Klein getal
Bij de norbertijnen
Reformatorische kerken zijn op Voorne-Putten dun gezaaid en de ledenaantallen zijn niet groot.
Ook calvinisten logeren in de abdij van Tongerlo. Pater Ivo: „Ik probeer van alle bezoekers te houden.”
terdege
26 maart 2014 31e jaargang nr. 13 Losse nummers: € 3,95
reformatorisch familiemagazine
meubels, slaapkamers en woonaccessoires. Van stoer robuust tot landelijk chique. Wij hebben het allemaal in huis. Kom of Zaanstad en wij adviseren u graag.
●
vrijblijvend inspiratie opdoen in Kesteren
●
voor de grootste collectie landelijke
●
Kom langs bij Meubelpark de Bongerd
terdege 26 maart 2014 31e jaargang nummer 13
De grootste keuze in landelijk wonen en slapen
Blind maar dankbaar Thema ‘Vrouw’ Portret Mariëlle de Ron: „Onze dochter is naar Huis gegaan” Opvoeding Wat zegt de Bijbel over het verbond? Mijn thuis „We zijn bewust in een volkswijk gaan wonen” De Bongerd Kesteren 7.500 m2 - De Bongerd Zaanstad 2.000 m2 - Telefoon 0488 48 8855 - Email info@debongerd.nl - www.debongerd.nl Adv Terdege 231x283 maart.indd 3 \TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_001-001 2-3
28-02-14 (wk 9) 12:33
17-3-2014 11:04:35
Het huisje van ome Chris. Het grootste gedeelte is ingestort, maar daar maakt hij geen probleem van. Het merendeel van de dag brengt hij toch buiten door. De woon-slaapkamer is nog intact en daar is het lekker warm en droog.
J
e praat met hen over vroeger, over mensen die je nog hebt gekend, over kerken en dominees. Als je na een paar uur weer vertrekt, de krakende buitendeur achter je dichttrekt, duurt het even voor je terug bent in het hedendaagse en denk je bij jezelf: wat mooi dat dit nog bestaat! Ik bezoek ook regelmatig een oude Veluwenaar (ik mag hem ome Chris noemen) die leeft als een
kluizenaar. Hij laat alles bij het oude, gooit niets weg en is met heel weinig tevreden. Als je zijn bouwvallige huisje, dat voor de helft is ingestort, binnenstapt, ben je even sprakeloos. Alles staat vol. Er is nauwelijks plaats om te lopen of te zitten. Een ruimte van vier bij vier meter doet dienst als kamer, keuken, douche en slaapvertrek. En toch... hij straalt een blijmoedigheid uit waar je
Ome Chris laat alles bij het oude en is met heel weinig tevreden jaloers op wordt. Hij klaagt nooit, geniet van zijn tuintje en de prachtige natuur rond zijn huisje en is dankbaar voor iedere dag die hij van de Schepper krijgt. Tijdens een openhartig gesprek wordt het duidelijk waarom hij zo leeft. „Het heeft niets met armoede te maken”, zegt hij plechtig. „Een christen hoort sober te leven.” www.rienmouw.nl
30 terdege ● 26 maart 2014
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_028-031 30
11-3-2014 9:15:14
De beste vriend van ome Chris: zijn pony.
Hoewel ome Chris soms dagenlang geen mens ziet, voelt hij zich nooit eenzaam. Zolang het licht is werkt hij buiten. De krant bewaart hij voor de donkere avonduren.
terdege 26 maart 2014 31 â—?
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_028-031 31
11-3-2014 9:15:48
Takken aan snippers
groen
Als je een ruim beplante tuin hebt, zit je na de voorjaarssnoei met een hoop takken. Het beste kunt u dan een versnipperaar huren of kopen en zelf aan de slag gaan. Tobias vindt het leuk om elk voorjaar het snoeimateriaal te versnipperen. Je kunt het beste de opening van het apparaat zo plaatsen, dat de snippers meteen in de kruiwagen belanden. Vervolgens kun je er paden mee bestrooien, maar ook in de heesterborder kun je flink wat kwijt.
tekst en foto’s Kalkhoven Fotografie
Bloesempracht Niet alleen sierappels dragen mooie bloemen, ook echte appelbomen tonen nu hun bloesemkleed. Op de foto, gemaakt op een Drentse boerderij, is de sierappel Malus ‘Red Sentinel’ te zien. Deze verrast in de herfst met knalrode appeltjes. Maar als je er de ruimte voor hebt, is een appelboom die veel vruchten geeft
misschien een betere optie. Vooral als je je oog laat vallen op een appel die je lang kunt bewaren, zoals een goudreinet. Dit mooie, oude ras is verkrijgbaar als hoogstam en halfstam.
Wildemanskruid Binnenkort begint het fraaie wildemanskruid (Pulsatilla vulgaris) weer te bloeien. De plant houdt van een zonnige standplaats. Ze heeft een voorkeur voor goed waterdoorlatende, kalkrijke grond. Op zandgrond gedijt wildemanskruid ook, mits er veel organische mest en compost door de grond
worden gemengd. Grappig is dat eerst de wondermooie bloemen (met een zijdeachtige waas van pluizen) verschijnen en pas daarna het blad. Je kunt de planten door scheuren vermeerderen, nadat het loof is afgestorven. Scheur de plant in twee of drie delen en plant die weer uit in losgemaakte grond.
32 terdege ● 26 maart 2014
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_032-033 32
12-3-2014 8:17:24
Vergeet-mij-nietjes
groenstrook
Langs een pad staan vergeet-mijnietjes (Myosotis) wondermooi. Het frisse blauw van de bloempjes, gecombineerd met het ontluikende groen, doet menig hart sneller kloppen. Het leuke van vergeet-mijnietjes is dat ze zichzelf uitzaaien, afhankelijk van waar de wind vandaan komt. In ons land is dat meestal het zuidwesten.
agnes lemstra
Lastige pollen Tuinagenda • Aardbei Elsanta is een prettig ras. Plant zoveel als de ruimte die je hebt toelaat, bij voorkeur in de volle zon. Geef na het planten flink water want aardbeiplanten houden niet van droogte. Goede buren voor je aardbeien zijn onder meer: knoflook, prei, stambonen en spinazie. Plant ze niet in de buurt van koolsoorten, dat zorgt voor een slecht resultaat. • Magnolia’s kennen een grote schare van bewonderaars. Jonge boompjes kunnen in het voorjaar ten prooi vallen aan onverwachte vorst. Kies om die reden voor Magnolia liliiflora ‘Nigra’. Deze bloeit pas in mei/ juni, als de kans op vorst is geweken. • In een bos- of schaduwtuin komt kruipende klimop mooier tot zijn recht wanneer je er maagdenpalm doorheen laat groeien. Zoals Vinca minor ‘Alba’ (witbloeiend) of Vinca ‘Rubra’, met roodpaarse bloemen. • Bijzondere of zeldzame vlinders naar je tuin lokken
doe je met dille, schildzaad (Alyssum), korenbloemen, kaasjeskruid (Malva) en kattenkruid (Nepeta). Zaai er flink wat van. • Het jaar 2014 is door de Zoogdiervereniging uitgeroepen tot het jaar van de eekhoorn (Sciurus vulgaris). Samen met de Stichting Eekhoornopvang Nederland schenkt men aandacht aan dit fraaie beestje. Je kunt tips krijgen om je tuin eekhoornvriendelijk in te richten. Tijdens het eekhoornweekend (half mei) kun je waarnemingen doorgeven. En voor scholen en buitenschoolse opvang zijn lespakketten te bestellen. Informatie: www. zoogdiervereniging.nl
Hooikoorts. Ofwel last van de natuur. Dat moet je als tuinvrouw niet hebben! Maar toen ik ineens elk voorjaar liep te niezen, jeukende ogen en een jeukende keel had, begreep ik dat ik toch last van pollen had gekregen. Ik heb een ‘vroege variant’: allergie voor de bloeiende hazelaar, berk en wilg. Als ik uitgeniesd ben, begint mijn eega, die vooral reageert op bloeiende grassen. Omdat het bij mij zomaar opeens ontstaan is, hoop ik dat het ook zomaar vanzelf zal verdwijnen. Want lastig dat het is! Kun je na een soms lange winter eindelijk weer wat in de tuin doen, loop je de hele tijd te snotteren! Aarde in je ogen, als je echt even móet wrijven, aarde in je zakdoek... Binnen blijven is een straf. Dus als mijn vingers jeuken om in de tuin aan de slag te gaan, terwijl mijn ogen jeuken van de pollen, neem ik mijn toevlucht tot een antihooikoortstabletje. Gelukkig werkt dat bij mij!
terdege 26 maart 2014 33 ●
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_032-033 33
12-3-2014 8:18:09
reportage
Oude werkplaatsen deel 4
Verslingerd aan oude techniek \TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_044-047 44
11-3-2014 8:30:34
Hij is geboeid door de techniek van buizenradio’s en de eerste beeld- en geluidsdragers. Albert Zwaagstra (52) uit Zaanstad haalde het afgelopen jaar ook een Dafje 600 uit 1960 uit elkaar. „Ik zoek ernaar hoe technici indertijd met beperkte middelen veel wisten te bereiken.” tekst Ad Ermstrang foto’s Otto Kalkhoven
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_044-047 45
11-3-2014 8:31:03
tafelen e ni met Teu
Tips: • Net als de stronken van broccoli zijn ook de bladeren van bloemkool prima voedsel. Probeert u het gerust eens uit! • Voor een vegetarische variant op deze soep gebruikt u een handje geroosterde pijnboompitten in plaats van zalm.
tekst en foto’s Teunie Luijk, Teunie@terdege.nl foto’s
24 terdege ● 26 maart 2014
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_024-025 24
12-3-2014 8:31:34
De stronkjes zijn echt nèt zo lekker als de roosjes Teunie Luijk
Broccolisoep met zalm
Bereiding: • Snijd van een kilo broc-
coli de roosjes en zet die in water met een schep zout. Eventuele rupsen komen dan bovendrijven. • Breng 2 liter water aan de kook. • Spoel de broccolistronken schoon en snijd ze in plakjes. Bij dikke stronken gaat dat beter als u de stronk eerst in de lengte middendoor snijdt. • Los de bouillonblokjes op in het kokende water en voeg de gesneden
broccolistronkjes toe. • Kook de stronkjes 5 minuten en doe er dan de broccoliroosjes bij. Kook alles nog 5 minuten. • Pureer de broccoli in de blender of keukenmachine, of pak de staafmixer. • Verwarm 50 gram zonnebloemolie en doe er de bloem bij. Laat de bloem even meewarmen, maar niet bruin worden. • Neem een soeplepel van de gepureerde broccoli en voeg dit al roerend
met een garde aan het bloemmengsel toe. U krijgt zo een dikke roux. • Herhaal dit totdat alle gepureerde broccoli verbruikt is en u een mooie, klontvrije, lichtgebonden soep heeft. • Proef of er eventueel nog wat zout bij moet en verwarm de soep nog even goed door. • Schep de soep in een bord of kom en leg er een schepje gesnipperde gerookte zalm op.
Ingrediënten (voor 6-8 personen): • 1 kilo broccoli • 2 groentenbouillonblokjes • 50 gram zonnebloemolie • 50 gram bloem • 150 gram gerookte zalmfilet • eventueel wat extra (kruiden)zout
Kort koken Lange tijd was broccoli in ons gezin niet echt favoriet. Totdat ik leerde hoe ik broccoli moest koken. Voor die tijd kookte ik broccoli veel te lang. Broccoliroosjes moeten echt maar enkele minuten koken. En dan is broccoli verrukkelijk! Als u broccoli koopt, let er dan op dat de schermen gesloten en donkergroen zijn. Oude broccoli is geel en smaakt bitter. Meestal worden alleen de roosjes gebruikt en verdwijnen de stronken in de groene container. Dat is zonde. De stronkjes zijn echt nèt zo lekker als de roosjes. Ze moeten alleen iets langer koken. En bent u bang dat uw disgenoten u een vrek vinden, als u ze broccolistronkjes voorzet, verstop ze dan bijvoorbeeld in een soep of hartige taart. Broccoli zit tjokvol vitamine C en Calcium. In een salade doen beetgaar gekookte roosjes het ook goed Deze broccolisoep is door de toevoeging van de zalmsnippers van een chique eenvoud. Met stokbrood met gezouten roomboter vind ik het een prachtig voorgerecht voor de paasmaaltijd.
terdege 26 maart 2014 25 ●
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_024-025 25
12-3-2014 8:33:34
jongeren
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_072-075 72
13-3-2014 15:00:11
Als angst regeert „Ik sterf hier”, schiet het door haar heen. Angstige gedachten grijpen Maria van der Wege (27) naar de keel als ze door een supermarkt dwaalt. Door haar agorafobie durft ze niet op drukke plekken te zijn. tekst Michiel Kerpel foto Fotolia
M
aria, werkzaam in de zorg, kent een jeugd zonder grote angsten. Ze ziet wel eens op tegen een verjaardag of een feestje, maar paniekaanvallen kent ze niet. Tot dat ene moment, tien jaar geleden. Ze zit in de kerk. „Ik kreeg plotsklaps een enorme druk op mijn hart. ‘Het gaat niet goed met mij’, dacht ik. Ik raakte volledig in paniek en dacht dat ik zou sterven. Ik ben snel de kerk uitgegaan.” Vanaf dat moment volgen de paniekaanvallen zich in rap tempo op. Soms overvallen ze haar wel drie keer op een dag. „Tijdens
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_072-075 73
zo’n aanval krijg ik het ontzettend warm en word ik duizelig. Mijn hart begint als een razende te bonzen. Het enige wat ik dan nog denk is: ‘Wegwezen hier’.”
Ingepakt
Agorafobie (zo heet de angststoornis van Maria) is een sociale fobie, waarbij je bang bent om in ruimtes met veel mensen te komen. „Ik heb er niet alleen in de kerk last van, maar ook in supermarkten, op straat of met verjaardagen. Het openbaar vervoer vind ik verschrikkelijk. In een bus of trein zit ik voor mijn gevoel helemaal ingepakt. Ik zorg altijd dat ik dicht bij een deur zit. Zodat ik snel weg kan.” De angsten hebben zo’n weerslag op Maria, dat ze een halfjaar thuis komt te zitten. „Ik ging alles vermijden om maar geen paniekaanval te krij-
gen. Ik kreeg angst om de angsten. Ik vond mezelf maar gek en belachelijk en gaf mezelf op de kop.” Op aandringen van haar omgeving gaat ze in behandeling bij Eleos. Medicijnen en een gedragstherapie moeten hulp bieden.
Samenloop
Dat de paniekaanvallen pas op haar 17e begonnen, kan Maria wel verklaren. Volgens haar is het een samenloop van omstandigheden. „Rond die tijd waren er verschillende sterfgevallen in mijn familie. Daarnaast stond ik toen op een
„Ik zit in een bus of trein voor mijn gevoel helemaal ingepakt”
13-3-2014 15:00:43
onder ons
Haken is hipk ge!le-
eft u het oo Misschien he je in het Refor zen: het oproep blad om lapjes matorisch Dag Stichting Ontte haken voor enthousiaste moeting. Veel aan de slag haaksters zijn te erden gehaak m a ngegaan: hond lydi a H u l s g e oor binnen. Hierd r lapjes kwamen v a n d e n be ij op het ! Dit bracht m is p hi el he n n t hake het insturen va blijkt weer da je te doen voor ep n ro ee op u n t ee ef idee om n haken en he oudt u ook va f vindt u ‘haakfoto’s’. H k te zien is? O er w ak ha uw rop is voor leuke foto waa n die iets moo se as rr ve te d man met het leuk om ie april een foto uur uiterlijk 9 St t? enige ef e D he . t ril ak ap u geha e van 23 eg rd Te or vo t in op de foto een korte teks meer personen of n ee er t da voorwaarde is inzending! euwd naar uw ni be n be Ik staan. Apeldoorn, s 75, 7300 AB bu st Po , ns O Adres: Onder e.nl. eg redactie@terd ongeveer drie maanden. is d tij ht ac w De
40 jaar getrouwd
Floor en Onze lieve (o)pa en (o)ma D.V. 29 zijn Riena Brouwer-Schaap Wij willen u maart 40 jaar getrouwd. dit mooie jut van harte feliciteren me ds zegen toe. Go u en ns bileum en we kleinkinderen. en Liefs van de kinderen
Diamanten huwelijk!
Op D.V. 25 m aa zijn onze opa rt en oma Van den Assem jaar getrouwd. 60 deze weg felic Via ite we hen met di ren t diamanten hu w en wensen w elijk e hen Gods onmisba re zegen toe. Lief jullie klein- en s van ac kleinkinderen. hter-
erd!
Gefelicite
, van De Haan Pa en ma liciteerd met harte gefe rig huwelijk! a jullie 40 -j lijke groet van e rt a h n e leinE eren en k jullie kind . kinderen
Voor jou!
Lieve opa en oma
Lieve (o)pa en (o)ma Imminkhuizen, van harte gefeliciteerd met uw 40 -jarig huwelijksjubileum. Groeten, kinderen en kleinkinderen.
86
Er was eens ee dat vierde fees n meisje 14 jaar was ge t. Dat zij w wilde een cara eest. Ze van, dat werd beslist ge Het kon haar en keet. oo schelen als de k niets ming het niet verwarde Wendy, een ‘g ed. Lieve el nieuwjaar’. En ukkig dat we nog heel vaak lo met elkaar. Li l hebben efs van ons vieren.
terdege ● 26 maart 2014
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_086-087 86
13-3-2014 11:08:17
onder ons
Haken is hipk ge!le-
eft u het oo Misschien he je in het Refor zen: het oproep blad om lapjes matorisch Dag Stichting Ontte haken voor enthousiaste moeting. Veel aan de slag haaksters zijn te erden gehaak m a ngegaan: hond lydi a H u l s g e oor binnen. Hierd r lapjes kwamen v a n d e n be ij op het ! Dit bracht m is p hi el he n n t hake het insturen va blijkt weer da je te doen voor ep n ro ee op u n t ee ef idee om n haken en he oudt u ook va f vindt u ‘haakfoto’s’. H k te zien is? O er w ak ha uw rop is voor leuke foto waa n die iets moo se as rr ve te d man met het leuk om ie april een foto uur uiterlijk 9 St t? enige ef e D he . t ril ak ap u geha e van 23 eg rd Te or vo t in op de foto een korte teks meer personen of n ee er t da voorwaarde is inzending! euwd naar uw ni be n be Ik staan. Apeldoorn, s 75, 7300 AB bu st Po , ns O Adres: Onder e.nl. eg redactie@terd ongeveer drie maanden. is d tij ht ac w De
40 jaar getrouwd
Floor en Onze lieve (o)pa en (o)ma D.V. 29 zijn Riena Brouwer-Schaap Wij willen u maart 40 jaar getrouwd. dit mooie jut van harte feliciteren me ds zegen toe. Go u en ns bileum en we kleinkinderen. en Liefs van de kinderen
Diamanten huwelijk!
Op D.V. 25 m aa zijn onze opa rt en oma Van den Assem jaar getrouwd. 60 deze weg felic Via ite we hen met di ren t diamanten hu w en wensen w elijk e hen Gods onmisba re zegen toe. Lief jullie klein- en s van ac kleinkinderen. hter-
erd!
Gefelicite
, van De Haan Pa en ma liciteerd met harte gefe rig huwelijk! a jullie 40 -j lijke groet van e rt a h n e leinE eren en k jullie kind . kinderen
Voor jou!
Lieve opa en oma
Lieve (o)pa en (o)ma Imminkhuizen, van harte gefeliciteerd met uw 40 -jarig huwelijksjubileum. Groeten, kinderen en kleinkinderen.
86
Er was eens ee dat vierde fees n meisje 14 jaar was ge t. Dat zij w wilde een cara eest. Ze van, dat werd beslist ge Het kon haar en keet. oo schelen als de k niets ming het niet verwarde Wendy, een ‘g ed. Lieve el nieuwjaar’. En ukkig dat we nog heel vaak lo met elkaar. Li l hebben efs van ons vieren.
terdege ● 26 maart 2014
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_086-087 86
13-3-2014 11:08:17
Vier generaties
Mama Heleen, oma Ne lie en overoma Jannetje zijn allemaal fan van dit kle ine mannetje. Lenn Flikwe ert uit ’s- Heer Abtskerke, met je tweede verjaard ag gefeliciteerd! Vind je he t prachtig: overoma Wiss niet e is pas tachtig.
Zussendagen Wat hebben we het altijd fijn en gezellig op onze zussendagen. Dit is een verrassing voor onze oudste zus Adrie. Ze is als een moeder voor ons allemaal. Lieve zus, bedankt voor alles!
nnetje
In het zo
t feest. eek is he r opa w re e d a Ie iet ik, ma Dan gen meest. Met opa t Poes he andelen gaan. Insw Poes uit r staat ons het be to a ll ox en ro e d bed als b Witt e M . n de te aa op meer... In wat nog enieten we keer g e d rg a e ann tenb ke kus, H keer! Dik aardenburg. W Bruin uit
Getrouwd
rjanne Oosterwolde (Gld) en Ge Reinhard van ’t Hof uit ril 2013. ap 19 orst zijn getrouwd op Hooikammer uit Staph A7, di Au n ns opgehaald in ee Gerjanne werd ’s morge van ’t uin iet tas n gemaakt in de fan waarna de foto’s werde Loo-Oldebroek. gemeenwerd voltrokken in het Het burgerlijk huwelijk neefje) e mée en Mark (nichtj en tehuis van Staphorst. Es n. het bruidspaar geve mochten de ringen aan both in ng gingen ze naar Reho Na de huwelijksvoltrekki . Ds. J. nd vo huwelijksdienst plaats Nieuwleusen, waar de oron ute De paar als trouwtekst den Boer gaf het bruids gij ft, lee gij t da ies dan het leven, op mium 30:19b mee: „K en uw zaad.” daggasten het bruidspaar met de Na de kerkdienst reed ijke bruidserl Zwolle, waar een he naar De Vijverhoeve in erlijk diner, he n a genoten ze van ee taart klaarstond. Daarn rd gehouden. waarna de receptie we st, is het n huis te hebben geklu Na tien maanden in hu phorst. paar gaan wonen in Sta n verdere paar veel geluk toe in hu Wij wensen het bruids leven. terdege 26 maart 2014 87 ●
\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_13_086-087 87
13-3-2014 11:09:57