Κυριακή 24-11-2013 by epohi

3341

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Εβδομαδιαία εφημερίδα της Ανανεωτικής Αριστεράς • Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013 • Αρ. φ. 1178 • 2 €

Ας μας φτιάξουν τη λίστα των επιτρεπόμενων εκδηλώσεων απόγνωσης ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΗ

Σελ. 10

Όταν παλεύαμε για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, αυτοί απουσίαζαν ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΝΤΑΣ

Σελ. 5

Το πρόβλημα είναι ο υφέρπων εκφασισμός της ελληνικής κοινωνίας

ΑΦΡΟ∆ΙΤΗ ΚΟΥΚΟΥΤΣΑΚΗ

Σελ. 18

Εικονικός προϋπολογισμός ζοφερή πραγματικότητα Με συμπληρωματικό τα σκληρά μέτρα, τον ερχόμενο Απρίλιο Α. ΣΤΡΑΓΑΛΙΝΟΣ

Λεπέν και Βίλντερς κρατούν αποστάσεις από τη Χρυσή Αυγή Σελίδα 14

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΨΥΛΛΑ

Ο πολιτικός πολιτισμός βρίσκεται σε κρίση Σελίδα 20

Η διαπλοκή φέρνει χρεοκοπία

Η «Εποχή» αναλύει την ετήσια έκθεση της Γενικής Γραμματείας Διαφάνειας του υπ. Δικαιοσύνης που «έθαψε» η συγκυβέρνηση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ

σελ.16-17

ΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ

Κληρίδης, ο ιδρυτής τής κυπριακής δεξιάς Σελίδα 11

ΜΙΣΕΛ ΙΣΟΝ

Έξοδος από το ευρώ: ένα τριπλό στρατηγικό σφάλμα Σελίδες 30, 31

Θα δεχθεί ή όχι η τρόικα την ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013; Είναι ή δεν είναι ρεαλιστικός ο προϋπολογισμός του 2014; Θα χρειαστούν ή όχι νέα σκληρά μέτρα για τα επόμενα δύο χρόνια. Τελικά, κρίθηκε σκόπιμο από Αθήνα και τρόικα να μη δοθεί τώρα απάντηση στα καυτά ερωτήματα. Με αποτέλεσμα η συνάντηση Μέρκελ- Σαμαρά να μην αποδώσει τίποτε περισσότερο από τη συμφωνία ότι Μαξίμου, Βρυξέλλες και Βερολίνο χρειάζονται περισσότερο πολιτικό χρόνο –ο καθένας για τους λόγους του. Τον Απρίλιο, λοιπόν, τα σπουδαία. Τότε θα κριθεί το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2013, τότε θα επανεξεταστεί και αναθεωρηθεί ο προϋπολογισμός του 2014, τότε θα κάνουν το λογαριασμό οι τροϊκανοί, για να τον πληρώσουμε, τελικά, εμείς. ∆εν είναι η πρώτη φορά που η ελληνική βουλή θα ψηφίσει έναν εικονικό προϋπολογισμό. Το πρωτοφανές είναι ότι θα ψηφίσει έναν και με τη βούλα υπό αίρεση προϋπολογισμό. Και τον Απρίλιο τι μας περιμένει; Τίποτε περισσότερο από τα γνωστά: η κ. Μέρκελ μάς διεμήνυσε από το Βερολίνο ότι «υπάρχει φως στο τούνελ» τονίζοντας όμως με νόημα, όπως πάντα, την ανάγκη «να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις και να εκπληρωθούν οι δεσμεύσεις» της Αθήνας. Τι σημαίνει αυτό το γνωρίζει πολύ καλά ο ελληνικός λαός, αλλά και η κυβέρνηση: τα «προαπαιτούμενα», οι «δεσμεύσεις», οι «μεταρρυθμίσεις» που απαιτούν οι δανειστές, σημαίνουν νέα βάρη για τις λαϊκές τάξεις και επικίνδυνους σκόπελους για το Μαξίμου.

Απεργιακών κινητοποιήσεων συνέχεια... Τη συνέχιση της απεργίας για 12η εβδομάδα αποφάσισαν οι διοικητικοί υπάλληλοι την ώρα που ο υπουργός Παιδείας ξεκίνησε ξεχωριστές συναντήσεις με τους πρυτάνεις, οι οποίες θα ολοκληρώνονταν χτες. Εν τω μεταξύ, η πρωτοβουλία «ανοιχτές σχολές» της ΟΝΝΕ∆ δεν καρποφόρησε, καθώς η συγκέντρωση που είχαν καλέσει στα Προπύλαια την περασμένη Παρασκευή ήταν άμαζη. Την ίδια ώρα, υπό κατάληψη βρίσκονται 6 από τις 9 σχολές του ΕΜΠ και 8 σχολές του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ τη ∆ευτέρα αναμένονται νέες συνελεύσεις φοιτητικών συλλόγων. Σελ. 7

ΟΙ ΡΑΓΔΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΝΕΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΚΗΝΙΚΟ Γράφουν: Τάσος Παππάς, Έλλη Τριανταφύλλου και Γιάννης Ελαφρός - σελ. 6

Η δημόσια υγεία στο απόσπασμα «Ξαφνικό θάνατο» για τη δημόσια υγεία και χιλιάδες εργαζόμενους ετοιμάζει η κυβέρνηση με τα μέτρα που προωθεί ο αρμόδιος υπουργός, Άδωνης Γεωργιάδης. Η κυβέρνηση, ακολουθώντας πιστά τις επιταγές της τρόικας, διαλύει την πρωτοβάθμια υγεία και με τέχνασμα την κινητικότητα, απολύει χιλιάδες γιατρούς του ΕΟΠΥΥ. Την ίδια ώρα, το υπουργείο με πρόσχημα τη δήθεν ψυχιατρική μεταρρύθμιση, κλείνει τρία ψυχιατρικά νοσοκομεία (ΨΝΑ, ∆ρομοκαΐτειο και ΨΝΘ), καθώς οι ερ-

γαζόμενοί τους βγαίνουν σε διαθεσιμότητα. Η ξαφνική κίνηση του υπουργείου προκάλεσε και την παραίτηση του διοικητή του ΨΝΑ, Όθωνα Χαραλαμπάκη, ο οποίος κατηγόρησε τον Ά. Γεωργιάδη για αφανείς διαδικασίες. Η πολιτική του υπουργείου προκαλεί τις αντιδράσεις του ιατρικού κόσμου, ο οποίος σύσσωμος αντιδρά στα σχέδια απορρύθμισης της δημόσιας υγείας. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Μιχάλης Βλασταράκης, μετά από συνάντηση με τον Αλέξη Τσίπρα, οι διατάξεις αυτές: «εμποδίζουν τον έλληνα πολίτη και τον στερούν από την ανάγκη του να επισκεφθεί το γιατρό και το φάρμακό του».

Εκδίδουν τον Ερντογάν Τσακίρ στη Γαλλία Την έκδοση του τούρκου πολιτικού πρόσφυγα Ερντογάν Τσακίρ στη Γαλλία, αποφάσισε ο Άρειος Πάγος, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα εκδοθεί στην Τουρκία. Ο Ερντογάν Τσακίρ -αν τελικά εκτελεστεί η απόφαση έκδοσης- θα εκτίσει εξαετή ποινή στη Γαλλία για νόμιμες ενέργειες αλληλεγγύης των πολιτικών κρατουμένων στην Τουρκία (διοργάνωση κάμπινγκ, οικονομική ενίσχυση οικογενειών κρατουμένων, συμμετοχή στη διαδήλωση της εργατικής πρωτομαγιάς).

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Noεμβρίου 2013

Θα αφήσουμε όλα τα «λουλούδια» να ξανανθίσουν; Μελαμψές φυλές κοντοπόδαρες/ Σειλινοί του κράτους που ξερνάει και να ’τους/ τσιφτετέλληνες/ με γονείς ληστές των συντρόφων τους θύτες/ για αμνηστία αλήτες/ τώρα διοικητές. Κράτος ασυστόλων/ και πεσμένων κώλων/ κωλοέλληνες. Η χάρτα αυτού του κράτους κρύβει απάτη που φτάνει στον γνωστό αγριορωμιό στο Datsun μιας φυλής που ζει φευγάτη απ’ ό,τι ελληνικό στον κόσμο αυτό. Μασκαρλίκια δες/ στο Άλφα της Αξίας/ της Αρχής της Μίας λουτροκαμπινές. Τιμωρός καιρός/ πέντε αιώνες δύσης/ εθνικής θα ζήσεις/ από δω και μπρος μ’ αγγλικές αλφαβήτες/ μαλλιαροί μου Ελλαδίτες/ θλιβερές μου πορδές. Σκαλιστές σκιές/ μακρυχέρηδες/ με το φως σπασμένο κρατικοποιημένο, Αχ οι Έλληνες! ∆εν ακούει κανείς/ στο χειρότερο/ του Ελληνισμού κομμάτι/ στην Ελλάδα ζεις Μια φάουσα καταπίνει τον αέρα,/ τη θάλασσα, την πόλη, το ιερό,/ πλημμύρισε σκουλίκια η μητέρα/ το ρόδο καταγής βγάζει καπνό. ∆εν υπάρχει ελπίς στην Ελλάδα ζεις. (∆ιονύσης Σαββόπουλος, Κωλοέλληνες)

α πρέπει νά ’ταν μια κρύα Καθαρή ∆ευτέρα του 1989 που ανεβήκαμε στη χιονισμένη Πάρνηθα για να κάνουμε υπαίθρια, κατά το έθιμο, Κούλουμα με τον εννιάχρονο γιο μου (που αισίως διανύει απλήρωτος τον ένατο μήνα, αλλά παραμένει τυχερός που «δουλεύει» και καταγράφεται ως εργαζόμενος χάριν «των στατιστικών της εξουσίας»), τη Στέλλα και την Τζέλα. Ήταν τα πρώτα δύσκολα χρόνια στον απόηχο του χωρισμού μου. Το απόγευμα φρίτταμε και παγώναμε ακόμα περισσότερο στο παγωμένο διαμέρισμα των Αμπελοκήπων ακούγοντας από τον Αθήνα 9,84 τις υποκλαπείσες συνομιλίες για τον Κοσκωτά, τον Κουτσόγιωργα και τον Αντρέα Παπανδρέου. Με τον καιρό ακόμα και οι υποκλοπές απέκτησαν αίγλη κι εγκυρότητα, ώστε να επικαλούνται με καμάρι «τον επίσημο κοριό της ΕΥΠ» δικαστές και αθλητικογράφοι του SKY «στη δίκη της ∆ευτέρας». Ακόμη και οι δίκες έδωσαν τόση υπόσταση στο είναι μας που ταυτιστήκαμε μαζί τους, τις συνηθίσαμε και τις απομυθοποιήσαμε σαν το συνάχι και την ίωση. Έπαψαν να μας ενοχλούν. Ανιστόρητα τότε, θεωρούσα την κατρακύλα αυτή ως μια απ’ τις χειρότερες του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Στην ακμή του όλο αυτό το μόρφωμα από παράνομους διορισμούς, προαγωγές-εξανδραποδισμούς και υποταγή στον πράσινο ήλιο για να επιζήσεις, να δουλέψεις, ή να μετατεθείς. δυναμικές απεργοσπασίες χάριν του σοσιαλιστικού οράματος, άλωση Βουλής και συνδικάτων με φανερές ψηφοφορίες, διαπόμπευση ανθρώπων και διαστρέβλωση κάθε αλήθειας, που καταλάβαμε έκτοτε πως όφειλε να υπηρετεί πιστά μονάχα το συμφέρον της αλλαγής. Πού να τολμήσεις να πεις πως τέτοια έκανε κι ο «υπεύθυνος προπαγάνδας του Ράιχ», Γκέ-

μπελς, εμπνευστής ακόμα και του εμπρησμού του Ράιχσταγκ τον Φλεβάρη του 1933. (Συγγενείς ακόμα και στις οικονομικές ατασθαλίες, αφού στη διάρκεια της θητείας του, ο πάμπτωχος Γκέμπελς, απέκτησε οικονομική ευμάρεια και δύο πολυτελείς εξοχικές κατοικίες στις λίμνες Κόσταντς και Βάνζεε. Με τον πάντα διακριτικό, έναντι των συνεργατών του, Χίτλερ να λέει το περίφημο: «Είπαμε να κάνει ένα μικρό δωράκι στον εαυτό του, αλλά αυτός το παράκανε»). Εμείς απλώς διαβάζαμε τους ύμνους για τη θαυματουργή τηλεσκηνοθεσία Μπρισίμ –παρεμπιπτόντως ο Γκέμπελς μεγαλουργούσε στο ραδιόφωνο– και αντιτάσσαμε τις λιγοστές πάνινες σημαίες μας, στα πρασινογάλαζα πλαστικά σημαιάκια μιας χρήσης κι αυτά, σαν τις σερβιέτες. Αφοπλιστικά περιέγραφε το όλο μόρφωμα στο σκετς «Μ’ αρέσω» της Ελεύθερης Σκηνής στο Θέατρο Βέμπο (1982) ο Μίμης Χρυσομάλλης στο αξέχαστο «βουλκανιζατέρ ο Λάκης»: […] Εμένα και το αίμα που τρέχει στις φλέβες μου είναι πράσινο, πιο πράσινο κι απ’ το γρασίδι στο γήπεδο της Λεωφόρου… Αντρέας και ξερό ψωμί, Αντρέα προχώρα μόνος σου, Αντρέα είσαι πάνω απ’ όλα, πάνω κι απ’ μένα που έτσι και περάσω απ’ το Κολωνάκι ακριβαίνουν 50 δραχμές το ουίσκι, Αντρέα είσαι φίρμα, Αντρέα είσαι δύναμη, Αντρέα είσαι αυτάρκης/ μετά από σένα ο Λάκης… Κι έκλεινε το νούμερο ο Χρυσομάλλης εξίσου προφητικά με το «οι κυβερνήσεις πέφτουνε αλλά ο Λάκης μένει/ μας διοικεί, μας τυραννά/ μας γονατίζει, μας πουλά/ κι όλους μας κοροϊδεύει». Όσο σκληροί κι αν είναι οι στίχοι του Σαββόπουλου που προτάσσω δεν παύουν να είναι ανατριχιαστικά ακριβείς, καίρια

περιγραφικοί και δυσάρεστα προφητικοί στο «πέντε αιώνες δύσης/ εθνικής θα ζήσεις/ από δω και μπρος…». Κι αν κάποιοι σπεύσουν να με ψέξουν για τον Σαββόπουλο ή να με ταυτίσουν με τα ελληνοπρεπή κι εθνοκεντρικά του θα πρέπει να θυμίσω τουλάχιστον τη «Συγκέντρωση της ΕΦΕΕ», το ηχογραφημένο λογοκριμένα από την κυβέρνηση Καραμανλή «Μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο» [Κοεμτζή] και βέβαια τη «Θανάσιμη μοναξιά του Αλέξη Ασλάνη». Έργο τόσο πολιτικό που 57 Τατσόπουλοι και 60 Ψαριανοί, εκλεγμένοι με ευλογίες αριστερής ηγεσίας και ψηφοφόρων για να μη ξεχνιόμαστε, δεν μπορούν να φτάσουν. Αφήνω σε άλλους την υπηρεσία ύμνων και αναθέματος που κατά καιρούς διαμορφώνεται συγκυριακά εκ του αποτελέσματος, ενώ θα έπρεπε να προβλεφθεί από έναν πολιτικό φορέα που είναι υποχρεωμένος μάλλον να χαράζει πολιτική από του να γαλουχεί οπαδούς. Άλλωστε τους προαναφερθέντες Τατσοπουλοψαριανούς μάλλον η μάνα μου τους έβαλε στη λίστα. Χαλαρός ο ένας με γιλεκάκια αλά φωτορεπόρτερ, μπαρουτοκαπνισμένος τσολιάς ο άλλος με τις ευλογίες του Προτοσάλτε, (και θητεία στο Συγκρότημα), τι να σου κάνει αγράμματη γυναίκα; Ενέδωσε. Χτυπάει τώρα το κεφάλι της στον άλλο κόσμο αλλά ποιος να την ακούσει; Αυτοί (και δυστυχώς κι άλλοι σε παρελθόν, παρόν και μέλλον) τρούπωσαν. ∆εινοπαθήσαμε πολλές φορές από γραφικούς. Ας μην ακολουθήσουν τώρα και οι απερίγραπτοι. Κώστας Κρεμμύδας mandragoras_magazine@yahoo.gr

ΑΦΡΟ∆ΙΧΤΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΟΧΘΗΣ Ηλίας Κανέλλης έγραψε προχθές 0 Οάρθρο που δίνει νέα γραμμή στα

«Νέα». – Η λεζάντα, σαν να βγαίνει δια στόµατος Στάλιν, έγραφε ότι «ο Τσίπρας βλέπει σταλινικό τον Τύπο που του ασκεί κριτική, αλλά δε βλέπει ότι στο κυνήγι της εξουσίας τον συντροφεύουν νεοσταλινικές ύαινες». ∆εν τις ονοµάτισε όµως, για να τις µάθουµε και εµείς για να φυλάµε τον κώλο µας. Άργησε μια μέρα να γράψει, εμμέσως, ότι ο Τσίπρας δεν είναι σταλινικός. Αν το είχε προλάβει το πρωτοσέλιδο φωτομοντάζ με τον Στάλιν, ως Παναγία βρεφοκρατούσα, να κρατά τον Τσίπραμωρό, με τη σημαία της Σοβιετίας και τον τίτλο «το φάντασμα του Στάλιν πάνω από τον ΣΥΡΙΖΑ», θα ήταν διαφορετικό. – Μπορεί να τον έβγαζε σε φωτοµοντάζ µε τον Μάο, που ενώ ήταν σταλινικός, δεν χρεώνεται ως τοιούτος. Εκεί που μας τάπωσε, ήταν με το επιχείρημα «πώς θα μπορούσε μια εφημερίδα, ένα κανάλι να έχει σχέση με ένα σύστημα κεντρικής εξουσίας στη χειραγώγηση και το συστηματικό διωγμό των αντιπάλων του;». – Α πα, πα! Είναι δυνατόν τα ΜΜΕ να υπηρετούν σύστηµα κεντρικής εξουσίας; Πουθενά στον κόσμο δεν παρατηρούνται αυτά, παρά μόνο σαν θλιβερές εξαιρέσεις, όπως ο σταλινισμός. – ∆ηµοσιογραφικό είναι ό,τι είναι αληθινό. Μια και παραφράσαμε τον Σολωμό, οφείλουμε να γνωστοποιήσουμε ότι τα δικαιώματα του Εθνικού Ύμνου τα εκμεταλλεύεται ιδιωτική εταιρία. – Το παραδέχτηκε και ο υπουργός Εθνικής Άµυνας Παναγιωτόπουλος, αποκαλύπτοντας, ταυτόχρονα, προσπάθεια πολιτικής εκµετάλλευσης από την αντιπολίτευση. Εδώ που τα λέμε, αν υπήρχε το Mega στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, οι βανδαλισμοί και η πόλωση θα είχαν αποφευχθεί. – Θα είχε χτυπηθεί εν τη γενέσει του ο λαϊκισµός και η ροπή προς τη βία από τους καταληψίες.

G 1

και η όµορος Ηλεία ήταν σεισµόπλη«Υποφέρω, υποφέρω, υποφέρω πολύ, φασίστα θώςΤελικά, κτες. ξεπεράστηκε η αμηχανία των υnποστηρικτών της ρύθμισης: δηλαδή εΣφακιανάκη έχασες και τη Βανδή» ντάχθηκαν στην επιδότηση όχι γιατί ήταν σεισμόπληκτες, αλλά γιατί ήταν το νοτιόθα υποστούµε τη µοίρα που συνοδεύει διάλογος στο δελτίο των 8:00 θα τερο άκρο της Ελλάδας. 4Ομπορούσε µια τέτοια εκλογή». να εξελιχθεί ως εξής: Πρε– Νέο µπάχαλο σίγουρα θα γίνει. Η Πολιτικοί πρόσφυγες χωρίς πολιτικό τεντέρης: «Μα σε ποια εποχή βρίσκονται Κρήτη είναι το νοτιότερο και µάλιστα κοι= άσυλο όμως, έτσι, για να αισθανθούν οι καταληψίες! Ακούς να ζητάνε Ψωμί, τά προς τη φλεγόµενη περιοχή της ΛιΠαιδεία, Ελευθερία! Όλα διατίθενται εν αφθονία και δωρεάν». Τσίμας: «Και όχι μόνο αυτά, Γιάννη. ∆είχνουν το απεχθές πρόσωπο της καταστροφής του Ιδρύματος. Την περιουσία του ελληνικού λαού». Τρέμη: «Και δεν είναι μόνο αυτά. Προβαίνουν σε πειρατικές ενέργειες, φτιάχνοντας ραδιοσταθμό, βάζοντας τραγούδια, ακόμα και τον Εθνικό Ύμνο, χωρίς να πληρώνουν πνευματικά δικαιώματα. – Αυτός ο διάλογος θα ισοπέδωνε τη Χούντα. Το κανάλι, όπως γράφει ο Κανέλλης, υπηρετεί τη δηµοκρατία µε την κριτική, το λόγο, τον αντίλογο, την αντιπαράθεση. Για παράδειγμα, το «Βήμα» έγραψε ότι «ο Βενιζέλος δεν ελέγχει ούτε την κοινοβουλευτική ομάδα, αλλά ούτε και τους κομματικούς μηχανισμούς». – Η δύναµη της ανεξάρτητης, ερευνητικής δηµοσιογραφίας. Ο Βενιζέλος το διάβασε, αρρώστησε και δεν πήγε στην κοινοβουλευτική οµάδα, για να πληροφορηθεί ποιος θα γίνει ο επόµενος αποστάτης. Ο μόνος που διάβασε σωστά τον Κανέλλη, ήταν πάλι ο Πάγκαλος. – «Θα ήθελα να προειδοποιήσω τους υποψήφιους αποστάτες, ότι µπορούν να βρεθούν ξαφνικά και δαρµένοι και βρεγµένοι. Μπορεί να βγει ο Τσίπρας µε 70%, οπότε θα µπούµε σε αεροπλάνο και θα φύγουµε το βράδυ των εκλογών. Αλλιώς

τι εστί βερίκοκο με την ισχύουσα ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική. – Και αυτό το έπιασε, ο µπαγάσας. Παραδέχεται δηµοσίως ότι θα βγει ο ΣΥΡΙΖΑ. Μέχρι τότε, ο Βενιζέλος συνεχίζει να χτίζει το ίματζ του. Εν όψει της προεδρίας της ΕΕ παρήγγειλλε γραβάτες και φουλάρια αξίας 147.000 ευρώ. – Για σώβρακα, που οι εταίροι µας τα θέλουν καθαρά, δε µάθαµε πόσα θα ξοδέψουµε. Πιθανόν να κρύβονται στον κωδικό «πλενόµαστε και ερχόµαστε», ύψους 69.000. Φαίνεται ότι ο Βενιζέλος τα ‘χει χάσει τελείως. – Γιατί δεν έκανε τις συνόδους της Προεδρίας στις παραµεθόριες περιοχές; Θα µας κόστιζαν φθηνότερα. Οι επιχειρήσεις, ανάλογα με την περιοχή στη μισθοδοσία του προσωπικού τους, επιδοτούνται από 12% έως 1%. – Επί ΠΑΣΟΚ, µε πρόσχηµα τους σεισµούς, έβαλαν στις «παραµεθόριες» τις δύο από τις τέσσερις επαρχίες του νοµού Μεσσηνίας: Καλαµάτας και Μεσσήνης. Ξεσηκώθηκε το σύμπαν, με υπονοούμενα για ρουσφέτι στον Σαμαρά. – Και τι δεν είπαν! Ότι και οι υπόλοιπες δύο επαρχίες της Μεσσηνίας κα-

]

βύης. Άσε που οι Ηλείοι δήλωσαν ότι και αυτοί είναι παραµεθόριοι, γιατί συνορεύει µέσω της Αδριατικής, µε την Ιταλία. Πάντως, τυχεροί οι Μεσσήνιοι. Ο βουλευτής των ΑΝ. ΕΛ. Καπερνάρος αποκάλυψε ότι θα γίνει στην Καλαμάτα βάση εκτόξευσης διαστημοπλοίων για τουριστικούς λόγους. – ∆υστυχώς, δεν θα προλάβει το έργο η κυβέρνηση για να το σκάσει µαζί µε τον Πάγκαλο. Και µ’ ένα ελικόπτερο πάντως, γίνεται περίφηµα η δουλειά.

Γεράσιμος ο Αλιεύς

ΕΒ∆ΟΜΑ∆ΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α ΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ Ιδιοκτήτης: Εκδοτικός - ∆ημοσιογραφικός Συνεταιρισμός Κοινωνικών, Πολιτικών και Πολιτιστικών Μελετών και ∆ραστηριοτήτων Η ΕΠΟΧΗ, ΣΥΝ Π.Ε. Ακαδημίας 62, 5ος όροφος, Αθήνα 106 79 ΤΗΛΕΦΩΝΑ 3616702 3619513 - 3619514 FAX: 3619610 Εκδότρια: Ασημίνα ∆αβάκη - Κλαυδιανού Συνδρομές (σε ευρώ) • Εσωτερικού: 140 • Kύπρος: 240 • Ευρώπη: 240 • Λοιπός κόσμος: 240 Α.Φ.Μ. 096207018 - ∆ΟΥ: A’ Αθηνών Αρ. Λογαριασμού: 72038528658 ΙΒΑΝ GR 3801107200000072038528658 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ηλεκτρονική ∆ιεύθυνση: epohigr@gmail.com www.epohi.gr Κωδικός εντύπου: 3341

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Noεμβρίου 2013

Του ΑΝ∆ΡΕΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ από την «Καθημερινή»

Α. Μέρκελ: Τις επόμενες ημέρες η συμφωνία με τους Σοσιαλδημοκράτες Μέσα στη βδομάδα αναμένει η Α. Μέρκελ να επιτευχθεί η συμφωνία για το σχηματισμό κυβέρνησης «μεγάλου συνασπισμού». «Θα προσπαθήσουμε να τελειώσουμε, αλλά αυτές οι επόμενες ημέρες θα είναι δύσκολες», δήλωσε η Μέρκελ σε συνέδριο της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης [CDU] στο Μόναχο. «Έχουμε σαφείς ιδέες για το τί θέλουμε. Ωστόσο θα πρέπει να δεχθούμε συμβιβασμούς […]. Ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να σχηματίσουμε κυβέρνηση. Αλλά δεν θα είναι εύκολο», πρόσθεσε. Τα κόμματα έχουν δώσει διορία ως την Τρίτη για την επίτευξη μιας συμφωνίας, ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος για να μπορέσει να ορκιστεί νέα κυβέρνηση πριν το τέλος του ∆εκεμβρίου. Οι ομάδες εργασίας επεξεργάζονται συμβιβασμούς πάνω σ' ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από την οικονομία και τις τράπεζες ως το ευρώ και την ενέργεια. Θεωρείται σίγουρο ότι θα καθιερωθεί κατώτατος μισθός μιας και έχουν βάλει βέτο οι Σοσιαλδημοκράτες [SPD]. Στο μεταξύ, το συντηρητικό κόμμα της Μέρκελ κάλεσε χθες Σάββατο, το Κόμμα των Πρασίνων σε συνομιλίες για το σχηματισμό συνασπισμού που θα κυβερνήσει στο κεντρικό κρατίδιο της Έσσης. Στις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου στο κρατίδιο αυτό, η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση [CDU] της Α. Μέρκελ κέρδισε μόνον 47 από τις 110 έδρες της τοπικής βουλής.

ΕΡΧΕΤΑΙ ΣΥΜΠΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕ ΣΚΛΗΡΑ ΜΕΤΡΑ

Σε διπλή παγίδα

λοι γνωρίζουν το παιχνίδι – και εντυπώσεων- που παίζεται, όπως και την κατάληξη του. Ο Αντ. Σαμαράς, υλοποιώντας σχέδιο διαφυγής του, με τη βοήθεια των συστημικών μέσων ενημέρωσης, επιστρέφει, για μια ακόμα φορά, τροπαιούχος από το Βερολίνο έχοντας κατατροπώσει Α. Μέρκελ, Β. Σόιμπλε και λοιπούς Ευρωπαίους –ο επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, τον στενοχώρησε αλλά ποιος ασχολείται μ’ ένα αχυράνθρωπο των Γερμανών; «Είναι σημαντικό η ελληνική κυβέρνηση να τηρήσει τις δεσμεύσεις τις οποίες υπέγραψε», είπε ο Πρόεδρος του Eurogroup. «Το τείχος… έπεσε, καθ’ υπερβολή, και στην ελληνική περίπτωση», όπως έγραψε και το έγκριτο Βήμα [22.11.13]. Ενέσεις «ελπίδας» Ό Αντ. Σαμαράς πράγματι «κέρδισε» πολιτικό χρόνο, προκειμένου να υλοποιήσει τα όσα έχει υπογράψει στα μνημόνια, να συνεχίσει, δηλαδή, την πολιτική της λιτότητας –«οι μεταρρυθμίσεις έχουν παρουσιάσει αξιοσημείωτα αποτελέσματα και πρέπει να συνεχιστούν», είπε η Α. Μέρκελ. Γνωρίζουν και οι δύο ότι αν εφαρμόζονταν τα μέτρα στις προβλεπόμενες προθεσμίες, η κυβέρνηση θα κατάρρεε την επόμενη στιγμή. Το Μαξίμου, λοιπόν, προσπαθεί να προβλέπει και να μην ξεπερνά το σημείο αντοχής / «θραύσης» της κοινωνίας και των βουλευτών που το στηρίζουν. Πάντα, όμως, παραμονεύει και ο ξαφνικός θάνατος για την κυβέρνηση κι αυτό προσπαθούν να αποφύγουν Α. Μέρκελ και Β. Σόιμπλε. Την ώρα, λοιπόν, που πιέζουν «η Ελλάδα να τηρήσεις τις δεσμεύσεις της, η Ελλάδα να αναλάβει τις ευθύνες της», επαναλάμβανε συνεχώς η γερμανίδα καγκελάριος- φροντίζουν να βλέπουν μισογεμάτα ποτήρια και φώτα στο τούνελ -ενέσεις ελπίδας στους πολίτες. Ο Β. Σόιμπλε, μάλιστα, υπερασπιζόμενος, όπως και η Α. Μέρκελ, την πολιτική λιτότητας τόνιζε πως για την Ελλάδα «οι αποφάσεις των τελευταίων ετών ήταν στη σωστή κατεύθυνση» παραδεχόμενος, όμως, πως η ευρωζώνη «δεν πέρασε ακόμα το βουνό»! Το Βερολίνο δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά - το «πειραματόζωο» δεν πρέπει να πεθάνει. Και, βέβαια, είναι και τα δισεκατομμύρια που χρωστά, πλέον, η χώρα. Τη στηρίζουν για να συνεχίσει τη λιτότητα, με πρόβλεψη για νέα μέτρα,

H κυβέρνηση στο Βερολίνο συμφώνησε σε δύο κύρια ζητήματα. Πρώτον ότι θα συνεχίσει την πολιτική της λιτότητας, μια και όπως σημείωσε η Ά, Μέρκελ, είναι «ο σωστός δρόμος», παρόλο που σήμερα βρισκόμαστε στο ίδιο ακριβώς σημείο απ’ όπου ξεκινήσαμε, με το χρέος, μάλιστα, αυξημένο κατά αρκετά δισεκατομμύρια. Δεύτερον, δεχτήκαμε τη λειτουργία του Μηχανισμού διάσωσης, EMS, ως «δανειστή έσχατης ανάγκης» [Lender of last resort], γεγονός που σημαίνει ότι τις τράπεζες, στο άμεσο μέλλον, θα διασώζουν, με διαδοχικά «κουρέματα», οι κάτοχοι ομολόγων, οι μέτοχοι και οι καταθέτες κατά σειρά! Το Μαξίμου «κέρδισε» πολιτικό χρόνο έως τον Απρίλιο, όταν θα ξεκινήσουν και οι διαπραγματεύσεις για νέο μνημόνιο και «πακέτο διάσωσης». Πίστωση χρόνου που βολεύει και τους Ευρωπαίους, προκειμένου πριν από τυχόν «κούρεμα» να έχουν διεξαχθεί οι ευρωεκλογές. αλλά και με αιχμές κατά του ∆ΝΤ –«πολλοί στην τρόικα δεν πίστευαν ότι η Ελλάδα θα τα κατάφερνε. Τα κατάφερε, όμως, και γι’ αυτό αισθάνομαι σεβασμό», τόνισε η Α. Μέρκελ. «Αβλαβής διέλευση» Βερολίνο και Βρυξέλλες ζουν με το μόνιμο φόβο της κοινωνικής έκρηξης στην Αθήνα. Σε κρίσιμες στιγμές χαλαρώνουν τη θηλιά, όπως σήμερα. Και δέχονται την κατάθεση εικονικού προϋπολογισμού, την αλλαγή στους φόρους ακινήτων και την μπάλα στην εξέδρα για τους πλειστηριασμούς. Έτσι, το Μαξίμου ελπίζει να εξασφαλίσει «αβλαβή διέλευση» από τη Βουλή για ακίνητα και προϋπολογισμό χωρίς εκπλήξεις. Την ίδια ώρα, όμως, το Μαξίμου αποδέχεται ότι θα υπάρξει και συμπληρωματικός προϋπολογισμός με μέτρα, όπως αποκάλυψε ο εκπρόσωπος τύπου του Όλι Ρεν –«τις επόμενες εβδομάδες θα διευκρινιστεί αν θα απαιτηθούν περαιτέρω προσαρμογές και το ενδεχόμενο να παρουσιάσει η Ελλάδα τροποποιημένο ή συμπληρωματικό προϋπολογισμό, κάτι που είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης αν αυτό είναι αναγκαίο». Τα μέτρα που προαναγγέλλει ο εκπρόσωπος του Όλι Ρεν, και ακυρώνουν ουσιαστικά τον προϋπολογισμό που κατέθεσε η κυβέρνηση, θα είναι πέραν αυτών που προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2014 -5,5 δισ. ευρώ από τα οποία τα 2,3 δισ. από αύξηση της φορολογίας και 3,2 δισ. από τις περικοπές των δημοσίων δαπανών. Υπάρχει, βέβαια, και το χρηματοδοτικό κενό των 4,5 δισ. ευρώ, καθώς η χώρα είναι αναγκασμένη να καταβάλει 68,6 δισ. ευρώ για ομόλογα και έντοκα γραμμάτια μέσα στο 2014! Αυτό το «κενό» θα κληθούν να πληρώσουν οι εργαζόμενοι με νέες μειώσεις σε εφάπαξ [από 01.01.14], επικουρικές συντάξεις [από 01.07.14], συμπίεση μισθών,

κ.λπ., ενώ το υπόλοιπο ποσό θα καλυφθεί από το μηχανισμό στήριξης [περίπου 20 δισ. ευρώ] και από εκδόσεις έντοκων γραμματίων. Ωστόσο, με τον προϋπολογισμό κυριολεκτικά στον «αέρα», φαίνεται να υπήρξε συμφωνία στο Βερολίνο ώστε τα νέα μέτρα να εμφανιστούν μετά τις ευρωεκλογές. Λύση - πακέτο Τον Απρίλιο του 2014 θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για συνολική ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Πρόκειται για τον αρχικό σχεδιασμό των Ευρωπαίων, που δεν θέλουν «κουρέματα» και ρυθμίσεις του χρέους πριν τις ευρωεκλογές, αν και κρίνονται απαραίτητες μια και το χρέος δεν θα καταστεί διαχειρίσιμο ούτε το 2022! Η χώρα, όμως, επί της ουσίας, βρίσκεται στο ίδιο ακριβώς σημείο που ήταν και πέρυσι! «∆ιαπραγματεύεται» το επόμενο μνημόνιο, το νέο πακέτο «διάσωσης», χωρίς να συζητά συνολική λύση του προβλήματος, μια λύση

- πακέτο. Το 2014, όμως, φαίνεται ότι θα είναι χρονιά διευθετήσεων για την Ευρώπη: κυβέρνηση του μεγάλου συνασπισμού στη Γερμανία, ευρωεκλογές, Ιταλία σε μόνιμη πολιτική κρίση με το δημόσιο χρέος να βρίσκεται εκτός ελέγχου, η Γαλλία να προσπαθεί να της… μοιάσει, η Γερμανία να πιέζεται για αλλαγές στα εργασιακά με την καθιέρωση κατώτατου μισθού και αυξήσεων! Είναι η ευκαιρία της Ελλάδας για ουσιαστική λύση. Αρκεί να μη «διαπραγματεύεται» βήμα προς βήμα [αυτά τα προαπαιτούμενα γι’ αυτή τη δόση, εκείνα για την άλλη, κ.λπ.], αλλά να απαιτήσει συνολική προσέγγιση. Η ελληνική προεδρία Πληροφορίες αναφέρουν ότι αξιωματούχοι του ΟΟΣΑ και του ∆ΝΤ [χαρακτηριστική η σιωπή του το τελευταίο διάστημα] καθώς και σύμβουλοι του Αντ. Σαμαρά συστήνουν στην ελληνική κυβέρνηση να οδηγήσει σε αποτυχία τις «διαπραγματεύσεις» και

Υπηρέτης δύο συστημάτων «Υπηρέτη δύο συστημάτων» χαρακτήριζε η «Εποχή», στο προηγούμενο φύλο, τον Αντ. Σαμαρά. «Η πορεία των «μεταρρυθμίσεων» έχει φτάσει στα όριά της, σε μια ουσιαστική καμπή, και, πλέον, δεν ταυτίζονται πλήρως τα συμφέροντα των δύο συστημάτων –ευρωπαϊκό και εγχώριο- που καθόριζαν τη στάση του Αντ. Σαμαρά και της κυβέρνησής του», σημειώνεται στο κείμενο της «Ε». Τα «δύο αυτά συστήματα φαίνεται να «αυτονομούνται», να λειτουργούν σε περιπτώσεις ακόμα και ανταγωνιστικά, ενίοτε και να συγκρούονται. Πάντα, βέβαια, θα υπάρχουν ταυτίσεις σε πρόσωπα και σκοπούς μεταξύ εγχώριας και εξωχώριας διαπλοκής». Πριν περάσει μια βδομάδα, ο επικεφαλής του Euro Workingk, Τόμας Βίζερ, ήρθε να επιβεβαιώσει την «Εποχή» δηλώνοντας στο ΑΠΕ ότι «οι τομείς στους οποίους χρειάζεται επιτάχυνση των προσπαθειών είναι εκείνοι όπου απειλούνται κατεστημένα συμφέροντα. Όπως συνηθίζεται σε τομείς όπου υπάρχουν κατεστημένα συμφέροντα, λίγοι προνομιούχοι προστατεύονται από τον ανταγωνισμό και ευνοούνται εις βάρος του υπόλοιπου πληθυσμού». Και αναφερόμενος στο πολιτικό προσωπικό της κυβέρνησης τόνισε ότι ο ρόλος τους είναι «να υπερασπίζονται αυτές τις μεταρρυθμίσεις, που ωφελούν ευρέα τμήματα του πληθυσμού και οι οποίες θα τονώσουν την ανάπτυξη και την απασχόληση. Οι πολιτικοί δεν εξελέγησαν για να προστατεύουν ειδικά συμφέροντα». Εμείς τι να προσθέσουμε; Απάντηση από κανέναν πολιτικό δεν διαβάσαμε.

να πιέσει για συνολική λύση. Έτσι και αλλιώς το επόμενο διάστημα οι οικονομικές υποχρεώσεις της χώρας είναι ελάχιστες και μπορούν να καλυφθούν με την έκδοση εντόκων γραμματίων. Τα 1,85 δισ. ευρώ που «οφείλουμε» σε ομόλογα στις 11 Ιανουαρίου τα διακρατούν η ΕΚΤ και άλλες κεντρικές τράπεζες χωρών της ευρωζώνης. Παράλληλα «συστήνουν», ανεπισήμως, στην κυβέρνηση να εκμεταλλευθεί την ελληνική προεδρία που φαίνεται να εξασφαλίζει ένα εξάμηνο ανοχής. «Η Ελλάδα αναλαμβάνει την προεδρία στις αρχές του 2014 και δεν θα πρέπει να βαρύνεται με διαπραγματεύσεις όταν αρχίσει, υπάρχουν μεν ανοικτά ζητήματα αλλά δεν είναι θέμα το αν το δημοσιονομικό κενό είναι μισό, ένα ή ενάμισι δισ. ευρώ», τόνισε η γερμανίδα καγκελάριος. Και «κούρεμα» καταθέσεων Τι θα κάνει το Μαξίμου; Προς ώρας ακολουθεί κατά γράμμα τις εντολές της μαμάς - Μέρκελ χωρίς καμιά διαφοροποίηση –ούτε καν πρόθεση δεν εκφράζει. Παράλληλα αποσιωπά, όπως και όλα τα συστημικά μέσα ενημέρωσης, την απόφαση βόμβα του Eurogroup για «κούρεμα» των καταθέσεων. Η απόφαση του Eurogroup να καθορίσει ως «δανειστή έσχατης ανάγκης» [Lender of last resort] τον ΕSM σημαίνει ότι η διάσωση των τραπεζών στο μέλλον θα γίνεται από διαδοχικά «κουρέματα» των ομολογιούχων μειωμένης εξασφάλισης, των μετόχων και το τέλος των καταθετών! Κυβέρνηση και μέσα ενημέρωσης προσπαθούν να «θάψουν» το θέμα, μια και, προς το παρόν, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας [ΤΧΣ] διαθέτει τα απαραίτητα κεφάλαια για στήριξη των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, καθώς και της τράπεζας Αττικής, που έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί πλήρως. Το πρόβλημα θα προκύψει αν οι τράπεζες χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση, οπότε αναγκαστικά το ΤΧΣ θα προσφύγει για στήριξη στον ESM. Όσον αφορά τις καταθέσεις, ισχύει η διασφάλισή τους μέχρι 100.000 ευρώ ανά λογαριασμό, ανά τράπεζα και ανά φυσικό πρόσωπο.

Θ. Μιχόπουλος

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

Από την «αποστασία» στην πολιτική ανατροπή Ποιες μετακινήσεις μπορεί και αξίζει να επιδιώξει ο ΣΥΡΙΖΑ

χρησιμοποίηση του όρου «αποστασία» στην Ελλάδα μετά το 1965 δεν μπορεί να γίνει με ουδέτερο τρόπο. Ο όρος, που έχει από μόνος του αρνητικό πρόσημο ως αρνητική μεταστροφή απόψεων στη νεότερη πολιτική ιστορία της Ελλάδας συνδέεται με την εγκατάλειψη μιας προοδευτικής τοποθέτησης (της αντιμοναρχικής και αντιδεξιάς πολιτικής της Ένωσης Κέντρου) και της μετακίνησης στο στρατόπεδο των δυνάμεων που λειτούργησαν ως ανάχωμα στην πίεση για εκδημοκρατισμό και εκσυγχρονισμό της πολιτικής ζωής. Αυτό το στοιχείο έκριναν, η σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και το συγκεκριμένο συγκρότημα του τύπου που ενεργεί ως στήριγμά της, ότι τους επιτρέπει να χρησιμοποιήσουν επικοινωνιακά τον όρο «αποστασία», προκειμένου να αποτρέψουν τα αποτελέσματα της έκκλησης του ΣΥΡΙΖΑ προς τους βουλευτές να πάψουν πια να ψηφίζουν τα καταστροφικά για την οικονομία και την κοινωνία μνημονιακά μέτρα: όποιος επηρεαστεί από την έκκληση αυτή, υποτίθεται ότι ταυτίζεται με τους αποστάτες που εγκατέλειψαν την προοδευτική Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου, για να συνεργαστούν με την ΕΡΕ και τα ανάκτορα, που εκπροσωπούν τη συντήρηση, την αντίδραση. Επιπλέον, η επιλογή τους να χρησιμοποιήσουν τον όρο «αποστασία», στηρίζεται και σε μία ακόμα λαθροχειρία. Η επίθεση που δέχτηκε τότε η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου, αποσκοπούσε, διά της απόσπασης βουλευτών, στη στήριξη άλλης κυβέρνησης, δεξιότερου και βασιλικότερου προσανατολισμού από τη νόμιμη, από την ίδια βουλή και όχι με προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία. Σήμερα, αυτό που ζητάει ο ΣΥΡΙΖΑ επίμονα, δεν είναι καλύτερα μαγειρέματα στην υπάρχουσα βουλή. Ζητάει προσφυγή στις κάλπες, γιατί διαπιστώνουμε όλοι, πέραν των άλλων, διάσταση μεταξύ ασκούμενης πολιτικής και λαϊκής θέλησης. Προχειρότητα και πανικός Η επιλογή τους να καταφύγουν σε τέτοιου είδους λαθροχειρίες είναι αποτέλεσμα πρόχειρης ανάλυσης, που προδίδει πανικό.

πρόσωπα και πολιτικές δυνάμεις στο χώρο του κέντρου, που θα ήθελαν για λόγους και μόνο αυτοσυντήρησης και πολιτικής επιβίωσης, να περιοριστούν σε επιφανειακές αλλαγές, σε ένα πολιτικό λίφτιγκ, προκειμένου να αποφύγουν τώρα τα δύσκολα – και ύστερα βλέπουμε. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ διολισθήσει για ευκαιριακούς λόγους σε μια τέτοια λογική, τότε θα έχει διαπράξει ατόπημα πολύ σοβαρότερο από αυτό για το οποίο τον κατηγορεί με άσφαιρα πυρά ο κ. Βενιζέλος. Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ;

Για δύο, τουλάχιστον, λόγους: πρώτον, γιατί με ελάχιστη προσπάθεια αντιλαμβάνεται ο καθένας ότι πρόκειται για πλήρη αντιστροφή της σημερινής πραγματικότητας και, δεύτερον, γιατί η συνειρμική αποτελεσματικότητά της αφορά κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, πολύ μικρό τμήμα του πληθυσμού, τους άνω των 65, και μάλιστα τους εξ αυτών συντηρητικούς. Ο πνιγμένος, όμως, από τα μαλλιά του πιάνεται… Φωνάζει ο κλέφτης... ∆υστυχώς για τη σημερινή ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, που θέλει να εμφανίζεται ως κληρονόμος της Ένωσης Κέντρου, είναι η ίδια που επέλεξε ως σανίδα σωτηρίας όχι μόνο την καταστροφική πολιτική των μνημονίων, αλλά και τη συνεργασία με την πιο δεξιά εκδοχή της Ν∆, προκειμένου να διασώσει τη μνημονιακή πολιτική και τον εαυτό της. Την επομένη, μάλιστα, μιας εκλογικής αναμέτρησης, κατά την οποία διακήρυττε σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να συνεργαστεί με τη Ν∆! Ισχυρισμό που δεν τον πρόβαλε μόνο ως προεκλογικό πυροτέχνημα αλλά επιχείρησε να τον αξιοποιήσει και μετεκλογικά, με το πρόσχημα της κυβέρνησης «εθνικής σωτηρίας». Στην οποία κατάφερε –εκβιαστικά σε μεγάλο βαθμό– να σύρει τη ∆ΗΜΑΡ και επιχείρησε να εμπλέξει και τον ΣΥΡΙΖΑ. Η πολιτική αποστασία, συνεπώς, έχει ήδη συντελεστεί με επι-

λογή και ευθύνη της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ. Όσο κι αν ψάξει κανείς, δεν θα βρει ίχνος αντίστασης σ’ αυτή την τεράστια οπισθοδρόμηση που συνιστά η μνημονιακή πολιτική. Αντίθετα, βλέπουμε την αποδοχή και τη στήριξή της, σε συνεργασία με τη Ν∆. Γι’ αυτό και προκαλεί μάλλον γέλιο η προσπάθεια της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ και των διαπλεκόμενων επικοινωνιακών στηριγμάτων της να εμφανιστούν ως αντιστεκόμενοι, που τους υπονομεύουν οι αντιδραστικές δυνάμεις. Γι’ αυτό, επίσης, δεν φαίνεται να εξασφαλίζει και τα αναμενόμενα από την πλευρά της αντανακλαστικά των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ. Μέχρι στιγμής, το κλίμα στην κοινοβουλευτική ομάδα και στο κόμμα γενικότερα δεν επιτρέπει στην ηγεσία να ισχυριστεί ότι έδρεψε καρπούς χρησιμοποιώντας το άστοχο εύρημα της αποστασίας. Η αναβολή της, για λόγους υγείας του κ. Βενιζέλου (που όλοι του ευχόμαστε περαστικά), μάλλον απέτρεψε, για την ώρα, δυσμενείς εξελίξεις. Η χρησιμοποίηση του όρου «αποστασία» προκάλεσε την εκδήλωση των διαφωνιών ως προς το μόνιμο πια προσανατολισμό της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ στην πρόσδεσή της στη Ν∆. Κυοφορούνται ανατροπές Στελέχη του κόμματος και της κοινοβουλευτικής ομάδας βρήκαν την ευκαιρία να διατυπώ-

σουν δημόσια τη διαφωνία τους και να προτείνουν ριζικό αναπροσανατολισμό, με σκοπό την προσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ (Ντόλιος, Πανάρετος κ.λπ.). Αυτό τον κίνδυνο αντιλαμβάνεται ο κ. Βενιζέλος και οι διαπλεκόμενοι συνεργάτες του και επιχειρούν να διαμορφώσουν ατμόσφαιρα «εχθρικής περικύκλωσης». Αυτές ακριβώς οι εξελίξεις, από την άλλη, δείχνουν πόσο επιφανειακός και υστερόβουλος ήταν ο χειρισμός του προβλήματος εκ μέρους της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ. Είναι προφανές ότι το πολιτικό όφελος για τον ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν πολύ σημαντικό, αν η έκκλησή του προκαλούσε μια μονιμότερη ανατροπή προσανατολισμού συνολικά στο ΠΑΣΟΚ και όχι κάποιες ευκαιριακές «αποστασίες». Θα ήταν μονιμότερο όφελος για την ριζοσπαστική αριστερά, αλλά και για την κοινωνία, η ύπαρξη μιας ακόμα αντιμνημονιακής δύναμης, σταθερά προσανατολισμένης στη συνεργασία με το σύνολο της αριστεράς στο χώρο του σοσιαλδημοκρατικού κέντρου. Μόνο που αυτό δεν μπορεί να γίνει με το να αλλάξει ο Μανωλιός βάζοντας τα ρούχα του αλλιώς. Χρειάζεται σοβαρή και σε βάθος συζήτησης γι’ αυτό που ο ΣΥΡΙΖΑ ονομάζει κυβέρνηση της αριστεράς με βασικό πυρήνα τον ίδιο και στηριγμένη στην πιο πλατιά κοινωνική και πολιτική συσπείρωση δυνάμεων. Είναι προφανές ότι υπάρχουν

Ένα κόμμα της αριστεράς, που κατάφερε με την πολιτική του, το πρόγραμμά του και το ανατρεπτικό του όραμα να βρεθεί στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και να διεκδικεί επάξια την ανάδειξή του στην κυβέρνηση, θα όφειλε να γνωρίζει ποια είναι η δύναμή του: είναι η αναμέτρηση με τα δύσκολα και μονιμότερα και όχι η προσχώρηση στις ευκολίες και τις ευκαιρίες. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τη δυνατότητα, και οι λαϊκές τάξεις μπορούν να του δώσουν τη δύναμη, να αλλάξει ριζικά το πολιτικό σκηνικό. Το βασικό βήμα με την κατάρρευση του δικομματικού παιχνιδιού και την ευνοϊκή για την αριστερά αναδιάταξη των πολιτικών συσχετισμών έγινε. Η επιρροή της ριζοσπαστικής αριστεράς μπορεί τώρα να αποδειχθεί ικανή να επηρεάσει αποφασιστικά τον προσανατολισμό και άλλων πολιτικών δυνάμεων. Γιατί η πολιτική περίοδος που περνάμε, θέτει σε όλους το κρίσιμο ερώτημα: «Με ποιους θα πας και ποιους θ’ αφήσεις;» ∆ιάφοροι πολιτικοί και αναλυτές της ευκολίας και της ευκαιρίας έχουν έτοιμη τη λύση: θα κάνει μερικά βήματα προς το «ρεαλισμό» ο ΣΥΡΙΖΑ και θα συναντηθεί με την «κεντροαριστερά». Το στοίχημα, όμως, είναι να μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να μεταφέρει συνολικά την πολιτική σκηνή αριστερά, το ίδιο και τους συσχετισμούς στην κοινωνία. Για πρώτη φορά στη μεταπολεμική Ελλάδα μια δύναμη της αριστεράς έχει τη δυνατότητα να το καταφέρει. Αυτή η αναμέτρηση αξίζει τον κόπο. Χ. Γεωργούλας

Φ. Κουβέλης: Στόχος η συγκρότηση του τρίτου πόλου Καμία σχέση με την πραγματικότητα δεν έχουν τα σενάρια επανόδου της ∆ημΑρ στην κυβέρνηση, τονίζει ο Φ. Κουβέλης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Επενδυτής [23.11.13]. «∆εν υπάρχει κανένα προξενιό», τονίζει χαρακτηριστικά για να επαναλάβει ότι «αποχωρήσαμε από την κυβέρνηση όταν η Ν∆ προώθησε τον επικαθορισμό της κυβερνητικής πολιτικής με την ιδεολογικοπολιτική σφραγίδα της, αποδέχθηκε ακόμη και ανορθολογικές απαιτήσεις της τρόικας και επέλεξε ένα αυταρχικό μοντέλο "μεταρρυθμίσεων"». Και επισημαίνει ότι ζητούμενο για τη ∆ημΑρ «είναι η στήριξη μιας άλλης πολιτικής που να δίνει διέξοδο για τη χώρα και την κοινωνία και όχι η συμμετοχή σε κυβερνητικές λύσεις που προωθούν συντηρητικές πολιτικές». Ο πρόεδρος της ∆ημΑρ εξαπολύει επίθεση κατά του ΣυΡιζΑ σημειώνοντας ότι «επενδύει περισσότερο στην

όξυνση της κρίσης παρά στην αντιμετώπισή της […] αρνούμενος να υποστηρίξει ακόμη και τις αναγκαίες αλλαγές για τον εξορθολογισμό της κατάστασης». Ο Φ. Κουβέλης τονίζει ότι η πολιτική πρόταση του ΣυΡιζΑ «εμπεριέχει τον κίνδυνο της απομόνωσης της χώρας από το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και συνακόλουθα τον κίνδυνο περιδίνησης της χώρας», ενώ στόχος της ∆ημΑρ είναι «η συγκρότηση του προοδευτικού πόλου για μια δημοκρατική διέξοδο από την κρίση που βρίσκεται σε αντιπαράθεση και με τις συντηρητικές κυβερνητικές πολιτικές και με τον αριστερό λαϊκισμό του ΣυΡιζΑ». Όσον αφορά την κίνηση των 58 ο Φ, Κουβέλης επεσήμανε ότι «υπάρχουν πολιτικές διαφορές» σημειώνοντας ότι «μια πρωτοβουλία για τη συγκρότηση του προοδευτικού πόλου δεν μπορεί να παραβλέπει κρίσιμα ζητήματα όπως η ουσιαστική κριτική στην ασκούμενη

κυβερνητική πολιτική». Ο «προοδευτικός πόλος», συνέχισε, «θα συγκροτηθεί με τη συσπείρωση ευρύτερων δυνάμεων. Όμως δεν υπάρχει αντικειμενικά ένα πολιτικό πλαίσιο που να επιτρέπει τη συζήτηση για εκλογική συνεργασία με το ΠαΣοΚ». Ο Φ. Κουβέλης επισημαίνει ότι η ∆ημΑρ χαρακτήρισε «ως λανθασμένη ενέργεια –όχι, βεβαίως, πρόσκληση σε «αποστασία»- το κάλεσμα του κ. Τσίπρα προς τους βουλευτές του ΠαΣοΚ». Το «δικό μας κάλεσμα», λέει χαρακτηριστικά,. «αφορά στη συγκρότηση του προοδευτικού πόλου και απευθύνεται στις δυνάμεις του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της σοσιαλδημοκρατίας, της πολιτικής οικολογίας και του προοδευτικού κέντρου και βεβαίως στον κόσμο που κατά τα παρελθόντα έτη ψήφιζε ΠαΣοΚ και τώρα αναζητά πολιτική διέξοδο» •

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΝΤΑΣ, ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Όταν παλεύαμε για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, αυτοί απουσίαζαν Ο Χρήστος Μαντάς σχολιάζει, στη συνέντευξή του στην «Εποχή», τις πολιτικές διεργασίες των τελευταίων εβδομάδων τονίζοντας ότι γίνονται προσπάθειες «εξασφάλισης της συνέχισης των πολιτικών» σε περίπτωση «ατυχήματος» και επισημαίνει ότι προϋπόθεση της όποιας αλλαγής είναι η σταθερότητα του ΣΥΡΙΖΑ στις θέσεις και τις αρχές του. Επιπλέον, αναφέρεται στις δομές ψυχικής υγείας που πλήττονται από τις πολιτικές του υπουργείου αλλά και στα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ήπειρος. Τη συνέντευξη πήρε

ο Αδάμος Ζαχαριάδης

“

Το μιντιακό κατεστημένο ξέρει με ποιους έχει να κάνει. Το πώς σε αντιμετωπίζει ο εχθρός σου δείχνει και το πόσο επικίνδυνος, για τα συμφέροντά του νιώθει ότι είσαι. Η σύγκρουση θα είναι μεγάλη αλλά το δίκαιο είναι με το μέρος μας.

Η κυβέρνηση δείχνει να είναι σε δύσκολη θέση. Έχει μείνει με 153 βουλευτές, πιέζεται από την Τρόικα και δυσκολεύεται να περάσει νέα μέτρα. Πως βλέπετε να διαμορφώνεται η πολιτική κατάσταση; Αρχικά θεωρώ ότι η πρόταση δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ ήρθε την κατάλληλη στιγμή και επιτάχυνε τη ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού. Έβγαλε στην επιφάνεια και προβλήματα και αντιθέσεις της κυβέρνησης και παράλληλα, έφερε στο προσκήνιο την πολιτική συζήτηση για τα μεγάλα προβλήματα της χώρας. Επιπλέον, η πρόταση δυσπιστίας που καταθέσαμε έδωσε και ένα ισχυρό κοινωνικό μήνυμα: ότι χρειάζεται και η ίδια η κοινωνία να κινητοποιηθεί προκειμένου να ανατραπεί αυτή η κατάσταση και να γίνει η μεγάλη δημοκρατική ανατροπή. Όσον αφορά τις συζητήσεις με την Τρόικα, πιστεύω ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει χρόνο και να αναβάλει αποφάσεις που καταλαβαίνει ότι μπορεί να αποδειχθούν και για την ίδια επώδυνες και ταυτόχρονα επιχειρεί να εμφανίσει μια δήθεν σκληρή διαπραγμάτευση η οποία βέβαια πάρα πολύ γρήγορα αποδυναμώθηκε μόνο και μόνο από τις μετακυλίσεις του Στουρνάρα σε σχέση με το δημόσιο έλλειμμα. Το σύστημα κάνει αγωνιώδεις προσπάθειες προκειμένου να «διασωθεί». Βλέπουμε, για παράδειγμα, διεργασίες και στον χώρο των ΑΝΕΛ και σε ανεξάρτητους βουλευτές προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνέχιση των πολιτικών, αν προκύψει κάποιο «ατύχημα» σε μια ψηφοφορία στη Βουλή, κάτι πολύ πιθανό, ειδικά στις ψηφοφορίες που έρχονται. Οι πολιτικές διεργασίες που γίνονται μετά και την πρόταση δυσπιστίας έχουν όμως δύο πλευρές. Η μία είναι αυτή που αναδεικνύει ο ΣΥΡΙΖΑ περί ασταθούς κυβέρνησης. Η άλλη είναι κάποια «ανοίγματα» που είδαμε τον τελευταίο καιρό από στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της Κεντροαριστεράς προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Πώς το σχολιάζετε; Θεωρώ ότι κορυφαία προϋπόθεση προκειμένου να ενισχυθούν οι διαφοροποιήσεις στο κεντρικό σκηνικό και να επιταχυνθούν οι εξελίξεις προς όφελος όσων επιθυ-

μούν την δημοκρατική ανατροπή και την αλλαγή πορείας είναι η σταθερότητα του ΣΥΡΙΖΑ στους κεντρικούς του στόχους και διακηρύξεις. Όσο γίνεται αυτό τόσο θα εντείνονται οι διεργασίες που τον αφορούν. Πολιτικά πρόσωπα και ομάδες θα αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα και θα πρέπει να παρθούν κρίσιμες και ιστορικές αποφάσεις. Κανείς δεν δικαιολογείται να μην πάρει θέση στα βασικά διλήμματα. Ή θα είσαι με την πλευρά όσων θέλουν ανατροπή αυτής της πολιτικής ή με όσους θέλουν την συνέχισή της. Πρέπει να δούμε με ψυχραιμία και σε βάθος χρόνου τις όποιες διαφοροποιήσεις, όχι γιατί θέλουμε να βάλουμε «αριστερόμετρα» ή εξετάσεις σε κάποιους αλλά γιατί η αξιοπιστία, η ειλικρίνεια και η ίδια η πράξη δείχνουν αν μπορούμε να συνομιλήσουμε ουσιαστικά. Προφανώς παρακολουθούμε τις εξελίξεις με ενδιαφέρον και παράλληλα, δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε, αν εμείς κρατάμε και ενισχύουμε τα βασικά μας χαρακτηριστικά και τις δικές μας αξίες.

τεστημένο ξέρει με ποιους έχει να κάνει. Το πώς σε αντιμετωπίζει ο εχθρός σου δείχνει και το πόσο επικίνδυνος, νιώθει ότι είσαι, για τα συμφέροντά του. Η σύγκρουση θα είναι μεγάλη αλλά το δίκαιο είναι με το μέρος μας. Επιπλέον, η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας είναι αρκετά υποψιασμένη για τα παιχνίδια που παίζονται σε αυτό το επίπεδο. Ένας από τους πιο πληττόμενους τομείς είναι αυτός της υγείας και ιδιαίτερα της ψυχικής υγείας. Πως αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ την κατάσταση που διαμορφώνεται; Οι αλλαγές που γίνονται είναι δομικές και αλλάζουν τον χαρακτήρα όσων γνωρίζαμε στο παρελθόν. Στον τομέα της ψυχικής υγείας τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα και σε ό,τι αφορά την αποκάλυψη όσων γίνονται και σε ό,τι έχει να κάνει με τους τρόπους αντιμετώπισης αυτών των αλλαγών. Το λέω αυτό γιατί σήμερα στη χώρα η φροντίδα όσων έχουν ανάγκη τις ψυχιατρικές υπηρεσίες βασίζεται κυρίως στον δημόσιο τομέα και έχει τρομακτικές ελλείψεις. Ειδικά σε δομές που αφορούν παιδιά και ε-

Είστε βουλευτής ενός νομού με πάρα πολύ μεγάλες δυσκολίες. Ποια είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ήπειρος σήμερα; Θα πω μόνο τρία παραδείγματα που νομίζω ότι αποτυπώνουν την καταστροφή από τις μνημονιακές πολιτικές. Το πρώτο είναι η διάλυση της παραγωγικής βάσης της Ηπείρου. Αναφέρομαι κυρίως στα ζητήματα της κτηνοτροφίας και το κρίσιμο χτύπημα μέσα από την εκχώρηση της ∆ωδώνης σε ένα ιδιωτικό όμιλο, ο οποίος στην πράξη παρουσιάζει μεγάλες καθυστερήσεις στις πληρωμές των κτηνοτρόφων, μειωμένες τιμές αγοράς του γάλακτος και μια εικόνα όπου ειδικά οι μικρότεροι παραγωγοί πλήττονται διαρκώς. Στο ίδιο επίπεδο υπάρχει το πρόβλημα του πιθανότατου ξεπουλήματος της Μεταλλουργικής Βιομηχανίας Ηπείρου. Ακούγονται διάφορες προσφορές και υπάρχει μεγάλη ανησυχία και στους εργαζόμενους και στην ευρύτερη περιοχή που στηρίζεται στο εργοστάσιο. Το δεύτερο πρόβλημα είναι η μεγάλη επίθεση στο περιβάλλον. Κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί η προσπάθεια της εκτροπής του Αώου κάτι που έχει ξεσηκώσει ένα μεγάλο τοπικό αλλά και διεθνές κίνημα υπεράσπισης της ελεύθερης ροής του Αώου. Η Ήπειρος διαθέτει το πιο εκτεταμένο υδατικό δυναμικό και η διαχείρισή του είναι κρίσιμης σημασίας. Το τρίτο πρόβλημα, είναι η επίθεση που δέχεται η παιδεία και ιδιαίτερα το πανεπιστήμιο. Όποιος προσπαθήσει να φανταστεί την Ήπειρο χωρίς το ΑΕΙ και το ΤΕΙ θα καταλάβει ότι θα γυρίσουμε πολλές δεκαετίες πίσω και κρίσιμες επιλογές που γίνανε στο παρελθόν θα αναιρεθούν. Και βέβαια υπάρχει το απόλυτο πρόβλημα της ανεργίας η οποία είναι σε πολύ ψηλά επίπεδα, και σε μια από τις πιο φτωχές περιοχές της Ευρώπης, όπως είναι η Ήπειρος επιτείνει όλα τα προβλήματα. Ο Νίκος Βούτσης σε συνέντευξη της προηγούμενης βδομάδας στην «Εποχή», είπε ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο με το «μνημονιακό κόμμα», εντάσσοντας σε αυτό και μεγάλα ΜΜΕ. Τις τελευταίες μέρες γίναμε μάρτυρες μιας μεγάλης επίθεσης στον ΣΥΡΙΖΑ από τα «ΝΕΑ». Μήπως όμως βρισκόμαστε ακόμα στο «προσεχώς»; ∆εν τους τσίμπησε μύγα ξαφνικά. Νομίζω ότι απέναντι στις πρωτοβουλίες του ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν μια αμηχανία και προσπαθούν να τον απαξιώσουν και να μετατοπίσουν το κέντρο βάρους σε άλλα πράγματα. Είναι μια συστηματική προσπάθεια που προφανώς θα κορυφωθεί και που σαφώς μας προϊδεάζει για το τι πρόκειται να δούμε μπροστά μας και στο αμέσως προσεχές διάστημα, που είναι πυκνό σε πολιτικές εξελίξεις, και βεβαίως, σε μια πιθανή νίκη της Αριστεράς στις επόμενες εκλογές. Το μιντιακό κα-

φήβους τα πράγματα είναι τραγικά. Λέω χαρακτηριστικά ότι σε τριάντα νομούς της χώρας δεν υπάρχει ούτε μία παιδοψυχιατρική υπηρεσία. Παράλληλα, υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις και στις ανάγκες των ενηλίκων. Επιπλέον, υπάρχουν οι δομές των ΜΚΟ, κυρίως μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας που είναι επίσης κρίσιμος. Αυτό που επιχειρείται να γίνει σήμερα είναι ότι, με πρόσχημα την εξέλιξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, επιχειρούν να κλείσουν όπως – όπως μεγάλες μονάδες όπως το ΨΝΑ, το ∆ρομοκαίτειο και το ΨΝΘ και να μετασχηματιστούν, με βίαιο τρόπο και χωρίς την απαραίτητη προετοιμασία, σε μονάδες ή τμήματα γενικών νοσοκομείων. Πρόκειται για μια στρέβλωση καθώς οι άνθρωποι της συντηρητικής παράταξης, που και ως άποψη και ως φυσική παρουσία, στην καλύτερη περίπτωση απουσίαζαν από την

“

Πρέπει να δούμε με ψυχραιμία και σε βάθος χρόνου τις όποιες διαφοροποιήσεις, όχι γιατί θέλουμε να βάλουμε «αριστερόμετρα» ή εξετάσεις σε κάποιους αλλά γιατί η αξιοπιστία, η ειλικρίνεια και η ίδια η πράξη δείχνουν αν μπορούμε να συνομιλήσουμε ουσιαστικά.

μεγάλη προσπάθεια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, εμφανίζονται σήμερα ως υποστηρικτές αναγκαίων μετασχηματισμών. Από την δικιά μας σκοπιά, είμαστε φανατικά υπέρ των μεγάλων αλλαγών του ψυχιατρικού παραδείγματος στη χώρα μας. Πολλοί από εμάς έχουμε υπηρετήσει και συνεχίζουμε να υπηρετούμε μια προσπάθεια που μέχρι τώρα δεν έγινε ολοκληρωμένα, καθώς ήταν αποκλειστικά προσανατολισμένη στην αποασυλοποίηση. ∆ίνουμε μεγάλη έμφαση στο ζήτημα της κοινοτικής φροντίδας ως αξίας, στην δική μας άποψη και πολιτική καθώς σε ένα χώρο που οι αποκλεισμοί διαδέχονται ο ένας τον άλλο οι πιο αδύναμοι, χρειάζονται ολοκληρωμένη φροντίδα, κοντά στην κοινότητα, με βασικό προσανατολισμό στο επίπεδο της πρόληψης. Για αυτούς τους λόγους, όχι απλώς είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι στα σχέδια του υπουργείου, που υποκρύπτουν διαθεσιμότητες και απολύσεις αλλά βρισκόμαστε ακριβώς απέναντι σε τέτοιες μεθοδεύσεις. Επιπλέον, στην περίπτωση των ψυχιατρικών δομών οι χρόνοι που χρειάζονται είναι πολύ πιο μεγάλοι. Σε αυτά τα ασφυκτικά πλαίσια που επιβάλλουν, εμείς αλλά και πολλοί φορείς και εργαζόμενοι στους χώρους, αλλά και οι ίδιοι οι ασθενείς και οι οικογένειές τους αντιδράμε και λέμε ότι πρέπει να υπάρξει ένα διαφορετικό πλαίσιο. Με αυτή τη λογική ζητάμε την επαναδιαπραγμάτευση και του «δεκαετούς σχεδίου» και του Συμφώνου Λυκουρέτζου – Αντόρ που έχει ένα εφαρμοστικό πλαίσιο το οποίο δεν μπορεί να λειτουργήσει μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Πάντα όμως στην κατεύθυνση της ριζικής αλλαγής του Ψυχιατρικού παραδείγματος στη χώρα μας. Εμείς λέμε ότι οι ανάγκες του πληθυσμού πρέπει να εξυπηρετούνται κυρίως από το δημόσιο κοινωνικό σύστημα και γι αυτό λέμε ότι και οι ΜΚΟ πρέπει να ενταχθούν σε αυτό το πλαίσιο, όπου μπορούμε να δούμε και μορφές κοινωνικής οικονομίας και αυτόδιαχειριστικά παραδείγματα. •

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

Οι πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων διαμορφώνουν ένα ασταθές πολιτικό σκηνικό. Ζητήσαμε την άποψη τριών έγκυρων πολιτικών συντακτών για τις διεργασίες που γίνονται τόσο στα κόμματα της κυβέρνησης όσο και σε αυτά της αντιπολίτευσης και πώς αυτές μπορούν να διαμορφώσουν ένα νέο πολιτικό σκηνικό το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

Παγιδεύουν την κοινωνία στα δίχτυα του φόβου

Η κυβέρνηση δεν θα πέσει σαν ώριμο φρούτο Του Γιάννη Ελαφρού*

λομερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν. Σαν το γιοφύρι της Άρτας μοιάζει η κυβερνητική σταθερότητα. Το success story βούλιαξε στην ΕΡΤ, το πρωτογενές πλεόνασμα στο πρωτοφανές έλλειμμα των εργαζομένων και των ανέργων, στο πλεόνασμα δυσαρέσκειας και αγανάκτησης ευρύτερων στρωμάτων. Ακριβώς σε αυτή την κραυγαλέα απόσταση ανάμεσα σε όσα ζει η κοινωνική πλειονότητα και σε όσα λέει και προωθεί η κυβέρνηση, οφείλεται η αστάθεια του κυβερνητικού σχήματος, από την οποία προκύπτουν προτάσεις τύπου Μπακογιάννη. Ο αδύναμος πυλώνας της δικομματικής κυβέρνησης είναι αναμφισβήτητα το ΠΑΣΟΚ, το οποίο, αφού παρέμεινε επί διετία ο μεγάλος ασθενής του αστικού πολιτικού συστήματος, ετοιμάζεται πλέον να μπει στην εντατική με αβέβαιο μέλλον. Γι’ αυτό και οι κραυγές για «αποστασία». Αλλά και η Ν∆ σπάει τους δεσμούς της με την κοινωνική της βάση και με τον κύριο όγκο των ψηφοφόρων της το 2012, που προέρχονταν από τα μη μισθωτά μεσαία στρώματα της πόλης και του χωριού και τις μεγαλύτερες ηλικίες. Σημείο μηδέν είναι το «θα μας πάρουν και τα σπίτια». Όχι όμως οι κομμουνιστές, αλλά τραπεζίτες και τροϊκανοί. Προσοχή όμως. Η κυβέρνηση αυτή δεν πρόκειται να πέσει από μόνη της, γιατί έχει ένα πολύ κρίσιμο έργο να υλοποιήσει, ιδιαίτερα σημαντικό για το ευρωπαϊκό και το ελληνικό κεφάλαιο. Είναι παρηγορητικές και εξόχως αποπροσανατολιστικές οι εκτιμήσεις που αναμένουν πολιτικές εξελίξεις ανά δίμηνο και βουλευτικές εκλογές ανά τρίμηνο. Τέτοιες κυβερνήσεις δεν πέφτουν, εάν δεν τις ρίξει το λαϊκό κίνημα. Εκτός εάν αποδειχθούν ανεπαρκείς στο να το αντιμετωπίσουν. ∆εν ισχύει η λογική του ώριμου φρούτου, στην οποία –ανομολόγητα- έχει ενταχθεί η κυρίαρχη προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ. Σε κάθε περίπτωση, το παιχνίδι δεν θα κριθεί στη βουλή. Ας μη μας διαφεύγει ότι υπάρχουν βουλευτικές εφεδρείες, στη δεξαμενή των ανεξαρτήτων, στη ∆ΗΜΑΡ και όχι μόνο. ∆εν θα κριθεί η ιστορία από την κάθε κυρία Τζάκρη, ούτε με άσφαιρες προτάσεις μομφής και δηλώσεις υπέρ του ευρώ όπως στο Τέξας. Αλλού είναι το πεδίο της ανατροπής. Είναι το πεδίο του παλλαϊκού πανεργατικού ξεσηκωμού, όπου μια Αριστερά αντάξια του ονόματός της πρέπει να τα δώσει όλα, για να αποκρουστεί και ανατραπεί η κανιβαλική επίθεση κυβέρνησης – ΕΕ – ∆ΝΤ. Πρέπει να επιστρέψουμε στις ρίζες της αστάθειας. Τον Σεπτέμβρη χάθηκε η ευκαιρία να γενικευθεί η φλόγα των καθηγητών. Σήμερα, μια ηρωική και ανέλπιστη απεργία 11 εβδομάδων των διοικητικών σε ΕΚΠΑ – ΕΜΠ γράφει ιστορία και στριμώχνει την κυβέρνηση. Η Α∆Ε∆Υ σφυρίζει αδιάφορα, με ευθύνη και των αριστερών παρατάξεων. ∆εν θα έπρεπε έστω τώρα, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όλες οι μαχόμενες δυνάμεις του κινήματος να συμβάλουν από κοινού σε ένα μέτωπο στήριξης, αλληλεγγύης και κοινού αγώνα για το δικαίωμα στην εργασία, στη δημόσια εκπαίδευση και στη διεκδίκηση; *Ο Γιάννης Ελαφρός, είναι δημοσιογράφος στηνεφημερίδα «Πριν».

Του Τάσου Παππά*

ο δικομματικό μπλοκ εξουσίας γνωρίζοντας πολύ καλά ότι συνιστά μια αντίφαση εν τοις όροις, με την έννοια ότι τα πολιτικά συγκροτήματα που οδήγησαν τη χώρα στην οικονομική πανωλεθρία σήμερα εμφανίζονται ως σωτήρες της, προσπάθησε με διάφορους τρόπους να εξασφαλίσει τη συναίνεση τμήματος της κοινωνίας, χρησιμοποιώντας κυρίως τα όπλα του φόβου και της δαιμονοποίησης. Στην αρχή διακίνησε την αφήγηση του μονοδρόμου. Σύμφωνα μ' αυτήν, η μόνη διέξοδος για τη χώρα είναι τα μνημόνια και οτιδήποτε άλλο θα είναι καταστροφικό. Έτσι, οι παράγοντές του [πολιτικοί, οργανικοί διανοούμενοι, δημοσιολόγοι] έθεταν επιμόνως το ερώτημα στην αξιωματική αντιπολίτευση αν είναι με το ευρώ ή με τη δραχμή. Η διβουλία της άλλης πλευράς βοήθησε τους διαύλους του συστήματος να χειραγωγήσουν ένα υπολογίσιμο κομμάτι του πληθυσμού. Στη συνέχεια ήρθε η «θεωρία των δύο άκρων». Κορυφαίοι εκπρόσωποι της κυβέρνησης Σαμαρά [Λαζαρίδης, Βορίδης], με τη συνδρομή της παραιτημένης πολιτικά, ηττημένης ηθικά και υποταγμένης ιδεολογικά ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, τοποθέτησαν τον ΣΥΡΙΖΑ στο εξτρεμιστικό άκρο του πολιτκού συστήματος και οι πιο κυνικοί τον έθεσαν εκτός συνταγματικού τόξου. Ο στόχος προφανής: να τρομοκρατηθούν τα χειμαζόμενα μεσαία στρώματα, που έχουν κάτι ακόμη να χάσουν μέχρι να φτάσουν στο κατώφλι της ένδειας, και οι ψηφοφόροι μεγάλων ηλικιών. Αργότερα, και αφού τα δύο παραπάνω επιχειρήματα είχαν αρχίσει να ξε-

φτίζουν, κυρίως επειδή οι συνέπειες από την εφαρμογή των μνημονίων δεν θεραπεύονταν, στη δημόσια συζήτηση μπήκε ένα άλλο ερώτημα προς τον ΣΥΡΙΖΑ: «Πού θα βρείτε τα λεφτά για να χρηματοδοτήσετε το γενναιόδωρο πρόγραμμα που υπόσχεστε;». Το εντυπωσιακό στην περίπτωση αυτή είναι ότι ούτε οι ίδιοι που προκαλούσαν την αξιωματική αντιπολίτευση ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν το επίσης εύλογο ερώτημα: «Τι θα κάνετε αν η τρόικα δεν καμφθεί;». Η πιο «χαριτωμένη» απάντηση πάντως δόθηκε από τον Μ.Βορίδη:«Αν θέλετε να βάλετε στοίχημα, να ποντάρετε υπέρ της κυβέρνησης. Αυτή ξέρει». Ανάλογη προσέγγιση από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ θα ξεσήκωνε σάλο και θα χλευαζόταν από τους δοκησίσοφους της κυβέρνησης και των συστημικών μέσων ενημέρωσης, που κάθε βράδυ από τα δελτία των οκτώ εγκαλούν τον ΣΥΡΙΖΑ για παχυλή ανευθυνότητα και απύθμενη δημαγωγία. Εσχάτως, είχαμε νέα κάτασκευή. Σαμαράς και Βενιζέλος επιτέθηκαν στον Τσίπρα, γιατί καλεί τους βουλευτές της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ να αποσύρουν την εμπιστοσύνη τους από την κυβέρνηση.

«Αποστασία», «ντροπή», «ανήθικο» ανέκραξαν. Ποιοί; Ο Σαμαράς που έριξε την κυβέρνηση Μητσοτάκη το 1993 και ο Βενιζέλος, ο ρόλος του οποίου στην αποβολή Παπανδρέου από την πρωθυπουργία ήταν καθοριστικός και όχι τόσο ανεπίληπτος. Κοντολογίς, οι αντιδράσεις του δικομματικού μπλοκ εξουσίας δείχνουν απόγνωση. Το γεγονός ότι ακόμη κρατάει όπως όπως τη συνοχή του, οφείλεται σε πολλούς λόγους. Η κοινωνία είναι παγιδευμένη στα δίχτυα του φόβου. Μαζικό ρεύμα ανατροπής δεν έχει δημιουργηθεί. Νέο κύμα ριζοσπαστικοποίησης δεν έχει εμφανιστεί. Το κυρίαρχο μιντιακό σύστημα είναι επιθετικά εχθρικό απέναντι σε οποιαδήποτε πρόταση δεν είναι συμβατή με τις μνημονιακές επιταγές. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν δεν ταλαιπωρείται από εσωστρέφεια, δυσκολεύεται να απαντήσει πειστικά στα μείζονος σημασίας θέματα που του βάζει η συγκυρία: «Πώς θα κυβερνήσετε και με ποιούς θα συνεργαστείτε»; *Ο Τάσος Παππάς είναι δημοσιογράφος στην «Εφημερίδα των Συντακτών»

Βλέποντας και κάνοντας, μέχρι νεωτέρας... Ορατό το ενδεχόμενο αποσταθεροποίησης της κυβερνητικής πλειοψηφίας Της Ελλης Τριανταφύλλου*

διαρκής αναντιστοιχία μεταξύ των όποιων θετικών επιδόσεων σε αριθμούς ( πχ πλεόνασμα ) και των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που μεγεθύνονται καθημερινά με δραματικό τρόπο, θέτουν υπό διαρκή αμφισβήτηση τη δυνατότητα της παρούσας κυβέρνησης να ολοκληρώσει τη θητεία της χωρίς ανατροπές. ∆εν είναι τυχαίο ότι για πρώτη φορά, ακόμη και οι πιστωτές με πρώτη τη Γερμανία, δείχνουν να συνυπολογίζουν σοβαρά την πιθανότητα πολιτικής αποσταθεροποίησης στην Ελλάδα, και τον εξ αυτής κίνδυνο να μην κατορθώσει η χώρα να αποπληρώσει το δάνειό της - όπως φάνηκε ξεκάθαρα από την πρόσφατη προσπάθεια της καγγελαρίου Μέρκελ να εκπέμψει μήνυμα στήριξη στην κυβέρνηση Σαμαρά – χωρίς πάντως συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Η προφανής δυσκολία της δικομματικής κυβέρνησης να παρουσιάσει ένα σχέδιο που θα υπερβαίνει το σενάριο μίας ακόμη «μνημονιακής πορείας» ολίγων ( το πολύ ) μηνών, η αδυναμία μιας μείζονος πολιτικής «συνεννόησης» ενώπιον του εθνικού δράματος και η απουσία ρεαλιστικού σχεδίου από την αξιωματική αντιπολίτευση προκαλούν πρωτοφανή ρευστότητα στην πολιτική σκηνή, όπου όλοι μιλούν με όλους αναπαράγοντας επί του παρόντος το αδιέξοδο. Η κυβερνητική πλειοψηφία, με τους 154 βουλευτές που της απέμειναν μετά τη διαγραφή Τζάκρη, έχει μπροστά της τουλάχιστον τέσσερις κρίσιμες ψηφοφορίες μέχρι την προεκλογική άνοιξη: για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων, τους πλειστηριασμούς, τον προϋπολογισμό και τα νέα μέτρα, που παρά τις διαψεύσεις, είναι εξαιρετικά πιθανό να επιβάλει η τρόϊκα για την κάλυψη του όποιου δημοσιονομικού κενού συμφω-

νηθεί, με νέες περικοπές στα ασφαλιστικά ταμεία, το συνταξιοδοτικό, τις δαπάνες στην υγεία και την παιδεία και στις ∆ΕΚΟ. Στο ΠΑΣΟΚ η κατάσταση είναι εκρηκτική και η ηγεσία της δεν είναι σε θέση να προσφέρει κανένα εχέγγυο σταθερότητας στον κυβερνητικό της σύμμαχο, τη Ν∆. Ηδη, στο παρασκήνιο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη προσπάθεια προσεταιρισμού βουλευτών άλλων κομμάτων, κυρίως των προερχομένων από την πτέρυγα των Ανεξάρτητων, εκ των οποίων, όμως, μέχρι στιγμής, τείνει ευήκοον ους μόνον ο προερχόμενος από τη Ν∆ κ. Γ. Κασαπίδης. Περίπλοκη είναι η κατάσταση και στους Ανεξάρτητους Ελληνες, οι βουλευτές του οποίου εμφανίζονται διχασμένοι ανάμεσα σε δύο τάσεις:της συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, με υποστηρικτή τον Νότη Μαριά, και της προσέγγισης με τη Ν∆, με υποστηρικτή τον Τέρενς Κουίκ. Η πρόσφατη προτροπή της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη να γίνει προσπάθεια επανόδου της ∆ΗΜΑΡ στην κυβέρνηση, αναζωπύρωσε το διακινούμενο από τον ΣΥΡΙΖΑ (και όχι μόνο) σενάριο περί ανακατατάξεων, με στόχο να κρατηθεί πάση θυσία η κυβέρνηση – όχι απαραίτητα με την παρούσα σύνθεσή της – στην εξουσία. Αλλωστε, είναι γνωστό ότι υπάρχουν βουλευτές του κόμματος, που παρά την άρνηση του προέδρου Κουβέλη, δεν απορρίπτουν χωρίς δεύτερη σκέψη μία τέτοια προοπτική ( Λυκούδης, Ψαριανός, Οικονόμου ). Η ανάληψη της προεδρίας της ΕΕ από την Ελλάδα δεν αφήνει ζωτικό χώρο για σχέδια περί άμεσης προσφυγής στις κάλπες, όπως κάποιοι εισηγούνται στον πρωθυπουργό. Ως εκ τούτου, το πιθανότερο είναι να αντιμετωπίζεται το κάθε πρόβλημα με την εμφάνισή του. Μέχρι νεωτέρας... *Η Έλλη Τριανταφύλλου είναι δημοσιογράφος στην «Καθημερινή».

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

“

Η απεργία των εργαζομένων στα ΑΕΙ έχει ήδη πετύχει κάτι πολύ σημαντικό: Καθυστέρησε την ολοκλήρωση του πρώτου κύματος διαθεσιμότηταςαπολύσεων στο δημόσιο και ανάγκασε σε υποχώρηση ως προς τις μνημονιακές δεσμεύσεις.

Ο αγώνας για την παιδεία συνεχίζεται * Πανελλαδικό διήμερο δράσεων την Τετάρτη και την Πέμπτη

η συνέχιση της απεργίας για 12η βδομάδα αποφασίσαμε οι εργαζόμενοι του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), στη Γενική Συνέλευση του συλλόγου μας την περασμένη Παρασκευή. Την ίδια απόφαση πήραν και οι εργαζόμενοι του ΕΜΠ. Σε απεργιακές κινητοποιήσεις βρίσκονται και σύλλογοι άλλων Πανεπιστημίων της χώρας (Ιωαννίνων, ΑΠΘ, κ.α.). Την εβδομάδα που πέρασε, η κυβέρνηση επιχείρησε να δημιουργήσει κλίμα «κοινωνικού αυτοματισμού», αξιοποιώντας τους ένθερμους υποστηρικτές της στα ΜΜΕ και τις κομματικές εφεδρείες της στο χώρο των φοιτητών. Και αυτή η προσπάθεια να στραφούν φοιτητές και γονείς εναντίον εργαζόμενων, έπεσε στο κενό. Οι φοιτητικοί σύλλογοι, ο ένας μετά τον άλλο, αποφασίζουν καταλήψεις των σχολών τους, ενάντια στην πολιτική που οδηγεί τους ίδιους και τις οικογένειές

τους στην εξαθλίωση. Το υπουργείο προσέφυγε για μια ακόμη φορά στα δικαστήρια ζητώντας να κηρυχθεί η απεργία παράνομη και καταχρηστική. Παρά τις προσπάθειες εκφοβισμού, οι απεργοί συνεχίζουν. Την Πέμπτη, 21/11, παραμονή των Γενικών Συνελεύσεων των συλλόγων του ΕΚΠΑ και του ΕΜΠ, το ΑΣΕΠ μετέτρεψε σε τελικούς τους προσωρινούς πίνακες μοριοδότησης που εξέδωσε τη ∆ευτέρα, 18/11. Η δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων των εργαζόμενων δεν έγινε επειδή κάποιοι «δε σέβονται τη νομιμότητα», αλλά προκειμένου, οι εργαζόμενοι, έχοντας τη δυνατότητα να ελέγξουν ο ένας τα στοιχεία που είχε δηλώσει ο άλλος, να μπουν σε μια διαδικασία αντεγκλήσεων και να απαιτήσουν να ανοίξουν οι ∆ιευθύνσεις ∆ιοικητικού για να σταλούν τα «σωστά» στοιχεία. Πέρα από το σπάσιμο της απεργίας, μια τέτοια α-

Του Βασίλη Ρόγγα

πό τώρα και μέχρι τον Μάιο θα υπάρξει ένα ευάριθμο κομμάτι της κοινωνίας με πολιτική στοχοπροσήλωση στις δημοτικές εκλογές. Η συντριπτική πλειοψηφία του τοπικού ενεργού πολιτικού προσωπικού όλων των κομμάτων, με σχετική αυτονομία από την κεντρική πολιτική συγκυρία, θα προσπαθήσει να ενεργοποιήσει τις προϋποθέσεις για νίκες. Η παραδοσιακή εκλογική συμπεριφορά αυτών των πολιτών, στις διευρυμένες ελέω Καλλικράτη αυτοδιοικήσεις στην Ελλάδα, θα κάνει υλική πραγματικότητα μια διαφορετική πολιτική τροπικότητα από αυτήν που γνωρίσαμε όλα τα προηγούμενα χρόνια του μνημονιακού ζόφου. Η πολιτική ευκαιρία για την Αριστερά είναι πασιφανής. Στο μεσοδιάστημα μιας θητείας διακυβέρνησης που ολοένα και θα φθίνει σε λαϊκή υποστήριξη, η δυνατότητα να κοκκινίσει ο χάρτης είναι εντελώς εφικτή ( αν στο μεταξύ δεν έχουν γίνει και εκλογές). Οι συζητήσεις έχουν ξεκινήσει στις τοπικές κοινωνίες και οι παρατάξεις ενεργοποιούνται. Για να είναι μια διαφορετική τελεσφόρα μάχη και πρέπει να την αντιμετωπίσουμε οργανωτικά, εμπειρικά και θεωρητικά. Η οργάνωση Σε όλη την Ελλάδα έχουν δημιουργηθεί ισχυρές κομματικές συλλογικότητες του ΣΥΡΙΖΑ. Για πρώτη φορά η φωνή της ριζοσπαστικής αριστεράς φτάνει και στο πιο απομακρυσμένο σημείο της χώρας.

πόφαση θα προσέδιδε ένα βαθμό «νομιμοποίησης» στη λίστα του ΑΣΕΠ, δίνοντας το απαιτούμενο άλλοθι «αξιολόγησης» στις απολύσεις. Οι εργαζόμενοι αρνήθηκαν να συμπράξουν σε αυτή τη διαδικασία. Την ίδια μέρα, έχοντας στα χέρια του τις μαζικές απολύσεις στα 8 μεγαλύτερα ΑΕΙ της χώρας, ο υπουργός Παιδείας κάλεσε σε «διάλογο» πρυτάνεις και εργαζόμενους. Πέραν του επικοινωνιακού χαρακτήρα αυτής της κίνησης, οποιοσδήποτε διάλογος υπ’ αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί παρά να αφορά την επόμενη μέρα των απολύσεων, το πώς δηλαδή θα λειτουργήσουν τα ΑΕΙ με τη μείωση του προσωπικού τους που φτάνει το 50%. Με fast truck συμβάσεις ορισμένου χρόνου; Με την ανάθεση της κάλυψης των κενών σε εταιρείες; Με τη μετακύλιση του κόστους στους φοιτητές και τις οικογένειές τους, μέσω επιβολής διδάκ-

τρων, μια και η μειωμένη κρατική χρηματοδότηση δεν αρκεί για να γίνουν όλα αυτά; Ο σύλλογος διοικητικού προσωπικού του ΕΚΠΑ αποφάσισε να μην προσέλθει σε κανένα «διάλογο» με τον υπουργό, τη στιγμή που 400 εργαζόμενοι έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα μετά από «μοριοδότηση», 60 μετά την κατάργηση του κλάδου τους και 200 βρίσκονται σε αργία λόγω άρνησής τους να απογραφούν (τα στοιχεία αυτά αφορούν μόνο το ΕΚΠΑ). Η απεργία των εργαζομένων στα ΑΕΙ έχει ήδη πετύχει κάτι πολύ σημαντικό: Καθυστέρησε την ολοκλήρωση του πρώτου κύματος διαθεσιμότητας-απολύσεων στο δημόσιο, το οποίο η κυβέρνηση στόχευε να κλείσει στις 16 Σεπτεμβρίου, και ανάγκασε σε μια υποχώρηση ως προς τις μνημονιακές δεσμεύσεις, αφού το δεύτερο κύμα, που θα ολοκληρωνόταν στα μέσα ∆εκέμβρη, προγραμματίζεται πλέον

Η αυτοδιοίκηση των πολιτών Αυτή η οργανωτική ανάπτυξη είναι από τώρα πολλαπλά βοηθητική και θα είναι χρήσιμη πάντα. ∆εν είναι μια κατάσταση χωρίς προβλήματα όμως. Σημαντικό κομμάτι των μελών δεν συμμετέχει στις διαδικασίες, ενώ με την ένταξή τους αρκετοί και αρκετές περισσότερο διακηρύσσουν δημόσια την υποστήριξη τους στον πολιτικό φορέα, παρά τη διάθεση τους για συμμετοχή και συνδιαμόρφωση. Ακόμα, στο επίπεδο των κατώτερων και μεσαίων στελεχών συμβαίνει να στομώνει η ανάδειξη νέων συμπολιτών μας σε θέσεις ευθύνης. Οι παλαιότεροι του ΣΥΡΙΖΑ δεν θέτουν εύκολα ως μέριμνα τους την ανάγκη για συσσώρευση ηγετικού κεφαλαίου σε όλο και περισσότερους/ες. Οι δημοτικές παρατάξεις έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν ως πυκνωτές, να επιτελέσουν έναν οργανωτικό αναδιπλασιασμό των δυνάμεων της Αριστεράς σε κάθε τόπο. Είναι ευτυχές που η ενασχόληση με τα τοπικά θέματα δεν αφορά αποκλειστικά τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ. Οι πολίτες αγωνιούν για τη γειτονιά τους, αν όχι κατά πλειοψηφίες, πάντως τουλάχιστον ποσοτικά ως ένα αρκετά διευρυμένο σώμα. Η δημοτική παράταξη, είναι εργαλείο για μια άλλου τύπου ένταξη, είναι η κοινωνική αριστερά στον τόπο της και αυτό είναι σπουδαίο. Ο πολιτικός φορέας υπάρχει, χρειαζόμαστε και κοινωνικά οχήματα ανάδειξης αιτημάτων, νοοτροπιών, σχεδίων και υλοποιήσεων. Η εμπειρία Υπάρχει μια μακρά και παγκόσμια εμπειρία από τα εγχειρήματα του δημοτικού κομμουνισμού. Από τα χρόνια του μεσο-

πολέμου, περιέγραφε ο Έρικ Χόμπσμπαουμ, η μέχρι τότε ανύπαρκτη κυβερνητικά κομμουνιστική αριστερά διαχειρίζονταν με ενάργεια και ριζοσπαστικότητα τους δήμους σε μέρη της Ευρώπης. Ήταν η πρώτη επαφή των πολιτών με τις αριστερές διοικήσεις και είναι μια σχέση που κρατάει από τότε. Στην Ελλάδα από τη μετεμφυλιακή περίοδο και μέχρι σήμερα η αριστερά κέρδιζε πολύ μεγάλο αριθμό δήμων, πολλές φορές και με θητείες δεκαετιών. Τώρα, η δημοτική αριστερά χρειάζεται περισσότερο από ποτέ. Η συσσωρευμένη εμπειρία μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήρια δύναμη. Οι προσπάθειες δεν ξεκινάνε από το μηδέν, ούτε στέκονται μόνο στην ανάσχεση του μνημονιακού σκοταδιού του Καλλικράτη. Η δημιουργία εργαλείων συμμετοχής και αποτελεσματικότητας, η ενεργοποίηση με σύγχρονο τρόπο παλαιότερων πετυχημένων προσπαθειών, η υιοθέτηση θετικών εμπειριών από την παγκόσμια αριστερά συνιστούν κίνητρα για να ξεπεραστεί ό,τι έχει ήδη συμβεί, να υλοποιηθούν οι επιθυμίες των από εδω. Η θεωρία Η παραγωγή επιστημονικού λόγου για τη συγκεκριμένη θεματική από τη σκοπιά του μαρξισμού ή εν γένει των ιδεολογιών που αντιτίθενται στην καπιταλιστική κυριαρχία είναι πολύ μεγάλη. Η αξιοποίηση αυτής της ακαδημαϊκής κληρονομίας είναι καθήκον των αριστερών. Θα μπορέ-

για τις αρχές του 2014. Με απόφαση των Γενικών Συνελεύσεων των συλλόγων εργαζομένων και φοιτητών, την Τετάρτη 27 και την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθούν σειρά κινητοποιήσεων και εκδηλώσεων ενάντια στην πλήρη διάλυση του δημόσιου και δωρεάν πανεπιστημίου, ενάντια στις απολύσεις και την ποινικοποίηση των αγώνων μας. Η Τετάρτη ορίστηκε μέρα πανελλαδικής δράσης ενάντια στις διαθεσιμότητες. Συνεχίζοντας την προσπάθεια συντονισμού με άλλους εργαζόμενους του ιδιωτικού και του δημόσιου φορέα, αυτή την εβδομάδα συναντιόμαστε στο δρόμο με τους απεργούς των νοσοκομείων, ενώ καλούμε σε νέα σύσκεψη συντονισμού σωματεία, επιτροπές αγώνα και εργαζόμενους την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου. Μαρία Ελένη Λογοθέτη, εργαζόμενη στο ΕΚΠΑ

σουν να αναστοχαστούν την πράξη τους με νέους φακούς θέασης, θα μπορέσουν να σχεδιάσουν το μέλλον των πόλεων τους, να αμυνθούν στις καπιταλιστικές επιθέσεις, να δώσουν όραμα και έμπνευση για τη δημιουργία στους πολλούς. Η θεωρία μπορεί να είναι η πηγή τροφοδότησης των δημοτικών προσπαθειών, μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για να ξεφύγει κανείς από την επαναληπτικότητα δεδομένων ισοζυγίων εμπειρίας. Και…η πρόθεση Οι σκέψεις αυτές δεν κατατάσσονται σε μια ολόπλευρη ανάλυση της θεματικής για την αυτοδιοίκηση. Οι επεξεργασίες του ΣΥΡΙΖΑ σε επίπεδο τμήματος τοπικής αυτοδιοίκησης είναι ένα μεστό πρώτο σώμα κειμένων, που δείχνουν σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Όμως ούτε αυτές επαρκούν. Τώρα που παράγοντες των τόπων χτυπούν την πόρτα της Κουμουνδούρου για χρίσματα, τώρα που οι οργανώσεις μελών γκρουπάρονται πολλές φορές χωρίς πολιτικό επίδικο, τώρα είναι η ώρα για τη βούληση. «Οι συγκεκριμένοι χώροι της πόλης δημιουργούνται από μυριάδες πράξεις, που όλες έχουν τη σφραγίδα της ανθρώπινης πρόθεσης»1. Η βούληση, λοιπόν, για αλλαγές στους δήμους χρειάζεται να είναι σε αυτόν το χώρο ισχυρότερη από οπουδήποτε αλλού. Οι από εδω συγκροτήσεις δεν πρέπει να χορέψουν το παριστάνειν των τοπικών αρχόντων. Γίνεται να αναδείξουν τους άντρες και τις γυναίκες που κουβαλούν δεδομένα φορτία αγωνιστικότητας εντιμότητας, ήθους και όρεξης. Και στον ΣΥΡΙΖΑ των μελών υπάρχουν, ευτυχώς, πολλοί και πολλές.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΡΙΖΑ Θετικό πρόσημο στην κοινοβουλευτική ομάδα

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

ποτίμηση της κοινοβουλευτικής περιόδου που πέρασε, προγραμματισμό των επόμενων κινήσεων εντός και εκτός Κοινοβουλίου και «Τατσοπουλιάδα» περιελάμβανε η εβδομάδα στις τάξεις του ΣΥΡΙΖΑ. Επιπλέον, στον ΣΥΡΙΖΑ προετοιμάζονται για τις επόμενες βδομάδες, τις οποίες θεωρούν κρίσιμες για τις πολιτικές εξελίξεις. Αποτίμηση κοινοβουλευτικού έργου Η Κοινοβουλευτική Ομάδα συνεδρίασε την Τρίτη με θέμα την αποτίμηση της προηγούμενης κοινοβουλευτικής περιόδου. Στην πλούσια και ενδελεχή συζήτηση που έγινε σημειώθηκε ότι στην διάρκεια της πρώτης χρονιάς δοκιμάστηκαν νέα μοντέλα λειτουργίας με στόχο την καλύτερη και συλλογικότερη λειτουργία της Κ.Ο. Τόσο το προεδρείο όσο και η μεγάλη πλειοψηφία των βουλευτών αξιολόγησαν θετικά την παρουσία της Κ.Ο ενώ κοινή διαπίστωση ήταν ότι υπάρχουν περιθώρια για αποδοτικότερη λειτουργία με στόχο να γίνει πιο συλλογική, ομογενοποιημένη και δημοκρατική η Κ.Ο. Προς αυτή τη κατεύθυνση κατατέθηκαν και συγκεκριμένες προτάσεις με στόχο την καλύτερη σύνδεση της Κ.Ο με το υπόλοιπο κόμμα αλλά και την επαφή και συνεννόηση με τις Οργανώσεις Μελών προκειμένου να αναδεικνύονται ζητήματα που αφορούν τον χώρο δράσης τους. Επιπλέον, προτάθηκε να θεσμοθετηθούν τακτικότερες συνεδριάσεις της Κ.Ο στις οποίες θα υπάρχει συγκεκριμένη ημερήσια διάταξη και θεματολογία. Αρκετές τοποθετήσεις ανέδειξαν την αναγκαιότητα συμμετοχής των βουλευτών και στις υπόλοιπες κομματικές δραστηριότητες αλλά και κινητοποιήσεις

φορέων και εργαζομένων. Επίσης, επιβεβαιώθηκε η απόφαση για το όριο των δύο τηλεοπτικών εμφανίσεων τη βδομάδα και υπογραμμίστηκε ότι θα πρέπει πρώτα να υπάρχει συνεννόηση με το Γραφείο Τύπου. Τέλος, σημειώθηκε ότι θα πρέπει να αναβαθμιστεί ο ρόλος των ΕΕΚΕ (Επιτροπές Ελέγχου Κοινοβουλευτικού Έργου) με καταθέσεις προτάσεων νόμου με σκοπό την αποτύπωση της προγραμματικής πολιτικής του κόμματος.

συγκεκριμένη πρόταση είναι να διερευνηθούν όλες οι πτυχές της υπόθεσης και να αποδοθούν ευθύνες όπου υπάρχουν για ένα τόσο «μεγάλο σκάνδαλο». Αντιρατσιστικό και σύμφωνο συμβίωσης

Οι σκόπελοι της κυβέρνησης Όσον αφορά την συνάντηση Μέρκελ- Σαμαρά, στον ΣΥΡΙΖΑ τονίζουν ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να διαπραγματευτεί ενώ όπως τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας σε σχετική ερώτηση: «Ο Αντ. Σαμαράς συναντά την κα Μέρκελ για να την παρακαλέσει να τον λυπηθεί». Στον ΣΥΡΙΖΑ πάντως θεωρούν ότι οι επόμενες βδομάδες θα είναι καθοριστικές καθώς η κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει τους σκοπέλους τόσο του προϋπολογισμού όσο και της ψήφισης του Ασφαλιστικού. Όσον αφορά το σχέδιο προϋπολογισμού που κατέθεσε την Πέμπτη η κυβέρνηση, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μέσω του υπεύθυνου Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτου, θεωρεί ότι αυτό είναι «υπό αίρεση» καθώς δεν έχει υπάρξει ακόμα συμφωνία με την Τρόικα. Σχολιάζοντας, την ύπαρξη πλεονάσματος, ο Πάνος Σκουρλέτης, μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ δήλωσε ότι: «γνωρίζουμε ότι βασίζεται σε μια αντικοινωνική και αντιαναπτυξιακή πολιτική και είναι ένα πλεόνασμα αντιαναπτυξιακό. Αυτό φρενάρει την ίδια την οικονομία. Έχουμε, λοιπόν, ένα προϋπολογισμό στον αέρα, όπως ομολογείται και από

Θέμα Τατσόπουλου: Τα μιλήσανε, τα συμφωνήσανε; Λήξαν προς ώρας θεωρείται το ζήτημα που προέκυψε με τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Πέτρο Τατσόπουλο. Το θέμα συζητήθηκε στην Κ.Ο. την προηγούμενη Τρίτη και δόθηκαν εξηγήσεις. Ο Πέτρος Τατσόπουλος σημείωσε ότι ένιωσε θιγμένος από την επίθεση της «Αυγής», ενώ ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε από τον βουλευτή τις όποιες διαφωνίες του να της εκφράζει εντός των κομματικών οργάνων και όχι στα ΜΜΕ. Στη συζήτηση που ακολούθησε πάντως, ορισμένοι βουλευτές τοποθετήθηκαν κριτικά απέναντι στου χειρισμούς του βουλευτή Β' Αθήνας. Η αλήθεια είναι πάντως ότι, ενώ την Τρίτη το θέμα θεωρήθηκε λήξαν, ο Πέτρος Τατσόπουλος την ίδια μέρα συνέχισε τις τηλεοπτικές εμφανίσεις και δηλώσεις, με αποτέλεσμα η Γραμματεία συζητήσει το θέμα την επόμενη μέρα. Στον ΣΥΡΙΖΑ πάντως, επιθυμούν να μην γίνει σήριαλ το θέμα και τονίζουν ότι η συγκεκριμένη περίοδος είναι γεμάτη από «σημαντικότερα θέματα». Στ.Β το εσωτερικό και από το εξωτερικό. Ανά πάσα στιγμή θα αλλάξει και δεν θα αλλάξει προς το καλύτερο, αλλά προς το χειρότερο». Στο ζήτημα των πλειστηριασμών πάντως, ο ΣΥΡΙΖΑ ετοιμάζει μεγάλη εξόρμηση ανάδειξης του θέματος αλλά και των θέσεών του γύρω από το συγκεκριμένο ζήτημα. Σε μια άλλη εξέλιξη, έχει ολοκληρωθεί η συλλογή των απαραί-

τητων στοιχείων προκειμένου να κατατεθεί η πρόταση για σύσταση εξεταστικής επιτροπής για την υπόθεση υποβρυχίων. Στο προεδρείο της Κ.Ο. που έγινε την Πέμπτη αποφασίστηκε όπως ο ΣΥΡΙΖΑ καταθέσει την πρότασή του μέσα στην επόμενη βδομάδα. Στον ΣΥΡΙΖΑ τονίζουν ότι δεν υπάρχει καμιά προσωπική βεντέτα με τον Ευάγγελο Βενιζέλο και αυτό που επιδιώκεται με την

Σχολιάζοντας την κατάθεση του νέου αντιρατσιστικού νομοσχεδίου το Τμήμα ∆ικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι αποτελεί τροποποίηση του αποτυχημένου νόμου 972/1979. Στην ανακοίνωσή του το Τμήμα αναφέρει: «Σημαντική έλλειψη αποτελεί η απουσία διατάξεων που προστατεύουν τους μετανάστες θύματα ή μάρτυρες, για παράδειγμα μέσω της χορήγησης ή/και ανανέωσης της άδειας παραμονής τους ή της προστασίας τους από την απέλαση.» Τέλος, τονίζεται ότι: «Στην εποχή του θεσμοποιημένου ρατσισμού και της ποινικοποίησης της μετανάστευσης, στην εποχή των στρατοπέδων κράτησης, των κρατητηρίων-κολαστηρίων και του “Ξένιου ∆ία”, και στα χρόνια που ο όρος “λαθρομετανάστευση” καθοδηγεί τη σκέψη και την πράξη σημαντικών τμημάτων της διοίκησης, της Αστυνομίας, της ∆ικαιοσύνης και των ΜΜΕ απέναντι στους φτωχότερους των φτωχών, το νέο νομοσχέδιο τους αφήνει απροστάτευτους. Αποδεικνύεται, έτσι, αναντίστοιχο του προβλήματος που επιδιώκει να αντιμετωπίσει». Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε την Παρασκευή σχέδιο νόμου για το σύμφωνο συμβίωσης για ετερόφυλα και ομόφυλα ζευγάρια, με πλήρη δικαιώματα (κοινωνικά, θεσμικά, ασφαλιστικά, κληρονομικά κ.λπ.) για όσους το συνάπτουν. (λεπτομέρειες στη σελίδα 23). Στέλλα Βρεττού

Αναζητώντας τη μετωπική συμπόρευση της αριστεράς *Λήγει σήμερα το 3ο συνέδριο του ΝΑΡ

εκίνησε χθες και ολοκληρώνεται σήμερα το 3ο Συνέδριο του ΝΑΡ (το προηγούμενο είχε γίνει το 2006) και αναμένεται να λάβει κρίσιμες αποφάσεις όσον αφορά τη στρατηγική και τη φυσιογνωμία του. Όπως επισημαίνουν στελέχη του, «σκοπός μας είναι να συζητήσουμε όχι μόνο σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά να πάμε σε βάθος την πολιτική πρόταση του ΝΑΡ και το περιεχόμενό της για το επόμενο διάστημα». «Ο στόχος σκιαγραφείται από την ανάγκη», επισημαίνει το ιστορικό στέλεχος του χώρου, Άγγελος Χάγιος, «μιας αναγέννησης του κομμουνιστικού μοντέλου και του οράματος, μέσα από έναν επαναπροσδιορισμό όχι σε μια άκρως διαστρεβλωτική μεταμοντέρνα βάση, αλλά μέσα από μια προσπάθεια διαλεκτικής υπέρβασης των μοντέλων του παρελθόντος». Η συζήτηση που αναπτύχθηκε όλο το προηγούμενο διάστημα στο πλαίσιο του προσυνεδριακού διαλόγου, ήταν ιδιαίτερα πλούσια και αφορούσε τόσο τα στρατηγικά ζητήματα της οργάνωσης σε επίπεδο θεωρίας και σχεδίου, όσο και την οργάνωση της πολιτικής ζωής και του περιεχομένου της αντικαπιταλιστικής τακτικής που προκρίνει το ΝΑΡ. Το συνέδριο, πιο συγκεκριμένα, αναμένεται να απαντήσει,

στο ποιος σήμερα συγκροτεί το κοινωνικό και πολιτικό υποκείμενο, την εργατική τάξη και τις λαϊκές μάζες, που θα κληθούν να επανασχεδιάσουν και να επαναδιατυπώσουν το νέο όραμα. «Η πρόταση του ΝΑΡ με το τέλος του συνεδρίου θα επιχειρηθεί να αποτελέσει μέρος μιας ευρύτερης συζήτησης και προγραμματικού λόγου όσον αφορά την πρωτοπορία του αγωνιζόμενου τμήματος της κοινωνίας και, βέβαια, να αποτελέσει υλικό για όσους θεωρούν δική τους υπόθεση την κομμουνιστική επαναθεμελίωση», υποστηρίζει ο Α. Χάγιος. Πολιτική πρόταση και συμμαχίες Όσον αφορά το πολιτικό σχέδιο μέσα από τις διαδικασίες του προσυνεδριακού διαλόγου αλλά κυρίως στο τελικό σώμα το ΝΑΡ επιχειρεί να αφήσει πίσω του τις αντιπαραθέσεις σχετικά με τις συμμαχίες που επέλεγε κάθε φορά να κάνει, έναντι των άλλων δύο πυλώνων της αριστεράς ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η τακτική, που κυρίως εντάθηκε σε προηγούμενες διαδικασίες στιγμάτισε το χώρο, αποστασιοποίησε μέρος στελεχικού δυναμικού και οδήγησε στην αποστράτευση μεγάλου μέ-

ρους ή στον ΣΥΡΙΖA. Με βάση αυτά τα δεδομένα, το ΝΑΡ θα επιχειρήσει να εκφράσει και να οικοδομήσει τον τρίτο πυλώνα στο χώρο της αριστεράς, που θα συμβάλλει στη συγκρότηση ενός μετώπου, το οποίο αυτή τη στιγμή εκφράζεται από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αλλά στο οποίο θα μπορούν να ενταχθούν και άλλες, μικρές και μεγαλύτερες δυνάμεις, όπως το Σχέδιο Β΄, που θέτουν στο επίκεντρο της αντιπαράθεσής τους την αντικαπιταλιστική τακτική, τη σύγκρουση με την ΕΕ. Άλλωστε, η πρωτοβουλία μετωπικής συμπόρευσης ανάμεσα στις δύο πλευρές ήδη έχει αποφασιστεί και ανακοινωθεί από τις 31/10. Το μέλος της ΠΕ του ΝΑΡ Β. Μηνακάκης επισημαίνει: «Καμιά κυβέρνηση εντός συστήματος και ΕΕ πολύ λιγότερο μια κυβέρνηση τύπου ΣΥΡΙΖΑ, κανένα κόμμα, κανένας επιμέρους αγώνας (ακόμη κι ο πιο μαχητικός), κανένα αυτοδιαχειριστικό πείραμα (ακόμη και το πιο αυθεντικό) δεν μπορούν να υπερασπιστούν τις λαϊκές ανάγκες και να ανοίξουν δρόμους πέρα και έξω από το ζουρλομανδύα του κεφαλαίου, της ΕΕ και του ∆ΝΤ, αν πρωταγωνιστής δεν είναι η μαζική επαναστατική δράση, ο μαζικός κινηματικοπολιτικός εκβιασμός των ίδιων των εργαζομένων».

Μικρή διαφοροποίηση, που ενδεχομένως έχει σημασία, κάνει ο Π. Παπακωνσταντίνου στο πλαίσιο του ΝΑΡ υποστηρίζοντας στο δημόσιο διάλογο ότι: «Μια μετωπική συμπόρευση αυτού του είδους θα πρέπει να αποφύγει τον μονόπλευρο προσανατολισμό στο θέμα του ευρώ, όσο και την εμπάθεια απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. Η μετωπική συμπόρευση θα αποκτήσει γρήγορα εμβέλεια, αν καταφέρει να απαντήσει στο μεγάλο ερώτημα που δεν καταφέρνουν να απαντήσουν οι ηγεσίες του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ: ποιο είναι το οικονομικό πρόγραμμα, το πολιτικό σχέδιο, ο ‘οδικός χάρτης’ που μπορεί να μας βγάλουν από τη σημερινή, ζοφερή πραγματικότητα σε μια νικηφόρα ρήξη, ανοιχτή στη σοσιαλιστική προοπτική. Η ανάδυση ενός αυτοτελούς δυναμικού και πειστικού τρίτου πόλου θα αποτελέσει αποφασιστικό παράγοντα ριζοσπαστικής επίδρασης σε λαϊκά στρώματα, που επηρεάζονται και επηρεάζουν τις δυνάμεις του αριστερού ρεφορμισμού, ίσως σε πολύ μεγαλύτερη έκταση από όσο μπορούμε να φανταστούμε».

Στάθης Κουτρουβίδης

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

Μας κυβερνούν αποστάτες! Του Νίκου Τσαγκρή

κοινή γνώμη δικαιούται να θεωρεί ως το ρέκβιεμ της μνημονιακής συγκυβέρνησης την κατάσταση που επικρατεί τις τελευταίες ημέρες στο Μέγαρο Μαξίμου, στην κεντροδεξιά πτέρυγα της Βουλής, στα κόμματα της συμπολίτευσης και ιδιαίτερα στο ΠΑΣΟΚ: με τους διαξιφισμούς «παπανδρεϊκών» - «βενιζελικών» που ακολούθησαν την… αποστασία της κ. Τζάκρη και τη γενική πολιτική ανυποληψία στην οποία έχει περιέλθει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Ανυποληψία που συμμερίζονται ακόμη και οι τελευταίοι μιντιακοί προστάτες που του απέμειναν, καθώς εκτιμούν ότι έχει χάσει τον έλεγχο του κόμματος και της κοινοβουλευτικής ομάδας. Γι’ αυτό και αναζητούν νέες κεντροαριστερές… πατέντες. Με εμφανείς τις προθέσεις αντικατάστασης του «ανυπόληπτου αρχηγού». Και υποκατάστασης του αποσαθρωμένου κόμματός του, με ένα άλλο, λιγότερο σαθρό κυβερνητικό δεκανίκι. Σ’ αυτό το παρακμιακό μοτίβο, ακόμα και κυβερνητικοί αναλυτές προβλέπουν κλιμάκωση των ιδιωτικών και δημοσίων διαφοροποιήσεων των βουλευτών της συμπολίτευσης, καθώς σβήνουν και οι τελευταίες ψευδαισθήσεις

για… δυναμική διαπραγμάτευση (το «όχι» το είπε η τρόικα στην κυβέρνηση και όχι η κυβέρνηση στην τρόικα) και αποκαλύπτεται σε κοινή θέα η κυβερνητική προσήλωση στο μνημόνιο. Και προειδοποιούν ότι οι αντιδράσεις που θα γενικευθούν με την επερχόμενη άρση του παγώματος των τραπεζικών πλειστηριασμών, θα οδηγήσουν, αναπόφευκτα, σε πτώση της κυβέρνησης και εκλογές… Έρμαια ενός αρρωστημένου πάθους Προσωπικά, αξιολογώ τα συγκυβερνητικά δρώμενα των ημερών, συμπεριλαμβανομένων των – παρόντων και… μελλούμενων – αντιδράσεων των βουλευτών της συμπολίτευσης, ως ανωφελή: οι τελευταίοι σπασμοί της ηττημένης από την οικονομία πολιτικής. Ή οι τελευταίες εκλάμψεις της δημοκρατίας στο θανάσιμο εναγκαλισμό της με την καπιταλιστική βαρβαρότητα… Μια άλλη εκδοχή είναι ότι τα κυβερνητικά στελέχη και οι βουλευτές, που, σπασμωδικά, αντιδρούν στην πλήρη παράδοση της δημοκρατίας στον καπιταλισμό, διότι περί αυτού πρόκειται, δεν εκφράζουν παρά το μεταμοντέρνο αντικαπιταλιστικό πάθος που περιγράφει ο Πασκάλ Μπρυκνέρ*: πρόκειται για ένα ένθερ-

Σκίτσο του Κώστα Γρηγοριάδη

Το ρέκβιεμ της συγκυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου και η αποστασία των πολιτικών του μνημονίου από την πολιτική

μο πάθος, μια σχεδόν θρησκευτική μέθη, που αποτελεί τη μαύρη λειτουργία σε μια λατρεία, στην οποία οι αντιδρώντες, πολιτικοί ή πολίτες, συμμετέχουν, έστω κι αν θέλουν να την ανατρέψουν. Έτσι και οι «αντιδρώντες» βουλευτές και τα στελέχη της συγκυβέρνησης: είδαν τα ψέματα και την προπαγάνδα – τα δικά τους ψέματα, τη δική τους προπαγάνδα -για το υποτιθέμενο «αλάνθαστο» του καπιταλισμού, του νεοφιλελευθερισμού, της ευρωσυστημικής βαρβαρότητας (ανθρωποθυσίες στο βωμό της δημοσιονομικής πειθαρχίας – δημοσιονομική πειθαρχία προς χάριν της ολιγαρχίας του χρήματος), να γκρεμίζονται σαν χάρτινοι πύργοι…

Ο οικονομισμός βλάπτει τη δημοκρατία Τώρα, μέσα στη βούλησή τους να εξορκίσουν τους δαίμονες του καπιταλισμού, φοράνε ακόμα τα στολίδια της ευσέβειας απέναντί του, έστω κι αν η ευσέβεια αυτή είναι αρνητική, καταστροφική για την ίδια τη χώρα τους, για το λαό που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν. Και βέβαια για τη δημοκρατία. Η οποία, καθώς καταναγκάζεται σε ένα διαστροφικό εναγκαλισμό με τον νεοφιλελεύθερο οικονομισμό, αργοπεθαίνει. Χωρίς αστεία, ο υπεραιωνόβιος γάμος της δημοκρατίας με

τον καπιταλισμό έχει εκφυλισθεί. Η δημοκρατία, το έχουμε ξαναγράψει, αδυνατεί να επιβάλει στον καπιταλισμό τη μέριμνα για το γενικό συμφέρον, το κοινωνικό κράτος. Τον αφήνει να κερδοσκοπεί ασύδοτος, εν ονόματι της «ελευθερίας των αγορών». Που δεν είναι ελευθερία αλλά ελευθεριότητα. Μια ελευθεριότητα που διαφθείρει τη δημοκρατία, μεταθέτοντας την έδρα της νομιμότητας από το κοινοβούλιο στην επιχείρηση. Και προωθεί έναν τύπο πολιτικού ηγέτη, τον κυβερνητικό ηγέτη – μέτοχο: να δουλεύει για τα συμφέροντα της ολιγαρχίας του πλούτου, για τη συντήρηση του κεντρικού οικονομικού συστήματος. Και να υποβάλλει στους βουλευτές – τους εκλεγμένους θεματοφύλακες των λαϊκών συμφερόντων – τον καταναγκασμό** μιας ανάλγητης αρχής: «∆εν πάει να χαθεί ο κόσμος όλος, αρκεί να δουλεύει το μαγαζί»… *«Η μιζέρια του πλούτου» (εκδόσεις Αστάρτη) **Την απελευθέρωση των βουλευτών της συμπολίτευσης από κάτι τέτοιους καταναγκασμούς ευχήθηκε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας (εκείνων που «καλούνται όχι μόνο να είναι μνημονιακοί, αλλά και δεκανίκια της πιο ακραίας δεξιάς κυβέρνησης που…») και κατηγορήθηκε για πρόσκληση προς… αποστασίαν.

Προϋπολογισμός στον αέρα * Θα χρειαστεί και συμπληρωματικός με την έγκριση της τρόικας Του Κώστα Μελά

ετά το Γιούρογκρουπ της Πέμπτης και τις δηλώσεις των ευρωπαίων αξιωματούχων, αλλά και του εκπροσώπου του ∆ΝΤ, επιβεβαιώνεται ότι δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση σχετικά και όλα τα συζητούμενα θέματα παραμένουν ανοικτά. Επίσης, αμφίβολο θεωρείται ότι θα έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία μέχρι το Γιούρογκρουπ της 9ης ∆εκεμβρίου, κάτι που επιβεβαίωσε άλλωστε και ο Ολι Ρεν σε δηλώσεις του από το Στρασβούργο, αλλά και ο εκπρόσωπος Τύπου του ∆ΝΤ, Τζέρι Ράις.

Όλες οι παραπάνω εξελίξεις προκαλούν δικαιολογημένα έντονο προβληματισμό στην κυβέρνηση, η οποία μετά από μια επικοινωνιακή καταιγίδα περί success story και άλλα συναφή βρίσκεται αντιμέτωπη με τη γυμνή και σκληρή πραγματικότητα. Το πρώτο πρόβλημα έγκειται στο ότι η κατάθεση του προϋπολογισμού την Πέμπτη στη Βουλή από το υπουργείο Οικονομικών, βρίσκεται κυριολεκτικά στον αέρα, καθώς, όπως δήλωσε ο Σάιμον Ο’ Κόνορ, εκπρόσωπος Τύπου του αντιπροέδρου της Κομισιόν Όλι Ρεν, η τρόικα δεν συμφωνεί πλήρως με τις προβλέψεις του. Σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό, επί της ουσίας, ο κ. Ο’ Κόνορ επιβεβαίωσε επισήμως κάτι που ήταν ήδη γνωστό: ότι, δηλαδή, τρόικα και Αθήνα διαφωνούν ως προς τις παρεμβάσεις που απαιτούνται το 2014 και επομένως οι δανειστές εντοπίζουν «δημοσιονομικό κενό». Επομένως, τίθεται εν αμφιβόλω το σύνολο των προβλέψεων και των μέτρων που συμπεριλαμβάνονται σε αυτόν, μέχρι η τρόικα να δώσει την έγκρισή της. Άρα θα πρέπει να περιμένουμε , στο προσεχές μέλλον , έναν συμπληρωματικό προϋπολογισμό με τα ακριβή στοιχεία ως προς την

Του ∆ΗΜΗΤΡΗ ΠΕΤΣΕΤΙ∆Η

∆ιαφωνία για το κενό του 2014

εξέλιξη των μεγεθών τής ελληνικής οικονομίας, αλλά και τα μέτρα που θα ληφθούν. Αυτή είναι άλλωστε και η συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, όπως σημείωσε ο εκπρόσωπος. Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή η Ελλάδα επιμείνει στις θέσεις της, τότε η επόμενη δόση από τα χρήματα του μηχανισμού στήριξης Ευρωζώνης και ∆ΝΤ δεν θα μπορεί να καταβληθεί. Το δεύτερο πρόβλημα αφορά στο ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν κατάφερε να κλείσει ένα τουλάχιστον από τα δύο ανοιχτά μέτωπα , δηλαδή τη συμφωνία για το ύψος του δημοσιονομικού κενού και τα συνεπαγόμενα μέτρα και την εκκαθάριση των Ελληνικών Αμυντικών Βιομηχανιών (προαπαιτούμενα από την υποδόση του

Ιουλίου). Η μη επίλυση των παραπάνω προβλημάτων ,με τρόπο που θα παρείχε τουλάχιστον τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να τον υποστηρίξει επικοινωνιακά, δημιουργεί τεράστιο πολιτικό κόστος στην κυβέρνηση. Η απώλεια αξιοπιστίας τής κυβέρνησης σε πολιτικό κεφάλαιο φαίνεται ότι είναι σημαντική, κάτι το οποίο ανιχνεύεται στη δυσαρέσκεια μέρους των κυβερνητικών βουλευτών. Ύφαλος για την κυβέρνηση Το τρίτο μεγάλο αγκάθι της κυβέρνησης αφορά στα σημαντικά ζητήματα , τα οποία είτε άμεσα είτε έμμεσα επηρεάζουν τα μέτρα που τελικά θα συμπεριληφθούν στον προϋπολογισμό , του νέου φόρου για

τα ακίνητα και του πλειστηριασμού των ακινήτων πρώτης κατοικίας. Εδώ πραγματικά η κυβέρνηση πρέπει να υπερβεί έναν ύφαλο, δεδομένων των άμεσων κοινωνικών επιπτώσεων που θα έχουν τα μέτρα αυτά. Μέσα σε αυτό το κλίμα , γίνεται την Παρασκευή, η συνάντηση Σαμαρά –Μέρκελ , η οποία περισσότερο εντάσσεται σε μια διαδικασία ενημέρωσης της γερμανίδας καγκελαρίου παρά σε απαίτηση για οτιδήποτε άλλο. Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να επενδύει πάλι σε επικοινωνιακό επίπεδο , ειδικά με τις χθεσινές θερμές αναφορές της κ. Μέρκελ για τις ελληνικές προσπάθειες, ωστόσο είναι σαφές ότι ακόμη και το Μαξίμου αμφισβητεί τη συνέχεια της γερμανικής πολιτικής. Ο κ. Σαμαράς θα επιδιώξει να διαγνώσει (και όχι οτιδήποτε άλλο)τις διαθέσεις του Βερολίνου, και κατ’ επέκταση του πυρήνα της Ευρωζώνης, έναντι των ανοικτών ζητημάτων της χρηματοδότησης και της ελάφρυνσης του χρέους, όπως έχει δεσμευθεί το Γιούρογκρουπ. Σύμφωνα με τον γερμανικό Τύπο, η αντίδραση της καγκελαρίου είναι προβλέψιμη και στερεότυπη: θα επαινέσει τις προσπάθειες και τις θυσίες των Ελλήνων και μετά θα ενθαρρύνει την κυβέρνηση της Αθήνας να τηρήσει τις υποχρεώσεις της. Συμπερασματικά , όπως είχαμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο μας, παρά τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης, πάλι οι Γερμανοί θα κερδίσουν τον αγώνα . Το ασφυκτικό πλαίσιο του Μνημονίου θα συνεχίσει να επιβάλλει την ασκούμενη πολιτική και η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να προσγειώνεται σε κατώτερα επίπεδα, δεδομένου ότι και οι προβλέψεις για την άνευρη ανάκαμψη του ΑΕΠ το 2014 τίθενται εν αμφιβόλω ακόμη περισσότερο μετά την προσθήκη των νέων μέτρων, τα οποία θα προκαλέσουν(ανεξάρτητα τη μορφή θα λάβουν) εκροή από το εισοδηματικό κύκλωμα περίπου 1,8 δισ. ευρώ.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ Κομπάρσοι σε θρίλερ μακράς διάρκειας

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

* Ας μας φτιάξουν τη λίστα των επιτρεπόμενων εκδηλώσεων απόγνωσης Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Έχεις δηλώσει παλιότερα ότι πριν ξεκινήσεις να γράφεις ένα βιβλίο ξέρεις τον τίτλο και το τέλος του. Στη σημερινή πραγματικότητα, αν μπορούσες να τη χωρέσεις σε ένα βιβλίο, τι τίτλο θα έβαζες και τι τέλος θα έγραφες; Για να είμαι ειλικρινής, η σημερινή εποχή με έχει δυσκολέψει πολύ, με αυτή την ομοβροντία απανωτών και πρωτόγνωρων γεγονότων και δεν το έχω σκεφτεί καθόλου λογοτεχνικά, παρά το γεγονός ότι το τελευταίο μου βιβλίο «Ο καιρός σκεπτικός» περιέχει 9 διηγήματα, τα οποία όλα έχουν ως κοινωνικό φόντο την έναρξη της κρίσης σε διάφορες λαϊκές συνοικίες της Ελλάδας. Θα ήθελα να μπορέσω να βρω ένα φινάλε ανάτασης για τον κόσμο, αλλά αδυνατώ. Η δουλειά των ανθρώπων που ασχολούμαστε με την τέχνη είναι να κάνουμε αυτό που δεν μπορούν να κάνουν οι πολιτικοί ή οι δημοσιογράφοι: να προσπαθήσουμε να μετρήσουμε τις αντοχές των ανθρώπων, να μιλήσουμε για την ανθρώπινη περιπέτεια, με ένα τρόπο που μπορεί να μη λύνει τα προβλήματα του παρόντος, απλώς είναι βοηθητικός. Αρμαθιά με κλειδιά Ποιος, λοιπόν, είναι ο ρόλος της τέχνης σήμερα; Η τέχνη δεν είναι φαρμακευτική συνταγή που θα δώσει τη λύση για να γιατρέψει τον πόνο της ψυχής ή της τσέπης. Ούτε θα πληρώσει τους φόρους, ούτε είναι ευαγγέλιο. Μπορεί να προσφέρει παρηγοριά στα δύσκολα και κυρίως μια αρμαθιά με κλειδιά που βοηθούν τον άνθρωπο να ξεκλειδώσει την περιπέτεια της ζωής. Να στοχαστεί και να αναστοχαστεί πάνω στα ανθρώπινα. Θα ήθελα, όμως, να πω επειδή διατυπώνεται από μέρος οργανικών ανθρώπων του χώρου (διαφημιστές, δημοσιογράφους, σχολιαστές) το ερώτημα που πήγαν οι διανοούμενοι και οι πνευματικοί άνθρωποι ότι οι ίδιοι άνθρωποι που θέτουν το ερώτημα αυτό είναι εκείνοι που κατά κανόνα δεν βάζουν γλώσσα μέσα τους υποστηρίζοντας το σύστημα. Όλα αυτά τα χρόνια οι περισσότεροι καλλιτέχνες μιλούν για ζητήματα που έχουν σχέση με την ανθρώπινη ύπαρξη, με τη μετανάστευση, με την κατάπτωση του πολιτικού συστήματος εξουσίας. Μέσα από τη δουλειά τους οι περισσότεροι καλλιτέχνες έπαιρναν και παίρνουν θέση είτε άμεσα, είτε έμμεσα. Η Ελλάδα σήμερα παράγει τέχνη; Η Ελλάδα βράζει καλλιτεχνικά από νέα παιδιά με πολύ ταλέντο και δυναμισμό, που έχουν αποφασίσει να μην φύγουν έξω. Μακάρι αυτά τα παιδιά να τα αγκάλιαζε ο κόσμος με περισσότερο σθένος, προκειμένου να αντέξουν και να μην μαραζώσουν. Εμείς οι μεγαλύτεροι έχουμε ανάγκη να δούμε την τέχνη με τη δική τους ματιά, με τη δική τους καρδιά. Αλλιώς το τιμόνι Λένε ότι ζούμε στην εποχή της εξατομίκευσης. Επειδή γυρνάς πολλές γωνιές της χώρας, συναντάς την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη ή βρίσκεις κλειστές πόρ-

“

Συνέντευξη με τη συγγραφέα Ιωάννα Καρυστιάνη

Τη συζήτηση αυτή προσπαθούσαμε να την κανονίσουμε βδομάδες. Όμως οι τελικές προετοιμασίες για την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου της Ιωάννα Καρυστιάνη «Μικρά Αγγλία», σε σκηνοθεσία του Παντελή Βούλγαρη που θα βγει στις αίθουσες στις 5 Δεκεμβρίου, δεν της άφηναν καθόλου ελεύθερο χρόνο. Τελικά, ξεκλέψαμε δύο ώρες για να χωρέσουμε σε μία συζήτηση ό,τι απασχολεί τον καθένα μας: την κρίση, την τέχνη, τη νέα γενιά, τη βία, την Ευρώπη, την Αριστερά.

τες; Μπαινοβγαίνω στα λαβωμένα από τα προβλήματα σπίτια και βλέπω πώς υποστηρίζει ο ένας τον άλλον. Πιστεύω ότι δυστυχώς είναι τόσο βάναυση η επίθεση κατά του λαού που οι άνθρωποι είναι αποκαμωμένοι και ο καθένας θέλει πρώτα να βρει τι γίνεται στο δικό του σπίτι. Προσφέρει, βοηθάει, αλλά ακόμα δεν έχουν δημιουργηθεί οι συλλογικότητες που θα δώσουν μια ηχηρή, ανθεκτική και επίμονη απάντηση σε αυτό που συμβαίνει. Οι άν-

μενων εκδηλώσεων απόγνωσης. Τι θέλουν; Να πάνε 1,5 εκατομμύριο άνεργοι στα γόνατα στη Μεγαλόχαρη της Τήνου και να παρακαλέσουν να βρουν δουλειά; Να φτιάξουν μια χορωδία και να ψάλουν τον καημό τους; Να στείλουν γυμνόστηθες τις κόρες τους έξω από το Μαξίμου; Ουσιαστικά, το μόνο που επιτρέπεται είναι να αυτοκτονούν στα μουγκά και κατά μόνας. Τείνει να υπονομεύεται κάθε μορφή πολιτικής αποδοκιμασίας γιατί ένα είναι το ανίκητο όπλο, το πλήθος. Και κά-

Ατόφια ποίηση

“

Το βιβλίο είναι για να κυκλοφορεί. Είναι ατόφια ποίηση το πολυχρησιμοποιημένο βιβλίο, όπως είναι ατόφια ποίηση το πολυχρησιμοποιημένο παντελόνι. θρωποι είναι σαν κομπάρσοι σε θρίλερ μακράς διάρκειας, με πάρα πολλές επιθέσεις κυριολεκτικής και μεταφορικής βίας. Είναι δύσκολο να το αντιμετωπίσει ο κόσμος αυτό. Προσπαθεί, αλλά είναι δύσκολο. Πρέπει, όμως, να γίνουν πράγματα και πρέπει ο κόσμος να πάρει αλλιώς το τιμόνι. Ακόμη λένε ότι η βία είναι βόμβα στα θεμέλια της δημοκρατίας και μας ζητούν σχεδόν φετιχιστικά να την καταδικάσουμε από όπου και αν προέρχεται… Όσοι άνηκαν στη γενιά του Πολυτεχνείου έχουν ανακηρυχθεί σε λαμόγια που φαλίρισαν την Ελλάδα, όσοι συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις ενάντια στους «ανθρωπιστικούς» πολέμους στη Γιουγκοσλαβία βαφτίστηκαν εθνικιστές, όσοι συμμετείχαν στο ∆εκέμβρη του 2008, χαρακτηρίστηκαν βουτυρομπεμπέδες ή τρομοκράτες. Ύστερα, φρόντισαν μεθοδευμένα να πουν ότι από τις πλατείες των αγανακτισμένων ξεπήδησε η Χρυσή Αυγή. Και φτάσαμε στους περιώνυμους προπηλακισμούς, όταν απολυμένος από τα Αμυντικά Συστήματα που δέχεται τον έναν απλήρωτο λογαριασμό μετά τον άλλο πέταξε ένα μπουκάλι νερό ζήσαμε ένα τριήμερο φεστιβάλ καταδίκης στα κανάλια. Και εγώ ερωτώ: Πώς ένας άνθρωπος μπορεί να εκφράσει την απόγνωση και την απελπισία του; Ας φτιάξουν τη λίστα των επιτρεπό-

τίσταση. Η Αριστερά θα μπορούσε να εμπνεύσει την αντίσταση; Η Αριστερά στο σύνολό της αγαπά την έκφραση «ιστορικές ευθύνες». Η Αριστερά στο σύνολό της σήμερα πρέπει να αποδείξει ότι το εννοεί και τις αναλαμβάνει. Όταν δοκιμάζεται με αυτό τον σκληρό τρόπο ο κόσμος η λυδία λίθος της αξιοπιστίας της είναι να παραμερίσει τις επιμέρους διαφορές και σε κάποια ζητήματα να υπάρξει κοινή δράση. Την άνοδο της Χρυσής Αυγής πώς τη σχολιάζεις; Εκεί που πέφτει ο σπόρος πρέπει να είναι κατάλληλο το έδαφος για να ανθίσει. Η Χρυσή Αυγή χρησιμοποίησε σαν μάσκα απόκρυψης των συνολικών επιδιώξεών της πρώτον το μεταναστευτικό, δεύτερον τα μνημονιακά μέτρα, τρίτον τα αποκαλυπτήρια ενός συστήματος διαφθοράς, τέταρτον τη μέχρι πρότινος ατιμωρησία και πέμπτον το μουτζούρωμα μιας ταυτότητας εντοπιότητας. Αυτά τη βοήθησαν για να εξαπλωθεί στον κόσμο. Ακόμα, λειτούργησε με ένα θεαματικό τρόπο με τους πυρσούς και τις στολές παραλλαγής και πολλά πιτσιρίκια μπέρδευαν το σινεμά με αυτό που έβλεπαν. Όμως, τώρα είναι ώρα ευθύνης για όλους. Γιατί αν ένας μεγαλύτερος που στήριξε τη Χρυσή Αυγή σήμερα μπορεί να το ξανασκεφτεί, τα παιδιά που έχουν υποστεί την πλύση εγκεφάλου από τα 16 και τα 17 τους, δύσκολα θα την απορρίψουν.

νουν ό,τι μπορούν να μην βρεθεί η καταπληκτική συνδεσμολογία που θα επιτρέψει στον κόσμο να ενωθεί και να διεκδικήσει μία άλλη ζωή. Μια τεράστια τούμπα Βλέπουμε ότι εφαρμόζεται η ίδια πολιτική σε όλη την Ευρώπη. Ποια είναι η Ευρώπη σήμερα; Το ευρωπαϊκό ιερατείο κατάφερε να οδηγήσει την Ευρώπη σε μια τεράστια τούμπα. Από εκεί που μιλούσαμε για Ευρώπη των λαών, τώρα μιλάμε για μια Ευρώπη που ελέγχεται από το τραπεζικό σύστημα, για μια Ευρώπη που με τις πολιτικές λιτότητας έχει οδηγήσει σε φτώχεια και ανεργία, για μια Ευρώπη τεμπέληδων «γουρουνιών» (PIIGS). Μιλάμε για μια Ευρώπη που με τις πολιτικές της ευνοεί το σύγχρονο δουλεμπόριο, αφού παρότι με το ∆ουβλίνο ΙΙ δεν δέχεται τους ανειδίκευτους εργάτες που θαλασσοπνίγονται να φτάσουν στην Ευρώπη έχει δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να δέχεται με μισθούς πείνας τους εξειδικευμένους επιστήμονες από Ιταλία και Ελλάδα. Όλα αυτά είναι πολύ βαριά και ασήκωτα για τον κόσμο. Χρειάζεται επειγόντως να βρεθούν καινούριες επεξεργασίες για να εμπνεύσουν το κουράγιο για να υπάρξει αν-

Η κυβέρνηση ντύνει τις βίαιες πολιτικές της για να τις σκεπάσει. Για παράδειγμα οι επιχειρήσεις σκούπα λέγονται «Ξένιος ∆ίας», οι φυλακές μεταναστών χωρίς χαρτιά λέγονται «Κέντρα φιλοξενίας». Η γλώσσα έχει χάσει το νόημά της; Η γλώσσα υπέστη μία δεινή μετάλλαξη. Τα τελευταία χρόνια της πλαστικής ευφορίας οι αγορές είχαν πάρει το πάνω χέρι, με στρατηγική να μπει λέξη που είχε σχέση με την οικονομία στα πάντα. Έλεγαν «η αντιπολίτευση επενδύει στους κοινωνικούς αγώνες», «ο πρωθυπουργός κεφαλαιοποίησε την ομιλία του στη Βουλή», «ο υπουργός εισέπραξε ένα θερμό χειροκρότημα». Ακόμα μιλούσαν για «διαχείριση του πένθους». Το τελευταίο διάστημα, προκειμένου να μην ακούγονται οι λέξεις ανεργία και απόλυση, δημιουργήθηκαν νέες λέξεις όπως «κινητικότητα», «απασχολησιμότητα», «δεξαμενή ανθρώπινων πόρων». Όλα αυτά μπλοκάρουν τους ανθρώπους και τους αποπροσανατολίζουν. Η γλώσσα πρέπει να ξανακερδίσει την κυριολεξία της για να μπορούν οι άνθρωποι να σκέφτονται. Ο μεγαλύτερος σύμμαχος της γλώσσας είναι το βιβλίο, που και αυτό βρίσκεται σε κρίση. Σε μια απλή ποιητική οικονομία της καθημερινότητας θα έλεγα ότι είναι ατόφια ποίηση το πολυχρησιμοποιημένο βιβλίο, όπως είναι ατόφια ποίηση το πολυχρησιμοποιημένο παντελόνι. Μακάρι κάθε πολυκατοικία να ανταλλάσσει τα βιβλία της. Το βιβλίο είναι για να κυκλοφορεί. Θα έπρεπε στις δημοτικές βιβλιοθήκες να λειτουργεί ντελίβερι, κάτι που είδα να συμβαίνει στην Κόνιτσα.

Τείνει να υπονομεύεται κάθε μορφή πολιτικής αποδοκιμασίας γιατί ένα είναι το ανίκητο όπλο, το πλήθος. Και κάνουν ό,τι μπορούν να μην βρεθεί η καταπληκτική συνδεσμολογία που θα επιτρέψει στον κόσμο να ενωθεί και να διεκδικήσει μία άλλη ζωή.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Noεμβρίου 2013

ΓΛΑΥΚΟΣ ΚΛΗΡΙ∆ΗΣ (1919-2013) Tης Σίας Αναγνωστοπούλου

Ο Γλαύκος Κληρίδης ανήκε στη «νέα» γενιά των κύπριων πολιτικών, που εμφανίστηκαν την εποχή της ΕΟΚΑ και γεννηθήκαν πολιτικά μαζί με την Ανεξαρτησία της Κύπρου το 1959. Ήταν, λοιπόν, «ανεξαρτησιακός» πολιτικός, έτσι όπως την Ανεξαρτησία την όριζε εκείνη την εποχή ο εθναρχισμός του Μακάριου σε συμφωνία με τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, καθώς επίσης και η Ελλάδα και οι συσχετισμοί στο νατοϊκό στρατόπεδο. Ο Κληρίδης, λοιπόν, ακούμπησε στα πρώτα βήματα της πολιτικής του ζωής σε δύο πολιτικό-πολιτισμικά περιβάλλοντα: ένα «εθναρχικό», στο οποίο οι ρίζες της ανεξαρτησιακής ταυτότητας βυθίζονταν ιστορικά στα αλυτρωτικά σχήματα της εθνικοφροσύνης και της Ένωσης, και σε ένα διεθνές και ελληνικό περιβάλλον, στο οποίο η ανεξαρτησιακή ταυτότητα φτιαχνόταν από τα υλικά των συμφερόντων μεγάλου μέρους της «εκσυγχρονιστικής» αστικής τάξης αλλά και του διεθνούς ρεαλισμού. Ωστόσο, ωρίμασε πολιτικά μέσα στις δύσκολες συνθήκες του ανεξάρτητου κράτους, στο οποίο κατείχε πρωταγωνιστική θέση, ως ο επί πολλά χρόνια πρόεδρος της κυπριακής Βουλής, αλλά και ως ο εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής κοινότητας στις δικοινοτικές συνομιλίες, μεταξύ 1968 και 1974.

ο σχήμα της εθναρχικής ανεξαρτησίας του Μακάριου, μέσα από το οποίο αναπαράγονταν οι αδράνειες ενός μακρού, εθνοθρησκευτικού παρελθόντος, δημιουργούσε γι’ αυτό τον αστό πολιτικό επικίνδυνες επιπλοκές, με θανάσιμες παγίδες. Ο Κληρίδης ανέπτυσσε την ταυτότητα του Έλληνα αστού πολιτικού της Κύπρου, για τον οποίο το ανεξάρτητο κυπριακό κράτος έπρεπε να εκσυγχρονίζεται εναρμονισμένο με τα συμφέροντα του ελληνικού κράτους, όπως αυτά διαμορφώνονταν στο πλαίσιο του δυτικού στρατοπέδου. Όσο η ελληνική, αστική τάξη της Κύπρου παρέμενε αδύναμη, κατακερματισμένη και διχασμένη ανάμεσα στον Μακάριο και τον Γρίβα, ο Κληρίδης παρέμενε αφοσιωμένος στον Μακάριο και την εθναρχική ανεξαρτησία, κι αυτό παρά τη διαφωνία του σε μείζονα θέματα, όπως αυτό της, μονομερούς και χωρίς τη συναίνεση της Ελλάδας, αναθεώρησης των 13 σημείων του κυπριακού Συντάγματος. Στην εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο των δικοινοτικών συνομιλιών (1968-1974), όπου το παρακράτος δρούσε ανεξέλεγκτο και η ελληνική χούντα με τα κυπριακά της παρακλάδια απλωνόταν σε αυτό, ενώ ο Μακάριος αδυνατούσε να κατανοήσει τη σημασία, σε εκείνες τις δύσκολες συνθήκες, που είχε για το κυπριακό κράτος η «επανίδρυσή» του ως δικοινοτικού, ο Κληρίδης έκανε τη ρήξη. Μαζί με τον Τάσσο Παπαδόπουλο και τον Πολύκαρπο Γεωρκάτζη και με τη στήριξη μελών της ισχυρής, χάρη στο κράτος, αστικής τάξης και του αγροτικού κόσμου στον οποίο ο Γεωρκάτζης έλεγχε όλα τα εθνικιστικά σωματεία, αποφάσισε το 1969 να συνενώσει τα κατακερματισμένα κομμάτια του αστικού, πολιτικού κόσμου. Ίδρυσε το «Ενιαίο Κόμμα» με «κεντροδεξιό πολιτικό προσανατολισμό», κατά τη διατύπωσή του, και με σαφέστατα «φιλοδυτικό», επομένως αντικομμουνιστικό προσανατολισμό. Η ίδρυση αυτού του κόμματος αποτέλεσε τομή για την κυπριακή πολιτική ζωή, πολύ περισσότερο που το μοναδικό πολιτικό κόμμα που υπήρχε στην Κύπρο, ήδη από το 1941, ήταν το ΑΚΕΛ. Σε αντίθεση, λοιπόν, με τον αρι-

Ο ιδρυτής της κυπριακής ∆εξιάς

Ο Γλαύκος Κληρίδης (δεξιά), με τον Κόφι Ανάν και τον Ραούφ Ντεκτάς.

“

Ο Γ. Κληρίδης, με τη θέση που πήρε υπέρ του σχεδίου Ανάν, ανέτρεψε τη δεξιά ατζέντα: κατέστησε για πρώτη φορά τη συνύπαρξη με τους Τουρκοκύπριους σε ένα ομόσπονδο κράτος δομικό στοιχείο της ταυτότητας των Ελληνοκύπριων. Ακόμη κι αν αυτό υπαγορεύτηκε από ένα ρεαλισμό που η ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου και η πολιτική της Ελλάδας υπέβαλαν, δεν μειώνει καθόλου τον ανατρεπτικό χαρακτήρα της.

στερό χώρο, ο οποίος ορίστηκε ιστορικά στην Κύπρο έξω από τον εθναρχικό χώρο, άλλοτε σε σφοδρή σύγκρουση με αυτόν άλλοτε σε συμμαχία (από το 1960 και μετά), ο δεξιός πολιτικός χώρος υπήρχε χάρη στον εθναρχισμό, κάτω από τα ράσα της Εκκλησίας. ∆εξιός χώρος έξω από τον εθναρχικό Υπό την απειλή, λοιπόν, ότι το ΑΚΕΛ ελέγχει τον κοινωνικό και πολιτικό χώρο και με δεδομένο ότι ο εθναρχικός ρόλος του Μακάριου ήταν πλέον διαπραγματεύσιμος, ο Κληρίδης αποφάσισε τη σχετική αυτονόμηση της αστικής δεξιάς από το εθναρχικό μέτωπο. Όπως ο ίδιος εξηγεί: «είχα τη βεβαιότητα ότι η κατάσταση ήταν πολιτικά αρρωστημένη […]. Είχα επίσης την άποψη ότι ο ρόλος της εκκλησίας στην πολιτική ζωή του τόπου έπρεπε να επαναπροσδιορισθεί. Πίστευα ότι αν και η εκκλησία είχε δικαίωμα να έχει φωνή στα πολιτικά πράγματα, ωστόσο δεν έπρεπε να είναι η κυρίαρχη φωνή ή εξουσία στην πολιτική ζωή της Κύπρου, […] ότι τα πολιτικά κόμματα αποτελούν βασικό συστατικό στοιχείο της πολιτικής ζωής και ότι ήταν απαράδεκτο το ένα και μοναδικό κόμμα να είναι της αριστεράς, τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, οι οποίοι δεν ήταν αριστεροί, δεν είχαν πολιτικά κόμματα, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται έτσι πολιτικά καθυστερημένοι και με μεσαιωνική αντί-

ληψη και νοοτροπία» (Η Κατάθεσή μου, τ. 2, σς. 329-330). Για πρώτη φορά, λοιπόν, η δεξιά στην Κύπρο όρισε το δικό της πολιτικό χώρο, έξω από τον εθναρχικό της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Αυτό το δεξιό, «εκσυγχρονιστικό» κόμμα που συσπείρωσε μεγάλο τμήμα της αστικής τάξης της Κύπρου, αλλά και όλα τα ακρο-δεξιά, εθνικιστικά σωματεία και συλλόγους της Κύπρου, έγινε φορέας μιας λαϊκής, εθνικιστικής ιδεολογίας, για την οποία ο αγώνας της ΕΟΚΑ συνιστούσε τη μεγάλη τομή. Τα αστικά στρώματα, λοιπόν, της Κύπρου αποφάσισαν με αυτό το κόμμα να σημασιοδοτήσουν και να διαχειριστούν την ελληνικότητα σε κυπριακό πλαίσιο, ως προνομιακοί εντολοδόχοι της Μητέρας Πατρίδας. Σε αυτή την ιδεολογία, όποιο κόμμα ήταν κατά της Ελλάδας, ήταν ανθελληνικό και αμφισβητούσε την ίδια την ταυτότητα των Ελληνοκυπρίων. Η αιώνια Ελλάδα έγινε η πηγή της νομιμοποίησης της κυπριακής, αστικής δεξιάς και η απόδειξη του προδοτικού χαρακτήρα του αριστερού αντίπαλου: του ΑΚΕΛ. Ο Κληρίδης με το κόμμα που ίδρυσε έθεσε με κοσμικούς όρους το όριο της διαίρεσης ανάμεσα στη ∆εξιά και την Αριστερά. Μετά την τουρκική εισβολή Το ελληνικό πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή στη Κύπρο ανέτρεψαν, βίαια και οδυνηρά, την προηγούμενη πραγματικότητα. Τα αστικά στρώματα

βρέθηκαν και πάλι διασπασμένα και κατακερματισμένα πολιτικά. Ένα μέρος των αστικών στρωμάτων αποφάσισε να συγκροτήσει ένα κεντρώο κόμμα (∆ημοκρατικό Κόμμα –∆ΗΚΟ), του οποίου η κύρια ταυτότητα ήταν αυτή του πιστού και αμετακίνητου κληρονόμου της μακαριακής κληρονομιάς. Το κόμμα αυτό αναλάμβανε το ρόλο του αναπαραγωγού με κοσμικούς όρους του εθναρχισμού, σύμφωνα με τον οποίο το κράτος έπρεπε να είναι ανεξάρτητο αλλά εθναρχικό. Ο Κληρίδης, αντιθέτως, αποφάσισε να συγκροτήσει εκ νέου τη δεξιά, ιδρύοντας το 1976 ένα νέο κόμμα –τον ∆ημοκρατικό Συναγερμό (∆ΗΣΥ)– στο οποίο συμμετείχαν πολλά από τα στελέχη του προηγούμενου κόμματος και άλλων προπολεμικών κομμάτων. Το νέο αυτό κόμμα, φτιαγμένο από πολλά από τα παλιά υλικά του προηγούμενου κόμματος, γινόταν φορέας μιας εκσυγχρονιστικής, δυτικόστροφης και πάντα αντικομουνιστικής δεξιάς, της οποίας η αποστολή ήταν: «την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω». Η λύση του κυπριακού με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ και σε αγαστή σύμπνοια με τις ελληνικές κυβερνήσεις έγιναν η σημαία του ∆ΗΣΥ. Ο εθνικισμός και ο εκσυγχρονισμός αποτέλεσαν τα συγκολλητικά στοιχεία της παλιάς και της νέας δεξιάς ταυτότητας: το βολικό σχήμα, σύμφωνα με το οποίο για όλα έφταιγε η ελληνική χούντα, εξάγνισε τους κύπριους συνεργάτες της χούντας, και επέτρεψε στις εκσυγχρονιστικές ομάδες να ξαναφτιάξουν ένα μεγάλο χρόνο, στον οποίο όλοι οι καλοί Έλληνες της Κύπρου χώραγαν. Από την άλλη μεριά, η εισβολή αποδόθηκε στη βαρβαρότητα της Τουρκίας, αλλά και στα «λάθη» της τότε κυπριακής ηγεσίας. Το οδυνηρό παρελθόν σκεπάστηκε και όλα ξεκίναγαν από το ’74 και μετά. Ο Κληρίδης, δεξιός, εκσυγχρονιστής πολιτικός, δεν προσπάθησε να συνδέσει την ομοσπονδία με τη λαϊκή ιδεολογία, να την καταστήσει αξία αυτής της λαϊκής κουλτούρας. Ανήκε σε αυτή την κυπριακή αστική τάξη, για την οποία η ομοσπονδία ήταν ένα επίκτητο, ρεαλιστικό στοιχείο της ελληνικής ταυτότητας, καταρχάς αποδεκτό από την Ελλάδα και το δυτικό κόσμο. ∆εν εγγραφόταν πουθενά στην κυπριακή ιστορία. Ο ρεαλισμός του συμπυκνωνόταν στο δόγμα της σύμπραξης με την Ελλάδα, σε αρμονία με το δυτικό, διεθνές περιβάλλον. Σημαντικός ηγέτης Στην πρώτη προεδρία του (1993-1998), η ρεαλιστική πολιτική που ασκούσε του επέτρεψε να αποδεχτεί τις δικοινοτικές συνομιλίες. Συγχρόνως, όμως, του επέβαλε την πλήρη αποδοχή και σύμπλευση με το ενιαίο αμυντικό δόγμα του Γερ. Αρσένη που ακύρωνε την ομοσπονδία. Στη δεύτερη προεδρία του (1998-2002) ωστόσο, ειδικά προς το τέλος, ο Κληρίδης έκανε τη μεγάλη ρήξη στην πολιτική ζωή του. Με τη θέση που πήρε υπέρ του σχεδίου Ανάν, ανέτρεψε τη δεξιά ατζέντα: κατέστησε για πρώτη φορά τη συνύπαρξη με τους Τουρκοκύπριους σε ένα ομόσπονδο κράτος δομικό στοιχείο της ταυτότητας των Ελληνοκύπριων. Ακόμη κι αν αυτό υπαγορεύτηκε από ένα ρεαλισμό που η ευρωπαϊκή πορεία της Κύπρου και η πολιτική της Ελλάδας υπέβαλαν, δεν μειώνει καθόλου τον ανατρεπτικό χαρακτήρα μιας θέσης έξω εντελώς από τον πολιτισμικό ορίζοντα της δεξιάς. ∆εν ξέρω αν ο Κληρίδης ήταν μεγάλος πολιτικός. Ένα είναι βέβαιο, ωστόσο. Ήταν ένας πολιτικός της εποχής του, που δεν θέλησε να οικειοποιηθεί κανέναν εθναρχικό ρόλο για να μείνει στην ιστορία ως μεγάλος ηγέτης. Αναμετρήθηκε με την ιστορία με τα όπλα της ιδεολογίας του και της πολιτικό-πολιτισμικής ταυτότητάς του. Αυτό τον καθιστά σημαντικό ηγέτη.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Noεμβρίου 2013

ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ

Σε δυσμενείς συνθήκες καταγγέλουν το βιασμό τους * Απορρίφθηκε στη Γερουσία πρόταση νόμου για δυνατότητα προσφυγής σε ανεξάρτητους νομικούς μηχανισμούς

«Ο

ι σεξουαλικές επιθέσεις στο στρατό δεν είναι καινούργιο ζήτημα, του επιτράπηκε όμως να κακοφορμίσει», υποστήριξε η γερουσιαστής των ∆ημοκρατικών Κίρστεν Γκίλιμπραντ σε ομιλία της στην Γερουσία, με αφορμή την πρόταση νόμου που προώθησε, προκειμένου να δοθεί στα θύματα η δυνατότητα να προσφεύγουν στους εκτός στρατιωτικής διοίκησης, ανεξάρτητους νομικούς μηχανισμούς. Η πρόταση της Γερουσιαστού περιελάμβανε και τις περιπτώσεις κλοπών, βίας και φόνων, προκειμένου να διευρύνει την υποστήριξη, ωστόσο στην ψηφοφορία της περασμένης εβδομάδας δεν συγκέντρωσε την απαραίτητη πλειοψηφία των 60 γερουσιαστών και δεν εγκρίθηκε παρότι δημιούργησε ασυνήθιστες συμμαχίες μεταξύ ρεπουμπλικάνων και δημοκρατικών, ανδρών και γυναικών. Οι υπέρμαχοί της άσκησαν πιέσεις με παράθεση στοιχείων, μαρτυριών και συνεντεύξεων με θύματα, ενώ αντιτάχθηκαν υψηλά ιστάμενοι στο στρατό και σύμμαχοί τους στο Κογκρέσο. Γνωστή «πληγή» Το πρόβλημα των σεξουαλικών επιθέσεων, κακοποιήσεων και βιασμών γυναικών και ανδρών, είναι γνωστή «πληγή» όλων των στρατιωτικών σωμάτων των ΗΠΑ και έχει απασχολήσει

και στο παρελθόν το Κογκρέσο και την κοινή γνώμη. Ο αμερικανικός στρατός προβάλλει τα πρότυπα της αυταπάρνησης και της υπεράσπισης του έθνους και των αμερικανικών ιδανικών ανά τον κόσμο. Χαίρει εκτίμησης από μεγάλο μέρος του αμερικανικού λαού και ως εκ τούτου προσπαθεί να προστατεύσει τη δημόσια εικόνα του και να κρατήσει πίσω από κλειστές πόρτες τις διόλου τιμητικές πτυχές της αυξημένης παραβατικότητας και της βίας από τα μέλη του. Η πρόσφατη έξαρση των καταγγελιών κατά 46%, δεν είναι σαφές αν σημαίνει ανάλογη αύξηση των περιστατικών. Από την πλευρά του υπουργείου Άμυνας, αποδίδεται στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των θυμάτων στους μηχανισμούς της στρατιωτικής δικαιοσύνης, στην πραγματικότητα όμως τα θύματα των οποίων οι περιπτώσεις δεν αναφέρονται ποτέ είναι πολύ περισσότερα. Από τον Οκτώβριο 2012 μέχρι τον περασμένο Ιούνιο, υποβλήθηκαν 3.553 διαμαρτυρίες για σεξουαλικές επιθέσεις, έναντι 2.434 στο αντίστοιχο διάστημα του περασμένου έτους. Σύμφωνα με την Γκίλιμπραντ οι περιπτώσεις φθάνουν τις 26.000, αριθμός που εμφανίζεται και στην ογκωδέστατη έκθεση του υπουργείου Άμυνας για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση των Σεξουαλικών Επιθέσεων, για το οικονομικό έτος 2012.

Η πλειοψηφία των επιθέσεων δεν καταγγέλονται εξαιτίας της δυσπιστίας των θυμάτων, λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης στις νομικές διαδικασίες εντός του στρατεύματος. Οι καταγγελίες εξετάζονται από υπευθύνους που ανήκουν στην ιεραρχία και είναι ελάχιστο το ποσοστό που τελικά εκδικάζεται. Μικρά βήματα εμπρός Επίσης, σύμφωνα με την πρόεδρο της οργάνωσης για τα δικαιώματα των ένστολων «Προστατεύστε τους Υπερασπιστές Μας» (POD), το 62% όσων δημοσιοποίησαν τις επιθέσεις, υπέστησαν στη συνέχεια αντίποινα ενώ το 25% των καταγγελόμενων ανήκουν στη διοίκηση. Το ∆ίκτυο ∆ράσης Γυναικών

που Υπηρετούν (SWAN), μια ομάδα νομικής υποστήριξης θυμάτων που επέζησαν σεξουαλικών επιθέσεων, αναφέρει ότι ένας στους τρεις καταδικασθέντες παραμένει στο στράτευμα, σχεδόν το 80% των γυναικών που υπηρετούν μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση και, επιπλέον, οι ακροαματικές διαδικασίες που απαιτούνται, προκειμένου να αποφασιστεί αν μια υπόθεση θα παραπεμφθεί για εκδίκαση, είναι τραυματικές και στα όρια του εξετελισμού για τα θύματα. Τον περασμένο Ιούνιο, στη διάρκεια των ακροάσεων στην επιτροπή της Γερουσίας, συνήγοροι των θυμάτων υποστήριξαν ότι το ισχύον σύστημα αποθαρρύνει το 86% να καταγγείλουν

τις επιθέσεις, ενώ το 14% όσων καταγγέλονται, τελικά δεν εκδικάζονται. Επιπλέον, το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός των θυμάτων είναι άνδρες, ερμηνεύεται ως πρόβλημα παραβατικών συμπεριφορών επιπλέον των σεξιστικών. Την ίδια περίοδο, υπό το καθεστώς πολιτικών πιέσεων, υποστράτηγος τέθηκε σε διαθεσιμότητα επειδή δεν ανέφερε και δεν ερεύνησε επαρκώς καταγγελία σεξουαλικής κακοποίησης. Τον Αύγουστο, ο υπουργός Άμυνας Τσακ Χάγκελ ανήγγειλε νέα μέτρα για τον περιορισμό των σεξουαλικών επιθέσεων, που περιλαμβάνουν τη νομική εκπροσώπηση των θυμάτων και παρέχουν στους διοικητές τη δυνατότητα να μεταθέτουν τους φερόμενους ως δράστες μακριά από τα θύματά τους. Όπως δήλωσε, τα μέτρα αποσκοπούν στη μείωση του αριθμητικού χάσματος μεταξύ ενστόλων που δηλώνουν ανώνυμα ότι υπέστησαν σεξουαλικές κακοποιήσεις και εκείνων που καταγράφουν επώνυμες καταγγελίες. Η POD δήλωσε: «Υποστηρίζουμε τις προσπάθειες που αντιδρούν στην κρατούσα κατάσταση, όμως αυτές οι αλλαγές δεν είναι παρά μικρές διαφοροποιήσεις σε ένα προβληματικό σύστημα». Ελισάβετ Πετρίδου

Η Ανγκέλα μαγειρεύει πάντα πριν πεινάσει * Το «στόρι αντίστασης» που προσπαθεί να στήσει εναγωνίως η κυβέρνηση των Αθηνών δείχνει απόγνωσή αλλά και άγνοια για το τι συμβαίνει στη Γερμανία Του ∆ημήτρη Σμυρναίου, Βερολίνο

o παραμύθι του αποφασισμένου έλληνα πρωθυπουργού, που έσπευσε στο Βερολίνο να αλλάξει τα μυαλά της Ανγκέλας, κατέρρευσε πριν καλά-καλά κυκλοφορήσει στην Αθήνα, αφού η γερμανική πλευρά φρόντισε να ξεκαθαρίσει εγκαίρως και με επίσημες δηλώσεις των εκπροσώπων της καγκελαρίας αλλά και του υπουργείου Οικονομικών, πώς δεν πρόκειται φυσικά να υπάρξει καμιά διαπραγμάτευση αλλά μόνο ενημέρωση στη σχετική συνάντηση. Κάποιοι μάλιστα παρατηρούσαν πως η ελληνική στάση δείχνει απόλυτη αφέλεια και ερασιτεχνισμό, αφού θα ήταν πολιτική προσβολή για όλους τους εκπροσώπους της τρόικας να παραδεχόταν η κυρία Μέρκελ, έστω και έμμεσα, ότι μπορεί αναλόγως των κεφιών της να δίνει γραμμή στους τρεις «δανειοφύλακες» άλλοτε να τραβούν τα χαλινάρια και άλλοτε να τα χαλαρώνουν. Αυτό το «στόρι αντίστασης» που προσπαθεί να στήσει εναγωνίως η κυβέρνηση των Αθηνών δείχνει την απόγνωσή της, αλλά και την άγνοια της για το τι ακριβώς συμβαίνει στη Γερμανία, όπως

παρατηρούν έμπειροι διπλωμάτες, οι οποίοι προειδοποιούν πως, αν θέλεις να επιτύχεις την οποιουδήποτε τύπου παρέμβαση της Γερμανίας, αυτό το κάνεις διακριτικά και όχι με όρους φτηνού επικοινωνισμού. Κυρίως τώρα που ουσιαστικά ακόμα δεν υπάρχει κυβέρνηση στο Βερολίνο και η Ευρώπη εισέρχεται πια σε προεκλογική περίοδο. Ετσι, λοιπόν, η γερμανική κυβέρνηση φρόντισε να προλάβει τις όποιες παρεξηγήσεις θα μπορούσαν να προκύψουν από ελληνικές δηλώσεις χρησιμοποιώντας την τακτική του «πριν πεινάσω μαγειρεύω», που της είναι άλλωστε οικεία και προσφιλής, όταν έχει απέναντί της παίκτες μικρού ή μέτριου βεληνεκούς, τους οποίους και δεν φοβάται. Ο «κακός μαθητής» Σαμαράς Αυτό που αξίζει να σημειώσει κανείς πάντως είναι ότι σταδιακά αυξάνεται και πάλι ο γερμανικός εκνευρισμός για την έγερση αιτημάτων ή καλύτερα «παρακλήσεων» από την ελληνική πλευρά. Το επιχείρημα που ξαναβγαίνει από τη φαρέτρα του φιλοκυβερνητικού γερμανικού Τύπου είναι ότι οι Ελληνες πρέπει να α-

φήσουν τα παρακάλια και να κοιτάξουν να υλοποιήσουν αυτά που μας έχουν υποσχεθεί. Και η εκτίμηση είναι ότι όσο καλός μαθητής στα προφορικά μπορεί να είναι ο έλληνας πρωθυπουργός, τόσο άσχημα τα πάει στα... γραπτά διαγωνίσματα, όταν δηλαδή καλείται να αποδείξει με στοιχεία και αριθμούς ότι εφάρμοσε τα συμφωνηθέντα. Η σκλήρυνση της γερμανικής στάσης ερμηνεύεται από κάποιους και ως πιθανή εγκατάλειψη της λογικής ότι η στήριξη της σημερινής κυβέρνησης είναι μονόδρομος, αλλά αυτό είναι μάλλον πρόωρο να ειπωθεί με βεβαιότητα. Σίγουρα πάντως έχει να κάνει και με εσωτερικές σκοπιμότητες αφού η ηγεσία της Χριστιανοδημοκρατίας ακούει έτσι κι αλλιώς «γκρίνιες» για υποχωρητικότητα απέναντι σε αιτήματα του SPD και δεν θέλει να ανακατέψει την τράπουλα στη λεπτή φάση της οριστικοποίησης της συμφωνίας για το μεγάλο συνασπισμό με μια αλλαγή στάσης απέναντι στην Ελλάδα. Ταραχή στα «ήρεμα» νερά Τα ήρεμα νερά του άνευ πάθους κυβερνητικού φλερτ ταράχτηκαν ήδη, άλ-

λωστε, αρκετά από την απόφαση των Σοσιαλδημοκρατών να σταματήσουν να αρνούνται πλέον εκ προοιμίου και απόλυτα το ενδεχόμενο συνεργασίας τους και σε ομοσπονδιακό επίπεδο με την «Αριστερά». Η απόφαση είναι ιστορική, άσχετα από το αν ρώτησε κανείς την ίδια την «Αριστερά» αν το θέλει. Η ουσία είναι όμως ότι τη συγκεκριμένη στιγμή οι σκληροπυρηνικοί της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης το εξέλαβαν ως ανοικτή πρόκληση από το μελλοντικό τους εταίρο. Η Ανγκέλα Μέρκελ γνωστή για τις πυροσβεστικές της ικανότητες, όταν τουλάχιστον το κρίνει αυτή σκόπιμο να τις χρησιμοποιήσει, προτιμάει λοιπόν να μην ανοίξει τώρα και το «ελληνικό ζήτημα» και να ακούσει κι άλλες πρόσθετες γκρίνιες. Από την άλλη, είναι σίγουρο ότι, όπως θα μαθευτεί και από διαρροές στον ελληνικό Τύπο, παραμονή Χριστουγέννων θα τηλεφωνήσει στον έλληνα πρωθυπουργό θα του στείλει τις θερμότερες ευχές της και θα του επαναβεβαιώσει την πλήρη κατανόηση και την αμέριστη υποστήριξη της στις προσπάθειες που καταβάλει αυτός, να επαναφέρει την ξεστρατημένη χώρα στο σωστό μνημονιακό δρόμο.

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Noεμβρίου 2013

ΧΗΜΙΚΑ ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΠΥΡΗΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΘΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΘΟΥΝ ΣΤΗ ΒΑΛΤΙΚΗ;

Η θάλασσα ξερνάει δηλητήριο

ντονες ανησυχίες εκφράζουν οι περιβαλλοντολόγοι για τη μεγάλη καθυστέρηση στον εντοπισμό του χημικού οπλοστασίου της Γερμανίας που πετάχτηκε στη θάλασσα της Βαλτικής, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. O Γιούρι Μπατούριν, πρόεδρος της ∆ιεθνούς Επιτροπής για τον Αφοπλισμό από τα Χημικά Όπλα, δηλώνει με βεβαιότητα ότι το κέλυφος των όπλων έχει διαβρωθεί πλέον από τη θάλασσα και είναι θέμα χρόνου πότε το περιεχόμενο τους θα απελευθερωθεί στο περιβάλλον καταστρέφοντας οικοσυστήματα και απειλώντας ανθρώπινες ζωές. Από πέρυσι οι έρευνες για τον εντοπισμό τους έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα Chemsea της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ακόμα δεν έχουν αποδώσει καρπούς. Πλέον εκφράζεται έντονη ανησυχία από όλα τα κράτη που βρίσκονται γύρω από τη θάλασσα της Βαλτικής, τα οποία ζητούν και τη στρατιωτική συνδρομή του ΝΑΤΟ για τον εντοπισμό και την ασφαλή καταστροφή των χημικών όπλων. Με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και με συμφωνία της Αγγλίας με τη Σοβιετική Ένωση αποφασίστηκε να πεταχτούν στη θάλασσα της Βαλτικής 65.000 τόνοι χημικών όπλων που βρήκαν οι Συμμαχικές ∆υνάμεις στο οπλοστάσιο της Γερμανίας.

Πριν από μερικά χρόνια, η Αμερικανική Υπηρεσία Πυρηνικής Ενέργειας αποφάσισε αντί της ένδειξης, «Προσοχή Κίνδυνος», να τοποθετήσει μεταλλικά αντίγραφα με τον πίνακα «Κραυγή», του Νορβηγού ζωγράφου Έντβαρντ Μούνκ, έξω από τα κοντέινερ με τα πυρηνικά απόβλητα που θάβει στην έρημο του Μεξικού. «Σε 10.000 χρόνια μπορεί η αγγλική γλώσσα να μην μιλιέται πια, αλλά αυτό που εκφράζει ο πίνακας είναι χαρακτηριστικό για το τι περιέχει το κοντέινερ και είναι πιθανό να προστατέψει τους ανθρώπους που θα θελήσουν να το ανοίξουν», ήταν το σκεπτικό της Υπηρεσίας.

Ένα ακόμα πρόβλημα για το οποίο εκφράζονται ανησυχίες ότι θα προκύψει σύντομα στην περιοχή είναι τα πυρηνικά απόβλητα που θάβονταν στο Καλίνινγκραντ, επί ΕΣΣ∆, και παρά τις πολιτικές αλλαγές, η διαδικασία αυτή συνεχίζεται και σήμερα. Η περιοχή δεν δέχεται πλέον μόνο ρωσικά αλλά και γερμανικά απόβλητα. Ακτιβιστές οικολογικών και ανθρωπιστι-

κών οργανώσεων αντιδρούσαν επί χρόνια, κυρίως στο έδαφος της Πολωνίας, και είχαν σταματήσει αρκετές φορές τραίνα που μετέφεραν απόβλητα. Σήμερα αν και τέτοιου τύπου αντιδράσεις, με τη συμβολή της αστυνομίας, έχουν περιοριστεί κατά πολύ δεν έχει περιοριστεί καθόλου η ταφή πυρηνικών αποβλήτων. Το Καλίνινγκραντ είναι Ρωσικό έδαφος, αποκομμένο όμως από τη Ρωσία, καθώς το χωρίζει η Πολωνία και η Λιθουανία. Βρέχεται και αυτό από την θάλασσα της Βαλτικής Νίκος Σερβετάς

Ομολογία αποτυχίας για την πολιτική λιτότητας * Σε αδιέξοδο οι χώρες της ευρωζώνης σύμφωνα με έκθεση στελέχους της Κομισιόν

τοκουμέντο που έφερε στο φως της δημοσιότητας η γαλλική εφημερίδα «Ουμανιτέ» την περασμένη Τετάρτη, αποκαλύπτει ότι υψηλόβαθμο στέλεχος της Κομισιόν πιστοποιεί την αποτυχία της πολιτικής της λιτότητας. Μιας πολιτικής που επιβάλλεται με τις ευλογίες και το συντονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σ’ όλες τις χώρες της ευρωζώνης, στον πυρήνα της και ιδιαίτερα στην περιφέρειά της. Το ντοκουμέντο αυτό συντάχθηκε τον Οκτώβριο του 2013 από τον οικονομολόγο Γιαν Ιντ Βελντ και αναλύει τις συνέπειες της πολιτικής της δημοσιονομικής πειθαρχίας, που εφαρμόστηκε από το 2011-2013 αύξηση του ποσοστού ανεργίας, την πτώση των επενδύσεων και της κατανάλωσης με κατάληξη την τεράστια αιμορραγία που έχουν υποστεί οι ευρωπαϊκές χώρες. Με βάση τα στοιχεία η Ελλάδα το χρονικό διάστημα 2011-2013 σημείωσε μείωση του ΑΕΠ 8,05%, η Γαλλία 4,9%, η Ιταλία 4,9%, η Ισπανία 5,39%, η Πορτογαλία 6,9% ακόμα και η Γερμανία 2,9%, παρά το τεράστιο πλεόνασμά της στο εμπορικό ισοζύγιο. Σύμφωνα με τον συγγραφέα της έκθεσης η κατάσταση αυτή εξηγείται με την «αρνητική επίδραση που έχει η εφαρμογή των μέτρων σε κάθε χώρα», η οποία επιδεινώνεται ως αποτέλεσμα «της διαδοχικής εφαρμογής της και στις άλλες χώρες». Αξιοσημείωτη είναι και η διαπίστωση που καταλήγει ο Γιαν Ιντ Βελντ ότι τα αποτελέσματα της πολιτικής της λιτότητας που εφαρμόστηκε από το 2011 μέχρι το 2013 θα έχουν επιπτώσεις και τα επόμενα χρόνια 2014-2018, αν τα κράτη δεν αποφασίσουν να ξαναδούν τη δημοσιονομική τους πολιτική. Έτσι, η Γαλλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα δεν θα επιστρέψουν στην ανάπτυξη παρά μόνο το 2018. Οι εκτιμήσεις αυτές είναι προσωπικές, όπως αναφέρει, και όχι της Κομισιόν, παρ’ όλα αυτά δεν παύουν να έχουν τεράστια σημασία, καθώς συνιστούν ομολογία τής αποτυχίας της πολιτικής που εκπορεύεται από τις Βρυξέλλες. Εξάλλου, παρόμοιες κριτικές

“

Tα αποτελέσματα της πολιτικής της λιτότητας που εφαρμόστηκε από το 2011 μέχρι το 2013 θα έχουν επιπτώσεις και τα επόμενα χρόνια 2014-2018, αν τα κράτη δεν αποφασίσουν να ξαναδούν τη δημοσιονομική τους πολιτική. και επισημάνσεις έχουν γίνει και από το Γαλλικό Παρατηρητήριο για την Οικονομική Συγκυρία, αλλά και το ∆ΝΤ… Κομισιόν: απόλυτη σιγή Μετά τη δημοσίευση του ντοκουμέντου από την «Ουμανιτέ» δεν υπήρξε αντίδραση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο αρμόδιος επίτροπος, ο γνωστός μας Όλι Ρεν, όταν ρωτήθηκε στο ευρωκοινοβούλιο από τον Πάτρικ Λιερίκ, ευρωβουλευτή αντιπρόεδρο της GUE-NVG, «τι έχει να πει;» δεν έδωσε καμία απάντηση. ∆εν θα την αποφύγει όμως, γιατί η ερώτηση θα τεθεί γραπτώς, όπως δήλωσε ο ευρωβουλευτής του Μετώπου της Αριστεράς. Τη στάση σιωπής τηρούν και όλα τα μέσα ενημέρωσης, μόνη εξαίρεση η γαλλική «Λιμπερασιόν», που

Οι μεγάλες διατροφικές φίρμες σφετερίζονται τη γη

την επόμενη ημέρα (την περασμένη Πέμπτη) ανέδειξε πρωτοσέλιδα το θέμα με τίτλο «Το τέλος του δόγματος» αφιερώνοντας 5 σελίδες και αναλύοντας τις συνέπειες της λιτότητας στις ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία. Μπορεί οι ιεραπόστολοι της δημοσιονομικής πειθαρχίας να έχουν αποφύγει μέχρι τώρα ουσιαστική συζήτηση για τα καταστροφικά αποτελέσματα της πολιτικής του και τις δυνατότητες μιας εναλλακτικής πολιτικής, αλλά είναι αδύνατον να την αποφύγουν όσο πλησιάζουν οι κρίσιμες εκλογές για το ευρωκοινοβούλιο, τον Μάιο του 2014 παρά τη μεθόδευσή τους να καλλιεργήσουν αισθήματα αδιαφορίας στους ευρωπαίους ψηφοφόρους. Μπ. Κοβάνης

σα συμβαίνουν στα διάφορα σημεία του πλανήτη σχετικά με τη χρήση, την κατάχρηση και το σφετερισμό της αγροτικής γης είναι ελάχιστα γνωστα. Το τελευταίο τεύχος του γαλλικού περιοδικού Etudes Rurales (Αγροτικές Σπουδές), όπως παρουσιάζεται στην εφημερίδα «Ουμανιτέ», είναι αρκετά αποκαλυπτικό. Η αναδημοσίευσή του εδώ δεν έχει καμία σχέση με την επιμονή της τρόικας και την προθυμία της κυβέρνησης να ψηφίσει και να εφαρμόσει το φόρο ακίνητης περιουσίας. Εξάλλου τα ποιμνιοστάσια θα εξαιρεθούν, σύμφωνα με δήλωση του πρωθυπουργού... Αλλά ας επανέλθουμε στο περιεχόμενο του περιοδικού για να δούμε πώς γνωστές πολυεθνικές επιχειρήσεις βρίσκονται σε μια διαδικασία να ελέγξουν πλήρως το όπλο της διατροφής. Οι συγγραφείς ερμηνεύουν πολύ απλά αυτό που συμβαίνει από το δέλτα του Νίγηρα μέχρι το Μάλι. Αποκαλύπτουν τις υψηλές αποδοτικότητες που αποκομίζουν οι εταιρίες με τις μονοκαλλιέργειες που έχουν επιβάλλει στις απέραντες αργεντίνικες εκτάσεις. Επικεντρώνουν το ενδιαφέρον στην αποικιοποίηση της ουκρανικής γης από μια μεγάλη αγροτοδιατροφική εταιρία. Ακόμα αποκαλύπτουν τη διαδικασία εκδίωξης από τη γη τους των αγροτών της Σιέρα Λεόνε και την Καμπότζη από τη γη τους προς όφελος των εξαγωγών ζάχαρης. Στο Μάλι σε μια έκταση 360.000 εκταρίων που προβλέπεται να δοθεί στους επενδυτές από τώρα μέχρι το 2020, μόνο 9.000 εκτάρια πρόκειται να παραμείνουν για αγροτικές καλλιέργειες που προορίζονται για τη διατροφή. Και αυτό γιατί οι χρηματοπιστωτικές εταιρίες που επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και με επενδύσεις στη γη φροντίζουν πρώτα απ’ όλα να εξάγουν προϊόντα για την παραγωγή βιομάζας, αδιαφορώντας αν θα οδηγήσουν στην πείνα τους τοπικούς πληθυσμούς. Στις ατέλειωτες ενοικιασμένες εκτάσεις που καλλιεργείται η σόγια, διευκολύνεται η συγκέντρωσή της σε λίγα χέρια με το άλλοθι της υψηλής αποδοτικότητας σε σύγκριση με τις ατομικές καλλιέργειες που θεωρούνται αντιπαραγωγικές. Στη Σιέρα Λεόνε και την Καμπότζη οι αγρότες καλλιεργούσαν μέχρι πρόσφατα τα μικρά τους χωράφια. Αυτές οι καλλιέργειες τώρα βρίσκονται «εκτός ζώνης» και δεν μπορούν να αρδευτούν», γιατί το νερό παραχωρήθηκε από τις τοπικές αρχές στις μεγάλες ξένες εταιρίες. Μετά απ’ όλα αυτά, δεν είναι δύσκολο να δούμε τις ραγδαίες αλλαγές που σημειώθηκαν στους λαούς που υποαπασχολούνται και συνωστίζονται στις πόρτες των εταιριών ζητώντας –μάταια ορισμένες φορές– μια κάποια εργασία. Και μη βρίσκοντας διέξοδο, εξεγείρονται, όπως οι αγρότες της Καμπότζης. [Για περισσότερες πληροφορίες στην Appel Urgent Cambodge Contact@info PeuplesSolidaires.org] Μπ. Κ.

∆ΙΕΘΝΗ Στα ∆ίκτυα

Η ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑΣ

του Κόσμου

www.cinecubanolapupilainsomne.wordpress.com

Ανοίξτε τον κινηματογράφο

εγάλες αντιδράσεις έχει προκαλέσει στους κινηματογραφόφιλους της Κούβας η απόφαση της κουβανικής κυβέρνησης να κλείσει τον μοναδικό 3D κινηματογράφο στο νησί. Ο κινηματογράφος είχε ανοίξει τον Αύγουστο στην Αβάνα από το κουβανικό ινστιτούτο κινηματογραφικής τέχνης και είχε προκαλέσει μεγάλο ενθουσιασμό στο κοινό, αλλά έκλεισε με επίσημη δικαιολογία την έλλειψη νομικών ρυθμίσεων γι' αυτήν τη δραστηριότητα, μια δικαιολογία που στο σχετικό διάλογο, ο οποίος έχει ανοίξει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θεωρείται ως παράλογη και αποδοκιμάζεται. www.bandhu-bd.org

Αναγνώριση του τρίτου φύλου

ε ενθουσιασμό υποδέχτηκαν οι τρανσέξουαλ στο Μπαγκλαντές την απόφαση της κυβέρνησης να προσφέρει μια τρίτη επιλογή του φύλου στα δημόσια έγγραφα. Είχε προηγηθεί μια διαδήλωση χιλιάδων ανθρώπων, που για πρώτη φορά έσπασαν τη σιωπή τους για να διεκδικήσουν νομική και κοινωνική αναγνώριση σε μια χώρα που τα κοινωνικά ταμπού του καθιστούν σχεδόν αόρατους, και για να απαιτήσουν την προστασία των δικαιωμάτων τους στην απασχόληση, την εκπαίδευση και τον δημόσιο χώρο. www.carloscarmenabsolucion .wordpress.com

Λευτεριά στον Carlos και την Carmen ιλιάδες άνθρωποι έχουν Χ υπογράψει στην εκστρατεία, που ξεκίνησε τη ∆ευτέ-

ρα, για την αποφυλάκιση του Carlos και της Carmen, ακτιβιστών του κινήματος 15Μ από τη Γρανάδα που καταδικάστηκαν σε τρία χρόνια φυλακή και πρόστιμο 3.655 ευρώ με την κατηγορία του «εγκλήματος κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων». Το περιστατικό έγινε στην απεργία της 29ης Μαρτίου του 2012, όταν μπήκαν σε ένα μπαρ για να αφήσουν ενημερωτικό υλικό και ο ιδιοκτήτης τηλεφώνησε στην αστυνομία που τους συνέλαβε. ∆ημήτρης Γκιβίσης givisisdim@yahoo.gr

Η ΕΠΟΧΗ 24 Noεμβρίου 2013

Λεπέν και Βίλντερς κρατούν αποστάσεις από τη Χρυσή Αυγή Του Αποστόλη Στραγαλινού

Στο πανεπιστήμιο μας μάθαιναν ότι η συγκρότηση της Ένωσης ήταν η στρατηγική απάντηση στην πολιτική και πολιτιστική καταστροφή που προκάλεσε ο φασισμός. Ιστορικά, έτσι είναι. Ωστόσο, από τις 9 Μαΐου 1950, την ημέρα που ο Ρομπέρ Σουμάν, υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, παρουσίασε ένα σχέδιο στενότερης συνεργασίας προωθώντας την ειρηνική συμβίωση μεταξύ αντιπάλων εθνών, μέχρι σήμερα, τη διευρυμένη Ευρώπη των «28», έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. α τελευταία χρόνια τα φασιστικά, ευρωφοβικά, ακροδεξιά ή υπερεθνικιστικά κόμματα ευνοούμενα και από την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού κάνουν επίδειξη δύναμης. Ενόψει των ευρωεκλογών οι αναλυτές προειδοποιούν για τον κίνδυνο να γεμίσει το επόμενο Ευρωκοινοβούλιο, εν μέσω κρίσης, από εξτρεμιστές και λοιπούς εχθρούς της Ευρώπης. Η συσπείρωση των ακροδεξιών κομμάτων υπό τη στέγη μιας κοινής ευρωπαϊκής ομάδας, η οποία προωθείται το τελευταίο διάστημα από τον ολλανδό ηγέτη του Κόμματος για την Ελευθερία, Γκέερτ Βίλντερς και τη γαλλίδα ομοϊδεάτισσά του, Μαρίν Λεπέν, του Εθνικού Μετώπου, συνιστά εξέλιξη εξαιρετικά αρνητική. Για πρώτη φορά παρατηρείται οργανωμένη υπερεθνική κινητικότητα για την κοινή κάθοδο και τη συστράτευση των ακροδεξιών της Ευρώπης με βάσιμες προοπτικές ευόδωσης και εκλογικής επιτυχίας. Λεπέν και Βίλντερς συναντήθηκαν προ εικοσαημέρου στη Χάγη και συμφώνησαν ότι ενώνοντας τα ακροδεξιά, ευρωσκεπτικιστικά κόμματα «θα είναι σε θέση να αμφισβητήσουν την ΕΕ εκ των έσω». Για τη συγκρότηση ενιαίας ευρωπαϊκής ομάδας χρειάζονται τουλάχιστον 25 εκπροσώπους από 7 διαφορετικές χώρες στην Ευρωβουλή, που διαθέτει 766 έδρες. Αν επιτύχουν το στόχο τους θα καρπωθούν και τα αντίστοιχα προνόμια: επιδοτήσεις, ξεχωριστά γραφεία, χρήματα για την επικοινωνία, έδρες στις επιτροπές κ.ά. Ως σύμμαχοί τους προαλείφονται η Εναλλακτική για τη Γερμανία, το αυστριακό Κόμμα της Ελευθερίας, η ιταλική Λέγκα του Βορρά και το φλαμανδικό Βλάαμς Μπελάνγκ. Αντιθέτως, έχουν αποκλείσει οποιαδήποτε επαφή με τα ακροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα της ανατολικής Ευρώπης, το βρετανικό Independence Party (το οποίο ούτε αυτό επιθυμεί συμπόρευση) το ουγγρικό Jobbik και τη Χρυσή Αυγή.

Η ακροδεξιά την τελευταία δεκαετία Το φαινόμενο της ισχυρής ακροδεξιάς δεν είναι καινούργιο. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, με την άνοδο του Χάιντερ στον αυστριακό κυβερνητικό συνασπισμό, η Ευρώπη βρέθηκε για πρώτη φορά αντιμέτωπη με τη συμμετοχή ακροδεξιού κόμματος σε κυβέρνηση. Αντέδρασε τότε, με την αμφιλεγόμενη ως μέτρο, επιβολή κυρώσεων στην Αυστρία. Με τη διεύρυνση του 2004, αναμενόταν έκρηξη του φαινομένου, η οποία δεν επαληθεύτηκε, καθώς η «υπόσχεση» για καλύτερες μέρες μέσα από τη διεύρυνση είχε αναστείλει τη δυναμική των ακραίων στην ανατολική Ευρώπη. Στις ευρωεκλογές, ωστόσο, του 2009, το σκηνικό άλλαξε. Στην Ουγγαρία, το ναζιστικό, αντισημιτικό, αντιτσιγγανικό κόμμα Jobbik από το 2,2% του 2006 (εθνικές εκλογές) έκανε άλμα στο 15%. Στη Ρουμανία το υπερεθνικιστικό Partidul Romania Mare έλαβε 7,2%, η «Ατάκα» στην Βουλγαρία, που έχει στο στόχαστρο τη μουσουλμανική μειονότητα, πήρε το 12% των ψήφων. Αν προσθέσουμε το κόμμα του αντισλαμιστή Βίλντερς στην Ολλανδία με το 17%, το Βρετανικό Εθνικό Κόμμα (10%), τη ραγδαία άνοδο της Λέγκα στην Ιταλία, του ΛΑΟΣ στην Ελλάδα, της αυστριακής και

Ο ολλανδός ηγέτης του Κόμματος για την Ελευθερία, Γκέερτ Βίλντερς και η γαλλίδα ομοϊδεάτισσά του, Μαρίν Λεπέν, του Εθνικού Μετώπου. σλοβακικής ακροδεξιάς, μπορούμε να ομιλούμε για τη δημιουργία μιας ετερογενούς «Φασιστικής ∆ιεθνούς», η οποία εισήλθε στο Ευρωκοινοβούλιο με δύναμη άνω των 100 ευρωβουλευτών. Νωρίτερα, στα μέσα της δεκαετίας, σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης ανήλθαν στην εξουσία πρόσωπα, όπως ο Καβτσίνσκι στην Πολωνία και ο Φίκο στη Σλοβακία, για τους οποίους ο Κον Μπέντιτ είχε δηλώσει, πως «μπροστά τους ο Χάιντερ είναι αριστερός». Χρυσή Αυγή και Jobbik Σήμερα, καταγράφεται ραγδαία άνοδος των άκρων στην Ελλάδα. Στον ευρωπαϊκό χώρο δεν υπάρχουν μεγαλύτερες ομοιότητες μ’ αυτά τα άκρα απ’ ό,τι στην Ουγγαρία. Εκεί, το προαναφερθέν Jobbik συνεχίζει να είναι ισχυρό και ουσιαστικά «μονοθεματικό» αναφορικά με το στρατηγικό του στόχο: το «ξεβρώμισμα» της Ουγγαρίας από το ένα εκατομμύριο Ρομά που διαβιούν στη χώρα εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Με ποια μέσα επιχειρεί να το καταφέρει; Επανειλημμένως έχουν καταγραφεί βίαιες επιθέσεις, διώξεις και λυντσαρίσματα Ρομά, πυρπολήσεις καταυλισμών και δολοφονίες. Συχνό φαινόμενο συνιστούν οι αντιτσιγγανικές διαδηλώσεις και το χειρότερο όλων, η δράση της ιδιαίτερα βίαιης και επιθετικής παραστρατιωτικής πολιτοφυλακής «Ουγγρική Φρουρά», η οποία αποτελείται από νεοναζί και χούλιγκανς των γηπέδων. Οι ομοιότητες με τη ρατσιστική έξαρση που βιώνει η Ελλάδα, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν συμπτωματικές, διότι απορρέουν από την ίδια «ιδεολογική» μήτρα της μισαλλοδοξίας και της φανατικής βίας. «Σοκαρισμένη» η Λεπέν από τη Χρυσή Αυγή Από τη Χρυσή Αυγή η Μαρίν Λεπέν, η οποία ηγείται του Εθνικού Μετώπου από το 2011 και έχει επιλέξει μια στρατηγική αποδαιμονοποίησής του, κρατάει εδώ και καιρό αποστάσεις για προφανείς λόγους. ∆εν θέλει σε καμιά περίπτωση να ταυτιστεί με την εγκληματική ναζιστική οργάνωση και, επίσης, δεν σκοπεύει να θέσει σε κίνδυνο τα πο-

“

σοστά της, τα οποία φτάνουν στο 24%, τέσσερις φορές πιο πάνω από τα ποσοστά που συγκέντρωσε το κόμμα της στις τελευταίες ευρωεκλογές του 2009 και, εσχάτως, 5 μονάδες ψηλότερα από τους δεύτερους Σοσιαλιστές του Ολάντ. Ξεχνάει, ωστόσο, ότι ο πατέρας της Ζαν Μαρί, ηγέτης του επί 40 χρόνια και αρνητής ως σήμερα του Ολοκαυτώματος, το ίδρυσε ενώνοντας διάφορες μικρές ομάδες της άκρας δεξιάς, όπως η Νέα Τάξη (Ordre Nouveau). «Στο ίδιο τσουβάλι βάζουν εμάς, τον Μπρέιβικ και την Χρυσή Αυγή» δήλωνε διαμαρτυρόμενη η θυγατέρα Λεπέν τον Οκτώβριο συμπληρώνοντας «δεν είμαστε ένα κόμμα της άκρας δεξιάς. Ο όρος επιβλήθηκε από τα ΜΜΕ και τη γαλλική αριστερά για να θίξουν την αξιοπιστία μας και να μας συνδέσουν με πραγματικά ακροδεξιά κινήματα». Σε συνέντευξή της τον Ιούνιο του 2012, εξάλλου, στην εφημερίδα «Βήμα», έλεγε για τη Χρυσή Αυγή: «∆εν έχουμε καμιά σχέση. Οι θέσεις και οι ενέργειές τους μου φαίνονται πολύ εξτρεμιστικές και καταδικαστέες, ως προς το σφοδρό αντισημιτισμό τους και τη χρήση βίας εναντίον των μεταναστών, για παράδειγμα. ∆εν ξέρω όλες τις ιδέες της Χρυσής Αυγής, αλλά αυτές που ξέρω με σοκάρουν». Με ή χωρίς Χρυσή Αυγή στο κοινό μέτωπο Λεπέν – Βίλντερς, τον Ιούνιο η Ευρωβουλή θα έχει μια μορφή που δεν έχουμε ξαναδεί. Κόμματα ξενοφοβικά, σχηματισμοί διαμαρτυρίας, ισχυρή ακροδεξιά, ναζιστικά μορφώματα, εθνικιστές και ακροδεξιοί από κάθε γωνιά της Ευρώπης θα δοκιμάσουν τις αντοχές της δημοκρατίας. Τίποτε δεν θα είναι το ίδιο. Μια Ευρώπη που μόλις πριν από ένα χρόνο έλαβε το Νόμπελ Ειρήνης, ως αναγνώριση και ανταμοιβή για την «εξηκονταετή συμβολή της στην ειρήνη και συμφιλίωση των λαών, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα», δεν μπορεί να συνεχίζει να κλείνει τα μάτια στην άνοδο του ρατσισμού και νεκρανάστασης του ναζισμού. Αποτελεί τεράστια εσωτερική αντίφαση με την ιστορία, το πνεύμα και την αναγκαιότητα της συγκρότησης και εξέλιξής της, η παθητικότητα και η απραξία της έναντι φαινομένων που όχι μόνο είναι ικανά να τινάξουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στον αέρα, αλλά και να γυρίσουν την Ευρώπη σε μαύρες εποχές.

Για πρώτη φορά παρατηρείται οργανωμένη υπερεθνική κινητικότητα για την κοινή κάθοδο και τη συστράτευση των ακροδεξιών της Ευρώπης με βάσιμες προοπτικές ευόδωσης και εκλογικής επιτυχίας. Λεπέν και Βίλντερς συναντήθηκαν προ εικοσαημέρου στη Χάγη και συμφώνησαν ότι ενώνοντας τα ακροδεξιά, ευρωσκεπτικιστικά κόμματα «θα είναι σε θέση να αμφισβητήσουν την ΕΕ εκ των έσω».

∆ΙΕΘΝΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Noεμβρίου 2013

ΟΝ∆ΟΥΡΑ

Κρίσιμες εκλογές για τη δημοκρατία

ε τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ισοψηφία μεταξύ του Χουάν Χαρνάντεζ και της Ξιομάρα Κάστρο γίνονται οι σημερινές εκλογές στην Ονδούρα, σε μια χώρα που συνταγματικά ο στρατός έχει το δικαίωμα να επιβλέπει τη διαδικασία καταμέτρησης των ψήφων. Ο υποψήφιος του κυβερνώντος Εθνικού Κόμματος, που ως πρόεδρος του Εθνικού Κογκρέσο είχε προωθήσει με ενθουσιασμό το πραξικόπημα του 2009, έχει χτίσει την υποψηφιότητά του γύρω από την υπόσχεση του «ενός στρατιώτη σε κάθε γωνιά», κάνει μια πανάκριβη προεκλογική εκστρατεία, και υποστηρίζει τη συνέχιση της πολιτικής του νυν προέδρου Πορφίριο Λόμπο. Απέναντί του βρίσκεται η Ξιομάρα Κάστρο, η σύζυγος του ανατραπέντος προέδρου Μανουέλ Σελάγια, που είναι υποψήφια του αριστερού Libre (Ελευθερία και Επανίδρυση). Το Libre δημιουργήθηκε το 2011 από το FNRP (Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο Αντίστασης), μια πλατιά συμμαχία οργανώσεων (αυτόχθονες, φεμινίστριες, καμπεσίνος, ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κλπ) ενάντια στο πραξικόπημα, που χρησιμοποιεί τη μαζική πολιτική ανυπακοή και που περισσότερα από 4.000 μέλη της είναι κρατούμενοι και εκατοντάδες έχουν εξαφανιστεί. Η Κάστρο έχει στόχο το σοσιαλισμό του 21ου αιώνα, έναν σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία, και δέσμευσή της είναι η δημιουργία ενός καινούριου κοινωνικού συμβολαίου, ενώ υποστηρίζει μια διαδικασία συμμετοχικής δημοκρατίας που θα οδηγήσει σε μια εθνική συντακτική συνέλευση και σε ένα νέο σύνταγμα. Στο προεκλογικό της πρόγραμμα αναφέρει ότι προτεραιότητές της είναι ένα πρόγραμμα δημόσιας υγείας για όλους, η αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, η καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας, και η ανάπτυξη των υποδομών. Παράλληλα, επικεντρώνεται στην επιτάχυνση της παραγωγικής διαδικασίας με τη δημιουργία θέσεων

Η ριζοσπαστική αριστερά τριπλασίασε το ποσοστό της

Την ίδια στιγμή, χώρες όπως το Βέλγιο και η Νορβηγία, τα εδάφη των οποίων επίσης συζητήθηκαν, απέκλεισαν κάθε ενδεχόμενο παραλαβής και καταστροφής χημικών. Συνεπώς, ο Οργανισμός για την Απαγόρευση Χημικών Όπλων (OPCW), το ΝΑΤΟ και ο ΟΗΕ αναζητούν εναλλακτικές για ένα απόθεμα συριακών χημικών που ξεπερνά τους 1.000 τόνους. Σε αυτό συγκαταλέγεται αέριο σαρίν και αέριο μουστάρδας, αλλά και μεγάλο απόθεμα νευροτοξικών παραγόντων που θα χρησιμοποιείτο σε μεταγενέστερο στάδιο για κατασκευή χημικών όπλων. Ο Άσαντ συμφώνησε να παραδώσει τα όπλα και να προσχωρήσει στη διεθνή απαγόρευση των χημικών όπλων μετά την απειλή για περιορισμένη εκστρατεία βομβαρδισμού από τις Η.Π.Α τον προηγούμενο Σεπτέμβρη. Το πλάνο ορίζει ότι η Συρία πρέπει να παραδώσει όλα τα χημικά όπλα μέχρι τα τέλη του έτους και αυτά να καταστραφούν μέχρι τα μέσα του 2014. Τελευταία, ανακινήθηκε το σενάριο καταστροφής των χημικών στη θάλασσα κάτι που έχει γίνει στο παρελθόν από την Ιαπωνία αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα. Βέβαια, η επιλογή της εξουδετέρωσης στη θάλασσα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα αποφευχθούν εξ ολοκλήρου οι αντιδράσεις άλλων χωρών -καθώς αρκετά πιθανό, σε πρώτη φάση, θεωρείται να επιλεγεί περιοχή στη Μεσόγειο, λόγω της δυσκολίας απομάκρυνσης του μεγάλου φορτίου. «Όλες οι επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι» δήλωσε την προηγούμενη Τετάρτη η εκπρόσωπος του OPCW Κρίστιαν Καρτιέ επιτείνοντας μάλλον το αδιέξοδο, παρά επιλύοντας το.

ε την Κοκκινοπράσινη Συμμαχία να αυξάνει το ποσοστό της από το 2,3% στο 6,9%, έγιναν την Τρίτη οι τοπικές εκλογές στη ∆ανία. Στελέχη του κόμματος θεωρούν ότι το αποτέλεσμα ξεπερνά κάθε προσδοκία, αφού τόσο οι δημοσκοπήσεις όσο και οι δικές τους εκτιμήσεις δεν ήταν τόσο αισιόδοξες. Με το 6,9%, που είναι το καλύτερο ποσοστό που παίρνει η Κοκκινοπράσινη Συμμαχία στην ιστορία της, εκλέγονται 119 σύμβουλοι σε 79 από τους 98 δήμους της χώρας, ενώ το 2009 είχαν εκλεγεί μόλις 14. Πολιτικοί αναλυτές θεωρούν ότι η εντυπωσιακή εκλογική άνοδος καθιστά πλέον την Κοκκινοπράσινη Συμμαχία «πανεθνικό κόμμα», αφού σε όλες τις μεγάλες πόλεις θα υπάρχουν αριστεροί σύμβουλοι στα δημοτικά συμβούλια. To υψηλότερο ποσοστό της είναι το 19,5% που πήρε ο Morten Kabell στην Κοπεγχάγη, ο οποίος ήρθε δεύτερος πίσω από το σοσιαλδημοκράτη υποψήφιο, με ένα πρόγραμμα που επικεντρώθηκε στη βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών, στους ελεύθερους χώρους και στις δομές κοινωνικής αλληλεγγύης. Στις επόμενες μεγάλες πόλεις τα ενωτικά ψηφοδέλτια της ριζοσπαστικής αριστεράς πήραν την τρίτη θέση, με 10% στο Οντένσε, 9,4% στο Άαρχους και 7,2% στο Έσμπιεργκ. Σε ανακοίνωσή της η εκπρόσωπος του κόμματος Johanne Schmidt Nielsen (σημ: η Κοκκινοπράσινη Συμμαχία είναι το μοναδικό κόμμα του κοινοβουλίου που έχει συλλογική ηγεσία) ευχαρίστησε τα μέλη και όσους στήριξαν την προσπάθεια, και μίλησε για ένα ιστορικό αποτέλεσμα που δίνει στο κόμμα τη δυνατότητα να προωθήσει την πολιτική του στους δήμους και τις περιφέρειες. Στα γενικά αποτελέσματα, σημαντική είναι η ήττα για τους κυβερνητικούς εταίρους, που αντανακλά τη χαμένη εμπιστοσύνη μεγάλων κοινωνικών στρωμάτων προς την κυβέρνηση λόγω της σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτική της, καθώς και η αύξηση της ακροδεξιάς που έφτασε στο 10,1%.

Γιώργος Βελεγράκης

∆.Γ.

εργασίας, στην επισιτιστική κυριαρχία και στην πρόσβαση όλων στην ηλεκτρική ενέργεια. Την Τετάρτη, σε μια τεράστια προεκλογική συγκέντρωση, είπε ότι στόχος της είναι να ανακτήσει ο λαός την αξιοπρέπειά του, για αυτό και υποσχέθηκε ότι θα ακυρώσει τις Ειδικές Ζώνες Ανάπτυξης, τις περιοχές στις οποίες το κράτος έχει παραιτηθεί της εθνικής κυριαρχίας προκειμένου να δημιουργηθούν ευνοϊκά καταφύγια για τις πολυεθνικές που ασκούν τις δραστηριότητές τους χωρίς κανέναν έλεγχο. Επίσης, ανέφερε ότι θα προσπαθήσει να εμβαθύνει τις σχέσεις της Ονδούρας με την UNASUR και την ALBA (που είχαν ατονήσει μετά το πραξικόπημα) και επιτέθηκε στη Συμμαχία του Ειρηνικού, που δημιουργήθηκε από τις συντηρητικές κυβερνήσεις του Μεξικού, της Κολομβίας, του Περού και της Χιλής υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, για να αντιταχθεί στις αριστερές κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής. Όσον αφορά τη νέα στρατιωτική αστυνομία που ψήφισε το Κογκρέσο τον Αύγουστο

μετά από πρόταση του Χαρνάντεζ, είπε ότι την απορρίπτει κατηγορηματικά, αφού η στρατιωτικοποίηση της δημόσιας ασφάλειας όχι μόνο δεν λειτούργησε, αλλά έχει μετατρέψει την Ονδούρα στην πιο βίαιη χώρα στον κόσμο με 24.000 ανθρώπους να έχουν σκοτωθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Να σημειωθεί, ότι στην πορεία προς τις εκλογές έχουν δολοφονηθεί 16 υποψήφιοι του Libre, που ήρθαν να προστεθούν στις περισσότερες από 300 πολιτικές δολοφονίες της προεδρίας Λόμπο. Είναι προφανές, ότι μια νίκη της Κάστρο θα εγκαινιάσει μια νέα εποχή, σε μια χώρα που εδώ και χρόνια κυριαρχείται από τον δικομματισμό του συντηρητικού Εθνικού Κόμματος και του ελαφρώς πιο κεντρώου Κόμματος των Φιλελευθέρων. Θα είναι μια νίκη των «από κάτω» απέναντι στις κοινωνικές και οικονομικές ελίτ, στην αποικιοκρατία και την τρομοκρατία. ∆ημήτρης Γκιβίσης

Τα χημικά όπλα «βολτάρουν» ανά τον κόσμο * Αρνείται η Αλβανία να καταστρέψει το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας

ΔΑΝΙΑ

αρά τις έντονες πιέσεις από το ΝΑΤΟ η Αλβανία φαίνεται πως τελικά αρνείται να καταστραφεί το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας στο έδαφός της. Η αρχική συμφωνία που υπήρχε με την κυβέρνηση Ράμα οδεύει προς ναυάγιο, μετά τη διαρροή πληροφοριών για το σχέδιο και τις έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Χιλιάδες Αλβανοί ξεχύθηκαν στους δρόμους των Τιράνων και σε άλλες πόλεις όλη την προηγούμενη εβδομάδα, έκαναν πορείες προς κυβερνητικά κτίρια και την αμερικάνικη πρεσβεία και ανάγκασαν την κυβέρνηση σε αναδίπλωση. Συνθήματα όπως «όχι στο σαρίν, ναι στο οξυγόνο, αφήστε μας να αναπνεύσουμε», «Η Αλβανία δεν είναι ένας σκουπιδότοπος της Ευρώπης» και «Η υγεία των οικογενειών μας δεν είναι υπό διαπραγμάτευση» έδωσαν το στίγμα μιας κοινωνίας που κινητοποιήθηκε άμεσα και γρήγορα παρότι δεν έχει παράδοση κοινωνικών κινημάτων και μεγάλων διαδηλώσεων για οικολογικά ζητήματα. ∆ιαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν και σε μια σειρά ευρωπαϊκές πόλεις από αλβανούς μετανάστες ενώ και πολλά σχολεία στα Τίρανα έκλεισαν από κινητοποιούμενους μαθητές. Υπενθυμίζεται ότι το 2008, η καταστροφή χημικών όπλων που κατείχε η ίδια η Αλβανία προκάλεσε το θάνατο 28 ανθρώπων, ενώ δεν έχει γνωστοποιηθεί με ακρίβεια το εύρος των συνεπειών για το περιβάλλον. Τελικά, ο πρωθυπουργός Ράμα δήλωσε «Εάν πρέπει να πάρουμε μια απόφαση, πρώτα θα γίνει διαβούλευση στο Κοινοβούλιο και θα λάβουμε υπόψιν την κοινή γνώμη με κριτήριο την εθνική μας ασφάλεια και την ασφάλεια των πολιτών» βάζοντας τέλος στα σχέδια (κυρίως) του ΝΑΤΟ για «εύκολη αλβανική λύση».

ΤΟ ΘΕΜΑ

Η ΕΠΟΧΗ 24 N

Πώς έφτασε η Ελλάδα

Η «Εποχή» αναλύει την έκθεση της Γενικής Γραμματεία

* Στα 130 δισ. ευρώ έφτασε το άγ * Συνεχίζουν * Οι off shore, το λαθρεμπόριο, οι δωροδοκ Του Νάσου Χατζητσάκου

πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος, κατά την εφαρμογή του πρώτου μνημονίου συμψήφισε τις ευθύνες της πολιτικό – οικονομικής διαπλοκής με τις ανάγκες της κοινωνίας, ενοχοποιώντας το σύνολο των πολιτών για το οικονομικό «κραχ» στην Ελλάδα, με το περιβόητο: «Μαζί τα φάγαμε». Την τακτική Πάγκαλου υιοθέτησαν και οι επόμενοι... Τόσο η κυβέρνηση Παπαδήμου όσο και η σημερινή των κ.κ. Α. Σαμαρά και Ε. Βενιζέλου χρησιμοποίησαν ως βάση για την προώθηση των ανορθόδοξων πολιτικών

6 δισ. ευρώ ετήσιες απώλειες από off shore εταιρίες

ύμφωνα με την έκθεση πεπραγμένων 2012–13 της Γενικής Γραμματείας ∆ιαφάνειας του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, οι off shore εταιρείες (εξωχώριες ή υπεράκτιες) συνιστούν διεθνή νομότυπη διαπλοκή όταν παρέχεται η δυνατότητα πλήρους ανωνυμίας των μετόχων ιδιοκτητών τους (benefi cial owners) και δεν επιβάλλεται καν έλεγχος «πόθεν έσχες» για αυτούς. Σαφής επιδίωξη των ιδιοκτητών τους είναι η φοροαποφυγή, η απόκρυψη εσόδων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται μεταξύ άλλων: 1. Η φοροαποφυγή των υπόχρεων φυσικών προσώπων που κρύβονται πίσω από τις off shore εταιρείες. Πλήρης απαλλαγή των μετόχων των off shore εταιρειών του φόρου κληρονομιάς, δωρεάς, μεταβίβασης ακινήτου και γονικής παροχής. 2. Αποφυγή εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας. 3. Το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος. Αποφυγή του Πόθεν Έσχες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δυνατότητα ξεπλύματος, νομιμοποίησης βρώμικου χρήματος, προϊόντων εγκληματικής δραστηριότητας (ναρκωτικά, όπλα κ.λπ.). 4. Η διασπάθιση του δημόσιου χρήματος, με κρατικές επιδοτήσεις. 5. Πλήρης εξασφάλιση της ανωνυμίας των μετόχων. Και έτσι η ίδρυση αυτών των εταιρειών καθίσταται όχημα ώστε μεγάλα χρηματικά ποσά, πανάκριβα ακίνητα, γιοτ, σκάφη αναψυχής, αεροσκάφη τύπου lear jet κι άλλα είδη πολυτελείας να ανήκουν σε αυτές με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να εμφανιστούν οι πραγματικοί ιδιοκτήτες. ∆ηλαδή αξιωματούχοι, αλλά και οποιοιδήποτε μπορούν να δρουν αφανώς. 6. Με την διαμεσολάβηση των off shore εταιρειών παρέχεται η δυνατότητα υπερτιμολόγησης, υποτιμολόγησης με συνέπεια την φοροαποφυγή και τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος. Έτσι βάσει μη επιβεβαιωμένων εκτιμήσεων της ΓΓ ∆ιαφάνειας, η απώλεια εσόδων του ελληνικού κράτους ανέρχεται στα 6 δισ. ευρώ, το χρόνο. Τι σημαίνει αυτό; Από τις απώλειες εσόδων και καταχρήσεις του δημοσίου χρήματος από την αιτία αυτή εκτιμάται ότι οφείλεται το 30%

με 40% του δημοσίου χρέους! 200 υπεράκτιες στο Κρανίδι! Προς επιβεβαίωση των προσεγγίσεων αυτών παραθέτονται περιπτώσεις με στοιχεία που δεν δέχονται καμία αμφισβήτηση: 1. Υπερτιμολόγηση 2.000% ή 45 φορές μεγαλύτερες τιμές: Εταιρεία προμηθεύτηκε από την Ισπανία μηχάνημα που η πραγματική του αξία ανερχόταν σε 4 εκατ. δρχ. Με τιμολόγιο όμως που εξέδωσε off shore εταιρεία στα νησιά Μan τιμολογήθηκε στα 174 εκατ. δρχ.. Βάσει αυτού του τιμολογίου πήρε επιδότηση 79 εκατ. δρχ.. ∆ηλαδή πλήρωσε το μηχάνημα 4 εκατ. δρχ. και καρπώθηκε 75 εκατ., τόσο απλά! 2. Ακριβότερα ιατρικά μηχανήματα κατά 400%: Μηχανική βαλβίδα καρδιάς ενώ το πραγματικό κόστος αγοράς όπως προκύπτει από το τιμολόγιο ανέρχονταν σε 1.225 ευρώ η ίδια η βαλβίδα στη συνέχεια τιμολογήθηκε από off shore εταιρεία και την προμήθευσαν στα νοσοκομεία έναντι 5.450 ευρώ. Στη βάση αυτών των στοιχείων, η Γενική Γραμματεία ∆ιαφάνειας έχει ζητήσει να γίνει γνωστό: 1. Ποιοι είναι οι μέτοχοι των τριών off shore εταιρειών στο Πολύγυρο Χαλκιδικής που χρωστάνε 23 εκατ. Ευρώ που αποκαλύφθηκαν μετά από έλεγχο του Σ∆ΟΕ; 2. Ποιοι κρύβονται πίσω από τον εργάτη που εκπροσωπεί 14 off shore εταιρείες στο Κρανίδι και μάλιστα ο ίδιος κάνει φορολογική δήλωση στη ∆.Ο.Υ. Φαλήρου; 3. Αν δικαιώνεται η προϊσταμένη της ∆.Ο.Υ. Κρανιδίου (Θωμαίς Μαρτίνη) που ανέφερε ότι σε μία περιοχή 4.000 κατοίκων που έχουν ιδρυθεί πάνω από 200 υπεράκτιες και έχουν στην κατοχή τους ακίνητα και πίσω από αυτές κρύβονται εφοπλιστές, πολιτικοί, δημοσιογράφοι;

δραστικής συρρίκνωσης του βιοτικού επι την ενοχοποίηση μεγάλων κοινωνικών κα λικά, όμως, είναι έτσι; Όχι. ∆εν «τα φάγαμε μαζί». Και την απ τευση, αλλά οι αρμόδιες κρατικές αρχές ντες τα ηνία της πολιτικής και οικονομική σε βάρος της πλειονότητας των πολιτών 2012 – 2013 της Γενικής Γραμματείας ∆ καιωμάτων του υπουργείου ∆ικαιοσύνης πουργός της Ν∆ Γιώργος Σούρλας, προκ χώρας τις κυρίαρχες ευθύνες έχουν όσοι

2 δισ. ευρώ απώλειες από το λαθρεμπόριο

ο λαθρεμπόριο και η διακίνηση νοθευμένων καυσίμων στο στρατό αποτέλεσαν τα ισχυρότερα κυκλώματα διαπλοκής με μακροχρόνια δράση και ανυπολόγιστες επιπτώσεις στην οικονομία, στην εθνική ασφάλεια, στη δημόσια υγεία. «Το σκάνδαλο Κοσκωτά ακόμη κι αυτό του χρηματιστηρίου ωχριά μπροστά σε εκείνο των καυσίμων ως προς το οικονομικό μέγεθος και την αδράνεια κάθε αρχής και εξουσίας» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση της ΓΓ ∆ιαφάνειας στην οποία τονίζεται: «Στην προκείμενη περίπτωση ήταν γνωστά τα όσα συνέβαιναν με τα καύσιμα επί χρόνια αλλά την τελευταία δεκαετία έγιναν γνωστά στοιχεία για τα λαθραία και τα νοθευμένα καύσιμα του στρατού. Εν τούτοις άφησαν αδιάφορους κυβερνήσεις, πρωθυπουργούς, αρμόδιους υπουργούς, ηγεσίες των ενόπλων δυνάμεων καθώς και τις ηγεσίες της στρατιωτικής και τακτικής δικαιοσύνης». Με απόφαση του… Παπαδόπουλου Σύμφωνα με έγκυρες πηγές της αρμόδιας ΓΓ, η απώλεια εσόδων μόνο από το λαθρεμπόριο καυσίμων ανέρχεται σε τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ το χρόνο για το κράτος. Επίσης, πάρτι γίνεται με τα νοθευμένα καύσιμα στο στρατό. Σύμφωνα με τη ΓΓ ∆ιαφάνειας, η αδιαφάνεια προέκυψε από την κοινή Υπουργική Απόφαση του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου, του Ν. Μακαρέζου και Α. Ανδρουτσόπουλου που εκδόθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1969: «αι Ένοπλαι ∆υνάμεις της Χώρας προμηθεύονται τα αναγκαιούντα αυτές καύσιμα άνευ διενέργειας διαγωνισμού». Αυτή η απόφαση ισχύει επί 43 χρόνια παρά το γεγονός ότι από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας το χρονικό αυτό διάστημα πέρασαν 17 Υπουργοί.

Πλαστά τιμολόγια

ό 15 χρόνια, αέρασαν περισσότερα απ θετικές ρυθμο πό τότε που έγιναν οι νο τροποποιήοι εια νέχ συ στη ι κα εις μίσ ινομένου των φα του η πισ σεις για την αντιμετώ ίων τιμολογ . Όμως, το πλαστών και εικονικών χει, αλλά και συνεπρόβλημα όχι μόνο υπάρ α με την έκθεση της ων χώς επεκτείνεται, σύμφ . ας νει ΓΓ ∆ιαφά ήθηκαν και διαβιΑπό τα στοιχεία που ζητ εικονίζεται η έ.Ε., απ βάστηκαν από το Σ.∆.Ο . Κατά τους ελέγχους τος μα λή οβ πρ του κταση Σ.∆.Ο.Ε., κατά τα έτο ς σε που πραγματοποίη θηκαν τα ακόλουθα: τη 2009 - 2012 διαπιστώ ι Εικονικών τιμολοκα • Αριθμός πλαστών γίων: 4.103 503.200. ονικών τιμολογίων: • Αξία πλαστών και Εικ ώ/ Πάνω από 5 δισ. ευρ σά αυτά αντιστοιΝα σημειωθεί ότι τα πο % των περιπτώ20 χούν στους ελέγχους του σεων. ει και διακινεί πλαΤο κύκλωμα που εκδίδ να απομυζεί από ια όγ στά και εικονικά τιμολ σότερα από 2 δισ. ρισ πε σιο το ελληνικό δημό ευρώ το χρόνο.

τη Γενική Γραμματεί και Ανθρωπίνων ∆ικ χουν φθάσει πολλές κα λιτών αναφερόμενες σε οικο ματα, που διαπράττονται απ σε βάρος του ελληνικού δημ ραγράφονται λόγω πολλών α δικών. Μάλιστα, παρά τις σα του νόμου παρουσιάστηκαν σ θέσεις -και οικονομικών εγκλ περισσότερες από τις επιτρε βολές, με αποτέλεσμα να πα αδικήματα σε επιδικία και ν

ΤΟ ΘΕΜΑ

24 Noεμβρίου 2013

δα στη χρεοκοπία και τα μνημόνια

είας ∆ιαφάνειας του υπ. ∆ικαιοσύνης που «έθαψε» η συγκυβέρνηση Ν∆ και ΠΑΣΟΚ

άγριο «φαγοπότι» της διαπλοκής πολιτικών και μεγαλοκαρχαριών ουν να «ξεκοκαλίζουν» 12 δισ. ευρώ το χρόνο! δοκίες πολυεθνικών σε έλληνες αξιωματούχους και ο ρόλος των καναλαρχών

ύ επιπέδου της ελληνικής κοινωνίας, ών και επαγγελματικών ομάδων. Τε-

ην απάντηση δεν τη δίνει η Αντιπολίρχές επιστρέφοντας πίσω στους έχοομικής εξουσίας τα «κατηγορώ» τους ιτών. Από την έκθεση πεπραγμένων ας ∆ιαφάνειας και Ανθρώπινων ∆ιύνης, στην οποία ηγείται ο πρώην υπροκύπτει ότι για τη χρεοκοπία της όσοι διαχειρίστηκαν το πολιτικό–οι-

κονομικό σύστημα της χώρας τα προηγούμενα 30 χρόνια (μαζί με τους μεγαλοκαναλάρχες οι οποίοι λειτούργησαν –και συνεχίζουν να λειτουργούν- σε καθεστώς πλήρους ανομίας). Υπό την ανοχή τους, η διαπλοκή προχώρησε σε ένα απίστευτα άγριο «φαγοπότι» 130 δισ. ευρώ (!), ποσό το οποίο αναλογεί στο 40% του συνολικού δημόσιου χρέους, σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία ∆ιαφάνειας. Η «Εποχή» ανέσυρε από τον «κάλαθο των αχρήστων» -στον οποίο, προφανώς εσκεμμένα η κυβέρνηση πέταξε- την πρόσφατη έκθεση πεπραγμένων της ΓΓ ∆ιαφάνειας και αναλύει σημείο προς σημείο όλους τους τομείς στους οποίους, χέρι χέρι μεγαλοκαρχαρίες και πολιτική εξουσία, έδρασαν φτάνοντας την Ελλάδα στη χρεοκοπία και στα δρεπανηφόρα για

τη συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας μνημόνια. Αρκεί μόνο να επισημανθεί το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η αρμόδια Γραμματεία σε σχέση με το «πώς φτάσαμε στην χρεοκοπία» αναλύοντας το περιεχόμενο της έκθεσης - «βόμβα»: «Επιλέγησαν οι περιπτώσεις αυτές διαφθοράς γιατί είναι εκείνες που προκάλεσαν τις μεγαλύτερες απώλειες εσόδων για την Εθνική οικονομία. Κατά τους πλέον μετριοπαθείς υπολογισμούς οι απώλειες αυτές ανέρχονται σε περισσότερα από 12 δισ. ευρώ το χρόνο. Εάν ληφθεί υπόψη ότι είναι πολυετής η δράση τους γίνεται αντιληπτό ότι εάν είχαν αντιμετωπισθεί τα φαινόμενα αυτά δεν θα είχαμε χρεοκοπήσει σε αυτό το βαθμό και τουλάχιστον δεν θα χρειαζόταν περικοπές μισθών και συντάξεων»!

Αδιαφάνεια και ανομία στα ΜΜΕ

«Αθωράκιστα» τελωνεία

πί μία εικοσαετία διαιωνίζονται οι διαδικασίες και οι αποφάσεις για την προμήθεια και εγκατάσταση στα τελωνεία συστημάτων με ακτίνες Χ για τον έλεγχο φορτηγών και εμπορευματοκιβωτίων. Ποια είναι η συνέπεια; Να μην είναι εφικτός ο πλήρης έλεγχος για εισαγωγή λαθραίων τσιγάρων, διακίνηση ναρκωτικών αλλά και πολλών άλλων παραποιημένων προϊόντων επικίνδυνων για τη δημόσια υγεία. Αυτές οι διαπιστώσεις προκύπτουν από τα στοιχεία που έστειλε η Γενική ∆ιεύθυνση Τελωνείων και ΕΦΚ στη Γενική Γραμματεία ∆ιαφάνειας και Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων. Από αυτά διαφαίνεται ότι από το 2004 μέχρι σήμερα προκηρύχθηκαν 5 διαγωνισμοί για την προμήθεια συστημάτων ανίχνευσης (2004, 2007, 2009, 2010, 2011) και ματαιώθηκαν όλοι κατά κύριο λόγο για τις προδιαγραφές. Το κόστος για την προμήθεια 5 συστημάτων το 2008 που ανερχόταν σε 9 εκατ. ευρώ και, μάλιστα, χρηματοδοτούμενα από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. «Όταν κι αν ακόμα, χρειάζονταν αυτές οι δαπάνες από τον κρατικό προϋπολογισμό πώς είναι δυνατόν να μην εκτιμηθεί ότι το κράτος χάνει έσοδα μόνο από το λαθρεμπόριο τσιγάρων που ανέρχονται σε 800 εκατ. ευρώ το χρόνο. Οι καταστάσεις αυτές δικαιολογούν κάθε σκέψη, για ανικανότητα, ανευθυνότητα αλλά και συμφέροντα ορισμένων» επισημαίνεται στην έκθεση της ΓΓ ∆ιαφάνειας.

Γενική Γραμματεία ∆ιαφάνειας και Ανθρωπίνων ∆ικαιωμάτων θεώρησε επιβεβλημένο να ενημερωθεί –και- για τη λειτουργία του τμήματος ∆ιαφάνειας των ΜΜΕ που διασφαλίζει τη νομιμότητα. Το Τμήμα Ελέγχου ∆ιαφάνειας που επικουρεί τη λειτουργία του Ε.Σ.Ρ. Ωστόσο, σύμφωνα με την Έκθεση, το Τμήμα Ελέγχου ∆ιαφάνειας έχει αρμοδιότητες που… δεν μπορούν να ασκηθούν είτε διότι δεν εξεδόθησαν οι υπουργικές αποφάσεις για την «ενεργοποίηση» των διατάξεών του, είτε διότι προσκρούουν σε άλλες διατάξεις δικαίου (όπως τις διατάξεις περί φορολογικού απορρήτου)! Συγκεκριμένα, από το 1987 και μετά έχουν εκδοθεί περί τα έντεκα βασικά νομοθετήματα που ρυθμίζουν την εν γένει λειτουργία των ηλεκτρονικών ΜΜΕ και τις αρμοδιότητες της εποπτεύουσας αρχής (Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης), χωρίς μέχρι σήμερα να έχει γίνει κωδικοποίηση των σχετικών διατάξεων! Η τυπική φράση με την οποία κλείνει κάθε νεότερο νομοθέτημα, δηλαδή ότι «Κάθε αντίθετη διάταξη προς τις διατάξεις του παρόντος καταργείται» έχει δημιουργήσει ασάφεια σε σχέση με τις ισχύουσες διατάξεις και, συνέπεια αυτής, ανασφάλεια δικαίου. Επίσης, από τη μελέτη των στοιχείων του νομοθετικού πλαισίου που καθορίζει τη λειτουργία των Μ.Μ.Ε. και από την ενημέρωση από το προεδρείο του Ε.Σ.Ρ. κατά τη συνάντησή μας στις 10-5-2013 επιβεβαιώθηκε αυτό που αναφέρει η Επιτροπή Θεσμών και ∆ιαφάνειας της Βουλής: «∆υστυχώς κυριαρχεί καθεστώς ανομίας και αδιαφάνεια στη λειτουργία των ΜΜΕ». Συγκεκριμένα από το 1995 δηλαδή επί δεκαοκτώ

Παραγραφή λόγω αναβολών

ατεία ∆ιαφάνειας ν ∆ικαιωμάτων έλές καταγγελίες ποοικονομικά εγκλήαι από διάφορους ύ δημοσίου και παλών αναβολών των ις σαφείς διατάξεις καν σε πολλές υπον εγκλημάτων- πολύ πιτρεπόμενες αναα παραγραφούν τα και να προκληθούν

τεράστιες ζημίες σε βάρος του ∆ημοσίου. Ενδεικτικές περιπτώσεις Οι αναφερόμενες ενδεικτικά περιπτώσεις αποδεικνύουν το ανωτέρω επισημαινόμενο και καταδεικνύουν την έκταση του προβλήματος. 1. Αδίκημα που έγινε το 2001 και που ζημίωσε το Ελληνικό ∆ημόσιο δύο και πλέον εκατομμύρια ευρώ οδηγήθηκε στα δικαστήρια ύστερα από 12 χρόνια, δεν παρέστη μάλιστα ως πολιτικώς ενάγων το Ελληνικό ∆ημόσιο και παραγράφηκε. 2. Αδίκημα που διαπράχθηκε κατά τα έτη 1998 - 2004, που ζημίωσε το ΙΚΑ πάνω από τέσσερα εκατομμύρια ευρώ και που παρέμεινε στο στάδιο της ανακρίσεως επί 3,5 χρόνια (Νοέμβριος 2006-2010), οδηγήθηκε προς κρίση τον Ιούνιο του 2013 ύστερα από πολλές αναβολές και έγινε δεκτό ότι ήταν παραγεγραμμένο από το 2011. 3. Στο Εφετείο Αθηνών τα αδίκαστα κακουργήματα, πολλά από τα οποία είναι οικονομικά εγκλήματα, αγγίζουν τα 5.500 και

χρόνια: 1. ∆εν γίνεται διασταύρωση των στοιχείων που υποβάλλονται από τις επιχειρήσεις των Μ.Μ.Ε. με αυτά που αποστέλλονται από άλλες δημόσιες αρχές για την ύπαρξη ασυμβίβαστων ιδιοτήτων. 2. ∆εν διενεργείται οικονομικός έλεγχος στις επιχειρήσεις των Μ.Μ.Ε. και δεν υποβάλλονται εισηγήσεις στο Τμήμα ∆ιαφάνειας του ΕΣΡ, γιατί δεν εκδόθηκε μέχρι σήμερα Υπουργική Απόφαση που βάσει του Ν. 2328/1995 θα καθορίζει τις αμοιβές των ελεγκτών! 3. ∆εν συντάσσονται ετήσιες εκθέσεις από το ΕΣΡ για κάθε επιχείρηση ξεχωριστά και επομένως καθίσταται ανέφικτη η καταχώρηση στοιχείων στο Μητρώο Επιχειρήσεων Μ.Μ.Ε. 4. Από το 2005 καταργήθηκε η Υπουργική Απόφαση (Ν.2310/2005) που προέβλεπε ότι επιχείρηση πριν την υπογραφή της σύμβασης όφειλε να υποβάλει αίτηση για έκδοση πιστοποιητικού για τον έλεγχο ασυμβιβάστων και απαιτείται πλέον μόνο μια υπεύθυνη δήλωση του νομίμου εκπροσώπου. 5. Από το 2007 δεν τηρείται Μητρώο Επιχειρήσεων που συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις από το Ε.Σ.Ρ. Έχει καταργηθεί με την υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β’1673/23-8-2007). Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας στη με αριθ. 3578/2010 απόφασή της έκρινε ότι «η επ΄ αόριστον ανοχή της λειτουργίας τηλεοπτικών σταθμών οι οποίοι ιδρύθηκαν και λειτούργησαν παρανόμως, αντίκειται προς το Σύνταγμα».

Πολυεθνικές δωροδοκίες

για πολλά από αυτά υπάρχει ο κίνδυνος της παραγραφής. Σώρευση μεγάλου αριθμού αδίκαστων υποθέσεων οικονομικών εγκλημάτων υπάρχει και σε όλα τα ποινικά δικαστήρια της χώρας. Προς παραγραφή τα σκάνδαλα του ΟΤΕ Επίσης, με ευθύνη της συγκυβέρνησης Ν∆ και ΠΑΣΟΚ κινδυνεύουν να παραγραφούν: • Τα αδικήματα που φέρονται ότι διαπράχθηκαν κατά την υπογραφή της σύμβασης για την προμήθεια ψηφιακών κέντρων του ΟΤΕ και για τα οποία κατηγορούνται πολιτικοί και ιδιώτες. • Φορολογικά αδικήματα που διαπράχθηκαν το 2003 και ζημίωσαν το Ελληνικό ∆ημόσιο, σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια ευρώ. • Αδικήματα πολλών από τις 184 off shore επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο Κρανίδι. •

H επιβολή προστίμων σε πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και προωθούν τα προϊόντα τους δωροδοκώντας Έλληνες που έχουν έμμισθη σχέση εργασίας με το δημόσιο, ήρθε να επιβεβαιώσει κατά τρόπο κατηγορηματικό αυτό που αποτελούσε αντικείμενο ευρέων συζητήσεων και δημοσιευμάτων, σύμφωνα με την έκθεση της ΓΓ ∆ιαφάνειας. Πρόκειται για κυκλώματα διαφθοράς που επιβάρυναν το ελληνικό ∆ημόσιο και συνετέλεσαν στην κατάρρευση της Εθνικής Οικονομίας. Πρόκειται για εταιρείες που ήταν στο απυρόβλητο αλλά και υπεράνω υποψίας λόγω της θέσεως ισχύος και πρόσβασης στον κρατικό μηχανισμό και της διεθνούς επιρροής που διαθέτουν. Οι διωκτικές και δικαστικές αρχές, σύμφωνα με την έκθεση της ΓΓ ∆ιαφάνειας, δεν κατέστη εφικτό να διερευνήσουν και να επιβάλλουν κυρώσεις σε πολυεθνικές εταιρείες που δωροδοκούσαν. Ήρθε όμως το Ποινικό Τμήμα του υπουργείου ∆ικαιοσύνης της… Ουάσιγκτον και επέβαλλε πρόστιμα τον Απρίλιο του 2011 σε πολλές πολυεθνικές για δωροδοκία στην Ελλάδα.

Καταδίκη από τις ΗΠΑ Τα ζητήματα αυτά αποτέλεσαν αντικείμενο της έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) τον Ιούνιο του 2012. Ο ΟΟΣΑ στην έκθεσή του (Ιούνιος 2012) αναφέρθηκε σε πρόστιμα 350 εκατ. δολ. που επέβαλαν οι δικαστικές αρχές των ΗΠΑ τα τελευταία δύο χρόνια σε 5 πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Πρόκειται για εταιρείες που δωροδοκούσαν έλληνες λειτουργούς προκειμένου να προωθήσουν σε οργανισμούς του ελληνικού δημοσίου τα προϊόντα τους, φαρμακευτικά, ορθοπεδικά, ιατρικές συσκευές, αυτοκινητοβιομηχανίας και τηλεπικοινωνίας. Ωστόσο, στην Ελλάδα οι ενδιάμεσοι και τελικοί αποδέκτες παρέμειναν ατιμώρητοι! Και αυτό παρά το γεγονός ότι, κατά την εκδίκαση αυτών των υποθέσεων, αποκαλύφθηκε ότι κατέβαλλαν στους Έλληνες μεσάζοντες εκατομμύρια δολάρια σε εικονικές εταιρείες και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις δρούσαν και για λογαριασμό άλλης χώρας όπου καταβλήθηκε σε ένα μεσάζοντα το ποσό των έξι εκατομμυρίων δολαρίων για εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων συγκεκριμένης εταιρείας τηλεπικοινωνιών!

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΟΥΚΟΥΤΣΑΚΗ

Κρίση και ναζιστικό φαινόμενο *Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Χρυσή Αυγή και στρατηγική διαχείρισης της κρίσης» Η Αφροδίτη Κουκουτσάκη είναι επίκουρη καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Την προηγούμενη εβδομάδα έγινε η επίσημη παρουσίαση του βιβλίου "Χρυσή Αυγή και στρατηγικές διαχείρισης της κρίσης", το οποίο έχει συγγράψει μαζί με τον Μάριο Εμμανουηλίδη. Μίλησε στην "Εποχή" για τον σκοπό του βιβλίου, το οποίο, παρότι αναφέρεται στη Χρυσή Αυγή, δεν φιλοδοξεί να δώσει εύκολες απαντήσεις για τα αίτια της ανόδου της, αλλά να την αντιμετωπίσει «ως σκιά που αναζητά τo σώμα της σε ένα πλήθος διαδικασιών και στρατηγικών της εξουσίας».

“

Το πρόβλημα δεν είναι τι θα συμβεί με το κόμμα της ΧΑ αλλά τι θα γίνει στη συνέχεια, εάν θα απορροφηθεί αυτό το κομμάτι του κόσμου που στράφηκε στη ΧΑ σε άλλα πολιτικά ή κοινωνικά μορφώματα με ίδια χαρακτηριστικά. Το πρόβλημα, δηλαδή, είναι ένας υφέρπων εκφασισμός της ελληνικής κοινωνίας, ο οποίος επέτρεψε τη διείσδυση της ΧΑ στο κοινωνικό σώμα.

Τη συνέντευξη πήρε ο Αλέξανδρος Μαυρογένης Πώς ξεκίνησε η ιδέα για τη συγγραφή του βιβλίου; Η ιδέα γεννήθηκε πριν ένα χρόνο, με αφορμή μια διημερίδα που διοργάνωσε το Κοινωνικό Εργαστήριο Θεσσαλονίκης με αντικείμενο τη ΧΑ. Όπως αναφέρουμε και στην εισαγωγή του βιβλίου, ήδη από τις πρώτες μας συζητήσεις διαπιστώσαμε το πρόβλημα να «σταματήσουμε το χρόνο», για να σταθεροποιήσουμε ένα σημείο αναφοράς, ένα αφετηριακό σημείο, ενόσω τα γεγονότα εκτυλίσσονταν κομίζοντας νέα στοιχεία. Κατάληξη αυτών των συζητήσεων ήταν η επιλογή μιας μη συγκυριακής προσέγγιση της συγκυρίας ως μόνη δυνατότητα κατανόησής της. Παράλληλα, και καθώς ό στόχος των κειμένων μας όπως διαμορφώθηκε, δεν ήταν να προσδιορίσουμε το πρόβλημα ΧΑ αναζητώντας οριστικές απαντήσεις στα ζητήματα που θέτει η παρουσία αυτού του ναζιστικού μορφώματος στην ελληνική πολιτική σκηνή και η δυναμική του, επιλέξαμε να κινηθούμε σε μια συνθήκη αναρώτησης αυτού

που συμβαίνει, έτσι ώστε να κείμενά μας να είναι ανοιχτά στη δυνατότητα να ενεργοποιήσει ο αναγνώστης τα δικά του ερωτήματα. Οι πρόσφατες συλλήψεις των στελεχών της ΧΑ έγιναν στο πλαίσιο πειθάρχησης ενός απείθαρχου μορφώματος; Στο βιβλίο δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο το απείθαρχο μόρφωμα της ΧΑ να καταστεί περιττός και αποσταθεροποιητικός παράγοντας. Τόσο ο Μάριος Εμμανουηλίδης όσο κι εγώ, χωρίς προφανώς να μιλάμε με όρους πρόβλεψης ή προφητείας, θέτουμε σχεδόν με ταυτόσημους όρους το ερώτημα κατά πόσον η ΧΑ αποτελεί (ή αποτέλεσε) κρίσιμο μεν αλλά δαπανηρό για την οικονομία της εξουσίας παράγοντα, έτσι ώστε η παρουσία της να καταστεί κάποια στιγμή περιττή ή και αποσταθεροποιητική ενόψει της εγκαθίδρυσης μιας νέ-

ας κανονικότητας. Το τμήμα της κοινωνίας που υποστηρίζει τη ΧΑ, έχει εκφασιστεί ή η υποστήριξη του προς αυτήν είναι πρόσκαιρη; Το πρόβλημα δεν είναι τι θα συμβεί με το κόμμα της ΧΑ αλλά τι θα γίνει στη συνέχεια, εάν θα απορροφηθεί αυτό το κομμάτι του κόσμου που στράφηκε στη ΧΑ σε άλλα πολιτικά ή κοινωνικά μορφώματα με ίδια χαρακτηριστικά. Το πρόβλημα, δηλαδή, είναι ένας υφέρπων εκφασισμός της ελληνικής κοινωνίας, ο οποίος επέτρεψε τη διείσδυση της ΧΑ στο κοινωνικό σώμα. Άρα, η ποινική διαδικασία είναι μάλλον τεχνητή απάντηση στο πρόβλημα για να μπορούμε να πούμε ότι θα αντιμετωπίσει τις βαθιές του ρίζες, κυρίως όσο μιλάμε για έναν μετα-κρισιακό πληθυσμό σε κατάσταση διαρκούς κρίσης, ο οποίος θα πρέπει να πειθαρχηθεί έστω κι αν αυτό απαιτεί μια στροφή του πολιτικού συστήματος σε μοντέλα με ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά. Είναι η Χρυσή Αυγή το μακρύ χέρι του συστήματος ή αυτή είναι μια απλοϊκή προσέγγιση του φαινομένου; Είναι δημιούργημα της κρίσης ή έχει πολύ βαθύτερα αίτια; ∆εν αναλύουμε το φαινόμενο ούτε ως «μακρύ χέρι του συστήματος» ούτε ως γέννημα της κρίσης που θα εξαφανιστεί μετά απ’ αυτήν. Και στα δύο κείμενα, έστω και μέσα από διαφορετικές γραμμές ανάλυσης, η υπόθεση είναι ότι η ΧΑ αποτέλεσε μια μηχανή μετατροπής των πρακτικών α-

νταρσίας και διαφυγής σε αντικείμενο ενίσχυσης και επέκτασης της κυριαρχικότητας του κράτους και παραγωγής νομιμότητας. Ταυτόχρονα όμως, ήδη από την εποχή που γράφαμε το βιβλίο, βλέπαμε ανοιχτές όλες τις πιθανότητες, ακόμα και αυτή της δραστηριοποίησης του ποινικού μηχανισμού. Αν το καλοσκεφτούμε, η ΧΑ δεν κομίζει κάτι καινούργιο. Ουσιαστικά παρακολουθεί, τραβώντας στα άκρα τους, κρατικές πολιτικές καταστολής. Η θεσμική βία, η οποία συχνά έπαιρνε μορφές όχι καταστολής της εγκληματικότητας αλλά καταστολής της ύπαρξης, ήταν ένα φαινόμενο που προϋπήρχε της θεαματικής εμφάνισης της ΧΑ στο πολιτικό σκηνικό. Υπ’ αυτήν την έννοια, η υπόθεσή μου είναι ότι η δράση της ΧΑ, νοηματοδοτούμενη ως αταξία, συντείνει στην ανασήμανση ως κανονικότητας της θεσμικής βίας, ακόμα κι όταν ο νόμος εφαρμόζεται ενάντια στο νόμο. Το γεγονός που ανάγκασε την κυβέρνηση να αλλάξει στάση απέναντι στη ΧΑ ήταν η δολοφονία του Παύλου Φύσσα; Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω, γιατί, από ό, τι φαίνεται, ο ποινικός μηχανισμός ήταν έτοιμος από καιρό να προχωρήσει στην τελική πράξη. Αυτό που μπορώ να πω, είναι ότι εάν λάβουμε υπόψη ότι η Χρυσή Αυγή, ως περιθωριακή ομάδα του 1%, είχε κατεξοχήν αντι-αριστερή δράση, πριν εξειδικευθεί κυριολεκτικά στο χώρο των μεταναστών, ενώ ταυτόχρονα και η επίσημη ρητορική περί τρομοκρατίας στοχεύει στον -αλλά και στοχοποιεί τον- χώρο της Αριστεράς, κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής, θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για τη διαμόρφωση ενός πλαισίου κυκλικής εγγύτητας ανάμεσα σε θεσμικές δράσεις και τη δράση της Χρυσής Αυγής. Και ίσως αυτό να είναι και το μόνο ουσιαστικό περιεχόμενο της περίφημης θεωρίας των δύο άκρων, την οποία, κατά τα λοιπά, προσωπικά τη θεωρώ ως ένα ιδεολόγημα ανάξιο περαιτέρω ενασχόλησης.

Ο Γαβριήλ Α. έχει ανάγκη την αλληλεγγύη μας Έχασε το μάτι του από ευθεία βολή με δακρυγόνο όπλο κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης ενάντια στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα στις 18 Σεπτεμβρίου. Χρειάζεται νέα χειρουργική επέμβαση και τα έξοδα είναι υπέρογκα. * Λογαριασμός οικονομικής ενίσχυσης ALPHA BANK: 209-002340003387, Γαβριήλ Α. * Κουτί οικονομικής ενίσχυσης «Κοινωνικός χώρος Βοξ», Θεμιστοκλέους και Αραχόβης, πλατεία Εξαρχείων Στον ιστότοπο της Εποχής έχουμε αναρτήσει κείμενο του Παναγιώτη Παπαδόπουλου (Κάιν) για τον Γαβριήλ Α.

KOINΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

Φασιστικές διώξεις δημοσιογράφων και αριστερών αγωνιστών

«O

που υπάρχει αντιφασιστική δράση θα υπάρχει και αντίδραση, το θέμα είναι ποιος θα νικήσει», δηλώνει στην Εποχή ο κ. Μπαλάσκας, δημοσιογράφος της εφημερίδας «Εμπρός» της Μυτιλήνης που αρθρογράφησε σχετικά με τις νεοναζιστικές αντιλήψεις και πρακτικές του διευθυντή γυμνασίου, κ. Βασίλη Μακρυπούλια με αποτέλεσμα να του ασκηθεί δίωξη. «Η ιστορία ξεκινάει από παλιά με τον εν λόγω κύριο να έχει συχνά απασχολήσει με τις νεοναζιστικές απόψεις. Το 2007, σε τηλεοπτική εκπομπή, είχε υπεραμυνθεί το έργο των δικτατόρων Μεταξά και Παπαδόπουλου. Τότε ακόμα ήταν μέλος της ∆ΑΚΕ, απ’ την οποία εκδιώχτηκε αργότερα. Το 2010 έγραφε πλήθος νεοναζιστικών κειμένων σε ιστοσελίδα που «πατούσε» στον ιστότοπο του Υπουργείο Παιδείας, το οποίο παρά τις αντιδράσεις και την Ε∆Ε που έγινε τότε τον «έβγαλε λάδι». Φέτος, την ημέρα του εορτασμού του Πολυτεχνείου στο σχολείο πρόβαλε βιντεάκι με τίτλο «ο μύθος του Πολυτεχνείου». Επειδή άσκησα κριτική σε άρθρο μου και τον αποκάλεσα νεοναζί, κατέθεσε μήνυση και συνελήφθηκα», εξηγεί ο κ. Μπαλάσκας. Το συγκεκριμένο βίντεο ήταν αναρτημένο και στο προσωπικό ιστολόγιο του διευθυντή, το οποίο όμως έκλεισε έπειτα. Η δίκη αναβλήθηκε για τις 27 Νοεμβρίου ύστερα από αίτημα του κατήγορου, λόγω ανυπαρξίας μαρτύρων κατηγορίας. Το Υπουργείο Παιδείας εν τω μεταξύ, παραμένει αμέτοχο και αδιάφορο όσον αφορά την φασιστική διαπαιδαγώγηση των μα-

θητών από τον συγκεκριμένο διευθυντή. Μήνυση κατά «Εργατικής Αλληλεγγύης» «Η προσπάθεια φίμωσης του Τύπου και των αριστερών αγωνιστών εντάσσεται στην γενικότερη εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής», εκτιμά η κ. Κατερίνα Θωίδου, δημοσιογράφος της «Εργατικής Αλληλεγγύης», που επίσης διώκεται για τον αντιφασιστικό της λόγο σε άρθρο που είχε δημοσιευτεί πέρυσι το Νοέμβριο με τίτλο «Ιθαγένεια για όλα τα παιδιά». Η μήνυση για συκοφαντική δυσφήμηση κατατέθηκε από τον κ. Ανδριανόπουλο και αφορά και τον εκδότη κ. Τάσο Αναστασιάδη καθώς και τον διευθυντή κ. Πάνο Γκαργκάνα. Η αφορμή ήταν ότι στο κείμενο ο μηνυτής χαρακτηρίζεται ως φασίστας. «Πρόκειται για μια δίκη φρονηματικού χαρακτήρα. Είναι συνηθισμένη πρακτική της Χρυσής Αυγής, καθώς χρησιμοποιεί το δικαστικό μηχανι-

σμό ως μέσο τρομοκράτησης όχι μόνο των δημοσιογράφων αλλά και κάθε αγωνιστή» δήλωσε σε συνέντευξη τύπου για το ζήτημα ο δικηγόρος ∆ημήτρης Ζώτος. «Ο Ανδριανόπουλος είναι συνεργάτης του βουλευτή της Χρυσής Αυγής, Χρυσοβαλάντη Αλεξόπουλου, είχε υπογράψει για την αποφυλάκιση ενός άλλου φασίστα που είχε επιτεθεί σε αντιρατσιστική συγκέντρωση, ενώ είχε καταθέσει και μήνυση εναντίον του αριστερού αγωνιστή Σάββα Μιχαήλ» υπενθυμίζει στην Εποχή η κ. Θωίδου. Η δίκη θα πραγματοποιηθεί στις 12 ∆εκέμβρη και καλείται σε συμπαράσταση όλος ο αντιφασιστικός κόσμος την ίδια μέρα στο δικαστήριο. ∆ίωξη κατά Θ.Κούρκουλα Το ίδιο καλείται να κάνει και στις 16 ∆εκεμβρίου καθώς τότε είναι προγραμματισμένη η δίκη του αριστερού αγωνιστή κ. Θανάση Κούρκουλα. Το Μάιο του 2009 γνωστός νεοναζί κάτοικος του Αγ. Παντελεήμονα δέχτηκε

επίθεση από ομάδα ροπαλοφόρων. Στην αρχική μήνυση που κατέθεσε κατ’ αγνώστων είχε δηλώσει στην αστυνομία ότι δεν είχε μπορέσει να διακρίνει κανένα πρόσωπο και να συγκρατήσει χαρακτηριστικά. Ένα μήνα μετά και αφού είδε στην τηλεόραση τον αντιρατσιστή κ. Κούρκουλα ανασκεύασε τη μήνυση του και τον στοχοποίησε ως καθοδηγητή της ομάδας απ’ την οποία είχε δεχτεί επίθεση. «Η δίωξη μου συνέβη την ίδια περίοδο με την μήνυση που αφορούσε και τον Σάββα Μιχαήλ και άλλους και έχει ως στόχο τη συκοφάντηση και τη στοχοποίηση του αντιρατσιστικού και αντιφασιστικού κινήματος ώστε οι νεοναζί να μετατρέψουν τον Αγ. Παντελεήμονα σε άβατο. Άλλωστε τότε επικρατούσε ένα γενικότερο επιθετικό κλίμα εναντίον μου με δηλώσεις στα κανάλια από υποτιθέμενους κατοίκους μέχρι και του κ. Γεωργιάδη, βουλευτή του ΛΑΟΣ ακόμα», δηλώνει στην Εποχή ο κ. Κούρκουλας. Επισημαίνει επίσης τη δημιουργία πλείστων ερωτηματικών για το γεγονός ότι μία τέτοια μήνυση, με τόσο σαθρά στοιχεία και απουσία μαρτύρων, δεν πήγε κατευθείαν στο αρχείο ως είθισται. «Το αντιφασιστικό κίνημα πρέπει να δώσει το παρόν σε όλες αυτές τις δίκες ώστε να διώξουμε το φασισμό. Αποτελούν κρίσιμο σημείο για όλον τον αγώνα κατά της Χρυσής Αυγής, για το τι θα συμβεί και για τη δράση της ίδιας, αλλά και για τη θεωρία των δύο άκρων που ξεπλένει την Χρυσή Αυγή και την κυβέρνηση.

ΝΑΥΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Τζέλα Αλιπράντη

ρώντας, χωρίς κανένα στοιχείο, τους διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων και μέλη του ∆ικτύου για τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα Βόλου και το μπλοκ της κατάληψης Ματσάγγου, (που μετά το τέλος της πορείας για το Πολυτεχνείο, συνέχισαν μέχρι την πλατεία Πανεπιστημίου, συνοδεία διμοιριών ΜΑΤ), για ρίψη μολότοφ τα ξημερώματα της 18ης Νοεμβρίου, στο αστυνομικό τμήμα Βόλου. Η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Μαγνησίας, με ανακοίνωσή της κατηγορεί όσους συνέχισαν μέχρι την πλατεία Πανεπιστημίου ότι «αμαύρωσαν την ημέρα αυτή εκφωνώντας συνθήματα ακραίου περιεχομένου» και ότι κάποια «“ανθρωπάκια” (sic) καλώς υποκινούμενα, κατευθυνόμενα και άριστα χαλιναγωγούμενα από δειλούς και πνευματικά ανοχύρωτους καθοδηγητές, εκδήλωσαν επίθεση με 5 βόμβες μολότοφ εναντίον του ΑΤ Βόλου». «Με την εξόφθαλμα ατεκμηρίωτη, σε σημεία εννοιολογικά ακατανόητη, δεοντολογικά απαράδεκτη, αλλά και κυρίως πολιτικά επικίνδυνη ανακοίνωσή της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Μαγνησίας καλλιεργείται απροσχημάτιστα», όπως σημειώνει το ∆ίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά ∆ικαιώματα Βόλου, «η στοχοποίηση πολιτικών και κινηματικών χώρων, η καλλιέργεια της θεωρίας των “δύο άκρων”, η εν δυνάμει προετοιμασία φρονηματικών διώξεων». Το ∆ίκτυο και η Αντιφασιστική Κίνηση Μαγνησίας καλούν το ∆Σ της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Μαγνησίας να πάρει πίσω την απαράδεκτη ανακοίνωση και την Αστυνομική ∆ιεύθυνση Μαγνησίας να πάρει ξεκάθαρη και δημόσια θέση πάνω στο θέμα.

* Συγκέντρωση διαμαρτυρίας τη ∆ευτέρα 25 Νοεμβρίου στις 9.30 μ.μ.

* Η δίκη συνεχίζεται τη ∆ευτέρα, οπότε αναμένεται και η απόφαση παδόπουλο για γραικυλισμό και πλαστογραφία και αμφισβητώντας την παρουσία των δύο προσφύγων στη Χίο, ακόμη και την ύπαρξη του δεύτερου στον… πλανήτη. Ο πολύς Στέλιος Πυλιώτης δικηγόρος Πειραιά, στέλεχος της Νέας ∆ημοκρατίας και συνήγορος παλιότερα των ΟΥΚάδων που φώναζαν φασιστικά συνθήματα σε στρατιωτική παρέλαση, δεν τσιγκουνεύτηκε τους θεατρινισμούς οι οποίοι ωστόσο σε κάποιες στιγμές κορύφωσης ενόχλησαν και την έδρα. Το δικαστήριο εξέτασε ακόμη ως μάρτυρες τη Νατάσα Στραχίνη και τη Μαριάννα Τζεφεράκου, τις δύο δικηγόρους που δέχτηκαν τις καταγγελίες των μεταναστών, η πρώτη στο κέντρο υποδοχής της Χίου και η δεύτερη ως μέλος του κλιμακίου δικηγόρων της Αθήνας που επισκέφθηκε στη συνέχεια το νησί. Και οι δύο επιβεβαίωσαν μέχρι κεραίας τις καταγγελίες, όπως είχαν κάνει άλλωστε και στις αρχικές καταθέσεις τους, δέχτηκαν ωστόσο παρατηρήσεις από το δικαστήριο γιατί δεν προχώρησαν αμέσως σε μηνυτήρια αναφορά και διαβίβασαν την καταγγελία στη οργάνωση Pro Asyl. Η δίκη θα συνεχιστεί τη ∆ευτέρα με την κατάθεση της Μαρίας Πίνιου Καλλή, η οποία υποδέχτηκε τους δύο πρόσφυγες στο Κέντρο Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων, όταν αυτοί έφτασαν πια στην Αθήνα. Την

ε επικίνδυνα μονοπάτια κινείΣ ται η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Μαγνησίας κατηγο-

Κλείνουν το Πολιτιστικό Κέντρο της Ευελπίδων

Τρεις λιμενικοί στο εδώλιο για βασανισμό μεταναστών ια ενδιαφέρουσα όσο και σημαντική δίκη διεξάγεται αυτές τις ημέρες (εξ αναβολής) στο Πενταμελές Ναυτοδικείο Πειραιά. Κι αυτό γιατί είναι μία από τις σπάνιες φορές –παρά τις δεκάδες περιπτώσεις που έχουν αναφερθεί– που στο εδώλιο κάθονται λιμενικοί κατηγορούμενοι για βασανισμό μεταναστών. ∆ύο Μαροκινοί είχαν το θάρρος να καταγγείλουν όσα υπέστησαν πάνω στο σκάφος του λιμενικού που τους μετέφερε στο λιμάνι της Χίου το 2007 αλλά και να αναγνωρίσουν στο πρόσωπο τριών ανδρών των ειδικών μονάδων του Σώματος τους βασανιστές τους. Την περασμένη Τετάρτη στο Ναυτοδικείο εμφανίστηκε μόνο ο ένας από τους δύο πολιτικώς ενάγοντες αφού ο δεύτερος ζει πλέον στη Νορβηγία, και κατέθεσε επί τρεις και πλέον ώρες απαντώντας σε εξαντλητικές ερωτήσεις από την πλευρά της έδρας. Η μαρτυρία συγκλονιστική: τους έδερναν με γκλομπ, τους χτυπούσαν το κεφάλι στα κάγκελα του πλοίου, τους έκαναν ηλεκτροσόκ με όπλο τέιζερ, τους υπέβαλαν στο μαρτύριο του εικονικού πνιγμού μέσα σε κουβά με νερό αλλά και με πλαστική σακούλα στο κεφάλι, τους σημάδεψαν με όπλο και στη συνέχεια πυροβόλησαν στον αέρα… Στη διάρκεια της μαραθώνιας εξέτασης του μάρτυρα, η υπεράσπιση των κατηγορούμενων λιμενικών κράτησε απίστευτα προκλητική στάση, σχολιάζοντας δυνατά, κατηγορώντας τους δικηγόρους της πολιτικής αγωγής Β. Παπαστεργίου και Β. Πα-

Βόλος: Μια πολιτικά επικίνδυνη στοχοποίηση

ίδια ημέρα αναμένεται και η απόφαση, η οποία χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα σημαντική τόσο για την παρούσα υπόθεση όσο και ως δεδικασμένο για άλλες υποθέσεις στο μέλλον. Εκφράζονται, ωστόσο, φόβοι για απαλλαγή των κατηγορουμένων λόγω αμφιβολιών, κατεύθυνση στην οποία πιέζει και η υπεράσπισή τους προσπαθώντας να ανακαλύψει αντιφάσεις στα λόγια των βασανισμένων. Η ομάδα δικηγόρων για τα δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών ζητά την παρουσία όσο το δυνατόν περισσότερων πολιτών στο Ναυτοδικείο. Ρόζα Κοβάνη

Οργανισμός Πολιτισμού, Ο Αθλητισμού και Νεολαίας (ΟΠΑΝ∆Α) του δήμου Αθηναίων α-

ποφάσισε ότι το Γκύζη, η Κυψέλη και το Πολύγωνο δεν έχουν ανάγκη τον πολιτισμό ούτε τον αθλητισμό και κυρίως ούτε τη νεολαία. Κλείνει το Πολιτιστικό Κέντρο και το γήπεδο του μπάσκετ στην Ευελπίδων, που καλύπτουν τις πολιτιστικές και αθλητικές ανάγκες των κατοίκων της περιοχής, ενώ αποτελεί το μοναδικό χώρο εκδηλώσεων και άθλησης για τα σχολεία της περιοχής. Το κτίριο ανήκει στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας και ο δήμος έχει καθυστερήσει την υπογραφή μισθωτηρίου συμβολαίου, με αποτέλεσμα να δίνει πάτημα στην κυβέρνηση να παραχωρήσει το κτίριο στην Ευελπίδων για να μετατραπεί σε έναν ακόμη χώρο δικαστηρίων. Η συνέλευση κατοίκων Γκύζη, Πολυγώνου, Κυψέλης καλούν σε συγκέντρωση στην Κτηματική Υπηρεσία Αθηνών (Φερρών 24 και Αριστοτέλους) τη ∆ευτέρα 25 Νοεμβρίου, στις 9.30 π.μ. ενάντια στην έξωση του πολιτιστικού κέντρου. Τις κινητοποιήσεις των κατοίκων στηρίζει η Ανοιχτή Πόλη και η Ανταρσία στις γειτονιές της Αθήνας. •

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΨΥΛΛΑ

«Τα κυρίαρχα ΜΜΕ προσαρμόζουν τα εργαλεία τους στη συγκυρία, αλλά ο απώτερος στόχος παραμένει ο ίδιος: Να δημιουργούν αντιλήψεις και να διαμορφώνουν συμπεριφορές», μας λέει η καθηγήτρια Πολιτικής Επικοινωνίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Μαριάννα Ψύλλα. Και μπορεί ο κάθε πολίτης να βλέπει από αλλού να εκπορεύεται το βέλος ή να αισθάνεται ότι βγαίνει από το κάδρο της στόχευσης, όμως, «πρώτα από όλα κάθε πολίτης θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι καθετί που περνά μέσα από την τηλεόραση ή την εφημερίδα συνιστά ιδεολογική και πολιτική τοποθέτηση, άρα μια κατασκευή και όχι απλή καταγραφή της πραγματικότητας». Για αυτά αλλά και για το ερώτημα «πώς ο λόγος της Αριστεράς μπορεί να κυριαρχήσει, χωρίς να φθαρεί από τα ίδια τα μέσα της εξουσίας», μίλησε στην «Εποχή».

Ο πολιτικός πολιτισμός βρίσκεται σε κρίση Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα ∆ρόσου

Ποιος είναι ο ρόλος των –κυρίαρχων κατά βάση– ΜΜΕ σήμερα; Τελικά τα μίντια ελέγχουν την άσκηση της πολιτικής ή τη διαμορφώνουν; Τα ΜΜΕ είναι μια εξουσία στα χέρια των κυρίαρχων κομμάτων, που προσπαθούν να ελέγξουν τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία αντιλαμβάνεται τα πράγματα. Αυτό που διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο δεν είναι η εικόνα ή ο λόγος που μεταδίδουν άμεσα τα ΜΜΕ, αλλά το πώς έμμεσα, δηλαδή μεταφορικά και συμβολικά, προσπαθούν να ελέγξουν τις αναπαραστάσεις, τις εικόνες ακόμη και τις ιδέες των πολιτών σε σχέση με το τι είναι σωστό, τι είναι πρέπον, τι είναι ηθικό. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να δούμε το ρόλο των ΜΜΕ έξω από την κυρίαρχη νομιμοποιητική διαδικασία ούτε έξω από την ιδεολογική συγκρότηση του κρατούντος νεοφιλελευθερισμού. Από τα παραπάνω προκύπτει ο καταλυτικός ρόλος των ΜΜΕ τόσο στον έλεγχο όσο και στη διαμόρφωση της πολιτικής. Πόσο ισχυρό όπλο αποτελούν τα ΜΜΕ στα χέρια της εξουσίας; Τα ΜΜΕ πάντα, και πολύ περισσότερο σήμερα, σε περιόδους έντονης κρίσης, κοινωνικοπολιτικής αλλά και πολιτισμικής υφής, αποτελούν εργαλεία τα οποία χρησιμοποιεί η εκάστοτε εξουσία, είτε αυτή είναι πολιτική, είτε οικονομική, για να μπορέσει να διαμορφώσει το λόγο, τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές των ατόμων μέσα στην κοινωνία. Είναι αυτονόητο, ότι ο έλεγχος της διαχείρισης των μέσων, έχει άμεση συνέπεια και στο ίδιο το περιεχόμενο που εκπέμπεται με άμεσες συνέπειες στη διαμόρφωση αντιλήψεων και εικόνων που στην ουσία είναι κατασκευασμένες και όχι δεδομένες, άρα συνιστούν προϊόν ερμηνείας. Πράγματι, στη συνολική διαδικασία διαχείρισης των γεγονότων παρεμβαίνουν πολλαπλοί δρώντες, τα συμφέροντα των οποίων αντιπαρατίθενται στο πλαίσιο του δημόσιου χώρου, στην προσπάθεια νομιμοποίησης των απόψεών τους απέναντι σε άλλες απόψεις με στόχο να δράσουν στις συλλογικές νόρμες, στη διαμόρφωση γνωμών και στον προσανατολισμό των δημόσιων πολιτικών. Αυτό που πρέπει βεβαίως να τονίσουμε και δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι παράλληλα με τον κυρίαρχο λόγο και τα κυρίαρχα ΜΜΕ παράγονται άλλοι εναλλακτικοί λόγοι ο ρόλος των οποίων είναι καταλυτικός ακόμα και ή κυρίως σε συγκυρίες κρίσης ή σε έντονα μεταβατικές φάσεις. Έχουν αλλάξει τα εργαλεία που χρησιμοποιούν τα ΜΜΕ μέσα στο χρόνο; Τα κυρίαρχα ΜΜΕ προσαρμόζουν τα εργαλεία τους στη συγκυρία, αλλά ο απώτερος στόχος παραμένει ο ίδιος: Να δημιουργούν αντιλήψεις και απόψεις που θεωρούνται ευρέως αποδεκτές και ακόμα παραπέρα να διαμορφώνουν συμπεριφορές. Προφανώς η εξέλιξη της τεχνολογίας εκσυγχρονίζει συνεχώς τα εργαλεία αυτά. Από την άλλη, τα μίντια δεν μπορούν να παραβλέψουν την αυτόνομη δυναμική που διαμορφώνεται με το διαδίκτυο, ειδικά σε

ορισμένες ομάδες πολιτών, όπως είναι οι νέοι, που πλέον πληροφορούνται, επικοινωνούν και αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα διαφορετικά. Πώς μπορεί ο πολίτης να απορρίψει την κατασκευασμένη αντίληψη που του παρουσιάζεται; Πρώτα από όλα κάθε πολίτης θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι καθετί που περνά μέσα από την τηλεόραση ή την εφημερίδα συνιστά ιδεολογική και πολιτική τοποθέτηση, άρα μια κατασκευή και όχι απλή καταγραφή της πραγματικότητας. Τα μέσα επικοινωνίας λειτουργούν ως φορείς κατασκευής νοήματος και διαπραγμάτευσης διαφορετικών αναπαραστάσεων του κόσμου. Τα μέσα επικοινωνίας δημιουργούν έτσι ένα συμβολικό μιντιακό χώρο διοχετεύοντας πολλαπλά μηνύματα προς τους αποδέκτες, πάντα στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης μετάφρασης των γεγονότων, συντελώντας με διαφορετικό τρόπο στη νοηματοδότησή τους. Ένα άλλο στοιχείο που αξίζει τον κόπο

μαρκετίστικη αντίληψη, με μόνο στόχο να εκπέμψει ένα αποτελεσματικό και πειστικό μήνυμα. Καταστρατηγώντας τις κοινωνικές συλλογικές αξίες αλλά και την έννοια του πολίτη ως δυναμικής οντότητας εντός της κοινωνίας, αναδεικνύει την ατομικότητα και την ανταγωνιστικότητα. Σ’ αυτή τη διαδικασία, το μπιχεβιοριστικό μοντέλο θεώρησης και ανάλυσης των ΜΜΕ και κατά ακολουθία και της πολιτικής επικοινωνίας που ιστορικά ξεκίνησε στις ΗΠΑ μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, διερευνά κυρίως το ρόλο των ΜΜΕ ως μέσων επηρεασμού της κοινής γνώμης. Στην ίδια λογική, τα κυβερνητικά και συστημικά μοντέλα ανάλυσης επικεντρώνουν την προσοχή στην με οποιοδήποτε τρόπο προσπάθεια εξισορρόπησης, επιβίωσης και διατήρησης του πολιτικού συστήματος, προσπάθεια που απομακρύνεται ριζικά από την ενδεχόμενη δημιουργία των όρων μεταβολής ή και ανατροπής του πολιτικού συστήματος. Προφανώς τα ΜΜΕ σε αυτήν τη λογική είναι εδώ για να εξυπηρετούν

“

Η ηθική αντίληψη περί πολιτικής, παρότι πολλές φορές καταστρατηγείται –ακόμα και από άτομα μέσα στην Αριστερά–, είναι ένα αιτούμενο. Και είναι χρέος μας να την προστατεύσουμε. Αυτό δεν πρέπει να πάψει να το διεκδικεί η Αριστερά. Θα πρέπει να στραφούμε και να προσέξουμε πρώτα απ’ όλα τους δικούς μας συλλογικούς χώρους αν θέλουμε μια άλλη αντίληψη των πραγμάτων να φτάσει και να διαποτίσει την κοινωνία.

να επισημανθεί, είναι ότι θα πρέπει να κατανοήσουμε τα ΜΜΕ ως εργαλεία, ως μέσα, και όχι ως συνώνυμα μιας επικοινωνιακής διαδικασίας που συντελείται στο πλαίσιο άσκησης της πολιτικής. Αρκετοί – ανάμεσά τους και διανοούμενοι– ταυτίζουν λανθασμένα την πολιτική επικοινωνία με τα μέσα και τις τεχνικές της (ΜΜΕ, σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης, δημόσιες σχέσεις, πολιτική διαφήμιση, πολιτικό μάρκετινγκ). Εάν λάβουμε υπόψη τα παραπάνω δεν μπορούμε προφανώς να περιοριστούμε σε μια διαμεσολαβημένη κατασκευή της πραγματικότητας αλλά θα πρέπει να αντιληφθούμε το ρόλο μας ως πολίτες μέσα από την κινητοποίηση του λόγου και της δράσης μας, κατανοώντας το νομιμοποιητικό μας ρόλο στο πλαίσιο της σύγχρονης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας όχι μόνο μέσω των εκλογών, αλλά μέσα από την καθημερινή δράση, τη συμμετοχή, μέσα από το λόγο που μπορεί ο καθένας να εκφράσει. Στην ουσία, η δράση και ο λόγος μπορούν να λάβουν τη μορφή αντίστασης και εναλλαγής ενάντια σε μια αντίληψη και πολιτική που δεν ικανοποιεί. Θεωρείτε ότι ο πολιτικός λόγος σήμερα έχει τροποποιηθεί, ότι ενδεχομένως κυριαρχεί η συνθηματολογία; Ο κυρίαρχος πολιτικός λόγος χρησιμοποιεί όλη τη δυναμική που του παρέχει η

μια κυρίαρχη υπάρχουσα τάξη που δεν επιτρέπει τη δυναμική παρουσία των πολιτών αλλά κυρίως τη συμμόρφωση σε ήδη υπάρχουσες λογικές, απομακρύνοντας τη δυνατότητα ανοίγματος διαύλων επικοινωνίας, καθιστώντας έτσι στην κυριολεξία τον πολίτη ένα παθητικό όν που αποδέχεται σε γενικές γραμμές μια κυρίαρχη λογική. Σύμφωνα με ένα άλλο ρεύμα σκέψης, που προφανώς στηρίζεται σε ένα διαφορετικό αξιακό και ιδεολογικό επίπεδο, τα ΜΜΕ προσδιορίζονται ως μέσα κατασκευής της πραγματικότητας. ∆ρουν και λειτουργούν στη βάση ερμηνευτικών και συμβολικών νοηματοδοτήσεων και προφανώς αυτό αφορά τόσο την παραγωγή μηνύματος όσο και την πρόσληψη του. Η συμβολική ταυτοποίηση ενός διαμεσολαβημένου γεγονότος υλοποιείται μόνον μέσω της αφήγησης από τον παραγωγό και της πρόσληψης από τον αναγνώστη. Στη λογική αυτή, η εξουσία, ο λόγος και η δράση συνυπάρχουν έτσι ώστε να γίνεται εφικτή η πολιτική δραστηριότητα. Οι πολιτικές, έτσι, αποφάσεις αποτελούν το αντικείμενο δημόσιων συζητήσεων, σχολιασμών και κριτικών. Στη βάση αυτή γίνεται αντιληπτός ο ρόλος της ιδεολογικοπολιτικής και αξιακής θεώρησης όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας και αντίληψης περί μιντιακών

μηνυμάτων με άμεσες συνέπειες και στη θεώρηση και αντίληψη περί λειτουργίας του κυρίαρχου πολιτικού ρόλου αλλά και άλλων μορφών εναλλακτικών πολιτικών λόγων. Ο λόγος της Αριστεράς μπορεί να γίνει πειστικός στην πλειοψηφία της κοινωνίας; Η Αριστερά –και κυρίως η ανανεωτική αριστερά– εκφράζει την αντίληψη του σεβασμού της ατομικότητας μέσα στη συλλογικότητα. Και από αυτή την άποψη νομίζω ότι πείθει τους ανθρώπους που αντιλαμβάνονται έτσι τα πράγματα. Ένα βασικό, όμως, ερώτημα που τίθεται είναι πώς ο λόγος της Αριστεράς μπορεί να κυριαρχήσει, χωρίς να φθαρεί από τα ίδια τα μέσα της εξουσίας. Νομίζω ότι αυτός ο δρόμος είναι πολύ μακρύς, αν θέλουμε να είναι ουσιαστικός. Όλες οι διεργασίες που συντελούνται από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, είτε είναι σε θετική κατεύθυνση – όπως για παράδειγμα η εξέγερση του ∆εκέμβρη του 2008– είτε σε αρνητική –όπως η πολιτική των μνημονίων– έχουν συντελέσει στη διαμόρφωση μιας νέας πραγματικότητας. Οι αντιλήψεις της Αριστεράς μπορούν να κυριαρχήσουν και να εναντιωθούν στο ατομικιστικό μοντέλο του νεοφιλελευθερισμού. ∆εν μιλάμε βέβαια για κάτι εύκολο, αφού θα χρειαστεί να παλέψουμε μια ιδεολογία η οποία επιδιώκει την εξατομίκευση. Η Αριστερά είναι στην ουσία της ανθρωπιστική, αγγίζει δηλαδή την ενυπάρχουσα ανάγκη του ανθρώπου να δρα και να λειτουργεί μέσα σε συλλογικότητες. Αν, λοιπόν, επιδείξει η ίδια μια στάση ηθική και συνειδητοποιήσει την πραγματική αξία μιας άλλης αντίληψης για την κοινωνία, τον πολιτισμό, την κουλτούρα, τότε σε βάθος χρόνου θα καταφέρει να πείσει για την αναγκαιότητα της πολιτικής συμμετοχής και της συλλογικής δράσης ως καθημερινής πρακτικής –σε αντίθεση με τη λογική που θέλει τον πολίτη να δρά και να λειτουργεί πολιτικά μέσω της ψήφου του κάθε 4 χρόνια. Έχει εκλείψει η έννοια του πολιτικού πολιτισμού, όπως ακούμε να λέγεται συχνά τελευταία; Σε καμία περίπτωση. Προφανώς κάθε ιδεολογική αντίληψη εκφράζεται μέσα από το δικό της πολιτικό πολιτισμό. Ωστόσο, η ηθική αντίληψη περί πολιτικής, παρότι πολλές φορές καταστρατηγείται – ακόμα και από άτομα μέσα στην Αριστερά–, είναι ένα αιτούμενο. Και είναι χρέος μας να την προστατεύσουμε. Ο πολιτικός πολιτισμός βρίσκεται και αυτός σε κρίση. Όμως είναι η μοναδική λύση απέναντι στα πράγματα. Και αυτό δεν πρέπει να πάψει να το διεκδικεί η Αριστερά. Θα πρέπει να στραφούμε και να προσέξουμε πρώτα απ’ όλα τους δικούς μας συλλογικούς χώρους αν θέλουμε μια άλλη αντίληψη των πραγμάτων να φτάσει και να διαποτίσει την κοινωνία. * Η Μαριάννα Ψύλλα διδάσκει Πολιτική Επιστήμη, Πολιτική Επικοινωνία και Ανάλυση Μηνύματος στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.

ΘΕΜΑΤΑ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

EKΛΟΓΕΣ ΤΕΕ

∆εν ξεμπερδεύουν μαζί μας, μπορούμε να τους ανατρέψουμε

ι φετινές εκλογές στο ΤΕΕ γίνονται σε συνθήκες πρωτοφανούς φραγής ενημέρωσης (μετά το κλείσιμο του Ενημερωτικού ∆ελτίου του ΤΕΕ). Η πλειοψηφία της απερχόμενης ∆ιοίκησης, αυτοπροβάλλεται έτσι ως ευαίσθητη και επιτυχής. Με απίστευτο θράσος προσπαθεί να οικειοποιηθεί αποτελέσματα μαζικών αγώνων, κρύβει την απροκάλυπτη συνεργασία της με τις κυβερνήσεις του μνημόνιου. Κρύβει ότι εκπρόσωποί της ψήφισαν την επιβολή καταστροφικών αυξήσεων στις ασφαλιστικές μας εισφορές, ότι εκχώρησαν τα αποθεματικά του Ταμείου μας, όχι για να στηριχτούν οι ασφαλισμένοι αλλά μια τράπεζα πτώμα, η Τράπεζα Αττικής. Το ΤΕΕ, γέννημα της νεωτερικότητας, θεσμός προορισμένος να οργανώνει το αυτοδιοίκητο του επαγγέλματος, με καταστατικά αντικείμενα να το ανυψώνει και να εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, σε συνθήκες μνημονιακής καταστροφής και των δύο αντικειμένων, καταρρέει. Στρέφει προκλητικά την πλάτη στους μηχανικούς, μετατρέπεται μεθοδικά σε παράρτημα της Εκτελεστικής Εξουσίας. Νομιμοποιεί αυθαίρετα, πιστοποιεί ελεγκτές και επιθεωρητές, ορίζει συμβούλους, «επιμορφώνει»,

πάντα με το αζημίωτο, επικροτεί τη δημιουργία μηχανικών πολλών ταχυτήτων, συμβάλλει άριστα στην επιβολή του μνημονιακού μεσαίωνα. Το τελευταίο σόου των κ. Σπίρτζη - Καμίνη με προσκεκλημένο τον κ. Μπουτάρη, που με υπερηφάνεια αναγγέλλουν τη μετατροπή του ΤΕΕ σε εξάρτημα πολεοδομικών υπηρεσιών, αποτελεί ασφαλώς αθέμιτη στήριξη του δημάρχου στον απερχόμενο πρόεδρο. Όσο ανυπόστατη και αν είναι από τεχνική άποψη η εξαγγελία τους, το θλιβερό όραμα της απορρόφησης του ΤΕΕ από την Εκτελεστική Εξουσία, παραμένει ως μοναδική τους πρόταση για την προοπτική του. Ο κ. Καμίνης προηγήθηκε του κ. Σπίρτζη, ως εκφραστής της «ιδέας» να νεκραναστηθεί η «κεντροαριστερά». Σε πιλοτική εφαρμογή αυτής της «ιδέας», για πρώτη φορά στο ΤΕΕ, ο παραταξιακός χώρος του ΠΑΣΟΚ «παρθενογεννιέται» από κοινού με τη ∆ΗΜΑΡ. Από την άλλη, ο παραταξιακός χώρος της Ν∆ εκπέμπει μήνυμα «ενότητας», συγκολλώντας πρόχειρα τα θρύψαλά του, στα οποία μόλις χθες εκτινάχτηκε υπό το βάρος μνημονιακών ευθυνών και διαπλοκών. Το όλον θυμίζει χορό μεταμφιεσμένων. Τέλος, η πρώην Συνεργασία ΣΥΝ και ∆ΗΜΑΡ, υπό το βάρος της συνεχούς συμμαχίας με τους προηγούμενους στη διοίκηση του ΤΕΕ επί δεκαετίες, ακόμα και στην τριετία του μνημόνιου, διαλύθηκε. Μια μαζική συμμετοχή των μηχανικών στις εκλογές αποτελεί εφιάλτη για την

πλειοψηφία της απερχόμενης διοίκησης του ΤΕΕ και την μνημονιακή κυβέρνηση Γιατί έτσι θα πάψουν να εμφανίζονται ως εκπρόσωποι των μηχανικών, όσοι συνέργησαν στην καταστροφή του επαγγέλματος και του ταμείου τους ως εντολοδόχοι της κυβέρνησης και της τρόικα. Ο μόνος κλάδος που δεν έχουν ως σήμερα εφαρμοστεί οι ψηφισμένες με τον 3986/2011 εξοντωτικές αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών είναι οι μηχανικοί. Είναι μια μικρή, αλλά σημαντική νίκη. Για να επιτευχθεί, προηγήθηκαν αναρίθμητες μαζικές πρωτοβουλίες και δυναμικές δράσεις. Στο τέλος, η ηγεσία του ΤΕΕ και λοιπών επιστημονικών συλλόγων των μηχανικών, αναγκάστηκαν να συρθούν στις κινητοποιήσεις, οι εκπρόσωποι άλλων φορέων στη διοίκηση του ΕΤΑΑ (Ιατρικός Σύλλογος, ∆ικηγορικός Σύλλογος κλπ) αναγκάστηκαν να μεταβάλουν τη στάση τους και τελικά αποδέχτηκαν αυτό το αίτημα των κινητοποιημένων μηχανικών. Η Συσπείρωση Αριστερών Μηχανικών, συμμετείχε ενεργά στην Ανοιχτή Συνέλευση Μηχανικών, που αποτέλεσε τομή για αυτές τις κινητοποιήσεις των συναδέλφων. Καμιά ευρύτερη ανατροπή δε θα προκύψει χωρίς την εγκατάλειψη λογικών που αποδεδειγμένα δεν αποδίδουν κινηματικά αποτελέσματα για τον πληττόμενο κοινωνικό χώρο, παρά μόνο μικρο - παραταξιακά οφέλη και αυταρέσκεια, όσο και μαζική απογοήτευση και παραίτηση. Στη Συσπείρωση μετέχουν αγωνιστές ανένταχτοι ή ενταγμένοι στο σύνολο των πολιτικών δυνάμεων της ριζοσπαστικής α-

ριστεράς. Ποτέ όμως δεν αρκέστηκε σε απλή μεταφορά κεντρικών πολιτικών σχεδιασμών. Τριάντα χρόνια γέννημα πραγματικών αναγκών και αγώνων, των εργαζομένων μηχανικών και της κοινωνίας, συνθέτει τις φωνές της ριζοσπαστικής αριστεράς, στέλνει, παρά τις επιμέρους διαφορές, διαχρονικό ενωτικό μήνυμα. Μπροστά στις εκλογές, η Συσπείρωση πρότεινε τη συγκρότηση ενός μετώπου για να εκφραστεί η πληττόμενη πλειοψηφία. Η πρότασή της, για κοινή προεκλογική διακήρυξη στόχων και δεσμεύσεων, όπως η μη συνεργασία με μνημονιακές δυνάμεις στη διοίκηση του ΤΕΕ και η απεμπλοκή του Ταμείου μας από την Τράπεζα Αττικής, δεν έγινε αποδεκτή ούτε από την Ριζοσπαστική Πρωτοβουλία Μηχανικών, ούτε από την Αριστερή Ενωτική Πρωτοβουλία - Εργαζόμενοι Μηχανικοί. Στις σημερινές συνθήκες, ο χώρος των παρατάξεων της ριζοσπαστικής αριστεράς πρέπει να εγκαταλείψει την παθογένεια των κομματικών χρισμάτων και της καθαρότητας, που την πάει πολλές δεκαετίες πίσω: παθογένεια που όπως αποδεικνύεται, δεν αρκεί η καπιταλιστική κρίση, ούτε η μνημονιακή επίθεση για να τη θεραπεύσει. Η Συσπείρωση θα επιμείνει για την ανάγκη ενός τέτοιου μετώπου και μετά τις εκλογές, με όση δύναμη θα της προσφέρει η εμπιστοσύνη των μηχανικών. Διαβάστε στο online της «Εποχής» κείμενο του Γ. Οικονόμου

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

Μηχανεύτηκαν το τέλος, σχεδιάζουμε την ανατροπή

Ω

ς εδώ η απαξίωση του ρόλου μας! Ως εδώ η αναξιοπρέπεια στην οποία οδηγείται ο κλάδος και οι ζωές μας! Ως εδώ η απάθεια και η ανοχή μας! Στις 24 Νοέμβρη κάνουμε την αρχή. Κλείνουμε το κεφάλαιο των διοικήσεων και των μηχανισμών ενός ΤΕΕ που μας άφησε απροστάτευτους από τις τραγικές επιπτώσεις της κρίσης, που δεν μας αντιμετώπισε ως επιστήμονες, δυναμικό απαραίτητο για την ανάκαμψη, αλλά λειτούργησε στην ουσία σαν κυβερνητικό όργανο με “πινελιές” ανούσιας διαμαρτυρίας και σαν διαπλεκόμενο κέντρο εξυπηρέτησης “ημετέρων”. Την ίδια στιγμή παρακολουθούσε αδιάφορα τους νέους συναδέλφους να μην μπορούν να γραφτούν στο ΤΕΕ και πολλοί να φεύγουν στο εξωτερικό, τους αυτοαπασχολούμενους

να μένουν ανασφάλιστοι αδυνατώντας να πληρώσουν τις εισφορές τους, τους μισθωτούς με ή χωρίς μπλοκάκι να δέχονται απίστευτες περικοπές και τραγικές συνθήκες εργασίας, τα τεχνικά γραφεία να μην μπορούν να κρατήσουν το προσωπικό τους, τους περισσότερους συναδέλφους τυπικά να είναι ελεύθεροι επαγγελματίες αλλά ουσιαστικά άνεργοι χωρίς καν δικαίωμα για επίδομα ανεργίας. Θα επιτρέψουμε λοιπόν σε αυτούς να ξαναπάρουν τις τύχες του ΤΕΕ; Είτε με την ψήφο μας είτε (κι αυτό είναι το πιο κρίσιμο) με την αποχή μας; Εμείς θέλουμε το ΤΕΕ να είναι τεχνικός σύμβουλος όχι απλά της πολιτείας αλλά της κοινωνίας που μάχεται και δημιουργεί, να στηρίξει την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με σεβασμό στο περιβάλλον, να υπερασπιστεί

τη δημόσια περιουσία και τον πλούτο της χώρας. Θέλουμε ένα ΤΕΕ φορέα δημοκρατίας και συμμετοχής. Κι αυτά δεν είναι λόγια του αέρα, είναι στο χέρι μας. Αν αγωνιστούμε γι’ αυτά όλοι μαζί, μπορούμε να τα πετύχουμε. Ξεκινήσαμε την πορεία μας πριν από μερικούς μήνες συμμετέχοντας ενεργά στις κινητοποιήσεις στο ΕΤΑΑ ενάντια στις αυξήσεις των ασφαλιστικών εισφορών και στην ανοιχτή συνέλευση μηχανικών. Είδαμε ότι αν είμαστε ενωμένοι και αποφασιστικοί, μπορούμε να έχουμε αποτέλεσμα. Προϋπόθεση για μεγαλύτερες νίκες είναι μια νέα πλειοψηφία στο ΤΕΕ διαμορφωμένη από το σύνολο των μηχανικών που διαλύονται από την κρίση και τα μνημόνια, των μηχανικών που αντιστέκονται.

Στόχοι δράσης Ανατροπή των μνημονιακών δυνάμεων που διοικούν το ΤΕΕ Καμία συνεργασία με το μνημονιακό σύστημα. Ρήξη με το ΤΕΕ των μηχανισμών και των παρασκηνίων. ∆ημιουργία δομών στο ΤΕΕ όπου θα εκφράζονται οι μηχανικοί που σήμερα δεν έχουν φωνή. Με πραγματική δημοκρατία, συμμετοχή, ισοτιμία, πλήρη διαφάνεια. Με αξιοποίηση της γνώσης και της εμπειρίας όλων των συναδέλφων, όχι μόνο των «επαγγελματιών» των παρατάξεων. Με ανάκτηση των πόρων για τη λειτουργία του ΤΕΕ ως αυτοδιοικούμενο Νομικό Πρόσωπο ∆ημοσίου ∆ικαίου. Άμεσα μέτρα στήριξης των μηχανικών: Να αγωνιστούμε για να εξασφαλίσουμε δομές, διαδικασίες και πόρους για τη στήριξη των συναδέλφων που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, προνοιακά επιδόματα, δομές αλληλεγγύης, πάγωμα εισφορών κλπ). ΤΕΕ – μοχλός για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας: Προς όφελος της κοινωνίας, με περι-

βαλλοντικό σχεδιασμό. Με παραγωγή βασισμένη στο τρίπτυχο έρευνα – καινοτομία – νέα τεχνολογία. Με επενδύσεις χαμηλού κόστους, αξιοποίησης τεχνολογιών αιχμής, έντασης γνώσης. Με συνεταιριστικά εγχειρήματα παραγωγικού σκοπού, σε όλο το φάσμα των μηχανικών. Με υποστήριξη του δημόσιου χαρακτήρα αγαθών και υπηρεσιών, ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις. Μεγάλη πρωτοβουλία του ΤΕΕ για τους νέους μηχανικούς: Να καταγράψουμε τους νέους που δεν έχουν γραφτεί στο ΤΕΕ για οικονομικούς λόγους και να πάρουμε μέτρα για την αποθάρρυνση της μετανάστευσης και την επιστροφή όσων έχουν ήδη φύγει. Να αξιοποιήσουμε ανεκμετάλλευτους τομείς προνομιακούς για τη χώρα με επίκεντρο τους νέους μηχανικούς. ΤΣΜΕ∆Ε σε νέα πορεία μαζί με όλα τα ταμεία, υπέρ των ασφαλισμένων: Χρειαζόμαστε ένα «Εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης των Ταμείων» με χρηματοδότηση από τη φορολόγηση του μεγάλου πλούτου και ειδικές πολιτικές. Να απαιτήσουμε την κάλυψη των κλεμμένων αποθεματικών από το PSI, την καταβολή των οφειλομένων από το κράτος. •

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Tης Χριστίνας Κούρκουλα

νας ακόμη χρόνος πέρασε και παρά τις κινητοποιήσεις των γυναικείων οργανώσεων σε όλο τον κόσμο η βία εναντίον των κοριτσιών και των γυναικών καλά κρατεί και αυξάνεται. Φαίνεται πως αυτές τις ώρες που το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα πλήττεται ανεπανόρθωτα, η πατριαρχία -που αποτελεί βασικό πυλώνα του- ανασυντάσσεται και επανέρχεται στις βασικές του αξίες (back to the roots): χρησιμοποιεί τη γυναίκα ως εξιλαστήριο θύμα, ως αντικείμενο αγοραπωλησίας, ως πάμφθηνο εργατικό δυναμικό. Την υποδουλώνει, την κακοποιεί, τη βιάζει, τη θυσιάζει στο βωμό της εκτόνωσης των ανδρικών παθών και της οργής τους κατά της καταπίεσης τους από το σύστημα.

Περιστατικά βίας κατά των γυναικών το χρόνο που πέρασε

Η βία ανά τον κόσμο Σύμφωνα με έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, σε χώρες του Τρίτου κόσμου όπως το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και αλλού, η εφαρμογή της νομοθεσίας που προβλέπει την προστασία των γυναικών από τον εξαναγκασμό σε γάμο, την επιβολή μορφών αυτοτιμωρίας, τον ξυλοδαρμό και το βιασμό, δεν έχει καμία σημαντική εφαρμογή στην πράξη. «Τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών δεν καταγράφονται στην πλειονότητά τους, εξαιτίας πολιτιστικών εμποδίων, κοινωνικών προτύπων, εθιμικών πρακτικών και διακρίσεων κατά των γυναικών. Επίσης, η επικρατούσα ανασφάλεια και η χαλαρή εφαρμογή των νόμων, παρεμποδίζουν την πρόσβαση των γυναικών στη δικαιοσύνη» λέει η επικεφαλής της αντιπροσωπείας του ΟΗΕ. Σε πρόσφατη έρευνα του παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας διαπιστώνεται ότι η φυσική ή σεξουαλική βία είναι πρόβλημα της δημόσιας υγείας και επηρεάζει το ένα τρίτο των γυναικών σε διεθνή κλίμακα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 35% των γυναικών θα βιώσει κατά τη διάρκεια της ζωής της είτε ενδο-οικογενειακή ή άλλη μορφής βία. Η βία από το σύντροφο είναι η πιο συχνή μορφή βίας για τις γυναίκες – το 30% των γυναικών σε όλο τον κόσμο θα γίνει θύμα επίθεσης από το σύντροφό τους. Η συστηματική σεξουαλική βία κατά των γυναικών χρησιμοποιείται ως πολεμικό όπλο αυτή τη στιγμή στη Συρία και σε άλλες χώρες όπου υπάρχουν εμφύλιες συρράξεις. Οι ομαδικοί βιασμοί του γυναικείου πληθυσμού εξακολουθούν να αποτελούν συμβολική πράξη καθυπόταξης στην εξουσία των εισβολέων σε εμπόλεμες καταστάσεις. Οι καταλυτικές αλλαγές στα οικονομικά δεδομένα των χωρών του προηγμένου ∆υτικού κόσμου πλήττουν όχι μόνο το βιοτικό επίπεδο των γυναικών σε αυτές τις χώρες, αλλά πλήττουν με μεγαλύτερη σφοδρότητα τις γυναίκες στις οικονομίες του Τρίτου κόσμου που εξαρτώνται άμεσα από τις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες για να πουλήσουν την παραγωγή τους υφιστάμενες κάθε μορφή εκμετάλλευσης (εργασιακή, σεξουαλική κ.α.). Στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα στις χώρες του μεσογειακού Νότου, οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης προσβάλλουν με σφοδρότητα τα δικαιώματα των γυναικών. Εδώ οι γυναίκες βιώνουν, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, την επιδείνωση της θέσης τους στον εργασιακό και κοινωνικό χώρο, καθώς οι κυβερνήσεις με το πρόσχημα της κρίσης και εκμεταλλευόμενες το υποβαθμισμένο θεσμικά περιβάλλον υιοθετούν πατριαρχικού ή θρησκευτικού τύπου συντηρητικές αντιλήψεις, προχωρούν σε μέτρα οικονομικής λιτότητας που παραβιάζουν απροκάλυπτα τα δικαιώματα των γυναικών, συρρικνώνοντας έτσι νομοθετικά κατοχυρωμένα γυναικεία δικαιώματα. Ταυτόχρονα, παρατηρείται άνοδος εξτρεμιστικών -ρατσιστικών οργανώσεων, που υιοθετούν πρακτικές βίας και συστηματικού εκφοβισμού, εναντίον των μεταναστών αλλά και των γυναικών. Στον πλανήτη της κρίσης οι γυναίκες είναι οι διπλά χαμένοι πολίτες: είναι οι εργαζόμενες που βλέπουν τα εργασιακά τους δικαιώματα να καταρρακώνονται και την ίδια στιγμή τη χειραφέτηση που απόκτησαν με επίπονους αγώνες πολλών χρό-

“

Οι καταγγελίες που αφορούν στα κρούσματα βίας έχουν αυξηθεί κατά 47%, γεγονός που δείχνει ότι οι γυναίκες πλέον τολμούν να μιλούν για την κακοποίηση που υφίστανται, σπάζοντας το ταμπού της σιωπής που επιβάλλει συχνά ένας συντηρητικός κοινωνικός περίγυρος ή οι κανόνες της ανατροφής τους

νων να ακυρώνεται στο όνομα της έκτα- σαυγίτη φίλο της με παρελθόν σε επιθέκτης οικονομικής ανάγκης. Σύμφωνα με σεις. την Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύ4/2013, Χαλκιδική: Εργοδότης συλλαμλων, οι καταγγελίες που αφορούν στα βάνεται γιατί κακοποιούσε σεξουαλικά με κρούσματα βίας έχουν αυξηθεί κατά 47%, τον πατέρα του και κρατούσε φυλακισμέγεγονός που δείχνει ότι οι γυναίκες πλέον νη μετανάστρια εργάτρια στην κτηνοτροτολμούν να μιλούν για την κακοποίηση φική του μονάδα. που υφίστανται, σπάζοντας το ταμπού της 4/2013, Καβάλα: Άνδρας δολοφονεί τη σιωπής που επιβάλλει συχνά ένας συντη- σύζυγό του και αυτοκτονεί μπροστά στην ρητικός κοινωνικός περίγυρος ή οι κανό- κόρη τους. νες της ανατροφής τους. 4/2013, Φιλιάτες: 25χρονος βοσκός δοΩστόσο, τα περιστατικά βίας κατά των λοφονεί 20χρονη φοιτήτρια γιατί τον αγυναικών από το χρόνο πέρριψε. που πέρασε, τόσο στην 5/2013, Πετράλωνα: ΣυλΕλλάδα όσο και στον υλαμβάνεται 40χρονος άνΠαγκόσμια ημέρα πόλοιπο κόσμο, σοκάδρας για αποπλάνηση ανήρουν. Μερικά από αυτά, λικων κοριτσιών. για την εξάλειψη όπως έχουν καταγραφεί 5/2013, Θεσσαλονίκη: της βίας κατά στην Ελλάδα και διεΣυλλαμβάνεται πατέρας που των γυναικών θνώς από πέρυσι τον Νοβίαζε επί 10 χρόνια την ανήέμβριο μέχρι φέτος: Πορεία Δευτέρα 25 λικη κόρη του 5/2013, Σκουριές ΧαλκιΝοέμβρη δικής: Άνδρες των ΜΑΤ Χρονολόγιο της βίας στις 6.30 μ.μ. χτυπούν και συλλαμβάνουν στην Ελλάδα... γυναίκες διαμαρτυρόμενες στα Προπύλαια κατά των μεταλλείων χρυ12/2012, Ξάνθη: ∆ολοσού, γιατί… απείλησαν τη φονείται η Ζωή ∆αδακλίδου από νεαρό άνδρα, ο οποίος αφού σωματική τους ακεραιότητα! 6/2013, Θεσσαλονίκη: Οδηγός φορτητη βίασε την περιέλουσε με βενζίνη και την έκαψε ζωντανή για να εξαφανίσει τα ί- γού παρασύρει και τραυματίζει σοβαρά την εν διαστάσει σύζυγό του, μετά από χνη του. 1/2013, Κορωπί: Συλλαμβάνεται 31χρο- καυγά. 9/2013, Σάμος: Γυναίκα πρόσφυγας ανος άνδρας που κατηγορείται για πολλαπλούς βιασμούς γυναικών στα βόρεια προ- πό τη Συρία πεθαίνει με τα δυο παιδιά της λόγω εγκληματικής αδιαφορίας των ελληάστια. 2/2013, Νίκαια: Μεσήλικας δολοφονεί νικών αρχών στην έκκλησή τους για βοήτη σύζυγό του μπροστά στον 8χρονο γιο θεια. τους. Ο δράστης κακοποιούσε το θύμα συ...και στον κόσμο στηματικά. 2/2013, Εύβοια: ∆ιαπομπεύουν γυμνούς 10/2012, Β∆ Πακιστάν: Ένα έφηβο κοεραστές στην πλατεία του χωριού. 4/2013, Κηφισιά: Άνδρας μαλώνει με τη ρίτσι, η Μαλάλα δέχεται τα πυρά ανταρφίλη του και τη δολοφονεί οδηγώντας το τών Ταλιμπάν, ενώ βρίσκεται σε σχολικό λεωφορείο επειδή προωθούσε την εκπαίαυτοκίνητο κατά πάνω της. 4/2013, Νέα Μάκρη: Καταλήγει 23χρονη δευση των κοριτσιών καθώς και το δυτικό γυναίκα, θύμα ξυλοδαρμού από το χρυ- τρόπο σκέψης και είχε ασκήσει κριτική

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

στους Ταλιμπάν. 2012, Αφγανιστάν: Μία γυναίκα πετροβολείται μέχρι θανάτου από συμπολίτες της, στους δρόμους του Αφγανιστάν. 11/2012, Μεξικό: ∆ολοφονείται η δήμαρχος πόλης του Μεξικού γνωστή πολέμιος των καρτέλ ναρκωτικών. 12/2012, ∆ελχί, Ινδία: Ομαδικός βιασμός 23χρονης φοιτήτριας σε λεωφορείο. Η κοπέλα κατέληξε σε λίγες μέρες σε νοσοκομείο της Σιγκαπούρης. 1/2013, Παρίσι: ∆ολοφονούνται οι τρεις Κούρδισες αγωνίστριες, οι Σακινέ Τζανσίζ, Φιντάν Ντογάν και Λεϊλά Σαϋλεμέζ, στρατευμένες στον αγώνα του κουρδικού λαού για ελευθερία. 2/2013, Αίγυπτος: πληθαίνουν οι βιασμοί και η κακοποίηση γυναικών. Ακτιβιστές υποστηρίζουν πως οι δράστες εκτελούν οδηγίες της κυβέρνησης, και έχουν ως στόχο να αποτρέψουν τις γυναίκες από τη συμμετοχή στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. 2/2013, Ν.Αφρική: Ο Πιστόριους, διάσημος αθλητής των παρα-Ολυμπιακών Αγώνων κατηγορείται για το φόνο της συντρόφου του. 3/2013, Τυνησία: Απειλείται με λιθοβολισμό η 19χρονη ακτιβίστρια Αμίνα Τάυλερ που πόσταρε γυμνόστηθη φωτογραφία της στα κοινωνικά δίκτυα. 4/2013, Αφγανιστάν: ∆ηλητηριάζουν με αέριο 74 μαθήτριες στο σχολείο τους για να τις εμποδίσουν να μορφώνονται. 4/2013, Ινδία: ∆ολοφονείται η αρχιτέκτονας Περουίν Ραχμάν συμπαραστεκόμενη στους φτωχούς της περιοχής της για δημόσια υγιεινή και πρόσβαση στο νερό. 4/2013, Τουρκία: 13χρονο κορίτσι βιάζεται από 29 άνδρες. 5/2013, ΗΠΑ: ανακαλύπτονται τρεις νέες γυναίκες που κρατούνταν φυλακισμένες από άνδρα που τις κακοποιούσε σεξουαλικά επί μια δεκαετία. 7/2013, Υεμένη: Συγκλονιστική μαρτυρία 11χρονης για αναγκαστικό γάμο – οι γονείς απειλούν να τη σκοτώσουν αν δεν παντρευτεί τον άνθρωπο που έχουν επιλέξει. 9/2013, Κύπρος: 4 μαθητές από 14 έως 17 ετών κατηγορούνται για βιασμό 13χρονης μαθήτριας . 10/2013, Υεμένη: Πατέρας πυρπολεί θανάσιμα την 15χρονη κόρη του γιατί τηλεφώνησε στον αρραβωνιαστικό της. 11/2013, Λαμπεντούζα: Γίνονται καταγγελίες για βασανιστήρια και βιασμούς γυναικών προσφύγων πριν από το ναυάγιο από τα μέλη της ομάδας που εμπλέκονται στην διακίνησή τους Οι βιασμοί και τα βασανιστήρια φέρεται να πραγματοποιήθηκαν σε κέντρο κράτησης στη συνοριακή περιοχή ανάμεσα στο Σουδάν και τη Λιβύη, πριν από την έναρξη του ταξιδιού. Και ο κατάλογος των περιστατικών συνεχίζεται μακρύς και φρικιαστικός. Η βία κατά των γυναικών σίγουρα παρουσιάζει ανοδική πορεία. Την ίδια στιγμή όμως αυξάνεται και η ευαισθητοποίηση των γυναικών διεθνώς στα κρούσματα έμφυλης βίας. Από τη μικρή Μαλάλα που ύψωσε το ανάστημά της στους Ταλιμπάν και διεκδίκησε το δικαίωμα στη μόρφωση για τα κορίτσια της χώρας της, ως τις Pussy Riot στη Ρωσία που βγάζουν τη γλώσσα στο καθεστώς Πούτιν γνωρίζοντας τις πειθαρχικές επιπτώσεις που τις περιμένουν, Από τις γυναίκες της Αιγύπτου και άλλων μουσουλμανικών χωρών που κινδυνεύουν με ομαδικούς βιασμούς ως μέθοδο τιμωρίας γιατί συμμετέχουν σε διαδηλώσεις, διεκδικώντας περισσότερη δημοκρατία, ως τις γυναίκες των Σκουριών στην Χαλκιδική που υψώνουν το ανάστημά τους στη βίαιη κακοποίηση της φύσης στην περιοχή τους και αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρη φυσική και λεκτική βία από τους κρατικούς κατασταλτικούς μηχανισμούς, Οι γυναίκες συνεχίζουν τον παγκόσμιο αγώνα τους για ανεξαρτησία, ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη ανάμεσα στα φύλα. Παλεύουν με πείσμα, επιμονή και εγκαρτέρηση, ακόμα κι όταν ματώνουν, για τη βελτίωση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων τους, για το δικαίωμά τους στην μόρφωση, την εργασία, την ιατρική μέριμνα. Αναδημοσίευση από το www.fylosykis.gr

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΓΙΑ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ - ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ 46 ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ

Ένα σημαντικό βήμα για να γίνουν πολλά περισσότερα

ην περασμένη Παρασκευή ο ΣΥΡΙΖΑ με την υπογραφή 46 βουλευτών του – ανάμεσά τους και ο Αλέξης Τσίπρας-, κατέθεσε πρόταση νόμου για ένα νέο Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης, με πλήρη δικαιώματα για όσους το συνάπτουν, που θα συμπεριλαμβάνει και τα ομόφυλα ζευγάρια. Η πρόσφατη καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου ∆ικαιωμάτων του Ανθρώπου φέρνει ξανά το ελληνικό κοινοβούλιο ενώπιον ενός ζητήματος που θα ήθελε, όπως έχει δείξει το παρελθόν, να είχε ξορκίσει οριστικά. Η πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ, που συνοδεύεται μάλιστα με τη δέσμευσή του για πλήρη ισονομία, ανοίγει εκ νέου το ζήτημα, καθώς πολύ δύσκολα αυτή τη φορά το ελληνικό κοινοβούλιο θα σταθεί αρνητικά σε ένα αίτημα, που πολλές χώρες της Ευρώπης το έχουν υιοθετήσει. Σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ σημειώνει ότι «πάγια θέση του κόμματος, η οποία επιβεβαιώθηκε και στο πρόσφατο συνέδριο, είναι η αναγνώριση του δικαιώματος των ομόφυλων ζευγαριών στον πολιτικό γάμο, κάτι για το οποίο, δυστυχώς, δεν υπάρχουν σήμερα οι απαιτούμενοι συσχετισμοί στη Βουλή. Η πρόταση νόμου που καταθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ αποσκοπεί στη δημιουργία των ευρύτερων δυνατών συναινέσεων, που θα επιτρέψουν το συντομότερο τη νομική κατοχύρωση στον πολιτικό

γάμο». Να σημειωθεί ότι ήδη μια σειρά από χώρες έχουν προχωρήσει σε νομική κατοχύρωση του πολιτικού γάμου, όπως: Βέλγιο, Γαλλία, Ισλανδία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ πρόβλεψη δυνατότητας σύναψης συμφώνου συμβίωσης έχουν προχωρήσει οι χώρες: Ανδόρα, Τσεχία, ∆ανία, Φιλανδία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο, Σλοβενία, Ελβετία, Κροατία. Ο ΣΥΡΙΖΑ στην ανακοίνωσή του αναφέρει ότι θεωρεί θετική την πρόθεση άλλων κομμάτων και μεμονωμένων βουλευτών να στηρίξουν την ένταξη των ομόφυλων ζευγαριών στο υπάρχον σύμφωνο συμβίωσης, αλλά τους καλεί να αναλάβουν όλοι μαζί μια υψηλότερη πρόκληση. Μάλιστα, ο ΣΥΡΙΖΑ διοργανώνει ειδική εκδήλωση για το θέμα την ερχόμενη Πέμπτη, ώστε να παρουσιάσει το σχέδιο νόμου, αλλά και τη θέση της ριζοσπαστικής αριστεράς γύρω από τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ/LGBT ανθρώπων. Να αναπνεύσουμε Σε δήλωσή της η βουλευτίνα του ΣΥΡΙΖΑ Βασιλική Κατριβάνου αναφέρει «Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε σχέδιο νόμου ενός προωθημένου συμφώνου συμβίωσης που συμπεριλαμβάνει τα ομόφυλα ζευγάρια και διευρύνει τα εργασιακά, ασφαλιστικά, φορολογικά

Φωτο: Βασίλης Μαθιουδάκης

* Σταθμός για την άρση των διακρίσεων των ομόφυλων ζευγαριών

Εκδήλωση την Πέμπτη Ο ΣΥΡΙΖΑ διοργανώνει εκδήλωση την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου στις 6.30 μ.μ. στην ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20) με θέμα «Η αριστερά στο πλευρό των ομόφυλων ζευγαριών: «διεύρυνση δικαιωμάτων – άρση των διακρίσεων». Στην εκδήλωση θα παρουσιαστεί η πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ και θα γίνει συζήτηση για τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών. και κληρονομικά δικαιώματα για όλους.: και για τα ετερόφυλα και τα ομόφυλα ζευγάρια. Είναι αυτονόητη και άκρως επείγουσα η ανάγκη να συμμορφωθεί η Ελλάδα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου. Το επιβάλλουν όχι μόνο οι υποχρεώσεις της χώρας, αλλά και η ισονομία και

το κράτος δικαίου. Ήταν κάτι που έπρεπε να έχει γίνει από καιρό. Θέση του ΣΥΡΙΖΑ, που επιβεβαιώθηκε και στο ιδρυτικό του συνέδριο, είναι η θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου και για τα ομόφυλα ζευγάρια. Αυτές τις ημέρες δίνουμε τη μάχη για το

σύμφωνο συμβίωσης, πιστεύω όμως, ότι η θέσπιση του πολιτικού γάμου αποτελεί αναγκαιότητα και γι’ αυτό ως ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κάνουμε όλες τις απαραίτητες ενέργειες στο αμέσως επόμενο διάστημα, για να γίνει πράξη. Τα ίσα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών (και όσον αφορά το σύμφωνο συμβίωσης και όσον αφορά τον πολιτικό γάμο) είναι κάτι που δίνει τη δυνατότητα σε όλους και όλες μας να αναπνεύσουμε καλύτερα: σε μια χώρα με λιγότερες διακρίσεις και αποκλεισμούς, με λιγότερο ανθρώπινο πόνο, όπου χωράμε όλες και όλοι». Την πρόταση νόμου υπογράφουν: Α. Τσίπρας, Ειρ. Αγαθοπούλου, Γ. Αμανατίδης, Λ. Αμανατίδου, Τζ. Βαμβακά, Γ. Βαρεμένος, Ν. Βούτσης, Ι. Γαϊτάνη, ∆. Γάκης, Ο. Γεροβασίλη, Ε. Γεωργοπούλου - Σαλτάρη, Κ. ∆ερμιντζάκης, Η. ∆ιώτη, Π. ∆ριτσέλη, Ρ. ∆ούρου, Γ. ∆ραγασάκης, Κ. Ζαχαριάς, Γ. Ζερδελής, Α. Θεοπεφτάτου, Αικ. Ιγγλέζη, Μ. Κανελλοπούλου, Χρ. Καραγιαννίδης, Α. Καρά Γιουσούφ, Β. Κατριβάνου, Χ. Καφαντάρη, Στ. Κοντονής, Τ. Κουράκης, Π. Κουρουμπλής, Μ. Κριτσωτάκης, Β. Κυριακάκης, Ζ. Κωνσταντοπούλου, Χρ. Μαντάς, Αλ. Μεϊκόπουλος, Γ. Μιχελογιαννάκης, Κ. Μπάρκας, Μ. Μπόλαρη, Α. Ξανθός, ∆. Παπαδημούλης, Αφρ. Σταμπουλή, ∆. Στρατούλης, Π. Τατσόπουλος, Ε. Τσακαλώτος, ∆. Τσουκαλάς, Θ. Φωτίου, ∆. Χαραλαμπίδου.

Ημερολόγιο Εκδηλώσεων ** Το Κοινωνικό Ιατρείο Φαρμακείο Βύρωνα μαζεύει φάρμακα για τους άνεργους και τους άπορους ανασφάλιστους την Κυριακή 24 Νοεμβρίου (10 π.μ. έως 12.30 μ.μ.) στο προαύλιο Αγ. Γεωργίου και την πλατεία Νικολαϊδη στον Καρέα και το Σάββατο 30 Νοεμβρίου στις πλατείες Τσιρακοπούλου και Βυζαντίου. ** Ιδρυτική συνέλευση δημοτικής κίνησης Αμπελοκήπων-Μενεμένης «Ενότητα για την αλληλεγγύη και την ανατροπή» την Κυριακή 24 Νοεμβρίου στις 11 π.μ. στο κινηματοθέατρο «Αλέξης Μινωτής» ** Ανοιχτή συζήτηση για τη δημιουργία αυτοδιοικητικού ρεύματος αντίστασης διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Γλυφάδας στο δημαρχείο Γλυφάδας (Άλσους 15) την Κυριακή 24 Νοεμβρίου στις 6 μ.μ. ** Παρουσίαση του βιβλίου των Κ. Ελευθερίου και Χρ. Τάσση «ΠΑΣΟΚ: Η άνοδος και η πτώση (;) ενός ηγεμονικού κόμματος» διοργανώνει το IlioupolisOnline την Κυριακή 24 Νοεμβρίου στις 6.30 μ.μ. στο χώρο της κοινότητας Σκουφά 6, πλατεία Κανάρια. Μιλούν οι Θ. Τσακίρης, Μ. Σπουρδαλάκης, Ε. Παπαβλασσόπουλος, Α. ∆εδουσόπουλος. ** Μουσικοποιητικό δρώμενο για τον Κ. Καβάφη στο @Ρουφ (Κων/πόλεως 10) την Κυριακή 24 Νοεμβρίου στις 8.30 μ.μ. Κείμενο-απαγγελία Μ. ∆εληγιάννης. Μουσική Π. ΚΕρασίδης. ** Παρουσίαση του βιβλίου του Γ. Μότσιου «Ελεγεία και άλλα ποιήματα» τη ∆ευτέρα 25 Νοεμβρίου στις 7.30 μ.μ. στο «Θέατρο Εξαρχείων» (Θεμιστοκλέους 69). Μιλούν: Λ. Βάσσης, Α. Λαζαρης, Κ. Γιαλίνης. ∆ιαβάζουν οι Λ. ∆ημητρίου και Κ. Γιαλίνης. ** Χορό δικαιωμάτων διοργανώνει η ∆ιεθνής Αμνηστία τη ∆ευτέρα 25 Νοεμ-

βρίου στις 8 μ.μ. στο Drunk Sinatra (Θησέως 16, Σύνταγµα). Παίζουν οι Π. ∆ούκας, Γ. Κοτσέτα, Σ. Τσιτομενέας, Γ. Γιακουμάκης, Κ. Ζήκος. ** Προβολή της ταινίας του Μ. Κακογιάννη «Το τελευταίο ψέμα» διοργανώνει η Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης και Πολιτισμού «Ομπρέλες» τη ∆ευτέρα 25 Νοεμβρίου στις 7 μ.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο Μπενετάτου, ∆ρόση και ∆ροσίνη στο Π. Ψυχικό. ** Αφιέρωμα στον Μ. Αναγνωστάκη διοργανώνει ο Πολυχώρος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Πολιτισμού «Ανοιχτή Πόλη» (Πανεπιστημίου 56) την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου στις 7.30 μ.μ. Μιλούν οι Α. Ζήρας, Κ. Καραβίδας, Α. Φραντζή. Συντονίζει η Ε. Πατρικίου. Πιάνο-φωνή η Ν. Μωυσόγλου. ** Συζήτηση με θέμα «Η εργασία είναι δικαίωμα-η ανεργία είναι βία» διοργανώνει η Πρωτοβουλία Κατοίκων Καμινίων Ρέντη Ενάντια σε Μνημόνια και Αντικοινωνικά Μέτρα την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου στις 6.30 μ.μ. στον πολυχώρο «Κ. Κωσταράκος» (Θήρας και Μαντινείας, Καμίνια). Μιλούν εκπρόσωποι από το Εργατικό Κέντρο Πειραιά, το σωματείο εργατοϋπαλλήλων της ΒΙΟΜΕ, το ∆ίκτυο Επισφαλώς Εργαζομένων-Ανέργων, την Αλληλεγγύη Πειραιά, την Ανοιχτή Συνέλευση Περάματος, την Εργατική Λέσχη Κερατσινίου ∆ραπετσώνας. ** Ο «Μαρξιστικός Χώρος Μελέτης και Έρευνας» (Αγ.Κωνσταντίνου & Γερανίου 47, 1ος όροφος) διοργανώνει «στρογγυλό τραπέζι» με θέμα: Τραπεζική ενοποίηση, «κόκκινα δάνεια» νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αναζήτηση λύσης με λογική «Σεισάχθειας» την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου στις 7.30 μ.μ. Μιλούν: Γ. Τόλιος, Κ. Κνή-

του, Π. ∆ερμενάκης, Π. Καλαποθαράκου, Γ. ∆ουλφής. Συντονίζει ο Κ. Μακαρώνας. ** Προβολή του ντοκιμαντέρ της Ζωής Μαυρουδή «Ruins: Οροθετικές γυναίκες. Το χρονικό μιας διαπόμπευσης» από την Πολιτική - Πολιτιστική Λέσχη Εκτός Γραμμής (Στρατηγοπούλου 7 και Μαυρικίου) την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου, στις 7.30 μ.μ. Μιλούν οι: Μ. Αλεβιζοπούλου, Μ. ∆έτσης, Β. Σουμέλη, Κ. Φαρμακίδης. ** Πρώτη συνέλευση αντιφασιστικών επιτροπών, συλλογικοτήτων και συνελεύσεων από Αθήνα και Πειραιά διοργανώνεται από τον Αντιφασιστικό Συντονισμό το Σάββατο 30 Νοεμβρίου στη 1 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. ** ∆ιημερίδα με θέμα «Η κρίση του χρέους και οι προκλήσεις της ανάπτυξης» διοργανώνει το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς σε συνεργασία με την Αυτόνομη Κίνηση Μεταπτυχιακών Φοιτητών Manifesto την Παρασκευή 29 και το Σάββατο 30 Νοεμβρίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (αμφιθέατρο Σ. Καράγιωργα). Την Παρασκευή (6 μ.μ.) η συζήτηση έχει θέμα «Η πολιτική οικονομία του δημόσιου χρέους» και μιλούν οι Ν. Θεοχαράκης, Ε. Τσακαλώτος και Σ. Νίσαν. Το Σάββατο (11.30 π.μ. -1.30 μ.μ.) οι Μ. Φραγκάκη, Σπ. Λαπατσιώρας και Γ. Μηλιός απαντούν «πώς θα ξεφύγουμε από την παγίδα της υπερχρέωσης». Ακολουθεί (2-4 μ.μ.) η συζήτηση με θέμα «Παραγωγικός μετασχηματισμός και ανάπτυξη στην Ευρώπη» με τους Γ. Σταθάκη, Θ. Σταθούλια, Μ. Μορτάγκουα. Στην τελευταία συζήτηση (5-7 μ.μ.) με θέμα «Παραγωγικός μετασχηματισμός και ανάπτυξη στην Ελλάδα» μιλούν οι Γ. ∆ραγασάκης, Γκ. Ντίμσκι και Ν. Βαλαβάνη. ** Εκδήλωση για τον Καβάφη διοργα-

νώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Αμαρουσίου την Κυριακή 1 ∆εκεμβρίου στις 11 π.μ. στο ΣΤΕΚΙ+ (Σαλαμίνος 32 και Μητροπόλεως). Μιλούν οι Κ. Κρεμμύδας, Θ. Τσαλαπάτης. ∆ιαβάζουν οι Μ. Γιούργος και Π. Κάτσικα. ** Παρουσίαση του βιβλίου του Π. Χαραβιτσίδη «Χτίζοντας ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο» από τις εκδόσεις Επίκεντρο τη ∆ευτέρα 2 ∆εκεμβρίου στις 7.30 μ.μ στον Πύργο Παιδαγωγικής Σχολής ΑΠΘ. Μιλούν οι Α. Ρετζής, Γ. Τσιάκαλος και Π. Χαραβιτσίδης. Συντονίζει η Ε. Τρέσσου-Φατούρου. ** Το Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών Πειραιά πάει εκδρομή στην Ορεινή Κορινθία στις 8 ∆εκεμβρίου. Κόστος: 8,50 ευρώ τα ναύλα και 11,50 το γεύμα. Για συμμετοχή τηλεφωνήστε στο 2104200917 (Σαββατοκύριακο) •

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Σύνορα η αλληλεγγύη δεν γνωρίζει

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

* Αποστολή της Αυστριακής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη

Νέο ατύχημα σε φορτηγό με φορτίο της «Ελληνικός Χρυσός»

τύχημα σε φορτηγό που κουβαλούσε κοντέινερ της Ελληνικός Χρυσός, με υλικό από τις εγκαταστάσεις της στο Στρατώνι και την Ολυμπιάδα, σημειώθηκε αργά το απόγευμα της Πέμπτης στην παλιά εθνική οδό από την Ρεντίνα προς την Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με πληροφορίες τα λάστιχα του φορτηγού πήραν φωτιά. Ο οδηγός όταν αντιλήφθηκε τι συμβαίνει αποσυνέδεσε τον τράκτορα από το υπόλοιπο φορτηγό ενώ στο σημείο προσήλθε γρήγορα η πυροσβεστική, η οποία έσβησε τη φωτιά. Κάτοικοι του ∆ήμου Βόλβης συγκεντρώθηκαν στο χώρο του ατυχήματος και παράλληλα διακόπηκε η κυκλοφορία από την αστυνομία. Για το ατύχημα σχηματίστηκε δικογραφία. Να σημειωθεί ότι εκφράζονται ήδη φόβοι από κατοίκους στο ενδεχόμενο το ατύχημα να ήταν πιο σοβαρό αν σημειωνόταν ανάφλεξη του υλικού κοντά σε κατοικημένη περιοχή (Σταυρός) ή κοντά στο στρατόπεδο της Ρεντίνας, περιοχές απ’ όπου και πέρασε. Το κοντέινερ παραμένει στο χώρο του ατυχήματος όπου φυλάσσεται από την ΕΛ.ΑΣ. σε αναμονή των υπευθύνων της εταιρίας «Ελληνικός Χρυσός» να προβούν στην απομάκρυνση του επικίνδυνου φορτίου. Το χώρο του ατυχήματος επισκέφτηκαν πραγματογνώμονας της πυροσβεστικής και επιθεωρητές περιβάλλοντος. Το φορτίο αναμένεται να μεταφερθεί σε χώρο της εταιρίας όπου και θα παρθούν δείγματα που θα πιστοποιούν τη σύνθεση του υλικού. "Σύμφωνα με το δελτίο αποστολής το φορτίο είναι θειούχος μόλυβδος και ο προορισμός του ήταν η Balkan Logistics στην Θεσσαλονίκη. Το γεγονός ότι το φορτίο δεν έχει ακόμη απομακρυνθεί οφείλεται στο ότι η εταιρεία δεν θέλει να αναλάβει την ευθύνη της ως όφειλε. Αποδεικνύεται ότι δεν είμαστε οι τρελοί που φαντασιωνόμαστε κινδύνους αλλά είναι μία πραγματικότητα που την βιώνει καθημερινά η περιοχή", τονίζει ο Β. Ναούμ δημοτικός σύμβουλος στον ∆ήμο Βόλβης. Στο σημείο βρέθηκε κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούμενο από στελέχη της περιοχής και της Χαλκιδικής καθώς και από τη βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Λίτσα Αμμανατίδου.

πό την αιγίδα του Weltumspanned arbeiten πραγματοποίησαν την επίσκεψή τους στην Ελλάδα δύο αποστολές από την Αυστρία, η πρώτη 13 με 17 Νοέμβρη και η δεύτερη 18 με 20 Νοέμβρη. To Weltumspannend arbeiten (= Working globally) είναι ένας σχεδιασμός αναπτυξιακής πολιτικής στο πλαίσιο της OGB, της Αυστριακής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων, και ασχολείται με το διεθνές ζήτημα της Παγκόσμιας Οικονομίας. Η επίσκεψή τους στη Θεσσαλονίκη είχε πολιτικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Στόχος ήταν η μελέτη της πραγματικής πολιτικής και κοινωνικής κατάστασης στην Ελλάδα των μνημονίων, καθώς και η αποτύπωση της βιωμένης εμπειρίας στις δομές αντίστασης και αλληλεγγύης. Μέλη των δύο αυτών αποστολών ήταν ο Πρόεδρος του Weltumspannend arbeiten, ο διεθνής γραμματέας της Αυστριακής Συνομοσπονδίας Εργαζομένων στον Ιδιωτικό τομέα, ο γραμματέας του ιδίου φορέα, μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου, μέλη ∆.Σ. σωματείων και φορέων, κ.ά. Αλλαγή στην πολιτική της ΕΕ Ήδη εδώ και έξι μήνες, το Weltumspannend arbeiten έχει ξεκινήσει μια μεγάλη καμπάνια στήριξης του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τον πολιτικό χαρακτήρα του με έμφαση. Στη Θεσσαλονίκη το πρόγραμμά τους ήταν εντατικό και πλούσιο: εκτός από το Κοινωνικό Ιατρείο, επισκέφθηκαν τη ΒΙΟ.ΜΕ, την ΕΡΤ, νοσοκομεία και στέκια, συναντήθηκαν με το Εργατικό Κέντρο Θεσ/νίκης, το σωματείο εργαζομένων στο ΑΧΕΠΑ, το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ και φυσικά με κινήματα όπως το SOSτε το νερό, το SOS Χαλκιδική, το Χωρίς Μεσάζοντες και την Επιτροπή Κατοίκων Κέντρου. Η ιδιαίτερης πολιτικής σημασίας επίσκεψή τους αυτή κρίνεται πετυχημένη όσον αφορά την προσπάθεια οικοδόμησης σχέσεων εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης ανάμεσα σε χώρες του Βορρά και του Νότου, καθώς και ενός κοινού μετώπου αγώνα ενάντια σε λιτότητα, μνημόνια και νεοφιλελεύθερες πολιτικές που σκοτώνουν τους λαούς της Ευρώπης. «Με αυτό το ταξίδι αλληλεγγύης και με την οικονομική μας ενίσχυση στο

To Weltumspannend arbeiten είναι ένας σχεδιασμός αναπτυξιακής πολιτικής στο πλαίσιο της OGB, της Αυστριακής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων, και ασχολείται με το διεθνές ζήτημα της Παγκόσμιας Οικονομίας. Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης δεν θέλουμε μόνο να δείξουμε την αλληλεγγύη μας στους ανθρώπους της χώρας, αλλά πριν απ’ όλα να πληροφορήσουμε τους συμπολίτες μας στην Αυστρία για τις καταστρεφόμενες συνθήκες ζωής στην Ελλάδα, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία για μια αλλαγή στην πολιτική την ΕΕ. (...) Τα μονοπάτια που έχει επιλέξει η Ευρώπη για τη έξοδο από την κρίση δείχνουν ξεκάθαρα ότι η πορεία πρέπει να αλλάξει. ∆εν είναι μόνο κοινωνικά κατακριτέα, αλλά σε μεγάλο βαθμό και παράλογα για την ίδια την οικονομία» σημείωσε σε γραπτή ανακοίνωσή του το συμβούλιο του Weltumspannend arbeiten. «Το το πιο σκληρό ταξίδι» Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποτυπωθούν σε λίγες γραμμές η εμπειρία και τα συμπεράσματά τους. Χαρακτήρισαν το ταξίδι τους αυτό ως «το πιο επιτυχημένο και σκληρό από τα 15 που έχουν πραγματοποιήσει σε όλον τον κόσμο, μέχρι τώρα». Ενδεικτικά να αναφερθούμε στην άκρως αποκαλυπτική εμπειρία τους βλέποντας δια ζώσης το μέγεθος της ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα. Αρνητική εντύπωση και προβληματισμό προκάλεσε η κατάσταση των επίσημων συνδικαλιστικών φορέων. ∆εν απέφυγαν τους συναισθηματικούς κραδασμούς διαπιστώνοντας τον οριστικό θά-

νατο της Σοσιαλδημοκρατίας καθώς και τις τραγικές επιπτώσεις της αποτυχίας της. Παραδέχθηκαν πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η μόνη ελπίδα για ανατροπή σε Ελλάδα και Ευρώπη, υιοθετώντας το σύνθημά του. «Συνάντησα τους πιο όμορφους ανθρώπους στη Θεσσαλονίκη, απλούς καθημερινούς ήρωες», είπε η Κόρνεϊ, δημοσιογράφος του ∆ημόσιου Ραδιοφώνου. Εντυπωσιασμένοι από την επαφή τους με τα κινήματα, δεσμεύτηκαν στην περαιτέρω στήριξη των δομών αλληλεγγύης στην Ελλάδα στην προσπάθειά τους να αποτελέσουν οι ίδιοι κύτταρα αντίστασης στο Βορρά. «Έχω μέσα μου απίστευτο θυμό», είπε ο Γκέρχαρντ. «Είμαστε καταδικασμένοι απλά να παρακολουθούμε να οδηγούμαστε με δολοφονική ακρίβεια στην άβυσσο; Πρέπει πέρα από το να αντιπολιτευόμαστε στη θεωρία να κάνουμε κάτι, να δράσουμε!» συμπληρώνει. Αυτό που αποκομίσαμε από την επίσκεψη των αυστριακών συναγωνιστών μας είναι πως η βασική μας επιδίωξη, η οποία ταυτόχρονα αποτελεί μία από τις ισχυρότερες αιχμές της πολιτικής μας – την οικοδόμηση ενός ευρωπαϊκού μετώπου αντίστασης, ανατροπής, αλληλεγγύης– υλοποιείται με τους καλύτερους δυνατούς όρους. Σήμερα δεν νιώθουμε μόνοι... Η φωνή μας ακούγεται πιο μακριά, πιο δυνατά... Κατερίνα Νοτοπούλου

ΑΙΜΟΝΙΚΑ

ο γνωστό και διαχρονικό σύνθημα «Αλήτες - ρουφιάνοι - δημοσιογράφοι» είναι κοινός τόπος στις ταραγμένες μέρες μας. Πολλοί νάνοι της δημοσιογραφίας επιδίδονται ακούραστα στο θεάρεστο έργο να υπηρετούν τυφλά και με το αζημίωτο τα διαπλεκόμενα αφεντικά τους και την εξουσία που τους δίνει υπόσταση έγκριτου εκφραστή της κοινής γνώμης. Γνωστοί τηλεαστέρες αλλά και άγνωστοι πλην πρόθυμοι παρίες του τύπου, «τσάτσοι» χωρίς ντροπή και ενδοιασμούς, προσπαθούν να προβοκάρουν και να παγιδέψουν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που πέφτουν στα νύχια τους. Πρόσφατο θύμα τους ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Πέτρος Τατσόπουλος που, αφού «πήδηξε την μισή Αθήνα», πήγε να βρει βήμα στον Ευαγγελάτο και την παρέα του. Τον ξεπουπού-

Οι «τσάτσοι» της εξουσίας λιασαν στο πι και φι, τον έβαλαν να πει ό,τι ήθελαν και έμεινε στο τέλος κι ευχαριστημένος. Ένας αυτάρεσκος, επηρμένος κι ερασιτέχνης πολιτικός είναι εύκολο θύμα στα κοράκια των καναλιών. Αυτά, βέβαια, έπρεπε να τα περιμένει ο ΣΥΡΙΖΑ. Όταν από το 4,5 εκτινάσσεσαι στο 27%, όταν επιδιώκεις να εκφράσεις ευρύτερα ακροατήρια, δύσκολα θα αποφύγεις την εκλογή βουλευτών που στηρίζονται στην αναγνωρισιμότητα κι όχι στην πολιτική τους συγκρότηση. Επιδιώκοντας πλέον την αυτοδύναμη εξουσία, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υποχρεωμένος να λουστεί κι άλλους Τατσόπουλους οι οποίοι, θαμπωμένοι από την εξουσία του ρόλου τους κι από τα φώτα της δημοσιότητας, θα παίζουν στο ρυθμό που επιβάλουν οι στημένοι δημοσιογράφοι. Στην καλά ενορχηστρωμένη καμπάνια

απαξίωσης του ΣΥΡΙΖΑ πρωταγωνιστεί ο ∆ημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη. ∆ιαπιστώνοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τη μοναδική εναλλακτική λύση απέναντι στο σημερινό σκοτάδι της ακροδεξιάς κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου και μπροστά πλέον στο ενδεχόμενο μιας αριστερής κυβέρνησης που θα τους χαλάσει το πολύχρονο φαγοπότι έβαλαν μπροστά τα μεγάλα μέσα. Πρόθυμα δεκανίκια της εκάστοτε εξουσίας, χρησιμοποιούν κάθε αθέμιτο μέσο, με το αζημίωτο βέβαια, εξαργυρώνοντας τις υπηρεσίες τους με παχυλά οικονομικά προνόμια, βουλευτιλίκια και υπουργικούς θώκους. Τελευταία ο ∆.Ο.Λ. χρησιμοποιεί ως αιχμή του δόρατος εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ έναν θλιβερό παλιό αριστερό, πρώην αρθρογράφο και της «Εποχής», τον Ηλία Κανέλλη. Με πάθος

γενίτσαρου που πούλησε ακριβά την παλιά του ιδεολογία, γράφει άρθρα γεμάτα εμπάθεια κι επιχειρεί να αποδείξει ότι αν πέσει η ακροδεξιά κυβέρνηση που υπηρετεί πλέον με αυταπάρνηση, θα αναλάβει την εξουσία ο σταλινικός ΣΥΡΙΖΑ. Πολλά μπορούμε να προσάψουμε στον Αλέξη Τσίπρα και σε πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το ότι αποτελούν τις «σταλινικές ύαινες» που θα κατασπαράξουν την ελεύθερη και δημοκρατική Ελλάδα αποτελεί κακοήθεια και στημένη δημοσιογραφική αλητεία. Κι ότι τέτοιους χαρακτηρισμούς θα χρησιμοποιούσε ένας παλιός αρθρογράφος της «Εποχής» δεν χωνεύεται εύκολα. ∆υστυχώς, ο χώρος της ανανεωτικής αριστεράς φιλοξένησε κατά καιρούς πολλά τέτοια «φρούτα»… Ο δικηγόρος του διαβόλου

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

Λογοκρίνοντας τη λογοκρισία * Ο κυρίαρχος λόγος κατηγορώντας για απαγορεύσεις απαγορεύει Του

Θωμά Τσαλαπάτη

Κριτική και λογοκρισία Έτσι, μετά την κριτική που άσκησαν τα έντυπα της αριστεράς (αλλά και ένα μεγάλο κομμάτι άσχετου με την αριστερά κόσμου) στη σεξιστική εξυπνάδα του γελοιογράφου ∆ημήτρη Χαντζόπουλου, ξέσπασε ένας πόλεμος ανάμεσα στην «Αυγή» και τον ΣΥΡΙΖΑ, από τη μια, και τα Νέα και το Άνδρο των Αίλουρων (∆ΟΛ, Μέγκα και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις) από την άλλη. Ο πόλεμος αυτός (πόσο κουτή φράση) συνεχίστηκε και με το επεισόδιο με τον Πέτρο Τατσόπουλο, ο οποίος αποφάσισε να συνταχθεί με το δεύτερο μπλοκ. Οι κατηγορίες που εκσφενδονίστηκαν με αποτροπιασμό προς την αριστερά έκαναν λόγο για λογοκρισία, σταλινισμό και ζντανοφισμό (προσωπικά ομολογώ πως συγκινήθηκα αφού ήταν οι ίδιες λέξεις που είχα ακούσει για εκείνη την κριτική για εκείνον τον ποιητή Μπογδάνο). Είναι αρκετά ενδιαφέρον πως στη συγκεκριμένη περίπτωση οι λέξεις χρη-

εικαστικός χάρτης Επιμέλεια: Κατερίνα Αναστασίου catana@freemail.gr

Pharmakon ο ιδιαίτερο στοιχείο των έργων της Πέγκυς Κλιάφα στην ατοΤ μική της έκθεση που εγκαινιάζεται την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου, είναι η επιλογή και η εμμονή στο πρωτογενές της υλικό, που δεν

είναι άλλο από το χάπι, το περιτύλιγμά του ή τη συσκευασία του. Πρόκειται για μία αναγωγική πορεία της εξέλιξης της θεώρησης του ανθρώπου σχετικά με την ίαση της ψυχής και του σώματος. Ο συνδυασμός και η παράθεση από χάπια –παυσίπονα, αντιβιοτικά, ψυχοφάρμακα– αποκαλύπτει τις υπαινικτικές νύξεις της καλλιτέχνιδας, ως προς το περιεχόμενο και το αποτέλεσμα της χρήσης, καθώς το χάπι μπορεί να είναι βάλσαμο, αλλά μπορεί να είναι και δηλητήριο. Η έκθεση διαρκεί έως τις 11 Ιανουαρίου 2014. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 12μ. - 8μ.μ., Σάββατο 12μ. - 4μ.μ. Αίθουσα Τέχνης Καππάτος (Αθηνάς 12, Μοναστηράκι, Αθήνα, τηλ.: 210–3217931).

- Είδα ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ. Είχε ως θέμα του τη λογοκρισία στα ντοκιμαντέρ. Πολύ ενδιαφέρον, αλλά λίγο σύντομο. ∆ιαρκούσε μόνο 4 λεπτά. - Πώς κι έτσι; - Ήταν λογοκριμένο. (από τα ανέκδοτα Ανέκδοτα, του κυρίου Κρακ) ταν η ίδια η γλώσσα χρησιμοποιείται ως επιχείρημα, και μάλιστα κατά το δοκούν, το πρώτο θύμα είναι πάντα η κυριολεξία -και κατ’ επέκταση η ίδια η γλώσσα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, μια σειρά από λέξεις και φράσεις χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται όχι με βάση την κυριολεξία τους και αυτό που σημαίνουν πραγματικά, αλλά με βάση τη χρήση του λεκτικού βάρους που φέρνει η διατύπωσή τους. Η «βία», τα «άκρα», ο «φασισμός» χρησιμοποιήθηκαν όχι για να περιγράψουν τις πραγματικές τους εκφάνσεις (που όλο και πιο συχνά συναντούμε μέσα στην κρίση), αλλά για να εξισώσουν, να απαξιώσουν και να απενεργοποιήσουν αντιδράσεις και διαφωνίες απέναντι στην κυβερνητική πολιτική. Ταυτόχρονα λέξεις όπως «δημοκρατία» και «νομιμότητα» χρησιμοποιούνται με όλο το βάρος της κυριολεξίας τους, μιλώντας, όμως, για περιπτώσεις όπου τα γεγονότα που προσπαθούν να περιγράψουν όλο και απομακρύνονται από την κυριολεξία αυτή (βασανιστήρια, κλιμάκωση της καταστολής, πράξεις νομοθετικού περιεχομένου κ.τ.λ.). Η μεταφορική γλώσσα της κρίσης δεν περιγράφει απλά τη δημιουργία μιας λεκτικής ασάφειας όπου κάθε τι είναι σχετικό, αλλά πολύ περισσότερο περιγράφει τη χρήση της ασάφειας αυτής από την εκάστοτε εξουσία ώστε να κυριολεκτήσει. Όχι βέβαια με τις λέξεις (αφού τις έχει καταστήσει άδεια δοχεία) αλλά με το μόνο τρόπο που κάθε εξουσία επιθυμεί να κυριολεκτεί: με τις πράξεις της.

Πορτρέτα Γυναικών υναίκες καθιστές, ξαπλωμένες μπρούμυτα ή ανάσκελα, με τα Γ πόδια ανοιχτά ή κλειστά, άλλες που βαδίζουν με διάφορους τρόπους είναι μερικά από τα θέματα της Μάνθας Τσιάλιου. Η

καλλιτέχνις δίνει ιδιαίτερη σημασία στα πόδια και τα παπούτσια και ουσιαστικά κατασκευάζει πορτρέτα γυναικών, δίνοντας έμφαση στο συναίσθημά τους. Σύμβολο των άπειρων κύκλων της ζωής, όπως λέει η Ήρα Παπαποστόλου, η γυναίκα αποδίδεται στο έργο της Τσιάλιου σε όλες τις εκφάνσεις της, μέσα από μικρές ζωγραφικές ιστορίες, ενώ υμνείται το κορμί και η σεξουαλικότητά της. Η έκθεση διαρκεί έως τις 30 Νοεμβρίου. Ωράριο: ∆ευτέρα, Τετάρτη 10.30π.μ. - 3μ.μ., Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 10.30π.μ. 2.30μ.μ. και 6 - 8.30μ.μ., Σάββατο 11.30π.μ. - 2.30μ.μ. Art Space Ρω (Ρωμανού 5, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310–226552).

Μacro-micro-cosmos σιμοποιούνται για να διατυπώσουν το ανεστραμμένο τους περιεχόμενο. Από την πλευρά της αριστεράς δεν διατυπώθηκε τίποτα πέρα από κριτική για το αισθητικό περιεχόμενο του συγκεκριμένου σκίτσου. Οι διάφορες αντιδράσεις περιέγραψαν τις διατυπώσεις αυτές ως λογοκρισία. Με λίγα λόγια είναι η κριτική αυτή που ταυτίζεται με τη λογοκρισία και μάλιστα στο όνομα του ελεύθερου λόγου και της ελευθερίας της έκφρασης. Ο κυρίαρχος λόγος κατηγορώντας για απαγορεύσεις απαγορεύει. ∆εν είναι άλλωστε τυχαίο πως καμία φωνή υπεράσπισης δεν υπερασπίστηκε το σκίτσο καθαυτό, δεν υποστήριξε πως δεν είναι σεξιστικό ή πως τέλος πάντων ο σεξισμός είναι κάτι υγιές για μια κοινωνία, άρα δεν υπάρχει λόγος να ασκείται κριτική. Με λίγα λόγια δεν βρεθήκαμε μπροστά σε ένα διάλογο διαφωνίας, αλλά στην απαγόρευση ενός διαλόγου μια και η ίδια η διαφωνία είναι κάτι το περιττό. Η λέξη «λογοκρισία» (και κατ’ επέκταση οι κακοχωνεμένες, ιστο-

ρικά σχετικιστικές και πολιτικά τουλάχιστονπροβληματικές φράσεις στη μεταμοντέρνα χρήση τους περί ζντανοφισμού, σταλινισμού και ζαχαριαδισμού) χρησιμοποιήθηκε με το βάρος του απόλυτου κακού, με το βάρος μιας λέξης που καθιστά τον κάθε διάλογο για το περιεχόμενο αχρείαστο, προβληματικό αν όχι ύποπτο. Για να το συνοψίσουμε: για τον κυρίαρχο λόγο η κριτική τελειώνει εκεί που αρχίζει η διαφωνία. Αν, λοιπόν, αποδεχτούμε πως η πράξη της λογοκρισίας υφίσταται πέρα από την πρακτική της απαγόρευσης σε σχέση με τη δημοσίευση και την κοινοποίηση, μπορούμε -αν θέλουμε να κυριολεκτήσουμε- να πούμε πως ολόκληρη η μεταφορική γλώσσα της κρίσης, με τον θόρυβο, τις κατ’ επιλογήν αποκρύψεις, τις εστιάσεις από συγκεκριμένες γωνίες και κουρελοποίηση των όρων δεν αποτελεί τίποτα άλλο πέρα από μια ατελείωτη μεταφορική λογοκρισία. tsalapatis.blogspot.gr

Τα πολλά γέλια φέρνουν κλάματα Καθώς η τηλεόραση εστιάζει στην εικόνα του κ. Σαμαρά σ’ ένα διάδρομο, με τον κ. Στουρνάρα να γελάει ευχαριστημένος, έρχεται η ώρα να αναρωτηθεί η «κοινωνία του θεάματος» ποιος γελάει και ποιος θα κλάψει. Αυτοί που ανέχθηκαν την τρόικα αναζητούν, τώρα, απελπισμένα την περεστρόικα του Φώτη Κουβέλη. Όλοι μαζί σ’ ένα ατέρμονο κι αδιέξοδο δούναι και λαβείν. Και οι φόροι… κύματα του ∆ουνάβεως στα οποία καλούμαστε, όχι να κολυμπήσουμε, όπως προέτρεπε ο «ευρωπαϊστής» εθνάρχης, αλλά να πνιγούμε. Μια πρόταση-χαμόγελο στον παγωμένο χειμώνα που βιώνει η χώρα είναι η εξής: Ολοκληρωτική διαγραφή του χρέους χωρίς προϋποθέσεις. Μας χρωστάνε δεν τους χρωστάμε. ∆ιαγραφή όλων των τραπεζικών χρεών. Άμεση παύση πληρωμών όλων των δανείων και διαγραφή του χρέους από τους δανειολήπτες. Κανείς δεν χρωστάει στις τράπεζες που πληρώθηκαν για την κρίση. Άμεση μέγιστη αύξηση συντάξεων και μισθών. Άμεση επείγουσα μισθοδοσία στις νοικοκυρές. Ένα καινούριο οικονομικό μοντέλο είναι απαραίτητο γιατί με το μέχρι τούδε θα ξαναβρεθούμε χρεωμένοι. Όλοι δικαιούνται μια νέα αρχή. Για ένα χαμόγελο στην Ελλάδα. Γκέλλυ Κωστάκου

την πρώτη της ατομική έκθεση η Ντένη Θεοχαράκη παρουΣ σιάζει έργα μεγάλων διαστάσεων, φτιαγμένα είτε από μελάνι σε χειροποίητο χαρτί είτε από μεικτά υλικά πάνω σε μουσαμά,

δέρμα ή ξύλο. Οι δημιουργίες της είναι αποτέλεσμα των τελευταίων τριών χρόνων και σκοπό έχουν να ξετυλίξουν τον οραματικό της κόσμο. Ουσιαστικά αποκαλύπτεται ότι ο άνθρωπος, η φύση και ο χρόνος αποτελούν τα πραγματικά συστατικά της ποιητικής της και η δουλειά της παρακινείται από μια συλλογιστική της μνήμης. Έτσι, δημιουργεί «ένα είδος αέναου ημερολογίου, όπου γράφει η ίδια για τον εαυτό της, κομίζοντας την προσωπική της εμπειρία από τον κόσμο». Η έκθεση διαρκεί έως τις 14 ∆εκεμβρίου. Ωράριο: Τρίτη έως Παρασκευή 11π.μ. - 8μ.μ., Σάββατο 11π.μ. - 3μ.μ. έκφραση γιάννα γραμματοπούλου (Βαλαωρίτου 9Α, Αθήνα, τηλ.: 210–3607598).

Carla Accardi έχρι τις 9 Φεβρουαρίου 2014 οι φιλότεχνοι έχουν την ευκαιΜ ρία να δουν μια έκθεση αφιερωμένη στην καλλιτέχνιδα Carla Accardi, η οποία υπήρξε η μοναδική γυναίκα της ομάδας Forma 1 και μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους της αφηρημένης τέχνης στην Ιταλία. Η Accardi είχε καταφέρει να ανανεώνει συνεχώς την αναζήτησή της στην τέχνη και παρέμεινε πιστή στο απαράμιλλο ύφος της. Μέσα σε 60 χρόνια, η δημιουργική της πορεία χαρακτηρίστηκε από μια αυστηρή και ταυτόχρονα ευδιάθετη ελευθερία έκφρασης, ενώ εξερεύνησε τόσο το δισδιάστατο της ζωγραφικής όσο και τους όγκους της γλυπτικής και της αρχιτεκτονικής σε ένα συνεχή διάλογο με την ύλη. Μουσείο Άλεξ Μυλωνά - Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Πλ. Αγίων Ασωμάτων 5, Θησείο, Αθήνα, τηλ.: 210– 3215717).

ΜΟΥΣΙΚΗ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

μ ΟΥΣΙΚΕΣ π ΡΟΤΑΣΕΙΣ

Επιμέλεια: Λιάνα Μαλανδρενιώτη - lianam@otenet.gr

ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ

ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

60 χρόνια σύλλογος «Οι φίλοι της μουσικής»

Ο Καρυοθραύστης

σύλλογος «Οι φίλοι της μουσικής», ο οποίος φέτος συμπληρώνει 60 χρόνια παρουσίας στη μουσική παιδεία και τον πολιτισμό, διοργανώνει λαμπρή εορταστική εκδήλωση. Το μουσικό μέρος της εκδήλωσης περιλαμβάνει: Άριες των Gaetano Donizetti, Umberto Giordano και Giuseppe Verdi από την υψίφωνο Χριστίνα Πουλίτση και τον βαρύτονο ∆ημήτρη Πλατανιά, με τη συνοδεία του ∆ημήτρη Γιάκα στο πιάνο. Heinrich Ignaz Franz Biber: Battalia, για έγχορδα και μπάσο κοντίνουο με την Καμεράτα, Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής σε όργανα εποχής. Μάρκελλος Χρυσικόπουλος: μουσική διεύθυνση & τσέμπαλο. Johannes Brahms: Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα σε ρε μείζονα, έργο 77, με τον διεθνούς φήμης βιολονίστα Λεωνίδα Καβάκο, σε σύμπραξη με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, σε μουσική διεύθυνση Βασίλη Χριστόπουλου. Το κοινό θα υποδέχεται κατά την είσοδό του, η Camerata Junior-Ορχήστρα Νέων των Φίλων της Μουσικής, υπό τη διεύθυνση του ∆. Σέμση. Οι διεθνούς φήμης έλληνες καλλιτέχνες και ορχήστρες προσφέρουν αφιλοκερδώς τη συμμετοχή τους στην εορταστική αυτή συναυλία, τα έσοδα της οποίας θα διατεθούν για το εκπαιδευτικό έργο του Συλλόγου. Τη ∆ευτέρα 25 Νοεμβρίου, στις 8.30μ.μ., στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τιμές εισιτηρίων: 10 (φοιτητικά), 15, 25, 35, 45 ευρώ.

Καρυοθραύστης δικαίως θεωρείται ένα από τα δημοφιλέστερα μπαλέτα, αφού η συναισθηματική δύναμη και η θεατρικότητα της μουσικής του Τσαϊκόφσκι μαγεύουν το κοινό. Θα παρουσιαστεί με το Μπαλέτο και την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε χορογραφία Ρενάτο Τζανέλα, υπό τη διεύθυνση των Γιώργου Βράνου και Στέφανου Τσιαλή. Πρόκειται για μια λαμπερή παραγωγή με θεαματικά σκηνικά και πλούσια κοστούμια που μεταφέρει το κοινό στον κόσμο του παραμυθιού. Η συμμετοχή της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ είναι ένα από τα πιο συγκινητικά στοιχεία της παράστασης. Στον Καρυοθραύστη αναδεικνύονται οι σπουδαίες δυνατότητες των διαπρεπών χορευτών του Μπαλέτου της ΕΛΣ, ενώ χάρη στις τέσσερις διαφορετικές διανομές το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει και να απολαύσει τους κα-

α πιο τραγουδισμένα παραδοσιακά συναντούν τη γενιά του σήμερα. Το τραγούδι «Στις χαραυγές ξεχνιέμαι» συναντά το «Τζιβαέρι». Το «Στό ’πα και στο ξαναλέω» έρχεται πιο κοντά στο «Μιλώ για σένα». Και ο «Βασιλικός» ξαναγνωρίζει τη «Βασιλική». Μετά τη μεγάλη ραδιοφωνική επιτυχία του τραγουδιού «Τα κλειδιά», ο Θοδωρής Κοτονιάς παρουσιάζει σ’ ένα ιδιαίτερα ατμοσφαιρικό πρόγραμμα τα πιο τραγουδισμένα παραδοσιακά τραγούδια, έτσι όπως αυτά συνδέονται με τον αρχετυπικά ελληνικό ήχο των σύγχρονων τραγουδοποιών. Έτσι, τραγούδια των ∆ιονύση Σαββόπουλου, του Θανάση Παπακωνσταντίνου και του Σταύ-

ταξιωμένους αλλά και νεότερους χορευτές του συνόλου. Το θρυλικό μπαλέτο του Τσαϊκόφσκι, παρουσιάζεται μαζί με μέρος της μουσικής από την Εισαγωγή - Φαντασία Ρωμαίος και Ιουλιέττα, επίσης του Τσαϊκόφσκι. Στη παραγωγή του Μπαλέτου της ΕΛΣ, η χορογραφία εστιάζει στο όνειρο της Κλάρας, που αποδεικνύεται μια δραματική διαδικασία ενηλικίωσης μέσα από την αγάπη και το φόβο.Τα εντυπωσιακά σκηνικά και

ΡΥΘΜΟΣ STAGE

Θοδωρής Κοτονιάς: Σιγανά και ταπεινά ΕΝΑ ΘΕΑΜΑ ΜΟΝΑΔΙΚΟ

ρου Ξαρχάκου, για παράδειγμα, συνυπάρχουν αρμονικά με τα πιο δημοφιλή δημοτικά και νησιώτικα τραγούδια, που εξακολουθούν να μας συγκινούν και να συναρπάζουν -ακόμη και τους νεότερους που τα ανακαλύπτουν σήμερα. Εννοείται, φυσικά, πως με αφορμή τα «Κλειδιά», ο Θοδωρής Κοτονιάς θα παρουσιάσει μερικά από τα νέα τραγούδια του, καθώς κι εκείνα που έχουμε ήδη αγαπήσει. Μαζί με τον Θοδωρή Κοτονιά συναντάμε τους σταθερούς συνοδοιπόρους του, τα Μακρινά Ξαδέλφια και τη ζεστή φωνή της Μαρίας Παπαλεοντίου. Τις Κυριακές 1 και 8 ∆εκεμβρίου, στις 10.30μ.μ. Είσοδος: 12 ευρώ (με μπύρα ή κρασί)

Κινεζικός Καλλιτεχνικός Θίασος ΑμΕΑ

Κινεζικός Καλλιτεχνικός Θίασος Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (China Disabled People’s Performing Art Troupe – CDPPAT), με διαπιστευτήρια από όλο τον κόσμο, έρχεται για να προσφέρει ένα θέαμα βαθειά συγκινητικό και ουσιαστικά ψυχαγωγικό. Εξαιρετικοί καλλιτέχνες, με αφοπλιστική ικανότητα να υπερβαίνουν τις δυσκολίες, μεταδίδουν τη μαγεία τους με μοναδικό τρόπο και στέλνουν ένα μήνυμα αισιοδοξίας και σθένους. Τραγουδούν, χορεύουν, κινούνται με χάρη και ακρίβεια, είναι το ίδιο άψογοι στη δραματική όπερα, στις παραδοσιακές χορογραφίες, αλλά και στην τζαζ και τη λάτιν. Είναι νέοι άνθρωποι με εκπληκτικά ταλέντα που σε κάνουν να ξεχνάς τις φυσικές τους αδυναμίες και να απολαμβάνεις την ομορφιά της διαφοράς. Ο Θίασος υποστηρίζεται από την Κινεζική Ομοσπονδία Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες και τα μέλη του προέρχονται από όλες τις κοινωνικές ομάδες: εργάτες,

αγρότες, υπάλληλοι, φοιτητές. Αποτελείται από 110 καλλιτέχνες και από 37 διοικητικούς υπαλλήλους. Ο μέσος όρος ηλικίας των καλλιτεχνών είναι τα 20 και του διοικητικού προσωπικού τα 29. Ο πρόεδρος, ο καλλιτεχνικός διευθυντής, ο υπεύθυνος χορού και ο υπεύθυνος μουσικής είναι άτομα με ειδικές ανάγκες. ∆ουλεύουν με πνεύμα αυτοσεβασμού, αυτοπεποίθησης, αυτοαποδοχής, αλληλοσεβασμού, αλληλοβοήθειας και αναγνώρισης της

αξίας του άλλου. Σχεδιάζουν και δημιουργούν καλλιτεχνικά προγράμματα, εκπαιδεύουν τους ερμηνευτές και δημιουργούν οι ίδιοι το επικοινωνιακό υλικό. Ο Θίασος διαθέτει δύο ομάδες καλλιτεχνών ώστε να έχει τη δυνατότητα να δίνει παραστάσεις ταυτόχρονα σε δύο πόλεις ή χώρους. Μια τρίτη ομάδα ασχολείται αποκλειστικά με την εκπαίδευση νέων ταλέντων. Οι παραστάσεις τους είναι μια δήλωση για το δημιουργικό δυνα-

τα κοστούμια της παραγωγής έχει σχεδιάσει ο διακεκριμένος σκηνογράφος Κρίστοφ Κρέμερ. 23, 24 Νοεμβρίου, 12, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 28, 29, 31 ∆εκεμβρίου, 3, 4, 5 Ιανουαρίου 2014, στο Θέατρο Ολύμπια, στις 8μ.μ. (κατ’ εξαίρεση, η παράσταση της 31ης ∆εκεμβρίου ξεκινά στις 7μ.μ.). Τιμές εισιτηρίων: 20, 25, 30, 40, 45, 50 ευρώ, 15 (παιδικό και φοιτητικό), 7, 12, 15, 25 (θέσεις περιορισμένης ορατότητας).

μικό που κρύβεται μέσα σε κάθε άνθρωπο, για τον πλούσιο εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες. Νεαροί καλλιτέχνες που δεν ακούν, μιλάνε με αρμονικές και ζωηρές κινήσεις, άλλοι που δεν βλέπουν, ξεδιπλώνουν τον δικό τους κόσμο με υπέροχα τραγούδια και εντυπωσιακούς χορούς και άλλοι με άλλες φυσικές δυσκολίες, εκφράζουν την εμπιστοσύνη τους στη ζωή, με υψηλής τέχνης κίνηση και γοητευτικές μελωδίες. Η τέχνη τους

είναι ο καρπός μιας επίμονης μάχης με τις αντιξοότητες και της απόφασής τους να μην εγκαταλείψουν τη διεκδίκηση της ισότητας και της συμμετοχής. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Λαϊκής ∆ημοκρατίας της Κίνας. Τετάρτη 27 και Πέμπτη 28 Νοεμβρίου, στις 8.30μ.μ. Οι τιμές των εισιτηρίων είναι 11, 20, 28 και 40 ευρώ, 6,5 (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, Α.Μ.Ε.Α.), 8,50 (65+, πολύτεκνοι). •

ΟΙ ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ Γιώργος Τοσικιάν

«Mosaic» shadows of forgotten ancestors

έρασαν ήδη τρία χρόνια μετά την πρώτη εμφάνισή του στη δισκογραφία με τη συλλογή: «Guitar Music by Greek Composers» και ενώ έχει, εν τω μεταξύ, πιστά θεραπεύσει την αισθητική, της

σπουδαίας ελληνικής κιθαριστικής σχολής, ο Τοσικιάν καταθέτει τη συλλογή «Mosaic». Ένα μουσικό μωσαικό από έργα σύγχρονων συνθετών της κλασικής κιθάρας που ανήκουν σε διαφορετικούς πολιτισμούς και μουσικές παραδόσεις. Οι μελωδικές ψηφίδες αυτού του μωσαϊκού προέρχονται από την Αρμενία, τη Περσία, την Ελλάδα, την Μικρά Ασία, το Ισραήλ και τα Βαλκάνια, εδώ, ο ταλαντούχος ερμηνευτής τις αποδίδει, με το ανάλογο ύφος και ευαισθησία, αναδεικνύει τους ιδιαίτερους χρωματισμούς, τονίζει τους διαφορετικούς ρυθμούς και δημιουργεί ένα αρμονικό και ευχάριστο άκουσμα. Στο «Mosaic» περιλαμβάνονται συνθέσεις των Ιάκωβου Κολανιάν, Ευάγγελου Μπουντούνη, Dusan Bogdanovic, Carlo Domeniconi, Lily Afshar και Sid Robinovitch και έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι αυτοί οι δημιουργοί, παρά τις διαφορές των

πολιτισμών τους, έχουν ευδιάκριτες κοινές επιρροές και στα συγκεκριμένα έργα υπάρχει μία συνοχή, μία κοινή κιθαριστική γλώσσα. Στα έργα ενσωματώνονται ποιητικές εικόνες, νοσταλγικοί χοροί παραδόσεων που χάνονται, μπαλάντες με λαϊκές ιστορίες, αλήθεια, αίσθημα και λυρισμός. Από το «Μωσαϊκό» δεν μπορείς να αποσπάσεις ούτε μία ψηφίδα, θα αλλοιωθεί σίγουρα η εικόνα, απλά να πω πως το εκφραστικό παίξιμο του Τοσικιάν έδωσε λίγο περισσότερο χρώμα στους «Τρεις αρμένικους χορούς» του Ιάκωβου Κολανιάν και αρκετό συναίσθημα στις «Τέσσερις λαϊκές περσικές μπαλάντες» της Lily Afshar. Αναμφισβήτητα ένας ξεχωριστός δίσκος για τους φίλους της κιθάρας και της καλής μουσικής. Καλή ακρόαση! Λιάνα Μαλανδρενιώτη

1031

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

ΒΙΒΛΙΟ

Μία διαμάχη ετών 160 Κωνσταντίνος Ασώπιος «Τα Σούτσεια» Φιλολογική επιμέλεια Λάμπρος Βαρελάς Εκδόσεις Ίδρυμα Ουράνη Φεβρουάριος 2013

«Τ

α Σούτσεια», αυτός ο εντυπωτικός, λόγω της ειρωνικής του χροιάς, τίτλος, μνημονεύεται σχεδόν σε όλες τις Ιστορίες Νεοελληνικής Λογοτεχνίας με μία σύντομη αναφορά στο κεφάλαιο για τον Παναγιώτη Σούτσο. Εκεί, προηγείται το κείμενο του Σούτσου, «Η Νέα Σχολή του γραφομένου λόγου», το οποίο, αναλόγως με τον ιστορικό, είτε χαρακτηρίζεται ουδέτερα “γλωσσική μελέτη” είτε απαξιωτικά ως “το πιο περίεργο ντοκουμέντο του ποιητικού εξαρχαϊσμού”. Στη συνέχεια, πάντα συμπληρωματικά, γίνεται αναφορά στην απάντηση που δόθηκε στον Σούτσο, δηλαδή στα «Σούτσεια». Και πάλι εδώ οι χαρακτηρισμοί αντανακλούν τις εκτιμήσεις του ιστορικού, από “σχολαστικός λίβελλος” μέχρι “δείγμα σπάνιας νηφαλιότητας και οξύνοιας”. Πάντως, χάρις στα «Σούτσεια», μνημονεύεται στις Ιστορίες και ο συντάκτης του έργου, Κωνσταντίνος Ασώπιος, που επέχει τη θέση του κριτικού και θα αναμενόταν να χαίρει ανεξάρτητου σχολιασμού. Σε μία Ιστορία Ιδεών, μάλιστα, θα του αντιστοιχούσε και ιδιαίτερο κεφάλαιο. Μπορεί παρόμοια Ιστορία να αργεί πολύ ακόμα, ωστόσο, η Ιστορία του Κ. Θ. ∆ημαρά προβλέπει την ισοδύναμη αναφορά ποιητή και κριτικού. Προηγείται μεν το κεφάλαιο του ρομαντισμού και “το περίφημο γλωσσικό μανιφέστο του Παναγιώτη Σούτσου”, αλλά ακολουθεί κεφάλαιο για τους ποιητικούς διαγωνισμούς, όπου βρίσκει τη θέση του ο κριτικός Ασώπιος και το σύγγραμμά του. Στην παρουσίαση προσώπων και έργων, ο ∆ημαράς αποφεύγει να προβάλλει τις συμπάθειές του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι εμφανές ποια πρόσωπα εκτιμά και με ποιων τις ιδέες στοιχίζεται. “Ο πιο μεγάλος και περισσότερο από κάθε Έλληνα πολύπλευρος φιλόλογος του καιρού εκείνου”, γράφει για τον Ασώπιο. Αλλά αξιολογεί και το κείμενο του Σούτσου ως “το πιο επίσημο και το πιο ενσυνείδητο μανιφέστο της καθαρεύουσας”. Ακόμη και τη “βιογραφική ζήτηση” υπερασπίζεται, αρκεί αυτή να εξηγεί το γιατί και το πώς, αντί να ρέπει στο εγκώμιο ή την αμαύρωση. Στην αντιπαράθεση Σούτσου - Ασώπιου –γιατί για αντιπαράθεση πρόκειται– την οποία ο ∆ημαράς παρουσιάζει εστιασμένη σε γλωσσικά και αισθητικά ζητήματα, ο μαθητής του Παναγιώτης Μουλλάς αφιερώνει, το 1974, μελέτη, με τίτλο, «Η διαμάχη Π. Σούτσου - Κ. Ασώπιου (1853) και η ιστορική συγκυρία». Εκεί, ουσιαστικά παρακάμπτει ή ελάχιστα μνημονεύει το κριτικό σκέλος, αναδεικνύοντας τη “διαμάχη” σε “ιδεολογικό αγώνα με άμεσους πολιτικούς στόχους”. ∆εν προχώρησε, όμως, στη αναδημοσίευση των πρωτότυπων κειμένων των δυο πλευρών, ώστε ο ενδιαφερόμενος να μπορεί να μορφώσει γνώμη απευθείας από τα αρχικά κείμενα. Κάτι που έκανε ένας άλλος στενός συνεργάτης του ∆ημαρά, ο Άλκης Αγγέλου, αναδημοσιεύοντας τα κείμενα μίας προηγούμενης γλωσσικής “διαμάχης”, προεπαναστατικής, μεταξύ Κοραή και Παναγιώτη Κοδρικά. Το ημιτελές έργο του Μουλλά ολοκληρώνει ο τρίτος (ή μάλλον τέταρτος, μετρώντας και τη βραχύβια θητεία του Χρ. Αλεξίου, στο αναμεταξύ της αιφνίδιας αποχώρησης του ιδρυτή της σειράς Απ. Σαχίνη και το διορισμό του διαδόχου του Β. Αθανασόπουλου) Γενικός Φιλολογικός Επόπτης της Σειράς «Νεοελληνική Βιβλιοθήκη» του Ιδρύματος Ουράνη, Γιάννης Παπακώστας. Αυτός, όμως, αναθέτει σε έναν νεότερο τον ρόλο του προλογιστή. Ρόλο καθοριστικό, καθώς, στην εν λόγω Σειρά, η εισαγωγή προτάσσεται, διαμορφώνο-

ντας “τις αναμονές του αναγνώστη”. Ας μην λησμονούμε, ότι παρόμοιες εκδόσεις τις χαίρεται ο μη ειδικός, που δεν έχει πρόσβαση στις πηγές. Αυτός βρίσκεται στην εξουσία του προλογιστή, που αποβαίνει ίδια απόλυτη με εκείνη του μυθιστοριογράφου επί του αναγνώστη. Καθώς, μάλιστα, λείπουν για τα εμπλεκόμενα πρόσωπα οι “βιογραφικές ζητήσεις”, που ευαγγελιζόταν ο ∆ημαράς, ο σημερινός αναγνώστης θα μορφώσει γνώμη για τον “καλό” και τον “κακό” της “διαμάχης” με βάση τις εκτιμήσεις του προλογιστή.

κτησε. Αφήνει να εννοηθεί ότι αδίκησε τους χρεώστες του, που ήταν μάλιστα αγωνιστές του ’21, οι αδελφοί Αινιάν. Με άλλα λόγια, λίγο πολύ τοκογλύφος και αυτός, όπως, καλή ώρα, ο Μακρυγιάννης. Αφού, όμως, επιλέγει ως πηγή τον Λέφα, λογικά θα έπρεπε επίσης να αναφέρει, ότι αυτή η εμπορική δραστηριότητα του Σούτσου ήταν μια ενδοοικογενειακή υπόθεση, πιθανώς και διαμάχη. Γνωστότερος ο Λέφας για το δίτομο έργο «∆ημοκρατικός Στρατός στην Πελοπόννησο» και το «Χιλιάδες τέσσερις σταυροί στο μαρτυρικό Μωριά», παρουσίασε το 1979 διδακτορική διατριβή στο ΠανεπιΕκσυγχρονιστική οπτική στήμιο Ιωαννίνων για τον Αλέξανδρο ΣούΟ Λάμπρος Βαρελάς αναλαμβάνει να τσο και το 1983, μονογραφία για τον μιπαρουσιάσει τα δυο έργα και τους συγ- κρότερο αδελφό του, που βραβεύτηκε αγραφείς τους στην εκτενή, 110 σελ., εισα- πό την Ακαδημία Αθηνών. Σε αυτήν αναγωγή του. Ήδη, με τους τίτλους των πρώ- φέρεται, ότι η μικρότερη αδελφή του Σούτων κεφαλαίων, προϊδεάζει για την εκσυγ- τσου, Λουκία, είχε παντρευτεί τον μεγάλο χρονιστική χροιά, που θα έχουν “τα πολ- αδελφό Ανιάν, τον Γεώργιο, που απεβίωσε και εκείνη ξαναπαντρεύτηκε. λαπλά αίτια” της εν λόγω “διαΗ διαφορά προέκυψε μετά μάχης”. Αν και στη δική του το θάνατο του κουνιάφρασεολογία, πρόκειται δου τού Σούτσου με για “σύγκρουση” και τον αδελφό εκεί“αντιπάλους”. Ή, νου και την ανισύμφωνα με τον ψιά του. Αλλά τίτλο του δευτέκαι όταν αναρου κεφαφέρεται στον λαίου, “μοπροσωπικό νομάχους”. βίο του Ο ΜουλΣούτσου, λάς ανέλανθάνει φερε χαο υπαιρακτηρινιγμός, στικά ότι ότι δεν “η γραστάθηκε φή ξεκα“σωθαρίζει στός”, προσωκαθώς πικούς μετρά λογαριατρεις συσμούς, εζύγους κτονώνει και η τρίτη εμπάθειες ήταν κατά ή φανερώπολύ νεότενει τραυματιρή του και κές ευθιξίες”. πλούσια. Αφού Στο τρίτο κεφάόλα αυτά αναφέλαιο της Εισαγωρονται για να μοργής, με τίτλο, «Ξεφώσει ο αναγνώστης καθαρίσματα προσωγνώμη για τον χαρακτήπικών λογαριασμών», οι Κων. Ασώπιος ρα του, θα έπρεπε να ανανύξεις του Μουλλά τεκμηφερθεί και η έκβαση του τρίτου ριώνονται με συγκεκριμένα στοιχεία. Στο βαθμό, βεβαίως, που αποτε- γάμου του, που δεν τον έλυσε ο θάνατος όλεί τεκμήριο ένα παλαιότερο δημοσίευμα πως τους δυο προηγούμενους, αλλά η μοιτου Σούτσου, που στρεφόταν εναντίον του χεία της συζύγου με τον σύζυγο της ανιΑσώπιου. Αν πιστεύουμε ότι η ενασχόλη- ψιάς του, κόρης του αδελφού του. Επίσης, ση με την κριτική συνιστά λειτούργημα, τό- να μνημονευθεί η στάση του απατημένου τε είναι ύβρις να αποδώσουμε σε μία από συζύγου, όπως την αφηγείται, έγκυρος τις πρώτες εξέχουσες μορφές της κριτικής μάρτυς, ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής. Αντιθέτως, τον πρεσβύτερο των “μονοπαρόμοια κίνητρα ή “τραυματικές εμπειρίες”, κατά τη διατύπωση του Μουλλά. Να μάχων” τον παρουσιάζει εν συντομία με σημειώσουμε ότι αυτή η συλλογιστική εί- δυο τρεις γραμμές, “μακαρόνικου ύφους”. ναι σήμερα κυρίαρχη, με τους συγγραφείς Εκ πρώτης όψεως θαυμαστικές, μόνο που να αναζητούν εξωλογοτεχνικά κίνητρα για η επιλογή ορισμένων λέξεων υποσκάπτει την όποια κριτική εντοπίζει αδυναμίες στο την πρώτη εντύπωση. Γιατί λέξεις, όπως “συντεχνία” ή “σκληρός πυρήνας”, έχουν έργο τους. ∆εν λείπουν οι πηγές για να στοιχειοθε- σήμερα ένα συγκεκριμένο φορτίο, που μέτηθεί μία ακριβής παρουσίαση του Σού- νει στην κρίση του ιστορικού, το εάν και τσου, τόσο του λογοτέχνη όσο και του δη- κατά πόσο αποδίδουν τις αλλοτινές καταμόσιου προσώπου. Ο Βαρελάς επιλέγει στάσεις. Κατά τα άλλα, η παρουσίαση δίμεν για τον ποιητή ένα εγκωμιαστικό από- νει έμφαση στα πρόσωπα που περιβάλσπασμα αλλά από δημοσίευμα σατιρικής λουν τους δυο “μονομάχους”, τα αποκαεφημερίδας, ενώ, για τον πρώτο και μονα- λούμενα “αντίπαλες ομάδες”. Παραδόδικό τόμο των Απάντων του, που κρίνει ο ξως, αυτά, πλην δυο τριών εξαιρέσεων, ο Ασώπιος, δυο φιλικές κρίσεις, για τις ο- προλογιστής φαίνεται να τα θεωρεί γνωποίες επιχειρηματολογεί ότι θα πρέπει να στά στον σημερινό αναγνώστη. ∆ιαφορετιήταν “στημένες” από τον ίδιο, και μία κα- κά, δεν εξηγείται η απουσία σχετικών υταδικαστική, της οποίας, αντιθέτως, υπε- ποσελίδιων σημειώσεων. Ούτε ευρετήριο ρασπίζεται την εγκυρότητα του συντάκτη προβλέπεται, που αποβαίνει βοηθητικό, ιτης. Ακόμη πιο μονόπλευρη είναι η παρου- δίως όταν οι πληροφορίες για ένα πρόσωσίαση των άλλων δραστηριοτήτων του πο είναι διάσπαρτες και με επικαλύψεις. Σούτσου. Στηριζόμενος στις “βιογραφικές Καθώς, μάλιστα, η αφήγηση της “διαμάζητήσεις” του Γιάννη Λέφα, δίνει πληρο- χης” στηρίζεται σε μεγάλα αποσπάσματα φορίες για έντοκο δανεισμό, που κατέλη- από δημοσιεύματα, μέχρι και μία αυτούξε, λόγω θανάτου του δανειολήπτη και α- σια σάτιρα πέντε σελίδων, το βάρος του οδυναμία των κληρονόμων του να αποπλη- νόματος των συγγραφέων τους είναι αναρώσουν το χρέος, σε κατάσχεση και πλει- γκαίο για να σταθμιστεί η εγκυρότητά στηριασμό δυο κτημάτων, όπου ο Σούτσος τους. Πόσο γνωστός είναι ο Ηλίας Σ. Σταέκανε την πρώτη προσφορά και τα από- θόπουλος, που, μαζί με τον Ιωάννη Ε.

Γιαννόπουλο, επηρέασε τον Ασώπιο κατά τη συγγραφή του επίμαχου έργου; Περισσότερο και από τον Ασώπιο, αυτόν συγκρατεί ως τον “καλό” ο αναγνώστης, για τον οποίο δίνεται η όχι και τόσο διαφωτιστική πληροφορία ότι ήταν καθηγητής ελληνικών και μαθηματικών. Για τα πρωτότυπα κείμενα, «Η Νέα Σχολή» και «Τα Σούτσεια», που καταλαμβάνουν 48 και 237 σελίδες αντιστοίχως, επικρατεί η άποψη, ότι σήμερα διαβάζονται μετά δυσκολίας. Κάτι παρόμοιο, όμως, ισχύει για τα περισσότερα κείμενα των μέσων του 19ου αι., κυρίως τα δοκιμιακά. Το ζητούμενο είναι, αν παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Ο πρώτος, που θα αναμενόταν να τα βρίσκει άκρως ενδιαφέροντα και να φέρει ισχυρά υποστηρικτικά επιχειρήματα, είναι ο προλογιστής. Ειδάλλως, ως προς τι η έκδοση; Η απόφανσή του, “για το αισθητήριο του σημερινού αναγνώστη «Τα Σούτσεια», γραμμένα από έναν πολυμαθή κλασικό φιλόλογο και πανεπιστημιακό δάσκαλο του 19ου αιώνα, είναι σχοινοτενή και σχολαστικά”, λειτουργεί μάλλον αποτρεπτικά στον αναγνώστη, που, έτσι κι αλλιώς, κόρεσε με την Εισαγωγή τη διάθεσή του για κριτική. Εκεί, διάβασε για όλα όσα σήμερα συζητούνται, τα του εθνικισμού και του αλλοτινού μεγαλοϊδεατισμού, και ακόμη, για τις τότε εκφάνσεις του αντιδυτικού πνεύματος. Όσο για το συμπέρασμα του προλογιστή, ότι “οι προσωπικές πικρίες είναι ο ισχυρότερος λόγος της διαμάχης” και μάλιστα, “κρυμμένες πίσω από διάφορα ιδεολογικά προπετάσματα”, συμβαδίζει απόλυτα με τον σημερινό ατομικιστικό τρόπο του συλλογίζεσθαι. Αυτές οι παρατηρήσεις αφορούν μόνο την οπτική γωνία της Εισαγωγής, που είναι σύμφωνη με τους αφηγηματικούς τρόπους της τρέχουσας ιστοριογραφίας. Κατά τα άλλα, ο συστηματικός τρόπος έκθεσης των διαφορετικών πλευρών της “διαμάχης” φωτίζει το γενικότερο τοπίο: Τους πρώτους ποιητικούς διαγωνισμούς και το παρεμβατικό ρόλο του ιδρυτή τους, με ιδιαίτερο κεφάλαιο για το πώς οι κρινόμενοι ποιητές αντιμετώπιζαν τους κριτές. Την συστράτευση Ασωπικών και Κοραϊστών. Την αντίθεση Φαναριωτών και Επτανησίων, αν και αυτή δεν ήταν στενά “τοπικιστική, παραταξιακή ή και ιδεολογική”.

Χρονολογικός δείκτης Ένας χρονολογικός πίνακας, τύπου ∆ημαρά, θα ήταν βοηθητικός. «Τα Σούτσεια» εκδίδονται 160 χρόνια μετά τη “διαμάχη” Σούτσου-Ασώπιου και 180 από το θάνατο του Κοραή. Βαραίνουν, όμως, όπως σε όλες τις διαμάχες, οι ηλικίες των δυο “μονομάχων”, τις οποίες ο προλογιστής παραλείπει. Το 1853, ο Ασώπιος ήταν γύρω στα 65, καθώς το έτος γεννήσεώς του τοποθετείται στην πενταετία 1785-90, και ο Παναγιώτης Σούτσος στα 47. Ο πρεσβύτερος των αδελφών Σούτσων, ο Αλέξανδρος, το έτερο σκέλος του ρομαντικού διδύμου, συμπλήρωνε τα 50. Απεβίωσε στα 60, στις 5 Ιουλίου 1863, δυο μήνες μετά τη γέννηση του Καβάφη. Αμφότεροι κωνσταντινουπολίτικης καταγωγής. Μία ολωσδιόλου λησμονημένη επέτειος. Όσο αφορά τα κείμενα που προηγήθηκαν των επίμαχων κειμένων: Το 1850, ο Ασώπιος εκδίδει την «Ιστορία Ελλήνων ποιητών και συγγραφέων», όπου υποβιβάζει τον ρομαντισμό των αδελφών Σούτσου. Το 1851, ο Παναγιώτης Σούτσος εκδίδει τον πρώτο τόμο των Απάντων του, μετά προλόγου υπερασπιστικού της ποιήσεως της «Νέας Σχολής του γραφομένου λόγου», σύμφωνα με τον τίτλο του φυλλαδίου που κυκλοφορεί Αύγ. 1853. Προηγουμένως, στις 25.3.1853, οι κριτές του τρίτου ποιητικού διαγωνισμού βραβεύουν το «Αρματωλοί και Κλέπται» στη λόγια γλώσσα του Γεωργίου Ζαλόκωστα. Το προτιμούν από το «Κόριννα και Συνέχεια στη σελίδα 28

ΘΕΑΤΡΟ Αγάπη για το θέατρο ενάντια στην απάξιωσή του

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

* Συνέντευξη με τον Γιάννη Ζαφείρη, καλλιτεχνικό διευθυντή του ∆η.Πε.Θε. Βορείου Αιγαίου Τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα είναι ένας θεσμός που έχει αγκαλιαστεί από την ελληνκή κοινωνία. Για τις δυσκολίες αλλά και τα όνειρα που αντιμετωπίζει ένα από τα Δη.Πε.Θε., αυτό του Βορείου Αιγαίου (με έδρα τη Χίο), η «Εποχή» μίλησε με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του, Γιάννη Ζαφείρη, ο οποίος δίνει, μαζί με τους συνεργάτες του στη Χίο, μια μάχη για την επιβίωση και αναβάθμιση του θέατρου.

Τη συνέντευξη πήρε η ∆ανάη Ψωμοπούλου

Πολιτισμός. Πολυτέλεια του σήμερα ή αναγκαιότητα του αύριο; Συχνή ερώτηση. Ίσως γιατί πολλοί είναι εκείνοι που διακρίνουν την πένθιμη κορδέλα που κάποιοι φρόντισαν με το ζόρι να του φορέσουν, στο πλαίσιο του οικονομικού «μαζέματος». «Πολυτέλεια» οι βιβλιοθήκες, τα θεατρικά μουσεία, τα κρατικά μας θέατρα, τα ωδεία και τόσοι άλλοι φορείς. Πράγματι, κατάντησαν πολυτέλεια την ανάγκη αναζήτησης της κρυμμένης ανάσας, πίσω από το καταστροφικό βουνό του πολιτιστικού ορυμαγδού. Οι εργάτες, όλοι εμείς στα κρατικά Περιφερειακά Θέατρα, αν και μαθημένοι στα δύσκολα, τώρα οφείλουμε και δίνουμε τη μεγαλύτερη μάχη απέναντι στις προσπάθειες ξεριζωμού του πνεύματος, των τεχνών και στη φιλοσοφία της «πολυτέλειας». Με ποιον τρόπο μπορεί κανείς να αντισταθεί; Ποιες είναι οι δράσεις μέσα από τις οποίες μπορεί να κερδηθεί μια τέτοια μάχη; Πάνω από όλα η εκπαίδευση. Τα θεατρικά εργαστήρια, τα θεατρικά σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς και η διδασκαλία σε μαθητές, αποτελούν το σημαντικότερο όπλο στη φαρέτρα μας. Στο ∆η.Πε.Θε. Βορείου Αιγαίου την τελευταία τριετία εκπαιδεύτηκαν εκατό σπουδαστές. Φέτος, η ανάγκη των αποφοίτων του εργαστηρίου μας για δημιουργική συνέχεια μάς οδηγεί στην ίδρυση και «Πειραματικής Σκηνής», πέραν της Κεντρικής. Παραλλήλως, η παρουσίαση των κεντρικών παραγωγών στα νησιά του Βόρειου Αιγαίου, που στερούνται ευκαιριών, και η περιοδεία στα απομακρυσμένα χωριά της Χίου δίνουν την ευκαιρία να ζήσει την «πολυτέλεια» των τεχνών πλήθος κόσμου, που αγκάλιασε και στηρίζει το θέατρο με θέρμη. Με ποιον τρόπο κατορθώνονται οι δραστηριότητες ελλείψει επαρκούς χρημα-

«∆έρμα reloaded» της Έλλης Παπακωνσταντίνου Βυρσοδεψείο (Ορφέως 174, Βοτανικός, τηλ. 2103453203 ια νέα εκδοχή του «∆έρματος», που είχε ανέβει και πέρυσι, προτείνει η Έλλη Παπακωνσταντίνου και η ομάδα της O∆C Ensemble. Πρόκειται για μια «site specific performance που

“

Πάνω από όλα η εκπαίδευση. Τα θεατρικά εργαστήρια, τα θεατρικά σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς και η διδασκαλία σε μαθητές, αποτελούν το σημαντικότερο όπλο στη φαρέτρα μας.

τοδότησης; Η απαξίωση των Περιφερειακών Θεάτρων εκ μέρους του υπουργείου Πολιτισμού και αρκετών ∆ήμων στα οποία εδρεύουν, όπως και η υποχρηματοδότησή τους, απαιτούν επιμονή, καλό προγραμματισμό, συνεργάτες με γερό στομάχι και αγάπη για αυτό που κάνουν. Στο ∆η.Πε.Θε. Βορείου Αιγαίου παραμένουμε σε διαρκή δράση, με μικρές και μεγάλες παραγωγές και με παράλληλες δράσεις, χαμηλού, όμως, κόστους λόγω προσφορών. Είναι τεράστια η στήριξη των ντόπιων εμπόρων και αμέτρητοι οι καλλιτέχνες, Χιώτες και μη, αναγνωρισμένοι στο πανελλήνιο (συνθέτες, τραγουδιστές, σκηνογράφοι, ενδυματολόγοι, σκηνοθέτες, εικαστικοί κ.ά.) που προσφέρουν ανιδιοτελώς το έργο τους για αυτό το σκοπό. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζονται, όμως, δεν αφορούν μόνο στις καθυστερημένες, μειωμένες ή και α-

ξεδιπλώνεται σαν πίνακας του Μπρίγκελ». Οι συντελεστές μάς ενημερώνουν πως είναι «ένας «φόρος τιμής» στη μηχανιστική εργασία, τη μονοτονία και την απάθεια. Μια ποιητική αλληγορία για την παρούσα κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας» Και συνεχίζουν: «Εμείς, ως ομάδα «O∆C», με μέτωπο στραμμένο στη ζωή, φτιάχνουμε μικρές ουτοπίες δύναμης, προβοκάρουμε τον θεατή να σκεφτεί, να ονειρευτεί σε μια εποχή που η πραγματικότητα πνίγει το όνειρο και την φαντασία και κολλάει τη μύτη μας

νύπαρκτες επιχορηγήσεις, αλλά και σε διάφορες άλλες τοπικές ιδιαιτερότητες. Τι εννοείτε λέγοντας «τοπικές ιδιαιτερότητες»; Συναντάται το φαινόμενο των πολιτικών παρεμβάσεων στο έργο αρκετών ∆η.Πε.Θε. Το ∆η.Πε.Θε. Βορείου Αιγαίου παλεύει ατέρμονα να πείσει μια συγκεκριμένη μερίδα απολίτιστων αιρετών για την ανάγκη ύπαρξης του. Τελικώς, η προσέλευση του κόσμου είναι εκείνη που «πείθει», ωστόσο ο ανταγωνισμός μεταξύ παραγωγής πολιτιστικού έργου και χλοοτάπητα γηπέδου… είναι δύσκολος. Από την άλλη, η ανάληψη διοικητικής θέσης στο συμβούλιο του Θεάτρου από πρόσωπα απαίδευτα και άσχετα με το αντικείμενο, είναι άλλο ένα από τα καυτά θέματα. Τον τελευταίο καιρό, η ανεξήγητα κακή διοικητική διαχείριση στο ∆η.Πε.Θε. Βορείου Αιγαίου, άφησε εργαζόμενους α-

στο τζάμι της πραγματικότητας...» Σε σύλληψη και σκηνοθεσία Έλλης Παπακωνσταντίνου, σκηνικά-κοστούμια των Τέλι Καρανάνου και Αλεξάνδρας Σιάφκου και μουσική του Τηλέμαχου Μούσα, στο ∆έρμα εμφανίζονται οι ηθοποιοί: Adrian Frieling, Γιάννης Βότσης, Λευτέρης Ζημιανίτης, Άλκης Ζούπας, Άγγελος Καλίνογλου, Ευτυχία Κιουρτίδου, Νεφέλη Παπαδερού, Βάλια Παπαχρήστου, Εύα Αλεξανδρή Φάκλαρη, Στέλλα Χριστοδουλοπούλου.

Μία διαμάχη ετών 160 Συνέχεια από τη σελίδα 27

Πίνδαρος» του δημοτικιστή Γεωργίου Τερτσέτη, όχι λόγω της αισθητικής υπεροχής του, αλλά προς απόδοση τιμής στην ομηρική γλώσσα. Στις 15.4.1853, δημοσιεύεται, στην εφημερίδα «Αιών», άρθρο, με τίτλο, «Φιλολογία» και υπογραφή, “Εξ Ερμουπόλεως 5 Απρ., Ι.Σ”. Αυτό αμφισβητεί και τους δυο προκριθέντες ποιητές, σε σύγκριση με τον Σούτσο. Από τα τέλη Σεπ. 1853, αρχίζουν να κυκλοφορούν σε φυλλάδια «Τα Σούτσεια», ενώ, σε μορφή βιβλίου, κυκλοφορούν ένα χρόνο αργότερα. Ο Ασώπιος ξεκινά την απάντησή του κατ’ αντίστροφη φορά, από το πρόσφατο άρθρο του Ι.Σ., στη συνέχεια παραθέτει κριτική του πρώτου τόμου των Απάντων του Σούτσου, για να επικεντρωθεί τελικά στο φυλλάδιο του 1853. Όσο για τον σχοινοτενή και σχολαστικό λόγο των δυο “μονομάχων”, όπως έχει χαρακτηριστεί, κατ’ ουσία δεν διαφέρει και πολύ από τα ρητορικά σχήματα ενός σημερινού διανοούμενου. Απουσιάζει,

βεβαίως, από τον σημερινό ο ειρωνικός οίστρος του Ασώπιου. Αυτός, μαζί με τις γλωσσικές παρατηρήσεις και την λεπτομερή ανίχνευση γλωσσικών δανείων και αντιδανείων, καθιστά το κείμενό του αξιανάγνωστο. Ύστερα, υπάρχει και ο υπομνηματισμός του Ασώπιου, που κυριολεκτικά “κεντάει”, δείχνοντας σπανίζοντα συνδυασμό ευρυμάθειας και κρίσης. Το κείμενο του Ασώπιου δεν είναι ο μοναδικός θησαυρός που κρύβει ο 19ος αιώνας. Μόνο που σήμερα, το εκδοτικό ενδιαφέρον έχει περιοριστεί σε μετρημένους γνωστούς λογοτέχνες. Η Σειρά του Ιδρύματος Ουράνη είναι η μόνη που επιβίωσε από την εκδοτική “άνοιξη” των δεκαετιών ’80-’90. Ας ευχηθούμε να συνεχίσει με την ίδια συνέπεια. Πάντως, οι επιμέρους δικές μας παρατηρήσεις πηγάζουν από μία διαφορετική αντίληψη της επιθυμητής εισαγωγής για τον συγκεκριμένο τόμο. Μ. Θεοδοσοπούλου

πλήρωτους επί οκτώ μήνες (έως και σήμερα), άφησε αψήφιστους ισολογισμούς, άφησε ανυπόγραφη την προγραμματική σύμβαση με κίνδυνο να χάσουμε την επιχορήγηση, οδήγησε σε παραίτηση μέλος του συμβουλίου, χάθηκε η μόνιμη στέγη και απαξίωσε το Θέατρο σε τέτοιο βαθμό που το ανάγκασε σε παύση κάθε δραστηριότητας. Έχοντας ως δεδομένο αυτές τις δυσκολίες, παραμένετε παλεύοντας σε αυτή τη θέση; Εξ αρχής γνώριζα τις δυσκολίες και είμαι αποφασισμένος να προχωρήσω την προσπάθεια. Είναι χρέος των συνεργατών και δικό μου να επιμείνουμε για την ορθή λειτουργία, για την προσφορά στον τόπο, για τους δεκάδες σπουδαστές και τους χιλιάδες θεατές μας. Ως ιδρυτικό μέλος του ∆η.Πε.Θε. Β.Α., η ηθική και συμβατική μου υποχρέωση για την υποστήριξη του φορέα γιγαντώνεται σε συνδυασμό με το συναισθηματικό δέσιμο που έχω μαζί του. Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σας; Η άμεση ενεργοποίηση των θεατρικών εργαστηρίων, η εκκίνηση της Πειραματικής Σκηνής, ο προγραμματισμός παραγωγής για την Κεντρική Σκηνή, ο σχεδιασμός περιοδείας σε όλα τα νησιά της περιφέρειας Βορείου Αιγαίου (ΕΣΠΑ), η προκήρυξη πανελλήνιου διαγωνισμού συγγραφής θεατρικού έργου, η οργάνωση φεστιβάλ ψηφιακών ταινιών μικρού μήκους Βορείου Αιγαίου, η συνέχεια κοινωνικής προσφοράς μέσα από το επιτυχημένο πρόγραμμα «Τρόφιμα αντί εισιτηρίου», η δημιουργία της ψηφιακής ταινίας/αφιερώματος στο Φώτη Αγγουλέ. Ο θεατής είναι πλέον απαιτητικός. Αναζητά κλασικό και ποιοτικό ρεπερτόριο. Αυτό δεν μπορεί παρά να με ευχαριστεί ιδιαίτερα. Σε αυτό το δρόμο, λοιπόν, θα περπατήσουμε και εμείς, προκειμένου να καλύψουμε αυτές του τις απαιτήσεις και θα το κάνουμε με μεγάλη χαρά και όρεξη.

Παραστάσεις: Κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 9μ.μ. Γενική είσοδος 12 ευρώ με ποτό, μειωμένο 5 ευρώ.

«Ζεϊμπέκικο» της Λείας Βιτάλη Studio Μαυρομιχάλη (Μαυρομιχάλη 134, τηλ. 210-6453330) αινούριο έργο της καλής δραματουργού Λείας Βιτάλη ανεβάζει φέτος ο Φώτης Μακρής. Το «Ζεϊμπέκικο» είναι ένα έργο για τον έρωτα, το πάθος, την καταστροφή, εκείνη την Ελλάδα που ετοίμασε το σήμερα, μέσα από την ιστορία ενός ανθρώπου που αγάπησε και αγαπήθηκε πολύ, που κυνηγήθηκε και απογειώθηκε, που έκανε τον εαυτό του παρανάλωμα του πάθους, σφραγίζοντας την εποχή του και φέρνοντας ο ίδιος πάνω του τη σφραγίδα της ιστορίας». Ένα έργο στους ρυθμούς του ζεϊμπέκικου. «Ένας ασυμβίβαστος καλλιτέχνης» μας πληροφορεί ο Μακρής, «αντιστέκεται στο σύστημα με τη ζωή και τα τραγούδια του και βιώνει ακραίες καταστάσεις, ενώ το μόνο που αναζητά είναι η αγάπη». Στο έργο της, που πρωτο-

παρουσιάστηκε με τη μορφή Αναλογίου στο Φεστιβάλ Αναγνώσεων του Εθνικού Θεάτρου (Μάιος 2013), η Λεία Βιταλη θέτει ερωτήματα για τις αξίες της νέας πραγματικότητας. Η σκηνοθεσια είναι του Φώτη Μακρή, τα σκηνικα και κοστούμια του ∆ιονύση Μανουσάκη και παίζουν οι: Γιώργος Νινιός, Στέλλα Κρούσκα, Μαρία Κατσούλη. Στην παράσταση παίζουν ζωντανά οι μουσικοί: Θοδωρής Ζέης (μπουζούκι) και Σπύρος Κουτρουμάνης (κιθάρα). Παραστάσεις: κάθε Σάββατο στις 9.15μ.μ. και κάθε Κυριακή στις 8μ.μ.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

«Η ΑΠΕΡΓΙΑ»

Σεργκέι Αϊζενστάιν γύρισε το 1925 την πρώτη του ταινία «Η απεργία». Ο πρωτοπόρος σοβιετικός σκηνοθέτης αποτύπωσε μέσα της όλες τις καλλιτεχνικές του αναζητήσεις, ανάμεικτες με την πίστη του στο νέο κόσμο που οικοδομούταν τότε στη Σοβιετική Ένωση. Αν και στο μετέπειτα έργο του γίνεται πιο συγκεκριμένος, με πιο στιβαρή δομή στη μυθοπλασία και στη σκηνοθεσία, εκείνο που χαρακτηρίζει την «Απεργία» είναι ο ενθουσιασμός της δημιουργίας και η γοητεία της αναζήτησης. Η ταινία χωρίς να ακολουθεί πιστά κάποιο σενάριο επάνω στο οποίο να βασίζεται ένας αφηγηματικός ιστός, αποτελεί ένα παζλ εικόνων και γεγονότων, μέσα από τα οποία περιγράφεται η οργάνωση μιας απεργίας στην τσαρική Ρωσία και η αιματηρή καταστολή της. Η διάρθρωση της ταινίας είναι χωρισμένη σε έξι κεφάλαια και μέσα από αυτά παρακολουθούμε τους πρώτες αγώνες του εργατικού κινήματος στη Ρωσία που συνοψίζονται σε διεκδικήσεις όπως το 8ωρο, η ανθρώπινη συμπεριφορά εκ μέρους των αφεντικών, η αύξηση των μισθών κατά 30% και το 6ωρο για τους ανήλικους. Η ταξική πάλη δίδεται μέσα από ένα υποτυπώδες σενάριο αλλά με πολύ δυνατές εικόνες. Το διαλεκτικό μοντάζ του Αϊζενστάν έχει ένα στόχο: να κινητοποιήσει το συναίσθημα, έτσι ώστε να δημιουργήσει στο θεατή μίσος για τον ταξικό εχθρό και να τον κάνει να ταυτιστεί με τους απεργούς. Είναι χαρακτηριστικές οι σκηνές του φινάλε, όπου οι δυνάμεις καταστολής χτυπούν τους απεργούς. Οι εικόνες της κρατικής βίας αντιπαραβάλλονται με πραγματικές εικόνες από σφαγές ζώων σε σφαγεία. Είναι προφανής ο παραλληλισμός και εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο ο σκηνοθέτης κατορθώ-

Με επαναστατικό και καλλιτεχνικό ενθουσιασμό

νει να περάσει το μήνυμά του. Η ταινία βρίθει αναφορών – επιρροών στον κονστρουκτιβισμό και το φουτουρισμό (προπομπό της ρώσικης πρωτοπορίας), αλλά και στο σινεμά του Γκρίφιθ. Οι καπιταλιστές παρουσιάζονται ως καρικατούρες, οι απεργοσπάστες βγαίνουν από βαρέλια μέσα στη γη. Κι όλα αυτά παρελαύνουν μπροστά στα μάτια μας «φιλτραρισμένα» μέσα από το περίφημο μοντάζ

των εντυπώσεων που επί της ουσίας εισήγαγε στον κινηματογράφο ο Σεργκέι Αϊζενστάιν και αποτελεί το Α και το Ω του 90% των κινηματογραφικών ταινιών. Η ταινία είναι γεμάτη ζωντάνια και νεανικό ενθουσιασμό. Έρωτα για την επανάσταση και καλλιτεχνικό οίστρο. Κι αν διαθέτει κάποια μειονεκτήματα σε σχέση με το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» ή τον «Οκτώβρη», κερδίζει σε αυθορμητισμό. Φαίνεται

«ΨΑΧΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ SUGAR MAN»

Ποιος είναι ο Σίξτο Ροντρίγκεζ;

τα τέλη της δεκαετίας του 1960 δύο μουσικοί παραγωγοί ανακαλύπτουν σε ένα μπαρ του Ντιτρόιτ έναν μουσικό. Γοητεύονται από τη μουσική και ιδιαίτερα τους στίχους του. Στίχοι ρεαλιστικοί, που μιλούν για τους ταπεινούς ανθρώπους, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για τη φτώχεια. Ηχογραφούν ένα άλμπουμ το οποίο αποτυγχάνει πλήρως. Μετά από αυτό ο μουσικός εξαφανίζεται σαν να τον κατάπιε η γη. Κάποιες φήμες λένε πως ένα βράδυ, μετά από μια συναυλία, τίναξε τα μυαλά στον αέρα επί σκηνής. Το άλμπουμ έφτασε στη Νότια Αφρική του απαρτχάιντ μέσα στις αποσκευές μια αμερικανίδας τουρίστριας. Εκεί κάποιοι το ακούν, γίνεται τεράστια επιτυχία και αρχίζει να κυκλοφορεί σε παράνομες ηχογραφήσεις. Πολλά χρόνια μετά, δύο νοτιοαφρικανοί θαυμαστές του Ροντρίγκεζ –αυτό είναι το όνομα του άγνωστου καλλιτέχνη– αποφασίζουν να μάθουν την αλήθεια για τη ζωή του. Και επειδή η ζωή γράφει τα καλύτερα και πιο απίθανα σενάρια, τον ανακαλύπτουν να ζει κάπου στην Αμερική. Ο Ροντρίγκεζ με έκπληξη μαθαίνει πως στη Νότια Αφρική είναι ένα είδωλο. Το επόμενο βήμα είναι να ταξιδέψει ως εκεί και να δώσει συναυλίες. Αυτή είναι η ιστορία του Σίξτο Ροντρίγκεζ, γνωστού ως Σούγκαρ Μαν, που είναι και ο ήρωας της ταινίας-ντοκιμαντέρ «Ψάχνοντας τον Sugar Man» (Searching for Sugar Man), του σουηδού Μάλικ Μπεντζελούλ. Ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ με στοιχεία θρίλερ! Ο σκηνοθέτης καταγράφει την πορεία αναζήτησης του Ροντρίγκεζ, τις φήμες για το θάνατό του, την ανακάλυψή του. Με μια πολύ δυνατή σκηνοθεσία και μια απίστευτη αληθινή ιστορία, την οποία ο θεατής παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα, ο Μπεντζελούλ δημιουργεί μια χορταστική, απολαυστική ταινία. Με συνοδεία της αυθεντικής μουσικής του Σίξτο Ροντρίγκεζ και με την κάμερα να ταξιδεύει από το Ντιτρόιτ στο Κέιπ Τάουν και να αποτυπώνει μαρτυρίες και εικόνες από το παρελθόν και το παρόν, έχουμε ένα θαυμάσιο ντοκιμαντέρ μέσα από το οποίο σκιαγραφείται η δυνατή προσωπικότητα του χαμένου καλλιτέχνη. Ο Ροντρίγκεζ είναι ένας άνθρωπος που παίζει μουσική επειδή του αρέσει και, όταν βλέπει πως δεν μπορεί να κάνει καριέρα, απλώς αποσύρεται και συνεχίζει τη ζωή του δουλεύοντας ως εργάτης σε κατασκευές. Γίνεται πατέρας τριών κοριτσιών χωρίς να ξέρει πως οι στίχοι του έχουν ταξιδέψει μέχρι τη Νότια Αφρική και έχουν εμπνεύσει τους αγωνιστές κατά του ρατσιστικού καθεστώτος της χώρας αυτής. Μια εξαιρετική κινηματογραφική δουλειά, ένα εμπνευσμένο βιογραφικό ντοκιμαντέρ, ένα τρυφερό μουσικό ταξίδι. Αξίζει να το δείτε και να το απολαύσετε. Σ.Κ.

πως ο σκηνοθέτης βιάζεται να κατακτήσει τον κόσμο. Τρέχει να προλάβει την Ιστορία η οποία καλπάζει μπροστά στα μάτια του. Θέλει να γίνει ένα με το όνειρο που ανατέλλει. Απείθαρχος, ατίθασος και οραματιστής, ο Σεργκέι Αϊζενστάιν μπαίνει με ορμή στον κινηματογράφο και αφήνει για πάντα το στίγμα του, κερδίζοντας επάξια μία θέση στους μεγάλους δημιουργούς του. Την ίδια στιγμή, ποτίζει τις εικόνες του με το επαναστατικό πάθος του αγνού και άδολου κομμουνιστή, της εποχής πριν τη γραφειοκρατική εκτροπή. Πέρασαν 88 χρόνια από τότε που ο γεννημένος στη Ρίγα της Λετονίας, Σεργέι Αϊζενστάιν, γύρισε την «Απεργία». Κι όμως, μέχρι σήμερα η ταινία λάμπει σαν πολύτιμο διαμάντι. Είναι χαρακτηριστικά τα όσα γράφει για την ταινία ο Κιθ Ρίντερ, στην «Ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου»: (…) είναι ένα μίγμα δυναμισμού και ανωριμότητας, πληθωρικότητας και ελαττωματικότητας που φανερώνει ένα νέο σκηνοθέτη με δημιουργικό «πυρετό στο αίμα». Παρ’ όλες τις αδυναμίες της, αποκαλύπτει μια κινηματογραφική διάνοια χωρίς προηγούμενο στην ιστορία του κινηματογράφου. Η φρεσκάδα και ο μοντερνισμός αυτής της ταινίας εκπλήσσει ακόμη κι αυτούς που είναι εξοικειωμένοι με τα κατοπινά γνωστότερα φιλμ της ίδιας πειραματικής περιόδου στην εξέλιξη του Αϊζενστάιν (…) strakersan@gmail.com, kersanidis.wordpress.com

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

Του Στράτου Κερσανίδη

«Ο συνήγορος»

ετά τον καταιγισμό των τελευταίων εβδομάδων, μόνον τέσσερις ταινίες κάνουν πρεμιέρα αυτήν την εβδομάδα, η μία μάλιστα, είναι επανέκδοση του 1925. Για τις δύο από αυτές υπάρχουν κριτικές σε διπλανές στήλες. Επίσης προβάλλονται: «Ο συνήγορος» (The counselor), του Ρίντλεϊ Σκοτ: Ηρωας μας ένας ερωτευμένος συνήγορος μπερδεμένος με εμπόρους ναρκωτικών. Η ιστορία δεν είναι πρωτότυπη, αφού έχει να κάνει με διακίνηση ναρκωτικών από το Μεξικό στις ΗΠΑ. Αυτό όμως δεν είναι μειονέκτημα αφού στο «τιμόνι» κάθεται ο καλός καπετάνιος Ρίντλεϊ Σκοτ. Ο σκηνοθέτης κατορθώνει να χτίσει μια πυκνή σε δομή ταινία, ένα καθηλωτικό θρίλερ με αποκαλυπτικό φινάλε. Η ανθρώπινη απληστία μέσα από σκηνές βίας και σεξ, δίνονται με εξαιρετικά δεξιοτεχνικό τρόπο, με αποτέλεσμα μια υποδειγματική ταινία υψηλών προδιαγραφών και θαυμαστής κινηματογραφικής απόλαυσης. «Thor 2: Ο σκοτεινός κόσμος», του Άλαν Τέιλορ: Ο Θορ προσπαθεί να σώσει τη Γη και τους Εννέα Κόσμους. Εχθρός του είναι ο Μάλεκιθ που σκοπεύει να βυθίσει τον κόσμο στο σκοτάδι. Αυτά και άλλα πολλά και θαυμαστά σε μια περιπέτεια φαντασίας. Σινεφίλ

Ι∆ΕΕΣ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

Έξοδος από το ευρώ: Η συζήτηση για τη δυνατότητα χάραξης και εφαρμογής μιας εναλλακτικής πολιτικής εντός της ευρωζώνης δεν έπαψε να προκαλεί το ενδιαφέρον ειδικών και μη. Μόνο που εκτός από τα γνωστά θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα που τίθενται και επιχειρείται η απάντησή τους στο πλαίσιο της συζήτησης αυτής, ιδιαίτερα εντός της αριστεράς, έρχεται τώρα να προστεθεί και ένα κατά βάση πολιτικό: το φαινόμενο της ενίσχυσης των ακροδεξιών δυνάμεων στην Ευρώπη της κρίσης και ο προσανατολισμός τους στην επιστροφή στα εθνικά νομίσματα, θέτει το σοβαρό ερώτημα της σαφέστατης διαφοροποίησης από την ακροδεξιά των αριστερών υποστηρικτών της εγκατάλειψης του ευρώ. Μπορεί, βέβαια, οι αφετηρίες και οι στόχοι να διαφέρουν ουσιαστικά, αλλά στο πολιτικό πεδίο η διάκριση είναι υπόθεση πολύ πιο απαιτητική από την υπαρκτή διαφορά στο πεδίο των προθέσεων. Το ζήτημα αυτό ουσιαστικά θέτει, και επιχειρεί να αντιμετωπίσει, ο Μισέλ Ισόν. Του Μισέλ Ισόν*

άνοντας την έξοδο από το ευρώ προαπαιτούμενη προϋπόθεση κάθε εναλλακτικής πολιτικής, οι αριστεροί οπαδοί ενός τέτοιου προσανατολισμού διαπράττουν ένα τριπλό στρατηγικό σφάλμα, που υπερβαίνει την αποτίμηση των οικονομικών αποτελεσμάτων της. 1. Η έξοδος από το ευρώ θα έδινε στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα ένα όπλο φοβερό, την κερδοσκοπία σε βάρος του «νέου» νομίσματος, και θα στερούσε διά μιας τη χώρα που θα την αποφάσιζε από ένα μέσο πίεσης αποφασιστικής σημασίας στην αναμέτρηση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Η έξοδος από το ευρώ θα έπρεπε να χρησιμοποιείται σαν απειλή στην οικοδόμηση ενός συσχετισμού δύναμης. 2. Η ανάδειξη της εξόδου από το ευρώ σε κύριο άξονα του πολιτικού λόγου, ισοδυναμεί στην πράξη με απόρριψη κάθε σχεδίου επαναθεμελίωσης της Ευρώπης. Η νομιμοποίηση μιας στρατηγικής μονομερούς ρήξης με το ευρωφιλελεύθερο οικοδόμημα θα όφειλε να στηρίζεται σε ένα συνεργατικό σχέδιο για την Ευρώπη. 3. Η αντιστροφή των σκοπών (μια άλλη πολιτική) και των μέσων (έξοδος από το ευρώ) καθιστά πολύ δύσκολη την ξεκάθαρη διαφοροποίηση από τη θέση του Εθνικού Μετώπου. Οφείλουμε να πούμε ποια ακριβώς εναλλακτική προοπτική θα μπορούσε να καταστεί δυνατή με μια έξοδο από το ευρώ. Μια κοινή διάγνωση Με την πάροδο του χρόνου και την εμπειρία της κρίσης μπορούμε καλύτερα να υπολογίσουμε μέχρι ποιο σημείο η δημιουργία του ευρώ υπήρξε καταστροφή για τους ευρωπαϊκούς λαούς και για την ίδια την ιδέα της Ευρώπης. Εξ ορισμού το ενιαίο νόμισμα καθιστά αδύνατη κάθε προ-

“

∆ύο τοποθετήσεις είναι λογικά δυνατές: η επαναθεμελίωση ή η έξοδος. Πρόκειται για δύο στρατηγικής σημασίας προσανατολισμούς και όχι για προβλέψεις της τροχιάς της ευρωζώνης.

σαρμογή της τιμής του συναλλάγματος, παρόλα αυτά δεν έχει προβλεφθεί οποιοσδήποτε μηχανισμός μεταβιβάσεων: αυστηροί περιορισμοί για τους κρατικούς προϋπολογισμούς, απαγόρευση της χρηματοδότησης των ελλειμμάτων των κρατών μελών από την ΕΚΤ κ.λπ. Στις συνθήκες αυτές τέθηκε σε λειτουργία ένας δαιμονισμένος μηχανισμός από τη στιγμή που τα ποσοστά πληθωρισμού άρχισαν να διαφοροποιούνται μεταξύ των χωρών μελών. Αυτό ήταν αναπόφευκτο από τη στιγμή που υπάρχουν δομικές διαφορές μεταξύ των οικονομιών της ευρωζώνης (παρότι κανείς δεν είχε πραγματικά τονίσει αυτό το πρόβλημα). Από τη στιγμή εκείνη, ο υψηλότερος πληθωρισμός στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου οδηγεί σε απώλεια ανταγωνιστικότητας που δεν μπορεί να ελεγχθεί με τίποτα. Το πλήγμα της κρίσης είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή της εισαγωγής κεφαλαίων που θα επέτρεπαν την κάλυψη των εμπορικών ελλειμμάτων του Νότου. Και ο αποκλεισμός αυτής της πηγής ή της χρηματοδότησης από τις κεντρικές τράπεζες προκάλεσε την έκρηξη της κρίσης χρέους. Τέλος, κάτω από αυτή την ειδική κρίση χρέους διακρίνεται μια πιο κλασική κρίση, η κρίση αποδοτικότητας του κεφαλαίου, που εντείνει τη διαφοροποίηση των εθνικών οικονομιών στο εσωτερικό αυτής της οικονομικής και νομισματικής «Ένωσης». Η κατάσταση αυτή είναι αδιέξοδη από τη στιγμή που όλα τα εργαλεία που θα επέτρεπαν τη

διαχείρισή της είναι κατά κάποιο τρόπο αντισυνταγματικά. Ο δρόμος που επέλεξαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, επέφερε κάποια αποδιάρθρωση των ευρωφιλελεύθερων συνταγών, αλλά πολύ σύντομα οδήγησε σε μια θεραπεία σοκ. Η οποία είναι καταφανώς «ανόητη» ή «ανορθολογική», από τη στιγμή που η δημοσιονομική λιτότητα παράγει ύφεση, ανεργία και δημοσιονομικά ελλείμματα. Σ’ αυτό το σημείο αναφέρεται η κεϊνσιανή κριτική, η οποία είναι μεν τέλεια θεμελιωμένη, αλλά παραβλέπει τη λογική αυτής της πολιτικής, η οποία αποβλέπει στην ελαχιστοποίηση του κόστους εργασίας, τη διάλυση του συστήματος κοινωνικής προστασίας και συλλογικών διαπραγματεύσεων, και τελικά στην αποκατάσταση του ποσοστού κέρδους. Αυτή η θεραπεία σοκ προκαλεί προφανώς βαθιές και διαρκείς βλάβες, ακόμη κι από τη σκοπιά του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, γιατί οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις υποφέρουν από την ύφεση, μένουν πίσω από την άποψη των επενδύσεων κ.λπ. Αυτό δεν εμποδίζει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο που εκπροσωπούν, να υιοθετούν συνειδητά και ξεκάθαρα αυτή τη βίαιη και κοινωνικά επιθετική στρατηγική: η κρίση προσφέρει μια πολύ καλή ευκαιρία. Το δίλημμα της αριστεράς Γύρω από τις ακόλουθες δύο ιδέες υπάρχει αρκετά πλατιά συναίνεση: «Αν θέλαμε να οικοδομήσουμε

μια κοινή νομισματική ζώνη, θα έπρεπε να διαλέξουμε μια άλλη μέθοδο κι όχι αυτή που υιοθετήθηκε με την ΟΝΕ. Και θα είχαμε προτιμήσει μια διαφορετική αφετηρία και όχι τη σημερινή κατάσταση της ευρωζώνης.» (Μάριο Νούτι). «Το ενιαίο νόμισμα και και η θεσμική και νομική κιγκαλερία που το στηρίζει (ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα, σύμφωνο σταθερότητας) απαγορεύουν οποιαδήποτε πολιτική αποβλέπει ταυτόχρονα στην απόκρουση της έντασης των ανισοτήτων και την κατάργηση της κυριαρχίας, που υπηρετεί μια κυρίαρχη τάξη υποταγμένη στις απαιτήσεις του χρηματοπιστωτικού συστήματος .» (Σερζ Αλιμί). Ξεκινώντας από αυτή τη διαπίστωση δύο τοποθετήσεις είναι λογικά δυνατές: η επαναθεμελίωση ή η έξοδος. Πρόκειται για δύο στρατηγικής σημασίας προσανατολισμούς και όχι για προβλέψεις της τροχιάς της ευρωζώνης. Τα σχέδια επαναθεμελίωσης του ευρώ προσφέρουν ένα πολύ ευρύ φάσμα προτάσεων και μοιράζονται χοντρικά τον ίδιο στόχο: έξοδος από την κρίση, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που παίρνει στην Ευρώπη, με αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού, έτσι ώστε να διασωθεί αυτό συνηθίζουμε να αποκαλούμε ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. Ο βαθμός ριζοσπαστικότητας αυτών των σχεδίων μπορεί να ποικίλλει, αλλά όλες αυτές οι προτάσεις προσκρούουν σε μια όμοια κριτική: προυποθέτουν μια ελάχιστη συμφωνία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, η οποία φαίνεται να

Πίνακας 1: Τιμή συναλλάγματος και ρυθμός μεγέθυνσης στο Ενωμένο Βασίλειο 1999-2013

Ι∆ΕΕΣ

Η ΕΠΟΧΗ 24 Νοεμβρίου 2013

ένα τριπλό στρατηγικό σφάλμα είναι αδύνατη. Αυτοί, λοιπόν, που τις υποστηρίζουν βαφτίζονται «ευρωπαϊστές», και κατηγορούνται ότι υποτιμούν τη σημερινή κατάσταση του συσχετισμού δύναμης και το δεσπόζον βάρος του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η άλλη τοποθέτηση έχει μια τέλεια λογική: αφού το ευρώ οδήγησε σε τέτοιες καταστροφές πρέπει και αρκεί να βγούμε από αυτό. Εκτός από το επιχείρημα ότι έτσι ξαναβρίσκουμε τη δυνατότητα να ρυθμίζουμε την τιμή του συναλλάγματος και να χρηματοδοτούμε τα ελλείμματα χωρίς προσφυγή στις χρηματοπιστωτικές αγορές, κατατίθενται και άλλα: η υποτίμηση δεν επιτρέπει μόνο την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας, αλλά δίνει τη δυνατότητα στην πάλη των τάξεων να ξαναβρεί τη «φυσική» περίμετρό της, του εθνικού κράτους. Είναι απολύτως απαραίτητο να βγούμε από αυτό το πλαστό δίλημμα, γιατί εμποδίζει την αναζήτηση μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αριστερά.

Πίνακας 2: Κατά κεφαλή ΑΕΠ το 2012 (ευρωζώνη=100)

“

Το κοινό νόμισμα θα επανέφερε τη διαδικασία των ανταγωνιστικών υποτιμήσεων, οι οποίες επιτρέπουν το ροκάνισμα του μεριδίου των αγορών του γείτονα. Η βιωσιμότητα ενός τέτοιου μοντέλου συνεπάγεται ένα βαθμό συντονισμού τουλάχιστον ίσο με εκείνον που οι αντιευρωπαϊστές κρίνουν εντελώς αδύνατο. κας 1). Υποτίμηση/πληθωρισμός και διανομή εισοδήματος

Οι απορίες της εξόδου από το ευρώ Υπάρχουν δύο σημαντικά οικονομικά επιχειρήματα κατά της εξόδου. Το πρώτο είναι το επιχείρημα του χρέους: τώρα υπολογίζεται σε ευρώ, ενώ με την υποτίμηση του νέου νομίσματος το ύψος του θα αυξηθεί κατά το ποσοστό της υποτίμησης. (...) Το δεύτερο επιχείρημα είναι ότι η έξοδος από το ευρώ θα συμβεί σε ένα περιβάλλον ασυγκράτητης κερδοσκοπίας, που δεν θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί ακόμα και με τον πιο αυστηρό έλεγχο της κίνησης κεφαλαίων. (...) Ο έλεγχος μπορεί να εμποδίσει τα κεφάλαια να φύγουν, αλλά δεν μπορεί να τα αναγκάσει να μπουν για να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματα. (...) Αυτή η πρώτη συζήτηση μας επιτρέπει, επίσης, να διαπιστώσουμε ότι οι αριστεροί οπαδοί της εξόδου δεν προσεγγίζουν με τον ίδιο τρόπο το κεντρικό ζήτημα του δημόσιου χρέους. Ο Ζακ Σαπίρ θεωρεί ότι για τη Γαλλία θα αρκούσε μια υποτίμηση κατά 15% και το βάρος που θα πρόσθετε αυτή στο χρέος θα εκτονωνόταν γρήγορα χάρη στη θεαματική αύξηση της μεγέθυνσης που θα προκαλούσε η υποτίμηση. (...) Ο Κώστας Λαπαβίτσας ακολουθεί έναν άλλο συλλογισμό: «Η υποτίμηση θα ακολουθηθεί από μια στάση πληρωμών και μια αναδιάρθρωση του χρέους. Για να αποφευχθεί η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, είναι απαραίτητη η εθνικοποίηση των τραπεζών, γεγονός που θα οδηγούσε στη δημιουργία δημόσιου τραπεζικού τομέα. Τέλος, για να υποστηριχθεί η μεγέθυνση και η απασχόληση, θα πρέπει να επεκταθεί η δημόσια ιδιοκτησία σε μια σειρά τομείς-κλειδιά. (...)

“

Σ’ αυτή τη βάση, θα ήταν εφικτό να αναπτυχθεί μια βιομηχανική πολιτική που θα κινητοποιούσε δημόσιους πόρους και πιστώσεις». Το πρόβλημα είναι ότι ο Κ. Λαπαβίτσας δεν εξηγεί γιατί η έξοδος από το ευρώ θα ήταν προαπαιτούμενη προϋπόθεση για μια τέτοια πολιτική, και κυρίως δεν απαντά στο μείζον επιχείρημα: βγαίνοντας από το ευρώ η Γαλλία, η Ελλάδα ή μια άλλη χώρα θα πρόσφερε στις χρηματοπιστωτικές αγορές ένα εκπληκτικό μέσο πίεσης μέσω της κερδοσκοπίας επί του νέου νομίσματος, που μέσα σ’ ένα φαύλο κύκλο πληθωρισμού/υποτίμησης θα υπονόμευε κάθε εναλλακτική πολιτική. (...) Τα μαγικά αποτέλεσματα της υποτίμησης Ένα από τα θεωρήματα των οπαδών της εξόδου υποστηρίζει ότι αυτή είναι «όρος απαραίτητος και αναγκαίος για την εφαρμογή μιας εναλλακτικής πολιτικής, αλλά δεν είναι καθόλου επαρκής». Ο Ζακ Σαπίρ υπογραμμίζει ότι η έξοδος από το ευρώ έχει νόημα μόνο αν συνοδεύεται από «θεσμι-

κές αλλαγές και αλλαγές μακροοικονομικής πολιτικής». Οι αλλαγές αυτές στην πραγματικότητα αντιστρατεύονται την ευρωφιλελεύθερη πολιτική, αλλά γιατί θα ήταν αδύνατο να γίνουν μονομερώς και γιατί θα διευκολύνονταν με μια έξοδο από το ευρώ; Ο Ζακ Σαπίρ προτείνει μια άσκηση υποτίμησης, σύμφωνα με την οποία μια υποτίμηση κατά 20% του «φράγκου» θα είχαμε μεγέθυνση της τάξης του 5% και η ανεργία θα υποχωρούσε κατά 1,5 εκ. ανέργους μέσα σε πέντε χρόνια. (...) Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν ότι παραμένουμε κλεισμένοι μέσα στην πίστη ότι η γαλλική οικονομία και των άλλων ευρωπαϊκών χωρών είναι στερημένες μόνο λόγω της συμμετοχής τους στο ευρώ. Η πραγματικότητα, όμως, δεν επαληθεύει τους υπολογισμούς του Σαπίρ. Το Ενωμένο Βσίλειο δεν μετέχει στο ευρώ και συνεπώς μπορεί να ρυθμίζει την τιμή συναλλάγματος. Η στερλίνα άξιζε περίπου 1,5 ευρώ πριν την κρίση και κατόπιν έπεσε στα 1,2 ευρώ. Υπήρξε, δηλαδή, μια υποτίμηση κατά 20%, χωρίς ωστόσο να παρατηρηθεί οποιοδήποτε αποτέλεσμα αυτής της υποτίμησης στη μεγέθυνση του ΑΕΠ (πίνα-

Η τροποποίηση της διανομής της προστιθέμενης αξίας είναι σίγουρα απαραίτητος μοχλός κάθε εναλλακτικής πολιτικής. Όμως, ο στόχος αυτός δύσκολα μπορεί να συμβαδίσει με τα αποτελέσματα μιας υποτίμησης. Για να μην καταλήξει μια έξοδος από το ευρώ σε μια «διαδικασία ισχυρού και αυτοτροφοδοτούμενου πληθωρισμού», ο Σαπίρ προβλέπει «ένα πρόσκαιρο (τριων μηνών) πάγωμα των τιμών και των μισθών και τη σύσταση ενός Εθνικού Συμβουλίου Τιμών, με τη συμμετοχή της κυβέρνησης, των συνδικάτων και της εργοδοσίας, που θα διαπραγματευτεί τους όρους εξόδου από το πάγωμα». Το πάγωμα αυτό έχει όνομα: μισθολογική λιτότητα. Και δεν υπάρχει κανένας λόγος να σταματήσει σε τρεις μήνες, γιατί ο κύκλος πληθωρισμός/υποτίμηση θα συνεχίζεται πέρα από το «πρόσκαιρο» πάγωμα, πράγμα που το αναγνωρίζει και ο Σαπίρ: «∆εν θα μπορούσαμε να αποφύγουμε έναν δομικό πληθωρισμό της τάξης του 4% ή 6%, ο οποίος θα επέβαλλε υποτιμήσεις κάθε 12 ή 18 μήνες». Πρέπει να πούμε ότι ο κύκλος αυτός δεν θα τροφοδοτείται μόνο από εσωτερικούς παράγοντες (σχέση μισθών και κερδών), αλλά και από την κερδοσκοπία σε βάρος του νομίσματος. Εξοδος από το ευρώ και κοινό νόμισμα Ο Φρεντερίκ Λορντόν επαναφέρει την πρόταση για «κοινό νόμισμα». Με άλλα λόγια, ένα σύστημα νομισματικό που συνδυάζει ένα ευρώ για τις εωτερικές συναλλαγές και εθνικά ευρώ (ευρω-φράγκο, ευρω-πεσέτα κ.λπ.) Τα εθνικά ευρώ θα είχαν σταθερές ισοτιμίες, οι οποίες όμως θα μπορούσαν να επαναπροσδιορίζονται. Ας φανταστούμε ότι η Ισπανία, όπως πριν την κρίση, είχε εμπορικό έλλειμμα 9%. Πώς και με ποιους όρους θα αίρονταν τα απαραίτητα κεφάλαια για την κάλυψή του; Ή μήπως θα πρέπει όλες οι χώρες που μετέχουν στο

«κοινό νόμισμα» να έχουν αυστηρά ισορροπημένο εμπορικό ισοζύγιο; Πέρα από τα τεχνικοοικονομικά υπάρχουν και τα πολιτικά ζητήματα: Πώς θα γινόταν να αποδεχθεί η Γερμανία την αποτίμηση του νομίσματός της και τις υποτιμήσεις των άλλων χωρών μέσα από μια «διακρατική διαπραγμάτευση»; Το κοινό νόμισμα θα επανέφερε τη διαδικασία των ανταγωνιστικών υποτιμήσεων, οι οποίες επιτρέπουν το ροκάνισμα του μεριδίου των αγορών του γείτονα. Η βιωσιμότητα ενός τέτοιου μοντέλου συνεπάγεται ένα βαθμό συντονισμού τουλάχιστον ίσο με εκείνον που οι αντιευρωπαϊστές κρίνουν εντελώς αδύνατο. Ο Λορντόν ομολογεί ότι «η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα μειώνει την πολιτική ενέργεια που χρειάζεται για να ξεκινήσει ένα νέο συλλογικό νομισματικό οικοδόμημα». Το εκπληκτικό, όμως, είναι πώς βλέπει αυτό το νέο οικοδόμημα: «Σ’ αυτή τη νέα οικονομική και νομισματική Ευρώπη θα γίνουν δεκτές χώρες που ο μέσος ή κατώτατος μισθός δεν θα είναι κατώτερος του 75%, για παράδειγμα, του μέσου όρου των μέσων ή κατώτατων μισθών των άλλων κρατών – μελών». Πέρα από όλα τα άλλα, πώς μπορείς να υπολογίσεις το μέσο όρο των άλλων χωρών, τη στιγμή που δεν υπάρχει καμία; Θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη το κατά κεφαλή ΑΕΠ, αλλά τότε σ’ αυτή την ένωση δεν θα μπορούσαν να μετάσχουν ούτε οι μισές ευρωπαϊκές χώρες (πίνακας 2). Στο δεύτερο και τελευταίο μέρος του άρθρου του Μισέλ Ισόν, εξετάζεται το επείγον για τη γαλλική αριστερά ζήτημα πώς διαφοροποιείται πολιτικά η θέση της απέναντι στο Εθνικό Μέτωπο, που προπαγανδίζει την έξοδο από το ευρώ, και ο συγγραφέας εκθέτει τη δική του θέση για το συγκεκριμένο ζήτημα. * Ο Μισέλ Ισόν είναι οικονομολόγος του Ινστιτούτου οικονομικών και κοινωνικών ερευνώνIRES και μέλος του επιστημονικού συμβουλίου της ATTAC

Η κατάσταση είναι αδιέξοδη από τη στιγμή που όλα τα εργαλεία που θα επέτρεπαν τη διαχείρισή της είναι κατά κάποιο τρόπο αντισυνταγματικά. Ο δρόμος που επέλεξαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, επέφερε κάποια αποδιάρθρωση των ευρωφιλελεύθερων συνταγών, αλλά πολύ σύντομα οδήγησε σε μια θεραπεία σοκ.

•

TO NEO ΓΗΠΕΔΟ ΤΗΣ ΑΕΚ

Γήπεδο ποδοσφαίρου ή χώρος μνήμης και πολιτισμού; Η

παρουσίαση του γηπέδου της ΑΕΚ έγινε την προηγούμενη βδομάδα μέσα σε κλίμα ομοψυχίας, ομοφωνίας και πλήρους ομόνοιας, καθώς θεωρείται ως απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να γυρίσει η ομάδα στα «μεγάλα σαλόνια». Στην παρουσίαση βρέθηκαν όλες οι νεότερες και παλαιότερες γενιές της ΑΕΚ. Η παρουσία του ∆ημήτρη Μελισσανίδη φαίνεται να έχει συσπειρώσει την πλειοψηφία των οπαδών, ακόμα και όσων διαφημίζονται ως οπαδοί με κριτικό πνεύμα. Επιπλέον, στην παρουσίαση, παρευρέθηκαν και πολλοί εκπρόσωποι της πολιτικής από όλο το φάσμα των κομμάτων (ας σημειωθεί ότι από τον ΣΥΡΙΖΑ παρέστησαν οι ∆. Στρατούλης και Γ. Πάντζας, Α. Φλαμπουράρης).

Παίζει μόνος του Ο νυν επικεφαλής της ΑΕΚ πέτυχε να απομακρύνει οποιονδήποτε μπορούσε να του σταθεί εμπόδιο στα μελλοντικά σχέδια. Στις εκλογές της Ερασιτεχνικής το ψηφοδέλτιο που κατάρτισε, επικράτησε εύκολα, αφού πρώτα είχε απομακρυνθεί από το παιχνίδι οποιοσδήποτε σκέφτονταν να συμμετάσχει (άνθρωποι που δεν ήταν της εμπιστοσύνης του δεν μπήκαν στο ψηφοδέλτιο). Το σχήμα Μελισσανίδη επικράτησε στις εκλογές του καλοκαιριού με το «ολοκληρωτικό» 91%. Το μετεκλογικό τοπίο ξεκαθάρισε, δεν υπήρχε πια κανένας, ούτε εξωτερικός ούτε εσωτερικός αντίπαλος. Επίσης, ο ∆. Μελισσανίδης και η ομάδα του έως τώρα δείχνουν, ιδιαίτερα προσεκτικοί στα βήματά τους. Ακόμα και οι ανακοινώσεις είναι πολύ προσεκτικές, προκειμένου να προλάβουν τυχόν καταστάσεις και να μη συμβεί ό,τι έπαθαν οι προκάτοχοί τους (αντιδράσεις από πολίτες με ευαισθησία στα περιβαλλοντικά ζητήματα, άλλα ανταγωνιστικά σχέδια κοκ). Η μέχρι τώρα πρόταση είναι λοιπόν: αμιγώς αθλητικό ποδοσφαιρικό γήπεδο, «χωρίς εμπορικούς χώρους», με «χαμηλούς συντελεστές δόμησης», όπως τονίζει σε κάθε ευκαιρία, ο κ. Μελισσανίδης. Η προσπάθεια της διοικούσας επιτροπής της ερασιτεχνικής ήταν εμφανής, να συσπειρώσει όλες τις γενιές και τους φιλάθλους της ομάδας πίσω από ένα φιλόδοξο σχέδιο, αυτό της δημιουργίας του γηπέδου στον ιστορικό χώρο. Εάν φτιαχτεί το γήπεδο, η επιστροφή στις νίκες, στην Α΄ Εθνική και στον πρωταθλητισμό είναι εύκολη υπόθεση. Μοιάζει όμως αυτή η στοίχιση να μη είναι αρκετή για να επιτευχθεί ο στόχος. Έτσι, θεωρήθηκε επιβεβλημένη η συμμετοχή μιας τηλεοπτικής «περσόνας» στην παρουσίαση του, γηπέδου, του καθόλα σεβαστού Κώστα Βουτσά, που αναπολεί τις στιγμές δόξας που πέρασαν οι ποδοσφαιριστές και οι οπαδοί στο παρελθόν και ιδίως μέσα στο γήπεδο «Νίκος Γκούμας». Η παρουσίαση αυτή, γεμάτη στοιχεία μνήμης και ένδοξου παρελθόντος, διανθισμένη με έννοιες, όπως ο ξεριζωμός, η προσφυγιά λειτούργησαν στο συναίσθημα των οπαδών και φίλων της ομάδας. Ο ∆. Μελισσανίδης δηλώνει «η ΑΕΚ είναι πολύ περισσότερο από μια ομάδα και το γήπεδό της δεν θα μπορούσε να είναι απλώς ένα σύγχρονο ποδοσφαιρικό γήπεδο. Αυτό που όλοι θα δούμε αποτελεί μνημείο αθλητισμού, μνήμης, πολιτισμού, και προσφυγικού ελληνισμού.

Το γήπεδο μας έπρεπε να εκπροσωπεί την τεράστια ιστορία της ομάδας και να έχει σημείο αναφοράς την βυζαντινή παράδοση». «Η ομάδα μας πρεσβεύει χαμένες πατρίδες, προσφυγιά, πρεσβεύει πολιτισμό…» είπε ο πρόεδρος της ερασιτεχνικής Φ. Κοτσάτος. Υπήρχαν και άλλα ενδιαφέροντα και παράξενα όμως, όπως η ονομασία του γηπέδου (Αγία Σοφία), το σχήμα του γηπέδου που παραπέμπει με τη σειρά του στην «Βασιλεύουσα» κ.α. Παράλληλα, στόχος είναι στο Μουσείο προσφυγικού ελληνισμού που θα βρίσκεται μέσα στο γήπεδο να παρελαύνουν όλα τα σχολεία της χώρας! Η εμφανής προσπάθεια της διοίκησης να πα-

Σε κλίμα τρομοκρατίας η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου

ην Τετάρτη το απόγευμα πραγματοποιήθηκε ∆ημοτικό Συμβούλιο στον ∆ήμο Νέας Φιλαδέλφειας – Ν. Χαλκηδόνας, με μοναδικό θέμα συζήτησης την έγκριση του συνολικού σχεδίου της πρότασης για την κατασκευή του γηπέδου της ΑΕΚ στην περιοχή. Η έγκριση ενός τόσο σοβαρού σχεδίου που στο παρελθόν είχε δημιουργήσει πολλές τριβές και αντιπαραθέσεις, δεν μπορεί να ληφθεί με αποφάσεις τύπου fast track και με συνοπτικές διαδικασίες, διότι αυτό εξυπηρετεί τη διοίκηση της ομάδας. Πριν ένα περίπου μήνα, είχε προηγηθεί και άλλο ∆ημοτικό Συμβούλιο, στο οποίο είχε γίνει καταρχήν δεκτή η πρόταση της δημοτικής αρχής για την κατασκευή του γηπέδου της ΑΕΚ στην περιοχή. Η τότε τοποθέτηση της δημοτικής παράταξης του ΣΥΡΙΖΑ, «∆ύναμη Πολιτών» μέσω της συμβούλου της Βάλιας Ματσούκα ήταν ότι: «είμαστε υπέρ της δημιουργίας του γηπέδου στα όρια του παραχωρητηρίου του 1934 και υπό την προϋπόθεση, ότι θα τηρηθούν απαρέγκλιτα όλοι οι κείμενοι νόμοι και οι διαδικασίες». Μετά τη χθεσινή απόφαση η Β. Ματσουκά, δήλωσε στην Εποχή: «Ήδη, με την απόφαση που έλαβε το ∆ημοτικό Συμβούλιο, αυτές οι διαδικασίες έχουν καταπατηθεί. Το θέμα που θέσαμε εμείς, οι δημοτικοί σύμβουλοι του ΚΚΕ αλλά και σύμβουλοι άλλων παρατάξεων, ήταν ότι η πρόσκληση για την παρουσίαση του σχεδίου δεν συνοδεύτηκε από την προαπαιτούμενη οικονομοτεχνική και περιβαλλοντική εισήγηση του δήμου σχετικά με το έργο και τη συνολική πρόταση. Η προσπάθεια της δημοτικής μας παράταξης, από εδώ και πέρα θα είναι να κηρυχθεί άκυρη η χθεσινή διαδικασία και απόφαση του ∆ημοτικού Συμβουλίου και θα δούμε τα επόμενα βήματα που θα ακολουθήσουμε».

ρουσιάσει ένα σχέδιο με ιδιαίτερο βάρος στην ιστορία της ομάδας με βυζαντινά στοιχεία, είχε σκοπό να καλύψει τις απαιτήσεις στα μάτια, ακόμα και του πιο δύσπιστου οπαδού. Γιατί λοιπόν αυτή η προσήλωση στο παρελθόν, μήπως για να ξεχαστούν άλλα ζητήματα πιο κρίσιμα και δύσκολα να υλοποιηθούν; Τα ερωτήματα παραμένουν Ποιος θα το χρηματοδοτήσει; Τι σημαίνει η περίφημη «ανάπλαση» του γύρω χώρου και του άλσους; Τι θα γίνει με τις απαιτούμενες συγκοινωνιακές μελέτες (υπογειοποίηση δρόμων); Με βάση ποιοόν συντελεστή δόμησης θα κατασκευαστεί; Πού θα στεγαστούν τα υπόλοιπα τμήματα της Ερασιτεχνικής, της «μάνας» ΑΕΚ; Αυτά είναι τα ζητήματα που χρειάζεται να απαντηθούν και δεν είναι εύκολο. Το κόστος του συνολικού έργου είναι 65 εκ. «Καταλαβαίνω ότι υπάρχει μία σημαντική βάση, τα 20 εκατ. ευρώ της Πολιτείας», δήλωσε ο Νίκος Ευαγγελάτος, παρουσιαστής της εκδήλωσης παρουσίασης, και συνέχισε: «αλλά και τα σημαντικά ποσά που θα βάλουν οι Μελισσανίδης, ο Νοτιάς, ο Χατζηϊωάννου, ο Παππάς και οι άλλοι. Νομίζω ότι λείπει ένα ποσό των 20 εκατ. ευρώ, που μπορεί να συγκεντρωθεί.». Και κατέληξε με αποφασιστικότητα: «το θέμα είναι να ξεπεραστούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια, να μην έχουμε προσφυγές πολιτών γιατί θα είναι κραυγαλέο αν έχουμε κάτι τέτοιο και μπουν εμπόδια στο γήπεδο»,. Τι μας είπε, όμως, ο αρμοδιότερος όλων κ. Μελισσανίδης για όλα αυτά; «Ο στόχος μας είναι πολλά από λίγους και λίγα από πολλούς». Και στη συνέχεια: «Έχει ήδη γίνει η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ∆ικέφαλος ΑΕ 1924 κατά 30 εκ. ευρώ». «Θα απαιτηθεί η βοήθεια όλων» τόνισε καταλήγοντας. Το γήπεδο ως βάση ανάπλασης της περιοχής; Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε και σε ερώτηση γνωστού αθλητικού δημοσιογράφου για την προστασία του περιβάλλοντος και του Άλσους, η απάντηση δόθηκε από τον ίδιο τον Μελισσανίδη, χωρίς όμως να διαφωτίζει σε κάτι περισσότερο: «μέσα στο Άλσος υπάρχει σκουπιδιαρέϊκο, πρέπει να φύγουν τα σκουπίδια, εφόσον φύγουν τα σκουπίδια, η ΑΕΚ έχει δηλώσει ότι θα είναι η μόνιμη χορηγός του Άλσους, δεν διεκδικούμε τίποτα, απλά θέλουμε να αξιοποιηθεί το Άλσος, αξιοποιώντας το Άλσος παίρνει αξία και η επένδυσή μας, το γήπεδό μας». Ο ∆. Ανδριόπουλος, project manager του σχεδίου, δήλωσε κατά την παρουσίαση ότι: «τα γήπεδα από χώροι ποδοσφαίρου μετατράπηκαν σε χώρους υψηλών παραστάσεων, θεάματος, όπου ο καθένας από εμάς βλέπει το παιχνίδι, καταναλώνει, συναντά κόσμο, μιλά για δουλειές, ψωνίζει, πάει την οικογένειά του κ.ο.κ.», και στη συνέχεια, τόνισε: «με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον με ότι περικλείει αυτή η έννοια». «Το γήπεδο της ΑΕΚ, το Άλσος, και η ανάπλαση της περιοχή μπορεί να αλλάξει την εικόνα …». Ποια όμως θα είναι η οριστική εικόνα; Σ.Κ.