Psalm 55:23a
Zorg verlenen aan een ander, misschien bent u daar wel druk mee bezig Als verpleegkundige of als verzorgende. Als mantelzorger of als vrijwilliger.
Maar wie zorgt er eigenlijk voor u? Misschien denkt u: dat heb ik gelukkig niet nodig; ik red me wel. Dat kan natuurlijk in een bepaald opzicht zo zijn. En toch... is het leven niet een strijd?
De dichter van Psalm 55 weet er maar al te zeer van Zijn eigen volksgenoten zijn z’n vijanden. En vooral die ene: die vriend van vroeger die nu een vijand is, een verrader
Wat kan het leven een last worden als je door mensen in de tang wordt genomen. Vooral als het komt van een kant waarvan je het niet zou verwachten
In het Nieuwe Testament haalt Petrus deze tekst aan (1 Petrus 5:7). Daar staat de last die de gelovigen te dragen hebben in het kader van de geestelijke strijd tegen de duivel. Kent u die strijd ook? Dan kun je ook zomaar te maken krijgen met vervolging, zoals Petrus laat zien.
Naast de strijd die Gods kind heeft te voeren tegen de wereld en het eigen ”ik”, is ook het gevecht met de boze een realiteit.
Wie kan je dan ontzorgen? Waar moet en mag je met je last naartoe? Zoals met alle lasten: alleen naar de HEERE. Driemaal wordt in deze psalm Zijn verbondsnaam genoemd.
Vlucht naar Hem met al uw lasten: uw zonden, uw zorgen, uw lichamelijke en psychische moeiten, uw geestelijke strijd. „Ga niet alleen door ’t leven; die last is u te zwaar; laat Eén u sterkte geven; ga tot uw Middelaar ” Er staat een sterk woord: werpen Het mag met kracht gebeuren: pleitend op de belofte dat Hij zal verlossen (vers 17). Christus redt, onderhoudt en ondersteunt de Zijnen
Sterker dan de kwade machten is de kracht van Christus. Nam Hij niet de zwaarste last op Zich: de toorn van God over de zonde? Maar ook de lasten van ziekte en leed droeg Hij Wie vlucht tot Hem wordt werkelijk ”ontzorgd”.
tekst: DS. P.D.J. BUIJS, NUNSPEET
Nog een laatste keer de tekst doorlezen. Check: liggen er wel een paar Terdeges op tafel? De geluidsman voorziet alle gasten van een microfoon. De musici nemen plaats achter hun instrument. „Mag ik stilte op de set?” roept een van de cameramannen door de studio. En dan is het wachten tot het klokslag acht uur is: „Welkom bij Terdege Live.”
Aan het begin van de coronatijd, nu drie jaar geleden, startten we met een wild idee. Inmiddels is Terdege Live een begrip. D.V. 23 maart presenteren we onze 23e uitzending. Dit is de laatste uitzending alweer voor de zomerstop.
Deze keer schuift Rina Molenaar aan. Zij is gasthoofdredacteur van Terdege van 28 maart Ook ambulancechauffeur Corstiaan Batenburg zit aan tafel. Hij maakte onlangs deel uit van de Nederlandse reddingsploeg USAR en zocht tien dagen lang in het Turkse rampgebied naar slachtoffers (zie pag. 48). „Wat mij bijblijft, is het geluid. Bij onweer klinkt de donder in de lucht, maar hier klonk die onder mijn voeten. En dan het schudden... Dat maakt je als mens zo klein; dan ben je nergens.”
PS: Aanwezig zijn bij het Terdege
Oranjeconcert? Kijk op pag. 47.
„Bij onweer klinkt de donder in de lucht, maar hier klonk die onder mijn voeten”
Misschien valt haar interieur wel een beetje binnen de Shakerstijl, zegt Mary Jansen uit Tholen, verwijzend naar de simpele en ingetogen stijl die kenmerkend is voor de Amerikaanse religieuze stroming.
„Zou ’t ons bang vergaan, leer ons vast te staan”
(Nikolaus von Zinzendorf)
„Het grootste wonder is dat de grootste bok nog een lammetje kan worden”
12 PLEEGZORG OP URK
„Hulp bieden zit in de genen van een Urker”
26 RENSKE KARENS
„Het is mooi om studenten voor te bereiden op een werkplek in de zorg ”
48 DIE DOFFE BLIK
Corstiaan Batenburg vertrok met een reddingsploeg naar het aardbevingsgebied
54 PRATEN OVER EEN GEHEIM
Zwaar kan de last drukken van ” een kruis dat het huis niet uit kan”
58 PIEKERAAR EN FLIEREFLUITER
We piekeren het heftigst als we alles in goede banen willen leiden
66 LEREN LANGZAMER TE LEVEN
Anne Marije Baars: „Altijd maar doorgaan, daar ga je aan onderdoor”
08 CONTACT
43 VERVOLGVERHAAL JENTHE
44 ONDER ONS
47 TERDEGE ORANJECONCERT
63 WOORDZOEKER
65 OP JACHT
Zwart-wit verenkleed
74 CULINAIR
Cakejes met pistache
86 KRINGLOOPSCHATTEN
114 DIY
Origamitas
122 PUZZELS
76
GIJSBERT FIERET hoopt 23 maart
51 jaar te worden Wie stuurt hem een kaart? Nieuw Vellerseweg 9, 3771 RA Barneveld.
WYBE (1), broertje van Anna (2) en Julia (2 mnd ), moest twee operaties ondergaan en heeft nog een lange herstelperiode voor zich. Wie verrast dit gezin met post? Fam De Boer, Boekenlaan 22, 4051 GG Ochten.
MARJA NIEUWENHUIJZEN hoopt op 21 maart 60 jaar te worden Ze kijkt uit naar deze speciale dag Marja heeft het syndroom van Down Herman Frantsenhuis, Schiedamseweg 96-100, 3134 BS Vlaardingen.
Hebt u een leuke brief, wilt u iemand bedanken of gewoon iets laten weten? Stuur een mailtje naar redactie@terdege.nl.
Bij huwelijk, jubilea of geboorte leven wij graag mee! Stuur een kaart en wij sturen een kleine attentie terug.
Terdege zet vijf trouwe abonnees in het zonnetje als dank voor hun jarenlange abonnement.
M.B. van den Akker uit Nieuwerkerk a/d IJssel
J. Vermeer uit Opheusden
A.C. Wildeman uit ’s-Gravendeel
A. van Maanen uit Geldermalsen
L.A. Hoekman uit ’s-Gravenpolder
Zij krijgen een cadeau toegestuurd.
Wat
Terdege ALS EERSTE op de mat
Samengestelde gezinnen:
Altijd de KITS bij Terdege
Leuk voor kinderen, maar ook ouderen slaan dit informatieve KINDERMAGAZINE graag open
”Ook in het beste geval
hebben kinderen moeite met de situatie”
Regelmatig LEUKE CADEAUTJES
bij ons magazine
Een gratis KALENDER
bij het dubbeldikke winternummer
Elk nummer geven wij VIJF BOEKEN
weg aan trouwe abonnees
Trouwe puzzelaars krijgen bij elke tweehonderd punten een MOOIE PRIJS
Korting bij onze EVENEMENTEN (o.a. het Oranjeconcert, de vriendinnendag etc.)
In het volgende nummer schrijven we over psalmen We vroegen: welke psalm betekent veel voor u?
WILMAATJE_72: Psalm 45. De wijs en inhoud, zo vol van Gods majesteit en macht
CORRYANNE_LAROS: Psalm
23 De lievelingspsalm van mijn oma. Zij was als een moeder voor mij
CARLAKOSTER1: Psalm 91:5 Ik ben ongeneeslijk ziek Ik mag altijd steunen op God, Hij laat mij nooit alleen.
APARNADEJONG_: Psalm
56:4. Zo voelt geadopteerd zijn Zwerven op aarde Maar God zorgt voor mij
MARJOLEINDENHERTOGSCHIPPERS: Psalm 4:4 gaf troost toen mijn broertje stil geboren werd
CARLIJN_KOK: Psalm 17:8, dit zong mijn opa op zijn sterfbed
BLOMSCHOP: Psalm 52. Ontzondig mij met hysop
CROOLTJEBOVENDORP:
Psalm 139 Hoe je echt gekend wordt door God
G_E_R_D_A_: Psalm 42
Die zongen we ooit met bovenstem in de skilift over het besneeuwde landschap
Volg ons ook op Facebook en Instagram.
AART VAN GENTDoor verlies aan lager wal
Als er een verdachte aangehouden is, melden de collega’s zich altijd in de sluis Zo’n sluis is bedoeld voor de veiligheid, zodat niet iedereen zomaar binnen kan komen Ik zag op de camera dat er een dienstauto aankwam Collega’s haalden de verdachte eruit De een hield de arrestant in bedwang en de ander haalde diverse grote tassen uit de auto Toen ze boven waren, vroeg ik waarvoor meneer was aangehouden Winkeldiefstal, antwoordden de collega’s En de tassen ?
„Dat is zijn volledige huisraad ” Ik keek de verdachte aan en zag een uitgemergeld gezicht Nadat ik hem had ontdaan van zijn boeien, vroeg ik hem zijn jas uit te trekken. Zijn eerste jas was vrij dik Daaronder droeg hij nog drie jassen en een paar truien Onder zijn spijkerbroek had hij twee joggingbroeken aan. Toen ik de verdachte gefouilleerd had, vroeg ik hem zijn schoenen uit te doen De geur om hem heen was niet fris Zijn schoenen werden verwisseld voor slippers en de man kon tekenen voor zijn spullen. Met zijn beddengoed in onze handen liepen we naar de cel Ik bracht de verdachte een bakje koffie en een paar boterhammen Samen met mijn collega doorzochten we daarna zijn huisraad. Dan kom je van alles tegen Spullen van iemand die overleeft in de buitenlucht: veel vieze kleding, oude foto’s, flessen drank en ga zo maar door. Mijn collega vertelde mij dat hij de verdachte kende Door het verlies van een kind was de man aan lager wal geraakt Altijd schuilt er een verhaal achter zo’n persoon Armoede en verdriet zijn echt dichtbij.
Urk is niet alleen op afstand het kinderrijkste dorp van Nederland. Het vissersdorp staat ook aan de top in het bieden van pleegzorg. ”De liefde voor de pleegkinderen is bij ons allemaal in het hart gelegd.”
tekst: HUIB DE VRIES beeld: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN
„Ik heb altijd verlangd naar een groot gezin”
De hal van de pastorie aan het Vooronder in Urk is bezaaid met schoenen, de kapstok kreunt onder de jassen Niet vanwege bezoek; het is de gebruikelijke situatie bij het echtpaar Polinder. Dankzij zes eigen kinderen, in de leeftijd van 27 tot 12 jaar, en drie pleegkinderen „Ik heb altijd verlangd naar een groot gezin”, bekent Germine (54), echtgenote van ds. Henk Polinder (53). Ze raakten met pleegzorg bekend door het contact met pleegouders op Urk, ook binnen hun eigen gemeente: de christelijke gereformeerde Maranathakerk „Het leek me heel mooi om liefde en aandacht te kunnen geven aan kinderen in een moeilijke situatie”, zegt Germine. „Zodat ze de ruimte krijgen om op te groeien tot evenwichtige en zelfstandige mensen Er kwam bovendien ruimte, want Sarah, onze vijfde, ging inmiddels naar school.”
Samen met haar man volgde ze de STAP-cursus voor aankomende pleegouders Tot haar verrassing raakte ze in deze periode opnieuw in verwachting. „Het is niet handig om een zwangerschap te combineren met de komst van een pleegkind; dat mocht ook niet. We hebben wel de cursus afgemaakt. In 2010 is onze jongste geboren.”
Het besluit om pleegzorg te gaan bieden, was daarmee niet van de baan Het echtpaar ging in zee met een algemene pleegzorgorganisatie, mede vanuit het verlangen buitenkerkelijke kinderen in aanraking te brengen met het Woord van God Waarbij langdurige plaatsing hun voorkeur had boven crisiszorg. „We hebben er veel moeite mee als kinderen van gezin naar gezin gaan ”
De drie pleegzusjes kwamen ter wereld in het oosten van het land. In 2011 verhuisde Mila, nu 15 jaar oud, naar de Polinders Zusje Shamaya (14), die aanvankelijk in een ander gezin was ondergebracht, volgde in 2016. In 2019 verhuisde Shenayra (10) van haar moeder naar het pleeggezin op Urk Een vierde zusje en een broertje zijn ondergebracht in andere pleeggezinnen.
De pleegzorg wordt geboden onder verantwoordelijkheid van Triade Vitree, een regionale organisatie voor gehandicaptenzorg, jeugdhulp en ggz. Als het aan Germine had gelegen, waren alle vijf de kinderen naar het Vooronder gekomen, maar Vitree plaatst nooit meer dan drie kinderen uit hetzelfde gezin in een pleeggezin. „Het broertje en zusje komen wel regelmatig bij ons ”
DANKBAAR
De kinderen Polinder stonden van meet af aan
positief tegenover het initiatief van hun ouders. „De liefde voor de pleegkinderen is bij ons allemaal in het hart gelegd”, zegt Germine „Dat is heel belangrijk, want het is niet altijd rozengeur en maneschijn. We zijn dankbaar dat onze kinderen er altijd zo goed mee zijn omgegaan Toen we alleen Mila hadden, boden we ook crisiszorg. Dat kan best heftig zijn, door het gedrag dat deze kinderen soms laten zien als gevolg van traumatische ervaringen Je moet goed overwegen of je dat met elkaar aankunt.”
Aan de andere kant krijg je er veel voor terug, is haar ervaring „Het verrijkt je leven en verbreedt je blik. We beseffen te weinig hoezeer we het mogen waarderen dat er in de meeste gezinnen binnen onze kring nog stabiliteit is We hopen dat er ruimte komt en blijft voor kinderen die niet in hun eigen gezin kunnen wonen. De vraag naar pleegouders is groot ”
Door de overgang naar langdurige pleegzorg kwam het leven van het Urker gezin in rustiger vaarwater De drie pleegkinderen willen in het dorp de naam Polinder dragen. „Ik ervaar het zo dat er zes kinderen onder mijn hart zijn gegroeid en dat er negen in mijn hart zijn geboren”, zegt Germine. Met de vader van de pleegkinderen is er af en toe telefonisch contact De moeder komt eens in de maand naar Urk „De biologische ouders moet je zo mogelijk een plek blijven geven”, benadrukt de pleegmoeder „Dat verdienen ze Het zijn hun kinderen. Ik ben ook van de moeder gaan houden. Niemand kíést voor zo’n situatie.”
Sinds de ouders van de drie zusjes uit de ouderlijke macht zijn ontzet, valt de voogdij over de kinderen onder de William Schrikker Stichting, een organisatie voor jeugdbescherming en jeugdreclassering. Regelmatig komt de aangestelde voogd naar de Polinders om zaken af te stemmen „De relatie is gelukkig erg goed. Dat geldt ook voor het contact met de pleegzorgwerker van Vitree, die ons bijstaat in de opvoeding van de kinderen We weten door verhalen van andere pleegouders dat het heel anders kan. Bij ons is er echt een klik; we worden ook volledig geaccepteerd in onze principes Daarin zijn
„Het is niet altijd rozengeur”
Zijn loopbaan in het onderwijs, als directeur van een basisschool, verwisselde Freek Brouwer in 2014 voor een post als wethouder Intussen is hij bezig aan zijn derde termijn, met in zijn portefeuille onder meer het sociaal domein In tegenstelling tot veel collega’s beoordeelt de ChristenUnie-wethouder het positief dat jeugdzorg tegenwoordig op gemeentelijk niveau is geregeld. „In het verleden wisten we niet wie van onze kinderen hulp kregen Nu hebben we daar wel zicht op. Zeker in een hechte gemeenschap als Urk heeft dat grote voordelen ”
Vanuit zijn ervaring in het onderwijs onderkende Brouwer van meet af aan het belang van preventie „We hebben heel veel geïnvesteerd in schoolmaatschappelijk werk. Dat betaalt zich uit In de provincie
Flevoland zijn we de enige gemeente die de jeugdzorg financieel op orde heeft Zodra je problemen signaleert, moet de juiste hulp worden ingezet. Daarmee voorkom je schade bij het kind en onnodig gebruik van de veel duurdere residentiële zorg.”
De hoge mate van pleegzorg op Urk, vrijwel uitsluitend voor kinderen van elders, verklaart Brouwer uit
de mentaliteit van de bevolking
„Urkers zijn vanuit hun christelijke levensovertuiging sociaal bewogen Dat blijkt niet alleen uit het giftenpatroon, maar ook uit de betrokkenheid op mensen die het moeilijk hebben We kregen hier ineens tweehonderd Oekraïners; die zijn heel goed opgevangen. Er wordt ook enorm veel mantelzorg verleend en vrijwilligerswerk verricht. Dat zit in de genen van een Urker. Het bieden van pleegzorg past in dat plaatje ”
Op 21.500 zielen, van wie de helft jonger is dan 25 jaar, kent Urk ongeveer 100 langdurig geplaatste pleegkinderen. Het vissersdorp staat daarmee in de top drie van plaatsen met pleegkinderen, gerekend per duizend inwoners. „Grofweg kun je zeggen dat 1 op de 200 inwoners van Urk een pleegkind is Landelijk is dat 1 op de 850 ” Brouwer heeft niet de indruk dat financiële motieven een belangrijke rol spelen bij het bieden van pleegzorg. „De belasting is groot. Het zijn vaak kinderen die getraumatiseerd zijn, bij de jeugd-ggz lopen, extra onderwijshulp nodig hebben... Dat vraagt nogal wat, zeker als je ook eigen kinderen hebt ”
AFNAME
Lange tijd stond Urk met stip op
één in het bieden van pleegzorg
De afname is volgens Brouwer niet het gevolg van een tanende bereidheid om kinderen in huis te nemen, maar van aangepaste regelgeving. „Volgens onze regiovisie is opvang binnen het eigen netwerk voor het kind het best. Nog veel mooier is het als kinderen met steun van hulpverleners bij de eigen ouders kunnen blijven wonen. Dat is onze ambitie.”
Door zijn onderwijsverleden weet de Urker wethouder wat het voor kinderen betekent om van school naar school te worden verplaatst
„Kinder- en jeugdpsychiater Peter Dijkshoorn noemt elke uithuisplaatsing een catastrofe In vergelijking met andere landen heeft Nederland enorm veel uithuisplaatsingen; Flevoland zit nog beduidend boven het landelijk gemiddelde Er wordt nu veel meer ingezet op ambulante begeleiding of pleegzorg in eigen omgeving Dat heeft gevolgen voor de pleegzorg op Urk.”
De onder de bevolking levende gedachte dat er financiële redenen waren om langdurige pleegzorg op het voormalige eiland in te dammen, is onjuist, stelt Brouwer met nadruk. „Het is nooit zo geweest dat wij volledig opdraaiden voor de pleegzorgkosten voor kinderen
„Zodra je problemen signaleert, moet de juiste hulp worden ingezet”
van elders Tot 2022 werden onze extra kosten deels betaald door het Rijk, Almere en Lelystad Sinds een jaar is de gemeente van herkomst financieel verantwoordelijk.”
CRISISZORG
De mate van crisisopvang op Urk onttrekt zich aan het zicht van de CU-wethouder „Er is hier altijd plaats voor kinderen die á la minute onderdak nodig hebben omdat het thuis onveilig is De meesten komen uit Lelystad of Almere. In principe voor maximaal een maand, maar dat kan uitlopen ”
In allerlei vormen van overleg blijft hij hameren op het belang van preventie Bij voorkeur via de scholen „Leerkrachten zien snel welke kinderen problemen hebben. Je kunt niet verwachten dat ze ook nog hulpverlener worden, ze hebben al genoeg aan hun hoofd. Ze moeten daarom kunnen verwijzen naar zorgprofessionals binnen de school
De documentaire ”Alicia” toont hoe het mis kan gaan als vroegtijdig ingrijpen ontbreekt Een lief meisje dat uit huis wordt geplaatst en van het ene adres naar het andere wordt gesleept, zie je steeds recalcitranter worden. Omdat ze zich overal moet zien te bewijzen. Zo hoort het dus níét ”
we echt gezegend.”
Het echtpaar koos er bewust voor om niet zelf het wettelijk gezag over de kinderen op zich te nemen „Die mogelijkheid was er, maar het kan de relatie met de biologische ouders bemoeilijken. Een aantal praktische zaken moet je met hen blijven overleggen Dat gebeurt nu door een externe voogd.”
De gestage toename van pleegkinderen in het orthodox-christelijke dorp wekte bij ouders die langdurige pleegzorg bieden het verlangen de kinderen te laten dopen De kerkenraad van de Maranathakerk stelde daarvoor een instructie op, die vervolgens naar de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken werd gezonden Tot vreugde van ds Polinder werd de instructie na een paar kleine aanpassingen van de geformuleerde voorwaarden overgenomen. „Het dopen van pleegkinderen is zodoende in onze kerkorde terechtgekomen.”
ZWAAR MISHANDELD
Adrie (56) en Peter de Borst (60) verlenen in hun tussenwoning aan de Gammels al tien jaar crisispleegzorg, naast de zorg voor vijf eigen kinderen „Intussen is alleen de jongste nog thuis”, relativeert Adrie.
Het eerste pleegkind, een jongetje, leek te zullen blijven, maar keerde na tweeënhalf jaar terug naar zijn ouders. „Dat was wel even slikken. Je gaat je aan zo’n kereltje hechten, maar als het half kan, hoort een kind bij zijn ouders. We hebben nog steeds contact met hem. Het gaat aardig goed.”
Op de schoorsteenmantel prijkt een foto van het ventje, naast een kiekje van een blonde Pools jongen. „Die was tien maanden toen hij bij ons kwam. Hij was zwaar mishandeld Dertien maanden is hij bij ons geweest; het was een heel lief ventje Na die dertien maanden is hij weer naar zijn ouders gegaan; die waren teruggekeerd naar Polen Ik heb nooit meer iets van hem gehoord Dat is een van de moeilijke kanten van crisiszorg.”
Een meisje voor wie ze anderhalf jaar zorg droegen, floreert heel goed „Ze woont bij haar moeder en doet het gymnasium. Toen haar moeder opnieuw trouwde, zijn we voor de bruiloft uitgenodigd. De ambtenaar van de burgerlijke stand prees ons voor de pleegzorg
„Opa’s en oma’s zoenden ons”
„Hulp bieden zit in de genen van een Urker”
die we hadden gegeven. We moesten gaan staan en werden na afloop gezoend door opa’s, oma’s tantes Zo zijn wij helemaal niet, maar we lieten het maar gebeuren. Ze dachten dat we het deden omdat we gelovig zijn. Dat vond ik wel mooi.”
Adrie voelde al jaren voor pleegzorg. Peter, boekhouder van professie, zag het aanvankelijk niet zo zitten. Als alternatief werd Adrie oppasouder. „Op een gegeven moment zijn we vrijblijvend de STAP-cursus gaan doen Ik merkte al snel dat Peter werd geraakt door wat we daar hoorden. Na afloop van de cursus gaf hij aan dat ook hij het nu wel wilde ”
In de loop der jaren bood het hersteld hervormde echtpaar voor kortere of langere tijd onderdak aan pakweg dertien pleegkinderen, onder wie een tweeling Sommigen keerden door een nieuwe crisissituatie voor enige tijd terug. Het huidige pleegkind, zeven jaar oud, zou voor een paar weken komen. Hij is
zorgwerker aan huis. Tussendoor is er contact via telefoon of app. De een ligt je meer dan de ander, maar een slecht contact had ik met niemand Er is ook nooit negatief gedaan over onze levensovertuiging. Je mag je geloof gewoon met de pleegkinderen delen en hen meenemen naar de kerk ”
Met hun huidige pleegzoon lukt dat laatste niet. „We hebben het een paar keer geprobeerd, maar dat was een drama Hij vraagt constant aandacht en verzint van alles om maar niet stil te hoeven zitten. Hij moet plassen, hij heeft dorst, hij heeft pijn… Dat laat hij weten door hardop te praten of kreunende geluiden te maken. Een van ons blijft daarom met hem thuis.”
Een broer en schoonzus die pleegzorg verleenden, stopten ermee „Ik geef niet snel op”, zegt Adrie, „maar het krenkt me wel als biologische ouders ons zien als handlangers van Jeugdzorg, die in hun beleving hun kind heeft afgepakt Ze hebben niet in de gaten dat wij voor hun kindje zorgen.”
Ze kan zich ook verbazen over de beslissingen van rechters die een uithuisplaatsing moeten verlengen of afwijzen. „Hun besluit wijkt soms af van wat volgens Pleegzorg en pleegouders wenselijk is. Het komt ook voor dat kinderen teruggaan naar de vader, terwijl het in onze ogen logisch was dat ze naar de moeder zouden gaan. Of omgekeerd.”
er intussen vijftien maanden. Het jongetje structureel in huis nemen, ziet Adrie niet zitten. „Daarvoor zijn wij te oud en is de problematiek te complex Hij is ten diepste heel lief, maar je weet niet of je hem bij de kop of bij de staart hebt. Hij stuitert alle kanten op Op z’n school, in Lelystad, weten ze ook niet wat ze met hem aan moeten. Daar wordt hij de hele dag begeleid door mensen van Allerzorg.”
Om twaalf uur wordt het jongetje weer naar Urk teruggebracht. Vanaf halfeen moet Adrie hem bezig zien te houden, in haar eentje. „Ik kan hem niet naar buiten laten gaan, want hij denkt dat alles wat hij daar ziet, van hem is Een maand lang heeft hij totaal niet geslapen; dat gaat nog steeds niet geweldig Hij ziet rare dingen, er zit een monster onder zijn bed, hij doet overal de lichten aan Daar word je zeker op onze leeftijd heel moe van. We hebben ondertussen ook al twaalf kleinkinderen die je aandacht wilt geven, en in de zomermaanden help ik een zoon in zijn tuincentrum.”
Sinds ze met pleegzorg begon, kreeg ze zo’n twintig verschillende pleegzorgwerkers over de vloer. „Pakweg eens in de drie maanden komt de pleeg-
GEWELDIG WERK
Ondanks de schaduwkanten werd pleegzorg op Urk dermate algemeen, dat soms niet bekend is of een kind eigen is of van een ander. „Heb je een donker pleegkind, dan is het meteen duidelijk”, lacht Adrie, „maar met een blondje kan het er zo een van het eigen gezin zijn.”
Twee dingen probeerde ze al haar pleegkinderen mee te geven In de eerste plaats dat ze welkom zijn bij de Heere Jezus. In de tweede plaats dat een mens hoort te werken voor de kost. „Dat hebben de meesten van thuis niet meegekregen ”
De nog thuis wonende zoon heeft het inmiddels wel een beetje gehad met pleegzorg. Adrie kan het begrijpen Toch ziet ze op tegen de dag dat hun laatste pleegkind vertrekt „Ik houd van hem En hij van ons; dat zegt hij ook. Hoewel ik de lastige kanten niet ga bagatelliseren, heb ik geen dag spijt gehad van onze beslissing om pleegzorg te gaan geven Het is geweldig werk. Je moet er wel voor voelen en er helemaal voor gaan. Je moet het al helemaal niet doen voor het geld Dan kun je beter iets anders bedenken.”
VOLGENDE KEER: PLEEGKIND OP URK
„Je mag je geloof gewoon delen”
Piekeren neemt de zorgen van morgen niet weg, maar wel de kracht voor vandaag.
Tijd is een vreemd iets Het ene moment beleef je het, het volgende ogenblik is het voorbij. Verleden tijd. Dat realiseer ik me als in een nostalgische bui nog één keer langs ons oude huis rijd. Ter verontschuldiging: ik kwam er praktisch langs Volledig ongepland. Het was maar één keer rechtsaf en toen stoof ik pal op ons voormalige huis af.
Talloze keren eerder ben ik deze straat ingereden En even voelde het alsof ik bijna thuis was Direct daarachteraan de schok: dit is verleden tijd Thuis is nu ergens anders Ik voel me een gast in ‘eigen’ straat Ik durf iets gas te minderen en werp een blik naar links Ons huis staat er nog Of dat wat ons huis was Nu noemen nieuwe mensen het thuis Ze hebben een tl-balk overdwars in de hal gehangen, zo lijkt het Dat voelt een beetje naar, want dat hadden wij niet We zouden ’t nooit doen ook Ik probeer er onverschillig mijn schouders over op te halen: het is mijn huis niet meer, houd ik mezelf voor Al installeren ze tl-balken op de vloer, waarom zou ik me daar druk om maken?
Arien van Ginkel is (pleeg)vader van vier kinderen, onder wie een tweeling, en werkzaam als mediastrateeg
Ik wil de auto stoppen in de straat, even lekker mijmeren Ondanks het donker durf ik het niet Men zal me maar herkennen... „Wat doe jij hier?” zullen ze vragen. „Mijmeren”, zeg ik dan Dat is vast geen goed antwoord Deze jongen heeft geen zin om gezien te worden als iemand die vastzit in het verleden
Toch is mijn auto stil komen te staan voor een huis waar het binnen donker is. Eén minuutje maar, houd ik mezelf voor Tot mijn verrassing zie ik via de spiegel ‘onze’ voordeur opengaan De bewoners komen naar buiten, even de hond uitlaten Gelukkig heb ik mijn verlichting uitgezet. Ik zak nog wat dieper weg achter het stuur. Houd onwillekeurig mijn adem in Bijna gesnapt
Zodra ze de hoek om zijn, start ik de motor Ik heb een nieuw thuis, houd ik mezelf voor. Hier heb ik niets meer te zoeken. En toch heb ik het gevoel dat ik iets heb achtergelaten
Al installeren ze tl-balken op de vloer, waarom zou ik me daar druk om maken?
tekst: ELS FLORIJN beeld: UNSPLASH, MARTHE KOK-ROUKENS
Mijn huis is aan kant, de schemering sluipt langzaam vanuit de hoeken naar het midden van de kamer. De dag is bijna met de zon de avond in gegleden. Ik strijk over het zware wollen tafelkleed, over het gehaakte witte kleedje dat onder de bloempot met het varentje staat Ik heb vandaag mijn kamer een goede beurt gegeven, de gordijnen voor de ramen vandaan gehaald, de kleden geklopt Ik zal zo de lamp aandoen, al worden de avonden al langer Het voorjaar komt eraan
De dagen blijven maar verglijden. Als je jong bent, vertelt niemand je dat je leven genadeloos op een klos gewikkeld wordt, dat de tijd maar doorgaat en doorgaat, dat de seconden blijven tikken, wat er ook gebeurt, hoezeer je ook de tijd terug zou willen draaien.
De tijd terugdraaien. Ik pijnig mijzelf met wat ik dan had gedaan Ik weet het niet, ik weet het niet.
Ik sta op en ontsteek de lamp. De schaduwen kruipen terug in hun hoeken Ik loop naar mijn keukentje en schik totaal onnodig wat aan de kopjes die daar op het dienblad staan te wachten De koffie is al gezet, die wordt warm gehouden op de kachel. Ik heb de melk in de melkkoker klaarstaan. De cake is gesneden.
Ik ga weer in mijn stoel zitten, bij de tafel De krant ligt er. Ik heb de kruiswoordpuzzel nog niet gemaakt, maar ik wil daar nu ook niet aan beginnen Ze kunnen er ieder ogenblik
zijn Met mijn vinger volg ik de lijnen van het kleed. Herinneringen. De geur van koffie, de cake die klaarligt
Ik was achttien,hij eenentwintig Ik was net aangenomen als meid met kost en inwoning en ik stond de koperen bel glimmend te poetsen toen hij langs kwam fietsen
„Zorg dat-tie glimt!”riep hij,bijna achterstevoren op zijn fiets
De volgende keer dat ik hem tegenkwam,was bij catechisatie.Allebei hadden we ons aangemeld om belijdenis te doen
Toen de catechisatie was afgelopen,wachtte hij me op bij de fietsenstalling.Hij stak zijn hand uit en ving mijn vingers in de zijne „Thomas”,zei hij,„en jij,hoe heet je?”
„Anna”,zei ik en ik was blij met de diepe schemer, want een warme kleur trok over mijn gezicht Die avond vroeg hij of hij met mij mee naar huis mocht fietsen,en de week daarop weer.
’s Ochtends,als ik tot aan mijn ellebogen in de warme was stond of de zeep raspte boven de kookwas, dacht ik: verbeeld je maar niets,hij vindt je gewoon aardig,meer niet
Maar ’s avonds,als de schaduwen langer werden en ik me in de dienstbodenkamer omkleedde,legde ik mijn koude handen tegen mijn warme wangen en dacht ik aan de manier waarop zijn haar over zijn voorhoofd viel,dacht ik aan hoe lang hij was en hoe graag ik zou willen dat het zijn handen waren rond mijn gezicht
Op een avond kwam hij aanfietsen,belde aan Ik was al boven.Meneer en mevrouw waren uit.Ik was bezig met mijn laatste werk van die avond: de zojuist stijf gestreken witte was in keurige stapeltjes in de linnenkast leggen.De bel ging nooit zo laat ’s
avonds.Ik streek mijn haar uit mijn verhitte gezicht en liep naar beneden
Toen ik opendeed,stond hij voor me
„Mag ik binnenkomen,Anna?”vroeg hij.Ik moest natuurlijk ”nee”zeggen,want het was ten strengste verboden om een man op bezoek te krijgen,dat had mevrouw voor ze me aannam uitdrukkelijk gezegd. Maar voor ik goed na kon denken,zei ik al: „Ja”
Ik ging hem voor naar de keuken Iedere avond maakte ik voor mezelf een beker chocola Ik schonk wat melk in een kannetje,klopte de cacao en de suiker erdoorheen en zette het op het petroleumstel
Al die tijd was ik me zeer bewust van zijn ogen op mijn rug
„Wil je ook wat chocola?”vroeg ik,zonder naar hem te kijken
„Anna”,zei hij,en zijn stem klonk van veel dichterbij dan ik had gedacht,en ik draaide me om,en daar stond hij,vlak achter me,zodat ik in zijn armen draaide.
„Wil je?”zei hij en ik zei: „Ja,ja”
Hij was zo veel langer dan ik,mijn hoofd paste precies onder zijn kin.We lieten elkaar pas los toen achter mijn rug de chocolademelk overkookte „O! Nee!”schrok ik Hij hielp me opruimen en schoonmaken.
„Welke avond heb je vrij?”vroeg hij
„Zaterdagavond En zondag heel de dag”,zei ik „Dan kom ik je halen”,zei hij.
Eigenlijk heb ik liever niet dat ze komen De dominee, die jonge dominee, wat weet hij ervan? Hij is hier nog maar net. Hij heeft prachtige preken, hoor, daar niet van Het klopt allemaal wat hij zegt. Hij preekt over de liefde, over verlossing, over rechtvaardigheid en schuld en wat hij zegt is waar Ik zit in de kerk en ik hoor de eeuwenoude woorden voorlezen, ik hoor hoe hij het uitlegt, en ik denk: nu zou ik hier iets bij moeten voelen, wat hij zegt is zo mooi en zo rijk. Maar ik voel niets. Ik weet niet eens of ik het nog geloof. En nu komen ze, met z’n tweeën De jonge dominee en de oude ouderling. Hij is ouder dan ik, hij is al jaren ouderling. Ik pieker over zijn naam, maar als ik het al wil opgeven, schiet zijn naam me ineens weer te binnen: Joosse. Ouderling Joosse. Ik vergeet de laatste tijd vaker wat Dingen van nu, die vergeet ik De dingen van vroeger, die vergeet ik niet.
We trouwden in oktober De bladeren verkleurden,ik herinner me de gronderige lucht die opsteeg vanuit de tuinen toen we samen naar de kerk liepen.Het had net geregend en de atmosfeer was doortrokken van een diepe,aarden geur
We woonden het eerste jaar in het bakhuis van een boerderij Alles was piepklein,ons bed paste net in het slaapkamertje,als ik me omdraaide,kon Thomas zich maar beter ook omdraaien,anders lagen we niet lekker
We werkten allebei hard,ik als schoonmaakster, Thomas als metselaar.Het lukte ons om door zuinig te zijn geld opzij te leggen We konden een klein huis kopen aan de rand van het dorp We lachten samen, we stoeiden als niemand het zag,we gingen samen fietsen,samen naar de kerk,het was Thomas en ik,ik en Thomas Dat was genoeg en het was niet genoeg Eén jaar ging voorbij,twee jaar,maar iedere maand moest ik de katoenen lappen uitkoken,stoom in de keuken,tranen in mijn ogen Iedere avond als we samen knielden voor ons bed,vroegen we om een kind
Maar de dagen regen zich als kralen aan een ketting aaneen,werden weken en maanden en jaren,en mijn buik bleef plat.Mijn zussen trouwden en werden zwanger en kregen kinderen,en ik zat met het zweet in mijn oksels en de tranen hoog op de kraamvisites, hield de zachte,warme bundeltjes tegen me aan en wenste zo heftig een kind van ons samen dat het zeer deed
Toen kwam de tijd dat ik de hoop verloor.Dat ik ’s avonds niet meer meebad,maar mijn gedachten af liet dwalen Ik werd ouder en ouder en de jaren gingen voorbij.Als ik mezelf in de spiegel zag,zag ik het veel te zware verdriet diep in mijn ogen De lijnen in mijn gezicht werden dieper Het stoeien samen was afgelopen.Het zwijgen tussen ons groeide.We leefden de dagen omdat we niet anders konden, we werkten,we aten,we hadden onze vrienden, we gingen naar de kerk,maar tussen ons in stond levensgroot het verdriet om het gemis: het kind dat er niet was
Ze bellen aan. Ik haast me naar de deur. In stemmig driedelig zwart zijn ze, zoals het een ouderling en een dominee van onze kerk betaamt. Ik had liever dat ze er wat minder stijf uitzagen Ouderling Joosse is slager, hij werkt
ondanks zijn leeftijd nog in de zaak van een van zijn zoons. Ik zou me meer op mijn gemak voelen als hij gewoon in zijn kiel en zijn werkbroek kwam Nu zien ze er zo hoog boven mij uittorenend uit
De dominee steekt onmiddellijk zijn hand uit. „Dag, vrouw Bronkhorst ”
Ik geef hem ook een hand Gladde, kleine handen heeft de dominee. Ik voel aan zijn handen dat hij het niet gewend is om zwaar werk te doen Ouderling Joosse geeft me ook een hand Zijn hand voelt meer als de mijne: vereelt, met verdikkingen op de gewrichten.
Ik loop voor hen uit naar de kamer „Gaat u zitten”, zeg ik. Ik loop naar de keuken en schenk de koffie in de kopjes. Mijn handen trillen Ik schik de cake opnieuw op de schaal Ze zijn gaan zitten, zie ik vanuit het keukentje, de dominee op de stoel waar Thomas altijd zat, ouderling Joosse op de stoel van Rob
Ik dacht dat ik in de overgang was.Ik dacht er niets van dat mijn maandelijkse ongemak wegbleef Ik was bijna veertig De hoop op een kind was allang vervlogen,ijl opgelost in twintig jaar wachten.Alleen ’s nachts,als ik wakker was,voelde ik soms nog die moederhonger: een kind van ons,van Thomas en mij, met mijn lach,met zijn ogen,om vast te houden,om mijn neus in een zacht kindernekje te duwen,een kind van hem en mij,een kind van mij,helemaal van mij
Ik had doorlopend honger Ik kwam aan Mijn rokken en jurken pasten niet goed meer „Ik word net als mijn moeder”,klaagde ik tegen Thomas,„tonnetjerond”
Het was de buurvrouw die het tegen me zei „Anna, weet je zeker dat je geen kind verwacht?”
Ze was bij mij op de koffie en op het moment dat ze het zei,wist ik dat het zo was Ik had er zelf geen moment aan willen denken,op durven hopen,maar toen ze het zei,begon ik te huilen en ik streelde mijn groeiende buik
Ik zei niets tegen Thomas,maar ging naar de dokter Hij bevoelde mijn buik.„Vijf maanden,schat ik”,zei hij „Proficiat”
Die middag wachtte ik tot Thomas thuiskwam Ik hoorde zijn klompen klossen op het klinkerstraatje. Hij hing zijn jekker op,kwam op zijn kousen de
kamer binnen
„Thomas”,zei ik Ik begon te huilen
„Wat is er?”zei hij,en met een paar stappen was hij bij me,hield me vast Ik leunde tegen zijn schouder
„We krijgen een kind”,zei ik
Hij duwde mij van zich af.„Wat? Anna,waar heb je het over?”
„Een kind”,zei ik,en ik legde mijn hand op mijn buik, „echt waar,we krijgen een kind.”
„Wilt u koffie?” vraag ik. Het melkkannetje en het suikerpotje met het zilveren lepeltje plaats ik strategisch tussen hen in Natuurlijk willen ze koffie. Ik presenteer de cake. Ik ben blij dat ik even bezig kan zijn. Als ik bezig ben, hoef ik niet te praten En ik wil niet praten, al komen ze daar wel voor Natuurlijk Ze willen weten
hoe het met me gaat.
„Hoe bevalt het de dominee h begin ik zelf maar het gesprek De dominee praat. Hij vertelt. hier naartoe. Hoe hij geroepen nog jong Hij gebaart met zijn blanke, smalle handen. Ouder zwijgend bij. Hij heeft zijn ko Het kopje was te klein voor zi te handen. Hij kon het oortje Ik had hem een mok moeten de cake gegeten, zijn hand ero zijn pak te kruimelen. De dom cake nog eten. Die praat veel. Het is ouderling Joosse die de de dominee eindelijk toe is aa cake. Hij kijkt mij aan, een re onderzoekende blik, vanonde wenkbrauwen. Hij heeft een z den stem, die ondanks dat alles om ons heen stil maakt, het gepraat van net wegvaagt „En, hoe gaat het nu met u, in deze omstandigheden, vrouw Bronkhorst?”
Hij werd geboren op Goede Vrijdag De beval-
hier in ons dorp?”
k
. Over zijn weg n is. Wat is hij n handen, die rling Joosse zit er ffie gedronken. ijn scheefgewerkniet vasthouden. geven. Hij heeft onder om niet op minee moet zijn
e vraag stelt als an zijn koffie en echtstreekse, r zijn borstelige zachte, beschei-
ogen,mijn
ling kostte me bijna mijn leven Dagenlang moest ik plat blijven liggen omdat ik zo veel bloed had verloren.Maar de dagen waren licht en levend,het kind dronk aan mijn borst Een jongen Rob,noemden wij hem,naar de vader van Thomas Eindeloos kon ik naar hem kijken.Hoe hij sliep,hoe hij zich uitrekte,ik liet mijn vingers over zijn tere gezichtje glijden Wonder Godswonder Nooit zong ik overtuigder mee met de psalmen dan toen.Alles in mijn hart vloeide over van vreugde Thomas was ook dol op hem,nam hem graag mee,maar het bleef mijn jongetje Ik stopte met schoonmaakklussen Heel mijn leven was voor mijn kind Met uitgestoken wijsvinger leerde ik hem de wonderen van deze wereld toen hij net kon lopen: kijk,een duif Roekoe Een koe Wat doet de koe? Goed zo! Hij groeide op,zijn vaders ogen mijn lach
WORDT VERVOLGD
Ze ontwikkelde een dorstlessende ijslolly voor nierpatiënten, zoekt naar verbetering in de zorg voor kinderen met kanker en was het achterliggende jaar
zorgambassadeur voor duurzaamheid. Even rust nemen lukt Renske Karens maar zelden. ”Er is zo veel te doen en te ontwikkelen in de zorg.”
tekst: HUIB DE VRIES beeld: TINEKE VAN DER EEMS
Tijdens de snelle rondleiding door het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie wordt Renske Karens-van Vliet (39) van alle kanten begroet Een kinderoncoloog attendeert haar in het voorbijgaan op een slim idee voor medicatie dat hij heeft aangedragen. Een interim-manager voor IT-zaken wil binnenkort even met haar sparren
Dat ze in de zorg zou gaan werken, wist de verpleegkundige uit Veenendaal al op de basisschool Als jong meisje ging ze al mee naar het verzorgingshuis waar haar moeder hoofdzuster was. „Ik ben door haar goed gedrild ”
Van vwo 4 stapte ze over naar havo 5, om zo snel mogelijk met de hogere beroepsopleiding verpleegkunde te kunnen beginnen. Na het afronden van de studie volgde ze de specialisatie oncologie Aansluitend begon ze in een Rot-
terdams ziekenhuis de opleiding voor ic-verpleegkundige Met een halfjaar was ze weer weg, vanwege de sfeer „Als je geen plezier in je werk hebt, moet je iets anders gaan zoeken.”
Het leek haar een geschikt moment om het roer eens om te gooien „Mijn probleem is dat ik alles leuk vind.” Door te googelen op ”commercieel verpleegkundige” kwam ze bij een farmaceutisch bedrijf
„Wat vaak ontbreekt, is het lef om ideeën te realiseren”
terecht. „Daar kreeg ik een interne verkooptraining waarmee ik het zorgveld weer in kon, maar met een heel ander perspectief: mijn target zien te halen ”
De artsen bij wie ze over de vloer kwam, reageerden enthousiast. „Ze waren gewend aan verkopers die uitsluitend voor de omzet gingen. Ik was oprecht benieuwd naar het effect van onze middelen ”
Vanwege haar belangstelling voor oncologie werd ze benoemd tot productspecialist op dit terrein „Ik zat aan tafel bij oncologen die meededen aan onderzoek naar het resultaat van nieuw ontwikkelde chemotherapie en immunotherapie. Dat gaf me inzicht in de wijze waarop de patiëntenstudies worden opgebouwd Enorm interessant ”
In de avonduren behaalde ze haar hbo-diploma voor middenmanagement. Kort voor haar trouwen, in 2009, stapte ze van de farmacie over naar RST Zorgverleners. „Van die twee jaar in het bedrijfsleven heb ik nog steeds plezier Ik bekijk de dingen met liefde voor zorg, maar door een zakelijke bril.”
Begin 2014 trad ze in dienst bij het Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede, als teamleider op de afdeling nefrologie Met collega’s ontwikkelde ze daar de dorstlessende ijslolly ”Frodio”, waarmee ze de Maria ter Welle Prijs 2015 in de wacht sleepte Namens de afdelingen nefrologie en cardiologie nam ze het bijbehorende bedrag van 10 000 euro in ontvangst „Iedereen heeft wel een idee waarmee de zorg kan worden verbeterd. Wat vaak ontbreekt, is het lef om het gewoon te realiseren.”
Het verzoek om te solliciteren naar de vacature voor teamleider bij
het oncologisch centrum van het ziekenhuis gebruikte ze om een oude wens te vervullen. „Ik wilde graag de masteropleiding innovatiemanagement doen Tot die tijd gebruikte ik vooral mijn enthousiasme en doorzettingsvermogen om dingen te bereiken Als teamleider van het oncologisch centrum mocht ik op kosten van het ziekenhuis die dure studie gaan volgen, naast mijn werk Achteraf denk ik: hoe is me dat gelukt? Volgens mijn kerel was het niet leuk. Een groot deel van mijn vrije tijd zat ik achter de laptop.”
De mogelijkheden om iets met haar nieuwe diploma te doen, waren in Ede relatief beperkt Opnieuw sloeg ze aan het googelen, nu met de zoekterm ”oncologie en innovatie”. Meteen verscheen het net geopende Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie op het scherm. Het sollicitatiegesprek verliep niet doorsnee. Na vijf minuten opperde de zorgmanager om een rondje door het centrum te maken „Op het balkon vroeg hij me of ik mijn beslissing al had genomen. De volgende dag heb ik gebeld dat ze op me konden rekenen.”
Het eerste wat ze deed in het specialistische centrum, was het samenstellen van een team op de afdeling hematologie. „In de opstartfase werkten alle verpleegkundigen door het hele gebouw Ik was bezig met van alles en nog wat: van protocollen tot houders voor closetrollen Dat is het leuke van een opstartfase.”
Nadat de afdeling op poten stond, volgde een interim-klus op de afdeling voor stamceltransplantatie. „Heel leerzaam. Je werkt daar met gespecialiseerde verpleegkundigen,
Sinds maart 2022 is ze programmaleider zorginnovatie en ”chief nursing information officer” (CNIO) „Ik houd me bezig met het hele zorgterrein, van onderwijs tot kwaliteit. Als CNIO vervul ik de brugfunctie tussen de zorg en geschikte IT-toepassingen ”
De stem van verpleegkundigen en paramedische professionals moet worden gehoord, benadrukt de zorginnovator „In mijn eerste week bij het Máxima stelde ik daarover een vraag aan onze bestuurder Rob Pieters Bleek er nog geen verpleegkundige adviesraad te zijn. Anderhalve maand later belde hij me op De inspecteur kwam op bezoek en daar hoorde een gesprek met de voorzitter van de VAR bij. Of ik dat wilde doen
Ik heb ingestemd onder de voorwaarde dat ik die raad mocht opzetten In de visie die ik schreef is vastgelegd waar we over vijf jaar willen staan. Zo gaan we ons nadrukkelijker als internationaal centrum presenteren. We krijgen regelmatig buitenlandse kinderen. Dat vraagt om een goede aansluiting bij hun taal en cultuur ”
De zorgprofessionals die bij het Prinses Máxima Centrum worden opgeleid, doen tegelijk kleinschalige onderzoeksopdrachten „Wat kunnen we pro-actief doen aan misselijkheid? Hoe kunnen we het kind meer laten bewegen? Zo brengen we de zorg op een hoger peil.” Over de betekenis van technologie in de zorg oordeelt de bevlogen verpleegkundige positief. „Dezelfde hoeveelheid werk moeten we met steeds minder mensen
die hoog complexe zorg verlenen.”
doen. Het afgelopen jaar kregen we bloeddrukmeters die de waarden automatisch inschieten in het elektronisch patiëntendossier. Dat scheelt tijd. De toekomst is dat je op eigen telefoon of smartwatch je waarden kunt meten, ongeacht waar je je bevindt.”
Zo nodig schakelt ze studenten van hogescholen en universiteiten in. „Samen met verpleegkundigen toetsen ze aangedragen ideeën Ik vind het leuk om hen daarbij te begeleiden en hun te laten zien dat ze met hun inzet echt iets bijdragen aan dit centrum ”
GASTLESSEN
Tussen de bedrijven door geeft ze zo nu en dan gastlessen op het
me even met rust te laten. Het was een leuk gesprek, met positief resultaat ”
Een jaar lang hield ze zich met drie mede-ambassadeurs bezig met duurzaamheid in de zorg „Ik was niet zo’n greeny, dus om meer zicht op de materie te krijgen, heb ik eerst vier studenten gevraagd het Máxima Centrum te analyseren op het gebruik van plastic.”
Dankzij haar netwerk kreeg ze de mogelijkheid om tijdens de Utrecht Science Week het thema voor het voetlicht te brengen. Dat gebeurde in de vorm van een hackathon, waarbij teams van deelnemers zeer gericht binnen een dag oplos-
multidisciplinaire samenwerking bij thema’s die het eigen domein overstijgen Neem de riolering van een ziekenhuis. Het zou waterleidingbedrijven heel veel geld schelen als afvalwater bij het ziekenhuis wordt gefilterd, maar de ziekenhuizen hebben daarvoor geen geld beschikbaar ”
Inmiddels tekende het Prinses Máxima Centrum de ”Green deal voor de zorg”. „Ook wij kunnen de druk op het klimaat verlagen Door te focussen op meer digitale zorg neemt het aantal reisbewegingen af Een van de gedroomde innovaties is het thuis afnemen van bloed via een vingerprik, waarna een apparaat de gevraagde waarden in het dossier zet. Kind en ouders weten dan direct of een behandeling wel of niet kan plaatsvinden. Dat bespaart nodeloze ritten.”
Hoornbeeck College. „Het is een mooie taak om die studenten voor te bereiden op een werkplek in de zorg, en daarin een rolmodel te zijn Als je gepassioneerd over je werk vertelt, ontstaat vanzelf een wisselwerking. Ze stellen me alle mogelijke vragen ”
Ook op nationaal niveau verdiende Renske Karens inmiddels haar sporen Het achterliggende jaar werd ze bekend als zorgambassadeur. „De selectie kostte wel geduld en doorzettingskracht Na drie pogingen ben ik geselecteerd.” Het sollicitatiegesprek voerde ze digitaal, vanuit Portugal. „Daar leidde ik voor de jeugdbond van de Gereformeerde Gemeenten een Koers-kamp voor jongeren. Ik heb die gasten op het hart gedrukt
singen bedenken voor aangereikte uitdagingen
„We hadden 2500 euro ter beschikking, dat is natuurlijk niets, maar de locatie en de hackathon werden gefaciliteerd vanuit het Utrecht Science Park. We hebben zestig professionals uit relevante sectoren gevraagd: van afvalbewerker tot arts en verpleegkundige, van ambtenaar bij het ministerie van VWS tot farmaceut, van fabrikant tot wetenschapper. Samen gingen we om tafel, op zoek naar reële oplossingsrichtingen.”
De uitkomst liet zien dat er een fors gat is tussen de urgentie op de bestuurlijke agenda en de zichtbare resultaten op de werkvloer.
„Vaak door het ontbreken van
De eindpresentatie van de Zorgambassade werd gehouden in het Rijksmuseum. „Het was heel gaaf om ons verhaal daar te kunnen presenteren Het leverde bovendien aanvragen op voor presentaties bij andere partijen, van de Nederlandse Zorgautoriteit tot verenigingen van specialisten.”
In april mag ze een voordracht houden op een congres voor radiotherapeuten en radiologen. „Over de vraag hoe zij duurzamer kunnen werken Best spannend, maar ik ga ernaartoe met de mindset van Pippi Langkous: dit heb ik nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan ”
In haar man heeft ze een tegenhanger. „Henk Jan werkt al 22 jaar bij de Kantoorspecialist in Veenendaal, als accountmanager. Veilig en vertrouwd. Door mij treedt hij soms buiten zijn comfortzone Het
„De Heere heeft mij gaven gegeven waardoor ik veel met kinderen en jongeren mag doen”
leiden van Koers-kampen doen we geregeld samen. Daardoor ontdekte hij tot zijn verrassing hoe leuk hij dat vindt. We zijn net terug van een winterreis uit het Zillertall, in Oostenrijk Het was weer zó genieten. Die jongeren confronteren je met vragen waarmee ze je een persoonlijke spiegel voorhouden.”
Zelf heeft ze geen kinderen. „Ja, dat vind ik soms moeilijk. We zijn bijna veertien jaar getrouwd en ik ga naar de veertig Natuurlijk geeft dat soms vragen. Wie zal er in de toekomst voor je zorgen? Maar ik laat me er niet door meeslepen. De Heere heeft mij gaven gegeven waardoor ik veel met kinderen en jongen mag doen Ik geniet ook enorm van mijn werk als dirigent van kinderkoor Immanuël in Lunteren, waar ik eind 2023 mijn twaalfenhalfjarig jubileum hoop te vieren.”
Ze heeft dit jaar ook veel te reizen „Tijdens de coronapandemie kwam er niet van, dus nu ga ik voor verschillende onderwerpen op pad. Naar San Francisco, Valencia, Bratislava, in het najaar voor een congres naar Canada ” Henk Jan heeft geleerd zich te schikken. „Hij weet inmiddels met wie hij getrouwd is, al moet hij bij onverwachte uitstapjes soms wel even schakelen.”
De maaltijden zijn in ieder geval geen probleem Koken doet hij het hele jaar door. „Hij vindt dat hij het beter kan dan ik, en dat is ook zo Daarom laat ik het graag aan hem over. Elke dag geniet ik van een heerlijke maaltijd.”
„Het is mooi om studenten voor te bereiden op een werkplek in de zorg”
Lezen: Lukas 16:19-31
God kent uw hart! Deze woorden zijn de sleutel voor de uitleg van de gelijkenis van de arme man en de rijke Lazarus. Aan de hand van Gods Woord doorlichten we eerst het hart van de arme man en dan dat van de rijke Lazarus.
De rijke is in alle opzichten godsdienstig Hij is een verbondskind, heeft de Bijbel, kent Abraham, bidt en is bewogen met zijn familie. Wat een geestelijk kapitaal bezit hij! Toch doorstaat hij de toets van Gods Woord niet. Jezus hanteert Gods Woord als een toetssteen. De Heiland laat geen tittel of jota –geen punt of komma– van Gods Woord vallen Eerder zullen hemel en aarde vergaan dan dat Hij ook maar iets aan Gods Woord zal wijzigen (17). Jezus lijkt zelfs de norm van Gods Woord aan te scherpen, zo maakt Hij duidelijk aan de hand van Zijn uitleg en toepassing van het zevende gebod (18).
Laten we het leven van de eerste man leggen naast de norm van de Schrift Ogenschijnlijk klopt het plaatje, toch struikelt zijn leven over een opmerking ergens in Gods Wet: „Er zal geen bedelaar onder u zijn; want de HEERE zal u overvloediglijk zegenen in het land dat de HEERE uw God u ten erve zal geven om hetzelve erfelijk te bezitten ” (Deuteronomium 15:4) Lazarus blijft in de poort, en krijgt geen toegang
Stelling: Het ware
tot Gods zegen in het huis van deze rijke man Hoewel God hem alle mogelijkheden heeft geschonken, brengt hij dit gebod niet in praktijk. Hij wil dat niet En dat weet God God kent zijn hart. Het ontbreekt hem aan naastenliefde. Wie struikelt in het tweede gebod, dwaalt ook in het eerst gebod; God liefhebben boven alles Heeft deze man God lief? Nee!
Pijnlijk om te lezen hoe deze man een wonder stelt boven de betrouwbaarheid en eenvoud van Gods Woord Volgens hem is het bezit van de Bijbel niet genoeg. Lazarus moet daarom opstaan uit de doden om zijn familie te waarschuwen Gebeurt dat niet, dan gaan ze verloren Hij verwerpt Gods Woord en daarmee God zelf door een wonder hoger te achten dan Gods belofte. En u? Hoe waardeert u het Evangelie? Of wacht u op iets dat nooit zal komen? God kent uw hart, zo laat Hij merken. Bijvoorbeeld nu, door deze meditatie. Daarom: „Gelooft Zijn heil en troostrijk Woord! Verhard u niet, maar laat u leiden!”
geloof in Gods beloften is een vat vol tegenstrijdigheden. Een zondaar is in Christus arm én rijk, schuldig én vrijgesproken, dood én levend, versmaad én gekroond, twijfelmoedig én zeker, zondaar én rechtvaardig
Lezen: Psalm 113
God kent het hart van de arme man en van Lazarus. Jezus legt hun leven naast de toets van Gods Woord. Hij legt uit waarom de arme man verloren gaat en Lazarus behouden wordt. Waarom is Lazarus in de hemel?
Op het eerste gezicht heeft deze zieke, onreine bedelaar alles tegen. In ieders oog is hij verloren. Maar God kent Lazarus’ hart. Hij legt uit waarom Lazarus behouden is Het antwoord op deze vraag is de naam van de bedelaar: Lazarus. Van alle mensen die in Jezus’ gelijkenissen voorkomen, draagt alleen deze bedelaar een naam Dat is opvallend! Deze naam geeft toegang tot het geheim van zijn leven. De naam Lazarus betekent: ”Alleen op Gods hulp aangewezen!” Met het geven van deze naam benoemt de Zaligmaker het leven van deze bedelaar. God kent zijn hart, en benoemt zijn leven: „Hij is alleen op Mijn hulp aangewezen!”
Deze man bedelt dus bij God De toets van Gods Woord bewerkt in hem de houding van een bedelaar. Omdat hij niet kan voldoen aan de volmaakte norm van Gods gebod, strekt deze man zijn lege hand uit tot God. Hij toont God zijn armoede en smeekt Hem om hulp. Daarom is deze bedelaar rijk God is zijn rijkdom, Gods Evangelie zijn kapitaal Door het benoemen van
het leven van deze rijke man kantelt in één keer de gelijkenis. Niet het oordeel van mensen, maar dat van God geeft de doorslag (15).
Jezus plaatst deze twee mensen voor God, Die hun harten kent. Het leven van de een, dat zoveel indruk maakt onder de mensen, heeft in Gods oog geen betekenis Om die reden geeft God hem geen naam; arme man!
Het leven van de ander, dat onzichtbaar blijft onder de mensen, kent God wel. Gods Zoon noemt hem daarom: Lazarus Gods Woord heeft deze man in zijn armoede voor God geplaatst. Deze bedelaar is rijk in God. Rijke Lazarus!
Om aan de hoge eis van Gods gebod te voldoen, heeft Lazarus Gods hulp nodig Om met Gods zegeningen om te kunnen gaan, is hij op Gods hulp aangewezen. Kortom: voor alles bedelt Lazarus dagelijks aan Gods genadetroon om Gods hulp. Zijn armoede is zijn rijkdom, begrijpt u? God ziet zulke bedelaars en spreekt hen aan door Zijn Zoon Bedelaar, hoort u uw naam?
Ds. C.P. de Boer is christelijk gereformeerd predikant te Sliedrecht en docent aan het HHS te Amsterdam
Heeft God uw leven al benoemd, kent Hij u bij uw naam?
Iemand verliezen die je lief is, is aangrijpend Op zulke ingrijpende momenten moet er ook veel worden geregeld. Juist daarin willen wij u terzijde staan. Wij zijn een kleine onderneming, doen ons werk vanuit christelijk oogpunt en verzorgen alleen begrafenissen. Wilsbeschikkingboekjes zijn bij ons gratis verkrijgbaar om uw wensen ten aanzien van uw begrafenis vast te leggen. dag en nacht bereikbaar
Enkele weken geleden werd de Eusebiuskerk te Arnhem in gebruik genomen, na elf jaar in de steigers te hebben gestaan Ondanks de hoge kosten die de restauratie met zich meebracht, waren de meeste stedelingen ervóór, evenals alle politieke partijen Helaas bestaat er weinig behoefte om er diensten te houden. Volgens de directrice zijn dat er hoogstens nog zes per jaar Zij betreurt dit, omdat kerkdiensten toch de ziel van de kerk zijn. Daarbij komt dat het mooie orgel in de kerk juist zo geschikt is voor de gemeentezang. Jarenlang werd het in Amsterdam door de beroemde Jan Zwart bespeeld. Toen kerk en interieur bij de Slag om Arnhem verwoest werden, kwam dat orgel vanuit de overbodig geworden hersteld evangelisch lutherse kerk naar de Gelderse hoofdstad Had het aan Johannes Fontanus, de reformator van Gelre en predikant van Arnhem gelegen, dan was het orgel overigens verdwenen. Argumentatie:
„Alles wat tot wereldse lusten en geilheid des vleses strekt, behoort uit de kerk te worden geweerd, waar het Evangelie des kruises en de doding van de oude mens moet worden gepredikt; in hoog bedroefde en gevaarlijke tijden, zoals wij tegenwoordig beleven, behoort men geen vreugdespel aan te richten maar veelmeer zakken aan te trekken”. Voordat de restauratie van start ging, werden er allerlei opties te berde gebracht om de kerk te behouden. Aanpassing tot moskee werd genoemd als mogelijk-
heid Gode zij dank is dat idee niet serieus genomen. Ook waren er die opperden een ijsbaan in de kerk te realiseren De Eusebius zou dan Iceseubius gaan heten. Een ”frisse blik”, noemde iemand dit plan, dat gelukkig ook van tafel ging Thans wordt de kerk gebruikt voor exposities en bezichtigingen, waarbij de toren, die voorzien is van een lift, een ware attractie vormt. De Eusebiuskerk onthult veel historische feiten en bepaalt ons bij de vervolging van de protestanten in het begin van de Reformatie. Het praalgraf van de hertog van Gelre mag mooi zijn, diens optreden ten opzichte van de zogenaamde ”ketters” was minder fraai Hij liet zelfs een geschrift tegen het opkomend lutheranisme verschijnen, getiteld ”Van der verveerlicken aenstaende tijt Endechristes”
Een revanche op Luther, die zelf de paus de antichrist noemde. Ook de herinnering aan Fontanus wordt
door middel van een gedenkplaat levend gehouden Daarbij worden we er naar Hebreeën 13:6 op gewezen deze voorganger te gedenken. Feit is dat Arnhem in zijn dagen wel ”klein Geneve” werd genoemd, vanwege het reformatieprogramma dat voor de hele burgerlijke gemeente gold
Toen na een vorige restauratie, in 1963, de kerk weer in gebruik werd genomen, publiceerde J H Stolk een boekje over de wederopbouw. Hij schreef: „Arnhems Grote of Sint Eusebiuskerk is hersteld, zijn toren welhaast voltooid. Om de kerk krioelt het verkeer, bruist de slagader van het moderne leven, leeft het van dag tot dag zijn alledaagsheid. Wat betekent zulk een machtig gebouw in onze tijd? Wat is, wat zal de functie zijn van Arnhems hoofdkerk in toekomende tijden…? De ontwikkeling van het kerkelijk leven in Nederland kan zorgen baren: men kan met zorg vervuld zijn voor de toekomst Kathedralen in deze tijd! „Palaces for a forgotten King” noemde een Engelsman ze eens. (….) Weer is de kerk opgebouwd als opgebouwd als uiting van lofprijzing aan God om doorgegeven te worden aan geslachten na ons ( ) Tot die dag dat God alles zal zijn in allen. Dan is zelfs de St. Eusebius, dan is zelfs het allerschoonste van mensenhanden van geen nut meer! En ik zag geen tempel in dezelve; want de Heere, de almachtige God is haar Tempel, en het Lam.”
Ds. Al-Chalabi: „Ik wil niet terug naar de wereld. Dat gebeurt met camera’s in de kerk”
Hij voelt zich bij tijden zendingspredikant in eigen land. Ds. M. T. Al-Chalabi (39) lijdt
aan ”de verwereldlijking en oppervlakkigheid” in reformatorische kerken. Ook de camera’s in verschillende kerkgebouwen zijn de predikant van de gereformeerde gemeente van Hilversum een doorn in het oog. ”Ik wil niet gedwongen worden om mee te doen aan datgene waarvan ik als oud-wereldling afstand nam.”
tekst: AD ERMSTRANG beeld: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN
In een hoek van de royale woonkamer in de vrijstaande woning in Nieuw-Loosdrecht ligt baby
Samuël tevreden in de box. Op het moment van het gesprek, begin februari, is hij vijf weken oud Het jongetje -tweede kerstdag geborenis al twee pond gegroeid. Op zijn geboortedag moest de vader verstek laten gaan in de kleine gemeente van Hilversum. „In alle vroegte diende hij zich al aan ”
In de middaguren wordt de baby geboren. „Het huishouden wordt nu naar zijn wens bestierd”, glimlacht de predikant Hij en zijn echtgenote zijn vol blijdschap over de komst van hun kind „We hebben er een verantwoordelijkheid bij, maar dat vervult ons met vreugde.”
Het is niet in alle opzichten een gemakkelijke periode, die van de zwangerschap. Mevrouw Al-Chalabi is wekenlang aan bed en bank gebonden: „Hyperemesis gravidarum, extreme misselijkheid”.
Al bij de eerste echo is de dominee vol verwondering Hij kan urenlang naar het beeld van een miniem vruchtzakje kijken. „Mèt de ziel het prilste begin van het scheppende werk van de Heere. We hebben er echt om gebeden. Het is noodzakelijk te bidden voor de baby, zodra je weet dat je vrouw in verwachting is. Vanaf het allereerste begin.” Hij neemt het kleintje even op zijn arm „We hebben het gehad uit de hand van de Heere. Je gunt hem een nieuw hart, want je weet dat het uiteindelijk ook sterven wordt Het zou het grootste zijn als we, op de jongste dag, beiden aan dezelfde kant zouden staan. Dan zullen we niet meer naar elkaar kijken, maar alleen naar Christus.”
Als hij Samuël doopt, verwijst de dominee naar het lijden en sterven van Christus „Je weet dat je kind in zonde ontvangen en geboren is, maar dat kan een vaderhart al niet begrijpen Echter, uit een onreine
kan geen reine geboren worden. Ook het opofferen van een kindje kan een vaderhart niet aan Dat geeft enig besef van de onbegrijpelijke goedheid van God die Zijn eigen Zoon niet heeft gespaard Het is mijn begeerte in mijn werk daarop te wijzen.”
alleen voor de buitenwacht. „Ik ben losgescheurd van Brakel en tot verbazing van iedereen naar Hilversum gegaan.”
Hij neemt het beroep aan, voordat de brief van de gemeente arriveert „Ik wist niet eens dat ik daar op tweetal stond.” Al enkele weken daarvoor beseft hij losgescheurd te zijn van gemeente in de Bommelerwaard Op vrijdag wordt hij vanuit Hilversum gebeld met het bericht dat er een beroep op hem zal worden uitgebracht. „Ik kreeg er op zaterdag werkzaamheden mee en in de nacht van zondag op maandag kwam de Heere over.”
Al voor zijn huwelijk spreekt ds. Al-Chalabi regelmatig in zijn preken over het ongeboren leven „Gedrongen door de wijze waarop in de samenleving met het ongeboren leven wordt omgegaan Een baby in de moederschoot lijkt vaak nauwelijks waarde meer te hebben. De Bijbel leert ons dat de hemel straks gevuld zal zijn met kinderen die nooit hebben kunnen praten en belijden. Ze hebben geestelijke lessen in de baarmoeder geleerd en zullen vooraan staan. Er zullen er bij zijn die misschien wel meer hebben geleerd dan het meest geoefende kind van God dat op aarde heeft rondgewandeld. Een indrukwekkende gedachte ” De naam Samuël verwijst naar de periode van de Richteren. „Ook dat was een duistere tijd, net als nu Moet je dan wel kinderen willen, zo vroegen de mensen zich toen en nu af Hanna mocht daar overheen zien Zij had verwachting van het Levende Kind.”
Het echtpaar is nog niet zo lang geleden verhuisd Afgelopen najaar betrok het een woning in het Gooi, nadat ds. Al-Chalabi een beroep naar Hilversum had aangenomen Zijn tweede plek, nadat hij bijna zes jaar verbonden was aan de gemeente van Brakel Geheel onverwacht, niet
De verbazing bij anderen heeft mede te maken met de omvang van de gereformeerde gemeente van Hilversum. Was Brakel al geen grote gemeente (ruim 400 leden- en doopleden), Hilversum is nog veel kleiner. „Om precies te zijn: 166 zielen”, weet de predikant „Ooit was de gemeente twee keer zo groot.” De gemeente heeft niet eerder een eigen predikant gehad Hoewel een behoorlijk aantal leden woonachtig is in de mediastad zelf, is er sprake van een streekgemeente „Er komen gezinnen uit Loenen aan de Vecht, Huizen, Naarden, noem maar op.”
ZEKERE ONTSPANNING
Velen hadden verwacht dat AlChalabi nog eens een beroep zou aannemen naar een van de zustergemeenten in de Verenigde Staten of Canada Verschillende malen bezocht hij daar gemeenten en ging hij er voor. Toen corona uitbrak, zag hij echter geen mogelijkheid om af te reizen vanwege de eis van vaccinatie. Toch bleven de beroepen komen uit vanaf de overkant van de oceaan Bedachtzaam: „Ik had het ook niet uitgesloten dat ik daarnaartoe moest. Maar het heeft niet zo moeten zijn ”
Zijn nieuwe omgeving is sterk geseculariseerd. „Ga maar na, Huizen had eerder een oudgereformeerde
„Je woont hier in het Gooi echt midden in de wereld”
gemeente en in zowel Hilversum als Bussum was eerder een gereformeerde gemeente in Nederland Vooral in Huizen woonde vroeger veel volk van God. Veel mensen uit deze omgeving zijn weggetrokken richting de Veluwe. Dat zagen ze een beetje als het beloofde land. Als ik op de Veluwe kom, word ik vaak aangesproken door mensen die vertellen dat zij of hun ouders vroeger in Hilversum of omgeving hebben gewoond. Er heeft wat dat betreft echt een exodus plaatsgehad.”
Of de al jaren voortgaande krimp van de gereformeerde gemeente van Hilversum zich zal voortzetten?
„Er zijn positieve en hoopgevende ontwikkelingen De huizen zijn bijna onbetaalbaar voor jongeren in deze regio, maar een groep uit de kerk zet zich voor hen in Als ze een oud huis kunnen bemachtigen, verbouwen de leden dat gezamenlijk en knappen ze het op Mensen willen hier om begrijpelijke redenen graag blijven wonen. De gedachte om de schouders eronder te zetten is ook voortgekomen uit de drang om het eigen schooltje te behouden. Dat telt nu 40 kinderen, vroeger waren het er 240.”
De jeugd is erg betrokken. „Ik heb twee heel kleine catechisatiegroepjes. Met acht of negen jongeren. Dat maakt het heel persoonlijk.”
Het is een hele toer voor de kerkenraad om een geschikte pastorie te vinden. „Een rijtjeshuis in Hilversum kost al gauw 5,5 ton En dan heb je nog geen studeerkamer ”
Uiteindelijk valt het oog op een vrijstaand huis in Nieuw-Loosdrecht, in een aan het plassengebied gelegen wijk, ongeveer 6 kilometer verwijderd van de stad. Het staat dan al geruime tijd te koop
Het valt het echtpaar niet zwaar om de landelijke omgeving van de Bommelerwaard te verruilen voor de wereld van het Gooi. „De mensen zijn vriendelijk en we voelden ons gelijk op onze plek, ook al bezoekt
hier vrijwel niemand een reformatorische kerk. „Je woont echt midden in de wereld ” Zijn echtgenote moest even wennen aan de drukte. „Maar we werden gesterkt door de gedachte dat we hier moeten zijn” De kleine gemeente geeft hem een zekere ontspanning. „Ik heb best wel gezondheidsproblemen gehad Dat staat niet los van mijn lijden aan hetgeen er om me heen gebeurt.
Het zag er vijftien jaar geleden niet naar uit dat Al-Chalabi predikant in de Gereformeerde Gemeenten zou worden. De zoon van een Irakese vader en een Nederlandse moeder groeide op in een seculier gezin en stond in 2002 en 2003 op de lijst van Leefbaar Nederland voor de Tweede Kamerverkiezingen Al-Chalabi hield van muziek en voetbal en kwam in 2008 via een collega voor het eerst van zijn leven in aanraking met de kerk. Hij bezocht vrijwel alle kerken, van Mormonen tot allerlei gemeenten in de gereformeerde gezindte en meer evangelische stromingen. Hij wist niets van reformatorische kerken, dacht dat kerkenraadsleden in het zwart beveiligers waren, wist zich geen raad met een doorgegeven rol snoep en kende de Bijbel niet Hij vertelt liever niet meer over zijn vroegere leven en radicale bekering, zo heeft hij al eerder laten weten. Zijn verhaal deed hij in de voorbije jaren enkele malen voor groepen jongeren en ook tijdens een gemeente-avond in Brakel kwam zijn verleden ter sprake. „Inmiddels komen de wormen en de maden eruit”, verklaart hij zijn terughoudendheid als het gaat over zijn eertijds en radicale bekering. Feit is dat zijn gezondheid in zijn jonge jaren blijvende schade ondervond: Door diverse blessures op het voetbalveld en longletsel dat hij opliep toen hij ternauwernood kon ontsnappen, terwijl zijn appartement in brand stond
Ds. M. T. (Tarek) Al-Chalabi (1983) groeit op in Boskoop als zoon van een Irakese vader en een Hollandse moeder. Hij studeert bestuurskunde en is enige tijd werkzaam bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Via een collega komt hij in 2008 voor het eerst van zijn leven in aanraking met de kerk. Al-Chalabi bezoekt vrijwel alle kerken en ontvangt in 2010 in de gereformeerde gemeente van Bodegraven de volwassenendoop.
In 2012 -hij woont dan in Genemuiden- laat het curatorium in Rotterdam hem toe tot de studie voor predikant. In 2016 neemt hij een beroep aan van de gereformeerde gemeente van Brakel en in 2022 van de gemeente van Hilversum.
Ds. Al-Chalabi is gehuwd met Joanne Al-Chalabi-van Tuijl. Samen hebben ze een zoontje.
Zijn roeping voor het predikantschap liep anders dan verwacht. Al-Chalabi meldde zich bij het curatorium vanwege zijn roeping tot het ambt en gaf aan een betrekking te hebben op het werk in de zending „Door omstandigheden besloot het curatorium me later beroepbaar te stellen voor het geheel van de gemeenten ”
Een beroep van de zending blijft uit. Jammer? „Aan de ene kant wel, maar anderzijds misschien niet Als ik zie hoe het kerkelijke leven zich ontwikkelt, voel ik me nu soms in
maar raak het nooit kwijt.”
De verwereldlijking, die hij als geen ander kent, dringt steeds verder door in de reformatorische kerken. „Ik heb het dan niet alleen over uiterlijkheden, maar ook een oppervlakkige godsdienstige beleving, de gemakkelijke gang naar de bediening van het Heilig Avondmaal en de manier waarop dat gebeurt. Ik mis de notie van een prediking vanuit het welbehagen Men is erop gericht om bij Jezus te komen en ik hoor weinig dat we met God verzoend moeten
met tal van zaken waar we ons verre van moeten houden. Persoonlijk ben ik van mening dat deze beeldendienst niet thuishoort in Gods huis, de werkplaats van de Heilige Geest. De kansel staat in een directe lijn in verbinding met Gods rechterstoel Het doet afbreuk aan de dienst om daar camera’s neer te zetten Het legitimeert bovendien het gebruik van andere media en het is daardoor een glijdende schaal. Je kunt het jongeren dan ook niet kwalijk nemen als ze andere uitzendingen gaan bekijken.” In zijn vorige gemeente wordt de camera geweerd en in Hilversum is dat eveneens het geval. Glimlachend: „Camera’s genoeg in Hilversum, op het mediapark, maar niet in ons kerkgebouw.”
En er blijven momenten dat je zending kunt bedrijven. Zo was ik eens op reis door Amerika, toen ik wat at in een truckersrestaurant. Ik raakte aan de praat en op een gegeven stonden die mannen om me heen en vroegen me een preek van tien minuten te houden. Op een stoel heb ik hen daar verteld over de enige Weg ”
Of, onlangs, tijdens een begrafenis. „Er was vrijwel niemand die iets van een kerk wist De mensen kwamen overal vandaan, tot zelfs uit Chili. „Begin maar”, werd tegen me gezegd, in een volle ruimte tussen staande en zittende mensen ”
HOBBELPAARDCHRISTENDOM
De wereld van zijn eertijds blijft hem evenwel achtervolgen, bekent hij. Hij laat zich eens tijdens een preek ontvallen dat melodieën en teksten van de muziek van zijn eertijds, heavy metal, hem nog steeds te binnen schieten op de meest ongemakkelijke en tere momenten.
„Onderaan de kanseltrap, tijdens het preken, bij het uitspreken van de zegen.
Dat gebeurt nog. Ik word bij dat soort zaken door de Heere geholpen,
worden ” In zijn prediking gebruikt hij een enkele maal de omschrijving „hobbelpaardchristendom.” „Men meent iets te hebben, maar komt niet vooruit. Dat is het kenmerk van een hobbelpaard. Dat blijft ondanks alle beweging stilstaan Het beweegt veel en maakt een hoop geluid, maar het is helemaal niets.”
De drang naar vernieuwing en verandering doet hem pijn. Vooral de komst van camera’s in de kerk tijdens de corona-epidemie zit hem hoog. „Die zijn op een aantal plaatsen blijven staan en nu is het zover dat ik niet hoef te komen als ik er geen gebruik van wens te maken Daarmee word ik gedwongen om terug te keren naar de wereld die ik nog niet zo lang geleden achter me heb gelaten.”
Hij wijst op een synode-uitspraak waarin wordt opgeroepen uiterst terughoudend te zijn met het gebruik van internet. „Ook predikanten als dominee Van Aalst, Moerkerken en eerder Lamain hebben zich terecht uitgesproken tegen het gebruik van beelden tijdens de eredienst De camera wordt op verschillende plaatsen gebruikt voor uitzendingen via YouTube, een werelds platform
Er zijn ook positieve zaken te melden „Ik ga met veel vreugde voor in diensten van de Gereformeerde Bijbelstichting. Verder kom ik graag in een gebouw als De Til in Giessenburg. Daar tref je vogels van allerlei gevleugelte die in eenheid rondom de bevindelijke waarheid bijeen komen Het valt mij vooral op dat er dan zoveel jeugd is. Jonge mensen die eerlijk behandeld willen worden onder het geklank van de oude en beproefde waarheid. Dan kom ik opgewekt thuis.”
Dat maakt dat hij niet somber is over de toekomst. „De tekenen van de tijd zijn geen verrassing, want die staan in het Woord De eerste wereld was heet van de zonde en verging door water, deze wereld is verkild en zal vergaan door vuur Staan we dan bij de schapen of bij de bokken? Het grootste wonder is dat de grootste bok nog een lammetje kan worden Ik moet doen waartoe de Heere me geroepen heeft. Gods welbehagen gaat gelukkiglijk voort Ik ben zeer verblijd als ik mensen tegenkom die niet weten hoe ze zalig moeten worden Hen wil ik graag vertroosten, bemoedigen en voortleiden op het smalle pad. Dat is de Weg, de Waarheid en het Leven ”
„
Op een stoel heb ik truckers verteld over de enige Weg”
• Ambachtelijk en vers
Binnen 48 uur een glimlach!
• Bedankje, jubileum, beterschap, enz
• Een feestje om te krijgen
• Ook voor zakelijke verrassing momenten
• Actiecode koekenbox KOEKENBOXTD (25%)
www vindiklekker.net
06 - 15 39 71 64 | Genemuiden
Genniiet v vaan n d de ruusstt, , d de r ruimte e en n d de e o omgevinng g
Verjaardag? Bied een cadeaubon aan van hotel Inkelshoes!
In het mooiste stukje heuvelland
Reserveer nu voor het nieuwe seizoen.
Epen, Zuid-Limburg | 043-4551742 | www.inkelshoes.nl
Vanaf D.V. 9 maart gaan onze deuren weer open na een rigoureuze verbouwing.
Wij heten u van harte welkom om de winkel én de nieuwe voorjaarscollectie te komen bewonderen!
Met ons vertrouwde personeel voorzien wij u graag van een passende outfit Van
Jenthe (45) is met haar man Maarten (48) en hun kinderen Jos (18), Laura (16), Lindy (13) en Heidy (12) verhuisd naar de bergen op de grens tussen Oostenrijk en Slovenië, waar het gezin gastenverblijven heeft ingericht in een eeuwenoude boerderij.
Leven met gasten is nooit saai. De vakantiegangers verrijken ons bestaan Elke aankomst blijkt een nieuwe verrassing Telkens weer gaat er een wereld open En de vreemdeling van vandaag kan zomaar een stamgast in de toekomst zijn Keer op keer ontstaan er bijzondere gesprekken, soms zelfs nieuwe vriendschappen. Een enkeling blijkt wel heel veel impact te hebben
Het begon op een warme namiddag, afgelopen zomer
Ze reden voor in een open auto, keken me vanonder hun petten vrijmoedig aan en vroegen honderduit tijdens de koffie in de schaduw van de oude appelboom
In afwachting van familieleden die nog onderweg waren, bezichtigden de gebroeders alvast hun appartement En ik tikte een berichtje in onze gezinsapp: „D’r arriveren hier zojuist twee ”bad boys” met een petje in een cabrioletje, jongens Kan iemand van jullie Laura even opsluiten ?”
Het was maar een grapje. Maar toen de familie tien dagen later weer boekte voor de komende zomer, bekroop ons het vage vermoeden dat we een van die gasten weleens ver vóór het volgende hoogseizoen hier zouden kunnen terugzien
Inderdaad was hij erbij toen we op tweede kerstdag dwars door de ijzige wind over de schitterende sneeuwvlakten van de Dobratsch stapten Samen met ons schoof hij kort daarna in de winternacht rond het kampvuur, om daar de oudejaarsdienst te beluisterden Zo gingen we met een opnieuw uitgebreid gezin het nieuwe jaar in En Laura bleek niet de enige te zijn die Tom in haar hart gesloten had. Op deze koude zaterdagmorgen is hij onderweg zonder dat zij het weet Maarten pikt hem op van het
vliegveld en dropt hem bij de Tannenteich, het meertje vlakbij, waar hij zich verscholen zal houden totdat wij Laura naar haar zaterdagbaantje hebben gebracht Vanmiddag wil hij haar op haar werk verrassen. Ze heeft geen idee Ze mist hem en heeft niet heel veel zin om aan de slag te gaan In haar mooie serveersterkleren staat ze somber uit het raam te staren in de richting van de bosjes waarachter de Tannenteich zich bevindt Inclusief haar vriendje! Ze moest eens weten...
Ik sla een arm om haar heen „Even volhouden De tijd gaat snel, joh Voor je het weet, zie je hem weer ” Zodra de auto met Maarten en Laura is verdwenen, loop ik naar het balkon Met een glimlach kijk ik uit over het besneeuwde landschap Liefde is een mooi ding in deze donkere wereld. Het duurt niet lang of een vreemd geluid nadert Even kan ik het niet plaatsen, maar het moet met Tom te maken hebben Algauw zie ik een figuurtje dichterbij komen, een kleine koffer achter zich aan slepend Dat is wat ik hoor: de wieltjes van zijn bagage op het pad! Moeizaam sjouwt hij de berg op Als hij, eenmaal dichterbij, mij ontdekt, klinkt zijn stem helder door de vrieslucht: „Hé!”
Hij blijkt bijna te zijn bevroren, daar bij de Tannenteich Hij schurkt met zijn rug tegen de warme tegelkachel aan, wrijft in zijn verkleumde handen Het duurt even voordat hij niet meer zit te trillen Later die dag is Laura aan de beurt Als zij na afloop van haar werk in het restaurant op haar schouder wordt getikt en zich omdraait, begint ze van top tot teen te bibberen Zo veel impact kan een gast nu eenmaal hebben
Volgende keer: Uit de winterslaap ontwaakt
Voor ”Onder ons” kunt u een foto en een korte tekst inzenden: Onder Ons Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn; redactie@terdege.nl
Let op: er kan een lange wachttijd zijn.
1.
Op 17 maart zijn onze lieve papa en mama 12,5 jaar getrouwd. Dankuwel papa en mama, voor alles wat u de afgelopen jaren voor ons heeft gedaan. Liefs, Hannah, Daniël, Rebekka en Nathanja Kaashoek
Op 25 maart zijn onze lieve ouders en opa en oma, Wout en Marry Brand-Meerkerk, 40 jaar getrouwd! Van harte gefeliciteerd en Gods onmisbare zegen toegewenst voor de toekomst Van jullie kinderen en kleinkinderen. Westeinde 26B, 3366 BM Wijngaarden
Marieke van der Hart woonde op 18 februari 40 jaar bij Siloah in ’s-Gravenpolder We feliciteren
Marieke van harte met dit jubileum en we hopen dat ze nog vele jaren bij ons mag wonen Marieke heeft eerst in De Beukelaar gewoond en de laatste jaren in Woonlocatie De Boog
Lieve papa en mama, van harte gefeliciteerd met jullie 12,5 jarig huwelijksjubileum op 10 maart Liefs van Anna, Eva en Daan Olthuis.
Annelies Sinke (50) heeft jarenlang gewerkt als afdelingsmanager in de kledingbranche. Toch wilde ze meer werken vanuit haar hart, ze koos uiteindelijk voor een carrièreswitch.
Werken waar je hart ligt
‘Ik had geen papieren voor de zorg en ben bij Cedrah begonnen als gastvrouw Gewoon om te kijken of hier mijn hart ligt, dat was snel duidelijk! Ik heb mijn opleiding voor verzorgende IG bijna afgerond en heb geen dag spijt Ik voel me hier gezien en gehoord en krijg alle ruimte om te ontwikkelen’
Gevoel van thuis
Annelies wil haar cliënten iedere dag het gevoel van thuis geven Ze heeft gekozen voor Cedrah omdat ze zelf ook gelovig is. ‘Ik wilde werken in een omgeving met christelijke waarden Het is erg fijn om elkaar hierin aan te voelen Als ik merk dat mensen ergens mee zitten, kunnen we samen bidden en zingen. Laatst vroeg een bewoner mij of ik uit de Bijbel wilde lezen De woorden die ik las, bemoedigden mijzelf ook De bewoner viel rustig in slaap en ik dacht: ja, dit hoort ook bij je vak Ik gun iedereen dat je uit mag delen, maar ook dat
je mag ontvangen.’ Annelies vindt het mooi dat ze er voor de oudere bewoners kan zijn: ‘Niet alleen medisch gezien, maar juist ook door gesprekken’
‘Het mooiste moment van de dag vind ik als je binnenkomt bij de bewoners. Je bent hun eerste aanspreekpunt van de dag. Je ziet hoe hun stemming is en kunt daar een positieve invloed op uitoefenen’, glimlacht Annelies. ‘Doordat er vertrouwen is, kun je dichter bij elkaar komen. Ik doe dit werk echt met mijn hart.’
Op je werk een zegen zijn voor anderen?
Solliciteer nu via cedrah.nl/werkenbij Benieuwd hoe
jouw werkdag
er uit kan zien?
Bekijk de video
Terdege organiseert D.V. 26 april een oranjeconcert in De Basiliek in Veenendaal. Het thema is: “Oorlog en vrede”.
20.00 UUR
MUSICI: Regimentsfanfare “Garde Grenadiers en Jagers”
SPREKER: Ds. J. Kommerie, legerpredikant
Terdege-abonnees: € 12,50
Niet-abonnees: € 17,50
Kinderen t/m 14 jaar: € 6,00
Ben je abonnee van Terdege? Dan ontvang je € 5,00 korting op het ticket voor volwassenen Kortingscode: ORANJE2023
Bestel kaarten via terdege.nl/concert of scan onderstaande code.
meer
Corstiaan Batenburg: ”We hebben
mensen gehoord dan de twaalf die we konden redden...”
Om half acht ’s morgens wordt ambulancechauffeur Corstiaan Batenburg wakker; diezelfde avond staat hij in Turkije. Tien dagen lang zoekt het lid van de Nederlandse reddingsploeg USAR in het rampgebied naar slachtoffers van de aardbeving. ”Voor twaalf mensen hebben wij echt het verschil gemaakt.”
MAN MET HET BABY’TJE IN ZIJN ARMEN VERGEET IK NOOIT MEER”
Het gezin Batenburg zit midden in een verhuizing als Corstiaan op maandagmorgen bericht krijgt dat het USAR-team (zie kader pag. 53) mogelijk wordt ingezet. „Het vooralarm was om twee minuten over zeven verzonden, maar dat las ik een halfuurtje later. Toen keek ik mijn vrouw aan Zij zei: „Je moet gewoon gaan. Om tien uur kwam het echte alarm en anderhalf uur later stond ik in Zoetermeer Daar kreeg ik een medische check. De spullen werden nagekeken en alles werd ingepakt In Eindhoven checkten we in en ’s avonds vlogen we naar Adana. Dinsdagmorgens moest ik nog zes uur met de bus naar Hatay ” Hatay ligt ver van het epicentrum van de aardbeving. „Ik
dacht: We gaan naar een gebied waar niet heel veel aan de hand is. Maar dichter bij de stad kwamen we in de file te staan met een hele rij ambulances, politieauto’s, brandweerwagens en vrachtauto’s met kranen Toen zagen we ook gebouwen die waren ingestort. Dat werd steeds gekker toen we door de stad reden.”
SNELLE REDDING
Buiten de stad sloeg de groep het kampement op. Een deel van het USAR-team ging op verkenning uit en waarschuwde algauw de mensen op het basiskamp dat zij overal geroep hoorden
„We kwamen in het donker aan Overal waren mensen aan het graven Wij begonnen in een gebouw dat scheef stond, maar waar we nog wel veilig aan het werk konden. In het trappenhuis zouden twee mensen van 79 en 80 liggen. Tenminste, er was in het Engels met hen gesproken
”Dat er voortdurend keuzes moesten worden gemaakt, is schrijnend.”
en dat had men begrepen Achteraf bleken het een jongen van 17 en een vrouw van 28 te zijn. Daar zijn we toen op in gaan zetten De trap was door de binnenmuur gezakt en daaronder lagen ze. Beetje bij beetje hebben we heel die trap moeten afhakken. We gingen constant in groepjes van twee het gebouw in Twee aan twee, want anders ben je iedereen kwijt als het gebouw instort. Uiteindelijk konden we de betonijzers doorslijpen en toen zagen we ze Voordat je erbij kunt, ben je drie uur bezig. Dat is een snelle redding ”
ZWARE NASCHOK
De voormalige beroepsbrandweerman solliciteerde in zijn brandweertijd bij de USAR. „In 2010 ben ik voor het eerst ingezet, bij de aardbeving in Haïti Dat was heftig en ik dacht toen: Niets kan dit overtreffen. In 2015 ben ik naar Nepal gegaan, waar ook een aardbeving geweest was.”
Naschokken in Haïti deden Batenburg trillen op zijn luchtbed „Hier in Turkije was het veel erger. Ik voelde het ook als ik liep of stond. Één keer hebben we echt een zware naschok gehad. We waren toen allemaal in het basiskamp in een tent Wat mij bijblijft, is het geluid. Bij onweer klinkt de donder in de lucht, maar hier klonk die van onder mijn voeten En dan het schudden Dat maakt je als mens zo klein; dan ben je nergens.”
KEUZES MAKEN
Schrijnend noemt Batenburg de keuzes die voortdurend gemaakt moesten worden „Dan zeiden mensen: „Hieronder liggen mijn kinderen” Wij vroegen: „Wanneer heb je hen voor het laatst gehoord?” „Een paar uur geleden, maar als we roepen, reageren ze
nog ” En als ze dan riepen en niemand reageerde…
Dan lieten we de honden eroverheen lopen Die speurden alles af, maar roken niets. We moesten dan toch verder. Of we hoorden inderdaad mensen, maar konden niets doen. Wij zijn wijk voor wijk, straat voor straat door de stad gegaan Op een bepaald moment kwam er iemand naar ons toe die zei: „Ik heb nu contact met iemand ” „At this moment?” „Yes, at this moment ” Ik ben samen met een collega gaan kijken. De man liep naar een gebouw dat enorm scheef hing en toen hij in het Turks riep, hoorden wij iemand terugpraten. Maar toen ik omhoogkeek, zag ik een groot kozijn schuin naar beneden hangen. Als er een naschok kwam, zou dat recht op de plaats vallen waar wij moesten graven. Vervolgens vroegen we aan de man onder het puin: „Waar ben je?” We kregen te horen dat hij in een douche op de derde verdieping zat En wij stonden op de vijfde verdieping. Hij zat dus onder twee dikke lagen beton… Dan staat alles op scherp Wat gaan we hiermee doen? Het gaat uren duren met het gevaar dat alles instort. Dan moet je mensen dus teleurstellen ” Toen we naar beneden liepen, kwam er een groep militairen omhoog Er stapte een man naar voren en die zei: „Ik ben de kapitein van deze groep en dat is mijn vader die daar ligt. Ik ga hem wel redden ” Dat snap ik! Toen zijn we meegelopen en hebben we enkele adviezen gegeven. We zijn niet meer terug geweest, dus ik weet niet hoe dit is afgelopen.”
Het USAR-team redde uiteindelijk twaalf mensen; het hoogste aantal dat het team ooit heeft gered. „Voor die twaalf hebben wij echt
het verschil gemaakt Maar ik denk ook: We hebben er meer gehoord dan deze twaalf en we hebben ze niet allemaal kunnen redden ”
CHRISTELIJKE WIJK
Batenburg, die in zijn hervormde gemeente in Hardinxveld-Giessendam jeugdouderling is, vond het bijzonder dat hij met het team in een christelijke wijk in Hatay kwam. „God bless you, zeiden de mensen daar Wij kwamen iemand tegen die vertelde dat hij de pastoor in die wijk was. Hij vertelde: „Wij proberen ook in deze situatie een lichtend licht te zijn ” Schitterend!
Het gedrag was daar anders. De mensen waren meer berustend Ze deden wat ze konden, ook voor de anderen daaromheen. In eerste instantie hadden we dat niet door, maar later viel het ons op. Ook de niet-christelijke collega’s merkten het: Deze wijk is toch anders Christenen zijn daar een minderheid, toch waren ze vol goede moed Wij kregen eten en drinken aangeboden. Alles wat ze zelf nauwelijks hadden, boden ze toch aan, omdat ze zo blij waren dat we er waren.”
LIEVE MEISJE
Het was een goede missie, vindt de 38-jarige ambulancechauffeur. „We hebben veel gedaan Dat merkte ik pas achteraf. Op het moment dat wij daar liepen, dacht ik: Hadden we dit niet moeten doen? Hadden we daar niet moeten zijn? Na afloop van de inzet gingen wij debriefen in Malaga Daar hebben we een documentaire gezien die over ons werk is gemaakt. Pas toen hadden we met z’n allen iets van: Wat heftig, wat we hebben gedaan De situaties die in de documentaire naar voren kwamen, herkende iedereen
Ben jij klaar voor verandering ?
jezelf te creëren.
0187 217 800 info@arjannehameeteman.com I www.arjannehameeteman.com
Bij EMG werken we met overtuiging vanuit een missie We rusten christenen toe, maar hebben ook een woord voor de wereld. Daarnaast is het ook gewoon gezellig. In een goede sfeer doe je werk met méér waarde Wil jij dat ook? Dit zijn onze vacatures:
• Redacteuren
• Grafisch vormgever
• Administratief medewerker
• Online marketeer
• Business analist
• Stagiaires redactie en commercie
Kijk voor meer informatie en alle vacatures werkenbijemg.nl
Een beeld krijgen van het werken bij EMG? Bekijk de ervaringsvideo’s!
van de reddingsgroepen Alle dilemma’s, allemaal dezelfde dingen. De ondertiteling van de documentaire maakte dat het bij ons extra binnen kwam. Een voorbeeld: Tijdens het werk in Turkije, liep er een tolk met ons mee Als iemand zei: „Daar ligt mijn lieve meisje van zes jaar onder het puin”, dan vertaalde de tolk: „Er ligt iemand van zes jaar”. Maar juist de woorden in de ondertiteling kwamen bij ons binnen „Daar ligt mijn lieve meisje ” Als ik op straat bezig ben met een reanimatie, dan ben ik gewoon aan het werk Voor de mensen die staan te kijken, is dat heel anders Die hebben meer tijd om het op zich in te laten werken. Zij ervaren het veel heftiger Dat is bij deze missie in Turkije eigenlijk ook zo. Tijdens het werk kijk ik er met een professionele blik naar ”
In Turkije hield Batenburg een dagboekje met tijden en gebeurtenissen bij op zijn telefoon. „Dat heb ik in Haïti geleerd ” Tijdens het interview spiekt hij af en toe even in zijn aantekeningen. „Soms moet ik nu al foto’s terugkijken om te weten hoe iets ook alweer was.”
DOFFE BLIK
Één beeld staat Batenburg vooral voor ogen: „Met z’n zevenen, achten, liepen we een wijk in en twee of drie bleven er dan bij de vrachtwagen. Op een gegeven moment stonden we –aanvankelijk zonder het te weten– met onze wagen bij een plek waar dode lichamen werden geïdentificeerd Overledenen werden met een kruiwagen, op een kleedje of met een draagbaar gebracht. Mensen eromheen begonnen te huilen, ook degenen die de
Het USAR-team Nederland -Urban Search and Rescue Team- bestaat uit mensen van de politie, veiligheidsregio’s, ambulancediensten en defensie. Naast verpleegkundigen, artsen en speurhondengeleiders telt het USAR ook zoek- en reddingspersoneel, bouwkundigen, ondersteunend personeel en leidinggevenden. In totaal bestaat de eenheid uit zo’n 145 mensen. Van hen werden er in februari 65 naar Turkije gezonden. Batenburg: ”Die groep is onderverdeeld in 25 mensen voor de logistiek en 40 voor de reddingsgroepen. Zo’n groep van 10 man bestaat uit 2 hondengeleiders van de politie, een verpleegkundige van
lichamen identificeerden, waarschijnlijk familieleden. Vervolgens kwam er een personenauto aan, waar een lichaam in werd gelegd
Als de auto weg was, stopte iedereen met huilen. Ik moest denken aan de klaagvrouwen in de Bijbel
Er kwamen mensen met heel kleine kinderen in lakens. Die gingen naast de vrachtwagen zitten huilen met hun overleden kind
Het duurde even voordat we dat door hadden: „Nu komt er weer iemand En weer iemand En nu leggen ze weer een lichaam neer.”
Toen zeiden we tegen elkaar: „We gaan deze auto een stukje verder rijden.” Dit blijft me bij: dat echte verdriet van al die mensen daar, het beeld van die man met dat baby’tje in z’n armen. Dat vergeet ik nooit meer. De blik die ik in z’n ogen zag, die doffe blik ”
de ambulancedienst en 7 brandweermensen.”
Behalve de mensen en acht honden ging er ook 15 ton aan materieel mee: voedsel, water en tenten voor eigen gebruik en hulpmiddelen voor het zoeken en bevrijden van mensen die waren bedolven onder het puin.
Tijdens eerdere reddingsmissies bleek Nederland goed te zijn in het coördineren van de hulpverlening. Op verzoek van de Zwitsers namen de Nederlanders daarom de coördinatie op zich. Hulpverleners uit tientallen landen werden door het Nederlandse team aangestuurd.
Ik zit met een probleem dat ik nog nooit met iemand gedeeld heb. Het houdt verband met grensoverschrijdend gedrag door iemand anders. Het is al jaren geleden gestopt, maar ik denk er nog vaak aan terug. Ik voel me er schuldig over. Zou het helpen als ik er met iemand over praat? Ik durf dat eerlijk gezegd niet goed. Wat is uw advies?
Iedereen weet wat het is om iets geheim te houden Je wilt iemand spontaan verrassen en geniet bij voorbaat al van de blij verraste reactie van de ander. Behalve fijne geheimen zijn er ook nare geheimen, die je voor jezelf blijft houden Je durft er niet over te praten uit schaamte of vanwege een schuldgevoel. Of onder druk gezet, zwijg je Mogelijk is er angst voor het op het spel zetten van een relatie. Het is niet duidelijk wat het verhaal is achter het geheim van de vraagsteller Wel is helder dat het een naar geheim is.
Uit onderzoek blijkt dat het bewaren van een naar geheim de gezondheid en het welbevinden negatief beïnvloedt Je begint negatief te denken over jezelf. Je voelt je slecht. Je kunt niet onbevangen reageren op bepaalde vragen Je doet je anders voor dan je bent en moet extra alert zijn om je niet te verspreken. Nachtmerries verhinderen mogelijk een
gezonde nachtrust. Het geeft stress. Langdurige stress lijdt tot lichamelijke en mentale problemen Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag ontstaat vaak onzekerheid bij het slachtoffer over de schuldvraag.
INSTEMMING
Het slachtoffer heeft vaak meer last van schuldgevoelens en mentale problemen dan de dader. In sommige situaties is het klip en klaar dat het slachtoffer vrijuit gaat. Laten we het grensoverschrijdende gedrag eens samen bekijken.
* De ander heeft niet expliciet toestemming gevraagd voor zijn of haar gedrag Je hebt er de ander niet om gevraagd.
* De ander oefent een zekere mate van druk uit Bijvoorbeeld door erg lief te doen, door te doen alsof het normaal is of door iemand om te kopen. Je kunt er niet tegenop.
* Er is geen volledige gelijkwaardigheid in denkniveau, leeftijd, maatschappelijke positie of aantal. De ander is je te slim af,
Ada de Jong, gz-psychologe voor scholen, jeugd en gezin bij KOC Diensten (www.koc.nu).
iemand op, al is het een onbekende, een hulp-
staat boven je, is met meerderen, is ouder
* Het past niet bij je ontwikkelingsfase. Je bent bijvoorbeeld te jong voor een relatie.
* Het past niet in de context of omgeving Het kan zijn dat er sprake is van een gezagsrelatie. Of dat je iemand om raad vraagt Of iemand heeft al een relatie
* Er zijn schadelijke gevolgen voor het slachtoffer. Het leidt tot lichamelijke klachten of psychische problemen Je voelt je daarna angstig, schuldig, eenzaam of buitengesloten.
* Als de situatie zich vaker herhaalt met woorden of door lichamelijke aanraking, wordt de schade groter.
* De ander maakt bepaalde opmerkingen, waardoor je merkt dat de dader beseft dat hij over een grens gaat. Als ook maar iets van bovenstaande aan de hand is, dan is het duidelijk dat de ander een grote schuld over zich heeft gehaald. Stel dat je vriendin je zou vertellen dat haar dit is overkomen Zou je dan haar of de dader veroordelen? Je zou vol bewogenheid een arm om haar heen slaan en zeggen: Lieverd, wat vind ik dit erg voor jou
Je hebt met het stellen van je vraag je geheim al een beetje gedeeld. Dat is een compliment waard. Achter de vraag gaat een wereld van verdriet en eenzaamheid schuil Daarom het advies: Ga vooral door met het verder praten over dit geheim. Dat hoeft niet met de hele familie en ook niet met alle vrienden en bekenden. Uit onderzoek blijkt dat het delen van een geheim (met één persoon) al een
duidelijk positief effect heeft op het welbevinden. Dus zoek iemand op, al is het een onbekende, een hulpverlener, een ambtsdrager of een dierbare naaste Maar leg het geheim op tafel en bekijk het met iemand van alle kanten. Als iets op tafel ligt, kan het besproken worden Als iemand meekijkt, ontdek je vaak meer kanten van het verhaal. Iets wat op tafel ligt, is een gegeven. Het kan niet meer weggestopt worden Het kan wel gewogen worden Het kan ook weggelegd worden. En het kan samen opgetild worden. Waarbij geldt: gedeelde smart is halve smart Bespreek vragen die overblijven met een arts of deskundige. Die kan toewijzen naar de juiste hulp.
Zwaar kan de last drukken van ”een kruis dat het huis niet uit kan” Arme zondaren brengen hun geheimen met betrekking tot zowel gebeurtenissen als boezemzonden bij Gods genadetroon Ze leggen de Heere voor wat het inhoudt en wat dit voor henzelf bekent. Welke worstelingen en vragen dit geeft. Ze vragen Hem om hulp om er op een goede manier mee om te gaan. Hij geeft soms op wonderlijke wijze een gesprek erover en wil hulp zegenen Onze last staat God niet in de weg om Zijn heilgeheim (Ps. 25:7) te openbaren tot vertroosting van de ziel. Als op de jongste dag alle geheimen aan het licht komen (Luk. 8:17), zal een open geweten een hardnekkige dader eeuwig verschrikken Daarentegen zal dat geopenbaarde heilgeheim een uit genade gezaligde eeuwig verkwikken.
verlener, een ambtsdrager of een dierbare naaste
De afgelopen periode was ik een paar keer op bezoek in Barneveld. Dit keer niet om de intercity daar te laten stoppen of om het knooppunt A1/A30 op te waarderen.
Het eerste bezoek was aan kinderhospice Binnenveld Wilma Stoelinga liet daar op warme en bevlogen wijze zien hoe ernstig zieke kinderen er worden opgevangen Een plek waar je zeer nadrukkelijk geconfronteerd wordt met het feit dat we op aarde geen blijvende stad hebben
Daarna had ik een ”afscheidslunch” met Jan Luteijn Hij heeft ruim twee jaar het ambt van burgemeester waargenomen in Barneveld We hadden een mooi gesprek over de ervaringen die Jan de afgelopen jaren heeft opgedaan De afdronk was dat Barneveld –met alle dorpen die daarbij horen– een prachtige, ondernemende gemeenschap is, waar ook voor de nieuwe burgemeester nog volop werk aan de winkel is.
Chris Stoffer is bijna elke dag in de hofstad te vinden. Hij is Tweede Kamerlid voor de SGP, woont in Elspeet en is vader van drie dochters.
De week erop viel er een debat uit en bedacht ik dat ik wel heel veel van huis was geweest Een mooie gelegenheid om met mijn vrouw naar Barneveld af te reizen. We hebben winkels bezocht, een en ander gekocht en zijn uiteindelijk terechtgekomen bij de Rozerie voor koffie met appelgebak We zaten net toen er dames binnenkwamen van drie generaties: een moeder met haar dochter en kleindochter. De oudste dame vond dat ik een bekend gezicht had Ik op mijn beurt had de indruk dat zij van Urk kwamen Beiden bleken we gelijk te hebben We hadden zomaar een leuk gesprekje.
Later stapte ik in Barneveld op de trein richting Den Haag; het ”kippenlijntje” Ik realiseerde me dat het voor een groeiende, grote plaats als Barneveld wel een magere ov-verbinding is. Als je vanuit Barneveld naar Apeldoorn wilt, kun je wellicht beter de fiets nemen dan dat je –via een enorme omweg– met de trein gaat Dus ik heb me voorgenomen om Barneveld nog geregeld te bezoeken Voor koffie bij de Rozerie, om een ei te leggen over het knooppunt van de A1 en de A30, maar ook om ervoor te zorgen dat de intercity Barneveld gaat aandoen
Dus ik heb me voorgenomen om Barneveld nog geregeld te bezoeken
Piekeren lijkt op schommelen. Wie schommelt, zit op een plankje dat aan twee touwen hangt en gaat maar heen en weer, heen en weer, heen en weer. Je blijft op dezelfde plek en komt niet vooruit.
De Amerikaanse dr. Phil gebruikt schommelen als beeld voor piekeren
Schommelen deed u vast jaren geleden, maar piekeren hebt u misschien gisteren nog gedaan De gedachten gaan maar heen en weer, heen en weer. Het schiet niet op. U blijft in uw hoofd hangen op hetzelfde punt. Een halfuur of langer als u op bed ligt of op de bank zit. Soms de hele dag door, op momenten dat u even niet bezig bent. Uw gedachten schieten dan direct in de piekermodus Schommelen is best ontspannend, zeker voor kinderen
Maar als de schommel in uw hoofd zit, kunt u er heel moe van worden
Van een echte schommel spring je af als je het zat bent. Maar hoe spring je van de piekerschommel af? Dat is niet zo eenvoudig
Piekeren is voortdurend aan hetzelfde denken, terwijl dat je benauwt. Je wilt aan iets niet denken, maar doet het toch Je gedachten worden er gewoon naartoe getrokken. Het kan gaan om iets uit het verleden, het heden of de toekomst
U kunt piekeren over wat uw zus u heeft aangedaan, of andersom over wat u haar hebt aangedaan in het verleden. Trauma’s (innerlijke verwondingen) kunnen tot jarenlang
piekeren leiden U kunt over een probleem in het heden piekeren.
”Zal ik trouwen met hem of niet?
Houd ik wel genoeg van hem?” Stel dat u de relatie verbreekt, dan kunt u gaan piekeren over de vraag of u daar goed aan gedaan hebt U kunt ook piekeren over de toekomst
”Hoe moet dat nou met onze kinderen die opgroeien in deze wereld?
Zullen ze God niet kwijtraken? O, onze dochter van 16 zucht nu al als we zondags naar de kerk gaan.”
Piekeren over dingen uit het verleden heeft vaak te maken met pijn, verdriet, schaamte, boosheid of schuldgevoelens Piekeren over het
heden en de toekomst heeft vaak te maken met teleurstelling, boosheid, angst en bezorgdheid Soms zijn de thema’s groot, nog vaker zijn ze klein. Een kind kan weken piekeren over een spreekbeurt die hij op school moet houden en die hij zelfs al voorbereid heeft.
WIE PIEKEREN?
Alle mensen piekeren, maar het is wel zo dat sommigen er meer last van hebben. Flierefluiters hebben er het minst mee van doen. Daarom heten ze ook flierefluiters Hun tegenpolen, nette, correcte, precieze mensen, hebben er het meest hinder van De mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel naar anderen toe piekeren vaak, want in relaties gaat regelmatig iets mis Het lukt niet om aardig te zijn voor iedereen en omgekeerd is niet iedereen aardig voor hen Daarvan hebben ze ook last. Ook mensen met een groot plichtsbesef piekeren vaak. Niet alles gaat immers goed bij wat ze doen in hun werk. Ze maken fouten, halen onvoldoendes, voelen zich tekortgedaan als anderen hun werk niet op orde hebben. Dat geeft allemaal stof tot nadenken in de vrije uurtjes, zeker voor perfectionisten.
Het piekeren wordt mogelijk nog versterkt door het geloof Want God vraagt dat wij goed zijn voor alle mensen en voor God willen wij ons best doen, bijvoorbeeld in de opvoeding En als dat dan niet lukt... Piekeren heeft te maken met grip-willen-hebben-op Wij piekeren het heftigst als wij alles in goede banen willen leiden. Een flierefluiter heeft een laat-maarwaaienmentaliteit Hij is héél goed in loslaten. De piekeraar wil dat alles in verleden (met terugwerkende kracht), heden en toekomst goed verloopt en goed uitpakt. Die uitkomst wil hij zelf bewerken. Hij kan niet loslaten
De gevolgen van piekeren zijn: toenemende machteloosheid, verdriet, vermoeidheid, wanhoop, onrust, angst, slecht slapen. Piekeren is een voortrollende, groeiende sneeuwbal. Over de dingen waarop je grip hebt, hoef je niet te piekeren Dat doe je over de dingen die je ontglippen. En juist dát maakt dat het piekeren niet ophoudt. De schommel blijft maar heen en weer gaan. Piekeren put een mens uit.
Heeft het zin om tegen uw piekerende echtgenoot te zeggen: „Denk daar nou toch niet elke keer aan Stop met piekeren!” Is het zinvol om dat tegen uzelf te zeggen? Nee, dat heeft geen zin Toon Hermans heeft dat kernachtig verwoord:
Eerst dacht ik: niet aan denken. Dat heb ik toen gedaan Maar twee seconden later dacht ik er toch weer aan.
Nee, zo simpel is dat niet, want weet je wat je doet: je denkt er ook aan, als je denkt dat je er niet aan denken moet.
Er zijn zelfhulpboekjes over piekeren en mij valt op dat die soms stappenplannen en opdrachten geven om het piekeren te gaan beheersen. Bijvoorbeeld: pieker op een vaste tijd en of een vaste plek. Bijvoorbeeld van halfzeven tot kwart voor zeven achter uw bureau En als u tussendoor wilt piekeren, gaat u eerst naar de bureaustoel (ook ’s nachts!) Er worden allerlei denkstappen aangeleerd. Het zal best helpen bij sommige mensen, maar ik geloof er niet zo in Wat gebeurt er dan: mensen die grip willen hebben op alle relaties en plichten, moeten dan grip gaan krijgen op het piekeren. Dat is ronddraaien in een cirkeltje. Tegenover piekeren staat: loslaten
Loslaten begint met aanvaarden: dit doe ik, dit ben ik, ik heb geen schaamte voor het piekeren. U ervaart een probleem, maar maak dan van het piekeren over dat probleem geen nieuw probleem. Glimlach om uzelf, terwijl u ook zucht ”Wat ben ik toch een piekeraar en het helpt geen bal!” Vecht niet tegen het piekeren. De Engelsen zeggen: ”What you resists, persists”. Waar u tegen vecht, dat blijft juist.
Piekeren is toch niet leuk? Dat
klopt Ga gewoon in gesprek over de dingen waarover u piekert. Bel uw broer op Praat met uw man of vrouw Neem uw volwassen dochter in vertrouwen. Zoek pastorale hulp. Neem een therapeut in de arm Het is aan u Het is niet verstandig om in uw eentje te blijven malen. Die gesprekken vragen om herhaling, want piekeren gaat niet snel voorbij. Zou u dat dan willen?
Als u al dertig jaar tobt over wat er in uw jeugd is gebeurd, wilt u dan dat dat in drie maanden voorbij is? Zo werkt het in elk geval niet. Neem de tijd om uw hart te luchten.
Erover praten met anderen is ook: erover praten met God, bidden dus. Bidden is loslaten. Uw pijn, uw verdriet, uw bezorgdheid in handen leggen van de Heere, die zo vaak zegt: Vrees niet, wees niet bang, Ik zorg voor u, Ik ben met U, Ik sterk U Soms is het gebed alleen voldoende om in slaap te vallen. Soms duurt deze genade nog langer.
Bidden is meestal niet genoeg Als een pastor met een piekeraar bidt, kan hij beter niet zeggen: „Wilt U het piekeren wegnemen?” Wijzer is: „We leggen deze zorg in Uw handen en bidden dat U ons in geloofsvertrouwen en ontspannen leert denken ” Paulus praat in zijn
brieven een paar keer over de vernieuwing van ons denken (van ons gemoed) Dát is in dit geval ook nodig. En daarbij helpen vooral de gesprekken met medemensen. Die kunnen ons attent maken op wat ik een beetje overdreven ”hersenkronkels” noem. Zal ik er een paar noemen?
* Piekeraars nemen vaak selectief waar. Ze zien nooit het hele plaatje Ze zien bijvoorbeeld wat verkeerd gaat en niet wat goed gaat.
* Piekeraars hebben de neiging om wat goed gaat te kleineren of zelfs negatief te kleuren.
* Piekeraars denken zwart-wit, terwijl de werkelijkheid eigenlijk altijd grijs is.
* Piekeraars overdrijven vaak. Ze hebben het over ”nooit”, ”altijd”, ”iedereen”, ”niemand”, ”overal”, ”nergens”.
* Piekeraars hebben (zoals zo veel mensen) de neiging om voor anderen te denken en hun gedrag af te stemmen op wat ze denken
wat een ander denkt.
* Piekeraars vinden hun gevoel vaak te belangrijk Er is ook nog zoiets als verstand. Bedenk er zelf maar voorbeelden bij U ligt te woelen in bed, omdat u aan uw ”mislukte” schooldag denkt. Uw man vraagt waarom u zo onrustig bent U begint te praten. Heerlijk als hij dan als volgt reageert: „Hó, hoor je nu jezelf zeggen dat er drie lessen goed liepen en één les rommelig was? Zou je daarom dan volgens jouzelf totaal ongeschikt zijn voor het docentschap? Het voelt als een afgang, zeg je, als leerlingen niet naar je luisteren, maar kun je het ook anders bekijken?” Uw avondgebed hebt u dan al gedaan en dit gesprek is een goede aanvulling. Als u een kind vrolijk ziet schommelen, beweeg dan in uw hoofd eens mee met uw piekergedachten Ontspan u en probeer tegelijk met het kind van de schommel af te springen. Eventjes moet zeker lukken
Bij De Schutse bouwen medewerkers iets moois en dankbaars op met de cliënten. Wat? Dat is moeilijk uit te leggen. Je krijgt in ieder geval veel van hen terug, zoals een lieve glimlach!
Wil jij ook een baan in de gehandicaptenzorg? Dan komen we graag met je in contact!
Zorg
Streep de 95 woorden uit de berijmde Psalmen 141 en 142 weg in het puzzelhok Maak van de tien letters die overblijven nog een woord uit een van de genoemde psalmversjes Bewaar dit woord Bij de vierde puzzel staan de inzendopdracht en de te winnen prijzen
ROTS
SCHEDEL SLAAN
VLEIT
VLUCHTEN VOER
WEGGESMETEN
ZAKEN
ZING ZONDER
Bergambacht Hoofdstraat 105 0182-358110 |
Mode, aandacht, gezelligheid en gastvrijheid. Daarvoor ga je naar Speksnijder Mode. En dat al 85 jaar! Het gehele jaar door zullen wij met verrassende activiteiten aandacht besteden aan het 85-jarige jubileum. Onze winkels hangen vol met de nieuwste voorjaarscollecties, tijd voor een bezoek aan Speksnijder Mode dus! U bent van harte welkom!
Wilt u liever op afspr winkelen? Boek gerust één van onze Personal Shoppers via: speksnijder.nl/ personalshopping
Een groot gedeelte v onze collectie is ook online te bekijken én te bestellen via onze webshop op speksnijder.nl
Veenendaal Verlaat 2 0318-526159 | speksnijder.nl
Ontdek in ons bruidshuis in welke jurk jij als bruid werkelijk gaat stralen! Kies als aanstaande bruidegom een kostuum uit onze schitterende collectie trouwpakken of laat een maatpak aanmeten op onze tailormade afdeling.
We adviseren je natuurlijk persoonlijk en dat is het prettigst op afspraak. Kijk op bruidscollectie.nl
SINDS 1971
Bergambacht (Bruid & Bruidegom) Hoofdstraat 105 0182-358129
Veenendaal (Bruidegom) Verlaat 2 0318-526159 bruidscollectie.nl
Scholeksters danken hun bijnaam ”bonte piet” aan hun zwart-witte verenkleed. Maar ook qua geluid maken ze het soms wel erg bont. Bij onraad gaan ze enorm tekeer en als ze in een groep bij elkaar zijn, is het gekibbel niet van de lucht. Tijdens deze landing waren ze dan wel weer opvallend eensgezind.
Noodgedwongen ging Anne Marije Baars langzamer leven. ”Mijn man en ik hebben samen geen cv om trots op te zijn”, zegt ze droog. Leven in het tempo van een kind leerde haar het wonder te zien in het leven van elke dag.
tekst: MARIJA VELDHOEN beeld: NELLEKE STEENBERGEN
Anne Marije (32) houdt van aanpakken en lijstjes afvinken, schrijft ze in haar boek ”Wat als het langzamer kan”. Maar toen ze na haar studie theologie aan haar eerste baan begon, kreeg ze een burn-out. Na de geboorte van haar oudste dochter Jackie (5) maakte een postnatale depressie het leven donker. „Ik weet uit persoonlijke ervaring wat het is om het gedwongen langzamer aan te doen. Maar voordat je het daarmee eens bent en het accepteert: dat is de reis waarover dit boek gaat.”
Anne Marije is er open over. Want met de schone schijn ophouden kom je in ieder geval niet verder, daarvan is ze overtuigd. „We hebben samen geen cv om trots op te zijn Maar daar is ook veel kracht uit te halen. Openheid is goed. We houden vaak de schijn op. Ik weet nog dat ik bij de dokter zat voor medicatie en die zei: je bent niet de enige moeder bij het schoolhek die dit krijgt voorgeschreven ” Na
Jackie volgden nog twee kinderen, James (3) en Kate (10 maanden)
DE LAT NIET MEER HALEN
Anne Marije koos ervoor om het roer om te gooien en anders te gaan leven. Langzamer vooral. „Dat is het tempo aannemen van een kind. Dit betekent niet dat je nooit meer mag rennen of huppelen Het betekent ook niet dat het saai is. Maar als mijn zoontje hier op de grond met zijn trein zit te spelen, kan hij buiten een vogeltje zien en daar helemaal in opgaan. Een kind ziet de maan, ziet mooie luchten ”
Het klinkt heerlijk, maar doe je dan ook niet veel minder? Anne Marije geeft het lachend toe „Zeker weten Het betekent: de lat niet meer halen. Ik heb vanmiddag gekozen voor een dutje, want we hadden een slechte nacht met een baby die tanden krijgt. Daardoor liggen de kruimels nu nog op de vloer. Ik houd ook nog steeds van schone
ramen, maar ze staan vol kinderhandjes Dat komt doordat ze papa leuk hebben uitgezwaaid. Het zijn zegeningen.”
Andere keuzes maken is een leerschool, vertelt ze. „Ik heb het moeten leren. Bij mijn eerste burnout dacht ik dat ik het snapte Maar ook toen ging ik pas zitten als ik klaar was. Nu plan ik rust bewust in, omdat het er anders niet van komt Het hoeft ook niet groot te zijn.” Van koffietijd maakt ze graag een klein rustmoment door niet op haar telefoon te scrollen, maar bijvoorbeeld een mooi tijdschrift te lezen. Zorgen voor inspiratie, noemt ze het
De boodschap van Anne Marije klinkt mooi. Maar is ze ook haalbaar? De agenda’s staan vol Er móét zo veel gebeuren Anne Marije stelt er een voorzichtige vraag bij. „Van wie moet je dingen? Een andere moeder zei tegen mij:
„Wiens last draag jij?” Het is nog steeds worstelen, voor mij ook Maar je bent zelf verantwoordelijk voor je keuzes. Misschien moet je werken voor het geld Maar je kunt ook dingen tweedehands kopen of een jaar niet op vakantie gaan. Wij kopen alles tweedehands Daar schaam ik me helemaal niet voor. Dat geeft ons de ruimte waardoor ik niet hoef te werken Vaak word je geleefd en ben je aan het overleven. Maar je hebt je leven maar één keer Weet je wat ik zo mooi vind? We zijn op de zesde dag gemaakt en toen begonnen we met de sabbat Op zondag zijn we vaak bekaf van een drukke week, maar het ritme mag andersom. In de Bijbel begint het met rust ”
Als moeder ben je er voor je kind Anne Marije is ervan overtuigd dat goed voor jezelf zorgen ook bij het moederschap hoort. „Zelfverloochening is dat je de nacht opgeeft,
omdat je kleintje je nodig heeft. Maar niet dat je doorgaat tot je niet meer kan, omdat het er perfect uit moet zien. We zijn perfectionistisch, maar God vraagt niet van ons om een perfecte huisvrouw te zijn. Als je kribbig bent van moeheid, word je geen fijn persoon Zeker kinderen kijken naar wat je dóét.”
AFSTAND NEMEN
Drukte kan zo frustrerend zijn als je let op wat er moet gebeuren of als tijd voor jezelf erbij in schiet Dat herkent Anne Marije helemaal. Ze heeft wel manieren gevonden om daarmee om te gaan Hulp vragen is daar een van „Het kan zijn dat ik hulp aan mijn man vraag en even ga wandelen Of ik haal een cappuccino in het dorp Het is vooral belangrijk om even afstand te nemen. Vaak zit je er te dicht op. Het helpt in ieder geval niet om jezelf af te branden met gedachten als: ik kan ook helemaal niks. Ik denk ook weleens: langzamer
leven kán gewoon niet. Maar het gaat hélemaal niet als je altijd maar gewoon doorgaat, want daar ga je zelf aan onderdoor.”
Anne Marije leerde met vallen en opstaan om met meer zachtheid naar zichzelf te kijken. En om hulp te vragen „Kinderen zijn een geschenk van de Heere – help elkaar daar dan ook bij. Ik zie het moederschap echt als een zegen, maar er is ook de andere kant; dat het heel zwaar kan zijn. We zijn niet gewend daar eerlijk over te zijn en hulp te vragen Terwijl het zo goed is om het samen te doen.”
VERDER LEZEN: ”WAT ALS HET LANGZAMER KAN”, DOOR ANNE MARIJE BAARS; ”DE KRACHT VAN RUST”, DOOR MIRJAM VAN DER VEGT.
DIT ARTIKEL IS ONDERDEEL VAN EEN TWEELUIK. IN TERDEGE VAN 14 FEBRUARI STOND DEEL 1: ”ALLE BALLEN IN DE LUCHT”.
Salem biedt een thuis met deskundige zorg die op dat moment nodig is Deze zorg begint met aandacht voor wie onze bewoners zijn en wordt gegeven vanuit onze christelijke identiteit Het welbevinden van de bewoners staat voorop en we hechten veel waarde aan de eigen regie van de bewoner Deze persoonsgerichte zorg vindt plaats in nauwe samenwerking met de bewoner en de familie De bewoner mag van ons verwachten dat de medische, paramedische en verpleegkundige zorg op hoog niveau staan Dit wordt onder andere gerealiseerd door middel
van het aanbieden van opleidings- / bijscholingsprogramma’s aan de medewerkers Ook voor studenten die een opleiding in de zorg volgen biedt Salem diverse mogelijkheden om bij te scholen, een opleiding te volgen of stage te lopen
Nieuwsgierig geworden?
Kijk voor meer informatie en onze andere vacatures op wwwwerkenbijsalem nl Hier vind je ook ons aanbod basisopleidingen en stagemogelijkheden
wonen met zorg
‘Binnen Salem is er veel ruimte voor meedenken en initiatief.’
Je organen zijn van levensbelang. Functioneert een orgaan minder goed, dan kan het moment komen dat orgaantransplantatie nodig is. Het vinden van een geschikte donor is dan van levensbelang. Sinds 2020 wordt iedere inwoner van Nederland automatisch in het donorregister opgenomen als je zelf geen andere keuze doorgeeft. Hoe kun je hierop je visie vormen vanuit de Bijbel?
GASTSPREKER: Astrid Bokhorst, verbonden aan de NPV PRESENTATOR: Henrieke Hoogendijk
Vragen die langskomen zijn: Welke richtingwijzers geeft Gods Woord bij dit thema? Hoe verloopt een stervensproces en wat betekent de term “hersendood” hierbij? En heeft je keuze om wel of geen donor te zijn gevolgen voor een situatie waarin je zelf een donororgaan nodig hebt? B D R
DE WEBINAR IS GRATIS MEE TE KIJKEN! MELD JE AAN VIA LIVE@TERDEGE.NL
“De regering en de kerk van Malawi hebben zich weer bereid verklaard om alle nodige medewerking aan ons te verlenen aan de bouw van deze school tot “Full Primary School.”
Mijn zeer gewaardeerde Malawische opvolger Proponent Hastings Phale is van harte bereid om de schouders eronder te zetten. De constructietekeningen en materiaallijsten zijn al voorhanden.
De groep bouwkundigen uit Baarn en Oldebroek wil de handen ineenslaan om dit project te laten slagen. Zelf ben ik weer bereid om de algehele leiding op mij te nemen.”
Begrote kosten van 4 lokalen en 6 woningen in D.V. 2023 € 150.000,-
”We zijn als groep bereid om volledige financiële en technische Informatie te geven inclusief bouwtekenin foto’s en video’s van de bouw ”
ds. L. Schaafsma
bouwtekeningen,
E: lwschaafsma@gmail com
WILT U HELPEN OM DIT BEDRAG BIJ ELKAAR TE SPAREN?
Hoe ga jij je medewerkers of collega’s verrassen op de dag van de zorg?
Wij helpen jou met verrassende geschenken en op maat gemaakte pakketten.
Zullen we je een inspiratiebord toesturen met originele ideeën? Kijk ook vast op www.mooierr.nl.
Ik durf het gesprek met buurvrouw-zonder-make-up wel aan. Mevrouw, een 82-jarige weduwe, is bepaald geen stille in den lande. Ze is rooms-katholiek opgevoed, maar na haar huwelijk met een man die dat ook was „maar d’r niks an deed” was het snel gedaan met de godsdienstplichten. Volgens eigen zeggen is buurvrouw „nog wel heel gelovig.” Ze gelooft absoluut in God, enne…
Het zat B. Rekebeen niet mee, afgelopen voorjaar Hij maakte een val die grote gevolgen had. Deel
11. „Ik weet het even niet”.
Ze kijkt om zich heen, alsof er wellicht anderen zijn die meeluisteren „Ik ben ook heel spiritueel Ja, dat deel ik eigenlijk nooit met iemand Maar weet u ” Mevrouw kijkt me wat verlegen aan „Toen ik geopereerd was en ik weer hier op zaal terugkwam, was ik zo blij en opgelucht Op dat moment landde er iets hier!” Buurvrouw wijst naar haar linkerbovenarm „Wat het precies is geweest, weet ik niet, maar het leek alsof er een prachtig mooi licht was, dat zomaar pfjjjjiet vanaf mijn arm door het raam naar buiten ging Dat was zo’n heerlijke spirituele ervaring Dat gaf me echt zo’n rust Ik weet eigenlijk niet waarom ik het u vertel Ik praat nooit zo over die spirituele dingen ” Ik dank buurvrouw voor het vertrouwen. „U hebt dus mooie ervaringen gehad, maar begreep ik het nu goed dat u bang was toen u geopereerd moest worden?”
Buurvrouw knikt nadrukkelijk. „Ja, ik … (om redenen van fatsoen kunnen buurvrouws woorden hier wederom niet worden opgenomen) Het is ook niet niks, hè, als je geopereerd moet worden?”
„Maar waarom was u dan zo bang?”
„Ja, dat snappie toch wel? Je bent toch bang dat je niet meer wakker wordt uit de narcose?”
„Maar u vertelt me van uw geloof en uw spirituele ervaringen, dan hoef je toch niet bang te zijn?” probeer ik haar wat uit haar tent te lokken Buurvrouw denkt even na „Nee, misschien wel niet, maar ja Weet je Ik vind het hier nog veels te leuk. Ik mot er niet an denken dat ik me nu al bij de hemelpoort moet melden.”
Tja, wat zeg je dan? Ik weet het even niet Buurvrouws telefoon gaat en ik ben er eerlijk gezegd blij om Buurvrouw wordt kort daarna ontslagen en tot een gesprek is het niet meer gekomen. Ik zie haar met gemengde gevoelens vertrekken.
„Het leek alsof er een prachtig mooi licht zomaar vanaf mijn arm naar buiten ging”
granaatappel hebben een verrassende combinatie
Deze pistachecakejes met Turkse yoghurt en van smaken. En ze zijn heerlijk voorjaarsachtig.
h h
tekst: ANNA YILMAZ beeld: RENATE BLEIJENBERG-VAN LEEUWEN
Cakebeslag: * 250 g boter (op kamertemperatuur) * 250 g suiker * rasp van 1 sinaasappel * 125 g amandelmeel
* 125 g gemalen pistache * 4 eieren (op kamertemperatuur) * 250 g zelfrijzend bakmeel * 100 g Turkse yoghurt * mespunt zout
Garnering: * 100 g Turkse yoghurt * granaatappelpitjes * 50 g gemalen pistache * rasp van sinaasappel
Materiaal: * staande keukenmixer of handmixer
* vierkante bakvormpjes of cupcakevormpjes * taartrooster * spatel * bakspray * fijne rasp
* Verwarm de oven voor op 175 graden en vet de bakvormpjes in met een bakspray of gesmolten roomboter Mocht je geen vierkante bakvormpjes hebben, dan kun je ook cupcakevormpjes gebruiken
* Klop de boter met suiker in een kom tot een luchtige massa.
* Rasp de sinaasappel en maal de pistachenootjes fijn Voeg dit samen met het amandelmeel toe aan het luchtige mengsel
* Voeg daarna een voor een de eieren toe en meng alles goed door elkaar
* Als laatste roer je het zelfrijzend bakmeel en de Turkse yoghurt door het beslag
* Vul de vormpjes voor drie vierde met beslag en plaats ze midden in de oven Bak in ongeveer 15 tot 20 minuten gaar
* Om te controleren of de cakejes gaar zijn, kun je een satéprikker gebruiken. Zit er aan de prikker geen beslag, dan is het cakeje gaar.
* Laat de cakejes 5 minuten afkoelen in het blik voordat je ze op een taartrooster verder laat afkoelen
* Plaats de cakejes op een grote schaal en schep op elk cakeje een eetlepel yoghurt Versier ze daarna met granaatappelpitjes, gemalen pistache en sinaasappelrasp
De lente is in zicht. De dagen worden langer en de zon komt vaker tevoorschijn. In de bakkerij zijn we al een tijd bezig met het bedenken en testen van nieuwe baksels voor de lente en zomer. Veel frisse smaken komen voorbij, zoals mango, rood fruit en citroen. Het geheel van smaken in deze cakejes is verrassend. De pistache geeft een lekkere bite, de sinaasappel is fris en de granaatappelpitjes zijn wat zurig. Dit past allemaal goed bij elkaar, zeker in combinatie met yoghurt.
Op zoek naar een twist? Voeg wat maanzaad toe en wat citroensap en -rasp, ook een heerlijke combinatie!
ANNA YILMAZ
HULP VANUIT PERSOONSGEBONDEN BUDGET GEEFT VERLICHTING VOOR OUDERS VAN ZORGENKIND
Hulp aanvragen terwijl je dit helemaal niet wilt, zo omschrijft Rieneke Wassink (42) uit Apeldoorn de route naar een indicatie voor een persoonsgebonden budget (pgb), bedoeld om zelf zorg in te kopen. Ze moest er voor twee van haar drie kinderen aan geloven. ”De aanvechting blijft. Ik ben hun moeder; dan moet ik toch voor hen zorgen?” tekst: DICK DEN BRABER beeld: TINEKE VAN
Als onderwijsadviseur voor Driestar educatief in Gouda heeft Rieneke het prima naar haar zin, na haar start in 2010 „Ik reed heel het land door naar basisscholen.” Dat lukt prima, ook na de komst van haar oudste zoon Laurens (nu 11) Ze werkt in die tijd officieel op dinsdag, woensdag en donderdag – maar zowel de werkdagen als de werktijden wisselen nog weleens, als dat voor haar afspraken beter uitkomt.
Voor haarzelf komt die flexibiliteit steeds minder goed uit Dat begint na geboorte van haar tweede zoon, Jelmer, in 2013
Hij wordt geboren met zowel lichamelijke als psychische afwijkingen Een concrete diagnose is er niet „Hij had tweemaal zes vingers en teentjes, een nierafwijking, een te klein piemeltje, een hartafwijking, een te lage spierspanning en een sterk vertraagde ontwikkeling”, somt ze op. Jelmer is nu negen jaar, maar kan nog steeds niet praten
De complexe zorg voor Jelmer eist steeds meer z’n tol. Overdag vooral voor Rieneke. Haar man Hanco (42) werkt bij een autobedrijf en kan lastig bijspringen. „Hij werkt op vaste tijden, en kon moeilijk wat eerder uit zijn werk komen als ik met de zorg voor Jelmer in de knel kwam. Dat gaf veel stress.”
De nachten omschrijft Rieneke als vreselijk. „Jelmer sliep lastig in, met veel huilen, onrust en tegen de bedranden slaan. We mochten dan niet dicht bij hem komen, maar ook niet weggaan Dat duurde dan zo’n twee uur. En als wij rond halfelf naar bed gingen, begon het opnieuw We waren dan gerust tot vijf uur ’s ochtends met hem bezig. Jarenlang. Dat breekt je op.”
Overdag was er weinig aan hem te merken. „Hij heeft nu sinds twee jaar slaapmedicatie; daarmee slaapt hij gelukkig beter. Meestal.”
Een vriendin attendeert haar in 2016 als eerste op de mogelijkheid van een pgbindicatie. „Ze merkte hoe ik in de knoei
kwam met de dagelijkse complexe zorg voor Jelmer. Maar ook met het zoeken naar geschikte opvang voor hem op mijn werkdagen ” Opvang door gewone gastouders volstond niet meer: hij had zoveel zorg en aandacht nodig dat dit ten koste ging van de andere kinderen „Datzelfde gold thuis: ik kan hem geen moment uit het oog verliezen. Maar we hadden nóg een zoon, die verdiende ook aandacht van zijn ouders ” Op de raad van haar vriendin reageert ze eerst afwerend. „Een stuk ontkenning, denk ik Dat heb ik toch niet nodig? Ik ben zijn moeder, zijn zorg is mijn eigen verantwoordelijkheid.” Maar het vraagt te veel van haar, moet ze erkennen „Jelmer wordt niet zelfstandiger bij het ouder worden, zoals Laurens. Ik heb altijd ogen voor en achter ogen nodig om hem in de gaten te houden ”
In 2016 houdt Rieneke de combinatie van haar werk en de zorg thuis niet langer vol. „Ik ben toen een poosje uit de roulatie geweest.” Daarna stapt ze over naar een baan met vaste werktijden, als kleuterjuf voor twee dagen: eerst een jaar op de protestants-christelijke basisschool in Emst, daarna op De Sjofar in Apeldoorn.
De aanvraag van een indicatie voor Jelmer loopt intussen, bij het jeugdloket van de gemeente Apeldoorn. Doel: een potje krijgen om gespecialiseerde opvang te bekostigen Een pittig traject, vindt Rieneke. „Zeker omdat Jelmer geen officiële diagnose heeft. We moesten hierdoor veel meer informatie over zijn beperkingen aanleveren. Verder moest ik een gedetailleerde urenanalyse maken, om de aanvraag te onderbouwen en de zorgbehoefte te verduidelijken: wat deed ik nu heel de dag met Jelmer, en welke zorg had hij hierbij nodig?”
Apeldoorn is hierin geen gemakkelijke gemeente, verzucht Rieneke. „Het schijnt per gemeente te verschillen. Maar het voelt dubbel: ik snap dat de ambtenaren van het Centrum voor Jeugd en Gezin kritisch kij-
ken, want je leest weleens over fraude met pgb’s. Maar ik kom er niet omdat ik het leuk vind. Ik wíl helemaal niet bij hen aankloppen ”
Als Jelmer eindelijk de indicatie krijgt, kan het gezin voortaan een professionele persoonlijk begeleidster inhuren. „Die komt sindsdien twee keer per week ’s ochtends om kwart over zeven in huis Ik kon dan naar mijn werk, terwijl zij Jelmer wekte, aankleedde en liet ontbijten, samen met Laurens ” Ook kan hij nu terecht op de gespecialiseerde dagopvang van De Doggersbank in Apeldoorn. „We betaalden die niet vanuit het pgb, maar de vergoeding hiervan hing wel met de indicatie samen.” Hetzelfde geldt voor de speciale buitenschoolse opvang van stichting De Passerel, en een logeeropvang van dezelfde instelling, waar hij vanaf nu weleens een weekendje heen kan Op dezelfde manier krijgen ook haar ouders betaald voor het wekelijks opvangen van Jelmer. „De zorg voor hem is echt van een andere orde dan gewoon een keer passen op een ander kleinkind.”
Met de indicatiestelling is het getouwtrek niet voorbij. „Die krijg je voor een jaar. Daarna moet je opnieuw, zo ergens in september of oktober, een aanvraag indienen. In de hoop dat de gemeente snapt dat de situatie nog steeds dezelfde is, en dat je kind nog steeds zorg nodig heeft ” Zo’n telkens terugkerend traject geeft stress. „Zou de gemeente weer een indicatie afgeven, en zo ja, blijft het budget hetzelfde? Bij minder geld kunnen we minder zorg inkopen.”
KNAUW
In 2019 brengt de zwangerschap van de derde zoon van Hanco en Rieneke, Rogier (geboren op 9 maart 2020), nieuwe zorgen: „Na zestien weken zwangerschap bleek hij het syndroom van Down te hebben ” Dat het stel opnieuw een kind met een beperking verwacht, is
Wie een pgb-indicatie wil aanvragen en niet weet waar hij moet beginnen, is niet de enige. Op de website van belangenvereniging Per Saldo, pgb.nl, staan gelukkig tips en zelfs onlinecursussen.
Om te beginnen: er zijn vier zorgwetten waaruit je een pgb kunt krijgen. Voor elke wet moet je bij een andere instantie zijn. Voor elk loket biedt Per Saldo een stappenplan. Bijvoorbeeld voor een pgb voor hulp via de Jeugdwet:
1. Dien een aanvraag in bij de gemeente. Doe dit schriftelijk, dan heb je een bewijs van de startdatum.
2. Schrijf een familiegroepsplan. Hierin beschrijf je met elkaar waar het kind hulp bij nodig heeft. Per Saldo heeft hiervoor een voorbeeldformulier.
3. De gemeente onderzoekt je aanvraag. Dit mag maximaal zes weken duren. Meestal hoort hier een ”keukentafelgesprek” bij.
4. Je krijgt een verslag van het onderzoek. Ben je het er niet mee eens? Teken dan niet. Schrijf er wel je redenen bij.
5. Nadat je het verslag hebt teruggestuurd, besluit de gemeente binnen twee weken. Tegen dit besluit kun je bezwaar maken.
Volgt er inderdaad een pgb-indicatie? Per Saldo biedt ook tips over hoe je die op de juiste manier kunt inzetten.
„pure pech”, vertelt de klinisch geneticus van het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ) in Utrecht. De artsen veronderstellen dat het echtpaar voor abortus zal kiezen – maar dat is voor hen geen optie. „Hij was welkom. Punt Maar we hebben het toen wel uitgeschreeuwd: God, waarom?”
Intussen is Rieneke vanwege Jelmer in een volgend gevecht verwikkeld met de instanties: „Als zorg langdurig blijkt, kun je een indicatie aanvragen voor zorg vanuit de Wet langdurige zorg Zo’n indicatie is voor het leven De gemeente wilde dat graag, want daar draagt zij de kosten niet meer van En wij hoefden dan niet elk jaar opnieuw een traject in ” Maar eind 2019, tijdens de zwangerschap van Rogier, wijst het hiervoor verantwoordelijke Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) de eerste aanvraag af. „Toen moesten we Jelmer opnieuw laten onderzoeken, en nieuwe verslagen van zorgverleners, artsen en de school laten
opstellen ” De combinatie van die spanningen, de complexe zorg voor Jelmer en de zorgvolle (en pittige) zwangerschap van Rogier gaf haar psychisch een knauw
Dit, in combinatie met de zorg voor Rogier boven op die voor Jelmer, leidt ertoe dat Rieneke haar werk als kleuterjuf volledig moet opgeven. Behalve het downsyndroom heeft Rogier uiterst complexe urologische problemen en heeft hij veel medische zorg nodig „Ik ben nu volledig mantelzorger ”
SLIKKEN
Jelmer krijgt uiteindelijk alsnog zijn Wlzindicatie. Maar vervolgens moet Rieneke bij de gemeente Apeldoorn opnieuw het moeizame traject in voor een pgb-indicatie
Ditmaal voor Rogier.
De ervaring met Jelmers aanvraag heeft haar gewapend: ze kent de werkwijze en opstelling van de ambtenaren. „Ik had bijvoorbeeld de urenverantwoording al gemaakt, waarbij ik allerlei zorg had weg-
gelaten die ze als gebruikelijk zouden beschouwen.” Maar het valt toch zwaar. „Nog steeds gingen ze heel kritisch elk detail na om erop te beknibbelen Terwijl ik alles al heel krap had ingeschat.” Gedurende heel het traject moet Rieneke, net als eerder bij Jelmer, voortdurend slikken: ze is toch van de ambtenaren afhankelijk. En elk jaar weer, zolang Rogier nog geen Wlz-indicatie heeft „Dat geeft weleens een strijd: ik moet hen te vriend houden, en mij dus in al die gesprekken positief en correct opstellen. Ondanks mijn frustratie over het wantrouwen in hun houding ” Dat anderen die worsteling ook hebben, merkt ze in de contacten met andere ouders van kinderen met een beperking „Binnen het groepje ”Powermamma’s” waar ik lid van ben, luchten we weleens ons hart; ook daarover.”
STRIJD
Alle hulp dankzij het pgb geeft lastenverlichting – maar voelt ook vreemd „Het doet weleens pijn: ik ben toch zijn moeder? Ik wil het zelf doen. Het voelt niet als falen, ik moet de zorg echt uit handen geven Maar het geeft wel strijd.”
Het zorgbudget opent ook een andere deur. Rieneke aarzelt als dit ter sprake komt „Door de impact van de zorg voor onze twee jongste kinderen moest ik stoppen met werken, en mijn man kon een belangrijke stap in zijn carrière niet maken. Dat heeft ook financiële gevolgen. Intussen kost de zorg voor beide kinderen mij meer dan een voltijdbaan. Denk niet alleen aan de zorg voor hen thuis, maar ook aan het regelen van medicijnen en hulpmiddelen
En aan wekelijkse afspraken en overleg met artsen, therapeuten, zorgverleners, scholen en dag- en logeeropvang We kregen daarom al bij Jelmer het advies van onder meer de cliëntondersteuner om onszelf uit te betalen vanuit het pgb.” Voor betaling aan partners en familieleden stelt de Sociale Verzekeringsbank standaard zorgovereenkomsten beschikbaar om de vergoeding te verantwoorden De betaalde zorg moet de gebruikelijke zorg voor bijvoorbeeld huis-
Nu Rieneke erover praat, ervaart ze weer een innerlijke strijd. „De zorg voor Jelmer en Rogier houdt nooit op En we hebben zelf deze kinderen gewild, en mógen krijgen.” Toch ziet ze ook het grote verschil tussen de zorg voor Laurens, hun oudste, en voor hun twee andere zoons: hun pgb-indicatie hebben ze niet zonder reden. „Het zijn prachtige kinderen, hoe intensief de zorg ook is Ik kan mij ook geen leven zonder hen voorstellen. Maar het pgb maakt het wel dragelijker Zonder ondersteuning houden we het niet vol Zodra ik hun zorg volledig uit handen moet geven aan professionele zorgverleners, kost dat gigantisch veel meer ”
Wanneer haar kinderen alsnog zullen moeten verhuizen naar een zorginstelling?
Daar wil ze niet aan denken. Maar de zorg neemt niet af „Rogier gaat verder komen dan Jelmer: hij maakt nu als bijna driejarige een legpuzzel die zijn negenjarige broer echt nog niet kan maken ” Qua gezondheid is Rogier juist veel kwetsbaarder. Sinds december heeft hij een zogeheten PEG-sonde op zijn buik: een doorgang om vloeibaar voedsel en –vooral– veel vocht direct in zijn maag te brengen. Zijn nierfunctie is erg slecht: één nier werkt nog half, de andere vrijwel niet meer. „Medisch gezien zullen zijn nieren de hormonale veranderingen in de puberteit niet aankunnen Maar er is Eén Die alles in handen heeft.”
Met Jelmer is medisch gezien niet veel bijzonders aan de hand „Wat zijn verzorging complex maakt, is zijn motorische en verstandelijke beperking. En hij wordt groter en sterker De situatie is niet altijd veilig voor zijn broers: vaak is hij gefrustreerd Dan slaat en schopt hij hen. Niet alleen Laurens, ook Rogier. Ik weet niet hoe lang ik hem nog aankan Dat vind ik een enge gedachte. En het maakt mij verdrietig. Maar zo lang het gaat, houden we het vol. Met hulp en ondersteuning van zorgverleners, en de pgb’s.”
Nog geen plannen voor 2e paasdag? Breng dan een bezoek aan Molen de Zwaluw. Een geschikt uitje voor jong en oud. Kinderen vermaken zich uitstekend in de grote speeltuin naast het terras, maar ook de bowlingbaan is favoriet bij onze gasten. 2e paasdag zijn wij geopend van 16 tot 21 uur. Graag vooraf reserveren!
De ouders van Arjan Chevalking (23) uit Hendrik-Ido-Ambacht hadden wel heel lastige ervaringen met diens pgb-indicatie, vertelt zijn moeder Debora Chevalking-Isendoorn (46). In 2010 kregen ze de schrik van hun leven: een torenhoge rekening.
„Mijn man Bernard is 49 jaar en werkt als kraanmachinist, ik als bruidskapster. We hebben vier kinderen. Arjan, onze oudste, heeft een verstandelijke beperking. Hij werkt drie dagen begeleid bij leer-werkbedrijf Werkvisie De Hoop in ons dorp. In zijn eerste drie jaren ging hij ziekenhuis in, ziekenhuis uit. Hij was zeven weken te vroeg geboren en lag de eerste drie maanden in het ziekenhuis. Daarna lag hij thuis een jaar lang aan de hartmonitor. Toen hij drie jaar was, kreeg hij in het ziekenhuis een hartstilstand. Hij is hier als door een wonder uitgekomen Daarna hoefde hij nooit meer naar het ziekenhuis, tot een geplande rugoperatie op zijn 17e
Na zijn hartstilstand bleek hij na testen een verstandelijke beperking te hebben. Daarvóór hoopten we eigenlijk nog stiekem dat hij zijn ontwikkelingsachterstand zou overgroeien, al was er uiterlijk wel wat aan
hem te zien Hij heeft geen officiële diagnose ”
FRAUDE
„Op zijn zevende kwam Arjan in aanmerking voor een pgb-indicatie Die hebben wij aangevraagd via een bekende die bij een pgb-bemiddelingskantoor werkte Zij kwam bij ons aan huis en heeft alles voor ons geregeld. Uiteindelijk stopte zij met werken, en kwam er heel veel op onszelf neer. En elke keer moesten we de indicatie opnieuw aanvragen. Het pgb-bureau beheerde het geld; wij hadden daar niet echt zicht op. Rond 2010 kwamen we voor een verrassing te staan: wij moesten 25.000 euro terugbetalen, volgens het zorgkantoor dat de uitgaven controleerde. Wij snapten niet waar dit over ging, maar werden wel verantwoordelijk gehouden. We hebben toen heel wat heen en weer gebeld en brieven geschreven. Uiteindelijk bleek het pgb-bureau verantwoordelijk, maar dat ging failliet De rechter besloot dat wij dit bedrag niet hoefden terug te betalen. We denken dat het om fraude ging ”
„Daarna kregen we een cliëntondersteuner van een
landelijke aanbieder van zulke steun: MEE. Die heeft ons verder geholpen Wij maakten ook de verandering mee dat alles via de gemeente aangevraagd moest worden in plaats via het WIZ Dus het verhaal begon weer helemaal opnieuw. Iedere keer weer dezelfde vragen: Waar heb je het voor nodig? Waar ga je het voor gebruiken? Hoeveel uren heb je nodig? Kortom, een hele administratie. Toen we uiteindelijk bij de gemeente een indicatie kregen, vertelde een ambtenaar na een halfjaar dat wij waarschijnlijk in aanmerking kwamen voor een Wlz-indicatie. Toen hebben we besloten om het allemaal zelf te gaan regelen Al die afspraken met andere mensen, weer hetzelfde verhaal doen: ik was ondertussen helemaal thuis in de formulieren, maar het was toch nog best spannend. We kregen alsnog huisbezoeken en moesten zelf met ons hele gezin naar het VGZ-zorgkantoor in Gorinchem, waar we helemaal ondervraagd werden Uiteindelijk hebben wij een mooie indicatie gekregen en hebben alles automatisch vastgezet. Het enige ”werk” dat we er nog aan hebben zijn controlebezoekjes van het zorgkantoor, eens in de zoveel jaar.”
Volledig op maat gemaakt en op uw lichaam afgesteld met maar één doel: perfecte slaap.
ALPACA- EN MERINOWOL: UITSTEKENDE VENTILATIE EN VOCHTREGULATIE
VOLLEDIGE LICHAAMSONTSPANNING DOOR 100% CUSTOM ZONES
‘Wij nodigen u graag uit v�or v een pers��nlijk pers�� slaapadvies’ sl apadvie ’ALBERT, SLAAPADVISEUR
Bijzondere herinneringen heb ik aan de achterliggende maand, februari Aan het eind ervan werd het hoger beroep behandeld van de strafzaak tegen de buschauffeur die in 2018 onze dochter had aangereden Die dag was ik zeer somber en verdrietig gesteld Het was donker vanbinnen Asaf zou zeggen: „Dacht ik aan God, zo maakte ik misbaar” (Ps 77:4a) Ik keek slechts naar beneden, naar het graf, en niet naar boven. Ik was die morgen voornemens om tijdens de zitting geen gebruik te maken van mijn spreekrecht als nabestaande Ik zou zwijgen Maar net nadat ik de auto had geparkeerd en de trap naar het gerechtshof op wilde lopen, passeerde ik een dominee. Verrast vanwege deze ontmoeting vroeg hij mij naar het doel van de reis Ik wees naar het gerechtsgebouw en vertelde hem van de rechtszaak die over een goed halfuur zou beginnen Even schrok hij Maar toen herstelde hij zich en zijn ogen keken omhoog, naar de hemel Zijn wijsvinger wees in dezelfde richting. Ik hoor hem nog zeggen: „Broeder, de rechtszaak van uw dochter is hierboven al behandeld, door de hemelse Rechter En het was voor haar een goede uitslag!” Ik stond perplex De donkerheid in mijn hart verdween Het werd licht. Want ik geloofde dat de Heere deze broeder had gestuurd. Om te bemoedigen Om op te scherpen Want toen mocht ik zo heel anders het gerechtsgebouw en de zittingszaal binnengaan „Want God was aan mijn zij, Hij ondersteunde mij.” Tijdens de zitting mocht ik, anders dan ik mij had voorgenomen, tóch iets vertellen van de hemelse Vader bij wie onze innig geliefde dochter voor eeuwig mag zijn Ik vertelde dat haar laatste woorden op de fiets naar huis waren: „Fijn, we hebben meewind Dan ben ik snel thuis ” En het werd bewaarheid, al had zij het zó niet bedoeld: zij kwám Thuis. En ik kon het de chauffeur op dat moment ook vergeven Deze gezindheid gaf de Heere De zaak van onze dochter was, inderdaad zoals mijn broeder-predikant het had gezegd, in de hemel bepleit door haar hemelse Advocaat. Dat mocht zij reeds op negenjarige leeftijd geloven. Het brengt mij bij het ontroerende artikel 26 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis, waarin Guido de Brès ons de vraag stelt waarom iemand een andere advocaat zou zoeken, „aangezien het God beliefd heeft ons Zijn Zoon tot een Advocaat te geven?” Hij noemt drie redenen om geen ander te zoeken De eerste is dat er niemand is die „ons meer goedgunstig” is dan Deze, Die Zijn leven wilde geven, „ook toen wij Zijn vijanden waren ” De tweede is dat er niemand méér macht heeft dan Deze, „Die gezeten is ter rechterhand Zijns Vaders.” En de derde reden is dat niemand eerder verhoord zal worden dan „de eigen welbeminde Zone Gods ” Indringend houdt De Brès ons voor deze Advocaat niet te verlaten, „om een anderen te nemen; of veelmeer, een anderen te zoeken, zonder hem immermeer te vinden.”
Dordrecht.
Ds W.A. Zondag
En het werd bewaarheid, al had zij het zó niet bedoeld: zij kwám Thuis
De ontluikende lente buiten maakt dat je kriebels krijgt om die ook naar binnen te halen Dat kan door je ramen wijd open te zetten en de frisse voorjaarsbries door je slaapkamer te laten waaien. Maar ook door bloembolletjes op tafel te zetten Tere blauwe druifjes Uitbundig gele narcissen Zwaar geurende hyacinten Voor elk wat wils
En laat de kringloop nu bij uitstek de perfecte match voor jouw bloembollen hebben! Vooral op de keukenafdeling zijn vaak veel spullen te vinden die je prachtig kunt combineren met lentebloemen. Hou je van stoer in huis, denk dan eens aan een oud robuust bakblik voor je hyacinten
Of misschien is een soepterrine als brocante voor blauwe druifjes juist meer jouw ding. Laat je fantasie de vrije loop. Zoek een mooie kop-en-schotel tussen het serviesgoed en vul die met bloembolletjes en mos Klein cadeautje waar oma, die nog steeds uit zulke kopje haar koffie drinkt, vast blij van wordt!
Ook qua kleur heb je vaak volop keus, je kunt het zo gek niet bedenken of het is er. Ik vond twee prachtige bruine keukenschalen Eentje zelfs van Unox Hoe Hollands wil je het hebben Op dezelfde plank stond een kandelaar in precies dezelfde kleur. En zo was ik voor een paar euro een heel setje rijker
Ik haalde de bloembolletjes uit hun plastic bakje, trok ze wat uit elkaar en vulde daarmee de twee schalen. Fijn, dat de bolletjes geen water meer hoeven, omdat er genoeg voeding in de bol zelf zit Je kunt ze natuurlijk wel water geven, maar als je het niet doet, heb je er langer plezier van Dat is dan weer dubbel leuk voor de portemonnee
En daar houden we van
Tip NUMMER 1 Tip
De schalen met bolletjes vulde ik op met mos. Ik stak rondom wat takjes kersenbloesem met allebei de uiteinden erin. En klaar was het voorjaarstafereeltje.
NUMMER 2
Wie weet verschijnen de schalen ooit nog eens op tafel. Tijdens een fijn diner in de herfst. Mooi gevuld met warme gerechten. Maar voor nu mogen de bolletjes erin bloeien.
Zoek een mooie kop-enschotel en vul die met bloembolletjes en mos
Hou je van stoer in huis, denk dan aan een oud robuust bakblik voor je hyacinten
Dat kan via de CBB!
Als uw zicht vermindert en het lezen steeds moeilijker gaat, heeft de CBB de oplossing: lees uw favoriete en geliefde kranten en tijdschriften bij de CBB!
De CBB heeft een grote collectie christelijke lectuur in grootletter en gesproken vorm. Kijk op www.cbb.nl, bel naar 0341-56 54 77 of mail naar klantenservice@cbb nl en vraag onze gratis catalogus aan
Wilt u tijdens een persoonlijk gesprek meer informatie over passende leesvormen en/of een voorlichting in groepsverband? Onze consulenten komen graag bij u langs. Bel ons of stuur een mail naar consulenten@cbb.nl.
Zij wilde dokter worden, maar heeft lepra
Shakti (16) had als kind pijnlijke rode vlekken op haar benen. Haar ouders brachten haar meerdere keren naar een ziekenhuis. Toen begonnen de wonden te zweren. Uiteindelijk werd de diagnose gesteld: lepra. Voor haar been was dat te laat.
“Ook al ben ik nu een been kwijt, ik wil nog steeds studeren zodat ik later voor mezelf kan zorgen.”
Helpt u mee leed als van Shakti te voorkomen? Met uw steun worden meer mensen met lepra op tijd opgespoord.
] Ga naar www.leprazending.nl/terdege of scan de qr-code.
Postbus 131, 3850 AC Ermelo Paul Krugerweg 39, 3851 ZH Ermelo 0341-56 54 77 WWW.CBB.NL klantenservice@cbb nl
Terdege Zomerfair
Op deze prachtige locatie, omringd door frisgroene bomen, beekjes en slingerpaden, geniet je van ”Het vermackelijck landt-leven” De kasteelzalen vormen een unieke plek voor een programma vol muziek, workshops en lezingen.
Het vermackelijck landt-leven”
Met jutezakken en gips repareerden Limburgse metselaars de scheuren in de muur van de Sint-Bavo in Haarlem. Het vakwerk van de stukadoors en metselaars bracht dokter Antonius Mathijsen op een idee. Hij ving een kip, brak het beest de poten en verbond de poten met gipsverband dat hij met een gipspapje insmeerde. Het werkte - zowel bij kippen als bij mensen,
tekst: SANDOR VAN LEEUWEN beeld: RIJKSMUSEUM; WIKIPEDIA
Het Militair Hospitaal in Utrecht heette vanaf 1964 het Militair Hospitaal Dr. A. Mathijsen. Die naam verdween in 1991.
In 2015 geeft weekblad Donald Duck in de rubriek ”Beroemde uitvinders” aandacht aan de bedenker van het gipsverband.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in 1941, werd een Nederlandse postzegel van 1,5 cent gedrukt met het portret van Mathijsen.
Zo’n 50.000 doden en gewonden: dat is het resultaat van een aantal uur vechten tijdens de Slag bij Waterloo in 1815 Legerartsen hebben hun handen vol aan de duizenden gewonden. Tussen al die slachtoffers bevinden zich tientallen mannen met botbreuken en door kogels versplinterde botten
Om zulke breuken te genezen, proberen artsen de stukken bot op hun plaats te houden met rekverbanden, spalken en uithardend verband Dat verband bestaat eerst uit linnen lappen met een soort lijm van onder andere eiwit. Later worden de lappen ingesmeerd met stijfsel en versterkt met karton Het grootste nadeel van de gelijmde spalken is dat de patiënt dertig tot veertig uur moet wachten tot de lijm droog is. Het probleem van de spalken valt ook op bij dokter Mathijsen Een gebroken been of arm betekent wekenlange bedrust. Het gebroken lichaamsdeel mag niet bewegen, want dan zouden de spalken verschuiven Wat nodig is, meent Mathijsen, is „een onbewegelijk verband dat de breukstukken zoodanig met elkander in wederzijdsche aanraking houdt en bevestigt, dat de lijder het bed kan verlaten ”
Antonius Mathijsen wordt op 4 november 1805 in Budel geboren. Zijn vader is daar chirurgijn –arts– en weet zijn liefde voor het beroep over te dragen op zijn zoons. Of besliste de vader voor zijn kinderen? In ieder geval
Mathijsens familie heeft een bijnaam voor hem: ”oom Gips”
worden drie van de zeven broers van Antonius arts en ook Antonius treedt in de sporen van zijn vader. Hij gaat in Brussel studeren België bestaat dan nog niet en vormt samen met wat nu Nederland en Luxemburg heet het Koninkrijk der Nederlanden.
Na zijn opleiding aan het militair hospitaal in Brussel, studeert hij verder in Maastricht en uiteindelijk in Utrecht. In 1828 wordt hij ”officier van gezondheid, derde klas” Drie jaar later is hij nog steeds legerarts en gaat hij in 1831 mee met de Tiendaagse Veldtocht: de oorlog tussen Nederland en België. Mathijsen promoveert in Duitsland tot doctor en komt via verschillende militaire ziekenhuizen in Zutphen en Venlo in 1849 terecht in Haarlem. Hij woonde niet bij de ”infirmerie”, zoals de ziekenzaal officieel heet, maar met andere officieren in de Hoofdwacht aan de Grote Markt. Dat plein in het centrum van de stad ligt recht tegenover de Grote of Sint-Bavokerk
Onder leiding van architect Pierre Cuypers –bekend van het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam– wordt daar gewerkt aan de Sint-Bavo. Cuypers was afkomstig uit Roermond en gebruikte graag ambachtslieden uit Limburg Volgens de verhalen zouden die bouwvakkers graag een praatje maken met de vrijgezelle Limburgse arts Mathijsen. Zo zou de legerarts op het idee zijn gekomen om een gipsverband uit te
proberen bij een kip.
Nog jarenlang schept een van de metselaars uit Budel in cafés op over de uitvinding die hij met dokter Mathijsen heeft gedaan. Ciske van den Dijk, zoals de bijnaam van de metselaar luidt, zou de man geweest zijn die Mathijsen gips had gegeven voor zijn proeven
Vanaf 1851 ontwikkelt Mathijsen zijn gipsverband. Na zijn proeven met linnen doeken gebruikt hij zwachtels van katoen, die bedekt zijn met gipspoeder Dat poeder wordt nat gemaakt om vervolgens uit te harden. Het voordeel van deze manier is dat het niet moeilijk is om dit verband aan te brengen Een andere belangrijk voordeel is dat het verband goed aansluit en snel uithardt. Bovendien is het niet al te zwaar.
In 1852 beschrijft de militaire arts zijn ontdekking in een tijdschrift Later dat jaar publiceert hij een boek, ”Nieuwe wijze van aanwending van het gipsverband bij beenbreuken. Eene bijdrage tot de militaire chirurgie”. In het boek schrijft hij dat de apparaten die ingezet worden om breuken te genezen „practisch weinig bruikbaar” zijn Daarom zocht Mathijs „sedert lange” naar een „meer eenvoudig” en „meer doeltreffend middel.”
Zijn idee om gips te gebruiken is vooral bedoeld voor „de gekwetsten op het slagveld.” „Deze lijders toch verkeeren in eene bijzonderen toestand: immers hunne beenbreuken, meestal door vuurwapenen veroorzaakt,
gaan in den regel met verbrijzeling gepaard en daarenboven moeten zij spoedig vervoerd worden.” Mathijsen beschrijft hoe zijn methode werkt en concludeert dat hij „van gevoelen is dat deze verband-methode van uitstekend nut kan zijn.”
Hij wordt uitgenodigd om op de universiteit in Luik zijn uitvinding te demonstreren, maar er komt bijna niemand opdagen. Daarna wordt hij in Brussel uitgenodigd bij baron Louis Seutin, een bekende chirurg en senator Seutin, die zelf een ander soort verband heeft uitgevonden, is het met Mathijsen eens: het gipsverband is veel beter dan alle andere verbanden Het boekje wordt ook in het Frans uitgegeven en er verschijnen verschillende aanvullingen en andere vertalingen.
In de jaren daarna ontvangt Mathijsen tal van eerbewijzen voor zijn uitvinding In Nederland wordt hij benoemd tot ridder in de Orde van de Eikenkroon Jaren later wordt hij per Koninklijk Besluit nog bevorderd tot luitenant-kolonel
In 1868 gaat Mathijsen met pensioen De vrijgezelle arts verhuist naar zijn geboortegrond, Budel. Later gaat hij in Hamont wonen, vlak over de Belgische grens. Daar noemen de dorpsbewoners hem ”docteur Antoine” of ”de majoor”. Zijn Limburgse familie heeft een andere bijnaam voor hem: ”oom Gips”. Mathijsen overlijdt in 1878 in Hamont als gevolg van een beroerte
Een kip was het eerste ‘slachtoffer’ dat met de poten in het gips ging
In de winter is het rustig op de boerderij De dieren worden gemolken, verzorgd en gevoerd. Af en toe wordt er een kalfje geboren. De machines worden nagekeken en doorgesmeerd. Er wordt gekeken naar investeringen die gedaan kunnen worden. Maar dan, dan komt januari. De zon laat zich wat vaker zien. Binnen, aan de keukentafel, worden de mestplannen gemaakt. En dan gaat het kriebelen...
Het eerste rondje door het land wordt weer gelopen De grond, veelal te nat nog, wordt bekeken Het rondje wordt herhaald Eens per week wordt twee keer per week En hoe vaker de zon schijnt, en hoe dichter 15 februari nadert, hoe vaker dat rondje gedaan wordt
Fenneke Aalbers, getrouwd met Dick, en moeder van vijf, verandert van burgermeisje naar een beetje boerin.
Als het dan 15 februari is geweest, er meer zonnige dan regenachtige dagen zijn geweest en de grond weer droog genoeg is om de trekker te dragen, dan komt de dag dat Dick enthousiast thuiskomt Morgen gaan we mest rijden! Zijn enthousiasme steekt ons allemaal een beetje aan In gedachten plukken we alweer bloemen, buitelen we door het verse gras en rijden we weer mee op de trekker. Want als na de winter de bijna overvolle mestput weer opengaat, de mesttank weer gevuld wordt en het landwerk weer begint, dan is op de boerderij het voorjaar begonnen.
Voor ons huis klinkt het gebrom van heen en weer rijdende trekkers Trekkers met daarachter een mesttank Hier en daar laten ze hun sporen achter op de weg Jan en Ties staan voor het raam en halen hun hart op aan ”trekkers kijken”. En als Dick tussen zijn werk door ook even tijd heeft om een uurtje mest te rijden, en ze mogen samen mee, dan is het feest Deinend in de trekker genieten ze alle drie Na het uitrijden van de mest, als de regen komt, kan het gras weer groeien. Dan kunnen de koeien naar buiten en kan er weer geoogst worden, om de voorraden voor de winter weer aan te vullen
Dus, schiet het op de weg weer eens niet op achter die trekker waar ook nog eens een luchtje aan zit Overheerst het ”boerenluchtje” wel heel erg als je een frisse neus gaat halen Trek dan niet je neus op Het stinkt niet Je ruikt het voorjaar
Jan en Ties staan voor het raam en halen hun hart op aan ”trekkers kijken”
Op 15 maart zijn er verkiezingen voor Provinciale Staten. Een redelijk onbekende bestuurslaag. Wie draaien er in de provincies eigenlijk aan de knoppen? Een ontmoeting met twee gedeputeerden uit twee provincies die allebei ook lijsttrekker zijn.
Gert Harm ten Bolscher (Overijssel) en Harold Hofstra (Flevoland) komen elkaar op een winderige vrijdagmorgen in februari tegen op een prachtplek: het dorp Kalenberg, in het hart van Nationaal Park De Weerribben. Er wonen dik tweehonderd mensen In de zomer wemelt het hier van de toeristen en dagjesmensen.
Kalenberg, ten westen van Steenwijk, is vanouds een typisch vaardorp en was tot eind jaren 50 alleen per boot bereikbaar. Het is een symbolische plek, precies op de grens van Overijssel en Flevoland En een actuele plek voor een gesprek over de komende Statenverkiezingen. Kalenberg ligt midden in een Natura 2000-gebied Stikstof is hier een beladen woord
Eerst even de kennis van beide heren over hun provincies testen. Wat is het hoogste punt van Overijssel? Ten Bolscher aarzelt geen moment: „De Tankenberg bij Oldenzaal ” Steekt 85 meter boven NAP uit. Het diepste punt van Flevoland, daar komt Hofstra niet uit. Beetje oneerlijke vraag: het betreft een parkeergarage in Almere die 15 meter onder NAP ligt. Het volkslied van de jongste provincie van Nederland gaat de gedeputeerde beter af „Waar wij steden doen verrijzen op de bodem van de zee, onder Hollands wolkenhemel tellen wij als twaalfde mee ” Ten Bolscher kent het volkslied van Overijssel niet.
Welk dier is in 2002 uitgezet in Overijssel? De Rijssense gedeputeerde scoort met de otter En wat is het beroemdste koekje van Flevoland?
Schokkermop is het antwoord, maar Hofstra probeert het Urker dikkertje Rekenen we ook goed. „Ik zeg altijd dat we weliswaar de jongste provincie van Nederland zijn, maar met Urk en Schokland een geschiedenis van meer dan duizend jaar hebben ” Overigens kwamen Urk en de gemeente Noordoostpolder pas in 1986 –bij de vorming van Flevoland– bij de jongste provincie Daarvoor waren de polder en Urk onderdeel van Overijssel. „Een historische fout”, grapt Ten Bolscher „Die moet je rechtzetten ” Hofstra ad rem: „Daar gaat Flevoland natuurlijk niet mee akkoord.”
Beide heren maken als gedeputeerde werkweken van soms zestig tot zeventig uur.
ZONDAG
„De zondag is voor mij echt zondag”, zegt Ten Bolscher. „Dan doe ik niks voor de politiek. Of er moet een calamiteit zijn ” Politiek als roeping? De Rijssenaar denkt even na. „Je wilt iets betekenen voor de samenleving. Kijk, je kunt wel mopperen op de overheid, maar ga dan zelf meedoen. Het is voor de SGP de eerste keer dat we een gedeputeerde hebben in Overijssel. Je bestuurt mee en dat maakt verschil ” Ook in Flevoland doet de ChristenUnie voor het eerst mee in het College van Gedeputeerde Staten „Het zijn lange werkweken, maar je draait wel aan de knoppen Dat stimuleert mij. Het beste zoeken voor de inwoners van de provincie ” Maar als op zaterdag zijn zoon moet voetballen, staat de inwoner van Lelystad gewoon langs de lijn.
De agenda van beide heren wordt gedomineerd door één woord: stikstof. Als de dag van gisteren herinnert Ten Bolscher zich 29 mei 2019. „De Raad van State deed uitspraak over stikstof. Jij gaat je de komende vier jaar niet vervelen, zeiden collega’s toen En ze hebben gelijk gekregen.”
De Raad van State oordeelde dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet gebruikt mag worden om toestemming te geven voor activiteiten die extra stikstofuitstoot veroorzaken Dat kan bijvoorbeeld zijn de uitbreiding van een veehouderij, de komst van een nieuwe woonwijk of de aanleg van een nieuwe weg. Voor het beweiden met vee en het bemesten van agrarische percelen is een natuurvergunning nodig. Ineens lag de hele vergunningverlening stil
Ten Bolscher en Hofstra maakten de afgelopen jaren de gevolgen van deze uitspraak mee: boze boeren voor de deur van het provinciehuis, emotionele veehouders die het niet meer zagen zitten, jonge boeren die hun toekomst in rook zien opgaan. „Agrarische ondernemers zijn ondernemers puur sang Die willen werken, willen vooruit. Maar de overheid biedt ze
Harold Hofstra (1977) komt uit Den Helder. Hij woont sinds 2007 in Lelystad, samen met zijn vrouw en drie zoons. Het gezin is aangesloten bij de hervormde gemeente. In 2015 kwam hij op de kandidatenlijst voor de ChristenUnie in Flevoland, op nummer 2. ”Als ik meedoe, doe ik niet voor spek en bonen mee. Dan wil ik ook meteen actie.” Die kreeg Hofstra. Sinds 2018 is hij gedeputeerde met de portefeuilles financiën, natuur, water, vitaal platteland & sport.
Gert Harm ten Bolscher (1969) is opgegroeid in Rijssen. Getrouwd, vier kinderen. Lid van de Hersteld Hervormde Kerk. Hij werkte bij Fokker op Schiphol en DWA in Bodegraven voor hij terugkeerde naar de Reggestreek. In 2014 kwam hij op de kandidatenlijst voor de SGP in Overijssel, een jaar later was hij Statenlid. Na de verkiezingen in 2019 werd hij gedeputeerde met landbouw, natuur, vergunningverlening en facilitair als aandachtsgebieden.
Harold Hofstra
Op 15 maart zijn de verkiezingen voor Provinciale Staten in de twaalf provincies. Op dezelfde dag worden ook de waterschapsverkiezingen gehouden. De nieuw verkozen leden van Provinciale Staten en van de kiescolleges voor de Eerste Kamer kiezen op 30 mei een nieuwe Eerste Kamer. De Provinciale Statenverkiezingen zijn daarmee behalve provinciaal ook nationaal van belang.
geen duidelijkheid. Er zijn initiatieven genoeg, maar er is geen geld Tegen Den Haag zeggen we: Maak, om mee te beginnen, per provincie 100 miljoen euro over, dan kunnen wij verder. Met elkaar leggen de boeren de puzzel ”
Ten Bolscher was ergens in de provincie op bezoek bij een boer. „Ik kwam op verzoek van de buurman, omdat hij zich zorgen maakte Bij een rondleiding wees de boer me in de stal op een balk en een stuk touw. Omdat de ernst van de situatie me duidelijk werd, heb ik toen mijn vervolgafspraak afgezegd en een diepgaand gesprek met de boer gehad, waarin ik geluisterd heb naar zijn zorgen en twijfels Ik probeerde aan te geven hoe wij als provincie naar de agrarische sector kijken en deze sector ook waarderen en perspectief willen bieden
De boer en zijn vrouw adviseerde ik om contact te zoeken met de huisarts en hun kerkelijke gemeente. Toen ik een paar uur later wegging, gaf hij aan dat er gelukkig toch nog een overheid is die oog heeft voor de situatie op het boerenerf. Toen durfde ik hem ook te vragen om mij te bellen als hij het niet meer zag zitten. Een paar weken later kwam zijn telefoontje. Het touw ligt in de kliko, zei hij.”
Bij een ander bezoek kwam de Overijsselse gedeputeerde een jongetje tegen dat hem enthousiast zijn kalfjes liet zien. „Hij vertelde dat hij graag boer wilde worden net als zijn vader en opa. Toen ik zei dat ik met zijn ouders wilde praten, vertelde hij met een bedenkelijk gezicht dat hij vond dat papa de laatste tijd stil was en niet meer zoveel van zijn koeien hield. Dat kwam bij mij binnen. Even later zat zijn vader, een boom van een kerel, te huilen vanwege alle onzekerheid en druk die hij voelde. Dat doet pijn. Wat hebben we elkaar dan in een onmogelijke situatie gebracht.”
Rentmeesterschap, rechtvaardigheid; het zijn mooie woorden. De praktijk is soms weerbarstiger Hofstra was net aangetreden in Flevoland toen in de strenge winter van 2018 in de Oostvaardersplassen 1500 dieren doodgingen.
„De natuur haar werk laten doen, was het uitgangspunt van dat beleid Vanuit mijn overtuiging dat we ook een verantwoordelijkheid
hebben als rentmeester wilde ik dat dit beleid zou veranderen en dat is ook gebeurd Maar politiek was het een enorm beladen dossier.”
Ten Bolscher: „Als gedeputeerden hebben we te maken met de juridische werkelijkheid Ik heb de eed afgelegd dat ik me houd aan de wetten van dit land. Als SGP staan we voor de rechtstaat Dat gezegd hebbende vind ik wel dat overheden in het verleden veel te gemakkelijk over bepaalde zaken hebben gedacht.”
Hofstra: „Nederland is binnen Europa niet meer het beste jongetje van de klas. We zoeken iedere keer de grens op van wat mag en kan Met mest uitrijden, met de pulsvisserij Maar we leven hier met een heleboel mensen op een kleine postzegel. We zullen het met elkaar moeten zien te rooien De platte kar zit tot aan de assen in de modder Maar in plaats van zaken eraf te halen, zetten we er juist dingen bij ”
NEE
Flevoland en Overijssel zijn een eind weg van Den Haag, merken Hofstra en Ten Bolscher „De Randstad reikt tot Amersfoort en daarachter houdt het op. Aanpak van de N50 en de N35, beide Rijkswegen, moet uit Den Haag komen. Aanleg van de Lelylijn idem dito.”
Woningbouw in Flevoland ziet Hofstra als speerpunt voor de komende jaren „In Almere is de wachttijd voor een sociale huurwoning opgelopen tot negen jaar. We moeten de doorstroom stimuleren: oudere mensen blijven te lang in hun vaak te grote woning zitten. Wij willen wel, maar het lijkt wel alsof men in Den Haag geen beslissingen durft te nemen Zeg waar we aan toe zijn. Nee is ook een antwoord.”
Ten Bolscher wil in Overijssel de leefbaarheid van het platteland verbeteren. „Boeren hebben in hun omgeving ook een sociale rol. Er gebeurt van alles op zo’n erf Ouders wonen vaak in dezelfde boerderij als hun kinderen Haal je de boer weg, dan verdwijnt op den duur ook de school, de winkel, de voorzieningen Wat resteert, is een leeg platteland ”
Hofstra: „Ik ben geen bomenknuffelaar, maar we moeten wel op zoek naar een nieuw evenwicht tussen economie en ecologie Iedereen moet een goede boterham kunnen verdienen.”
325,00
Bureaustoel Verstelbaar, Airgo, zwart, norm EN-1335, comfortabele zit
Eetkamerstoel Elin Sterke softyl stof, kleuren cognac, steel, pebble en olive
572,00 van 692,00
Bureau Verstelbaar bovenblad, melamine licht eiken, onderstel zwart, 160 x 80 cm, ongemonteerd
435,00 van 460,00 NU AANBIEDING
Kast Flair 60 x 130 x 50 h x b x d, melamine, kleur Mumbai
Eetkamertafel Empire Bovenblad Mumbai 160 x 90 cm
RINA MOLENAAR
Rina is directeur-bestuurder van hulporganisatie Woord en Daad en is in het komende nummer van Terdege gasthoofdredacteur Wat drijft haar?
CORSTIAAN BATENBURG
Om halfacht ’s morgens wakker worden en diezelfde avond nog in Turkije staan Tien dagen lang zoekt Corstiaan als lid van de Nederlandse reddingsploeg USAR in het rampgebied naar slachtoffers van de aardbeving
RENATE BLEIJENBERG
Renate reist als fotograaf het land door om de mooiste beelden voor Terdege te schieten Ze legt alles met liefde vast. Mensen ontspannen op de foto zetten is een kunst. Hoe doet ze dat?
NOORTJE VAN MIDDELKOOP (PANFLUIT)
EN HARM HOEVE (ORGEL)
Dit duo verzorgt de muzikale intermezzo’s en het miniconcert.
En weer een LEUKE QUIZ! Lees deze Terdege goed door, doe mee en win een van de leuke prijzen.
HOOFDPRIJS: dagdeel rijden in een “eend”
t.w.v € 112,50.
2e prijs: waardebon van Port Lavande t.w.v € 100,-
3e prijs: waardebon van Boekenhuis Rijssen
t.w.v. € 75,-
4e prijs: verrassingspakket van Mooierr t.w.v. € 50,-
Doe mee met de quiz en win een mooie prijs!
Het jarendertighuis van de familie Jansen uit Tholen is na wat drastische veranderingen een royale gezinswoning geworden. Met genoeg ruimte voor het vijfkoppige gezin, waarin de zesde in aantocht is. Mary Jansen (33): ”Het voelt als een cadeautje om hier te wonen.”
Ze hadden het huis aan de Parksingel al langer op het oog, Mary en Kees (32). Maar toen ze ruim zes jaar geleden een bod op de woning deden, werd dit in eerste instantie niet geaccepteerd. Totdat er een verlossend telefoontje kwam: de koop ging alsnog door Wat hun aantrok in het huis? „Dat er een garage aan vastzit, dat het huis een grote tuin heeft en dat het in een rustige straat staat. We hebben ook een mooi uitzicht op de Veste, dat onderdeel is van de oude vesting ”
Het huis was vrij klein voor hun groeiende gezin. Daarom maakten Mary en Kees meteen na de verhuizing een uitbouw aan de achterkant, waarmee de ruime woonkeuken werd gerealiseerd. Op de bovenverdieping ontstonden nog niet zo lang geleden twee extra slaapkamers door middel van een opbouw. Er is zelfs een vierde slaapkamer, die Mary en Kees altijd beschikbaar hebben voor het geval ze een telefoontje krijgen van pleegzorg. „Soms heeft een kind met spoed onderdak nodig. Als het ons lukt om daarin te voorzien, staan we graag die kamer af.” En mocht het nodig zijn, dan kunnen ze van de berging nog een vijfde slaapkamer te maken
EENVOUD
Op de vensterbank van het keukenraam staat een rijtje glazen potten. De een gevuld met havermout, de andere met meel, en weer een andere met bloem Aan de lange eettafel zit zoontje Abel (2), die een door zijn grote zus gebakken mueslimuffin naar binnen werkt In een mand op het lange aanrechtblad ligt deeg te rijzen. „Ik bak zelf desembrood”, vertelt Mary „Dat is volgens ons gezonder en voedzamer dan brood uit de supermarkt ” De Zeeuwse, die drie ochtenden per week geschiedenis doceert en praktijklessen geeft aan het Calvijn College, houdt van eenvoud en van een duurzame levensstijl. Zo gebruikt ze al sinds de geboorte van haar tweede kind wasbare luiers „Dat leek me bij de eerste al mooi om te doen,
Interieurtip? ”Laat je niet verleiden door trends, maar volg je eigen keuzes. Dan wordt je interieur een verlengde van jezelf.”
Motto? ”Heb ik het nodig?” Bij ons ooit als een grapje begonnen, maar die vraag maakt het een stuk gemakkelijker om geen impulsaankopen te doen.”
Favoriete shopadres? ”Marktplaats. Vorig jaar kocht ik een mooie vintage wastafel voor een prikje. Dat vind ik de leukere vondsten.”
Inspirerende instapagina? ”@wearethehomemakers. Prachtige foto’s van ”homemakers” van over de hele wereld met inspirerende teksten erbij.”
Mooie psalm? ”Psalm 122. Naar de sjaloom en harmonie waar het daar over gaat, kijk ik uit!”
Aansprekende Bijbeltekst? ”Jakobus 1:22: Wees daders van het Woord en niet alleen hoorders. Scherpt mij altijd weer aan.”
maar anderen vonden het toen vies.”
Is die hang naar eenvoud ook de reden dat het overgrote deel van de meubels tweedehands is? Ze lacht. „Ik vind dat gewoon mooi Die apothekerskast daar stond bij mijn schoonzus. Ik heb gezegd: Als je die ooit wegdoet, neem ik hem graag van je over Prachtig toch?”
De lange eettafel is een koopje van 100 euro, gevonden op Marktplaats „Dan is het ook niet erg als er krassen op komen of de kinderen er een keer op getekend hebben Ik vind het vooral belangrijk dat een huis leefbaar is, ook voor kinderen, en dat het er gezellig uit ziet Dat het een thuis is voor ons.”
De voorkeur voor tweedehands ontstond toen het stel net getrouwd was en een eerste huis opgeknapt had Mary en Kees wilden niet boven hun klusbudget uitkomen en zochten daarom naar manieren om te besparen op hun aankopen. „Het werd voor mij een sport om zo goedkoop mogelijk iets op de kop te tikken Als je daar eenmaal de smaak van te pakken hebt, wordt dat een levensstijl Ik vind nieuwe spullen vaak kwalitatief niet goed genoeg en te sterk aan mode onderhevig om er een flink bedrag voor neer te willen tellen.”
Mary houdt al sinds het begin
van de verbouwing de vorderingen bij op haar Instagramaccount ”De juf en haar huishouden” Om familie en vrienden op de hoogte te houden. Haar account groeide, toen ook vreemden interesse bleken te hebben in de kluswederwaardigheden. Ze besloot daarom ook tips te gaan delen over haar interesse voor duurzaamheid en gezonde voeding. „Ik vond het vrij leeg om het alleen over ons interieur te hebben ”
Over de verbouwing post ze nu weinig meer, al is het huis nog niet helemaal af „Onze garage moet bijvoorbeeld nog aangepakt worden”, zegt ze. De keuken kan ook nog wel een make-over gebruiken, wat Mary
betreft Het is nu een eenvoudige IKEA-keuken. Het liefst zou ze die blauw of oudgroen verven. Verder is de voordeur is aan vervanging toe, net als de kozijnen aan de voorkant. En dan de tuin nog. Lachend zegt Mary: „Ik denk dat je met een oud huis nooit helemaal uitgeklust bent. Maar we doen het rustig aan We hebben de afgelopen twee jaar alleen de opbouw geplaatst en moeten natuurlijk ook sparen. Daarnaast is er voor de kinderen niets aan als wij altijd maar aan het klussen zijn. Er zijn zoveel dingen die veel belangrijker zijn dan een huis Het is een schraal leven als het alleen maar om je interieur draait.”
Tegelijkertijd ontkomen de Jansens er niet aan om af en toe weer aan de slag te gaan. Al was het alleen maar omdat alle ingrepen regelrecht ten goede komen aan hun portemonnee
„Ik weet niet welk label het huis had toen we het kochten. F misschien, of G Maar nu is het hier best behaaglijk.”
Groot voordeel is dat Kees het meeste zelf kan doen „Hij werkt als werkvoorbereider bij een bouwbedrijf en kluste als tiener al veel. Als ik een plaatje laat zien, kan hij het maken Dat scheelt veel geld. Anders zouden we hier denk ik niet kunnen wonen.”
ORIGINELE TWIST
Het huis ziet er ruim en licht uit, met een originele twist Zo zijn de meeste muren geschilderd in wittinten, maar is er één wand behangen met origineel zandkleurig jarentachtigbehang
Dat heeft Mary gekocht van een man die behangrollen had ingeslagen in Duitsland Ze komen uit een oud magazijn en dateren van vóór de val van de Berlijnse Muur.
De keuken heeft alleen lage kasten. De enige wandkast in deze ruimte is een charmant houten exemplaar, waar servies in staat en emaillen
mokken Mary haalt er een stel lichtblauwe kop-en-schotels uit. „Dit servies hebben we van mijn ouders gekregen toen we trouwden Blue Asiatic Pheasant heet het, van het oude Engelse merk Burleigh. Ik vind het mooi zacht van kleur. Nadien waren we eens
merkend is voor de Amerikaanse religieuze stroming. „De voorkeur voor natuurlijke materialen trek ik ook door naar onze kledingstijl Ik zal bijvoorbeeld zelden iets van een synthetische stof kopen voor onszelf en de kinderen.”
Ook felle kleuren kom je bij haar niet snel tegen. „Ik ben gek op de verftinten van Farrow and Ball. Dat is een verfmerk met veel ‘oude’ kleuren – die zijn vaak een beetje gedempt. Ik heb ook een tijdje groen emaillen servies gespaard. Dat was kleurrijk, en toch niet zo fel ”
op vakantie in Engeland. Toen kwamen we in een landhuis met een ouderwetse keuken Daar hing een wandrek vol met borden van dit servies, prachtig.”
Tegen de achterwand van de keuken staat een blauw geverfd boekenkastje Abel pakt er een boekje uit en duwt het onder zijn moeders neus. Al dat praten met een vreemde moet nu maar eens voorbij zijn, lijkt hij te willen zeggen. Gewillig kijkt Mary even met het jongetje mee, totdat hij het weer mooi vindt en een ander avontuur zoekt. Op keukenkastjes klimmen bijvoorbeeld. En met de bezem onder de koelkast porren, op zoek naar knikkers
„Ik weet niet of er een naam is voor mijn stijl”, lacht ze, om zich heen kijkend. „Ik zoek gewoon uit wat ik mooi vind, en dan matcht het meestal vanzelf. Het liefst tweedehands, al vind ik het ook niet erg om eens iets nieuws te kopen Ik merk wel dat ik vooral val voor hout En wat mij betreft hoeft dat niet geverfd te worden. Ik weet nog dat we onze piano hadden gekocht en dat mensen zeiden: die laat je toch niet bruin? Maar dat vinden wij juist mooi.”
Rustige kleuren en natuurlijke materialen, die kenmerken haar voorkeur Misschien valt haar interieur een beetje binnen de Shakerstijl, zegt ze na een tijdje, verwijzend naar de simpele en ingetogen stijl die ken-
Niet dat ze helemaal ongevoelig is voor trends. Ze vindt de zwarte kozijnen die het modebeeld kleuren bijvoorbeeld best mooi Maar zelf zal ze er niet snel voor kiezen „Ik zou gek worden van al het stof dat je daarop ziet liggen. Daarbij komt dat ik liever dicht bij mijn eigen stijl blijf ”
De gele fluitketel op het gasfornuis laat van zich horen. Het water kookt. Mary schenkt het in de gereedstaande mokken „Van de kringloopwinkel”, zegt ze met een knipoog. Of ze bij bezoekjes aan haar favoriete tweedehandswinkels vaak in de verleiding komt om met van alles en nog wat thuis te komen? Dat valt mee, zegt ze. „Ik vind het vooral belangrijk dat de spullen die ik koop bruikbaar zijn, en ik heb nu genoeg. Ik heb niets met nutteloze accessoires en troepjes Wat ook helpt, is dat mijn man zich als grapje bij alles wat we willen kopen afvraagt of we het nodig hebben. Die vraag zit toch ergens als in mijn achterhoofd als ik naar een kringloopwinkel ga ”
Zelf bakken, duurzaam proberen te leven met tweedehands artikelen en wasbare luiers, verbouwingen die ze grotendeels zelf voor hun rekening nemen, pleeggezin zijn. Hoe vinden ze de tijd voor dat alles? „We zijn niet van het ene op het andere moment met al die dingen tegelijk begonnen. Het was een proces van jaren. Maar ik merk dat ik best streng ben voor mezelf Zo staan we in het leven. En het heeft te maken met hoe we praktisch handen en voeten proberen te geven aan ons geloof Dat maakt dat we kracht krijgen voor bijvoorbeeld het pleeggezin-zijn.”
„Zie je die grote apothekerskast? Die was van mijn schoonzus, maar mochten we van haar overnemen. Prachtig toch?”
WelkombijdeMarkplas! Eenrecreatieparkmet stacaravans,luxelodges, kampeer-encamperplaatsen enbistrometterras.Onze zwemvijveriseentrekpleister voorjongenoud.
Stroopwafelsbij uindebuurt?
Bekijkonze verkooppunten opdewebsite!
Luister je mee?
x Ontmoet gezinnen met kleine en grote opvoedingsvragen
x Leer van de gastspreker met kennis van zaken x Luister naar de reflectie op de gesprekken
Geldinzamelenvooreengoeddoelofdeverenigingskas? Organiseerdaneenstroopwafelactiemetdestroopwafels vanMarkus&Markus.Metonzeheerlijkkrokantestroopwafels zitiedereengebakken:koper,verkoperennatuurlijk depenningmeester
Berekenzelf uwopbrengstop: stroopwafels strvanmarkus.nl/ oopwafelacties
Aan de smaak en kwaliteit van stroopwafels van Markus worden geen concessies gedaan. Daarom voegen we bijvoorbeeld geen bind- en conserveermiddelen toe We kunnen met recht zeggen, dat onze stroopwafels met liefde worden gebakken *Dat
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang de nieuwe podcast in je mail.
RD.nl/nieuwsbrief-podcast
• Toegankelijke website
• Bespaar 20% t.o.v. opgave per e-mail
• Na registreren kunt u een overzicht van eerder geplaatste advertenties inzien
Regel het direct op advertentie.rd.nl
bespaar 20% op schakeltjes, kerkdiensten en activiteiten
zoek in 2.000.000+ artikelen
Waar ga je naartoe als je het verleden wilt ontdekken en het heden wilt duiden? Onderbouw je mening over allerlei maatschappelijke vraagstukken Ontdek vandaag nog hét christelijke inspiratieplatform Met ruim twee miljoen artikelen vol kennis uit betrouwbare bronnen uit de breedte van de gereformeerde gezindte
Begrijpelijk, dat je deze vraag stelt. Als je nadenkt over wat de hel is, als tot je doordringt dat het gaat om een plaats waar mensen onophoudelijk lijden onder de toorn van God, dan kan als vanzelf de gedachte in je oprijzen: is het wel rechtvaardig dat de Heere zo zwaar straft?
Het doet je misschien ook wel denken aan een fietser die door rood licht rijdt en door de politie wordt aangehouden De man moet kort daarop voor de rechter verschijnen en krijgt uiteindelijk een levenslange gevangenisstraf opgelegd Iedereen begrijpt dat zo’n vonnis op geen enkele manier recht doet aan de ernst van de overtreding Is het terecht dat God de zonde straft met het helse vuur? Want dat is wat Hij doet Dat zegt Hij Zelf in Zijn Woord De Heere Jezus heeft er vele malen over gesproken Van al Zijn woorden die de evangelisten hebben opgetekend, gaat een tiende deel over de plaats waar „wening is, en knersing der tanden” (a. 25:30). De hel is een plaats waarin mensen die onbekeerd sterven, terechtkomen Zij zullen er voor eeuwig zijn De Heere Jezus spreekt over het „eeuwige” vuur. Als je in je zonden sterft, zul je de hitte van Gods toorn altijd dragen Niet 10 jaar Niet 100 jaar Niet 1000 jaar Altijd Nooit zal er een dag aanbreken waarop er licht in de tunnel gloort Het is een uitzichtloos lijden
Het is belangrijk om in te zien dat God geen onrecht doet als mensen verloren gaan. Dat wil God je ook leren Dat je er niet tegeningaat, maar dat je het in alle ootmoed en eerbied bijvalt dat je je de eeuwige straf waardig hebt gemaakt vanwege je zonden Dan krijgt het Evangelie juist ook zo’n
waarde voor je. Dan krijgt de Heiland der wereld, Christus Jezus, zo’n onuitsprekelijk grote betekenis voor je
Laten we elkaar er steeds op wijzen, bij een geopende Bijbel, dat de minste zonde een oneindig groot kwaad is Elke zonde die je doet, spreekt van een minachten van God. Je zegt er in feite mee: Wat God wil, doet er voor mij niet toe Gods wil laat mij koud, ja, God Zelf laat mij koud
Als ik m’n buurman beledig, is dat erg, maar voor de wet niet strafbaar Anders is het als ik de koning onteer Dan is er sprake van majesteitsschennis
Dan kan ik zelfs voor de rechter komen Zo is het ook geestelijk: als we zondigen tegen God, zondigen we tegen de eeuwig levende, majestueuze God, Die alle glorie waardig is Dat vraagt om eeuwige vergelding
Ook is het belangrijk om te zien: God Zelf bepaalt de strafmaat Het zou toch vreemd zijn als een verdachte van een zwaar delict de rechter zou voorschrijven hoe hij moet oordelen? God laat dat ook niet toe En dit is zeker: Als God straft, straft God eerlijk en rechtvaardig, want God ìs eerlijk en rechtvaardig Tegelijk wil ik je graag op het hart drukken: juist vanwege de toekomende toorn is er in het hart van de Zaligmaker, in Wie God Zelf tot mensen komt, grote bewogenheid met zondaren Neem dat ter harte Heb er oog voor Hoor Zijn stem en beluister de hartelijkheid erin: „Zo waarachtig als Ik leef, spreekt de Heere Heere, zo Ik lust heb in de dood van een goddeloze, maar daarin heb Ik lust, dat de goddeloze zich bekere van zijn weg en leve” (Ezech 33:11)
Maak ’m kleiner of kies voor een xxlexemplaar
Een rechthoekig stuk stof en basisnaaivaardigheden.
Meer heb je niet nodig om deze origamitas te maken.
Als je de stof van tevoren zoomt, is de tas in minder dan vijftien minuten klaar. Bovendien kun je de maat gemakkelijk aanpassen. Handig toch?
tekst & beeld: LEONI VAN DER EEMS
WERKWIJZE
STAP 1: Ga op zoek naar geschikte restjes/lapjes stof en zet de naaimachine alvast klaar
STAP 2: Knip een rechthoek uit de stof, waarbij de lengte van de stof gelijk is aan drie keer de breedte. Je kunt gemakkelijk variëren met de maat, zolang de lange zijde maar drie keer langer is dan de korte. Bijv. 40 x 120 cm, 30 x 90 cm of zelfs 50 x 150 cm voor een xxl-exemplaar
STAP 3: Zoom de stof helemaal rond Leg de stof daarna voor je neer met de goede kant naar boven. Vouw nu de linkerhoek
naar boven
STAP 4: Vouw dan de rechterhoek naar beneden Speld de punten even vast
STAP 5: Vouw daarna de hele rechterkant om, zodat het vierkant diagonaal in het midden wordt gevouwen Je hebt goed gevouwen als twee punten naar boven wijzen en de randen van de stof in het midden diagonaal samenkomen.
STAP 6: Deze randen van de stof worden aan elkaar gespeld en 1 cm breed gestikt. Je herhaalt het naaien op de achterkant Binnenstebuiten keren en je tas is in principe al klaar.
* katoen of linnen
* schaar
* spelden
* naaimachine (of naald en draad)
STAP 7: Alleen de afwerking nog. Je kunt een knoopje bovenin leggen Of een tunneltje naaien als handvat
STAP 8: Handvat: Neem hiervoor een rechthoekig stukje stof van ongeveer 12 x 20 cm (mag een ander kleurtje of printje zijn) en vouw de korte zijden dubbel Naai vervolgens de rechthoek aan de lange zijde met de goede kanten op elkaar, draai hem om en trek hem over een uiteinde van de tas.
STAP 9: Naai vervolgens de uiteinden van de tas aan elkaar en trek het handvat eroverheen Voilà, een handige origamitas!
Kies voor het handvat gerust een ander kleurtje of printje
Hoe belangrijk is de kleur van uw orgel?
Bij Stolk Orgels is het een hoofdzaak!
We hebben het in dit artikel niet over de kleur van het meubel. Die is ongetwijfeld belangrijk. Néé, we hebben het hier over de kleur van de klank
De klankkleur is de eigenschap van een klank waarin tonen van dezelfde toonhoogte zich van elkaar kunnen onderscheiden. De verschillen in die samenklank drukken we dus uit in kleur, bijvoorbeeld: warm, romantisch, sprankelend, of zelfs donkerbruin.
De (klank)kleur is ook datgene wat maakt dat het orgel u wel of niet uitnodigt om het te bespelen of te beluisteren De klankkleur bepaalt dus voor een groot gedeelte de sfeer van de muziek.
Als er één orgel bij uitstek geschikt is om al die verschillende sferen te vertolken is dat wel het Vater
Müller orgel van de Oude Kerk in Amsterdam Dit van oorsprong Barokke instrument uit 1724 is in de loop van de eeuwen meerdere malen gerestaureerd Het resultaat daarvan is een heel divers instrument met een fantastische samenklank!
MONARKE AMSTERDAM
Onlangs heeft Johannus de Monarke Amsterdam op de markt gebracht. Een instrument dat qua meubel en klank zijn gelijke niet kent! Hier zijn geen concessies gedaan om de prijs te drukken. Wanneer u plaats neemt achter de speeltafel kijkt u naar het Vater Müller orgel. Zet een registratie klaar en voel de registerknoppen van het Vater Müller orgel Wanneer u de eerste akkoorden neerzet, beleeft u de Oude kerk in Amsterdam!
D.V. zaterdag 25 maart is organist André van Vliet te gast in onze showroom om de Monarke Amsterdam in al zijn facetten aan u te laten horen. Warm, romantisch, sprankelend én misschien ook wel donkerbruin!
Waar? Vrijheidslaan 55 in Nieuwerkerk aan den IJssel
Wanneer? 25 maart van 14.00 tot 16.15 uur
Voor wie? Alle leeftijden
Wilt u op een ander moment dit orgel beluisteren of bespelen? U bent vanaf 25 maart van harte welkom aan de Vrijheidslaan!
’ s Avonds laat, net voordat onze diensttijd erop zit, krijgen we een melding van een mevrouw met pijn op de borst. Bij het betreffende huis worden we opgewacht door een vriend van haar, die ons weet te vertellen dat er niets aan de hand is en we beter weer verder kunnen gaan.
Dubbeldam en ambulancechauffeur
Jan de Vries schrijven om de beurt een column
Omdat we nog geen patiënt gezien hebben en mevrouw ons zelf gebeld heeft, maken we hem duidelijk dat we toch naar binnen gaan voor een beoordeling Hoewel mijnheer hier duidelijk geen zin in heeft, stappen we langs hem heen In de woonkamer zit een nog vrij jonge vrouw op de bank Ze hapt naar adem Mijn collega knielt naast haar neer en probeert haar te kalmeren Veel vertellen kan ze niet, want ze wordt continue in de rede gevallen door de vriend, die achter ons staat en beweert dat er niets aan de hand is, dat we beter weg kunnen gaan Mijn anders zo kalme collega bijt hem toe dat hij zijn mond moet houden en zich niet met haar zaken moet bemoeien.
Als ik hem vraag of ze elkaar al lang kennen, blijkt dit welgeteld één dag te zijn, via een datingsite Het voelt niet goed en ik wil mijn collega voorstellen om de vrouw mee te nemen, weg van hier We blijken dezelfde gedachte te hebben En dus nemen we de vrouw mee in de ambulance Haar vriend sputtert hevig tegen als ik hem vertel dat het hem niet aangaat waar we naartoe gaan. Hij neemt nu duidelijk een agressieve houding aan Snel vertrekken we Onderweg hoor ik de vrouw huilen Ze vertelt dat ze zojuist is verkracht door de zogenaamde ‘vriend’ Ze hadden een afspraakje bij haar thuis en hij had haar gedwongen. Uit pure wanhoop en doodsbang simuleerde ze hartproblemen en belde 112 In mijn spiegels zie ik dat een auto achter ons aan blijft rijden Een rondje rotonde en nog steeds blijft de auto achter me rijden. Ik zet zwaailicht en sirene aan en verhoog mijn snelheid, maar de auto blijft kleven Dan vraag ik de meldkamer om politieassistentie en rijd ondertussen maar wat rond Na enige tijd doemen er meerdere politiewagens achter me op, die de auto stil zetten. Het onderbuikgevoel deed zijn werk toch weer goed.
Hoewel meneer hier duidelijk geen zin in heeft, stappen we naar binnen
Buigen voor je oma? Een korte broek in de winter?
Een leren wc-bril als kerstgeschenk? Het leven aan het
Britse hof gaat gepaard met wonderlijke tradities.
tekst: JOSINE DROOGENDIJK beeld: PPE
Koning Charles zal ongetwijfeld een telefoon met wekkerfunctie hebben, maar de vorst wordt op een veel chiquere manier wakker. Rond een uur of negen betreedt een doedelzakspeler de tuin van Clarence House. Zodra die aan zijn deuntje begint, is de hele buurt wakker. Naar eigen zeggen kent The Royal Piper zo’n achthonderd liedjes uit zijn hoofd, dus daar kan geen haan tegenop
DE EZEL
Bij de geboorte van een prinsje of prinsesje wordt koning Charles als eerste ingelicht. Zodra de rest van de familie is bijgepraat, moeten de lakeien in allerijl een goudkleurige ezel tevoorschijn halen. Op de ”royal baby easel”, zoals het ding ook wel wordt genoemd, wordt namelijk een bericht van geboorte geplaatst. De mensen die nieuwsgierig staan te wachten voor Buckingham Palace, kunnen zo met eigen ogen de aankondiging lezen. Hoewel sociale media veel doeltreffender zijn, wordt de traditie anno 2023 nog steeds gehandhaafd.
Koningin Máxima moet er niets van weten, maar aan het Britse hof is de buiging nog altijd actueel. Zodra prins William zijn vader ontmoet, knikt hij dus altijd even door zijn
knieën, ook als de twee gewoon bij elkaar op visite gaan. Een buiging hoeft overigens geen turnoefening te zijn; een klein knikje volstaat
Het was altijd een gouden combi-
natie: prins George en zijn korte broek. Pas sinds een klein jaar hoeven zijn knieën de kou niet meer te trotseren De verandering heeft naar verluidt niets te maken met een veranderende kledingsmaak van zijn moeder Nee, volgens de gebruiken van de Britse upper class dragen jonge jongens korte broeken met kniekousen, omdat lange broekspijpen te ‘provinciaal’ zouden zijn. Het kantelpunt ligt ergens rond de 8 jaar Nu George 9 is, heeft hij de volgende ‘must’ al ontdekt: een Brits maatpak.
De Windsors zijn dol op gezellige, chaotische familiefeesten. Vooral op de avond voor Kerst wordt er heel wat afgelachen. De familieleden moeten elkaar dan namelijk cadeautjes geven die behalve goedkoop vooral ook grappig zijn. Zo kreeg prins Charles van zijn zus Anne een wc-bril van leer Zou dat nu echt lekker zitten?
Dat de Britse royals tot in het graf omgeven worden door tradities, werd ook duidelijk tijdens de staatsbegrafenis van koningin Elizabeth. Lord Andrew Parker, de kamerheer van de Queen, brak aan het einde van de plechtigheid een dunne staf en dat deed hij natuurlijk niet zomaar Van oudsher wordt een dergelijke staf gebruikt om baldadige of respectloze mensen even op de vingers te tikken Met het breken ervan liet Parker zien dat zijn dienst erop zat. Koning Charles heeft een nieuwe staf gekregen, die van de Queen is met haar begraven
1. Elke goede oplossing levert punten op Hebt u vragen over puzzelaantal e d , stuur dan een aan uzelf geadresseerde, gefrankeerde retourenvelop mee
2. Zolang de antwoorden nog niet in Terdege staan, kunt u uw puzzeloplossingen inzenden (eventueel twee afleveringen tegelijk)
3. Eén inzending per abonnementadres
4. Wie in totaal 200 punten heeft, ontvangt een prijs Overgebleven punten (staan vermeld achter de naam van de winnaar) gaan mee naar de volgende ronde
5. Stuur oplossingen op één briefkaart (gebruik alleen een envelop als u een gefrankeerde retourenvelop meestuurt) naar: Miranda van der Hart, Kersenweg 1 A 4416 PT Kruiningen of naar puzzelbox@ kliksafe nl Vermeld de puzzelnummers en uw adres
6. Zendt u voor het eerst in, zet dan ‘nieuw’ op uw briefkaart
7 Prijswinnaars verliezen hun punten als ze een jaar niet hebben ingezonden Ze beginnen dan weer met nul punten
Leg de blokjes in de juiste volgorde in de paspuzzel Horizontaal zal er dan een Bijbeltekst ontstaan
Inzenden: de vindplaats van de Bijbeltekst die ontstaat.
Vul horizontaal en verticaal dezelfde woorden in.
1 puist, 2. kledingmaat, 3. plaats in Limburg, 4. politie, 5. opbrengst, 6. kippenstok, 7 viseter, 8. muziekstuk, 9. vetplant, 10. leesteken.
Inzenden: de woorden die ontstaan op 7-5-3 8-10 2-4-1-7-6-3.
Alle woorden bestaan uit 5 letters
Horizontaal: 1. pret – zetel – windrichting – Friese jongensnaam, 2 ijverig – proef – rivier in Frankrijk –bevestigd, 3 kregel – balie – berm – deel van een zwembad, 4. ad rem – wreedaard – niets – verfrissen, 5. lekkernij – stand – kleinst – kunstmaan, 6 afgeladen – adem – zeur – rij, 7. juist – beeld – friet
– straks, 8. tapijt – gewoonlijk –retour – geluid
Verticaal: 1. afdeling – zacht
– oord – plaats in Limburg, 2 opbrengst – staat in USA – Grieks eiland – verfstof, 3. dagster – nimmer – oprecht – cru, 4. afkomst –zaad – invloed – speech, 5. grond
– toverkunst – intiem – pijn, 6. aardappelsoort – dakdeel – Bijbelboek – plaats in Gelderland, 7 stekel – sluier – wasbekken – anti, 8. zot – as – tapijt – leiding
Inzenden: de woorden die ontstaan op de uitstekende hokjes
Vul voor dezelfde cijfers dezelfde letters in
1. aanhoudend, 2. provincie, 3. proefmonster, 4. tegenstand, 5 fit, 6. landelijk, 7. vastgelopen, 8. fabel, 9. wandbekleding, 10. speelgelegenheid, 11 actief, 12 mits, 13. indrukwekkend, 14. korenharp, 15. groente, 16. alarm, 17. beroep, 18. huldebewijs, 19 onderwijs, 20. pupil
Van boomtechnisch adviseur naar cliëntbegeleider bij Siloah: na ingrijpende gebeurtenissen maakte de 36-jarige Arie Lakerveld uit Lekkerkerk vorig jaar deze overstap. Hij kreeg er geen spijt van. Liefde delen met anderen is het belangrijkste onderdeel van dit werk.”
Arie, vader van twee kinderen, belandde in 2019 in een ernstige depressie In het behandeltraject dat volgde, leerde de boomtechnisch adviseur zichzelf te ontdekken „Na een paar maanden wist ik wat ik wilde: werk waarbij ik vanuit de kennis van mijzelf anderen help en liefde deel Als je zelf niet weet wie je bent, kun je dit werk niet doen”
ERNSTIG GEHANDICAPT
Privé was Arie al met onderdelen van zijn huidige beroep in aanraking gekomen: kort voor zijn depressie raakte een goede vriend na een verkeersongeval ernstig gehandicapt „Ik haal hem regelmatig op, dan brengt hij de dag bij mij thuis door Ik help hem dan met alles” Verder heeft Aries broertje een verstandelijke beperking „Hoe het bij hem op de dagbesteding eraan toegaat, vond ik
altijd al superleuk”
KNUFFEL
In februari 2022 hakt hij de knoop door: hij e-mailt Siloah een sollicitatiebrief voor de functie van begeleider in Bodegraven „Binnen een halfuur kreeg ik een reactie terug”
Tijdens een sollicitatiegesprek vertelt Lakerveld openhartig zijn verhaal Er volgt een meeloopdag in twee woningen op woonlocatie De Akker In één ervan werkt hij nu „Hier woont een groep bewoners met een hoog niveau, gecombineerd met moeilijk verstaanbaar gedrag” Naast zijn werk volgt hij een verkorte zorgopleiding aan het Hoornbeeck College in Gouda
Arie ondersteunt de cliënten met zaken als eten koken, douchen en schoenen aantrekken „Je kunt goed met
ze praten, maar ze kunnen zelf hun hulpvragen niet stellen Daarom vind ik het heel belangrijk hun stemming zo goed mogelijk te peilen en hierop in te springen Zo kan ik merken of iemand bijvoorbeeld even een knuffel nodig heeft”
Die opstelling versterkt niet alleen het welzijn van zijn cliënten, merkt Arie: „Juist als je liefde uitdeelt op het moment dat je denkt niets te kunnen geven, knap je daar zelf erg van op ”
De samenwerking binnen het team bevalt Arie goed „Ik kan met iedere collega bespreken waar ik tegen aanloop Ik krijg echt de tijd om leerling te zijn, en word tegelijkertijd serieus genomen En we staan altijd voor elkaar klaar Hier krijg ik heel veel energie van ”
„Van liefde geven knap je zelf op”SILOAH // GIETERIJSTRAAT 120, RIDDERKERK // 088-2754500 // INFO@SILOAH.NL // WWW.SILOAH.NL
Horizontaal: 1. basis, 3. grasveld, 6. uitslag, 8 keer, 9. part, 10 leed, 12. ongebruikt, 13. oxidatie, 15. dat was het!, 17 plaats in België, 19. hagedis, 21. kledingstuk, 22. vastentijd, 23 onderwerp, 25 dopheide, 27 winterkost, 29. gegevensinvoer, 31 mist, 33 heisa, 35. klant, 36. medelijden, 37. deel van de weg, 38. auto, 39. olie Verticaal: 1. zeker, 2. woede, 3. start, 4. buitengewoon, 5. beet, 6. peilinstrument, 7. plaats in Israël, 11. tennisterm, 14. ieder, 15. windje, 16. Griekse letter, 17. besef, 18. jakobsladder, 19 gebrek, 20 waardeloos, 24. ivoor, 26. effect, 28. slot, 29 beeld, 30. bijna, 31 nors, 32. soort stof, 33. afscheiding, 34. dager.
A-11. Oplossing: zomer en winter die hebt Gij geformeerd Psalm 74:17
B-11 Horizontaal: 1 sluw, 4 por, 6 zus, 9 roet, 12 serum, 15 kozak, 17 chalet, 18 mes, 20 paksoi, 21 nik, 22 linie, 24. kea, 25. once, 27. uitstel, 29. lade, 31 roe, 32 mies, 33 Enak, 35 Let, 36 wild, 38 krak, 40 Essex, 41 etage, 42 snaps, 43. teer, 45. Nato, 47. enk, 49. reli, 51 ende, 52 wok, 54 Isar, 56 lijnolie, 58 bèta, 59 nap, 61 karig, 62 gal, 63. dotter, 65. Sem, 66. herder, 67. outer, 69 dinar, 70 rens, 71 lak, 72 top, 73 kaal Verticaal: 1 sector, 2 usance, 3 welie, 4. put, 5. om, 7. uk, 8. sop, 9. rakel, 10 oksaal, 11 toilet, 13 rek, 14 eens, 16 zak, 18 mits, 19 site, 22 liederlijk, 23. eenkennig, 26. nonsens, 27. uil, 28. lar, 30 despoot, 32 mixer, 34 kaste, 36 wet, 37 bas, 39 kno, 44 eel, 46 ade, 47. einder, 48. kanton, 50. inas, 51. Elim, 52 weldra, 53 katrol, 55 ratus, 57 oren, 58 barak, 60 pet, 62 gen, 64 rel, 66 hip, 68. ra, 69. do. Winterseizoen.
de woorden die ontstaan op de cijfers
200 punten: fam. Kooiman, Bodegraven (0); E van Huigenbos-Pater, Barneveld (1); 400 punten: M Imminkhuizen, Kesteren (7); 800 punten: fam Lindenholz, Rouveen (0); 1400 punten: M vd Hoeven-Koster, Krabbendijke (0); J. Slabbekoorn, Goudswaard (5); 1600 punten: H Wilbrink, Beekbergen (0); 2600 punten: C
v.d. Woestijne, Bodegraven (3); 3000 punten: W Burger, Tholen (6); 3400 punten: A van Steenselen, Barneveld (4); 3800 punten: E. Meijer-van Dijk, Langbroek (1); 4600 punten: D van Ingen-Pellegrom, Ede (6); 5000 punten: C.E. Vos-Vissers, Gameren (3); 5200 punten: S C van Wijngaarden, Veenendaal (13); 5400 punten:
C-11 1 knap, 2 knol, 3 plum, 4 darm, 5 span, 6 apso, 7 acer, 8 Ehud, 9 Ruhr, 10. teak, 11. kerk, 12. paté, 13. lari, 14 trip, 15 punt, 16 deur, 17 daad, 18 bark, 19 keet, 20 roek, 21 toto, 22 wolk, 23. rook, 24. Nero, 25. Deen, 26. Enak, 27 bank Koud noch heet worden D-11. 1 geschil, 2 droevig, 3 attent, 4 getijde, 5 brasserie, 6 liniaal, 7 versteld, 8 overgang, 9 cahier, 10 verbod, 11 vleermuis, 12 stroop, 13 kwekerij, 14 kapoentje, 15 banier Het ijs is gebroken
E-11. Beslagen ten ijs komen
E.H. de Vries-Noorlander, Brakel (7); 6200 punten: G C v d Dool-Donker, Noordeloos (7); G Klop, Hardinxveld-Giessendam (0).
Wilt u bij uw volgende oplossingen aangeven welke prijs u wilt? Voor prijzen zie Terdege 28 febr pag 101 Meer informatie: www debanier nl
„Wij leveren complete woninginrichtingen: meubels, pvc-vloeren, jaloezieën en gordijnen Klanten komen van Zeeland tot Groningen; ze vinden dit een mooie winkel, horen we vaak Daar stoppen we ook veel tijd in: bijna iedere week doen we hier aanpassingen Annet en Marjanne gaan samen over de winkelinrichting en houden die up-to-date
De algehele leiding is in handen van Peter, de zoon van Gerrit die ooit met het bedrijf begon en het heeft uitgebouwd Peter werkt al bijna dertig jaar in de zaak, twintig jaar geleden kwam schoonzoon Jan Duits erbij Hij doet veel verkoop en het inmeten van bestellingen Van de volgende generatie werkt inmiddels Leander mee als installateur, en Hannah als gastvrouw op zaterdagen
Inrichten is veelzijdig en persoonlijk werk, omdat je bij mensen thuis komt. Dat betekent steeds een nieuwe situatie, want ieders smaak is anders Veel mensen laten alles aan ons over Eerst lijkt het veel werk om een huis opnieuw in te richten, maar zodra ze ons ontwerp en de kleurkeuze zien, merk je dat het gaat dagen. Daarnaast doen we aanpassingen: banken, kasten en tafels kunnen allemaal op maat bijgewerkt worden, afgestemd op ieders eigen situatie Met of zonder biezen, met of zonder leuning, kortere of langere zitgedeeltes – dat soort dingen laten we allemaal doen bij onze leveranciers en wij geven er garantie op
Opa Gerrit werkt nog regelmatig mee: gisteren heeft hij zes stoelen op Urk afgeleverd Hij vindt het leuk om aan de zijlijn betrokken te blijven
Een leuke klus die ons is bijgebleven, was de inrichting van bed and breakfast Hof van Halle; van bedden tot gordijnen, zoiets hadden we nog nooit gedaan Als familietraditie gingen we jaarlijks samen uit eten, maar door corona kwam het daar al even niet meer van – dus het wordt de hoogste tijd.”
tekst & beeld: Niek Stam
„Alles kan
aangepast”
Op de foto (vlnr): Peter Schouten ( directeur, zoon van Gerrit), Leander Duits (zoon Jan en Annet), Marjanne Schouten-Vos (vrouw van Peter), Gerrit Schouten (oprichter), Hannah Schouten (dochter Peter en Marjanne), Jan Duits en Annet DuitsSchouten (schoonzoon en dochter van Gerrit).
Familie Schouten en familie Duits / Elspeet / interieurinrichting / twoonhuis.nl
Het RD verruimt mijn blik en zorgt ervoor dat ik van alles op de hoogte blijf.
verruimt o .
Nelleke | Moeder s ho gte blijf
De een leest graag persoonlijke verhalen, de ander zoekt verdieping bij het nieuws. Maar allemaal hebben we behoefte aan goede, evenwichtige en eerlijke informatie. Aan zicht op het Bijbelse perspectief in ons bestaan.
Het RD wil helpen verder te kijken dan jezelf RD, de krant voor het hele verhaal.
Het RD is er ook voor jou.
Ga naar rd.nl/terdege
Ontdek het RD 4 weken lang vanaf 4 euro
We staan aan de vooravond van verkiezingen en dus is het hoog tijd voor het invullen van een stemwijzer. Niet dat ik me in het stemhokje blindelings laat leiden door de uitkomst van het kieskompas, maar het is altijd leuk om te zien waar je staat. En om resultaten te vergelijken. Traditiegetrouw delen we de uitkomsten in de familieapp. Jawel hoor, mijn vader presteert het weer om precies op de SGP uit te komen.
Neline is getrouwd en moeder van Martha (9), Abel (7), Jolijn (6), Reinout (4) en Sifra (1).
Mij lukt dat dus nooit Als ik Jan vertel dat ik dit keer nog het meest in de buurt van de SP terechtkom, bespeur ik een meewarig lachje rond zijn mond „Kijk maar uit”, zeg ik, „je doet me denken aan Thierry Baudet als je zo doet Weet je nog dat interview met Quote?” Op YouTube heb ik het fragment zo gevonden „Het is eigenlijk normaal voor een vrouw om een beetje linksig te zijn”, verkondigt de politicus „Maar dan ontmoet ze een man die gewoon rechts is, en dan zegt ze: „Die heeft ook wel gelijk ” Dus eerst krijg je wat linkse praatjes en dan zeg jij hoe het echt zit en dan zegt ze: „Nou oké, ook wel waar ”” „Dit filmpje bewijst in ieder geval dat rechtse mensen een hoop onzin kunnen uitkramen”, zeg ik verontwaardigd. Jan geeft me groot gelijk. Waarvan akte. Blijft staan dat mijn man het kieskompas een tikje conservatiever invult dan ik Maar ach, zo’n stemhulp zegt natuurlijk ook niet alles. Je kunt onmogelijk alle nuances van het debat in één stelling vangen, en bovendien weet je als gewone burger heus niet alles van dertig ingewikkelde onderwerpen Neem nu de stelling: „Bij financiële tegenvallers moet Gelderland bezuinigen, in plaats van haar spaargeld uit te geven.” Ik ben echt niet voor geld over de balk smijten, maar als er kennelijk nog een spaarpotje is, waarom zou je dan sectoren kapotbezuinigen? En deze: „De provincie moet de komst van grote distributiecentra tegenhouden, ook als hierdoor banen verloren gaan.” Eh, hadden we niet een nijpend arbeidstekort? Waarom zou je dan nog van die lelijke blokkendozen naar de provincie halen? Het is vast allemaal te simpel gedacht Om die reden klik ik in ieder geval één keer vol overtuiging op ”helemaal niet mee eens”: bij de stelling dat de provincie referenda moet houden bij belangrijke besluiten Laten de mensen die er verstand van hebben de juiste afwegingen maar maken. En laten wij op verstandige mensen stemmen.
„Kijk maar uit”, zeg ik, „je bent net Thierry Baudet als je zo doet”
Niets missen van Terdege?
Neem nu een abonnement!
Ze kwamen allebei uit een chaotische situatie en vonden op Urk rust en liefde. Robert Hofman is nu ouderling, Sherry-Ann Woord droomt van een huwelijk met een Urker jongen en het moederschap.
Aan kinderen binnen en buiten de kerk de boodschap van het Evangelie uitleggen. Dat is de grote passie van Dieneke Blok. ”Het moet niet bij een mooie vertelling blijven. Gods Woord moet echt opengaan.”
De psalmberijming van 1773 bestaat 250 jaar. Wat spreekt mensen aan in deze berijming en hoe gebruiken ze haar? Zeven mensen vertellen erover.
Ds. S.W. Janse: ”Weinig liederen bereiken de diepte en diepgang van de psalmen.”
Het komende nummer heeft Terdege een gasthoofdredacteur. Dit keer staat Rina Molenaar aan het roer. Zij is directeur-bestuurder van hulporganisatie Woord en Daad. ”Ik sta nooit helemaal uit.”
Het Tropenmuseum in Amsterdam is een gebouw vol verhalen van mensen over de hele wereld, uit het verleden en het heden. Over kolonialisme en hedendaagse dwangarbeid, maar ook over hoe we omgaan met plastic.
gaat over ontwikkelingshulp
Terdege is een reformatorisch familieblad en verschijnt elke twee weken Terdege is een onderdeel van Erdee Media Groep (EMG) EMG legt van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnee)overeenkomst en om u te informeren over producten en diensten van EMG
Postadres: Terdege, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn
Bezoekadres: Laan van Westenenk 12, 7336 AZ Apeldoorn
Telefoon (algemeen): 055 - 5390333
Fax: 055 - 5419318 E-mail: redactie@terdege nl
Directie: ir C Heutink
Hoofdredactie: dr ir S M de Bruijn
Bladmanager: Jeannette Zeeman-van Grol, tel 055 - 5390333
Chef-redacteur: Gisette van Dalen-Heemskerk, tel 055 - 5390333
Redactie: Jacomijn Ariakhah-Hoekman, Martijn den Hollander, Annemieke Fieret-van den Berg, Huib de Vries
Vormgeving: Marthe Kok-Roukens, Jendy Pieterse, Esther Karman-Rap
Abonneeservice: tel 055 - 5390300, e-mail: abonneeservice@erdee nl
Advertenties: Tel 055-5390499, e-mail: advertentie@erdee nl
ISSN: 1382-9076 Giro 719 502 (Erdee Media Groep)
Druk: Damen Drukkers bv Werkendam
Abonnementsprijs: maandincasso € 9,60
De 40e jaargang loopt tot 1 oktober 2023
Abonnementen kunnen op elk moment ingaan
Opzegging: Een maand voor einde abonnementsperiode, bij voorkeur telefonisch via Abonneeservice
Adreswijzigingen: Schriftelijk drie weken vóór ingangsdatum
Aansprakelijkheid: Terdege is op geen enkele wijze aansprakelijk voor producten en diensten die aangeboden worden door adverteerders in deze Terdege
Dit geldt ook voor de integriteit van de adverteerder Meer info: terdege nl; erdeeservice nl
Het is verboden Terdege zonder toestemming op te nemen in, of ter beschikking te stellen van een leesportefeuille Terdege is op geen enkele wijze verantwoordelijk voor de kwaliteit of integriteit van producten en diensten die in de advertenties worden aangeboden
Voor alle in deze uitgave genoemde toekomstige data geldt Deo volente
Terdege in braille, grootletter en digitale vorm:
Terdege is in braille, grootletter, digitale en in gesproken vorm verkrijgbaar bij Bibliotheekservice
Passend Lezen, tel 070-338 15 00, E-mail: klanten@passendlezen nl, Postbus 84010, 2508 AA Den Haag
Heb jij een diploma, of denk je na over een overstap en wil je opgeleid worden net als Martin? Wij hebben betekenisvol werk. Loop een dagje mee!
Brainstormen over jouw mogelijkheden?
Bel of app eens met Ada via 06 37 18 40 23
www.werkenbijadullam.nl
lees hier het verhaal van Martin van rtin
Martin
teamleider