Vulvodynie: lorsque faire l’amour est douloureuxt Dossier : Hoe benader je een erectie probleem? Praat erover / Comment approcher un problème d’érection? Parlez-en

Bron: farmasfeer door Philippe Mauclet

Een erectiestoornis is een complex fenomeen dat meerdere oorzaken kan hebben. Het kan bevorderd worden door bepaalde geneesmiddelen. Als we dit probleem op een goede manier willen aanpakken, moeten we eerst een vertrouwensband opbouwen. Fosfodiësterase type 5-remmers worden als de eerstelijnsbehandeling beschouwd. Er zijn ook enkele alternatieven die regelmatig vermeld worden.

Een erectiestoornis wordt klassiek omschreven als een aanhoudend onvermogen om een erectie die volstaat om een bevredigend seksueel contact te hebben, te bereiken en in stand te houden (1). De prevalentie ervan varieert volgens de leeftijd en de ernst van de aandoening. De Cologne Study, waar vaak naar verwezen wordt, vermeldt een prevalentie van 19% bij mannen tussen 30 en 80 jaar, met een stijging van 2% tot 53% volgens de leeftijd (2).

Hoe benader je een erectie probleem? Praat erover

WAAROM?

Er zijn meerdere oorzaken mogelijk. Een erectiestoornis kan een psychische oorzaak hebben, die bijvoorbeeld verband houdt met stress of met de partner. Ze kan ook het

Source: sphère pharmaceutique par Philippe Mauclet

Un trouble de l’érection est un phénomène complexe qui peut avoir des causes multiples. Il peut en outre être favorisé par la prise de certains médicaments. Pour approcher ce problème de manière adéquate, il faut d’abord établir un lien de confiance avec le patient. Les inhibiteurs de la phosphodiestérase de type 5 sont considérés comme un traitement de première ligne. Des thérapies alternatives sont toutefois mentionnées régulièrement.

Un trouble de l’érection est généralement décrit comme une incapacité persistante à avoir, obtenir ou maintenir une érection suffisante pour un contact sexuel satisfaisant (1). Sa prévalence varie en fonction de l’âge et de la gravité de l’affection. La Cologne Study, à laquelle l’on réfère fréquemment, fait état d’une prévalence de 19% chez les hommes âgés de 30 à 80 ans, avec une augmentation de 2% à 53% selon l’âge (2).

Comment approcher un problème d’érection? Parlez-en.

eerste teken zijn van een cardiovasculaire ziekte, wijzen op een neurologisch probleem of een hormonale stoornis, het gevolg zijn van een trauma, chirurgische ingreep of een behandeling met radiotherapie, in het bijzonder bij patiënten met prostaatkanker. We moeten ook denken aan bepaalde geneesmiddelen zoals antihypertensiva van het type thiazidediuretica

QUELLE EST LA CAUSE?

Il peut y avoir différentes causes. Un trouble de l’érection peut avoir une cause psychique, en lien par exemple avec le stress ou le partenaire. Il peut aussi être le premier signe

of bètablokkers, bepaalde antidepressiva zoals serotonineheropnameremmers of tricyclische antidepressiva, antipsychotica enz. Ook zgn. recreatieve drugs zoals alcohol, marihuana of cocaïne kunnen op seksueel vlak stokken in de wielen steken. Tot slot moeten we soms aan een gemengde etiologie denken.

WAT KUNNEN WE DOEN?

Over erectiestoornissen heerst er nog vaak een taboe en de eerste uitdaging om er een beter inzicht in te krijgen en ze te kunnen verhelpen bestaat erin om een ontspannen sfeer te creëren. Om het probleem goed te kunnen evalueren moeten we een vrij gedetailleerde anamnese afnemen over de omstandigheden waarin de stoornis is opgetreden: de emotionele context, de antecedenten enz. Er moet een lichamelijk onderzoek worden uitgevoerd om een eventuele misvorming van de penis, een prostaataandoening of tekenen van hypogonadisme op te sporen die het probleem kunnen verklaren.

d’une maladie cardiovasculaire, indiquer un problème neurologique ou un trouble hormonal, résulter d’un traumatisme, d’une intervention chirurgicale ou d’une radiothérapie, en particulier chez les patients atteints du cancer de la prostate. Il faut aussi songer à l’utilisation de certains médicaments, comme les antihypertenseurs de type diurétiques thiazidiques ou bêtabloquants, certains antidépresseurs comme les inhibiteurs de recapture de la sérotonine ou les antidépresseurs tricycliques, les antipsychotiques, etc. Les drogues dites récréatives, comme l’alcool, la marihuana ou la cocaïne peuvent aussi gripper la machine. Enfin, il faut parfois songer à une étiologie mixte.

QUE PEUT-ON FAIRE?

Il existe encore souvent un tabou autour des troubles de l’érection. Le premier défi consiste par conséquent à avoir une vue aussi claire que possible du trouble. Pour y remédier, il faut par

De ernst van de erectiestoornis kan geëvalueerd worden met een gestandaardiseerde vragenlijst zoals de IIEF (International Index of Erectile Function), en soms zijn bepaalde onderzoeken of diagnostische tests geïndiceerd. Overleg met de huisarts, de uroloog of de seksuoloog is vaak nuttig.

WAT KUNNEN WE AANRADEN?

Erectiestoornissen hangen samen met verschillende cardio-metabole risicofactoren: obesitas, diabetes, lipidenstoornissen, metabool syndroom, roken, gebrek aan lichaamsbeweging enz. Het is dan ook nuttig om de levensstijl van de patiënt na te vragen. Er zijn weliswaar weinig studies die aantonen dat een aanpassing van de levensstijl een grote invloed heeft op de erectiele functie (1), maar het effect van de levensstijl op de cardio-metabole gezondheid staat duidelijk vast. En aangezien er een verband bestaat tussen de cardio-metabole factoren en erectiestoornissen…

Wat de medicamenteuze behandeling betreft, worden de fosfodiësterase type 5-remmers zoals sildenafil, tadalafil en avanafil als eerstelijnsbehandeling beschouwd. De keuze tussen die verschillende verbindingen hangt

ailleurs créer une atmosphère détendue. Afin de bien évaluer le problème, il faut réaliser une anamnèse assez détaillée des circonstances dans lesquelles le trouble est apparu: le contexte émotionnel, les antécédents, etc. Un examen physique doit être effectué pour détecter une éventuelle malformation du pénis, une affection de la prostate ou des signes d’hypogonadisme, qui pourraient expliquer le problème.

La gravité du trouble de l’érection peut être évaluée à partir d’un questionnaire standardisé, comme l’IIEF (International Index of Erectile Function). Parfois, certains examens ou tests diagnostics sont par ailleurs indiqués. Une concertation entre le médecin généraliste, l’urologue ou le sexologue peut souvent s’avérer utile.

QUEL TRAITEMENT CONSEILLER?

Les troubles de l’érection sont en lien avec différents facteurs de risque cardiométaboliques: obésité, diabète, troubles des lipides, syndrome métabolique, tabagisme, manque d’exercice physique, etc. Il est par conséquent utile de s’enquérir du mode de vie du patient. Il existe cependant peu d’études démontrant qu’une modification du style de vie a un impact important sur la fonction érectile (1). Par contre, l’effet du mode de vie

af van meerdere factoren, zoals de frequentie van de seksuele betrekkingen, occasioneel of regelmatig gebruik, de persoonlijke ervaring van de patiënt enz. De snelheid van werking en de werkingsduur van de verschillende fosfodiësterase type 5-remmers varieert. We herinneren eraan dat de inname van nitraten een absolute contra-indicatie vormt voor het gebruik ervan. Gelijktijdige toediening met bepaalde antihypertensiva kan het effect van die laatste licht verhogen. Om de werkzaamheid van PDE5-remmers te kunnen evalueren, is het belangrijk dat de patiënt zich aan de gebruiksvoorwaarden houdt.

Bij een patiënt die geen medicamenteuze behandeling mag krijgen wegens een comorbiditeit, kunnen we denken aan een vacuüm- of erectiepomp, op voorwaarde dat de patiënt goed geïnformeerd wordt. Intracaverneuze injecties met het prostaglandine alprostadil worden door de European Association of Urology als een tweedelijnsbehandeling beschouwd (1). Intraurethrale toediening van alprostadil vormt een alternatief bij patiënten die een minder invasieve aanpak wensen. Als laatste klassieke behandeling vermelden we nog de chirurgische implantatie van een penisprothese, een derdelijnsbehandeling.

EN DE NATUURLIJKE METHODEN?

Onderzoekers hebben hoge dosissen ginseng vergeleken met een placebo bij patiënten met een lichte tot matige erectiestoornis (3). Uit hun resultaten bleek dat de erectiefunctie statistisch significant verbeterde in de groep die ginseng kreeg. Hun waarneming werd bevestigd in een dubbelblinde studie met kruisende groepen, waarin de stijfheid van de penis, gemeten met het toestel Rigiscan, significant bleek te verbeteren (4). Die gegevens wijzen erop dat ginseng de erectiefunctie verbetert, maar van gember is daarentegen niet duidelijk aangetoond dat het een afrodisiacum is. Die eigenschap van gember werd al in de 17e of in het begin van de 18e eeuw beschreven, maar is nooit bevestigd. Hetzelfde geldt voor Ginkgo biloba. Het hout van Richeria grandis (‘Bois bandé’) is een bestanddeel van Antilliaanse rum. Het gunstige effect ervan op de erectie is niet duidelijk aangetoond. Yohimbine is een alkaloïde dat geëxtraheerd wordt uit de schors van de Yohimbe, een boom uit West-Afrika. Voor de komst van de PDE5-remmers werd het vaak gebruikt. De werkzaamheid ervan werd in tal van studies geëvalueerd, maar de resultaten zijn tegenstrijdig.

sur la santé cardio-métabolique est prouvé. Et comme il existe un lien entre les facteurs cardiométaboliques est les troubles de l’érection… En ce qui concerne le traitement médicamenteux, les inhibiteurs de la phosphodiestérase de type 5, comme sildénafil, tadalafil et avanafil, sont considérés comme un traitement de première ligne. Le choix entre ces différentes combinaisons dépend de facteurs divers, comme la fréquence des rapports sexuels, la consommation occasionnelle ou régulière, l’expérience personnelle du patient, etc. La vitesse et la durée d’action des différents inhibiteurs de la phosphodiestérase de type 5 varient. Nous rappelons que la prise de nitrates constitue une contre-indication absolue à leur utilisation. En outre, l’administration conjointe de certains antihypertenseurs peut légèrement augmenter l’effet de ce dernier. Afin d’évaluer l’efficacité des inhibiteurs de la PDE5, il est important que le patient se tienne aux conditions d’utilisation.

Chez un patient qui ne peut pas recevoir de traitement médicamenteux pour cause de comorbidité, on peut envisager l’utilisation d’une pompe à vide ou d’une pompe à érection, à condition que le patient soit bien informé. Les injections intracaverneuses de la prostaglandine alprostadil sont considérées par la European Association of Urology comme un traitement de deuxième ligne (1). L’administration intraurétrale d’alprostadil constitue une alternative chez les patients qui souhaitent une approche moins invasive. Comme dernier traitement classique, mentionnons l’implantation chirurgicale d’une prothèse pénienne, un traitement de troisième ligne.

Tuber melanosporum, beter bekend als de zwarte truffel, zou precursoren van testosteron aanmaken. In truffels is in elk geval een stof aangetroffen die dicht bij testosteron ligt: het 5-alfa-androst-16-en-3-alfa-ol (5).

Ook van chocolade wordt al sinds de 16e eeuw beweerd dat het een afrodisiacum is. In een vrij recente studie werd een groep vrouwen die elke dag chocolade aten vergeleken met een groep vrouwen die dat niet deden (6). Uit de resultaten blijkt dat de FSFI (Female Sexual Function Index) in de eerste groep verbeterde. Na correctie voor de leeftijd was het verschil echter niet meer significant. Alcohol verhoogt het verlangen, maar vermindert de prestaties.

QUID DES MÉTHODES NATURELLES?

Des chercheurs ont comparé la prise de fortes doses de ginseng avec un placebo chez des patients présentant un trouble de l’érection léger à modéré (3). Des résultats il ressort que la fonction érectile s’était statistiquement améliorée dans le groupe qui prenant du ginseng. Cette observation a été confirmée par une étude doublement aveugle menée auprès de groupes se croisant, où la rigidité du pénis, mesurée au moyen de l’appareil Rigiscan, s’avérait s’améliorer significativement (4). Ces données démontrent que le ginseng améliore la fonction érectile. Par contre, le caractère aphrodisiaque du gingembre n’est pas clairement démontré. Cette caractéristique du gingembre a été décrite au 17e ou au début du 18e siècle, mais n’a jamais été confirmée. Il en va de même du Ginkgo biloba. Le bois de richeria grandis (‘Bois bandé’) est une composante du rhum antillais. Son effet bénéfique sur l’érection n’a pas non plus été clairement démontré.

La yohimbine est un alcaloïde extrait de l’écorce du Yohimbe, un arbre d’Afrique de l’Ouest. Il était souvent utilisé avant l’arrivée des inhibiteurs de la PDE5. Son efficacité a été analysée dans maintes études, mais les résultats sont contradictoires.

Le tuber melanosporum, mieux connu sous le nom de truffe noire, fabriquerait des précurseurs de testostérone. On a en tout cas découvert dans les truffes une substance proche de la testostérone:5-alfa-androst-16-en-3-alfa-ol (5).

Depuis le 16e siècle, on confère également au chocolat des caractéristiques aphrodisiaques. Dans une étude assez récente, on a comparé un groupe de femmes qui consomme quotidiennement du chocolat à un groupe de femmes qui n’en consommait pas (6). Des résultats il ressort que le FSFI (Female Sexual Function Index) était meilleur dans le premier groupe. Après correction de l’âge, la différence ne s’avérait toutefois plus significative. Quant à l’alcool, il augmente le désir, mais diminue les prestations.