Kwiat myśl mą ciągnie przedziwnym urokiem
Stanisław Wyspiański
Ćwiczenie 2
Nazwy własne Teksty źródłowe Wymyśla za to nazwy własne, tworząc prawem poety prywatną nomenklaturę i terminologię, jak ktoś, kto samotnie – tylko dla siebie – próbuje własnymi słowami opisać świat. Alicja Zemanek, Stanisław Wyspiański a botanika, [w:] Zielnik Wyspiańskiego, Popielska-Michalczyk J., red., Kraków 2007, s. 14.
Wyspiański nie patrzy na kwiat oczyma botanika, z wzornikiem gatunków w pamięci i oku. Widzi „fontankę żółtą” w botanicznym pierwiosnku. W żmijowcu widzi „dzikusa niebieskiego”. Nazwa określa spostrzeżone, w tym sensie, że je rozpoznaje, czy że je ustawia, profiluje, formuje? Nazwa nadana kwiatu przesyca jego postać i zapach – kwiat jakim jest dla człowieka? Janusz Krupiński, Kwiaty Stanisława Wyspiańskiego. Mistyczne doświadczenie dramatu „Estetyka i Krytyka” nr 13-14, s. 32.
Opis ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. W pierwszej z nich uczniowie pracują indywidualnie. Mają do dyspozycji kredki i czyste kartki formatu A4. Ich zadaniem jest wyobrażenie sobie, a następnie narysowanie roślin, które mogłyby nosić nazwy z zielnika Stanisława Wyspiańskiego: • kaszka biała • dzikus niebieski • wodnik • pyszczki żółte • krzak gwiaździsty Po ukończeniu pracy prezentują swoje rysunki oraz porównują je z fotografiami kwiatów i szkicami artysty (Załącznik 1). W części drugiej nauczyciel prosi uczniów o zastanowienie się, jakie hasła lub słowa oddają specyfikę roślin znajdujących się w klasie. Wszystkie propozycje zapisuje na tablicy. Po zamknięciu giełdy pomysłów zaprasza uczniów do dyskusji ukierunkowanej na wybór najbardziej adekwatnych nazw. W celu ich utrwalenia umieszcza je na wykonanych przez uczniów winietkach (Załącznik 2).
Na zakończenie Ćwiczenie może być wstępem do rozmowy na temat różnorodności w świecie ludzi (ze szczególnym uwzględnieniem pozytywnych stereotypów oraz cech wyglądu i charakteru, które mogą być podstawą etykietowania), a także roli umiejętności dostrzegania podobieństw i różnic na co dzień.
Materiały dydaktyczne wydano w ramach projektu „Wyspiański pod Krakowem. Słowa – Wzory – Konteksty Kultury”, realizowanego w 2017 roku przez Fundację im. Marszałka Marka Nawary we współpracy z Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli w Krakowie • Opracowanie i teksty: Lucyna Jaworska, Urszula Sobczyk • Redakcja: Urszula Sobczyk • Projekt dofinansowano ze środków Zarządu Województwa Małopolskiego, Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie i Gminy Zielonki.
Kwiat myśl mą ciągnie przedziwnym urokiem Załącznik 1
Wodnik – jeżogłówka gałęzista
Jeżogłówka gałęzista, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=198127.
GoTOWE
Kwiat myśl mą ciągnie przedziwnym urokiem Załącznik 2 Szablony winietek / Instrukcja wykonania