Fakkeltjes
september - oktober 2019
1
Ik ben . . . . . . . . . . . . . . . . . Klas:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
M ie ntje a a n ze e
Rolly en Molly: Mama zit model
FK-1.indd 1
Tijdschrift niet-confessionele zedenleer voor de eerste graad lager onderwijs 30/07/2019 16:33
2-3 4
In de kijker
5
Kunstkabouter: Zelfbeeld
6-9
Rolly en Molly: Mama zit model
10-11
Spelletjes
12-13
Mientje de Mier aan zee
14-15
Mientjes fotoboek
16-17
Blik op: Zedenleer
18-19
Spelletjes
20-21
Atelier: Water op z’n kop
22
Kleurplaat
23
Ezelsoor en oplossingen
COLOFON
Kl ad m uu r
Kladmuur
Stuur een tekening, verhaal of leuke mop op naar Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87 bus 9 1200 Brussel of fakkeltjesvzw@demens.nu en win een leuke prijs!
Fakkeltjeskrant nr. 1 September - oktober 2019 Schooljaar 2019-2020 Tijdschrift niet-confessionele zedenleer voor de eerste graad lager onderwijs
2 FK-1.indd 2
Een mooie Mondriaan door Louis Durinck!
Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn een uitgave van Fakkeltjes vzw.
Ondersteunend comité Laurent Blonden, Annie Hermans, Ann Bogaerts, Filip Debrabandere, Luc De Ro, Robert Joncret, Marlene Stevens, Martine Konings, Erik Hurts, Tamara Festraets, Ingrid Soetewey, Christel Birchen en Anke Hurts
Vrijwilligerskern & redactie Ally Steven Severi, Britt Raes, Christel Birchen, Lieve Meiresonne, Mira Roos, Myriam Kalaï, Sarah Rathé, Steven Gryspeerdt, Karel Van Campenhout en Eveline Van der Vinne
Hoofdredactie Bert Goossens Illustrator Floris De Smedt www.mrfart.be Lay-out Wim Pauwels www.silkentofu.org
30/07/2019 16:33
t
u.org
Legende
Tekenopdracht
Schrijfopdracht
Prachtige tekeningen van de leerlingen van meester Leo uit BS De Brug.
Spreekopdracht
Kleuropdracht
Druk NV Drukkerij Verbeke Lijnmolenstraat 34-36, 9040 Gent www.drukkerijverbeke.be Abonnement Via de school: â‚Ź 8 Persoonlijk abonnement: â‚Ź 10 Bestel via www.fakkeltjes.be/bestellen
Contact Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87, 1200 Brussel 0470 71 69 842 (ma-vrij 9u-16u) fakkeltjesvzw@demens.nu www.fakkeltjes.be V.U. Laurent Blonden Brand Whitlocklaan 87, 1200 Brussel
Alle teksten en beelden in Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn eigendom van Fakkeltjes vzw. Niets uit deze publicaties mag zonder voorafgaande toestemming van de uitgever worden overgenomen, uitgezonderd beelden die aangeduid zijn met creative commons (c) (steeds auteur en oorsprong vermelden).
MEESCHRIJVEN OF -TEKENEN? NEEM CONTACT MET ONS OP! FK-1.indd 3
Zoekopdracht
3 30/07/2019 16:34
1. Nieuw school jaar
Heb jij zin in het nieuwe schooljaar? Waarom wel / niet?
2. Emoji: bang! Hoe voel je je als je bang bent? Beeld uit! Wat maakt jou bang? Wat kan je doen om minder bang te zijn?
Elk kind een eigen naam!
4 FK-1.indd 4
4. Mopje
Wat zegt een kikker die tegen de muur springt?
KWAK
3. Kinderrecht
30/07/2019 16:34
Deze kunstenaars schilderden zichzelf. Mooi of niet? Vincent Van Gogh
Pablo Picasso LĂŠon Spilliaert
Neem een blad papier en leg dit met de lange zijde naar je toe. Links teken je jezelf.
Rechts teken je hoe je later wil zijn. Wat zijn de verschillen tussen de tekening links en rechts? Stuur je kunstwerk naar: Fakkelt jes vzw Brand Whitlocklaan 87 bus 9 1200 Brussel Of fakkelt jesvzw@demens.nu en win een mooie prijs!
FK-1.indd 5
Egon Schiele
5 30/07/2019 16:34
Mama zit model Rolly is bij Molly. De twee zijn dikke vrienden. Rolly kijkt sip naar buiten. Tik tik tik , doet de regen. “Wat doen we?” vraagt Rolly. “We kunnen niet buiten met de bal. We kunnen niet klimmen in de boom.” “Ik weet wat!” zegt Molly. “We gaan schilderen.” “Wat dan?” vraagt Rolly. “Die vaas op de kast? De roos in de vaas?” “Nee,” zegt Rolly. “Niet de vaas.” Niet de roos.” Rolly kijkt rond. Hij ziet de mama van Molly. Zij leest een boek . “Mogen we een portret van je maken?” vraagt Rolly. “Mmm,” zegt mama. “Ze vindt het goed,” zegt Molly. “Wacht,” zegt mama. “Ik zet me goed.” Ze zet haar bril af. “Zo zie ik er beter uit,” zegt ze.
6 FK-1.indd 6
30/07/2019 16:34
“Ik maak grijs,” zegt Rolly. “Wat wit. Wat zwart.” “Grijs?” vraagt mama. “Mijn jurk is rood.” “Grijs voor je haar,” zegt Rolly. “Daar zo en daar.” “O,” zegt mama. “Laat het grijs maar weg. Dan zie ik er jong uit.” “En maak me ook wat dun. Mijn oren mogen kleiner. En mijn kin niet zo rond.” “Bah,” zegt Molly. “Jij wil geen portret! Je bent mollig, maar dat is zacht om tegen aan te zitten. Je hebt grijze haren tussen je mooie krullen. Je oren zijn groot, maar ze luisteren als ik verdriet heb,” zegt Molly. “En zonder bril kan je geen verhalen voorlezen,” zegt Rolly. “Dat is waar,” zegt mama. “Schilder me maar zoals ik ben.” “Doen we,” zeggen Rolly en Molly. “Wat mooi!” zegt mama wat later. “Die zet ik op de kast!”
7 FK-1.indd 7
30/07/2019 16:35
Vraagjes 1
Wat past bij het verhaal? Zet een kring rond de prent.
Zon
Regen
Puzzel
Boom
Appel
Wie is de mama van Molly?
2
Omcirkel
Het juiste antwoord is A.
3
Molly zegt Vul aan. Mama is mollig, maar dat is goed om . . . Mama heeft grote oren maar ze kunnen goed . . . Mama heeft al grijze haren maar ze . . .
Denk nu aan iemand belangrijk voor jou. Vertel hoe hij of zij is.
8 FK-1.indd 8
30/07/2019 16:35
4
5
7
Wie vind jij mooi?
Wat vind jij? Duid aan.
6 Van binnen en van buiten
Met rimpels kan je nog mooi zijn.
of
Iemand in een rolstoel kan ook model zijn.
of
Wat kan je niet zien? Kleur die woorden geel.
Lachen met iemands sproeten is lelijk.
of
Sterk zijn
Hoe je bent zie je niet alleen aan de buitenkant.
Slim zijn
Dit ben ik Welke woorden passen bij jou? Bijvoorbeeld: slim, sportief, verliefd ‌ Vul aan. Ik ben: ............... ............... ...............
Grapjas zijn
8
Graag helpen Pestkop zijn
Rolly’s rollenspel Speel het verhaal samen met een vriendje. Wie is Molly? Wie is Rolly? Het verhaal Rolly belt aan bij Molly. Het regent. Rolly zegt wat ze gaan spelen. Molly zegt of het kan of niet. Wat zullen ze uiteindelijk doen? Speel na.
FK-1.indd 9
Stoer zijn
9 30/07/2019 16:36
Letters leggen Leg de letters op de juiste plaats. Welk woord krijg je dan?
10
11
6
9 8
7 4
12 2
5
1 3
Duiker
Mini doolhof
Ga voor de spiegel staan. Welk woord lees je dan?
Zoek de weg naar het midden van het doolhof.
10 FK-1.indd 10
30/07/2019 16:36
Spelletjes
Letterworm
Dubbeldier
Welke letter heeft de letterworm opgegeten?
Uit welke 2 dieren bestaat dit dier?
11
13
12
B.ek
H.ed
14
2
1
......................................................
R..s
D..s
......................................................
Diep in de zee Doorstreep elk ding dat niet in de zee hoort.
11 FK-1.indd 11
30/07/2019 16:36
Mientje
1
e e z n a a
2
Mientje en Sientje zijn aan zee. Ze bouwen een fort. De Koningin rust. “De zee is leuk,” zegt Mientje Was jij al eens aan zee? Wat vind jij leuk aan zee?
3
“Mientje,” zegt de Koningin. “Tijd voor zonnecrème.” Ze legt haar plastic zakje op het zand. Woesj! De wind blaast het weg. Was jij al eens verbrand?
4
De dop valt in het zand. “Waar is die nu weer?” Sientje zoekt. “Hebbes!” Dan komt er een redder.
“Hier is jullie zakje. Zo is een dier gered.” Mientje kijkt verbaasd. “Gered? Hoe kan dat?” Snap jij het?
Wat doen de redders aan zee?
12 FK-1.indd 12
30/07/2019 16:36
5
“Zeedieren eten afval op. Dan worden ze ziek Of erger, ze sterven,” zegt de redder.
6
Welke zeedieren ken jij?
7
Mientje schrikt. Ze kijkt rond. “Kom,” zegt ze. “Laat ons afval zoeken.” Weetje: Het afval komt van de boten en de mensen.
8
Al snel zit de zak vol. Mientje toont de buit: een touw, een fles, een net … Alles gaat de juiste vuilbak in.
“Jullie verdienen een ijsje,” zegt de redder. “Let op het stokje.” “Dat doen we in de vuilbak!” zeggen de mieren in koor. Zorg jij mee voor een propere omgeving?
Sorteer jij afval?
13 FK-1.indd 13
30/07/2019 16:36
mientjes fotoboek Mientjes fotoboek 7 van de 10 delen van de
water. met land .
wereld is bedekt met 3 van de 10 delen
In de Noordzee staan veel
wind-molens.
Ze wekken energie op. Geen energie = geen licht, tv, tablet ‌
De blauwe vinvis is een
walvis.
Hij is het grootste
dier
ter wereld.
Dit zoogdier kan tot wel dertig meter lang worden.
14 FK-1.indd 14
30/07/2019 16:36
PROEFJE
neil armstrong zette in 1969 als Een dappere jongen of eerste meisje mens voet op de maan. doet een blinddoek om. Hij of
zij krijgt een glas water uit de fles en een glas water uit de kraan te drinken. Kan hij/zij raden welk water uit de fles en welk uit de kraan komt?
WEETJE: 6 van de 10 kinderen vinden water
van de kraan lekker. En jij?
Is er op jouw school een drinkfonteintje?
WAARDEVOL GOED Elke dag gebruiken we liters water. Je drinkt water. Je kookt met water. Je wast je handen met water. Je poetst je tanden met water.
Bedenk nog 3 dingen waarvoor jij water gebruikt. - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
FK-1.indd 15
15
Water is belangrijk. Daarom mogen we geen water verspillen. 30/07/2019 16:36
Wat hoort bij zedenleer? Omcirkel.
Kleur de fakkel in!
16 FK-1.indd 16
30/07/2019 16:36
In zedenleer geef je je eigen mening.
Wat kies jij?
je luistert naar elkaar je denkt goed na je zegt wat je denkt Geef je mening. Wat vind jij van: het klaslokaal
vechten
Hou jij van een feestje? pesten
De kleuterklas ligt achter jou. Je bent nu een grote jongen of meisje. Eentje met vele talenten. Dat verdient een feestje! Samen met de andere leerlingen zedenleer vier je je lentefeest. Op dit feest sta je even stil bij wie je bent en wat je allemaal kan.
Š deMens.nu
je kleren
Het lentefeest
Op het einde van de lagere school volgt nog een feestje: het feest vrijzinnige jeugd
17 FK-1.indd 17
30/07/2019 16:37
Telspel Wat zie je het meest? Duid aan.
Inktvis
Vangnet
Teken de poten van de inktvis.
Trek een lijn omheen de vissen met dezelfde kleur.
18 FK-1.indd 18
30/07/2019 16:37
Spelletjes
Zeesterretjes zien
Verbind de puntjes
Doorstreep10 zeesterren. Hoeveel blijven er dan over?
Verbind de puntjes. Welk dier krijg je dan? 10
11
B
13 6
9 8
7 4
12
14
2
5
1 3
R Zeezoeker Welk stuk vind je niet terug in deze prent?
19 FK-1.indd 19
30/07/2019 16:37
Water op z’n kop
Kan jij een glas water omdraaien? Ja, natuurlijk kan je dat!
Maar kan je het ook zonder dat het water eruit loopt?
Wat heb je nodig? Een stukje karton (bijvoorbeeld een viltje)
Een glas water
Een handdoek, voor als het fout loopt
20 FK-1.indd 20
30/07/2019 16:37
Zo doe je het 1. Leg een handdoek op de tafel 2. Vul een glas met water 2. Leg een stukje karton op het glas 3. Druk het karton goed aan en keer het glas ondersteboven 5. Haal je hand van het karton 6. Tada! Het water blijft in het glas
Uitleg De lucht om ons heen drukt overal tegenaan. Dit noemt men de luchtdruk. Als je het glas met het water omkeert, dan drukt de lucht van onder harder tegen de kaart dan het water van boven. Daardoor blijft de kaart hangen en drupt het water niet uit het glas.
FK-1.indd 21
21 30/07/2019 16:37
Kleurplaat kleurplaat
22 FK-1.indd 22
30/07/2019 16:37
E ze ls o o r
Vos en haas
Uil wil op reis Sylvia Vanden Heede Met illustraties van ThĂŠ Tjong-Khing Uil wil op reis. Waar gaat hij heen? Dat weet hij niet. Hoe lang blijft hij weg? Dat weet hij ook niet. Hij ziet wel. Van haas krijgt hij een boek. Van vos een zak chips. En dan gaat hij op pad!
mia nilsson
Een grappig boek voor eerste lezers!
Telspel
Letters leggen
Vangnet
Duiker
De crab.
Oplossingen
Verdwaalpaal.
Plastic.
Letterworm De letter o.
Zeesterretjes zien Er blijven nog 3 zeesterren over.
Dubbeldier Een eend en een vis.
Verbind de puntjes Een vis.
Diep in de zee
De fles, de zak, het blikje en de bekers.
Zeezoeker Stuk E.
FK-1.indd 23
23 30/07/2019 16:37
Ken jij HUjo? + + + + + + + + + + +++++++++ + +++++++++ + +++++++++ + + + + + + + + + +
++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++
+++++ +++ +++++ +++ +++++ +++
HUMANISME
VRIJZINNIG
Manier van leven Vrij denken Vrij onderzoeken Vrij handelen
Mens centraal
1
Hujo wil dat alle mensen blij en gelukkig zijn.
2
Hujo wil dat iedereen gelijkwaardig is en dat niemand wordt uitgesloten.
3
Hujo wil dat alle mensen respect hebben voor elkaar en dat we anderen helpen als dat nodig is.
Hujo organiseert ACTIVITEITEN Wetikampen
Tijdens een Wetikamp dompelen we je helemaal onder in de wondere wereld van de wetenschap. www.hujo.be/vakantie
lentefeesten
Sesam open it
Waarden van hujo
Meer weten over HUJO?
DIALOOG
gelijkwaardigheid
vrijheid
respect
FK-1.indd 24
solidariteit
Tijdens Sesam Open IT leer je programmeren en je eigen robot bouwen. Hoe cool is dat? www.hujo.be/sesamopenit
Hujo organiseert samen met juffen en meesters jouw lentefeest en zorgt voor een onvergetelijke dag. www.hujo.be/feesten
Participatie
www.hujo.be
menselijke waardigheid VERANTWOORDELIJKHEID
verdraagzaamheid
kritisch denken
30/07/2019 16:37