Fast Moving Magazine April 2013

SXSW, de Correspondent, *Bliep, Claire Boonstra & Kennisnet

April 2013

Een bericht uit FMT HQ

Allen, Een berichtje uit het hoofdkwartier van Fast Moving Targets.

Iedere maand speciaal voor de Fast Moving Members maken we dit Fast Moving Magazine. En een paar weken later verspreiden we hem verder. Want hoe moeten mensen anders weten dat Fast Moving Member worden toegevoegde waarde heeft? ;-) Dus wil je ook Member worden, het kan HIER Jullie realiseren het je vermoedelijk niet, maar hebben we jullie weleens verteld hoe leuk het is, iedere keer als er een mail binnenkomt dat weer iemand zich heeft aangemeld? Dat er iemand is die wat we doen de moeite waard vindt? Bedrijven die sponsoren waarderen we ook zeer, maar persoonlijke steun is leuk. Daar doen we het voor.

Even een shoutout naar Tim Hendriks. Ook na zijn stage blijft hij dit magazine vormgeven en maken. Dank Tim! Veel plezier met het Fast Moving Magazine, stiekem zijn wij zelf eigenlijk best wel een beetje onder de indruk van wat we in zo’n maand produceren. En dan is dit maar een selectie!

Groet namens Fast Moving Targets, Erwin Blom

i

C HAPTER 1

SXSW 2013 highlights volgens @michielb: niet praatjes of feesten, het is alles bij elkaar We zijn weer thuis. SxSW zit erop. Vijf dagen inspiratie en informatie. Fast Moving Targets verzorgde in maart dagelijks een talkshow vanaf het hoofdkwartier van Dutch Fellows (dank voor mogelijk maken!), maar het evenement in Austin, Texas is natuurlijk heel veel meer. En door zijn grootte voor iedereen verschillend. Je maakt met de keuzes uit

het programma je eigen festival. Michiel Berger is een oudgediende. Dit is het verhaal van zijn festival.

“SxSW is niet praatjes of feesten, het is alles bij elkaar” Ik zit weer in het vliegtuig terug van SXSW. Dit jaar was voor de zesde keer. En er was weer veel hetzelfde als voorgaande jaren, maar er was ook veel anders. SXSW is niet de praatjes, het is niet de feesten, het is niet de Amerikaanse sfeer, het is niet de spontane ontmoetingen. SXSW is alles bij elkaar.

Er waren natuurlijk weer mooie praatjes bij. Er was een mooi verhaal over de Shanzhai, het informele Chinese netwerk van bedrijven en bedrijfjes die fake spulletjes maken. Van horloges en tassen tot metro-pasjes. Verbazend was hoe groot die organisatie is: er werken 16 miljoen mensen in. En leerzaam was hoe het was opgebouwd: Allemaal losse bedrijven, die met groot vertrouwen op een heel open manier samenwerken. Juist door sterk te specialiseren, alles te delen en niks voor jezelf te houden maak je met z’n allen tempo. Als een bedrijf het ontwerp heeft gemaakt voor het achterkantje van een bepaalde Nokia zetten ze dat bestand online zodat iedereen het kan gebruiken. Toen Canada z’n metropasjes ging voorzien van een hologram sticker hadden de Shanzhai dat binnen een jaar ook. Deze ideeën kan je gebruiken in je bedrijf.

Wat is je specialiteit echt? En hoe radicaal kan je die inzetten en de rest juist heel open delen?

“Kleine stapjes voor grote veranderingen” De Stanford gedragspsycholoog BJ Fogg vertelde over menselijke gewoontes, en waarom het vaak niet lukt om gedrag te veranderen. Ook al wil je dat nog zo graag. Een sterk verhaal

over ‘kleine gewoontes’, het stellen van kleine doelen hoe je die moet verankeren in je leven. En dat heeft heel veel te maken met interactive, want veel apps en hardware hebben nodig dat ze vaak gebruikt worden. Een Nike Fuel bandje of een Twitterende weegschaal alleen is niet genoeg om iemand meer te laten bewegen, er hoort een doel bij. Een betaalmodel met klein terugkerend bedrag is succesvoller dan eenmalig een grote, omdat het een kleinere stap is. Een kleine gewoonte die succesvol kan zijn als de juiste trigger met de juiste actie op het juiste moment georganiseerd kan worden.

Daar gaat het om, ook in jouw app of dienst.

“De 11 regels van een leven” Dan waren er een aantal grotere keynotes. Tina Roth Eisenberg gaf een heel persoonlijk verhaal over haar leven, inclusief kindertekeningen en ze verzocht de zaal een wave te doen zodat ze dat kon filmen voor de familie in Zwitserland.

Beetje kneuterig. Maar haar verhaal was wel aardig ingedeeld: Ze beschreef de 11 regels waar ze naar leefde, en had bij iedere regel een mooie anecdote of uitleg. Don’t complain, make things. Ignore haters. If an opportunity scares you, take it. Op zich kan je deze zien als open deuren, maar maak die regels maar eens voor je eigen leven. Volgens welke regels leef jij?

De keynote van Elon Musk was ook bijzonder. Iemand die heel grote doelen stelt, en ze nog waarmaakt ook. En in detail weet waar het over gaat, in detail snapt hoe het zit met warmte in lithium-ion batterijen en hoe ze dat oplossen bij Tesla.

3

Ook daarvoor geldt: Wat zijn jouw heel grote doelen? Wat zou je willen veranderen of maken in de wereld? En hoe genadeloos ben je om dat te bereiken, in welke gore details moet je je verdiepen?

“Teveel goede mensen met kleine startups” Schrijver Nate Silver had een goed verhaal over statistiek en voorspellen, en waarom dat zo vaak mis gaat, en wanneer niet. Signaal en ruis. Esther Dyson had het over de wereld die zij interessant vond, waarbij het haar ging om het beter maken van de wereld. “Ik investeer liever in een Afrikaanse health-startup dan in een video sharing dienst voor rijke blanke mannen”. Ze was wel kritisch over de startup cultuur, er zijn volgens haar te veel mensen bezig met te kleine startups waardoor er te weinig konden groeien, omdat degene die je zou willen inhuren ook in een eigen startup bezig was. Datzelfde sentiment hoorde ik ook van de CEO van Uber: “Als je 20% maand over maand groeit gedurende 30 maanden kan je geen ‘lean’ startup blijven. Dan moet je spieren krijgen.”

Een frisse andere kijk op de wereld waarin alles soms wel om de nieuwste hipste kleinste startup lijkt te gaan.

“Zonder afleiding op het doel af” De keynote van Stephen Wolfram was ook heel bijzonder.

Ook iemand die even iets neerzet, met eerst Mathematica en nu Wolfram Alpha. Hij liet voorbeelden zien van wat er nu al mee kan en dat ze bezig zijn om er omgevingen omheen te bouwen, en de doelen die hij er mee heeft. Net als Musk, Sil-

ver en Eisenberg is hij iemand die op z’n doel afgaat, en zich totaal niet laat afleiden. Maak het maar eens. Helden zijn het.

Andere kleinere verhalen waren meer concreet. Een verhaal van de manager van de media rond voetbalclub Arsenal liet zien hoe ze hun online content organiseren. Hoe werk je samen met de spelers, de club, de fans. En waar moet je om denken, zoals het niet gebruiken van humor in je uitingen na een verlies. Daar zitten de fans dan niet op te wachten.

“Schaalbaar” Ook goed was het verhaal van Werner Vogels, CTO van Amazon.com. Hij liet zien hoe de nieuwe mogelijkheden die de cloud infrastructuur bieden je dwingen om anders te gaan kijken naar je applicatie. Over hoe je je applicatie moet zien als losse componenten, zo veel mogelijk schaalbaar langs de dimensie waarlangs je ook geld verdient, en hoe je dat doet.

Over hoe je pieken en migraties kan opvangen door ‘gewoon’ tijdelijk extra instanties bij te schakelen. Dat was vroeger ondenkbaar, nu is het makkelijk en relatief goedkoop. Het evangelie is bekend maar het verhaal is sterk en het is een denkwijze die langzaam door moet dringen.

“Intelligente, open en geïnteresseerde mensen” Maar SXSW is natuurlijk veel meer dan alleen deze inhoud.

Het is ook de ontmoetingen. Omdat er zo veel te zien is (op sommige momenten telde ik ruim 60 sessies parallel) is de keuze die je maakt belangrijk, en is degene die naast je zit bij een praatje waarschijnlijk een zeer gelijkgestemde geest. En 4

hoe meer concreet je eigen verhaal is, hoe groter de kans dat je iets aan elkaar kunt hebben. Het zijn allemaal intelligente, open en geïnteresseerde mensen. En SXSW is ook ‘s avonds uithangen met bekenden en onbekenden, feestjes afstruinen en nieuwe buurten ontdekken. Dit jaar was er veel te doen in Rainey St, en hebben we op de laatste avond ook ontdekt hoe leuk het stukje van 6th Avenue is ten oosten van de snelweg, “het Brooklyn van Austin”, weg bij het hoge testosteronniveau van 6th tussen Congress en Red River.

Dus daar gaan we volgend jaar meer naar toe.

[Foto Dennis Bouman, meer van zijn SxSW-werk op de FB-pagina van Dutch Fellows]

5

C HAPTER 2

SXSW 2013: 5 x Top Names uit Austin Texas

3D printing wordt groot!

-------------------------------

In de eerste aflevering vertellen Ronald van Woensel en Remco Brom van video-app Incrowd hoe zij in Austin voor hun startup investeerders proberen te vinden. Daarnaast legt Michiel Frackers van Dutch Fellows uit hoe zijn organisatie Nederland op de kaart van de internationale innovatie probeert te krijgen. Ook schuft Vivian Bendermacher (hoofdredacteur Kijk en KnowHow) aan met een enthousiast verhaal over de toekomst van 3D-printing. Dat onderwerp kwam ook prominent in de keynote speech terug waarin Makerbot, maker van 3D-printers, een nieuw initiatief aankondigde, de Makerbot Digitizer. Daarmee kan iedereen voorwerpen inscannen die vervolgens geprint kunnen worden. De verwachting is dat 3D-printing nu klaar voor de massa aan het worden is.

Hier doe je inspiratie op!

Te gast in de tweede aflevering: Peter Lubbers van de AVRO die vertelt hoe het evenement concreet impact op de programma's en werkzaamheden van de programmamakers van zijn omroep heeft, Phuong Do van app-engine Layergloss die onder meer komt om nieuwe contacten te leggen en Steven Zwerink die met StartupBus vanuit Mexico is komen rijden om in drie dagen complete ondernemingen uit de grond te stampen.

-------------------------------

“Je bent even in de toekomst” -------------------------------

Meestal zit het mee, soms een beetje tegen. We hadden wat technische problemen bij het uitzenden van deze aflevering van Top Names SxSW, maar denken dat het ondanks wat opmerkelijke schakelingen en te weinig beelden per seconde het een interessante uitzending is.

In het tweede deel loopt de audio prima door, maar blijft het beel soms hangen. Gewoon luisteren! Bijvoorbeeld omdat Nalden van WeTransfer vertelt dat zijn zonder extern geld gefinancierde bedrijf winstgevend is en maar liefst 13 miljoen maandelijkse gebruikers heeft. Voor WeTransfer is Amerika een belangrijke toekomstige markt. Vandaar ook dat hij tijdens SxSW veel zakelijke afspraken heeft, zoals met videodienst Vimeo. Het is zijn eerste SxSW. Om het evenement te beschrijven, haalt hij Dennis Crowley van Foursquare aan: "SxSW is alsof je even in de toekomst bent om thuis weer in het heden te belanden."

De tweede gast is een grote naam in Rusland: Annelies van den Belt van SUP Media. Haar digitaal mediabedrijf is het vierde bedrijf van Rusland met een bereik van 50 miljoen mensen per maand. Live Journal is de grootste blog-site van Rusland. Met verhalen over alles van poezen tot politiek. Ook heeft SUP Media een populaire digitale krant.

Het is ook de eerste SxSW voor Van den Belt. Ze kom voor afspraken en inspiratie. "Als je succesvol wilt zijn in de digitale wereld moet je continu vernieuwen. Wat we vandaag maken is goed genoeg voor vandaag, maar de consument wil morgen wat anders." Ze kijkt juist hoe andere industrieën vernieuwen om daar lessen voor de eigen praktijk van te leren.

Zo wordt je zelf spreker op SXSW -------------------------------

Jeroen van Eck kwam vorig jaar zo ge誰nspireerd bij SxSW vandaan dat hij besloot alleen nog te willen werken bij bedrijven waar hij diezelfde spirit tegen kwam. En dus nam hij onmiddellijk ontslag. Dat verhaal wilde hij teruggeven aan de community op het evenement. Hij diende het voorstel in om het verhaal 'Why I Quit My Job After SxSW' te vertellen en verzamelde voldoende stemmen om op het programma te mogen staan. Kennisdelen, dat is SxSW en dit is daar een mooi voorbeeld van.

Robert Leefmans van het Rotterdamse Mangrove is een SxSW oudgediende. Hij is zo enthousiast over het evenement dat hij met een steeds grotere delegatie naar Austin, Texas komt. Inmiddels zijn 11 mensen van de partij. Om inspiratie op te doen en kennis voor klanten te verzamelen.

Maar ook hebben ze een 'push-notificatie' startup: Notificare. Ze onderzoeken in de VS of er een markt voor is. "SxSW is een community, je kunt hier iedereen aanspreken."

Radicale innovatie -------------------------------

Een topbezetting. In deze aflevering van Top Names op SxSW Werner Vogels (CTO Amazon) over radicale innovatie, Kirsten Jassies (Sanoma) over de aanhoudende kracht van bloggen, Pieter Bon (Fontys) over innovatie in onderwijs en Hans Maarten van den Brink (Mediafonds) over optimisme en wanhoop over de toekomst van klassieke media. Een aflevering bomvol passie en vernieuwing.

C HAPTER 3

5 redenen om het zelf te doen en 5 om voor een uitgever te kiezen Fast Moving Targets organiseerde How We Do It: Selfpublishing, een evenement over zelf uitgeven.

We vertelden ons eigen verhaal, hoe we een uitgeefstraat hebben ingericht die het eenvoudig maakt om boeken uit te geven en te laten drukken.

De Realtime Revolutie is daar een voorbeeld van.

Daarnaast schetsten Frank Meeuwsen, Patrick

Mackaaij en Oskar van Rijswijk hoe zij e-book Lifehacking Evernote maakten en daar een digitale workflow voor inrichtten waarmee ze eenvoudig nieuwe versies kunnen aanmaken. Erik Menno van Os vertelde hoe hij zijn mooie strip Ravenous met veel moeite als app in de iTunes store uitgebracht kreeg. Tot slot liet Sander Nagtegaal van Peecho

van Peecho zien hoe simpel zij print on demand maken. Een inspirerende middag in een serie waar Fast Moving Membersvoorrang hebben. Samenvattend: 5 redenen om zelf een boek uit te geven en 5 om voor een uitgever te kiezen.

Doe het zelf … omdat het kan Door de digitalisering is publiceren en distribueren eenvoudig en goedkoop geworden. Vroeger moest je een uitgever hebben om je waar bij een publiek te krijgen. Die kon je boek bij een lezer brengen. Nu kun je dankzij digitale tools zelf (e-)boeken maken en indien gewenst via on demand printservices laten drukken. Volgens Sander Nagtegaal van Peecho wil zijn dienst de printknop van het internet zijn. Alle gedoe weghalen bij de schrijver of uitgever. Die hoeft slechts een file te uploaden, Peecho zorgt er bij iedere koper voor dat er een boek van wordt gemaakt en wordt opgestuurd.

Ook kun je nu dankzij internet je publiek zelf bereiken. De makers van Lifehacking Evernote hadden toen hun e-book uitkwam dankzij voorpubliciteit al 2000 mensen in hun adressenbestand staan, die via de site interesse getoond hadden. In korte tijd na release, gingen de eerste 1.000 boeken over de toonbank.

En bij Fast Moving Targets hebben we nu de infrastructuur staan om simpel boeken uit te brengen. Zowel digitaal als fysiek. Als je nu ons boek De Realtime Revolutie koopt, gaat er automatisch een printopdracht naar Scanlaser in Zaandam die een papieren boek drukt en opstuurt.

… omdat het leuk is Het is simpelweg leuk om iets zelf te bedenken, maken en realiseren. Punt. Doe het in ieder geval één keer. Wellicht zeg je daarna: dat doe ik nooit meer, schoenmaker blijf bij je leest, maar is goed om zo’n proces van idee tot product een keer zelf te doorlopen. Erik Menno van Os koos voor de doe het zelf optie omdat de stripwereld volgens hem conservatief is en papier en pagina’s met veel kleine afbeeldingen daar de norm zijn en hij een meer filmische benadering voorstaat. … omdat het lucratief is Die rekensom is snel gemaakt. Als je een regulier boek met winkelprijs 20 euro via een uitgever uitbrengt, krijg je daar als schrijver bijvoorbeeld 1 euro 50 van. Als je dat boek zelf laat drukken bij een on demand printer pak je om en nabij de 7 euro op de verkoop. Maar doe je rechtstreeks zaken met je lezers dan is 15 euro netto voor jou bij een prijs van 20. 1000 boeken via een uitgever levert je in dit rekenvoorbeeld 1500 euro op. 1.000 boeken zelf aan de handel verkopen levert je 7.000 euro op, 1.000 boeken rechtstreeks aan de lezer zorgt voor 15.000 euro na aftrek van kosten. De makers van Lifehacking Evernote lieten zien dat ze inmiddels ruim 13.000 euro aan inkomsten hebben waar – naast hun eigen uren – slechts geringe kosten voor domeinen, hosting etcetera tegenoverstaan.

Maar even voor de goede orde, laten we ook realistisch blijven: 1.000 boeken verkopen doe je niet zomaar. Reken jezelf niet rijk.

12

… omdat het flexibiliteit geeft Dankzij het feit dat we bij Fast Moving Targets een koppeling met een on demand printer hebben kunnen we onze boeken ieder moment aanpassen. En kunnen we speciale versies maken. Zo verkochten we voor 50 euro gepersonaliseerde versies van De Realtime Revolutie waarbij de koper co-auteur werd en maakten we voor bedrijven boeken op maat. Dat kan overigens nog steeds, dus laat weten als je interesse hebt De schrijvers van Lifehacking Evernote hebben veel tijd en energie gestoken in het maken van een digitale workflow. Op het event How We Do It waren ze voor de tweede keer ooit gedrieën bij elkaar. De overige communicatie en het samenwerken ging digitaal. En omdat ze vantevoren wisten dat een boek over software regelmatig ververst moet, worden er na de update van een tekst volledig automatisch nieuwe versies in PDF, .mobi en ePub aangemaakt. Daar hoeft geen handwerk aan te pas te komen. … omdat je controle wilt Als je het zelf doet, heb je de touwtjes zelf in handen. Ellen de Lange – Ros bracht recent het boekEen Zaak Van Fans uit en vertelde dat ze na een oproep op Twitter de vormgevers en eindredacteuren voor het uitkiezen had. Een groot aantal meldde zich waar zij de besten uit koos die ook nog betaalbaar waren. Ze was voor eindredactie, vormgeving e.d. ongeveer 1500 euro kwijt. Uit eigen ervaring kon ze melden dat ze controle over alle facetten van het eindproduct had die bij een uitgever niet gewoon is.

Zelf uitgeven en rechtstreeks aan lezers verkopen zorgt er verder voor dat je adressen van klanten verzamelt. Je bouwt een database op van mensen die in de toekomst mogelijk ook interesse hebben in wat je doet. Je kunt ze om feedback vragen, je kunt ze betrekken bij je werk. Bij verkoop via online en offline winkels mis je dat aspect. En dat is zonde.

Doe het met een uitgever … omdat je geld wilt Was de conclusie eerder dat zelf doen lucratief is, als je met een uitgever in zee gaat die wat in je werk ziet, dan kun je bij het tekenen van je contract een voorschot bedingen. In mijn geval kreeg ik 2500 euro toen ik Handboek Communities uitbracht. Maar het is een voorschot dus wordt later verrekend met je royalties … … omdat je bij een sterk merk wilt horen Doordat iedereen kan publiceren, wordt het steeds moeilijker om de zin van onzin te scheiden, om de parels in het aanbod te vinden. Uitgevers kunnen dan de rol van sterk merk vervullen. Zij selecteren en brengen het beste wat ze tegenkomen uit. Als jouw boek op die manier aan een merk verbonden wordt, geeft dat een kwaliteitsstempel. En profiteer je als auteur van het overkoepelende label. … omdat je in de winkel wilt liggen Het is via het Centraal Boekhuis mogelijk om zelf te regelen dat je boek ook bij Bol.com te koop is of dat winkels hem kunnen inkopen. Maar om in de winkel te liggen is meer nodig.

13

Een uitgever kan daar met zijn verkoop- en marketingapparaat een actieve rol in spelen. Uiteindelijk is het aan de winkel die inkoopt, maar via een uitgever is de kans groter dat je de schappen bereikt dan in eigen beheer. … omdat je kwaliteit wilt Een goede uitgever heeft jarenlange ervaring, heeft goede (eind)redacteuren, verstand van boekomslagen die werken, een krachtig promotie-apparaat. Een goede uitgever maakt je boek beter. … omdat je gemak wilt Zelf doen is leuk, maar zelf doen is ook veel werk. En vaak het wiel opnieuw uitvinden. Wie dat niet wil is veel beter af bij een uitgever.

Maar… dan moet je werk natuurlijk wel zo goed zijn dat een uitgever het wil uitgeven!

Interesse in zelf publiceren? Als je nu al plannen hebt of assistentie wilt, mail naar info@fastmovingtargets.nl

14

C HAPTER 4

Van Haren tot erger Ritzo ten Cate raakte gegrepen door Project X Haren en vroeg zich af: kan dat ook elders gebeuren?

En onder welke omstandigheden? Is zo’n ‘feest’ maakbaar? Op en met Fast Moving Targets en hopelijk met hulp van andere geinteresseerden onderzoekt hij de dynamiek, de gevolgen en de maatregelen om te voorkomen.

En het heet Project XYZ. Het woord is aan Ritzo.

Op vrijdag 21 september 2012 vond in het Groningse Haren Project X Haren plaats. Merthe organiseerde een feestje en maakte een publiek event aan op Facebook – om vrienden en vriendinnen uit te nodigen. Haar vrienden en vriendinnen nodigden meer vrienden en vriendinnen uit en voor ze het wist stonden er 3500 vrienden op de gastenlijst. Vrienden van vrienden herkenden in haar feestje een Project X-feest, zoals in de gelijknamige film, en lieten door een vriend in NieuwZeeland een nieuw Facebook-event aanmaken met als naam ‘Project X Haren’. Tientallen jongeren uit de omgeving van Haren snapten het concept direct, hadden wel zin in zo’n Amerikaans-achtig uit de hand lopend feestje en sloegen aan het co-promoten. Honderden foto’s, filmpjes, t-shirts en ander promo-materiaal werden via Twitter, Facebook, 9Gag en de Grote Markt in Groningen de wereld in geslingerd. Meer jongeren haakten aan. Burgemeester Bats riep dat er geen feestje kwam en legde voor de zekerheid een noodverordening klaar.

De traditionele media pikte het op. Radio-DJ’s en andere jongereniconen haakten in en hielpen het nog groter te maken.

Duizenden jongeren kwamen naar Haren, een paar honderd richtten vernielingen aan en enkele tientallen plunderden erop los. Project X Haren was de eerste Facebook-ramp van Nederland, die zelfs op Europese schaal noemenswaardig was.

En Haren is sindsdien bekend als het dorpje van hét Facebook-event van 2012.

de komen zag het vooral als een geinig dingetje. Journalisten waren ter plekke maar grapten dat het wel een rustige avond zou worden. De politie was paraat, maar met minimale bezetting. En het gerucht gaat dat burgemeester Bats door collegaburgemeesters gemaand werd zich niet zo druk te maken, want over zo’n Facebook-feestje ‘moest je je maar niet zo druk maken.’

Bijna niemand nam dat Facebook-feestje serieus

Samen met mede-geïnteresseerden ben ik onderzoek gaan doen en heb me gericht op het proberen te snappen hoe de Project-X-Haren-machine heeft gewerkt. Hoe heeft het zo mis kunnen gaan? Waar kwam deze bizarre sociale dynamiek van-

Tot vrijdagavond 21 september nam bijna niemand dat Facebook-feestje serieus. Het merendeel van de jongeren dat wil-

Een perfect storm Op de avond zelf reed ik terug naar Groningen langs Haren, ontdekte dat alle afritten naar het dorp afgezet waren en wist toen dat het mis was. Ik snelde naar huis, kroop achter mijn laptop gedoken en op Facebook, want een Facebook-feestje moest je maar vooral op Facebook onderzoeken, was mijn overtuiging. De dagen erna heb ik verschillende blogposts op Dutchcowboys gewijd aan mijn inzichten. Ik vroeg de mannen van Clockwork de data van het Facebook event te downloaden en dat gaf in combinatie met Twitter-data en samenwerken met regionale en lokale journalisten en andere onderzoekers een bak aan data om op te kauwen. Project X Haren bleek een perfect storm, een samenloop van met opzet uitgevoerde narigheden, onhandigheden en ongelukkigheden die allemaal net niet hadden moeten gebeuren.

Een Project X-achtig feest is maakbaar

16

daan? Welke radertjes lopen er in zo’n machine en op welke knoppen kun je drukken om het te beïnvloeden? Mijn conclusie: een Project X-achtig feest is maakbaar.

Na dat onderzoek heb ik samen met een aantal andere onderzoekers / hackers / journalisten / politiemensen / crisisprofessionals / generiek-creatieven een soort van red-team-oefening gedaan. We bogen ons over de vraag wat voor ramp we zouden kunnen veroorzaken, gebruikmakend van social media kracht zoals ‘t in Haren ook zijn werk heeft gedaan. Het resultaat was verontrustend. Je kunt een villabuurt in een avond tegen de vlakte werken, een zuivelproducent dwingen nooit meer zuivel te produceren, elk warenhuis in Nederland flashrobben, een goed draaiende bank het faillissement in laten draaien, je ex zo bruut cyberpesten dat de wereld hem of haar nooit meer terugziet en – naar alle waarschijnlijkheid – Amsterdam op de inhuldigingsdag van Willem Alexander omtoveren tot een regelrechte warzone.

stalleren of simpelweg rondreizen langs internetcafés en wat fake Facebook-, Twitter- en mail-accounts aan elkaar plakken; 3.

een kind de was kan doen. En dus een groepje vijftienjarige pestkoppen, maar Al Qaeda dus ook. Als je een beetje van sociale dynamiek en marketing snapt of ons A4’tje hebt lijkt het een kwestie van een checklist afwerken;

4.

het nogal snel kan gaan en daarmee is het moeilijk te zien aankomen door veiligmakers of betrokkenen / slachtoffers. Door mobile social media is de wereld kleiner en dus kleiner en dus sneller;

5.

veiligmakend Nederland met als aandachtsveld cybersecurityproblematiek zich vooral richt op online/echte cybersecurityproblematiek en dus niet wat je offline / in real life met cyberkracht kunt aanrichten. Ze richten zich tot dusver vooral op ellende met nulletjes en eentjes.

Niet op doden, gewonden en uitgebrande auto’s. De stap van online naar offline lijkt nog niet gemaakt. Het Nationaal Cyber Security Centrum (onderdeel van het Ministerie van Veiligheid en Justitie) bracht vorig jaar een mooi gedegen ‘beeldrapport’ over cybersecurity in Nederland uit, maar daarin is nagenoeg nul aandacht voor cyber dat offline gaat. En ook op de jaarlijkse #NCSC2013-conferentielijkt er nog geen aandacht voor te zijn;

6.

veiligmakend Nederland dat zich bezighoudt met fysieke veiligheid haar eerste stapjes online pas net doet. Steeds meer agenten twitteren, maar slechts een

Een kind kan de was doen, maar there’s no quick fix yet.

En verder ontdekten we dat: 1.

2.

het van overal ter wereld kan. Het internet is overal. Veiligmakers hebben dus geen idee waar ze moeten kijken of waar het vandaan kwam. Laat staan dat ze middelen hebben om mensen aan de andere kant van de wereld een halt toe te roepen; je zelf met het grootste gemak buiten schot blijft. Jezelf anoniem maken is zo simpel als eenTOR-browser in-

17

enkeling gebruikt social media echt als verrijking van zijn of haar vak en social media moderating boards / rooms zijn nog steeds aanzienlijk minder geavanceerd dan bij commerciële bedrijven. En nota bene: er is zeer beperkt budget, mankracht en vrijheid om gekkigheid uit te halen, laat staan ‘ondeugende dingen’ te doen, zoals vanuit een fake account connecten met ‘dreigers’; 7.

Vragen? Vragen. Opmerkingen. Kom maar door. En: zegt het voort. info@fastmovingtargets.nl

bovenstaande twee werelden van veiligmakend Nederland voor mij als relatief buitenstaander nogal gescheiden lijken; there’s no quick fix yet.

Donkere wolk. Niet lachen. Moet anders.

Kortom: “Donkere wolk. Niet lachen. Moet anders,” dachten we en daarom gaan we vanuit Fast Moving Targets de komende tijd flink onderzoek doen naar wat voor ellende je IRL kunt aanrichten met social media en wat we daar samen tegen kunnen doen. En we noemden het onderzoek Project XYZ. Project XYZ wordt mogelijk gemaakt door The Webcare Company, Fast Moving Targets en daar kunnen nog meer bij. Verder noem ik: Folkert de Jong, Bram Willemse en Paul Smit.

Helpen? Graag!

Wil je linksom of rechtsom helpen bij ons onderzoek? Graag.

Heb je alvast een inhoudelijk bijdrage? Wil je meedenken?

Heb je een tool in de aanbieding waarmee we ons werk beter kunnen doen? Wil je sponsoren? Graag.

18

C HAPTER 5

Met het Cairo Liberation Front brengt Joost Heijthuijsen zand naar de woestijn Joost Heijthuijsen is de drijvende kracht achter het Incubate festival. Maar bovenal is hij muziekliefhebber met een fascinatie voor de uithoeken van het internet. Lees zijn mooie verhaal hoe hem dat tot het Cairo Liberation Front bracht. Internet op zijn best!

Op Facebook benadert Abosahar YourDj me. Hij woont in het Egyptische El Minya. Eerst snap ik zijn vraag niet. Denk dat hij denkt dat zijn naam verkeerd om op Facebook staat, want de Arabische Facebook geeft namen vanuit ons perspectief achterstevoren weer. Dat blijkt niet te kloppen, maar wat Abosahar wel wil wordt me niet duidelijk. Hij vraagt me op Sky-

Als ik hem vertel dat bij ons de zaal hele grote speakers heeft dan vraagt hij of ik de zalen wel vertrouw, want hij is professional. En als professional neem je je eigen speakers mee. Een DJ is in Egypte iemand die zelf muziek maakt, zingt en zelf voor de geluidsinstallatie zorgt.

-------------------------------

pe toe te voegen en opeens komt een Egyptische artiest bij mijn leven binnen. Hij vraagt me of ik ook DJ ben, ik bevestig, vraagt of ik ook speakers heb, ik draai mijn camera naar mijn speakers, hij laat vol trots zijn grote speaker zien en vraagt zich af hoe ik met mijn kleine speakers een zaal kan vullen.

Ik heb een fascinatie voor de uithoeken van het internet. Jaarlijks maak ik een Top 40 lijst met de meest slechte videoclips.

Deze zomer deed ik voor de Engelse muzieksite The Quietus verslag over Marokko en raakte ik verslaafd aan Arabische keyboardspelers. Quietus-hoofdredacteur John Doran van muzieksite The Quietus vertelde me erna over een filmpje van Islam Chipsy, een keyboardspeler uit de sloppenwijken van Cairo. Hij slaat ongelofelijk cool met zijn vuisten op het keyboard en speelt een soort combinatie van Aphex Twin en prog-rock 20

in een Arabische remix speelt. Zijn filmpjes waren maar 100 keer bekeken.

“Dit soort muziek had ik nooit eerder gehoord” Dit soort muziek had ik nog nooit eerder gehoord. Ik raakte benieuwd naar de scene waar Islam Chipsy vandaan komt en merkte al snel waarom ik nog nooit van de muziek gehoord hebt. De hele scene ontstond in de sloppenwijken van Cairo, spreekt bijna alleen Arabisch en opereert buiten bestaande media om. Er zijn geen radiostations, tv-stations, platenmaatschappijen. Kortom: er is geen enkele muziekindustrie en de muzikanten doen dingen die geen enkele Westerse artiest zou doen. DJ Figo is een van de meest bekende musici in de scene. Hij kent geen Engels maar leerde zichzelf produceren door op YouTube naar gebruiksaanwijzingen van het goedkope muziekproductieprogramma Fruityloops te kijken. Zijn eigen site staat, als hij al in de lucht is, vol met downloads van Arabische muziek, Westerse hiphop en voetbalwedstrijden.

Binnen Electro Cha3bi wordt alle muziek met elkaar gedeeld.

Via Mediafire en Dropbox delen muzikanten alles. Daardoor kan het genre zich zo snel ontwikkelen. En copyright? Elke producer roept zijn naam over zijn track.

Vanuit mijn Marokko-ervaring leerde ik dat je niet zomaar met Arabische mensen in contact komt. In Caïro wonen twintig miljoen mensen, dus ik moest een list verzinnen om meer te weten te komen.

“We gaven tracks namen als ‘drie bier’”

Mijn vriend Yannick wilde al langer DJ-en en een eigen dance-avond beginnen en is altijd enthousiast over nieuwe muziek. Ik vroeg hem om samen te werken. Hij had net een nieuwe laptop gekocht, leerde het DJ-programma Traktor en we gingen samen aan de slag. De namen van de electro cha3bitracks waren in het Arabisch. Om wegwijs te raken in die vermicelli-brei gaven we ze nieuwe namen als “drie bier” en sorteerden we de tracks. Uren draaiden we de muziek, om er zo aan te wennen. En om zo te kunnen weten wat we goed en slecht vonden.

Ongeveer tegelijkertijd vroeg Wouter van het Kindergarten festival of ik misschien wilde dj-en. Ik zei dat ik net met een nieuw project bezig was, hij boekte ons als headliner van een podium en toen moesten we opeens met een naam komen.

Onze eerste nam was Nobody Beats The Durum, een tongue in cheek verwijzing naar een andere dj-collectief. Ik maakte snel wat artwork met Paintbrush, we startten een Facebook, Tumblr en Twitter en we waren los. Nou ja, los. In totaal hadden we nog maar 20 minuten bruikbare muziek. En we moesten 45 minuten draaien. We twijfelden nog of we nummers uit andere genres tussendoor moesten draaien, maar besloten toch van onze eigen kracht uit te gaan en harder te zoeken.

Gelukkig gebeurt er nu ontzettend veel binnen de scene, en rond kerst kwam het ene na het andere nummer uit.

“We noemden on Cairo Liberation Front” Toen Nobody Beats The Drum lucht kreeg van onze knipoognaam vroegen ze ons de naam te veranderen. En eigenlijk wa21

ren daar wel blij mee. We waren nog enthousiaster geworden van electro cha3bi, Durum komt niet uit Egypte en we kregen nog meer door dat de muziek nauw met revolutie verbonden was. Als knipoog naar een van mijn favoriete groepen ooit: Kopyright Liberation Frontschreven wij onze naam ook verkeerd en noemden we ons Cairo Liberation Front.

Inmiddels begonnen Yannick een eigen mixtape voor te bereiden. En voor het optreden op Kindergarten hadden we eigenlijk maar een doel: consessieloos de zaal leegspelen. Elke fan is meegenomen. Tot onze verbazing bleef een groot gedeelte van de bezoekers nog redelijk lang staan. En werden we na ons optreden aan de mouw getrokken door alle headliners van het festival, die wilden weten wat voor rare muziek we draaien. Want ze hadden nog nooit zoiets gehoord.

“Snel hosten we onze eigen zaal” Vrij snel na Kindergarten hadden we onze mixtape klaar.

Waar Electro Cha3bi nummers vaak zes minuten duren, maakten wij er een snelle mix van. We zetten hem op Soundcloud en de blogGeneration Bass wilde hem wel publiceren.

Dezelfde dag nog kreeg ik een friendship request op Facebook van Copyflex, een Deense dj. Hij was zelfs al naar Egypte geweest. Toevallig kreeg het STRP-festival ook lucht van onze muziek. Dus we nodigden Copyflex en nog een paar andere vrienden uit om samen te draaien. Op 2 maart hosten we er onze eigen zaal: Cairo Liberation Front Presents Sonic Arabic Revolution.

We dachten dat alles lekker ging, maar toen viel alles een beetje stil. We verstuurden persberichten dat we de eerste Electro Cha3bi mixtape ooit hadden uitgebracht. We mailden mensen. Maar niemand reageerde. Westerse blogs wilden onze mixtape niet publiceren, omdat de tracklist onvolledig is en dat niet netjes is naar Egyptenaren. En als we dan Egyptenaren vragen of ze ons willen helpen zeggen ze: waarom zou je dat doen? Zo zaten we in een spagaat.

“Grote veranderingen gebeuren aan de rand” Ja, ik kreeg op Facebook vriendschapsverzoeken van Egyptenaren die vroegen of we onze mixtape in lagere kwaliteit wilden publiceren. Want de modems zijn daar te traag. Langzaam kregen we door dat onze muziek daar nu redelijk wordt opgepakt. De manager van onze favoriete Egyptische artiesten voegde me toe op Facebook. En Abosahar maakte remixen van het gabbernummer Poingen de dance-kneiter van TNGHT. Grote veranderingen gebeuren vaak aan de rand. Dieter van de wereldmuziekblog Mixedworldmusic.com schreef een blogpost over ons, nadat ik er bij een collega van hem over bleef zeuren. Naar aanleiding daarvan belde NRC, voor een kort interview. Ik tipte dat het ook interessant kon zijn voor Next, en van daaruit ging het balletje een beetje rollen. Want als media aandacht aan je besteden, dan volgt de rest. Omroep Brabant nam het over, Brabants Dagblad gaat nog bellen en Petra Stienen schonk aandacht aan ons bij Opium, op tv.

22

“De kans is groot dat we naar Egypte gaan om te draaien” Die media zijn voor ons een middel, geen doel. We begonnen omdat we het geluid van de revolutie bekender willen maken.

En het is een tof signaal naar Egyptenaren dat traditionele media in Nederland aandacht schenken aan de cultuur die in hun eigen land door traditionele media doodgezwegen wordt. Via Facebook kregen we contact met Neil van der Linden, die toevallig vorige week bij onze Egyptische helden was en toevallig NRC las. Hij koppelde ons weer aan mensen in Egypte, en zo bouwen we langzaam aan een scene. Dat gaat heel makkelijk: je voegt elkaar op Facebook toe, chat wat, en deelt informatie met elkaar.

De kans is groot dat we naar Egypte gaan om te draaien, de kans is groot dat we nog een paar andere optredens in Nederland en België krijgen. Maar we weten dat er geen vast pad voor deze muziek is. Dat maakt het voor ons net interessant.

Onze aandacht gaat er nu vooral naar uit om toffe muziek met toffe mensen te delen, en zo langzaam aan iets te bouwen.

Komende week komt onze volgende mixtape uit. De rest zien we wel.

23

C HAPTER 6

-------------------------------

Rob Wijnberg (De Correspondent): vijftienduizend leden, meer dan een miljoen euro en nu van start!

Nee, hij is geen ‘male chauvinist pig’, “bij NRCNext (waar Wijnberg hoofdredacteur is geweest – red.) bestond de redactie voor 60% uit vrouwen”, en nee, geen van de beoogde redacteuren van De Correspondent woont op de Amsterdamse grachtengordel, “ze wonen in Oost of in West”, maar initiatiefnemer Rob Wijnberg is wel heel blij wanneer

tijdens de uitzending van Top Names het doel van 15.000 leden wordt gehaald.

15.000 mensen die allemaal 60 euro of meer betalen voor “een online platform voor kwaliteitsjournalistiek”. En dat binnen acht dagen. Een historisch moment. Zelfs op de bekende Amerikaanse crowdfundingsite Kickstarter halen grote journalistieke projecten bij lange na niet dit soort aantallen supporters. De champagne ontbreekt, maar de vreugde is er niet minder om. Het streven is nu dat in september dit jaar een redactie is gevormd, het platform in de lucht is en De Correspondent kan beginnen. Het budget voor het eerste jaar is daarmee meer dan een miljoen euro.

“Eigen agenda” Hoe De Correspondent er precies uit komt te zien zal in hoge mate afhankelijk zijn van welke auteurs voor het platform gaan werken. “Het is niet zo dat we een fomat in gedachte hebben en daar mensen bij gaan zoeken. We gaan uit van mensen en wat zij brengen.” Dus of de De Correspondent gaat berichten over sport of cultuur zal afhangen van de betrokken auteurs. Vast staat dat het platform niet wil doen wat iedereen al doet. Niet vertellen dat iets gebeurt, maar uitleggen waarom het gebeurt. “Weg van de waan van de dag, iets dieper graven, iets langere adem, niet de noodzaak voelen om overal over mee te praten, over alles wat er maar in het nieuws is. Al die onderwerpen zie je overal tegelijk en ook nog vaak op dezelfde manier. Volgens mij vinden mensen het vooruitzicht fijn dat er ergens een plekje is op het web dat zegt: negeren we, doen we niet aan mee, we hebben een eigen agenda.” Ook worden de bekende namen die zich op voorhand al, “niet exclusief”, aan De Correspondent hebben verbonden

niet per definitie ingezet op het terrein waar iedereen ze van kent. Zo zal Femke Halsema bij de Correspondent de politiek misschien wel compleet links laten liggen, maar wel gaan berichten vanuit haar kennis als criminoloog.

“Revolutionair ander product” Hoewel de insteek ‘niet doen wat iedereen al doet’ anders is, de benadering van journalistiek is redelijk klassiek. De journalist staat centraal: die zoekt uit en vertelt hoe de wereld in elkaar zit. Wijnberg laat desgevraagd weten ook wel een rol voor de lezer te zien, maar die lijkt bescheiden uit te pakken. ”Voor inspiratie, ideeën, suggesties, bronnen allemaal prima. Maar een journalist weet precies wat daarmee te doen, hoe het aan te pakken.” Wat wel wezenlijk anders zal zijn dan veel bestaande journalistieke producten is het feit dat De Correspondent alleen online zal verschijnen. Hierdoor zal het productieproces er anders uit zien. “Omdat het online is kun je op een andere manier aanpakken. In de tussentijd communicatie hebben met je lezers, gefaseerd dingen vertellen, langer bezig zijn, geen deadlines, tussentijds dingen toevoegen/uitbreiden, andere media toevoegen.” Met name door de technische mogelijkheden zal De Correspondent volgens Wijnberg een daadwerkelijk ander product worden.

“Gratis delen” Blijft de vraag over: hoe nu verder. Het is zeker dat het binnenhalen van de eerste 15.000 leden, hoe knap ook, makkelijker zal zijn dan ze een tweede jaar vasthouden. Dan is het niet meer spannend en nieuw, maar wordt de titel op de inhoud af25

gerekend. Is die goed genoeg? Daarbij moet de Correspondent nog de nodige hobbels overwinnen. 15.000 leden is heel veel, maar niet genoeg om langdurend op te kunnen draaien.

Daarbij zorgt het ledenmodel er ook voor dat inhoud niet makkelijk en vrij deelbaar zal zijn, waardoor verhalen niet snel gesprek van de dag worden. Oftewel: betaalde inhoud werkt de virale werking van het internet tegen. Een dilema dat Wijnberg herkent en daarom ook graag met zijn leden wil bespreken. “Ik kan me voorstellen dat we deze vraag eens voorleggen aan onze 15.000 leden: zou jij er moeite mee hebben dat we de helft of driekwart van de inhoud gratis weggegeven gaat worden? Het kan best dat mensen dat niet erg vinden.”

Maar zover is het nog niet. Eerst maar van start. Bouwen aan een platform en een redactie zoeken. Binnen een half jaar weten we meer.

26

C HAPTER 7

Robert van Hoesel & Pim ten Thije (*bliep): “Nooit meer of minder dan 50 cent voor een dag online” Robert van Hoesel en Pim ten Thije zijn 17 en 19.

Vorig jaar startten ze *bliep, de transparantste en gemakkelijkste telecomprovider voor jongeren tussen de 12 en 18 jaar. Twee weken geleden wonnen ze er de Dutch Startup Award 2013 mee. Maar of ze over een jaar nog steeds in de telecomwereld zitten weten ze niet zeker. In deze aflevering van

Top Names vertellen ze Roeland Stekelenburg namelijk dat er nog veel méér bedrijfstakken zijn die smeken om transparantie en gemak.

“Dat krijg je ervan, als je jongeren vraagt hoe het moet” Jongeren ergeren zich aan kleine lettertjes en onvoorspelbare telefoonrekeningen van telecomproviders die geleid worden door mannen van 60. Jongeren willen transparantie en gemak. *bliep biedt uitkomst: een telecomproduct dóór jongeren, vóór hun vrienden, en de vrienden van hun vrienden. Hoe het werkt? Voor 1 euro koop je een prepaid *bliep-simkaart. Elke dag kun je in de *bliep-app beslissen of je wel of niet online wilt. Wil je dat wel, dan betaal je 50 cent en kun je de hele dag onbeperkt browsen, sms-en en pingen. En onbeperkt is ook gegarandeerd onbeperkt: geen maximum aantal MB’s, geen verborgen kosten. Ben je niet online, dan kost *bliep je niks. Zo geeft je nooit méér uit dan je zelf wilt. “Dat krijg je ervan, als je jongeren vraagt hoe het moet”, klinkt de stem van Van Hoesel in het *bliep-promofilmpje.

“Ook banken, verzekeringsmaatschappijen en het OV kunnen transparant en gemakkelijk” Maar er zijn meer ondoorzichtige, complexe bedrijfstakken die om transparantie en gemak smeken, zien Robert en Pim. Banken bijvoorbeeld. Die zouden een accountant moeten worden voor jongeren, die lenen toegankelijk maakt en hen een pushnotificatie stuurt als hun loon is gestort, in plaats van een partij te zijn die jongeren pusht niet rood te staan en hen wiebelende rentes uitbetaalt. En verzekeringspakketten blijken eigenlijk ook nooit zo voordelig te zijn als ze eruit zien. En wat zou het leuk zijn als je een eigen coupé in een NS-trein zou kunnen huren, met alléén maar gezellige mensen…

Maar *bliep is groter dan Van Hoesel en Ten Thije alleen. Het wordt gebouwd door een poule van 80 jongeren die in meer of mindere mate aan *bliep meewerken. Ze zijn georganiseerd in 30 facebookteams. Zo kunnen ze *bliep gemakkelijk combineren met school. Want hun gemiddelde leeftijd is 16.

Desalniettemin is er voor besluiten op dagelijkse basis een managementteam aangesteld, dat ondersteund wordt door een zeskoppige Raad van Commissarissen.

En dat gaat goed: *bliep is de snelst groeiende prepaid-provider in Nederland. Nu al duizenden abonnee’s, en dat worden er in 2013 zeker 100.000.

28

-------------------------------

C HAPTER 8

Toine Maes (Kennisnet): “Onderwijs moet individueler.”

Als er één ding duidelijk wordt uit het gesprek met Kennisnet directeur Toine Maes dan is het wel dat veranderingen in het onderwijs langzaam gaan.

“Het onderwijs functioneert al tientallen jaren op een bepaalde manier, er zijn gevestigde belangen.

Het is een tanker geworden en om die een paar graden een andere kant op te krijgen is best lastig.”

Maar dat komt naar de overtuiging van Maes niet voort uit onwil. Hij komt dagelijks enthousiaste leraren tegen die best anders willen. De vraag is allen hoe. Daar helpt Kennisnet bij. De organisatie krijgt jaarlijks 20 miljoen om lagere, middelbaren en MBO scholen te ondersteunen bij hun ict-gebruik.

Daarbij vervult Kennisnet drie rollen: “Expert...

zijn: kennis opdoen en uitventen, innovatief zijn met experimenten en leverancier zijn voor faciliteiten/voorzieningen.

Daarbinnen heb je een waaier aan activiteiten, maar we doen niet alles.” Tachtig procent van de activiteiten van Kennisnet komt voort uit directe vragen uit het onderwijs en de andere twintig procent lopen ze voor de troepen uit.

“Nederlandse onderwijs denkt nog te veel in groepen en klassen” Ict in het onderwijs is belangrijk omdat het aantoonbare kwaliteitsverbeteringen tot gevolg heeft. Aan de ene kant is het dankzij ict mogelijk om een aantal zaken te automatiseren, waardoor docenten meer tijd hebben om echt met onderwijs bezig te zijn. Aan de andere kant zijn er een aantal ict-toepassingen die bewezen rendement opleveren. Zo is bijvoorbeeld aangetoond dat door gebruik van Mindmapping in het voortgezet onderwijs leerlingen beter leren stuctureren en dat opgedane kennis langer blijft hangen. Maar dat gaat allemaal nog niet ver genoeg. “Ik vind dat het Nederlandse onderwijs nog te veel in klasen en groepen denkt. Het gaat natuurlijk eigenlijk om het individu. (….) Nederland is een kennisland, daar moeten we het van hebben. Dat willen we op het hoogste niveau kunnen uitdragen. Dus moet elke leerling zich maximaal ontwikkelen.” Op dit moment is het nog te vaak zo dat een leraar les geeft op een niveau dat maar aansluit bij de helft van de klas. Een kwart van de leerlingen is al afgehaakt, omdat ze het niet snappen en een ander kwart is afgehaakt omdat ze het allang snappen. Leerlingen moeten dus individueler worden benaderd. “Ook daar kan ict een rol bij spelen”

“Dingen echt anders doen is een kwestie van visie en lef” Op dit moment komt het nog te vaak voor dat een school in elke klas een digiboard hangt en denkt daarmee klaar te zijn.

Maar zo werkt het niet in praktijk. Wanneer docenten niet weten wat ze met een digiboard kunnen doen dan is en blijft het gewoon een plat scherm. “Om dingen echt anders te doen is toch een kwestie van visie en lef hebben.” Kennisnet ondersteunt daarbij. Zowel online als door docenten en schoolmanagers de innovaties ook daadwerkelijk te laten zien. Om die veranderingen ook in te voeren is een lobby nodig. Die moet uit het veld zelf komen. “Dat is niet onze taak. Wij zijn er voor het hele onderwijs. Wij vinden zo langzamerhand wel dat er stappen moeten worden gezet naar een nieuw onderwijsconcept, omdat we tegen de randen van ons huidige systeem aanlopen.” Maes kiest er aan de andere kant wel heel bewust voor om oog te hebben voor alle positieve dingen die ook in het onderwijs plaatsvinden. “Het kost geen enkele moeite om elke dag op een negatieve stoel te gaan zitten, maar dat moet je weigeren. Het helpt niet om daarop in te zoomen. Het is veel beter om met postieve voorbeelden, enthousiast en optimistisch te zeggen: het gaat een keer veranderen.” Per slot van rekening wilde het overgrote merendeel van de docenten vijf jaar geleden nog niks weten van ict in het onderwijs. Terwijl tegenwoordig de wil er in ieder geval wel is. “Ict is niet meer weg te denken, docenten vragen erom.”

30

------------------------------

C HAPTER 9

Claire Boonstra (Operation Education): “Onderwijs kan zoveel beter”

Ze wil niet klagen. Niet zeuren over wat er allemaal niet deugt. Maar voor Claire Boonstra, het voormalig gezicht van Layar en tegenwoordig initatiefneemster en fakkeldraagster van de beweging Operation Education, staat het vast: “Het onderwijs kan zoveel beter.” Waren vroeger de mogelijkheden misschien beperkt, informatie en kennis moest door

boeken en een docent worden overgebracht, in het digitale tijdperk kan leren op een heel andere manieren. Met veel meer vrijheid voor leerlingen.

Waarbij een beroep wordt gedaan op vaardigheden die noodzakelijk zijn in een werkend bestaan.

Iets wat nu te weinig aan bod komt, merkte Claire ook in haar eigen bedrijf Layar. Bij de augmented...

reality firma werkten mensen afkomstig uit de hele wereld.

Simpelweg omdat Nederland onvoldoende geschikte kandidaten bood.

“Loslaten” Vaststellen dat het anders moet is één ding, bepalen hoe het dan wel moet is stap twee. Daarbij is het noodzakelijk het huidige onderwijssysteem niet als uitgangspunt te nemen. “We moeten het hele beeld loslaten”, stelt Boonstra “We moeten uitgaan van de vraag: hoe leer je. En hoe kan het onderwijs daarbij aansluiten.” Daarmee hebben we de kern van Operation Education te pakken. Boonstra gaf de aftrap met het Education Manifesto. Inmiddels is daar de beweging Operation Education uit ontstaan. Met deelnemers in heel het land. Mensen die al bezig zijn met verandering en mensen die die verandering verder willen vormgeven. Met op 24 april een grote bijeenkomst. Waar en hoe en wat zijn op dit moment nog niet zeker, maar er wordt hard aan gewerkt.

“Beter” Fast Moving Targets sprak uitgebreid met Claire Boonstra.

Over onderwijs, Operation Education, de plannen. Over wat er al wel goed gaat en wat beter kan. Bekijk het hele interview.

32

C HAPTER 10

Curation Nation: berichten die ons opvielen

Lezers worden uitgevers met nieuwe Flipboard Bron: Paidcontent

Met afgelopen dinsdag aangekondigde nieuwe features van Flip Board waarmee mensen heel simpel zelf een magazine in elkaar kunnen zetten met online gevonden inhoud slaat de dienst een nieuwe weg in. Ging het hiervoor vooral om het makkelijk vindbaar maken van content uit verschillende bronnen, met hulp van de nieuwe toevoegingen kan dat wat gevonden wordt ook makkelijk gedeeld worden. Al dan niet met toevoeging van advertenties. Daarmee krijgen ook de adverteerders zelf dezelfde tools in handen als uitgevers.

Waar of niet waar? Truth Teller checkt feiten automatisch Bron: The Washington Post

De Washington Post werkt aan een geautomatiseerde realtime fact checker. De app met de prachtige naam Truth Teller combineert verschillende bestaande en nieuw ontwikkelde technieken. Het proces begint met video speeches. De mondelinge inhoud wordt automatisch uitgeschreven. De uitgesproken beweringen in de  tekst worden gecontroleerd op feiten in de database van de krant. Om dan de beoordeling waar of niet waar te krijgen. Truth Teller bevindt zich nu nog in de prototype fase, maar op de site van de krant kun je al wel zien hoe het werkt.Â

Action-fan Ria bouwt online community van 33.000 fans Bron: Frankwatching

Twee jaar geleden richtte Ria Struijk een Action-facebookpagina op. Gewoon, omdat ze het zo’n leuke winkel vond. Sindsdien plaatst ze er dagelijks updates over nieuwe Action-producten en laat met foto’s zien hoe je er je huis mee opfleurt. Ook vertelt ze regelmatig over haar persoonlijke leven, en geeft valentijnstips voor de mannen. Haar posts zijn oprecht, creatief en voor iedereen toepasbaar. Dat bleek een succesvolle formule, die eerst vooral fans uit eigen omgeving trok, maar later ook uit heel Nederland, België en Duitsland. De community is zo sterk, dat haar leden een zieke action-fan uit Rotterdam wekelijks meenamen voor een bezoek aan de Action, totdat ze overleed. De community heeft nu 33.000 leden, tegenover 600 van de officiële pagina van de Action. Dus doop je grootste fan tot ambassadeur, die kan het verhaal achter jouw merk het beste vertellen!

Weg met de functieomschrijving!

Bron: TLNT.com

Functieomschrijvingen zorgen voor eenvormigheid in je team. Echt talent en variatie worden er vaak door uitgesloten. Dat stelt Lou Adler, directeur van recruitement bedrijf The Adler Group. Hij pleit ervoor de functieomschrijving te vervangen door een zogenaamd prestatieprofiel. Omdat het niet echt belangrijk is wat je exacte opleiding is en hoeveel ervaring je al hebt, het gaat erom wat je op dit moment kunt. Door een functie niet formeel af te timmeren, maar goed te kijken naar wat mensen echt kunnen, heb je als werkgever meer keus en de kans op onverwacht talent te stuiten.

Mondriaan met algoritmes Bron: SETUP

Een programmeur is feitelijk een ambachtsman. Iemand die inzicht en creativiteit combineert om tot de beste oplossing voor een probleem te komen. SETUP wil dit vakmanschap onder de aandacht brengen en daagt programmeurs uit hun digitale versie van Mondriaan's Victory Boogie Woogie te creeĂŤren. Het resultaat hoeft geen 1-op-1 copie van het orgineel te zijn, maar wordt beoordeeld op de creativiteit en orginaliteit van de achterliggende algoritmes. Inzenden kan tot 7 maart. De winnaars worden in het Gemeentemuseum Den Haag gepresenteerd.

Niet iedereen geschikt voor online leren Bron: Edudemic

Online leren is hip en groeit wereldwijd explosief. Maar wanneer gekeken wordt naar het daadwerkelijk volbrengen van de cursussen dan scoren online lessen slechter dan klassikaal onderwijs. Je moet bepaalde eigenschappen hebben om het tot een goed einde te brengen. Motivatie, goed je tijd kunnen indelen, kunnen communiceren en kritisch kunnen nadenken zijn belangrijk wanneer het om studenten gaat. Voor docenten is het van belang om online leerlingen goed in de gaten te houden, te blijven communiceren, flexibel te zijn en voortdurend voor ondersteuning klaar te staan.Â

Wanneer leerlingen zelf een school mogen bedenken Bron: Youtube

De Amerikaanse Monument Mountain Regional High School heeft het dappere besluit genomen om bij wijze van proef een groepje leerlingen zelf hun schoolsysteem te bepalen. De leerlingen komen wekelijks bij elkaar om een vraag te bedenken die die week uitgezocht en beantwoord moet worden. Daarnaast formuleert iedere leerling een persoonlijk doel waaraan gewerkt moet worden. Dat kan het maken van een film, het leren bespelen van een instrument of wat anders zijn. Tot slot wordt er gewerkt aan een groepsopdracht. De verschillende leeronderdelen zijn allemaal bedacht door een leerling van de school. De verschillende onderdelen geven veel vrijheid, maar vragen ook veel overleg, creativiteit, inzet en doen en beroep op samenwerken. Kwaliteiten die ook na school heel belangrijk zijn. De inspectie heeft om die reden het (proef)project goedgekeurd. Een inspirerende video!

De twaalf beste apps voor een gezond leven Bron: The Next Web

Uit de inmiddels enorme lijst gezondheids apps heeft The Next Web de twaalf toppers op een rijtje gezet. Van bekende apps als Nike+ en Zombies, Run! tot onbekende(re) hits als Notch en Liquid. Soms alleen beschikbaar in Amerika, maar vaak ook wereldwijd. Allemaal met handige beschrijving. Kortom, geen excuus meer om niet fit te blijven.