het gesprek Marja Sijpestein: In Amsterdam genoeg kansen om het Evangelie te delen

Het Evangelie handen en voeten geven

Na haar studie sociologie bleef Marja Sijpestein-de Gelder in Amsterdam hangen. Ze zag tot haar verdriet veel jonge christelijke gezinnen vertrekken. Wonen in de stad biedt volgens haar veel kansen om het Evangelie te delen. Als manager bij het Scharlaken Koord weet ze hoe hoog de nood bij mensen kan zijn.

Mariska Dijkstra-Wolters

Kom maar naar ons huis, appt Marja Sjpestein voor de afspraak van dit interview. Het kantoor van het Scharlaken Koord, midden in de stad, is momenteel moeiljk te bereiken. En ze werkt vanwege de maatregelen rond het coronavirus toch voornameljk thuis, in haar nieuwbouwwoning aan de Sloterplas. „Mjn man en ik zjn nog elke dag dankbaar dat we dit huis enkele jaren geleden konden kopen. Je zit centraal, twintig minuutjes ietsen van de binnenstad maar met het park en de plas voor de deur ljkt de stad ook weer heel ver weg.” Een lange tafel. Twee koppen thee. De kinderen volgen boven digitale lessen voor school. Haar man is voor een van de eerste keren weer naar kantoor in Apeldoorn, waar hj bj ZOA werkt. Ze heeft net een videomeeting gehad met een collega, die uitliep. „We bedachten spontaan een plan om een summerschool te beginnen voor vrouwen die overwegen zich te laten omscholen, en als we dan eenmaal aan het brainstormen zjn...” De afgelopen tjd is hectisch geweest. „Zodra het voor onze vrouwen achter de ramen verboden werd om klanten te ontvangen, heeft de telefoon roodgloeiend gestaan. Er hebben inmiddels 250 mensen om hulp gevraagd. Terwjl er dat in normale tjden een paar per week zjn. Bj ieder contact kjken we wat die persoon nodig heeft. Dat kan gaan om hulp bj het aanvragen van over-

heidssteun vanwege corona, tot het maken van een cv om ander werk te kunnen zoeken.”

Als u een jaar geleden had geweten dat de wallen voor een periode zouden sluiten, had u dat wellicht niet kunnen geloven. Is deze coronacrisis een droom die uitkomt? „Het is heel heftig om te zien dat hierdoor zo veel vrouwen acuut in de problemen zjn gekomen. De geldkraan werd in één keer dichtgedraaid, en velen van hen hebben geen buffer of familie om op terug te vallen. Sommigen werkten illegaal door en bleven op verborgen plekken afspreken met vaste klanten. Dat leverde extra risico’s op voor hun veiligheid en gezondheid. Maar het is was natuurljk wel bjzonder dat de wallen nu ineens maanden gesloten zjn. In Amsterdam wordt al tientallen jaren gedebatteerd over wat er moet gebeuren. En in één zondagmiddag wordt het hele gebied ontruimd. Die sluiting bood veel vrouwen wel de gelegenheid wat afstand van hun dageljks leven te nemen. Normaal gesproken geven ze aan niet na te kunnen denken over hun toekomst, omdat hun hoofd daar niet naar staat. Het belangrjkste is dan om staande te bljven. Doordat ze nu even geen werk hebben, zie je dat ze meer ruimte in hun hoofd hebben om beslissingen te kunnen nemen die voor de lange termjn goed voor hen zjn.”

Zoals stoppen? „Dat zou mooi zjn, en ruim 40 procent van de vrouwen die ons benaderden oriënteert zich daarop, maar we weten ook dat stoppen met prostitutiewerk een ingewikkeld proces is, waar de kans op terugval groot is. Veel van deze vrouwen hebben trauma’s opgelopen in dit werk of eerder in hun leven. Sommigen hebben door seksueel misbruik in hun jeugd of door het opgroeien in een onstabiel gezin bjvoorbeeld een negatief zelfbeeld ontwikkeld. Ook is uit onderzoek naar voren gekomen dat 90 procent te maken heeft gehad met geweld. Dat doet iets met een mens. Ik vergeljk het vaak met een psychisch moeras waarin veel vrouwen gaandeweg dieper wegzakken. Ze zjn op een bepaalde manier gaan denken en doen. Ze zitten vast in hun eigen patronen, waarop ze makkeljk terugvallen als het even tegenzit. En ook al vind je je situatie afschuweljk: bekende ellende is toch vaak minder bedreigend dan het onbekende. Wil iemand stoppen, dan vraagt dat vaak van hen hard werken, moed en veel geduld. Ook hebben veel vrouwen schulden openstaan. En is voor het kunnen stoppen met dit werk het vinden van betaalbare huisvesting belangrjk. Toch hopen we uiteraard dat de verandering in het leven van deze vrouwen bljvend zal zjn.” Maakt het voor het kunnen stoppen nog uit of de vrouwen gedwongen of uit vrje wil achter de ramen zitten? „Ook al zeggen mensen: „Ik doe dit omdat ik dit wil”, is het maar de vraag in hoeverre deze vrouwen écht vrj zjn in hun keuze. Zeker als ze ook nog geld willen verdienen voor bjvoorbeeld familie in het buitenland. Of voor hun zieke ouders. Of als er een grote schuld is die afbetaald moet worden. De vrouwen die dit vrjwillig doen, zien in het werk achter de ramen veelal een snelle manier om geld te verdienen. Vaak vervallen ze echter om het werk vol te kunnen houden in het gebruik van verdovende middelen en beginnen ze met drinken, medicjngebruik of drugs, waardoor ze toch weer hun vrjheid verliezen.”

Een vrouw had gestolen in de supermarkt omdat ze die week met haar baby van drie euro moest rondkomen

U heeft het consequent over werk. Is dat bewust? „De vrouwen zelf gebruiken het woord sekswerk. Ze vinden prostitutie een negatieve klank hebben. Omdat in ons werk respect een belangrjke pjler is, nemen wj dit woordgebruik steeds vaker over. Dan is onze morele opvatting over of het wel of geen werk is minder belangrjk.”

Hoe onderhield u tjdens de coronacrisis contact met de vrouwen? „Normaal gesproken doen alle medewerkers van Scharlaken Koord veldwerk. Dat houdt in dat ze regelmatig bj de vrouwen langsgaan om met hen te spreken. Ook als manager doe ik dat. Je kunt pas goede beslissingen nemen als je de mensen kent voor wie je er wilt zjn. In coronatjd gingen die contacten door, maar dan digitaal. We belden, maakten contact via Skype of stuurden een appje. Dat was niet ideaal, dus als het echt niet anders kon, spraken we ergens af. Omdat je als vrouw bj wie alles is weggevallen soms gewoon een mens naast je nodig hebt. Het mooie ervan was dat we veel nieuwe contacten kregen, ook met vrouwen met wie we anders moeiljker contact krjgen, bjvoorbeeld uit de escort, en ook met mannen.”

U hield de eerste weken van de coronacrisis op de website van het Scharlaken Koord een

Marja Sijpestein

Marja Sijpestein-de Gelder (1972) wordt in Berkel en Rodenrijs geboren als tweede kind in een gezin van vier. Haar ouders zijn lid van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Ze studeert ergotherapie, maar besluit later nog een studie sociologie aan de Universiteit van Amsterdam op te pakken. Ze trouwt en adopteert samen met haar man twee kinderen uit Taiwan. Tussen 2007 en 2010 neemt ze plaats in het landelijk bestuur van de ChristenUnie. Ze vervult diverse bestuursfuncties bij verschillende zorgorganisaties, waarna ze in 2016 bij het Scharlaken Koord terechtkomt. Daar is ze nu manager. Ze blijft in Amsterdam wonen. Samen met haar man en de kinderen is ze aangesloten bij de hervormde Noorderkerk.

dagboek bj. Hoe kjkt u nu op die weken terug?

„Mjn collega’s en ik zaten ieder in onze eigen woonkamer te werken en de aanvragen bleven binnenstromen. Het overspoelde ons echt. De verhalen waren schrjnend, omdat mensen van de ene op de andere dag zonder geld zaten. Een vrouw had gestolen in de supermarkt omdat ze die week van drie euro moest rondkomen, en eten moest zien te regelen voor haar en haar baby. Van zulke verhalen krjg ik buikpjn maar word ik ook actief. Gelukkig hebben we al in de eerste week een noodfonds in het leven kunnen roepen waarmee we deze vrouwen tegoedbonnen konden geven om boodschappen te halen. Ook zjn er bedrjven bereid gevonden om bjvoorbeeld fruit te doneren. Elke zaterdag is er nu een uitdeelmoment. Verder hebben we informatieilmpjes over corona opgenomen in het Engels en Spaans. Daarnaar werd veel gekeken.”

Inmiddels zjn de wallen bjna net zo plotse-

ling weer geopend als dat ze gesloten werden. Hoe vindt u dat?

„We zjn teleurgesteld dat deze periode van relatieve rust, een soort time-out voor vrouwen die zich oriënteren op een andere toekomst, verkort is. Maar we beschouwen het werk dat we in deze periode voor zo veel vrouwen konden doen als zaadjes. En het gaf voldoening echt iets voor hen te kunnen betekenen.”

Is dat ook uw drive?

„Ja, christen-zjn betekent voor mj echt oog hebben voor de mensen in de marge van de samenleving, zoals Jezus dat ook heeft. Dat is wel de rode draad in mjn carrière. Eerst in de ouderenzorg. En nu bj het Scharlaken Koord”

Hoe is het om te zien dat zorgmedewerkers nu opeens zo veel lof krjgen toegezwaaid, terwjl dat eerder nooit gebeurde?

„Dat is inderdaad heel bjzonder. En ik hoop dat dat zo bljft. Er is wat mj betreft in de samenleving een overwaardering van functies waarvoor je veel gestudeerd moet hebben en onderwaardering van praktische beroepen. Het is toch te triest voor woorden dat een kind huilt omdat hj een vmboadvies krjgt? Het is toch echt zo dat als een topadvocaat stopt bjna niemand daar wakker van ligt. Maar stoppen schoonmakers ermee, dan hebben we geljk een groot probleem.”

U ontmoet vrouwen in heel moeiljke situa-

ties. Terwjl u daarna gewoon weer de hoorn

op de haak legt of naar uw eigen huis ver-

trekt. Hoe lastig is dat?

„Soms is dat echt lastig. In mjn studententjd heb ik mensen weleens mee naar mjn huis ge-

nomen. Maar dat heeft me uiteindeljk veel geld gekost en ellende opgeleverd. En ik weet ook dat dat de oplossing niet is. Ik heb geleerd dat bidden wél wegen opent. Daarom starten we bj het Scharlaken Koord elke dag met gebed. En leggen we de problemen rond de vrouwen in Gods handen. Het is mooi om te zien dat er dan echt deuren opengaan.

Zo baden we laatst voor een vrouw die was gestopt, en een huis vond in de Zaanstreek. Door problemen met haar gezondheid had ze tjdeljk hulp nodig. Diezelfde dag bood zich ongevraagd een nieuwe vrjwilligster aan, die bjna tegenover haar bleek te wonen.”

Opgroeien in Berkel en Rodenrjs of in Am-

sterdam. Dat is nogal een verschil...

„Zoals we hier wonen aan de plas, heeft het wel iets dorps. En we wonen ook op ietsafstand van de Noorderkerk, waar we op normale zondagen naartoe gaan en de kinderen op club en catechisatie zitten. Met een gezin een straat verderop kjken we nu gezamenljk naar de kerkdienst. Ook gingen de kinderen hier naar een christeljke basisschool. Maar het is waar. Het is anders. Ik laat de kinderen hier niet zo snel ’s avonds na een feestje alleen naar huis ietsen. Maar het wonen in de stad schept voor jongeren ook duideljkheid. Ze zien heel duideljk het verschil tussen een gemeenschap waar liefde woont en één waar dat niet zo is. En wat er kan gebeuren als je verslaafd raakt aan alcohol of drugs.”

U had ook kunnen vertrekken, net als veel leeftjdsgenoten van u deden.

„Ja, dat klopt. Veel christenen die ik uit mjn studietjd kende, zjn inmiddels verhuisd. Dat doet me echt verdriet. Het is een aderlating voor de christeljke gemeenschap hier. Natuurljk snap ik het wel. Alleen al vanwege het feit dat het heel lastig is om in Amsterdam een betaalbare woning te vinden. Maar ik geloof werkeljk dat de stad christenen nodig heeft. Want van wie moeten al die mensen die hier wonen anders iets van het Evangelie zien of horen?”

Gaat u met Bjbeltraktaatjes door de straat?

„Nee, dat is volgens mj niet de manier. Wel probeer ik in de contacten die ik heb te vertellen wat mj beweegt. Ik loop bjvoorbeeld hard met een buurvrouw. Tjdens het sporten praten we met elkaar over onze levens en wat er in de wereld gebeurt en zo kan ik soms ook vertellen wat ik daarover in de Bjbel lees.

Ik ben dankbaar als een moslimbuurvrouw van vjf huizen verderop bj ons aanbelt voor hulp, al is het voor iets simpels als het vervangen van een lamp. Het feit dat ze weet dat ze bj ons terechtkan, vind ik mooi. En het kan dan zomaar een gesprek opleveren over wat ons beweegt.”

Uw kinderen zjn geboren in Taiwan. Wat heeft u met dit land?

„Wj hebben Taiwan altjd een mooi land gevonden, wat landschap betreft. Het is een open, vriendeljke cultuur. En de adoptieprocedures zjn transparant. Dat vonden we destjds erg belangrjk, omdat we wilden dat de kinderen hun biologische familie zouden kunnen vinden als ze daaraan toe zjn.

Omdat onze zoon en dochter ervandaan komen, ervaren we Taiwan als ons tweede vaderland. Ik vind het belangrjk om hun iets over hun geboorteland mee te kunnen geven. Daarom staat er een Taiwanese nieuwsapp op mjn telefoon. Als zj bjvoorbeeld vertellen dat ze op school voor „Chinees” worden uitgescholden, en China in diezelfde zin genoemd wordt als veroorzaker van de coronacrisis, kan ik hun zeggen dat Taiwan juist erg geprezen wordt om de aanpak van corona. En er erg weinig mensen zjn overleden. Iets om trots op te zjn.”

Het Scharlaken Koord geeft ook preventieles-

sen op scholen. Is prostitutie te voorkomen?

„Nooit voor 100 procent. Zeker niet als je kjkt naar bjvoorbeeld het armoedeprobleem in OostEuropa, waardoor mensen hierheen trekken. Dat kunnen wj als organisatie niet oplossen. Wel willen we jongeren hier weerbaarder maken, waardoor ze hun grenzen beter gaan bewaken. Als ze zichzelf geliefd en geaccepteerd voelen, zjn ze minder snel vatbaar voor bjvoorbeeld loverboys. Om ouders hiervan bewust te maken, geven we ook steeds vaker workshops op gemeenteavonden.

Het ljkt misschien niet altjd zo, maar uit onderzoek bljkt dat tieners het liefst van hun ouders horen hoe het zit met liefde en seksualiteit. Laat hun merken dat ze bj jou terechtkunnen met vragen. Leer hun nadenken en hun mening te vormen. Doe je dat niet, dan is het risico groot dat ze bjvoorbeeld gaan geloven dat wat er in pornoilms wordt aangeboden liefde is. Met alle gevolgen van dien.”

„Het is fijn als een moslimbuurvrouw van verderop bij ons aan durft te bellen voor hulp”

>>rd.nl/hetgesprek

Geniet van uw vakantie op een unieke locatie midden in de natuur

Op het domein van de Molen van Medael in Hombourg geniet u van vakantie op een unieke locatie. Onze luxe vakantiewoningen zijn gelegen midden in de natuur, met aan de ene zijde het bos en aan de andere kant het riviertje de Gulp, dat langzaam zijn weg baant door het dal. Op ons domein bevinden zich een grote speeltuin, tennis- en voetbalveld, (beach-)volleybalveld, jeu des boulesbanen en grote speelweides.

Activiteiten & gastronomie

Rue de Rémersdael 98 | 4852 Hombourg (België) +32 8778 4350 www.molenvanmedael.eu | info@molenvanmedael.eu

Bezoek onze ambachtelijke stroopstokerij en beleef & proef de geheimen van dit eeuwenoude ambacht. Ook kunt u zelf uw eigen Limburgse vlaai bakken in onze traditionele houtgestookte oven. Wij verzorgen ook huifkartochten en hebben een survival- & outdoor-parcours en boogschietbaan. Daarnaast verzorgen wij ontbijt, lunch, picknick en warme maaltijden of bbq voor onze gasten! Kijk op onze website voor de vele mogelijkheden!