Kleinste kamertje / la petite chambre

medeweten van de onderzoekers. Nu geldt, bij ons én in Amerika, dat ieder voor zich moet uitmaken of het al dan niet wijselijk is zich te laten screenen (er is een site die daarbij helpt: dekeuzemaken.be, red.). Maar huisartsenverenigingen kanten zich tegen screening, net als het Agentschap Zorg en Gezondheid van de Vlaamse overheid. In december maanden zij de ziekenhuizen nog aan niet te screenen op prostaatkanker. “Het heeft ook nadelen”, verklaart woordvoerder Jan Moonens. “Je gaat bijna altijd mensen onterecht geruststellen of net ongerust maken en soms zelfs onnodig behandelen.”

Grote risico’s

De urologen vragen om de test opnieuw terug te betalen. Nu vergoedt het RI ZIV de PSA-test enkel bij risico-personen: mannen van wie de broer of vader prostaatkanker heeft. “Vanuit de Belgische vereniging voor Urologie vragen wij dat de test opnieuw voor alle 50-plussers wordt terugbetaald, behalve voor mannen van wie de levensverwachting onder de tien jaar is gezakt. Als de ziekte op jonge leeftijd wordt ontdekt, is het risico het grootst dat ze snel verloopt”, aldus nog professor Lumen. Hij geeft grif toe dat er in het verleden een probleem was met overbehandeling. “Met verschrikkelijke gevolgen. Mannen die géén behandeling hadden moeten krijgen, werden geopereerd en onnodig blootgesteld aan het risico op urineverlies en impotentie. Onze richtlijnen zijn intussen bijgesteld. Na een afwijkende PSA-test volgt een MRI -scan. Enkel als die afwijkend is volgt een prostaatpunctie, om te bepalen of de tumor slapend is of behandeld moet worden.” Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) toont zich bereid om naar de urologen te luisteren. “Als ze overtuigd zijn van de noodzaak van deze herziening, kunnen ze dit aankaarten bij het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg”, stelt haar kabinet.

Professor Nicolaas Lumen (UZ Gent) – Ingrid De Vos

IRE en SCK produceren samen veelbelovende radioisotoop voor behandeling prostaatkanker

Bron: De Specialist - 14 Feb. 2020

Het Nationaal Instituut voor Radioelementen (IRE) en het onderzoekscentrum SCK gaan samen de medische radioisotoop lutetium-177 produceren. Uit klinische studies blijkt die radio-isotoop veelbelovend in de strijd tegen prostaatkanker. Beide instellingen sloten een partnerschap omdat ze verwachten dat de vraag wereldwijd in de komende jaren gaat verdrievoudigen.

Prostaatkanker is de tweede meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Elk jaar wordt er bij meer dan 8.500 Belgen prostaatkanker vastgesteld en leidt de ziekte in Europa tot 90.000 sterfgevallen. Een veelbelovende behandeling is het gebruik van lutetium-177, dat nu al gebruikt wordt om tumoren in de organen van het spijsverteringsstelsel te behandelen. Uit eerste klinische studies blijkt dat de therapeutische radio-isotoop ook voor prostaatkanker kan ingezet worden. Een groot voordeel van Lu-177 is dat er dankzij zijn zuiverheid minder radioactiviteit in het lichaam terechtkomt. Bij toediening kan de radio-isotoop efficiënter aan een vector worden gekoppeld die, eenmaal geïnjecteerd in de patiënt, geprogrammeerd is om zich doelgericht aan kankercellen te binden. Dankzij de gerichte werking kunnen kankercellen heel doeltreffend vernietigd worden zonder gezond weefsel aan te tasten. De vraag naar Lu-177 voor verdere klinische studies neemt nu al toe, en IR E en SCK verwachten dat de wereldvraag in de komende jaren zal verdrievoudigen. Om op die groeiende wereldvraag te kunnen inspelen, werken IR E en SCK CEN al een jaar nauw samen voor de productie van die radio-isotoop. Om die samenwerking te concretiseren, wordt nu een samenwerkingsakkoord ondertekend. In de komende jaren zullen naast Lu-177 wellicht nog andere radio-isotopen volgen. “Onze organisaties zijn complementair: met dit publiek-publiek partnerschap worden die complementaire vaardigheden ten volle benut. Dat maakt dat partnerschap zo waardevol”, zegt Erich Kollegger, CEO van IR E.

Bron: Gelezen in “Test Gezondheid” van Test aankoop nr 155 / febr.maart 2020

Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen, maar minder dan 4% van de patiënten sterft eraan. De tumor groeit meestal zeer langzaam, bijna altijd na de leeftijd van zestig jaar en veroorzaakt vaak geen klachten. Bovendien blijft de ziekte in veel gevallen onopgemerkt. Al vroeg weten dat je eraan lijdt, is niet altijd nuttig en betekent niet dat je langer of beter zult leven. Ondanks alles stimuleert een campagne in Vlaanderen de opsporing ervan via een jaarlijkse bloedtest die de PSA-dosis (prostaatspecifiek antigen) bij mannen ouder dan vijftig jaar detecteert. Deze test wordt ook al jaren betwist omdat hij niet alleen vaak overbodig, maar ook onbetrouwbaar is. Een positieve diagnose leidt vaak tot pijnlijke onderzoeken (echografie, MRI en biopsie) en zelfs tot onnodige ingrijpende behandelingen, met een verhoogd risico op hardnekkig bijwerkingen zoals impotentie en incontinentie. Terugbetaalde screening kan wel worden aanbevolen voor mannen ouder dan vijftig jaar als deze kanker al bij een familielid is ontdekt.

Prostaatkanker screenen hoeft niet

Bron: De Specialist - 14 feb. 2020

De meest frequente kanker bij mannen is prostaatkanker. De meest gekende risicofactoren zijn leeftijd, etnische origine en familiale antecedenten. Bovendien blijkt uit heel wat studies dat eveneens omgevingsfactoren en levensstijl een niet te verwaarlozen rol zouden spelen. In European Urology Focus verscheen onlangs een literatuurreview over de stand van zaken. De publicatie van die studies gebeurde tussen 2007 en 2017. Ze gingen allemaal over het verband tussen roken, seksuele activiteiten, sport en het risico op prostaatkanker. Tabak en prostaatkanker

Welke impact hebben tabak, seks en sport op prostaatkanker?

www.despecialist.eu/nl/nieuws/ ire-en-sck-produceren-samen-veelbelovenderadio-isotoop-voor-behandelingprostaatkanker

In tegenstelling tot andere kankers, blijft het verband tussen tabak en de ontwikkeling van prostaatkanker voorwerp van discussie. Resultaten van studies die een mogelijk

verband onderzochten, bleken erg tegenstrijdig. Wel is bewezen dat er een sterk verband is tussen tabak en de agressiviteit van prostaatkanker bij niet-Afro-Amerikanen, alsook tussen tabak en een verminderde

respons op kankerbehandelingen. Dat verhoogde risico kan er zijn tot tien jaar na de rookstop.

Seksuele activiteiten en prostaatkanker

In deze context zijn de belangrijke evaluatiecriteria het aantal partners, seksuele geaardheid, frequentie van ejaculaties, leeftijd van eerste seksuele betrekkingen en impact van seksueel overdraagbare infecties (soi’s). Een studie heeft aangetoond dat het hebben van meer dan 20 seksuele partners (ongeacht hun geslacht) het risico van prostaatkanker kan verminderen. Hoewel dit niet per se betekent dat er een verband is, durven de auteurs toch suggereren dat een verhoogde frequentie van ejaculaties hiervan de reden zou kunnen zijn, een soort van beschermende factor. Wat seksueel overdraagbare infecties, seksuele geaardheid en vasectomie betreft, konden de studies tot op de dag van vandaag geen robuuste conclusies over dit verband opleveren.

Sport en prostaatkanker

Hoewel de resultaten van studies die de impact van sport op het prostaatkankerrisico hebben onderzocht niet allemaal op dezelfde lijn zitten, wijzen meerdere studies toch wel op de positieve invloed van sport op de ontwikkeling van de tumor en op de efficiëntie van de behandelingen. Uit een meta-analyse blijkt een preventief effect van sport op prostaatkanker, meer specifiek in de leeftijdscategorie van 20 tot 65 jaar.

Welke biologische mechanismen spelen een rol?

Men schuift verschillende mechanistische hypotheses naar voren, in het bijzonder de afname van screenings en PSA-waarden van 8 tot 12% bij rokers. Dat leidt tot latere diagnoses en tot agressievere tumoren. Tabak zou eveneens een rol spelen bij de ontwikkeling van de tumor en de efficiëntie

van behandelingen, in het bijzonder door de methylering van de genen (en dus hun expressie), de oxygenatie van de tumor en de activiteit van de androgene receptoren te wijzigen, of door weefselinflammatie te verhogen. Het voordeel van seksuele activiteiten zou deels afhangen van de verhoging van de frequentie van zaadlozingen. Die ejaculaties zouden het aantal intraluminale prostaatkristalloïden verminderen. Zij houden een verhoogd risico van prostaatkanker in. Andere hypothese over het voordeel van seksuele activiteiten: een daling van de psychologische druk en een verminderde activering van het sympathisch centraal zenuwstelsel. Dit zorgt voor een verminderde stimulatie van de deling van epitheliale prostaatcellen. Tot slot vermindert sport adipositas, een risicofactor voor inflammatie. Sport stimuleert de immunitaire respons, vermindert de oxidatieve stress, alsook de circulerende waarden van testosteron en van IGF (insulin-like growth factor) en vermindert eveneens de proliferatie van tumorcellen.

Bron:

Brookman-May SD, Campi R, Henríquez JDS, Klatte T, Langenhuijsen JF, Brausi M, LinaresEspinós E, Volpe A, Marszalek M, Akdogan B, Roll C, Stief CG, Rodriguez-Faba O, Minervini A. Latest Evidence on the Impact of Smoking, Sports, and Sexual Activity as Modifiable Lifestyle Risk Factors for Prostate Cancer Incidence, Recurrence, and Progression: A Systematic Review of the Literature by the European Association of Urology Section of Oncological Urology (ESOU). Eur Urol Focus. 2019;5(5):756-787. doi: 10.1016/j. euf.2018.02.007. PMID : 29576530.

Auteur: Nathalie Barrès Bron: www.univadis.fr Mediquality

Superb Imaging for Urology Procedures