Ελεάνα Ανδρεούδη: Η τέχνη µπορεί να σώσει τον κόσµο

Ελεάνα Ανδρεούδη Η τέχνη μπορεί να σώ σει τον κόσμο!

Η πρίµα µπαλαρίνα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Αρένα ντι Βερόνα µάς µιλά για τη µεγάλη της αγάπη για τον χορό, εξηγεί πώς ένα κορίτσι που ξεκίνησε από τη Λάρισα κατάφερε να γίνει µία από τις κορυφαίες χορεύτριες και δηλώνει πως της αρέσει να κάνει ιστιοσανίδα και να παρακολουθεί αγώνες ποδοσφαίρου!

Του Σωτήρη Λέτσιου

Στις κινήσεις του σώματος και στο ηχόχρωμα της φωνής της αποτυπώνονται η αρτιότητα της χορευτικής τέχνης και το έμφυτο ταλέντο, που επιτρέπουν σε κάθε λέξη να ισορροπεί αθόρυβα και τρυφερά μέσα στην ευθραυστότητα και την ένταση των πραγμάτων. Όλα τα παραπάνω γνωρίσματα γίνονται αμέσως αντιληπτά στην προσωπικότητα της Ελεάνας Ανδρεούδη, α΄ χορεύτριας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) και της Αρένα ντι Βερόνα. Γεννήθηκε στη Λάρισα. Σπούδασε με υποτροφία στην Ακαδημία Μονάχου Heinz-Bosl-Stiftung, ενώ παράλληλα είχε προσκλήσεις από την Αμερικανική Ακαδημία Χορού, την Κρατική Σχολή Χορού της Όπερας της Βιέννης και την Ακαδημία Χορού των Καννών «Rosella Hightower». Το 2018 άρχισε διεθνή σταδιοδρομία, ενώ εμφανίστηκε ως α΄ χορεύτρια στο διεθνές φεστιβάλ στην Αρένα ντι Βερόνα με την παραγωγή «Αΐντα» (σε σκηνοθεσία Φράνκο Τζεφιρέλι και χορογραφία Βλαντιμίρ Βασίλιεφ [2018] και Σουζάνα Έγκρι [2019]) και «Τραβιάτα» (σε σκηνοθεσία Φράνκο Τζεφιρέλι και χορογραφία Τζουζέπε Πικόνε [2019]), αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές από τα ιταλικά, ισπανικά και διεθνή μέσα. Συμμετέχει σε διεθνή γκαλά και παραστάσεις ανά τον κόσμο. Υπήρξε υπότροφος του ιδρύματος «Αλέξανδρος Ωνάσης», ενώ έλαβε δίπλωμα καθηγήτριας χορού με «άριστα». Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 11η Eurovision Νέων Χορευτών στη Βαρσοβία και κατατάχθηκε στους 10 καλύτερους νεαρούς χορευτές της Ευρώπης (2005). Έχει βραβευτεί με διεθνή πρώτα βραβεία σε Grand Prix και τιμητικές διακρίσεις. Το 2012 έγινε μέλος του Μπαλέτου της ΕΛΣ, το 2014 κορυφαία, το 2015 σολίστ και το 2017 α΄ χορεύτρια. Η Ελεάνα Ανδρεούδη θα συμμετάσχει ως πρώτη χορεύτρια στη δημοφιλή «Λίμνη των Κύκνων» (όπου θα υποδύεται τον λευκό και τον μαύρο κύκνο) του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, που μετά τις δέκα sold out παραστάσεις τής προηγούμενης σεζόν, επιστρέφει για έξι παραστάσεις μέσα στα Χριστούγεννα (22, 24, 26, 27, 29, 31/12), ενώ στη συνέχεια ακολουθεί ο «Δον Κιχώτης».

Τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε να στραφείτε και να αποφασίσετε να ασχοληθείτε με το κλασικό μπαλέτο;

Στην παιδική μου ηλικία ήμουν ντροπαλή. Είχα θάρρος μόνο στη σκηνή. Κι εκεί πάνω ήταν σαν να έβγαζα τον εαυτό μου. Μιλούσα με το σώμα μου χωρίς να χρειαστεί να μιλήσω! Ενστικτωδώς και μέσα μου ένιωθα ότι ήθελα να ασχοληθώ μόνο με αυτό. Ένας σωστός, όμως, γονιός δεν πρέπει να αφήσει το παιδί να σκεφτεί ότι τώρα ασχολείται μόνο με αυτό και τα υπόλοιπα τα αφήνει σε δεύτερη μοίρα. Πιστεύω, όμως, ότι η μητέρα μου δεν θα με άφηνε να συνεχίσω σε έναν τομέα, εάν δεν έβλεπε ότι ήμουν σε αυτό καλή. Η μητέρα μου με παρακολουθούσε και συγχρόνως με παιδαγωγικό τρόπο με προειδοποιούσε ότι θα με σταματούσε από το μπαλέτο εάν δεν είχα καλές επιδόσεις στα μαθήματα του σχολείου. Κι εγώ από την πλευρά μου φρόντιζα να διαβάζω ως αργά τη νύχτα! Πιστεύω ότι, εάν ένας χορευτής ή μία χορεύτρια έχει και την ανάλογη παιδεία, τότε θα έχει τη δυνατότητα να συμμετέχει π.χ. σε μια γενικότερη συζήτηση και να εκφράζει την άποψή του. Ένας άνθρωπος οφείλει να έχει γενικότερη παιδεία, έτσι ώστε να είναι ολοκληρωμένη προσωπικότητα και να σέβεται συγχρόνως και όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Από τις έως τώρα παραστάσεις σας ποιες ήταν αυτές οι οποίες σας έκαναν να νιώσετε τα πιο έντονα συναισθήματα;

Μια χορεύτρια μπαλέτου πρέπει καθημερινά να ξεπερνά τον εαυτό της. Επειδή όλο αυτό είναι σε συνεχή εξέλιξη, δεν προλαβαίνεις να το χαρείς, αφού πάντα κάτι άλλο έχεις να κάνεις και πρέπει να ξεπεράσεις τον εαυτό σου. Ωστόσο, οι πιο ωραίες στιγμές ήταν όταν με δέχτηκαν στο φυτώριο της σχολής ούσα μικρή, όπως και όταν αναδείχθηκα πρώτη στην Ελλάδα και την εκπροσώπησα το 2005 στη Eurovision Νέων Χορευτών στη Βαρσοβία. Εκεί, μάλιστα, γνώρισα και τη Μάγια Πλισέτσκαγια. Ένα όνομα θρύλος στον χορό, η οποία μάλιστα μου χάρισε και το μαντίλι της. Φυσικά, μεγάλη ικανοποίηση ένιωσα και όταν κέρδισα τις υποτροφίες – και κυρίως αυτή της Νέας Υόρκης στο American Ballet Theatre! Μεγάλη χαρά, φυσικά, έλαβα όταν ξεκίνησα τη σταδιοδρομία μου στη Λυρική και όταν ακολούθησε κατόπιν η συνεργασία με την Αρένα ντι Βερόνα...

Πέραν του κλασικού μπαλέτου θεωρείτε ότι είναι δυνατόν να συνδυάσετε και άλλα είδη χορού δεχόμενη τις επιρροές από αυτά;

Ο κλασικός χορός είναι η βάση για όλα τα υπόλοιπα. Είναι το μοναδικό είδος χορού που απαιτεί την απόλυτη προσήλωση και πολύ περισσότερα χρόνια ενασχόλησης, προκειμένου να πετύχεις κάποια πράγματα σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο είδος. Όταν έχεις επενδύσει πάρα πολύ σε κάτι τέτοιο, κινείσαι γύρω από αυτό χωρίς να φοράς παρωπίδες. Μπορούμε πολύ εύκολα να ξεχωρίσουμε κάποιον που κάνει σύγχρονο ή νεοκλασικό χορό. Αν διαθέτει κλασική παιδεία ή όχι. Ο κλασικός χορός είναι η βάση για όλα τα υπόλοιπα. Είναι το μοναδικό είδος χορού που απαιτεί την απόλυτη προσήλωση και πολύ περισσότερα χρόνια ενασχόλησης, προκειμένου να πετύχεις κάποια πράγματα σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο είδος

Υπάρχουν κάποια έργα στα οποία σας δίνεται η ευκαιρία να εκφράσετε τον χαρακτήρα σας και να αναδείξετε τον εαυτό σας δίπλα στην αρτιότητα μιας χορογραφίας;

Ένας καλλιτέχνης πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αλλάζει ρόλους. Σίγουρα υπάρχουν έργα που μας ταιριάζουν περισσότερο και άλλα λιγότερο. Αυτό έχει να κάνει, βέβαια, και με την ωριμότητα. Άλλα έργα ζητάς σε μικρότερη ηλικία και άλλα σε μεγαλύτερη. Δεν μπορώ να βάλω τον εαυτό μου σε ένα έργο, επειδή όλα αυτά έχουν ανατροπές στην υπόθεσή τους. Εάν βάλω τον εαυτό μου μέσα στις ανατροπές, τότε βγαίνω επί της ουσίας ένας ανισόρροπος άνθρωπος! Επειδή το έργο είναι έργο· π.χ. στο έργο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» υπάρχουν τα συναισθήματα της Ιουλιέτας, τα κλάματά της, ο θάνατός της. Σίγουρα δεν θα ταυτιζόμουν στη ζωή μου με αυτόν τον ρόλο, όπως και με εκείνον της Ζιζέλ. Ωστόσο, μου αρέσει τρομερά η εναλλαγή στους χαρακτήρες. Σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια –όταν μου άρεσαν πιο πολύ τα αβανταδόρικα κομμάτια– σήμερα βρίσκω περισσότερο ενδιαφέρουσες τις σκηνές εκείνες οι οποίες

έχουν περισσότερα στοιχεία ηθοποιίας και ρόλους περισσότερο καλλιτεχνικούς.

Η ζωή μιας χορεύτριας απαιτεί την τήρηση ενός αυστηρά σκληρού προγράμματος όμοιου με εκείνο ενός αθλητή...

Ο χορός είναι πλέον τρόπος ζωής. Ήταν κάτι που το ήθελα πάρα πολύ από μικρή ηλικία και με γέμιζε ψυχικά, δεν το έβλεπα σαν θυσία. Δεν θεωρώ ότι έχω στερηθεί κάτι και τότε και τώρα!

Η ανταπόκριση του κόσμου τι είδους απήχηση έχει στον ψυχισμό σας;

Όταν χορεύεις επί της σκηνής, έχεις άμεση σχέση με το κοινό. Αισθάνεσαι την ενέργειά του. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία είναι φανταστικό. Στο θέατρο της Βερόνας μού έκανε εντύπωση ότι δεν είχα καθόλου άγχος, ενώ ένιωθα ότι η ενέργεια του κόσμου έφτανε σε εμένα διάχυτη! Και όχι μόνο όταν περίμενες το χειροκρότημα, αλλά και την ώρα που χόρευες.

Ποια είναι τα πρότυπά σας στον κλασικό χορό;

Η Μάγια Πλισέτσκαγια, την οποία έχω γνωρίσει, η Κάρλα Φράτσι, της οποίας το αυθεντικό κουστούμι είχα την τιμή να φορέσω στην παράσταση της «Αΐντα» στην Πάρμα, η Μαριανέλα Νούνες και, φυσικά, ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ: ο παιδικός μου έρωτας!

Πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να σώσει τον κόσμο! Εμπεριέχει σεβασμό και πειθαρχία και ίσως απαλύνει κάπως την ψυχή! Βοηθά τον άνθρωπο να εμβαθύνει στην πολυπλοκότητα της ύπαρξής του και να αναρωτηθεί ποιος είναι

Έχετε νιώσει την ανάγκη να ενσωματώσετε από καθέναν από αυτούς κάποια δημιουργικά στοιχεία στην τεχνοτροπία σας;

Οι ποιότητες που μπορείς να πάρεις από κάθε χορευτή είναι κάτι διαφορετικό από το να μιμηθείς. Δεν είμαι καθόλου υπέρ της μίμησης! Επειδή πιστεύω στη μοναδικότητα. Όλοι έχουμε πολύ διαφορετικό ψυχισμό, αλλά σίγουρα παίρνεις τα καλά στοιχεία από καθέναν...

Τελικά, η σταδιοδρομία στον δικό σας χώρο κατά πόσο επηρεάζει τον κύκλο της φυσιολογικής εξέλιξης στη ζωή; Π.χ., μπορεί να σταθεί εμπόδιο σε μια εγκυμοσύνη;

Δεν επηρεάζει, και ως προς αυτά έχουμε πολλά παραδείγματα μεγάλων χορευτριών ανά τον κόσμο να αναφέρουμε. Παράλληλα, μπορούν αυτές να κάνουν τα μαθήματά τους μέχρι κάποιον μήνα. Αυτό θα εξαρτηθεί ασφαλώς από τις ιατρικές οδηγίες. Όποια, όμως, θέλει να είναι ενεργή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να το κάνει! Και από εκεί και πέρα μία γυναίκα μπορεί να επανέλθει στη φόρμα που ήταν πιο πριν. Οι περισσότερες μπαλαρίνες έχουν παιδιά!

Είναι στα σχέδιά σας η μετακίνησή σας και η μόνιμη εγκατάσταση σε κάποια χώρα του εξωτερικού;

Όλα μέσα στο παιχνίδι είναι! Προς το παρόν μού αρέσει το γεγονός ότι είμαι εδώ και παράλληλα μπορώ και να συνεργάζομαι με άλλα θέατρα, αφού έτσι αποκτώ εμπειρίες και ελπίζω ότι επιστρέφω καλύτερη. Εάν, όμως, θα ήθελα να δοκιμάσω κάτι, αυτό θα ήταν στις ΗΠΑ. Πιστεύω ότι, εάν είναι να γίνει κάτι και δουλεύεις, αυτό θα γίνει. Τίποτα δεν θα έρθει ουρανοκατέβατο!

Στον ελεύθερο χρόνο σας έχετε κάποιες δραστηριότητες;

Κάποιες φορές κάνω στη θάλασσα windsurfing. Επίσης, μου αρέσει να παρακολουθώ αγώνες ποδοσφαίρου.

Ο Ντοστογιέφσκι είχε γράψει ότι «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο!» Εσείς έχετε νιώσει ότι είστε μία πρέσβειρα της ομορφιάς, που με την παρουσία σας συμβάλλετε στο να μυήσετε τον κόσμο στις δημιουργίες του παγκόσμιου πολιτισμού;

Πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να σώσει τον κόσμο! Κάθε είδους τέχνη, εφόσον γίνεται σωστά. Την τέχνη δεν μπορείς να την κρίνεις. Υπάρχουν και ακραία πράγματα για τα οποία δεν είμαι υπέρ και δημιουργούν ένα αρνητικό συναίσθημα στην πλειονότητα των ανθρώπων. Είμαι, όμως, υπέρ του να τολμάς να κάνεις πράγματα. Η τέχνη εμπεριέχει σεβασμό και πειθαρχία και ίσως απαλύνει κάπως την ψυχή! Βοηθά τον άνθρωπο να εμβαθύνει στην πολυπλοκότητα της ύπαρξής του και να αναρωτηθεί ποιος είναι.