septem
ber- o
k tobe
r 2017
nr
Ik heet . . ....... Klas: . . . ....... .
1
´ Pagina 4
RAMA IX tf-1.indd 1
pagina 16
Tijdschrift niet-confessionele zedenleer voor de derde graad lager onderwijs
29/06/17 18:34
Tienerfakkel nr. 1 September - oktober 2017 Schooljaar 2017-2018, jg. 19 Tijdschrift niet-confessionele zedenleer voor de derde graad lager onderwijs Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn een uitgave van Fakkeltjes vzw. Ondersteunend comité Laurent Blonden, Annie Hermans, Ann Bogaerts, Filip Debrabandere, Luc De Ro, Robert Joncret, Marlene Stevens, Martine Konings, Erik Hurts, Tamara Festraets, Ingrid Soetewey, Christel Birchen en Anke Hurts Vrijwilligerskern & redactie Ally Steven Severi, Anouk Leys, Britt Raes, Christel Birchen, Karel Van Campenhout, Lieve Meiresonne, Mira Borghs, Mira Roos, Myriam Kalaï, Nicole Ledegen, Sarah Rathé, Steven Gryspeerdt, Thomas Rotthier, Jana Buttiens, Nathalie Van Staen en Myriam Haaze
IN DE KIJKER 2 - 3 DOSSIER: IK KIES! 4 - 9 QUIZ 10 VERSLAG: SAPERE AUDE 11 VRIJ VERHAAL: DE THAISE SCHILDER 12 - 13 EN DE DOOD
KOSMOPOLIET: THAILAND 14-15 GRAFZOEKER: RAMA IX 16-17 GAMEZONE 18-19
Hoofdredactie Bert Goossens
GPS: DE DRIJVENDE KRACHT 20 - 21
Illustrator Floris De Smedt / www.mrfart.be
EZELSOOR EN OPLOSSINGEN 22
Lay-out Wim Pauwels / www.silkentofu.org
HUJO 23
Druk N.V. Drukkerij Verbeke Lijnmolenstraat 34-36, 9040 Gent www.drukkerijverbeke.be Abonnement Via de school: € 8 Persoonlijk abonnement: € 10 Bestellen: via www.fakkeltjes.be/bestellen Contact Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87 bus 9, 1200 Brussel 02 735 81 92 (ma-vrij tussen 9u en 16u) fakkeltjesvzw@demens.nu www.fakkeltjes.be
Heb je een leuke tekening, een goeie mop of een mooi gedicht? Stuur het op naar: Fakkeltjes vzw, Brand Whitlocklaan 87 bus 9, 1200 Brussel of naar fakkeltjesvzw@demens.nu en win een leuke prijs!
Meeschrijven of -tekenen? Neem contact met ons op! V.U. Laurent Blonden Brand Whitlocklaan 87, 1200 Brussel Alle teksten en beelden in Fakkeltjeskrant, Fakkeltjesmagazine en Tienerfakkel zijn eigendom van Fakkeltjes vzw. Er steekt heel wat vrijwilligerswerk achter de Fakkeltjes. Niets uit deze publicaties mag zonder voorafgaande toestemming van de uitgever worden overgenomen, uitgezonderd beelden die aangeduid zijn met creative commons (c) (steeds auteur en oorsprong vermelden).
2 tf-1.indd 2
Prachtige Inca van Kenaï uit MPI ’t Craeneveld.
29/06/17 18:34
Mooie tekening van Hargun uit de Springplank.
Leuke natuurtekening van Lusi!
De leerlingen van OC Nieuwe Vaart in Gent maakten deze kunstwerkjes voor het Feest Vrijzinnige Jeugd.
Mooi portret van Yolien uit Klimop Lokeren.
3 tf-1.indd 3
29/06/17 18:34
KIEZEN IS GEMAKKELIJK! Welke kleren je aantrekt, wat je eet voor ontbijt, of je oplet in de les (of toch maar wat wegdroomt), naar welk tvprogramma je kijkt ‌ Elke dag maak je keuzes. Veel van die keuzes maak je onbewust. Anders gezegd: je denkt er niet echt hard over na. Het zijn dingen die je gewoon bent om te doen en waarvan de gevolgen niet altijd een grote impact hebben (behalve dat opletten in de les natuurlijk!). Maar goed dat we niet bij elke keuze of handeling stilstaan. We zouden amper nog vooruit geraken!
4 tf-1.indd 4
29/06/17 18:34
DENK NA! Of je nu een appel of een peer kiest om te eten, is niet de meest belangrijke keuze die je in je leven moet maken. Andere keuzes zijn dat wel. Dan is het wél belangrijk om even stil te staan en goed na te denken. Welke richting je gaat volgen op de middelbare school is bijvoorbeeld een keuze die je latere leven kan beïnvloeden. Wat je leert op school, maakt deel uit van wie je bent. De gegeven stof zal je nog nodig hebben als je verder gaat studeren of werken. Ook op vlak van je gezondheid maak je belangrijke keuzes. Door te kiezen wat je eet, hoeveel je beweegt en of je er andere (on)gezonde gewoontes op nahoudt. Of: Wat zal je eten? Hoeveel beweeg je? Hou je er andere (on)gezonde gewoontes op na? Wat zijn nog belangrijke keuzes in je leven? ............................. ............................. .............................
Tips om tot goede keuzes te komen • Denk na Zeg niet zomaar het eerste wat in je opkomt. Durf (na)denken! • Voor- en nadelen Voor de echt belangrijke keuzes kan je een lijstje maken met voor- en nadelen van de verschillende opties. Zo kan je ze beter afwegen tegenover elkaar.
ROKEN
Roken is ongezond, dat weet iedereen. Veel mensen die roken willen stoppen, maar vinden dat heel moeilijk. Ze zijn verslaafd. Veel rokers zijn op jonge leeftijd begonnen met roken. Toen waren ze nog niet verslaafd, ze vonden roken zelfs niet zo lekker. Ze wilden het gewoon eens uitproberen, het leek hen wel ‘cool’ en bovendien: anderen deden het ook. Van die, op het eerste zicht onschuldige, keuze hebben veel rokers op latere leeftijd spijt. Zeker wanneer ze nare kwaaltjes en ziektes krijgen ten gevolge van hun rookgedrag. • Hou ook rekening met anderen Wat niet wegneemt dat je ook rekening houdt met anderen. Belangrijk is dat jouw keuzes geen schade aan anderen berokkenen. • Samen Wat ook niet wegneemt dat je je keuze samen met iemand anders kan maken. Bij sommige keuzes is de raad van een volwassene nuttig.
• Informeer jezelf Zoek informatie op over het onderwerp van je keuze, in de bibliotheek of op het internet. Maar wees waakzaam en kritisch: geloof niet zomaar alles wat je (online) leest.
• Foute keuze Heb je spijt van je keuze? Geen probleem. Uit fouten, groot of klein, kan je leren. Aanvaard dat je een (foute) keuze hebt gemaakt en probeer volgende keer gewoon beter te doen.
• Jouw geluk Je eigen geluk is de maatstaf voor jouw keuzes. Kijk niet steeds naar wat anderen doen. Wat goed is voor een ander, is misschien niet goed voor jou. Het is belangrijk om zelf te leren kiezen wat goed is voor jou.
Heb jij nog een tip om tot een goede keuze te komen?
tf-1.indd 5
5 29/06/17 18:34
GROEPSKEUZES
LEIDER
Soms is het nuttig om een beslissing te nemen op het niveau van een groep. Een scoutsgroep die op kamp is, kiest elke avond ĂŠĂŠn gerecht om samen te koken. Dat is veel makkelijker dan dat iedereen zelf beslist, en er twintig verschillende gerechten moeten worden gemaakt.
In een groep is het niet altijd mogelijk om over alles overleg te plegen en de mening van iedereen te horen. Daarom wordt vaak een leider of baas aangeduid om beslissingen te nemen voor de hele groep. Denk maar aan een trainer van een voetbalploeg of de directeur van een school. In de klas is de juf of meester de baas.
Groepskeuzes kunnen worden gemaakt op basis van overleg. Men bespreekt de te maken beslissing in groep, waarbij iedereen zijn mening kan geven. De scoutsgroep kan bijvoorbeeld rondvragen wat iedereen graag lust. Op die manier probeert de groep een consensus te bereiken. Dat betekent dat iedereen akkoord gaat. Vaak is het moeilijk om iedereen tevreden te stellen bij een groepsbeslissing. Daarom gaat men vaak uit van het meerderheidsprincipe: als de meerderheid van de groep akkoord is, is de beslissing geldig.
Dat iemand de baas is of het voortouw neemt, wil niet zeggen dat de rest van de groep niets te zeggen heeft. Belangrijk is dat er regels zijn om met iedereen rekening te houden. Welke regels gelden er in jouw klas? .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... Kinderen kunnen niet alles zelf beslissen. Volwassenen hebben meer inzicht en ervaring, daarom maken zij vaak keuzes voor de kinderen. Maar ook volwassenen kunnen zich vergissen. Het is belangrijk dat kinderen een stem krijgen als keuzes over hen worden gemaakt.
6 tf-1.indd 6
29/06/17 18:34
KIEZEN OM TE STERVEN
Het is een beetje een akelige gedachte: dat iemand zelf kiest om te sterven. In sommige gevallen is het echter goed dat mensen die keuze kunnen maken. Denk maar aan mensen die ongeneselijk zien zijn en heel veel pijn lijden. BelgiĂŤ en Nederland zijn de enige landen ter wereld waar ook minderjarigen kunnen kiezen om hun leven te beĂŤindigen wanneer ze ondragelijk lijden ten gevolge van een ongeneselijk ziekte.
tf-1.indd 7
7 29/06/17 18:34
DEMOCRATIE In België en vele andere landen worden de leiders van dat land gekozen. België is een democratie. Dat woord heeft een Griekse oorsprong, waarbij dèmos ‘het volk’ betekent en ‘krateo’ ‘heersen, regeren’. Democratie betekent dus dat het volk regeert: zij kiezen wie hen bestuurt. In een democratie gaan volwassenen om de 4, 5 of 6 jaar stemmen. Op de dag van de verkiezingen trekken ze naar het stemhokje. Daar geven ze aan welke politici hen mogen vertegenwoordigen. De politici met de meeste stemmen achter hun naam worden verkozen en zetelen in het parlement. Daar debatteren ze met elkaar en stemmen ze voor wetten die het
reilen en zeilen in een samenleving regelen. Denk bijvoorbeeld aan de verkeersregels. Zonder die wetten zou er nogal chaos heersen. Politici maken deel uit van politieke partijen. Politieke partijen nemen over een heleboel onderwerpen standpunten in. Sommige partijen vinden het bijvoorbeeld belangrijk dat er veel natuur is, andere dat mensen een plek hebben om een huis te bouwen (waar de natuur dan voor moet wijken). Sommige partijen vinden dat mensen best voor zichzelf kunnen zorgen, andere vinden dat mensen elkaar zoveel mogelijk moeten helpen. Politiek is dus vooral een zaak van afwegen en keuzes maken.
VRIJHEID VAN MENINGSUITING Een democratie houdt meer in dan de mogelijkheid hebben om de leiders te kiezen. In een democratie kunnen mensen ook vrij hun mening geven. De media spelen een belangrijke rol in het beschermen van de vrije meningsuiting. Journalisten brengen kritisch verslag uit over wat er leeft in de
samenleving – online, op radio en tv, in kranten en magazines. Ze onderzoeken bijvoorbeeld of de politieke leiders hun werk wel goed doen. Ook essentieel in een democratie is een eerlijke rechtspraak. In een democratie kunnen mensen steeds beroep doen op het recht. Iedereen heeft recht op een eerlijk proces.
8 tf-1.indd 8
29/06/17 18:34
WIE IS DE BAAS VAN BELGIË?
België is een koninkrijk, ons staatshoofd is een koning. In andere landen zoals Frankrijk of de Verenigde Staten is de verkozen president de baas. De koning heeft in België een ceremoniële functie. Dat wil zeggen dat hij diegene is die ons land vertegenwoordigt, maar niet echt de baas is. De echte macht ligt bij de verkozen politici. De grote baas in België is dus eigenlijk de premier of eerste minister, die het hoofd is van de regering. België maakt, samen met 27 andere lidstaten, deel uit van de Europese Unie. De Europese Unie werkt volgens de wetten van de democratie. Ze heeft een eigen parlement en een eigen wetgeving.
DICTATUUR De meeste landen vandaag zijn democratieën, maar je hebt ook nog landen waar de mensen hun leiders niet kiezen. Zij leven in een dictatuur. Noord-Korea is een voorbeeld van een dictatuur. De Kim-familie regeert al 70 jaar lang over het land. Tegenstanders hebben niks te zeggen. Als ze toch kritiek durven geven, verdwijnen ze in een werkkamp. (c) Bjørn Christian Tørrissen @Wikimedia
9 tf-1.indd 9
29/06/17 18:34
Heb jij het dossier goed gelezen? Test het in deze quiz!
1. In welk systeem kiezen burgers hun leiders?
6. Hoeveel lidstaten telt de Europese Unie?
Een dictatuur
A
18
A
Een democratie
B
28
B
Een democratuur
C
38
C
2. Welk land is een dictatuur? België
A
Noord-Korea
B
Italië
C
3. Wat wil ‘democratie’ zeggen? ‘Het volk regeert’
A
‘De rijken regeren’
B
‘De koning regeert’
C
4. Wat is een essentieel in een democratie? Vrijheid van meningsuiting
A
Niet lachen met een ander zijn mening
B
Een officiële vlag
C
7. In welke situatie spreekt men van ‘een consensus’? Wanneer een individu een beslissing oplegt aan een groep
A
Wanneer iemand protest aantekent tegen een beslissing
B
Wanneer een groep akkoord gaat met een bepaalde beslissing
C
8. Wat is een andere naam voor ‘de eerste minister’? De generaal
A
De secondant
B
De premier
C
5. Wat is het meest democratisch? De baas is de baas, zijn of haar woord is wet
A
De baas kan beslissingen nemen, maar moet rekening houden met anderen
B
10 tf-1.indd 10
29/06/17 18:34
De 8ste editie van de Sapere Aude wedstrijd had als thema gezondheidszorg. Er werden opnieuw heel wat knappe werkstukjes ingestuurd. Na lang beraad kwamen volgende winnaars uit de bus:
1e plaats “De jury was het er unaniem over eens dat het werkstuk van Badr, Wilker en Santhujan ‘Hoe blijf ik met weinig geld gezond?’ uit de Stedelijke Basisschool InPEERi@ de eerste plaats verdiende. Het sociale karakter van dit werk maakte veel indruk.”
3e plaats 2e plaats “Op de tweede plaatst staat ‘Het fantastisch sterrenhuis’, gemaakt door De Sterrenkids – Leefschool Klavertje 4 uit Nevele. Het eindproduct met achterliggende boodschap is ons allemaal bijgebleven.”
“Tot slot staan op de derde plaats Camelia, Merel en Aree uit de Mozaïek te Deurne, die met hun inzending ‘Is gezondheid eerlijk?’ op onderzoek uitgingen. Uit hun vaststellingen blijkt dat de drie dames goed gereflecteerd hebben over de actuele problemen rond gezondheidszorg.”
Bekijk alle werkstukjes op www.sapere-aude.be. Hou de site in gaten voor meer informatie over het thema van dit schooljaar!
tf-1.indd 11
11 29/06/17 18:34
Lang geleden leefde er een schilder. Hij hield ervan om naar mensen te kijken. Met zijn arendsblik observeerde hij hoe Jan en alleman op marktpleinen en in theehuizen zaten te kletsen. Elke avond keerde hij terug naar huis en begon hij alle gezichten die hij overdag had gezien te schilderen: jong en oud, dik en dun, rijk en arm. Hij schilderde alleen de gezichten, de rest kon hem niet boeien. Heel zijn huis hing vol met gezichten, gezichten en nog eens gezichten. Op een avond stond hij weer eens te schilderen. Hij verloor zijn concentratie toen er hard op de deur werd geklopt. “Wie kan dat nu zijn?” vroeg hij zich luidop af. Hij legde zijn penseel neer en liep naar de deur. Toen hij deze opende zag hij een vreemd figuur staan. Die sprak met een diepe hese stem: “Goedenavond, mijn vriend. Ik kom je halen!” “Mij halen? Ik heb helemaal geen afspraak hoor!” “Als ik iemand kom halen, komt die altijd mee. Dat is altijd zo geweest en dat zal altijd zo blijven.” “Is dat zo? Wie bent u dan, als ik ‘t vragen mag?” “Ik ben de Dood!” “De Dood? Oh … dat moet een vergissing zijn. Ik ben kerngezond! Daarbij ben ik druk bezig met schilderen. Weet je wat: ga eens een kijkje nemen bij de buren. De meneer die hiernaast woont, heeft last van een ernstige longontsteking. Misschien heb je bij hem meer succes. Doei!” De schilder gooide de deur dicht. Hij mompelde tegen zichzelf: “De Dood kan soms toch echt ongelegen komen … net nu ik bezig ben met het maken van een schilderij.”
12 tf-1.indd 12
De Dood bleef voor de deur staan. Ongelofelijk, dacht hij. De mensen zijn toch brutaal geworden … ze keren gewoon hun rug naar mij toe. De Dood opende voorzichtig de deur en liep op kousenvoeten naar de schilder. Over diens schouder zag hij een prachtig schilderij. Zo’n indrukwekkend portret had hij nog nooit gezien. Met open mond zag hij hoe de schilder verschillende kleuren en vormen in het kunstwerk verwerkte. Met ingehouden adem bleef hij staren naar het doek. Op die manier stierf er een hele poos geen enkele mens op aarde. De Dood was helemaal afgeleid. Na enkele uren was de schilder klaar. Hij schrok zich een hoedje toen hij zag dat de Dood doodleuk al die tijd had meegekeken. “Zeg, zeg, zeg. Curieuzeneuzemosterdpot! Heeft je moeder je nooit geleerd dat mensen bespieden onbeleefd is. Hoepel op, wil je. Vertel aan de Keizer van de hemel dat ik helemaal niet met je mee wil gaan.” De Dood zag geen andere mogelijkheid dan de boodschap van de schilder over te brengen. Hij rees op naar de hemel. Daar zat de Keizer van de hemel hoog op zijn troon. De Keizer was erg verontwaardigd. “Waar is die schilder die je zou gaan halen?” De Dood staarde verlegen naar zijn voeten. “Hij had geen zin, heer,” antwoordde hij zachtjes. “Geen zin? Wat is dat voor onzin! Rep je maar gauw naar beneden en ga die schilder voor mij halen!” De Dood keerde vliegensvlug terug naar aarde. Hij klopte aan bij de schilder die hem al zuchtend begroette. “Kom nu, schilder,” smeekte de Dood. “Ik moet nog honderden mensen halen vandaag, ik loop achter met m’n werk.”
29/06/17 18:34
De schilder zuchtte nogmaals diep. “Het is al goed, het is al goed, ik kom wel mee. Maar laat mij eerst mijn spullen bij elkaar rapen”. Op zijn dooie gemak verzamelde de schilder rollen met zijdepapier, verfblokken, inkt en penselen. De schilder stak tenslotte een offerkaars aan. “Goed, ik ben klaar, zullen we?” De schilder steeg samen met de Dood op naar de hemel. Daar ontmoetten ze de Keizer van de andere wereld. De schilder blies zijn offerkaars uit, zette zijn spullen neer en nam het woord: “Heer, graag zou ik ergens een mooie plek krijgen om een beetje te schilderen.” “Hier schilderen? Geen sprake van!” antwoordde de Keizer van de hemel botweg. “Maar heer, kijk eens om u heen. De hemel is oneindig groot. Laat mij gaan naar een hoekje van uw hemel waar u me niet ziet en niemand last van me heeft. Dan kan ik daar rustig doorwerken”
tf-1.indd 13
De Keizer van de hemel haalde zijn schouders op. “Goed goed, vooruit dan maar!” Op die plek schildert hij tot vandaag de gezichten van de mensen die geboren zullen worden op aarde. Als Thaise vrouwen in verwachting zijn, offeren ze aan die schilder - in de hoop dat hij hun kind een mooi gezicht zal schenken … Wat vind jij van dit verhaal? (je mag meerdere dingen aanduiden) o Mooi o Spannend o Saai o Ongeloofwaardig o Sprookje o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13 29/06/17 18:34
(c) ChrisO @Wikimedia
thailand
In de meeste gebouwen in Thailand doe je je schoenen uit.
De ’wai’. Zo groeten mensen elkaar in Thailand.
Toeristen houden van het mooie weer en de vele eilandjes waar je met de boot naartoe kan.
14 tf-1.indd 14
29/06/17 18:35
Thaise monniken herken je aan hun oranje gewaad. Vrouwen mogen de monniken niet aanraken. Niet zo handig als je een monnik tegenkomt op een drukke tram of bus!
In Thailand vind je veel exotisch fruit zoals de doerian.
(c) Takeaway @Wikimedia
Langs de kant van de straat vind je veel eetkraampjes. Hier koop je gerechten op basis van rijst of noedels. Het eten in Thailand is goed gekruid en vaak pikant. Hoe meer je naar het zuiden van Thailand reist, hoe pikanter het eten.
(c) Lip Kee Yap @Wikimedia
(c) Milei.vencel @Wikimedia
In de hoofdstad Bangkok rijden veel auto’s en brommers. Mensen staan er vaak in de ďŹ le!
In de nationale parken worden wilde dieren zoals olifanten, apen, slangen en neushoornvogels beschermd.
15 tf-1.indd 15
29/06/17 18:35
Maggie en Max zijn het natte nazomeren beu. Regen valt met bakken uit de lucht. Hoog tijd om eens een bezoekje te brengen aan De Professor.
Maggie: Links varen … Nee, ik bedoel rechts ... Andere rechts!
In zijn lab spelen ze Grafzoeker. In dit virtuele computerspel worden bekende overleden mensen terug tot leven geroepen voor een spraakmakend interview.
Max: Onze opdracht is om een koning tot leven te wekken. Ik heb denk ik alle pikante pepers al verzameld.
Max en Maggie dobberen rond in een bootje. Ze varen langs de kust van Phuket, één van de vele Thaise eilanden. Terwijl ze genieten van de stralende zon vergeten ze bijna hun missie.
Maggie: Oké, druk dan op de X!
16 tf-1.indd 16
29/06/17 18:35
Maggie: Goeiemorgen, majesteit. Rama: Goeiemorgen, ik ben Rama IX, voormalig koning van Thailand. Mijn volledige titel was Phra Bat Somdet Phra Poramintharamaha Bhumibol Adulyadej Mahitalathibet Ramathibodi Chakkrinaruebodin Sayamminthrathirat Borommanatbophit. Ik werd ook wel Bhumibol genoemd. Max: Wauw … ik ben euh, gewoon Max. Maggie: En ik heet Maggie! Wanneer was u juist koning van Thailand? Rama: Ik was zeventig jaar lang koning van Thailand. Vanaf 1946, toen ik mijn broer opvolgde, tot 2016, het jaar van m’n overlijden. Ik werd 89 jaar, niet slecht hé? Max: Zeker en vast niet. U moet wel een gezonde keuken hebben! Wij zijn reporters voor de Tienerfakkel, mogen wij u interviewen? Rama: Jazeker, tieners. Oh, ik herinner me mijn eigen jeugd nog goed. Als jongeling had ik altijd een sterke interesse in wetenschappen. Maar toen duidelijk werd dat ik koning zou worden ben ik rechten en politiek gaan studeren in Zwitserland. In Europa ontmoette ik ook mijn vrouw Sirikit. We hadden vier kinderen samen. Maggie: Wij hebben ook een koning. Lijkt Thailand dan op België?
Rama: Oh, ik vond veel dingen interessant en leuk. Fotografie bijvoorbeeld. Ik nam heel graag foto’s. Ik was ook een enorm grote muziekfan. Ik speelde zelf op de saxofoon. Dat instrument is trouwens in jullie land uitgevonden, door Adolphe Sax. Oh wacht even.
Rama: Thailand is, net als België, een democratie met een koningshuis. In Thailand heeft de koning wel wat meer te zeggen dan bij jullie. Er is bij ons altijd een machtsstrijd geweest tussen de politiek en het leger. Ik probeerde soms te bemiddelen, en durfde daarbij ook wel mijn mening te geven. Maar ik duldde geen kritiek, terwijl er wel wat kritiek was op sommige van mijn keuzes. Mensen die kritiek gaven op mij of mijn familie, konden rekenen op een goede straf. Ik heb alles gedaan om mijn positie te beschermen. Mijn standbeeld zie je voor en in vele gebouwen: kantoren, winkels en zelfs cafés. Veel mensen beschouwen me als een Boeddha, een echte heilige.
Rama haalt een foto boven. Maggie: Wie is dat? Rama: Elvis Presley, the king of rock ’n roll! Ik heb hem ooit nog ontmoet, ik was een zeer grote fan van zijn muziek. (begint te zingen): A little less conversation, a little more action please! Max: Vertel ook eens over uw land, waarom zouden mensen naar Thailand moeten gaan?
Max: Hm, ik vind dat je altijd kritisch moet kunnen zijn. Ook tegen een koning.
Rama: Oh, omwille van zoveel redenen. Het goede weer uiteraard, het lekkere en pikante eten, de mooie meren, de prachtige tempels … er valt zoveel te zien en te beleven.
Rama: Nu ik een computerspelfiguur ben, kan ik de dingen wat beter relativeren. Je hebt gelijk. Max: Vertel eens wat meer over uzelf. Wat waren uw hobby’s?
Max: Bedankt voor dit interview Phra Bat … Somda Phra eh … meneer de koning! Rama: Geen dank! Ik groet jullie!
17 tf-1.indd 17
29/06/17 18:36
Olifant
W
De olifant is het symbool van Thailand. Leg de strookjes in de juiste volgorde.
W
s
letje
Spel
Rebus
+
Welk woord staat hier geschreven?
+
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
j=gr
Taxi
GSMraadsel
72 53 43
oekt Max? oofdstad z
Welke h
28 32
1153454
34
21
-------
19 18
17 Start
Bij welk nummer stopt deze taxi? Deze pijlen zullen je helpen.
18 tf-1.indd 18
4
2
2
2
2
3 29/06/17 18:36
Woordsom Welk woord staat hier geschreven?
Wel stukje is te veel?
a
+
b
13
c d e f
Geheime code
g
Kan jij Maggie helpen met het oplossen van deze code?
LOS NOS STU RLU SOL
19 tf-1.indd 19
29/06/17 18:36
Sommige dingen drijven en andere niet. Hoe komt dit? We leggen het uit met een proefje!
20 tf-1.indd 20
29/06/17 18:36
Wat heb je nodig?
Neem het glas en vul ongeveer de helft met water en de helft met olie. Wat zie je?
Laat nu de verschillende voorwerpen in het glas vallen. Wat gebeurt er?
- Een plastic figuurtje - Een kurk - Andere voorwerpen
Het steentje is zwaarder dan water en olie en zinkt tot de bodem. Plastic is lichter dan water, maar zwaarder dan olie. Daarom drijft het in de olie. Kurk is dan weer zeer licht en drijft bovenop de olie.
Een lang doorzichtig glas Water Olie Een steentje
De olie drijft op het water. Dat komt omdat olie lichter is dan water.
-
hoe kan een zware boot blijven drijven? Een schip is voor een groot deel hol en dus gevuld met lucht. Lucht is licht. Daarom blijft een schip drijven op het ‘zware’ water.
weetje Een duikboot gaat onder water wanneer de ‘luchtkamers’ gevuld worden met ‘water’. Hij gaat weer drijven wanneer het water uit de kamers geperst wordt.
21 tf-1.indd 21
29/06/17 18:36
Geert De Kockere Illustraties door Carll Cneut Dulle Griet deed alles wat niet mocht. Ze vloekte en tierde, stampte en klopte, plunderde en moordde. Niemand wilde met haar trouwen. Op een dag vertrok Dulle Griet naar de hel. Ze wilde de duivel ten huwelijk vragen.
WIN DIT BOEK DOOR EEN TEKENING OF ANDER KUNSTWERK TE STUREN NAAR: Fakkeltjes vzw Brand Whitlocklaan 87/6 1200 Sint-LambrechtsWoluwe of fakkeltjesvzw@demens.nu
oplossingen
Rebus Citroengras
GSM Raadsel Bangkok
Olifant
09-11-01-04-12-07-10-02-13-05-08-03-06
22 tf-1.indd 22
OPLOSSINGEN QUIZ: 1B; 2B; 3A; 4A; 5B; 6B; 7C; 8C.
Taxi
Het nummer geeft aan hoeveel blokjes de taxi beweegt. Het pijltje er achter is de richting. De taxi komt aan bij gebouw 53.
Woordsom
Boeddha
Reuze beeld Stukje f.
Geheime code
Als je alle blauwe letters naast elkaar zet, krijg je LOTUS.
29/06/17 18:36
Vrijzinnig humanistische jongeren met een kritische-en open geest
Dit is Hujo Grenzeloos eigenzinnige jeugdwerking
HELEMAAL HUJO
Vorming jeugdwerkers
Hujo daagt als humanistische jeugdvereniging sinds 1956 kinderen en jongeren van 6 tot 30 jaar uit om nieuwsgierig naar de wereld te kijken.
Hujo organiseert workshops en vormingen waarin we de begeleidershouding van onze vrijwilligers versterken. Ook hun creatieve-en speltechnieken helpen we verbeteren. Daarnaast vormen we (hoofd)animatoren en instructeurs. De meerwaarde van onze cursussen zit hem in ons humanistisch perspectief. We hechten veel belang aan eigen zingeving en leggen de nadruk op respect voor diversiteit onder kinderen en jongeren.
Respect voor de waardigheid van elk individu en een gevoel van maatschappelijke en ecologische verantwoordelijkheid staan steeds centraal.
Workshops en spelen
Vakanties
Bij Hujo ontleen je de ideale activiteit. We bieden een hoop onverantwoord interessante educatieve spelen, workshops en films aan, telkens met een vrijzinnig humanistische inslag. Ook voor lentefeesten en feesten vrijzinnige jeugd lenen we onze spelen of workshops uit, met of zonder begeleiding. Zo leren kinderen met ‘Op Stap met Darwin’ al spelend over de evolutietheorie, staan ze met het ‘Superoneerlijk armoedespel’ stil bij armoede of denken ze al spelend na over overbevolking.
Hujovakanties, das fun op jongerenmaat! We werken met vier vaste vakantieconcepten: Recreaxie: Vakanties met een mix aan creatieve en actieve bezigheden rond het thema ‘duurzaamheid’, onder meer via professionele recyclage-, upcycling- en fix-it-yourself workshops.
Lokale-en regionale werking Hujo-groepen zijn autonome lokale afdelingen van Hujo met elk hun eigen identiteit. Ze bepalen zelf hun beleid, zonder inmening van het landelijk secretariaat. Lokale Hujogroepen zijn daardoor heel divers in doelgroep, frequentie van activiteiten, werkmethoden en structuur. Bij Hujo zijn geen twee groepen dezelfde! Doorheen het jaar worden ook op landelijk vlak tal van kwaliteitsvolle en inhoudelijk sterke activiteiten georganiseerd voor kinderen en jongeren van 6 tot 30 jaar.
hujoofficial
tf-1.indd 23
hujo.be
HujoLabs: We dompelen ons onder in de wondere wereld van wetenschap en techniek en gooien ons op thema’s zoals evolutie, het ontstaan van de aarde of ethische vraagstukken. Hujo Outdoor: Actieve buitensport vakanties, met overnachting in of dicht bij de natuur. Dagelijks staan actieve en boeiende activiteiten op het programma, zoals bosspelen, schattenjachten, hoogteparcours... Hujo Switch: Grenzeloos wijs! Deze vakanties brengen vrijzinnig humanistische jongeren uit binnen- en buitenland met elkaar in contact. Ze leren elkaars leefwereld en cultuur kennen en werken samen aan creatieve en inhoudelijke projecten.
025 21 79 20
29/06/17 18:36
AdhuisvandeMens2013_Opmaak 1 1/02/13 10:11 Pagina 4
Wij zijn er voor jou! In een huisvandeMens ben je steeds welkom: als je je hart wil luchten, een vrijzinnig humanistische plechtigheid wilt of als je op zoek bent naar info of activiteiten. Verdraagzaamheid, vrijheid, gelijkwaardigheid en verbondenheid staan bij ons centraal. De huizenvandeMens vind je overal in Vlaanderen en Brussel. Onze dienstverlening is kosteloos. Je kan bij ons terecht voor: Informatie Bij ons vind je informatie over ethische en maatschappelijke thema’s zoals vrijzinnig humanisme, euthanasie, abortus, mensenrechten… Vrijzinnig humanistische plechtigheden Wil je even stilstaan bij een belangrijke gebeurtenis in je leven? Wij ondersteunen je als je een plechtigheid wenst voor een geboorte, huwelijk, jubileum, afscheid of als je gaat samenwonen… Vrijzinnig humanistische begeleiding Zit je met iets, wil je je hart luchten en zoek je professionele hulp? Bij ons kan je terecht voor een luisterend oor en een goed gesprek. Waardig levenseinde Wij bieden informatie omtrent euthanasie, patiëntenrechten, palliatieve zorg… en helpen je met het opstellen van een wilsverklaring. Activiteiten Een huisvandeMens werkt als vrijzinnig humanistische draaischijf. Je kan bij ons terecht voor info over initiatieven en activiteiten van de lokale vrijzinnig humanistische verenigingen. Vrijwilligerswerk Zin om het vrijzinnig humanistisch netwerk te versterken? Vrijwilligers zijn bij ons meer dan welkom. Wij zorgen voor begeleiding en geven je alle kansen. Zo kan je onder andere plechtigheden verzorgen of meewerken aan activiteiten.
Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw
Praktisch Je kan gewoon even binnenspringen in een huisvandeMens of je telefoneert voor een afspraak.
deMens.nu Magazine Voel je je betrokken bij mens en maatschappij? Om de drie maanden werpt het deMens.nu Magazine een vrijzinnig humanistische blik op de samenleving. Ethische en maatschappelijke thema’s komen daarbij aan bod, en de mens staat centraal. Een magazine voor en over jou, dus.
Voor meer informatie:
Je kan een gratis proefnummer aanvragen of je gratis abonneren.
www.deMens.nu
Hoe? Stuur een mailtje naar: info@deMens.nu OF schrijf naar: deMens.nu-UVV vzw Brand Whitlocklaan 87 – 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe OF telefoneer naar: 02 735 81 92 Met vermelding van je naam en adres.
De huizenvandeMens zijn een initiatief van deMens.nu
tf-1.indd 24
29/06/17 18:36