Fast Moving Targets De muziekindustrie
Fast Moving Magazine
Toppers en aanstormende talenten over de muziekindustrie anno nu
Maak FMT mogelijk Word FMT member en krijg naast mooie online inhoud •10 x pj magazine •10x pj voorrang op events •Aanschuiven in FMT HQ op een van de werkplekken •9,99 euro per maand http://fastm.nl/fmtmember
C HAPTER 3
De nieuwe muziekindustrie gaat niet over exploitatie, maar over ondersteunen van muzikanten Er zijn jaren geweest dat er een deken van somberte over Eurosonic / Noorderslag lag. Er klonk tijdens het conferentiedeel van het meerdaagse muziekfestival geklaag over illegale downloads, over teruglopende inkomsten, over de overheid die daar te weinig actie tegen ondernam. Het was niet goed of het deugde niet. Dit jaar was anders. In ieder geval bij het door Buma/Stemra georganiseerde interactive deel waar Fast Moving
Targets verslag van deed. Daar lag de focus op de mogelijkheden. Daar spatte de passie en enthousiasme vanaf. Bij startups, bij bestaande partijen, bij artiesten. Een verslag over interactive met links naar de interviews die we (Leonieke Daalder en Erwin Blom) hielden.
Dé trend? Streaming Een kleine dertig professionals schoven aan bij Fast Moving Targets. Gevraagd naar de belangrijkste trend was er één die maar terug bleef komen: streaming. Natuurlijk zijn social (samen naar muziek luisteren en over muziek kletsen is leuker), discovery (goede adviezen in een wereld van overdaad) en curation (selectie door specialisten) belangrijke thema’s, maar de trend die de industrie echt op zijn kop zet is dat we van bezit naar toegang gaan. Zeker, dat was al even aan de gang, maar lijkt nu op weg de kritische massa te bereiken, zo stelt Jeff Price, voormalig Tunecore-man. “De toekomst van de industrie gaat over on demand interactieve streams. Mensen kopen geen muziek meer, maar huren toegang tot grote collecties.” Die stelling werd onderschreven door de aanwezigheid van veel vertegenwoordigers van ‘streaming diensten. Will Page van Spotify, Stefan Baumchlager van Rdio, Johan van Roy van Deezer, Jelle-Jan Bruinsma van YouTube, Eric Mackay van Vevo en Niels Hoogland van MyRadio, allemaal schoven ze aan voor een interview met Fast Moving Targets om over hun product te vertellen. De streaming services laten zien dat het weer gewoon wordt om te betalen voor inhoud als de dienst goed, gebruiksvriendelijk, compleet en betaalbaar is. Maar ook advertenties zijn natuurlijk een inkomstenstrom. De groep gebruikers neemt sterk toe. ”Maar …. er is altijd een maar”, zegt Will Page van Spotify, “Het gaat nog altijd slechter in Nederland. Winkels
hebben het zwaar en cd-verkopen nemen af.” We moeten hier de bodem nog bereiken. Zweden laat volgens hem echter zien dat daarna weer een weg omhoog kan volgen. In het moederland van Spotify, waar de dienst enorm populair is, groeide de omzet vorig jaar al weer 30 procent. Zoals Will Page het zegt, we moeten eerst nog door een dieper dal voor er weer licht aan het einde van de tunnel is. Jeff Price ziet die toekomst wel positief in: “De aantallen streams lopen straks in de triljoenen. Zelfs als er maar een heel klein bedrag per stream wordt betaald, is de hoeveelheid geld enorm. Advertenties en abonnementen zullen in de toekomst belangrijk blijven, daarnaast wordt bundeling met hardware belangrijk. Als je een telefoon, televisie of auto koopt, krijg je er een streamingservice bij.”
-------------------------------
4
Ook belangrijk: van exploitatie naar service Door de digitalisering gaat het in de muziekindustrie weer steeds meer over de belangrijkste spelers in het geheel: de artiesten en de fans. De artiesten hebben veel meer mogelijkheden om dingen zelf te doen. Ze zijn niet meer per se afhankelijk van anderen bij distributie, marketing en sales. Ze kunnen zelf hun fans bereiken. Wat niet wil zeggen dat andermans input, deskundigheid en slagkracht niet van grote waarde kan zijn. Maar de veranderde krachtenvelden zorgen ervoor dat ze eisen kunnen stellen. Jeff Price: “De nieuwe muziekindustrie gaat niet over de exploitatie van een artiest, maar over het ondersteunen van artiesten. Want als je dat niet goed doet, hebben ze andere opties. Dat was vroeger anders.” En zo waren er op Eurosonic Noorderslag dan ook veel
-------------------------------
diensten te vinden die artiesten service bieden. Van Songflow dat ze helpt bij distributie van muziek tot Mobile Roadie die het eenvoudig maakt om een app uit te brengen en Songkick dat fans helpt hun favoriete bands te volgen. Hét probleem: complexe licenties Zoals ‘streaming’ de grote gemene deler was, gevraagd naar de belangrijkste trend, was de unanimiteit ook groot bij het grootste op te lossen probleem. Het is nog altijd veel te complex om als muziekdienst rechten geregeld te krijgen. Volgens Andy Zondervan van Buma/Stemra zijn 5.000 contacten (van mails tot gesprekken) nodig voordat Europese rechten geregeld zijn. “Om in Europa van start te gaan moet je langs 27 rechtenorganisaties, drie grote platenmaatschappijen en tal van kleineren. Je hebt twee jaar nodig om dat te doen. Dat kan alleen als je veel geld hebt. Dit moet eenvoudiger.” Dat het simpeler moet, zei iedereen van Simon Morrisson van Google (“Dat twee jaar nodig zijn om te kunnen starten, dat moet anders”) tot Joris Bos Buma/Stemra (“We moeten naar een Europese regel toe”). Voor het zover is, zijn internationaal nog veel stappen te gaan, maar als belangrijke spelers het eens zijn, wie weet … Will Page (Spotify): “De muziekindustrie moet het eenvoudiger maken om bedrijven te kunnen laten starten. Nieuwe diensten hebben partners nodig om van de grond te komen. Bijvoorbeeld om in een auto of via een tv te worden aangeboden. Als je met partners werkt is timing alles, je mist kansen als regelen traag gaat.” 5
illegaal materiaal en zorgen voor verwijdering. Met succes. Het heeft zin om piraterij te bestrijden. Mijn klanten zien de verkoop en de abonnementen toenemen door illegaal materiaal dat verwijderd wordt.”
-------------------------------
Maar onderzoeker Joost Poort zet daar een ander geluid tegenover. Volgens hem is de uiteindelijke truc een betere dienst te bieden: “Ik betoog dat Elvis terug in het gebouw is. Wij zien een trend dat illegale downloads afnemen dankzij diensten als iTunes en Spotify die een betere propositie hebben dan de wereld van de piraterij. Als je mensen niet geeft wat ze willen, gaan ze zelf op zoek om het te krijgen. Dat is niet omdat ze niet willen betalen. Dat willen ze wel. Vervolg ze niet, maar verleid ze.”
Ook lastig … Door de opkomst van streaming services lijkt het aandeel van muziekdownloads op de internationale markt af te nemen. Maar Hein van der Ree van Buma/Stemra blijft wijzen op aandacht voor het illegale circuit: “Wij willen dat de legale diensten zo snel als mogelijk kunnen groeien. Maar ook blijft het belangrijk om de rechten van auteurs te bewaken. Ze hebben recht op hun eerlijk deel.” Alleen als je daar goed aandacht voor hebt creëer je een sfeer waarbinnen nieuwe spelers grote kansen maken, vindt Van der Ree. Al blijft het een eeuwige discussie wat het effect van illegale downloads is. Zo vertelt Peter Phinny van Porn Guardian dat het aanpakken van illegale copieën wel vruchten afwerpt. “Met veertig mensen zoeken we het internet af op
-------------------------------
6
Dé toekomst? Focus op YouTube bijvoorbeeld Er gebeurt veel goeds, nieuwe iniatieven, nieuwe diensten. Zo vertelde Bas de Haas van Chordify over zijn mooie Nederlandse startup die muziek analyseert en de juiste gitaarakkoorden bij tracks levert. Of helpt Songkick fans de krachten bundelen om artiesten naar hun woonplaats te krijgen. Maar als je het aan Jeff Price vraagt, zou hij zijn pijlen op YouTube richten. Daar zitten de mensen, daar is als artiest geld te verdienen. Price: “YouTube is de belangrijkste site voor muziek consumptie. Het is een ecosysteem dat artiesten de mogelijkheid geeft om geld te verdienen met hun werk. Maar ook met gebruik van hun nummers.” Artiesten kunnen geld aan hun eigen kanaal verdienen dankzij advertenties, maar kunnen ook van de advertentie-inkomsten op andermans account profi-
-------------------------------
teren door fans toestemming te geven muziek te plaatsen of in clips op te nemen. Mark Mulligan van Midia Consulting zou zich op het ontdekken van muziek richten als hij nu een onderneming zou starten. “Als er meer dan 20 miljoen nummers in bijvoorbeeld Spotify zitten, heb je een helpende hand nodig om goede muziek te vinden die bij jou past. Dat wordt nog veel belangrijker nu streaming van de voorhoede naar de massa gaat.” Ter relativering De wereld verandert snel. Digitalisering maakt veel anders. Maar in de basis, waar het gaat om muziek en fans, blijft de essentie hetzelfde. Mensen raken met een liedje is van alle tijden, zegtPeter Jenner, de inmiddels 70-jarige ex-manager van artiesten Billy Bragg en Pink Floyd. “De essentie van creatie van muziek en relatie met fans is niet veranderd. Hoe dingen in zijn werk gaan natuurlijk wel. Hoe je fans vindt, hoe je ze houdt, hoe je ze tevreden stelt.” Martin Mills (Beggarsgroup), mede verantwoordelijk voor het succes van Adele: “Hoe bands fans bereiken is veranderd, hoe we als label bands vinden is anders geworden, maar het gaat aan het eind van de dag nog steeds om unieke muziek maken die mensen raakt.” Het interactive gedeelte van Eurosonic Noorderslag ging voor een groot gedeelte over business. Maar ook daar moet het draaien om de liefde voor muziek. Eric Mackay (Vevo): “Muziek gaat over creativiteit. Als je blijft zeuren over hoe moeilijk het leven is, ga ergens anders werken. Er moet ie7
dere dag iets zijn waar je enthousiast over wordt als je met muziek werkt. Anders kun je net zo goed bankier worden.�
-------------------------------
8
-------------------------------
C HAPTER 4
Jeff Price (ex-TuneCore): De traditionele muziekindustrie is voorbij Ondernemer Jeff Price (ex-TuneCore) was duidelijk op Eurosonic/Noorderslag: de oude muziekindustrie is in zijn visie voorbij. Maar niet getreurd: nieuwe tijden, nieuwe kansen.
TuneCore is een dienst waarmee muzikanten zonder tussenkomst van een platenmaatschappij zelf online muziek kunnen verspreiden en daar geld mee kunnen verdienen. Medeoprichter Jeff Price, inmiddels niet langer bij het bedrijf betrokken, ziet vooral kansen. Kansen voor muziekliefhebbers, die op dit moment toegang hebben tot meer muziek dan ooit tevoren. Kansen ook voor muzikanten, die niet langer afhankelijk zijn van een deal met een platenmaatschappij maar ook zelf aan de slag kunnen en zo fans kunnen winnen. Maar ook kansen voor de industrie, waarin het niet langer draait om exploitatie maar om het bedienen van mensen. Het bedienen van artiesten en van hun fans. “Want wanneer je ze niet bedient zijn er alternatieven.” De grote uitdaging voor de industrie zit hem in het vinden van wegen om geld te verdienen met het bedienen van fans. “Gebruik stimuleren” Het domste wat de industrie op zo’n moment kan doen is fans dagvaarden, zoals in de Verenigde Staten gebeurt. Mensen worden voor het illegaal downloaden en verspreiden van muziek voor het gerecht gesleept. “Dat is dom. Je moet gebruik juist stimuleren, maar tegelijkertijd ook zorgen dat er geld mee wordt verdiend wat terug kan vloeien naar alle betrokken partijen. Denk aan advertenties, hardware sales of abonnementen.” Interactieve on demand streams zijn volgens Price de toekomst van de industrie. De tijd dat mensen massaal geld uitgaven aan cd’s of platen of voorbij. Maar abonnementen om daarmee onbeperkt toegang te krijgen tot muziek werken wel. Zeker wanneer de abonnementsprijs wordt ‘weg-
gewerkt’ in de aanschafprijs van een apparaat zoals een auto of een telefoon. “Meer muziek, meer variatie” Er zijn mensen die van oordeel zijn dat, door het ontbreken van het filter van de platenmaatschappij, er te veel slechte muziek online komt. Volgens Price is dat nonsense. Mensen die van muziek houden vinden heus wel wat ze goed vinden. Bovendien was het vroeger feitelijk niet anders. Ook toen werden veel artiesten getekend die nooit beroemd werden en vrijwel niks verkochten. “Het is niet alsof het systeem ooit wel goed werkte. Dus het is hetzelfde probleem, maar op een andere manier. Het grote verschil is dat nu wel iedereen toegang heeft. Dat is dus beter: er is meer muziek, meer variatie. Ik ben niet bezorgd over muziek, maar wel over de industrie”, aldus Price. “Alles stopt wanneer de rechtenkwestie niet wordt opgelost” Een grote stap in de goede richting zou het oplossen van de rechtenkwestie zijn. Tot nu toe had vrijwel elk land een eigen rechtenorganisatie en werd een album door vaak meerdere partijen uitgebracht. Om nog maar te zwijgen van de publishing, die vaak ook weer in handen van meerdere partijen lag. Alles moest overal opnieuw worden uitonderhandeld en geregeld. Dat moet anders: “Anders stopt alles”. Maar de artiest van tegenwoordig is steeds vaker een jongen of meisje vanuit een slaapkamer. Die zelf zeggenschap en controle heeft over 10
alle rechten. En bedrijven als TuneCore zorgen ervoor dat die rechten verzilverd kunnen worden.
11
-------------------------------
C HAPTER 5
Will Page (Spotify): De beschikbaarheid van een superieur legaal alternatief helpt Econoom Will Page werkt pas drie maanden voor Spotify. Hij was wel al eerder in Groningen voor het Eurosonic-Noorderslag festival. “Ik werd direct verliefd. Net als op North Sea Jazz.” Page heeft een zwak voor Holland en haar bewoners. Hij is dan ook verheugd dat hij kan vertellen dat Holland het
nieuwe Zweden (de thuisbasis van Spotify) aan het worden is.
Spotify is pas 14 maanden actief in Nederland. Maar in die periode heeft het bedrijf, mede dankzij samenwerkingsverbanden met bijvoorbeeld KPN, duidelijk vaste voet aan de grond gekregen. Het gaat zelfs hard de kant op als in thuisbasis Zweden zelf. “Elke man en zijn hond heeft een Spotify account in Zweden”, weet Price. Wanneer er op een gegeven moment, en dat moment lijkt nu te zijn, een kritische massa is bereikt, dan treedt het netwerk effect op: het wordt interessanter om mee te doen wanneer veel mensen die je kent ook meedoen. Dan treedt er een stoomversnelling op. Nederland wordt dan het nieuwe Zweden. “ De beschikbaarheid van een superieur legaal alternatief helpt” Of de groei van Spotify ook betekent dat er een einde komt aan illegaal verspreiden en onbetaald downloaden van muziek is een vraag die Price niet met een simpel ja durft te beantwoorden. “De beschikbaarheid van een superieur legaal alternatief helpt, maar of je nu kunt stellen dat het echt beter gaat?” Price is voorzichtig. Terwijl de cijfers, zoals gepresenteerd door onderzoeker Joost Poort, toch laten zien dat de muziekindustrie het duidelijk beter doet met betrekking tot piraterij dan de film-, boeken- en televisie-branche. Bedrijfstakken waar tot op heden nog weinig alternatief wordt geboden. De muziekindustrie laat een stilstand van gratis downloaden zien. “Het worst case scenario is dat het alleen een stilstand betekent: het wordt niet erger. Maar in het beste geval hebben we echt wat veranderd. Dat zou mooi zijn.”
“ Er komt weer geld binnen” Maar los van de vraag of piraterij nu wel of niet verleden tijd is: het is positief dat er dankzij een dienst als Spofify weer geld binnenkomt. Wanneer er geld binnenkomt kan er ook weer geld uitgegeven worden: nieuwe artiesten worden getekend. “De wielen van de muziekindustrie gaan weer draaien”. Al is dat nog lang niet overal het geval. Price geeft het voorbeeld van Spanje: daar kun je met 3000 verkochte albums de nummer 1 positie van de albumlijsten bereiken. Terwijl het land 46 miljoen inwoners telt. Maar ook in Nederland verdwijnen er nog steeds platenzaken en krimpt de industrie. Dat zag je ook in Zweden: daar zag je tussen 2001 en 2008 een halvering van de muziekindustrie, de jaren daarna volgde een stabilisatie en afgelopen jaar kon een groei van 30% worden waargenomen. Ook de verkoop van cd’s leek het weer redelijk te doen. Wat je zou kunnen zien als een bevestiging van het idee dat je door meer toegang (via bijvoorbeeld Spotify), meer muziek gaat luisteren wat dan weer leidt tot meer consumeren en aanschaffen van muziek. Ook zie je dat er in Engeland meer mensen naar meer concerten gaan, ondanks gestegen prijzen. En dat in een recessie. “Rechten zijn ingewikkeld” Hoewel Price bescheiden is over het positieve effect van Spotify, benadrukt hij wel dat het belangrijk is dat de dienst haar plannen makkelijk kan uitrollen. Daarbij stuit het bedrijf natuurlijk altijd op de rechtenkwestie. “Als er rechtenproblemen zijn die maanden en soms jaren kunnen duren dan mis je de 13
kans: de trein verlaat het station”. Niet dat Price een simpele oplossing heeft. Hij snapt dat de taak van organisaties als Buma/Stemra niet eenvoudig is. Ook die organisatie moet balanceren. Maar iets meer begrip voor elkaar zou misschien helpen. “Ik wou dat iedereen zou zien hoe ingewikkeld het is en elkaar zou helpen het makkelijker te maken.”
14
-------------------------------
C HAPTER 6
Stefan Baumschlager (Rdio): Muziek moet niet gratis zijn De streaming dienst Rdio is in Nederland relatief onbekend. Toch heeft de dienst, die oppervlakkig gezien veel weg heeft van Spotify, miljoenen klanten in 17 verschillende landen. De man die belast is met het onderhandelen over de rechten in de diverse landen van Europa, Stefan Baumschlager, is
enthousiast om zijn verhaal te kunnen doen. “Rechten kunnen ook een uitdaging zijn.�
En soms een grote frustratie, geeft hij onmiddelijk toe. “Het houdt nooit op.” En elke markt is weer anders. Rdio lijkt het ten opzichte van concurrent Spotify wel iets makkelijker te hebben. De dienst werkt namelijk niet met een advertentiemodel. Je kunt alleen naar streaming muziek luisteren via een abonnement: 18 miljoen tracks voor 9,99 euro per maand. Hierdoor komt er volgens Baumschlager meer geld binnen waarmee rechten kunnen worden betaald en bovendien winst kan worden gemaakt. Voor Baumschlager staat het vast dat mensen grotendeels muziek niet langer in bezit hoeven te hebben, zolang ze er maar altijd toegang toe hebben. Die overgang, waar we ons nu in bevinden, kan lastig zijn. Maar volgens hem is het nieuwe model uiteindelijk winstgevender voor artiesten.
“Sociaal staat centraal” Gevraagd naar de verschillen met concurrent Spotify benadrukt Baumschlager de sociale component van Rdio. Natuurlijk kun je in Spotify ook playlists delen, maar luisteren via playlists is in de ogen van Baumschlager niet ideaal. Rdio werk met collecties. Dat de sociale component van Spotify niet meer lijkt te zijn dan een Facebook integratie is in zijn ogen ook mager. Terwijl sociaal bij Rdio centraal staat. De dienst is daar verder omheen gebouwd. Een ander belangrijk verschil is dat Rdio bands en artiesten financieel beloont wanneer die op Rdio fans aan zich weten te binden. “Je krijgt geld voor wat je toch al doet: contact zoeken en onderhouden met fans.”
“Reclames leren verkeerde les” Rdio werd in 2008 bedacht, maar pas in 2010 werd de dienst gelanceerd. De tussenliggende tijd is gebruikt om goed na te denken over hoe Rdio precies moest worden. Er is heel bewust gekozen voor een model waar advertenties geen rol in spelen. Muziek onderbreken met advertenties verpest de luisterervaring. “Stel je voor dat je luistert naar een conceptalbum van Pink Floyd en om de drie songs krijg je een reclame. Dat wil je niet” Bovendien vindt Baumschlager de les die reclames mensen lijkt te leren niet juist. “Muziek luisteren moet het waard zijn om voor te betalen. Muziek moet niet gratis zijn, het heeft waarde. En dankzij advertenties lijkt het net alsof het wel gratis is: het is gratis wanneer er maar reclames tussendoor zit. Dat is een verkeerde boodschap.” 16
-------------------------------
C HAPTER 7
Mark Mulligan (Midia Consulting): Je moet mensen laten betalen voor muziek zonder dat ze dat weten In tegenstelling tot veel andere gasten is de Britse digitale media strateeg Mark Mulligan niet erg postief gestemd over ontwikkelingen met betrekking tot de muziekindustrie: “Wanneer er niet snel
iets gebeurt, komen er sombere jaren aan.�
De top tien platenmaatschappijen ontvangen nog steeds zo’n 70% van hun inkomsten uit de cd verkoop. Terwijl de cd aantoonbaar een stervend product is. Tablets, maar ook nieuwe computers hebben geen cd-drive meer. Autofabrikanten willen de cd-spelers niet langer inbouwen en de apparaten verdwijnen langzaam maar zeker uit de woonkamer. “Het is heel moeilijk om je blik op de toekomst te richten terwijl je inkomsten uit een stervend product komen”, stelt Mulligan. “Er wordt steeds minder geld besteed aan muziek” En dat terwijl een plan van aanpak voor die toekomst juist zo belangrijk is. Want het is nog erger. Niet alleen zal er een eind aan de cd komen, er zijn ook steeds minder mensen die geld besteden aan muziek. Volgens Mulligan zijn in de UK en de USA sinds 2008 10,5 miljoen mensen gestopt met geld uitgeven aan muziek. Dat geldt voor zowel fysieke aankopen als digitaal luisteren. Er is zoveel gratis muziek op zoveel verschillende plekken, dat de passieve muziekfan geen noodzaak meer ziet om er geld aan uit te geven. Zo is 60% van de markt in de USA verantwoordelijk voor slechts 18% van alle aankopen. Daar staat tegenover dat de fanatieke muziekfan (10%) goed is voor de helft van alle bestedingen aan muziek. Dat zou je mooi kunnen noemen, maar Mulligan vindt het gevaarlijk dat de industrie steeds afhankelijker wordt van een kleine groep. “Veel concurrentie is goed” Want die kleine groep kan steeds hogere eisen stellen. Ze stuiten overal op nieuwe digitale ontwikkelingen, terwijl de ontwik-
kelingen in de muziekindustrie grotendeels stil liggen. In de “kantlijn” gebeurt wel van alles, maar in de kern van de zaak verandert er onvoldoende. Dat komt doordat onvoldoende nieuwe, jonge, innovatieve bedrijfjes hun handen willen en kunnen branden aan die kern: het aan de man brengen van muziek. Wanneer je je op dat terrein begeeft, krijg je namelijk onmiddelijk te maken met rechten die betaald moeten worden. En er is geen investeerder die een paar miljoen op tafel legt voor een startup wanneer dat geld onmiddelijk aan rechten moet worden uitgegeven. Natuurlijk heb je ook nog de grote bedrijven als Apple, Google, Amazon en Spotify, maar de echte concurrentie ontbreekt. En juist die concurrentie is zo belangrijk: “Innovatie treedt meestal op wanneer je de concurrentie voor wil blijven.” “Bedien muziekliefhebbers op maat” Dus wat is de oplossing? Hoe wordt het beter? Mulligan is van oordeel dat de oplossing gezocht moet worden in meer mensen geld laten uitgeven aan muziek, zonder dat zij dat zelf doorhebben. Een auto met muziekbundel of een telefoon met muziek. De aanschafsprijs van muziek kan dan worden weggewerkt in de totaalprijs. Volgens de Brit praat Spotify bijvoorbeeld op dit moment al met autofabrikanten over die constructie. Klinkt logisch, maar Mulligan waarschuwt: Het gaat alleen werken wanneer de autoverkoper of de telefoonaanbieder er ook werkelijk meer apparaten door verkoopt. Dus geen belasting, maar een commerciele deal. Daarnaast moet de fanatieke muziekliefhebber meer op maat worden bediend: state of the art, actueel, up to date qua digi18
tale ervaring. Daarvoor is het noodzakelijk dat platenmaatschappijen de vernieuwing centraal stellen. Vóór geld verdienen. Door bijvoorbeeld API’s van hun inhoud vrij te geven, zoals bijvoorbeeld Spotify en Deezer al doen. Dan kunnen jonge, nieuwe bedrijven bouwen op inhoud waarvan de rechten al zijn aftgetikt. Zodat gebruikers de ervaring krijgen die ze op andere digitale plekken ook krijgen.
19
-------------------------------
C HAPTER 8
Onderzoeker Joost Poort: streaming diensten blijken een goed alternatief voor illegaal delen van files Onderzoeker Joost Poort  (Universiteit van Amsterdam) kwam met heugelijk nieuws naar Groningen: de cijfers laten zien dat het illegaal delen van files minder populair is dan vier jaar geleden. Streaming diensten als Spotify en Deezer blijken een goed al-
ternatief te vormen.
Waarmee niet gezegd is dat de muziekindustrie gered is, “er wordt nog steeds heel veel minder geld verdiend dat tien a twintig jaar terug”, maar de weg naar boven lijkt te zijn gevonden. En dat terwijl een deel van de platenmaatschappijen zich aanvankelijk leek te verzetten tegen deze nieuwe diensten. Volgens Poort begrijpelijk: technologie heeft de industrie dramatisch veranderd. Het kost tijd om daar aan te wennen en je als bedrijfstak aan aan te passen. “Niet dagvaarden, maar verleiden”
Het is belangrijk om je flexibel op te stellen. Niet iedere afnemer is hetzelfde of wil hetzelfde betalen. Een scherpe prijsstelling is noodzakelijk. Op dit moment wordt mensen gevraagd vijf euro te betalen voor een (oude) video on demand. Dat is veel, zeker wanneer jet het risico loopt dat diezelfde film volgende week op televisie uitgezonden wordt. En daarmee snijdt de industrie zichzelf uiteindelijk in de vingers. Advies van Poort: “Denk uit de box, blijf niet hangen in oude patronen, denk aan andere betalingsmodellen, want mensen accepteren het anders niet meer.”
Vergelijkbare bedrijfstakken, die van boeken, films en televisie-series, moeten die stap nog maken. Zij kunnen een voorbeeld nemen aan de muziekindustrie. “Ga je klanten niet dagvaarden, maar verleid ze. Geef ze wat ze willen op een manier die ze willen. Doe je dat niet, dan halen ze het zelf.” Poort illustreert zijn verhaal met de route die films doorgaans doorlopen, heen wereld waarin het illegaal delen van files nog steeds toeneemt. Films draaien eerst in geselecteerde theaters om pas na verloop van tijd op video beschikbaar te komen en pas na twee jaar op televisie uitgezonden te mogen worden. “Dat accepteren mensen niet meer: ze willen het allemaal en allemaal nu.” Poort is ervan overtuigd dat mensen daar ook best voor willen betalen. “Er zijn genoeg mensen met een enorm televisisescherm thuis die best 10 of 15 euro willen betalen voor James Bond, maar dan wel in de week dat ie uitkomt.” “Een scherpe prijs is noodzakelijk”
21
NL startups
Zes Nederlandse startups voorgesteld
-------------------------------
C HAPTER 10
22Tracks: Fuck it! Gewoon beginnen! stakel dat problemen onvermijdelijk leken. Het duo was eigen!22Tracks ! draait inmiddels al weer een tijdje mee. Begonnen in 2009 in Amsterdam, heeft de ‘music curation’ dienst inmiddels vestigingen in Amsterdam, London, Parijs en Brussel. Met in elke stad 22 lokale smaakmakers die iedere week de 22 meest hotte tracks in een bepaald muziekgenre uitkiezen en in een nonstop playlist serveren aan het publiek. De dienst heeft een groeiend publiek, verdient geld en, misschien wel het meest belangrijk, de rechten keurig geregeld. Voor Gilles de Smit samen met Vincent Reinders aan zijn bedrijf begon regende het goedbedoelde adviezen. Vooral om maar niet te beginnen. De rechten-kwesties vormden een dusdanig ob-
wijs. Wat niet wil zeggen dat het makkelijk was. Keihard werken en doorzetten zorgen ervoor dat 22tracks op dit moment min of meer quit draait, misschien dit jaar zelfs serieuze winst gaan maken. Waarbij moet worden aangetekend dat ongeveer de helft van de huidige inkomsten aan rechten worden uitbetaald.
-------------------------------
C HAPTER 11
Shuffler.FM wil naar 10 miljoen bezoekers per maand manieren verdienen. Het zijn een paar van de vele keuzes en !Zo’n !500.000 mensen tunen maandelijks in op Shuffler.FM. Via de site of de app kun je muziek beluisteren die besproken wordt op muzieksites en/of blogs. Terwijl je luistert is het mogelijk het bijbehorende verhaal of de vormgeving te bekijken. Visuele radio samengesteld door muzieksmaakmakers wereldwijd. 500.000 bezoekers klinkt als veel, maar het is nog niet genoeg. Oprichter Tim Heineke wil meer. Niet 1 miljoen, “iedereen heeft tegenwoordig 1 miljoen bezoekers”, maar 10 miljoen. Maar dat is niet eenvoudig. Vooral als je moet groeien zonder vet marketing budget. En dan is er ook nog de kwestie geld verdienen. Bezoekers laten betalen? Of de dienst gratis houden en het geld op andere
beslissingen die je als ondernemer moet nemen. Tim Heineke weet als geen ander dat je er rustig onder moet blijven, je niet gek moet laten maken. Maar dat is soms makkelijker gezegd dan gedaan.
-------------------------------
C HAPTER 12
#Al je concerten bij elkaar via Giglocker Fervente concertbezoekers kennen het probleem: na een paar jaar weet je niet meer of je erbij was, dat eerste concert van Oasis in Hotel Arena Amsterdam. Voor hen is Giglocker een uitkomst: een simpele tool waarmee je realtime eenvoudig al je concerten kunt bijhouden. Je kunt zelfs een foto plus eigen beoordeling toevoegen en je bezoeken delen met je vrienden. Giglocker is eigenlijk een soort digitaal sociaal concertdagboek. Nu nog in beta, maar initatiefnemer Ard Boer verwacht er veel van. Een beetje Foursquare, een tikkie Facebook, maar dan helemaal gericht op de concertganger. Het klinkt bijna zo voordehand liggend, dat je niet snapt dat het niet al bestaat. Maar volgens Ard de Boer zijn er geen directe concurrenten. Er bestaan wel diensten waarmee je concerten kunt vinden en dan direct kaartjes kunt kopen, maar het vastleggen van je eigen concert-
geschiedenis is uniek. Ard Boer is er inmiddels al een tijd mee bezig. Het bouwen van een gebruiksvriendelijke app kost nu eenmaal tijd. Vooral omdat het gebruik nauwelijks tijd moet kosten. “Niks zo erg als mensen die tijdens een concert voortdurend met een telefoon in de weer zijn.” Met Giglocker moet je binnen 30 seconden klaar zijn.
-------------------------------
C HAPTER 13
Tribe of Noise is de volgende stap in muzieklicenties Bedrijven op zoek naar muziek, bijvoorbeeld voor een reclame of een film, zijn bij Tribe of Noise aan het goede adres. Het bedrijf biedt het werk van inmiddels 18.000 muzikanten uit 165 verschillende landen online aan. Voor muzikanten/makers gratis. Het geld moet van de afnemers komen. Enerzijds dus professionals op zoek naar de juiste soundtrack, anderzijds grootverbuikers als hotels of supermarken die ook wel eens eens wat anders willen laten horen dan de gebruikelijke muzak. De transactie verloopt volledig geautomatiseerd, via een creditcard, zonder tussenkomst van verkopers. Bedenker/oprichter Hessel van Oorschot is niet de enige die muziek licentie op deze manier benaderd, maar gek genoeg laten de traditionele publishers vooralsnog alles bij het oude. Ze blijven bovenop hun grote catalogus vol muziek zitten en doen
tot dusver geen poging over te stappen naar een simpele, toegankelijke vorm van muziek licentie zoals Tribe of Noise wel biedt. Dat gaat ze uiteindelijke de kop kosten, meent van Oorschot. De vernieuwing gaat toch wel door, is het niet via bedrijven van binnenuit de muziekwereld, dan wel door bedrijven van buitenaf.
-------------------------------
C HAPTER 14
Een akkoordenschema voor elk liedje met hulp van Chordify ‘Tune into Chords’ is de slogan waarmee Chordify zichzelf aanprijst op haar site. Iedereen, waar ook ter wereld, kan sinds januari Chordify inzetten om de bijpassende akkoordenschema’s bij muziek te vinden. Daarbij gaat het niet alleen om al uitgebrachte bestaande nummers, maar ook om de creaties van beginnende bands. Chordify vindt automatisch akkoorden voor elke melodie, stelt mede-oprichter Bas de Haas. De Haas, nu voor zijn geld nog werkzaam als post-doctoraal onderzoeker aan de Universiteit van Utrecht, is ervan overtuigd dat er een groot publiek bestaat voor zijn dienst. Wanneer hij presentaties geeft waarbij hij Chordify in actie laat zien ontmoet hij altijd veel enthousiasme, maar het werkelijk van de grond tillen van de dienst kost veel tijd. Tijd en manuren. Er zijn inmiddels al een jaar werk door vijf man in avonduren en weekenden in de dienst
gaan zitten. Met als resultaat een toegankelijke gebruiksvriendelijke site. Maar niet ieder mogelijk bestaand patent is gecheckt. Daarmee neemt De Haas een weloverwogen risico: vooraf volledig alle juridisch afdekken is te duur en omslachtig.
-------------------------------
C HAPTER 15
‘Social distributeur’ Songflow wil artiesten helpen bij hun carrière Songflow is een ‘social music distribution’ platform, een dienst die artiesten helpt bij het verspreiden van hun muziek via alle denkbare digitale kanalen zoals iTunes en Spotify. Thomas van Wijk vertelt dat de dienst zich onderscheid van anderen in usability en in promotie-tools. Niet alleen beschikbaar stellen, maar ook een publiek vinden. Songflow bouwt met minimale middelen een zo goed mogelijk product. Nu nog zonder investeerders. Het businessmodel is dat artiesten jaarlijks 5 euro per nummer betalen dat via Songflow
wordt gedistribueerd. Ze krijgen dan 100% van de opbrengsten. Songflow ervaart het gebrek aan vertrouwen dat artiesten in bedrijven hebben als een van de te nemen horden.
Dank! Dit Fast Moving Magazine kwam tot stand dankzij Tim Hendriks, Leonieke Daalder, Anke Hans, Thierry van Remortel, Esther Gons, Erwin Blom, Roeland Stekelenburg, Wessel de Valk, Sanne Kor, de ge誰nterviewden en natuurlijk de Fast Moving Members! Als je nog gegadigden weet: http://fastm.nl/fmtmember