LITERATUR SORMENA 2009-10 by TXINPARTA PROIEKTUA TXINGUDI BHI IKASTOLA

Txingudi BHIko Literatur sormena III 2009 - 2010 ikasturtea

ÂŠ Txingudi ikastolako Gurasoen Elkartea Lege gordailua: ss -865-2010 Fotokonposaketa eta inprimaketa: Antza komunikazio grafikoa â&#x20AC;˘ Lasarte-Oria

Sarrera Ohi bezala, jarraitzen dugu gure ikastolako idazleak eta idazteko zaletasuna bultzatzen, motibatzen, animatzen, eta ohi bezala, txapelketa ezberdinien bidez, liburu honetara ekarri ditugu onenak.

LIBURU HONEK IRUNGO UDALAREN EUSKARA SAILAREN DIRU LAGUNTZA JASO DU “LITERATUR SORMENA” PROIEKTUAREN IZENAREKIN. Eskerrak eman nahi diogu Guraso Elkarteari emandako laguntzagatik. Txingudi BHIko Hizkuntza Normalkuntza Batzordeak eta Hizkuntza Mintegiak bultzatutako ekimena.

aurkibidea ASMA Oihana Heguy................................................................................................ 11 Telmo Garcia .................................................................................................. 12 Josu Go単i ........................................................................................................ 14 Ane Zufiaurre.................................................................................................. 16 Maialen Oiartzun .......................................................................................... 19 Gorka Alakano .............................................................................................. 21 Ainhoa Ezeiza ................................................................................................ 23 Malen Garmendia.......................................................................................... 25

ALGARAKA Sara Nieto ...................................................................................................... 29 Idoia Alakano.................................................................................................. 32 Josu Go単i ........................................................................................................ 33 Erika Benitez .................................................................................................. 35 Pello Zubizarreta............................................................................................ 37 Ainhoa Ezeiza ................................................................................................ 39 Nestor Gonzalez............................................................................................ 41

KRONIKAK Mikel Mindegia .............................................................................................. 45 Elda Etxebeste .............................................................................................. 49 Ana Lopez de Pariza .................................................................................... 55 Miren Gil Lertxundi........................................................................................ 57

BERTSO - PAPERAK Estitxu Ormaetxea ........................................................................................ 63 Telmo Gartzia ................................................................................................ 64 Josu Go単i ........................................................................................................ 65 Itsaso Rodriguez .......................................................................................... 66 Elda Etxebeste .............................................................................................. 67 Pello Zubizarreta .......................................................................................... 68 Pablo Villegas ................................................................................................ 69 Unai Etxegaray .............................................................................................. 70 INGELESA Irene Gastesi .................................................................................................. 73 Ane Zufiaurre.................................................................................................. 74 Aritz Landart Gereka .................................................................................... 76 EXCHANGE PROIEKTUA (CHRONICLES) 4. mailako Communication Process ikasleak ........................................ 81 DIARIOS Goizane Orozco ............................................................................................ 97 Oihana Carracedo...................................................................................... 101 Maialen Oiartzun ........................................................................................ 107 AIPAMEN BEREZIA-TXINGUDIOlinda Manrriquez .................................................................................... 115 AIPAMEN BEREZIAK-EUSKAL KULTURAMaialen Lujanbio ........................................................................................ 119 EUS. Domeinua .......................................................................................... 119

Asma! 1. ebaluaketa

Joxean Sagastizabal

Bizitza honetan helburuak lortzeko, asmatzea garrantzitsua izaten ohi da, askotan, guk ere ariketa literario honekin ipuin baten zati bat eskainiz, zuek, ikasle idazleok ASMA dezazuen nahi dugu. Zer asmatu? Zuen irudimenak, zuen idazteko estiloaren laguntzaz, ematen dizuen ideia horri tiraka aritzea. ASMA ezazue beraz. Aurten Joxean Sagastizabalen ipuin zati bat aukeratu dugu. â&#x20AC;&#x153;Johnny Ojanguren Jangapatiâ&#x20AC;? izenekotik, hona hemen: Pasarte honetan, Johnny Ojanguren Jangapatiren pasadizoak kontatzen dizkigu. Ama Australiako Aranda tribukoa izan arren, aita donostiarra du Johnnyk, Uliako baserri batekoa hain zuzen ere, eta huraxe ezagutu nahirik etorri da Australiatik Donostiara. Une honetan Johnny Kontxako ikusmiraz gozatzen ari da; bere bihotzeko kanguroa pozik dago; baina beste kanguro bat ere badu australiar euskaldunak...

Hondartzara jaitsi naiz, eta egia esan, mundu guztiak begiratzen zidala iruditu zait, zergatik ote? Bueno, nere azalean amaren aldeko geneak nabarmenagoak dira, askoz ere; beltza naiz, alegia. Gero, klaro, tanga horia, gimnasioko urteek eman didaten muskulazioa, nere surf-ohola askoz handiagoa da, bakero-sonbrairua (Australian oso normala da). Eta uste dut koalari ere begiratzen diotela. Ez, ez nabil koala batekin jendea zakurrarekin bezala, ez. Amaren tribuan, koala da animalia totemikoa eta bizkarrean koala gris bat tatuatua daukat, tamaina naturalekoa. Tiburoien kontrako sarerik ez dago. Gazte batengana joan eta tiburoirik ez al dagoen galdetu diot, euskaraz, jakina, eta mutilak ÂŤno sĂŠ inglĂŠsÂť erantzun dit. Haren aldamenean amona bat zegoen, eta ezetz, tiburoirik ez dagoela, baina oso kontuz ibiltzeko korrokoiekin. Barrez hasi da, eta inguruko guztiak ere bai; oso sinpatikoa da hemengo jendea. Uretan, bueno, halako olatu txikiekin, entrenatzen aritu naiz, sasoia ez galtzeko. Hasieran surflari asko inguruan, baina segituan bakarrik utzi naute

1. maila B Finalista Oihana Heguy

Ez dakit zergatik atera diren denak uretatik, baina nik bertan jarraitu dut. Olatu handiak hasi dira, surflari asko uretara etorri dira, niregana hurbildu eta bota naute. Konortea galdu dute eta urak itsaso aldera eraman nau. Esnatu naizenean itsaso erdian, oholaren gainean ikusi dut neure burua. Oholean buelta eman dut eta besoak igeri egingo banu bezala mugitzen hasi naiz baina oso nekatuta nago. Berriz buelta eman eta etzanda jarri naiz, itxoin behar dut norbait hemendik pasa arte. Orduak pasa dira eta goseak nago, oihuka hasi naiz eta oihartzuna entzuten da. Berriz oholarekin batera mugitzen saiatzen hasi naiz. Orain, pixka bat mugitzen naiz, baina oso gutxi. Itsasontzi bat ikusi dut eta oihuka hasi nazi berriro; niregana datoz. Laino handia dago eta gizon baten ahotsa entzun dut ea hor nor dagoen galdezka. Orain nire garrasiak askoz ozenago entzun dira eta niregana etorri dira. Itsasontzira igo naute. Arrantzaleekin arrainak hartzen oso ondo pasatu dut. Berriz etxera joan behar dut. Donostiara bueltatu nahi dut berriz ere uretan abentura gehiago izateko!

1. maila E Irabazlea Telmo Garcia (Irabazle)

â&#x20AC;Ś,baina segituan bakarrik utzi naute. Baina nik surf egiten jarraitu dut. Nahiz eta hasieran olatuak txikiak izan, denbora pasa ahala olatuak handiagotzen joan dira, eta horrekin batera, erresaka. Horren ondorioz, hondartzan lau gaztetxo besterik ez gara gelditu surf egiten. Gazte horietako batek, ohola utzi eta uretan sartu da. Baina, hain da handia erresaka, non uretan sartu bezain pronto, itsasoak gaztetxoa irentsi duen. Hori ikusi dudanean, bi aldiz pentsatu gabe, uretan murgildu naiz, mutila ateratzeko asmoz. Kostata baina azkenean iritsi naiz mutilarengana. Nire ohol gainera igo dut ahalik eta bizkorren. Salbu egon denean onik dagoen ziurtatu naiz, baina konorterik gabe dagoenez hondartza ertzera hurbiltzen saiatu naiz. Erresakak indar handiegia duenez, ezin izan dut hondartzaratu. Nora ezean gabiltza, eta halako batean, itsasontzi bat ikusi dut urrunean. Pentsatu ere egin gabe, hurbiltzen ahalegindu naiz. Nahiko hurbildu garenean, piratak direla konturatu naiz, eta haiengandik aldentzen saiatu naiz, baina alperrik, ikusi egin baikaituzte. Orduan gure atzetik etorri dira, eta berehala harrapatu gaituzte. Itsasontzira igo gaituzte. Beldurtuta nago, baina hala ere, laguntza eskatu diet mutila salbatzen lagun diezadaten. Baina kasurik egin gabe, itsasontziko sotoan sartu gaituzte. Bertan bakarrik geratu gara, eta laguna poliki-poliki esnatuz joan da. Sotoan gaudenez, ahalik eta soinu gutxien

egiten, botila batzuk hautsi ditugu. Hautsitako botila horiekin, itsasontziko sotoan zulo bat egiten saiatu gara ihes egin ahal izateko. Orduak eman ditugu lan horretan, eta lortu dugunean ura sartzen hasi da. Uraren indarrak eta presioak, guk egindako zuloa handitu egin du. Itsasontzia urez bete da une batean, eta guk ur azpian igeri eginez ihes egitea lortu dugu. Azaleratu garenean, Santa Klara uhartea ikusi dugu, eta bertaratu gara. Han, bertako farozainari laguntza eskatu diogu, eta haren laguntzaz, bertaratzen diren pirata guztiak atxilotu ditugu. Farozainaren irratiaren laguntzaz, ertzainei deitu, eta piratak preso eraman dituzte. Aspaldian zebiltzan haien atzetik. Gu berriz, Kontxara bueltan eraman gaituzte. Han, zain geneuzkan Donostiako agintariak, prentsa eta herritar ugari. Ikaragarrizko harrena ona egin digute, eta hurrengo egunean, egunkari guztietan koaladun australiar- euskaldun gizon koloredunaren argazkiak atera dira.

2. maila E

Finalista

Josu Go単i

Zergatik denek bat batean alde egin dute? Orduan, lehengo amonarenganantz joan eta ea zergatik denak desagertu diren galdetu diot. - Jajaja!!! Ez al duzu arretarik jarri lehenago korrokoiekin kontuz ibiltzeko esan dizudanean ala?- erantzun dit. - Emakume hau burutik eginda dago - pentsatu dut. Eta kaso izpirik egin gabe nire taula hartu eta itsasorantz abiatu naiz. Hasiera batean itsasoa bare-bare zegoen baina, halako batean, itsasogaina mugitzen hasi da. Lehenengo, poliki baina gero eta handiagoak egin dira niregana iritsitako olatuak. Halako batean, lurra aldera begiratu dut eta jende ilera handi bat ikusi dut niri begira eskuak astinduz eta oihuka. Hasieran, nire surf taularekin egiten ari nintzen akrobaziengatik txalotzen ari zirela pentsatu dut, baina laister konturatu naiz ez zela horregatik. Nire azpian zegoen ura mugitzen hasi da eta inoiz ikusi gabeko arrain erraldoi batek taula eta guzti airera bota nau. Kolpearen ondorioz, ur azpira murgildu naiz eta ur azalera ateratzerakoan ikaragarrizko begi haundi batzuk nire aurpegiaren pare-parean ikusi ditut. -Egia da, amonak arrazoi zuen!- pentsatu dut nire baitan. Ihes egiten saiatu naiz baina, nire gorputzak ez zidan erantzuten. Orduan, animaliak aho erraldoia ireki du eta ni irensteko asmoa zuela ematen zuenean begiak itxi ditut.

Bukaezina iruditu zaidan momento baten ondoren, begiak zabaldu eta itsasoa bare-bare zegoela ikusi dut . Zer gertatu da? Non dago korrokoia? Halako batean esnatu egin naiz eta nire ohearen ondoan korrokoi bat ikusi dut.

2. maila B

Irabazlea

Ane Zufiaurre

Riley naiz, berez australiarra eta hamalau urte dauzkat. Nire ama australiar tribu batekoa da, beltza eta nire aita, txuria, donostiarra. Ni amaren aldera atera naiz. Orain dela bi urte nire amaren familiako kide guztiak Australian utzirik, Donostiara etorri ginen bizitzera ama, aita eta ni. Australiar on batek surfeatzen jakin behar du eta horregatik udako goiz batean, ama eta biok, Donostiako Zurriola hondartzara joan ginen, surfa praktikatzera. Egia esan, surflari on xamarra naiz, baina horrek ez du esan nahi, taula gainean akatsik egiten ez dudanik. Nire taula, nire fisikoarengatik, izan beharko zuena baino handiagoa da, altua eta gihartsua naizelako. Ez dirudi hamalau urte ditudanik. Zurriolako hondartzan ginela, izugarrizko olatuak zeudela konturatu nintzen eta bi aldiz pentsatu gabe uretan sartzea erabaki nuen. Bertan, surflari talde bat ikusi nuen. Neoprenoa jantzi eta surf taula hartu nuen. Uretara nindoala, amak ozen esan zidan: - Joan zaitez surflari horiengana eta galdetu ea beraiekin surfea dezakezun. - Ondo da â&#x20AC;&#x201C;esan nion gogorik gabe. Uretan sartu eta surflari haiengana hurbildu nintzen. Eta haietako batek esan zuen:

- Zertan ari zara hemen? - Zuekin surfeatzea besterik ez nuen nahi… - Zuk? Ezta pentsatu ere! Beltza eta surflaria? Beltzek ba al dakite surfeatzen? Joan zaitez! ezin zara gure artean gelditu. - Zoaz!- esan zuen beste batek ni goitik behera begiratuz. Egia esan, beltza nintzen, amak zekarren ezaugarri bat zelako, baina hori Australian ez da arazo bat. Ni bezalako asko gaude. Surflari talde hartatik erabat aldendu nintzen. Inoiz ez nintzen hain baztertua sentitu nire azalaren kolorearengatik. Esan zidatena erabat ahazturik, olatuak hartzeari ekin nion eta tristezia pasatu zitzaidan. Olatu bikainak hartu nituen, denbora luzez eutsi nion zutik egoteari. Oso ondo pasatzen ari nintzen, nahiz eta oso nekatuta egon, ez nuen uretatik atera nahi. Halako batean, konturatu gabe, olatu handi bat atzetik etorri zitzaidan eta taularekin batera urpean sartu ninduen. Konsziente nintzen Titanic itsasontzia bezala urperatzen ari nintzela baina ez nintzen erreakzionatzeko gai izan. Taulak pisua zeukanez, orkatila inguratzen zidan zinta kendu eta taula nola hondoratzen zen ikusi nuen. Oso urduri negoen, baina, besoak mugitzeari ekin nion ur azalera iristeko. Behin ur azalera iritsitakoan, arnasa hartu, ohiuka hasi eta besoak mugitzeari ekin nion: - Laguuuuuuunduuuuu…lagun…duuuuuuuuuu…lagundu!!! Denbora luze batez jardun nuen garrasika eta indarrik gabe gelditzen hasi nintzenean, urrunean surflari batzuk ikusi nituen eta dena ilun jarri zen… Esnatu nintzenean, jendez inguratuta nengoela ikusi nuen, ez nuen ezer gogoratzen. Ama hitz egiten hasi zen baina nik bere ahotsa oihartzun bat izango balitz bezala entzuten nuen. Une horretan ahotik ura botatzen hasi nintzela konturatu nintzen eta esertzen ahalegindu nintzen, baina ez zidaten utzi. Azkenean, gizon batzuen laguntzaz, zutik jarri nintzen eta amari esan nion: - Ama zer gertatu zait?

- Konortea galdu duzu eta surflari jator hauek lagundu dizute uretatik ateratzen. Ingurura begiratu nuen, eta han zeuden ni diskriminatu ninduten surflari malapartatu haiek: - Hauek?- esan nion amari. - Bai. Eskerrak emango al diezu? - Barkatu, baina eskertu baino lehen, guk eskatu behar dizugu barkamena zuri babes gabe uzteagatik- esan zuen surflari haietako batek. - Ondo da. Eta eskerrikasko.- esan nuen.

Egun hartatik aurrera, surflari haiek beraiekin egoten utzi zidaten.

3. maila B

Finalista

Maialen Oiartzun

Bakartasun honek kezkatzen hasia nau, ez dut ulertzen surflari guztiak urruntzearen arrazoia. Ez dira emakume hark esandako korrokoiak izango ezta? Ez naiz korrokoiez inguratura egongo ezta? Kezkaturik, ingurura begiratzen hasi naiz, baina ikusi dudan bakarra, poltsa hori bat izan da. Minutuak egun egiten zaizkit, donostiar hauek arraroak dira, bat batean, desagertu egiten dira, arrazoirik eman gabe. Gainera itsasoa kutsaturik dago, itsasbelarrak alde batetik, makil txikiak bestetik, eta poltsa horiak â&#x20AC;Ś Orduan hotzikara batek gorputza zeharkatu dit. Ur gainean dagoen gauza horia, ez da poltsa bat, nire tanga baizik. Berotasuna sumatu dut nire barnean, une hartan egindako pitxikeriaz konturatu naiz. Taulatik jauzi egin eta igeri bizkorrean tangaren bila joan naiz. Gaur ez da nire eguna, argi dago. Behatz tartean dut tanga, baina zoritxarrez, inoiz ahaztuko ez dudan olatu batek eskuetatik kendu eta berarekin eraman du. Pents atu gabe haren atzetik igerian abiatu naiz, Loretoperaino ekarri du olatu madarikatu honek. Hain kezkaturik nago tanga lortzeagatik, beranduegi izan dela konturatu naizenerako. Nire atzean neska bat zetorren, bere taulak, olatu gainean, inoiz ikusi nuen forma onenean. Ez gara bidez aldatzeko gai izan, ez bera ezta ni ere. Bere taulak nirearekin talka egin du. Gure begiradak elkartu egin dira, ez gara mugitzeko gai izan, leloturik geratu gara, barkamena eskatu eta nire arazoa kontatu diodan arte. Orduan neska barrez hasi da, nire masailak bigarren aldiz gorrituz. Oraingoan bai, etorri ez banintz hobeto. Hori da nire burua kolpatzen duen esaldi bakarra. Baina nire ustekaberako, neskak irribarre alaia

eskaini eta tanga aurkitzen lagundu dit. Inoiz ez nuen pentsatuko hemengo neskak horrelakoak zirela. Benetan liluraturik utzi nau. Uretatik ateratzea lortu dugunean, dagoeneko tanga jantzirik, elkarrizketa bat mantentzeko gai izan gara. Nire koalaren zergatia â&#x20AC;Ś Nik hondartzako emakumeak utzitako kezkaz galdetzeko aprobetxatu dut. - Galdera bat Maitane â&#x20AC;&#x201C; hura zen neskaren izena â&#x20AC;&#x201C; Hondartzan nintzenean, emakume batek korrokoiekin kontuz ibiltzeko esan dit, nolakoak dira korrokoiak, oso arriskutsuak al dira? Nola ez, oraingoan ere barregarri geratu naiz. Uste dut Maitanek ez dituela galtzak busti errespetuagatik. - Hara Johnny, korrokoiak zaborra jatetik bizi diren arrainak dira, ez pentsa inongo arriskurik izango duzunik. Horregatik egin baldin baduzu ihes, lasai sar zaitezke berriro, txikiak dira gainera, hortzik gabekoakl. Gustura egon naiz Maitanekin hizketan. Gipuzkoarrei buruz, gauza berri asko erakutsi dizkit, eta gaurko une txar guzti horien erantzunak ere berari esker jakin ditut. Azkenean, konturatu naiz euskaldunak ez direla horren arraroak, desberdinak baizik.

3. maila D

Irabazlea

Gorka Alakano

-Korrokoilen inbasiorik ez da egongo ezta?.-galdetu nuen ozen. Atzera begiratu nuen, eta bizkarrean tatuatua nuen koala nire atzean zegoen nire tanga miazkatzen. Ni beldurtu eta uretara erori nintzen, baina gero, koalak taulara igotzen lagundu zidan. 30min. pasa zirenerako, izugarrizko konfiantza genuen elkarrengan. Ondoren, koalari izena jartzea erabaki nion gero berak niri kasu egiteko, eta jarritako izena Aranda izan zen, amaren tribuaren izena zelako eta berataz gogoratzeko orain dela 42 hilabete hil zelako. Jarraian hondartzatik alde egin eta Amararantz joan behar nintzen, aitak handik lan egiten zuelako. Niretzat Donosti berria zen inoiz bertan egon gabea nintzelako eta ondorioz, jendeari galdezka hasi nintzaion, arropa erosi eta gero. Denek antzeko erantzuna ematen zidaten: â&#x20AC;&#x153;no se inglĂŠsâ&#x20AC;?, baina nik ez nien ulertzen, nik bakarrik ingelesa eta euskara nekizkielako. Nik inorri kasu egin gabe aurrera segitu nuen Arandarekin. Denbora luzez ibili ginen oinez, baina beti kale berdinetik. Kaleari bueltak ematen ari ginen, Australian eta hemen noranzkoa desberdina zelako. Gosea sartu zitzaigun bai Arandari eta baita niri ere eta orduan, taberna euskaldun batera sartu ginen, Ojanguren tabernara hain zuzen ere. Sartu eta han zeuden bi skinek irainka hasi ziren: - Joder, con los putos extranjeros de mierda.-esan zuen bi skin horietako handienak.

-Utzi bakean besteei eta zuek zuenera, edo bestela “fuera” taberna honetatik.- erantzun zuen tabernariak.- ¿Qué desea usted?.-galdetu zidan -Ez dizut ulertzen. I don´t understand.-erantzun nion. -Zer nahi duzu?.-galdetu zidan baserritarren doinuarekin. Galdera hori egin zidanean, gogoratu nuen aitari tabernan lan egitea gustatzen zitzaiola. Eta orduan, ea Patxi Ojanguren ezagutzen zuen galdetu nion eta berak baietz, bera zela. Ni traumatizatua gelditu nintzen, baina hitz batzuk es ateko gai izan nintzen hala ere: ...zu....nnii....reeeeeeeeee......aaaaaaaitaaaa.... Hori entzun zidanean, ea Johnny Ojanguren nintzen galdetu eta nik baietz erantzun nion oso pozik. Elkarrizketa luze bat eduki genuen bien artean, eta Aranda tribuko misterioa kontatu zidanean ohartu nintzen koala ama zela. -Aranda tribuko emakumeak ez dira hiltzen, bakarrikan gorputza hiltzen da, arima Lurran gelditzen da beste gorputz batean, hau da haien semearen tatuaian.-esan zidan aitak. Baina, 3 urte pasa behar dira tatuaiak bizia lortzeko. Johnny eta ama hondartzara joan ziren berriro, jolastera, eta Johnnyk surflari guztiei kontatu zien gertatutakoa. Hortik aurrera, bakarrik egon beharrean, jendez inguratuta egon zen eta beste donostiar bat bezala hartu zuten, merezi zuelako. Azkenean, Patxi, Johnny eta ama pozik bizi izan ziren Uliako baserrian eta gainera diru asko lortu zuten semearengatik, munduko surflaririk onena bihurtu baitzen.

4. maila C Finalista Ainhoa Ezeiza

Inguruan milaka arrain ditut eta diruenez, surflariak horregatik aldendu dira nire albotik. Ez dakit zergatik hurbildu zaizkidan arrainak eta zergatik dauden nire azala zurrupatu nahian. Uretatik atera behar izan dut eta urertzean pentsatzen hasi naiz nire taularen alboan. Zergatik erakartzen ditut arrainak? Zer du nire azalak hori eragiteko? Urertzean pentsatzen, egun pare bat atzerago gertatu zitzaidanaz gogoratu naiz: Kontxako pasealekuan zegoen denda txiki batera sartu nintzen gorputzerako krema baten bila. Itsasoan ordu asko pasatzen ditudanez, itsasoko gatzak arazoak eragiten dizkit azalean. Dendariak berak asmatutako krema bat eskaini zidan. Bere hitzetan krema hori emanda nituen arazo guztiak desagertu egingo ziren nire azaletik. Krema erosi eta etxean dutxatu ondoren, gorputzean eman nuen. Hurrengo egunean, ezin izan nuen surf egitera joan Donostian barrena lekuak ezagutzen ibili nintzelako. Egun hartatik gaur arte ez naiz uretara berriro sartu eta ondorio bat atera dut: krema madarikatu horrek erakartzen ditu arrainak nire gorputzera. Lasterka dendara hurbildu eta dendariari gertatutakoa kontatu diot. Dendariak beste krema bat eskaini dit oraingoan arazorik egongo ez dela esanez.Etxera joan eta krema gorputzean eman dut.

Oraingoan uretan sartzerakoan, arrainak ez zaizkit hurbildu baina surflariek nire ingurutik alde egin dute berriro. - Heeeâ&#x20AC;Ś! Zuuuu! Zergatik zoazte denak nire albotik? Arrazista halakoak! - Lasaitu txoâ&#x20AC;Ś Gu ez gara zure albotik joan atzerritarra zarelako , zure gorputzeko usaina jasanezina delako baizik. Ziztu bizian uretatik atera eta dendara itzultzea pentsatu dut baina hori egin beharrean, etxera joan eta mota guztietako xaboiekin igurtzi dut gorputza. Akabo gorputzeko kremak eta akabo arazoak!!! Gaur arazorik gabe nago uretan eta lagun surflari asko egin ditut, orain horietako batekin bizi naiz Donostiako pisu txiki batean.

4. maila C

Irabazlea

Malen Garmendia

Baina zer gertatzen da?? Zergatik doaz kanpora? Ura freskoa dago, baina ez da hainbesterako. - Eiiiii!!!! Nora zoazte??? Where are you going??? Alferrik ari naiz, ez dit inork erantzuten. Ez dut ezer ulertzen, oraintxe arte denok surfean eta orain bat-batean kanpora??? Ez dakit, aurreraxeago joango naiz ea zerbait ikusten dudan. Kontxo! Hemen ura hotzago dago! Hobe nuen neoprenoa jarri eta txokolate tableta beste baterako utzi. Hauxe da misterioa, ez dut ezer apartekorik ikusten. Ei, zer gertatu zaio itsas ertzari? Geroz eta urrunago dago! Banoa itsaso sakonera. Taula gainean etzan eta arraun egin behar dut. Bizkorrago, bizkorrago! Marearen kontra nabil, baina,ezer ere ez... Tabla gainean eseriko naiz, ea ikusten nauten hondartzatik: - Eeeee.... Lagundu! Help!!! Kaka! Ez dit inork entzun. Hondartza hutsik dago. Nora joan dira denok? Bakarrik nago. Bakar-bakarrik. Ei! Zer da hori...? Lehen ez dut ikusi. Itsasontzi bat da. Alde batean hizki batzuk ditu; A-L-A-K-R-A-N-A. Polita da barkua. Ez dut inor ikusten barnean. Itsasontzi fantasma ematen du. Igo egingo naiz, zergatik ez? Ezer ere ez. Erabateko isiltasuna. Banoa oinez. Kabina ere hutsik dago, baina itsasontzia mugitzen ari da. Kabinan sartuko naiz. Baina-baina, zer da hau? Ez, ez!!!! Pum,pum,pum! Aaaaaaaaaaa........

Algaraka 2. ebaluaketa

Segidan doazen argazkiak kontuan hartuta, ikasleek ipuina asmatu behar zuten 1. zikloa:

2. zikloa:

1. maila A

Irabazlea

Sara Nieto

Egun pasa hipikan - A ze plana aita! - Esan zion haserre Manexek aitari. - Entzun Manex, denbora asko daramagu zuk eta biok eguna elkarrekin pasa gabe.- Esan zion aitak Manexi doinu atsegin batean. - Baina aita, hipikara joatea ere... gauza horiek neskei gustatzen zaizkie, ez mutilei! - Horrekin Manex, ez duzu esan nahiko zaldian ibiltzea nesken kontua denik ezta? - Ez baina . . . - Begira, nik zure adina neukanean . . . - Aita! Ez zara orain zuk nire adina zenuenean gertatutako istorioak kontatzen hasiko?- moztu zion Manexek aitari. Honek pazientzia agortzear zeukan eta bat-batean eztanda egin zuen. - Hipikara joango garela esan dizut eta halaxe egingo dugu. Han eguna pasatuko dugu: zaldi batzuk alokatu eta mendi tontorrera igoko gara eguna pasa. Manex orduan, egongelatik haserre atera eta bere logelara joan zen. Hala eta guztiz ere aitarekin pasako zituen egunak, ama Italiara joana zelako. Baina Manexek txikitatik, beldurra izan die zaldiei. Txikia zenean â&#x20AC;&#x153;Txinpartaâ&#x20AC;? izeneko zaldiak lurrera bota zuenetik, ez du zaldiei buruz ezer jakin nahi izan.

Etxetik atera eta kotxea hartu zuten. Ordubete kotxean egon eta gero, Manexek azkenean kotxearen atea zabaldu eta arnasa sakon hartu zuen. - Zaldi usaina dago aita! â&#x20AC;&#x201C; Esan zuen. - Benetan harritzekoa! Tira motel, hipika batean gaude, nola ez da ba zaldi usainik egongo? Lehenik eta behin, zaldi batzuk alokatu zituzten. Manex gogorrarena egiten ari zen baina bere barnean beldurra sentitzen zuen. Zaldian igotzeko momentua zen, halako batean, Manexek aitari hauxe esan zion lotsaturik: - Zera . . . aita . . . problema bat daukat . . . oraindik beldurra diet zaldiei! Manexen aitak irribarretsu begiratu zion eta hau ezan zion: - Manex maitea, nik hori aspalditik nekien! Horregatik ekarri zaitut, zure beldur hori gainditzeko! Ez zaude bakarrik, nik lagunduko dizut! Zu lasai! Orduan Manex poliki-poliki zaldira igotzea lortu zuen eta bat-batean beldurra izateari utzi zion. Biok pozik eta alaitsu igo ziren mendira, egun polita eta alaia pasa zuten bertan. Etxerako bidean, autopista hartu zuten eta beroa egiten zuenez Manexek kotxeko leihatila jaitsi zuen. Harro sentitzen zen bere buruaz, bere beldurra gainditu zuelako. Ezustekoan, Txinparta zaldiaren burua leihotik sartu zen; oihu ikaragarria bota zuen Manexek, orduan begiak itxi eta hara! Dena amets bat izan zela konturatu zen. Baina bere beldurra gainditzeko gogoa sartu zitzaion, orduan ohetik jaiki eta aitarengana joan zen eta hau proposatu zion: - Aita, zer iruditzen zaizu eguna pasa hipikara joaten badin bagara?

1. maila E

Irabazlea

Idoia Alakano

Dixer, nire maskota Kaixo, ni Ander naiz, ipuin honetako protagonista. 9 urte ditut eta Hernanin bizi naiz. Kontua da, udako goiz batean, nire etxeko telefonoak jo zuela eta... nire aitona hil egin zela esan zigutela. Telefonoz deitu zuen gizonak, esan zigun, nire aitonak guri utzitako herentzia zein zen, hau da, basoan zeukan txabola eder bat eta niri, bere biloba bakarrari, kaxa batean gorderik zegoen egurrezko zaldi txiki bat. Hurrengo goizean, maletak kotxean sartu eta gure txabola berrira abiatu ginen. Bertan, bakoitzak bere logela aukeratu eta nik, nire egurrezko zaldia hartuta, basora joan nintzen buelta bat ematera. Basoko zuhaitz batean zerbait arraroa ikusi nuen eta beraz, korrika batean hasi nintzen. Laku batera iritsi bezain laster ohartu nintzen soinean ez nuela nire egurrezko zaldia. Galdu nuen lekura itzuli nintzen eta han, ez zegoen nire egurrezko zaldia, baina bai, benetako zaldi bat. Bere laguna egin nintzen eta Dixer deitu nion. Egunak joan eta egunak etorri, bi aste pasatu ziren eta etxera itzultzeko garaia zen. Nire gurasoak, bizilagunak agurtzera joan ziren eta ni kotxean geratu nintzen bakar-bakarrik, baina, ez zitzaidan axola, lotan bainengoen, leihoa irekita, bero handia egiten baizuen. Bat-batean, zaldi batek burua sartu zuen gure kotxeko leihotik eta esan behar dut, susto handia eman zidala. Nire zaldia zen, hau da, benetako zaldia, zeren eta, kopetan erronbo itxurako irudi bat zuen nire egurrezko zaldi txikiak bezala. Lasaitu nintzenean, kantatzen hasi nintzaion eta ez dakit nola, baina, nire egurrezko zaldi txiki bihurtu zen, berriro ere. Ez nuen ezer ulertzen. Korrika batean, txabolara abiatu nintzen egia jakiteko asmoz. Hasiera batean, nire

aitonak egurrezko zaldia gordeta zuen kaxa topatu nuen egongelako lurrean botata. Kaxa ireki, eta zera aurkitu nuen; orri zuri bat tolestaturik. Beldurturik ireki nuen orria, eta bertan zaldiari buruzko testu bat ageri zen. Hau zioen: â&#x20AC;&#x153;Ander maitea: Egurrezko zaldi hau uzten dizut zure bizitzan nirea den zerbait eduki dezazun ni hiltzerakoan. Ez duzu pentsatuko jostailu honek zenbatetan lagundu didan eta zenbat sorpresa eman dizkidan. Badakit, txorakeria moduan hartuko duzula orain esan behar dudana; egurrezko zaldi hau, egiazko zaldi eder bat izatera bilaka daiteke. Egurrezko zaldiak lurrean bi kolpe jasotzen baditu, ordu laurden batean zaldi bilakatuko da. Baina, egurrezko zaldi izatera bueltatzeko, gaizki kantatu beharko duzu. Ez zara horretaz kezkatu behar, gaizki abesten baituzu.â&#x20AC;?

Horrez geroztik, maskota berri bat daukat, DIXER.

2. maila E Finalista Josu Go単i

Urtebetetzeko oparia Igande goizeko zortziak ziren. Joan den astean nire urtebetetzea izan zen eta opari bezala, nire gurasoek txango bat egingo genuela agindu zidaten. Eta ez nolanahiko txangoa, zaldiz ibiltzen ikasiko nuen. Zortzi eta erdiak aldera hirurak kotxean sartu ginen. Zalditegira iristean, monitore bat zain genuen. Ondoan zaldi bat zuen. Egia esan, hasiera batean beldur pittin bat sentitu nuen, lehen aldia bait zen zaldi bat hain gertutik ikusten nuela. Monitoreak honela esan zidan: - Kaixo! Ni Maite naiz eta hau Motel. Zaldi gainean ibiltzen erakutsiko dizut mutiko. Etor zaitez nirekin. Nik baiezko keinua egin, eta emakumearen atzetik joan nintzen. Zaldi gainera igo eta bertan zenbait buelta eman ondoren aise ikasi nuen zaldi gainean oreka galdu gabe ibiltzen. Ondoren, Maite eta biok mendira abiatu ginen. Bidean, Motelekin hobeto konpontzeko muturra laztantzeko esan zidan eta nik halaxe egin nuen. Gustura nengoen eta ordu bete ibili ondoren oso eroso sentitzen hasi nintzen. Saioa bukatu ondoren, nire gurasoekin bazkaltzera joan nintzen bertako taberna batera. Etxera itzultzeko ordua ailegatu zenean Motel agurtzera joan nintzen. Baina ez zegoen bere ikuluan eta ez agurtzeak pena eman zidan.

Kotxean sartu ginen. Bero ikaragarria egiten zuenez leihoa irekitzea erabaki nuen. Hain egun luzea pasa ondoren nekatua sentitu nintzen eta nahi gabe lo hartu nuen. Motelekin hasi nintzen amesten. Halako bateanâ&#x20AC;Ś - HJIHJIHJIHJIHJI - entzun nuen. Begiak ireki etaâ&#x20AC;ŚAHHH!!! Motelek bere burua leihatilatik sartua zuen.

2. maila E

Irabazle

Erika Benitez

Zaldiek maitemintzen dute Esan dezakegu hau ez dela izan egoera arrunt horietako bat. Ardiren bat bidetik gurutzatu daiteke, edo kaleko katu bat. Baita ere txakur basatiren bat, edo oilo multzo bat, eta agian txoriren batek kotxeko leihoaren aurka talka egin dezake, eta hobe ez hitz egitea eulitxo nazkagarri horietaz... baina zaldi bat leihotik bat-batean agertzea, ez esan hori normala denik! Gauza hauek bakarrik Josetxori gertatzen zaizkio. Anekdota honen hasiera Azpeitiko mendietako baserrietan zehar genbiltzanean gertatu zen, amonaren etxearen bila. Kotxea gasolinarik gabe gelditu zen,beraz, errepidean (harriz gainezka zegoen bide kaxkar batean) gelditu behar izan ginen. Baserri hurbilenera abiatu nintzen oinez, izerdi patsetan, ea gasolina bidoi bat saltzen zidaten. Josetxo kotxean gelditu zen itxaroten. Nola ez, berak ez zuen halako berorik pasa nahi; kotxean gelditzea nahiago zuen aire girotua martxan. Uste dut momentu horretan zituen bere neurona gutxi horiek asko funtzionatzen ez zutela, nahiz eta aire girotua martxan jarria egon, berak leihoa irekita zeukalako. Hau da hau anai leloa benetan! Bidoirik eta ezer gabe itzuli nintzen kotxera, baserririk aurkitu ez nuelako. Han zegoen Josetxo, hain lasai eta aspertua aldi berean. Baina horrek ez zuen asko iraun, aspergarritasun horrek segituan alde egin zuen arratsalde horretako ikaraldi handiena gertatu zenean. Falta zena...zaldi bat leihotik muturra ateratzen. Oraindik buruan daukat Josetxoren ikarazko aurpegia. Gogoratzen dudan bakoitzean, 5 minutu egoten naiz barrez, algaraka. Josetxok eserlekuan eman zuen saltoa izugarria izan zen. Zaldiak aurpegi guztia miazkatu zion. Ia-ia Josetxori zorabio

bat eman zion. Txikitatik animalien beldur izan da, ezin ditu metro bat baino hurbilago eduki. Nik barreari ezin eutsirik nengoen, bera zoro moduan oihuka zegoen bitartean. Bitxia da, baina orain Josetxo eta ni astero mendi horietara joaten gara zaldiari bisita egitera. Horren ondorioz, Josetxoren animaliekiko beldurra desagertu da eta haietaz maitemindurik dagoela dirudi. Alde batetik pozten naiz, baina bestetik, kokoteraino nago. Zaldi baten posterra dauka logelan, pelutxe bat, haren eta zaldiaren erretratu bat, baita zaldi itxurako alfonbra bat eta zaldi itxura duen gauza mordoa. Orain ulertuko didazue, Josetxok bi neurona baino gehiago ez dituela esaten dudanean, ezta?

3. maila A Irabazlea Pello Zubizarreta

Apustua Egun eguzkitsua zen, udako oporrak hasi berriak ziren. Ni Joxemielekin futbolean ari nintzen jolasten, beno, futbolean jolastea aspaldi genuen utzita eta hizketan ginen. Joxemiel eta ni betiko lagunak gara, 10 urte ditugu biok eta apustuetan ibiltzen ginen gau eta egun. Jolasten ari ginen futbol-zelaiaren atzean etxeorratz ikaragarri bat eraikitzen ari ziren. Jendeak zioenez familia baten etxea bota behar izan zuten eraikina eraikitzeko eta familiakoek beren etxetik ez zutenez irten nahi, beraiek barruan zirela bota zuten eta orain beren arimak han bizi direla diote, baina hala eta guztiz ere, hari begira nire lagunak zera esan zidan: - Hi, Jon! Ezetz gau oso bat pasa hor goian! Ni apustu zale sutsua nintzen eta horri uko egitea ezinezkoa zen niretzat. Banekien oso arriskutsua zela eta aitzakiaren bat jarri beharko nuela nire gurasoak ez konturatzeko, baina apustua irabaziko nuela ere argi nuen. Joxemielekin ondo hitz egin ondoren, plana erabaki genuen. Nik nire gurasoei Joxemielen etxera lotara joateko baimena eskatuko nien, Joxemielek aldiz, ez zien deus ere esango eta honela, biok etxeorratzerantz abiatuko ginen. Nik, badaezpada ere, sakelako telefonoa eramango nuen eta egun osoa pasatzeko janaria ere. Azkenean, iritsi zen gaua, etxetik irten, telefonoa hartu, eta futbol-zelairantz abiatu nintzen nire lagunarekin elkartzeko. Nik ondo adierazi nion ez

nintzela beldurtuko eta apustua irabaziko nuela, eta eraikinerantz jo genuen. Etxeorratzeko atera iritsi ginen, izugarria zen, hurbiletik ikusita askoz ere handiagoa zirudien. Beldurtzen hasia nintzen baina nire burua kikildu gabe aurrera jo nuen, Joxemiel agurtu eta barrura sartu nintzen. Inork ikusi gabe, kristalezko igogailu batean sartu eta azken pisuko botoia sakatu nuen. Igogailua kristalezkoa zen, hegan zinela zirudien, baina nik tinko eutsi nion goiari eta poliki-poliki goiko pisura heldu nintzen. Handik, hiri guztia ikus nezakeen, argiz betea, nire etxea ere erraz ikusten zen, argiak pizturik zituen eta nire gurasoen itzalak begiztatu ahal izan nituen. Azken finean, ez zen hain arriskutsua. Joxemieli deitu nion eta baita adierazi ere eraikinaren goiko aldetik ikusi ahal nuena, eta igotzeko gogoarekin gelditu zela ematen zuen, baina etxera joateko ordua zuela esan eta alde egin zuen, bere gurasoak larritu egingo zirelako. Pare bat ordu bota nituen etzanda, pentsakor, eraikinean bizi zen arimafamiliari buruz. Orduan, gauaren isiltasunean, igogailua mugitu zen eta geroago, kolpe beldurgarri bat entzun nuen eta izugarrizko ikara sentitu gorputzean. Alde guztietara jarri nintzen begira, eta azkenean gizaki itxurako gorputz bat ikusi nuen niri hitz egiten. -Hau nire lurraldea da! Lapurtu egin didatena! Eraikin hau altxatzeko nire gorputza eraman zuten, baina ez nire arima! Garrasi beldurgarri baten ondoren gizakia desagertu zen eta ni konortea galduta eta â&#x20AC;&#x153;shockâ&#x20AC;? egoeran gelditu nintzen igogailuaren barnealdean etzanda. Begiak zabaldu nituenean, jada, eguna zen eta jende ugariren artean nintzen lurrean. Orduan Joxemiel ikusi nuen eta pozez zegoen nik begiak zabaltzen nituela ikusi zuenean. Dena kontatu nion, eta oso larrituta egon zirela esan zidan, bai bera eta bai nire familia, eta azkenean suhiltzaileei deitu behar izan ziela. Gauza bat ikasi genuen esperientzia horretatik; apustua egin baino lehen, buruarekin jokatu behar dela.

4. maila C Finalista Ainhoa Ezeiza

Froga inozoa Josu dut izena eta Biologia eta Geologian titulatua izan arren, taberna batean nabil lanean.Pertsona lehiakorra eta harroa naiz. Nire bizitzan zehar arazoak izan ditut nire izateko era eta pentsaerarengatik. Beste gauza batzuen artean, nire bizitzako lana galdu nuen harroegia izateagatik. Duela lau bat hilabete gertatu zen hori. Hogeita bost urte nituen eta Biologiako karrera eta praktikak bukatu berri nituen. Karreran zehar beti nintzen ikasle onenetarikoa, irakasleak harro zeuden eta atzerrian hitzaldiren bat zegoen guztietan aukeratu ninduten bertara joateko. Baina ni bezain ona zen beste mutil bat ere bazen nire karrera bera egiten, Gorka Kortajarena. Betidanik lehiakortasun bat egon da bion artean. Egun batean, Gorka eta biok unibertsitateko nagusiarengana joateko esan zigun irakasleetako batek.Momentu hartan karrera bukatzear geunden eta argi geneukan gure notak bikainak izango zirela. Nagusiaren bulegora sartu eta zera esan zigun: - Egunon bioi. Berri on bat daukat zuentzat. Zuen errendimendua eta saiakera saritzeko National Geographic-eko euskal biologo batzuek lan interesgarri bat eskaini digute zuentzako. Bi urtez Antartikan egon zaitezkete bertako fenomeno eta gertakari guztiak aztertzeko. Esperientzia honek biologia munduan ezagunak bihurtzea dakar eta dudarik gabe onuragarria izango da zuen curriculumerako.

Gorka eta ni pozarren, barrez hasi ginen baina laster aldatu zitzaizkigun aurpegiak. - Baina itxoin. Berri txar bat ere badaukat. Zuetako bat bakarrik joan daiteke espediziora. Sentitzen dut. Saiatu egin gara baina ezinezkoa izan da biontzat lekua aurkitzea. - Eta nola aukeratuko duzue biotako nor joango den?-esan zuen Gorkak urduri. - Astean zehar zuen jarrera aztertuko dugu eta ondoren zuen laguntzarekin sariduna nor den erabakiko dugu. Denbora aurrera joan zen eta bigarren egunean Gorka niregana hurbildu zen. - Kaixo Josu. Zer, saria galtzeko prest al hago?Argi dago nik pasako ditudala bi urteak Antartikan hi etxean hagoen bitartean. - Barkatu? Nik ez dut ezer garduko! - Zerbait proposatuko diat. Geuk erabakiko diagu nor den sariaren irabazle. - Geuk? - Bai. Froga baten bidez. Bihar zazpietan â&#x20AC;&#x153;Righâ&#x20AC;? eraikinean.Ados? - Burutik hago motel! - Ze beldurra al daukak? Kakati alena! - Kakatia ni? Ikusiko duk motel, bertan egongo naiz eta froga irabaziko diat! Frogaren eguna iritsi zen eta Gorkak azaldu zizkidan nondik norakoak. Eraikinaren gainaldera igo eta bertako plataforma mugikorrean gehien irauten zuenak saria irabaziko zuen. Froga jasanezina izan zen. Plataforma bueltaka zebilen izugarrizko altueran eta bertan egotea inoiz jasan dudan sufrimendurik handienetako bat izan zen. Baina froga irabazi egin nuen. Gorkak hamar minutu besterik ez zituen jasan eta. Oso pozik jarri nintzen baina nire poza laster tristura bihurtu zen. Hurrengo egunean unibertsitateko nagusiak Antartikara joatea debekatu egin zigun bioi. Gure jarrera umemokoena izan baitzen eta gure bizitza arriskuan jarri genuen lehiakorregiak izateagatik.Egun hartan nire harrokeria eta lehiakortasuna alde batera utzi behar nituela ikasi nuen.

4. maila A

Irabazlea

Nestor Gonzalez

Lisa Parker Duela urte batzuk, Lisa Parker izeneko neska gazteak berotegi efektuaren aurkako borroka hasi zuen. Hasieran Greenpeaceko kide izatearekin konformatzen zen, baina denbora pasa ahala bere planeta zaintzeko nahia handitzen zihoan eta azkenean, egiten zituen ingurunearen aldeko lanak gutxi zirela pentsatzen hasi zen. Egun gutxiren buruan, Lisak Greenpeacetik joatea erabaki eta bere kabuz lurra zaintzeko lana egiten hasi zen. Egiten zituen lanetariko bat kartelak itsastearena zen eta pasatzen zen tokitik kartela uzten zuen honela esanez: Lurra denona da, zaindu ezazuâ&#x20AC;?. Baina horrelakoekin ezer gutxi lortzen zuenez, jende askoren arreta izango zuen zerbait egin behar zuen, jendeak pentsaera alda zezan. Denbora luzean pentsatzen aritu eta gero aurkitu egin zuen jendearen arreta erakartzeko modua. Modu hori telebista zen, horrekin munduko bazter guztietara zabalduko zuen mezua. Baina telebistaren arreta izateko zerbait berezia egin beharra zuen, oso berezia, mundu guztira irudiak iritsiko zirela ziurtatu nahi bazuen. Horregatik bere etxetik 60km-ra zegoen Kuala Lumpurrera joateko asmoa zuen, bertako Petrona dorre famatuetako baten goialdera igo eta bertatik zintzilikatu kartel handi batekin, edozein unean erortzeko arriskuarekin. 2003ko urriaren 15a zen eta haizea zebilen. Lisa goiz altxatu zen eta egitekoa burutzeko behar zuen guztia prestatzeari ekin zion. Sokak eta bestelako aparailuak sartu zituen bere motxilan (dorrearen goialdetik zin-

tzilikatu ahal izateko) eta gauza garrantzitsuena hartu zuen ere, 2x5 metrotako kartela, honela esaten zuen mezu handi batekin: â&#x20AC;&#x153;Lurra zaindu ezazuâ&#x20AC;?. Beraz, dena prestatua zuenean jateko zerbait hartu eta Kuala Lumpurrera abiatu zen trenez. 45 minuturen buruan Petrona dorreen aurrean zegoen. Lehenengo dorrean sartu eta igogailua hartu zuen azken solairuraino, 88. solairua. Inor begiratzen ez zegoela ziurtatu eta gero, bere burua lotu zuen soken bitartez zutabe sendo batean. Leiho bat ireki eta kanpora ateratzen hasi zen motxila eta guzti. Erabat kanpoan zegoenean, 450 metrotara, motxilatik kartela atera eta bere zangoetatik zintzilikatu zuen. 10 minutu eta gero barrura sartzeko gogoa izan zuen une batez, garaierari zion beldurra zela eta, baina oraindik ez zuen ezer lortu eta zerbait lortu arte bertan behar zen denbora egotea erabaki zuen. Azkenean, jendea gertatzen ari zenaz jabetu zen eta denbora kontua izan zen mundu osoko kazetariak iristea. Lisa pozik zegoen kazetari askok bere kartela ikusi zutelako, eta seguruenik telebistan agertuko zelako, beraz, lortu zuen nahi zuena eta sokatik igotzen hasi zen, baina soka urraturik zegoen eta goruntz indarra egin zueneanâ&#x20AC;Ś

Kronikak

Atal honetan ikasturtean zehar egindako hainbat bidai eta proiektuen kronikak jasotzen ditugu.

3. maila B Finalista Mikel Mindegi

Xiberua San Juanen gaude eta ordu erdi berandutu arren, hemen daude lezoarrak. Abiatu gara. Ni nere lagun Gorka Alakanoren ondoan nago eserita musika entzuten. Zoritx arrez, Gork a aguantatu behar dut abesten eta mp3ak bidaia guztirako k arga badauk a. Joseba megafonotik gauzak azaltzen saiatzen den arren, ez diogu kasurik egiten. Donibane Garazira iritsi gara eta denbora librea utzi digute. Eskubaloi kanpusean ezagututako lagunekin egoteko aukera dugu eta baita beraien ikaskideak ezagutzeko. Hauek denak neskak dira eta zoritxarrez, mutilak ez ditugu ezagutu. Neskekin egon ondoren, buelta bat eman dugu hiritik, zubia eta denda interesgarriren bat ikusiz. Geroago, berriro bildu gara eta bertako gaztelu batera joan gara bazkaltzera. Bertan bazkaldu eta pixkat jolastu ondoren, dantza pixkat egin dugu. Txingudi Ikastolako ikasle gehienak gaude dantzan, baina ez dago ezta Lezoko ikastola erdia ere. Handik, Maulera joan ginen buelta bat ematera. Bertatik, denak joan ginen maskarada ikustera. Bidean, Josebak hainbat gezur esan zituen, hauek dira batzuk:

- Latigoaren mutilak, ikusleak jotzen ditu delako tresnarekin. - Zaldiari barrabilak â&#x20AC;&#x153;moztenâ&#x20AC;? dizkiotenek, mutilei jotzen diete beraien makilarekin. - Ikuskizunaren bukaeran, Pitxu berpizteko, motosierra bat erabiltzen dute, ikusleei odola botatzeko ondoren. - Gainera esan zuen, behin, maskaradatik bi pertsona zaurituta irten zirela. -â&#x20AC;Ś Beno, bertan ikusi dugu maskarada, eta momentu batzuetan aspergarria izan arren, probestu dugu taloak erosteko. Orokorrean, polita izan da maskarada, baina nekatuta gaude eta aterpera goaz afaltzera. Iristerakoan, harrituta geratu gara logela ikusgarri horiekin. Lo egiteko tokiekin arazoak egon arren, azkenean moldatu gara eta gure ikaskide Jonek afaria prestatzen duen bitartean, gu aterpetxea ezagutzen egon gara. Afaldu ostean, dantza pixka bat egin dugu, orain ordea, denak batera. Gehienak alde egitean, hamar bat pertsona egon gara dantzatzen eta nere ondoko gelakideak gaizki egin arren, nire antzera, saiatu egin gara. Gainera Josebak erakutsi digu. Hamabiak aldera, logeletara igo gara eta ordu batean isiltasun osoa eskatu arren, guk hitz egiten jarraitu dugu. Hirurak aldera, nahiko nekatuta gaude, baina Gorka ez, eta ez digu guri lo egiten uzteko asmorik. Horri, gehitu diezaiokegu Enekoren noizbehinkako bisitak eta baita gelakide baten tonu desberdinetako zurrungak. Azkenean, Imanolen bisitarekin lasaitu da Gorka, eta lo egiten utzi digu, hiru ordu bakarrik izan arren. Goiza indartsu hasi dugu, dutxarako lasterketa batekin. Geroago, gosaltzeko mahaia jartzera jaitsi naiz ni bakarrik, nire gelatik, aurreko gauean ere ni bakarrik geratu nintzelako mahaiak garbitzen. Gosaldu eta irakasleek gure gaupasaren arriskuez hitz egin digute eta gero geletara bidali gaituzte elurretarako motxila prestatzera. Prestatu ondoren, autobusera

igo, prefosta matrikula bereziarekin: â&#x20AC;&#x153;0690 DPMâ&#x20AC;?; eta Eretara abiatu gara. Autobusean, beste bidaietan bezala, juerga ederra antolatu dugu, mendira igotzeko aldapa, oso mugitua izan arren. Gora iristean, denak autobusetatik laisterka irten eta gure plĂĄstico, lera edo dena delakoarekin gora eta behera aritu gara, Lezoko mutilak gu zirikatzen hasi arte. Momentu horretan, eski pistako instalazioetan sartu eta hamaiketakoa jan dugu. Hala ere, sei irakasleak barruan goxo-goxo ikustean, inbidia ederra eman digute. Sabela bete eta gero, irakasleekin hitz egin eta esan digute, aterpera itzultzea erabaki dutela, eguraldia dela eta. Zoritxarrez, itzulerako bidaia ez da izan joan garenekoa bezain alaia gure lagun on Mikelentzat jaitsieran tripak nahasi baitzaizkio. Gainera, Lezokoek, atzerapen bat eduki dute eta itxaron behar izan diegu, Mikel, autoz aterpera eramaten zuten bitartean. Azkenean, bertara iritsi garenean, eramandako janaria mahai gainetan jarri dute eta denek oso gustura bazkaldu dugu. Arratsaldean,Lezokoengandik banandu eta gaznategira joan gara, ea gazta nola egiten duten ikusterik bazegoen galdetzera, baina artzainak mendian zeudenez, Maulera joatea erabaki dute irakasleek. Maulen, Josebaren lagun xiberutar baten dendara joan gara, Xiberuako produktuak ikustera. Itxia zegoen, baina Josebak lagunari deitu eta denda ireki du. Bertan, mota guztietako Euskal objetuak zeuden. Nik eta nire kuadrilakoek, ikurrin txiki bat eta lepoko bat erosi ditugu, baina Josebak, baserrietan erabiltzen den gaznak hartzeko erreminta bat erosi du. Arratsalde honetan, lehenengoan baino lasaiago egon gara, gaur ez baititugu autoak jarraitu. Zazpietan abiatu gara afaltzera eta Niko Etxarten kontzertua entzutera. Bertan, esan bezala, afaldu dugu eta gero Nikori entzun diogu. Esan daiteke, ez dela kontzertu animatuegia izan, azken hiruzpalau kantak izan ezik. Emanaldia amaitzean, pertsona multzo bat geratu gara jangelan abesten eta Joseba eta Nikoren istorioak entzuten. Horren aurretik, nola ez, Nikok bere pua eman dio Pellori. Kantatu ondoren, txorakeriak egiten egon gara, lagunen artean, trainera bat egin eta ziaboga eta guzti, estropadak antolatu ditugu. Orain, pentsatzen jarrita, estropada tentelak hor nonbait, gu ginelako partaide bakarrak. Beno, behintzat Joan Puyk esan digu, ez gabiltzala gaizki. Gau hontan, ordu bata arte egon gara dantzan. 47

Gero, Lezoko lagunekin egon gara hitz egiten, orduan Joseba ikusi dugu dantzatzen. Irakasleek ohera bidali gaituztenean gu joan eta bertan zeuden lagun guztiak korridorean. Hiruetarako, lokartu naiz, baina nire ustez, Gorka gaur ere esna egon da. Zoritxarrez iritsi da azken eguna, pozik gaude ordea, gaur, Holtzarteko zubia ikustera goazelako. Iristean, Imanol behean geratu da lunbagoa dela eta. Hasieran, Pello eta biok, atzean gindoazen Edu eta Josebarekin. Errinozero zuhaitza ikusi dugu. Hau, zuhaitz normala da, baina errinozeronte itxurarekin. Momentu horretatik aurrera, Pellok eta biok azkarrago joan gara eta txinguditar guztiak atzean utzi ditugu. Zubira iristean, harrituta geratu gara zegoen altuerarekin baina joanetorria egin dugu arazorik gabe. Itzulerarako bidaian atzean jarri gara berriro lau pertsonak. Hitz egiten joan gara, ikastolaz, Josebaren txikitako anekdotez, etab. Behera iristean, Lezoko mutilek egin dute eguneko ekintza, gu bazkaririk gabe utzi baikaituzte. Bukaera txarra izan da gure agurrerako, baina beraiek aukeratu dute horrela amaitzea. Joseba, Imanol eta Eduk erabaki dute, gu gaznategia bisitatzen gauden bitartean, beraiek hiriburura joatea bazkaltzeko zerbait hartzera. Esan eta egin, gu gaznategia bisitatzen eta gaztak erosten gauden bitartean egin dute. Nahiko berandu bukatu dugu, baina bertatik abiatu gara Irunera. Bukatu da abentura, momentu hori izango zen ona â&#x20AC;&#x153;Agur Xiberuaâ&#x20AC;? kanta jartzeko, baina Josebak, joan ginenean jarri zuen.

3. maila B Irabazle Elda Etxebeste

Xiberoa 2010 Goizeko zortziretan esnatu, maleta hartu eta banoa San Juan plazarantz. Ez dauzkat gogo handirik oso goiz baita eta logureak orandik ez du alde egin. Boltsa guztiak autobusean sartu eta Xuberorantz abiatzeko Lezotarrak itxaron behar ditugu. Hasi da gure abentura! Hasieran autobusean denak erdi lo gaude, baina goiza aurrera joan ahala giroa aldatzen joan da. Hasi dira betikoak abesten eta gainontzekoaak jarraitu diegu. Hau bai hau giro aparta! Autobusean ordu pare bat eman ondoren, iritsi da lehenengo bisitalekua, Donibane Lohitzunen gaude. Autobusetik jaitsi eta lehenengo gauza Lezotarrak aztertu, batzuk atsegin ditugu, beste batzuk ez hainbesteâ&#x20AC;Śâ&#x20AC;Ś oraindik ez dakigu hurrengo egunetan gertatuko den guztia! Bertatik buelta pare bat eman ondoren, azkenik, ogidenda bat! Ezin dugu sinetsi, herri guztia mihatu ondoren azkenik aurkitu dugu. Dakidan

frantses eskasa erabiliz erosi ditugu gauza pare bat, batez ere Iratxek. A zer nolako tarta erosi duen, eta guztia berarentzat! Bagoaz herriko parkera, benetan ondo pasatzen ari gara! Bazkaltzeko ordua da eta herritik gertu dagoen baso batera goaz bazkaria hartzera. Bazkaldu ondoren, berriz ere autobusera igo, Maulen geldialditxo bat egin eta bagoaz maskarada ikustera. Oso urduri nago, Josebak esan duelako atzerritarrei maskaradako dantzariek gauzak botzatzen dizkietela….gainera ni zuriz jantzita nator! Maskarada ikusten ari ginenean, batpatean Lezotarrak autobuserantz joaten ikusi ditugu. Nora doaz? Galdetzen hasi gara gure artean. Kaso handirik egin gabe maskarada ikusten jarraitu dugu, eta azkenik bukatu da! Berriz ere bagoaz autobusera, nabari da egun osoko nekea eta gainera gutako asko haserratu egin gara Lezotarren jarrerarekin. Zer uste dute horiek? A zer errespetu falta! Aterpetxera iritsi eta logelak hartu ondoren, bagoaz afaltzera. Lezotarren ondoan nago, eta ikusten dudanez ez dute gurekin harremanetan jartzeko asmo zipitzik ere, gainera janari guztia beraientzat hartzen dute! Banatzeko ordena aipatu ere egin gabe…… Afaldu ondoren, “Muxiko” batzuk dantzatu eta bagoaz logelara. A zer nolako giroa dugun aurreko gelakoekin, ez dira gure logelatik ateratzen! Bueno egia esan…guk ez ditugu kanporatzen! Ez nuen uste hainbesteko harremana izngo genuenik ikastolako mutil hauekin.

Gaua esna pasa ondoren, eta alboko gelakoen â&#x20AC;&#x153;korroxkaâ&#x20AC;? emanaldia entzun ondoren, goiza iritsi da. Gogoz hasten dugu gure abenturako bigarren eguna! Gosaldu ondoren, elurretara goaz. Mendi puntara iritsi eta harriturik gelditu gara. A zer elurtea! â&#x20AC;Ś.eta ni arropa sinple honekin. Mendia igotzen hasi gara eta segituan nekatu ere. Ez dugunez ez lerarik, ez plastikozko poltsarik â&#x20AC;&#x153;kroketaâ&#x20AC;? forman bota gara pare bat aldiz. Ezin dugu gehiago, hotzez beterik gaude, ez ditut hankak sentitzen, a zer sentsasio desatsegina! Egia esan nik ez dut inoiz halako hotzik pasa! Bertan bazkaldu beharko genuke, baina hain beste kexatu ondoren, irakasleak aterpetxera joaten utzi gaituzte. Ez dakit zer egin ote genuke han gelditu bagina. Iritsi eta dutxa bero bat hartu ondoren, bazkaltzera jaitsi gara. Harrigarria benetan! Ezin dugu sinetsi, hor daude Lezotarrak mahaian eserita inor itxaron gabe janari guztia jaten. Orain hasi gara Lezotarrak nondik nora doazen harrapatzen, nire ustez munduko erregeak direla uste dute! Oraindik ez dugu haietako inorekin hitz egin eta nazka aurpegiz begiratzen gaituzte. Harroputz halakoak! Lezotarrekin iskanbila izan ondoren, autobusean gaznategira abiatu gara, baina itxita dago. Ze pena! Gazta gosea dut! Plana izorratu zaigunez Maulera goaz berriz ere, denda konkretu batera. Baina hau ere itxita! A zer zortea gurea! Bueno baina Joseba denda jabea ezagutzen duenez, deitxo bat egin et a segituan dago hemen Allande. Denda ez da nire estilokoa, baina oso itxura oneko gailetak erosi ditugu nik eta lagunek. Erosketen ondoren, denobora librea daukagu, hau da irteeretatik gehien gustatu zaidana.

Atzerpetxera iztuli eta….sorpresa! Gure “laguntxoak” (Lezotarrak), gure logeletan sartu dira eta gure gauzak lekuz aldatu, poltsetatik gauzak atera eta beste logela batzuetara ereman dituzte. Baina latzena oraindik etortzeagatik zegoen. Beñatek kantiplora ireki eta likido hori bat aurkitu du! Atera ezazue bakoitzak zuen ondorioak…nik neurea badaukat! Gainera Yune eta Saioaren gela hortzetako pastaz bete dute. Zer nazka! Benetan ez nuen uste hauen edukazio falta hainbesterakoa izango zenik. Guztiak baretu ondoren, afaltzera jaitsi eta Niko Etxart ikusi dugu, afaladu ondorengo emanaldia emateko prestatzen. Hasi da emanaldia! Aspergarria iruditzen ari zait, lo egiteko modukoa, baina batpatean, Niko niregana hurbildu eta niri abesten hasi zait. Zer lotsa! Gorri gorri jarri naiz, beti bezala, ze lotsa! Ezin dut sinetsi, hainbeste pertsona jangelan eta niregana etorri behar! Emanaldia bukatu ondoren, logeletara igo gara. Pijama jartzen ari ginela musika entzun dugu, pasilora ateratzerakoan ikastolakoak hor ari ziren dantzan poz-pozik! Animatu eta gu ere atera gara pasilora abestu eta dantzatzera. Hor daude Lezotarrak nazka auprpegiz begiratzen, gu “konga” dantzatzen ari garen bitartean. Berandu arte egon gara bertan gelditu gabe, ohiuka eta saltoka, eta irakasleak etortzerakoan denak zintzozintzo bakoitza gure logelara joan gara. Gaurko gaua ez da aurrekoaren antzekoa izan, segituan oheratu gara guztiak eta ordu laurdenera ez da inor esna gelditu.

Azkeneko eguneko goiza da, nabarmen da gure aurpegietan hiru egunetako nekea. Gosaria hartu, eta logelara igotzean maleta egin dugu. Baina oraindik okerrena gelditzen da; gela garbitu behar! Bueno gu ez gara oso zikinak eta erraz garbitu dugu logela. Gainera gaur mendira joan behar! Ze alferkeria nirea, baina ez dut batere gogorik. Mendia igotzen ari gara, uste dut guztiak neka-neka eginak gaudela! Noiz iritsi galdetzen etengabe. Azkenik iritsi gara Oholtzarteko zubira! Paisaia oso ederra eta harrigarria iruditzen zait, horrenbesteko altueran dagoen zubirik ez nuen aurretik inoiz ikusi. Zubia ikusi ondoren, mendia jaitsi beharra, oraingoan azkeneratikoa naiz eta lurra lokatzez beterik dagoenez, ipurdikoa hartzeko prestatzen joango naizâ&#x20AC;Ś Poliki-poliki bagoaz Leire, ni eta Alakano, baina azkenean, hirurak lurrean amaitu dugu. Momentu barregarria izan da, nahiz eta mina hartu izan! Behera iristerakoan mundu guztia bazkaltzen zegoen, gu itxaron gabe, errespetu falta ikaragarria iruditu zait. Lezotarrek guztia beraientzat hartu dute, guretzat â&#x20AC;&#x153;nozillaâ&#x20AC;? bote bai soilik utziz! Ezin dut sinetsi, azkeneko egun harte egongo al dira gu izorratzen? Benetan desengainua izan da niretzat Lezotarrekin izan dugu harremana. Ez gara agurtu ere egin! Arratsaldeko laurak dira eta gaznategira joan gara. Bertan gehienek gazta erosi dugu eta irakasleek detaile ikaragarri on bat izan dute.

Lehenago, bazkal orduan, ez dugunez ezer jan, berriz ere bazkaltzeko aukera eman digute, janari pila bat eskainiz! Ondo bazkaldu ondoren eta denak bapo-bapo eginda gelditu ondoren, autobusean montatu eta Irunerako bideari ekin diogu. Autobusean giro aparta dago denen artean. Uste dut bidai honetan Xuberoa ezagutzeaz gain zenbait jenderi buruz ez nekizkien gauza positibo pila ikusi eta ikasi ditudala. Benetan ondo pasa dut, ikastolan agurtu ere ez ditudan pertsonak sakonago ezagutu ditut, haiekin hitz egin dut, dantza egin dut eta gauza gehiago. Lezotarrekin izandako arazoak alde batera utziz bidai honetako balorazio gustiz positiboa da. Xuberora berriz joateko aukera emango bazenute inongo arazorik gabe joango nintzateke. Ez nuke ezer aldatuko, ezta Lezotarrak ere ez; badakit kontraesaka nabilela, lehenago aipatutakoa eta orain esaten ari naizena alderatuz. Baina, bai, ez nituzke Lezotarrak aldatuko, nire ustez hauen jarrerak eta gu izorratzeko asmo horrek Txingudiko ik asleen arteko elkartasuna bultzatu baitu.

4. maila A Finalista Ana L贸pez de Pariza

Beire 2009-ko abenduaren 10-ean, Txingudi Ikastolako ikasleak, Lezoko Ikastolako ikasleekin batera, Beireko herrixkara abiatu ginen. Bixeran geratuak ginen, eta ondoren Lezokoekin, herriko plazan. Ordu eta piko autobusean egon ondoren, Pitillasen gelditu ginen, bertako padurak ikusteko. Hamaiketakoa jan eta padurak ikusi ondoren, Uxuera, herrixka txiki eta polit batera iritsi, eta han bi ordu libre izan genituen. Orduan, jatetxe baten terrazako aulkiak eta mahaiak hartuz gure bazkaria atera et a han bazk aldu genuen. B azk aldu ondoren, herrixk atik buelta bat eman eta argazki mordoa atera genituen. Uxue oso polita iruditu zitzaidan. Etxe guztiak harrizkoak ziren, lore gorriekin balkoietan. Herrian barrena, harrizko aldapak, eskailera maldatsuak eta kale estuak zeuden. Arratsaldeko hirurak ziren, eta Erriberrira iritsi ginen, gaztelua

ikusteko. Han bostak arte egon eta gero, Beireko aterpetxera abiatu ginen. Ondoren, Beireko aterpetxera iritsi eta maletak utzi ondoren, bakoitzari gure logela zein zen esan ziguten. Logelak prestatu genituen, eta afaldu ondoren, kaperan denak elkartu eta jota saioa izan genuen. Gizon bat etorri zitzaigun joten historia kontatzera, eta hango inguruetako historia berezitasunak kontatzera.Ondoren plazan, euskal dantzak dantzatu genituen eta bukatzerakoan, logeletara joan ginen. Hurrengo goizean, ardotegi bat ikustera joan ginen. Han ardoaren prozesu guztia azaldu ziguten et a buk atzerakoan, Erriberrin pasa genuen goiza. Han, jateko zerbait erosi ondoren, buelta bat eman genuen. Bazkal orduan, Beireko aterpetxera bueltatu ginen, eta han bazkaldu ondoren, autobusa hartu, eta Artaxoara joan ginen. Hau, lainoz beteta zegoen. Herritik buelta bat eman ondoren, autobusera bueltatu, eta Irunera abiatu ginen.

4. maila C

Irabazle

Miren Gil

Beireko kronika Abenduak 9 Hainbat ostegunetan aretoan abestiak ikasten aritu ondoren, Beirera joateko eguna iritsi da. Erribera, Baldorba eta Nafarroa aipatu ditugu gure abestietan, eta orain abestiek diotena egiaztatzeko garaia iritsi da. Bihar Lezokoekin batera bagoaz. Hotz handia egingo duenez, irakasleek arropa nahikoa eramateko esan digute, beraz, eskularruak, bufanda eta beroki lodia ez daitezela falta. Hortzetako pasta, orrazia, zakua eta beste hainbat gauza motxilan sartuz, ohera noa biharko egunaren zain. Abenduak 10 Goizeko 8:30ak aldera autobusa hartu dugu. Jende dexente falta denez zertxobait beranduago hasi dugu bidaia. Bidea nahiko luzea egin zaigu eta astuna izan ez dadin bidea abesten pasatu dugu, nahiz eta jende askok lo egiteko aprobetxatu izan. Beirera iristear gaude eta Joseba, Imanol eta Edu irakasleek eskualde honi buruzko dokumental moduko bat jarri digute. â&#x20AC;&#x153;Beirek Untzeko Donamartirirekin egiten du muga iparraldean, Uxue et a Pitillasekin ekialdean, Erriberrirekin mendebaldean, eta Pitillasekin hegoaldeanâ&#x20AC;?. Egia es an hori izan da gogoratzen dudan datu bakarra, beste guztiaren azalpenean lokartu bainaiz.

Pitillasera iritsi gara. Urmael zoragarri baten ondoan argazkiak atera ondoren, talde txikietan hegaztien erretserba naturala ikusi dugu, non Europatik barrena hegoalderantz datozen espezie desberdineko ehundaka hegaztik babes hartzen duten neguan zehar. Hamaiketakoa bertan egin dugu eta berriro ere autobusa hartu dugu, oraingoan Uxue herria bisitatzeko. Herrira sartu ahala, hesitutako gaztelu bat ikusi dugu. Autobusak Pirinio elurtuak ikusten diren pasaia batean utzi gaitu eta ikasleak alde batetik eta irakasleak bestetik, bazkaltzera joan gara. Denbora luzez lagunekin hitz egin ondoren, herri honetan oso ezagunak diren garrapiĂąatuak erostera joan gara. Berriro ere autobusa hartu eta Beireko aterpean maletak utzi ditugu. Norberak bere logela aukeratu ondoren, zakuak ohe gainean utzi eta Erriberrira joan gara. Han gaztelua ikusten hiru ordu pasatu ditugu. Gazteluak dorre asko ditu eta hori aprobetxatuz dorre batetik bestera argazkiak atera ditugu. Hasieran eguzkia zegoen, baina denbora pasa ahala hozten joan gara eta autobusaren zain pasatu dugu denbora dexente. Zain geunden bitartean â&#x20AC;&#x153;berotzekoâ&#x20AC;? edozer gauza egiten saiatu gara: dantzatu, salto eginâ&#x20AC;Ś. Egia esan, ez gara autobusaren zain egon, autobusak herrian utzi gaituenetik leku berean gelditu da, maisuak eta txoferra itxaroten egon gara. Beraiek iritsi bezain pronto, autobusean korrika sartu eta berriro ere aterpera joan gara. Aterpean gelak antolatu eta afaltzera joan gara. Denbora librearen ondoren, hitzaldi bat izan dugu. Joxe Mari Esparzak Nafarroaren historioa kontatu digu eta hainbat mendeetan eman diren aldaketak ere. Hitzaldiari bukaera emateko, kitarrarekin batera honako abesti hauek kantatu ditugu:

ikastolan ikasitako Erribera, Baldorba eta Arbasoen hark aitza, bait a Lau teilatu, Euskal Herrian euskaraz eta Ilargia ere. Ohera animaturik joateko aurreko urtean Zuberoarako ikasitako mutxikoak, fandango eta arin-arinak dantzatu ditugu, Imanolen xirularen laguntzaz. Hori egin ondoren, norberak daki egin zuena. Hitz egin, ondo pasa, lo egiten saiatu, lo, irakasleren bat ohetik altxarazi, pasiluetan barrena dantzatu eta beste hainbeste gauza. Abenduak 11 Maisuak logeletara nahiko goiz etorri dira gu esnatzera. Ikasleen artean nabari da nork egin duen lo eta nor ez den ezt a ohean ere s artu egin. Gosaldu ondoren maletan sartu dugu dena, eta logelak hasieran aurkitu bezala utzi ditugu. Egun hau ez da atzokoa bezain bizia izan, jende gehiena sekulako logurak harturik bait a. Erriberako ardandegirako bidean inork ez du autobusean hitzik ere egin. Ardoari buruzko azalpe labur baten ondoren bideo bat jarri digute. Bertan ardoa nola egiten zuten, ardoa egi-

teko eran egon diren aldaketak etab. azaldu dizkigute. Beranduxeago ardoaren botilatze prozesua ikusi dugu, baita etiketak jartzearena ere. Azkenik, ardoa gordetzen duten burnizko ontzi handiak ikusi ditugu eta Lezokoekin batera argazki bat atera dugu Eguna bukatzeko Artaxoako zerkora joan gara, baina behelainoa dagoenez, ezin izan dugu ezer gutxi ikusi. Lezokoak euren aldetik eta Irundarrak bestetik, bakoitza bere herrira abiatu gara. Bidean, Ken Zazpiren kontzertu osoa jarri digute, nahiz eta persona bakarrak ikusi, gainerako guztiak lo baitaude. Nire ustez guztiok errepikatzeko gogoarekin gelditu gara, baina beharbada, bero handiagoa egiten duenean.

Bertso-paperak 3. ebaluaketa

Bi gai emanda, ziklo bakoitzerako bana, zortziko txikian bi bertso ekoiztu. 1. ziklorako gaia: Telebistako programetan zer aldatuko zenuke, aldatzekotan? 2. ziklorako gaia: Marken menpe bizi al gara?

1. maila B Finalista Estitxu Ormaetxea

Telebista kateek dituzte berriak eta ez dira izaten dibertigarriak batzuk izaten dira oso_aspergarriak beste hainbat, ordea interesgarriak. Kate batzutan dago kotileo asko eta beste askotan iragarki franko gogoa ematen du guztiz itzaltzeko baina hala_ere beti ikusi beharko

1. maila E Irabazlea Telmo Gartzia

Besaulkian aurrean daukagu jarrita ta ez gera aspertzen ez hau ikusita konkurtso txoro eta mordo bat kritika bihotz programa eta baita politika. Denbora galdu ordez telebista ikusten egon behar(ko) genuke gehio disfrutatzen lagunekin atera ta hondartzan bainatzen neri plan hoberikan ez zait bururatzen.

2. maila E Josu Go単i

Ama Teleberria amona Goenkale anaia eta aita itsu futbolzale eroso eserita dena bere alde kirola ikusteko aukera debalde. Telebistan euskaraz dabil periodista gure etxean behintzat hori dago bistan bultzatu behar ditugu euskaldun artistak gora eta gora beti Euskal Telebista!

Finalista

2. maila B Irabazle Itsaso Rodriguez

Gaur_etxera iritsi naiz oso nekatuta telebista piztu dut koka-kola_hartuta kanalez aldatu_ta ezer ez dago_ta hori bai izan dala denbora galtzea! Programak oso txarrak gehienak tontuak bestetaz hitz egiten kontatzen porruak ez dituzte_jasaten ez gazte_ez helduak telebista aldatu ta_hartu liburuak.

3. maila D Finalista Elda Etxebeste

Ez zait bururatzen, ez â&#x20AC;&#x153;Zaraâ&#x20AC;?n erostia, gaur egun hobe omen da zerbait garestia ez du garrantzirikan bada itxusia latza dela badakit baina hori da egia IĂąakik badarama RipCurl ta Billabon beste aldera be( i)ratu ta hortxe dago Ion merkadiloko arropaz baina itxura on markak ez du axola izan zaitez zorion.

3. maila A

Irabazlea

Pello Zubizarreta

Gure gizarte hontan markak dira dena askoren helburua arropa onena! baina honen atzean aurkitzen dutena inoiz kontatu ez den egia lohiena. Tailandian badaude haurrak fabriketan aldiz, Europan batzuk diru kontaketan argi ikusten dut nik mundua kolokan lagundu haur horiei maitasuna eman!

4. maila C finalista Pablo Villegas

Gure arrropentzako markak daude mila baina merke lortzeko arazoak pila â&#x20AC;&#x153;Top Arrosâ&#x20AC;? batengatik kriston iskanbila merkea nahi badezu hobe urtarrila. Orain gazte gehienek markeri begira etiketa eskuan jira eta bira baina beste multzoan sinpleagok dira eta bi eurongatik txapel eta xira.

4. maila C Irabazlea Unai Etxegaray

Arropen markak dira modaren borroka gaur egungo gazteek dute kriston kezka nondik dirua lortu erosteko marka amaren poltsikotik izango apika. Behartsu ta gosetez beterik Afrika horrelako bizitza hori bai da kaka behintzat ez dira bizi presa ta korrika behartsuei lagundu ta ez egin hanka!

Ingelesezko lanak

2. maila A Irene Gastesi

Theunknown and terrible I arrived on an unknown planet to achieve a mission (discover the species that live on that planet). The landing was very hard because I didn’t know how to land the rocket very well. The planet was very beautiful and it had a lot of flowers of different colours. The atmosphere was like that of the Earth, but the planet was smaller than the Earth. When I got out of the rocket I put on my helmet. Walking, I found a town. I thought that the town was uninhabited. I was compelled by curiosity and I opened the door of the first cabin of the town. Inside the cabin there was nobody, but there was another door and this door was open. I thought that in that room there was somebody and I went in. That room was like the other room except everything was broken and there was nobody. I investigated the entire cabin and in one room I saw something that was moving. I followed its shadow. Suddenly, the creature turned and it saw me. I didn’t know what to do and I was paralyzed because I was so frightened. The creature was a very big monster, a terrible monster and it wanted to eat me. I wanted to run but my body didn´t respond. I started running away, but the monster followed me. While I was running from the monster, I saw a metal rod and I grabbed it. At first, I didn´t dare hit it, but then I thought that if you don’t hit it, it will eat you. Finally, without thinking twice, I grabbed the metal rod with all my strength and I hit the terrible monster. The first time nothing happened, but I kept hitting it and I managed to defeat the terrible monster. Then, I went running to my rocket and I left that planet immediately. I promised myself that never again would I return to that terrible planet. 73

2. maila B Ane Zufiaurre

The Paper Once upon a time, in a little town lived a girl called Alexa. She was going to go to London soon because she was going to participate in an exchange. One day before going to London, she swam one last time at the beach. While she was swimming, she noticed something strange on her leg, something hard like a glass. She dived to touch the hard thing and hold it in her hands. When she came to the surface, she saw that it was a bottle. She was about to pull it up, but Alexa saw that there was something inside it; it was a paper. Alexa tried to open the bottle but she could not. Then she began to swim to shore. Alexa went running to her towel and with all the curiosity in the world, she tried to open the bottle again. This time she succeeded. Quickly she took out the paper and she read what it said, but it was written in another language that she didn´t understand. What was written was this: ΥυτεδΣτατεο. Seeing this, she got dressed, saved the paper and the bottle and placed it in her left pocket. Then, she went home, saying goodbye to the beach for fifteen days. The next day, Alexa woke up with a smile on her face, knowing that in three hours she would be on the plane flying to London. She ate breakfast, grabbed her suitcase and when she was about to get in the car, she remembered to take the bottle with the paper in order to decipher what it said. Alexa said goodbye to her family and went to the airport.

When Alexa opened her eyes, she saw Big Ben below the plane. She was very happy. Then, Alexa get off the plane, grabbed her suitcase and went to the station. Alexa started searching for her new family and she found them. After a walk around London, they finally reached home. She moved in to her new room. It was beautiful. She was very happy. After a moment, she started to unpack. Immediately, she heard something fall. She looked down and she saw that it was the paper that she found on the beach. She opened the paper. But before opening it, she saw that there was an address on one side of the paper. She hadn’t seen it before. It read: 16, 6. Candem Street.``When we were around London, I saw this name near the house. I think that it’s over here´´ she thought. She went to find the family's older sister, Sara, and asked her to accompany her. ”Please Sara, its very important” Alexa left the house with the older sister and she told her everything that had happened. When they reached the building, they rung the bell. Sara heard noise and many voices. They went to the sixth flat and they saw that one of the five doors was open. Alexa opened the door and she and Sara saw many many different people. They were celebrating something. They were celebrating a party and everyone had a paper like the one she had found in her bottle. She wanted to know what was written on it and she asked a boy and he said: “ Hello, my name is Kadim. Who are you? Welcome to England. ΥυιοτεδΣτατεο: SAVE THE WORLD´´ Alexa was invited to the party. She felt perfect.

2. maila B Aritz Landart

The Strange City Once upon a time, there was a little city called Spec. The people who lived there were really strange. For example, there was a boy named Jeff who only had four fingers on each hand. His mother had three eyes and the baker had three legs. But it wasn't only the population; their god had three heads and six eyes in each head. It's hard to believe but Jeff was the most normal person in Spec. One of the strangest things in Spec was that there were a lot of tourists, yet most of the tourists disappeared during their trip but no one knew how or why. One day, Jeff made friends with a young tourist called Jaihn. Like other tourists, Jaihn’s parents had also disappeared, so Jeff and Jaihn started to investigate. In a few days they discovered some paw prints. They followed them, and they reached a huge and quiet cave. They went in, and in a couple of seconds, Jaihn noticed the horrible smell in the cave. - “What is this?”-He asked-“It's worse than my father's socks!” - “Yeah! There's something strange here”-Jeff started thinking. They continued their expedition, and in five minutes Jeff started to get really nervous. - “It ain't possible!”-he shouted. - “What's wrong?”-Jaihn asked nervously. - “I've just remembered a legend about the monster of Spec.” 76

- “A monster?”- he screamed - “Yeah. I'm gonna tell you the legend:” “In a cave near Spec lives a horrible monster, but the monster was created from a mutation of an inhabitant of Spec. He started eating people and he became a monster. Since then, all the people here have a mutation.” - “GRRRRRRR!!!” - “Aaaaaaaaaaaah!”-shouted Jeff- “Jaihn, please tell me that you're hungry.” - “I'd like to, but it wouldn't be true.” - “WHO ARE YOU”- asked someone. - “We are Jeff and Jaihn”- answered Jaihn. - “YO U D O N´T K N OW WH O I AM, D O YOU?” - “Yes we do.” - “SO, WHAT ARE YOU DOING HERE?” - “We wanna give you some food that isn't a person” - “WHAT?” -shouted the monster. - “Yes, animals for example” -said Jeff-. Eat this, it’s chicken.

The monster ate the chicken and smiled. - “THIS IS BETTER THAN HUMANS” -he said - “So, you ain´t gonna eat more humans?” -asked Jaihn- “And my parents, where are they?” - “YOUR PARENTS? THEY ESCAPED FROM THE CAVE AND WENT TO Spec.” And since then Jaihn and his family have gone every summer to Spec.

The End

Exchange chronicles (Ingelesa mintegia)

4. mailako Communication process ikasleak

Exchange in leeuwarden Friday, 5th March We got up at half past six, more or less. We had breakfast, we took our suitcases and we went to Hondarribia´s airport. At half past seven we met there. Everyone was so excited! We were so nervous and happy at the same time. Our parents were nervous too, because we were going to Holland without them to spend a week with a family we didn’t know. We checked-in our luggage, and after taking a photo of everyone, we said good bye to our family, and we went aboard. At nine o’clock, we were sitting on the plane. We were even more nervous than before. Everyone was talking too loudly and the passengers were looking at us curiously. When the plane landed off, we looked out of the window. The weather was nice and there weren’t any clouds at the sky, so we could see Irun, Hondarribi, the beaches, Donosti, the coast and the sea. At quarter to ten, we arrived at Madrid, and five minutes later, the plane touched down. We got out of the plane and we stayed at the airport until half past one. We were supposed to take the plane at half past twelve, but the flight left late because of technical problems. So, we got to the plane and we landed off. It was cloudy there, so we didn’t see very much. We arrived at the airport of Amsterdam at quarter past four. We took our suitcases and we went to catch the bus to go to Leeuwarden.

When we were at the bus, people were really thrilled. We were singing and speaking loudly. The bus driver told us the history about the Frisians, and taught us some Frisian words. He told us that we were near Comenius school, so we began to feel so nervous. We arrived at the school around eight oâ&#x20AC;&#x2122;clock. Everyone was there waiting for us. We got out of the bus, and we took our luggage. We went inside the school and we had some food they had prepared for us. Everything tasted very nice, perhaps because we were hungry and tired. We met each other, we introduced ourselves, and after they showed us their school, we said good bye to our Basque partners, and we went to our new home with our new family!

Saturday, 6th March This day was the first day of our staying there, in Leeuwarden. It was the day to stay with the families or friends. It was difficult to express ourselves practicing English, because it was the first time that we did that in our lives, but with the time, we were used to it. Some Basque students people went to visit different places in Friesland, others stayed at home with the families, and others met other people of the exchange over the city. In my case, I stayed with people from the exchange. We met at a friendâ&#x20AC;&#x2122;s house at 11.30. There we had something for lunch, we took the bike, and we rode to the ice-skating ring in Leeuwarden, with more than 30 minutes by bike. When we arrived, we went inside the palace, we take our skates and helmets and we started skating. Some of them had a very good technique and they could skate well, but other ones couldnâ&#x20AC;&#x2122;t, so they fell down more than one time. But it was very funny. When we finished, we went to the ice-skating ring restaurant palace and we had something hot, because it was very cold outside. When we finished, we went all together home, by bike of course. We arrived home at 6 and we had dinner at that time. We stayed at home speaking with the family and knowing them better. We were at home, playing games and using the computer to speak with the home family.

At 8 we met again at a friend’s house, because that friend organized a party at home. At the beginning we felt a bit alone because we didn’t know the people very well but when the people started to arrive we started to be friendly. We met new people and people from the exchange, and we had a very good night knowing each other. They showed us how to play Dutch cards games and we played them. Not all the people went to the party, because other ones went home to sleep, other ones went to another house to watch a film, and others went to have dinner to a restaurant with families.

Sunday, 7th March It was a free day with the family. Each one practiced different activities. Some of us stayed at home with the families, others visited different places of Friesland or went out with more people of the exchange and they did activities like icesk ating, swimming, riding their bicycles, etc. We didn’t know each other too much, and for people who stayed at home or went out with their families it was quite boring. But the next day was Monday, we would see people from our country and we hoped to enjoy more. People who went out with more people in the project enjoyed more that day, because it is more interesting to do any type of activities with people you know, than staying at home with a partner you don’t know very well. But we have to say that most of the people who stayed at home with families lived far away from Leeuwarden. That’s why they didn’t meet the others. We practiced a lot of English. We spoke it everyday because it was the only language that we had to communicate with each other.

Monday, 8th March On Monday, we arrived at school at nine o’clock. Most of the students came by bicycle and some others came by car. When we were all together we went inside the school to a big classroom. There Jelte, the teacher from The Netherlands, talked about their country and our different experiences at the weekend. Then some students of The Netherlands explained something about their country, culture, traditions and their typical food. After the explanation they gave us a typical cake to taste. After that, we went to a computers room to do a wiki, a webpage where we compared The Basque Country with Friesland. The teachers divided us in different groups and each group had a different topic. The topics of the groups were language, history, music….. We didn’t have enough time, because it was lunch time, so we went to the canteen and there we had for lunch with the food that everybody brought from their partners’ houses. When we finished, we returned to the computers room and we followed with the wiki. Next, some students talked about their topic in front of the exchange people. Later, the Dutch students had some lessons so, we went to a cooking class and there we made two groups. The first group made some cookies and the other group started to think about ideas to do a comic. When the groups finished we changed and the first group worked on the idea for their comics and the other group made cookies. Then, the school finished and some people went to their homes, others went shopping, others stayed with their partners’ friends, others went to their partner’s families…

Tuesday, 9th March In the morning, we went walking to the nature museum of Leeuwarden and there we saw dissected animals, and learned something about the natural history of Leeuwarden. We collected stamps all over the city, simulating a famous skating race they celebrate when all the canals are frozen. We visited interesting places like historical buildings, old shops, culture centres, typical souvenirs shops… We went for lunch to Mc Donald’s and then we met at the sculpture of the Big Horse.

In the afternoon, we visited the Frisian Government. There, the delegate of culture explained us what we had been doing around the city and how import ant our project was. Dutch students carried us by bike to the school and there we took our bicycles. Then, some of us went to eat an ice-cream and others went directly home to have dinner. Collecting stamps was boring because we walked all the time and we were tired, and it was also so cold. But at the same time we liked it because we visited the city and we were all together.

Wednesday, 10th March. (Amsterdam) We met at 7:30 am at school and we took a bus to Amsterdam. It was 2 hours trip and Basque and Dutch people went all together in the same bus. In the bus trip, we were singing typical songs from each culture. At 9:30 we arrived at the train station of Amsterdam and we walked all together until we took a boat. We went through Amsterdamâ&#x20AC;&#x2122;s canals and we saw the typical houses and streets of the city. The visit of Amsterdam through the canals was great. When we finished the visit by boat, we walked to the square of Madame Tusseau. We visited that fabulous museum, and we had fun there. After waiting for some minutes at the queue, we went inside and we were so excited! A massive was waiting for us to explain the aim of the museum, and then we started the fantastic visit. We enjoyed a lot all together with all the famous people that were in the museum. We were rushing from one side to the other to take photos with our idols. It was a fantastic experience.

The massive

Bob Marley

Michael Jackson

Mona Lisa

After visiting the museum, we had free time to do all the shopping for our families. We managed to communicate speaking in English to know what place we had to go. Some people visited the Red District Light and they said that it was very shocking. At 4 o’clock we went all together to the bus and we all sang different songs again, during the entire trip, in Dutch and Basque. When we arrived at Leeuwarden, we took the bicycles we let in the morning in the school parking and we went home to have dinner. After dinner and having a shower, we all met at Sigrid´s house to celebrate Ainhoa Eceiza´s birthday. Some people went there by bicycle and others by their parents’ car. There we had something to drink and a cake to eat. We sang to Ainhoa happy birthday in all the languages we knew, Basque and Spanish, Dutch and English too. We all were speaking and dancing with some music. At 11 o ´clock we all went home because next day we had to get up early to go to school.

Thursday, 11th March It was the sports day, so in the morning, we went to school like everyday at 08.00 am. We were divided in two groups. Each one in the first group painted his or her partner. First we divided parts of the face: eyes and ears, nose and mouth. We drew a logotype and then we started painting with colours. It was very funny and finally our teachers, Ana and Esther, took photos to all the partners’ couples, each one with her or his painting. The other group went to the gym to do sports and games. First we played some games for warming up. Then, the Dutch prepared a game which we had to play all together like a team. The Dutch physical education teacher explained us the aim of the game: It consisted on carrying some sport material to the other side of the gym, through a kind of circuit, without touching the ground. If you touched it, you had to start again. We made two mixed teams and we started playing. It was difficult but funny and we laughed a lot. After two hours, we changed activities. Then, the Dutch students had normal lessons so we finished doing the comic. At 3.00 pm we went home and had free time until 8.00 pm. At that time, we had a party in the school, “Mysterious Blue”, and everyone went to the party wearing blue clothes. It was very nice and we were singing and dancing until 11.00 pm, when the party finished. Then we went home to sleep because the next day we were leaving.

Friday, 12th March Before going to the school our Dutch families brought us some presents like typical Holland food or letters and we thanked them for all what they had done for us and also for hosting in their homes. We met at the school at 07.45 am and the bus was waiting for us. We took the

last photo and we said goodbye to everyone. We took the bus to come back to Irun. It was very sad because most of us were crying. We arrived at Amsterdam and we took the plane to Madrid. There we had to run because we could lose the plane to Hondarribia. Our parents were waiting for us in Hondarribia and they gave Esther and Ana some flowers to thank them for the work that they had done, for helping us when we needed it and also for how much English we had learned. When we were in the plane we remembered the experience we had lived. When we arrived in Hondarribia we were very happy and proud of the chance of travelling all together to Holland.

The last photo all together:

EXCHANGE IN IRUN Monday, 26th April We were excited at school waiting for their arrival after a busy week preparing all the things to make them have an unforgettable experience. They arrived before expected so they went by themselves to the beach. We arrived at 10:30 to take them to San Juan square in Irun. After giving big hugs, each Dutch went with his/her family home. We rested and had lunch before going with them to the school. There we showed them our school and listened to the first presentation of the week: history, geography and language of the Basque Country. Every group in the workshop had prepared a different topic about our culture during all the

year, and we had to present it to the Dutch students with the help of the appropriate devices, power point, activities, etc. Afterwards, some students of the exchange performed a kind of musical show for them. At about 5 oâ&#x20AC;&#x2122;clock we all went to show them Irun and we visited the music conservatory, Ensanche square, Oiasso Roman museum and Junkal church. All of us were very excited and wanted to do more things but as they were very tired of the long trip, we decided to go back home.

Each one chatted with each partner and had dinner with their respective family.

Tuesday, 27th April We started the day at a quarter past eight listening to a really nice presentation of our classmates from the group of folklore. They were wearing typical Basque suits and they also explained traditional instruments and dances of all the provinces of the Basque Country. Then, they showed us how to dance an Aurresku. When the presentation finished, we took the bus for going to Baiona. There, we visited the Basque museum in the Baguret etxea, near the river of the city. We saw 2000 objects of the Basque culture in 20 different rooms. We also learnt new things about our culture with Dutch people. We had lunch there in front of the church, all together and we ate the food our family prepared for us. At three oâ&#x20AC;&#x2122;clock we took the bus to go to Biarritz, where we enjoyed the spectacular views of the beach. There we also took many photos and we had fun. All the Dutch got very excited with the fantastic views. 89

The bus trip finished at the beach of Hendaye. There we took a rest and some people had a bath in the sea to refresh themselves because it was really hot. The weather was amazing and at the beach we had a great time, playing cards, volleyball and this kind of things. When we decided to go home, we went walking to the port and there we took a boat to go to Hondarribia. Before going home we decided what we were going to do at night. We chose the plan of going to Laura´s house to have a pizza. Then we stayed at the neighbourhood playing games and unfortunately one of the Dutch felt down and broke his arm. He had to go to hospital and everybody decided to go home.

Wednesday, 28th April This day was the sports day. In their presentation, the sports group spoke about traditional Basque sports, like eskupilota, traditional rural games like soka-tira, toka…and also about nowadays sports. After that, we practiced the typical sports with all of them. It was very funny because they didn’t know those games. We left the school at half past ten and we went to Hondarribia. There, in the Arsenal, we saw a film about the history of Hondarribia. After that, our teachers prepared us a game like a touristic rally. It consisted on completing a questionnaire as fast as we could. We had to answer questions like names of statues, houses and squares. It was so funny and exhausting. The winners got some presents like chips, sweets and some other food. Then we had lunch in the “parador” enjoying the fantastic views. The afternoon plan was to stay at the beach playing American football and enjoying the weather. Our American teacher, Josh, taught us how to play the game and it was so nice! … although some of the Dutch students

were very tall, strong and frightening. We enjoyed at the beach until seven o’clock and then we went home.

Thursday, 29th April: In the morning, first we went to school and we all met there. As every morning, we had a presentation about our country.The presentation was about feasts in the Basque Country, and it was nice and funny, -we think all Dutch students enjoyed it-. When we left the school, we went walking to the railway station. We went to Donostia/San Sebastian by train, and we stopped at Gros. Then, we went walking to the Kursaal, and we took a picture of all the group.We saw the most interesting building in Donostia situated at the beach of “La Zurriola”, the surfers’ paradise. After that, we went to the port and enjoyed the views. In the port, we sat for some minutes, and then some students got on the carrousel. We could see the island at the bay and the spectacular view of La Concha beach. There we took some more pictures and then we had free time. We divided in mixed groups, and had lunch at different places.. We also went shopping, and walking through the heart of Donostia. We met the teachers and the rest of the group at 14:30 in “La Perla”. We followed the walk, till we arrived at “The comb of the wind” (Peine de los vientos). We gazed at the wind of the sea, the beauty of the marine world, and the sun that was shinning with all its strength. We spent some time there looking at the waves and the strong beautiful rocks. We took different pictures in groups, alone, and also a picture of the whole group. Dutch students liked the sculpture, and they felt like coming back to the Basque Country some day.

We left the sculpture behind us, and we started a new activity. We caught the funicular and we went to Igeldo mountain. We enjoyed the view of San Sebastian bay. For one moment, the Dutch students felt like real Basque people. They felt free and relaxed, confortable, and happy. They really liked the city of San Sebastian, and all the activities we did. At almost 17:00, we caught the funicular again, and we had free time to go shopping or to go for a walk. We divided in some small groups during the whole afternoon, and we went shopping. At 20:00 we had dinner in San Sebastian, and we took the train to go back home. The Dutch teachers also came with us in the train, and in the end of the day, all of them were so happy, because they had had a great experience in the capital city of Gipuzkoa.

Friday, 30th April: On Friday, we started the day going to a gastronomic club. The gastronomy group did their presentation and after that they cooked “ txistorra” and an omelette. All of us brought some food to have lunch. Then we went to the Town Hall and met some important local authorities. There, they gave us some presents: a notebook, a pen, a radio and a bag. In the notebooks, we wrote some dedications. After that, we showed them the local market and then we went to the club to have lunch. We were divided in groups, each one with each partner. The atmosphere was really good and at the end the owners of the society gave the Dutch teachers a ‘makila’ as a present, which is very typical here. We ate typical food like Spanish omelette, Russian salad and “txistorra”. They enjoyed it a lot because it was the first time they tried it. In the afternoon we had free time and everybody did what they wanted. Most of them went shopping but some of them went to the square to relax. At night, we went to a cider house to have dinner. We ate cod omelette and big beef steaks and for desert, we had typical Basque cake and cheese. When we finished dinner, the owner of the society played the accor-

dion and we danced and s ang typical songs with a book of Basque typical song lyrics. We sang and danced until midnight. When we finished dancing and singing, we gave our teachers some flowers and earrings to thank them for everything. After that everyone went home with their families.

Saturday, 1st May: This day, each Dutch was with his or her Basque family. In the morning, as it was raining, we stayed at home. We wanted to go out but it was impossible because of the weather. But some families met for going to have lunch in a restaurant called “la cantina”, situated in Guadalupe Mountain, and some others went to Lesaka. After lunch, everybody met in the main square of Irun because the weather was getting better. We stayed for a while in that square and then, we went to a nearby river, which is next to a football stadium called “Stadium Gal”. People wanted to go to watch the training of Real Union football team so we went to the stadium. Afterwards, at eight o’clock, we met in the square again for having dinner in the Burger King. We arranged to go to Hondarribia’s beach for having a farewell party. Near the party there was a music concert, that’s why we decided to go to the beach. People went home around one or two o’clock. The party was very nice because we were with all the people from Holland and we all enjoyed a lot.

Sunday, 2nd May: In the morning, Dutch people packed their suitcases and we gave them everything they needed for the long trip. All of us met in the main square at one o’clock, because we wanted to be the last hour all together for saying goodbye to each other. This farewell was very emotional. Most of us were crying because we thought that we would never see again, but some

Basque people have already decided to go to Holland this summer, to their respective Dutch partners’ houses. The bus arrived at two o’clock, but they didn’t leave until half past two because the farewell took a long time and Dutch people didn’t want to leave. Finally, when the bus left the bus station it was such a weird situation because we had already got used to be with them and they weren’t with us any more. Everything was finished!!!

Diarios Gaztelera mintegia

3. maila D Goizane Orozco

Hola, me llamo Goizane Orozco. Tengo 14 años, casi 15, los cumplo el 16 de julio. Vivo en Irún cerca del centro. Dicen que soy divertida y estoy loca, bueno aunque esto aquí no importa. En clase de lengua castellana el profesor nos ha dicho que en semana santa escribamos un pequeño diario donde expliquemos lo que queramos, yo como no sé qué tema hacer ni cómo explicar esto, he pensado hacerlo de esta forma. Esto van a ser pequeños resúmenes de hechos que me suceden con él. Sí, el chico que me gusta. Os voy a ir contando cómo va trascurriendo nuestra relación en nada más ni nada menos que 7 días.

Día 1 de abril de 2010. Hoy le he visto. Él es un chico moreno, no muy alto y con una sonrisa de oreja a oreja. Cuando le he visto he vuelto a sentir ese pequeño cosquilleo que siempre sentía. Me gustaría volver a estar en sus brazos como hace 6 meses. Me gustaría volver a besar sus labios una y otra vez hasta desgastarlos. En el día de hoy recuerda cada segundo que pasé a su lado. Recuerdo el pequeño mes que estuve con él. Me gustaría abrazarle una y otra vez y no soltarle nunca. Me gustaría tocar sus ásperas manos. Sus orejas que tanto me gustaban. Todos los días sueño con que en algún futuro cercano volvamos a estar juntos. Me arrepiento del día en que le dije, quiero dejarlo contigo. Sí, me arrepiento de ello. Sé que no hay vuelta atrás y que nada puedo cambiar, pero también, me gustaría tener una máquina en el tiempo para poder borrar algunas cosas que no me gustaron. 97

Día 2 de abril de 2010. Cada día que pasa me acuerdo más de él. Me entristezco cuando pienso que no le puedo volver a tener entre mis brazos. Él me repite día a día que eso es mentira, que en un futuro volveremos, que todo volverá a ser como antes, que ese quince de septiembre se volverá a repetir. Pero yo pienso que todo es mentira, que lo único que quiere es que le deje en paz, que no piense más en él y que tenga la mente tranquila pensando en que en un futuro volveremos. Quiere que yo esté bien para que el también lo pueda estar porque me dice que si yo estoy mal él también lo está porque no puede estar bien pensando que alguien lo está pasando mal por él.

Día 3 de abril de 2010. Hoy es sábado, supongo que como todos los sábados a la noche saldremos, cantaremos y bailaremos hasta el amanecer. Llegan las doce de la noche, es la hora de salir, estamos listas, salimos y, cómo no, ahí está él, con sus amigos, delante de ellos haciéndose el guay, como que no le importo nada. Yo estoy al otro lado de la discoteca con mis amigas, una buena música, pasándomelo en grande y , por supuesto, con mi vaso de Baileys en la mano. Poco a poco veo como se acerca. Veo cómo sus manos ásperas rozan la tela de mi vestido, sus pequeños labios rozan mis labios, me da un beso, seguido de un pequeño abrazo lleno de ternura, pasión y lo más importante, de amor. Me susurra al oído, que me quiere, que sin mí no puede estar, que no hace nada más que pensar en mí, que soy lo más importante de su vida, que no me quiere soltar por miedo a volver a perderme. Yo lentamente voy acercando mis labios a su oído, le susurro que yo a él también le quiero, que quiero estar hasta el final de todo con él, que es el amor de mi vida, y que prometo no soltarle nunca. Se acaba la noche, es hora de regresar a casa.

Día 4 de abril de 2010. Supongo que como todos los domingos una persona que sale de fiesta un día anterior esta con resaca ¿no? Pues sí, eso me pasa a mí, no puedo ni con mi alma. Pero bueno esto con una buena ducha se me pasa. Hoy le he vuelto a ver en la plaza. Me ha saludado con su tímido saludo, me he acercado a donde él para preguntarle cómo acabó la noche. Nos hemos sentado en un banco y ahí hemos pasado los dos solos la tarde. Hemos aprendido que el amor es fundamental en la vida y más que nada en una relación.

Día 5 de abril de 2010. Hoy me he conectado al MSN y estaba él. Me saluda con su típico saludo. Me ha dicho para quedar y yo, cómo no, le he dicho que sí. Hemos quedado en la plaza, y juntos hemos ido al conservatorio. Se ha sentado y yo encima de él, hemos pasado toda la tarde juntos. Hemos vuelto a recordar esos pequeños detalles que hacían que nuestra relación siguiera hacia adelante. Le he repetido una y otra vez que le echaba de menos y él me abrazaba cada vez más fuerte. Me gusta reírme con él. Me gusta decirle lo primero que se me pasa por la cabeza. Me gusta él.

Día 6 de abril de 2010. Hoy he quedado con mis amigas pero no hecho nada más que pensar en el. Más que gustar es obsesión. Obsesión el tener que estar mirando todo el rato una foto de él. Obsesión el tener siempre su conversación abierta. Obsesión el estar todo el rato cada segundo de tu vida pensando en él. Obsesión el no parar de estar con él. Obsesión el no poder estar ni un día sin hablarle. Obsesión el odiarse a sí misma por algo que no tenemos culpa. Obsesión es él. Él es una obsesión ni más ni menos. Él es una droga. Mi droga. No sé cómo decirlo. No sé cómo explicarlo. No sé cómo explicar lo que siento hacia él. Es un amor intenso. Duradero. Pequeño, pero a la vez grande. Doloroso. Es como juntar ocho palabras con distinto significado que lleguen a significar una simple cosa. Una cosa sencilla. Un amor que vale la pena. Un amor conflictivo pero que te gusta. Es mi propio amor que siento hacia él. Él, una persona especial en mí. Él, mi vida entera. Él, mi sonrisa día y noche. Él, mi droga. Él, mi estar. Él, mi razón de existencia. Un te quiero, verdadero. Un te quiero, que salga de él. Un te quiero. Le repito todo día a día. No le quiero perder.

Día 7 de abril de 2010. Hoy ha sido un día especial para mí. Hoy he vuelto a quedar con él, y si, me ha dicho que quiere salir conmigo, que quiere pasar el resto de su vida conmigo. Me ha dicho que su corazón es mío y yo le he dicho que no dude que el mío es suyo. En ese momento he sabido confiar en él. Él no me mentía, tan solo me decía la verdad, en un futuro volveríamos y aquí está el futuro, hoy día 7 de abril de 2010 es el futuro que tanto esperaba. Vuelvo a sonreír, vuelvo a ser la aquella niña que no se preocupaba por nada ni de nada. Vuelvo a salir a la calle con razones, las razones son él, aunque no dejo apartada a ella, ella es la que ha estado día a día confiando en mi, ella me ha demostrado que tenía que confiar en él, es Iune

Olaizola, mi mejor amiga, la que siempre está ahí cuando la necesito. Antes de despedirnos, le he dado una cosa, y esa cosa era la primera carta que le escribí, justo después de dejarlo, pero que nunca llegué a dársela puesto que él estaba con otra, ponía esto: “ Yo te quiero. Pase el tiempo que pase tú siempre estarás ahí. Cueste lo que cueste nunca te olvidaré. Marcaste mi vida con un solo latir de tu corazón. Tuviste la puerta abierta a él con solo contemplarlo. Él intento conquistarte y fracaso. Pero todavía sigues ocupando el cincuenta por ciento de él. En algunos momentos intentas escapar, pero él en esos momentos te cierra la puerta. No quiere que nunca escapes. Que te vayas lejos. Quiero tenerte cerca, poder besar, abrazarte, tenerte entre sus brazos para decirte que te quiero una y otra vez. Distintos gustos. Distintas horas. Distintos lugares. Pero todo enlaza uno. Un tiempo. Un destino. Un lugar juntos. Una hora. Un te quiero por un segundo a tu lado. Un beso. Un amor. El nuestro. Pasa el tiempo y sigo sin estar a tu lado. Ya te echo de menos. Tus caricias. El susurro del “te quiero día a día” en mis oídos. El beso en la mejilla. La despedida. Un flechazo.”

Fin de mi diario.

100

3. maila B Oihana Carracedo

DOMINGO 28 Hola querido diario, sé que ha pasado mucho tiempo, pero esta semana me ha ocurrido una cosa increíble. Todo comenzó el domingo a la noche, recibí un sms de un número desconocido, al leerlo no lo entendí, aunque poco a poco fue cobrando sentido. El primero decía lo siguiente: En las noches de luna llena el alma desespera por seguir siempre en la amarga espera Eran cuatro simples líneas, pero daban que pensar, bueno, en ese momento todavía no. Y así fue, no le hice caso y me fui a dormir.

LUNES 29 La mañana era como otra cualquiera. Llevé mis maletas a la entrada y esperé a que viniera mi padre a buscarme para llevarme al aeropuerto. Una vez allí, dejé que las llevaran al avión y fui a la puerta de embarque. Era la primera vez que viajaba sola, y estaba nerviosa, además iba de intercambio, aunque no a uno normal… El viaje en avión fue largo, y yo me dormí. Para cuando llegué ya eran las seis de la tarde. Desembarqué, busqué mis maletas y fui en busca de la familia con la que estaría. A lo lejos avis-

101

té un cartel con mi apellido ¡Sí! Eran ellos, ¡uff!... menos mal, no me apetecía nada seguir buscando por el inmenso aeropuerto. -¡Hola Oihana! – Me saludó con un acento propio de Oklahoma – Soy Marie, esta es mi madre Marta y este es mi padre Stiff. Ella tenía un aspecto natural, era pálida, pero con los pómulos rosados y repletos de pecas. Tenía unos preciosos ojos verdes como la hierba en primavera y un pelo largo y ondulado de color ocre. Marta era igualita a su hija, lo único que con el pelo corto y un poco más alta. El padre, Stiff, de aspecto simpático pero un tanto serio, era moreno con unos cojos completamente negros. -Mis hermanos no han querido venir, pero cuando lleguemos a casa los conocerás. – Dijo esbozando una sonrisa de oreja a oreja. Stiff cogió mis maletas y las llevó encantado al 4x4 que estaba aparcado enfrente de la puerta del aeropuerto. Cuando abrí la puerta del coche para entrar, una cinta roja cayó al suelo, en ella había algo escrito. La sangre que corre por sus venas, se pone nerviosa y se altera Sin que nadie me viera la metí en el bolsillo de mi pantalón. -Bueno, y ¿Quétal el viaje? – Preguntó Marta. -Bien, bastante largo, pero me dormí enseguida. No es que hubiera mucha conversación, y la verdad, fue de agradecer porque no me apetecía nada hablar en ese momento. Al llegar, vi que la casa era enorme, estaba completamente alejada de la ciudad. Conté cinco pisos más el sótano que seguramente habría. Hubo una cosa que me llamó la atención, en un lado de la casa el jardín estaba fatal, con flores muertas, tierra seca… Pero lo demás parecía estar bien. -Bienvenida a tu nueva casa. Ven, te enseñaré todo. -¡Jajaja! Gracias Marie. La casa por dentro era preciosa, a la derecha la cocina, a la izquierda un enorme salón y enfrente unas escaleras por las que Marie me llevó hasta la habitación. Esta estaba pintada de verde pistacho, con todos los muebles a conjunto. A lo lejos escuché el sonido de un piano.

102

-Marie, ¿Quién está tocando el piano? -¡Ah! Es mi hermano mayor Noah, toca muy bien el piano, ha ganado muchos premios – dijo orgullosa – y este sábado tiene un concierto, al que pensamos asistir. -Vamos chicas, a cenar. -Vaya, es mi madre, luego deshacemos tus maletas. En la mesa éramos seis en total, los padres, Noah y Mike, los hermanos, Marie y yo. Los hermanos se parecían bastante, aunque Noah era mas grande que Mike, y un poco más reservado, al contrario que Mike, que no paraba de hablar. Después de las múltiples conversaciones que hubo en la cena, nos limpiamos los dientes y nos fuimos a la cama, porque yo mañana tendría que acompañarles al colegio.

MARTES 30 Son las ocho de la mañana, pensé. Me vestí y bajé a desayunar, allí ya estaban todos, vaya, qué vergüenza, había sido la ultima en despertarme. Después nos llevaron al colegio. Las clases eran normales, como las de aquí. El director me dijo que podía estar en la biblioteca en vez de estar en la clase. Al ver la biblioteca me quedé boquiabierta, la biblioteca era enorme, y estaba repleta de libros. Fui mirando todos, pasillo tras pasillo, libro por libro, hasta detenerme en uno. El libro estaba forrado con terciopelo negro, y un hilo plateado dibujaba una luna menguante. Oí el timbre que avisaba que era la horade comer, me había pasado toda la mañana mirando libros. En el comedor cogimos las bandejas y la comida y nos sentamos en una mesa llena de chicas hablando, todas ellas amigas de Marie. Después de las clases nos vinieron a buscar. En casa todos se pusieron a hacer los deberes, y yo estuve leyendo el libro que había cogido, era bastante raro, las hojas eran ásperas y estaba escrito a mano. Más tarde vino Noah y estuve hablando con él. Antes de ir a cenar me senté en la cama y guardé el libro bajo la almohada, pero al levantarla me encontré con un trozo de papel en el que alguien había escrito algo. Harás que abra los ojos y así todo claro lo verá

103

Me estaban poniendo nerviosa tantos papelitos y frasecitas. Después de la cena estuvimos escuchando la canción que Noah había compuesto y que tocaría en el concierto. Marie y yo nos fuimos a la cama después de escuchar la preciosa canción, pero yo no podía dormir y me senté en una de las sillas de la terraza. Cogí el libro y seguí mirándolo, me di cuenta de que había trozos que habían sido arrancados, me puse a pensar hasta llegar a la conclusión de que los trozos que yo tenía coincidían perfectamente con los que faltaban.

MIÉRCOLES 31 La mañana fue norma, esta vez me quedé en casa ayudando a Marta. Fuimos de compras, estuvimos plantando flores e hicimos una tarta de queso. Cuando estábamos en el jardín le pregunté por qué aquella esquina estaba tan descuidada, pero ella no me contestó. Más tarde traté de pegar los trozos que yo tenía, en el libro, y sí, encajaban a la perfección y la cinta roja sería el trozo que le faltaba al marcapáginas, el cual estaba en la página 123 en la que empezaba una canción. Se me encendió la bombilla. Bajé corriendo las escaleras hasta la cocina. -Marta ¿puedo tocar el piano de Noah? -Quizá mejor espera a que venga… Después de decirme eso subió las escaleras, y cuando bajó fue directamente al colegio a buscarles. Yo me había quedado sola en la casa, y como no sabía qué hacer, fui a investigar. Estuve en el jardín y en el trozo seco, medio enterrada encontré una preciosa cadena plateada con una lágrima de cristal. La guardé en el bolsillo y entré en la casa, porque pronto llegarían todos, y lo mejor sería que cuando llegaran me vieran en el salón. Cuando merendamos, le pedí a Noah que tocara la canción del libro, pero cuando iba por la mitad Stiff abrió la puerta con aspecto enfadado. -Noah ¿Qué estás tocando? -Es una canción que aparece en este libro. -¿De donde lo has sacado? ¡Ya puedes dejar de tocar eso, y ensayar tu canción! no quiero volver a ver ese libro ni volver a escuchar esa estúpida canción!

104

Daba la sensación de que esa canción lo martirizaba, con ella recordaba algo no deseado, y yo, como no, no pude dejarlo pasar, así que decidí investigar. Miré en Internet información sobre el libro, leí que había sido escrito por una mujer de allí, pero que esta desapareció hace veinte años. En la foto aparecía una mujer sentada en un viejo sillón con un gran ventanal detrás. Amplié la imagen y vi que la señora llevaba el mismo colgante que yo había encontrado. Más abajo leí que la mujer amaba la música y la escritura, que era viuda y que tenía un hijo del que nadie supo nada tras su muerte. Después fui a cenar, y luego directa a la cama.

JUEVES 1 Bien, estoy sin móvil, se me cayó al agua mientras me duchaba, no sé como, pensé enfadada. Ahora estaba incomunicada porque por casualidad no teníamos ni Internet ni teléfono, porque alguien había cortado la línea. Los jueves no me gustaban mucho, eran aburridos, y alguien se había empeñado en hacerlos más aburridos todavía, porque llovía a cantaros, no se podía salir y no se podía ver la televisión porque la antena se había roto por aquel temporal. Marta me dijo que podía mirar los álbumes de fotos, y eso estuve haciendo, sin prestar mucha atención, hasta que encontré el álbum de Stiff. Había muchas fotos en todas sonriente, en algunas solo y en otras con su madre, pero vi una en la que los dos salían tristes, como si les hubieran quitado lo que les daba felicidad. Al fijarme bien vi que la madre de Stiff era la dueña del colgante y la escritora del libro, por lo tanto Stiff sería el responsable de la desaparición. Todavía me quedaba por descubrir quién me había ido dejando aquellos papelitos, pero por lo que so podía leer si los juntabas estaba muy nerviosa y quería que saliera la verdad a la luz cuanto antes. A la noche, me metí a la cama lo antes que pude.

VIERNES 2 Aquella mañana sin que nadie me viera fui a la parte seca del jardín, y allí encontré una trampilla, que llevaba a un pequeño santuario en el que

105

había una tumba, al verlo me quedé sin habla, saqué un par de fotos, sé que no es lo más normal, pero tenía que tener pruebas. Fui a mi habitación y reuní todo lo que tenía, el libro, el colgante, las fotos, el álbum y los apuntes que había cogido de Internet. Pero, ¿qué podía hacer con eso? ¿Acusarle? tampoco sabía si su familia lo sabría, si estaban de su parte o en peligro, hasta que vi una escena que jamás olvidaré. Eran los padres de Marie discutiendo, él la culpaba de algo, incluso la pegó, ella salió corriendo de la habitación y se encerró en el baño, él se quedó allí, pensando en lo que acababa de hacer… Aquella tarde, Marta, Marie y yo nos fuimos a la ciudad a comprar los vestidos que nos pondríamos para el concierto. Mientras Marie se probaba los cinco vestidos que había cogido yo me quedé hablando con Marta, le dije lo que había visto, u conseguí que me contara todo. Volvimos a casa como si nada, pero en realidad teníamos un plan, teníamos que conseguir que Stiff se delatara solo y para eso llamamos a Jhon el jefe del cuerpo de policías y le contamos el plan.

SÁBADO 3 Nos vestimos, desayunamos y nos preparamos para ir al concierto. Una vez allí, nos sentamos en el siguiente orden, Jhon, Stiff, Marta, Marie, Mike y yo. El concierto comenzó y yo estaba un poco nerviosa, después de varias interpretaciones, salió Noah al escenario, todo se quedó en silencio y empezó a sonar la canción que estaba escrita en el libro. Vi que Stiff se empezaba a poner nervioso, el remordimiento, la culpa, su cabeza iba a explotar, cuando de repente se levantó y gritó: -¡Fui yo! ¡Para ya de tocar esa estúpida canción, ella me obligó! Todo el mundo se quedó mirándole, el jefe se lo llevó enseguida de allí y lo arrestó, mientras él seguía gritando como un loco < ¡Esto no hay acabado!> sinceramente creo que no fui la única que se asustó. Aquella noche yo hice las maletas para irme el domingo por la mañana. Ellos ya estaban a salvo, y yo volvía a casa. El viaje fue bastante largo pero cuando llegué, fui a tumbarme en la cama, pero en ella vi un papel en el que ponía: El alma no descansa tranquila algo la desespera Esto no termina hasta que el mal muera.

106

3 maila D Maialen Oiartzun

9 de Abril Se me hace muy extraño volver a escribir en un diario. ¿Por qué? Quizá porque piense que es cosa de niños. Por lo tanto, han trascurrido muchos años desde que no gasto tinta en una de estas hojas. Siempre he pensado que era cosa de niños escribir lo que te ha ocurrido ese día, contarles a unas hojas que no ven, no sienten, ni escuchan, los enfados con tus padres, tu hermano, tus amigas, si sabes que no te va a poder ayudar. Pero a decir verdad, ahora que me encuentro en esta situación me he dado cuenta que aun que no nos hablara, nos ayudaba, simplemente porque ser el objeto en el que puedes desahogarte con toda facilidad. Por eso mismo me dirijo a ti en mis últimos días de vida. Así es querido diario, he pedido a mis padres que te trajean a esta pequeña habitación, rodeada de enfermeros. Esta habitación es mi casa desde hace ya una semana, estoy enferma, pero los médicos no han conseguido la respuesta de cuál es mi verdadera enfermedad. No paran de hacerme pruebas desde que llegué. Estoy agotada, he visto a través de los cristales a mis padres hablar con el médico, y no han puesto buena cara, están preocupados y mucho. Tan solo tengo 15 años, me queda mucho por descubrir y tengo miedo a despedirme de la vida con corta niñez y poca madurez en la maleta. Esta mañana los médicos me han comentado que mi enfermedad es desconocida, que no encuentran medicamento para mi cura y que es posible que no lo encuentren. Por lo tanto, deduzco que se me acaban mis días. Como puedes imaginártelo, mi cara no ha sido de alegría, a mi corta edad aun me queda mucho por descubrir, no puedo desviarme tan

107

pronto de este único camino. Sería injusto. He visto muchas películas de jóvenes enfermas, he llorado por ellas, pero nunca me había puesto en su lugar. Ahora lo entiendo y sufro por ello. ¿Y qué se supone que tengo que hacer ahora? Si algo he aprendido en mi corta juventud, es que la vida nos es tan fácil como lo parece cuando eres una niña. De emparejar a la Barbie con Ken pasas a sentirlo de verdad, de las rabietas porque no te han comprado una chuche al los lloros por falta de amor. De jugar con cualquier niño en el parque, a exigir demasiado al elegir una amiga y a sufrir depresiones por ser rechazada en un grupo de amigos. Cuanto mayor te haces, más sufres, y es que ya no eres tan inocente. Pero a todo problema buena cara, a todo obstáculo voluntad. Todo se consigue si es que luchas y eres fuerte. Así que, es lo que ahora me toca hacer. Intentar no comerme mucho la cabeza, sonreír a mis padres para que no sufran y luchar. No ha pasado mucho tiempo desde que me transmitieron la mala noticia y, a decir verdad, no tengo mucha fuerza, por lo tanto querido diario, por hoy te dejo descansar que mañana te espera un largo día.

10 de Abril Durante la mañana, el doctor Alfonso me ha explicado la situación en la que me encuentro. Aun queda hacer alguna prueba más y, como rutina diaria desde que estoy aquí, me han llenado de cables. Tras la comida una sorpresa que hace tiempo esperaba. Mi hermano; ya era hora! Echaba de menos ver esos ojos verdes que tanta seguridad me trasmiten. Tenía miedo, lo he notado al abrazarlo, y es que soy su hermana, y por mucho que haya veces en las que deseé que no esté, verdaderamente no podría soportar que eso ocurriese. Ya ha anochecido, me toca volver a dormir, pero no puedo parar de darle vueltas a todo esto. 15 años… y yo que me pensaba que despediría todo esto a los 90. Soy muy joven, aún no he tenido tiempo para disfrutar de la noche, para salir, para irme de viaje solo con mis amigos. No he probado la adrenalina de conducir un coche, ni siquiera el de una moto. No he sentido la alegría de terminar una carrera, ni tampoco el agotamiento de trabajar todo el día. No me estresado por organizar mi boda, no me he comprado mi vestido blanco. No he llegado a perder la virginidad, ni a sufrir por el regalo más grande. No he oído llorar a una criatura recién nacida, ni he enseñado a hablar a un bebe, ni a caminar, y tampoco he sido quien para guiarles su camino. No he disfrutado con mis pequeñitos, no me he hartado de ser

108

ama de casa. No he dejado de quedar con mis amigas porque lo más importante en esos momentos sea cuidar de tu familia. No he sido despedida de un trabajo, ni me he despedido de todo agobio por llegar a la jubilación. No he visto la boda de mis hijos, ni he abrazado a mis nietos. No he llorado por la pérdida de un familiar, o un viejo amigo. No, aún no, todavía me queda mucho por vivir.

11 de Abril Querido diario, Hoy me han despertado muy temprano de mi largo descanso. El doctor Alfonso ha entrado en mi habitación acompañado de mis padres. Una cierta iluminación en la cara, un nuevo camino amanece en la oscuridad. Me han comunicado los resultados de las últimas pruebas, parece que han encontrado su repuesta. Una enfermedad desconocida, muy poco habitual. Una operación es la medicación más segura. Pero existe un riesgo, puede que todo salga a la perfección y vuelva a las calles. Desgraciadamente, la otra opción es que algo falle y me vaya apagando con el tiempo. El doctor Alfonso me ha ofrecido tiempo para pensarlo, pero no he dudado ni un segundo. Quiero operarme, si sale mal, saldré a la calle y exprimiré el poco tiempo que me queda. Si sale bien, seguiré siendo yo, con mi sonrisa, y disfrutare hasta el mínimo detalle, ahora que he estado en esta situación he aprendido la oportunidad que nos han dado. Así que, querido diario, por hoy te dejo descansar, mañana me operarán, me pasaré el día en descanso, por lo que no podré expresarte la sensación que he tenido en el quirófano. Pero te prometo, que serás el primero en enterarte como me siento al día siguiente. (12 de Abril)

13 de Abril Martes 13 de abril. Martes 13, el día de la mala suerte. Eso es lo que se rumorea, yo en cambio lo pongo en duda. Te prometí que lo haría y eso es lo que voy a hacer. Me he despertado y todo lo he dibujado de otra manera. Me siento bien, me siento nueva. He de admitirlo diario, hoy me siento como si me

109

hubieran inyectado una dosis de fuerza y confío en que todo esto está llegando a su fin, el momento en el que diré adiós al hospital y podre abrazar a todos ellos, a todos a los que tanto he necesitado y a todos por los que tanto miedo he pasado. El doctor Alfonso ha llegado con mis padres hacia las 12 del mediodía. Nada más entrar les he ofrecido mi mejor sonrisa. Mi madre me ha abrazado fuerte. Es como si se hubiera quitado un fuerte peso de encima y al abrazarme, sintiera que es libre otra vez. Que todo vuelve a ser como antes. Y así es, las palabras del doctor han inundado la habitación de alegría. Justo lo que necesit aba oír: “TO D O HA SALI D O A LA PERFECCIÓN, HAS SIDO MUY FUERTE MAIALEN, GRACIAS A TU CONFIANZA Y TUS GANAS DE SEGUIR HEMOS CONSEGUIDO QUE TODO SALIERA A LA PERFECCIÓN. NUESTRO TRABAJO TERMINO AYER, AHORA TE TOCA A TI. DISFRUTA, Y SÉ FUERTE TAL Y C O M O LO HAS S I D O D U RANTE E STO S D IAS. S O LO ASÍ CONSEGUIRÁS GANARLE LA BATALLA A LA ENFERMEDAD”. No he podido resistirme, he dejado escapar alguna lágrima, todo va a la perfección.

14 de Abril Querido diario, mañana me dan el alta, mañana volveré a respirar el aire fresco. He sido fuerte, he aguantado a todas las fuerzas que me han hecho, he superado todos los miedos que tuve. Y sobretodo he aprendido la importancia verdadera de esta vida. A partir de hoy no voy a llorar por tonterías, pero no dejaré de alegrarme por ellas. Superaré todos los baches que se interpongan en mi camino, y ayudaré a todos los que me necesiten. Tengo que decírtelo, he pasado muchísimo miedo estos días, tenía miedo a perder todo lo que tengo. He tenido demasiado tiempo para pensar y sé que de hoy en adelante, mi único miedo será la muerte. Pero gracias a ello, haré todo lo posible para alejarme de él, con una vida llena de sonrisas. GRACIAS, por dejar que me desahogara. Hoy te doy la palabra que no dejaré de seguir contando mi historia. Porque contigo ha comenzado y contigo terminará. Tú has sido mi mayor apoyo.

110

Ultimo día, por fin me he levantado de esta cama, me he vestido con ropa de calle, He dado las gracias al doctor Alfonso y un fuerte abrazo a mis padres. He dicho adiós al hospital, y he podido ver a todos los seres queridos. Sé que ahora no les voy a fallar, el miedo a perderlos me ha enseñado a tratarlos. Nunca más voy a poder despreciarlos. Hoy empieza mi nueva vida y lo empiezo con una buena sonrisa.

111

Aipamen berezia Txingudi

Ikasturte honetan arrazoi ezberdinak direla medio, ikasle baten aipamena egin nahi dugu, euskararekin egindako aurrerapenagatik, jakinda ez dela bere ama hizkuntza eta hori eskuratzeko eta maitatzeko egin duen esfortzuagatik, eta oso ikasle fina eta saiatua delako. Ikasle eredugarritzat jotzen dugu aho batez berarekin egon garen irakasle guztiok. Olinda Manrriquez, 4. mailako ikasleaz ari gara. Hona hemen Prentsa tailerrean egindako lan batzuk.

Aipamen berezia-Txingudi Olinda P. Manrriquez

115

116

Aipamen bereziak Euskal Kultura

Ikasturte honetako Euskal Kulturaren inguruko aipamen bereziak

Ikasturte honetako Euskal Kulturaren inguruko aipamen bereziak Maialen Lujanbio txapeldun! Txapelketa Nagusiko bere lehen txapela irabazi zuen, BECen, eta lehen emakume bertsolari txapelduna bilakatu da, bertsolaritzaren historiarako. Amets Arzallus geratu zen bigarren. Ondoren, Jon Maia, Andoni Ega単a aurreko lau txapelen jabea, Unai Iturriaga, Sustrai Colina, Aitor Mendiluze eta Aitor Sarriegi. Bejondeizula Maialen!

euskara eta euskal kultura Interneten Euskarak erronka berri bat abiatu du: Interneten bere izen propioa sortzea. Interneten, izena eta izana elkarrekin baitoaz. Interneten, izenik ez duena, ez da. Eta hori da euskararen eta euskal kulturaren komunitatearen erronka berria: Interneteko eremu birtualean nazioarteko aitorpena eskainiko dion ikur edo sinboloa sortzea: .EUS domeinua. Dagoeneko GOOGLE bilatzaile famatuak martxan jarri du euskara itzultzeko tresna eta aitortu du, interneten, euskara 50 hizkuntza erabilienen artean dagoela. Ez da gutxi, lagunok! Txikiak, bai pertsonak, bai herriak, mugituagoak eta ipurterreagoak omen dira, gara. Txikiak, norekin alderatzen garenaren arabera, baina ez adorez, bihotzez, kemenez. Bide luzea egin du eta egiteko du gure herriak, gure kulturak, gure hizkuntzak, ez gaitezen kikildu euskalzaleok, ez gara atzo jaioak eta! EUSKARA, JALGI HADI SARERA!

119