εποχής. Στη «Φαντασμαγορία της ήττας» η Αναστασία Χριστοφορίδου σκιαγραφεί το έργο και την προσωπικότητα ενός νέου εικαστικού καλλιτέχνη του Γιώργου Τζινούδη. Ένα πολύ καλό πορτρέτο που η σκηνοθέτιδα προσεγγίζει μέσω του ζωγραφισμένου από τον ίδιο αυτοκινήτου του καλλιτέχνη, το οποίο χρησιμοποιείται ως αφηγηματικό όχημα του ντοκιμαντέρ. Πολύ καλό, αν και κάπως μεγάλης διάρκειας, και το ντοκιμαντέρ «Παναγιώτης Τέτσης, Παίζοντας με τα χρώματα» του Γιάννη Βαμβακά. Ο σκοπός της ταινίας είναι η προβολή της ζωής και του έργου του μεγάλου αυτού έλληνα ζωγράφου, κάτι που επιτυγχάνεται απόλυτα. Θα κλείσω με δυο λόγια για την ταινία της Κλερ Σιμόν, «Ανθρωπογεωγραφία». Η γαλλίδα σκηνοθέτιδα κινηματογραφεί συνομιλίες της με διάφορους ανθρώπους στο Σιδηροδρομικό Σταθμό του Βορρά στο Παρίσι. Οι άνθρωποι αφηγούνται ιστορίες από τη ζωή τους και το τελικό συμπέρασμα είναι πως κανείς από όσους έχει μιλήσει η Σιμόν, δεν είναι… γάλλος, γεννημένος στη Γαλλία. strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ  «Byzantium» του Νιλ Τζόρνταν: ∆ύο μυστηριώδεις γυναίκες, η Έλινορ και η Κλάρα, κυνηγημένες φτάνουν σε μια παραθαλάσσια πόλη. Η Έλινορ με τη βοήθεια ενός άνδρα, του Νόελ, μετατρέπει το ερειπωμένο ξενοδοχείο που ανήκε στη μητέρα του, σε οίκο ανοχής. Ποιες είναι, όμως, αυτές οι δύο γυναίκες; Η Έλινορ είναι μόλις 16 ετών αλλά έχει γεννηθεί το 1804! Η δε Κλάρα είναι μητέρα της! Επί πλέον οι δύο γυναίκες τρέφονται με αίμα! Ανακύπτει όμως ένα νέο ερώτημα: Ποιοι είναι οι άνδρες που τις κυνηγούν και γιατί; Ο Νιλ Τζόρνταν καταπιάνεται με το προσφιλές εσχάτως θέμα των βρικολάκων και δημιουργεί μια ταινία ενδιαφέρουσα και άκρως ατμοσφαιρική. ∆ιαθέτει και αγωνία και μυστήριο αλλά και μαύρο χιούμορ. Αρκούν αυτά για να γίνει μια καλή ταινία; Φοβάμαι πως η απάντηση είναι όχι.

 «Η νονά» του Στέλιου Κούλογλου: Ο δάσκαλός της στην πρώην λαο-

κρατική ∆ημοκρατία της Γερμανίας, λέει πως ήταν η πιο έξυπνή του μαθήτρια. Ως νέα δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για την πολιτική. Όταν έπεφτε το τείχος, είχε πάει για σάουνα. Σήμερα, η γυναίκα αυτή κάνει κουμάντο σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ένα ντοκιμαντέρ για την καγκελάριο της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ. Αυτό είναι η ταινία η Κούλογλου και μας διδάσκει πολλά.

 «Need for speed» του Σκοτ Γουό: Ταινία ταχύτητας με αυτοκίνητα

που γκαζώνουν μέχρις εσχάτων. Βασισμένο σε δημοφιλές βιντεοπαιχνίδι.

 «Η ταινία Lego» (The Lego movie) των Φιλ Λορντ και Κρίστοφερ

Μίλερ: Παιδικό κινούμενο σχέδιο. Περισσότερο αφελές παρά παιδικό.

Σινεφίλ

1045

Η ΕΠΟΧΗ 16 Μαρτίου 2014

ΒΙΒΛΙΟ

Οι φόροι και τα κόμματα φέραν αυτήν την κρίση Αρκάδιος Λευκός «Κρίσις...» Εκδόσεις Φαρφουλάς ∆εκέμβριος 2013

σημερινή κρίση θα μας κληροδοτήσει αρκετά βιβλία πεζογραφίας, ιδιαίτερα αν συνεχιστεί. Έτσι τουλάχιστον δείχνει η μέχρι σήμερα συγκομιδή, που δεν είναι ευκαταφρόνητη. Το πόσα από αυτά θα σώζονται μετά μερικές δεκαετίες θα εξαρτηθεί από ποικίλους παράγοντες. Κυρίως από το πώς θα εξελιχθεί το εκδοτικό τοπίο. ∆εν αποκλείεται, με την επικράτηση του ηλεκτρονικού βιβλίου, να μην είναι πλέον αναγκαία η πολτοποίηση σχετικά πρόσφατων εκδόσεων. Φαίνεται, πάντως, απίθανο να επιβιώσουν βιβλία κοντά μαθουσάλες, πλην πιθανώς ορισμένων συγγραφέων που στο ενδιάμεσο θα έχουν αποτιμηθεί ως υψηλά αναστήματα. Αντιθέτως, οι συνθήκες του Μεσοπολέμου ήταν ευνοϊκότερες. Μπορεί να εκδίδονταν λιγότερα βιβλία, αλλά η τύχη τους ήταν καλύτερη. Τότε, τα σπίτια είχαν βιβλιοθήκες. Άλλωστε, η διάλυσή τους ήταν αυτή που έφερε μεταπολιτευτικά το πολύτιμο αποθεματικό των παλαιοβιβλιοπωλείων. Το πιθανότερο, χάρις σε κάποια μεσοπολεμική βιβλιοθήκη, να διασώθηκε το μυθιστόρημα του Αρκάδιου Λευκού, που εκδόθηκε πριν από 80 χρόνια. Αν και οι περισσότερες χάριτες οφείλονται στις εκδόσεις Φαρφουλάς, που αποδεικνύουν ότι δεν διάλεξαν προς εντυπωσιασμό την ονομασία τους. Με σήμα κατατεθέν τίτλο από διήγημα του ∆ημοσθένη Βουτυρά, στρέφονται προς την παλαιότερη ξένη αλλά και ελληνική λογοτεχνία, με ενδιαφέρουσες όσο και αντιεμπορικές επιλογές, συμπληρώνοντας αισίως σε δυο μήνες δωδεκάχρονη παρουσία. Να σημειώσουμε, ωστόσο, ότι η νεκρανάσταση αυτού του πολύτιμου κατάλοιπου από την εκδοτική σοδειά του 1934 δεν έγινε σε τυπογραφείο, αλλά σε ένα θεατράκι από εκείνα στα οποία χτυπά η καρδιά της χειμαζόμενης αλλά πάντα θεατρόφιλης Αθήνας. Με άλλα λόγια, της επανέκδοσης προηγήθηκε η θεατρική διασκευή από τον Αντώνη Παπαϊωάννου. Στην παράσταση, τη σκληρή γύμνια του λόγου γλύκανε, δια φωνής και μπουζουκιού Θανάση Βαλάσκα, το τραγούδι «Η Κρίσης» του Σαμιώτη ρεμπέτη Κώστα Ρούκουνα, που αποδίδει επακριβώς και τα σημερινά δεινά: “Οι φόροι και τα κόμματα φέραν αυτήν την κρίση / που κάνανε τον άνθρωπο να μη μπορεί να ζήσει. // Κι όλο τη φτώχια πολεμά για να την αδικήσει / να βγάλει το ψωμάκι του το σπίτι του να ζήσει...” Συμπτωματικά, ο Ρούκουνας και ο μυθιστοριογράφος Λευκός, όχι μόνο είναι σχεδόν συνομήλικοι, του 1903 ο πρώτος του 1905 ο δεύτερος, αλλά και απεβίωσαν με μερικών μηνών απόσταση, 11.3.1984 και 2.8.1983 αντίστοιχα. Για την Ιστορία να αναφέρουμε, πως ο μονολεκτικός τίτλος “κρίσις”, στα καθ’ ημάς, πρωτοεμφανίστηκε ως τίτλος θεατρικού έργου. Ένα δράμα, που ποτέ δεν ανέβηκε στη σκηνή, παρά μόνο διαβάστηκε στο Λασσάνειο ∆ιαγωνισμό, έργο του ιστορικού Σπυρίδωνα Λάμπρου. Όσο αφορά το χώρο της πεζογραφίας, το πιθανότερο είναι να πρόκειται για το μόνο ελληνικό μυθιστόρημα με αυτόν τον τίτλο. Εκτός ελλαδικών συνόρων, υπάρχει ένα αγγλικό μπεστ σέλλερ, έκδοση του 1901, του γνωστού παλαιότερα μυθιστοριογράφου Γουίνστον Τσώρτσιλ, που σβήστηκε από τις δέλτους της Ιστορίας λόγω συνωνυμίας με τον Βρετανό πολιτικό. Το «Crisis» του Τσώρτσιλ δεν αναφέρεται σε κάποια κρίση των αρχών του 20ου αιώνα, αλλά στον αμερικανικό εμφύλιο. Αντιθέτως, για το ελληνικό μυ-

θιστόρημα «Κρίσις.. », αφορμή στάθηκε η οικονομική κρίση του 1929. Το οικονομικό κραχ συνέβη μεν Οκτώβριο 1929 στη Νέα Υόρκη, αλλά οι μεγάλες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία ήλθαν δυο χρόνια αργότερα. Τον Σεπτέμβριο του 1931, όταν η Αγγλία εγκατέλειψε τον κανόνα του χρυσού και η δραχμή έγινε καρυδότσουφλο στην πληθωριστική καταιγίδα. Το μυθιστόρημα θα πρέπει να γράφτηκε στους πρώτους μήνες του 1932, πυροδοτούμενο από τις οικονομικές δυσχέρειες εκείνου του χειμώνα. Όταν εκδόθηκε, ενθουσίασε και λόγω του επικαιρικού του χαρακτήρα. Οι κριτικοί της εποχής το επαίνεσαν για τη ζωντάνια της αφήγησης, που δημιουργεί την εντύπωση μίας από πρώτο χέρι μαρτυρίας της κοινωνικής εξαθλίωσης. Κράτησαν, όμως, επιφυλάξεις, σημειώνοντας συγγραφικές αδυναμίες ή και “τεχνικές ελαττωματικότητες”, κατά τη διατύπωση του Άλκη Θρύλου, τις οποίες απέδωσαν στην απειρία και τη νεότητα του συγγραφέα. Κατ’ αντιστοιχία, η τωρινή επανεμφάνισή του, τόσο η θεατρική όσο και η εκδοτική, προέκυψε λόγω της τρέχουσας κρίσης, που καθορίζει προσώρας κατά αποκλειστικό τρόπο την επικαιρότητά μας. Το ενδιαφέρον, όμως, είναι ότι σήμερα, τα όποια υφολογικά χαρακτηριστικά είχαν εκληφθεί ως αδυναμίες δεν καταμετρούνται πλέον σαν ελαττώματα ή ατέλειες. Αυτός ο μονόλογος, που δεν είναι ακριβώς μονόλογος ενός μόνου ανθρώπου, αλλά μακρύς και συνεχής λόγος, τη παρουσία ενός βωβού συνομιλητή, προς τον οποίο κατά διαστήματα απευθύνεται, μας είναι γνώριμος. Παρόμοιοι μονόλογοι, με υποτυπώδη πλοκή και παρατακτική σύνδεση συμβάντων και σκέψεων, με επαναλήψεις και θυμικές εκρήξεις, συνακόλουθα με “πληθώρα σημείων στίξεως”, απαντώνται στη λεγόμενη λογοτεχνία ντοκουμέντου. Λογοτεχνικό είδος, που, λόγω κρίσης, γνωρίζει τελευταία άνθιση. Οι σημερινοί συγγραφείς, ιδιαίτερα οι νεότεροι, που είναι ηλικιακά κοντά στον συγγραφέα του μυθιστορήματος, τριαντάρη την εποχή που το έγραφε, μη έχοντας βιωματικό απόθεμα από στερήσεις και κακουχίες, συλλέγουν μαρτυρίες. Με δημοσιογραφικό εξοπλισμό, τουτέστιν μαγνητοφωνάκι και κινητό-φωτογραφική μηχανή - όλα διακριτικά, “pour ne pas excitez la curiosite du public” - αναζητούν τους αθλίους της πόλης, σε Αθήνα ή Θεσσαλονίκη. Κάποιοι εξ αυτών, φθάνουν και στα δικαστήρια για προσβολή προσωπικών δεδομένων, όπου προβάλλουν το ακαταμάχητο επιχείρημα της λογοτεχνικότητας, κομίζοντας ως αποδεικτικά στοιχεία βιβλιοπαρουσιάσεις έγκριτων κριτικών. Η υφολογική ομοιότητα του μυθιστορηματικού μονολόγου με τις σημερινές οιονεί ή τωόντι μαρτυρίες οφείλεται στο ότι ο Λευκός δεν είχε ανάγκη τις αφηγήσεις τρίτων για να ανιστορήσει τα βάσανά τους, καθώς ανήκε στους δεινοπαθούντες εκείνης της κρίσης. Το πιθανότερο, την εποχή της κρίσης, ήταν ο ίδιος έκτακτος δημόσιος υπάλληλος, με γλίσχρο μισθό, μόλις ένα χρόνο παντρεμένος και με βρέφος. Ή, μπορεί ακόμη, όταν ξεκινάει να γράφει, να είχε μόλις α-

πολυθεί. Κάτι παρόμοιο τεκμαίρεται από τη δημοσίευση μίας πρώτης μορφής του μυθιστορήματος, σε συνέχειες στη Νέα Εστία, το 1932. Ο Ξενόπουλος, στη διαφημιστική βινιέτα, χαρακτηρίζει εκείνο το πρώτο κείμενο νουβέλα, πιθανώς λόγω μικρής έκτασης, αφού ολοκληρώθηκε σε έξη τεύχη. Ενδεικτικός και ο αρχικός τίτλος, «Σε πόλεμο με τον εαυτό μου». Εκεί, ο συγγραφέας υπογράφει με το ψευδώνυμο Αρκάδιος. Ο Ρεθυμνιώτης Κωνσταντίνος Κωστουλάκης θα πρέπει να κατέληξε στο πλήρες ψευδώνυμο Αρκάδιος Λευκός μέσα στο 1933. Όπως προσδιορίζει ο Θωμάς Γκόρπας, είχε γεννηθεί στην Κρήτη, αλλά καταγόταν από τη Μεσσήνη. Ο αυτοβιογραφικός χαρακτήρας φαίνεται και από τα επόμενα βιβλία του, καθώς εμμένει στον ίδιο τύπο βασικού ήρωα. Σύμφωνα με την πρώτη δημοσίευση του μυθιστορήματος, ο ήρωάς του διαπνέεται από μεγαλεπήβολα οράματα, βλέποντας τον εαυτό του στο ρόλο του “αναμορφωτή της ανθρωπότητας”. Στην τελική μορφή, αυτά μόλις που αναφέρονται, ως τρελές ιδέες των είκοσι χρόνων. Ωστόσο, ένας μεγαλοφυής, που σχεδιάζει μια ουτοπία, με στόχο την “ευτυχία της Ανθρωπότητας”, αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο στο δεύτερο μυθιστόρημά του, «Κίτρινο και γαλάζιο», που εκδόθηκε το 1953. Παρόμοιες φιλοδοξίες είχε και ο ίδιος ο συγγραφέας, σύμφωνα με τον συμμαθητή του στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου Γιώργο Βαφόπουλο. Οι αλλαγές από την πρώτη δημοσίευση στο βιβλίο είναι ουσιαστικές. Η έκταση υπερδιπλασιάζεται, η πλοκή εμπλουτίζεται και όπως δείχνει η αλλαγή τίτλου, επικεντρώνεται στην κρίση. Αντίστοιχα, διαφοροποιείται ο χαρακτήρας του ήρωα. Από ευαίσθητος αιθεροβάμων, μεταμορφώνεται σε έναν οργισμένο κυνικό, που αποκαλύπτει μύχιες επιθυμίες, διαθέσεις και σκέψεις, χωρίς ηθικούς φραγμούς. Ο συγγραφέας παραμερίζει τη αρχική, στρωτή αφήγηση, υιοθετώντας τους τρόπους του λίβελου εναντίον της ευημερούσης κοινωνίας. Χρησιμοποιεί πλεοναστικά λεκτικά σχήματα, όπου οι περιγραφές καταστάσεων και συμβάντων σπρώχνονται, με υπερβολικές διατυπώσεις, στα άκρα. Εντυπωσιακές είναι οι αντιστοιχήσεις που μπορούν να γίνουν, ανάμεσα στον ήρωα και τους παγιδευμένους στη σημερινή κρίση. Η διαφορά φαίνεται να είναι μόνο θέμα μεγεθών. Τον παλαιότερο τον κυνηγούν οι μαγαζάτορες της γειτονιάς, με κυρίαρχο τον μπακάλη. Τον σημερινό οι τράπεζες. Ο μπακάλης γράφει στο τεφτέρι. Σε περίπτωση καθυστέρησης, δεν κόβει τα δανεικά, αλλά παρενοχλεί. Εκείνος με το μπακαλόπαιδο, οι τράπεζες με τις εισπρακτικές εταιρείες. Ο ήρωας βρίσκει τρόπους διαφυγής. ∆ανείζεται από περισσότερους του ενός μπακάληδες, με εγγύηση το επόμενο μηνιάτικο. Σήμερα, δανείζεται κανείς από δυο - τρεις τράπεζες, με υποθήκη ένα και το αυτό σπίτι. Ο ήρωας του Λευκού πριν την κρίση είχε πνευματικές ανησυχίες. Ανήκε στη μικρή, αλλά υπάρχουσα, από τότε μέχρι σήμερα, μειοψηφία εκείνων που δεν θέλουν να βολευτούν στο ∆ημόσιο, για να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν κάποια φιλόδοξα σχέδια. Κι όμως, όταν δεν έχει δεύτερο ρούχο να αλλάξει, όταν κυ-

κλοφορεί με μπαλωμένο παντελόνι και τρύπια παπούτσια, όταν μένει πεινασμένος, οι πνευματικές ανησυχίες εξατμίζονται. Απομένει η οργή, που στρέφεται ενάντια στο σύστημα, με φθόνο για τον ποδεμένο και χορτάτο. Ενώ το ένστικτο της επιβίωσης κερδίζει συνεχώς έδαφος. Παρουσιάζει ενδιαφέρον η κριτική του Πέτρου Χάρη, το 1935, που υποδεικνύει στον συγγραφέα διορθώσεις του μυθιστορηματικού χαρακτήρα: “Μένουμε με την εντύπωση ότι έπρεπε να είναι λιγότερο δυστυχής. Είχε έναν κόσμο, - τον εσωτερικό του κόσμο, - που μπορούσε να γίνει καταφύγιο”, σχολιάζει. Εδώ μάλλον ταιριάζει η λαϊκή ρήση, “έξω από το χορό πολλά τραγούδια λες”. Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε 25 κεφάλαια. Ως τίτλος στο πρώτο, πάνω από την αρίθμηση, υπάρχει, εντός παρενθέσεως, η διευκρινιστική φράση, “Σημειώματα απ’ τη ζωή του Σταυρου Σ...” Σε αυτά, παρά τον φαινομενικά άναρχο εξομολογητικό χαρακτήρα της αφήγησης, παρουσιάζεται συστηματικά η κατάσταση του δεινοπαθούντος και τα κρατήματά του. Αυτός είναι ένας τρόπος να σαρκάσει τη στάση των γύρω του μέχρι και της Εκκλησίας. Παρά τις μεγάλες κοινωνικές αλλαγές, που μας χωρίζουν από τον περίγυρο του Λευκού, οι νοοτροπίες παραμένουν σχεδόν ίδιες. Παράδειγμα, το πώς αντιμετωπίζουν τον δυστυχή οι έχοντες, καθώς προσποιούνται τους πληγέντες από την κρίση, ώστε να μην τον συνδράμουν. Εκεί που φαίνεται να σταματούν οι αναλογίες είναι στον σεξουαλικό τομέα. Παραδόξως, από αυτόν ξεκινούν οι ηθικής φύσεως εκτροπές του ήρωα και όχι από την φτώχειά του. “Κάνει κρα το μάτι του για γυναίκα”. “Έχει γυναίκα με παπά και με κουμπάρο, αλλά δεν του κάθεται”. Απηρχαιωμένες φράσεις, που αφορούσαν κάποιες καταστάσεις, σήμερα εντελώς παρωχημένες. Από την άλλη, τα ήθη μπορεί να άλλαξαν, οι κοινωνικές, όμως, αντιλήψεις καλλιεργούν ίδιας κλίμακας φραγμούς. Ο Γκόρπας χαρακτηρίζει το μυθιστόρημα του Λευκού “μαύρο αφήγημα”. Στον δεύτερο τόμο της ανθολογίας του («Περιπετειώδες κοινωνικό και μαύρο αφήγημα»), επιλέγει να ανθολογήσει τις σκηνές, στις οποίες περιγράφονται οι ερωτικές παρασπονδίες του ήρωα. Σε αντίθεση με τους κριτικούς, οι οποίοι, ενώ σχολιάζουν εκτενώς το μυθιστόρημα, ουδόλως αναφέρονται στα ελευθεριάζοντα στοιχεία της αφήγησης. Σχετικά με αυτήν την πτυχή του μυθιστορήματος, θα παρουσίαζε ενδιαφέρον να γνωρίζαμε τις αλλαγές, που επέφερε ο συγγραφέας στις δυο επανεκδόσεις. Η δεύτερη του 1956 φέρει τον χαρακτηρισμό “ξαναπλασμένη”, ενώ η τρίτη του 1972 αναπαραγάγει τη δεύτερη. Στην πρόσφατη επανέκδοση, σε υποσελίδια σημείωση, αναφέρεται “ότι έγινε με βάση την πρώτη έκδοση, λαμβάνοντας υπ’ όψη και στοιχεία της δεύτερης”. Η διατύπωση είναι ανεπαρκής. Στα συγκεκριμένα σημεία, όπου έγιναν διαφοροποιήσεις με βάση τη δεύτερη έκδοση, χρειάζονται υποσημειώσεις. ∆εν πρόκειται βέβαια για φιλολογική έκδοση, αλλά το όποιο “ξαναπλάσιμο” συνιστά δομικό στοιχείο του μυθιστορήματος. Μία καλή ιδέα θα ήταν η έκδοση ενός μεταγενέστερου μυθιστορήματος του Λευκού, «∆αίμονες και σταυροί», επίσης επίκαιρου, καθώς προέκυψε από τον δημοσιοϋπαλληλικό βίο του. Ας μην μας πτοούν οι αυστηρές αποτιμήσεις των μεταπολεμικών κριτικών πως “οι Σταύροι Σ. σήμερα φαίνονται ακόμη πιο παθολογικοί και απίθανοι” ή, ακόμη, των μεταπολιτευτικών ότι ο ήρωας του Λευκού “αγγίζει τα όρια της παθολογίας”. Σήμερα, το μεγαλύτερο ποσοστό της ελληνικής κοινωνίας αγγίζει, αν δεν άγγιξε κιόλας, τα όρια της παθολογίας. Μ. Θεοδοσοπούλου

ΜΟΥΣ

Σ ΠΡΟΤΑ ΚΕ

ΙΣ ΣΕ

“

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

δρενιώτη ιάνα Μαλαν Επιµέλεια: Λam@otenet.gr lian

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Το «εμείς» είναι το πιο ισχυρό μας όπλο

Συνέντευξη με τον στιχουργό και εκδότη Παρασκευά Καρασούλο

Οι νέοι δημιουργοί, έχουν πιο ισχυρό το αίτημα του “εμείς” από το ναρκισσικό “εγώ” των προηγούμενων γενεών. ∆εν φοβούνται να υπερασπιστούν το καλλιτεχνικό τους αίτημα. Απαιτούν τους δικούς τους ήρωες και είμαι βέβαιος πως θα έχουν πιο ισορροπημένη σχέση με το παρελθόν.

Ο Παρασκευάς Καρασούλος με την ∆ήμητρα Γαλάνη που συνεργάστηκαν στο βιβλίο - δίσκο «Αλλιώς».

Η έκφραση «χορηγός της τέχνης» ισχύει για ελάχιστους σήμερα, πόσω μάλλον όταν κι οι ίδιοι είναι καλλιτέχνες με σημαντικό έργο. Ο Παρασκευάς Καρασούλος που μετράει 25 χρόνια στη δισκογραφία ως στιχουργός και τις μουσικές - ποιητικές εκδόσεις ως εκδότης, αυτή τη στιγμή λειτουργεί ως βασικός αιμοδότης στο κουρασμένο σώμα του πολιτισμού μιας χώρας, ο οποίος βάλλεται από παντού. Στις πρόσφατες δραστηριότητες του περιλαμβάνονται ένα ολόκληρο cd με τη ∆ήμητρα Γαλάνη και η παρουσίαση των ταλαντούχων νέων δημιουργών από την 4η Ακρόαση της Μικρής Άρκτου. Τη συνέντευξη πήρε η Λιάνα Μαλανδρενιώτη Από την ίδρυση της Μικρής Άρκτου το 1996 έως και σήμερα, έχουν περάσει 18 χρόνια. Θα διακινδύνευες έναν πρώτο απολογισμό; Ήταν ένα διάστημα εξαιρετικά γόνιμο αυτά τα χρόνια, με πολλές δυσκολίες αλλά σαφώς με περισσότερες χαρές. Όταν ξεκινήσαμε το εκδοτικό μας ταξίδι είχαμε ως αναφορές – υποδείγματα δύο ιστορικά σήματα: την ECM στην δισκογραφία και τον παλιό Ίκαρο στις εκδόσεις βιβλίων. Θεωρούσαμε τις δύο αυτές εκδοτικές προσπάθειες σηματωρούς στο δικό μας δρόμο, ο οποίος όμως θέλαμε να περιλαμβάνει εκδοτικές δράσεις σε όσους περισσότερους χώρους τέχνης μπορούσαμε να διαμορφώσουμε στρατηγική και πολιτική ως εκδοτική ομάδα. Θέλαμε δηλαδή να εκδίδουμε και βιβλία, και δίσκους, και να παρεμβαίνουμε στα εικαστικά δρώμενα του τόπου μας και να οργανώνουμε μουσικές παραγωγές και εκδηλώσεις. Ονειρευόμασταν περισσότερο μια καλλιτεχνική εταιρεία παρά μια εμπορική επιχείρηση. Θέλαμε παράλληλα να διατρέχει τις επιλογές μας η ποιητική των προθέσεών μας με έναν πολύ ξεκάθαρο τρόπο, η αισθητική ενός κόσμου που να έχει όπως λέγαμε τότε την «ηλικία μιας αειθαλούς άνοιξης». Μιλώντας απολογιστικά, αξίζει να αναφέρω πως εδώ και επτά χρόνια εκπροσωπούμε την ECM στην Ελλάδα και νομίζω πως η Μικρή Άρκτος πλέον, θεωρείται από όλους ένα πολύ φιλόξενο σπίτι για νέους και σημαντικούς ποιητές, όπως ήταν ο Ίκαρος στο ξεκίνημά του, ενώ στα εικαστικά η παρέμβασή μας είναι πια γνωστή και αξιόπιστη σε όλους τους φιλότεχνους. Τα καταφέραμε, δηλαδή, να προσεγγί-

σουμε τα όνειρά μας. Με πολύ κόπο και δουλειά, αλλά τα καταφέραμε. Θα μπορούσαμε να έχουμε περιοριστεί σε έναν μόνο άξονα δράσης, αλλά εμείς θέλαμε να φωτίζουν τη δράση μας και τα επτά αστέρια του σήματός μας. Πώς ζείτε την κρίση ως μικρός εκδοτικός οίκος; Ο νεοφιλελευθερισμός, δεν συμπαθεί τον πολιτισμό ούτε και τα μικρά σχήματα. Ο νεοφιλελευθερισμός αποδεδειγμένα δεν συμπαθεί καθόλου ούτε τον άνθρωπο ούτε τον πολιτισμό του. Αγαπά τους αριθμούς και επιμένει σ’ αυτούς μαζί και στα μεγάλα μεγέθη που παράγουν οι πολυεθνικοί Γολιάθ. Μοιραία είναι εχθρικός σε κάθε καλλιτεχνικό εγχείρημα από το οποίο δεν προκύπτει παρά άυλη πνευματική αειφορία. Ε, τι να κάνουμε; Υπάρχουμε και εμείς και μάλιστα δεν είμαστε διατεθειμένοι να τα παρατήσουμε για κανένα λόγο και σε καμία περίπτωση. Θα συνεχίσουμε να επιμένουμε με κάθε κόστος, ποιητικά, θα εκδίδουμε ποιοτικούς δίσκους με ελληνική μουσική και τραγούδι, θα διακονούμε καλλιτεχνικά αιτήματα και θα υποδεικνύουμε νέους καλλιτέχνες και ας μην αρέσει αυτό στο σύστημα. Νομίζω πως ειδικά αυτή την περίοδο, έχει πολύ μεγάλη σημασία να συμβάλλουμε όλοι στην πνευματική και πολιτιστική ανασυγκρότηση της χώρας, συντηρώντας μια γραμμή άμυνας στην πολυμέτωπη επίθεση που δέχεται ο χώρος της τέχνης και του πολιτισμού. Εννοώ πως πρέπει να ενθαρρυνθούν οι πνευματικοί δημιουργοί να γράψουν, οι εκδότες να εκδώσουν και το κοινό να στηρίξει την εγχώρια καλλιτεχνική παραγωγή. Πρέπει να μάθουμε να ψηφίζουμε κάθε μέρα τις καλλιτεχνικές και πολιτιστικές πρωτοβουλίες που μας διατηρούν ζωντανούς και μά-

χιμους ως πολίτες. Να στηρίζουμε το δημιουργικό παρόν μας, από το υστέρημά μας γιατί μόνο έτσι θα υπάρξει μέλλον. Και κυρίως τους νέους, που γενοκτονούν σε βάρος τους. Η 4η Ακρόαση Νέων ∆ημιουργών και Ερμηνευτών της Μικρής Άρκτου, που ακούμε ήδη τα πρώτα της αποτελέσματα στα ραδιόφωνα, λειτουργεί σ’ αυτή την κατεύθυνση. Στην 4η Ακρόαση της Μικρής Άρκτου διακρίθηκαν 67 νέοι δημιουργοί (συνθέτες, στιχουργοί, τραγουδοποιοί) και 33 νέοι ερμηνευτές. Αυτοί οι αριθμοί αποδεικνύουν πως η τέχνη του τραγουδιού παραμένει ισχυρός τρόπος έκφρασης των νέων καλλιτεχνών, η γλώσσα εξακολουθεί να διαθέτει ρίζες στους νέους και η φόρμα να γοητεύει. Κι αυτό σε μια περίοδο απόλυτης κατάρρευσης της δισκογραφικής παραγωγής, με ευθύνη των περιβόητων αγορών και των πολυεθνικών εταιρειών που ξεθεμελίωσαν τα πάντα αλλά και του κράτους, το οποίο ποτέ δεν προστάτεψε το κατεξοχήν εθνικό καλλιτεχνικό προϊόν της χώρας, το ελληνικό τραγούδι, ούτε και διαμόρφωσε ποτέ πλαίσιο προστασίας και θεσμούς βοήθειας και αναπαραγωγής του. Παρόλα αυτά, εμείς βρήκαμε τον τρόπο να επικοινωνήσουμε με τους νέους και είναι ευχάριστη έκπληξη πως τους βρήκαμε να σκέφτονται, να λειτουργούν δημιουργικά, να αντιστέκονται, να γράφουν υπέροχα τραγούδια και να είναι αδιανόητα διαφορετικοί. Τι εννοείς «να είναι αδιανόητα διαφορετικοί;» Οι νέοι δημιουργοί, έχουν πιο ισχυρό το αίτημα του «εμείς» από το ναρκισσικό «εγώ» των προηγούμενων γενεών. ∆εν φοβούνται να υπερασπιστούν το καλλιτεχνικό τους αίτημα

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014 και δεν έχουν καμία σχέση με την ψεύτικη και ανόητη εκδοχή του χάρτινου τηλεοπτικού τραγουδιού που κυριάρχησε τα τελευταία χρόνια. Απαιτούν τους δικούς τους ήρωες και είμαι βέβαιος πως θα έχουν πιο ισορροπημένη σχέση με το παρελθόν, πιο κριτική και πιο υγιή μέσα στα χρόνια. Είναι άλλωστε η γενιά της κρίσης, αγνοεί τον παρασιτικό τρόπο που λειτουργούσε η κοινωνική πραγματικότητα μια δεκαετία πριν, τα φανταχτερά εξώφυλλα, τα υψηλά νυχτοκάματα, την αγοραία εμπορευματοποίηση μιας τέχνης παλιάς και πολύ σοβαρής, όπως είναι το ελληνικό τραγούδι . Ο λόγος τους είναι πιο κοινωνικός και πιο σύγχρονα πολιτικός. Οι ερμηνευτές είναι μουσικά μορφωμένοι και άρα μπορούν να αναπτύξουν έναν ειλικρινή καλλιτεχνικό διάλογο με τους δημιουργούς και να υπερασπιστούν πιο εύκολα το κοινό καλλιτεχνικό τους έργο. Μετά από πολλά χρόνια, συνεργάζεσαι φέτος με τη ∆ήμητρα Γαλάνη σε ένα βιβλίο - δίσκο με τίτλο «Αλλιώς». Τι σηματοδοτεί αυτή η δουλειά για σένα; Πριν από όλα, τη συγγένεια αλλά και τις βαθιές εγχαράξεις της σχέσης μας με τη ∆ήμητρα. Με τη ∆ήμητρα συναντιόμαστε και παλιά και τώρα, σε στιγμές κρίσιμες για τις ζωές μας και πάντα μετά από ένα δίσκο είμαστε αλλιώς. Εννοώ πως το όποιο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, είναι μέρος της κοινής μας ζωής και την αποτυπώνει πάντα. Τους προβληματισμούς μας, τις συζητήσεις μας, τις αναφορές μας, τις αλλαγές μας . Στο «Αλλιώς» το αίτημα και των δύο, ήταν να τραγουδήσουμε την αναγέννηση μιας ζωής από το σημείο που κατάρρευσε, και στην πραγματικότητα ο συμβολισμός αυτός αφορά όλους μας, ειδικά αυτή την περίοδο. Πώς ανασυγκροτείς τη ζωή σου, αλλιώς όμως, γιατί πιστεύουμε πως ο κόσμος και οι άνθρωποι μπορούν και πρέπει να αλλάζουν, πιστεύουμε και οι δύο -κι εγώ και η ∆ήμητραπως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός στη διεκδίκησή του. Τα τραγούδια αυτού του δίσκου αποτελούν μια ενότητα, έχουν αρχή, μέση και τέλος, λειτουργούν ως ένα άτυπο σενάριο μια αόρατης ταινίας, συνοδεύονται δε από την θαυμάσια εικαστική εργασία δύο πολύ σημαντικών καλλιτεχνών, του Ανδρέα Γεωργιάδη και της Λίλας Σωτηρίου. Μαζί δουλέψαμε, μαζί ονειρευτήκαμε, μαζί δημιουργήσαμε -κι αυτό το παράδειγμα, της συνύπαρξης μέσω των διαφορών μας, νομίζω πως είναι και μια υπενθύμιση πως το «εμείς» είναι το πιο ισχυρό μας όπλο αυτή την περίοδο. Πώς νιώθεις ως δημιουργός σε μια περίοδο που ο πολιτισμός δέχεται από παντού επιθέσεις; Η τέχνη εξακολουθεί να είναι όπλο αντίστασης σε μια κοινωνία τόσο τραυματισμένη; Οι ζωές όλων μας μοιάζει να δέχθηκαν έναν ισχυρό βομβαρδισμό, αλλά στην πραγματικότητα δεν βομβαρδίστηκαν όλες οι γειτονιές της πόλης μας. Εννοώ πως η κοινωνία μας, μια παρασιτική κοινωνία, σε βαθιά παρακμή χρόνια τώρα, είχε δημιουργήσει ισχυρές επενδύσεις και πρότυπα σε ένα πολιτιστικό πρόσωπο και προσωπικό που εκπροσωπούσε τα όνειρα και τις προσδοκίες της: διασκέδαση έως θανάτου σε μια νεκρή και καταναλωτικά ευημερούσα αποικία. Γιατί δεν λέμε την αλήθεια; Φυσικά και είναι απόντες οι πνευματικοί άνθρωποι της χώρας. Οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα όπως πάντα. Αλλά είχαν πάψει προ πολλού αυτοί οι άνθρωποι, οι προβεβλημένοι πνευματικοί μας ταγοί, να διαθέτουν και πνευματικότητα και καλλιτεχνικό αίτημα. Η βουβαμάρα και η αδυναμία ενός σημαντικού κομματιού του πνευματικού κόσμου να τεθεί επικεφαλής στην αντίσταση στο νεοφιλελεύθερο βομβαρδισμό είναι γιατί τόσα χρόνια αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι διασκέδαζαν τους σημερινούς μνημονιακούς νεοκαθεστωτικούς και τους συντρόφευαν στα πάσης φύσεως πάρτι τους. Για μένα η ελπίδα έρχεται από τους νέους. Οι γενιές που μεσολάβησαν από τη περιβόητη γενιά του ’70 και εδώ, η δική μου γενιά και οι νεώτερες, δεν κατοικούσαν και δεν κατοικούν στα βομβαρδισμένα τοπία. ∆εν θέλουν να αντισταθούν. Το πολύ πολύ επιθυμούν να αναθέσουν σε κάποιον να γυρίσει το ρολόι της ιστορίας πίσω, προκειμένου να ξαναβρούν την παλιά εικόνα ακέραιη. Για μένα οι νέοι, η γενιά της κρίσης είναι η μόνη ελπίδα. Κι αν μπορούμε να τους βοηθήσουμε σε κάτι, είναι να τους αποτρέψουμε από το να μας μοιάσουν. Αυτή είναι η σημαντικότερη πράξη πολιτικής αντίστασης στη δεδομένη στιγμή. •

Χοροθέατρο για παιδιά Συζητάμε με την χορογράφο Αντιγόνη Γύρα για τη δουλειά της ομάδας Κινητήρας Η Αντιγόνη Γύρα, εκ των σταθερών στυλοβατών του σύγχρονου χοροθεάτρου στην Αθήνα και με γνώση της σχετικής επικαιρότητας στο εξωτερικό, εργάζεται με την ομάδα της απευθυνόμενη τόσο στο ενήλικο κοινό, επαγγελματίες καλλιτέχνες και ερασιτέχνες, όσο και ιδιαίτερα για το παιδικό κοινό, τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια. Παράλληλα, το Κινητήρας Studio της ομάδας, στην οδό Ερεχθείου 22, στο Κουκάκι, λειτουργεί ως residency center, ως χώρος μαθημάτων, σεμιναρίων και παραστάσεων με απόλυτη αίσθηση του κοινωνικού ρόλου που επιτελούν όλες οι ομάδες των εναλλακτικών καλλιτεχνών, καθώς λόγω κρίσης καταργήθηκε η εγγραφή για τα μαθήματα και πα-

“

που είτε ηθελημένα είτε όχι έχουν όλοι οι καλλιτέχνες. Σε διεθνές συμπόσιο για τις παραστατικές τέχνες, στον πολυχώρο Bios, λίγα χρόνια νωρίτερα, η ίδια η Αντιγόνη Γύρα είχε μιλήσει εκτενώς και με επιχειρήματα για αυτό το ρόλο ως έναν ρόλο τζόκερ. Σε αυτό το ρόλο, όμως, περιλαμβάνονται πολλά προνόμια, όπως η ελευθερία που είχαν και έχουν οι καλλιτέχνες όχι απλώς να πουν την αλήθεια, γιατί αυτή είναι σχετική, αλλά να μοιραστούν μαζί με τους υπόλοιπους, σε ένα κοσμικό έστω τελετουργικό, τη δική τους αλήθεια. Να εκθέσουν σε ένα προστατευμένο και προστατευτικό για όλους περιβάλλον, κάτω από τη σκέπη ενός θεατρικού χώρου και μιας θεατρικής σύμβασης, τα

Μέσα από το παιχνίδι και από το χορό η ομάδα “Κινητήρας-Χοροθέαμα” ρίχνει για δεύτερη φέτος χρονιά το σπόρο για προβληματισμό σχετικά με την αλληλεγγύη, στους μαθητές των ∆ημοτικών Σχολείων της Αττικής, με τη διαδραστική “Έκ-πληξη”. ράλληλα εγκαινιάστηκαν ειδικές τιμές ή και δωρεάν μαθήματα για ανέργους. Παράλληλα, όμως, αυτός ο χώρος, όπως όλοι γνωρίζουμε και κάποιοι θυμόμαστε, απειλήθηκε με «λουκέτο» την προηγούμενη καλλιτεχνική περίοδο. ∆υστυχώς τέτοια θέματα συχνά ξεχνιούνται έπειτα από μια πρώτη περίοδο «πανικού» αναμεμιγμένου με οργή, αφού κάποιοι που κατέχουν κάποια μικροεξουσία ελάχιστα σκέφτονται την ευαισθησία του καλλιτέχνη, την αγωνία του να επιβιώσει κι εκείνος στην κρίση, χωρίς εκπτώσεις στο έργο του, αλλά και την εξίσου μεγάλη αγωνία του κοινού του κάθε απειλούμενου με έξωση καλλιτέχνη. Πέρυσι, είχαμε παρουσιάσει την «Έκ-πληξη» του Κινητήρα, το «Τσίρκο που κοιμήθηκε», και την «Παραμονή Πρωτοχρονιάς», που παρά τις διαφορές τους συνδυάστηκαν στη συζήτηση που είχαμε με την σκηνοθέτιδα και χορογράφο, που κατέληγε στον κοινωνικό ρόλο,

προσωπικά τους βιώματα και θέματα ανάγοντάς τα σε θέματα της κοινότητας και αποδεικνύοντας πως, στην τέχνη τουλάχιστον, είναι εφικτό το «μαζί», πως δεν έχει χαθεί το στοίχημα της αλληλεγγύης ή ακόμη και της αγάπης μεταξύ μας, της ομόνοιας και της αδελφοσύνης. Είναι χαρακτηριστικό πώς μέσα από το παιχνίδι και από το χορό, το σωματικό θέατρο, το τσίρκο, η ομάδα «Κινητήρας-Χοροθέαμα» ρίχνει για δεύτερη φέτος χρονιά το σπόρο γι’ αυτό τον προβληματισμό στους μαθητές των ∆ημοτικών Σχολείων της Αττικής, όπου πηγαίνει η διαδραστική «Έκ-πληξη». Στην πραγματικότητα, είναι πολύ δύσκολο να συλλάβει ένας παιδικός νους το «μαζί», να καλλιεργήσει την ενσυναίσθηση και την αποδοχή της ετερότητας, σε βάρος του έμφυτου αφελούς εγωισμού του, αλλά, από την άλλη, είναι εντυπωσιακή η ανταπόκριση που φαίνεται να έχει ακόμη και φέτος αυτή η παράσταση σε μαθητές που την είδαν στο σχολείο τους πέρυσι. Ενώ, η παράστα-

ση παρουσιάζεται στο χώρο της ομάδας στο Κουκάκι, κάθε Σάββατο του Μαρτίου, στη 1μ.μ. Κάναμε μια σύντομη κουβέντα με την Αντιγόνη Γύρα για αυτήν την παράσταση.

Αυτό που είμαστε, μένει

Για ποιό λόγο αποφασίσατε η φετινή σας παράσταση να παίζεται και στο Studio εκτός από τα σχολεία; Αποφασίσαμε να στήσουμε αυτή την εκδοχή, η οποία περιλαμβάνει την αφήγηση της ιστορίας από την συγγραφέα Χαρά Γιαννακοπούλου και όλες τις χορογραφίες της παράστασης, για να μπορέσουν να πάρουν μια γεύση μικροί και μεγάλοι που δεν έχουν τη δυνατότητα να το δουν μέσα στο σχολείο. Απο την εμπειρία αυτή, της «συμπύκνωσης» του υλικού κατάλαβα για άλλη μια φορά πόσο δύσκολο είναι να επιλέγω τα πιο δυνατά σημεία του έργου μου και ταυτόχρονα ότι αυτή η παράσταση κουβαλά πάρα πολλές εργατοώρες, μνήμες και εναλλακτικές, γι’ αυτό και είναι ό,τι πιο πλούσιο έχω κάνει ποτέ. Τι άλλο σχεδιάζετε ειδικά για το παιδικό κοινό; Ετοιμάζουμε για του χρόνου τη νέα «Έκ-πληξη» που θα είναι βασισμένη στο παραμύθι «Ο ψαράς και η γυναίκα του». Σε ποια φάση βρίσκεται το ζήτημα με το λουκέτο στους μικρούς θεατρικούς χώρους, έχουν εξασφαλίσει οι ομάδες ότι δεν θα γίνει τελικά η έξωση; Τίποτα δεν έχουμε ακόμη εξασφαλίσει. Πάνε να μας βάλουν τρικλοποδιές από παντού. ∆εν θα τους περάσει όμως. Συνεχίζουμε ενωμένοι τον αγώνα μας. Ποιά τα σχέδιά σου για το μέλλον καλλιτεχνικά τόσο ως μονάδα όσο και ως μέλος της ομάδας του Κινητήρα; Αν κάποια στιγμή έχανες αυτό το χώρο, τι θα σκεφτόσουν ως επόμενο βήμα; Γιατί μου βάζεις τόσο δύσκολα; Οι άνθρωποι είναι ο Κινητήρας. Κι αυτό δεν μπορεί κανένα κράτος να μας το στερήσει. Αυτό που είμαστε, ως μονάδες και ως ομάδα. Έχω κερδίσει τόσα πολλά αυτά τα πέντε χρόνια που λειτουργεί το Studio, έχω γίνει καλύτερος άνθρωπος. Όσο για σχέδια, πολλά με πρώτο μια έρευνα πάνω στο αλφάβητο. Σπύρος Πετρίτης

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

Mια νέα ώθηση, αλλά

Του Ετιέν Μπαλιμπάρ

Ευρώπη πέθανε, ζήτω η Ευρώπη; Από την αρχή του 2014, χρονιά που θα διεξαχθούν οι εκλογές για την ευρωβουλή –η οποία για πρώτη φορά θα έχει την εξουσία να εκλέξει πρόεδρο της Κομισιόν– τα παράδοξα και οι αβεβαιότητες δεν έλειψαν στιγμή από την επικαιρότητα. Από τη μια, οι απαισιόδοξοι δηλώνουν ότι η παράλυση και η διάλυση την απειλούν μονίμως, καθώς καμιά από τις συνταγές που εφαρμόζονται δεν έχει επιλύσει την ενυπάρχουσα αντίθεση σε ένα πολιτικό οικοδόμημα όπου ισχύει η αρχή του ανταγωνισμού των συμφερόντων μεταξύ των μελών. Αντίθετα, έχουν συντηρήσει την ύφεση, έχουν εντείνει τις ανισότητες μεταξύ κρατών, γενεών και κοινωνικών τάξεων, έχουν μπλοκάρει τα πολιτικά συστήματα και έχουν γεννήσει μια γενική δυσπιστία των πληθυσμών απέναντι στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και την ίδια την ευρωπαϊκή οικοδόμηση. Από την άλλη, οι οπαδοί μιας παράδοξης μεθόδου αρπάζονται από καθε «μη θετικό» σημάδι, για να αναγγείλουν για μια ακόμη φορά ότι το ευρωπαϊκό σχέδιο επωφελείται από τις κρίσεις του για να κάνει ξανά βήματα μπροστά, βάζοντας πάνω από τις διαφωνίες το γενικό συμφέρον. (...) Ωστόσο, αυτό που μας απαγορεύει να αντιμετωπίσουμε γελώντας αυτές τις απόψεις, είναι το επιχείρημα της αναγκαιότητας που υπονοούν: οι οικονομίες των ευρωπαϊκών χωρών είναι υπερβολικά αλληλεξαρτημένες, οι κοινωνίες τους υπερβολικά υποταγμένες στους κοινοτικούς μηχανισμούς, ώστε να μη φοβούνται τον κίνδυνο που θα αντιπροσώπευε για όλους μια αποδιάρθρωση της ΕΕ. (...)

Η κρίσιμη παρτίδα παίχτηκε στη Γερμανία

Αν εξετάσουμε συνολικά αυτές τις απόψεις, θα διαπιστώσουμε ότι το άθροισμά τους είναι μηδενικό και το μόνο που απομένει είναι κάποιοι ρητορικοί ανταγωνισμοί. Αυτό που τους λείπει, είναι μεγαλύτερο ιστορικό βάθος, ώστε να κατανοηθεί ποια καμπή μιας διαδικασίας μισού αιώνα σημαδεύει αυτή η παρούσα «μεγάλη κρίση». Τους λείπει μια πιο βαθύτερη ανάλυση των αντιθέσεων που η κρίση αποκαλύπτει στην καρδιά του θεσμικού οικοδομήματος, ειδικότερα όσον αφορά τη συναρμογή των πολιτικών στρατηγικών με τις οικονομικές λογικές. ∆εν προχωρούν σε πιο βαθειές εκτιμήσεις των αλλαγών που ήδη έχουν επέλθει, όχι μόνο στο επίπεδο της κατανομής των εξουσιών, αλλά και στο επίπεδο του ορισμού των δρώντων και του γηπέδου στο οποίο

Ποιο θα είναι το μέλλον της Ευρώπης;Με πενήντα χρόνια ήδη ζωής, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα απαιτεί μια ερμηνεία του ιστορικού παρελθόντος του, που ίσως μας προσφέρει μαι ιδέα για το αύριο της Ευρώπης. Ο Ετιέν Μπαλιμπάρ, στο κείμενό του που δημοσίευει η «Εποχή» σε δύο συνέχειες, επιχειρεί την καταγραφή των τριών ιστορικών φάσεων που πέρασε η ευρωπαϊκή οικοδόμηση μέχρι σήμερα και προτείνει μια ερμηνεία της συγκεκριμένης εξέλιξής της. Αφού εξετάζει τον κομβικό ρόλο που έπαιξε η Γερμανία στην ενσωμάτωση της Ευρώπης στη διαδικασία της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης μέσω της επιβολής της νεοφιλελεύθερης λιτότητας, αξιολογεί τις εναλλακτικές λύσεις που προτείνονται απέναντι σε αυτό το νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το δεύτερο μέρος του κειμένου, που εξετάζει την αντιπαράθεση φεντεραλισμού και εθνικής κυριαρχίας, καθώς και το ρόλο των αντιπροσωπευτικών θεσμών, και γενικότερα των δημοκρατικών διαδικασιών σε ένα μεταεθνικό πολιτικό σχηματισμό όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση. διεξάγεται η αντιπαράθεση μεταξύ εναλλακτικών σχεδίων. ∆εν θα μπορούσα να συμβάλω ικανοποιητικά σε ένα τέτοιο πρόγραμμα. Θα μπορούσα, όμως, να σκιαγραφήσω πώς κατά τη γνώμη μου διαμορφώνονται οι τρεις κύριες διαστάσεις της ανάλυσης της κρίσης, καθώς και της επίλυσής της προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση.

“

Η ιστορική διάσταση

Η πρώτη διάσταση αφορά την ιστορία, χωρίς την οποία δεν θα κατανοούσαμε ούτε σε ποιες πραγματικές τάσεις –που δεν μπορούν να αναχθούν σε ένα «σχέδιο» ή ένα «πλάνο»– αντιστοιχεί ο μετασχηματισμός της Ευρώπης σε ένα μεταεθνικό σύστημα, ούτε γιατί η απόληξή του και η ίδια του η μορφή παραμένουν τόσο αβέβαιες. (...) Η ιστορία της ευρωπαϊκής οικοδό-

Η δεύτερη φάση ξεκινά από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 ως την πτώση του σοβιετικού συστήματος και την επανένωση της Γερμανίας το 1990. Τέλος, η τρίτη φάση από τη διεύρυνση προς την Ανατολή ως την κρίση που εκδηλώθηκε, όταν έσκασε η αμερικανική κερδοσκοπική φούσκα το 2007 και, όσον αφορά την Ευρώπη, όταν χρεοκόπησε η Ελλάδα το 2010 υπό τις συνθήκες που όλοι γνωρίζουμε. Η στιγμή αυτή σημαδεύει, άραγε, την είσοδο σε μια νέα φάση; Νομίζω ναι, παρότι οι τάσεις που παρατηρούμε εξελίσσονται με την εξαναγκαστική είσοδο στην παγκοσμιοποίηση, η οποία κυριάρχησε στην κοινοτική πολιτική εδώ και είκοσι χρόνια –ή ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, γιατί αυτές οι τάσεις, εθνικές και κοινωνικές, έχουν φτάσει σ’ ένα σημείο ρήξης. Μια περίοδος αβεβαιότητας και κλυδωνι-

Είναι σφάλμα να πιστεύουμε ότι η εξέλιξη της ευρωπαϊκής οικοδόμησης ακολουθεί ευθύγραμμη πορεία, όπου οι μόνες εναλλακτικές είναι η πρόοδος ή η καθυστέρηση σε σχέση με το «σχέδιο». Αντίθετα, κάθε φάση περιέκλειε μια σύγκρουση ανάμεσα σε περισσότερους δρόμους. μησης είναι αρκετά μακρά, ώστε να έχει διανύσει πολλές διαφορετικές φάσεις, οι οποίες συνδέονται στενά με τους μετασχηματισμούς του «συστήματος-κόσμος»1. Μπορούμε να διακρίνουμε αυτές τις φάσεις αντιτοιχίζοντάς τες με τις αλλεπάλληλες επεκτάσεις του ευρωπαϊκού συστήματος και την αύξουσα πολυπλοκότητα των θεσμών του, που ολοκληρώνονται διαχειριζόμενοι τις ασταθείς ισορροπίες μεταξύ εθνικής κυριαρχίας και κοινοτικής διακυβέρνησης.

Τρεις ιστορικές φάσεις

Θα μπορούσαμε έτσι να διακρίνουμε τρεις φάσεις: η μία από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ανθρακα και Χάλυβα ως την περίοδο μετά τα γεγονότα του ’68 και την πετρελαική κρίση (χωρίς να ξεχνάμε και το πλήγμα του Νίξον κατά του συστήματος νομισματικών ισοτιμιών Μπρέτον Γουντς).

σμών έχει ανοίξει, και μαζί μ’ αυτήν άνοιξε η πιθανότητα διχασμού με απρόβλεπτους ακόμα όρους. (...) Είναι σφάλμα να πιστεύουμε ότι η εξέλιξη της ευρωπαϊκής οικοδόμησης ακολουθεί ευθύγραμμη πορεία, όπου οι μόνες εναλλακτικές είναι η πρόοδος ή η καθυστέρηση σε σχέση με το «σχέδιο». Αντίθετα, κάθε φάση περιέκλειε μια σύγκρουση ανάμεσα σε περισσότερους δρόμους. Η αρχική φάση, μετά το 1945, εγγράφεται στα συμφραζόμενα του ψυχρού πολέμου, αλλά και της ανοικοδόμησης των βιομηχανικών συστημάτων και της θεσμοθέτησης καθεστώτων κοινωνικής ασφάλισης στη ∆υτική Ευρώπη. Συνεπιφέρει μια ισχυρή ένταση ανάμεσα στην ολοκλήρωση στη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ και την αναζήτηση μιας γεωπολιτικής και γεωοικονομικής αναγέννησης της Ευρώπης (που στην πραγματικότητα πάει μαζί με την τελειοποίηση του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου). Εί-

ναι αυτή η δεύτερη που επικρατεί στην πράξη, βεβαίως σε ένα καπιταλιστικό πλαίσιο. Το ίδιο συμβαίνει και στην πρόσφατη τρίτη φάση, αλλά με αντίστροφα αποτελέσματα. Οχι βέβαια προς όφελος της ηγεμονίας των ΗΠΑ, που στο εξής παρακμάζει, αλλά προς όφελος της ενσωμάτωσης στον παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό. Στη Γερμανία παίχτηκε η κρίσιμη παρτίδα, με την προσχώρηση του Σρέντερ (1998 - 2005) στη λογική της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας μέσω των χαμηλών ημερομισθίων.

Αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων

Αλλά το καθοριστικό ζήτημα είναι να κατανοήσουμε πώς έγιναν αυτές οι επιλογές και πώς άλλαξε ο συσχετισμός δυνάμεων κατά τη διάρκεια της ενδιάμεση φάσης, της γαλλογερμανικής συγκυριαρχίας και της προεδρίας Ζακ Ντελόρ στην Κομισιόν (19851995). Πράγματι, εκείνη τη στιγμή διαμορφώθηκε το σχέδιο για ένα διπλό υπερεθνικό βήμα με την καθιέρωση ενιαίου νομίσματος και με την ανάπτυξη της «κοινωνικής Ευρώπης», που θα αποτελούσαν τους δύο πυλώνες της «μεγάλης αγοράς». Ξέρουμε ότι στην πράξη ο ένας έγινε κεντρικός θεσμός της Ενωσης (παρότι δεν μετέχουν σ’ αυτόν όλα τα κράτη μέλη), αλλά ο άλλος περιορίστηκε σε τυπικές διευθετήσεις του εργατικού δικαίου. Θα χρειαζόταν μια λεπτομερής ιστορική αποτύπωση αυτής της στροφής, που θα αποκάλυπτε όχι μόνο τις ατομικές ευθύνες, αλλά και τις αντικειμενικές πολιτικές αιτίες – ανάμεσα στις οποίες, δίπλα στην πίεση του νεοφιλελευθερισμού, δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε την έλλειψη ικανότητας του ευρωπαϊκού συνδικαλιστικού κινήματος να ρίξει το βάρος του στη διαμόρφωση των κοινοτικών αποφάσεων. Ελλειψη που έχει τις ρίζες της στον επαρχιωτισμό των συνιστωσών του, αλλά και στην ανισορροπία δυνάμεων, από τη στιγμή που πολλαπλασιάστηκαν οι μεταφορές επιχειρήσεων σε τρίτες χώρες. Σημαντικό δίδαγμα χρήσιμο για το μέλλον. Η ευρωπαϊκή οικοδόμηση παρουσιάζει πάντοτε εναλλακτικές εκδοχές. Αλλά η δυνατότητα να επιλεγεί η μία ή η άλλη, εξαρτάται από την ισχύ και το σχέδιο, που δεν συναντώνται πάντοτε.

Η διάσταση της οικονομίας

Η δεύτερη διάσταση είναι η οικονομία, υπό τον όρο ότι θα την εννοήσουμε στο σύνολο των καθοριστικών στοιχείων της. Πράγμα που σημαίνει , από τη μια, ότι δεν υπάρχει οικονομία

ΘΕΩΡΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 23 Μαρτίου 2014

για ποια Ευρώπη; έξω από μια κοινωνική διάσταση και τις συνέπειες που αυτή συνεπάγεται: υπέρ ή κατά της τάδε δομής ανισοτήτων και επενδύσεων, υπέρ του ενός ή του άλλου τύπου κοινωνικών σχέσεων στις επιχειρήσεις και του ενός ή του άλλου τύπου κατανάλωσης, υπέρ ή κατά της προστασίας των εργαζομένων από τις επιπτώσεις της ελαστικότητας. Κατά συνέπεια δεν υφίσταται διαχωρισμός οικονομίας και πολιτικής: όχι μόνο με την έννοια ότι καμιά πολιτική δεν μπορεί να προσδιοριστεί ανεξάρτητα από τους οικονομικούς καταναγκασμούς, κάτι που όλοι είναι έτοιμοι να δεχτούν, αλλά κυρίως γιατί δεν υπάρχει οικονομία που να μην αποτελεί επίσης ένα σύνολο (συλλογικών) επιλογών και αποτέλεσμα ενός συσχετισμού δυνάμεων.

Συμπίεση εισοδημάτων, πρόσκαιρη εργασία

Είναι προφανές ότι ισχύει αυτή η συνάρτηση, την οποία ο νεοφιλελεύθερος λόγος δεν παύει να αρνείται, με τη δικαιολογία ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική λύση», αν θέλουμε να προσαρμοστούμε στις απαιτήσεις της οικονομικής αποδοτικότητας. Αλλά ο λόγος αυτός είναι ακριβώς το εργαλείο του συσχετισμού δυνάμεων. Μερικές δεκαετίες μετά την εφαρμογή της, υπό την πίεση των αγορών, η μεταστροφή των κυβερνήσεων προς την «πολιτική της προσφοράς» και τη συγκεκριμένη δράση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μπορεί πια να εξεταστεί με βάση τα αποτελέσματά της: οδηγεί την ευρωπαϊκή κοινωνία στα όρια της έκρηξης και τους πληθυσμούς στην απελεπισία, χωρίς ωστόσο να προσφέρει στο σύνολο της οικονομίας της οποιοδήποτε πραγματικό πλεονέκτημα στο πλαίσιο του διεθνούς ανταγωνισμού. Ας προσπαθήσουμε να γίνουμε πιο σαφείς. Μία από τις πηγές της αποδοτικότητας των κεφαλαίων στην Ευρώπη ανάγεται σήμερα σε μια ειδική μορφή της συσσώρευσης μέσω της αποστέρησης2, όπως την αποκαλούν ορισμένοι μαρξιστές. Με τέτοιο τρόπο που οι πόροι στους οποίους στοχεύει, δεν γίνονται παραδοσιακά «κοινά αγαθά» ή ατομική ιδιοκτησία, αλλά συνιστούν ένα σύνολο δικαιωμάτων και δυνατοτήτων πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες, που αποτελούν κάτι σαν «κοινωνική ιδιοκτησία». Από τα τέλη του 19ου αιώνα, οι ταξικοί αγώνες και η κοινωνική πολιτική εξασφάλιζαν στις εργαζόμενες τάξεις ένα βιοτικό επίπεδο πάνω από το ελάχιστο που προσδιορίζεται από τον «ελεύθερο και ανόθευτο ανταγωνισμό». Αυτό προϋπόθετε επίσης ένα ορισμένο όριο στις κοινωνικές ανισότητες. Σήμερα, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας και του ελέγχου του δημόσιου χρέους, παρακολουθούμε μια διπλή κίνηση προς την αντίθετη κατεύθυνση. Επιβάλλεται συμπίεση των πραγματικών εισοδημάτων από την εργασία και η μετατροπή της σε προσωρινή, προκειμένου να γίνει πιο «ανταγωνιστική» με πίεση προς τα κάτω της αγοραστικής δύναμης των μισθωτών ή της δυνατότητας δανεισμού τους, χωρίς όμως να διακοπεί η ανάπτυξη της μαζικής κατανάλωσης. Μπορούμε να φανταστούμε ότι οι στρατηγικές των διακρίσεων σε «ζώνες» και των κοινωνικών διαφοροποιήσεων ή της διάκρισης μεταξύ γενεών επιτρέπουν την αναβολή της έκρηξης των αντιθέσεων που υφίστανται ανάμεσα σε αυτούς τους στόχους. Ωστόσο, τελικά αυ-

τή η αντίθεση δεν μπορεί παρά να γίνεται όλο και πιο σοβαρή, αλλά και να εμπεριέχει συστημικούς κινδύνους για την οικονομία του χρέους.

Η νέα διαίρεση της Ευρώπης

Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, προσανατολισμένη στο δρόμο του οιονεί συνταγματικού νεοφιλελευθερισμού, επιφέρει ένα άτολμο αποτέλεσμα το οποίο υποσκάπτει τους ίδιους τους πολιτικούς και ηθικούς όρους ύπαρξής της. Τη στιγμή μάλιστα που η δυνατότητα υπέρβασης του ιστορικού ανταγωνισμού στους κόλπους ενός μεταεθνικού οικοδομήματος όπου η κυριαρχία διαμοιράζεται, προϋπέθετε μια σύγκλιση μεταξύ των κρατών, τουλάχιστον ως τάσης: ως προς τη συμπληρωματικότητα των ικανοτήτων τους, την εξίσωση των πόρων τους και την αμοιβαία αναγνώριση δικαιωμάτων. Κι όμως, αυτό που βλέπουμε είναι ο θρίαμβος της αρχής του ανταγωνισμού με αποτέλεσμα τη συνεχή επιδείνωση των διαφορών. Αντί να βλέπουμε την παράλληλη ανάπτυξη των περιφερειών της Ευρώπης, παρακολουθούμε την πόλωσή τους, την οποία επιτείνει δραματικά η κρίση. Η κατανομή του βιομηχανικού δυναμικού, της απασχόλησης και των ευκαιριών, των δικτύων εκπαίδευσης, γίνεται όλο και πιο άνιση. Σε τέτοιο βαθμό που θα μπορούσαμε, παρατηρώντας την πορεία στο σύνολο της ηπείρου από το 1945, να πούμε ότι η διαίρεση Ανατολής – ∆ύσης έχει πια αντικατασταθεί από τη νέα μεγάλη διαίρεση Νότου – Βορρά, παρά το γεγονός ότι αυτή δεν υλοποιείται με την ύπαρξη ενός τείχους, αλλά με τη μονομερή αφαίμαξη πόρων.

Ο ρόλος της Γερμανίας

Ποια θέση έχει η Γερμανία σε αυτό το σύστημα που βασίζεται στην ανισομερή ανάπτυξη; Θα μπορούσαμε να προβλέψουμε ότι η επανένωση μιας χώρας μετά από μισό αιώνα διχασμού θα επέφερε την επανεμφάνιση του εθνικισμού. Όπως θα μπορούσαμε να προβλέψουμε ότι η ανασύσταση της Μεσευρώπης, μέσα στην οποία οι γερμανικές επιχειρήσεις και οι συνεργάτες τους μπόρεσαν να επωφεληθούν στο μέγιστο βαθμό απο το εργατικό δυναμικό «με χαμηλό ημερομίσθιο και υψηλή τεχνολογική ικανότητα» δημιουργεί ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, δεν ήταν αναπόφευκτο αυτοί οι δύο παράγοντες να μετασχηματιστούν σε πολιτική ηγεμονία (έστω και «ακούσια», όπως θέλει

μια διατύπωση του συρμού). Αυτό συναρτάται με την καίρια θέση που μπόρεσε η Γερμανία να καταλάβει στη χρησιμοποίηση των πόρων της ευρωπαϊκής οικονομίας ή ακόμα με τις αδυναμίες της (όπως γίνεται με τη δυνατότητα να δανείζεται με αρνητικό επιτόκιο στις χρημαπιστωτικές αγορές, σε αντιστάθμισμα προς τα υψηλά επιτόκια των άλλων ευρωπαϊκών χωρών) και την εξειδίκευση της βιομηχανίας της σε εξαγωγές εκτός Ευρώπης. Έτσι, βρίσκεται –αυτή τη στιγμή- στο σημείο όπου συγκεντρώνονται τα εθνικά πλεονεκτήματα της ανισόμερης ανάπτυξης, καθώς είναι σχετικά λιγότερο υποχρεωμένη (ιδίως σε σύγκριση με τη Γαλλία) να ακολουθεί τη χρηματιστικοποίηση νεοφιλελεύθερου τύπου. Αλλά η ηγεμονία ως αποτέλεσμα έχει άλλες αιτίες, που ανάγονται στην ύπαρξη μηχανισμών συλλογικής συζήτησης και επεξεργασίας «κοινοτικών» οικονομικών πολιτικών, απέναντι στην ηλιθιότητα των αμυντικών αντιδράσεων των άλλων κυβερνήσεων (ιδιαίτερα των γαλλικών, που δεν αντιμετωπίζουν ούτε για μια στιγμή το ενδεχόμενο να στηρίξουν εναλλακτικές μορφές ανάπτυξης του υπερεθνικού θεσμού). Το αποτέλεσμα είναι ότι η ηγεμονία αυτή έρχεται να προστεθεί στο σχίσμα μεταξύ της «Ευρώπης των πλουσίων» και της «Ευρώπης των φτωχών»: γίνεται πια μέρος των δομικών εμποδίων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικοδόμηση. Κι αυτό δεν θα αλλάξει με την έγνοια που περιοδικά επιδεικνύει η κ. Μέρκελ για την «επανεκκίνηση της Ευρώπης». Θα υφίσταται για πολύ ακόμα ένα «γερμανικό ζήτημα» στην Ευρώπη.

Εθνική κυριαρχία ή φεντεραλισμός; Μια νόθα αντιπαράθεση

Υπάρχει, πάντως, κάτι παράδοξο στη σημερινή κατάσταση από την άποψη της ιδεολογίας και των στόχων του νεοφιλελευθερισμού. Τη στιγμή που σκιαγραφούνται τα γυρίσματα της συγκυρίας και οι οικονομολόγοι του ∆ΝΤ ενώνουν τη φωνή τους με τις κριτικές προς την πολιτική της λιτότητας -που γεννά την ύφεση και επιδεινώνει τη θέση των χρεωμένων κρατών- η Ευρώπη ως οικονομική ενότητα μοιάζει να είναι μια από τις πιο άσχημα πλασαρισμένες περιοχές του κόσμου, όσον αφορά την επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό το παράδοξο σίγουρα δεν έχει κάποια απλή εξήγηση, αλλά μπορούμε να αναζήτήσουμε στην αφετηρία του κάποιες ιδεολογικές αιτίες.

“

Αντί να βλέπουμε την παράλληλη ανάπτυξη των περιφερειών της Ευρώπης, παρακολουθούμε την πόλωσή τους, την οποία επιτείνει δραματικά η κρίση. Η κατανομή του βιομηχανικού δυναμικού, της απασχόλησης και των ευκαιριών, των δικτύων εκπαίδευσης, γίνεται όλο και πιο άνιση. Η διαίρεση Ανατολής – ∆ύσης έχει πια αντικατασταθεί από τη νέα μεγάλη διαίρεση Νότου - Βορρά.

Οι μεν παραπέμπουν στην προβολή πάνω στο ενιαίο νόμισμα του αυταρχικού νεοφιλελεύθερου μοντέλου της απόλυτης ανεξαρτησίας της ΕΚΤ σε σχέση με τους στόχους «πραγματικής» οικονομικής πολιτικής. Άλλες παραπέμπουν σε ένα είδος αρνητικής συνείδησης των ευρωπαϊκών ηγέτιδων τάξεων, οι οποίες, αφού χρειάστηκε να συναινέσουν περισσότερο από ό,τι άλλες σε δημόσιες πολιτικές κεϊνσιανού τύπου, αντιλαμβάνονται κάθε επανεκκίνηση της οικονομίας μέσω της ενίσχυσης της ζήτησης και της ανόδου του βιοτικού επιπέδου τνω λαϊκών τάξεων σαν ένα θανάσιμο κίνδυνο μετάπτωσης στη λογική του «κοινωνικού» καπιταλισμού. Τελικά, πιστεύω ότι δεν πρέπει να αποκλείουμε έναν πιο παράδοξο συλλογισμό που καταγράφεται στην επιμονή με την οποία εφαρμόστηκε η αποδιάρθρωση και η αποικιοποίηση της ελληνικής οικονομίας με πρόσχημα τις «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». Είναι η ιδέα ότι, όσο αρνητικά κι αν είναι τα αποτελέσματ της λιτότητας και του μονεταρισμού από την άποψη της γενικής ευημερίας, τουλάχιστον προετοιμάζουν τις προϋποθέσεις μιας αυξημένης αποδοτικότητας για ορισμένες επενδύσεις ή ορισμένα τμήματα του κεφαλαίου: εκείνα που, είτε είναι ευρωπαϊκά είτε όχι, έχουν ήδη μεταφέρει ευρύτατα ή μπορούν αυτή τη στιγμή να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους αλλού. Προφανώς, η λογική αυτή δεν είναι βιώσιμη πολιτικά, παρά μόνο όσο η «δημιουργική καταστροφή» δεν προσβάλλει βαθειά τον κοινωνικό ιστό και τη συνοχή των ηγετικών χωρών, πράγμα που κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί. Οπως εφαρμόζεται στην Ευρώπη, το νεοφιλελεύθερο σχέδιο δεν καταλήγει στο μετασχηματισμό του αντικειμένου του: τείνει προς την εξάλειψή του. (Στο επόμενο το δεύτερο και τελευταίο μέρος) Σημειώσεις

1. Οπως το εννοεί ο Ιμάνουελ Βαλερστάιν, Comprendre le monde,Indroduction a l’ analyse de systeme-monde. 2. Ντέιβιντ Χάρβει, Le nouvel imperialism.

Αποχαιρετώντας τον Τόνι Μπεν

“

“Αν είμαστε ικανοί να βρούμε χρήματα για να σκοτώνουμε ανθρώπους, μπορούμε να βρούμε χρήματα και για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους”

Τόνι Μπεν

Ο Τόνι Μπέν πάντα στο πλευρό της νεολαίας, σε κάθε τους κινητοποίηση Του Θωμά Τσαλαπάτη

τις 14 Μαρτίου έφυγε από την ζωή ο Τόνι Μπεν, σύμβολο της αγγλικής αριστεράς και μια από τις σημαντικότερες μορφές του κόμματος των Εργατικών. Ο άνθρωπος που κάποτε χαρακτηριζόταν από μια μεγάλη μερίδα του αγγλικού τύπου ως «ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος στην Μεγάλη Βρετανία» αποχαιρετίστηκε ως ένας εθνικός θησαυρός, έχοντας κερδίσει την αγάπη των συμμάχων και το σεβασμό τον αντιπάλων. Ο θάνατός του μοιάζει με απώλεια ενός κομματιού της ενσαρκωμένης ιστορίας. Βουλευτής για 47 χρόνια, (ανάμεσα στο 1950 και το 2001), υπουργός στις κυβερνήσεις Γουίλσον και Κάλαχαν, αποτέλεσε μια από τις πιο ξεχωριστές φωνές στο αγγλικό κοινοβούλιο, παλμός μιας ολόκληρης εποχής. Ο Τόνι Μπεν υπήρξε ο χαμένος αρχηγός του εργατικού κόμματος, η χαμένη ευκαιρία της αγγλικής αριστεράς να απαντήσει με πυγμή στην θατσερική δεκαετία του ’80, η χαμένη ευκαιρία για έναν ειρηνικό δρόμο προς το σοσιαλισμό.

Πιστός στο όραμα του σοσιαλισμού

Γιατί ο Τόνι Μπεν, άσχετα με την τότε υστερία των πολιτικών του αντιπάλων, δήλωνε μέχρι τέλους την πίστη του στο όραμα του σοσιαλισμού. Τοποθετημένος στην αριστερή πλευρά του Εργατικού κόμματος συνδέθηκε όσο κανείς με τις τοπικές διεκδικήσεις, τους απεργούς εργάτες, τα αντιπολεμικά κινήματα και τις συλλογικές διεκδικήσεις. Μετά την ήττα των εργατικών από τη Θάτσερ στις εκλογές του 1979, ο Μπεν αναδείχθηκε ως μια από τις σημαντικότερες και λαοφιλέστερες προσωπικότητες του κόμματος, ικανός να ορίσει πολιτικές και επιλογές. Στους λόγους που έδινε στα συνδικάτα και τα συνέδρια σε κάθε μήκος και πλάτος της χώρας έκανε λόγο για ολικό πυρηνικό αφοπλισμό, απεμπλοκή από το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη, μαζικές κρατικοποιήσεις και κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας, για ανθρώπινα δικαιώματα και το δικαίωμα της Ιρλανδίας στην ενότητα και την πλήρη αυτοδιάθεση. Ο ίδιος αποτέλεσε ένα πολιτικό παράδοξο και μια απάντηση στο αιώνιο στερεότυπο πως καθώς ο άνθρωπος γερνά συντηρητικοποιείται. Ο Μπεν αντίθετα ριζοσπαστικοποιούσε τις θέσεις του καθώς τα χρόνια περνούσαν. «Πάντα το έλεγα για τον Τόνι: όσο μεγαλώνει τόσο πιο ανώριμος γίνεται», σχολίαζε χλευαστικά ο Χάρολντ Γουίλσον το 1981. Μεγαλωμένος σε οικογένεια με μακρά παράδοση βουλευτών ο Μπεν θα φοιτήσει σε καλά σχολεία και πανεπιστήμια και μετά την θητεία στην αεροπορία και έναν γρήγορο πέρασμα από το BBC θα εκλεχθεί βουλευτής το 1950 σε ηλικία μόλις 25 ετών. Οι θέσεις του μετριοπαθείς τότε Μπεν θα αρχί-

σουν να παίρνουν όλο και αριστερότερη κλίση από το 1960, όταν θα προσπαθήσει (και μετά από εξαντλητικές δικαστικές και πολιτικές προσπάθειες θα καταφέρει) να απεκδυθεί τον τίτλο του λόρδου που κληρονόμησε από τον πατέρα του, ώστε να παραμείνει βουλευτής (μέχρι τότε ίσχυε ασυμβίβαστο). Ως υπουργός νέων τεχνολογιών και αργότερα βιομηχανίας, θα προτείνει όλο και ριζοσπαστικότερα μέτρα υπέρ των άγγλων εργατών, συγκρουόμενος όλο και συχνότερα με τις τότε κυβερνήσεις.

Κεντρική φιγούρα των αντιπολεμικών κινημάτων

Ο σοσιαλιστής Τόνι Μπεν αναδύθηκε μέσα από τον Χειμώνα της δυσαρέσκειας και τη συντριβή των Εργατικών στις εκλογές του 1979. Ήδη το 1980 χρησιμοποιώντας όχι κάποια θέση μέσα στο κόμμα αλλά αντίθετα τη σύνδεση με τη βάση και τα συνδικάτα θα καταφέρει να εκδημοκρατικοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τους Εργατικούς. Θα καταφέρει να δώσει δύναμη στα μέλη ώστε να εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους και να καταστήσει τους αρχηγούς «υπόλογους στα μέλη και υπεύθυνους ως προς τις δεσμεύσεις τους». Παρ όλα αυτά –και με ελάχιστη διαφορά- δεν θα καταφέρει να εκλεγεί αναπληρωτής αρχηγός του κόμματος το 1981. Σε μια σειρά από περιπτώσεις ο Μπεν θα διαχωρίσει

την θέση του από την επίσημη θέση του κόμματος. Θα υποστηρίξει με θέρμη την απεργία των ανθρακωρύχων το 1984- 1985 (το κόμμα κράτησε διφορούμενη αν όχι απολύτως αρνητική στάση), θα χαρακτηρίσει το Τόνυ Μπλερ ως τον «χειρότερο αρχηγό που είχαν ποτέ οι Εργατικοί» και το 2001 σύμφωνα με τα δικά του λόγια «θα παρατήσει το κοινοβούλιο ώστε να ασχοληθεί περισσότερο με την πολιτική». Αμέσως μετά θα γίνει κεντρική φιγούρα του αντιπολεμικού κινήματος κατά του πολέμου στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και πιο πρόσφατα κατά της επέμβασης στην Συρία. Μέχρι τις τελευταίες του μέρες ο Μπεν έδινε διαλέξεις σε κάθε σημείο της Μεγάλης Βρετανίας, διαδήλωνε και έπαιρνε πολιτικές πρωτοβουλίες. Ανάμεσα σε αυτές ήταν και η θέση του ως προέδρου στο Greece Solidarity Campaign. Παραμονές των ελληνικών βουλευτικών εκλογών είχε δηλώσει πως «η πολιτική της τρόικας και των μνημονίων, σε συνεργασία με αυτή των Ν∆ και ΠΑΣΟΚ, καταστρέφουν τον πολιτισμό και τη δημοκρατία της Ελλάδας» ανάμεσα σε άλλα. Τα λόγια, οι πράξεις και το παράδειγμα του Τόνι Μπεν, σκορπούν στο παρόν μας σαν σπόροι από σακούλι που τρύπησε η τύχη, η εμπειρία και η αισιοδοξία. Έτσι ώστε να φυτρώσει η μέλλουσα ιστορία στα τυχαία εδάφη του χρόνου. http://tsalapatis.blogspot.gr/

Τ. Μπεν: ∆ιαφωνώ ριζικά ότι οι πολίτες είναι απαθείς

ε συνέντευξή του στην «Εποχή» και τον Γιώργο Καλπαδάκη, το 2005, ο Τόνυ Μπεν είχε μιλήσει για τον πόλεμο στο Ιράκ, την ηγεσία του κόμματος των Εργατικών και την πολιτική του Τ. Μπλερ. «Για πρώτη φορά η κοινή γνώμη είναι αριστερότερη από την κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος» είχε τονίσει. ∆ημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από τη συνέντευξη αυτή, την οποία θα βρείτε ολόκληρη στον ιστότοπο της εφημερίδας: «∆ιαφωνώ ριζικά με όσους ισχυρίζονται ότι οι πολίτες, συμπεριλαμβανομένης και της νεολαίας, είναι απαθείς. Πιστεύω ότι οι περισσότεροι πολίτες είναι πάρα πολύ θυμωμένοι που κανείς δεν τους ακούει, και δεν πιστεύουν λέξη από όσα τους λένε. Ο θυμός και η δυσπιστία δεν είναι το ίδιο με την απάθεια. Είναι αμιγώς πολιτικές αντιδράσεις, οι οποίες όμως είναι διαχωρισμένες από την κοινοβουλευτική διαδικασία. Φυσικά, το να είσαι πρωθυπουργός και να λες ότι ο κόσμος είναι απαθής αποτελεί μια ιδιαίτερα βολική δικαιολογία για να κάνεις ό,τι θέλεις, εφόσον κανείς δεν ασχολείται με τα κοινά. Το να είσαι ιδιοκτήτης μέσων ενημέρωσης και να λες ότι ο κόσμος είναι απαθής αποτελεί μια καλή δικαιολογία για να ρίξεις το επίπεδο της ενημέρωσης και να προβάλλεις σκουπίδια στην τηλεόραση, εφόσον κανέναν δεν απασχολούν οι πολιτικές εξελίξεις. Πιστεύω ότι το μεγαλύτερο χάσμα που υπάρχει είναι η υποτίμηση, από πλευράς πολιτικής ηγεσίας, της ευφυΐας των πολιτών. Η εντύπωσή μου είναι ότι οι πολίτες είναι οξυδερκείς και πολύ έξυπνοι. Μπορεί να μην τους αρέσει η κοινοβουλευτική διαδικασία επειδή πιστεύουν ότι δεν τους εκπροσωπεί, αλλά είναι ανεδαφικό να λέμε ότι δεν τους απασχολεί η πολιτική».