i-motion N° 14 | 09|2012
The new standard of controlling
R-30iB
Nieuwe generatie robotbesturing R-30iB Krachtiger, sneller, compacter, energiezuiniger, ‌ PaginA 6-7
Nieuwe smart iPendant Touch Teachpendant met touchscreen en nieuwe smart functies PaginA 8-9
CNC | Robot | Robomachine
A strong part of the yellow world is a dedicated service team with unique FANUC tools providing a variety of service packages and training programmes, all designed specifically to help you optimise the performance of your FANUC product.
Service and support
Discover today what we can do for your business!
dynamic
passionate focused
human inspirational
yellow energetic
dedicated
open-minded
Always close. Always dedicated.
Contact us:
+32 15 283 962
www.fanucrobotics.be www.fanucrobotics.nl
EDITORIAAL
MORE IN ONE ! Binnenkort opent de Macropack beurs te Utrecht zijn deuren. Ook dit jaar zal FANUC Robotics Benelux weer uitgebreid aanwezig zijn en zullen we liefst 5 verschillende robot modellen aan u voorstellen op onze stand. Daar Macropack dé verpakkingsbeurs in de Benelux is, leggen we vooral de nadruk op onze Palletising, Packing en Picking robots. Daarnaast zal er ook veel aandacht besteed worden aan het offline programma “PalletPro TP”
Paul Ribus General Manager
waarbij u op een zeer eenvoudige wijze uw eigen palletpatronen kan genereren. En als dit nog niet genoeg is, hebben we ook nu weer een primeur voor de Benelux markt. De nieuwe FANUC R-30iB robotbesturing en de nieuwe smart iPendant Touch zullen voor de eerste maal worden voorgesteld aan de Benelux markt. Compact, verhoogde productiviteit, gebruiksvriendelijkheid, energiezuinig, …. zijn slechts enkele van de belangrijkste kenmerken en technische trends van de nieuwe FANUC R-30iB besturing. De nieuwe FANUC R-30iB besturing en de nieuwe smart iPendant Touch zijn dan ook de hoofdonderwerpen in deze i-MOTION. Kortom, deze 14 de i-MOTION bevat weer tal van interessante Smart, Strong en Yellow informatie. Alvast veel leesplezier !
Paul Ribus General Manager
i-MOTION
3
INHOUD
5 6 8 10
Beurskalender
Kom ons zeker bezoeken op deze belangrijke beurzen.
Nieuwe generatie robotbesturing R-30iB
Krachtiger, sneller, compacter, energiezuiniger, ‌.
6
Nieuwe smart iPendant Touch Teachpendant met touchscreen en nieuwe smart functies.
Success story
Robotinstallatie bij de firma Nelissen lost personeelstekort op.
8 8
10
i-MOTION N° 14 | 09/2012
FANUC Robotics Benelux Intercity Business Park Generaal De Wittelaan 15 B-2800 Mechelen
4
i-MOTION
Tel. +32 (0)15 20 71 57 Fax +32 (0)15 20 71 92 www.fanucrobotics.be www.fanucrobotics.nl
B eur s k alender Benelux beurzen
26-27
Empack (Verpakkings-/ en Voedingsindustrie) * Brussel, België Stand : C005 Exposant: FANUC Robotics Benelux
september
02-05
Macropak (Verpakkingsindustrie) * Utrecht, Nederland Stand: E090, hal 8 Exposant: FANUC Robotics Benelux
oktober
INTERNATIONALE BEURZEN
25-27
Fachpack (Verpakkingsindustrie) Nürnberg, Duitsland Stand: 3-233, hal 3 Exposant: FANUC Robotics Duitsland
september
25-28
Micronora (Microtechniek) Besançon, Frankrijk Stand: 4/437, en 5/536, hal A2 Exposant: FANUC Robotics Frankrijk
september
09-12
oktober
21-25
oktober
23-25
oktober
23-27
oktober
Internationale Fachmesse für Industrie und Gewerbe
Vienna tec (Industriële productietechniek) Wenen, Oostenrijk Stand: A0945, hal A en C1001, hal C Exposant: FANUC Robotics Duitsland
IPA (Voedingsindustrie) Paris Nord Villepinte, Frankrijk Stand: zone GEPPIA Exposant: FANUC Robotics Frankrijk
SIANE (Industriële partners van regio « Grand-Sud ») Toulouse, Frankrijk Stand: A36 Exposant: FANUC Robotics Frankrijk
Euroblech (Metaalindustrie) Hannover, Duitsland Stand: E12, hal 13 Exposant: FANUC Robotics Duitsland
* Registreer u vandaag nog voor uw gratis toegangskaart via onze website www.fanucrobotics.be of www.fanucrobotics.nl, rubriek “News & Events”, door eenvoudigweg op het beurslogo te klikken.
i-MOTION
5
R-30iB
De nieuwe generatie Fanuc robotbesturing Om haar klanten voortdurend de laatste nieuwe robottechnologie te bieden, introduceert FANUC de nieuwste generatie robotbesturing R-30iB. Een krachtige, compacte en energiezuinige besturing, die het maximale op het gebied van productiviteit, betrouwbaarheid, gebruiksvriendelijkheid en veiligheid biedt.
een grondoppervlak van 600 op 470 mm is de nieuwe robotbesturing daardoor beter te integreren in enkelvoudige robotcellen en eenvoudig stapelbaar in geval van multirobotcellen, hetgeen een nog grotere ruimtewinst oplevert.
Nieuw is ook het bijbehorende smart iPendant Touch bedieningspaneel dat de operator en programmeur extra functionaliteiten biedt en alle proces- en robotinformatie realtime in 4D op het beeldscherm van de smart iPendant weergeeft (meer info op pagina 9, 4D grafische weergave).
De nieuwe smart iPendant Touch is de volgende opvallende noviteit. Hiermee wordt het programmeren, het corrigeren en het optimaliseren direct bij de robot aanzienlijk inzichtelijker en gebruiksvriendelijker. Onder meer door op het beeldscherm zowel de numerieke procesdata als het procesverloop in 3D grafisch naast elkaar weer te geven.
Krachtiger dan ooit tevoren De nieuwe generatie FANUC R-30iB robotbesturing beschikt over een krachtigere processor die data sneller verwerkt. Daarmee verlopen de procestijden sneller en wordt het proces realtime in 4D op het beeldscherm van de smart iPendant Touch weergegeven. Ook het dataverkeer verloopt voortaan uitsluitend over het snellere ethernet tussen smart iPendant Touch en controller.
Compacter dan ooit tevoren
Teachpendant met touchscreen
Safety first Met FANUC Dual Check Safety Zone kan de operator onder andere 32 verschillende cartesiaanse zones definiëren, waarin snelheid en positie van de robot kunnen worden bewaakt. Dat maakt het mogelijk zonder benaderingsschakelaars en extra sensoren, zones te creëren zodat de operator een deel van de cel kan betreden, zonder dat de robot in die specifieke zone komt.
Industriële bedrijven willen ook hun vloeroppervlakte zo efficiënt mogelijk benutten. FANUC engineers hebben de nieuwe FANUC R-30iB robotbesturing daarom compacter en stapelbaar gemaakt. Met een 68% kleiner volume en
Scan de QR code en zie hoe FANUC DCS werkt!
Vergelijking tussen de huidige besturingskast (R-30iA, B-size) en de nieuwe R-30iB besturingskast.
Heel gemakkelijk stapelbaar bij multi-robotcellen, hetgeen een nog grotere ruimtewinst oplevert .
K rachtiger, sne l l er, vei l iger, compacter, energie z uiniger en gebruiksvriende l i j ker 6
i-MOTION
i-MOTION
6
Energiebesparing FANUC heeft op verschillende punten maatregelen doorgevoerd waarmee het energieverbruik gereduceerd kan worden. Daarvoor heeft FANUC onder meer de Energy Saving Module (optie) ontwikkeld die de kinetische energie die vrijkomt bij het afremmen teruggeeft aan het spanningsnet. Daarnaast wordt nog een aanzienlijke besparing gerealiseerd door de stroom naar de besturing en de ventilator van de koeling alleen in te schakelen wanneer de robot in productie is. De R-30iB is ook uitgerust met een externe on/off-schakelaar, waarmee de controller tijdens productieonderbrekingen door een bovenliggend controlesysteem kan uitgeschakeld worden. Wanneer de robot niet in gebruik is, wordt deze na een instelbare tijdspanne automatisch uitgeschakeld.
Slim idee om groen te produceren: de nieuwe optionele FANUC Energy Saving Module.
RoboGuide Power Optimisation Deze softwarematige functionaliteit optimaliseert alle robotbewegingen automatisch om waar mogelijk het stroomverbruik verder te verminderen. RoboGuide Power Optimisation biedt twee mogelijkheden: • Bewegingen optimaliseren om een zo laag mogelijk stroomverbruik te realiseren • Bewegingen optimaliseren om de kortst mogelijke cyclustijden te bereiken bij een vast stroomverbruik
Learning Vibration Control Learning Vibration Control (LVC) is een software optie die met behulp van een 3D accelerometer, gemonteerd op de robot, automatisch de cyclus van de robot optimaliseert. De 3D accelerometer is in staat om trillingen tijdens het uitvoeren van het programma te meten en de cyclus te herberekenen waardoor de volgende cycli versneld uitgevoerd kunnen worden. Eens de cyclus geoptimaliseerd is, wordt de accelerometer weggenomen en de LVC op “playback” modus gezet.
Productiever Met de snellere dataverwerking, de realtime weergave van het procesverloop en nieuwe functies die helpen het proces waar mogelijk te optimaliseren, levert de nieuwe FANUC R-30iB robotbesturing een sterke bijdrage aan het verder verkorten van de cyclustijden en aan de verbetering van de productiviteit. In tegenstelling tot Windowsgebaseerde controllers, kunnen Fanuc controllers aanen uitgeschakeld worden zonder verlies van gegevens. De robots zijn 60 seconden na een herstart opnieuw operationeel op het punt waar de PLC deze heeft uitgeschakeld. Ook deze specifieke voordelen leveren in de praktijk een forse tijdbesparing op.
Compatibel met voorgaande generatie Gebruikers van vorige generaties robotbesturingen kunnen al hun programma’s 1 op 1 overzetten op de nieuwe R-30iB robotbesturing, met uitzondering van specifieke puntlas en booglas instructies.
Deze LVC kan gebruikt worden in tal van toepassingen.
Vision geïntegreerd De mogelijkheden voor FANUC 2D en 3D vision systemen zijn geheel in de R-30iB robotbesturing geïntegreerd. Met de nieuwe krachtigere processor ondersteunt de robotbesturing nu ook hoge resolutie kleurenherkenning en een volledig nieuw Bin Picking procedé.
Scan de QR code en zie hoe FANUC iRVision werkt!
i-MOTION
7
De NieuwE
FANUC smart iPendant Touch Teachpendant met touchscreen
Snellere data-overdracht
Met de nieuwe robotbesturing R-30iB levert FANUC de iPendant voortaan standaard met een led-based touchscreen, dat de nieuwe HMI (Human-Machine Interface) voor programmeurs en operators gaat worden. Hierin zijn een groot aantal nieuwe functies ge誰ntegreerd die zorgen voor een betere en snellere toegang tot basis programmering en bewerking. De nieuwe smart iPendant Touch biedt programmeurs en operators daarmee meer gebruiksgemak en maakt het voortaan mogelijk, naast programmering via PC, ook vanaf de Teachpendant een volledige set-up sneller te programmeren.
Met de nieuwe smart iPendant Touch is de data-overdracht naar de robot verbeterd door een snellere ethernet verbinding te gebruiken. Daarnaast heeft de smart iPendant Touch voortaan een ge誰ntegreerd USB 2.0 slot. Dat USB slot biedt eveneens de mogelijkheid een muis en toetsenbord aan te sluiten, waarmee de meeste functies (met uitzondering van de bewegingsfuncties) van de smart iPendant Touch kunnen worden overgenomen.
i-Key FANUC heeft de nieuwe smart iPendant Touch uitgebreid met een i-key. Daarmee kan de operator direct de helpfunctie oproepen, short cuts en scherm geralteerde 4D displays activeren. Bij lasrobots worden de lasparameters weergegeven bij gebruik van de i-Key.
Nieuwe smart iPendant Touch met kleurenscherm
8
i-MOTION
NEW SMART FEATURES Regelmatig worden voor de smart iPendant Touch nieuwe functionaliteiten ontwikkeld. HIERONDER VINDT U De belangrijkste nieuwe functies die standaard in de smart iPendant Touch opgenomen zijn:
4D grafische weergave
Node Map
Visual Jog
Met de nieuwe HMI kan de smart iPendant Touch op het beeldscherm nu zowel de numerieke procesdata (1D) als een 3D grafische weergave van het procesverloop gelijktijdig naast elkaar weergeven. Hiermee wordt het corrigeren en het optimaliseren van de programmering direct bij de robot aanzienlijk inzichtelijker en gebruiksvriendelijker.
Node Map geeft virtueel de positie en het traject van de robot weer in punten en lijnen, zodat de operator de programmapunten en het pad in realtime te zien krijgt. De operator kan nu direct een specifiek punt in het geprogrammeerde pad aanduiden en aanpassen.
In deze modus worden X-, Y- en Z-as van de robot zowel 3D grafisch als numeriek weergegeven. Visual Jog zorgt er voor dat de operator tijdens het manipuleren van de robot makkelijker de juiste asrichting selecteert.
FANUC Dual Check Safety
PMC: softwarematige PLC
Externe assen
Met FANUC Dual Check Safety Zone kan de operator onder andere 32 verschillende cartesiaanse zones definiëren, waarin snelheid en positie van de robot kunnen worden gelimiteerd. Dat maakt het mogelijk zonder benaderingsschakelaars en extra sensoren zones te creëren zodat de operator een deel van de cel kan betreden, zonder dat de robot in die specifieke zone komt. Die zones kunnen nu 4D op de nieuwe smart iPendant Touch weergegeven en aangepast worden. De operator krijgt daarmee direct informatie welke zones wel of niet zijn beveiligd.
Programma afloop van zowel robot als periferie worden doorgaans door robotintegrators met PLC’s geregeld. FANUC biedt daarvoor met PMC een softwarematig alternatief. PMC is een snelle softwarematige manier om alle ins en outs van de robot te benaderen zonder PLC’s en bijbehorende bekabeling. Afhankelijk van het type robot controller is een ethernetverbinding tussen de verschillende componenten en de besturing daarvoor voldoende. Met de nieuwe robotbesturing heeft FANUC de functionaliteit van PMC ten opzichte van voorgaande versies sterk uitgebreid.
Voor het gebruik van een eventuele zevende en zefs achtste as zijn extra toetsen toegevoegd op de smart iPendant Touch. De operator hoeft nu niet meer door menu’s te scrollen, wat het programmeren weer sneller en gebruiksvriendelijker maakt. vb. van externe assen: robot op een track, robot met een servogrijper, ...
i-MOTION
9
s u c c e s s s to ry
GEBREK AAN PERSONEEL DOET NELISSEN NAAR ROBOT GRIJPEN
Voorstelling
Te lage uitstroom
Personeelstekort
Repetitief werk
Fijn Mekaniek Nelissen is een bedrijf dat gespecialiseerd is in het verspanen met CNC-machines. De gebruikte technieken zijn draaien, frezen en draadvonken. Het klantenbestand is erg divers. Zo telt de firma heel wat machinebouwers onder haar klanten, maar ook in de automotive en de vliegtuigindustrie kunnen we al van enige reputatie gewagen. Wat de zaakvoerder, Paul Nelissen, en zijn bedrijf het meest typeert, is wel de liefde en de passie voor een perfect volgens de specificaties van de klant aangemaakt werkstuk. “Het lijkt niet speciaal, maar van een blok metaal een afgewerkt stuk maken dat perfect aansluit op de wensen van de klant, heeft iets wonderlijks.”
Deze filosofie probeert hij ook over te brengen op zijn werknemers en meer in het bijzonder op de operatoren van de CNC-machines. De omzet van Fijn Mekaniek Nelissen groeit met gemiddeld 10% per jaar, zodat een verdere uitbreiding van machines en mensen steeds nodig is. Alleen is het vinden van mensen die gemotiveerd genoeg zijn om deze hoogtechnologische job aan te leren, bijna een onoverkomelijk probleem.
Die foute perceptie van het beroep van CNC-operator is echter wel zeer nefast voor jongeren die een job in de industrie ambiëren. En de lage instroom van studenten in de technische opleidingen heeft tot gevolg dat er ook een lage uitstroom is. Uit die lage uitstroom iemand rekruteren die zowel gemotiveerd als intelligent is en die proactief en zelfstandig kan werken, is bijna een onmogelijke opgave. Paul Nelissen: “Het duurt twee tot vijf jaar alvorens ik een CNC-operator een werk kan geven waarvan ik weet dat hij het volledig zelfstandig zal kunnen uitvoeren. En dan heb ik het over iemand met een technische opleiding.”
Mensen vinden is niet het enige probleem. Het komt er nadien ook op aan om de job van operator leuk en vooral uitdagend te houden. “Bij verspanen gaat het om het plezier van het koppelen van de theorie aan de praktijk door het
CNC-OPERATOR ALS KNELPUNTBEROEP
“Vandaag is de perceptie van een draai- en frezer nog steeds die van een man in een vuile, met olie bevlekte overall die tot zijn knieën in de metaalkrullen staat”, klinkt het lacherig, maar tegelijk ietwat cynisch. Terwijl niets minder waar is. De werkplaats is schoon, er hangt helemaal geen oliemist en ook het lawaai valt mee. Kortom, hier wordt er in een hoogtechnologische omgeving gewerkt.
10
i-MOTION
Een omheining als deze kan door een periferische laserscanner vervangen worden.
s u c c e s s s to ry Het beladen van de machine.
maken van een werkstuk. Voor een doorgewinterde operator schuilt de uitdaging dan ook in het instellen van de machine. Wanneer dat achter de rug is en de eigenlijke productie begint, is de lol eraf. Wat volgt, is het laden en ontladen van de machine.”
AUTOMATISATIE
Om beide problemen aan te pakken, besliste Paul Nelissen om over te gaan tot het automatisch laden en lossen van zijn Mazak Integrex 200-IV CNC-draaimachine. Daarvoor werd systeemintegrator Robojob aangesproken. De oplossing bestond concreet uit een zesassige FANUCrobot en een IRS-CW-systeem, waarbij de afkorting staat voor ‘Integrated Robot System for Chuck Work’.
Beschrijving opstelling
De geavanceerde draai- en freesmachine beschikt over twee klauwplaten. De FANUC-robot staat links van de machineopening en vormt door de geïnclineerde opstelling geen hinder voor de operator. Naast de robot staat de IRSCW-eenheid die zowel de aanvoer van de te draaien ruwe stukken als de receptie van de afgewerkte stukken verzorgt. De robot neemt bv. een ruw werkstuk van het rek en brengt dit (nadat de deuren eerst automatisch opengegaan zijn) naar de eerste klauwplaat. Wanneer de bewerkingen in beide klauwplaten uitgevoerd zijn, neemt de robotarm het afgewerkte werkstuk uit de tweede klauwplaat en plaatst hij het op de IRS-CW. Daarna herhaalt de cyclus zich opnieuw.
Robotarm
De robot is een FANUC M-20 iA, een zesassig industrieel exemplaar met een geïntegreerde bouw. Dat betekent dat alle besturingskabels in de arm ingebouwd werden om de beweeglijkheid te bevorderen en een voortdurende bescherming van de kabels te garanderen. Ook de pneumatische leidingen worden op die manier gewaarborgd. De arm wordt bestuurd door een R-30iAsturing waarvan het besturingspaneel (i-Pendant) binnen het bereik van de operator is. Omdat een CNCoperator geen robotprogrammeur is, heeft Robojob een interface ontworpen die specifiek gemaakt is voor het beladen en ontladen van CNC-machines. Deze besturing maakt deel uit van het IRS-CW-systeem en vormt de verbinding tussen de aan- en uitvoer van werkstukken, de robot en de CNC-machine. De insteltijd van een nieuwe cyclus is trouwens verbazend kort. Gemiddeld duurt het slechts vijf minuten om het beladen en het ontladen van een nieuw werkstuk in te stellen. Uiteraard kunnen nieuw aangemaakte programma’s voor later gebruik opgeslagen worden, waardoor de insteltijd bij terugkerend werk nog korter is. Die korte insteltijd maakt automatische handling zelfs voor kleine series mogelijk.
IRS-CW-systeem
Dit systeem zorgt voor de aanvoer van ruwe onderdelen en de ontvangst van de afgewerkte stukken. Er kunnen onderdelen met verschillende afmetingen (diameter: 23 tot 250 mm) op geplaatst worden, zonder dat er specifieke rasterplaten aan te pas hoeven te komen. Afhankelijk van de robot bedraagt het maximale werkstukgewicht 50 kg. De werkstukken worden op servoaangedreven, geïnclineerde platen geplaatst en blijven overeind staan door verstelbare
Het afgewerkte stuk wordt weggenomen.
werkstuksteunen. Verder is er standaard een opvangbak voor lekvloeistof voorzien met recuperatie van lekvloeistof naar de machine. De robot wordt standaard uitgerust met twee grijpers (één grijper voor het ruwe product en één grijper voor het afgewerkte product) die uitgerust worden met het door Robojob ontwikkelde snelwisselsysteem voor grijperklauwen. Het wisselen van de grijperklauwen neemt slechts enkele seconden in beslag.
Uitbreiding
Het systeem kan verder uitgerust worden met een grijpermagazijn en een automatisch snelwisselsysteem voor complete grijpers. Ook kan de IRS-CW door een eenvoudig opzetsysteem uitgebreid worden voor het automatisch beladen en ontladen van assen. Belangrijk om te weten is dat de IRS-CW met FANUC op zowat alle oudere en nieuwe CNC-machines toepasbaar is.
Plaatsing
De plaatsing van dit systeem duurt twee dagen en wordt gevolgd door een opleiding van één dag die uitgetrokken wordt voor het aanleren van de besturing van de robot. Met name het aanleren neemt in de praktijk heel wat minder tijd in beslag. Gewoonlijk heeft de operator de sturing reeds na een paar uur onder de knie.
EVALUATIE
Paul Nelissen: “Eenmaal ingesteld, doet de robot zijn werk; hij wordt nooit ziek of moe, werkt tijdens de weekends ... en als de automatisatie opgestart is, gaat de operator over naar de essentie van zijn job: CNC-machines programmeren en instellen.” De zaakvoerder is duidelijk gewonnen voor dit systeem. “Binnenkort komt er een nieuwe machine, met een robot, zoveel is zeker. Het kan ook niet anders, want vandaag is het een kwestie van automatiseren of delokaliseren. En in dat laatste heb ik geen zin.”
i-MOTION
11
CNC | RoboT | Robomachine
The colour of
automation
FANUC – N O.1 IN FACTORY AUTOMATIO N AN D RO BOTS.
We accelerate your business. FANUC FA · Robotics · Robomachine The power of three strong companies – together now as one leading entity: FANUC
WWW.FANUC .EU