VRIJDAG 24 JUNI 2022 Nieuws, bedrijfspresentaties, reportages en interviews uit Zeeland Hoeksche Waard IN DE REGIO smakeloosZeewier: of een delicatesse? tekeningenvastgelegdMiddelburgin Oude steedsveerbotenZeeuwsenogintrek
Ontmoetookviadeze regio-glossy eenuniekedoelgroep! Zelfsafgelopen(corona)jaarwaseronverminderdveelvraagnaardeze regioglossy.Daaromverschijntdezemooivormgegevenglossyookdit jaarweervijfkeer. In2022D.V.verschijnendeglossy’snogopvrijdag30septemberen 25november. Belofmailmij,PieterFierloos,vooreenaanbodopmaat. Ookeventueelincombinatiemet(regionaal)digitaaladverterenoprd.nl, kerktijden.nl,digibron.nlen/ofterdege.nl. Grootbereikdoorinzetvan meerderemediakanalen Datweeentrouwelezersgroephebbenwistenwe.Makenwijeen spelfoutje?DanregenthetreactiesinApeldoorn!Endietrouwis ookterugtezienindeonderstaandegrafiek. Ruim80%vanonzeabonneesisalmeerdantienjaarabonnee. Nietvoornietsnoemenonzelezerszich“lidvandekrant”in plaatsvanabonnee. Trouwe lezersgroep Dekrachtvaneensterkmedium PieterFierloos 0651048271 pfierloos@erdee.nl 46% >30jaar 21% 20-30jaar 16% 10-20jaar 5% 5-10jaar 6% 2-5jaar 3% 1-2jaar 1,5% 0-1jaar Terdege 194.550 lezerspereditie ReformatorischDagblad 189.000 gemiddelde* lezerspereditie *ma-vrij:168.000;zat:210.000Bron:NOMMediamerken2021-I Online 527.998 uniekebezoekers permaand RD&Terdege&Online 611.500personen Terdege&Online 508.500personen RD&Terdege 308.500personen RD&Online 497.500personen
S eenandererdebasisvoorietsnieuwsin.„GewooneenlikNouja,afval...Waardeéénslechtssmerigetroepziet,zietHetartikeldatinOud-Bijerlandspeelt,draaitomafval.Emma”slapen?Alseenwaterbed?delseennieuwlevenalshotelbootbegonnen.Hoezou”deKoninginEmma,terugnaarZeelandtehalen.Hetisinmidhetzelfsvoorelkaaromdeoudste,nogvarendeveerboot,verbonden,voortlevenopdedigitalewateren.HijkreeglaatdepontjesdieooitdeZeeuwseeilandenmetelkaareenvandebeheerdersvanPSDnet.nl.ArjanvanGelderDeZeeuwsehoofdstadvormtverderdewoonplaatsvanikwasblijdatikweernaarhuismocht!”Eindhovenaanhettekenen,maar...„Aldieblokkendozen,ze.Onlangswaszemeteengroep”urbansketchers”invanDriel.„Jekijktmetandereogennaareenstad”,verteltvastleggenmethuntekengereedschap.ZoalsChristiennaarsvanMiddelburg.Zehebbenalsmissie:dehelestadDeZeeuwsehoofdstadishetthuishonkvandeStadstekespulheelgezondtezijn.Misschientocheensproberen.waternietindemonddoetlopen,schijnthetbruin-groenedeSchelphoek.Hoeweldeaanblikvande‘zeegroente’hetGroup.Deondernemingheefteenzeewierboerderijbijgrootstezeewierproducentvanonsland:DutchSeaweedditmagazine.HetSchelphoeksestukgaatoverdevormenhettoneelvanderedactioneleartikeleninchelphoek,MiddelburgenOud-Beijerland–zeverfeneenanderkleurtjedoenalwonderen”,aldusDennisHappé,projectleiderbijStichtingSamenCirculair.Zijndroom?Mensendiehunweggegooidespullenterugkopenalszezienhoezedankzijeenopknapbeurtkunstzinnigedesignitemszijngeworden.„Danisdekringloophelemaalrond.”Mooi,zo’ndroom!
Vanzeewier tot‘rommel’ MaartenDijkstra
ReformatorischDagblad
VRIJDAG 24 JUNI 2022 Landlust 10 | Uitgeverij De Ramshoorn 10 | Estate Tuinen 12 | Avalon Mode 20 | Bouwbedrijf Rijk 20 | Pieterse Wonen&Slapen 24 | Belisol 32 | Begrafenisverzorging Poppe 36 | Sinke Komejan Makelaardij 36 | Muneris Makelaardij 38 | Cappendijk Volvo 39 | Sinke Komejan Makelaardij 40 Advertenties Advertorials Van Westen Menswear 6, 7 | Schelde Keukens 14, 15 | Pluktuin Bloemenzee 21 | Wouters Werktuigbouw 22, 23 | Stolk Orgels 25 | Melieste Glas 30, 31 | Oude Ambachten & Speelgoedmuseum 33 | Thuis in Techniek 37 Colofon Deze bijlage is een uitgave van het Reformatorisch Dagblad, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn. Directie: C. Heutink | Commerciële zaken: C.Th. Hovius | Tekst: EMG Mediaproducties | Vormgeving: Heidi Aalbers | Beeld omslag: Unsplash Is zeewier het voedsel van de toekomst? pagina 8 Stadstekenaars leggen Middelburg vastpapierop pagina 16 Informatie over oude Zeeuwse veerbotenPSDnet.nlop pagina 29
isopvallend,wantbruinisalsinds1980comebackmakeninveelvariaties.DatdusPim.„Verdergaatdekleurbruineenmaardatgaatlangzaamveranderen”,al-nogveelslimfitpasvormenopdemarkt,jaarwatwijderteworden.„NuzijnermodevoormannenindekomendevijfModeisaltijdinbeweging.Zolijktde bruiloftofeenfeest.”veelmenseneennieuweoutfitvooreenomstijladviestekrijgen.Verderkopenomdeproducteninhetechttezienenzeweernaardewinkelkunnenkomenkunnenzijn.Mensenvindenhetfijndatzijnblijdatweweerheledagengeopendweerouderwetsdrukisindewinkel.„WePimmerktdathet,nadecoronaperiode,geengrotemodekleurmeergeweest.” Socials praatjeeneenheerlijkekopkoffie.”hebbenwedetijdvoorextraservice,eendoordeweeksedaglangstekomen.Danvermijdenishetverstandigomopeenlingvertrouwen.„AlsjededruktewiltdeZeeuwsemanier:metveelonder-goedvoorzijnklantenblijvenzorgenopveeltnooit.”Pimwilookindetoekomstseizoenweeranders,dusonswerkver-prettigeenveiligestad.Enmodeiselkmetfijnecollega’s.DaarnaastisGoeseen„Wehebbenleukeklantenenwerkentijdmooiomdekledingzaakterunnen.DeenthousiasteZeeuwvindthetnogal-onsmeekijken.”vanwestengoes).ZokunjeelkedagmetmodeGoes)ofvolgonsopInstagram(@Facebookpagina(VanWestenHeren-erkunnenwordengemaakt?LikeonzecollectieeruitzietenwelkecombinatiesPim:„BenieuwdnaarhoedenieuwstemodeverhaalopInstagramenFacebook.lendeverkopersbijnadagelijkseenMensweargebeurtveel.Daaromvertel-IneengrotemodezaakalsVanWesten
benjemilieuvriendelijkerbezig.uiteindelijkgoedkoperuit.Daarnaastjemindervaakeenmiskoopenbenjezelfdirectkuntpassenenkeuren,hebdoen.Doordatjeallekledingstukkenjebeterekeuzeswaarjelangermeekunteengoedeoplossing.”Indewinkelmaakalsnognietbevalt,vindenweterplekkepeuse”,verteltPimenthousiast.„Alsietsstreeksnaaronzebetrouwbarecou-vermaaktmoetworden,gaathetrecht-huisnemen.„Wanneereenkledingstukbevalt,kunjedeitemsdirectmeenaar
Indewinkelinplaatsvanonline
VANWESTENMENSWEAR LangeVorststraat102 4461JRGoes 0113270160 info@vanwesten.nl www.vanwesten.nl
Trends
liseerdindeverkoopvantrouwpakken.”accessoires.Daarnaastzijnwijgespecia-vindjealledenkbaresoortenpakkenencollectievanZuid-West-Nederland.Hierdiepinghebbenwijdegrootstepakken-naarPimvanWesten.„Opdeeerstever-vrijetijdtedragen”,verteltwinkeleige-enstoeremodeomnaarjewerkofinjeenSmartCasual.„Ditissportieve,vlottevindjedecollectiesCasual,Sportswearvoorelkwatwils.OpdebeganegrondIndezeriantemannenmodewinkeliserGoesbenjeaanhetjuisteadres.fit?BijVanWestenMenswearinpzoeknaareeneigentijdseout-
Elkesituatievraagtomeenanderestijl.”naarklantenofzomaarlekkerthuis?jedesetnaarjewerk,dekerk,vrienden,pastbijjouwsocialeomgeving.Draagzorgenervoordatdestijlvandekledingpassenonzecombinatiehieropaan.Wewaarjedeoutfitvoornodighebtenwijmaarjuistomhetgeheel.Vertelonsgaatnietaltijdomhetlossekledingstuk,mooiekledingsetssamentestellen.Hetties,kunnenwijklantengoedhelpenomdenmethetmakenvanmooiecombina-Pim:„Omdatwijonselkedagbezighou-isverzekerdvangoedkledingadvies.WielangsgaatbijVanWestenMenswear
O
Alsjekledinghebtgevondendiejeklantnietmeerdrukomtemaken.men.Fijn,wantdanhoefjijjedaaralsstijlen,kwaliteiten,kleurenenpasvor-Menswearheeftverstandvanmerken,samen.HetpersoneelvanVanWestenstellenzeeenuitgebalanceerdecollectiedemooisteitemseraluit.VervolgensMenswearfilterentijdensdeinkoopenorm.DeinkopersvanVanWestenHetaanbodkledingwereldwijdis
HeyZeeuwsemannen! „Kledingdievermaakt moetwordengaat naaronzecoupeuse” 6 Advertorial
Combinaties
Reformatorisch Dagblad 7 Advertorial
„Van Westen is een Zeeuws familiebedrijf en we zijn super trots op die roots”, aldus Pim van Westen. „In 1919 is opa Jaap in Goes begonnen als kleermaker met een klein winkeltje erbij. De zaak ging over van vader op zoon. Flink wat verbouwingen later is de winkel geworden tot wat het nu is. Klanten van buiten het Zeeuwse zijn natuurlijk altijd welkom maar we ”winkelen” hoofdzakelijk voor de mensen uit de provincie.”
Familiebedrijf
In de Regio 8 24 juni 2022
Onbekendmaaktonbemind,denktSjaakSmeins,vernietalssmaakversterkerofzoutvervanger.datdeconsumenthetproductnauwelijkskent.Ookslechts1tot2procentvet.Hetisdanookopmerkelijken25keermeerijzerdanvlees.En,nietonbelangrijk,wakametienkeerzoveelcalciumalsmelkenzeeslaDaarnaastheeftzeewiereenhoogvezelgehalte,bevattoekomstinhetverschiet.zeegroenteopwaarheidberusten,danligteengoudenKortom,alsdegeneeskrachtigepretentiesvandezekoopmanagervandeDutchSeaweedGroup(DSG).Sa-menmeteigenaar/investeerderHenk-JanBokhorstenzeewierspecialistJuliaWaldishijeenvandepartners
Zeewier,voedsel vandetoekomst? WakameofRoyalKombuopjebord?Datkanenhetsmaakt nogverbluffendlekkerook.Wetenschapperssprekenzelfs over„eenduurzamevoedselproductievoormiljarden mensen.” GertJanssen D eenstapjeterugzoukunnen:tientallengezondheidskomtbijdatdemedischewereldvolgenspromotorssmakelijkdanhetinwerkelijkheidis.Daarwier,wantdatishet,klinktnamelijkmindereconsumentmoeternogaanwennen.Zee-claimsoptalvanwebsitesschotelendelezervoordatzeewiercholesterolvermindert,tegenhartenvaatziektenhelpt,debloedrukverlaagt,degenezingvanmaag-zwerenbevordert,astmatischesymptomenverlicht,tegenmigrainehelpt,benen,tandenenhaarversterktenuitzaaiingvantumorenvoorkomt.Enzovoorts.
Boven:geoogstewakame.Onder:SjaakSmeins(l)en Henk-JanBokhorst.beeldVidiphoto LaboratoriumonderzoekbijdeDutchSeaweedGroup.beeldVidiphoto VRIJDAG24JUNI2022
Themapreken:Biddenindeeindtijd Ds.G.Beens,ds.A.T.Huijser,ds.A.Schot,
Bijdetekenenvandeeindtijdhorenookoorlogenengeruchtenvanoorlogen.Heteneweevolgtophetanderewee. NauwelijksleekcoronaoverhaarhoogtepuntheenofRusland vielOekraïnebinnen. Invredemochtenwenogbiddaghouden,maarnietzonder datwevanGodswegeopdeernstvandetijdwerdengewezen enopdatwatnodigisomindezezwaretijdeneenuitzien tehebbennaardewederkomst.Reedseerderisindezeserie verschenen:‘
DitisGodsvinger’, prekenoverhetcoronavirus. deel16 RUTH,GELEIDUITMOAB ds.E.Venema TreffendverwoordtdeauteurinveertienBijbellezingenoverhetboekRuthGodsleidingmeteen Moabitischeweduweinalhaarzielsbevindingenop zoeknaarhetheildatzeinBoazmochtvinden. PUZZEL DEBREDEEN DESMALLEWEG 1000stukjes Hiervoorisgrotebelangstelling! Andererecentedelen uitdethemaprekenserie: Deel14.HoegrootisUw goedgunstigheid, Ds.G.J.N.Moens Deel15.WieisDeze? Ds.J.J.Tanis 10,95 19,9524,95 19,95 Prijsperdeel €15,95 abonnementsprijs UITGEVERIJENBOEKHANDEL N U A L H E R D RU K NUALHERDRUK! LangeVorststraat21|4461JLGoes|Tel.0113-221909|info@ramshoorn| Ookverkrijgbaarindeboekhandel | www.ramshoorn.nl
ds.A.Schultink,ds.A.Verschuure, ds.Th.L.Zwartbolends.B.Smytegelt
NIEUWE DELEN THEMAPREKENSERIE UITZICHTIN ZWARETIJDEN
: deel17
www.landlust.nl www.wevershoeve.nl alsjesamen de bruidstaart aansnijdt... LangeVorststraat21|4461JLGoes|Tel.0113-221909| Lan g eVorststraat21 | 4461JLGoes | Tel.0113-221909 | info@ramshoorn | Ookverkrijg baarindeboekhandel | www.ramshoorn.nl HISTORISCHE Deel43. DAGBOEKENOCTAVIUS WINSLOW‘DAGELIJKS WANDELENMETGOD’ 1.Morgengedachten€29,95 2.Avondgedachten€34,95 IDEAALVOOR ELKESCHOOL Basisschoolstudieplanner 2022/2023 8,95 genda 2022/2023 4,45 VEELGEVRAAGDENIEUWERAMSHOORNUITGAVEN V O O R K O M T E L E U R S T E L L I N G E N B E S T E L N U ! VOORKOMTELEURSTELLINGENBESTELNU! NIEUWE THEMAPREKENSERIE ICHTIN ZWARETIJDEN H,GELEIDUITMOAB PUZZEL DEBREDEEN DESMALLEWEG , 19,95 €, NUALHERDRUK! HISTORISCHE JEUGDSERIE Deel41. JohannesCalvijn TrijntjeZegers-Venema Deel42. Deslapendeschildwacht P.deZeeuw Deel43. UithetlevenvandomineeSpurgeon TrijntjeZegers-Venema(verschijntbinnenkort) DAGBOEKENOCTAVIUS WINSLOW‘DAGELIJKS WANDELENMETGOD’ 1.Morgengedachten€29,95 2.Avondgedachten€34,95 (Grootdeelalverkocht) IDEAALVOOR ELKESCHOOL Basisschoolstudieplanner 2022/2023 Mooiehobby’s Bij10ofmeer 8,95 Basisschoolagenda 2022/2023 Hobbydieren Bij10ofmeer 4,45 Ui h l Uithetleven van dominee vandominee Spurgeon TrijntjeZegers-Venema Deprinsderpredikers Morgengedachten Dagboek-Deel1
Micro- en macroalgen
Door de afgelopen voorjaarsstormen is een deel van de in september 2021 ‘gezaaide’ oogst verloren ge gaan. Dat is zo’n 20 procent van het totaal, schat de verkoopmanager. Storm is dan ook de grootste bedreiging voor het kweekbedrijf. Andere gevaren zijn tempera tuurstijging en gevaarlijke stoffen. „Zeewier is net een spons die alles opneemt. Gelukkig is de Oosterschelde een van de schoonste watergebieden van ons land. Desondanks meten we constant de waterkwaliteit en de inhoudstoffen van het zeewier.”
De 90.000 kilo wier die van maart tot half mei wordt geoogst –daarna is het water meestal te warm– gaat naar Yerseke voor verdere behandeling. Daar kan het naar keuze worden gewassen, gesneden, geblancheerd, gezouten en/ of ingevroren. Een ander deel ondergaat een droogproces om te verwerken tot bijvoorbeeld smaakversterker of zoutvervanger in gerechten. Hatchery Maar alleen een ‘boerderij’ hebben is niet voldoende. Ook uitgangsmateriaal is nodig. Uit moederplanten worden sporen geoogst en in de hatchery in Kamper land vermeerderd en opgekweekt. Die kweek wordt gekoeld en onder rode lampen bewaard, tot het moment van bevruchting. De mannelijke en vrouwelijke sporen die onder de rode lampen bij elkaar uit de buurt blijven, zoeken elkaar op zodra ze met wit licht in aanraking
VRIJDAG 24 JUNI 2022
Zeewier is een verzamelnaam van groepen algen die in zee of in brak water leven. Deze groep algen wordt onderverdeeld in micro- en macroalgen. De kleine algen, bestaande uit één cel, worden microalgen genoemd. De grotere algen worden mariene- of macroalgen genoemd. Hiervan bestaan wel 10.000 verschillende soorten. Deze soorten zeewieren bestaan uit groenwieren, bruinwieren en roodwieren. Water en zonlicht De Royal Kombu en Wakame die de Dutch Seaweed Group teelt, vallen onder de bruinwieren. Om te groeien hebben ze alleen water en zonlicht nodig. Ze halen hun voedingstoffen uit het water en zetten deze om in energie.
In relatief korte tijd heeft het initiatief vorm gekregen. Smeins: „In eerste instantie wilden we investeren in een duurzaam zeewierproject om dat beter in de markt te zetten. Daar bleek niet zoveel behoefte aan. Tegelij kertijd ging er een zeewierboerderij in Zeeland failliet, omdat de initiatiefnemer overleed. Het bedrijf kwam te koop. Julia was daar werkzaam. Ze was bereid om met ons in zee te gaan. Voor ons waren haar achtergrond (Wageningen Universiteit & Research) en deskundig heid voorwaarden om dat bedrijf over te nemen. In oktober 2020 hebben we de boedel gekocht.” Nieuwe heren, nieuwe wetten. Direct werd de oogst locatie bij de Schelphoek grondig aangepakt. „Zeewier groeit aan touwen die in een halve cirkel in het water aan drijvers hangen. De vorige eigenaar kweekte te dicht op elkaar. Dan heb je weliswaar meer productie, maar het is lastiger oogsten. We hebben alles uit het water moeten halen om de nieuwe inrichting mogelijk te maken. We hebben ook de drijvers vernieuwd. Ze zijn nu kleiner. Dat is visueel mooier en ze schommelen minder hard bij storm, waardoor er minder productie verlies is.”
in het project. DSG is de grootste zeewierproducent van ons land en is gevestigd op drie locaties in Zeeland. De hatchery, waar de sporen –plat gezegd: het zaad– ver menigvuldigd en opgekweekt worden, staat in Kamperland. De zeewierboerderij waar de wieren groeien en worden geoogst, bevindt zich bij de Schelphoek, in de buurt van Serooskerke. De verwerking tot consumptie rijp artikel gebeurt vervolgens in Yerseke.
Zeewierboerderij
Kweek van sporofyten „Zeewier is net een spons die alles opneemt”
„We hebben alles zelf moeten uitvinden”, vervolgt Smeins. „Vanwege de coronarestricties konden we niet naar Azië om te zien hoe daar wordt geproduceerd. Maar ik denk dat 95 procent van de beslissingen die we hebben genomen, de juiste zijn geweest.”
Toch is de belangrijkste motivatie van de initiatiefne mers om in de kweekwieren te stappen het duurzaamheidsaspect. „We gebruiken geen grond, geen meststoffen en geen zoet water. Ons zeewier is het voedsel van de toekomst met zijn grote en gezonde voedingswaar den. We hoeven er ook niet rijk van de worden. Als we in aanvang uit de kosten komen, is dat voldoende.”
Groente en smaakversterker Van dat laatste is nog geen sprake, maar daar wordt hard aan gewerkt. Voorraad is er inmiddels genoeg, zodat de vraag vanuit de markt verder ontwikkeld kan worden. Oorzaak is volgens Smeins en Bokhorst de onbekendheid van het product bij de consument. „Het publiek weet weinig over de toepassing van zeewier als groente of smaakversterker. Het is nog wel een uitdaging om daar verandering in aan te brengen. Eerst wilden we laten zien dat het mogelijk is om zeewier duurzaam te kweken. Dat is nu gelukt. De volgende stap is het vermarkten. In augustus krijgen we officieel een biocertificaat. Ook dat helpt daarbij.”
Zeewieren zijn een goed alternatief voor traditionele groenten en hebben een relatief hoog eiwitgehalte. Het is dus ook een prima vleesvervanger voor vegetariërs. Zeewier is, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, makkelijk te bereiden. Je kunt er eindeloos mee variëren op je bord. Zo doet nori dienst als omhulsel voor sushi, maak je een zilte salade met wakame of gebruik je kombu als basis voor een smaakvolle bouillon. Vooral in Azië wordt veel zeewier gegeten en daar is het erg populair. Ook in Europa wordt zeewier steeds vaker gebruikt.
komen; vervolgens vindt de bevruchting plaats. Na deze fertilisatie worden de zogenoemde sporofyten op zaailijnen gespoten en in de hatchery in grote bakken opgekweekt totdat de jonge plantjes groot genoeg zijn om ‘uitgehangen’ te worden in drijvende percelen.
Vleesvervanger
Hele jaar voorraad Ook in Noorwegen en Schotland zijn kwekerijen. De enige serieuze concurrent in Nederland oogst zoge noemde wilde zeewieren van de bodem en kan alleen in het seizoen verse producten leveren. „Doordat wij een groot deel invriezen hebben we het hele jaar voor raad.” Drogen is voor DSG een gelegenheidsoplossing, legt de investeerder uit. „We doen het omdat er vraag naar is, maar je raakt dan wel voedingsstoffen kwijt.” Omdat een goede droger voor deze zeegroente niet bestond, moest ook die ontwikkeld worden. En daarom staat op de locatie in Yerseke een verwerkingsmachine voor zeewier, uniek in Europa. De verwerking is BRCgecertificeerd en voldoet daarmee aan de kwaliteitsei sen voor voedselproductie. Naast een hoog duurzaamheidsgehalte bevat het zee wier een opmerkelijke hoeveelheid gezonde voedingsstoffen. „De geneeskrachtige werking kunnen we niet wetenschappelijk onderbouwen, maar dat de Wakame en Royal Kombu die wij kweken veel vezels, vitaminen en andere mineralen bevatten, is een feit.”
VRIJDAG 24 JUNI 2022
Diervoeder Zeewier is niet alleen geschikt voor menselijke con sumptie, maar het vormt ook een prima ingrediënt voor diervoerder, verzekert Bokhorst. “„Het is bijvoor beeld als proef verwerkt in varkensvoer. Daaruit blijkt dat het beter voor het maag-darmstelsel van deze dieren is. Daarnaast bindt zeewier CO2, zorgt het voor Omega3-vetten in vis, bevordert het de biodiversiteit in het water en kan er energie uit gewonnen worden.”
Vooralsnog houdt DSW het bij productie voor mense lijke consumptie en bij de soorten Wakame en Royal Kombu: zogenoemde bruine wieren, die geblancheerd zeer smaakvol zijn. „Je kunt die soorten bijvoorbeeld vers eten als stampot, in plaats van andijvie of boeren kool. Omdat ze een milde zilte smaak hebben, hoef je geen zout toe te voegen. Daarnaast smaken ze lekker als salade met dressing.” Beide mannen zijn ervan overtuigd dat de vraag de pro ductie zal overstijgen, zodra de consument de smaak en voedingswaarde van het superfood heeft ontdekt. Daarom is het mogelijk om op de huidige locatie de kweekpercelen uit te breiden van 5 naar 10 hectare. De initatiefnemers durven zelfs te dromen van meer waterboerderijen in de Oosterschelde, ook op plekken waar dat op dit moment vanwege Natura 2000 nog niet veel mogelijk is. „Zeewier is immers een natuurproduct met vrijwel geen foodprint en het bevordert de natuur lijke biologie.” Wat de toekomstplannen daarna zijn? „Honderden hectares zeewier voor de kust van Afrika om grote delen van de bevolking daar te voeden.”
Zeewierboerderijen vormen een relatief nieuw feno meen in Nederland, vertelt eigenaar Bokhorst. „De meeste wieren worden gedroogd vanuit Azië geïm porteerd. Dat is goedkoper, maar het transport is niet echt duurzaam. Daarnaast is de herkomst lastiger te achterhalen evenals de inhoudstoffen.”
I
Onderdelen de(gratis)parkeergelegenheid.bergseweg1inHoogerheideisvoldoen-mogelijk.VoorhetpandaandeHuij-Ooks’avondsiseenafspraakinoverlegzaterdagvannegentotvijfuurgeopend.ScheldeKeukensisdinsdagtotenmetdathijofzijtevredenweerweggaat.”grootdeaankoopvaneenklantis,maarnieuwegrepen.Hetgaaternietomhoeparatuurenvoorzienkastdeurtjesvanlekkekranen,vervangenkapotteap-methunhuidigekeuken.Wereparerenookmensendieeenprobleemhebbenfunctionelekeukens.Daaromhelpenwenieuwekeuken.„Wijhoudenvanmooie,voormensendieopzoekzijnnaareenScheldeKeukensisnietalleenhetadres
mijnklanttevredenis,benikhetook.”„Problemenlossenwealtijdop.PasalsaankoopblijftEelcohetaanspreekpunt.eenlokaalteamvanspecialisten.NaDekeukenswordengeïnstalleerddoorisweeranders.”totverrassendeideeën,wantiederhuisgoedkaninschatten.Jekomtdanvaakmensenthuiskijken,zodatikdesituatieten.„Somskomikvantevorenbijdedenieuwekeukenmonterenenaanslui-gen,eennieuwemeterkastplaatsenenkeukendemonteren,leidingwerkverleg-zijbijvoorbeeldadviesgeven,uwoudeteamuhelemaalontzorgen.Zokunnen
„Wijgeveneen heldereofferte,waar jerustigovernamag denken” 14 Advertorial 24juni2022
IndiengewenstkunnenEelcoenzijnlevertEelcoservicevanbegintoteind.endesamenwerkingmetvakmensenMetadministratievehulpvanzijnvrouw Persoonlijkeaandacht bijScheldeKeukens
Aandacht
bijnadenieuwestandaard.”ondertussenisdezevormvanafzuigingstijgtnatuurkundiggezienop.Maarvaakhuiverigvoor,wantwarmelucht„Mensenzijndaarineersteinstantieeneenkookplaatmetafzuigingerin.eenkraanwaarkokendwateruitkomtookaandeveletechnischesnufjes,zoalsinalleprijsklassenzien.DenkdaarbijshowroommaarwatgraagdeveleoptiesEelcolaattijdenseenbezoekaandenamagdenken.”transparanteoffertewaarjerustigoveranderstezijnindebranche.Jekrijgteendatdatlogischis,maardatblijktweleenskeereenheldereofferte.Jezoudenkenrijk.BijScheldeKeukenskrijgjeinéénheteerlijkeadviesvindikheelbelang-
Showroom
mogelijkheden.frontenofeenwerkbladbehoorttotdegenvaneenkraanofhetvervangenvankookplaatofeenoven.Ookhetvervan-terechtvoorlosseapparatuurzoalseenMensenkunnenookbijScheldeKeukensdoorheenkanwandelen.”keukenseenontwerpwaarjevirtueeleen3D-programmamaakikvooralleinzesduizendkleuren.Metbehulpvanleverenishetzelfde.Webiedenkeukenstezien.Geenenkelekeukendiewijmonstersvanwerkbladenengrepencentrum.Hierzijnhonderdenfronten,zien.Achterindezaakishetcollectie-probeerikallemogelijkestijlentelateneigenaarenthousiast:„Indeshowroomverkooptuniekekeukens,verteltderoomvanScheldekeukens.HetbedrijfBegindecemberopendedeshowService
locatievoorEelco’sbedrijftezijn.gevestigdwas,bleekditeenperfecteinHoogerheidenoggeenkeukenwinkelvan350vierkantemeter.AangezienerspeelgoedwinkelmeteenoppervlaktepandstuitteEelcoopeenvoormaligeTijdensdezoektochtnaareengeschikteigenkeukenzaakteopenen.verhuisde,washetmomentdaaromeenren,vanuitBarneveldnaarKruiningenden,samenmetzijnvrouwenkinde-Gelderland.ToenEelcotweejaargele-gerenommeerdekeukenspecialisteninalvijftienjaaralskeukenadviseurbijinHoogerheide.DaarvoorwerktehijzijnnieuwebedrijfScheldeKeukensndecember2021opendeEelcoRonner
welkomeneentransparantverhaal.Ooknodighebben.Mensenkrijgeneenwarmnummer,zekrijgenalleaandachtdiezezijnklanten.„KlantenzijnhiergeenshowroomneemtEelcodetijdvoorZowelbijdeklantenthuisalsinde
SCHELDEKEUKENS www.scheldekeukens.nlinfo@scheldekeukens.nl06539380874631GCHoogerheideHuijbergseweg1
Klantreview
Reformatorisch Dagblad 15 Advertorial
„Schelde Keukens verkoopt ook apparaten die niet te verkrijgen zijn bij grote keukenketens. De totaalprijs van de overzichtelijke offerte die we kregen, was voordeliger dan die van de andere keukenzaken. Eelco is meedenkend en duidelijk ervaren in de keukenbranche. Het huisbezoek gaf zowel hem als ons de ruimte om over de verschillende opties en mogelijkheden van gedachten te wisselen.”
IndeRegio 16 24juni2022
AbdijtorenDeLangeJaninMiddelburgvormteengeliefdobjectvoorStadstekenaars.beeldiStock
hetvindenvandebesteMiddelburgsekunstenaarofHetdoelvanhetStadstekenaarschapisdanooknietgrondendatwildenwegraagrespecteren.”maarbeidegroepenhebbeneenverschillendeachtergerszichtezeggen.„Deéénisnietbeterdandeander,tekenliefhebbers.Datisgeenwaardeoordeel,haastWigschillendecategorieën:deberoepskunstenaarsendeZowerdbeslotendetekenaarstekiezenuittweeverMiddelburggevenweeronzeeigendraaiaan.”diverseplaatseninBelgiëoverzulketekenaars.HierininRotterdam.OverigensbeschikkenookNijmegeneninhetland.ZijontdektehetideevandeStadstekenaarsnietalleenwerkzaaminMiddelburg,maarookeldersonzebestuursleden,LiesbethLabeur,isalskunstenaresdeeluitvanhetprogrammavandeAkademie.„EenvanMaareenStadstekenaar?Diemaaktenognieteerderwerdenerbeurzenuitgedeeldenboekengepubliceerd.”ietsaandekunstbevorderinginMiddelburgtedoen.Zogebouwverkocht;hetkapitaalwerddaarnaingezetom
Tekengereedschap.beeldStadstekenaars Tekenenmetsfeer envaart Destadvastleggenoppapier:datisdemissiediede StadstekenaarsvanMiddelburgbeginditjaarmeekregen. Maarstraatschetsenisnietalleenvoortoptalentenweggelegd. „Inwezenkaniedereentekenen.” SarahvanderMaas D
doortweeofficiëleStadstekenaarséntweeStadstejaarwordthetstraatbeeldvanMiddelburgvastgelegdzwart-witteschetsenvandeOostkerk–sindseenhalfgrachtenpandwappert,eenkaartensetmetvleugelseneensnavel,wasgoeddatuiteenebekendeAbdijtorenalsjan-van-gentmetkenklassen,diedezetaakallemaalophuneigenwijzeinvullinggeven.HetinitiatiefvoordeStadstekenaarsisafkomstigvandeTeekenAkademie,opgerichtin1778alstekenschoolvoorwelgesteldejongensenhandwerkslieden,timmermannenensmedenindedop.„Westevenenafop250jaarTeekenAkademie”,verteltArnoldWiggers,dehuidigevoorzittervanhetbestuur.„Indietijdisernatuurlijkvanallesgebeurd.ZogingdeAkademieronddetweedehelftvandenegentiendeeeuwlangzaammaarzekeropindeambachtsschool.In1867werdheteigen
Schuitvlotstraat.beeldStadstekenaars
VRIJDAG 24 JUNI 2022
Veel van de gebouwen die in het verleden door leer lingen van de Teeken Akademie op papier werden vastgelegd, zijn inmiddels verdwenen en dus alleen nog bekend van deze oude prenten. Dat bracht de huidige Akademie op een idee. „We zijn met de Stadstekenklas
Historische tekenlessen Uiteindelijk koos de jury voor twee winnaars: stripteke naar Boris Peeters in de categorie ”beroepskunstenaar” en Christien van Driel als liefhebber. Maar de Akademie wil niet alleen volwassenen enthousiast maken voor het tekenen. Behalve de twee Stadstekenaars werden er dit jaar namelijk ook twee Stadstekenklassen benoemd: één in de onderbouw van het middelbaar onderwijs en één in de bovenbouw van het basisonderwijs. Zij kregen tekenlessen die aansluiten bij het onderwijs dat rond 1800 op de Teeken Akademie werd gegeven. Zo teken den de leerlingen eerst naar prent (tweedimensionaal), vervolgens naar pleister (driedimensionaal) en ten slotte naar levend model. „Dat ”levend” interpreteren we overigens ruim: dit jaar was de Lange Jan ons mo del”, aldus Wiggers. „Leuk is ook dat de gipsbeelden die ooit als voorbeeld door de Akademie werden gebruikt, nog altijd in het Zeeuws Museum staan. Daar gaan we dan ook met de kinderen naar toe.”
het maken van de allermooiste kunstwerken. „We willen mensen graag opnieuw enthousiast maken voor het tekenen. Daarmee zetten we ons ook een beetje af tegen het gemak waarmee er tegenwoordig foto’s worden gemaakt. Juist het tekenen geeft je de mogelijkheid om een situatie te schetsen die zou kúnnen bestaan, maar er in werkelijkheid misschien nooit zo uitgezien heeft. Je kunt het beeld als het ware op een positieve manier manipuleren.” Urban sketching Een van de kandidaten die zich meldde, was Christien van Driel. „Vijf jaar geleden ben ik naar Middelburg verhuisd. In België, waar ik eerst woonde, was ik aange sloten bij de urban sketchers, een wereldwijde organisatie waarbij mensen de straat op gaan om te tekenen, onder het motto: make a drawing and show the world.
Toen ik net in Middelburg was komen wonen, kende ik helemaal niemand. Toen dacht ik: is er niet zo’n groep in ToenZeeland?”datniet het geval bleek te zijn, besloot Van Driel zelf maar een groep op te zetten. Inmiddels telt Urban Sketchers Middelburg zo’n tweehonderd leden, die er regelmatig (samen) op uit gaan om te tekenen. „Heel gezellig is dat!” Toen bekend werd dat de Teeken Akademie op zoek was naar stadstekenaars, zond Van Driel, met dertig anderen, een aantal tekeningen in. Twee jury’s –voor elke categorie één – hadden de taak uit de inzendingen de beste ideeën voor de invulling van het Stadsteke naarschap te kiezen. Wiggers: „Die ideeën vonden we heel belangrijk. Iemand kan de mooiste gebouwen van Middelburg willen natekenen, maar dat is in het ver leden vaker gedaan. Dan denken we: nóg een keer het stadhuis? Dat kan origineler…” Van Driel bleek precies dezelfde opvatting te hebben. „Je kunt voor een huis gaan zitten en het steentje voor steentje natekenen, maar dat vind ik niet zo zinvol. Dan kun je net zo goed een foto maken. Ik ben dan ook geen tekenaar die lijntje voor lijntje kopieert, ik probeer vooral de sfeer neer te zetten. Dingen die opvallen aan een stad: soms met vaart en beweging erin, soms juist een mooi verstild beeld.”
VRIJDAG 24 JUNI 2022
„Ik teken de sfeer van de stad, met vaart of verstild”
sen van dit jaar naar de Briëtwoningen gegaan, die zullen worden afgebroken. Zo legden de kinderen óók iets vast dat er straks niet meer is.”
Crowdfundingsactie
VRIJDAG 24 JUNI 2022
Voor wie zelf ook benieuwd is naar het stadstekenenm, maar de stap om zich bij een organisatie aan te sluiten nog te groot vindt, heeft Van Driel een tip. „Op zater dag 6 augustus organiseer ik een sketchcrawl: een laagdrempelige manier om met urban sketching aan de slag te gaan en mensen over die eerste vrees heen te helpen. We verzamelen met een groepje voor het stadhuis in Middelburg, waar we de kermis gaan tekenen die op dat moment wordt gehouden. Je hoeft echt geen architect of kunstenaar te zijn: tekenen kan in wezen iedereen. En als je de kermis te moeilijk vindt, dan teken je ge woon mensen, of de suikerspinkraam.”
Het leukste aan het Stadstekenaarschap vindt Van Driel nog altijd het zwerven door de straten. „Je kijkt met an dere ogen naar een stad: wat is er tekenwaardig, wat zal ik gaan doen…” Ze heeft dan ook niet één lievelingsplek in Middelburg. „Het is gewoon een heerlijke stad. Ik loop bijvoorbeeld graag langs de Punt of over de Abdij of in het najaar in de schemering, als iedereen het licht aan heeft en de gordijnen open, lekker te loeren naar al die prachtige plafonds… Laatst was ik met een groep urban sketchers in Eindhoven aan het tekenen – al die blokkendozen, ik was blij dat ik weer naar huis mocht!”
Zwerven door de stad Inmiddels is Christien van Driel al bijna een half jaar Stadstekenaar. In die tijd heeft ze niet stilgezeten. „Ik teken wat me opvalt. Dit weekend is het bijvoorbeeld Middelburg VÓLkoren; daar ga ik dan twee dagen zit ten tekenen: de mensen, een koortje… Alle tekeningen die ik maak, komen op mijn Facebookpagina en op Instagram met de hashtags #stadstekenaars en #teek enakademiemiddelburg. Daarnaast heb ik met Boris Peeters, mijn collega-Stadstekenaar, een wisselcolumn in huis-aan-huiskrant de Middelburger, waarin onze tekeningen centraal staan.”
Het werk van de Stadstekenaars en de Stadstekenklas zal uiteindelijk worden toegevoegd aan het digitale archiefbestand waarin zich ook de prenten en etsen uit vroeger tijden bevinden. „Ons motto is: de geschiedenis van de Teeken Akademie levend houden, maar er ook iets moderns aan toevoegen. Als we elk jaar Stadste kenaars met andere tekeningen hebben, wint de hele verzameling aan kracht.”
„Ik loop graag over de Punt of langs de Abdij”
Het zou zomaar het opstapje kunnen zijn naar het Stadstekenaarschap van volgend jaar. Die wordt name lijk al voorbereid. Met een crowdfundingsactie hoopt de Teeken Akademie genoeg geld op te halen om de kosten voor 2022 te dekken en de nieuwe Stadstekenaars een vliegende start te geven. „Als de huidige editie helemaal gefinancierd zou worden, wekt dat hopelijk de interesse van de gemeente Middelburg, die nu nog niet meedoet. Die steun zou ons erg helpen.” De inschrijving voor de nieuwe Stadstekenaars opent in het najaar. Iedereen die interesse heeft, kan zich aan melden, zegt Arnold Wiggers. „Er geldt geen minimumleeftijd. We zien zelfs graag jongeren meedoen! Wel moet er een relatie zijn met Middelburg en Zeeland. Zeker van de liefhebbers verwachten we toch wel een sterke band met de stad zelf. Overigens zijn we ook nog op zoek naar een nieuwe Stadstekenklas: basisscholen uit Middelburg die geïnteresseerd zijn, kunnen zich tot 22 juli inschrijven!”
VOOR IEDEREEN EENWARM WELKOM! SALE OPENINGSTIJDEN: Maandag13.30-18.00uur Dinsdag10.00-18.00uur Woensdag10.00-18.00uur Donderdag10.00-18.00uur Vrijdag10.00-18.00uur Zaterdag10.00-18.00uur MERKEN: TricotChic•Eroke•McPlanet•Nomansland•Eterna•EvaKayan •HamptonBays•AldoMartins•AhiMari•Milestone•Peopleof Shibuya•LaFeeMaraboutee•DueAmanti•Seductive•Michele •HenrietteSteffensen•TessaKoops•Wolford•RitvaFalla AVALONistevolgenopInstagram:Avalon_Goes, Facebook:AvalonModeofFacebook:DianaPadmos. Ganzepoortstraat234461JXGOES 06-12998131dmpadmos@zeelandnet.nl
eneengezelliguitje.”mensenblijtemakenmetonzebloementezienkomen.Wevindenhetleukommaarhetisprachtigomallestotbloeidenatuurgenieten.Somsishetdruk,pluktuin.„IkbenveelbuitenenkanvanMarjokegenietvanhaarwerkbijdedekinderenzichkunnenvermaken.”nieuwspeeltoestelbijhetterras,zodatnotenkunnenscheppen.Ookisereenweeennotenbarwaarklantenzelfhunhuisgemaaktgebak.„Verderhebben PLUKTUINBLOEMENZEE www.pluktuinbloemenzee.nlinfo@pluktuinbloemenzee.nl06-116582274416RCKruiningenBlauwhoefseweg2C O hetterrasgenietenvankoffie,theeenenlamsoor.Wiegepluktheeft,kanoptjesenstreekproductenzoalszeekraalboeketten,decoratieartikelen,cadeau-IndewinkelverkopenMarjokeenIngeinonzewinkel.”Daarvoorzijnermaterialenbeschikbaarbloementeverwerkenineenbloemstuk.len.Hetisookmogelijkomjegepluktebijdebindtafelsjeboeketsamenstel-Aanheteindevandewandelingkunjedoordepluktuinenplukjeeigenboeket.isgratis.Marjoke:„Wandelopjegemaktigeurocentpergeknipttakje.Deentreeoverhetknippen.Bezoekersbetalender-wordhenheteenenanderuitgelegdeenschaartjeeneendienbladmee.Ookbeginvanhunwandelingdoordetuinsiergrassen.Bezoekerskrijgenaanhetmen,zinia’senverschillendesoortendroogbloemen,gladiolen,zonnebloe-sjokken,dahlia’s,verschillendesoortenhebbenbijvoorbeeld:pioenrozen,arti-mooistebloemenkunnenplukken.Webezoekersvanmeitotenmetoktoberdebloemheeftzijneigenbloeitijd,zodatmeerdan150soortenbloemen.Iedereindewinkel.„Inonzepluktuinstaandetuinenerstaateenenthousiastteamsatorischedingen,Adriaanonderhoudtdrijf.IngeenMarjokeregelendeorgani-aan,werktsindskortookmeeinhetbe-Inge.MarjokeJansen,devrouwvanAdri-nomendoorAdriaanJansenenzijnzusmaarinjanuari2021isdetuinoverge-PluktuinBloemenzeebestaatalzesjaar,meitotenmetoktobergeopend.indewinkel.Depluktuinisvanbeginterras,eenijsjehalenenrondsnuffelenken,vaneenkopjekoffiegenietenophetHierkunjejeeigen(veld)-boeketpluk-menzeeaanderandvanKruiningen.eenbezoekjeaanPluktuinBloe-lijkuitjeinderegio?BrengeenspzoeknaareenfleurigenvroGenietenvande bloemenpracht anderlekkerszorgen.”aanvraagvoorhapjesofspelen.Ookkunnenwijopterwijldekinderenbuiten-engebakoponsterras,kenennuttigtdaarnakoffiebijvoorbeeldbloemenpluk-Marjoke:„Eengroepkomterkinderfeestjeshouden.wenvereniging.Ookkunjeofeenuitjevaneenvrou-reünie,eenouderenmiddagzoalseenzussendag,eengeschiktvoorgroepuitjes,PluktuinBloemenzeeiserg Groepen ReformatorischDagblad 21 Advertorial
kostenen/ofgroterisico’svoorkomen.”ningwordenhierdoorvaakonnodigeopgeklaard.Tegeneengeringeinspan-omadviestevragen,isdemistvaaksneltedoenenonsbedrijfopdezegebiedenhoudsfase.Dooreenkleineinvesteringweltijdensdenieuwbouw-enonderKlein,maarflexibel deinspectievelemalenovertreffen.”vaakdatdeopbrengstendekostenvankort,helderenbruikbaartyperen.Ikziedatonzeklantendestukkenveelalalsoftoetsingalrapporteren.Daarkomtbijkanonskantoordedagnadeinspectieonsdatmeestal.Insommigegevallentoetsrapportsnelklaarmoetzijn,luktters:„Wanneereeninspectieverslagofsnelschakelendbedrijfis.LouisWou-klein,maardaardoorwelheelflexibelenondernemingisdatheteenweliswaarEenanderpluspuntvandeKapelse
Somsaltijdensdetenderfase,maarookoverdeaandrijvingenindiesystemen.nendaaromergaanhikkentegenvragentievormen.Dezeopdrachtgeverskun-inwaterwerkendiejuistónzespecialisa-mechanischeenhydraulischesystemenaannemerofingenieurkennisvandeVerderheeftlangnietiederecivielelaarzenindeklei.maarstaanweookregelmatigmetdedenkenwijnietalleeninprocessen,eisenvandezetijd.Indetweedeplaatszenenrapportages,naardewenseneninhoudelijkekennismetheldereadvie-combinerenwijjarenlange,praktische,enkelebelangrijkepunten.„TeneerstescheidtWoutersWerktuigbouwzichopwatermanagementbezighouden,onder-Hoewelmeerondernemingenzichmet
Inspectieenadviesrond kering,brugensluis WoutersWerktuigbouw isflexibel,schakelt snelensteltduidelijke inspectierapportenop 22 Advertorial 24juni2022
Praktischekennis
Mooieprojecten uitvoeren.”ikheteigenlijketoetswerkkongaanteruginhunkantoortekrijgen,zodateenhelekunstomdedirectieledenweerbedrijfendeDuitsekwaliteit.Hetwasnatuurlijkgraag,enuitgebreid,overhetdeDuitsedirectieaantafel.Dieverteldewerkaandeslagkon,zatikeerstmetaandespecificaties.„Voordatikmethettingwielenenkabelschijventetoetsenreizenomuniekeaandrijfkettingen,ket-daarvoorenkelekerennaarDuitslandnumentalesluisinEefde.Louismoestderecasusisderenovatievaneenmo-Eenvoorbeeldvaneenwelheelbijzon-keringindeHollandscheIJssel.sluizen,deOosterscheldekeringendezencomplexbijTerneuzen,deKrammer-Denkhierbijonderandereaanhetslui-voorbijgekomen,verteltLouisWouters.bestaat,zijnerheelwatmooieprojectenInderuimtienjaardatzijnbedrijfnu geverskrijg.”standigondernemervanmijnopdracht-mooierishetvertrouwendatikalszelf-ervaarikdan!Maarmisschiennogwelzeeenwind.Heerlijk,wateenvrijheidmaarvaakbenikookbuiten:bijwater,detailniveauindetechniektewroeten,seling.„SomszitikoponskantooropzijnwerkvindtLouisWoutersdeafwis-Eenvandeaantrekkelijkstekantenvan
WOUTERSWERKTUIGBOUW Biezelingsestraat69,Kapelle 0113-343677;06-46735906 info@wouterswerktuigbouw.nl www.wouterswerktuigbouw.nl linkedin.com/in/louis-wouters-54a422163 HmetNederlandsewaterwerken.”hebnudusmeerdandertigjaarervaringin1990bijRijkswaterstaatbegonnenendebranchedoorendoorkennen.Ikbengrotevoordeelisdatwijdebusinessenviele)ingenieursbureaus.Wouters:„Onsmeentenvia(civiele)aannemersen(ci-dereuitRijkswaterstaat,provincies,ge-Dieopdrachtgeversbestaanonderan-uit”,vertelteigenaarLouisWouters.portenadviesaanonzeopdrachtgeverscontrolesenkeuringenbrengenwerap-onderhoudsfaseuit.Naonzeinspecties,ennieuwbouwalstijdensdebeheer-enrenonzecontroleszoweltijdenstendergenindediversewaterwerken.Wevoe-chanischeenhydraulischeaandrijvin-indeinspectieentoetsingvandeme-keringen.„Onsbedrijfisgespecialiseerdgenophetvlakvansluizen,bruggenenvanNederland.Dewerkzaamhedenlig-voornamelijkdezuidwesthoekWerktuigbouwuitKapelleisetwerkgebiedvanWouters
Water,zeeenwind
OSK conserveringsgroep B.V. klopte voor de inspectie van schuiven in de Oosterscheldekering bij Louis Wouters aan. Waarom bij hem? OSK-manager Kees de Vries: „Hij is door onze opdrachtgever, Rijkswaterstaat, erkend als technisch specialist. Bovendien is hij bekend met de objecten en rapporteert hij in duidelijke en heldere rapporten alleen dat wat relevant is. Het is verder prettig samenwerken met hem, omdat hij flexibel en correct is.”
Helder rapport
Reformatorisch Dagblad 23 Advertorial
Noordelijke Achterweg 58-79a, Wemeldinge Tel. 0113-621296 www.pieterse-wonen.nl Van harte welkom in onze winkel of op onze website Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 9.00 - 17.30 uur | Vrijdagavond: op afspraak (tot 20.00 uur) Zaterdag 10.00 - 16.00 uur | ‘s maandags gesloten HOEKBANK ESTHER DEZE MODERNE HOEKBANK IS NAAR EIGEN WENS SAMEN TE STELLEN
Eengeschiktorgel voorelkbudget
renwijhetorgelspelentestimuleren.”mentenerallemaaltekoopzijn,probe-latenzienéntelatenhorenwelkeinstru-organisten.Doorinonzeshowroomtelijkegemeentessomszelfsopzoeknaarterug”,verteltCees.„Daaromzijnkerke-loopthetaantalorganistenlangzaamwerkerkaandenIJssel.„Delaatstejaren www.stolkorgels.nlinfo@stolkorgels.nl+31(0)1803156522912EANieuwerkerka/dIJsselVrijheidslaan55+31(0)1135035234413NNKrabbendijkeOostpolderweg1s
StolkOrgelsheeftookeenfiliaalinNieu-zijnenerwerdenveelorgelsverkocht.orgelsbleektoeneengatindemarktteseptember1993opgericht.DehandelinStolkOrgelsinKrabbendijkewerdin
STOLKORGELS
tebrengenopdeklanten.”mooiomdieinformatievervolgensoverkelingenoporgelgebiedtevolgen.Hetishetallebeiinteressantomdeontwik-soortenmensen.Maartenenikvindenstaansomsmooiecontactenmetallerleimentvinden.Cees:„Indewinkelont-kanbijStolkOrgelseengeschiktinstru-studieorgelvoorthuiszoeken:iedereenspelentotgrotereorganistendieeenmensendiealleeneenvoudigepsalmenindebreedstezinvanhetwoord.VanStolkOrgelsrichtzichoporganisten
nietnodig.”vancomputersishiervoorgebruiksvriendelijk.Verstandinterface,ishetorgelenormookgebruiktmaaktvaneensysteem.DoordatContenteenhoogwaardigaudio-orgelszijnvoorzienvanorgelsvanContent.DezedeCambiareHauptwerk-InonsassortimentvindtuinUtrechtgespeeldworden.RotterdamendeDomkerkanderedeLaurenskerkinopkerkorgels,zoalsonderOpdiemanierkanthuishetprogrammaHauptwerk.pcinhetorgelmetdaaropgemaaktvaneenkrachtigeCees:„HierbijwordtgebruiknaamdeHauptwerkorgels.vooris,isdievandezoge-waarveelbelangstellingEenandereontwikkeling, Hauptwerk
Geschiedenis
ReformatorischDagblad 25 Advertorial
Voorelkwatwils
O klantteondersteunen.”benweeeneigenservicedienstomdeonzeklanten,erguitgebreid.Verderheb-assortimentis,totgroteverrassingvaninonzewinkelallemerkeninhuis.Onsschillendeprijscategorieën.Wehebbenshowroomvinduzo’n45orgelsinver-opdeklassiekeorgels.Inonzeruimespeciaalzaakzijn,richtenweonsvooraldeinstrumenten.„Omdatweeenorgel-orgelzaakwerkt,verteltenthousiastovertenvanManenalbijnadertigjaarindesamenmetzijnzwagerencollegaMaar-hooginhetvaandelstaat.”Cees,dienus,waarbijdekwaliteitendeklankDomus/Viscount,EminentenJohan-detoonaangevendemerkenContent,„Wijverkopenelektronischeorgelsvanelkbudget.VerkoperCeesvanderHart:lectienieuweorgelsenoccasionsvoordijkeheefteenuitgebreidecol-orgel?StolkOrgelsinKrabben-pzoeknaareennieuwofander
ven.beeldVanScheyenFotografieDeKoninginEmmaindevoormaligedokhaHartvoorZeeuwse overzetboten OoitwasZeelandeenlandvanoverkanten.Deeilandenwaren metelkaarverbondendooroverzetboten.Depontjesvan weleerlevenvoortopdewebsitePSDnet.nl.Achterditonline platformgaateenenthousiastegroepvrijwilligersschuil. JanDirkvanScheyen Iwebsitewaareenschataaninformatie,vaakverluchvanveelZeeuwen.DatmerkenzeookbijPSDnet.nl,eenMaar”deboot”spreektnogaltijdtotdeverbeeldingenBreskens,tevervallen.PSD,dietussenKruiningenenPerkpolderenVlissingenkwamendelaatstetweeautoveerverbindingenvandeWesterscheldeingebruikwerdgenomen.Daarmeegevaren,maarhetdoekvieltoendetunnelonderdelenjarenmetpontjestussendeZeeuwseeilandenbootdiensten.DeZeeuwseveerdiensthadtiental-n2003washetgedaanmetdeProvincialeStoom-tigdmetprachtigeoudefoto’senfilmpjes,istevindenoverdevloot,demensenendepassagiersvandePSD.„Ikdenkdatveelbezoekersvanonzesitebijzichzelfdenken:ja,zowashetvroeger”,verteltMiddelburgerArjanvanGelder,diesamenmetAndersHoendervan
Dankzijzijnvelecontactenmetoudeennieuweeigenaverkocht…”botenzijndestijdsvooreenappeleneeneiaanItaliëItaliaansevastelandendeeilandenElbaenSicilië.DezeonderhoudentegenwoordigeenlijndiensttussenhetPrinsJohanFrisoenKoninginBeatrix,bijvoorbeeld,sporen”,verteltVanGelder.„Dedubbeldeksveerbotenleukomdehuidigeeigenarenvanex-PSDbotenopteondermeeraanbuitenlandsereders.„WevindenhetZeeuwseveerbotennabewezendienstenverkocht,Maardatisnietalles.IndeloopderjarenzijnveelhistorievandePSDvoorhetnageslachtbewaren.”StapperPSDnet.nlbeheert.„Wewillendanookderijkeger,RicardovanLiere,WesleySekewaelenMartienrenvanveerbotenkreegPSDnet.nlhetvoorelkaardathetoudstenogvarende,bijdeVlissingsescheepswerfDeScheldegebouwdeschip,deveerbootKoninginEmma,terugnaarZeelandwerdgehaaldenalsdrij beeldVanScheyenFotografieInterieurvanhotelbootdeKoninginEmma.
HetteamvanPSDnet.nlvoordeverbouwdeKoninginEmma.VlnrMartienStapper,ArjanvanGelder, RicardovanLiereenAndersHoendervanger.WesleySekewaelontbreektopdefoto.beeldPSDnet.nl
IndeRegio 26
Reformatorisch Dagblad 27
De Koningin Emma is omgebouwd tot hotelschip
alsdienstnudoetveerbootZeeuwsevoormailgeEen
In de Regio 28
PSDnet.nlbeeldItalië.inlijndienst
Toen in 2020 bekend werd dat de Koningin Emma - in middels omgedoopt tot Estrella - te koop stond, hebben de vrijwilligers van PSDnet.nl alles in het werk gesteld om het schip terug naar Zeeland te krijgen. Uiteindelijk kocht een Vlissingse ondernemer de zestig meter lange pont. Bij scheepswerf Reimerswaal in Vlissingen-Oost is het schip volledig opgeknapt en omgebouwd tot drijvend hotel. Waar zich ooit de salons der eerste en tweede klasse be vonden vind je nu een ontbijtruimte en een tiental luxe hutten. „Het mooie is dat het schip nu als hotelboot in gebruik is op de plek waar het bijna negentig jaar geleden door De Schelde werd gebouwd”, vertelt Van Gelder. „Het ligt namelijk in de voormalige dokhaven van de scheepswerf, waar het samen met zusterschip Ooster-Schelde op 12 juni 1933 in alle vroegte van stapel liep.” Veel belangstelling Tijdens een open dag aan boord van de hotelboot op 14 mei jl. liep het storm. „In amper vier uur tijd namen meer dan vijfhonderd mensen een kijkje aan boord”, verbaast Van Gelder zich nog steeds. In de komende tijd verzorgen de mannen van PSDnet.nl in overleg met de uitbater voor belangstellenden rondleidingen aan boord van de voormalige overzetboot, waarbij de bezoekers ook een kijkje kunnen nemen in de machi nekamer, waar een zescilinder MAN dieselmotor uit 1952 is te bewonderen. Intussen zijn de vrijwilligers van PSDnet.nl ook druk bezig de stuurhut van de Koningin
vend monument aan een nieuw leven kon beginnen na te zijn omgebouwd tot hotelboot. Van Gelder is daar trots op. „De Koningin Emma was één van een drietal zusterschepen die De Schelde in de jaren dertig bouwde. De andere twee waren de Ooster-Schelde en de Prins Willem I”, vertelt hij. „De Koningin Emma had een bewogen leven. Het schip voer aanvankelijk over de Westerschelde tussen Hoedekenskerke en Terneuzen. In de oorlog voer de pont tussen Vlissingen en Bres kens, maar het schip is in die jaren ook als vluchtschip gebruikt, zowel door Franse troepen in de meidagen van 1940 als aan het eind van de oorlog door Duitse troepen die op de vlucht sloegen voor de oprukkende geallieerden. Doordat ze niet konden omgaan met de Schelde-Sulzer dieselmotor aan boord, draaiden de Duitsers die motor bij hun vlucht volledig in de soep.” In de jaren na de oorlog is het schip ingezet als hulp verleningsvaartuig voor slachtoffers van de Watersnoodramp van 1953. Nadat de Koningin Emma eind 1965 vanwege de aanleg van de Zeelandbrug over de Oosterschelde uit de vaart was genomen op het traject Kats-Zierikzee, heeft ze nog als logementsschip voor Rijkswaterstaat dienst gedaan bij de uitvoering van de Deltawerken. „Het schip is zelfs een tijdje een drijvend bordeel geweest in IJsselmonde, tot het in 1975 werd ge kocht door de Scheveningse rederij Vrolijk, die het ging gebruiken als sportvisboot en bevoorradingsboot.”
Emma zijn oorspronkelijke uitstraling terug te geven door hem uit te rusten met een ouderwets stuurrad, een antieke telegraaf en andere elementen uit de dagen van weleer, toen auto’s zijwaarts vanaf de kade het dek van de Koningin Emma opreden om in de zware geurmengeling van diesel en het zilte nat te worden PSDnet.nlovergezet.werd opgezet in 2005. De site kwam voort uit een tweetal websites van twee jonge Zeeuwen, Anders Hoendervanger en Ricardo van Liere, die allebei gewijd waren aan de historie van de PSD. In 2005 besloot dit tweetal de handen ineen te slaan en fuseerden hun sites. „We waren nog tieners”, vertelt oud-Vlissinger Hoendervanger. „Ricardo en ik hadden elk los van elkaar op onze zolderkamertjes een website in elkaar geknutseld over de PSD-boten. Ik was denk ik een jaar of dertien, en altijd al gefascineerd door die veerboten. Zo’n overtocht vond ik als klein kind al geweldig om mee te maken.”
„Veel blijkenZeeuwennogwarm te lopen voor de PSD”
Liefhebbers Dat veel Zeeuwen de PSD nog lang niet vergeten zijn, merken de mannen van PSDnet.nl nog dagelijks. „Laatst plaatste ik weer eens een oude foto van een veerboot op Facebook en die kreeg in een mum van tijd tweehonderd likes”, zegt Hoendervanger. „Dat is veelzeggend. We zijn gewoon een groepje liefhebbers met een gezamenlijke passie, maar het is natuurlijk wel heel leuk als je dan merkt dat veel andere Zeeuwen na zoveel jaren ook nog steeds warmlopen voor de PSD.” Ricardo van Liere beaamt dat volmondig. Van Liere is bij PSDnet.nl de man die voor het archief van de site uitzoekt hoe het voormalige PSD-boten is vergaan die naar het buitenland zijn verkocht. Hij doet dat samen met Martien Stapper. Zo ontdekte Van Liere dat de voormalige Prinses Beatrix, die van 1958 tot 1994 tus sen Vlissingen en Breskens voer, in China was terechtgekomen en daar in de vaart is geweest onder de naam Mu Ping. Het schip is inmiddels gesloopt. Zusterschip Prinses Margriet kwam via China uiteindelijk in Indo nesië terecht, waar ze in de Straat Soenda tussen Java en Sumatra heeft gevaren. Ook de Prinses Margriet is inmiddels gesloopt. „Het is ontzettend leuk om in contact te komen met bijvoorbeeld bemanningsleden van ex-PSD schepen”, vertelt Van Liere. „Het natrekken van de lotgevallen van de vloot heeft mij veel vriend schappen in het buitenland opgeleverd.” Dat speurwerk geeft hem veel voldoening. Maar het heeft ook wel een bepaalde urgentie, voegt Van Liere eraan toe, „want de mensen die met deze schepen hebben gevaren worden ook ouder en zullen op zeker moment wegvallen, en de schepen zullen op den duur verdwijnen…” Van Liere’s passie voor de PSD werd gewekt toen hij als jochie elke vrijdagavond de bijeenkomst bezocht van de plaatselijke modelbouwclub in zijn geboorteplaats Philippine. „Ik kwam op het idee om de Prins Johan Friso na te bouwen en vroeg bij de provincie de teke ningen op. Zo kwam ik via via in contact met kapitein Lems. Ik heb heel wat keertjes mogen meevaren in het stuurhuis van de Prins Johan Friso, dat was altijd weer een prachtige ervaring.” Arjan van Gelder tenslotte noemt PSDnet.nl „een heel leuk clubje”, waarin de Middelburger zijn interesse in (maritieme) historie kwijt kan. „En dan te bedenken dat ik ooit een soort haat-liefde verhouding had met de PSD”, lacht Van Gelder. „In 1987 werkte ik een jaar in Terneuzen en toen ging ik dagelijks vanuit Vlissingen naar de overkant. Als de boot dan uitviel wegens mist of slecht weer mopperde ik, maar als ze de andere dag weer gewoon voer en ik na mijn werk aan boord in de salon een kroketje at, was alles weer oké…”
De Koningin Emma bij Katseveer in de jaren ’40. beeld PSDnet.nl Dagblad
Reformatorisch
29
De twee tieners werden gedreven door het verlangen om de herinnering aan de PSD levend te houden. Nadat de PSD in 2003 was opgedoekt, bleven de laatste twee dubbeldeksveerboten nog wel eventjes doorva ren, maar ze hadden toen al een andere exploitant en er mochten geen auto’s meer aan boord, alleen nog voetgangers en fietsers. Hoendervanger: „In de jaren daarna is bijna alles dat in onze provincie aan de PSD herinnerde verdwenen. Dat vonden wij ontzettend jammer. Er staan zelfs geen informatiebordjes bij de voormalige aanlegsteigers waarop staat dat hier ooit PSD-boten aanmeerden, terwijl iedereen in Zeeland die vroeger naar ”de overkant” moest toch was aangewe zen op de veerdienst. Dat gevoel van gemis heeft ons geïnspireerd om iets met de rijke geschiedenis van de PSD te doen.”
watwils.”betreftgrepenensloten,zoiservoorelkoptie.Tenslottehebjeergveelkeuzewatophetglaslatenplakkenisookeennaarjouwwensenisontworpen.Foliestralen.Zokrijgjeeendeurdievolledigfigurenenbaneninhetglaskunnenzandstraalmachine,waarmeeweallerleiglas.Daarnaasthebbenwijeeneigenjekiezenvoorverschillendesoortengeplaatst.Michel:„Ookquadeurenkunnieuwedeurisdanineenmumvantijdningenophangersgebruiktworden.Jekunnenhiervoordebestaandespon-vervangendooreenglazendeur?VaakHebjeeenhoutendeurdiejewillaten
Achterwanden gespotenineenkleurdiejezelfbepaalt.Hierbijwordtdeachterkantvanhetglasvooreenvariantvangespotenglas.eenachterwandmettegeltjes?KiesdanWiljeeenswatandersinjekeukendan
Spiegels
M soortendouches.verschillendeopstellingenvanallerleideshowroomvanMeliesteGlasvindjeuitstralingsteedsmeerinopkomst.Inbronskleurigbeslagmeteenchiquechromeofmatzwart.Delaatstetijdislijkheden,bijvoorbeeldRVS,glanzendQuabeslagzijnerverschillendemoge-hogemeerprijsheeft.”degevallengebruikt,aangezienhetgeenglassoortwordtintachtigprocentvanerghandigbijhetschoonmaken.Dezeishetglasergonderhoudsvriendelijk,nietaanhetglashechten.Daardoordieervoorzorgtdatkalkenzeeprestenclear:glasmeteenmeegebakkencoatingglas.EenanderehandigeoptieisLux-inblankglas,gematteerdglasenfiguurchecabinesopmaat.ZezijnverkrijgbaarDirecteurMichelSinke:„Wijmakendou-bentuhieraanhetjuisteadres.hardglazendeurofeenspiegel?Danopzoeknaareennieuwedouchecabine,glasinhetassortiment.Bentuverschillendesoorteninterieur-eliesteGlasinGoesheeftveel
genoeg!”ren:vanplatpolytotfacet.Eriskeuzesnijdtspiegelglasopallerleimanie-gewenstformaat.OnzeCNC-machineGlaskunjeterechtvoorspiegelsinelkvlekkerig,verweerdglas.BijMeliesteheenenantiekogendespiegelsmethebbenwespiegelsmetlijstenerom-eenmodernelook”,aldusMichel.„Verderverlichting.„Dezegevenjebadkamerzoalsspiegelsmetingebouwdeled-lende(badkamer)spiegelsindecollectie,DaarnaastheeftMeliesteGlasverschil-blauweengroenespiegelsookmogelijk.bronsofgrijs.VoorechtedurfalszijnKiesdanvooreenvariantinantraciet,lieverjezelfnietterugzienindespiegel?meecreëerjeeenruimtelijkeffect.Wiljeuitgevoerdwordeninspiegelglas.Hier-Eenachterwandvaneenkeukenkanook
verteltMichelenthousiast.Alsofjeindebossenstaattedouchen”,checabinemetachterwandinbosprint.mer.Denkbijvoorbeeldaaneendou-kunnenweooktoepassenindebadka-woonplaats.Glaswandenmetfotoprintsfotoofeenkenmerkendstukjevanjekanvanalleszijn,zoalseenpersoonlijkeachterwandmetfotoprint.„DezeprintsteGlaseenandereoptie:eenglazenpersoonlijkwillenmaken,heeftMelie-VoorklantendiehunkeukengraagAlleRAL-kleurenzijnmogelijk.
MELIESTEGLAS www.meliesteglas.nlinfo@meliesteglas.nl0113–2278544462GLGoesLivingstoneweg20
Interieurglasopmaat bijMeliesteGlas „Meteenglazen wandmetfotoprint maakjejekeuken persoonlijk” 30 Advertorial 24juni2022
Hardglazendeuren gekozen.gevalwordtervaakvoorgematteerdglastoegangsdeurnaardebadkamer.Indatdeurenwordenookvaakgebruiktalszijnminderprijzig”,aldusMichel.Glazenlenlijkenzeopeenstalendeur,maarzezwarteopplakstrippen.Doordeprofie-U-profieleneneenvakverdeling,metwijdeurenmetrondomaluminiummeteensubtielereuitstralinghebbendegenendieopzoekzijnnaareendeurveiligheidsglasindecollectie.„Voorheefthetbedrijfstalendeurenmetenzelfsbronskleurigbeslag.DaarnaastGlaslevertdezedeurenmetRVS,zwarthardglazendeurenergintrek.MeliesteVolgensdelaatstewoontrendszijn
Melieste Glas, dat in 1938 werd opgericht door Nico Melieste, is in de loop der jaren uitgegroeid tot een grote speler op de Zeeuwse markt. Sinds 2015 is Michel Sinke directeur. „Ons uitgebreide glasassortiment is bedoeld voor isolatie en verduurzaming, restauratie, comfort of tenroomNeemvriendelijkeonderhouds-oplossingen.eenkijkjeindeshow-inGoesomdeproduc-tebekijken.” Assortiment
Reformatorisch Dagblad 31 Advertorial
Uw collega’s!monteurBelisolzoekt
Veel mensen overwegen Belisol, zo ook u. Daar willen we u voor bedanken want dankzij uw vertrouwen groeien we ontzettend hard! Daarom zijn onze monteurs op zoek naar versterking. Zou u eens om uw heen willen kijken of u mensen kent die passen bij ons bedrijf? Die kennis met twee rechterhanden verwelkomen we graag in ons team. Draagt u hem of haar aan bij Belisol dan bedanken we u nog eens met een waardebon of reischeque t.w.v. € 500,-! Vraag naar de voorwaarden in onze showrooms Ontvang €500,-
Leuksteuitje ReformatorischDagblad 33 Advertorial
regelmatigworkshopstevolgen.eenspeurtochtvoorkinderenenzijnerhetverledenverdertevergroteniserkrantendrukken.Omdebelevingvanten,spinnen,boekbinden,glasgraveren,ambachtdemonstreren:mandenvlech-opdertigvrijwilligers,dieallemaaleengeneratieBakker,draaithetmuseumBehalveopdeeersteendetweede Boldoot,spinnenen spelleninTerschuur entezien,voorjongenoud!”ishethelejaarwelietstedoenstellingenennogveelmeer.Erworkshops,poppenkastvoor-museumwisselendeexposities,vastecollectieorganiseerthetenberoepen”biedt.„Naastdeoudeambachten,winkeltjesechteontdekkingsreislangs160hetmuseumbezoekers„eenorganisatieroemthetfeitdatGelderland”binnengesleept.Destrijdomhet”LeuksteuitjevanbronzenANWB-awardindeHetmuseumheeftditjaareen
varendaardatjevroegerop9mderijtjeeenhoogtepunt.„Kinderener-Wendyzelfvindthetoud-Veluwseboer-
datvaltsomsbesteventegen.”voren,zovan:datdoenweeven.Maar„Vadersenzonenkomenvaakstoernaarintrek.Wendymoeteromgrinniken.spijkerbroekhangenenspijkerslaanBijdeoud-Hollandsespelenzijnvooralvanhethuis?”Tja,ditishet.”Sommigevragendan:„Enwaarisderesteenkinderbedje,tegendeeettafelstaan.leven.Zezieneenbedstee,meterondermoest
2
OUDEAMBACHTEN&SPEELGOEDMUSEUM www.ambachtenmuseum.nlinfo@ambachtenmuseum.nl0342–462060Rijksweg87,Terschuur
O Boldoodgeurtjeteruiken.”ofindestoelvandebarbieromzijnkenvanhetoudeklaslokaalgaanzittenEnkinderenmogenzelfindeschoolban-maarkunnenerookeenklapopgeven.dusnietalleeneenaambeeldtezíén,toegankelijkecollectie.Bezoekerskrijgengeledenalshobby.Hijwildeeenopenenpursang,starttehetmuseumdertigjaarendoen.Mijnvader,eenverzamelaarleenkuntzien,maarookkuntaanrakenhetbelangrijkdatjevoorwerpennietal-Wendy:„Mijnvader,broerenikvindenaanSesamstraatisgewijd.wisselendetentoonstelling,dieinjunikunnenworden,eenrestauranteneenwaaropoud-Hollandsespellengedaanschappenenvoertuigen,eengrootpleineenlandbouwgedeeltemetoudegereed-verschillendeambachtenenheeftverderMuseumtoontdanookmaarliefst160HetOudeAmbachten&Speelgoedkinderenenkleinkinderenvertellen.”spontaanverhalenovervroegeraanhun„Opa’senoma’s,vadersenmoedersgaanTerschuurop,verteltWendyBakker.Ambachten&SpeelgoedMuseuminreactiesleverteenbezoekaanhetOudeaandewand.Benikalzooud?Datsoortbeschilderenis,dathaddenwijvroegerdattegeltjedatdiemevrouwaanhetde-cologne,diehadoma.Envroegerbijopa.Endieeau-ooo,weetjenog?Dieklokhing
Glasgraveren
IndeRegio 34 24juni2022
spulleneentweedeleventebieden.„WevullenmetgemilieustraatinWestmaasomafgedanktebruikbarestaanDennisenanderevrijwilligersbovendienbijdemensenspullenzelfafgeven.Elkezaterdagmorgenwerkplaatsvanhetambachtscentrum.DaarkunnenLinksinhetpandzitdekringloopwinkel,rechtsisdeblijalszeietsvooreenleukeprijskunnenkopen.”creetzichtbaarvoorhetpubliek.Enjemaaktmensenwerkgelegenheidenmakendewaardevanafvalconverminderenwedehoeveelheidrestafval,webieden„Endatisjammer.MeteenCirculairAmbachtscentrumveelwaardevollespullenweg”,zeiSteenbijdeopening.afvaleengrondstofis.Tochgooienwemetelkaarnogpand.„MensenzijnzichersteedsmeervanbewustdatHuibertSteennamensgemeenteHoekscheWaardhetOpwoensdag11meiopende(toennog)wethouderdeloodsaandeAlbertEinsteinstraatinOud-Beijerland.makeencontainerperzaterdag”,zegtHappé,„onvoor-stelbaarwaterallemaalweggegooidwordt.Mensen
Afvalalsgrondstof Wiebijeenwillekeurigemilieustraatrondkijktvaltvande ene verbazingindeandere.Erwordenveelnogbruikbarespullen achteloosafgedankt.IndeHoekscheWaardkrijgtdateen tweedelevendankzijhetnieuweCirculaireAmbachtscentrum.
ConnoBochoven D
hebbensameneenplekgekregeninhetpandDeWaardehandsWarenhuisenhetCirculairAmbachtscentrumdemilieustraatendekringloop.KringloopwinkelTweeHetambachtscentrumiseigenlijkeenschakeltussen
welzijnsorganisatieheefthijditplanopgezet.Zuid-Holland,deRegionaleAfvalstoffenDienstendetebrengen.Samenmetdegemeente,deprovinciescholen,hergebruikvanmaterialenonderdeaandachtSamenCirculair.Allangerishijbezigoveral,vooralopnaarenéénvandetweeprojectleidersbijStichtingvaakalwonderen”,zegtDennisHappé.Hijiskunstepen.„Gewooneenlikverfeneenanderkleurtjedoenvantemakenofomhetgrondigopteknapvooreenanderdebasisomerweerietsnieuwsaarwaardeéénslechtsafvalinietszietishet
Minderrestafval
hebben bijvoorbeeld een nieuw interieur en brengen dan de oude meubels gewoon naar de milieustraat.”
Van tafel naar kruk En daar kunnen Dennis en z’n mensen dus wel wat mee. Afval als grondstof. „Een tafel met een lelijke buts bijvoorbeeld”, vervolgt Dennis, „vaak kunnen we dat mooi repareren en bijwerken en kan het zo de kring loopwinkel in. En als het erg beschadigd is kan het heel goed alsnog een krukje worden. Je moet de mogelijk heden zien. Geef een oud kastje een hippe kleur en het kan weer jaren mee.” Als kunstenaar kijkt Dennis ook naar mogelijkheden om van afval iets kunstzinnigs te maken en via de kringloop te koop aan te bieden. Maar eerst moet het centrum goed op poten staan. „Soms maak ik wel iets voor mezelf. Dan stapel ik bijvoorbeeld curiosa of materialen als glas, tandwielen of blik tot een Voordelenkunstobject.”volop: minder afval, minder grondstofge bruik dankzij recycling én het centrum biedt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werk- en leerplek ken. „We hebben afdelingen voor elektronica, fietsen, kleding, houtbewerking et cetera”, legt Dennis uit. ‘Overal zijn mensen bezig om het te repareren en op te knappen zodat het door kan schuiven naar de win kel. Het zijn allemaal vrijwilligers, gepensioneerden, mensen met een zorgvraag, op dit moment zo’n dertig mensen. Ze doen nieuwe sociale contacten op en heb ben weer iets te doen.” Goede bestemming Het project krijgt een gemeentelijke subsidie. Uit de opbrengst van de verkopen wil men, na aftrek van kos ten zoals huur en energielasten, zaken als gereedschap aanschaffen. Het moet in de toekomst ook mogelijk worden dat mensen zelf met spullen naar het am bachtscentrum komen om het daar te repareren of te vermaken. „Het is fijn dat we nu draaien”, besluit Den nis, „zo kunnen we eindelijk laten zien waar het project voor staat en voor de mensen in de Hoeksche Waard is het goed dat ze weten dat hun spullen een goede bestemming krijgen.” Happé ziet het al helemaal voor zich: mensen die hun spullen waar ze op uitgekeken waren eigenlijk terug willen kopen als ze zien hoe het dankzij een opknapbeurt een kunstzinnig designitem is geworden. „Dan is de kringloop helemaal rond. En dat is precies waar Samen Circulair voor staat.”
>>samencirculairhw.nl asdfageefbeeld VRIJDAG 24 JUNI 2022
Verkoopplannen? Belmijvooreen kennismakingofeen gratiswaardebepaling! NielsWisse T06-10230726 niels@sinke.nl Lokaalbetrokken ‘Persoonlijkeaandacht isvooronshet belangrijkste!’ Onsmagazineal gezien? Haal‘mgratis opbijonskantoorofvraag aandoordeQR-codete scannen. SinkeKomejanhelptal60jaarmenseneenthuis tevindeninZeeland.DatdoenwealsZeeuwse makelaarookinGoesenhaarmooiedorpenmet hetbestewoningaanbod,hulpbijwoningverkoop, aankoopbegeleidingenwoningtaxaties.Bel,mail ofapponsvooreenvrijblijvendekennismaking. Oostwal2CGoes|T0113251000|App06-12402951|Egoes@sinke.nl Henk-JanMinnaard begrafenisverzorging-poppe.nl DienstverleningvoorheelZeeland 0118-616012 (24/7) 06-25244974 ZORG-RESPECT-AANDACHT
warmgevoel.”uwstoel,meteenmooievloereneenspecialisme.„StrakszitutegenieteninzettenenklantenlatengenietenvanzijnwilDannyzijnbedrijf„gewoon”voort-graagteverwezenlijken.”IndetoekomstmetplavuizeneendroomendiehelpikVoorveelmensenisvloerverwarmingeindresultaatnaarwensisvandeklant.maken,vertelthij.„IkgenietmeealshetHetmooievanzijnwerkismensenblijmischetegels.”eenprachtige,lichteikenvloermetkerawww.thuisintechniekzwn.nlinfo@thuisintechniekzwn.nl06-53232237P.D.vanCampenstraat15,Middelburg
THUISINTECHNIEK
Lhoutlook,antracietenvintage.”zijnheelveelmogelijkheden.Trendyisvloerenprachtiginhetinterieur.Ervoordeel.Bovendienstaankeramiek-huidigeenergieprijzenisdateengrootscheeltenergiekosten!Zekermetdedethermostaateengraadjelager.DatDoorgelijkmatigewarmteverdelingkanzegeveneenheerlijkbinnenklimaat.wijleggen,houdendewarmtelangvast;Bouwman.„Dekeramischetegelsdiewarmingzijnlegio,stelteigenaarDannyvoorbijis.Devoordelenvanvloerver-men.GrotekansdathetprobleemsnelThuisinTechniekeenslangsko-VloerverwarmingisHOT!Laatastvankoudevoeteninhuis?
zegtDannyvrolijk.„Hetresultaatwerdabsoluutgeen”zwarte”vloerwilden”,voorbelastingambtenarengewerktdievloerverwarmingvoorzien.IkhebookookdeoverigekamersingefreesdenvaneenbetonvloermetvloerverwarmingenbeneenhoutenvloervervangendooreenwoninginWest-Souburg.„Weheb-Dannyhadonlangseenmooieklusinleesdereviewsmaar.”bespreekbaar.Ikwerknetjesensecuur;zoalshetaanleggenvanelektra,zijnAanvullendeextrawerkzaamheden,gelijkineenbestaandeplavuizenvloer.cementdekvloer,somsishetookmo-aandeslag.„VaakmoetikfrezenineenAlseenklantakkoordgaat,kanDannyeenofferteopmaat.”Nahetgesprekkrijgtdeklantvanmijvanvloerverwarmingmijnspecialiteit.naderingismijnmottoenhetaanleggengunstiguitpakken.Eenklantgerichtebe-lijkeadviezen,ookalsdievoormijnieteenadviesgesprekaanhuis.„Ikgeefeer-vooreenanalysevandewoonsituatieenVoordatDannyaandeslaggaat,komthij
Adviesgesprekaanhuis
ThuisinTechniek: vloerverwarmingspecialist •„Specialistinvloerver-•„Gewooneenaardigevanreviews:neming.Tweevoorbeeldenvriendelijkheidvandeonder-deskundigheidendeklant-zijnzeertesprekenoverdeomgerekendeen10.Klantenmalescorevan5sterren,ThuisinTechniekdemaxi-OpGoogleReviewsscoortmandieklusproblemenoplostmeteengoedeprijs.”warming...Aanrader.” 5sterren ReformatorischDagblad 37 Advertorial
SCHRIJFJEIN!TERDEGEZOMERFAIR2022.NL Ondernemers opgelet 3T/M6 AUGUSTUS VERKOOP Tel:+31113728033 E-mail:info@munerismakelaardij.com www.munerismakelaardij.nl Vraagnaaronze gratis muneris makelaardij Wiltuookviadeze regio-glossy eenuniekedoelgroepontmoeten? Neemdancontactopmetmedia-adviseur PieterFierloos.Hijhelptugraagverder! Tevenshetadresomeenuniekedoelgroep (regionaal)teontmoetenviaRD.nl,Terdege enReformatorischDagblad. PieterFierloos 0651048271 pfierloos@erdee.nl Dekrachtvan eensterkmedium
VolvoXC40Recharge pureelectric Kiesvoordewereldvanmorgen. DeVolvoXC40Recharge;100%elektrisch,0%leder. Meteenvolledigelektrischbereiktot425kmenalle featuresvanGooglebuilt-in.Jeproefritstartbijons. V.A. €44.995 |PRIVATELEASEV.A. €549P.M. SEPPSUBSIDIEMOGELIJK VolvoXC40RechargepureelectricCorevanaf €44.995 (consumentenadviesprijs)of€43.830(fiscalewaarde).Op basisvanVolvoPrivateLeasevanaf€549permaand,incl.btw enexcl.brandstof, o.b.v.60mnd,10.000kmp.j.en6schadevrijejaren.Afgebee ldVolvoXC40RechargepureelectricUltimatevanaf€59.495 .WLTPgecombineerdverbruik:0l/100km,gem.CO2-uitstoot resp.0g/km. CappendijkAuto’sGoes Pearyweg17 4462GTGOES Tel.0113-275000 CappendijkAuto’sTerneuzen Mr.F.J.Haarmanweg49 4538ANTERNEUZEN Tel.0115-697455www.cappendijk.nl
DeSinkeKomejanGroephelptalruim60jaarmenseneenthuistevinden.Datdoen wealsZeeuwsemakelaaropdeBevelanden,WalcherenenSchouwen-Duiveland methetbestewoningaanbod,hulpbijwoningverkoop,aankoopbegeleidingen woningtaxaties.Bel,mailofapponsvooreenvrijblijvendekennismaking. sinke.nl|zwaanmakelaars.nl|bootmakelaars.nl Onsmagazineal gezien? Haal‘mgratisop bijeenvanonzekantorenof vraagaandoordeQR-code tescannen. Uwwoningverkopen? Wegaangraag metuaantafel! Verkoopplannen? Neemcontactopvooreen vrijblijvendekennismakingofkieseen gratiswaardebepaling! Lokaal&persoonlijkbetrokken Goes|Middelburg|Terneuzen|Zierikzee|Ouddorp|Hoeven|Roosendaal Wijdoenhetandersdanjouwbank Wiljehypothekenvergelijkenofwetenwatjemaximalehypotheekis?Jebentbij onsnietafhankelijkvanjouwbankofslechtséénhypotheekaanbieder,wantwij vergelijkennamelijkallehypothekenenkiezenzodebestevoorjeuit. Voornuendetoekomst! Meerweten? BelonzeAfsprakenlijn0118-642007,appnaar0682650175 ofmaakonline24/7eenafspraakophypotheekshop.nl Goes|Middelburg|Terneuzen|Zierikzee|Ouddorp|Hoeven|Roosendaal