15-16 Tienerfakkel 1

septem

be r - o

k tobe

r 2015

Ik heet . . .......

Klas: . . . ....... .

nr

1

´ Pagina 4

Patrice Lumumba ´ Pagina 16

Tijdschrift niet-confessionele zedenleer voor de derde graad lager onderwijs

Tienerfakkel nr. 1 September - oktober 2015 Schooljaar 2015-2016, jg. 20

In de kijker 2 - 3

Tijdschrift niet-confessionele zedenleer voor de eerste graad lager onderwijs

dossier: Respect 4 - 9

Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn een uitgave van Fakkeltjes vzw.

Quiz 10

Ondersteunend comité Laurent Blonden, Annie Hermans, Ann Bogaerts, Filip Debrabandere, Luc De Ro, Robert Joncret, Marlene Stevens, Martine Konings, Erik Hurts, Tamara Festraets, Ingrid Soetewey, Christel Birchen en Anke Hurts Vrijwilligerskern & redactie Ally Steven Severi, Anouk Leys, Britt Raes, Christel Birchen, Karel Van Campenhout, Lieve Meiresonne, Mira Borghs, Mira Roos, Myriam Kalaï, Nicole Ledegen, Sarah Rathé, Steven Gryspeerdt en Thomas Rotthier Hoofdredactie Bert Goossens Illustrator Floris De Smedt / www.mrfart.be

Sapere Aude: de winnaars 11 Vrij verhaal: Bello neemt het woord 12 - 13

GPS: Rooie Karel 20 - 21 ezelsoor en oplossingen 22 hujo 23

Lay-out Wim Pauwels / www.silkentofu.org Druk N.V. Verbeke Lijnmolenstraat 34-36, 9040 Gent www.drukkerijverbeke.be Abonnement Via de school: € 8 Persoonlijk abonnement: € 10 Bestellen: via www.fakkeltjes.be/bestellen Contact Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87, 1200 Brussel 02 735 81 92 (ma-vrij tussen 9u en 16u) fakkeltjesvzw@demens.nu www.fakkeltjes.be

Een mooi kasteel afkomstig van een anonieme artiest uit de Basisschool van Zele

Meeschrijven of -tekenen? Neem contact met ons op!

V.U. Laurent Blonden Brand Whitlocklaan 87, 1200 Brussel Alle teksten en beelden in Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn eigendom van Fakkeltjes vzw. Er steekt heel wat vrijwilligerswerk achter de Fakkeltjes. Niets uit deze publicaties mag zonder voorafgaande toestemming van de uitgever worden overgenomen, uitgezonderd beelden die aangeduid zijn met creative commons (cc) (steeds auteur en oorsprong vermelden).

2

Heb je een leuke tekening, een goeie mop of een mooi gedicht?

Stuur het op naar: Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87 1200 Brussel Of naar fakkeltjesvzw@demens.nu Of via onze website: www.fakkeltjes.be

Leuke werkjes uit De Mijlpaal Drongen.

Marie Isis Annelies Jarne Zita Sam

Elle-Marie

Roos Turo

Noor

Jasleen Dante

Femke

Digitale planeet

MaythĂŠ

Surf naar www.fakkeltjes.be en ontdek onze digitale planeet.

Daar vind je quizjes, goocheltrucs, strips, extra dossiers en nog veel meer!

Daphne

3

Iedereen is gelijk! Of nee, wacht, elke persoon is toch uniek? Hmmm, wat is het nu eigenlijk …

Als we zeggen dat mensen gelijk zijn, bedoelen we eigenlijk dat mensen gelijkwaardig zijn. Mensen zijn allemaal evenveel waard.

Mensen zijn uiteraard niet echt gelijk. Gelukkig maar, de wereld zou nogal saai zijn als we allemaal exacte kopieën waren van elkaar.

Wat heeft dit nu te maken met respect? Heel veel!

Respect voor verschillen Soms worden mensen uitgesloten omdat ze verschillen van de rest. Een pestkop op school pest iemand die op de één of andere manier ‘anders’ is. Ook volwassenen kunnen anderen het leven zuur maken. Sommigen vinden dat hun bevolkingsgroep ‘beter’ is dan een andere.

Ze halen verschillen aan om zichzelf beter te voelen. Zo’n mensen tonen geen respect.

Het is belangrijk om elkaars verschillen te erkennen zonder daarmee te zeggen dat die verschillen mensen beter of slechter maken.

Het is niet omdat iemand rijker of slimmer is dat die daardoor ook een beter mens zou zijn.

Iedereen heeft zijn eigen talenten en elke mens blijft een mens, wat hij of zij ook doet.

4

Opdracht Ga met drie samenzitten. Elke cirkel stelt iemand van jullie voor. In de overlappende delen schrijf je twee gemeenschappelijke kenmerken.

Tenslotte bedenk je ook iets dat uniek is voor jou. Dat schrijf je in het niet-overlappende deel.

Voorbeelden: blond haar, kan goed voetballen ...

Respect is kinderspel Respectvol zijn is in de meeste gevallen echt niet zo moeilijk. Test jezelf maar eens. Wat doe je als ‌ 1 iemand je een cadeau geeft.

Ik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2 iemand een hand naar je uitsteekt.

Ik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 iemand huilt.

Ik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Respectvol zijn doe je door beleefd te zijn, alsjeblieft en dankjewel te zeggen, je beurt af te wachten, niet teveel lawaai te maken als dat anderen stoort, ‌ Respect hebben voor iemand betekent dat je rekening houdt met zijn of haar wensen en gevoelens.

Als je alleen bezig bent met jezelf toon je geen respect.

5

Respect voor kinderen!

“Vroeger was alles beter. Toen toonden kinderen nog respect.” Je zal het oude knorrepotten wel eens horen zeggen. Die uitspraak is niet nieuw. De Griekse filosoof Socrates klaagde 2400 jaar geleden al over hoe de jeugd op het slechte pad was. Hij vond dat kinderen vooral hun mond moesten houden en luisteren naar wat volwassenen hun opdroegen.

Zo ging het er vroeger ook lang aan toe. Als kinderen iets zeiden of deden wat volwassenen niet beviel, kregen ze simpelweg een tik!

Vandaag kunnen kinderen wel hun mening geven en maar goed ook. Het is belangrijk om te luisteren naar volwassenen, maar dat betekent niet dat je zelf niet kan nadenken, een mening vormen en die ook uiten. Niet enkel ouderen, maar ook kinderen verdienen respect!

Een goede mening: 1 is doordacht. Je moet niet gewoon het eerste beste uitflappen wat in je opkomt.

2 vertel je op een rustige manier. Je laat eerst diegene die aan het woord is uitpraten.

3 staat open voor kritiek.

Luister dus goed naar wat anderen te zeggen hebben.

“Alleen de doden en de dwazen veranderen nooit van mening,” schreef de Amerikaanse dichter Oliver Wendell Holmes.

Respect hebben wordt soms ook gebruikt in de betekenis van ‘opkijken naar iemand’ of ‘bewondering hebben voor iemand’.

Leg uit wat dit volgens jou betekent.

Naar wie kijk jij op? Waarom?

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

6

Respect voor vrouwen Muziektip: Ken je het liedje met de titel ‘Respect’? Het werd ingezongen door de zwarte soulzangeres Aretha Franklin.

Vroeger mochten naast kinderen ook vrouwen hun mening niet geven. Ze moesten luisteren naar hun vader, broer of echtgenoot. Respect hebben voor vrouwen betekende zoiets als dat de man voor de vrouw moest zorgen en beslissingen nemen in haar plaats.

Maar vrouwen kunnen heus wel hun mannetje staan. Respect voor vrouwen betekent vandaag dan ook: erkennen dat vrouwen volledig hun eigen keuzes kunnen maken.

Respect voor andere culturen Respect opbrengen voor verschillen is niet altijd even makkelijk. Dat komt doordat mensen soms een beetje bang zijn voor nieuwe dingen. Dat is ook zo als ze in contact komen met nieuwe mensen en nieuwe culturen. Die angst maakt beter plaats voor nieuwsgierigheid, want nieuwe dingen kunnen je als persoon enorm verrijken. Maar bij sommige mensen wordt die angst omgezet in haat. Dat is zo bij racisten.

Racisten sluiten mensen uit op basis van de huidskleur, de culturele bevolkingsgroep of nationaliteit. Dat is heel erg dom.

Die dingen vertellen toch niet wie jij bent als persoon? Bovendien is uitsluiten nooit oké.

Het is ook stom om te zeggen dat een bepaalde cultuur (of een land of bevolkingsgroep) beter is dan de andere. We kunnen altijd van mensen met andere ideeën en gewoontes leren, al is het maar omdat ze ons een spiegel voorhouden van hoe wij leven.

Dat betekent niet dat je met alles akkoord moet gaan. Maar je moet wel respecteren dat niet iedereen denkt en doet zoals jij.

7

Enkel iets voor mensen?

Respect kan je hebben voor personen en culturen, maar ook voor dieren, het milieu en zelfs gewone objecten.

Respect hebben voor dieren betekent dat je rekening houdt met wat ze voelen. Sommige mensen eten bijvoorbeeld geen vlees omdat ze vinden dat het niet okĂŠ is om dieren nodeloos pijn te doen.

Ook het milieu is iets dat respect verdient.

Het duurt bijvoorbeeld 50 jaar voor een blikje frisdrank dat je zomaar weggooit op straat is verteerd. Daarom is het belangrijk dat je het in de (juiste) vuilbak gooit, zo kan het gerecycleerd worden.

Zwerfaval is niet enkel geen zicht, het is ook gewoon erg ongezond voor mens en dier.

Ook voor spullen moet je respect hebben.

Niet enkel omdat ze bestaan uit waardevolle grondstoffen, maar ook omdat mensen er hun tijd in hebben gestoken om ze te maken.

In BelgiĂŤ heb je naast de gewone vuilzak voor het restafval ook een PMD-zak.

PMD-verpakkingen bestaan uit Plastic flessen en flacons, Metalen verpakkingen en Drankkartons.

Welk ding van jou mag men zeker niet kapot maken? ........................................ ........................................ ........................................ ........................................

c) Joaquim Alves Gaspar @wikimedia

8

Sorteren is belangrijk!

Wat hoort niet thuis in PMD: plastic zakken, yoghurtpotjes, botervlootjes, ijsdozen, piepschuim, verfpotten en gevaarlijk (medisch) afval.

Respect voor jezelf We hebben gezien dat het belangrijk is om respect te tonen voor anderen. Daarnaast verdienen ook andere levende wezens respect, net als ons milieu. Maar moet je ook geen respect hebben voor jezelf en hoe doe je dat juist?

Respect hebben voor jezelf is in de eerste plaats erkennen dat je talenten hebt en beseffen dat je net als iedereen kansen moet krijgen om die te ontwikkelen. Daarom is onderwijs ook een zeer belangrijk basisrecht. Maar ook buiten de schooluren kan je je talenten ontplooien, in een sport- of andere hobbyclub bijvoorbeeld.

Of gewoon gezellig op je eentje met het lezen van een leerrijk boek of het surfen naar een Youtubekanaal. Zolang je maar dingen doet waar jij je goed bij voelt!

Hoe kan je zorg dragen voor je eigen lichaam? Geef minstens twee voorbeelden. • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................ ............................ • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................ ............................

9

1 Iemand gooit een leeg blikje frisdrank in een struik terwijl er enkele meters verder een vuilbak is. Wat doe je?

A Ik neem het blikje en probeer de vervuiler z’n hoofd te raken. De beste lessen leer je op de harde manier!

B Ik neem het blikje en gooi het in de vuilbak.

1 A: 0 punten, B: 1 punt, C: 0 punten, D: 2 punten C Ik loop gewoon voorbij, het is niet aan mij om het blikje Het beste is om de vervuiler aan te spreken. Hij in de vuilbak te gooien. of zij moet het ooit leren.

D Ik spreek de vervuiler vriendelijk aan en vraag om het blikje in de vuilbak te gooien.

2 A: 0 punten, B: 2 punten Niet iedereen heeft dezelfde smaak als jou!

2 In de trein speel ik muziek …

A luid af. Zo kan iedereen meegenieten.

B af met behulp van een hoofdtelefoon, zo stoor ik andere passagiers niet.

3 Iemand loopt je aan en zegt: “Kijk toch eens waar je loopt, pummel.” Wat zeg je?

A “Oh, duizendmaal sorry, ik zal het nooit meer doen.”

B “Sorry. Maar schelden hoeft niet!”

C “Je bent zelf een pummel! Kijk uit je doppen!”

4 Spuwen is …

A gewoon vies.

B een goede manier om m’n mond proper te houden.

5 Je kamer proper houden is een taak voor ...

A mama.

B papa.

C de vuilnisman.

D mij.

6 Kauwgom …

A is mijn handtekening, daarom plak ik hem overal op.

Onder de schoolbank of op de rug van een vriend bijvoorbeeld.

B hoort thuis in de vuilbak.

7 Afval sorteren …

A is veel te complex voor een kind. Dat doe ik wel als ik volwassen ben.

B is eigenlijk zinloos dus hoeft het niet.

C is belangrijk. Door correct te sorteren kan er beter gerecycleerd worden en dat is goed voor het milieu.

8 Op een roltrap sta ik …

A waar ik wil, de trap rolt immers vanzelf.

B rechts, zo kunnen mensen die sneller willen doorgaan links passeren.

C in het midden.

10

3 A: 0 punten, B: 2 punten, C: 0 punten Je hoeft niet nodeloos alle schuld op jou te nemen, maar het is wel belangrijk om altijd beleefd te blijven.

4 A: 2 punten, B: 0 punten Jakkes!

5 A: 0 punten, B: 0 punten, C: 0 punten, D: 2 punten Je bent heus oud genoeg je eigen rommel te beheren!

6 A: 0 punten, B: 2 punten Logisch, niet?

7 A: 0 punten, B: 0 punten, C: 2 punten Goed sorteren is heel erg belangrijk!

8 A: 0 punten, B: 2 punten, C: 0 punten Echte heren en dames kennen deze ongeschreven regel.

0-8 punten Mijn oprechte excuses om het zo te stellen, maar je hebt de manieren van een onbeschofte gorilla!

9-12 punten Ik ga niet zeggen dat je een onbeleefde chimpansee bent, maar … misschien ben je dat toch wel een beetje.

13-15 Je bent een betamelijke jongen of meisje.

Prima zo!

16 Je bent een echte heer of dame! Klasse!

De Sapere Aude wedstrijd voor leerlingen niet-confessionele zedenleer van vorig schooljaar had als thema 'privacy'.

Er werden weer massaal veel leuke werkjes ingezonden.

Dit zijn de gelukkige winnaars!

1e plaats: Fakkelcommentatorcity Ingezonden door: Keileigh, Caroline, Wiktoria, Tijl, Dante, Dieter, RobertoChé

De jury: “Het werk springt in het oog, op een ludieke manier wordt weergegeven dat er situaties zijn waar men geen privacy nodig lijkt te hebben en andere waar men wel verlangt naar wat privacy. Dit tonen zij door een groot knutselwerk dat een gebouw voorstelt met verschillende ramen.

Door de ramen kan je kijken en je ziet telkens taferelen waar wel of geen privacy nodig is. De groene ramen stellen situaties voor die niet meteen privacy behoeven, de rode zijn vaak gênante situaties. Daarbij dagen de leerlingen de aanschouwer uit met de vraag: “Durf jij binnenkijken in de rode vensters, of geef je deze mensen hun privacy?”

2e plaats: Privacy Rap!

Ingezonden door: Lauren Adamczyk en Vin Chantzis De jury: “Cool raplied waarbij Lauren en Vin goed op elkaar zijn ingespeeld. Origineel, leuk refrein en een goed ritme met ondersteuning door een echte ‘human beatbox’.”

3e plaats: Pottenkijkers

Ingezonden door: Kiara Decamps, Chloë Wintgens, Gui Yi Zhou, Samhain Vanuytven De jury: “De dames vertrokken vanuit een persoonlijke ervaring. Ze nuanceerden het belang van privacy aan een falend toiletbeleid. Met de titel “pottenkijkers” geven ze hun werk een humoristische inslag.”

11

B ello neemt h et woor d Maanden had ze gezeurd voor een hond, Pauline.

En ja, ze zou er zelf voor zorgen. Ja, ze zou hem op tijd uitlaten en uit-er-aard zou ze zijn etensbak op tijd vullen.

Zo was Bello bij Pauline in huis gekomen, als schattige puppie.

Ondertussen is Bello al flink gegroeid. Blaffen kan hij, helaas, nu ook. Soms blaft hij Pauline om zes uur uit bed. Vader is ondertussen toe aan zijn derde paar pantoffels, want ja de grote loebas bijt ze keer op keer stuk. Gelukkig doet Bello zijn plasjes niet meer in huis ...

“O, nee, Bellllooo!” had Pauline paniekerig geroepen toen Bello doodleuk een plasje had gedaan tegen haar sportzak.

Pauline houdt van Bello. Bello houdt van Pauline.

Haar hond is lief, kwispelt als je de deur opendoet, leunt tegen je aan als je verdrietig bent en hij probeert pootjes te geven.

Alleen vindt Pauline het soms moeilijk om voor Bello te zorgen. Zoals vandaag. Het regent, het is behoorlijk koud én Pauline chat met Amin op de computer. Als moeder dan roept: “Pauline, tijd voor Bello's wandeling!” pruttelt ze tegen.

“O, nee,” zegt moeder dan beslist, “daar komt niks van in huis. Wie een hond wil, moet ervoor zorgen. Vooruit, jas aan Pauline.”

Daar wandelt ze dan. Bello trekt haar door de straten. Hij vindt regen geweldig en plassen springen heerlijk! Pauline's gezicht staat op onweer.

Plots gebeurt er iets vreemd. Bello maakt een gorgelend geluid. Zijn stembanden kraken en plots hoort Pauline: “Nou, nou, wat kijk jij zuur!

Nog nooit gelezen dat bewegen gezond is?”

Pauline kijkt naar haar viervoeter. “Oh, ik heb een sprekende hond! Zeg dat dit niet waar is, Bello!”

12

Bello kijkt haar aan blaft drie keer. Pauline haalt opgelucht adem maar dan ... “Oké, ik praat en wat dan? Mogen wij niet praten soms?”

Pauline staart Bello aan. Praten is voor mensen meent ze. Maar daar is Bello het niet mee eens: “Wij zwijgen meestal maar als het echt nodig is, dan kunnen we praten!”

Natuurlijk wil Pauline weten waarom Bello juist nu begint te praten. “Zoals ik al zei”, begint Bello, “is het nodig dat ik praat! Het lijkt soms of jullie mensen helemaal niet van dieren houden. Kijk, ik speel graag met sloefen en dan wordt je vader boos. En oké, per ongeluk heb ik er een paar stukgebeten maar ...”

“Twee paar, Bello. Je beet er twee paar stuk en het is niet leuk voor vader als hij plots geen pantoffels meer heeft. Sloefen zijn geen speelgoed!”

“Oké, oké, dat was in mijn kinderjaren. Geef toe, ik heb nu al betere manieren. Maar jouw manieren, Pauline, die gaan er op achteruit! Ik bedoel: vroeger aaide je me veel meer. Als ik kwispelde, gaf je me een zoen op de neus en nu ... chat je met Amin ...” Bello zucht diep.

Pauline knikt. Ze weet dat Bello ergens gelijk heeft. Toen Bello pas in huis was, zat ze voortdurend bij hem. Iedereen vond hem schattig, ook Amin.

“En bovendien,” zegt Bello. “Lijkt het wel of je het vervelend vindt om met mij te gaan wandelen.

Alsof ik er wat aan doen kan dat jullie mensen geen toiletten voor honden in huis hebben. Ik kan toch niet in huis plassen!”

Pauline denkt terug aan haar rugzak. Nee, Bello moet zijn plasje buiten doen.

“Bovendien,” zegt Bello, “wetenschappelijke studies wijzen uit dat kinderen steeds minder bewegen. Ze worden lui en dik. Al eens naar je achterwerk gekeken? Gi-gant ...”

“Hou op, Bello! Je hebt gelijk. Een blokje om is niet zo erg en ik kan je best wat meer aaien.

Maar dat van mijn achterwerk ... dat is gemeen!”

Bello kwispelt met zijn staart.

“Is dit jouw manier om je excuses aan te bieden, Bello?” wil Pauline nog weten.

Kwispel, kwispel, doet de staart weer.

“Malle hond,” denkt Pauline. Ze wandelen verder.

Pauline loopt een extra blokje om en dat vindt Bello prima.

Diere npra at mensenpraat Stel dat dieren konden praten zoals mensen.

Wat …

- fluit de vogel in zijn kooi?

- zegt de poes die een muis gevangen heeft?

- denkt de olifant die in de zoo zit?

- vertelt de hond uit het asiel?

Wat moet je doen om een goed baasje te zijn?

Wat moet je weten over je dier?

Wat vind jij?

“Ik hou niet van dieren,” zegt Sien.

“Ik ben bang voor honden,” vertelt Janne.

“Op 4 oktober ben ik extra-lief voor mijn huisdieren!” zegt Ahmed.

Ik zeg: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................................... .....................................

13

Congo is een land gelegen in het midden van Afrika. De hoofdstad van Congo is Kinshasa. c) Russavia @wikimedia

Congo heeft een buurland dat, jawel, ook Congo heet. Verwarrend! Daarom noemt men het buurland ook wel Congo-Brazzaville om een duidelijk onderscheid te maken.

c) Russavia @wikimedia

Een bakbanaan is veel groter dan een gewone banaan.

Je moet hem bakken of koken, anders krijg je buikpijn! c) Fan Maijie @wikimedia

c) Nimzilvio @wikimedia

c) C. Ford @wikimedia

Als je de rivier de Kongo volgt, doorkruis je heel het land.

In het oosten van Congo bevinden zich heel wat mijnen met koper, kobalt en tin. Deze grondstoffen zijn onder andere erg belangrijk voor het maken van smartphones en andere computers. Toch ziet de Congolese bevolking maar weinig van de opbrengsten van deze waardevolle grondstoffen. De winsten verdwijnen in de zakken van superrijke handelaars.

Moambe is een Congolees gerecht dat traditioneel bestaat uit palmnoten, kip, gedroogde vis, gemalen aardnoten, rijst, maniokbladeren, bakbanaan en pilipili.

Pilipili is een soort rode peper die uit Congo komt. Erg pikant!

c) Russavia @wikimedia

Maniok of cassave is een heel voedzame groente. Veel Congolezen eten het.

Vanaf het einde van de 19de eeuw tot 1960 was Congo een kolonie van België. Dat betekende dat mensen uit België er de plak zwaaiden.

In de politiek en in de grote bedrijven kregen blanke Belgen de belangrijkste posities. Op 30 juni 1960 werd Congo een onafhankelijk land. Helaas zorgde dit niet voor veel beterschap. Corrupte leiders namen de macht over en de bevolking bleef arm. Veel Congolezen dromen nog steeds van een beter leven.

Congo is een heel groot en mooi land.

Het is maar liefst 80 keer groter dan België!

In Congo vind je heel wat wilde dieren: buffels, antilopen, nijlpaarden, olifanten, luipaarden, leeuwen, krokodillen, wrattenzwijnen, apen … c) LuAnne Cadd @wikimedia

Een krokodil is het gevaarlijkst van deze dieren.

Nog gevaarlijker is natuurlijk … de mens. Dus als je er eentje tegenkomt, maak je uit de voeten!

Maar de mens moet in het rijtje van dodelijkste wezens nog één diertje laten voorgaan: de mug.

Niet de mug die je bij ons vindt, maar in Congo heb je muggen die heel gevaarlijke ziektes zoals malaria verspreiden.

Op een druilerige dag gaan Max en Maggie langs bij De Professor waar ze met de gepimte XBox One console het spel Grafzoeker spelen. Hun missie? De doden even kort terug tot leven brengen voor een spraakmakend interview!

Max: “Midden in de jungle! Raar … hier woonde hij toch niet.”

Maggie: Daar bent u! Dag meneer Lumumba!

Maggie: “Nee … maar hij is hier wel gestorven!”

Lumumba: Dag tieners, leuk om nog eens een luchtje te kunnen scheppen.

Max: “Oké, hoe doe ik die combo nu weer …

Y X X B A Y B …”

Max: We zijn al meer dan een halve eeuw verder sinds uw dood. Kan u de lezers eens vertellen wie u bent?

Lumamba: Jazeker. Mijn naam is Patrice Emery Lumumba. Ik heb meegestreden voor de onafhankelijkheid van Congo en werd ook de eerste premier in 1960.

Maggie: Oh en een jaar later was u dood! Wat is er dan juist gebeurd?

Lumumba: Dat is een lang verhaal. Ik zal beginnen bij het begin. Jullie weten misschien dat Congo vroeger een kolonie van België was. Op het einde van de 19de eeuw was Leopold II koning van België. Het was de tijd waarin er een strijd om Afrika werd gevoerd: zowel Frankrijk, Engeland als andere Europese landen wilden allemaal een deel van het immense continent. Afrika was niet enkel rijk aan prachtige fauna en flora, maar ook aan grondstoffen. Koning Leopold II wou niet achterblijven en stuurde ontdekkingsreiziger Henry Morton Stanley om land voor hem op te eisen.

Max: Land opeisen? Hoe doe je dat?

Lumumba: Hij stichtte op belangrijke plaatsen handelsposten. Op deze manier probeerde hij controle te krijgen over een ontzagwekkend uitgebreid gebied.

Maggie: Was er niet veel protest?

Lumumba: Uiteraard, maar dat werd hardhandig de kop ingedrukt. De kolonisten waren erg wreed voor de plaatselijke bevolking. De zwarten moesten hard zwoegen, bijvoorbeeld met het vergaren van rubber, of ze werden mishandeld.

Max: Niet erg aardig van de voormalige koning!

Lumuba: Dat is het minste wat je kan zeggen.

In het begin was Congo trouwens gewoon volledig in handen van Leopold II zelf. Een land dat 80 keer groter is dan België! Het was hem trouwens alleen te doen om het prestige, hij heeft er zelf nooit een voet neergezet …

Max: Vreemde snuiter!

Lumumba: Omdat de koning zijn geld verkwanselde en er veel protest kwam op het wrede bestuur, moest de Belgische staat het immense land ‘overnemen’. Zo werd het een echte kolonie.

Maggie: Deden de Belgen er niet veel goeds?

Ik bedoel, wij beschikten toch over kennis die de mensen daar zou kunnen helpen?

Lumumba: Ja, we kunnen allemaal van elkaar leren, dat is zeker waar. België kon Congo enorm helpen met bijvoorbeeld medische hulp. Maar in de praktijk liep het allemaal toch wat anders. De rijkdommen die werden vergaard verdwenen in de zakken van Belgische en andere zakenlui.

Weet je wat het fundamentele probleem was: er werd de Congolezen een systeem opgelegd van bovenaf. De Belgen kwamen toe en zeiden hoe de Congolezen moesten leven, zonder rekening te houden met hun cultuur, hun wensen, hun dromen …

Max: Dus het was goed dat Congo afhankelijk werd …

Lumumba: Jazeker! Ik was één van die revolutionairen die ervoor zorgde dat dat mogelijk werd. Net zoals zovele Congolezen droomde ik van een Congo dat bestuurd zou worden door en voor de mensen.

Dat kinderen, is voor mij de betekenis van ‘democratie’.

Maggie: En bent u daarin gelukt?

Lumumba: Helaas. Het proces van democratie verliep van in het begin moeizaam. De meeste Belgen vluchtten het land uit. Er heerste chaos en er ontstonden vele conflicten. Met wapens!

Mobutu, generaal van het leger, zag zijn kans om op autoritaire manier de macht naar zich toe te trekken. Hij werd president. Zijn wil zou wet zijn.

Max: Wat gebeurde er met u?

Lumuba: Ik had een andere visie dan de zijne … Daarom werd ik uit de weg geruimd. Ook de Belgische en Amerikaanse overheden hebben meegeholpen aan mijn ‘verdwijning’.

Op een dag werd ik uit de gevangenis geleid naar deze plek en koelbloedig geëxecuteerd.

Maggie: Wat triest! Ik zag vorige week nog een reportage over Congo in het nieuws. Er heerst nog steeds veel armoede …

Lumumba: Dat is heel erg jammer kinderen.

Maar hoop mag je nooit verliezen. We moeten altijd blijven dromen van en bouwen aan een betere wereld!

Max: Zo mag ik het horen!

Dag Fakkeltjes!

Voor wie mij nog niet zou kennen, ik ben Rooie Karel en ik leer jullie een heel jaar door leuke trucjes.

Ken je smurfensnot? Dat is een vies goedje dat erg leuk is om in te knijpen.

benodigdheden

Er bestaan heel veel methodes om smurfensnot te maken. Ik leer jou een zeer eenvoudige manier.

Voor dit proefje heb je enkel een plastic boterhammenzakje en wat afwasmiddel nodig.

1

Doe een goede teug afwasmiddel in een plastic zakje.

20

Zorg dat er nog een beetje lucht overblijft in het zakje. Knoop het goed toe en knip het uiteinde weg.

2

tips

Kneden, kneden, kneden … tot je een leuk zakje snot hebt!

3

Het is een ware kunst om het perfecte smurfensnot te creëren. Zorg dus dat je verhouding tussen afwasmiddel en lucht goed zit. Hier nog enkele tips.

• Behalve afwasmiddel kan je ook een stuk zeep, wasmiddel of shampoo gebruiken. Vraag wel eerst aan je ouders wat je mag gebruiken voordat je de badkamer gaat plunderen!

• Soms is het goed om een heel klein beetje water toe te voegen.

• Voeg een beetje verf of glitters toe om het goedje op te leuken.

• Voor extra veiligheid kan je twee boterhammenzakjes gebruiken.

uitleg

Door lang te kneden worden het afwasmiddel en de lucht met elkaar gemengd. Hierdoor krijg je zeepbelletjes die het mengsel zo'n leuke vorm geven.

Hoe meer lucht in het zakje, hoe langer je moet kneden om het goed te mengen.

e van dit Ontdek een filmpj proefje op www.fakkeltjes.be

21

achter de heuvels Hans Vanacker Een aangrijpende verhaal over kinderhandel en kinderarbeid in Afrika. Het verhaal ontstond na een bezoek van de auteur aan zijn Plan-kind in WestAfrika.

Innocent woont in Afrika. Kort na elkaar sterven zijn grootvader en vader. Hoe zal Innocents moeder nu de eindjes aan elkaar knopen? Innocents oom stelt voor dat de jongen naar de stad gaat om te werken.

Ondanks Innocents protest, zet zijn oom hem ‘s nachts op een vrachtwagen ...

O PLO SSINGEN

22

Vrijzinnig humanistische jongeren met een kritische-en open geest

Dit is Hujo Grenzeloos eigenzinnige jeugdwerking

HELEMAAL HUJO

Vorming jeugdwerkers

Hujo daagt als humanistische jeugdvereniging sinds 1956 kinderen en jongeren van 6 tot 30 jaar uit om nieuwsgierig naar de wereld te kijken.

Hujo organiseert workshops en vormingen waarin we de begeleidershouding van onze vrijwilligers versterken. Ook hun creatieve-en speltechnieken helpen we verbeteren. Daarnaast vormen we (hoofd)animatoren en instructeurs. De meerwaarde van onze cursussen zit hem in ons humanistisch perspectief.

We hechten veel belang aan eigen zingeving en leggen de nadruk op respect voor diversiteit onder kinderen en jongeren.

Respect voor de waardigheid van elk individu en een gevoel van maatschappelijke en ecologische verantwoordelijkheid staan steeds centraal.

Workshops en spelen

Vakanties

Bij Hujo ontleen je de ideale activiteit. We bieden een hoop onverantwoord interessante educatieve spelen, workshops en films aan, telkens met een vrijzinnig humanistische inslag.

Ook voor lentefeesten en feesten vrijzinnige jeugd lenen we onze spelen of workshops uit, met of zonder begeleiding. Zo leren kinderen met ‘Op Stap met Darwin’ al spelend over de evolutietheorie, staan ze met het ‘Superoneerlijk armoedespel’ stil bij armoede of denken ze al spelend na over overbevolking.

Hujovakanties, das fun op jongerenmaat! We werken met vier vaste vakantieconcepten: Recreaxie: Vakanties met een mix aan creatieve en actieve bezigheden rond het thema ‘duurzaamheid’, onder meer via professionele recyclage-, upcycling- en fix-it-yourself workshops.

Lokale-en regionale werking Hujo-groepen zijn autonome lokale afdelingen van Hujo met elk hun eigen identiteit. Ze bepalen zelf hun beleid, zonder inmening van het landelijk secretariaat. Lokale Hujogroepen zijn daardoor heel divers in doelgroep, frequentie van activiteiten, werkmethoden en structuur. Bij Hujo zijn geen twee groepen dezelfde! Doorheen het jaar worden ook op landelijk vlak tal van kwaliteitsvolle en inhoudelijk sterke activiteiten georganiseerd voor kinderen en jongeren van 6 tot 30 jaar.

hujoofficial

hujo.be

HujoLabs: We dompelen ons onder in de wondere wereld van wetenschap en techniek en gooien ons op thema’s zoals evolutie, het ontstaan van de aarde of ethische vraagstukken.

Hujo Outdoor: Actieve buitensport vakanties, met overnachting in of dicht bij de natuur. Dagelijks staan actieve en boeiende activiteiten op het programma, zoals bosspelen, schattenjachten, hoogteparcours...

Hujo Switch: Grenzeloos wijs! Deze vakanties brengen vrijzinnig humanistische jongeren uit binnen- en buitenland met elkaar in contact. Ze leren elkaars leefwereld en cultuur kennen en werken samen aan creatieve en inhoudelijke projecten.

025 21 79 20

Wij zijn er voor jou!

In een huisvandeMens ben je steeds welkom: als je je hart wil luchten, een vrijzinnig humanistische plechtigheid wilt of als je op zoek bent naar info of activiteiten. Verdraagzaamheid, vrijheid, gelijkwaardigheid en verbondenheid staan bij ons centraal. De huizenvandeMens vind je overal in Vlaanderen en Brussel. Onze dienstverlening is kosteloos.

Je kan bij ons terecht voor: Informatie Bij ons vind je informatie over ethische en maatschappelijke thema’s zoals vrijzinnig humanisme, euthanasie, abortus, mensenrechten…

Vrijzinnig humanistische plechtigheden Wil je even stilstaan bij een belangrijke gebeurtenis in je leven?

Wij ondersteunen je als je een plechtigheid wenst voor een geboorte, huwelijk, jubileum, afscheid of als je gaat samenwonen…

Vrijzinnig humanistische begeleiding Zit je met iets, wil je je hart luchten en zoek je professionele hulp?

Bij ons kan je terecht voor een luisterend oor en een goed gesprek.

Waardig levenseinde Wij bieden informatie omtrent euthanasie, patiëntenrechten, palliatieve zorg… en helpen je met het opstellen van een wilsverklaring.

Activiteiten Een huisvandeMens werkt als vrijzinnig humanistische draaischijf.

Je kan bij ons terecht voor info over initiatieven en activiteiten van de lokale vrijzinnig humanistische verenigingen.

Vrijwilligerswerk Zin om het vrijzinnig humanistisch netwerk te versterken? Vrijwilligers zijn bij ons meer dan welkom. Wij zorgen voor begeleiding en geven je alle kansen. Zo kan je onder andere plechtigheden verzorgen of meewerken aan activiteiten.

Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw

Praktisch Je kan gewoon even binnenspringen in een huisvandeMens of je telefoneert voor een afspraak.

deMens.nu Magazine Voel je je betrokken bij mens en maatschappij? Om de drie maanden werpt het deMens.nu Magazine een vrijzinnig humanistische blik op de samenleving. Ethische en maatschappelijke thema’s komen daarbij aan bod, en de mens staat centraal. Een magazine voor en over jou, dus.

Voor meer informatie:

Je kan een gratis proefnummer aanvragen of je gratis abonneren.

www.deMens.nu

Hoe? Stuur een mailtje naar: info@deMens.nu OF schrijf naar: deMens.nu-UVV vzw Brand Whitlocklaan 87 – 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe OF telefoneer naar: 02 735 81 92 Met vermelding van je naam en adres.

De huizenvandeMens zijn een initiatief van deMens.nu