Fk 1 druk

september - oktober 2017

nr. 1

.......

Ik heet . . .......

Klas: . . . .

rolly en molly kiezen p 8

Mientje de mier in thailand p 13 fk-1.indd 1

Tijdschrift niet-confessionele zedenleer voor de eerste graad lager onderwijs

26/06/17 15:20

COLOFON Fakkeltjeskrant nr. 1 September – oktober 2017 Schooljaar 2017 – 2018, jg. 22 Tijdschrift niet-confessionele zedenleer voor de eerste graad lager onderwijs Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn een uitgave van Fakkeltjes vzw.

Ondersteunend comité Laurent Blonden, Annie Hermans, Ann Bogaerts, Filip Debrabandere, Luc De Ro, Robert Joncret, Marlene Stevens, Martine Konings, Erik Hurts, Tamara Festraets, Ingrid Soetewey, Christel Birchen en Anke Hurts Vrijwilligerskern & redactie Ally Steven Severi, Anouk Leys, Britt Raes, Christel Birchen, Karel Van Campenhout, Lieve Meiresonne, Mira Borghs, Mira Roos, Myriam Kalaï, Nicole Ledegen, Sarah Rathé, Steven Gryspeerdt, Thomas Rotthier, Jana Buttiens, Nathalie Van Staen en Myriam Haaze

INHOUD

2-3

In de kijker

4-5

Miel en Mus: ik kies!

6-7

N.C. zedenleer

8-11

Rolly en Molly: kiezen

12

weg wijs: boten

13-15 16-17

Mientje de Mier in thailand , Mientje s fotoboek

18-19

Speeltuin

20

Kleurplaatje

21

Ezelsoor en oplossingen

22-23 Kompas: de drijvende kracht

Hoofdredactie Bert Goossens Illustrator Floris De Smedt / www.mrfart.be Lay-out Wim Pauwels / www.silkentofu.org Druk NV Drukkerij Verbeke Lijnmolenstraat 34-36, 9040 Gent www.drukkerijverbeke.be

Heb je ook een leuke tekening, een goeie mop of een mooi gedicht? Stuur het op naar: Fakkeltjes vzw, Brand Whitlocklaan 87 bus 9, 1200 Brussel Of naar fakkeltjesvzw@demens.nu en win een leuke prijs!

Abonnement Via de school: € 8 Persoonlijk abonnement: € 10 Bestellen: via www.fakkeltjes.be/bestellen Contact Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87, 1200 Brussel 02 735 81 92 (ma-vrij tussen 9u en 16u) fakkeltjesvzw@demens.nu www.fakkeltjes.be Meeschrijven of -tekenen? Neem contact met ons op!

V.U. Laurent Blonden Brand Whitlocklaan 87, 1200 Brussel

2 fk-1.indd 2

Alle teksten en beelden in Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn eigendom van Fakkeltjes vzw. Er steekt heel wat vrijwilligerswerk achter de Fakkeltjes. Niets uit deze publicaties mag zonder voorafgaande toestemming van de uitgever worden overgenomen, uitgezonderd beelden die aangeduid zijn met creative commons (cc) (steeds auteur en oorsprong vermelden).

KLADMUUR

LEGENDE

TEKENSCHRIJFSPREEKKLEURLEESOPDRACHT OPDRACHT OPDRACHT OPDRACHT OPDRACHT

26/06/17 15:20

Mooie tekening van Hargun uit de Springplank.

Prachtige Inca van Kenaï uit MPI ’t Craeneveld.

Leuke natuurtekening van Lusi!

3 fk-1.indd 3

26/06/17 15:20

Miel en Mus 1. kiezen

ik kies!

Wat kies jij?

een koek of een appel

met de fiets of met de auto

een kat of een hond

4 fk-1.indd 4

voetballen of dansen 26/06/17 15:20

2. de baas

A. in de klas

Wie beslist? De baas!

Wie is de baas?

b. thuis

c. in een voetbalploeg heb je altijd een baas nodig?

3. mopje Welke salade helpt het beste tegen jeuk? krabsalade

5 fk-1.indd 5

26/06/17 15:20

n.C. zedenleer 1. in de les In de les N.C. Zedenleer doen we veel:

Wat kan jij al?

- We denken

o Binnen de lijntjes kleuren

- We praten - We luisteren naar elkaar - We knutselen Wat doen we nog in de les N.C. Zedenleer? .............................. .............................. ..............................

o Lezen o Naar oma bellen o Kiezen wat ik aantrek o De straat oversteken o Dankjewel zeggen o De klok lezen o De kat eten geven o Schrijven o Neen zeggen

Wat doe je bij de andere meester of juf?

o Tellen tot . . .

- Lezen

Wat wil jij nog leren?

- Schrijven - Tellen - ............................

- ............................

2. lentefeest Leerlingen die N.C. Zedenleer volgen kunnen hun Lentefeest vieren.

Ze vieren de overstap naar de grote school.

Heb jij je Lentefeest al gevierd? Wil je het vieren? Š deMens.nu

6 fk-1.indd 6

26/06/17 15:20

3. fakkel Dit is de fakkel. De fakkel is het symbool van N.C. Zedenleer.

Kleur de fakkel in!

7 fk-1.indd 7

26/06/17 15:20

rolly en molly

kiezen

Nog even en Molly wordt grote zus. Haar papa en Sarah krijgen een baby.

“Ik mag haar een flesje melk geven,” vertelt ze tegen Rolly.

“Baby’s huilen veel,” zegt Rolly.

“Als dat zo is, ga ik bij mama slapen.”

“Ja, dat is waar. Jij woont in twee huizen.”

“Dan bij je mama en dan bij je papa, Sarah en Sofie.”

Molly knikt.

“Ik wil geen grote broer zijn,” zegt Rolly.

“Waarom niet?” vraagt Molly.

“Dan heb je toch een speelkameraad.”

“Baby’s doen kaka in hun broek,” weet Rolly.

“Een baby kan niet voetballen, klimt niet in een boom, die ligt daar maar wat te liggen,” gaat hij verder.

“Bovendien,” zegt Rolly.

“Dan moet je alles delen.”

“Nietes,” zegt Molly.

“Ik krijg zaterdag mijn nieuwe slaapkamer.

Voor de muur mag ik mee de verf kiezen.

En ik mag helpen schilderen.”

“Echt?” zegt Rolly.

“Zo’n zusje klink al wat leuker.

Ik ben best tevreden met mijn bed.

Ik slaap lekker hoog in mijn hoogslaper.”

8 fk-1.indd 8

26/06/17 15:20

“Weet ik,” zegt Molly.

“Maar ik krijg een bed en een bureau apart!

Er is plaats genoeg in mijn kamer.”

Rolly denkt na.

Zo’n zusje heeft ook voordelen …

“En” zegt Molly, “op mijn muur gaat opa dieren schilderen.”

“Welke dieren kies je?” vraagt Rolly.

“Dieren uit het bos,” zegt Molly.

“Dat zal mooi zijn,” zegt Rolly.

Want Molly’s opa is kunstenaar.

“Bofkont! Ik wil toch een zus!” lacht Rolly.

“Hoe zal jouw zus heten?”

“Maartje,” zegt Molly.

“Dat heeft Sarah gekozen.”

“Mooi,” zegt Rolly.

“Welke naam zou jij kiezen, Molly?”

“Willemijntje,” zegt Molly.

“Lange naam hoor,” vindt Rolly.

“Dan heb je veel te schrijven op school.”

“Dat is waar,” zegt Molly.

“Maar ze heet Maartje.”

“En dat,” besluit Rolly, “is beter dan ‘Paardje’!”

Molly lacht.

“Jij bent een grapjas!”

“En een dikke vriend,” zegt Rolly.

Hij geeft Molly een knuffel.

Molly’s wangen kleuren rood ...

9 fk-1.indd 9

26/06/17 15:20

vraagjes

1 goed gelezen?

Duid aan.

Molly woont bij haar mama.

Molly woont bij haar papa.

Goed / fout Goed / fout

Rolly is trots op zijn nieuwe kamer.

Goed / fout

Molly’s stiefmama heet Sarah en haar stiefzus heet Eefje.

Rolly vindt Molly een bofkont.

2

Goed / fout

Goed / fout

zelf kiezen Wat kies je zelf? o een nieuwe broer of zus o je school o juf of meester o je vrienden o je kleren o je hobby Soms is het leuk om anderen te laten kiezen. Wanneer?

3

hulp Je bent nog maar een kind. Je kan daarom niet alles zelf kiezen.

Wie helpt jou kiezen? Waarbij?

• mama

• papa

• zus/broer

• vriendjes

• juf/meester

• anderen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 fk-1.indd 10

26/06/17 15:20

4

scheiden Molly woont in twee gezinnen.

Ze heeft er niet voor gekozen dat haar ouders gingen scheiden.

Ken je kinderen die hetzelfde meemaakten?

Wat vertellen ze hierover?

5

vraag het na Toen je geboren werd, heeft iemand jouw naam gekozen.

Wie? Waarom kozen ze deze naam?

Ben je tevreden met je naam? Of kies je een andere naam?

Schrijf hier je (nieuwe) naam op: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6

Rolly’s rollenspel.

Rolly moet naar een trouwfeest. Het belooft leuk te worden want zijn neef is er ook. Hij wil een leuke T-shirt aandoen met een short en baskets. Mama vindt dat niet geschikt. Samen doorzoeken ze de kast.

Hoe gaat het verder? Speel het na. o Rolly trekt zonder morren de kleren aan die mama hem geeft. o Rolly en zijn mama gaan iets nieuw uitzoeken in de winkel. Ze kiezen samen en vinden snel hun ding. o Rolly is boos. Hij gaat niet mee naar het feest. Dat zal zijn neef niet leuk vinden ‌ o Iets anders: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................

11 fk-1.indd 11

26/06/17 15:20

weg wijs Mientje reist met een boot.

Je hebt allerlei boten. Van klein tot groot.

Woordzoeker Zoek deze schepen in het rooster. Weet jij waarvoor deze schepen dienen?

schepen vroeger Lang geleden bestonden er nog geen auto’s en vliegtuigen.

Mensen die lange reizen wilden maken, gingen met de boot.

cruiseschip

De schepen waren soms maanden onderweg. Ze brachten nieuwe producten mee naar onze streken: thee, kruiden, rijst en aardappelen.

duikboot

jacht

gondel

Nuttig Boten zijn er niet enkel om mensen en vracht te vervoeren. Sommige boten worden gebruikt om vis te vangen.

kano

vissersboot

vliegdekschip

vrachtschip

Hoe kan een zware boot blijven drijven?

Ontdek het antwoord op pagina 22!

12 fk-1.indd 12

x

r

e

d

u

i

k

b

o

o

t

a

n

c

l

z

v

r

a

c

h

t

s

c

h

i

p

e

r

v

e

b

z

k

a

b

h

o

l

w

h

g

j

u

f

m

i

b

w

g

q

i

d

g

p

m

o

a

i

u

v

i

s

s

e

r

s

b

o

o

t

k

r

s

v

r

e

j

e

h

f

g

s

n

u

d

j

u

e

j

h

k

u

m

u

i

x

b

d

m

c

y

g

s

f

j

a

c

h

t

e

h

t

e

i

g

b

n

c

h

c

n

z

r

c

b

c

d

l

a

z

u

j

h

t

b

o

v

l

i

e

g

d

e

k

s

c

h

i

p

r

e

i

r

t

r

s

t

x

u

b

z

r

p

e

26/06/17 15:20

Mientje de mier in

thailand

13 fk-1.indd 13

26/06/17 15:20

1

2

Mientje, Sientje en de Koningin zijn in Thailand.

Ze varen met een boot door Bangkok.

Om 16 uur ontmoeten ze Winai.

Mientje en Sientje doen de ‘wai’.

Mientje kijkt aandachtig naar Winai “Waarom draagt u een jurk? U bent een man.”

“Klopt. Maar ik ben een monnik.

Wij dragen dit lange kleed.”

Met de wai begroet je iemand in Thailand.

Je vouwt je handen en maakt een lichte buiging.

3

Er zijn wel 200-duizend monniken in Thailand. Ze proberen eenvoudig te leven, net zoals Boeddha deed.

4

“Jij bent wel een nieuwsgierige mier,” zegt Winai.

“Kijk eens,” zegt Sientje. “We hebben ook een pakje mee.”

“Fijn maar wacht even … dat mag ik niet zomaar aannemen. Ik vraag die mier daar om het pakje op deze doek te leggen.”

Mientje kijkt naar de voeten van Winai.

“U bent thuis uw schoenen vergeten aantrekken!”

“Nee hoor, wij dragen slippers.

We lopen zelfs vaak op blote voeten.”

Welke schoenmaat heb jij al?

Winai moet meer dan 200 regels volgen.

Welke regels zijn er in jouw klas? En thuis?

14 fk-1.indd 14

26/06/17 15:20

5

6

“De mier doet zijn schoenen uit en legt het pakje neer.”

“Ha, het is honing,” zegt Winai. “We eten er morgen van.”

“Na 12 uur ‘s middags eet een monnik niet meer.”

“Niks?!” vraagt Sientje verbaasd.

“Nee. Morgenvroeg om 5 uur ga ik voedsel ophalen.”

“Zijn de winkels zo vroeg open?” schrikt Mientje.

“Nee, ik haal eten op in de straat.

Mensen stoppen het eten in mijn kom.”

Hoeveel keer eet jij per dag?

Als Thai een monnik eten geven, mogen ze ook een wens doen.

8

7

“Heeft u dan geen centen?” wil Mientje weten.

“Nee, die hebben we ook niet nodig.

Wij krijgen eten en wonen in een klooster.”

“Dan kunt u geen auto kopen!” zegt Mientje

“En geen gsm en geen televisie …” zegt Sientje “Nee,” lacht Winai. “Maar ik ben gelukkig.”

“Dan is het goed,” zegt Mientje.

“Ik ben ook gelukkig.”

Kan je in ons land zonder centen leven

Welke mensen en welke dingen maken jou gelukkig?

15 fk-1.indd 15

26/06/17 15:20

(c) ChrisO @Wikimedia

Mientje’s fotoboek

In de meeste gebouwen in Thailand doe je je schoenen uit.

De ’wai’. Zo groeten mensen elkaar in Thailand.

Toeristen houden van het mooie weer en de vele eilandjes waar je met de boot naartoe kan.

16 fk-1.indd 16

26/06/17 15:20

In Thailand vind je veel exotisch fruit zoals de doerian. (c) Takeaway @Wikimedia

Thaise monniken herken je aan hun oranje gewaad. Vrouwen mogen de monniken niet aanraken. Niet zo handig als je een monnik tegenkomt op een drukke tram of bus!

Langs de kant van de straat vind je veel eetkraampjes. Hier koop je gerechten op basis van rijst of noedels. Het eten in Thailand is goed gekruid en vaak pikant.

Hoe meer je naar het zuiden van Thailand reist, hoe pikanter het eten.

(c) Milei.vencel @Wikimedia

(c) Lip Kee Yap @Wikimedia

In de hoofdstad Bangkok rijden veel auto’s en brommers. Mensen staan er vaak in de file!

In de nationale parken worden wilde dieren zoals olifanten, apen, slangen en neushoornvogels beschermd.

17 fk-1.indd 17

26/06/17 15:20

VRUCHT

Welke vrucht zoeken wij?

Tip: Ga voor de spiegel staan.

DIER

B

Kleur elk vakje met een stip.

Welk dier zie je dan?

Gee

F

MIENTJE PUZZEL Welk stuk past?

1

2

3

4

M W

18 fk-1.indd 18

26/06/17 15:20

BLOEM

Geef deze lotus alle kleuren van de regenboog.

KUNST

Leg de letters op de juiste plaats.

Wat lees je dan?

badhoed

FRUIT VERGELIJKEN

Miel en mus hebben evenveel fruit gekregen. Mus heeft er al ééntje opgegeten.

Weet jij welke vrucht?

19 fk-1.indd 19

26/06/17 15:20

K l e u rp l a a tj e

20 fk-1.indd 20

26/06/17 15:20

ezelsoor

in de rinkelwinkel

Riet Wille Illustraties door Richard Verschraagen Opa doet boodschappen in verschillende winkels. In elke winkel heeft hij een gesprekje op rijm met de winkelier. Vind je ook de reclameslogan en het gedicht?

Laat je verrassen door de tekst en beelden die uitnodigen tot geheugen- en raadspelletjes.

WIN DIT BOEK DOOR EEN TEKENING OF ANDER KUNSTWERK TE STUREN NAAR: Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87 bus 9 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe of fakkeltjesvzw@demens.nu

oplossingen VRUCHT: Kokosnoot DIER: Olifant MIENTJE PUZZEL: Stuk 3 KUNST: Boeddha FRUIT VERGELIJKEN: Mus heeft zijn ananas al opgegeten.

fk-1.indd 21

21 26/06/17 15:20

kompas Wat heb je nodig?

- Een lang en breed doorzichtig glas - Water - Olie - Een steentje - Een plastic figuurtje - Een kurk - Andere voorwerpen

de drijvende kracht Sommige dingen drijven en andere niet. Hoe komt dit?

We leggen het uit met een proefje!

Neem het glas en vul ongeveer de helft met water en de helft met olie.

Wat zie je?

sientje weet Een duikboot gaat onder water wanneer de ‘luchtkamers’ gevuld worden met ‘water’. Hij gaat weer drijven wanneer het water uit de kamers geperst wordt.

Laat nu de verschillende voorwerpen in het glas vallen.

Wat gebeurt er?

Het steentje is zwaarder dan water en olie en zinkt tot de bodem.

Plastic is lichter dan water, maar zwaarder dan olie. Daarom drijft het in de olie. Kurk is dan weer zeer licht en drijft bovenop de olie.

Een schip is voor een groot deel hol en dus gevuld met lucht. Lucht is licht.

Daarom blijft een schip drijven op het ‘zware’ water.

De olie drijft op het water. Dat komt omdat olie lichter is dan water.

Hoe kan een zware boot blijven drijven?

22 fk-1.indd 22

26/06/17 15:20

23 fk-1.indd 23

26/06/17 15:20

Vrijzinnig humanistische jongeren met een kritische-en open geest

Dit is Hujo Grenzeloos eigenzinnige jeugdwerking

HELEMAAL HUJO

Vorming jeugdwerkers

Hujo daagt als humanistische jeugdvereniging sinds 1956 kinderen en jongeren van 6 tot 30 jaar uit om nieuwsgierig naar de wereld te kijken.

Hujo organiseert workshops en vormingen waarin we de begeleidershouding van onze vrijwilligers versterken. Ook hun creatieve-en speltechnieken helpen we verbeteren. Daarnaast vormen we (hoofd)animatoren en instructeurs. De meerwaarde van onze cursussen zit hem in ons humanistisch perspectief.

We hechten veel belang aan eigen zingeving en leggen de nadruk op respect voor diversiteit onder kinderen en jongeren.

Respect voor de waardigheid van elk individu en een gevoel van maatschappelijke en ecologische verantwoordelijkheid staan steeds centraal.

Workshops en spelen

Vakanties

Bij Hujo ontleen je de ideale activiteit. We bieden een hoop onverantwoord interessante educatieve spelen, workshops en films aan, telkens met een vrijzinnig humanistische inslag.

Ook voor lentefeesten en feesten vrijzinnige jeugd lenen we onze spelen of workshops uit, met of zonder begeleiding. Zo leren kinderen met ‘Op Stap met Darwin’ al spelend over de evolutietheorie, staan ze met het ‘Superoneerlijk armoedespel’ stil bij armoede of denken ze al spelend na over overbevolking.

Hujovakanties, das fun op jongerenmaat! We werken met vier vaste vakantieconcepten: Recreaxie: Vakanties met een mix aan creatieve en actieve bezigheden rond het thema ‘duurzaamheid’, onder meer via professionele recyclage-, upcycling- en fix-it-yourself workshops.

Lokale-en regionale werking Hujo-groepen zijn autonome lokale afdelingen van Hujo met elk hun eigen identiteit. Ze bepalen zelf hun beleid, zonder inmening van het landelijk secretariaat. Lokale Hujogroepen zijn daardoor heel divers in doelgroep, frequentie van activiteiten, werkmethoden en structuur. Bij Hujo zijn geen twee groepen dezelfde! Doorheen het jaar worden ook op landelijk vlak tal van kwaliteitsvolle en inhoudelijk sterke activiteiten georganiseerd voor kinderen en jongeren van 6 tot 30 jaar.

hujoofficial

fk-1.indd 24

hujo.be

HujoLabs: We dompelen ons onder in de wondere wereld van wetenschap en techniek en gooien ons op thema’s zoals evolutie, het ontstaan van de aarde of ethische vraagstukken.

Hujo Outdoor: Actieve buitensport vakanties, met overnachting in of dicht bij de natuur. Dagelijks staan actieve en boeiende activiteiten op het programma, zoals bosspelen, schattenjachten, hoogteparcours...

Hujo Switch: Grenzeloos wijs! Deze vakanties brengen vrijzinnig humanistische jongeren uit binnen- en buitenland met elkaar in contact. Ze leren elkaars leefwereld en cultuur kennen en werken samen aan creatieve en inhoudelijke projecten.

025 21 79 20

26/06/17 15:20