Expionage 04

| 04GRUDZIEŃ2012 |

m a g a z y n

WSPINANIE DAREK SZYLKO

Dubaj z akcentem na "naj" KINGA GNAŚ-SAWCZUK

A gdyby w pracy zabijaæ smoki?

IREK WIS

Domowa szko³a rodziców ANNA K ASPRZYK

Kolektywnie ALEKSANDR A ŚWIĘCICK A

d l a

i n t e r - a k t y w n y c h

E

S

E

J

Otrzymaliśmy wsparcie 120% zakład

Wsparło nas 16 osób ukryw

bobano, kobra, zuza.grzybowsk lula_w, login, wilczyca, Magdalena G Łukasz Maraszkiewicz, uleniuch, h

DZIĘKU

Projekt się udał ty 2 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

E

S

E

e finansowe wysokości danej sumy!

wających się pod nickami:

ka, magdamiss, Hepavir, alicjaj, Grobelna, a.sznajder@wp.pl, thejdis, heliogabal oraz Mariusz Michalski.

UJEMY!!!

ylko dzięki Wam! redakcja Expionage 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

|3

J

E D Y T O R I A L

Drodzy czytelnicy!

Ten numer miał się ukazać w połowie listopada. Część artykułów była przygotowana pod tym kątem, np artykuł o wspinaniu... Na przełom roku miałam zaplanowane coś ze sportów zimowych, oraz inne artykuły na Nowy Rok. Niestety nawał obowiązków nie zezwolił mi na systematyczną pracę.

Chcę Was za to opóźnienie serdecznie przeprosić, a jednocześnie nie mogę Wam obiecać, że następny numer ukże się w zaplanowanym terminie.

Jednak, jak zawsze, mam dla Was porcję ciekawych tekstów, pisanych przez prawdziwych pasjonatów, którzy chcą Was zarazić swoim entuzjazmem.

Kudłaty jako ekspert pisze o wspinaniu, Ania o dzieciach i ich entuzjazmie, Keenya o dalekich podróżach. Irek we wspaniałym stylu napisał dla Was rozwąznia o ciekawym zjawisku "grywalizcji" a Ola z ogromnym poświęceniem opisała niewielką społeczność artystycznego Kolektywu z Poznania.

Wraz z nadejściem Nowego Roku 2013 życzę Wam przede wszystkim miliona pomysłów, tysiąc kilodżuli energii do ich realizacji oraz wyłącznie dobrych dusz wokół aby Was w tym wspierali.

Bądźcie wielcy!

Kasia Grzebyk

4 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU R U D Z I E Ń 2 0 1 2

| 03GRUDZIEŃ2012 |

Autorzy: Kinga Gnaś-Sawczuk, Anna Kasprzyk, Aleksandra Święcicka, Darek Szylko, Irek Wis Korekta: Krzysztof Wójcik Projekt graficzny i skład: Katarzyna Grzebyk Zdjęcia: Kinga Gnaś-Sawczuk, Darek Szylko, Katarzyna Grzebyk, Istock free photo, sxc.hu, Fotolia, Shutterstock®,Kolektyw 1A, Strona www: Arkadiusz Mielniczek Kontakt: redakcja@expionage.pl marketing@expionage.pl http://www.facebook.com/Expionage

Drapanie siê tam, gdzie nas nie swêdzi DAREK SZYLKO

Domowa szko³a rodziców ANNA K ASPRZYK

Dubaj z akcentem na "naj" KINGA GNAŚ-SAWCZUK

A gdyby w pracy zabijaæ smoki?

IREK WIS

Kolektywnie ALEKSANDR A ŚWIĘCICK A

S

wspin P

O

R

T

6 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

nie na S

P

O

R

CZYLI DRAPANIE SIĘ TAM, GDZIE NAS NIE SWĘDZI tekst i zdjęcia DAREK SZYLKO

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

|7

T

S

P

O

R

T

„Forteca” Kraków; fot. Katarzyna Grzebyk

P

owietrze zasnuwa lekka mgiełka białego

ścianie szykuje się do szczególnie trudnego

pyłu. To unosząca się w powietrzu

ruchu – na jego plecach dostrzec można

magnezja, dzięki której ręce mniej

pracę mięśni znanych wyłącznie studentom

się pocą podczas łapania śliskich

anatomii. Pakerzy – bo tak mówi się

wspinaczkowych chwytów. Snop

o wspinaczach na ścianie – ryczą: „Dawaj!

halogenowego światła wydobywa z niej

Ciśnij! Jedziesz! Jesteś koniem!”. Dudniący

wychudzonego gościa. Z małpią zręcznością

w tle dubstep wbija gwoździe w mózg,

przemieszcza się w górę pokrytej kolorowymi

gość na ścianie wyskakuje, zamiata nogami

chwytami, monstrualnie przewieszonej

w powietrzu i przy aplauzie dopingującej go

ściany. Z dołu dobiegają pokrzykiwania

ekipy zeskakuje na materac. Następuje seria

kolesi bez koszulek i grama tłuszczu na

poklepywań po plecach, pytań o patenty

pięknie zbudowanych ciałach. Imponująco

i kolejny „mięśniak” próbuje swoich sił na

wyrzeźbione mięśnie, mocne klaty

kilkuruchowym problemie. Dzień jak co dzień

i nieproporcjonalnie chude nogi. Zawodnik na

na ścianie wspinaczkowej.

8 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

S

D

P

O

R

robna sylwetka w kolorowych ciuchach

się jedynie kilkumetrowym lotem. Nieopodal,

wyraźnie odcina się na tle śnieżnobiałej

przy ognisku, wśród porozrzucanego

wapiennej płyty kilkanaście metrów nad

w artystycznym nieładzie sprzętu reszta ekipy

ziemią. Z daleka ściana wydaje się całkowicie

kończy kolejny udany dzień wspinaczkowy

gładka, a wejście na tę wysokość bez użycia

smażoną kiełbasą i piwem.

drabiny absolutnie niemożliwe. Podchodzisz bliżej skały, i oczom ukazuje się niewidoczna do tej pory mikrorzeźba. Kolorowy punkt okazuje się być dziewczyną, która z gracją

P

rzytroczone do plecaka czekany radośnie wystukują rytm kroków,

baletnicy, chwytając niewielkich zagłębień

kolce raków z charakterystycznym

i stając na maleńkich krawędziach,

skrzypieniem zagłębiają się w pokrytej

spokojnymi ruchami przemieszcza się

grubą warstwą lodu ścianie. „Jezu! Jeszcze

w górę. Na dole wpatrzony w nią asekurant

tylko godzina dreptania po tym cholernym

w skupieniu podaje linę, dzięki której

lodowisku i będziemy na miejscu. To był

ewentualne odpadnięcie od ściany zakończy

długi dzień”. Pobudka o trzeciej w nocy,

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

|9

T

S

P

O

R

T

10 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

S

P

O

dwugodzinne podejście, wypakowywanie

i rozluźnieni wspinacze pozwalają sobie

sprzętu pod ścianą i jeszcze przed wschodem

na chwilę nieuwagi.

R

słońca wiszą 50 metrów nad ziemią.

10 godzin później wraz z dogorywającym z zachodem słońca dniem dwie oblepione śniegiem sylwetki padają sobie w ramiona

SPOSÓB NA ŻYCIE

z radosnym okrzykiem. 600 metrów ściany

Wspinacze większość swojego wolnego

– pierwsze zimowe przejście. Paradoksalnie,

czasu poświęcają na „drapanie się tam,

przed nimi najtrudniejsza część wspinaczki

gdzie ich nie swędzi” – na sztucznych

– zejście. To właśnie w jego trakcie zdarza

ścianach, w skałach lub w górach. Ich

się najwięcej wypadków, kiedy zmęczeni

pasja to jednocześnie sposób na życie,

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 11

T

S

P

O

R

T

którego ramy wyznaczają godziny

aurą – wyjazdy do ogródków skalnych

treningów w gronie przyjaciół i znajomych

w Zachodniej Europie („westowe tripy”).

na sztucznych ścianach (zwanych „pakerniami” lub „panelami”), które poprzedzają wspinaczkowe wyjazdy („tripy”), będące ukoronowaniem sezonu.

TANIO NIE JEST

Swoisty roczny rytm narzucają pory roku.

Wspinaczka nie należy do tanich sportów.

Zima to okres pracy nad formą na panelu,

Jeśli dopadł Cię wspinaczkowy bakcyl,

wiosna to „rozwspin” w polskich skałach,

to bez względu na to, czy ograniczysz się

lato – odcinanie kuponów, zaś jesień

do boulderingu (wspinanie bez liny po

to – w ucieczce przed kapryśną polską

stosunkowo niskich głazach, trudności

12 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

S

P

O

R

skumulowane są w kilku, maksymalnie

wyłożenia kolejnych kilkuset złotych

kilkunastu ruchach, do asekuracji służą

przeznaczonych na zakup liny oraz ekspresów

specjalne przenośne materace, tzw. crash

(połączonych taśmą karabinków służących do

pady), czy postawisz na wspinaczkę z liną

asekuracji). Zakosztowanie górskiej przygody

po skałach, większość twoich oszczędności

kosztuje życie kolejną świnkę skarbonkę

będzie pochłaniał zakup sprzętu oraz

i im wyższe góry, tym świnka musi być

wyjazdy. Podstawowy zestaw potrzebny

bardziej „wypasiona”. Cóż się więc dziwić, że

na ścianę wspinaczkową, obejmujący buty

wspinacze traktują swój sprzęt jak bezcenną

wspinaczkowe, uprząż, woreczek na magnezję,

biżuterię? Decyduje o tym nie tylko jego

przyrząd asekuracyjny, to wydatek około 600–

cena, lecz również fakt, że od niezawodności

700 złotych. Wyjazd w skały to konieczność

używanego sprzętu zależy ich życie.

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 13

T

S

P

O

R

T

WSPINACZKA JEST SPORTEM dostarczającym niesamowitych wrażeń estetycznych, wymagającym odwagi, uczącym odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i partnera.

14 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

S

P

O

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

R

| 15

T

S

P

O

R

T

CO ŁĄCZY, A CO DZIELI?

każdego wspinacza po takiej chwili słabości pojawia się wyrzut sumienia i cień niepokoju, czy aby nie utyje... Na poziomie rekreacyjnym

Powszechną cechą wspinaczy jest mania

waga nie odgrywa aż tak dużej roli, jednak dla

dbałości o wagę, kondycję, zdrowe

osób podchodzących ambitniej do trudności

odżywianie, suplementację i tym podobne.

pokonywanych dróg dodatkowe kilogramy

Oczywiście każdy powód jest dobry, żeby

lub ich brak będą jednym z kluczowych

opchać się niezdrowymi, ale jakże pysznymi

elementów decydujących o wspinaczkowych

kotlecikami od mamy lub wtrząchnąć

sukcesach. Jak powiedział kiedyś ktoś mądry:

paczkę chipsów, ale w przeciwieństwie do

„Nie wspinamy się po to, żeby chudnąć, lecz

„normalnego” człowieka, gdzieś w głębi duszy

chudniemy po to, żeby się wspinać”.

16 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

S

P

O

R

Linię podziału między wspinaczami

pozbawiona elementów ryzyka wspinaczka

wyznacza przede wszystkim miejsce

na sztucznych ścianach zyskała niezwykłą

uprawiania ukochanego sportu i, co za

popularność. Możliwość wypożyczenia

tym idzie, poziom adrenaliny, która będzie

sprzętu, zorganizowane grupy treningowe

krążyć w naszych żyłach. Najprostszym

sprawiły, że w sezonie zimowym ścianki

sposobem na rozpoczęcie przygody

wspinaczkowe pękają w szwach.

w wertykalnym świecie jest udanie się na

Nieco inaczej ma się sytuacja w przypadku

ścianę wspinaczkową. Większość dużych

wspinaczki w skałach oraz boulderingu. Choć

i średnich miast dysponuje choć jednym

najpopularniejsze rejony wspinaczkowe,

takim obiektem. Dzięki medialnej promocji

zarówno w Polsce jak i za granicą, bywają

sportów ekstremalnych praktycznie

dosyć zatłoczone, to jednak tłumy na

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 17

T

S

P

18 |

O

R

T

S

P

O

R

sztucznych ścianach nie przekładają się

latem decydują się tylko nieliczni, zimą

jeszcze na liczbę osób, które wspinają się

jest ich dosłownie garstka. Taternictwo,

na wolnym powietrzu. Prawdopodobnie

alpinizm oraz himalaizm, pomimo swej

decyduje o tym konieczność posiadania

ponad stuletniej historii, zachowały wciąż

większej ilości sprzętu i… umiejętności.

swój niezwykle elitarny charakter. Te

Wspinaczka w skałach to sport stosunkowo

dostarczające niezwykłych przeżyć odmiany

bezpieczny, pod warunkiem ukończenia

wspinaczki wiążą się ze sporym ryzykiem.

specjalistycznego szkolenia z asekuracji.

Obiektywne niebezpieczeństwa w postaci

Trwający około tygodnia kurs jest

załamań pogody, obrywów skalnych

znakomitym pomysłem na urlop i przepustką

i lodowych oraz lawin skutecznie zniechęcają

do „górskiej przygody”.

wspinaczy skałkowych do głębszego

Wspinaczka górska to „kompletnie inna

zainteresowania się tą odmianą wspinaczki.

bajka”. Na pokonywanie tatrzańskich ścian

Góry jeszcze przez długi czas pozostaną oazą

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 19

T

S

P

O

R

T

20 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

S

P

O

R

wspinaczkową, w której stosunkowo łatwo

odmian wspinaczka stała się dostępna dla

będzie znaleźć „swoją ścianę” i spędzić dzień

szerokiej rzeszy ludzi i zatraciła swój elitarny

sam na sam z wymarzonym problemem.

charakter. Bynajmniej jednak nie umniejsza to jej atrakcyjności. Wspinanie pozostało sportem dostarczającym niesamowitych

WCIĄŻ NIE DLA KAŻDEGO

wrażeń estetycznych, wymagającym odwagi, uczącym odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i partnera. To, co

W zasadzie każdy, kto pragnie odczuć

uległo zmianie, to większa możliwość

dreszcz towarzyszący balansowaniu na

znalezienia swojej wspinaczkowej „drogi” –

końcówkach palców nad przepaścią, może

dosłownie i w przenośni.

tego doświadczyć, wybierając towarzyszącą temu dawkę adrenaliny. Współczesna wspinaczka zdaje się iść w kierunku coraz większej specjalizacji. W większości swoich

Darek Szylko http://www.amarula.pl

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 21

T

Domowa szko鲁a rodzic贸w Anna Kasprzyk

E D U K A C J A

Centrum Nauki Kopernik, Warszawa; fot. Katarzyna Grzebyk

Bycie rodzicem to potê¿na dawka mi³ości, radości, obaw i niespodziewanych wydarzeñ.

Wszystko dzieje siê w tempie galopuj¹cego ¿ycia, zmieniaj¹cego siê otoczenia i ci¹g³ej pogoni za sukcesem. Istny surwiwal – przetrwaæ w optymalnych warunkach, bazuj¹c na posiadanej wiedzy i zapleczu.

Rodzice, zasypani s¹ dziś ogromnymi, kolorowymi poradnikami i magazynami, wpadaj¹ w wir realizacji obcych, narzuconych wizji wychowywania dziecka.

Zanika gdzieś niestety naturalny instynkt, a przecie¿ opieka nad potomstwem i mi³ośæ to tak bliskie naturze cz³owieka dzia³ania. Jak grzyby po deszczu, powstaj¹ wszelkiego rodzaju zajêcia dla dzieci,

„

Byæ rodzicem to doświadczaæ potê¿nej dawki mi³ości, obaw oraz niespodziewanych wydarzeñ

„

dla rodziców z dzieæmi, warsztaty o tym, jak byæ

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 23

E D U K A C J A

jeszcze lepszym, fajniejszym rodzicem. Ogrom

A przecie¿ to nie świat tworzy rodzica, lecz dziecko.

reklam, zaproszeñ, znanych osób polecaj¹cych

Czego uczymy nasze dzieci? Uczymy je

najlepsze produkty gwarantuj¹ce zaszczytne

zawieszenia miêdzy przesz³ości¹, a przysz³ości¹,

miejsce na podium najbardziej kochaj¹cego

prześlizgiwania siê po ¿yciu bez wnikania

rodzica. Dochodzi do sytuacji, w której rodzina

w jego istotê. A w³aśnie wnikanie, koncentracja,

bez zewnêtrznych bodźców nie potrafi razem

ch³oniêcie otoczenia, świadomośæ szczegó³ów

spêdzaæ czasu, a w tempie wspó³czesnego ¿ycia

i postrzeganie tego, co dzieje siê w danej chwili,

ma go przecie¿ mikroskopijnie ma³o. Staramy

daje szczêście, radośæ i buduje z dzieckiem wiêź,

siê realizowaæ scenariusze poradników, spe³niaæ

zaś m³odemu cz³owiekowi daje mnóstwo energii

oczekiwania, zamiast skoncentrowaæ siê na byciu

do rozwoju i poznawania świata. Spójrzmy na to,

z dzieckiem. Gonitwa za kolejnymi etapami rozwoju

jak na strzelanie z ³uku. Koncentracja, wyciszenie,

sprawia, ¿e mamy mniej radości z odczuwania chwili

uwa¿nośæ, to elementy, które nie gwarantuj¹,

teraźniejszej, ze wspólnego eksplorowania świata.

ale zwiêkszaj¹ szansê, ¿e strza³a poleci daleko

24 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

E D U K A C J A

i w wybranym kierunku. Owszem, licz¹ siê tak¿e inne czynniki, jak umiejêtności techniczne, si³a, jakoś u¿ytego ³uku czy pogoda. Jeśli któregoś z nich zabraknie, w koñcowym efekcie strza³a odrywa siê od ³uku i leci w³asnym torem.

W świecie biznesu pojawi³ siê urodzaj na treningi uwa¿ności. Zapewne ju¿ nied³ugo rozkwitn¹ równie¿ takie treningi dla rodziców. Udzia³ w warsztatach wymaga jednak czasu i wplecenia go w i tak ju¿ mocno napiêty grafik. A przecie¿ mo¿na spróbowaæ samemu, nawet w najbardziej napiêtym harmonogramie, w najwiêkszym zabieganiu – bycie rodzicem jest bowiem szans¹ na zupe³nie bezp³atny trening uwa¿ności z najlepszym trenerem pod s³oñcem. Jedyne, co trzeba zrobiæ, to pod¹¿aæ za dzieckiem. Obserwowaæ świat, dotykaæ go, przekszta³caæ i nieustannie, wielokrotnie sprawdzaæ wszystkimi zmys³ami. Zatem gdy bawimy siê z dzieckiem, bawmy siê naprawdê. Czy¿ nie jest czêsto tak, ¿e bawi¹c siê z naszymi pociechami, myślimy o pracy, obowi¹zkach, planujemy, co trzeba zrobiæ, kupiæ, za³atwiæ? A gdyby tak ws³uchaæ siê w odg³osy przerzucanych klocków, poczuæ ich dotyk, temperaturê, g³adkie powierzchnie? Gdyby tak przyjrzeæ siê, jak powstaj¹ linie rysowane kredkami trzymanymi w d³oniach naszych dzieci?

Bez oceniania, bez pospieszania, bez doradzania.

Po prostu ch³on¹æ szczegó³y.

Dzieci s¹ świetnymi trenerami. Kiedy s³uchaj¹, mówi¹, bawi¹ siê, robi¹ to ca³ym sob¹, ka¿d¹ swoj¹ komórk¹ – i s¹ obecne. U doros³ych ta umiejêtnośæ zanika, dorośli zaczynaj¹ dzia³aæ jak maszyny. Ten automatyzm funkcjonowania sprawia, ¿e ¿ycie i jego esencja umykaj¹ nam. Dajemy siê ponieśæ

„

A gdyby tak po prostu pozwoliæ dziecku poprowadziæ siê za rêkê?

„

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 25

E D U K A C J A

fali emocji, codziennych wydarzeñ, tracimy dystans, a przede wszystkim mnóstwo energii. Ucieka nam gdzieś istota ¿ycia. Co bêd¹ wspominaæ nasze dzieci? Rodzica obecnego jedynie cia³em, który niby s³ucha³, ale myślami kr¹¿y³ gdzieś indziej?

Poczuliście kiedyś ró¿nicê miêdzy rozmawianiem z kimś, kto s³ucha³ was tak, ¿e a¿ nie mogliście przestaæ opowiadaæ, a w trakcie opowiadania przychodzi³o wam do g³owy coraz wiêcej pomys³ów i rozwi¹zañ? Tak w³aśnie dzia³a uwa¿nośæ. Czasami pomaga przyspieszyæ rozwi¹zania. Paradoksalnie doskonale wpisuje siê w proces przyspieszenia codzienności. Ale nie o to tu chodzi.

Nie mo¿na oczywiście popaśæ w skrajnośæ.

Korzystajmy z dobrodziejstw wspó³czesnego świata.

Zabierajmy dzieci na zajêcia, uczestniczmy w ¿yciu naszej spo³eczności, ale pamiêtajmy, aby zatrzymaæ czasem wiruj¹ce w g³owie myśli. Aby to zrobiæ, nie trzeba czytaæ ksi¹¿ek, uczestniczyæ w kursach, lecz wystarczy po prostu pozwoliæ dziecku poprowadziæ

„

fot. Anna Kasprzyk, Akademia Aktywnych i Kreatywnych, Koninki

siê za rêkê. Tak! Nie my dziecko, ale dziecko nas.

Obserwowaæ razem z nim wêdrówkê kropli deszczu po szybkie, sprawdziæ, czy ka³u¿e wokó³ samochodu odbijaj¹ podwozie, dostrzec nowe szczegó³y

Jedyne co trzeba zrobiæ to pod¹¿aæ za dzieckiem

„

otoczenia w drodze do sklepu czy na spacerze.

Pod¹¿aj¹c za nieograniczon¹ wyobraźni¹ dziecka, pozwoliæ sobie na abstrakcyjne pomys³y na przyk³ad o tym, co by by³o, gdyby świe¿e skarpetki ros³y na drzewach pod domem, a stare i brudne same szuka³y drogi do pralki. Takie podejście rozci¹ga czas, kumuluje energiê i kszta³tuje kreatywnośæ.

Sprawdźcie! Byæ mo¿e odkryjecie w ¿yciu wiêcej radości, szczerego uśmiechu i uda Wam siê spojrzeæ na codzienne sprawy z innej perspektywy.

26 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

E D U K A C J A

Dzieci obserwuj¹ doros³ych, s³uchaj¹ i ucz¹

Ogród Doświadczeñ im. St. Lema, Kraków; fot. Katarzyna Grzebyk

siê. Najbardziej od w³asnych rodziców. Im s¹ starsze, tym czêściej szukaj¹ zewnêtrznych autorytetów. Jakie wzorce wybior¹, zale¿y w pewnym stopniu równie¿ od nas. Czy nasze dziecko bêdzie z pasj¹ uprawiaæ sport, jeśli my, rodzice nie prowadzimy aktywnego trybu ¿ycia? Czy z radości¹ bêdzie czytaæ ksi¹¿ki, jeśli widzi nas g³ównie przed telewizorem? To my, rodzice inspirujemy dzieci do poznawania świata. Od urodzenia dziecko kszta³tuje w sobie śmia³ośæ podejmowania wyzwañ, poszukiwania niestandardowych rozwi¹zañ wychodz¹cych poza schematy. Uczy siê, jak poszukiwaæ, jak wspó³pracowaæ. S¹ to dośæ wa¿ne umiejêtności, których nie nabywamy w szkole i na studiach, ale w³aśnie w najm³odszych latach ¿ycia. Dziecko obserwuje przede wszystkim najbli¿szych. Jak my, dorośli radzimy sobie z przeszkodami? W jakim stylu idziemy przez ¿ycie? Co jest dla nas wa¿ne?

Dzieci obserwuj¹ wnikliwie i s¹ szczere. Otwarcie i bez zbêdnych analiz odbieraj¹ świat i ludzi.

I s¹ w tym mistrzami. Jeśli macie z nimi kontakt, obserwujcie i uczcie siê od nich.

Zatem do dzie³a! Uczmy nasze dzieci i b¹dźmy dla nich zawsze najlepszym przyk³adem, aby zaszczepione przez nas wzorce towarzyszy³y im przez ca³e ¿ycie. Eksplorujmy jednocześnie świat pod¹¿aj¹c za naszymi pociechami i uczmy siê od nich, ch³on¹c świat w pe³ni, wszystkimi zmys³ami – jak dzieci.

Anna Kasprzyk

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 27

P

O

D

R

Ó

Ż

E

28 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

P

O

D

R

Ó

Ż

E

Tekst i zdjêcia: Kinga Gnaś-Sawczuk

z akcentem na „naj„

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 29

P

O

D

R

Ó

Ż

E

KANADA

źród³o: https://maps.google.com

Czas wszystko zmienia. Potrafi przeistoczyć

pełne nowatorskich pomysłów, nie tylko

„nicość” we wszechświat, stworzyć „coś”

tych architektonicznych. Aż ciśnie się na usta

praktycznie z niczego, powołać do życia

stwierdzenie, że dzisiejszy Dubaj to kraina

beznamiętność i pustostan, zdefiniować

mlekiem, miodem, złotem i oczywiście ropą

wszystko na nowo. Jeszcze 20 lat temu była

płynąca…

tu prawdziwa pustynia. Tylko gdzieniegdzie, niczym osamotnione akacje, wyrastały

Tych „naj” -większych, -wyższych,

pojedyncze budynki znacznie od siebie

-nowocześniejszych, -starszych, -bogatszych,

oddalone, a ludzie trudnili się rybołówstwem

-droższych, -oryginalniejszych „rzeczy”

i poszukiwaniem pereł. A jak wygląda to

jest w Dubaju bez liku. Wszystko tutaj ma

miejsce dziś? Wszystko uległo drastycznej

być lepsze, nowsze, droższe od tego…

modyfikacji. Bo współczesny Dubaj to tętniące

co już tu istnieje. Wszystko ściga się ze

życiem wielkie multikulturowe miasto, które

wszystkim. Wydaje się, że w Dubaju wszelkie

rozwija się w błyskawicznym tempie i na

pomysły, najskrytsze marzenia i sny oraz

każdym kroku bije rozmaite rekordy. To miasto

nieśmiało wypowiadane myśli zamieniają się

30 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

P

O

D

R

Ó

w rzeczywistość. Można odnieść wrażenie,

nieboskłon. Obecny rekordzista odebrał

że tu nie ma rzeczy niemożliwych. Jako

ten zaszczytny tytuł kanadyjskiej CN Tower

Testers (www.testersi.pl) z krwi i kości muszę

w Toronto, mającej 553,33 m. Został otwarty

gruntownie przetestować ten dubajowy

w styczniu 2010 roku po niespełna pięciu

akcent na „naj”. Muszę zgłębić ten szalony

latach budowy. Kosztował bagatela 1,5

„naj-izm”, tak wszechobecny w Dubaju.

miliarda dolarów! Musiałam zdobyć tego

Zapraszam zatem na przegląd niesamowitości,

giganta. Zainwestowałam znacznie mniej,

które błyskawicznie „wyrosły” na tej niegdyś

bo 100 AED (100 dirhamów to odpowiednik

bezkresnej pustyni, stając się tym samym

naszych 90 PLN) i bardzo szybka winda

architektoniczną ikoną nie tylko Zjednoczonych

poruszająca się z zawrotną prędkością 10

Emiratów Arabskich, ale i całego globu.

m/s przetransportowała mnie na najwyżej położony „zewnętrzny” taras widokowy

Kto nie kojarzy najwyższego budynku

na świecie zlokalizowany na 124. piętrze.

świata Burj Khalifa, liczącego rekordowe

Specjalna platforma na świeżym powietrzu

828 metrów?! Jego iglica zdaje się drapać

gwarantuje naprawdę niecodzienne

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 31

Ż

E

P

O

D

R

Ó

Ż

E

32 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

P

O

D

R

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

Ó

| 33

Ż

E

P

O

D

R

Ó

Ż

E

doznania. Mój rozpromieniony wzrok testuje

76. piętrze oraz najwyżej położony meczet

panoramę 360 stopni, głowa kręci się na

na świecie – zlokalizowano go na 158.

lewo, na prawo, jakby zaraz miała odpaść.

piętrze. Sam budynek posiada aż 163 piętra

Czuję dziwny przypływ radości - w tym

użytkowe. Przy jego budowie pracowało

momencie cały Dubaj leży u mych stóp ;)

każdego dnia 12 tysięcy robotników.

Kamera i aparat idą w ruch, zoom-luneta

Ilość zużytego do budowy betonu można

także. Kolejne drapacze chmur na horyzoncie,

obrazowo porównać do wagi 100 tysięcy

drogowe estakady, pustynne bezkresy,

słoni. Projekt wieży nawiązuje do kwiatu

zielone parki, lazurowe wody Zatoki Perskiej,

pustyni i architektury islamu. Burj Khalifa

niedokończony ambitny wyspiarski projekt

składa się z centralnego rdzenia oraz 3

„The World”, hotel-żagiel Burj Al Arab,

ramion zwężających się stopniowo ku górze.

tor wyścigowy dla wielbłądów... Widoki

Na jej elewacji pełno wspaniale mieniącego

i liczby robią tutaj naprawdę oszałamiające

się w słońcu szkła. Wieżowiec jest trzecią

wrażenie. W Burj Khalifa znajduje się

najwyższą konstrukcją budowlaną, jaką

najwyżej położony basen usytuowany na

kiedykolwiek zbudowano. Wyższe są

34 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

P

O

D

R

Ó

tylko dwie platformy wiertnicze w Zatoce

Rekord goni rekord, gra wyobraźni nie ma

Meksykańskiej – Perdido Regional Host

końca. Słynna na cały świat Dubai Fountain

(2438 m) i Ursa Platform (1306 m). Swoją

zlokalizowana na Burj Dubai Lake ma 275

imponującą wysokością „bije na głowę”

metrów długości, w ruch wprawianych jest

dotychczasowych rekordzistów, co dumnie

aż 6600 świateł i 25 kolorowych projektorów.

podkreślane jest na każdym kroku. Po

Fontanna wyrzuca wodę z niesamowitym

półtoragodzinnym pobycie na szczycie

impetem na oszałamiającą wysokość 150

zjeżdżam na dół i podziwiam okolicę. Bo jak

metrów. Fenomenalny duet woda-światło

się okazuje, Burj Khalifa jest tylko centralnym

idealnie współgra z rozmaitymi muzycznymi

punktem ogromnej inwestycji, zajmującej aż

podkładami. Mozaika arabskich dźwięków

2 km kwadratowe i obejmującej kilkanaście

i klasyki znanej na całym świecie wprawia

hoteli, parków, kilkadziesiąt luksusowych

w ruch fontanny i… turystów. Fantastyczne

wieżowców mieszkalnych oraz jezioro Burj

pokazy fontann odbywają się codziennie

Dubai Lake z wyspą z parkiem… Czy słowo

i ściągają tłumy z różnych zakątków globu.

„rozmach” będzie tutaj na miejscu?

Moja mania testowania dała o sobie dobitnie

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 35

Ż

E

P

O

D

R

Ó

Ż

E

36 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

P

O

D

R

Ó

znać, bo spędziłam tu długi ciepły wieczór (od

fontanny Dubai Fountain, testowałam też

godz. 18.00 do 23.00), podziwiając wszystkie

największą na świecie galerię handlową,

12 pokazów odbywających się co pół godziny.

czyli Dubai Mall. Można tu buszować po

Mogę otwarcie przyznać, że dogłębnie

„zaledwie” 1200 sklepach skupionych na

sprawdziłam wszechstronne możliwości

12 milionach metrów kwadratowych! Istne

fontanny, a co najważniejsze każdy show był

wariactwo albo raj dla zakupoholików. W Dubai

inny: delikatny i dostojny lub bardzo żywiołowy

Mall mieści się też akwarium z największą

i mocno rytmiczny. I wcale nie było mi nudno

jednoelementową płytą szkła wpisaną do

przez te pięć godzin! Wręcz przeciwnie,

księgi rekordów Guinessa. Pływają w nim

apetyt rósł w miarę oglądania kolejnego show.

aż 33 tysiące rozmaitych okazów. Entuzjaści

Ale kiedyś nadchodzi przecież „time to say

adrenalinowego szaleństwa powinni udać się

goodbye” ;)

do Sega Republic, czyli wesołego miasteczka z kolejką roller coaster albo poszaleć na

W sercu Dubaju, obok najwyższego budynku

lodowisku o olimpijskich wymiarach.

świata Burj Khalifa i największej na świecie

I nikogo nie powinien dziwić widok Arabów

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 37

Ż

E

P

O

D

R

Ó

Ż

E

w narodowych strojach brylujących po

swych potężnych silników. Do wyboru,

tafli lodu. Z zaparkowaniem samochodu

do koloru: Rolls’Roys, Bentley, Maserati,

nie ma najmniejszego problemu, bo Dubai

Maybach, Porsche, Ferrari, Lamborghini...

Mall oferuje aż 1400 miejsc parkingowych,

Te samochody mają się gdzie zmieścić, bo

w tym Fashion Parking, tzw. VIP parking dla

główna ulica Dubaju - Sheik Zayed Road

najbogatszych, gdzie samochody „odstawiają”

ma „zaledwie” 14 pasów ruchu, po siedem

panowie z obsługi. Taka opcja kosztuje

w każdym kierunku… Ale niestety często

od 100 do nawet 500 zł. Ale tu, w Dubaju

bywa zakorkowana.

pieniądze nie grają roli. Najdroższe i najbardziej ekskluzywne marki podjeżdżają pod Dubai

A propos zakupów jeszcze słówko.

Mall, a w ich bagażnikach lądują torby

Oryginalnością zaskakuje też inna galeria,

z zakupami wartymi setki tysięcy dolarów. Na

Mall of the Emirates z wewnętrznym stokiem

porządku dziennym jest widok najdroższych

narciarskim. Na zewnątrz +26, a na stoku -3

aut świata, wypełniających ulice pomrukiem

i idealne warunki do szusowania. Macie ochotę

38 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

P

O

D

R

ulepić bałwana w środku pustyni? Proszę

do udanych zakupów jest targowanie się.

bardzo ;) Jeśli ogarnie Was szał zakupów, to

Sztukę negocjacji i psychologii sprzedaży

jesteście w siódmym niebie, bo w Dubaju jest

przetestować tu można w praktyce.

Ó

całe mnóstwo galerii handlowych i souków – arabskich bazarów. I wcale nie musicie wydać

Lista rekordzistów w Dubaju jest długa. Słynna

worka pieniędzy. Gdyby jednak za mało wam

wyspa-palma, czyli Palm Jumeirah i Hotel

było wrażeń, pamiętajcie, że co roku odbywa

Atlantis uznawane są za ósmy cud świata.

się tu Dubai Shopping Festival – prawdziwa

Jest to największa na świecie sztuczna wyspa

gratka dla zakupoholików. Wtedy worek

zbudowana na kształt palmy. Widziana z lotu

pieniędzy oznacza torby zakupów. Natomiast

ptaka robi niesamowite wrażenie. Zbudowana

na soukach (bazarach) nie obowiązują sztywne

jest z pnia, od którego odchodzi 16 gałęzi (po

ceny – handlarze „wymyślają” sobie za każdym

8 na każdą ze stron) oraz z jednego okręgu

razem inne ceny dla tych samych towarów

otaczającego całą konstrukcję. Wszędzie są

i można słono przepłacić. Dlatego kluczem

luksusowe apartamenty i domy należące

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 39

Ż

E

P

O

D

R

Ó

Ż

E

40 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

P

O

D

R

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

Ó

| 41

Ż

E

P

O

D

R

Ó

Ż

E

42 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

P

O

D

R

Ó

do najbogatszych. Skalę „zjawiska” łatwiej

Na innej sztucznie usypanej wyspie dumnie

zrozumiemy, jeśli wyobrazimy sobie, że

pręży się hotel-żagiel Burj Al Arab, wysoki

całkowita wielkość wyspy-palmy odpowiada

na 321 metry. To najwyższy i jedyny

powierzchni 800 boisk piłkarskich… Polecam

siedmiogwiazdkowy hotel na świecie! Ma

pociąg kursujący po „rdzeniu” palmy (25

też najwyższe na świecie lobby. Posiada

dirhamów w obie strony). W ten sposób

wyłącznie apartamenty, w bardzo skromnej

można przemierzyć wyspę w linii prostej,

liczbie 202 pokoi. Ceny przyprawiają o zawrót

podziwiając ekskluzywne wille i luksusowe

głowy, więc dla Waszego bezpieczeństwa ich

jachty. Jednak najpiękniejsze łodzie są

nie podam, ale pięciocyfrowa kwota wyrażona

zacumowane w porcie Dubai Marina.

w złotówkach jest tu na porządku dziennym.

W słońcu połyskują ich solidnie wypolerowane

Złoto wypływa z portfeli gości, ociekają nim

chromy, a za nimi roztacza się las drapaczy

ściany, bo najbardziej luksusowe apartamenty

chmur. Jeden budynek wyższy od drugiego,

posiadają złote i złocone elementy

rekord goni rekord. Labirynt wieżowców,

wyposażenia. Każdy z gości ma osobistego

w którym na szczęście trudno się zgubić.

lokaja przez 24 godziny na dobę. A na żądanie

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 43

Ż

E

P

O

D

R

Ó

Ż

E

goście mogą otrzymać też własnego kucharza,

gorliwie w rozlicznych meczetach. Głos

który zaserwuje im menu, jakie tylko sobie

nawołujący do modlitwy płynie z głośników

zamarzymy. Dodatkowa ochrona, samochód,

na całą okolicę. Brzmi melodyjnie i bardzo

i to nie byle jaki, oraz prywatny kierowca

motywująco. Jedynym meczetem, do którego

to żaden problem w Burj Al Arab. A jeśli

mają wstęp turyści, i to tylko w wybrane dni,

zechcecie przylecieć własnym helikopterem,

jest Jumeirah Mosque. Obowiązkowo wszyscy

to wylądujecie na hotelowym lądowisku. Na

bez wyjątku zdejmujemy buty, a kobiety

własne oczy przekonałam się, że co chwilę

zakrywają twarz chustą. Angielka, która od 15

lądują tam śmigłowce, a do pilnie strzeżonej

lat jest w Emiratach i kilka lat temu przeszła

bramy podjeżdżają najdroższe auta świata.

na islam, robi nam wykład o muzułmanach

Przepych w każdym wydaniu. Pozostawię to

i ich religii. Pięć filarów wiary, pory modlitwy

bez komentarza.

wyznaczane przez wschody i zachody słońca, treść Koranu, zwyczaje w czasie Ramadanu,

W Dubaju panuje islam, a muzułmanie

coroczna jałmużna w wysokości 2,5% rocznego

minimum pięć razy dziennie modlą się

dochodu, pielgrzymka do Mekki. Islam jest

44 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

P

O

D

R

Ó

obecnie najszybciej rozrastającą się religią na

wygląda Dubaj z perspektywy luksusowego

świecie. A widok muzułmanów zmierzających

hotelu i klimatyzowanego autobusu wożącego

na kolejną modlitwę naprawdę zadziwia.

turystów po atrakcjach miasta, a inaczej, kiedy

Zwłaszcza tych ubranych w narodowe stroje,

poznaje się to miasto po testersku, tak od

białe tuniki z długimi rękawami przypominające

podszewki. Bądź co bądź królują tu wymysły

koszulę nocną galabija, najczęściej czerwone

arabskiego świata, czyli najwyższy budynek

arafatki kefija i agal będący czarnym sznurkiem

świata, hotel-żagiel, wyspa-palma, najdroższe

podtrzymującym nakrycie głowy.

auta, bogaci szejkowie, kobiety skrywające

Ż

twarz pod czarnymi chustami, żar pustyni Dubaj to kraina niezwykłych kontrastów, bo

chłodzony przez wiatry znad Zatoki Perskiej.

obok niezmiernego bogactwa szejków panuje

Rekordów w Dubaju jest wiele, a pojawienie się

tu bieda przedstawicieli innych narodowości.

kolejnych to tylko kwestia czasu…

Obok najwyższych i najznamienitszych dzieł architektonicznej myśli znajdują się ubogie blokowiska, w których żyją najubożsi. Inaczej

Kinga Gnaś-Sawczuk Keenya http://www.testersi.pl/

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 45

E

A gdyby w pracy zabijaĂŚ smoki ?

Irek Wis

E

S

E

grywalizacja

Siadasz do komputera, odpalasz grê. Na arenê

cji podejście owocuj¹ce nadzwyczajn¹ produk-

wchodzi pierwszy smok. Ustawiasz swoj¹ dru-

tywności¹. Wobec tego wypada zapytaæ, czy

¿ynê: zbrojni z przodu, potem ³ucznicy i mago-

w pracy ów b³ogos³awiony stan flow mo¿liwy

wie – ci bardziej z ty³u. Kap³an-uzdrowiciel scho-

jest do osi¹gniêcia? Tu was zaskoczê – jak naj-

wany bezpiecznie za g³azem, ci¹gle jednak na

bardziej! Wystarczy do pracy wprowadziæ ele-

tyle blisko, by swymi lecz¹cymi rany czarami

menty mechaniki i motoryki gier, czyli dokonaæ

obj¹æ najbardziej nara¿onych na ciosy wojow-

„grywalizacji” pracy.

ników pierwszego szeregu. Zasoby rozlokowane optymalnie. Pojawia siê smok. Przestawiasz

to aktywnośæ maj¹ca bardzo określo-

swojego miecznika. Wygrywasz kolejne starcie. Pomimo ¿e walcz¹ postacie w grze, a ty siedzisz wygodnie w fotelu, zaczynasz odczuwaæ ból w plecach. Co jest? Rozgl¹dasz siê dooko³a – świta… Jak to mo¿liwe, ¿e przesiedzia³eś przed komputerem osiem godzin. Gra wci¹gnê³a ciê i utra-

Na pocz¹tku zdefiniujmy, co to jest gra, bo jest

Dlaczego w pracy czas nie p³ynie tak szybko?

ci³eś poczucie czasu. Na szczêście

ne cechy. Po pierwsze, jest dobrowolna. Nigdy nie s³ysza³em o uregulowaniach prawnych nakazuj¹cych

rozgrywkê

w Diablo 3 albo spêdzenie trzech godzin na przejściu kolejnego questa w World of Warcraft. Po drugie, zadanie, które stawia nam gra, jest dostosowane do naszych umiejêtności.

to niedzielny poranek, wiêc odeśpisz. Przed za-

Gdy zaczynamy graæ, przeciwnicy i ³amig³ów-

śniêciem wzdychasz g³êboko i myślisz: dlacze-

ki s¹ proste, wraz ze wzrostem naszych umie-

go w pracy czas nie p³ynie tak szybko?

jêtności poziom wyzwañ wzrasta. Dziêki temu z jednej strony zadania nie budz¹ naszych fru-

Odpowiedź jest prosta, w pracy nie wprowa-

stracji, wydaj¹c siê niemo¿liwymi do wykona-

dzasz siê w stan nazywany przez psycholo-

nia, z drugiej strony – nie nudz¹. Po trzecie, gry

gów flow. Jak zdefiniowa³ go pewien amery-

oferuj¹ natychmiastow¹ informacjê zwrotn¹, tu

kañski psycholog wêgierskiego pochodze-

i teraz wiemy, czy nasz ³ucznik trafi³, czy miecz-

niu o niewymawialnym nazwisku (skoro bar-

nik jest wystarczaj¹co blisko, by zadaæ cios. Nie

dzo chcecie wiedzieæ, nazywa siê Mihaly

musimy na efekty dzia³añ czekaæ ca³ymi godzi-

Csikszentmihaliyi), jest to stan psychiczny inten-

nami, a w ekstremalnych przypadkach miesi¹-

sywnej koncentracji i motywacji do dzia³ania,

cami. Wreszcie, co bardzo wa¿ne: gry maj¹ za-

osi¹gany w wyniku poch³oniêcia przez wyko-

sady, czasami trudne do pojêcia, ale logiczne

nywane zadanie oraz pozytywne, pe³ne emo-

i niezmienne w czasie ca³ej rozgrywki. Miecz

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 47

J

E

S

E

J

jest zawsze ciê¿szy od sztyletu, a as w karcia-

traktu dla podwykonawcy itd. Oczywiście nigdy

nej talii zawsze silniejszy od króla. Gra daje te¿

nie wezmê zadania ponad moje si³y, ale nie we-

zwyciêstwo, czyli nagrodê za wykonanie jasno

zmê te¿ zadania zbyt ³atwego – wybierze je sta-

określonego zadania. Czêsto nagroda jest nie-

¿ysta. W efekcie poziom trudności bêdzie do-

wymierna i jest ni¹ sama satysfakcja, czasami

stosowany do moich kompetencji. Teraz nagro-

rekordowy wynik albo awans na trudniejszy po-

da. Ka¿dy zespó³ powinien dysponowaæ tablic¹

ziom. Ka¿da gra jest te¿ osadzona w konkret-

lub systemem elektronicznym o intuicyjnym in-

nej przestrzeni. Dla szachów to 64-polowa sza-

terfejsie, gdzie zaznaczane bêd¹, w miarê mo¿liwości w czasie rzeczywistym, ale nie rza-

chownica, dla gier fantasy – jakieś zaginio-

dziej ni¿ raz dziennie, nasze osi¹-

ne królestwo, dla berka – wyzna-

gniêcia, i to w formie mo¿liwej

czony teren gonitwy.

do porównania. Urzêdnik Wielu z was natychmiast

odpowie,

¿e

choæby przez tak¹ cechê jak dobrowolnośæ nie da siê nastawienia towarzysz¹cego graczowi przenieśæ do biura, urzê-

Ca³e nasze ¿ycie to gra o jak najwy¿sz¹ pozycjê

A przeprowadzi³ dziś 5, a urzêdnik B – 7 postêpowañ. I wszystko jasne. Rywalizujemy. Nie na darmo we wszystkich fabrykach pewnego koreañskiego koncernu elektronicznego, a wiêc i w tej pod Wro-

du czy korporacji. Prze-

c³awiem te¿, centralne miejsce

cie¿ pracowaæ trzeba wiecznie,

na ścianie fabrycznej hali zajmuje ol-

a nie jak przyjdzie nam na to ochota. I tak i nie. Wystarczy, ¿e m¹dry szef w po-

brzymia elektroniczna tablica. Wyświetlany jest

niedzia³ek przedstawi zespo³owi listê zadañ na

na niej ranking wszystkich fabryk, a obok pro-

najbli¿szy tydzieñ. Na liście bêdzie kilka ró¿nych

centowa wartośæ określaj¹ca, ile wyproduko-

spraw o ró¿nym stopniu trudności i odwo³uj¹-

wanych urz¹dzeñ jest pozbawionych wad. Lista

cych siê do ró¿nych aspektów dzia³ania insty-

jest aktualizowana co piêæ minut. Polski odzia³

tucji. I zamiast wyznaczaæ kolejno, pozwoli pra-

zajmuje pozycjê lidera od wielu miesiêcy, co

cownikowi wybraæ zadanie. Pojawia siê dobro-

jest powodem dumy nie tylko kadry zarz¹dza-

wolnośæ. Mam ochotê na spacer przez lochy, to

j¹cej, ale i pracowników. Kiedy spadaj¹ na dru-

wybiorê poszukiwanie zaginionych dokumen-

g¹ pozycjê, natychmiast zwiêkszaj¹ swoj¹ do-

tów w archiwum, chcê powalczyæ ze smokiem,

k³adnośæ. Wiedz¹, ¿e coś idzie nie tak, i szybko

to przygotujê raport niezgodności realizacji kon-

trzeba to poprawiæ. Oto moc natychmiastowej

48 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

E

S

E

grywalizacja

informacji zwrotnej! I wreszcie logiczne zasady –

sze oczekiwania. Granica sta³a siê dla nielegal-

zero uznaniowości. Je¿eli wykonasz swoje za-

nego towaru barier¹ nie do przejścia. Dlacze-

danie, ³atwo oraz wed³ug obiektywnych kryte-

go? Bo nie lubimy czekaæ na obiecane nagrody,

riów mo¿na zweryfikowaæ, czy jest dokoñczone

nasza wyobraźnia podpowiada nam wiele za-

prawid³owo, a wtedy musi ciê czekaæ nagroda.

gro¿eñ, które mog¹ w przysz³ości uniemo¿liwiæ

Premia finansowa, wyjazd motywacyjny, a mo¿e

otrzymanie obiecanego stymulatora. Zreszt¹,

tylko kupon na darmow¹ kawê do zak³adowej

zastanówcie siê sami, co wolicie: kartê lojalno-

kantyny. Do tego nagroda ma byæ przydziela-

ściow¹ oferuj¹c¹ co pi¹t¹ kawê gratis czy fiku-

na natychmiast. Nie na zakoñczenie kwarta³u,

śny zestaw kawowy za 250 kaw? W pierwszym

nie obiecywana premia roczna. Choæby by³y to tylko sezamki wrêczaêczane przez kierownika przyy owacji

wspó³pracownini-

przypadku bistro serwuje wam ulubione bi e latte gratis w ka¿dy pi¹ttek, e w drugim – raz w roku dostajesz spory prezent.

ków. By pokazaæ, jak

Prawie wszyscy wybie-

wa¿nym jest natych-

raj¹ pierwsze rozwi¹-

miastowośæ

zanie.

nagro-

dy, warto przytoczyæ wielokrotnie opisywa-

Ostatni¹ kwesti¹ s¹

ny przyk³ad po³udnio-

zasady:

woamerykañskich cel-ników. Przez granicê pomiêdzy dwoma republikami blikam mi bananowymi szed³ ostry t szmugiel narkotyków. Celników próbowano ó

sta³e,

nie-

zmienne, ³atwo weryfikowalne i takie same dla wszystkich. W grze smok w wsz j t albo jest alb martwy, albo ¿ywy, a ksiê¿niczka – albo uwolniona, albo

motywowaæ premiami wyp³acanymi kwartalnie.

w mocy zbójców. Smok, nawet najciê¿ej ran-

Bez rezultatu. Próbowano ich straszyæ zwolnie-

ny, jest ¿ywy, i nagrody nie bêdzie. Macie te¿

niami dyscyplinarnymi, jeśli przemyt nie zosta-

pewnośæ, ¿e twórcy gry nie przyjdzie do g³o-

nie ograniczony. Efektów nie by³o, strumieñ kon-

wy sprawiæ, ¿e ksiê¿niczka zapadnie na syn-

trabandy nadal p³yn¹³. W koñcu postanowiono,

drom sztokholmski, pokocha herszta i nie bê-

by stosunkowo niewielkie nagrody pieniê¿ne

dzie chcia³a zostaæ uwolniona. Za to pewnie pa-

by³y wyp³acone za ka¿dy zatrzymany towar ju¿

miêtacie ze szko³y s³ynne zdanie: „gdyby tak¹

na koniec zmiany. Pomimo tego, ¿e gratyfikacja

pracê napisa³ Piotrek (najgorszy uczeñ), to by-

by³a znacznie mniejsza ni¿ obiecywane premie

³aby pi¹tka, po tobie spodziewa³em siê czegoś

kwartalne, ich oddzia³ywanie przesz³o najśmiel-

wiêcej”. Nagle czujemy, ¿e ca³y wysi³ek na nic,

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 49

J

E

S

E

J

grywalizacja

i to bez wyraźnej przyczyny. Po prostu, zadecy-

tystyki, ile osób zainteresowa³ mój ostatni wpis.

dowa³ czynnik subiektywny, nie mierzalny. Tak

To wszystko s¹ gry. Ba, nawet kiedy stawia-

samo w pracy: je¿eli twoje dzia³ania handlowe

my przed przyjació³mi czy rodzin¹ talerz z w³a-

przynios³y mar¿ê na poziomie 200 z³, to nale¿y

śnie ugotowanym daniem – gramy. Gotowali-

ci siê wiêksza nagroda ni¿ temu, który wypraco-

śmy dobrowolnie, wybraliśmy przepis odpowia-

wa³ tylko 50 z³. Nie ma znaczenia, ¿e on jest sta-

daj¹cy naszym umiejêtnościom kucharskim i fi-

¿yst¹, a ty doświadczonym handlowcem, je¿eli

nansowym. Ju¿ na etapie przygotowania pew-

dano was na ten sam poziom, czytaj: postawio-

nie nie raz zamoczyliśmy w sosie palec, by stwierdziæ, czy nale¿y dos³odziæ lub do-

no identyczne zadanie. Przy dobrze zde-

soliæ danie. Nasze kubki smako-

finiowanych zasadach gry to jest

we poda³y nam natychmia-

niemo¿liwe. On ma poziom 1., ty 10., a mo¿e nawet 13., a wiêc nie mo¿na was zestawiaæ razem.

Mo¿na z was stworzyæ zespó³ i liczyæ wynik ³¹czny oraz porównywaæ z podobnymi zespo³ami.

Edukacja powinna byæ oparta na wspólnym zdobywaniu doœwiadczeñ

stow¹ informacjê zwrotn¹, a teraz oczekujemy ochów i achów nad daniem, które bêd¹ nasz¹ nagrod¹ i którym towarzyszyæ bêdzie jeszcze jeden niezwykle wa¿ny element – wzrost statusu spo³ecz-

nego. Bo przecie¿ ca³e na-

Tyle o grze, a co z graczami?

sze ¿ycie to gra o jak najwy¿sz¹

Gracze to my. Ka¿dy z nas jest

pozycjê w tym nienapisanym nigdy rankin-

inny, ale ka¿dy lubi graæ, choæ czêsto wybieramy ró¿ne gry, bo i na ró¿ne nagrody liczy-

gu. Nikt, kto kupuje czerwony sportowy samo-

my. Wielu z was natychmiast powie: ale ja nie

chód, nie robi tego, by szybciej przemieszczaæ

gram, mój ma¿, moja córka tak, ale ja nie gram.

siê z punktu A do punktu B, ale robi to po to,

Kiedy piszê te s³owa, moja 16-letnia córka pod-

by podnieśæ swój ranking o kilka punktów. Jak

nosi g³owê znad Facebooka i mówi: „Tato, mnie

wa¿ny to ranking, wie ka¿dy, kto takim samo-

gry nie interesuj¹, wiesz o tym”. Tymczasem

chodem podjecha³ pod modny klub nocny.

gra, choæ nie zdaje sobie z tego sprawy. Daj¹c status lub zdjêcie na profilu, liczy na komenta-

Jako ¿e wszyscy wiecznie gramy, czyli wszy-

rze i spor¹ ilośæ klikniêtych „Lubiê to”. Rywalizu-

scy jesteśmy graczami, nale¿a³oby wprowadziæ

je ze znajomymi o uwagê i czas innych. Ja sam,

jasn¹ systematykê. Pierwszym, który siê tego

prowadz¹c bloga, dośæ czêsto sprawdzam sta-

podj¹³, by³ profesor Uniwersytetu Essex Richard

50 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

E

S

E

Bartle. Ten sam, który w 1978 roku stworzy³

potêgi, nawet po trupach innych, w grze mor-

pierwsz¹ wieloosobow¹ grê komputerow¹ na

duj¹ i okradaj¹. W świecie rzeczywistym czywistym świet-

podstawie gry fabularnej Spellbinder. Nazwa³ j¹

ni w reklamie i marketingu. u. Oczywiście s¹

MUD, czyli Multi User Dungeon, i obywa³a siê

te¿ typy hybrydowe, e, jak zabójca-re-

ona a¿ do lat osiemdziesi¹tych ubieg³ego wieku

kordzista czy rekordzista-spo³eczekordzista-spo³ecz-

bez grafiki. Dziś trudno w to uwierzyæ. Z czasem

nik, którzyy op oprowadz¹ prowadz¹ innych

zosta³a zast¹piona przez MUD-2, dziś ma nie-

graczy świecie zy po św wiecie gry, po-

zliczon¹ rzeszê naśladowców. S³ynny World of

wiedz¹, gdzie s¹ skarby,

Warcraft to nic innego jak udoskonalona i barar-

a gdzie lepie lepiej ej siê nie

dzo rozbudowana wersja pomys³u po razz pierw-

zapuszczaæ. Ci C ludzie

szy zrealizowanego w³aśnie przez MUD. UD. Przez

to w realnym świe-

blisko 30 lat Bartle obserwowa³ graczy i stara³

cie najlepsi trenetrene-

siê znaleźæ odpowiedź na pytanie, czego gra-

rzy i wyk³ado wyk³adowow-

cze oczekuj¹ od gry. Okaza³o siê, ¿e wszystt-

cy.

kie oczekiwania mo¿na sprowadziæ do czterech rzeczy: osi¹gn¹æ jak najwiêcej w ramach gry,

Kiedy

wiewie e-

jak najbardziej poznaæ świat gry, nawi¹zaæ kon-

myy ju¿, czym m

takt z innymi graczami, wywieraæ wp³yw na in-

jest gra i kim kim

nych graczy. Ta konstatacja pozwoli³a mu stwo-

s¹ gracze, ze, zaz

rzyæ jasn¹ segmentacjê. Ka¿dy z graczy nale-

stanówmy

¿y do jednej z czterech grup. Pierwsza to re-

jak to wykorzyorzy-

kordziści – zale¿y im na wykonaniu jak najlepiej

staæ w naszym co-

powierzonych przez grê zadañ i osi¹gniêciu jak

dziennym ¿yciu. Po o pierw-

najlepszego wyniku. W organizacji biznesowej

siê broniæ. Wiele firm, w tym Ford, Honda czy

prawid³owo prowadzeni s¹ osi¹gaj¹cymi sukce-

Microsoft, stosuje zasady dy grywalizacji nie tyl-

sy handlowcami. Kolejna grupa to odkrywcy, lu-

ko w zarz¹dzaniu w³asn¹ struktur¹, truktur¹, ale równie¿

dzie spragnieni poznania, analizuj¹cy mapê gry

we w³asnej polityce promocyjnej nej i marketingo-

i roztrz¹saj¹cy jej motorykê. To urodzeni anali-

wej. Namawiaj¹ nas na frajdê, zaa któr¹ czeka

tycy. Grupa trzecia to spo³ecznicy – jak sama

nas nagroda, czytaj: chc¹, byśmy zagrali. Nie Nie-

nazwa wskazuje, zale¿y im na interakcji z inny-

stety, nie jest to czysta gra. Niby zawsze wsz wy-

mi uczestnikami gry. Świetni jako urzêdnicy oraz

grywamy, ale prawdziwym zwyciêzc¹ jest or-

pracownicy dzia³u obs³ugi klienta, s¹ przychylni

ganizator gry, czyli korporacja. I tu pojawia siê

i zawsze chêtni do pomocy. Ostatni¹ grup¹ s¹

prawdziwa si³a grywalizacji. My zawsze wygry-

zabójcy, nastawieni na siebie, d¹¿¹ do w³asnej

wamy frajdê. Nawet ciê¿ko pracuj¹c lub wy-

ssiê,

sze, by

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 51

J

E

S

E

J

grywalizacja

daj¹c zarobione pieni¹dze, czêsto wygrywa-

myśli edukacjê. Wci¹¿ oparta o swoje oświece-

my choæby tylko wzrost pozycji spo³ecznej.

niowe korzenie, stworzona przez akademików

Prawdziwym wygranym jest jednak organizu-

ma kszta³ciæ akademików. Tymczasem wspó³-

j¹cy grê. Nasz pracodawca wygrywa, bo po-

czesny świat nie potrzebuje akademików. Naj-

stawione cele s¹ sumiennie i terminowo zre-

lepszym tego wyrazem jest zwrot „akademic-

alizowane, korporacja wygrywa, bo sprzedaje

ka dyskusja”, bêd¹ca synonimem czczej gada-

swoje towary i us³ugi. Czas zapomnieæ o kla-

niny, do niczego nie prowadz¹cej. Dzisiejszy ry-

sycznej grze o sumie zerowej, gdzie przegra-

nek potrzebuje ludzi otwartych, nastawionych

nych nie ma. Kilka linijek ek wcześniej napisa³em, ¿e musimyy siê ê broniæ, a teraz piszê o br braraku przegranych – jedno no nie wyklucza drugie--

kreatywnych, nie boj¹cych na sukces, krea wyzwañ i gotowych ponosiê wyzw konsekwencje w³asnych siæ ko pora¿ek. Nic innego nie po przygotowuje p

m³ode-

go, po prostu nagro-

go cz³owieka do ta-

dy s¹ niewspó³mier-

kich wyzwañ równie

ne, gdy¿ organizator

dobrze jak gra, a w³a-

gry wygrywa wiê-

ściwie szko³a opar-

cej. O ile w przypad-

ta o mechanizmy gier.

ku uk³adu pracownikk – pracodawca wygrarane obu uczestników gry nie budz¹ w¹tpliwości, choæ æ niei koniecznie s¹ one wspó³mierne, o tyle

Na pocz¹tek wystarczy N delikatnie zmieniæ system del oceniania. Dziś oceny 1 i 2, ocenia czasamii nawet 3 to kary. Nagroa cza dami s¹ oceny wy¿sze. A gdyby tak prze-

w dzia³aniach marketingowych bywa ju¿ ró¿-

staæ karaæ? Gdyby wprowadziæ system punkto-

nie. Nie zawsze warto daæ siê wci¹gn¹æ w grê,

wy. Zaliczona klasówka to 10 punktów, zaliczo-

na przyk³ad kupuj¹c kiepski, ale drogi proszek

na odpowiedź – 5 punktów, referat albo praca

do prania w zamian za mo¿liwośæ wype³nienia

domowa – 10 punktów. ¯eby zaliczyæ semestr,

krzy¿ówki i nagrody o symbolicznej wartości.

trzeba zebraæ nie mniej ni¿ 50 punktów. Uczeñ ma wówczas świadomośæ, ¿e nawet je¿eli nie

Patrz¹c na akapit wy¿ej, ka¿dy rozs¹dny cz³o-

odrobi³ zadania, to ci¹gle ma szanse na dobry

wiek wyci¹gnie jeden wniosek: w takim ra-

wynik. Dzisiejsze ocenianie poprzez wyci¹gniê-

zie zorganizujmy grê sami. Mo¿e nie osobiście,

cie średniej z ocen cz¹stkowych sprawia, ¿e

ale jako zbiorowośæ. Jest jedna dziedzina ¿ycia

jedna jedynka powoduje utratê szansy na sa-

spo³ecznego, która a¿ siê o to prosi. Mam na

tysfakcjonuj¹c¹ ocenê na koniec semestru czy

52 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

E

S

E

roku i uczeñ sobie odpuszcza. Kolejnym z grze-

no prawid³owo, a praca jest w³aściwie modero-

chów szko³y, który ³atwo da siê usun¹æ, stosu-

wana, to uczniowie wchodz¹ w super-produk-

j¹c motorykê gier, jest pozbycie siê szablono-

tywny stan flow, a rozmowa jest w³aśnie nauk¹.

wości. W grze nie ma znaczenia, czy smoka zaatakujemy stoj¹c po

Ca³y jej przebieg powinien spe³niaæ zasady gry, gdzie mamy dwie nagrody, doraźn¹, wymiern¹,

jego lewej czy prawej stronie – smok ma zgin¹æ.

W procesie edukacyjnym wymaga siê nie tyle rozwi¹zania postawionego

proble-

mu, ile rozwi¹zania go w sposób sugerowany przez nauczycie-

Grywalizacja to najbardziej wiod¹cy trend marketingowy drugiej dekady XXI wieku

la. To najlepsza droga do

swoich w³asnych dróg i czêsto ta ich dro-

w postaci zebranych punktów i mo¿e p¹czka, oraz d³ugofalow¹, czyli zdobyt¹ umiejêtnośæ i wiedzê.

Wymienione tutaj przyk³ady to wierzcho³ek góry

lodowej. Pochód grywaliza-

zabicia kreatywności. Dzie-

ci nie boj¹ siê b³êdów. Szukaj¹

określon¹ na pocz¹tku

cji przez nasze ¿ycie, gdzie co-

raz czêściej poszukujemy frajdy, dopiero

ga do rozwi¹zania jest dla nich optymalna. Je-

siê zaczyna. W 2009 roku presti¿owy „Harvard

¿eli zaś pob³¹dz¹, to niezra¿one wracaj¹ na po-

Business Review” uzna³ w³aśnie grywalizacjê za

cz¹tek i szukaj¹ nadal. Potem trafiaj¹ do szko-

najbardziej wiod¹cy trend marketingowy drugiej

³y i ta wolnośæ poszukiwania zostaje zabronio-

dekady XXI wieku.

na – odt¹d masz postêpowaæ tak, jak pokaza³ nauczyciel. Bo przecie¿ szko³a to nie zabawa.

Tymczasem przoduj¹cy w nowych technologiach MIT (Massachusetts Institute of Technolo-

Czas wiêc wejœæ do gry!

gy) opublikowa³ prze³omow¹ pracê Mitchela Resnicka „Przedszkole przez ca³e ¿ycie”, jasno deklaruj¹c¹, ¿e edukacja powinna byæ oparta na

Irek „blurppp” Wis

wspólnym zdobywaniu doświadczeñ przez gru-

http://www.blurppp.com/blog

powe rozwi¹zywanie problemów i wzajemne in-

Osoby zainteresowane tematyk¹ odsy³am

terakcje pomiêdzy uczniami, a tak¿e nauczycie-

do ksi¹¿ki Paw³a Tkaczyka „Grywalizacja”,

lem. W niepamiêæ powinno odejśæ zdanie „Nie

która ukaza³a siê w 2012 roku nak³adem

rozmawiaj na lekcji”. Bo je¿eli zadanie postawio-

Wydawnictwa Helion.

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 53

J

kole k

ktywnie ola S'wie,cicka

kolektyw 1A

lL iI Ff eE Ss Tt Yy Ll Ee

A 1 w y ke t

kol

Od oficjalnego otwarcia Kolektywu 1A mija już rok. Kamienica przy ulicy św.

Wojciecha w Poznaniu, ukryta między blokami i niegdyś zapomniana, została zrewitalizowana i obchodzi swoje pierwsze urodziny. Może nie będą to spektakularne i huczne obchody, bo Kolektyw dochodów jako takich nie generuje, ale na pewno pozytywna atmosfera tej lokalnej wspólnoty ociepli to miejsce znacznie bardziej niż dwa działające tam piecyki…

od przyjaz'ni

jeden krok do...

Historia Kolektywu 1A to opowieść o przyjaciołach, których połączyła wspólna pasja do promowania kultury i sztuki, a także chęć do stworzenia miejsca, gdzie będzie można spokojnie usiąść i porozmawiać, nie martwiąc się o to, że wypadałoby zamówić kolejne danie czy drinka, aby móc dalej przebywać w danym lokalu. Atmosfera

56 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

Kolektywu 1A miała być podobna do tej panującej na typowych domówkach, gdzie każdy wnosi, co chce do jedzenia i picia, a także rozmawia i bawi się z przyjaciółmi. Jednak Kolektyw 1A chciał zaoferować znacznie więcej. Miał być miejscem, gdzie spotykają się w swojskiej atmosferze osoby zainteresowane szeroko pojętą kulturą, danym wydarzeniem bądź też takie, które przychodzą do tego budynku z duszą, aby spotkać się ze znajomymi czy uciec od codziennych problemów.

– Początki Kolektywu sięgają Mediations Biennale, gdzie poznała się większość naszej ekipy i działaliśmy

l i f L eI Fs Et Sy Tl eY

wspólnie przy projekcie artystki Oli Lewin – Homenet.tv. W październiku 2011 postanowiliśmy w nieco innym składzie wynająć wspólnie kamienicę, która miała być dla nas miejscem na realizację naszych artystycznych projektów. Idea Kolektywu uległa zmianie w trakcie naszej wspólnej pracy. Zaprezentowaliśmy się po raz pierwszy przy okazji Poznańskiego Kongresu Kultury – wspomina Patrycja Rup. Kolektyw 1A, szybciej niż wszystkim mogło się wydawać, stał się taką właśnie mekką dla osób ze Wzgórza Świętego Wojciecha, choć nie tylko. To

miejsce otwarte jest dla każdego, a o bieżących wydarzeniach kulturalnych i spotkaniach można dowiedzieć się z Facebooka (https://pl-pl. facebook.com/kolektyw1a) oraz bloga (http:// kolektyw1a.blogspot.com), a także, jak ma to zresztą miejsce najczęściej – drogą pantoflową.

Znajomi przyprowadzają znajomych, a oni swoich znajomych, i tak z dnia na dzień powiększa się grono osób związanych z Kolektywem 1A. Nie można zapominać o tym, że głównym hasłem tego miejsca z duszą jest integracja sąsiedzka i zachęcenie mieszkańców Wzgórza Świętego

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 57

L E

L I F E S T Y L E

Wojciecha do wspólnego działania. Ponadto członkowie Kolektywu wraz przedstawicielami innych lokalnych inicjatyw pomagają w promocji swojej dzielnicy, która mimo dobrej lokalizacji w centrum miasta, wciąż jest mało popularna, choć przecież nie dzieje się tam nic złego.

tutaj tej..." "

Jednym z zadań Kolektywu 1A staje się nie tylko zintegrowanie sąsiadów z najbliższego podwórka, ale przede wszystkim odzyskanie dobrego imienia

58 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

kolektyw 1A

i sławy dla Wzgórza Świętego Wojciecha. Obecnie trwa projekt „Tutaj tej – opowiedz o swojej dzielnicy”, w którym jego mieszkańcy mają przybliżyć tajemnice tego miejsca. Projekt zaczął się w październiku i ma potrwać najprawdopodobniej do czerwca 2013 roku. Celem wspólnych spotkań osób zrzeszonych w Kolektywie ze starszymi mieszkańcami tej dzielnicy jest pogłębienie więzi sąsiedzkich, jak również ocalenie historii tego miejsca.

– Pierwszą częścią tego projektu było tzw. zapoznanie, podczas którego członkowie Kolektywu nie tylko informowali seniorów projekcie, ale również zachęcali do udziału w nim i odpowiadali na

l i f L eI Fs Et Sy Tl eY

wszelkie pytania. Drugim etapem, przewidzianym na wiosnę, będzie dobieranie się w pary, a więc każdy członek Kolektywu będzie przyjmował pod swoją opiekę jednego seniora, z którym od tej pory będzie prowadził projekt. Naszą ideą jest, aby uwiecznić ciekawe historie mieszkańców Wzgórza Świętego Wojciecha, jak również pokazać, jak wyglądała kiedyś ta poznańska dzielnica. Zdajemy sobie sprawę, że seniorzy mają problemy z nowymi środkami społecznego przekazu, a zatem to właśnie członkowie Kolektywu przejmą na siebie to zadanie, aby utrwalić dawne historie za pomocą nowych mediów. Obecnie swoją działalność rozpoczął blog,

na którym będzie można śledzić postęp projektu.

Zamierzamy zamieszczać zarówno stare zdjęcia z tej dzielnicy, jak również opowieści o niej. Dlatego tak ważni w tym całym projekcie są seniorzy, którzy opowiedzą nam o tym, czego jako młode osoby nie mogliśmy wiedzieć o Wzgórzu Świętego Wojciecha, a są to naprawdę ciekawe historie.

Być może, jeśli uda nam się zebrać fundusze i sponsorów, to projekt zakończy się wydaniem książki. Wszystko zależy od rezultatów naszych wspólnych działań – mówi Maja Rup, nowa członkini Kolektywu.

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 59

L E

L I F E S T Y L E

Warto dodać, że projekt ten nie miałby szans na realizację, gdyby nie pomoc Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”, które przyznało dofinansowanie na jego realizację. Przydatna okazała się również pomoc księdza z pobliskiej parafii, który nie tylko zgodził się nagłośnić projekt z kościelnej ambony, ale także postarał się zachęcić seniorów do kontaktu oraz współpracy z członkami Kolektywu i wyjścia z czterech ścian swoich mieszkań.

Dodatkowo, w całe działanie zaangażowała się Grażyna Wydrowska z ACT Akademia Twórczej Ekspresji. Dzięki niej również udało się zwerbować

60 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

kolektyw 1A

kilka osób. Obecnie jest około 10 osób, które chciałyby wziąć udział w tym kulturalnym projekcie, a ta liczba może wzrosnąć, gdyż seniorzy zaczynają przyprowadzać nowe osoby do salki katechizacyjnej, gdzie ze względu na ich wygodę, odbywają się tymczasowo ich spotkania.

Akcja cial`o Jednym z wydarzeń, które mają miejsce w Kolektywie jest AKCJA CIAŁO!, podczas której

l i f L eI Fs Et Sy Tl eY

uczestnicy regularnych zajęć (odbywających się co poniedziałek o godzinie 18.30) dążą do rozwoju własnej osobowości tanecznej poprzez improwizacje w ruchu, pracę nad świadomością ciała czy własnych możliwości ruchowych.

W ramach przygotowania ciała do ruchu kursanci wprowadzani są w tajniki jogi, relaksacji oraz pracy z oddechem. Najistotniejsze jest, czy ktoś ma serce do tańca i potrzebę zaangażowania swojego ciała w improwizację ruchu. Doświadczenie taneczne jest drugoplanowe. Poziom zajęć jest całkowicie otwarty, mogą przyjść zarówno amatorzy taneczni,

jak też doświadczeni tancerze, gdyż AKCJA CIAŁO! to również przestrzeń wymiany – opowiada Joanna Ogrodnik.

– W planach mam stworzenie performance ruchowego, do którego nie zamierzam robić żadnych castingów czy naborów, zależy mi bardziej na wyłonieniu osób żywo zainteresowanych udziałem w tym projekcie, ale czy to się uda, dopiero czas pokaże – mówi Joanna Ogrodnik, założycielka projektu AKCJA CIAŁO!.

Warto nadmienić, że Joanna Ogrodnik posiada olbrzymie doświadczenie taneczne, nabyte

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 61

L E

L I F E S T Y L E

zwłaszcza w madryckiej grupie teatru tańca Aboccavolta. Dodatkowo cały czas poszerza zakres i wiedzę z dziedziny: motoryki ruchu, technik improwizacji, zasad kompozycji ruchu i choreografii czy jogi. O swoich warsztatach z technik improwizacji ruchu mówi krótko: – W tańcu poszukuję wizualnego języka mówiącego o procesach, emocjach czy impulsach mających swój naturalny początek w poruszającym się ciele.

Naczelnym celem Joanny Ogrodnik od lutego 2011 roku jest „rozruszanie” środowiska, bo

62 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

kolektyw 1A

jak sama przyznaje, w Poznaniu zbyt wiele tego typu otwartych dla wszystkich warsztatów ze świadomości ruchu w tańcu nie odbywa się, pomimo działającego Poznańskiego Teatru Tańca.

Stąd pomysł, żeby poza jogą na Łazarzu (jedna z poznańskich dzielnic) poprowadzić AKCJĘ CIAŁO! w okresie nie zimowym także w Kolektywie, który uważany jest za jedną z kamienic niezależnej kultury.

Jest to miejsce idealne, gdyż nie przychodzą tam przypadkowe osoby, ale tylko te, które skądś dowiedziały się o istnieniu Kolektywu albo o samej idei warsztatów. Podczas cotygodniowych spotkań

l i f L eI Fs Et Sy Tl eY

uczestnicy mają możliwość całkowitego zapomnienia o wszelkich krokach i regułach tanecznych.

– Uczymy się improwizacji w ruchu, osiągania pewnych celów performatywnych, pewnej świadomości ciała oraz współistnienia z przestrzenią, a także relacji i kontaktu w tańcu z drugą osobą. Liczy się otwarcie na ruch i inspirowanie się tym, co na co dzień siedzi w nas głęboko ukryte w środku ciała.

Zależy mi na wydobyciu impulsu idącego z naszego ciała na zewnątrz – tłumaczy Joanna Ogrodnik.

AKCJA CIAŁO! to jednak nie tylko regularne zajęcia. Co pewien czas, Joanna Ogrodnik

zaprasza różne osobowości taneczne do poprowadzenia intensywnych, zazwyczaj weekendowych warsztatów. Wspomniane zajęcia mają na celu nie tylko pogłębianie wiedzy, ale przede wszystkim zdobycie doświadczenia z zakresu improwizacji. W przyszłym roku planowany jest warsztat „Kontakt Improwizacji” z Olgą Gawlik, ale to nie wszystkie czekające na uczestników niespodzianki. Jeśli chcesz być na bieżąco z tym, co dzieje się w AKCJI CIAŁO! , zajrzyj koniecznie na: www.facebook.com/ AkcjaCialo.

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 63

L E

L I F E S T Y L E

Czas na wydarzenie Kulturalna kamienica na Wzgórzu Świętego Wojciecha ma jednak znacznie więcej do zaoferowania niż tylko warsztaty z improwizacji ruchu. To właśnie tutaj każdy może zaprezentować swój pomysł na wydarzenie i nie ważne, czy będzie on ściśle naukowy, kulturalny, czy artystyczny. Liczy się serce do przeprowadzenia tego typu projektu i chęć publicznego skonfrontowania swojej idei

64 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

kolektyw 1A

z innymi osobami, które również w jakiś sposób fascynuje ten temat. Stąd w Kolektywie bywają także goście z innych miast Polski, jak również z zagranicy. Większość tego typu wydarzeń jest wolna od opłat, za część trzeba jednak zapłacić jakąś symboliczną kwotę.

– Powierzchnia do dyskusji jest udostępniana artyście za darmo. Osoby chcące uczestniczyć w wydarzeniu muszą zapłacić z reguły podczas koncertów zapraszanych gości – zaznaczamy jednak, że te pieniądze nie idą dla nas i stricte Kolektywu. Pieniądze przekazywane są dla

l i f L eI Fs Et Sy Tl eY

występującego artysty, któremu musimy zapewnić pieniądze na przyjazd, zakwaterowanie czy chociażby jedzenie – wspomina Maja Rup. Ostatnio jednym z ciekawszych wydarzeń było czytanie bajek gruzińskich w ramach Dni Gruzińskich w Poznaniu. Sam pomysł wyszedł z inicjatywy rodzin gruzińskich, które chciały przybliżyć Polakom trochę swojej tradycji i kultury. Dzięki tego typu spotkaniom istnieje możliwość otworzenia się na inne kultury oraz wzmocnienia więzi międzynarodowych.

Kolektyw zdaję się pamiętać o wszystkich

grupach wiekowych. W każdy czwartek odbywają się spotkania w ramach działającego klubu gier planszowych, które gromadzą dzieci z okolic Świętego Wojciecha, choć nie tylko.

– Spotkania prowadzi Darek Pawłowski, który jest prawdziwym pasjonatem wszelkiego rodzaju gier planszowych. Poza tym, że zna i dysponuje ogromną ilością gier, to także sam tworzy różnego rodzaju gry, które zawsze podobają się najmłodszym. W grupie jest zazwyczaj około 10 dzieci, ale Kolektyw wciąż zaprasza wszystkich chętnych do wspólnej, beztroskiej zabawy.

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 65

L E

L I F E S T Y L E

kolektyw 1A

Pas'nik, Frymark i inne cuda Okazuje się, że właśnie te wydarzenia o tajemniczych nazwach cieszyły się dużą popularnością w Kolektywie.

– Paśnik organizowany był poniekąd jako uzupełnienie poznańskiego Restaurant Day. Każdy przynosił swoje gotowe potrawy i mógł sprzedawać. Wbrew pozorom było zarówno dużo kupujących, jak i sprzedających, a chyba najwięcej było ciekawskich obserwatorów – opowiada Maja Rup.

66 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

15 grudnia odbyło się natomiast zimowisko połączone z Frymarkiem i roczkiem Kolektywu.

Podczas Frymarku można było zarówno handlować produktami, jak również nauczyć się dekorować ciasteczka. Wprawdzie na samym wydarzeniu tłumów nie było, to jednak już same pierwsze urodziny Kolektywu zgromadziły wiele osób życzącym temu miejscu co najmniej 100 lat działalności. Każdy z gości dostał symboliczną

ko

l i f L eI Fs Et Sy Tl eY

olektyw 1A

L E

Czym jest Kolektyw

lampkę szampana i kawałek urodzinowego tortu, nie zabrakło również nastrojowego klimatu, który nadawała lecąca w tle muzyka ze starych winyli.

Ponadto w Kolektywie odbywają się cykliczne projekcje filmowe w ramach „surrealizacji” oraz pokazy eksperymentalne. Kulturalna kamienica gościła również Festiwal No Women No Art, a także odbywały się tutaj pierwsze edycje Miastoteki, a Kolektyw wciąż zamierza organizować coraz więcej tego typu wydarzeń.

Chociaż wszystkie znaki na niebie wskazywałyby na to, że osoby zrzeszone w Kolektywie są squatersami, to oni sami wolą nazywać swoją działalność „alternatywnym centrum kultury” czy też „project roomem”, czyli przestrzenią do artystycznych działań eksperymentalnych zaadaptowaną do poznańskich warunków.

Odżegnują się całkowicie od poznańskiego Rozbratu, choć nie ukrywają, że również tworzą przestrzeń dla rozwoju sztuki niekomercyjnej.

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 67

L I F E S T Y L E

kolektyw 1A

Nie chcą natomiast, tak jak Rozbrat, zmieniać całego systemu. Ponadto starają się o zalegalizowanie swojego przedsięwzięcia i uzyskanie statusu stowarzyszenia. Z ideą squatu łączy ich raczej stary opuszczony budynek, który z pewnością nie przyciąga swoim widokiem okolicznych mieszkańców. Wprawdzie stan budynku nie jest najlepszy, ale o zmianie siedziby Kolektywu nie ma mowy i nikt nie zamierza „zamienić jej na lepszy model”. Trzeba

68 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

jednak pamiętać, że zajmowany budynek jest udostępniany przez Włodzimierza Trawińskiego – jednego z poznańskich artystów, który zgodził się użyczyć swoją pracownię w kamienicy do celów kulturalnych Kolektywu. Nie jest to typowy squat, który zajmowany jest nielegalnie przez mieszkańców kamienicy. Jednak nie oszukujmy się – nadal nie można spodziewać się tam luksusów.

Jest kilka poduszek, jakieś kanapy, krzesła pożyczane na wydarzenia od pobliskich Karmelitów

A 1 w y t kolek

L I F E S T Y L E

PODZIĘKOWANIA Za pomoc w przygotowaniu artykułu oraz udostępnienie zdjęć Kolektywu chciałabym podziękować osobom zrzeszonym w Kolektywie 1A: Mai Rup, Adamowi Łuczakowi, Magdalenie Domerackiej, Patrycji Rup, Oli Polerowicz, Marcie Adamczak, Karolinie Wasilewskiej, Kamilowi Skibińskiemu, Annie Jęchorek, Julii Lewandowskiej, Joannie Walas, Dominice Sadowskiej, Adamowi Brockiemu, Klaudii Laś, Szymonowi Adamczakowi oraz Joannie Ogrodnik. http://kolektyw1a.blogspot.com/ A. Święcicka

kolektyw 1A czy też przywożony na potrzeby dyskusji projektor.

Do tego trzeszczące schody, prowizoryczna kuchnia, toaleta i brak stałego ogrzewania. Stąd Kolektyw zmuszony jest wraz z końcem tego roku zapaść w sen zimowy i obudzić się wraz z nadejściem pierwszych oznak wiosny. Osoby zrzeszone w Kolektywie obiecują jednak, że w przyszłym roku imprez kulturalnych nie zabraknie, a czas przerwy wykorzystają na intensywne myślenie o przyszłości tego miejsca i nawiązywanie nowych kontaktów.

Wszystkie fotografie są własnością Kolektywu 1A i zostały pobrane ze strony https://www.facebook.com/kolektyw1a oraz opublikowane za zgodą Kolektywu 1A.

Naczelną zasadą jest przecież integracja z sąsiadami z podwórka, którzy pomimo początkowych obaw o działalność Kolektywu już coraz częściej otwierają swoje drzwi i serca na wydarzenia w tej kulturalnej kamienicy. Dla tych, którzy jeszcze nie do końca przekonali się do skądinąd nowych sąsiadów, czekają z pewnością kolejne pikniki na podwórku Kolektywu, gdzie będzie świetna okazja, aby poznać się ze sobą nieco bliżej.

Aleksandra Święcicka

0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2  | E X P I O N A G E

| 69

S

P

O

R

T

CZYTAJ RÓWNIEŻ NASZE POPRZEDNIE NUMERY:

http://issuu.com/expionage/docs/expionage_01_06_2012

http://issuu.com/expionage/docs/expionage02

70 | E X P I O N A G E | 0 4 G RU D Z I E Ń 2 0 1 2

http://issuu.com/expionage/docs/expionage_03_wrzesien_2012